De Kiem by W247.BE

Erkenningsnummer P702012 ZONDER MEER

Gent X DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT VAN DE KIEM VZW - JG. 29 NR. 3 JULI, AUGUSTUS, SEPTEMBER 2022

Afgiftekantoor

Vorig jaar op 1 oktober is het gloednieu we ambulant centrum van De Kiem te Dendermonde opgestart. Geen rustige start. Het aantal aanmeldingen schoot meteen de hoogte in. Maar liefst 380 mensen hebben zich in het afgelopen jaar aangemeld voor een eerste oriën terend gesprek. Een duidelijk bewijs dat er een grote nood was om ook in de regio Dendermonde een ambulant aan bod voor druggebruikers te realiseren.

gingen deze zomer een midweek op vakantie naar de Arden

GEEN RUSTIGE START

was er eindelijk ook nog eens de tijd en de mogelijk heid om alle medewerkers van De Kiem samen te brengen. Door de recente uit breidingen binnen De Kiem en de voor bije coronaperiode was dit voor velen een allereerste kennismaking met de collega’s van de andere afdelingen en Dewerkingen.bewoners

Voorwoord

Dirk DirecteurVandevelde

verslaving en hun motivatie verhogen om hulp te zoeken na hun detentie is uiterst zinvol. Volwaardige structurele behandelprogramma’s opzetten binnen de gevangenismuren is een investering die op lange termijn zal renderen. Ik heb al lang het gevoel dat de bevoegde ministers hierin niet geïnteresseerd zijn. Gedetineerden zijn allicht niet interessant om politiek mee te scoren.

Het resultaat is nu dat dit kleine mul tidisciplinair team al direct met een overbevraging kampt. Met tijdelijke middelen uit het relanceplan van de Vlaamse overheid gaan we nu uitzoe ken hoe we hier het best mee omgaan. We gaan op zoek naar methodes die het best geschikt zijn om er voor te zorgen dat mensen met een hulpvraag niet no deloos lang moeten wachten op een eerste oriënterend gesprek of op de opstart van een behandeling.

In het vorig tijdschrift hadden we het al over het belang van drughulpverlening in de gevangenissen. 30 tot 50% van de gedetineerden is van zijn vrijheid beroofd omwille van druggerelateerde feiten. We vinden het onze plicht om in de gevangenis drughulpverlening aan te bieden. Gedetineerden al tijdens detentie laten nadenken over hun

nen. Vaak een allereerste kennismaking met een zeer mooie streek van België. Zoals altijd gaat het laatste woord naar een ex-bewoner en naar een familielid. Wim zocht pas hulp toen zijn omgeving en familie duidelijk aangaven dat het zo niet verder kon. Via een omweg langs ziekenhuizen en psychiatrische klinie ken kwam hij in De Kiem terecht. Hij is nu 5 jaar clean, de contacten met de familie zijn hersteld, hij werkt al 3 jaar tevreden op dezelfde plek en is recent vader geworden.

De mama van een bewoner kan nog altijd moeilijk geloven dat haar zoon zoveel is veranderd en dat het nu te rug goed gaat. Elke nieuwe fase in de behandeling was er angst dat het weer verkeerd zou aflopen en ook nu is het nog steeds moeilijk om volledig vertrou wen te hebben in een goede afloop.

Het Rekenhof van het Vlaams Parlement komt nu tot dezelfde conclusie. In een kritisch verslag wordt verslaafdenzorg als het meest ontbrekend aanbod tij dens detentie bestempeld. Wat er nu is wordt gerealiseerd met beperkte midde len uit een federaal beheerd steunfonds dat bovendien wordt gespijsd door een deel van de opbrengst van de gevan genisarbeid. Er is op dit moment geen overkoepelend plan op maat van de gedetineerde. De bevoegde Vlaamse ministers reageren positief op dit rap port, beweren dat dit overeenkomt met hun beleidsvisie en zijn enthousiast om hiermee aan de slag te gaan. Tegelijk verwijzen ze naar de federale minister van justitie om het initiatief te nemen om de penitentiaire gezondheidszorg te Hethervormen.voorbijekwartaal

Het voornaamste product waarvoor mensen zich aanmelden is gevarieerd en komt sterk overeen met de cijfers van de andere ambulante centra van De Kiem, met de cijfers van alle revali datiecentra in Vlaanderen en zelfs met de Europese cijfers verzameld door het European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction.

DE KIEM2

Begrijpelijk. Het is moeilijk om als ouder de juiste houding te vinden ten aanzien van een kind dat zichzelf ver liest in druggebruik. Mooi om lezen dat ondanks alles de liefde voor de zoon overeind is gebleven.

“Heel vriendelijk, goed geluisterd, aangenaam. Helpt goed met alles.”

Cijfergegevens over het afgelopen jaar

product krijgen we volgende verdeling: op de eerste plaats wordt het vaakst cannabis (25%) of cocaïne (23%) opgegeven en op de tweede plaats amfetamines (18%) of opiaten (17%). Uitzonderlijk is er als voornaamste pro duct ook sprake van ketamine (5%), alcohol (4%), mefedrone (4%), medi catie (3%) of GHB (1%). Deze verdeling is gelijkaardig aan wat we registreren in de centra van Ronse, Geraardsbergen en Ninove.

AC Dendermonde u

Tijdens het eerste intakegesprek pro beren we samen met de cliënt een zicht te krijgen op de verschillende levensdomeinen. We geven aandacht aan de inschatting van de verslaving sernst, aan eventueel aanwezige psy chiatrische co-morbiditeit en de mate van sociale integratie. Ter aanvulling kunnen consulten bij de arts gebeuren.

Ook de context van de cliënten is wel kom. Doorheen de behandeling wordt ingezet op alle dimensies in het pro ces van herstel: gezondheid (klinisch herstel), dagelijks functioneren (func tioneel herstel), maatschappelijke par ticipatie (maatschappelijk herstel) en persoonlijke ontwikkeling (persoonlijk herstel). We kijken samen met de cli ent naar het hoogst haalbare. Dit kan schadebeperking inhouden alsook verandering of consolidatie.

alcoholmefedrone4% 4% cocaïne23%amfetamines18% cannabis25% opiatenketamine17%5%medicatie 3% GHB 1%

“Steeds een warme en open hou ding zonder oordeel of vooroordeel. Vriendelijke en zachte ontvangst. Hart op de juiste plaats.”

“Een aanrader voor mensen die wel een luisterend oor kunnen waarde ren. Steeds bereid te helpen en dat voor peanuts.”

2. Voornaamste product

Bekijken we dan de cijfers van het afge lopen werkjaar wat betreft voornaamste

Inhoud van de behandeling

modules aanbieden: substitutiebehan deling bij opiaatgebruikers en medisch consult, psychosociale begeleiding/be handeling en voor cocaïnegebruikers de methodiek Community Reïnforcement Approach & Contingency management (CRA & CM).

“Een vriendelijk en luisterend oor zonder vooroordelen. Steeds een hartelijke ontvangst. Dit is exact wat mensen die het moeilijk heb ben nodig hebben!”

EEN SUCCESVOL EERSTE JAAR

Het uitgangspunt van de ambulante begeleiding is er altijd op gericht de betrokkene de regie terug in eigen handen te geven in wat voor hem een betere levenskwaliteit betekent. Dit ongeacht de fase van motivatie en re kening houdend met de ernst van de problematiek.

In oktober 2021 opende De Kiem de deuren van een nieuw ambulant centrum in Dendermonde. Druggebruikers kunnen hier terecht voor een ambulante begeleiding. Een jaar later is het tijd voor een eerste stand van zaken.

1. Aanmeldingen en behandelingen

Op een jaar tijd hebben ongeveer 380 mensen zich bij ons aangemeld, bij 250 personen (ongeveer 2/3e) werd er effectief een begeleiding opgestart.

We streven ernaar om de drempel te verlagen door de aanmeldingsproce dure zo eenvoudig mogelijk te houden.

Op basis van de intake bespreken we tijdens ons wekelijks (multidisciplinair) team wat de mogelijke zorgtrajecten zijn. Binnen het ambulant centrum van De Kiem kunnen we verschillende

4 AC Dendermonde DE KIEM

zonderjuridischverleden37% probatie28% VOV12%BEM9% ET4% gebruikereigenverledenmetjuridisch12%justitie33%initiatief29%leningdrughulpver-welzijn12%8%omgevingcliënt78%medisch7%TANDEM4%

4. Geslacht en leeftijd

8. Samenwerkingen

6. Cliënten met kinderen

De overige doorverwijzingen komen vanuit de drughulpverlening (8%; andere centra van De Kiem of andere verslavingsvoorzieningen), de omge ving van de cliënt (7%; ouders, part ner, vrienden,…), de medische sector (7%; huisartsen, ziekenhuizen,…) en TANDEM (4%).

De doorverwijzers worden standaard onderverdeeld in 7 categorieën. Na bovenstaande cijfers over de justitiële statuten is het niet verwonderlijk dat justitie met 33% van de aanmeldingen ook meteen de belangrijkste doorver wijzer is. Vervolgens komen de meeste mensen (29%) bij ons terecht op ei gen initiatief. Welzijn is met 12% de 2e grootste doorverwijzer, hieronder

vallen o.a. OCMW, CAW, CGG, mobiele teams, jeugdzorg,…

Bij De Kiem proberen we extra aandacht te hebben voor druggebruikende ou ders. Maar liefst 41% van onze cliën ten heeft kinderen en 21% woont sa men met kinderen jonger dan 18 jaar waar ze verantwoordelijk voor zijn. Bij deze cliënten hanteren we steeds de Kindreflex. Zo maken we het thema ouderschap bespreekbaar en pogen we verontrustende gezinssituaties te detecteren en de veiligheid zo snel mogelijk te herstellen.

Bij 19% van onze cliënten is er recent of in het verleden sprake van intraveneus druggebruik. Om de schade van intra veneus druggebruik zo veel mogelijk te beperken zullen we vanaf oktober starten met Spuitenruil. Hierbij kun nen cliënten gratis en anoniem steriel injectiemateriaal verkrijgen, maar ook andere zaken zoals lepels, steriel wa ter, filters enz, in combinatie met de juiste informatie over het veilig gebruik hiervan. We verwachten hierbij dat al het gebruikte materiaal bij ons wordt ingeleverd.

De Kiem hecht veel belang aan samen werking met de verschillende welzijns actoren uit de regio. Zo gingen we het afgelopen jaar reeds langs bij het Jus titiehuis, CGG Waas & Dender en het MARS-project voor een kennismaking en uitleg over onze werking. GTB (Ge integreerde Traject Begeleiding), de Herstelacademie en het team Advies & Coaching van het netwerk GGZ ADS kwamen op hun beurt eens bij ons langs op een teamvergadering. Er staan binnenkort ook nog werkbezoeken bij de gevangenis van Dendermonde en PZ Sint-Hiëronymus op de agenda.

De gemiddelde leeftijd van de cliënten die werden aangemeld bedraagt 33 jaar met een range van 17 tot 59 jaar. 80% van alle cliënten zijn mannen.

5. Doorverwijzers

3. Justitiële situatie

37% van onze cliënten kwam nog nooit in aanraking met justitie en 10% heeft wel een juridisch verleden maar geen actieve maatregel. Wat wil zeggen dat meer dan de helft van de cliënten, m.n. 51%, wel een actieve justitiële maatre gel heeft lopen. We onderscheiden in eerste plaats 28% met een probatie maatregel, vervolgens 12% met Vrijheid onder voorwaarden (VOV), 9% bemid delingszaken en 4% van de cliënten staat onder elektronisch toezicht.

7. Injecterend druggebruik

Anne-Laure Osseel Ambulant begeleider AC Dendermonde

In het voorjaar ontvingen we fondsen van het Vlaamse Relanceplan voor 0,5 VTE gedurende één jaar. Het Relance plan beoogt de welvaart en het welzijn van de Vlaming te versterken na Corona. Deze projectmedewerker wordt ingezet om ons eigen wachtlijstbeleid onder de loep te nemen en de andere wachtlijs ten in de eerstelijnszone ADS in kaart te brengen en efficiënter op elkaar af te stemmen.

Wegens het grote aantal aanmeldingen waren we al vanaf december, slechts twee maand na de opstart, genood zaakt om met de Capa-methode te werken. Wat wil zeggen dat we ondanks een wachtlijst steeds ruimte vrijhouden om op korte termijn intakes te laten doorgaan. Dat stelt ons in staat om via triage al een eerste inschatting te maken van de zorgnood en indien nodig door te verwijzen naar andere diensten.

Als ambulant centrum werken we vraag gericht, integraal en multidisciplinair. We willen zowel voor de doelgroep als voor het welzijnsnetwerk in Dender monde toegankelijk en laagdrempelig zijn. De cliënt staat centraal en houdt de regie over zijn zorgtraject. Met bo venstaande cijfers kunnen we zeker spreken van een succesvol eerste jaar. De nood naar specifieke drugbegelei ding in de regio is duidelijk hoog.

5 Gevangeniswerk

9. Wachtlijst

Conclusie

2022 Amfetamines COVID-19 Nieuwe psychoactieve middelen MDMA Cannabis Heroïne en andere DrugsdelictenInjecterendopioïdendrugsgebruikDrugsgerelateerdeoverlijdensCocaïne

Direct of indirect, wordt iedereen op een of andere manier geraakt door het gebruik van drugs. Rechtstreeks geraakt zijn degenen die in de problemen ko men en een behandeling of andere diensten nodig hebben. De indirecte gevolgen kunnen meer verborgen zijn, maar zijn even belangrijk: kwetsbare jongeren die voor criminaliteit worden gerekruteerd, een grotere druk op de budgetten voor de gezondheidszorg en de kosten voor de samenleving van ge meenschappen die zich onveilig voelen of waar instellingen worden ondermijnd door corruptie en criminaliteit.

OVERAL, ALLES, IEDEREEN…

de dag worden we geconfron teerd met een situatie waarin we bijna overal de gevolgen van drugsproblemen kunnen waarnemen. Drugsproblemen bemoeilijken de bestrijding van dak loosheid, het beheer van psychiatrische aandoeningen en het terugdringen van criminaliteit bij jongeren…

drugsrapportVandaag

De productie, de handel en het ge bruik van de meeste drugs is in Europa weer op hetzelfde niveau als vóór de

Trends en ontwikkelingen

Europees Drugsrapport

In 2020 meldden de EU-lidstaten 64 000 inbeslagnames van cocaïne, goed voor 213 ton (202 ton in 2019). België is met 70 ton de trieste recordhouder. Samen met Nederland (49 ton) en Spanje (37 ton) is België goed voor bijna 75 % van de totale in beslag ge nomen hoeveelheid.

De productie, de handel en het gebruik van de meeste drugs is in Europa weer op hetzelfde niveau als vóór de coronacrisis. Voor sommige middelen - zoals cocaïne - nam het zelfs toe. Dat blijkt uit het Europees Drugsrapport 2022 van het Europees waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving (EMCDDA). Overal, alles, iedereen… zo vat Alexis Goosdaal, directeur van het EMCDDA, de boodschap samen die uit de analyse van de drugtrends naar voren komt.

DE KIEM6 Europees

coronacrisis. Cannabis blijft de meest gebruikte drug, stimulerende middelen zijn de op één na meest gerapporteerde categorie. Hoewel de prevalentie van het gebruik van opioïden lager is dan die van andere drugs, zijn opioïden nog steeds verantwoordelijk voor het groot ste deel van de schadelijke gevolgen van het gebruik van illegale drugs. Dit wordt geïllustreerd door de aanwezig heid van opioïden, vaak in combinatie met andere substanties, die werden aangetroffen bij ongeveer driekwart van de in de Europese Unie gerapporteerde fatale overdoses in 2020.

Europa heeft nu te maken met een complexere drugssituatie, die wordt gekenmerkt door een enorme beschik baarheid en een grotere diversiteit in de patronen van drugsgebruik. Bijna alles wat psychoactief potentieel heeft dreigt op de markt te verschijnen, er zijn berichten over vervalste canna bisproducten en er is de toenemende productie van synthetische drugs.

Dit en meer kan je lezen in het Eu ropees Drugsrapport 2022: Trends en ontwikkelingen van het Europees Waarnemingscentrum voor drugs en drugsverslaving (2022), Bureau voor publicaties van de Europese Unie, Luxemburg

Scan de QR-code en lees het Drugsrapportvolledige2022.

Drug treatment requestsGebruikers van opioïden met een hoog risico

Gebruik in het afgelopen jaar Nationale schattingen van gebruik in het afgelopen jaar

Cocaïne en andere opioïden % % % %

Jongvolwassenen(15–64)(15–34) 1,4miljoen1,40,7miljoen2,0%% 8,9miljoen3,1% HoogsteLaagste

2,2miljoen2,2% 78,6miljoen27,3

0,2

‘Ooit’-gebruik

7 Europees drugsrapport 9 De drugssituatie in Europa tot 2022 Voor de volledige gegevens en informatie over de methodologie, zie het online Statistical Bulletin

Gebruik in het afgelopen jaar

1,0 514miljoen000 1,2miljoen3,5% 15,5miljoen15,8

5,6

Laagste Laagste Hoogste Hoogste

74 14,4%miljoen5,0%

Amfetamines

Cannabis

‘Ooit’-gebruik

0,0

Nationale schattingen van gebruik in het afgelopen jaar

Volwassenen (15–64)

MDMA %7,7

Volwassenen

Gebruik in het afgelopen jaar

Voornaamste drug in ongeveer 28 % van alle aanvragen voor EuropesehandelingdrugsbeindeUnieopioïdengebruikers hebben in 2020 een opioïdenagonist gekregen

‘Ooit’-gebruik

Heroïne

Gebruik in het afgelopen jaar

Volwassenen

Bij 74 % van de fatale over doses

4,2% %

Gebruik in het afgelopen jaar

IN ÉÉN OOGOPSLAG – SCHATTINGEN VAN DRUGSGEBRUIK IN DE EUROPESE UNIE

Gebruik in het afgelopen jaar Gebruik in het afgelopen jaar Nationale schattingen van gebruik in het afgelopen jaar

Jongvolwassenen (15–34)

aangetroffenopioïdenwerden

Jongvolwassenen (15–34) % % %

3,4

Gebruik in het afgelopen jaar

Jongvolwassenen(15–64)(15–34) 1,9miljoen1,90,9miljoen2,6%% 10,6miljoen3,7% HoogsteLaagste

0,2

Volwassenen (15–64)

Fatale overdoses

7,7miljoen22,2% 28

22,9

Nationale schattingen van gebruik in het afgelopen jaar

Schema 1 – Overzicht van de actoren in vier domeinen

Met het decreet van 8 maart 2013 en het besluit van de Vlaamse december

2013

Verslag

8 DE KIEM8

DE VLAAMSE HULP- EN DIENSTVERLENING AAN GEDETINEERDEN ONDER DE LOEP

werken importmodel), wat zorgt voor bijzonder veel hulpen dienstverlenende actoren, coördinerende functies en over legorganen. De hulpen dienstverlening wordt gecoördineerd door beleidscoördi natoren en praktisch ondersteund door organisatie-ondersteuners, beide (nu) aangesteld door het Agentschap Justitie en Handhaving. Het wordt structureel georganiseerd door trajectbegeleiders van de Centra voor Algemeen Wel zijnswerk (CAW), hulpverleners van de Centra voor Geestelijke Gezondheid (CGG), onderwijscoördinatoren (Vocvo), detentieconsulenten (VDAB), sport- en

Schema 1 – Overzicht van de actoren in vier domeinen

Het volgende schema geeft een overzicht van de structurele organen en functies die betrokken zijn bij de hulpen dienstverlening in de vier domeinen binnen de scope van deze audit.

Rekenhof

De Vlaamse hulpen dienstverlening in de gevangenis is sterk decentraal geor ganiseerd. De hulpen dienstverlening die aanwezig is buiten, wordt in de ge vangenis gebracht (het zogenoemde net

Vlaams niveau Federaal niveau Welzijn Gezondheid Onderwijs Werk welzijnswerkbegeleiderstraject-CAW(Justitieel–JWW) therapeutischehulpverleners Structurele Vlaamse hulpen dienstverleningsorganisaties in de gevangenissen Federale diensten in de Gevangenisdirectiegevangenissen coördinatorenonderwijs- consulentendetentieBewakend kader Psychosociale dienst (PSD) Medische dienst Cellmade* CGG Vocvo VDAB CVO en CBE coördinatieteambeleidsteam Minister van Justitie en Handhaving Bovenlokale Werkgroep Vlaamse Gemeenschap –FOD Justitie PenitentiaireDirectoraat-generaalInrichtingenDGEPIAgentschap Justitie en Handhaving, afdeling Hulp- en dienstverlening aan gedetineerden Gemengde Commissie organisatie-ondersteunersbeleidscoördinator Minister van Justitie

In juni van dit jaar bracht het Rekenhof in opdracht van het Vlaams Parlement een kritisch verslag uit over de hulpen dienstverlening aan gedetineerden. Uit een online bevraging van 165 hulpen dienstverleners komt verslavingszorg als het meest ontbrekend aanbod tijdens detentie naar voor.

HULP- EN DIENSTVERLENING AAN GEDETINEERDEN / 23

Naast de structurele partners zijn er nog tientallen externe partners die in één, meer of alle gevan genissen op ad-hocbasis of projectmatig hulpen dienstverlening aanbieden. Enkele belangrijke partners zijn de Ligo’s en de centra voor volwassenenonderwijs (CVO), TANDEM (toeleiding naar externe hulpverlening op het vlak van geestelijke gezondheids- en verslavingszorg), de AA, de lo kale overheden (bibliotheekwerking) en Avansa (breed gamma aan leerrijke praktijken).

* In het rapport wordt de courante benaming Cellmade gebruikt voor de entiteit CDRGA (Centrale Dienst van de Regie voor Gevangenisarbeid). Die entiteit is een staatsdienst met afzonderlijk beheer die verantwoordelijk is voor het aanbod van werk en opleiding aan gedetineerden.

Regering van 13

Het Rekenhof heeft de Vlaamse hulpen dienstverlening aan gedetineerden on der de loep genomen, meer bepaald de manier waarop gedetineerden hulp en ondersteuning krijgen op het vlak van werk, onderwijs, welzijn en gezondheid. Cultuur en sport, hoewel niet minder belangrijk, vallen buiten de scope van deze audit.

cultuurfunctionarissen (De Rode Antra ciet), bibliotheekmedewerkers van de openbare bibliotheken en medewerkers van TANDEM (toeleiding naar externe hulpverlening voor geestelijke gezond heids- en verslavingszorg) en van het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH). Daarnaast zijn er nog tientallen externe partners die op adhoc basis hulpen dienstverlening aanbieden: de centra voor volwassen onderwijs (CVA), de Anonieme alcoho listen (AA), Avansa (leerrijke praktijken) en revalidatiecentra zoals De Kiem en Katarsis.

Het Rekenhof stelt dit ‘netwerk- en im portmodel’ als dusdanig niet in vraag, maar stelt hierbij een gebrek aan cen trale aansturing vast. De coördinerende administratie heeft geen duidelijk over zicht van de exacte personeelsinzet en de financiële kost van de organisaties werkzaam binnen de Vlaamse hulpen dienstverlening. Bovendien heeft de Vlaamse overheid zich in een financi eel te afhankelijke en onzekere posi tie geplaatst door zich te beroepen op middelen van het federaal beheerde Steunfonds (gespijsd met een deel van het beperkte loon van gedetineer den die werken in de gevangenis). De beschikbaarheid van deze middelen is niet gegarandeerd, wat de planning van het aanbod kan hypothekeren.

Voor De Kiem betekent dit dat we steeds mensen en middelen op project basis moeten inzetten en dat lopende projecten soms worden stopgezet of onderbroken door een gebrek aan fi nanciering. Een beleid op langere ter mijn (door de zorgverstrekker) en de zorgcontinuïteit (voor de gedetineer den) komen hierdoor in het gedrang en verschillende zorgverstrekkers moeten (tegen elkaar op) projecten bedingen, wat een uitwisseling van good practi ces, intervisie en kwaliteitsmanage ment in de weg staat.

Het Rekenhof stelt vervolgens dat, hoe wel de noden en behoeften van gedeti neerden doorgaans voldoende worden in kaart gebracht en er gewerkt wordt met individuele plannen voor psycho sociale begeleiding, het ontbreekt aan een overkoepelend plan op maat van de gedetineerden en gecoördineerd door een trajectbegeleider, waar alle hulpen dienstverleners toegang toe hebben en waarbij hulpverleningstrajecten op elkaar zijn afgestemd. Het decreet daar

9 Verslag Rekenhof u

Aangezien er decretaal geen basis aanbod is gedefinieerd, varieert het aanbod aanzienlijk over de gevange nissen heen, afhankelijk van de deel populaties, het gevangenisregime, de personeelsbezetting, de infrastructuur, etc. De regionale (on)beschikbaarheid van een bepaald aanbod, het gebrek aan digitalisering, de vaak verouderde infrastructuur en de vaak lange wacht lijsten (door personeelstekort) zetten in de praktijk de (gelijke) toegang tot hulpen dienstverlening onder druk.

omtrent dateert nochtans reeds van 8 maart 2013. De trajectbegeleiders mis sen hier de tijd en het mandaat om hun regierol op te nemen. Het Rekenhof is van oordeel dat de Vlaamse overheid een hulpen dienstverleningsplan kan invoeren, zonder te wachten op de in voering van het federale detentieplan, dat al vijftien jaar geleden in de wetge ving werd voorzien. Recente stappen op beide bestuursniveaus lijken veelbelo vend, maar het is afwachten …

Uit de documentstudie en bevraging van het Rekenhof (bij 165 hulpen dienstverleners) blijken twee grote hiaten te bestaan in de hulpen dienstverlening aan gedetineerden: drughulpverlening tijdens detentie en samenwerking met de OCMW’s in de periode rond de vrijlating. Op het vlak van drughulpverlening bestaan er enkele – hoofdzakelijk federale –initiatieven of projecten die als goede praktijken gelden, maar de nodige structurele financiering en samenwer kingspartners ontbreken. Het nieuwe strategische plan 2020-2025 besteedt weinig concrete aandacht aan beide knelpunten, hoewel de Vlaamse over heid voldoende bevoegdheden heeft om een intrapenitentiair drugbeleid te voeren, aldus het Rekenhof. Hun con

clusie in deze is niet mis te verstaan: “Ook in het nieuwe strategische be leidsplan 2020-2025 is er weinig aan dacht voor drughulpverlening binnen de muren. Verslaafde gedetineerden worden enkel tussen haakjes vernoemd bij de prioritaire doelgroepen van ge detineerden met een psychische/psy chiatrische problematiek, maar geen enkele concrete actie zet expliciet in op de uitbouw van structurele drughulp verlening in de gevangenissen.

De conclusie is dan ook dat de drug hulpverlening in de gevangenissen te veel afhangt van lokale keuzes en te projectmatig (gefinancierd) is. Ze hangt met andere woorden te veel af van initiatieven van individuen en de financiering is onzeker. De lokale hulpen dienstverleningsteams erkennen het probleem en proberen projecten op te zetten, maar adequate en voldoende drughulpverlening ontbreekt nog in veel gevangenissen. Hoewel de samenwer king met de organisaties van de Vlaam se Gemeenschap goed verloopt, zijn de DVA’s in hoofdzaak federale initiatieven en beperkt tot twee gevangenissen. Ook de projectwerking hangt in grote mate af van federale initiatieven en financie ring (bv. het Steunfonds). Momenteel neemt elke bestaande hulporganisatie (medische dienst, zorgteams, CGG’s, CAW’s) binnen haar eigen domein en in de mate van het mogelijke haar ver antwoordelijkheid op, maar daardoor ontbreken focus en eigenaarschap. Het federale budget is ontoereikend om de revalidatiecentra voor verslavingszorg die rol te laten opnemen”.

Reeds in 2011 namen de centra van de Vlaamse Vereniging van Behandelcen tra Verslavingszorg (VVBV) samen het initiatief om de toeleiding naar de hulp verlening centraal te organiseren via

Sociale en familiale activiteiten: Kinderbezoek, moeder buiten de muren, assertiviteitstraining, opvoedingsondersteuning, yoga, ouders van ex-gedetineerden, quiz ... CAW(-vrijwilligers), Vorming Plus, Moderator, Centrum voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning

Therapeutische begeleiding

Leertrajectbegeleiding Leerwinkels, Groep INTRO ICT-modules,Opleidingen:Nederlands voor anderstaligen Talen (Frans, Engels, Nederlands) Beroepsopleidingen (houtbewerking, elektriciteit, grootkeuken, schilder/behanger, schoonmaaktechnieken, automechanica) Centrum voor Volwassenonderwijs, Ligo, VDAB Cultuur Bibliotheek Lokale besturen Hiphop/rap, voorleesverhalen, samen lezen, muziekproject, spellenavond, percussie De Rode Antraciet Sport Fitness De Rode Antraciet Voetbal,Teamsporten:basket,bootcamp, hockey De Rode Antraciet = verstrekkers Schema 2 – Schematische voorstelling van het hulpen dienstverleningsaanbod in de gevangenis

Onthaal Psychosociale& begeleiding

Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg (CGG)

Centrum voor Algemeen Welzijnswerk (CAW) Dader-slachtoﬀerbemiddeling Moderator

Onderwijs

Trajectbegeleiding naar werk VDAB Sollicitatietraining Groep INTRO, Vokans

GROEPSAANBOD

Anonieme Alcoholisten, CGG, Logo’s, De Kiem, CAD, Katarsis

INDIVIDUEEL AANBOD

Figuur 3 – Schematische voorstelling van het hulpen dienstverleningsaanbod in de gevangenis

Bezoek, warm onthaal CAW-vrijwilligers

Zelfhulpgroep rookstopcursus,gespreksgroepenalcoholgebruik,druggebruik,hervalpreventie

10 DE KIEM Verslag Rekenhof 10 48

Werk

Toeleiding naar drughulpverlening na detentie Toeleiding en Aanmelding Na Detentie En Meer (TANDEM)

Welzijn

Geestelijke gezondheid

dat iemand bij doorverwijzing ook ef fectief terecht komt gestegen naar 88%.

derale overheidsdiensten Justitie en Volksgezondheid, de universiteit Gent, De Kiem en enkele andere belangheb benden een aanbevelingsnota voor be leidmakers inzake de re-integratie van problematische druggebruikers tijdens en na Hierindetentie.wordtervoor

Reeds in 2014 schreef een werkgroep met vertegenwoordigers vanuit de fe

Om de vaak bruuske overgang tus sen de detentieperiode en de vrijheid meer geleidelijk te laten verlopen wordt gedacht aan het organiseren van over gangsvormen uit de detentie, naar ana

gepleit dat de hulpverlening die voor de detentie werd aangeboden tijdens de detentie onverkort dient te worden gecontinu eerd zodat een cesuur in de hulpverle ning wordt vermeden. Minimaal dient substitutiebehandeling te worden

een centraal aanmeldpunt Drugs (CAP). Het doel van dit CAP was drieledig: 1. gedetineerden op een positieve manier laten kennisnemen met de drughulpver lening en hen informeren over de be staande hulpverleningsmogelijkheden; 2. gedetineerden motiveren om de stap naar hulpverlening te zetten en 3. wan neer gedetineerden een begeleiding of opname overwegen, een doorverwijzing organiseren die het best aansluit bij de hulpvraag en de problematiek. Eind 2017, na een jaar stilstand (en ontsla gen) door een gebrek aan middelen, werd het CAP omgedoopt tot TANDEM. Tandem staat voor ‘toeleiding en aan melding na detentie en meer’ en de nieuwe naam moest duidelijk maken dat de doelgroep werd verruimd naar gedetineerden met een probleem in zake geestelijke gezondheid. Het gaat voortaan om doorverwijzing naar de ruimere geestelijke gezondheidszorg (maar nog steeds voornamelijk naar de verslavingszorg). Het project wordt van dan af niet langer aangestuurd door de VVBV, maar door de verschil lende provinciale overlegplatformen Geestelijke Gezondheidszorg (in de praktijk het overlegplatform van OostVlaanderen). TANDEM wordt voortaan gefinancierd door de Vlaamse overheid, zij het nog steeds op projectbasis. Eind 2020 werden de werkingsmiddelen ver dubbeld (tot eind 2022) met als doel de lange wachtlijsten weg te werken en anderzijds de Brug Binnen Buiten voor de gedetineerden met een geestelijke gezondheidsproblematiek te verbete ren. TANDEM is nu met 7.5 VTE actief in 17 Vlaamse gevangenissen, inclusief de Nederlandstalige gedetineerden in de Brusselse gevangenissen. In het to taal kreeg TANDEM in het werkjaar 2021 over alle gevangenissen heen 1231 aanvragen. Door bepaalde gedetineer den na vrijlating nu te ondersteunen tot ze effectief ofwel in opname zijn ofwel in ambulante ondersteuning, is de kans

Gedetineerdenverdergezet.

Vervolgens klaagt het Rekenhof aan dat de deelname aan het hulpverle ningsaanbod niet centraal gemonitord wordt en er geen kernindicatoren of streefcijfers dienaangaande zijn. Ook de uitvalcijfers zijn hoog en veel tra jecten worden vroegtijdig afgebroken. Vele factoren kunnen daarin een rol spelen: het eenzijdig afhaken van de gedetineerde, transfers of stakingen, het krijgen van werk in de gevangenis, tuchtmaatregelen, …enz. Als hulpver lener moet je al uit het goede hout ge sneden zijn om hierop te anticiperen en invloed uit te oefenen en op sommige factoren heb je nu eenmaal geen in vloed. Ook de aansluiting met de hulpen dienstverlening na vrijlating verloopt niet altijd even vlot. Initiatieven zoals buddywerking en TANDEM zijn veel belovende werkwijzen, maar hebben ook slechts een tijdelijke of beperkte financiering. De onzekere timing van en de gebrekkige communicatie over uit gaansvergunningen en beslissingen van de strafuitvoeringsrechtbanken kun nen een efficiënte overgang naar het buitenleven verhinderen. Bovendien kan het een demotiverende weerslag hebben op hulpen dienstverleners en Hetgedetineerden.Rekenhofherhaalt in zijn aanbe velingen dat de Vlaamse overheid haar bevoegdheden kan uitoefenen (zonder de federale hervormingen af te wachten) om een overkoepelend, wetenschappelijk onderbouwd drug hulpverleningsbeleid met zekere finan ciering uit te rollen, met een organisatie die structureel in elke gevangenis in een volwaardig aanbod rond versla vingszorg voorziet.

die (nog) geen (drug) hulpverlening kregen voorafgaand aan de detentie kunnen (via TANDEM) ge oriënteerd worden naar het hulpverle ningsaanbod dat het best aansluit bij hun noden. Zo kan de drughulpverle ning, eens ze vrijkomen, snel worden

11 Verslag Rekenhof

Bijopgestart.gedetineerden

die voor langere tijd gedetineerd zijn dient maximaal ingezet te worden op het voorzien van drughulpverlening. Hierbij kan een combinatie gemaakt worden tussen het maximaal binnenbrengen van de drughulpverlening uit de vrije samen leving in de detentie (bijvoorbeeld het oprichten van een antennepost van het MSOC of dagcentrum in de gevangenis) en het organiseren van een gevangenisspecifiek aanbod zoals bv. interventies gebaseerd op cognitieve gedragsthera pie en schadebeperking (zoals ‘B.leave’ of ‘Drugs de baas?!’), drugvrije afde lingen of een therapeutische gemeen schap in de gevangenis.

12 DE KIEM

logie met de tussenhuizen die bestaan na een verblijf in een therapeutische gemeenschap. De plannen tot het op starten van kleinschalige detentiehui zen (zoals nu te Kortrijk) sluiten hier mooi bij aan.

Laat ons duidelijk zijn. Deze bijdrage geeft ons een inkijk op de conclusies van het Rekenhof. Wij willen in geen geval afbreuk doen aan de vele po sitieve initiatieven die er zijn en de gemotiveerde inzet van vele actoren in dit moeilijke werkveld. We kunnen de gemaakte analyse enkel bijtreden en reeds bestaande beleidsaanbeve lingen op Vlaams en Europees niveau opnieuw onder de aandacht brengen. We hopen dat dit op termijn kan leiden tot een meer gecoördineerde aanpak, met voldoende middelen en mogelijk heden, in het belang van een doelgroep waar de noden hoog zijn, maar er veel obstakels zijn.

social responses’ ontwikkeld die een overzicht geeft van wat je in acht moet nemen bij het plannen en implemente ren van sociale en gezondheidsmaat regelen als antwoord op de druggere lateerde problemen in gevangenissen. Deze gids geeft ook een overzicht van de beschikbare interventies en hun ef fectiviteit en bespreekt de implicaties voor het beleid en de praktijk.

Verslag Rekenhof

In een gezamenlijke reactie zijn de Vlaamse ministers van Justitie, Onder wijs, Volksgezondheid, Welzijn en Werk van oordeel dat het besluit van het rap port van het Rekenhof grotendeels over eenkomt met hun beleidsvisie en hen inspireert voor de toekomstige aanpak. Voor de opvolging van de aanbevelin gen geeft coördinerend minister Zuhal Demir aan, te zorgen voor de nodige afstemming tussen de verschillende ini tiatieven en – na overleg met de ander ministers – de gemengde commissie de opdracht te hebben gegeven een plan van aanpak op te maken.

European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (2022), Prisons and drugs: health and social responses, https://www.emcdda.europa.eu/publications/mini-guides/prisons-and-drugs-...., HTML: TD-07-22-093-EN-Q, ISBN: 978-92-9497-723-6, DOI: 10.2810/880339, april 2022

Re-integratie van problematische druggebruikers tijdens en na detentie: aanbevelingen voor beleidsmakers, juni 2014

minister van Justitie besluit zijn reactie met de mededeling dat op 23 febru ari 2022 op de IMC Volksgezondheid de principes van de visietekst over de hervorming van de penitentiaire ge zondheidszorg zijn goedgekeurd en dat werkgroepen momenteel zorgen voor de operationele vertaalslag.

Ter inspiratie bij het uitrollen van een onderbouwd drughulpverleningsbeleid zijn er wel meer bronnen te vermelden die in de vorm van een handleiding of gids handvaten aanreiken om mee aan de slag te gaan. Zo werkten Rowdy Ya tes, Rod Mullen, Naya Arbiter en Ro bert Teltzrow (allen ervaren experten en onderzoekers) voor de Pompidou Groep van de Europese Raad een heus handboek uit voor bestuurders, zorg professionals en trainers, betreffende het opzetten van ‘prison-based thera peutic communities’ (gevangenis-TG’s).

De Vlaamse ministers benadrukken echter dat de lead voor de hervorming van de penitentiaire gezondheidszorg bij het federale niveau ligt. De federale

Dirk Vandevelde, directeur Dirk Calle, gevangeniswerkingverantwoordelijke

Hulp- en dienstverlening aan gedetineerden, Verslag van het Rekenhof aan het Vlaams Parlement, Brussel, juni 2022

Dit handboek gaat in op de oorsprong en essentie van therapeutische ge meenschappen (methode, structuur, zelfhulp, veiligheid), in het bijzonder in een gevangeniscontext, en op het proces van planning, personeelsbeleid en -opleiding en omgevingsfactoren.

Prison-based Therapeutic communities: a handbook for prison administrators, treatment professionals and trainers, Rowdy Yates, Rod Mullen, Naya Arbiter & Robert Teltzrow, Europese Raad, mei 2021

Binnen het EMCDDA werd een mini guide ‘Prisons and drugs: health and

Bronnen

‘De locatie was op zich een topper, on gedwongen en met veel bewegings ruimte zodat je makkelijk eens kon verlopen van het ene naar het andere tafeltje…. We zijn nog steeds een gro te familie, ondanks de lange corona jaren… Op een rustige manier heeft Julie ons door een cyclus oefeningen geloodst, rekening houdend met ieders verscheidenheid en tempo en met de creatie van heel veel hartvormige lucht figuren als bonus…’

We kwamen samen in Gijzenzele tegen de middag en startten met een “pot luck”. Iedereen bracht iets lekkers mee zodat alle aanwezigen konden aanschuiven voor een heerlijk buffet.

Na het middagmaal gingen we in klei ne groepen van start met een activiteit. Alle deelnemers konden vooraf laten weten in welke groep ze wilden aan sluiten, op basis van alvast een kleine tip: spannende activiteit; rustig in be weging; relax; héél actief of movie… Het beloofde een leuke dag te worden, en dat werd het ook.

Op 16 juni was het eindelijk weer zo ver dat we met alle personeelsleden van De Kiem samen konden komen voor een teambuildingsdag. Door corona was dit een hele tijd niet mogelijk geweest, en iedereen keek er naar uit om mekaar weer eens live te ontmoeten en bij te praten.

13 Teambuilding

YOGA

FILM

− Cassandra

’…. Pas toen ik een mailtje kreeg van collega Wim begon het mij te dagen: we gaan pruiken op onze hoofden zetten, ondergedompeld worden in een scena rio ontsproten uit het bizarre brein van Wim, we zullen dingen doen en zeggen waar we later spijt van zullen krijgen en erger nog… het zal allemaal gefilmd worden…. Inhoudelijk kan ik helaas niet veel kwijt, de film zit nog volop in montage. Maar we hebben ons koste lijk geamuseerd. We vrezen uiteraard nu al voor wat er met de beelden zal gebeuren. Bij deze Wim, wees mild …’

VOLGENDE KEER MET OORTJES…

− Evelien

‘…De rit was heel gemoedelijk. Ploeg leider Martijn en bezem-man Gunther leidden ons met zorg en gps door het lieflijke pastorale agrarische lappen dekenlandschap. Directeur Dirk … becommentarieerde menig weggetje, akker en bosje … Jammer genoeg liet het daveren der spaken, het gieren van de wind en het opstuivende stof niet toe om hiernaar te luisteren. Misschien kun nen we de volgende keer met ‘oortjes’

− Laura

‘…Voor de ‘spannende activiteit’ gin gen we met de auto naar een locatie die perfect in thema paste: 3 crime scenes om op te lossen en zo terug buiten te raken. Niets is meer teambuildend dan samen buiten proberen raken… Dat we uiteindelijk een paar seconden te laat waren om de code te kraken, daar zullen we het maar niet over hebben’.

‘...Om verbinding te bevorderen, kregen we 3 richtlijnen mee…. 1. Iedereen krijgt een papiertje met daarop een vraag. Stel deze vraag aan jouw wandelpart ner. 2. Tijdens elke stop wissel je van wandelpartner, zo ga je met verschil lende medewerkers in interactie. 3. Geniet! …’

MOUNTAINBIKE

Teambuilding

WANDELEN

ESCAPEROOM

14 DE KIEM

−koersen…’Christophe

− Karen

Teambuilding 15

We hebben er van genoten om ieder een terug te ontmoeten en om heel wat nieuwe gezichten te leren kennen. Tij dens de activiteiten in de namiddag en ’s avonds, met een stukje pizza, had den we veel bij te praten. Het was gezel ligheid troef! Dankjewel aan iedereen die z’n steentje heeft bijgedragen om er een geslaagde dag van te maken.

Evy AmbulantStormebegeleider AC Ronse

DE KIEM16 Kamp

Op woensdag konden we welverdiend uitslapen en in het zonnetje genieten van een lekkere brunch. Daarna trokken we naar het meer van Bütgenbach. Ook de tipi-mama’s en hun kindjes gingen nu mee, fijn! Bij 30 graden zochten we al gauw afkoeling in het meer. Zalig! Om onze honger na het zwemmen te stillen wachtte een heerlijke homemade hamburger op de BBQ. De dag werd uiteraard afgesloten aan, waar anders, het kampvuur.

Zaklamp in de rugzak, lunchpakketten klaar, de koffers mooi gestapeld, nog even een groepskreet en hup, weg waren we!

onze gezichten, natte en modderige schoenen en een beperkt aantal zak lampen om ons door de donkere bos sen te helpen. De sfeer was top, er werd gezongen en gelachen en van geklaag en gezaag was geen sprake. Allen lie pen we vlot 20 km, om uiteindelijk te gen halféén ’s nachts thuis te komen, waar de tipi-mama’s warme koffie voor ons hadden klaargezet. Moe maar héél voldaan kropen we ons bedje in.

ontbijt, werd er hout gesprokkeld. De ploeg constructie

ER IS VÉÉL BOS IN DE ARDENNEN!

trok de bossen in en kwam terug met een gigantisch lange boomstam. Wat volgde was echt teamwerk: de krachten werden gebundeld en de boomstam werd verzaagd tot hout voor het kamp vuur. In de late namiddag knoopten we stevig de veters van onze stapschoenen en werden we met z’n allen geblind doekt en verdeeld in 2 groepen naar een afgelegen plek gebracht. Geen paniek, de chauffeur had geen blind doek om en we geraakten veilig op de geheime plek :-). Daar startte de dropping met amper 2 regels: 1. Loop steeds door bos, water of gras en neem geen betonweg; 2. Zoek zelf de weg en vraag geen hulp aan voorbijgangers. De opdracht was om met behulp van de stafkaart op 3 verschillende spots te geraken. Niet zo makkelijk als je niet weet waar in het bos je gedropt bent en geloof mij: er is véél bos in de Ar dennen! Het werd een lange tocht met camouflagestrepen van houtskool op

Op maandag 22 augustus vertrokken we met 15 enthousiaste bewoners en 2 kindjes op kamp richting Xhoffraix, begeleid door 4 even enthousiaste Nastafleden.eenvrij vlotte rit kwamen we om 16u met 2 wagens aan bij ons vakantiehuis. Onze derde chauffeur bleek minder ge luk te hebben en kwam door een ellen lange file pas een dikke twee uur later aan. Ondertussen was een groot deel van de groep al goed geïnstalleerd en stond de spaghetti reeds klaar op ta fel. Hierdoor hadden ook de laatkomers al snel terug goesting in de komende dagen. Na de maaltijd verzamelden we aan het kampvuur, waar we persoon lijke verhalen deelden en lachten met het onschuldige kattenkwaad dat we als kind Dinsdagochtend,uithaalden.nahet

17 Kamp

Op donderdag trokken de tipi-mama’s met hun kindjes naar de Watervallen van Coo. De treinrit door een wildpark met hertjes, everzwijnen en wolven bleek voor de kindjes een groot succes. De anderen trokken opnieuw richting Bütgenbach, dit keer voor iets meer avontuur: boogschieten, een hoog teparcours en kajakken op het meer. Grenzen werden verlegd, hoogtevrees overwonnen en uiteraard duurde het niet lang alvorens de eerste kajakkers in het water belandden. ‘s Avonds ge noten we van een laatste barbecue en een bijzonder kampvuur. Doorheen de kampweek had elkeen een briefje getrokken met de naam van een kamp

Opafsluiter!vrijdagochtend

genoot op en de opdracht voor die per soon een ‘speciale steen’ te zoeken. De laatste avond werden de stenen uitgewisseld, met een woordje uitleg waarom de steen zo passend was voor die persoon. Het waren mooie woorden van dank en appreciatie, gevolgd door nog een spelletje “Weerwolven” en het roosteren van marshmallows. De ideale

was het alweer tijd om Xhoffraix te verlaten. Enkele leuke groepsfoto’s en uiteraard een luidkeel se kreet sloten de kampweek af. Met gemengde gevoelens keerden we terug naar de plek die voor ons allen toch zo

veilig en vertrouwd is ondertussen. Het was een fantastische week die de groep dichter bij elkaar bracht en ons mooie herinneringen opleverde. Bedankt fijne bewoners en lieve collega’s voor deze mooie ervaring!

Floor Simoens, TG-begeleider

weken terug thuis (want mijn zoon kon niet meer alleen zijn) en na een paar gesprekken, volgde een opname in De Kiem. Een residentiele opname, omdat hij dat zelf echt wou, … dat was de voorwaarde. Eindelijk rust in mijn hoofd, eindelijk was hij veilig! In het begin had ik er geen vertrouwen in dat hij ging blijven. Hij had al zo vaak gezegd dat hij er vanaf wou. Maar hij beet door, met bloed zweet en tranen soms. Er volgden zware familiegesprek ken waaruit bleek dat hij de dood van z’n pa nog moest beginnen verwerken. Zijn schuldgevoelens waren nog even sterk als in het begin en zijn drugge bruik vloeide daar uit voort. Hij wou niks voelen en niemand echt graag zien, dan kon hij ook niemand verliezen, zo bleek. Soms schrok ik zo van wat hij vertelde, maar het hielp hem, en dat was het belangrijkste!

Na 6 weken onthaalafdeling en 10 maanden therapeutische gemeen

Later kwam hij terug bij mij wonen, en liep het moeilijk met z’n vader. Maar daar werd hard aan gewerkt en na een paar maanden leek hun relatie her steld. Tot het onmogelijk gebeurde en z’n vader uit het leven stapte. Ieder een was in shock. Mijn zoon leek daar aanvankelijk niet op te reageren, tot er een opname in de psychiatrie volgde vanwege posttraumatische stress. Hij voelde zich schuldig voor wat er was gebeurd. Na twee lange opnames in de jeugdpsychiatrie volgde een periode op internaat, en leek het weer goed te gaan. Tot mijn zoon werd geschorst omwille van druggebruik. Ik was stom verbaasd, maar werd gerustgesteld dat het maar een jointje betrof. Door van school te wisselen was mijn zoon weer elke dag thuis.

clean te blijven. Hij bouwde een goeie band op met z’n stiefvader, kocht na een tijd een huisje, had een vaste job en plots … een vriendin met een ba Daarnaby’tje.

schap ging hij naar het halfweghuis. Een grote stap vooruit die weer de no dige angsten bracht bij mij. Mijn zoon zag het volledig zitten en begon terug te studeren. Hij wil opvoeder worden, dat wou hij altijd al, maar zijn gebruik stond dat volledig in de weg. Na ongeveer 6 maand halfweghuis ging hij alleen wo nen, met ambulante ondersteuning. Hij heel blij…, ik Ondertussendoodsbang.lopenzijn studies en stages heel goed. Hij woont alleen en lijkt gelukkig. Wat mij onmogelijk leek, heeft hij met de ondersteuning van De Kiem waargemaakt. Maar het zal heel z’n leven een gevecht tegen verslaving blijven. Met goeie en slechte tijden en hopelijk een clean leven.

Een liefdevolle mama

Familie aan het woord

Op 18 november 1996 werd onze zoon ge boren. Een wolk van een baby, zusje heel blij en papa supertrots. Maar het geluk was van korte duur.

Mijn vertrouwen in hem was volledig zoek, maar komt nu stukje bij beetje terug. Ik weet eerlijk gezegd niet of dat ooit nog helemaal goed komt. Telkens er iets wat minder gaat komt die angst terug, hoe hard ik er ook tegen vecht. Maar wat de toekomst ook brengt, mijn liefde voor hem zal er altijd blijven. Stil aan durf ik weer geloven in hem en kijk ik met veel geluk naar de prachtige man in wording… mijn zoon!

18 DE KIEM

Dan kwam mijn zoon terug thuis wonen, met een enkelbandje en de intentie

ging het weer snel bergaf. Mijn zoon was volledig ontspoord en ik be reidde me voor op het ergste. Volgens de dokter was mijn zoon niet meer te helpen en was afstand nemen het enige wat ik nog kon doen. Op een vrijdag avond belde m’n zoon dat hij een onge val had. “Ik heb een probleempje ma”, het o zo bekende zinnetje! Er volgde een nieuwe opname, maar die liep snel

STILAAN WEER VERTROUWEN…

Het was een huilbaby zeiden de dok ters, slapen was voor niemand nog een optie. Maar ik hield van zoonlief zoals ik nu nog altijd onvoorwaardelijk van hem hou! Na 11 maanden verliet mijn man ons gezin en het gevecht om de kinde ren kon beginnen. Voor onze zoon was het moeilijk hierin terecht te komen, met school- en gedragsproblemen tot gevolg. Mijn zoon ging bij z’n vader wo nen (de enige die nog vat op hem had) en startte in het bijzonder onderwijs, waarna het gedurende jaren beter liep.

Dan ging het snel, problemen op school, een stukgelopen relatie en af en toe druggebruik. Tot het niet meer menselijk werd en hij op z’n 18de thuis vertrok. Er volgde een periode van ups, maar vooral downs, die jaren duurde.

Naverkeerd.eenpaar

Degraag.keuze

voor De Kiem blijkt nog al tijd de juiste te zijn geweest. Het is de enige plek die mij echt geholpen heeft en waar ik tot inzicht ben gekomen, … waar ik mezelf heb leren herontdekken. We zijn nu 5 jaar later en ik ben nog al tijd nuchter. Daar ben ik enorm trots op!

Wim

Via de PAAZ-afdeling ging ik naar een psychiatrisch ziekenhuis. Dit voelde voor mij als vakantie. Het leek wel alsof ik op hotel zat: ik had onderdak, moest niet koken, niet kuisen, … Maar stilaan werd het ook confronterend. Ik had geen adres om op te geven, geen familie of vrienden die me kwamen

Nu zijn we 2022.

Zijn woorden vergeet ik nooit: ‘We willen je niet meer zien, je bent niet meer welkom’. Toen kwam dat nog niet binnen, ik was nog veel te ver weg in mijn hoofd. Achteraf gezien, was dit het kantelpunt voor mij. Voor de eerste keer in mijn leven had ik niets en niemand

Beetje bij beetje kwamen er gevoelens bij, maar ik kon ze niet plaatsen. Wat was dat toch allemaal? Schuldgevoel, gemis, toch weer kwaadheid, vreugde, verdriet, … Het was een nieuwe wereld die voor mij openging. Ik leerde na jaren verslaving eindelijk mezelf langzaam aan kennen.

In De Kiem heb ik weer contact opge nomen met mijn familie. Samen met de familiewerking hebben we stap per stap het contact weer opgebouwd. Het was ook nodig, want daar heb ik leren beseffen dat ik het niet alleen kon.

Na de zoveelste keer dat ik volledig on der invloed was en dwaze dingen deed, trokken ze de stekker eruit. Mijn vader zette mij af aan het ziekenhuis omdat ik mijn hand gebroken had in (weeral) een agressieve bui.

Familie aan het woordBewoner het woord

bezoeken. Het rare was dat ik ze niet miste. Ik leefde zodanig op kwaadheid dat ik niets anders meer kon voelen en dit was niet enkel mij ontgaan. De the rapeuten daar zeiden zelf dat ze mij niet konden helpen, dat ik al veel te ver zat. Ze stelden mij voor om naar De Kiem te gaan om van mijn verslaving af te geraken en weer te durven voelen.

Ergens in 2017 was ik mijn werk, mijn vriendin en mijn studio reeds kwijt en zag het er naar uit dat ik ook mijn familie zou kwijt geraken.

Het was voor mij de moeilijkste beslis sing uit mijn leven, maar tot de dag van vandaag kan ik zeggen dat dit de juiste

Ik werk al sinds eind 2018 op dezelfde plek als verantwoordelijke van een afdeling en doe het nog altijd enorm

DE JUISTE KEUZE…

Watwas.was

toen wou ik nog niet voelen of zien dat het zo niet verder kon. Ik was kwaad op alles en iedereen en bleef me nog dieper in de put gooien. Ik werd buitengesmeten op de PAAZ. Bij twee andere ziekenhuizen stond ik al op de zwarte lijst, dus vatte ik het plan op ervoor te zorgen dat ik zoda nig onder invloed zou zijn, dat ze mij wel moesten aanvaarden. Aangezien ik niemand meer had, belde ik naar mijn huisarts. Ik was zodanig onder invloed, dat er ook bij haar een alarm afging…, dit komt niet goed. Uiteindelijk heeft mijn huisarts mij binnengekregen in het laatste ziekenhuis waar ik niet op de zwarte lijst stond. Het was binnengaan of gecolloqueerd worden.

mij dat daar allemaal. In het begin werd me elke dag weer een spie gel voorgehouden. Nog nooit in mijn leven werd ik zo geconfronteerd met …… mezelf. Ik had er echt een puinhoop van gemaakt. Ik had niets in het leven, enkel maar schulden. Voor het eerst in mijn leven leerde ik om ook eens naar mezelf te wijzen en leerde ik om reke ning te houden met anderen.

Maarmeer.

Trots kan ik zeggen dat ik ondertussen verloofd ben. Ik heb reeds een zoon ge kregen en kreeg er ook een stiefdochter bij. Vorig jaar hebben we samen een huis gekocht.

Voor giften vanaf 40,00 euro kan u een attest voor fiscale vrijstelling be komen.

Contactadres voor Administratie – Directie (sociale dienst, familiebegeleiding, Vluchtenboerstraatstages) 7A 9890 Gavere Tel. 09/389.66.66 Fax admin@dekiem.be09/384.83.07

Vormgeving dotplus Abonnement Abonnementen kosten 15,- euro voor vier nummers, te storten op reke ningnummer BIC GEBABEBB / IBAN BE 270012 1652 3173 van v.z.w. De Kiem, 9890 Gavere.

Het ambulante luik omvat ambulante centra te Gent, Ronse, Geraardsbergen, Ninove en Dendermonde een gevangeniswerking en vier regionale preventie diensten.

Het residentiële luik van het programma te Gavere omvat een onthaalafdeling, een therapeutische gemeenschap (T.G.), een woonhuis voor moeders / vaders met kinderen en verschillende halfweghuizen.

Stages ambulante werkingen anne.dekkers@dekiem.be

Gavere98907A,Vluchtenboerstraat–VandeveldeDirkV.U. Adressen Contactadres voor opname of begeleiding (elke werkdag te bereiken van 8u30 tot 17u00) Ambulant Centrum Gent Kortrijksesteenweg 185, 9000 Gent Tel. 09/245.38.98 Fax ambulant.gent@dekiem.be09/245.41.71 Ambulant Centrum Ronse Oswald Ponettestraat 31 9600 Ronse Tel. ambulant.ronse@dekiem.be055/21.87.00 Ambulant Centrum Geraardsbergen Abdijstraat 2, 9500 Geraardsbergen Tel. ambulant.geraardsbergen@dekiem.be055/21.87.00 Ambulant Centrum Ninove Brusselsesteenweg 3 9400 Ninove Tel. ambulant.ninove@dekiem.be054/33.31.65 Ambulant Centrum Dendermonde Noordlaan 19 9200 Dendermonde Tel. ambulant.dendermonde@dekiem.be052/46.63.32 Colofon Redactie Dirk Calle, Jo Thienpont, Dirk Vandevelde Eindredactie en Directie Dirk Vandevelde Fotografie Dirk Calle, Jo Thienpont, Krista De planter

2 Voorwoord 3 AC Dendermonde 6 Europees drugsrapport 8 Verslag Rekenhof 13 Teambuilding 16 Kamp 18 Familie aan het woord 19 Bewoner aan het woord ZONDER MEER ERVAREN IN HERSTEL Inhoud

De Kiem biedt hulp aan personen die problemen ervaren door het gebruik van drugs en aan mensen uit hun omgeving.

Stages residentiële werkingen dirk.calle@dekiem.be