ท�ำงานแปล 30 ปี
ผมเริ่ มท�ำงานแปลในเดือนสิงหาคม 2526 ท�ำงานแปลด้ วยความสนุก สนุกไปกับกลภาษาและความรุ่มรวยของค�ำใน ภาษาไทยให้ เลือกใช้ งาน ปลาบปลื ้มตื ้นตันใจในบางคราว เมื่อมีบางคนมอบ ต�ำแหน่ง ‘นักแปลเทวดา’ ให้ รอยยิ ้มยังไม่หายเหม็น พลันมีค�ำอรรถาธิบาย คล้ ายลาภสัตว์สองเท้ า ลอยมาทีละข้ าง หนึ่งนัน้ จะแปลหาวิมาน ’ไร...และอีก หนึ่ง เทวดานันอิ ้ ่มทิพย์ อย่าได้ สนใจค่าแปลเลย หากไม่นบั เรื่ องนี ้แล้ ว ที่เหลือ จะเป็ นความอิ่มใจที่มีผ้ อู ่านร่ วมชื่นชอบงานที่คดั มาแปล ได้ เสพความสนุกสนาน ในเนื ้อหาร่ วมกัน ท�ำงานจนลืมเวลา เงยหน้ าอีกครัง้ เกือบ 30 ปี แล้ วที่นงั่ อยู่หน้ าแป้นพิมพ์ ดีด กลับไปค้ นรายการผลงานที่ตีพิมพ์เป็ นเล่มแล้ ว ตัวเลขกลมๆ 280 เล่ม สามสิบปี คงไม่อาจสุขสมชื่นมื่นได้ ทกุ วัน แต่ก็ไม่เลวร้ าย เพราะปั จจุบนั ยังสนุกไม่สร่ าง ยังอมยิม้ ได้ ในวันนี ้ ผ่านฝั นร้ ายของนักแปลในงานที่ต้องค้ น ข้ อมูลสารพัด เนือ้ หาทัง้ โหดทัง้ หิน แต่ก็มีฝันหวานหากได้ ถอดความผลงาน ชิ ้นเอกที่ผ่านเข้ ามาในเส้ นทางการท�ำงาน คนแปลท�ำงานสนุก ผู้อ่านได้ เสพผลงานชันเลิ ้ ศ ในวาระครบรอบ 30 ปี ของการท�ำงานแปล จะมีผลงานชิ ้นเอก 3 เล่ม ในปี เดียว เพชรยอดมงกุฎของ 3 นักเขียน จ�ำชื่อหนังสือไว้ ให้ ดีนะครับ 1. โรงฆ่าสัตว์ หมายเลข 5 2. ค�ำให้ การสหายพระเยซู 3. มาสเตอร์ กบั มาร์ การิ ตา ห้ ว งเวลาการท� ำ งานต่อ เนื่ อ ง 30 ปี ไม่อ าจเกิ ด ขึน้ ได้ ถ้ า ไม่มี ผ้ ูอ่า น อย่างน้ อยสองรุ่ น (ผู้อ่านรุ่ นแรก ปั จจุบนั อยู่ในวัยกลางคนกันถ้ วนหน้ า) ไม่อาจหาของขวัญใดให้ ตนเองและก�ำนัลให้ ผ้ อู ่านได้ ดีไปกว่านี ้แล้ ว อ่านให้สนุกนะครับ
คริ สโตเฟอร์ มัวร์ เริ่ มเขียนหนังสือตอนอายุหกขวบ และกลายเป็ นทารกอัจฉริ ยะแก่ที่สดุ เมื่อได้ พิมพ์หนังสือเล่มแรกในช่วงต้ นสามสิบ คริ สโปรดปรานชีสแครกเกอร์ เอซิดแจ๊ ส การล้ างคราบน� ้ำมันออกจากตัวนาก และชีวิตแสนสุขในป้อมปราการบนเกาะแปซิฟิกที่ไม่มีใครเข้ าไปถึง แวะเยี่ยมคริ ส มัวร์ ได้ ที่ www.chrismoore.com
ค�ำอวยชั ยให้ พรจากผู้เขียน หากท่านผู้อ่านเดินทางมายังหน้ านี ้เพื่อเสาะหาเสียงหัวเราะ ท่านจะได้ พบ หากท่านผู้อ่านมาแสวงหาความเจ็บปวดการหยามหมิ่นให้ ช� ้ำชอก ขอให้ ความเคืองแค้ นทะลักขึ ้นมาจุกอก และเลือดในร่ างเดือดปุด หากท่านผู้อ่านเสาะหาการผจญภัย ขอให้ นิทานเรื่ องนี ้ขับขานกล่อมท่านให้ ล่องลอยไปในแดนฝั นแสนสุข หากท่านผู้อ่านจ�ำเป็ นต้ องสอบทานศรัทธา ท่านจะได้ ข้อสรุ ปน่าอภิรมย์ หนังสือทุกเล่มเผยให้ เห็นความสมบูรณ์แบบ ไม่ว่าจะเต็มพร้ อมหรื อเว้ าแหว่ง ท่านผู้อ่านจะได้ พบสิ่งที่ท่านเสาะหาในหน้ ากระดาษหรื อนอกเล่ม ขอให้ ท่านผู้อ่านพานพบความสมบูรณ์แบบ และบ่งบอกระบุชื่อได้ ในทันที
บทน�ำ เทวทูตท�ำความสะอาดตู้เก็บของเมื่อผู้มาเยือนมาถึง ฉัพพรรณรังสีและนวลจันทร์ แยกเป็ นกองตามระดับความสุกสว่าง ถุงภัยพิบตั ิและสายฟ้าในฝั ก แขวนห้ อย บนตะขอรอเวลาปั ดฝุ่ น ถุงหนังแห่งเกียรติศกั ดิ์บารมี รั่วที่มมุ ตู้ ทุกคราวที่เขา พลิกผ้ าซับ จะมีล�ำน�ำประสานเสียงแผ่วๆ แว่วออกจากตู้เก็บ เหมือนในคราว ที่เขางับปิ ดฝาขวดการร้ องประสานเสียงอัลเลลูยาห์ “ราซีล, ในนามสวรรค์ ท่านท�ำอะไรอยู่?” มหาเทวะสเตฟานยืนตระหง่านค� ้ำหัว ม้ วนค�ำสัง่ เดาะในมือ เหมือนนิตยสาร ม้ วนเป็ นแท่งพร้ อมจะหวดสัง่ สอนลูกหมาที่เยี่ยวรดพรม “ค�ำสัง่ ?” เทวทูตถาม “ง้ วนดิน” “ฉันเพิ่งลงไปที่นนั่ ” “เมื่อสองพันปี ก่อน” “จริ งน่ะ?” ราซีลก้ มมองนาฬิกา ปลายเล็บแก้ วคริ สตัล “ท่านแน่ใจ?” “คิดว่าไงล่ะ?” สเตฟานพลิกม้ วนค�ำสัง่ ให้ ราซีลได้ เห็นตราประทับพุ่มเพลิง โชติช่วง “ฉันต้ องออกเดินทางเมื่อไหร่ ? งานที่ค้างอยู่เกือบเสร็ จแล้ ว” “ณ บัดนี ้เลย เตรี ยมพรชิวหาและปาฏิหาริ ย์เล็กๆ ติดตัวไปด้ วย ไม่ต้องใช้ 5
ค�ำให้การสหายพระเยซู อาวุธ งานนี ้มิใช่การล้ างผลาญ ท่านจะปฏิบตั ิการลับ ซ่อนตัวในเงามืดเบื ้องหลัง แต่เล่นบทส�ำคัญยิ่ง ทุกอย่างอยู่ในค�ำสัง่ แล้ ว” สเตฟานยื่นม้ วนค�ำสัง่ ส่งให้ “ท�ำไมต้ องเป็ นฉัน?” “ข้ าเองก็ถามค�ำถามนัน” ้ “และ?” “ข้ าได้ การบอกใบ้ เป็ นนัยๆ ว่าท�ำไมจึงขับเทพให้ ตกสวรรค์” “โห, มหึมาขนาดนันเชี ้ ยว?” สเตฟานกระแอมกระไอ เพื่อมาดเฉลาโดยแท้ เพราะเทวทูตไม่จ�ำเป็ นต้ อง หายใจ “ข้ าไม่แน่ใจว่าข้ าควรรู้ เรื่ องนี ้หรื อไม่ แต่ข่าวลือแพร่ ไปทัว่ สวรรค์ว่าจะ เป็ นพระคัมภีร์เล่มใหม่” “ล้ อเล่นเปล่า? หนังสือภาคสอง? พระคัมภีร์เบิกโลก 2 ? เพราะเล่มแรก ออกวางแผงนานจนผู้คนเชื่อว่าปลอดภัยแล้ วที่จะท�ำบาป?” “เรื่ องราวของพระเยซูคริ สต์” “เรื่ องราวของพระเยซูคริ สต์? นานป่ านนี ้แล้ ว ใคร?” “ชาวเลไวชื่อบิฟฟ์” ราซีลทิ ้งผ้ าขี ้ริ ว้ ในมือลงพื ้น ลุกขึ ้นยืน “ผิดแล้ ว, พลาดที่ไหนสักแห่ง” “สัง่ ตรงจากพระบุตรเชียวนะ” “มีเหตุผลมากมายที่ถ่วงน� ้ำหนักได้ ชดั ว่าไม่สมควรกล่าวถึงชื่อบิฟฟ์ในเล่ม อื่นๆ เพราะมัน...” “อย่าได้ เปล่งเสียงออกมา” “แต่มนั เป็ นรู ทวารขนานแท้ ” “ก็เพราะปากแบบนี ้เองท่านถึงได้ รับค�ำสัง่ ง้ วนดิน” “แล้ วท�ำไม? ป่ านนี ้แล้ ว มีพระคัมภีร์ตงสี ั ้ เ่ ล่ม ท�ำไมต้ องขุดมันขึ ้นมาด้ วย?” “เพราะว่าเป็ นวันครบอะไรสักอย่างของพระบุตรบนโลก พระองค์ท่านรู้ สกึ ว่าน่าจะถึงเวลาแล้ วที่จะเปิ ดเผยเรื่ องราวทุกอย่างที่เกิดขึ ้น” ราซีลคอตก “ฉันคงต้ องเตรี ยมตัวเดินทางได้ แล้ ว” “พรชิวหา” สเตฟานเตือนย� ้ำ 6
คริ สโตเฟอร์ มัวร์ “เออ, ฉันจะได้ ฟังเสียงด่าอาจมเต็มหูได้ ในหนึ่งพันภาษา” “เดินทางไปเสาะหาข่าวดีเถิด, ราซีล หิ ้วช็อกโกเลตติดมือมาฝากข้ าด้ วย” “ช็อกโกเลต?” “ของหวานอร่ อยลิน้ ของชาวโลก ท่านต้ องชอบแน่นอน ซาตานเป็ นผู้ ประดิษฐ์ คิดค้ น” “อาหารปิ ศาจ?” “เทพอย่างเรานะ บริ โภคเค้ กขาวทุกวันก็เอียนเหมือนกัน, เพื่อนยาก” เที่ยงคืน เทวทูตยืนบนเนินกันดารโล่งเตียน นอกมหานครศักดิ์สิทธิ์เยรู ซาเล็ม เขาชูแขนผายมือกว้ าง ลมแห้ งพัดกระโชกจนเสื ้อคลุมขาวปลิวไสว “ฟื น้ ขึ ้นมา เลไวที่มีนามว่าบิฟฟ์” ลมหมุนกราดเกรี ย้ วพัดวน ดึงม้ วนหอบฝุ่ นเป็ นแท่ง ก่อตัวคล้ ายร่ างมนุษย์ “ฟื น้ ขึ ้นมา, บิฟฟ์ เวลาของเจ้ ามาถึงแล้ ว” ลมกระโชกอึงอวลสาดปะทะ เทวทูตยกแขนเสื ้อขึ ้นปิ ดคลุมใบหน้ า “ฟื น้ ขึ ้นมา, บิฟฟ์ ลุกมาเดินกระทบไหล่มนุษย์ผ้ มู ีลมหายใจ” ลมหมุนซาลง เหลือเพียงแท่งฝุ่ นรู ปทรงมนุษย์ยืนบนเนินเขา เสี ้ยววินาที นัน้ ลมนิ่งสงบ เทวทูตหยิบกระปุกผงทองออกจากถุงห้ อยเอว เทผงทองอาบ แท่งฝุ่ น ฝุ่ นผงปลิวหาย เหลือเพียงชายมอมแมม เปลือยล่อนจ้ อน ถ่มผงดิน ออกจากปากกลางแสงจันทร์ “ยินดีต้อนรับสู่โลกคนเป็ น” เทวทูตกล่าว ชายผู้นนกะพริ ั้ บตาถี่ กางมือจ้ องมอง ประหนึ่งคาดว่าจะมองทะลุผ่านได้ “ข้ ามีชีวิต” เขาพูดออกมาด้ วยภาษาที่ตนไม่เคยได้ ยินมาก่อน “แม่นแท้ ” เทวทูตตอบรับ “แล้ วเสียงนี ้? ค�ำพวกนี ้?” “แกได้ รับพรชิวหา” “ข้ ามีพรชิวหาระดับสุดยอด ถามหญิงคนไหนๆ ดูก็ได้ แล้ วค�ำพวกนี ้?” “ภาษา...แกได้ รับพรภาษา เหมือนสาวกคนอื่นๆ” 7
ค�ำให้การสหายพระเยซู “มหาอาณาจักรมาถึงแล้ วสินะ” “นัน่ ก็ใช่” “นานแค่ไหนแล้ ว?” “สองพันปี ก่อน” “ไอ้ เลวไอ้ คนไร้ ค่าไอ้ อาจมหมา” เลไวที่มีชื่อว่าบิฟฟ์หวดก�ำปั น้ ฟาดปาก เทวทูต “มาปลุกอะไรป่ านนี ้?” เทวทูตหยัดตัวยืนเชื่องช้ า ปลายนิว้ แตะไล้ ริมฝี ปากเจ่อ “พูดกับเทวทูต ผู้น�ำสารขององค์พระผู้เป็ นเจ้ าแบบนี ้เลยเหรอ?” “พรภาษา” บิฟฟ์ตอบ
8
ภาคหนึ่ง เด็กน้ อย
พระผูเ้ ป็ นเจ้าเหมือนจ�ำอวด แสดงต่อหน้าผูช้ มที่หวาดหวัน่ เกินกว่าจะเปล่งเสี ยงหัวเราะ โวลแตร์
Lamb : 1.1 ท่านคิดว่าท่านทราบเรื่ องราวนี ้จะลงเอยอย่างไร ข้ าบอกอะไรให้ นะ ท่านไม่ร้ ูดอก ข้ าอยู่ที่นนั่ ข้ ารู้ คราวแรกสุดที่ข้าพบคนที่จะมาช่วยโลกให้ พ้นภัย เขานัง่ อยูข่ ้ างบ่อน� ้ำในนาซาเร็ ธ กิง้ ก่าห้ อยออกจากปาก แค่หางกับสองขาหลัง ท่อนหัวกับขาหน้ าอมเข้ าปาก หมดสิ ้น เขาอายุหกขวบ เหมือนข้ า เครายังไม่งอกเกาะข้ างแก้ ม หน้ าตายัง ไม่เหมือนภาพที่พวกท่านเห็น ดวงตาของเขาสีน� ้ำผึ ้ง สายตาแย้ มยิ ้มทักทายข้ า จากปอยผมหยิกสีน�ำ้ เงินด�ำล้ อมกรอบใบหน้ า ประกายเก่าแก่โบราณยิ่งกว่า โมเสสในดวงตานัน้ “ไม่สะอาด ไม่สะอาด” ข้ าร้ องตะโกนสุดเสียง ชี ้นิ ้วไปยังเด็กคนนัน้ แม่ จะได้ ร้ ู ว่าข้ าเองก็แม่นในกฎพระคัมภีร์เหมือนกัน แต่แม่ไม่หนั มามอง เหมือนแม่ คนอื่นๆ ที่ตกั น� ้ำจากบ่อหมู่บ้าน เด็กคนนันดึ ้ งกิ ้งก่าออกจากปาก ยื่นส่งให้ น้องชายนัง่ อยูบ่ นทรายข้ างตัวเขา น้ องชายแหย่กิ ้งก่าอยู่นาน จิ ้มนิ ้วกวนประสาทจนกิ ้งก่าขู่ฟ่อท�ำท่าจะกัด เจ้ าหนู คว้ าก้ อนหิน ทุบๆๆๆๆ จนกิ ้งก่าหัวเละ เจ้ าหนูตาโต ใช้ เท้ าเขี่ยศพกิ ้งก่าบนพื ้น ไปมา จนแน่ใจแล้ วว่าตายสนิท หยิบมายื่นส่งให้ พี่ชาย 10
คริ สโตเฟอร์ มัวร์ เด็กคนพี่รับกิ ้งก่าไปอมไว้ ในปาก ก่อนที่ข้าจะแผดเสียงกล่าวโทษ กิ ้งก่า หลุดออกมาอีกแล้ ว ดิ ้นกระแด่วๆๆ อ้ าปากกว้ างพร้ อมกัดงับ เขายื่นกิ ้งก่าให้ น้ องชาย หินทุบๆๆๆ จนหัวเละ เริ่ มหรื อว่าจบกระบวนการนันอี ้ กรอบ ข้ าดูกิ ้งก่าตายสามหนก่อนจะส่งเสียง “ข้ าอยากเล่นมัง่ ” พระผู้มาโปรดเงยหน้ ามองข้ า ดึงกิ ้งก่าดิ ้นกระแด่วออกจากปาก ส่งเสียง ถาม “ประสงค์เล่นบทใดฤๅ?” อ้ อ, เกือบลืมไป ชื่อของเขาคือ โยชัว จี ซัส เป็ นภาษากรี กแปลความจากภาษา ฮีบรู : เยชัว ดังนันจึ ้ งเป็ นโยชัว ไครสต์ ไม่ใช่นามสกุล แต่เป็ นภาษากรี กจาก ค�ำว่า เมสิ ยาห์ ภาษาฮีบรู หมายความถึงผู้ได้ รับการเจิม ข้ าไม่ร้ ู ดอกว่า ตัวเอช. ที่อยู่ตรงกลางชื่อ ‘จี ซัส เอช. ไครสต์ ’ มีตวั เต็มว่ากระไร เรื่ องนัน้ ข้ าน่าจะ ถามเขาให้ ร้ ู แจ้ ง ข้ าหรื อ? ข้ าเป็ นชาวเลไวชื่อบิฟฟ์ ไม่มีชื่อกลางตัวย่อ โยชัวเป็ นเพื่อนสนิทของข้ า เทวทูตบอกว่าข้ าควรจะนัง่ เขียนค�ำให้ การได้ แล้ ว เล่าเรื่ องราวพระเยซู ลืมทุกอย่างที่ข้าได้ พบเห็นในโลกนี ้ไปชัว่ ขณะ ข้ าจะท�ำได้ ยงั ไง? แค่ สามวันเอง ข้ าเห็นผู้คน เห็นภาพ เห็นสิง่ สุดอัศจรรย์มากกว่าสามสิบ สามปี ที่มีชีวิตอยู่ ตังแต่ ้ คลอดออกจากท้ องแม่ เทวทูตจะบอกข้ า ไม่ให้ ใส่ใจได้ ไง? ใช่แล้ ว, ข้ าได้ รับพรภาษา เออ, พรชิวหา แต่ สิ่งที่ข้าเห็น ข้ าไม่ร้ ู ชื่อ พรภาษามีประโยชน์อะไรฟะ? คนที่เกิดใน เยรูซาเล็มจะไปรู้จกั เมอร์ เซดีสเรอะ? วันแรกที่ข้าเห็นรถคันนี ้ เทวทูต ต้ องไปแงะข้ าออกมาจากถังขยะที่ข้ากระโจนไปซ่อนตัว ยิ่งไปกว่านัน้ ราซีลดึงข้ าออกมา แงะเล็บให้ หลุดจากเนื ้อตอนที่ข้าแข็งขืนไม่ยอม ปล่อยถังขยะ พรภาษาช่วยอะไรข้ าได้ ในเมื่อโบอิ ้ง 737 ท�ำให้ ข้า ขดตัวเป็ นก้ อนกลม ร้ องไห้ ฮือๆ ด้ วยความหวาดกลัว ปิ ดหูปิดตา ไม่อยากฟั งเสียงค�ำรามเลื่อนลัน่ ไม่อยากเห็นเปลวเพลิงฉีดออกมา 11
ค�ำให้การสหายพระเยซู เป็ นสาย? ข้ าเป็ นเด็กตัวน้ อย กลัวแม้ แต่เงาตัวเอง หรื อว่าข้ าใช้ เวลา ของชีวิตยี่สิบเจ็ดปี เต็มๆ อยู่ข้างกายบุตรของพระเจ้ า? บนเนิ นเขาวันแรก เทวทูตดึงข้ าออกจากกองฝุ่ น บอกข้ าว่า “แกจะได้ เห็นสิ่งประหลาดมากหลาย อย่าได้ หวาดกลัว แกปฏิบตั ิ ภารกิจศักดิ์สิทธิ์ ฉันจะเฝ้าปกป้องแกเอง” ไอ้ เลว ข้ าไม่ร้ ู ดอกว่ามันจะท�ำอะไรข้ าถ้ าข้ าฟาดปากมันอีกดอก แม้ แต่ตอนนี ้ มันนอนเอกเขนกบนเตียงข้ ามห้ อง ดูภาพเคลื่อนไหว ในจอ เคี ้ยวแท่งด�ำหอมหวานที่เรี ยกกันว่า สนิกเกอร์ ในระหว่าง ที่ข้าขีดเขี่ยบนกระดาษนุ่มเหมือนผ้ าไหมที่มีหวั กระดาษเขียนไว้ ว่า ไฮแอตต์ -รี เจนซี , เซนต์ หลุยส์ ค�ำ ค�ำ ค�ำ ค�ำล้ านล้ านค�ำวิ่งวนอยู่ ในหัวของข้ า เหมือนเหยี่ยวที่พร้ อมจะถาโถมลงมาจิกแผ่นกระดาษ ฉีกทึ ้งวลีเดียวที่ข้าอยากเขียนลงไป ท�ำไมต้ องเป็ นตูด้วยฟะ? ครัง้ นัน้ พวกเรามีกนั อยูส่ ิบห้ าคน เออ, สิบสี่ หลังจากที่ข้าจับจูดาส แขวนคอไปแล้ ว ท�ำไมต้ องเป็ นข้ าด้ วย? โยชัวบอกข้ าเสมอว่าอย่า ได้ หวาดกลัวไปเลย เขาจะอยู่ข้างกายข้ าเสมอ แล้ วตอนนี ้เอ็งไปอยู่ เสียที่ไหน, เพื่อนยาก? ท�ำไมเอ็งทิ ้งข้ าไป? เอ็งไม่หวาดกลัวแน่เลย ถ้ าเอ็งอยู่ที่นี่ หอคอยสูงลิบ เครื่ องจักรเครื่ องยนต์ น่ากลัว แสง แวววับบาดตา กลิ่นโลกนี ้ที่เหม็นคลุ้ง ไม่มีวนั ท�ำให้ เอ็งหวาดหวัน่ มาเถิด, เพื่อนยาก ข้ าสัง่ พิซซาจากรู มเซอร์ วิสแล้ ว เอ็งต้ องชอบ พิซซา คนรับใช้ ที่ถือพิซซามาส่งชื่อ เฮซุส ไอ้ หมอนัน่ ไม่ใช่ยิวด้ วยซ� ้ำ ไป เอ็งโปรดปรานเรื่ องเสียดเย้ ยไม่ใช่หรื อ? มาน่า, โยชัว เทวทูต บอกว่าเอ็งจะมาอยู่ข้างเรา...ถ้ าเอ็งมาถึง เอ็งจะได้ จับราซีลกดไว้ ข้ าจะอัดมันให้ เละคามือ เราจะได้ แบ่งพิซซากันคนละครึ่ งถาด 12
คริ สโตเฟอร์ มัวร์ ราซีลชะโงกหน้ ามองงานเขียนของข้ า บอกให้ ข้าเลิกฟูมฟายและเริ่ ม ลงมือเขียนได้ แล้ ว ปากพล่อย พูดง่ายซี มันได้ นอนในหลุมใต้ ฝนผง ุ่ ใต้ ดินด�ำมืดนานสองพันปี เหมือนข้ าไหม? มันออกค�ำสัง่ เด็ดขาดเลย นะ ห้ ามข้ าสัง่ พิซซาอีกจนกว่าจะเขียนบทแรกจบแล้ ว เออ, ตามใจ มันหน่อย... ข้ าเกิ ดในกาลิลี เมืองนาซาเร็ ธ ในรั ชสมัยของเฮร็ อดผู้ยิ่งใหญ่ พ่อของข้ า, อัลเฟอุส เป็ นช่างตัดหิน และแม่ของข้ า, นาโอมิ โดนผีสิง อย่างน้ อย ข้ า ก็ป่าวประกาศให้ ทกุ คนทราบอย่างนัน้ โยชัวคิดแค่ว่าเธอแค่มีเรื่ องยากล�ำบาก ในชีวิต สกุลของข้ า, เลไว สืบเชื ้อสายจากพี่น้องโมเสส บรรพบุรุษต้ นตระกูล นักบวช ส่วนชื่อบิฟฟ์ ได้ จากสแลงที่หมายความว่า ตบหัวให้ หน้ าคว�่ำจูบพื ้น ค�ำที่แม่ชอบพูดติดปากเป็ นประจ�ำทุกวัน ตังแต่ ้ ข้าจ�ำความได้ ข้ าเกิดใต้ การปกครองของโรมัน แม้ ข้าจะไม่ได้ พบได้ เห็นทหารโรมันจนข้ า อายุได้ สบิ ขวบ ทหารโรมันพักอยูใ่ นป้อมปราการเซฟโฟริ ส เดินออกจากนาซาเร็ ธ ไปทางเหนือหนึ่งชัว่ โมงเต็ม ที่นนั่ โยชัวกับข้ าได้ เห็นทหารโรมันโดนฆ่า เออ, ข้ า เล่าข้ ามไกลไปหน่อยแล้ ว กลับมาตอนนี ้ อนุมานเอาว่าทหารโรมันนายนันยั ้ งรอด ปลอดภัย สุขสมชื่นมื่นจนน�ำเอาไม้ กวาดสีแดงมาปั กหมวกสวมหัว ชาวบ้ านส่วนใหญ่ในนาซาเร็ ธเป็ นชาวนา ปลูกองุ่นปลูกมะกอกบนเนินหิน นอกเมือง ปลูกข้ าวบาร์ เลย์ข้าวสาลีในหุบเขาเบื ้องล่าง ชาวบ้ านยังเลี ้ยงแพะ เลีย้ งแกะ ครอบครั วพักอาศัยในหมู่บ้านในระหว่างที่ บุรุษและเด็กโตไปดูแล ฝูงสัตว์บนที่ราบสูง บ้ านของเราท�ำจากหิน บ้ านของข้ ามีพื ้นปูหิน บ้ านอื่นหลาย หลัง มีเพียงแค่พื ้นดินอัดแน่น ข้ าเป็ นพี่ชายคนโตของลูกชายทังสาม ้ แม้ ว่าข้ าจะอายุหกขวบ ข้ าพร้ อม แล้ วที่จะเรี ยนวิชาชีพจากพ่อ แม่สอนหนังสือข้ า สอนให้ ร้ ูจกั กฎเกณฑ์และนิทาน เล่าขานในพระคัมภีร์โทราห์ในภาษายิว พ่อพาข้ าไปซินาก็อกไปฟั งผู้เฒ่าอ่าน พระคัมภีร์ ภาษาแรกที่ข้าพูดได้ เป็ นภาษาอะรามิก แต่เมื่อข้ าอายุสิบขวบ ข้ า พูดภาษาฮีบรู ได้ อ่านออกเขียนได้ เหมือนชายส่วนใหญ่ 13
ค�ำให้การสหายพระเยซู ความรู้ ความสามารถที่ข้าเรี ยนภาษาฮีบรู และพระคัมภีร์โทราห์ เนื่องมา จากการกระตุ้นของโยชัว ในขณะที่เด็กคนอื่นๆ แอ่นเอวยัว่ เย้ าแกะหรื อไล่เตะ พวกเคนันไนต์ ข้ ากับโยชัวเล่นบทแร็ บไบ เขายืนยันหนักแน่นเลยนะว่าต้ องเล่น ให้ สมจริ ง ต้ องเป็ นฮีบรูขนานแท้ ในทุกพิธีกรรมทางศาสนา เรื่ องสนุกกว่าหัวข้ อที่ ยกมานะ อย่างน้ อยที่สดุ ก็สนุกสุดเหวี่ยงจนแม่ของข้ าจับได้ ว่าข้ าพยายามขริ บ น้ องชาย, เช็ม ด้ วยหินแหลมคมกริ บ แม่ตาขวางดุร้ายเหมือนผีเข้ า ข้ าพยายาม ยกเหตุผลว่าเช็มจ�ำเป็ นต้ องฟื น้ พันธสัญญาต่อพระผู้เป็ นเจ้ า แม่ไม่รับฟั ง หวด ข้ าด้ วยกิ่งมะกอกจนแผ่นหลังแตกเป็ นริ ว้ ห้ ามข้ าเล่นกับโยชัวนานหนึ่งเดือน ข้ า บอกแล้ วไม่ใช่หรื อว่าแม่ของข้ าบ้ าเหมือนผีสิง? กล่าวโดยรวมแล้ ว เรื่ องทังหมดทั ้ งมวลเป็ ้ นผลดีต่อเช็ม เพราะเขาเป็ นเด็ก คนเดียวที่เยี่ยวอ้ อมมุมตึกได้ รู้ ไหมว่าคุณสมบัติโดดเด่นแบบนันประกอบอาชี ้ พ ขอทานได้ ร�่ำรวยอู้ฟ?ู่ มันไม่เคยขอบคุณข้ าแม้ สกั ครัง้ น้ องชาย! เด็กมองเห็นมนตรามหัศจรรย์เพราะเด็กเสาะหา ในครัง้ แรกที่ข้าพบโยชัว ข้ าไม่ร้ ู ว่าเขาเป็ นพระผู้ไถ่บาป ว่าไปแล้ ว เขา เองก็ไม่ร้ ู ตวั ข้ ารู้ เพียงอย่างเดียว เขาไม่เคยกลัว ในมวลหมู่ชนเผ่านักรบที่โดน ปราบ คนเราจะหาศักดิ์ศรี ได้ ก็มีแค่การค้ อมหัวต่อพระพักตร์ พระผู้เป็ นเจ้ าและ ทหารโรมัน โยชัวโดดเด่นเหมือนดอกไม้ บานกลางทะเลทราย แต่อาจมีเพียงข้ า คนเดียวที่มองเห็นเพราะข้ ามองหา คนอื่นอาจดูว่าเขาเป็ นเด็กทารกอีกคน มี ความหิวความอยาก มีโอกาสจะตายก่อนเป็ นหนุ่มเหมือนเด็กคนอื่น ข้ าน�ำเรื่ องการเล่นกลชุบชีวิตกิ ้งก่าไปเล่าให้ แม่ฟัง เธอแตะหน้ าผากวัดไข้ ตวาดด่าส่งข้ าไปนอนโดยมีเพียงน� ้ำซุปรองท้ องเป็ นอาหารเย็น “ฉันได้ ยินเรื่ องแม่ของไอ้ หนูคนนัน” ้ แม่พดู กับพ่อ “หญิงนางนันอ้ ้ างว่าได้ คุยกับเทวทูตของพระผู้เป็ นเจ้ า และนางยังบอกเอสเธอร์ ว่าได้ ให้ ก�ำเนิดบุตรของ พระเจ้ า” “แล้ วเธอบอกเอสเธอร์ ว่ายังไง?” 14
คริ สโตเฟอร์ มัวร์ “ฉันบอกไปเลยว่าระวังปากหน่อย อย่าให้ พวกฟาริ สี ได้ ยินเชียวนา ไม่งนั ้ เราต้ องมาแงะสะเก็ดหินที่โดนรุ มขว้ างออกจากตัว” “เช่นนัน้ เธอเองก็ไม่ควรยกเรื่ องนี ้มาพูดอีก ฉันรู้ จกั สามีของนาง เขาเป็ น คนเคร่ งศีลธรรม” “ค�ำสาปที่มีเมียเป็ นคนบ้ าเสียสติ” “น่าสงสาร” พ่อกล่าว มือฉีกขนมปั ง มือของพ่อแข็งด้ านเหมือนเขาสัตว์ แผ่บานเป็ นแผ่นใหญ่เหมือนค้ อน และเนื ้อสีเทาเหมือนผิวคนเป็ นโรคเรื อ้ นจาก หินปูนที่เขาตอกสกัดทุกวี่ทกุ วัน การกอดของพ่อ บางคราวถากแผ่นหลังของข้ า จนเลือดซิบ แต่ข้ากับน้ องชายแย่งกันเป็ นคนแรกที่จะโผเข้ าอ้ อมแขนของพ่อทุก เย็นในตอนที่พอ่ กลับเข้ าบ้ าน หากท�ำให้ พอ่ โกรธ มือหยาบสากนันสร้ ้ างรอยแผล ดุจกัน จนเราต้ องวิ่งไปเกาะกระโปรงแม่ ข้ าหลับทุกคืน รับรู้ สมั ผัสสากหนาบน แผ่นหลัง เหมือนเกราะคุ้มครองป้องกัน พ่อ! “เอ็งอยากเล่นทุบกิง้ ก่าอีกไหม?” ข้ าถามโยชัวในตอนที่เราพบกันอีกครัง้ เขา ใช้ ไม้ เท้ าขีดวงบนพื ้นดิน ไขหูไม่รับฟั งข้ า ข้ าเดินเข้ าไปกลางวง “เอ็งรู้ ไหมว่า แม่ของเอ็งเป็ นบ้ าเสียสติ?” “พ่อขับให้ แม่เสียสติ” เขาตอบเศร้ าๆ ไม่ได้ เงยหน้ ามอง ข้ านัง่ ลงข้ างเขา “ในบางคราวแม่ข้าก็สง่ เสียงอิ๋งอิ๋งกลางดึกเหมือนหมาข้ าง ถนน” “เธอก็เป็ นบ้ าเสียสติเหมือนกัน?” โยชัวถาม “ตอนเช้ าก็อาการปกตินะ ท�ำอาหารเช้ าร้ องเพลงหงิงหงิง” โยชัวผงกหัว พึงพอใจ คล้ ายกับว่าอาการบ้ าเสียสติ เป็ นได้ ก็หายได้ “เรา เคยอยู่ในอียิปต์” เขาบอก “ไม่มีทาง เป็ นไปไม่ได้ ไกลเกินไป ไกลกว่ามหาวิหารเสียอีก” มหาวิหาร แห่งเยรูซาเล็มเป็ นสถานที่ไกลที่สดุ เท่าที่ข้าเคยเดินไปถึงในวัยเด็ก ทุกฤดูใบไม้ ผลิ ครอบครัวจะเดินจาริ กแสวงบุญห้ าวันเต็มไปยังมหาวิหารแห่งเยรูซาเล็ม เพื่อร่ วม 15
ค�ำให้การสหายพระเยซู งานเฉลิมฉลองวันเปสสัค ยาวนานเหมือนชัว่ นิรันดร์ เลย “เราอยู่ที่นี่ แล้ วก็ไปอยู่ในอียิปต์ แล้ วก็กลับมาอยู่ที่นี่อีกครัง้ ” โยชัวกล่าว “ระยะทางยาวไกล” “เอ็งโกหก ใช้ เวลาสี่สิบปี เชียวนะก่อนจะเดินไปถึงอียิปต์ได้ ” “ไม่แล้ ว, ตอนนี ้ใกล้ กว่าเดิม” “กล่าวไว้ ในพระคัมภีร์โทราห์ อับบาอ่านให้ ข้าฟั ง ‘ชาวอิสราเอลร่ อนเร่ ไป ในทะเลทรายสี่สิบปี ’ ” “คนอิสราเอลหลงทาง” “สี่สิบปี นี่นะ” ข้ าหัวเราะ “คนอิสราเอลน่าจะโง่งงั่ ” “พวกเราเป็ นคนอิสราเอล” “จริ งฤา?” “จริ ง” “ข้ าไปหาแม่ก่อนนะ” “ตอนแกกลับมา เล่นโมเสสกับฟาโรห์กนั เถอะ” * * * เทวทูตกระซิบบอกข้ าว่าจะร้ องขอต่อพระผู้เป็ นเจ้ าให้ เขาแปลงตัว เป็ นสไปเดอร์ แมนได้ เขาดูทีวีทงั ้ วันทัง้ คืน ดูแม้ แต่ตอนที่ข้านอน หลับ เขาหมกมุน่ ฝั งใจกับซูเปอร์ ฮีโร่ที่ส้ กู บั ปิ ศาจชัว่ ร้ ายบนยอดตึกสูง เทวทูตบอกข้ าว่ายุคนี ส้ มัยนี ้ ปิ ศาจชั่วร้ ายตัวโตกว่าเลวร้ ายกว่า กาลครัง้ กระโน้ น จ�ำเป็ นต้ องมีซูเปอร์ ฮีโร่ เก่งฉกาจยิ่งขึ ้น เด็กอยาก ได้ ฮีโร่ เขาบอกข้ าอย่างนัน้ แต่ข้าคิดว่าเขาอยากห้ อยโหนเหวี่ยงตัว ข้ ามยอดตึกในกางเกงสีแดงแนบเนื ้อรัดเป้าเสียมากกว่า ซูเปอร์ ฮีโร่ แตะสัมผัสเด็กได้ อย่างไร ในเมื่อเครื่ องจักร ยารักษา โรค และระยะทางซ่อนพรางตัวไว้ ไม่ให้ เห็น? (ราซีลมาอยู่ที่นี่ได้ ไม่ ถึงสัปดาห์ เขาอยากแลกดาบแห่งพระเจ้ ากับใยแมงมุมเสียแล้ ว) ใน ยุคของข้ า ฮีโร่ มีน้อย แต่มีตวั ตนให้ จบั ต้ องได้ พวกเราบางคนสืบ เชื ้อสายจากฮีโร่ โยชัวจะเล่นบทฮีโร่ เสมอ-ดาวิด, โยชัว, โมเสส ใน 16
คริ สโตเฟอร์ มัวร์ ขณะที่ข้าต้ องรับบทผู้ร้าย-ฟาโรห์, อาฮับ, เนบูแคดเนซเซอร์ หาก ข้ าได้ เหรี ยญเชเคิลทุกคราวที่ถูกประหารในบทชาวฟิ ลิสเตีย ข้ าคง ไม่ต้องขี่อฐู ลอดรู เข็มดอกนะ ข้ าจะบอกให้ เมื่อย้ อนนึกถึงช่วงโน้ น ข้ าพอจะเห็นแล้ วว่าโยชัวฝึ กซ้ อมบทที่จะเล่นจริ งเมื่อเติบใหญ่ “ปล่อยคนของข้ าไป” โยชัวเปล่งเสียงในฐานะโมเสส “โอเค” “เอ็งพูดว่า ‘โอเค’ ไม่ได้ ” “ ’ไมไม่ได้ ?” “พระผู้เป็ นเจ้ าสาปหัวใจของแกให้ เป็ นหินไปแล้ ว ไม่ให้ รับฟั งค�ำร้ องขอจาก ฉัน” “ท�ำไมต้ องท�ำอย่างนันด้ ้ วย?” “จะไปรู้ เรอะ? พระเจ้ าสาปให้ หวั ใจเป็ นหิน เอาละ, ปล่อยคนของข้ าไป” “เจ้ าอย่าหวัง” ข้ ายกมือกอดอก เชิดคางเบือนหน้ าไปมองทางอื่นเหมือน คนที่หวั ใจเป็ นหิน “ระวังให้ ดีข้าจะเปลี่ยนไม้ เท้ าให้ เป็ นอสรพิษ กลัวหรื อยัง? ปล่อยคนของ ข้ าไป” “โอเค” “แกพูดว่า ‘โอเค’ ไม่ได้ ” “ท�ำไมไม่ได้ ? เอ็งเล่นกลเสกไม้ เท้ าเป็ นงูได้ นี่หว่า” “แต่เรื่ องไม่ได้ ด�ำเนินไปในท�ำนองนัน” ้ “งันเหรอ? ้ ไม่มีทางว่ะ, โมเสส คนของแกต้ องอยู่ที่นี่” โยชัวโบกไม้ เท้ าผ่านตาของข้ า “ระวังให้ ดี ข้ าจะส่งกบมาถล่มแก ส่งกบ มาเต็มบ้ าน เต็มห้ องนอน ปี นไต่กระโดดไปบนข้ าวของ” “แล้ วไง?” “ก็เลวร้ ายน่ะซี เอาละ, ปล่อยคนของข้ าไป, ฟาโรห์” “ข้ าชอบกบ” 17
ค�ำให้การสหายพระเยซู “กบตาย” โมเสสขู่ “กบตายขึ ้นอืดเหม็นโฉ่” “เอ, ถ้ าเป็ นเช่นนัน้ แกพาคนของแกไปเถอะ ข้ ามีงานล้ นมือ ต้ องสร้ าง สฟิ งซ์และอื่นๆ อีกมากมาย” “ให้ ตายเหอะ, บิฟฟ์ ท่องบทให้ ดีหน่อยซี ฉันยังมีค�ำสาปอื่นอีกเยอะ” “ข้ าอยากเล่นเป็ นโมเสสบ้ าง” “ไม่ได้ ” “ท�ำไมไม่ได้ ?” “ฉันถือไม้ เท้ า” “โอ” เป็ นเช่นนันเสมอ ้ ข้ าไม่แน่ใจนักว่าข้ ากระสันอยากเล่นบทผู้ร้ายได้ เท่าเทียมกับ ที่โยชัวอยากเล่นบทฮีโร่ ในบางคราวเราเกณฑ์น้องตัวเล็กมาเล่นบทน่ารังเกียจ ยูดาห์กบั เจมส์ น้ องชายของโยชัว จะเล่นเป็ นคนทังเผ่ ้ า เหมือนพวกโซดอมที่มา มุงอยู่หน้ าประตูกระท่อมของล็อต “ส่งเทวทูตทังสองออกมา ้ เราจะได้ ร้ ู จกั หน้ าเขา” “ท�ำไม่ได้ ” ข้ าประกาศเสียงโอ่อ่า (เรื่ องนี ้ข้ าได้ เล่นเป็ นฮีโร่ เพราะโยชัว เลื่อนชันไปเล่ ้ นเป็ นเทวทูต) “แต่ข้ามีลกู สาวสองตัว ไม่เคยรู้ จกั ใครมาก่อน จะ ส่งออกมาพบพวกแกได้ ” “โอเค” ยูดาห์ตอบรับ ข้ าเปิ ดประตู จูงมือลูกสาวติ๊งต่างออกมานอกบ้ านให้ พบปะและรู้ จกั พวก โซดอม... “ยินดีที่ได้ พบแม่นาง” “ปรี ติยิ่ง” “ดีใจที่ได้ เจอ” “บทไม่ ใช่ ยังงัน้ !” โยชัวแผดเสียง “พวกแกต้ องพังประตูเข้ ามา ฉันจะได้ สาปให้ แกตาบอด” “แล้ วแกก็จะท�ำลายเมืองของเรา?” เจมส์ถาม 18
คริ สโตเฟอร์ มัวร์ “ถูกต้ อง” “เราอยากพบหน้ าลูกสาวของล็อตมากกว่านี่” “ปล่อยคนของข้ าไป” ยูดาห์อายุเพิ่งสี่ขวบ มักจะจ�ำเรื่ องสลับกันเสมอ เขา โปรดฉากขบวนอพยพเป็ นที่สดุ เขากับเจมส์จะได้ สาดน� ้ำใส่แถวทหารที่ยกพลไล่ ตามหลังโมเสสที่พาผู้คนเดินผ่านทะเลแดงไปแล้ ว “พอแล้ ว จบเลย” โยชัวบอก “ยูดาห์, แกเป็ นภรรยาของล็อต ไปยืนที่ นัน่ ” บางคราวยูดาห์ต้องเล่นบทภรรยาของล็อต ไม่ว่าเราจะเล่นเรื่ องใด “ฉัน ไม่อยากเล่นเป็ นภรรยาของล็อต” “หุบปาก แท่งเกลือพูดไม่ได้ ” “ฉันไม่อยากเล่นบทผู้หญิง” น้ องชายของเราต้ องเล่นบทผู้หญิงเสมอ ข้ าไม่มีน้องสาวให้ ลากมาทรมาน ในช่วงนัน้ โยชัวมีน้องสาวเพียงคนเดียว, เอลิซาเบ็ธ เธอยังนอนแบเบาะ นัน่ เป็ นช่วงก่อนที่เราจะพบแม็กเดลีน...แม็กเดลีนผู้นัน้ ที่เปลี่ยนทุกอย่างไปจนไม่ เหลือเค้ าเดิม หลังจากได้ ยินแม่ซุบซิบกับพ่อเรื่ องการเป็ นบ้ าเสียสติของแม่ของโยชัว ข้ าจับตา มองเธอบ่อยครัง้ มองหาเหตุปกติที่พอจะลงความเห็นได้ วา่ เธอบ้ าไปแล้ ว แต่เธอ ก็ดเู ป็ นปกติดี ท�ำงานทุกอย่างเหมือนแม่คนอื่น ดูแลลูกน้ อย ท�ำสวน ไปตักน� ้ำ และเตรี ยมอาหาร ไม่มีอาการผิดปกติใดๆ เช่น ลงไปคลานสี่ขาบนพื ้น น� ้ำลาย ฟูมปาก เธออายุน้อยกว่าหลายแม่ในหมู่บ้าน อายุอ่อนกว่าโยเซฟ สามีของเธอ ผู้ถือว่าเป็ นชายชราแก่หง่อมแล้ วตามมาตรฐานของยุคสมัย โยชัวบอกว่าโยเซฟ ไม่ใช่พ่อแท้ จริ ง แต่เขาไม่ได้ บอกว่าพ่อตัวจริ งของเขาเป็ นใคร หากคุยกันเรื่ องนี ้ ในระยะที่แม่ของเขาได้ ยิน แมรี จะยกปลายนิว้ แตะริ มฝี ปาก ส่งสัญญาณให้ ยอชหุบปากได้ แล้ ว “ไม่ใช่ตอนนี ้, โยชัว บิฟฟ์ไม่มีทางเข้ าใจได้ ” เพียงแค่ได้ ยินเธอออกเสียงเรี ยกชื่อ หัวใจของข้ าก็พองโตแล้ ว ความรักของ 19
ค�ำให้การสหายพระเยซู เด็กน้ อยที่มีต่อแม่เพื่อนทะลักเต็มอก ฝั นหวานถึงการแต่งงาน ครอบครัว และ อนาคตร่ วมกัน “พ่อเอ็งอายุมากแล้ วนิ, ยอช?” “ไม่แก่นกั ” “ถ้ าพ่อเอ็งตาย แม่ก็คงต้ องแต่งงานกับน้ องชายพ่อ?” “พ่อไม่มีน้องชาย ท�ำไมหรื อ?” “ไม่มีเหตุผล เอ็งคิดว่ายังไงถ้ าพ่อใหม่ของเอ็ง...ตัวเตี ้ยกว่าเอ็ง?” “ไม่ควร” “แต่ถ้าพ่อเอ็งตาย แม่ก็ต้องแต่งงานกับใครสักคนที่เตี ้ยกว่าเอ็ง เขาจะเป็ น พ่อใหม่ของเอ็ง เอ็งต้ องท�ำทุกอย่างตามที่พ่อสัง่ ” “พ่อไม่มีวนั ตาย พ่อมีชีวิตอมตะ” “เอ็งพูดไปเรื่ อย แต่ข้าคิดนะ ตอนที่ข้าโตขึ ้น พ่อเอ็งตายไป ข้ าจะรับภาระ แต่งงานกับแม่ของเอ็งเอง” โยชัวตีหน้ าเหมือนกัดมะกอกดิบเข้ าไปเต็มค�ำ “อย่าพูดอย่างนัน, ้ บิฟฟ์” “ข้ าไม่รังเกียจนะที่เธอเป็ นบ้ าเสียสติ ข้ าชอบเสื ้อคลุมสีฟ้า ชอบรอยยิ ้ม ข้ าให้ สญ ั ญาว่าจะเป็ นพ่อที่ดี ข้ าจะสอนให้ เอ็งรู้ วิธีสกัดหิน ข้ าจะทุบตีเอ็งเฉพาะ ในยามที่เอ็งดื ้อรัน้ ” “ฉันอยากไปเล่นกับคนโรคเรื อ้ น ยิ่งกว่าฟั งที่แกพูด” โยชัวบอก เดินหนีไป “รอก่อน ให้ ความเคารพนับถือพ่อบ้ าง, โยชัว บาร์ บิฟฟ์” พ่อของข้ ามัก จะใช้ ชื่อเต็มในยามจะสอนสัง่ เรื่ องราวเป็ นทางการ “โมเสสสอนไว้ ไม่ใช่หรื อให้ เชื่อฟั งบิดามารดา?” โยชัวเด็กน้ อยหันขวับมาหา “ชื่อของฉันไม่ใช่โยชัว บาร์ บิฟฟ์...และไม่ใช่ โยชัว บาร์ โยเซฟด้ วย...นามนันคื ้ อ โยชัว บาร์ ยะโฮวาห์!” ข้ าเหลียวซ้ ายแลขวา หวังว่าไม่มีใครได้ ยินค�ำนี ้ ข้ าไม่อยากให้ ลูกชาย คนเดียวโดนขว้ างหินจนขาดใจ เพราะปากพล่อยอ้ างชื่ อพระผู้เป็ นเจ้ า (ข้ า วางแผนจะขายยูดาห์และเจมส์เป็ นทาส) “อย่าพูดอย่างนัน้ อีก, ยอช ข้ าให้ สัญญาว่าจะไม่แต่งงานกับแม่ของเอ็ง” 20
คริ สโตเฟอร์ มัวร์ “ไม่มีทางท�ำได้ ” “ข้ าขอโทษ” “ฉันให้ อภัย” “เธอพอจะเป็ นเมียเก็บชันยอด” ้ อย่าไปฟั งเชียวนาว่าเจ้ าชายแห่งสันติไม่เคยทุบตีใคร ในยุคต้ น เมื่อครัง้ ที่ เรายังเป็ นเด็กน้ อย ก่อนที่เขาจะพบตัวตนแท้ จริ ง โยชัวฟาดก�ำปั น้ ต่อยจมูกข้ า มาหลายหน...นี่เป็ นครัง้ แรกในชีวิต แมรี เป็ นรักปั กใจ รักแท้ แน่นอนของข้ า จนกระทัง่ ข้ าได้ พบแม็กเดลีน หากคนในหมู่บ้ า นนาซาเร็ ธ คิ ด ว่ า แมรี เ ป็ นบ้ า เสี ย สติ แทบไม่ มี ใ ครส่ง เสี ย ง ปรักปร� ำ เนื่องเพราะทุกคนเคารพนับถือโยเซฟสามีของเธอ เขาแม่นพระคัมภีร์ ค�ำพยากรณ์และกฎหมาย และมีสตรี น้อยคนในนาซาเร็ ธที่ยกอาหารมาวางบน โต๊ ะอาหารของครอบครัวโดยไม่ได้ ใช้ อ่างไม้ มะกอกฝี มือของโยเซฟ เขายุติธรรม แข็งแรง และฉลาด ผู้คนเล่าลือกันว่าเขาเป็ นพวกเอสซีน พวกยิวถือสันโดษ ทรมานตนเอง ไม่ตดั ผม ไม่มีเมีย แต่เขาไม่ยุ่งกับคนพวกนัน้ เขาไม่เหมือน พวกนัน้ เขายังยิ ้มเป็ น เมื่อครัง้ ที่ข้าเป็ นเด็กน้ อย ข้ าไม่ค่อยพบหน้ าโยเซฟ เขามักจะไปท�ำงานที่ ป้อมเซฟโฟริ ส สร้ างอาคารให้ พวกโรมัน พวกกรี ก และพวกยิวที่มีที่ดินเป็ นของ ตัวเองในมหานคร แต่ทุกปี ก่อนถึงวันแห่งเทศกาลเก็บเกี่ยวครัง้ แรก เขาจะ เดินทางกลับบ้ าน มาแกะอ่างและช้ อนไม้ เพื่อน�ำไปถวายมหาวิหาร ในช่วงวัน แห่งเทศกาลเก็บเกี่ยวครัง้ แรก ชาวนาจะน�ำลูกแกะตัวแรก ธัญพืชรวงแรก และ ผลไม้ ชดุ แรกไปถวายพระในมหาวิหาร แม้ แต่ลกู ชายคนแรกที่ถือก�ำเนิดมา ก็จะ อุทิศให้ มหาวิหาร อาจมอบให้ เป็ นแรงงานท�ำงานในวัดหรื อมอบของขวัญเป็ นเงิน ช่างฝี มือเช่นพ่อของข้ าหรื อโยเซฟ จะมอบสิ่งของที่ท�ำขึ ้นมา ในบางปี พ่อข้ าจะ ท�ำครกสากหรื อโม่หินไปถวายวัด บางปี มอบเงินให้ ก�ำมือใหญ่ บางครอบครัว จะเดินไปจาริ กแสวงบุญที่เยรู ซาเล็ม แต่วนั ส�ำคัญนี ้ห่างจากวันเปสสัคเพียงเจ็ด สัปดาห์ หลายครอบครัวจาริ กแสวงบุญซ� ้ำไม่ได้ ทงสองครั ั้ ง้ เงินและแรงงานรับใช้ 21
ค�ำให้การสหายพระเยซู วัด จะมอบให้ ซินาก็อกประจ�ำหมู่บ้านแทน ในช่วงหลายสัปดาห์ก่อนเทศกาล โยเซฟจะนัง่ อยู่ใต้ ชายคาบ้ านที่เขาสร้ าง ด้ วยมือตัวเอง แกะถาดด้ วยผึง่ และสิ่ว ข้ ากับโยชัวเล่นบนพื ้นดินแทบเท้ าของเขา โยเซฟสวมเสื ้อยาวชิ ้นเดียวที่เราทุกคนสวมใส่ ผ้ าสี่เหลี่ยมผืนผ้ าชิ ้นเดียว เจาะ กลางผืนให้ สวมหัว รัดเอวด้ วยสายเชือก ชายเสื ้อตกกรอมข้ อศอก ปลายผ้ า คลุมหัวเข่า “บางทีปีนี ้ ฉันจะมอบลูกชายคนแรกให้ มหาวิหาร ว่าไง, โยชัว? ลูกอยาก ไปเช็ดท�ำความสะอาดแท่นบูชาหลังพิธีสงั เวยหรื อเปล่า?” โยเซฟอมยิ ้ม ไม่ได้ เงยหน้ าจากงานที่ท�ำ “รู้ ไหม? พ่อติดหนี ้ลูกชายคนแรก? เราอยู่ในอียิปต์ในช่วง เทศกาลเก็บเกี่ยวครัง้ แรกตอนที่ลกู เกิด” การเช็ดเลือดบนแท่นบูชา นับเป็ นเรื่ องสยดสยองส�ำหรับเด็กชายชาวยิว ทุกคนรวมทังโยชั ้ ว “มอบเจมส์ให้ วดั , อับบา เขาเป็ นลูกชายคนแรกของท่าน” โยเซฟเหลือบมามองข้ า ดูว่าข้ าจะมีสีหน้ าอย่างไร ข้ ารู้ สถานะของตัวเอง ข้ าเป็ นลูกคนแรก ข้ าได้ แต่หวังว่าพ่อข้ าจะไม่คิดในท�ำนองนัน้ “เจมส์เป็ นลูกชาย คนที่สอง พระไม่อยากได้ ลกู คนรอง จะต้ องเป็ นเจ้ า, ยอช” โยชัวมองหน้ าข้ าก่อนตอบ หันไปจ้ องตาพ่อ เขายิ ้มเรื่ อ “แต่อบั บา, หาก ท่านตายไป ใครจะดูแลแม่ถ้าฉันไปอยู่ที่วดั ?” “มีคนดูแลแน่นอน” ข้ าชิงตอบ “ข้ าแน่ใจว่าต้ องมีคนดูแล” “ฉันคงไม่ตาย อีกนาน” โยเซฟดึงเคราสีเทาข้ างแก้ ม “เคราของข้ าอาจ เป็ นสีขาว แต่ยงั มีชีวิตในตัวเหลืออีกนาน” “อย่าได้ มนั่ ใจนัก, อับบา” โยชัวบอก อ่างในมือของโยเซฟหลุดจากมือ เขายกฝ่ ามือทังสองข้ ้ างมาจ้ องมอง “ออก ไปวิ่งเล่นเถอะ, เจ้ าสองคน” โยเซฟกล่าว เสียงเบาแทบเป็ นเสียงกระซิบ โยชัวลุกขึ ้น เดินจากไป ข้ าอยากวิ่งไปกอดพ่อเฒ่า เพราะข้ าไม่เคยเห็น คนแก่หวาดกลัวมาก่อน ภาพนันท� ้ ำให้ ข้ากลัวไปด้ วย “มีอะไรให้ ช่วยได้ ไหม?” ข้ าถาม ชี ้มือไปยังอ่างไม้ บนตักของโยเซฟ “ไปเล่นกับโยชัวเถอะ เขาจ�ำเป็ นต้ องมีเพื่อน สอนสัง่ เขาให้ เป็ นมนุษย์ 22
คริ สโตเฟอร์ มัวร์ จากนัน้ ฉันจะได้ สอนเขาให้ เป็ นบุรุษ”
ฟาริ สี : พวกเคร่ งกฎระเบียบ ปากกับใจไม่ตรงกัน 23