Eendenkooien in Vlaanderen en Nederland en 7 andere Europese landen

Page 254

de vies' (2010) staat vermeld dat de kooi in opdracht van de adellijke kasteelheer van ‘Ribeaupierre’ aangelegd is. In 1728 wordt een dagvangst van 387 eenden genoemd. In 1789 wordt ‘l’Entenkoog’ [wellicht is de laatste letter niet goed getranscribeerd uit het originele stuk] verhuurd aan een particuliere vennootschap. De vangsten zijn 6 à 8.000 eenden per jaar. De laatste kooiker, Jérôme Grollemond, overlijdt in 1936. Daarna is de kooi in verval geraakt. Nu is het een educatief parkje met een volière met pauwen en fazanten en enige gebouwen. Sinds de aankoop in 1953 is de gemeente Guémar eigenaar van dit onroerend goed. Men heeft de kooiplas hersteld na oorlogsschade. (MG) In het estuarium van de Orne, in de nabijheid van het dorp Cabourg, werden in de 18de eeuw en ook nadien eenden gevangen met verschillende soorten netten en fuiken. (Le Pays d'Auge, 2013,1, p.6-7). Ook verscheen in 'Le magasin pittoresque, tome III, juin 1835' een tekening van een fuik, die doet denken aan een kromme vangpijp van een eendenkooi, waarbij dode eenden lagen, een hond en een jager met een geweer te zien was. Hierbij stond een verwijzing naar eenden die bij een vijver in fuiken aangetrokken werden met granen. Mogelijk dus ook een eendenkooi, maar zeker een vangtechniek die nauw aansluit bij deze van de eendenkooi. (AG, VA) In het begin van de 17de eeuw werden Hollandse waterbouwkundige ingenieurs aangeworven om de overstroomde gebieden droog te leggen in de omgeving van Calais. Onder hen Pierre Regnier-Jansse, geboren in Rotterdam, die huwde in Calais in 1642. Deze introduceerde toen ook de aanleg van eendenkooien met twee of drie vangpijpen en het gebruik van een hond bij die vangst. Ze werden Canarderie genoemd, hoewel het woord eendenkooi in het Frans algemeen als Canardière wordt vertaald. Er waren in die regio 36 eendenkooien in bedrijf. Ze zijn allen op lijst gezet met vermelding van het dorp waar ze lagen, de eigenaar en de pachter. Ze boekten in 1742 jaarlijks een winst van (omgerekend in huidige munt) 40.500 tot 54.000 euro. Ze hadden het grote voordeel de eenden levend te vangen, zodat ze naar Parijs en het Koninklijk hof konden geleverd worden als vers en van eerste kwaliteit. Op de kaart getekend door Joan Blaeu in 1662 over Calais en zijn herwonnen land, staan drie Canardières. Die kaart is toen uitgegeven in Amsterdam en een exemplaar berust in de Koninklijke Bibliotheek in Den Haag (Kopergravure kaart 1049B12_032, Atlas Van der Hagen). In 1742 werden op overheidsbevel al die eendenkooien nabij Calais gesloopt, inclusief het kappen van de kooibossen, omdat ze als oorzaak van de herhaalde overstromingen werden aanzien. Over deze eendenkooien in het noorden van Frankrijk verscheen een artikel in Cote d' Opale Magazine (Avril-mai 2014, nr. 13): Les Canarderies dus Calaisis aux XVII° et XVIII° Siècles, als een ontdekking van Daniel Leunes. Naast die kooien in de omgeving van Calais staan in dit artikel ook vermeldingen van plaatsen met naam Canarderie in het nabije Guines, Audruicq, Nortkerque en Coulogne, evenals een eendenkooi van de abdij van Saint-Bertin op grens van Saint-Omer en Clairmarais. De monniken aanzagen deze vangst van watervogels gelijkaardig als vis en dus eetbaar in de vasten. In dit artikel staat ook een plan van een eendenkooi met vangpijpen overdekt met riet en hout die eindigen met een vangfuiknet (nog geen vanghokje!), maar verschillende weinig realistische details, onder meer kortschermen ver langs de kooiplas. Samengevat: er lagen ooit 41 kooien in het Département Pas de Calais. (AH,AG,JC, KD, LD,VA,VJ) Er lag in de vallei van de Hene, in Condé op het Frans grondgebied maar dichtbij de Belgische grens, een eendenkooi. Ze werd aangelegd in 1638-1640 door een Nederlandse kooiman in opdracht van een adelijke familie. Die kooiman bracht ook zijn tamme eenden mee. Veel details over deze kooi uit de periode tussen 1658 en 1785 bleven bewaard in het archief van de familie de Croij in Dülmen (Duitsland). De kooi bleef in gebruik van 1638 tot 1789. Ruime info over eendenkooien en in het bijzonder over deze van Condé: tik op Google : Histoire de la chasse en milieux humides Ex. emple de Condé (AG,VA)

13


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.