Od kiedy utwór jest chroniony prawem autorskim? Czy trzeba się zgłosić do jakiegoś urzędu, żeby zarejestrować swoje dzieło? Utwór jest chroniony prawem autorskim od chwili powstania (czyli od momentu ustalenia), nawet jeśli nie został ukończony. Nie trzeba zgłaszać nigdzie autorstwa – wystarczy, by autor był w stanie wykazać swoje autorstwo w dowolny wiarygodny sposób. Prawo nakazuje jednak domniemywać, że autorem jest osoba, której nazwiskiem oznaczono utwór lub której autorstwo w inny sposób podano do publicznej wiadomości. Objęcie ochroną jest automatyczne i nie wymaga spełnienia formalności.
Jaka jest różnica między autorskimi prawami osobistymi a majątkowymi? Prawa osobiste chronią intelektualny związek autora z jego dziełem. Gwarantują na zawsze autorowi prawo do oznaczania utworu własnym nazwiskiem, pseudonimem lub do udostępniania anonimowo. Autor ma prawo do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności, a także do nienaruszalności treści i formy utworu oraz do jego rzetelnego wykorzystania (jest to tzw. prawo do integralności utworu). Autorskie prawa osobiste są nieograniczone w czasie, nie można się ich zrzec ani przekazać nikomu innemu. Twórca zatem na zawsze pozostaje autorem swojego utworu. Prawa majątkowe chronią finansowe interesy twórców i wydawców. Podmiot tych praw ma wyłączne prawo do pobierania wynagrodzenia za wszelkie formy wykorzystania utworu (czyli na wszystkich
polach eksploatacji). Decyduje on o tym, jak utwór może być utrwalany i powielany. Jest to tak zwany monopol autorski. Podmiotem praw majątkowych może być twórca lub inna osoba (np. pracodawca, wydawca), gdyż prawa majątkowe można przenosić na inne osoby fizyczne i prawne.
Czy można przekazać komuś prawa do utworu? W jaki sposób? Prawa osobiste do utworu są niezbywalne, nie można ich nikomu przekazać ani się ich zrzec. Prawa majątkowe można przenosić na inne osoby fizyczne lub prawne, podpisując z nimi umowę o przeniesieniu autorskich praw majątkowych. Można też zezwolić innym na korzystanie z utworu, samemu zachowując prawa – dokonuje się tego przez udzielenie licencji. Zarówno umowa o przeniesieniu praw majątkowych, jak i umowa licencyjna dotyczy tylko konkretnych, wymienionych w każdej z umów pól eksploatacji.
Czym się różni umowa o przeniesieniu autorskich praw majątkowych od umowy licencyjnej? W przypadku umowy o przeniesieniu autorskich praw majątkowych po zawarciu umowy prawa te przysługują jedynie nabywcy tych praw. Twórca przekazuje je nabywcy, który ma wyłączne prawo do korzystania z utworu i pobierania wynagrodzenia. W przypadku licencji twórca nadal zachowuje pełnię praw, udziela jedynie licencjobiorcy zgody na 73