1
3
2
I po co przechowywano nasiona rośliny tak powszech‑
nami nową interpretację dotyczącą historii Europy.
nie rosnącej w całym basenie Morza Śródziemnego?
Aby jednak poznać odpowiedzi na różne intrygu‑
Zespołowi bioarcheologów z Uniwersytetu
jące nas pytania, musimy uzbroić się w cierpliwość.
w Sassari, pracujących pod nadzorem profesorów
Na chwilę obecną muszą nam wystarczyć same rybki,
Salvatorego Rubina, Davida Kelvina i Marca Rendel‑
zaś dla bardziej ambitnych amatorów‑archeologów –
liego, udało się pobrać z tych starożytnych nasion
wyprawy na wyspę.
(Sylibum marianum) DNA. Okazało się, że nasiona
Rozpoczęliśmy słowami Normana Daviesa, więc
te wykazują właściwości medyczne, które były znane
pora i jego słowami zakończyć: „Wiele jest sposo‑
już na początku okresu rzymskiego. Ta antyczna
bów przywracania i zachowania pamięci. Nie istnieje
waza nie była niczym innym jak podręczną apteczką
jedyna droga ocalenia pamięci o tym, co odeszło. Lek‑
do natychmiastowego wykorzystania przy zatruciu
cje języka i lekcje historii to tylko jeden z elementów
wywołanym grzybami lub na wypadek poważnych
strategii. Wielu ludzi wierzy, że dusza czy też duch
problemów z wątrobą. W nasionach ostu tkwi bowiem
utraconej kultury tkwi w nieuchwytnym genius loci
sekret na zniwelowanie działania trucizn. Wniosek
miejsc, gdzie niegdyś cieszył się on pełnią życia”4.
nasunął się sam: można, nie uciekając się zbytnio do fantazji, pomyśleć o ulepszeniu zalet ostu tak, aby obecnie wykorzystać tę roślinę w celach farma‑ kologicznych lub energetycznych. Veni, vidi, scripsi
1 Wykopaliska w Alghero
Cywilizacja nuorska stanowiła w swoim czasie szczy‑
JIDC Post Cards Blok
tową formę w porównaniu z innymi cywilizacjami
Alyson Kelvina
śródziemnomorskimi. Nie wiadomo, czy kiedykol‑
2 Nuraghe w Tamuli, ilu‑ stracja z książki Alberto
wiek uda się rozwiązać wszystkie zagadki związane
Ferrero della Marmora
z tą kulturą. Przed naukowcami jeszcze wiele badań
Vojage en Sardaigne
archeologicznych, genetycznych i historycznych. Gdy
– 1868 3 Demon z czterema oczami, Abini, Teti, brąz
60
Źródła: Philip Coppens, The Mysterious Seafarers of the Faraway Island. Caterina Bittischesu, Le tombe di giganti. Ercole Contu, The Prehistoric Altar of Monte d’Accoddi. Pasquale Porcu Nei semidi cardo il segreto per contrastare antichi veleni [artykuł w „La nouva Sardegna” z 06.09.2012]. Pierluigi Montalbano, All’inizio l’alfabeto nuragico era solo pittografico. Paolo Melis, La civilisation Nuragique. Przypisy: 1 Puszka sardynek kosztowała wówczas ok. 20 zł. Za średnią pen‑ sję można było nabyć 100 puszek, obecnie 1200. 2 Sensacyjna powieść sir Arthura Conan Doyle'a Znak czterech (ang. The Sign of Four) z Sherlockiem Holmesem, 1890.
zostaną ukończone, może okazać się, że ta unikatowa
3 Czesław Miłosz, Spiżarnia literacka, Kraków 2011
w obszarze Morza Śródziemnego kultura odsłoni przed
4 Norman Davies, Zaginione królestwa, Kraków 2010.
Wiadomości asp /61