Senzo

Ouders van kinderen met een beperking hebben vragen en noden. Wat als deze ouders een migratieachtergrond hebben? Kijken moslimouders vanuit hun geloofsovertuiging anders naar hun kinderen? We vroegen het aan Karima El Boujaddayni, een pedagoge die ‘Sensitieve zorg’ (Senzo) opstartte om hierrond te werken.

Senzo vzw staat voor Sensitieve Zorg. Het is de eerste belangenvereniging in Vlaanderen die een cultuursensitief ondersteuningsaanbod voor personen met een beperking en hun families combineert met een vormingsaanbod voor professionelen die graag cultuursensitief willen werken rond beperking of beperking bij etnische minderheden.

We spraken met Karima El Boujaddayni, oprichtster van Senzo.

Karima, hoe is Senzo ontstaan? Hulpverleners botsen op taalen cultuurdrempels wanneer ze werken met gezinnen met een migratieachtergrond. Ze hebben vaak het gevoel dat ze niet over de juiste competenties beschikken om deze drempels te overwinnen. Ze vragen zich af welke factoren in het begeleidingsproces nu wel of niet met cultuur te maken hebben. Op dat vlak zijn sociale professionals vragende partij voor meer ondersteuning en professionalisering. Aan de andere kant staan de gezinnen. Ook daar leven noden. Er was voor moslimgezinnen in Vlaanderen geen belangenvereniging met een structureel aanbod vanuit een cultuursensitief kader. De voorbije jaren waren er wel enkele vrijwil- ligersinitiatieven, maar deze misten een duurzaam karakter. Het idee om zo’n initiatief op te starten dat een cultuursensitief aanbod voor personen met een beperking en hun families combineert met een aanbod voor sociale professionals, borrelde al enkele jaren in mijn hoofd.

Deze moeder kan toch terecht bij de talrijke eerstelijnsdiensten?

Wat trok je over de schreef? Nadat ik in 2012 afstudeerde als pedagoge, gaf ik workshops over dit thema. Ik ging als vrijwilliger aan de slag in verschillende organisaties voor mensen met een beperking en hun familieleden. Ik richtte me daar voornamelijk op ouders met een migratieachtergrond, veelal moslimouders. Eind 2016 gaf ik voor sociale professionals een vorming over autisme en islam. Daar sprak een moslimmoeder van een kind met autisme me aan. Ze dacht dat de vorming voor ouders bedoeld was. Ik vertelde haar dat de vorming wellicht niet aan haar verwachtingen zou voldoen. Maar ik nodigde haar uit om te luisteren naar mijn lezing. Ze barstte in tranen uit. Die radeloze moeder kon nergens terecht met haar vragen. Ik besliste om mijn borrelend idee te realiseren.”

“Je kan denken dat een initiatief als Senzo overbodig is en dat deze gezinnen beter meteen toegeleid worden naar bestaande reguliere voorzieningen, zoals CAW’s, OCMW’s of opvoedingswinkels. Maar zo eenvoudig is dat niet. We weten dat deze gezinnen niet snel naar reguliere instanties stappen met hun opvoedingsvragen. Ze kloppen vooral aan die deur met administratieve of financiële vragen, minder voor advies of lotgenotencontact. Dit heeft te maken met onbekendheid en het wantrouwen ten aanzien van deze diensten. Vele ouders hebben geen ervaringen met reguliere instanties en dus ook geen positieve ervaringen. Verder spelen ook praktische zaken een rol. Infosessies worden vaak gepland op avonduren, in regio’s die een verre verplaatsing vragen. En er zijn financiële drempels. Soms worden hoge inkombedragen gehanteerd of is betalend lidmaatschap een voorwaarde. Om vooruit te kunnen, hebben de gezinnen die wij voor ogen hebben een cultuursensitief aanbod op maat nodig, liefst lokaal georganiseerd. En rekening houdend met de cijfers van gekleurde armoede, mag er geen financiële drempel zijn.

Er staat nu een fantastisch team achter Senzo. Toch blijft het een uitdaging. We zijn vrijwilligers die naast dit project een gezin en een job hebben. Dat vraagt een intens engagement. Als zelforganisatie moeten we naar middelen zoeken, denken in termen van duurzaamheid, het vertrouwen van gezinnen niet schaden, het administratieve en organisatorische luik bolwerken. Eigenlijk run je in je vrije tijd een zaak, maar dan met beperkte middelen en zonder winstbejag.

“Eigenlijk run je in je vrije tijd een zaak, maar dan met beperkte middelen en zonder winstbejag.”

De steun van Welzijnszorg maakt het voor Senzo mogelijk om hun bestaande inloopwerking ook in 2024 open te kunnen houden.

Karima El Boujaddayni vertelt: “In de inloopwerking kunnen zorgvragers met een migratieachtergrond gratis en zonder afspraak binnenspringen voor alle vragen rond beperking. Ook professionelen zijn welkom. Een warm en laagdrempelig onthaal staat centraal. We zijn altijd terug te vinden op dezelfde locatie; buurtcentrum Cortina, altijd op donderdag en altijd tussen 9u en 12 uur.

Het aanbod in de inloopwerking bestaat uit een combinatie van lucht-je-hart gesprekken, infosessies, vaak psycho-educatie i.s.m. gastsprekers, lotgenotencontact met groepsbabbels en administratieve ondersteuning rond beperkingspecifieke vragen, wegwijs maken en doorverwijzing.

De meeste vragen van de ouders zijn niet zo verschillend van de vragen die elke ouder heeft. Veel vragen gaan over het beter begrijpen van de diagnose en hoe het kind daarin ondersteund kan worden. Sensitief werken dekt meerdere ladingen. We houden inderdaad rekening met culturele of religieuze factoren die voor deelnemers belangrijk zijn. We proberen vooral maatwerk te realiseren. Dat impliceert dat je als organisatie keuzes maakt. Soms lukt het om heel het gezin te laten deelnemen aan een activiteit: vader, moeder en kind. Soms moet het op een andere manier.

Vanuit deze inloopwerking leren wij bottom-up wat de actuele noden zijn van gezinnen op het kruispunt beperking, migratie en armoede. De deelnemers zijn onze richtingaanwijzers bij het uitwerken van ons inhoudelijk activiteitenprogramma en hun stem wordt meegenomen wanneer wij als spreekbuis hun belangen behartigen bij partners en/ of beleid.

“Vanuit deze inloopwerking leren wij bottom-up wat de actuele noden zijn van gezinnen op het kruispunt beperking, migratie en armoede.”

Vanuit deze inloopwerking zijn meerdere ervaringsdeskundigen die eerst als deelnemer kwamen naar Senzo, in hun kracht gezet en doorgegroeid tot vaste vrijwilligers en zelfs tot personeel binnen Senzo. De inloopwerking vormt een sleutel voor gezinnen om hun netwerk te verbreden en om uit hun isolement te breken en zich te versterken met de nodige kennis en inzichten.”

“Sinds ik bij Senzo kom zijn er zoveel deuren voor mij geopend. Deze inloopwerking moet blijven bestaan.”

Jasmina, mama van een zorgenkind en wekelijks vrijwilliger bij Senzo

Dankzij jouw steun kunnen projecten als Senzo hun werk kunnen verder zetten.

Meer weten?

Op de website van SENZO, sensitievezorg.be vind je een voorstellingsfilmpje dat Welzijnszorg voor hen maakte toen ze genomineerd waren voor de Prijs Armoede Uitsluiten 2020

Deze tekst is gebaseerd op een interview van Imane Kostet met Karima El Boujaddayni. Dit interview verscheen eerst op Sociaal.Net, webplatform voor sociale professionals.