5 minute read
De stelling: ‘Fast fashion moet veel zwaarder belast worden’
Tekst: Paul Q de Vries, Headerbeeld: Sarah Brown/Unsplash
De productie van goedkope fast fashion zorgt voor milieuvervuiling, uitbuiting en een gigantisch verbruik van water en grondstoffen. Moeten overheden ingrijpen met extra belastingen?
Niki de Schryver
‘Als een keten meer dan vier keer per jaar een nieuwe kledingcollectie aanbiedt, spreek je van fast fashion. Je hebt ook ultrafast fashion, bijvoorbeeld van een online retailer als Shein. Kledingmerken concurreren niet meer op de mooiste collectie, maar op de laagste prijs. Een race naar de bodem, ten koste van arbeidsomstandigheden, het milieu en de kwaliteit. Vorig jaar wilde Frankrijk een heffing van vijf euro per verkocht fastfashion-kledingstuk invoeren. Dat plan gaat niet door, en het is ook geen goed idee. Voor 5 euro zouden aanbieders als Shein hun schadelijke productiewijze kunnen afkopen.'
We dragen slechts 12 procent van onze garderobe
'Als we een duurzame wereld willen, moeten we de productie en consumptie veranderen. Een invoerverbod in de EU van niet-duurzaam of onethisch geproduceerde kleding zou helpen. Met handhaving natuurlijk. Ook moeten we consumenten weer bewust maken van prijzen, kosten en waarde. Cijfers tonen dat mensen slechts 12 procent van hun garderobe geregeld dragen en elk kledingstuk maar zeven keer. Dat kan beter: kleding vaker dragen en dus minder nieuw kopen. Met COSH! hebben we een ‘digital wardrobeapp’ ontwikkeld. De app inspireert je om je eigen kleding te combineren tot nieuwe outfits en rekent de cost per wear uit. Die toont aan dat je beter af bent met kwaliteitskleding die je vaker draagt dan met spotgoedkope kleding die na twee keer dragen stuk is.’
James Veenhoff
‘Fast fashion veroorzaakt aan het begin van de keten problemen met chemicaliën en schaarse grondstoffen, maar het echte schandaal zit aan het eind: stranden en valleien in Afrika zijn overspoeld met bergen afgedankte kleding met smeulende vuurtjes en rondhangende mensen. Daar komt die troep terecht die je naar het inzamelpunt hebt gebracht. Ik ben absoluut voor een belastingheffing, omdat een hogere prijs mensen laat nadenken over dat goedkope topje. Het gaat uiteindelijk om ons koopgedrag. Kijk naar ons taalgebruik: “shop till you drop” en “retail therapy”. We vinden het lekker om te winkelen en veel te kunnen kopen. Zeker als het om mode gaat. Dat heeft te maken met onze identiteit en met er goed uit willen zien.'
Het is waanzin dat we de gevolgen van onze koopziekte accepteren
'Van dat menselijke instinct maken de fastfashionproducenten cynisch gebruik. We moeten ons realiseren dat deze bedrijven ons bespelen. Het is waanzin dat we de gevolgen van onze koopziekte accepteren. Gelukkig zijn er ook merken die het milieu willen ontzien en goede banen willen creëren. Met onze stichting House of Denim promoten we kwaliteitskleding, circulariteit, transparante ketens en ethische productie.’
Sara Dubbeldam
‘Ik snap de gedachte van extra belasten, want fast fashion is te goedkoop. Door de spotprijzen zien consumenten kleding als wegwerpartikelen en gaan duurzame producenten failliet omdat ze niet kunnen concurreren. De prijskloof zou met belastingen iets gedicht kunnen worden. Maar dan moet je goed definiëren wat fast fashion is, want geen merk noemt zichzelf zo. En het is de vraag of het de milieuschade en uitbuiting oplost. De modewereld is zo’n verknipt systeem. Fastfashionproducenten zullen de belasting waarschijnlijk doorberekenen aan zwakkere partijen in de keten, zoals de arbeiders in ontwikkelingslanden. De modesector heeft heel lange, ondoorzichtige ketens met weinig toezicht. Katoen wordt op de ene plek geteeld en op de andere gesponnen.'
De modewereld is een verknipt systeem
'Belastingheffing zou onderdeel moeten zijn van een grotere aanpak. Zo werken meerdere gemeenten al aan een verbod op buitenreclame van fastfashion-merken. Ook zou je tweedehandskledingzaken een belastingvoordeel kunnen geven. Via mijn modeplatform When Sara Smiles probeer ik consumenten te helpen, bijvoorbeeld met de Grote Eerlijke Merkenindex. Daarnaast heb ik bij de Reclame Code Commissie zaken aangespannen – en gewonnen – tegen Primark en Zalando vanwege greenwashing. Uiteindelijk wil je dat consumenten veel kritischer worden. Een arbeider die voor Shein produceert, krijgt vier cent per kledingstuk. Daar kijken we nog te gemakkelijk van weg.’
Babette Porcelijn
‘Meer dan voor extra belasting ben ik voor true pricing. Bij de true price zijn alle kosten inbegrepen van het op de markt brengen van een product. Dus ook de kosten van watergebruik voor katoenproductie en de vervuiling van het ecosysteem met bestrijdingsmiddelen en chemicaliën die bij fast fashion komen kijken. Plus de kosten van sociale schade, zoals onderbetaalde naaisters en andere medewerkers. Zulke kosten negeren we nu, terwijl die schade voelbaar is voor mensen aan de andere kant van de wereld, toekomstige generaties of andere levensvormen.'
Consumenten zijn onvoorstelbaar machtig
'True price moet je door de hele economie doorvoeren, niet alleen in de modesector. Bedrijven willen bezuinigen. Dus als duurzaam een bezuiniging is, dan gaan ze daarvoor. Dat is de basislogica van de economie. Duurzame alternatieven zijn nu vaak een stuk duurder. Maar als producenten true costs moeten meenemen, worden niet-duurzame producten juist duurder en kopen consumenten wél duurzaam. En 60 procent van de finale bestedingen in de economie komt van consumenten. We denken dat we machteloos zijn, maar samen zijn we onvoorstelbaar machtig.’
Geef ook je mening op wwf.nl/stelling
