VVVF Verf&Inkt 36 (sept 2015)

verf&inkt magazine van de vereniging van verfen drukinktfabrikanten VVVF - 36 - september 2015

Verfexporteurs merken weinig van stagnerende groei in BRIC-landen

Ons beroep op: Decoratieschilder Margriet van Eijk dingt mee naar Schildersvakprijs De mens achter… Kees Mylanus: ‘Bij Keim ben je geen nummer’

Duurzame inzetbaarheid medewerkers: hoe pak je het aan? Kwaliteitsborging bouw verschuift naar de markt Schilders na de crisis: ‘Optimisme voert de boventoon’

Vision on quality www.tqc.eu

N E D E R L A N D S E N I G E FA B R I K A N T VA N T E S T- E N M E E TA P PA R AT U U R VOOR DE VERFINDUSTRIE AUTOMATISCHE FILM APPLICATOR

AUTOMATISCHE CUPPING TESTER

WASBAARHEID / SLIJTVASTHEIDTESTER

Voor het aanbrengen van een uniforme, reproduceerbare filmlaag.

Voor het testen van coatings bij verschillende stadia van deformatie conform ISO 1520.

Voor het testen van bijv. coatings, inkten, textiel, hout en plastic op slijtvastheid.

• Geschikt voor folies en /of glazen, papieren, metalen ondergronden • Geschikt voor spiraalapplicatoren en / of standaard blok applicatoren • Intuïtieve bediening • Vele instel mogelijkheden

• Ergonomisch: tester instelbaar naar werkhouding • Led verlichting instelbaar in kleur en hoek voor optimale beoordeling testplaat • Deformatie vooraf instelbaar in mm

GLANSMETERS

AUTOMATISCHE VISCOSITEITSMETERS

Voor het meten van mat, zijde- en hoogglans oppervlakten

Diverse modellen voor het bepalen van de viscositeit in mPa·s, cP, cSt en KU (Krebs Units).

• Drie modellen: SoloGloss 60°, Duogloss 20°/60°, Polygloss 20°/60°/85° • Uniek in stabiliteit en robuustheid • Geïntegreerde kalibratie standaard • Voldoet aan alle gangbare normen (muv 45°hoek) • Incl. Ideal Finish Analysis software

TQC B.V. Molenbaan 19

• Volledig automatisch, dus zeer hoge reproduceerbaarheid • Ook handmatig instelbaar

2908 LL Capelle a/d IJssel Nederland

• Voor droge en natte testen • Test tot vier proefstalen tegelijk • Dubbele pomp voor simultaantest met twee verschillende testvloeistoffen

TQC PRODUCEERT INSTRUMENTEN EN TOEBEHOREN VOOR HET TESTEN VAN ONDER ANDERE • • • • • •

viscositeit dekkracht lopersvorming droogtijd slagvastheid natte laagdikte

• • • • • •

densiteit vloeiing maalfijnheid elasticiteit metamerie adhesie

TQC is dé RAL distributeur van Nederland!

+31(0)10 - 79 00 100 +31(0)10 - 79 00 129

info@tqc.eu www.tqc.eu

ons beroep op verf & inkt

Kleur- en interieuradviseur en schilder Margriet van Eijk: Margriet van Eijk (1961), ooit eigenaar van een scholingsinstituut op decoratief gebied in de Noordoostpolder, is sinds 2008 ‘opnieuw begonnen’ in hoofdstad Amsterdam. Met een cursusatelier en winkel aan de Klaprozenweg als uitvalsbasis verzorgt de verfdeskundige cursussen waarin schildertechnieken centraal staan. Verder voert zij opdrachten uit als regulier, decoratief en restauratief schilder. Met een eigen kijk op kleur. Die zij graag vertaalt in een persoonlijk advies.

Te k s t : A n t o n S t i g Foto: Pet van de Luijtgaarden

In deze rubriek komen mensen aan het woord die beroepsmatig met verf & inkt van doen hebben en daar enthousiast over vertellen. Deze keer: kleuren interieuradviseur en schilder Margriet van Eijk.

‘Wist al snel dat verf mijn ding is’ “Solo in Amsterdam moest ik alles weer zien op te bouwen. Het cursistenaanbod is door de crisis nog mager. Toch heb ik het idee dat ik die moeilijke tijd goed heb doorstaan. Om geld te verdienen, ben ik snel met allerlei acties begonnen om schilderwerk en cursisten binnen te halen. Zo adverteerde ik op Marktplaats. Mensen die hun huis wilden laten opfrissen, konden door mij een wandje van 60 vierkante meter laten schilderen voor de bijzondere prijs van 139 euro. Weliswaar haat ik het woord opfrissen, maar ik dacht: als ik pech heb blijft het bij een enkele opdracht, maar gelukkig kreeg ik meestal de ruimte om vragen te stellen. Voor je het weet zit je met een klant naar voorbeelden uit je portfolio te kijken en doe je een heel huis in kleur.”

“

Ik begon in interieur en kleur als verkoper buitendienst bij een projectinrichter. Totdat ik door omstandigheden een poosje uit de roulatie was. Maar ik wist al snel heel zeker dat verf mijn ding was. Ik absorbeerde werkelijk alles wat ik daarover te weten kon komen en bouwde een complete bibliotheek op. En daarmee kennis. Als autodidact volgde ik daarna SVS-trainingen en de opleiding restauratie- en deco-

verf&inkt 36 - 2015

ratieschilder. Mijn grootste kracht is dat ik nu vrijwel alles van verf weet. Nog leuker was het die kennis ook aan anderen te mogen overdragen. In die tijd zocht iedereen naar leuke vrijetijdsbestedingen, dus dat kwam mooi uit. Mijn man en ik startten een bedrijf met op zeker moment zeven medewerkers, dat cursisten de weg wees op het gebied van verf en schilderwerk. Inmiddels ben ik mijn eigen weg gegaan.”

“Waar mijn adviesdrang vandaan komt? Ik kan heel blij worden van een geslaagde metamorfose bij mensen thuis. Een kleur op de muur geeft meer sfeer en werkt minder contrasterend met de meubels. Zodat het geheel rustiger wordt. Laatst kreeg ik nog de kans om de etage van een monumentaal pand aan de Prinsengracht (in Amsterdam - red.) onder handen te nemen. Ik geef nooit aan wat ik zelf mooi vind, maar laat de mensen de effecten van hun kleuren eerst zelf ervaren en ontdekken.” “De bewoner gaf mij de sleutel, ging op vakantie en wist bij wijze van spreken alleen dat ik iets zou doen op basis van de besproken uitgangspunten industrieel & licht. Het werd een project waarin ik letterlijk vrijwel alle schildertechnieken en mijn kennis van materialen heb kunnen combineren: Ik heb gewerkt met betonlooks, kalken, delen in craquelé en ga zo maar door. Op een paar vaste elementen na dan, zoals vloer en keuken. Ik hoor het hem bij thuiskomst nog roepen: f a n t a s t i s c h ! Nog fantastischer is natuurlijk om zoiets te mogen maken. Met dit persoonlijke kroonjuweel ding ik mee naar de Schildersvakprijs. De titel van de inzending? Vijftig tinten grijs.

”

The difference between a packaging supplier and a value added packaging partner is the difference between spending money and saving money

Want to know why and how?

Packaging Management From Another Perspective

Coldenhovenseweg 79 - 6961 EC Eerbeek - Postbus 108 - 6960 AC Eerbeek - Tel: +31 (0)313- 67 95 30 Fax: +31 (0)313- 67 95 31 - E-mail: bark@bark-verpakkingen.com - Internet: www.bark-verpakkingen.com

inhoud 36 - september 2015

Geld op China

China domineerde de afgelopen maanden het internationale economische nieuws. De Chinese beurskoersen gingen onderuit en het groeitempo is gedaald. Ook de andere drie BRIC-landen hebben grote problemen. Drie verfproducenten uit het mkb-segment vertellen over hun ervaringen in de ‘snel opkomende economieën’ en Chinaexpert Herwin Loman van de Rabobank laat zijn licht schijnen over de ontwikkelingen. “China versus Rusland? Dan zet ik mijn geld op China.” Pagina 12

Verder in dit nummer: 3 Beroep op: Decoratieschilder Margriet van Eijk 7 Branchenieuws en voorwoord 9 Branchenieuws en colofon 19 Kwaliteitsborging bouw verandert 20 De mens achter: Kees Mylanus 22 Eskens: focus op service 37 VVVF-nieuws

Verf & Inkt Podium

Geen ad hoc pleisters

Duurzame inzetbaarheid van medewerkers is belangrijk voor bedrijven in de verfindustrie, zo geven VVVF-leden aan in een recent onderzoek van VAPRO naar hun opleidingsbehoeften. En hoewel het gros ook zegt al werk te maken van duurzame inzetbaarheid, leert de ervaring van VAPRO - in de procesindustrie breed - dat een duidelijke focus nog vaak ontbreekt. “Ga niet ad hoc pleisters op wonden plakken, maar maak een behapbaar plan”, zo luidt het advies. Pagina 16

‘Optimisme voert de boventoon’

‘Na de crisis’ is een korte serie verhalen in Verf&Inkt waarin wordt ingegaan op de gevolgen van de crisis voor bedrijfstakken die banden hebben met de verfen drukinktindustrie. Er wordt teruggeblikt op de voorbije jaren, de gevolgen van de crisis worden belicht en er wordt naar de toekomst gekeken. In deze Verf&Inkt de eerste aflevering, waarin de schilders- en onderhoudsbranche aan het woord komt. Na moeilijke jaren voert optimisme er de boventoon. Pagina 27

verf&inkt 36 - 2015

Achter in deze Verf&Inkt is het katern Podium te vinden. Bedrijven en kenniscentra wordt er een podium geboden om hun kennis, producten en diensten te delen met de verfen inktindustrie. Pagina 31

Het volgende nummer van Verf&Inkt verschijnt in december

Vloeistofblikken met metalen of kunststof sluiting stapelbaar UN-keur cilindrisch of rechthoekig diverse afmetingen

met handvat

vulopening 24, 32, 42 en 57

offset bedrukking voor o.a. oliĂŤn, lijmen, epoxy harders, reiniging- en beschermingsmiddelen en dun vloeibare producten

van 100 ml tot en met 25 liter

Mus Verpakkingen Blik bepalend

Branchenieuws

voorwoord

Productie industrie trekt verder aan De productie van de Nederlandse industrie trekt dit jaar verder aan. Ook voor komende jaren zijn de vooruitzichten positief. Dat voorspelt ABN Amro in een recent rapport over de industriële sector. Volgens de bank is het sentiment in de industrie goed. Bovendien zijn veel ondernemers positief over hun orderportefeuille, de vacatureontwikkeling en het economische klimaat. Wel zit zowel de productie als de omzet nog onder het piekniveau van medio 2008. De industriële productie lag in juni 2015 ruim een procent onder dat niveau, terwijl de omzet 4,5 procent lager uitviel. Dat het relatief lang duurt voordat het niveau van voor juni 2008 wordt overstegen, lag volgens de bank aan de recessie van 2011-2012, die relatief snel op die van 2008-2009 volgde. De buitenlandse vraag naar producten uit Nederland heeft qua omzet de piek van juni 2008 al lang overschreden. Dat geldt nog niet voor de binnenlandse vraag. De omzet in juni 2015 blijkt nog altijd zestien procent onder het niveau van voor de crisis te staan. Volgens ABN Amro zijn de kredietcrisis en de stagnatie van de woningmarkt hieraan schuldig. Wel verwacht de bank dat de binnenlandse vraag dit jaar een sterke verbetering laat zien.

Verdubbeling aantal bouwvergunningen in tweede kwartaal In het tweede kwartaal van 2015 is voor ruim 15.000 nieuw te bouwen woningen een vergunning afgegeven. Dat is een verdubbeling ten opzichte van een jaar geleden en het hoogste aantal sinds 2009, zo heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) laten weten. De vergunningen gingen voornamelijk naar projectontwikkelaars, makelaars en verzekeraars. Deze zogenoemde bouwers voor de markt hebben het niveau van voor de crisis nagenoeg bereikt. Het aantal vergunningen voor onder meer particulieren, corporaties en de overheid ligt daar nog onder. In bijna alle regio’s is daarbij sprake van een stijging, hoewel de verschillen groot zijn. In Noord-Holland was de groei in het aantal afgegeven vergunningen het sterkst (291 procent), gevolgd door Drenthe (206 procent). Ook in Noord-Brabant en Limburg was sprake van meer dan een verdubbeling van het aantal vergunde nieuwbouwwoningen. Alleen in Groningen is in het tweede kwartaal van 2015 voor minder woningen een bouwvergunning verleend dan in het tweede kwartaal van 2014.

AkzoNobel op kop in Sustainability Index AkzoNobel is voor de vierde keer op rij als eerste geëindigd in de invloedrijke Dow Jones Sustainability Index (DJSI). De ranglijst plaatst AkzoNobel als eerste van 350 bedrijven in de Materials industry-groep. De DJSI wordt algemeen beschouwd als de meest gerespecteerde, onafhankelijke duurzaamheidslijst ter wereld. De benchmark vergelijkt de duurzaamheidsprestaties van vooraanstaande ondernemingen op basis van hun milieu-, sociale en economische resultaten. De ranglijst geeft ook indicaties voor toekomstige ontwikkelingen. 4

verf&inkt 36 - 2015

Licht op groen ‘Optimisme voert de boventoon’ staat er boven een verhaal in deze Verf&Inkt. Het geeft de stemming weer in de schilders- en onderhoudsbranche. Na een aantal moeilijke jaren, met verminderde afzet, omvallende bedrijven en dalende werkgelegenheid, heeft de branche er weer vertrouwen in. De crisis heeft dingen veranderd, maar de top van branchevereniging OnderhoudNL geeft te kennen dat de bedrijfstak zich heeft herpakt. Dat geeft moed. Ook voor de verfindustrie, want de professionele schilder blijft een belangrijke speler in onze keten. Het is nog te vroeg om terug te kijken op het lopende jaar, maar in zijn algemeenheid durf ik de stelling aan dat ook de verfindustrie de langdurige crisis achter zich heeft gelaten. Misschien is het afzetvolume van een jaar als 2008 voorlopig onbereikbaar, maar 2015 geeft alle aanleiding om met vertrouwen naar de weg omhoog te kijken. Het is op deze plaats vaker gememoreerd: er liggen uitdagingen. Verf zal steeds meer functionaliteit krijgen. Niet alleen meer beschermen en verfraaien, maar bijdragen aan duurzaamheid, veiligheid en comfort. Lees bijvoorbeeld de proef van Anker Stuy om fietspaden te voorzien van ‘lichtgevende’ belijning. Het staat nog in de kinderschoenen, maar het werkt. Dat tonen we aan. Als de Nederlandse verfplas níét meer op het ‘oude’ niveau komt, dan moeten we afzetmarkten buiten onze landsgrenzen zoeken. Ik ken geen bedrijf uit onze branche dat daarmee niet bezig is. Sommige zoeken het voorzichtig in nabije landen, in de EU, andere hebben stappen gezet naar andere continenten, misschien gestimuleerd door verhalen over de opkomst van snelle groeiers als China, India, Rusland en Brazilië, de zogenoemde BRIC-landen. Misschien zijn we geschrokken van geluiden over die landen. De kranten stonden vol met verhalen over inzakkende beurskoersen, vertragende groei en andere misère. Deze Verf&Inkt nuanceert die sombere boodschappen. Verffabrikanten zoeken - voor zover ze al problemen ondervinden - oplossingen voor de stagnerende groei en China-deskundige Loman van de Rabobank zegt op langere termijn vertrouwen te houden in de Chinese economie. Hij acht de kans op een succesvolle transitie daar groter dan in een land als Rusland. Als dan ook nog de voorspellingen van de Europese Commissie over de groeicijfers in de EU werkelijkheid worden (gematigde groei in 2015 en versnelde groei in 2016), dan kan ik niet anders concluderen dan dat de lichten op groen (groei) staan. Het is aan ons om gas te geven. Guus Duray, voorzitter VVVF 7

Cenomic™ full-volume bead mill – maximum economic efficiency at an attractive price. The wet grinding solution with up to – 20 % better pigment utilization* – 20 % lower production costs* – 20 % higher throughput* – 20 % reduction of required specific energy

* Compared with the standard solutions on the market.

Cenomic™ – best value for money. The new Cenomic™ provides you with the perfect wet grinding solution for the price-conscious production of coatings and inks. Customer experience shows that a significant reduction in production costs is possible. Make the change today and benefit from the excellent economic efficiency of this Bühler solution.

Bühler Benelux, BE-2800 Mechelen, T +32 15 28 65 23, F +32 15 20 51 02 service.benelux@buhlergroup.com, www.buhlergroup.com/cenomic

Innovations for a better world.

colofon

Branchenieuws

Anker Stuy bij top 100

innovatieve bedrijven Verf&Inkt is een uitgave van de Vereniging van Verf- en Drukinktfabrikanten VVVF. De VVVF behartigt de belangen van de Nederlandse verfen drukinktindustrie. Het blad wordt verspreid onder leden van de branche-organisatie en externe relaties. Verf&Inkt verschijnt vier keer per jaar. Verf&Inkt wil een opinieblad zijn. Dat betekent dat van VVVF-standpunten afwijkende meningen niet uit het blad geweerd worden. Redactie Peter Boorsma, Jos de Gruiter (hoofdredactie), Adriaan van Hooijdonk, Marloes Hooimeijer, Annet Huyser (eindredactie), Hans Klip en Anton Stig. Redactieadres Loire 150 2491 AK Den Haag Postbus 241 2260 AE Leidschendam 070 3378734 degruiter@vvvf.nl Vo r m g e v i n g GrafischeZaken, Den Haag Druk Impressed, Pijnacker Advertentie-acquistitie Mooijman Marketing & Sales, Julius Röntgenstraat 17 2551 KS Den Haag Telefoon 070 3234070 info@mooijmanmarketing.nl

© VVVF Alle rechten voorbehouden. Behoudens de door de Auteurswet 1912 gestelde uitzonderingen, mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd (waaronder begrepen het opslaan in een geautomatiseerd gegevensbestand) of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de VVVF.De bij toepassing van art. 16B en 17 Auteurswet 1912 wettelijk verschuldigde vergoedingen wegens fotokopiëren, dienen te worden voldaan aan de Stichting Reprorecht, Postbus 882, 1180 AW te Amstelveen.Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, aanvaarden de auteur(s), redacteur(en) en uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten of onvolkomenheden.

verf&inkt 36 - 2015

Verffabrikant Anker Stuy hoort bij de 100 meest innovatieve bedrijven uit het Nederlandse midden- en kleinbedrijf. De Kamer van Koophandel presenteerde afgelopen maand deze selectie. Een panel van innovatie-experts koos de 100 uit een groot aantal inzendingen. Rond het verschijnen van deze Verf&Inkt, tijdens de Dag van de innovatie, wordt bekend op welke plek Anker Stuy is geëindigd. Het bedrijf werkt dagelijks met een team experts aan innovatieve en duurzame oplossingen in de verfindustrie. In het laboratorium ontwikkelen en testen zij nieuwe formules. In ditzelfde laboratorium is ook de Seramic Lightcoating ontstaan, coating die daglicht absorbeert en het ’s avonds gedoseerd uitstoot. Medio augustus kreeg een fietspad in de gemeente Zoetermeer nieuwe wegmarkeringen met de zogenoemde glow in the dark verf. De gemeente denkt hierdoor minder geld

uit te geven aan het laten branden van straatverlichting. Anker Stuy houdt zich op het ogenblik bezig met de ontwikkeling van temperatuurgevoelige verf.

Sikkens Kleurinitiatief NL verrast basisscholen met gratis schilderbeurt Medewerkers van verfproducent Sikkens bieden dit schooljaar diverse basisscholen een gratis schilderbeurt aan. Het Sikkens Kleurinitiatief NL is voortgekomen uit de wens van medewerkers om in hun directe omgeving maatschappelijk actief te zijn. Zij verrassen een basisschool en gaan in gesprek om vast te stellen of er behoefte is aan

een kleurrijke opfrisbeurt, bijvoorbeeld voor een klaslokaal, aula of gang. Op 2 september werd de eerste basisschool verrast: Basisschool Mobiel in Amsterdam Zuidoost. Voor scholen drukt het onderhoud van het schoolgebouw vaak zwaar op de begroting en krijgt een schilderbeurt aan de binnenkant meestal geen prioriteit. “En dat terwijl leerlingen en schoolpersoneel de hele dag tegen de binnenkant aankijken. Kleur kan zoveel doen voor de sfeer in het gebouw”, vertelt Fred van den Heuvel, medeverantwoordelijke voor het project bij Sikkens. De kinderen van Basisschool Mobiel kregen naast een nieuw geschilderde ruimte, ook een educatiepakket en les over kleur. Bovendien maakten ze kennis met het ambachtelijk schildersvak. Sikkens verzorgt het totale project, van kleuradvies en verf tot en met de volledige uitvoering van de schilderbeurt. De begeleiding is letterlijk in handen van gepensioneerde Sikkens-vakmensen. Sikkens is onderdeel van AkzoNobel. Sikkens Kleurinitiatief NL is een actieve vorm van sponsoring die past in AkzoNobel’s programma ‘Human Cities’, dat onder meer gericht is op het kleurrijker maken van steden en woonomgeving. Directeur Benelux Kees Ekelmans van AkzoNobel Decorative Paints: “We vinden het belangrijk om een bijdrage te leveren aan de maatschappij. Waar kunnen we dan beter beginnen dan bij het inspireren van onze kinderen?”

• ERNAT 100

Lecithin based dispersing additives

• Pigments • Fillers • Minerals

Innovative Ingredients

Chemicals B.V. Stoomloggerweg 1 - 3133KT Vlaardingen T 010 4601544 - info@eandr.nl - www.eandr.nl

Uw partner voor kunststof verpakkingen voor: · · · ·

Pigmentpasta Watergedragen autoreparatielak Verf Drukinkt

Zowel standaard standaard potten als speciaalverpakkingen. nagenoeg restloos Zowel potten als leegbare speciaalverpakkingen. Kom voor informatie en voorbeelden van 7 t/m 9 oktober naar naar onze 8408 opkijk deop Eurofinish Voor meer informatie en stand voorbeelden 09 in Gent of kijk op www.bema.nl . www.bema.nl Deltastraat 14, 4301 RC Zierikzee

Tel. +31 111 418807 info@bema.nl

02-2014 Vert-Ink AZO N3 ndl Pfade 96x267 korr 07.03.14.indd 1

07.03.14 09:56

Branchenieuws

Commercieel vastgoed heeft de wind in de rug Distributieovereenkomst AkzoNobel en Vanesch Verf AkzoNobel is een overeenkomst aangegaan met Vanesch Verf voor de distributie van de Lesonal autolakken in Nederland en Vlaanderen. Als onderdeel van de overeenkomst draagt AkzoNobel de sleutels van Verfindustrie Spectrum over aan de distributiepartner Vanesch Verf. Verfindustrie Spectrum is een onderdeel van AkzoNobel dat de Lesonal autolakken in Nederland heeft vertegenwoordigd. Onder de vleugels van de Vanesch Verf Groep gaat Verfindustrie Spectrum zelfstandig verder als Spectrum Verf vanuit de bestaande vestiging in Mijdrecht.

Waterafstotende verf verrast wildplasser In de strijd tegen ‘wildplassen’ heeft de Amerikaanse stad San Francisco gekozen voor een even creatieve als drastische oplossing. Op een aantal buitenmuren in de Californische gemeente is een waterafstotende verf aangebracht, die de urine terugspettert naar de bron. San Francisco heeft de oplossing gekopieerd van het Duitse Hamburg, waar de antiwilplasserverf werd aangebracht op muren in de uitgaanswijk St. Pauli.

Het beleggingsvolume in commercieel vastgoed lag in de eerste zes maanden van 2015 hoger dan in dezelfde periode vorig jaar. In het eerste kwartaal van dit jaar viel het beleggingsvolume nog iets tegen. Het was vooral het tweede kwartaal waarin er veel transacties werden gedaan. De meeste transacties waren toe te schrijven aan Nederlandse partijen, maar ook vanuit het buitenland is veel belangstelling. Op dit moment wordt een groot aantal portefeuilles actief op de markt aangeboden. Eigenaren zijn actief aan het verkopen om te profiteren van de aantrekkende vastgoedmarkt. Naar verwachting zal het beleggingsvolume in commercieel vastgoed dan ook op een hoog niveau blijven.

De opnamecijfers liggen ongeveer op hetzelfde niveau als in dezelfde periode afgelopen jaar. De leegstand stabiliseert op een hoog niveau. De dynamiek in de markt is voor een groot deel afkomstig van vervangingsvraag en slechts in beperkte mate van uitbreidingen en nieuwe vestigingen. Doordat er een mismatch is tussen vraag en aanbod, ontstaat er in toenemende mate druk op de huren voor moderne panden op de beste locaties. “Een aanzienlijk deel van het bestaande commerciële vastgoed in Nederland past ondanks het huidige optimisme niet meer bij de marktbehoefte. Op grond van de betere economische vooruitzichten, maar ook vanwege structurele veranderingen in de manier waarop we werken, wonen en winkelen combineren zal er behoefte komen aan meer nieuwe gebouwen of (rigoureuze) aanpassing van bestaande gebouwen”, aldus Jan van der Doelen, ING sectormanager Bouw & Vastgoed. “Dit geeft kansen voor beleggers met oog voor de juiste toekomstbestendigheid van hun objecten. Dit gaat natuurlijk wel gepaard met de nodige investeringen. Het aanbod van toekomstbestendig vastgoed is schaars, maar de gebruiker zal voor het juiste product bereid zijn te betalen.”

Verf AkzoNobel voor Gaudí’s Sagrada Familia AkzoNobel levert verf voor de Sagrada Familia, de wereldberoemde basiliek in aanbouw in Barcelona. De Sagrada Familia werd ontworpen door Antoni Gaudí. De bouw startte in 1882 en wordt naar verwachting in 2026 voltooid. Jaarlijks trekt het monument zo’n drie miljoen bezoekers. Sinds 2005 staat de Sagrada Familia op de werelderfgoedlijst van UNESCO. Onder meer de balkons aan de torens van de kerk worden voorzien van een poedercoating van AkzoNobel. Dergelijke beschermlagen zijn toegepast op meer beroemde gebouwen, waaronder het Rijksmuseum in Amsterdam, de Tower Bridge in Londen en een aantal van ‘s werelds hoogste wolkenkrabbers.

Verf in Klokhuis Hoe werkt verf die verkleurt als ze wordt verwarmd? Om die vraag te beantwoorden toog het kindertelevisieprogramma Klokhuis naar het lab van Sikkens AkzoNobel in

verf&inkt 36 - 2015

Sassenheim. De aflevering is terug te zien via de website van het programma: http://www.hetklokhuis.nl/tv-uitzending/3029/Het%20Kantoor%2093.

verf & markt

Verfexporteurs merken nog weinig van problemen

BRIC-landen

in roerig vaarwater China domineerde de afgelopen maanden het internationale economische nieuws. De Chinese beurskoersen gingen onderuit en het groeitempo is gedaald. Ook de andere drie BRIC-landen hebben grote problemen. Drie verfproducenten uit het mkbsegment vertellen over hun ervaringen in de ‘snel opkomende economieën’ en China-expert Herwin Loman van de Rabobank laat zijn licht schijnen over de ontwikkelingen. “China versus Rusland? Dan zet ik mijn geld op China.” Te k s t : H a n s K l i p Fotografie: Pet van de Luijtgaarden

Herwin Loman, senior-econoom Rabobank:

‘China versus Rusland? Dan zet ik mijn geld op China’ De Goldman Sachs-econoom Jim O’Neill introduceerde in 2001 de afkorting BRIC voor de vier grote opkomende economieën van Brazilië, Rusland, India en China. Daarmee heeft hij volgens Herwin Loman, senior-econoom bij de Rabobank, wel wat op zijn geweten. “De term is een heel eigen leven gaan leiden, alsof het gaat om een coherente groep landen. De economische en politieke verschillen zijn juist erg groot.” Loman is China-expert en heeft ook ervaring met de andere BRIC-landen. De beurskrach in China zegt volgens hem weinig over de onderliggende staat van de economie. “De Chinese beurs is een slechte graadmeter voor ontwikkelingen in de reële economie. De wereldwijde en extreem heftige reactie op de financiële markten in augustus illustreert niettemin de angst dat het land het veel minder doet dan we dachten. Maar er lijkt geen directe aanleiding te zijn voor paniek. De industrie en bouw hebben weliswaar problemen, maar in de dienstensector lijkt het nog steeds vrij goed te gaan.”

chemische producten, voeding, metaalertsen, metaalafvalproducten en brandstoffen. Vooral de export van voedingsproducten zit de afgelopen jaren sterk in de lift.

Twee gezichten India is veruit het armste land van de Grote Vier. Volgens Loman heeft het land twee gezichten. “Er is aan de ene kant een heel dynamische dienstensector; zie bijvoorbeeld de talrijke internationale ICT-bedrijven. Aan de andere kant is er veel onderontwikkeling. De groeivoor-

Nieuwe Normaal China moet wel afscheid nemen van de stormachtige groeicijfers die het land in de afgelopen decennia haalde. Het huidige officiële cijfer is 7 procent en de daadwerkelijke groei is hoogstwaarschijnlijk nog beduidend lager. De regering heeft voor de situatie van nu zelfs een mooie eufemistische benaming bedacht: het Nieuwe Normaal. Er is een nieuw groeimodel nodig, vindt Loman. “Toen in 2008 de Chinese export last kreeg van de economische crisis in de wereld, is uitbundig geïnvesteerd in bouwen infrastructuurprojecten in het eigen land. Dat is niet veel langer houdbaar. Het nieuwe model moet stoelen op drie pijlers: consumptie, diensten en innovatie. Dat vereist lastige economische hervormingen. Of dat gaat lukken, is niet zeker.” Loman geeft enige feiten en cijfers over onze export naar China. Die was in 2011 volgens de OESO verantwoordelijk voor 1 procent van het bruto binnenlands product in Nederland. Onze export bestaat vooral uit machines,

Herwin Loman: “De groeivooruitzichten zijn in het algemeen vrij goed. Het is vooral de vraag: hoe hard gaat de economie groeien?”

verf & markt

“De Chinese economie is in een staat van ‘nieuw normaal’ beland. Het groeitempo is aan het verschuiven: van hoog naar hoog-tot-gemiddeld.” Premier Li Keqiang van China (World Economic Forum’s Annual Meeting in Davos, januari 2015)

Cyril Taminiau, directeur Veluvine:

‘In zowel China als India is de verfmarkt immens’ Veluvine exporteert naar twee van de vier BRIClanden: China en India. Directeur Cyril Taminiau heeft beduidend positievere ervaringen met het tweede land. “Indiërs zijn trouwer.”

uitzichten zijn in het algemeen vrij goed. Het is vooral de vraag: hoe hard gaat de economie groeien?” De enorme bureaucratie en de slechte infrastructuur zijn wel grote obstakels voor de economische ontwikkeling. Ook de nieuwe president Modi heeft daarin nog niet veel veranderd, vertelt Loman. “De verwachting was dat hij echt zou doorpakken. Dat valt een beetje tegen.”

In hetzelfde schuitje Brazilië en Rusland zitten in hetzelfde schuitje: ze zijn relatief rijk vergeleken met de andere twee landen, maar de economie stagneert. In beide landen is op het moment sprake van krimp, in Rusland zelfs van een zeer forse. Zij zijn erg grote exporteurs van grondstoffen en hebben veel last van de sterk gedaalde prijzen. Daarbij komt nog een aantal structurele problemen. Om te beginnen somt Loman de belangrijkste van Brazilië op: een verstikkende bureaucratie, een gebrekkige infrastructuur en een vrij laag opleidingsniveau van de beroepsbevolking. “Brazilianen zeggen zelf: we betalen belasting alsof we in een rijk land wonen, maar hebben de voorzieningen van een derdewereldland.” Zakendoen in Brazilië is vaak geen pretje, voegt Loman eraan toe. “Er is behoorlijk wat protectionisme en het belastingsysteem is bijzonder ingewikkeld. Een goede raad: neem eerst een belastingadviseur en een advocaat in de hand!”

Monopolisering van macht In Rusland is de economische situatie ronduit slecht. Het land heeft lang geprofiteerd van de hoge prijzen van olie en gas, maar dat zit er voorlopig niet meer in. Ook zonder de sancties van het Westen heeft Rusland aanzienlijke

verf&inkt 36 - 2015

problemen. Loman licht toe: “De infrastructuur dateert voor een groot deel nog uit de Sovjettijd. Verder is het dynamische vermogen van de economie erg gering. Circa 80 tot 90 procent van de Russische werknemers is in dienst bij een groot bedrijf. En de monopolisering van de macht door Poetin en zijn omgeving helpt ook niet. Het al enorme corruptieprobleem in Rusland wordt daardoor alleen nog maar verergerd. Dat maakt zakendoen extra lastig.” Door de heftige crisis moet Rusland op zoek naar een nieuw groeimodel waarin de toename van de productiviteit centraal staat. Dat zal volgens Herwin Loman moeilijk worden, gezien de huidige economische en politieke toestand. “China versus Rusland? Dan zet ik mijn geld absoluut op China. Daar acht ik de kans op een succesvolle transitie veel groter.”

“In China zijn al zeer veel internationale bedrijven actief. Als je er nu instapt, ben je erg laat.” Bart Jan Koopman, directeur Fenedex (Verf&Inkt 32, september 2014) “Chinezen zijn zeer gastvrij. Mensen worden er goed ontvangen en denken dan: we zitten op dezelfde golflengte. Als ze terug zijn, gaan ze nieuw opgedane contacten e-mailen. Maar dan komt er geen bericht terug.” Lilian Kranenburg, directeur ChinaMoves (ing.nl, maart 2015)

Veluvine (25 man) produceert verven, twee-componenten en thermoplasten voor wegmarkeringen. Het Bredase bedrijf is in handen van het Franse concern Bouygues, maar opereert geheel onafhankelijk. Veluvine richt zich sterk op export binnen en buiten Europa. Sinds een jaar of zes doet het bedrijf pogingen om vaste voet aan de grond te krijgen in China. Hier liggen op zich volop kansen, vertelt Cyril Taminiau. “De markt is zo groot. Verfproducten zijn er niet aan te slepen. Dat het nu economisch minder gaat, merk je niet.”

Zaak van lange adem Veluvine werkt samen met een groot bedrijf in Xiamen dat vooral portacabins produceert. Het eerste project was het leveren van tweecomponentenverf voor de markering van een busbaan van zestig kilometer. Dat ging goed, aldus Taminiau. “De Chinezen waren zeer te spreken over de duurzaamheid van onze twee-componenten. Wij werkten bij dit project op fifty-fifty basis, waarbij wij zelf een gereed product leverden. Daarna hebben we een samenwerkingscontract gesloten volgens het Coca-Colaprincipe. Zij produceren lokaal en krijgen daarvoor 80 procent van de winst. Wij leveren de formule en het bindmiddel voor 20 procent van de winst.” De samenwerking stokt echter, vertelt Taminiau. “Er wordt gerust een minder goede grondstof gebruikt wanneer die goedkoper is. Dat is vanuit Breda niet te controleren. De prijs, daar draait het in China om.” Taminiau loopt ook tegen grote verschillen in cultuur en taal aan. Zo zijn persoonlijke relaties en hiërarchie heel belangrijk. Dat vereist veel tact. Taminiau spreekt van een ‘superinteressante’ ervaring waar-

verf & markt

“Wanneer Chinese leiders in het buitenland spreken, benadrukken ze vaak dat hun land nog een ontwikkelingsland is. Daarin hebben ze gelijk. Wanneer we China echter vergelijken met de rest van zijn omgeving, dan is duidelijk te zien dat het land van een achterlijke economie is uitgegroeid tot een economie die afgunst wekt.” Jonathan Holslag, docent Vrije Universiteit Brussel, in zijn boek Onmogelijke Vrede (2015) “De Chinese economie zal enkele moeilijke jaren doormaken, maar voor de langere termijn blijven de vooruitzichten voor de handel positief. Onze leden blijven hier en investeren in de toekomstige groei van China.” Jörg Wuttke, president European Chamber of Commerce in China (The Economist, september 2015)

Emile Stuy, exportmanager van Anker Stuy: Cyril Taminiau: “De Chinezen waren zeer te spreken over de duurzaamheid van onze twee-componenten.”

van hij veel heeft geleerd. “Zakendoen met China is een zaak van lange adem. Je moet de juiste persoon zien te krijgen; dat is daar extra belangrijk. Het is ook erg lastig om verder te komen zonder een eigen iemand die de taal kent. Een tolk werkt niet goed.” Taminiau hoort bij vlagen nog wel wat van het Chinese bedrijf, maar houdt de boot een beetje af. “Ik ben voorzichtig aan het uitkijken naar een andere partner waar verf de corebusiness is.”

‘Wij zijn met het moeilijkste land begonnen’ Tijdens een zakelijk etentje in Rusland is praten over politiek eigenlijk ‘not done’. In Brazilië kun je het wel over van alles hebben. Emile Stuy, exportmanager bij Anker Stuy, wil maar zeggen: de zakencultuur in de twee BRIC-landen waarnaar zijn bedrijf exporteert, verschillen als dag en nacht. Anker Stuy in Terwispel (55 man) is fabrikant van duurzame, innovatieve verfproducten. De timmerindustrie is de grootse afnemer. Emile Stuy is de jongste van de vier Stuy-mannen die in het familiebedrijf werken. “Mijn vader, oom en oudere broer

vormen samen de directie. Ik werk sinds 2010 bij Anker Stuy en ben verantwoordelijk voor de export.” Toen hij aantrad, was hiervoor nog geen strategisch beleid. Dat is onder zijn verantwoordelijkheid ontwikkeld. “Wij hebben sinds vier jaar echt beleid voor

Geconcentreerd luisteren Sinds 2012 is Veluvine actief in India. Het bedrijf heeft een contract afgesloten met een grote verffabriek in Nagpur. Daar worden nu flinke hoeveelheden van de coatings van Veluvine voor wegmarkeringen en fietspaden gemaakt. Cyril Taminiau ontmoette de directeur op een beurs. “Het klikte meteen; hij wil echt iets met ons product en weet als verfman wat ik bedoel. Ik ben er de afgelopen drie jaar al zeven keer geweest. Groot voordeel is dat je goed kunt communiceren in het Engels, al moet je vanwege de Indiase uitspraak erg geconcentreerd luisteren.” Toch heeft ook het contact met India zijn bijzondere kanten, erkent Taminiau. “Zij bellen ons voor elke kleinigheid, ook op zaterdag of zondag. En de arbeidsomstandigheden kun je je in Nederland niet voorstellen. Zij werken, net als in China trouwens, vaak zonder beschermingsmiddelen. Wij wijzen hen daar wel op, maar zonder veel resultaat.” Het moge duidelijk zijn dat Taminiau nu sterker inzet op India dan op China. “In beide landen is de markt immens. Er wordt gezegd dat India veel belemmeringen voor exporteurs heeft, maar ik vind dat meevallen. Net als in China zijn persoonlijke relaties erg belangrijk. Het grote voordeel is dat Indiërs trouwer zijn. Is de samenwerking goed, dan blijven ze.”

Emile Stuy (rechts, samen met John Stuy): “Corruptie speelt zich voornamelijk af buiten ons gezichtsveld. Je gaat dit tegen door duidelijke afspraken te maken.”

verf & markt

export, zowel binnen Europa als daarbuiten. We focussen ons als mkb-bedrijf op een aantal landen.”

Anders dan gewend In Brazilië is Anker Stuy sinds dit jaar actief. Hierbij speelt de Panamese distributeur Pancoating een belangrijke rol, vertelt Stuy. “Deze importeur heeft veel contacten in Midden- en Zuid-Amerika. Zo zijn we terechtgekomen bij een Braziliaanse timmerfabriek. De verfproducenten in dit land maken vooral verven die oplosmiddelen bevatten. Onze milieuvriendelijke watergedragen verven zijn daarom interessant voor bedrijven die actief zijn in de timmerindustrie. Het is wel wat anders dan ze gewend zijn. Je moet de kwaliteit van het product met rapporten aantonen en uitleggen waarom het product beter is voor werknemers en applicateurs. Wij leveren daarnaast meer hoogwaardige producten die de levensduur van een houten gevelelement verlengen, vergeleken met de producten die ze gewoonlijk gebruiken.”

Heldere afspraken Stuy benadrukt het belang van goede afspraken om onenigheid bij de levering te voorkomen. “Wij maken van tevoren heldere afspraken over de aanleverdatum, de wijze van aanleveren en de kwaliteit. Dat geldt ook voor betalingen. Wij geven intercontinentaal in principe geen krediet.” In BRIC-landen is het risico op corruptie groter dan in Nederland. Stuy daarover: “Corruptie speelt zich voornamelijk af buiten ons gezichtsveld. Je gaat dit tegen door duidelijke afspraken te maken. Dan kan er niet worden gesjoemeld met je producten.” Brazilië zit in een economische dip. Anker Stuy heeft er geen last van. “Omdat wij nog maar net exporteren, speelt dat voor ons eigenlijk niet. Ik hoor van klanten wel dat het niet goed gaat. Zij zijn wat terughoudender voordat het tot een order komt. Maar voor ons is het geen slecht moment geweest om in de Braziliaanse markt te stappen. Er is veel behoefte aan watergedragen verven.”

Echte kwaliteit Anker Stuy betrad de Russische markt in 2012. Emile Stuy legde tijdens een grote verfbeurs in Moskou het contact met een importeur. Daarmee wordt nu vast samengewerkt. “Toen we drie jaar geleden begonnen te exporteren, was er nog sprake van een visumversoepeling. Het economische en politieke klimaat is grondig verslechterd, zeker na de vreselijke vliegramp in de Oekraïne. Wij maken intern wel eens de grap dat we meteen het moeilijkste land hebben genomen.” Anker Stuy is op het ogenblik betrokken bij een aanbestedingstraject voor het onderhoud en de bescherming van metrostations in Moskou. Hieraan hebben vijf verfproducenten meegedaan. Anker Stuy

verf&inkt 36 - 2015

is met nog een ander bedrijf overgebleven aan het eind van de testfase. Stuy licht toe: “De beslissing valt in oktober. Ik denk dat we een erg goede kans maken. De producten van onze concurrent zijn toch minder. De keuze valt echt op kwaliteit en producten waarmee graffiti goed kan worden verwijderd. We moesten wel beschikken over een lange adem, want de testfase heeft 1,5 jaar geduurd.” Wie naar Brazilië en Rusland exporteert, moet volgens Stuy rekening houden met hoge belastingen en

veel papierwerk. “Brazilië beschermt de eigen markt met hoge importheffingen. Dat is niet normaal meer. Omdat we watergedragen verf leveren, valt het relatief nog mee. Dat geldt ook voor de inklaring.” In Rusland is de rompslomp nog groter, besluit Emile Stuy. “Voor elk product is het Russische Gost R-certificaat vereist. We laten dit doen door KH Chemicals, onze samenwerkingspartner op de Russische markt. Zij hebben een kantoor in Moskou waardoor de communicatie snel en eenvoudig kan verlopen.

“Het is lastig te zeggen wat wij gaan merken van de Chinese groeivertraging. De schattingen die tot nu toe zijn gedaan, laten zien dat het voor Europa allemaal wel meevalt.” Coen Teulings, voormalig directeur Centraal Planbureau (nos.nl, augustus 2015) “Het is flauwekul dat de VS in 2030 worden voorbijgestreefd door China. Dat gebeurt alleen als het groeitempo in een rechte lijn wordt doorgetrokken, maar dat is nooit het geval.” Ben Bot, oud-minister van Buitenlandse Zaken (Chemie Magazine, december 2012) “Als je een Nederlands bedrijf op de Chinese manier wilt runnen, wordt het een sof. In de Chinese cultuur is de eigenaar de baas. Die is gewend dat mensen alles uitvoeren wat hij ze opdraagt.” Maarten Fontein, ex-directeur ADO Den Haag (De Volkskrant, maart 2015)

Hans Duiker, hoofd Verkoop, Schaepman Lakfabrieken:

‘Wij gaan zelf zelden naar China toe’ Schaepman exporteert veel lakproducten aan Chinese bedrijven. Toch is er niet vaak direct contact, omdat dit via grote ondernemingen loopt. “Wat wij verkopen, zijn meestal voorgeschreven producten”, zegt hoofd Verkoop Hans Duiker. Het merendeel van de export van Schaepman gaat naar Europese landen, maar de export naar andere werelddelen komt daarbij aardig in de buurt. Het bedrijf in Kampen ontwikkelt en produceert industriële lakken, protective coatings en deco verf. Eind 2014 is Schaepman overgenomen door het Deense Hempel, een mondiale speler op het gebied van marine- en protective coatings. De positie van Schaepman is volgens Hans Duiker niet erg veranderd. “Wij opereren in de industriële markten maar kunnen wel gemakkelijker de wereld in, nu we bij Hempel horen.”

Producten voorgeschreven China en Singapore zijn buiten Europa twee grote afnemers van de coatings van Schaepman. Het bedrijf is zelf te klein voor een vestiging in Azië, vertelt Duiker. “Wij werken ook niet met dealers of agenten. Wat wij verkopen, gebeurt op voorschrift van grote bedrijven als Philips. Die gebruikt onze lakken voor veel apparaten, zoals scheerapparaten.” Deze apparaten worden voor een deel door Chinese bedrijven gemaakt. Philips bepaalt samen met Schaepman welke lakken ze aanbrengen.

Duiker: “We komen zelf zelden of nooit bij een Chinees bedrijf over de vloer. Wij krijgen technische vragen en beantwoorden die. Er is eigenlijk nooit een directe aanleiding om vanwege een probleem naar China te gaan. Sterker nog, we willen wel een keer bij een aantal bedrijven langsgaan. Maar zij houden de boot meestal af met als reactie: waarom, het gaat toch goed?”

Omzet stabiel Voor de export naar andere BRIC-landen geldt hetzelfde verhaal, zegt Duiker. “Ook daar gaan we niet autonoom naartoe. Voor ons moederbedrijf Hempel ligt dat natuurlijk anders. Dat is wel over de hele wereld vertegenwoordigd. Wij kunnen in de toekomst via deze kanalen ook onze producten distribueren.” Hans Duiker vindt het lastig om uitspraken te doen over de economische situatie in China, omdat hij er daarvoor te ver vanaf staat. “Schaepman ondervindt geen last van de problemen. De omzet in China gaat een beetje op en neer, maar is in grote lijnen stabiel. De importregels vormen het enige echte probleem.” •

Verf & werk

Duurzame inzetbaarheid: noodzaak groeit, maar hoe pak je het aan?

‘Bewustwording is altijd de eerste stap’ Duurzame inzetbaarheid is belangrijk voor bedrijven in de verfindustrie, zo geven VVVF-leden aan in een recent onderzoek van VAPRO naar hun opleidingsbehoeften. En hoewel het gros ook zegt al werk te maken van duurzame inzetbaarheid, leert de ervaring van VAPRO - in de procesindustrie breed - dat een duidelijke focus nog vaak ontbreekt. “Ga niet ad hoc pleisters op wonden plakken, maar maak een behapbaar plan”, zo luidt het advies. Te k s t : M a r l o e s H o o i m e i j e r Fotografie: Pet van de Luijtgaarden

“Als een bedrijf ons vraagt welke instrumenten het moet inzetten om de duurzame inzetbaarheid van zijn medewerkers te vergroten, is ons eerste antwoord dat we het nog niet weten”, vertelt Anneloes de Kok, consultant bij VAPRO, het opleidingsinstituut voor de procesindustrie. Ze licht toe: “Het is namelijk per branche, bedrijf en medewerker verschillend wat kan helpen. We hebben geen blauwdruk klaarliggen; het is maatwerk.”

Gratis begeleiding vanuit Sectorplan Procesindustrie Het Sectorplan Procesindustrie van het OVP is een stimuleringsplan voor opleiden en werken in de procesindustrie, waaronder de verfen drukinktsector. De acht maatregelen van het plan richten zich op instroom van nieuwe medewerkers en duurzame inzetbaarheid. Aan de hand van het ‘Vijf Fasen Plan’ (herkenning, analyse, oplossing, uitvoering en vervolg) helpt VAPRO bedrijven uit de procesindustrie met het in beeld krijgen van de problemen rond duurzame inzetbaarheid. Vervolgens kunnen werkgever en werknemers er vanuit een gedeelde verantwoordelijkheid mee aan de slag. “Er doen nog geen bedrijven uit de verfen drukinktindustrie mee, terwijl ook zij van harte welkom zijn”, vertelt projectleider Marian de Regt van het Sectorplan. VAPRO-consultant Anneloes de Kok vult aan: “Wij kunnen ze helpen bij de bewustwording, kijken waar de problemen zitten. Met behulp van workshops of het ‘duurzame-inzetbaarheid-spel’ kunnen we de medewerkers en het bedrijf in beweging brengen en samen een plan maken voor vervolgacties.” De begeleiding die VAPRO hierin biedt, wordt bekostigd vanuit het Sectorplan; bedrijven investeren alleen tijd. Nadere informatie of aanmelden: m.d.regt@ovp.nl of 070 337 83 52.

Want duurzame inzetbaarheid is een containerbegrip: er kan op allerlei gebieden worden ingegrepen. ‘Employability’, ‘vitaliteit’ en ‘werkvermogen’ vormen volgens Marian de Regt, projectleider Sectorplan Procesindustrie van het opleidingsfonds OVP, de drie hoofdthema’s: “Die maken het begrip overzichtelijk.” Bij employability gaat het om het behouden van interne en externe arbeidswaarde, bijvoorbeeld door loopbaangesprekken te houden en aansluitend opleiding of ontwikkeltrajecten aan te bieden. Vitaliteit staat voor veerkracht en weerbaarheid, waarbij het erom gaat medewerkers gemotiveerd te houden. Werkvermogen tot slot betreft de lichamelijke en geestelijke gezondheid van medewerkers, die een directe relatie heeft met de mate van ziekteverzuim. Een werkgever kan het werkvermogen verbeteren door te kijken naar zaken als arbeidsomstandigheden, ergonomie en roosters, maar ook door een gezonde leefstijl en voldoende beweging te stimuleren.

Oudere medewerkers VAPRO voerde recent, in opdracht van de VVVF, een onderzoek uit naar opleidingsbehoeften onder VVVF-leden. Zij geven daarin aan veel belang te hechten aan duurzame inzetbaarheid van hun medewerkers. Het gros zegt hiervan ook al werk te maken. Terecht, want er spelen diverse thema’s in de industrie waardoor de noodzaak tot duurzame inzetbaarheid groeit. Zo is er sprake van een hoge gemiddelde leeftijd: de helft van de medewerkers in de verfindustrie is ouder dan 45 jaar en een derde is 55-plus. Zeker door de krimp in de sector tijdens de afgelopen jaren was er nauwelijks sprake van jonge aanwas. En hoewel ouderen tegenwoordig fitter zijn dan hun leeftijdgenoten van twintig jaar geleden, ervaren medewerkers vaker fysieke problemen naarmate ze ouder worden. De Kok: “Zeker het werken in ploegendiensten trekt een flinke wissel op de gezondheid. Het is zelfs uit onderzoek gebleken dat het de levensverwachting verkort.” De Regt: “Flexibel roosteren (waarbij werknemers hun rooster kunnen aanpassen naar hun persoonlijke behoeften) kan een oplossing zijn. Maar medewerkers

Verf & werk

gevoel hebben dat er een reorganisatie of ontslag boven zijn hoofd hangt.” De Kok beaamt: “Er is vertrouwen en rust in de organisatie nodig om met duurzame inzetbaarheid aan de gang te gaan.”

Continu proces

‘Veranderingsbereidheid neemt af met het aantal dienstjaren bij dezelfde werkgever’ zitten hier niet altijd op te wachten, omdat dit mogelijk financiële consequenties heeft, zoals verlies van aantrekkelijke toeslagen.”

Lange dienstverbanden Het is vooral zaak om de werknemer flexibel te houden en up-to-date met technologische ontwikkelingen, stelt De Kok. “Je ziet veel lange dienstverbanden: zeer gewaardeerde, loyale medewerkers die soms al dertig of veertig jaar bij hetzelfde bedrijf werken. Maar het is ook een feit dat de veranderingsbereidheid afneemt met het aantal dienstjaren bij dezelfde werkgever. Daarnaast kan dit ervoor zorgen dat werkzaamheden te veel op de automatische piloot worden gedaan, met alle veiligheidsrisico’s van dien. Voor het bedrijf komt daar nog het risico bij dat de organisatie verstart wanneer er onvoldoende jonge aanwas is. Bovendien zorgen automatisering en technologische vernieuwing ervoor dat van medewerkers een steeds hoger technisch niveau wordt verwacht. Maar zowel medewerkers als bedrijven lopen soms nog wat achter in het besef dat iemand van 50 nog zeventien jaar moet of mag werken. Ook bij die leeftijdscategorie moet worden geïnvesteerd in opleiding en bijscholing.”

Geen dubbele agenda Maar duurzame inzetbaarheid is niet alleen van belang voor oudere medewerkers, het moet in een tijd van globalisering en toenemende concurrentie organisa-

verf&inkt 36 - 2015

tiebreed worden nagestreefd. “Zodat bedrijven sneller kunnen schakelen en inspelen op veranderende marktomstandigheden en vraag”, legt De Kok uit. De Regt merkt tijdens haar workshops bij bedrijven dat het voor velen echt een ‘eyeopener’ is dat duurzame inzetbaarheid ook voor jongere medewerkers van belang is. “Zij hebben zelf ook een verantwoordelijkheid om te investeren in hun eigen employability, zodat ze bij verandering de boot niet missen. Overigens moeten werkgevers hierin niet vanuit het negatieve opereren: er moet geen dubbele agenda steken achter een loopbaangesprek. De medewerker moet niet het

Maar als er geen blauwdruk is voor duurzame inzetbaarheid, er geen standaardoplossing is voor iedere medewerker, hoe komen bedrijven er dan achter wat hun te doen staat? Volgens de VAPRO zijn er wel wat do’s and don’ts. Zo is het in ieder geval van belang om niet “ad hoc pleisters op wonden te gaan plakken”, maar “met een behapbaar plan en overzichtelijke projecten” van start te gaan (zie kader ‘Gratis begeleiding vanuit Sectorplan Procesindustrie’). De Kok: “Bewustwording van medewerkers, van hoog tot laag, is altijd de eerste stap. Zodat ze inzien waarom het ook voor hun eigen toekomst van belang is om te investeren in duurzame inzetbaarheid, ze niet in de weerstand gaan en niet reageren met ‘wat mot ik ermee?’. Ik tref af en toe nog cursisten in mijn opleidingsgroepen aan die ‘ik moet van mijn baas’ als motivatie voor hun deelname geven. Dan is er toch ergens iets misgegaan.” De Regt: “Na de bewustwordingsfase is het zaak de geconstateerde problemen verder te analyseren en oplossingen te bedenken en uit te voeren. Hieruit komt vaak naar voren dat bedrijven al van alles aan duurzame inzetbaarheid doen, zoals kleine ergonomische aanpassingen, maar dat dit nog onvoldoende zichtbaar is en een duidelijke focus ontbreekt.” Ze besluit: “Nadat alle fasen doorlopen zijn en projecten zijn afgerond, is het zaak te bezien of er nog vervolgacties nodig zijn of dat het resultaat naar wens is. In het laatste geval kan de cyclus opnieuw worden doorlopen, want duurzame inzetbaarheid is een continu proces, dat voortdurend aandacht nodig heeft.” •

Ledenbijeenkomst Gezonde, gemotiveerde, betrokken en productieve medewerkers zijn van groot belang. Hoe zorg je ervoor dat je bedrijf voortdurend het maximale uit medewerkers haalt in een steeds sneller veranderende werkomgeving? Belangrijker nog, hoe maak je als werkgever en werknemer samen de omslag om te zorgen voor een optimale inzetbaarheid en arbeidsmobiliteit van mensen, waardoor zij niet alleen in staat zijn werk te krijgen maar ook te behouden. De VVVF en VLK nodigen hun leden uit voor de HR-Bijeenkomst ‘duurzame inzetbaarheid loont’ op dinsdag 3 november 2015 van 12.00 uur tot circa 16.30 uur in AC Meeting Center Utrecht De Meern. Deelnemers krijgen informatie en praktische instrumenten waarmee ze zelf aan de slag kunnen gaan in hun bedrijf. Daarnaast bestaat de mogelijkheid om kennis en ervaringen uit te wisselen met HR-professionals uit de sector. Bovendien zijn er experts aanwezig voor het beantwoorden van vragen. De bijeenkomst is bestemd voor directeuren en P&O-managers van VVVF- en VLK-lidbedrijven. Begin oktober wordt een uitnodiging verstuurd met het programma en een link voor aanmelding.

Your Partner in Coatings Science & Technology CENTRE OF EXPERTISE AND INNOVATION FOR THE COATINGS INDUSTRY

CoRI: een doordachte ambitie

Ondanks de nog steeds moeilijke economische omgeving is de omzet van het CoRI met 25,5% gestegen sinds 2011. Deze groei in een context van een langzaam economisch hertel is te verklaren door de dynamische interne samenwerking en de goede prestaties op het vlak van (collectief en contractueel) onderzoek, analyses, testen en dienstverlening (expertise). Het collectief onderzoek, gesteund door regionale, federale en internationale fondsen, heeft tot doel om op termijn bij te dragen aan de economische en maatschappelijke ontwikkeling van het Belgisch industrieel weefsel in de sectoren vernissen, verven, drukinkten, stopverven, pleisters en lijmen en meer in het algemeen organische coatings. Het CoRI is geen geïsoleerde speler in de onderzoekswereld want de onderzoekers hebben geregeld contacten met andere

onderzoekers uit verschillende omgevingen (universiteiten, onderzoekscentra, Competitiviteitspolen, Clusters, bedrijven), op het niveau van de Gemeenschappen, de federale overheid, de Gewesten, zowel in het Noorden als in het Zuiden van het land en ook in andere Europese landen. Deze omgeving genereert een multidisciplinaire aanpak die we inzetten als een troef in dienst van de sector.

Vertrouwen in de toekomst De komende jaren zullen uitermate boeiend zijn, met veel uitdagingen. De economische situatie van de sector is nog niet volledig gestabiliseerd en er zullen ongetwijfeld nieuwe bezuinigingsmaatregelen worden genomen in België en in onze buurlanden. De kmo’s die actief zijn in de Belgische verfsector zullen innovatief moeten zijn om hun concurrentiekracht tegenover de multinationale ondernemingen in de sector te behouden. Onze aandacht voor respect voor het leefmilieu en de duurzaamheid van de producten opent nieuwe mogelijkheden. We blijven aandacht besteden aan nieuwe behoeften en we zullen geavanceerde technologieën en producten blijven voorstellen die onze klanten een voorsprong geven op de concurrentie in hun sector. De mens staat centraal in onze activiteiten en technologische innovatie is ons belangrijkste antwoord op de vele maatschappelijke en ecologische uitdagingen waarmee we vandaag worden geconfronteerd. Er zijn goede redenen te over om op zoek te gaan naar technologieën en oplossingen om de

maatschappelijke uitdagingen aan te pakken en een betere levenskwaliteit te garanderen. Het CoRI vindt het belangrijk om partnerschappen te ontwikkelen om de innovatie in coatings te bevorderen en streeft naar het bedienen van een ruimere sector. Het CoRI is sterk aanwezig in B2Bevenementen en wil een interface zijn tussen de andere erkende onderzoekscentra, de competentiepolen en clusters om de creativiteit en de uitwisseling van ideeën te bevorderen. Dankzij zijn centrale positie in het hart van een uitgebreid competentienwerk, kan het CoRI een waardevolle bijdrage leveren aan de ontwikkeling van onderzoeksprojecten in de industriële sectoren die betrokken zijn bij de ontwikkeling van coatings. Het CoRI speelt hierin een cruciale rol van «technologische voedingsbodem». Dankzij de begeleiding van het CoRI kunnen de kmo’s voortuigang boeken in innovatieve domeinen. Al deze initiatieven wijzen op een veelbelovende toekomst. Het nieuwe gebouw wordt in oktober 2015 officieel geopend en zal ons in staat stellen om onze activiteiten verder te ontplooien en onze medewerkers een stimulerende werkomgeving te bieden. De groeiende internationale oriëntatie zal deze opportuniteiten nog versterken. Op basis van de expertise die we in de voorbije jaren hebben ontwikkeld, onze financiële middelen die een solide basis vormen voor onze toekomstige investeringen, maar ook dankzij de betrokkenheid en de dynamische inzet van al onze medewerkers, kijken we met vertrouwen naar de toekomst. «De juiste manier om je op de toekomst voor te bereiden, is een belofte doen en ze houden» Filosoof Peter Sloterdijk

CoRI - Coatings Research Institute - Av. P. Holoffe, 21 - BE - 1342 Limelette - Belgium Tel + 32 2 653 09 86 - Fax +32 2 653 95 03 - cori@cori-coatings.be - www.cori-coatings.be

Verf & kwaliteit

Weinig consequenties voor verfindustrie

Kwaliteitsborging bouw verschuift naar de markt

Het wetsvoorstel ‘kwaliteitsborging voor het bouwen’ waarmee minister Blok voor Wonen en Rijksdienst de herziening van het huidige systeem van kwaliteitsborging regelt, kreeg in mei het groene licht van de ministerraad. De ministerraad acht herziening van het huidige systeem van kwaliteitsborging noodzakelijk “vanwege toenemende complexiteit in de bouw, de noodzaak tot positieve prikkels voor bouwpartijen en een onheldere verdeling van rollen en verantwoordelijkheden”. Onlangs kwam het wetsvoorstel terug van de Raad van State. Dit najaar buigt het kabinet zich erover en naar verwachting start op 1 januari 2017 het nieuwe systeem voor seriematige renovatie en nieuwbouw van woningen en andere kleine projecten. Medio 2016 moet de organisatie rond het nieuwe stelsel in de steigers staan.

Stempel Harry Nieman is ‘kwartiermaker’ van het Instituut voor Bouwkwaliteit in Rijswijk. Hij legt uit: “Waarom een nieuwe opzet van de kwaliteitsborging? Nederland heeft de borging van bouwkwaliteit complex geregeld. Dat gaan we anders doen. De rol van de gemeente wordt minder, de markt krijgt meer verantwoordelijkheid en de consument krijgt meer rechten. Daarnaast verbetert de aandacht in bouwwerken voor elementen als gezondheid, bruikbaarheid, energiezuinigheid en milieu.” Nieman bracht zijn werkzame leven door in de bouw. Werkte onder meer bij bouwbedrijf Bredero Bouw (opgegaan in de BAM) en richtte zijn eigen raadgevend adviesbureau op. Zijn laatste grote klus is het op poten zetten van de organisatie rond het nieuwe stelsel. “Wie vandaag de dag een bouwvergunning aanvraagt, moet rekening houden met drie hoofdaspecten: ruimtelijke ordening, milieu en bouwtechnische aspecten. De bouwtechnische aspecten worden gecontroleerd op tekening. Het bouwplan krijgt een stempel, maar

verf&inkt 36 - 2015

De verantwoordelijkheid van kwaliteitsborging van bouwprojecten ligt vanaf 2017 niet meer bij gemeenten maar bij private partijen. Dat geldt voor zowel nieuwbouw-, renovatie- als onderhoudsprojecten. De aannemer is vanaf dat moment niet alleen aansprakelijk voor verborgen gebreken, maar voor alle gebreken die hem zijn toe te rekenen. Het bevoegd gezag kijkt uitsluitend nog naar welstand, ruimtelijke ordening en de veiligheid van derden. Voor de verfindustrie lijkt de verschuiving weinig consequenties te hebben. Fabrikanten van lijmen en kitten hopen dat er een kwaliteitsimpuls van uitgaat. Te k s t : J o s d e G r u i t e r wat gebouwd wordt, wijkt doorgaans af. Constructief en wat zaken als brandveiligheid betreft, voldoet het, maar een aantal zaken is vaak in strijd met het Bouwbesluit. Bovendien is het voor de consument lastig om zijn recht te halen. Daar komt bij dat gemeenten moeite hebben om gekwalificeerd personeel aan te trekken. Er zijn minder projecten, dus de legesopbrengsten verminderen, dus is er minder geld voor gekwalificeerde mensen. En dus wordt de kennis extern ingehuurd en is er te weinig tijd voor controle op de aspecten gezondheid, bruikbaarheid en energie en milieu, terwijl die voor de consument belangrijk zijn.

De stempel is belangrijk voor de bouwer, maar de klant krijgt een product dat niet voldoet aan het bouwbesluit.”

As built-verklaring “In 2007 werden 58 woningbouwprojecten onderzocht”, vervolgt hij. “Geen enkel project werd gebouwd volgens het plan en de helft voldeed niet. Ondanks de stempel kreeg de consument niet waar hij recht op had. In het nieuwe stelsel kijkt de gemeente nog wel naar de ruimtelijke indeling, maar niet meer naar de techniek van het bouwwerk. Dat gaat de markt doen aan de hand van een kwaliteitsmanagementsysteem. Wordt een project opgeleverd, dan krijgt het een zogenoemde as built-verklaring. Het wordt dus niet beoordeeld op tekening, maar vanuit de praktijk. Het stelsel voor kwaliteitsborging gaat er als volgt uitzien: er komt een toelatingsorganisatie, die aanbieders of beheerders van een kwaliteitsinstrument toelaat en er komen kwaliteitsborgers die in de praktijk met een van de toegelaten instrumenten de kwaliteit gaan beoordelen.

Timmermans schand Voor de verfindustrie heeft de stelselwijziging betrekkelijk weinig gevolgen, zo bleek tijdens een gecombineerde voorlichtingsmiddag van VVVF en NRK (kunststoffen) op 2 september. “Maar schilders hand verbergt timmermans schand”, haalt Nieman een oude wijsheid aan. “In de bouw speelt alles mee. Verf heeft weinig met bouwregelgeving te maken, maar de opdrachtgever kijkt naar het eindresultaat. Al speel je maar een klein trompetje mee, je moet weten wat er verandert.” Een kitfabrikant verlaat de bijeenkomst van 2 september met nieuwe hoop: “Misschien leidt het nieuwe stelsel ertoe dat minder naar de prijs en meer naar de kwaliteit van onze producten wordt gekeken.” •

De mens achter

Directeur Kees Mylanus (Keim Nederland):

‘Bij Keim ben je geen nummer’ In de verfwereld zijn er waarschijnlijk weinig tot geen merken die het tot een eigen werkwoord hebben gebracht, maar in Nederland en in Duitsland werd en wordt er heel wat gekeimd. Directeur Kees Mylanus van Keim Nederland legt uit wat eronder moet worden verstaan. “Keimen is schilderen met mineraal- en silicaatverf van het merk Keim.” Te k s t : A n t o n S t i g Fotografie: Pet van de Luijtgaarden

Mylanus (1962) is dan ook trots op de vondst van een unieke verzameling van oude attesten uit lang vervlogen jaren, die recent in zijn bezit zijn gekomen; documenten van soms meer dan 100 jaar oud, waarop staat vermeld en bevestigd waar, maar ook waarom er door menig architect, bouwkundige of kunstenaar in Nederland en Duitsland gebruik is gemaakt van minerale muurverf van Keim. Technische betogen van zeker niet de eerste de besten, onder wie architecten en bouwmeesters zoals Hendrik Petrus Berlage en Pierre Cuypers. De ontboezemingen lezen als één grote lofzang op het merk Keim.

To v e n a a r De man, die al zo’n anderhalve eeuw geleden aan de wieg stond van het keimen en dus ook van Keim Farben Duitsland en Keim Nederland, is nog nadrukkelijk aanwezig in Mylanus’ kantoor in Almere. Boven de vergadertafel hangt het portret van een man met een lange witgrijze haardos, snor en indrukwekkende baard die de bezoeker indringend aankijkt. Als ware hij een tovenaar die je ook zomaar zou kunnen tegenkomen in een film met Harry Potter. Was deze A.W. Keim inderdaad een tovenaar?

“Het grappige is dat er wel degelijk een analogie bestaat met de steen der wijzen”, reageert Mylanus. “In feite heeft hij vloeibaar steen uitgevonden. De chemicus en natuurfilosoof mengde waterglas (kaliumsilicaat) met anorganische kleuren, waaruit niet alleen de natuurlijke, minerale en kalkachtige Keimverf ontstond, maar waaruit uiteindelijk ook het moederbedrijf Keim Farben (in Diedorf bij Augsburg) werd geboren. Keim Farben hoort inmiddels in Duitsland bij de middelgrote bedrijven in de verfsector. Het bedrijf telt elf dochterbedrijven, waarvan Keim Nederland in Almere het grootste is.”

Beta-mannetje De in Assen geboren Kornelis Alexander Mylanus groeit op als jongste in een gezin met drie kinderen. Kees heeft geen zin om net als zijn vader biologieleraar te worden op een middelbare school. Leren gaat hem als ‘bèta-mannetje’ niet slecht af. Tot verbazing van zijn ouders, broer en zus kiest hij na het gymnasium voor onderwijsinstelling Nijenrode in Breukelen. Als inwonend Nijenrodiaan wordt hij er gevormd als manager. Maar Kees heeft ook bouwfysische interesse. Na zijn afstuderen vult hij

zijn ‘gemis aan kennis’ op door, zo omschrijft hij het zelf, “een praktijkcursus in de bouwwereld te volgen.” Een reeks banen bij bouwgerelateerde bedrijven vormt daarin de rode draad. Met dank aan behulpzame TH‘ers en HTS’ers komt hij in de praktijk van alledag steeds meer over techniek aan de weet. Eerst bij het Franse Saint-Gobain (glas). Vervolgens worden glas en isolatiemateriaal ingeruild voor lijm bij Simson Ato Findley. Tussentijds runt hij een eigen onderneming.

Menselijke factor Keim kwam Mylanus op het spoor toen hij als verkoopagent van een bedrijf goede resultaten boekte met het verlijmen van gevelelementen. De ondernemer, gehuwd en vader van twee studerende kinderen, zag zichzelf bij zijn aanstelling in 2005 bij Keim als “loonslaaf in de kudde” terugkeren, maar van die stap hebben hij en het thuisfront in Leersum geen spijt gekregen. Niet op de laatste plaats omdat Mylanus bij Keim voldoende ruimte kreeg om te ondernemen. “Niet zo moeilijk,” vindt hij, “want naarmate ik langer in het bedrijfsleven actief ben, komt bij mij de menselijke factor steeds meer in beeld. Wat dat betreft houd

De mens achter

Keim staat ook bekend om z’n minerale verfsystemen voor kleurrijke betonmortel. Zoals Kees Mylanus graag bewijst op locatie in de nieuwbouwwijk De Kragge in Amersfoort.

ik van mijn personeel. Onder elkaar gaan we ook best ver in ons sociale invoelingsvermogen. Bij Keim Nederland ben je in elk geval geen nummer.”

Tw e e d e f u n c t i e Sinds een jaar of vijf maakt Mylanus deel uit van het VVVF-bestuur. In verenigingsverband heeft hij zich de afgelopen jaren vooral gestort op het thema duurzaamheid. Voor hem om meerdere redenen ‘kat in het bakkie.’ Misschien wel júíst door de geschiedenis van de Keimproducten en hun reputatie. Want Keim staat tot op de dag van vandaag voor een ‘natuurlijke’ minerale verf. Een die qua kwaliteit, duurzaamheid, bescherming en lichtechtheid nog geen gelijke heeft, aldus Mylanus. Hij is ervan overtuigd dat in de toekomst alle verven een ‘tweede functie’ krijgen. ‘Luchtzuiverende verven’ die momenteel voor Keim in Eindhoven worden getest, ziet hij als lichtend voorbeeld van functionele coatings. Het bedrijf beschikt intussen ook over een temperatuurreducerende en een geurverdrijvende verf. “Als je toch moet schilderen kun je er ook een geurtje in doen. Of je verf gebruiken om energie mee op te wekken.” Keim is hiermee nadrukkelijk op het spoor van ‘Verf en

verf&inkt 36 - 2015

meerwaarde’ getreden. Iets waar de directeur heilig in gelooft. “Meer dan 50 procent van onze coatings is al functioneel.” Toen Mylanus aantrad als VVVF-bestuurder, dacht hij in korte tijd te kunnen afrekenen met componenten die als ‘milieu-onvriendelijke’ te boek stonden. “Dat even ombuigen was dus makkelijker gezegd dan gedaan. Wat dat betreft is al heel veel in richtlijnen vastgelegd. Daaraan valt niet zomaar te tornen. Dus het blijft een kwestie van tijd. Maar we houden blijvend de verantwoordelijkheid om geen producten toe te passen die niet goed zijn voor ons nageslacht. Mijn boodschap is dan ook: als we toch bouwen, wat we tegenwoordig plan- en procesmatig doen, dan zijn er vandaag de dag genoeg alternatieven waarover vaak goed is nagedacht. We zouden daar nadrukkelijker naar moeten kijken. Toepassen wat er links en rechts al beschikbaar is houdt in dat we ook nu al enorme besparingen op milieugebied kunnen realiseren.”

Gevelfreak Over besturen gesproken. Mylanus zou graag zien dat de VVVF zich concentreert op zaken die voor de branche lokaal (lees: in Nederland) van belang zijn. “Wat mij

betreft wordt er geen onnodige effort meer gestoken in internationale onderwerpen. Als we dat overlaten aan de Europese koepelorganisatie CEPE heeft de VVVF meer ruimte voor lokale onderwerpen.” Voor de rest blijft hij graag in zijn rol als gevelfreak, zoals hij zichzelf gekscherend bestempelt. Een die zelfs tijdens vakanties kansen ziet om te ‘keimen’. Onnodig te zeggen dat de (naar eigen zeggen) ‘regelmatig scorende sturmer’ van het veteranenteam van hockeyclub Maarn, leden van zijn vereniging aan het keimen heeft gezet. Met gebruikmaking van een gratis plas Keim-mineraalverf hebben ze recent het clubhuis strak in de witte lak gezet. Tot slot is Mylanus actief in maatschappelijke functies. Zo is hij jarenlang voorzitter geweest van de raad van bestuur en was hij directeur van de Woningbouwvereniging Maarn. In diezelfde sfeer lijkt er een nieuwe functie aan te komen. Zijn benoeming is nog niet rond, dus hij wil er niet meer over kwijt dan dat het gaat om een goededoelenorganisatie die zich wereldwijd bezighoudt met social housing: huisvesting voor mensen die nauwelijks tot geen huur kunnen betalen.

verf & ondernemen

Bedrijf groeit door focus op klantenwensen

Eskens Groep

biedt ‘uitdagende marktomstandigheden’ het hoofd

De Eskens Groep, een echt familiebedrijf in Alphen aan den Rijn, levert naast service en onderhoud, al tientallen jaren hoogwaardige proces- en verfmengmachines van gerenommeerde fabrikanten. Ook aan dit bedrijf ging de crisis niet voorbij. Toch bood de onderneming de uitdagende marktomstandigheden het hoofd mede door maatwerk te leveren en de grote belangstelling voor gereviseerde machines. Te k s t : A d r i a a n v a n H o o i j d o n k Fotografie: Pet van de Luijtgaarden

“Het verkooptraject voor procesmachines neemt gemiddeld een jaar in beslag. Aan het begin van de crisis in 2008 merkten wij dat klanten projecten annuleerden. Sinds 2014 zien wij de aanvragen voor nieuwe procesmachines, ook in de verfen drukinktindustrie, weer toenemen”, vertelt medeeigenaar en technisch-directeur Joost Poot op het hoofdkantoor van de Eskens Groep in Alphen aan den Rijn. Een van de redenen waarom Eskens de uitdagende marktomstandigheden het hoofd wist te bieden, is de focus op service en de revisie van gebruikte verfmengmachines. Daar heeft het bedrijf, al jarenlang buitengewoon lid van de VVVF, veel ervaring mee. Tijdens een rondleiding door de werkplaats legt mede-eigenaar en algemeen-directeur Bas Seijsener uit waarom. “Vanaf 2010 moest het oplosmiddelengehalte in kleurenpasta’s door Europese weten regelgeving fors naar beneden. Dat had grote gevolgen voor de verfmengmachines. De grotere verffabrieken begonnen hun machines al in 2005 uit de markt terug te halen. Wij reviseerden deze niet alleen, maar voorzagen ze ook van de door hen aangeleverde software en een nieuw, vaak watergedragen, kleurpastasysteem.” Om de operatie zo goed mogelijk te regelen, be-

verf & ondernemen

Internationaal

Joost Poot, Martien Seijsener en Bas Seijsener bij twee gereviseerde maalmachines.

‘Sinds 2014 zien wij de aanvragen voor nieuwe procesmachines weer toenemen’ dachten Seijsener en Poot creatieve, logistieke en milieuvriendelijke oplossingen, zoals een mobiele werkplaats om in diverse Europese landen op locatie de machines aan te passen.

Internationale belangstelling Naast mengmachines levert Eskens onder andere ook de horizontale parelmolens van de Zwitserse fabrikant W.A. Bachofen, de Dyno-Mill. Deze maalmachines worden regelmatig door het bedrijf gereviseerd en gaan dan soms naar opkomende economieën, zoals Afrika en India. Ook Nederlandse en Belgische verffabrieken nemen de gereviseerde machines af, vaak voor speciale doeleinden en innovatieve producten. “In de machinerevisiewerkplaats, onder meer voorzien van een zandstraalcabine, spuitcabine en las- en freesbanken, gaan de apparaten volledig uit elkaar om vervolgens weer als nieuw naar klanten te gaan. Uiteraard inclusief garanties”, vertelt Poot.

verf&inkt 36 - 2015

De voormalige eigenaar, Martien Seijsener, benadrukt dat de verkoop altijd in goed overleg gaat met de producent, zoals de firma W.A. Bachofen. “Als een gereviseerde machine goed bevalt, kopen afnemers vaak een nieuwe machine als de resultaten het toelaten. En dat is weer goed voor de omzet van de fabrikant.” Goed overleg met leveranciers is volgens Bas Seijsener net zo belangrijk als samenwerking met de klanten. “Wij hebben een bijzondere vertrouwensband met onze klanten. Wanneer een potentiële afnemer in de race is voor een nieuw merk, weten wij al vaak de details. Dat wij met deze informatie vertrouwelijk omgaan staat buiten kijf. En dat waarderen onze klanten.”

Uitgebreid servicenetwerk Service zit in het DNA van het bedrijf, benadrukt Martien Seijsener. Klanten kunnen tegenwoordig ook in het weekend met hun vragen en storingen terecht op de meertalige servicedesk in Alphen aan

In het huidige logo van de Eskens Groep staan nog steeds de initialen van oprichter Theo Simonis Eskens. In 1898 startte hij in Amsterdam het bedrijf ‘Th. J. Eskens & Co, agentuur en commissiehandel.’ Voor de Tweede Wereldoorlog hield de oprichter zich vooral bezig met de groothandel in chemicaliën voor industriële toepassingen. Na de bevrijding verwierf Eskens, die over goede contacten met de Amerikanen beschikte, het agentschap van diverse Amerikaanse bedrijven, waaronder de roetproducent Cabott. Inmiddels is de Eskens Groep uitgegroeid tot een leverancier van geavanceerde proces- en verfmengmachines van toonaangevende fabrikanten. Op het hoofdkantoor in Alphen aan den Rijn werken 35 mensen. Daarnaast heeft het bedrijf vestigingen en samenwerkingsverbanden in België, Frankrijk en Engeland om de groeiende Europese klantenkring optimaal te bedienen. In totaal zijn er zo’n 75 medewerkers werkzaam in de Groep. Sinds 2014 is het bedrijf in Nederland onderverdeeld in twee BV’s: Eskens Process Solutions en Eskens Tinting Solutions. “Daar hebben wij er bewust voor gekozen om nog gerichter te kunnen groeien”, stelt Poot. “Process Solutions richt zich op de levering van diverse machines, zoals mengers, afvulmachines en zeefmachines, voor onder andere de chemische, farmaceutische- en voedingsmiddelenindustrie. Tinting Solutions levert verfmengmachines, schudders en mixers aan verf-en drukinktproducenten, groothandels, verfwinkels en doe-het-zelfzaken. Beide onderdelen hebben veel raakvlakken, maar onze mensen werken uitsluitend voor één van de BV’s. 70 procent van onze omzet komt uit de verfen drukinktindustrie, andere sectoren zijn verantwoordelijk voor de resterende 30 procent.”

4 23

Uw afval is bij ons in goede handen Op zoek naar een oplossing voor uw afval? Graag nemen we dit uit handen en vinden voor u een passende oplossing. Kwaliteit, duurzaamheid en verwerkingscapaciteit zijn in een notendop de redenen waarom klanten voor ons kiezen én blijven kiezen. We hebben jarenlange ervaring in het vinden van integrale afvaloplossingen en denken graag met u mee.

We kunnen een grote verscheidenheid aan afvalstromen verwerken zoals verontreinigde grond verpakt chemisch afval oliehoudend slib afvalwater scheepsafvalstoffen. Ook voor overige afvalstoffen die wij niet direct kunnen verwerken, hebben we een oplossing. Neem vrijblijvend contact op met één van onze adviseurs en wij ontzorgen u.

Afvalstoffen Terminal Moerdijk | 0168 - 389 289 | info@atmmoerdijk.nl | www.atmmoerdijk.nl

dols-inTernaTional.eu

Chemicals and service … to boost your business! Beside the sale of chemical specialties, we serve our customers with technical support. Based on more than twenty-five years experience and ongoing investment in our service lab, we contribute to solve many physico-chemical formulation problems. Zuidhoven 7n 6042 PB RoeRmond (nL)

T +31 (0) 475 - 315 554 info@doLs-inteRnationaL.eu

verf & ondernemen

Introductie Dyno-Mill: revolutie in verfindustrie

In de spuitcabine krijgen de gereviseerde machines een nieuwe kleur.

den Rijn. Op een digitaal bord volgen de servicecoördinatoren, door middel van een GPS-systeem in de wagens, de monteurs door heel Europa. De gecertificeerde monteurs volgen doorlopend trainingen om zo van de laatste ontwikkelingen op de hoogte te zijn. Daarnaast liggen in het magazijn alle cruciale onderdelen op voorraad. Bas Seijsener pakt een mechanische afdichting uit een rek. “Wanneer zo’n onderdeel tijdens een productieproces kapot gaat, scheelt het de klant veel tijd en geld doordat onze monteur binnen 24 uur aanwezig kan zijn om het te vervangen. Het vergt een behoorlijke investering om onderdelen op voorraad te houden, maar onze klanten stellen het zeer op prijs dat wij hen snel en vakkundig kunnen helpen.”

Samenwerking Door de uitgebreide knowhow van hoogwaardige procesmachines maken ook kennisinstellingen, zoals de Universiteit Wageningen, graag gebruik van de kennis en expertise van Eskens. “De wetenschappers onderzoeken met diverse chemiebedrijven als sponsor of ze algen als duurzame grondstof voor onder andere de verfproductie kunnen gebruiken. Wij leveren technische ondersteuning bij de uitgebreide testen van de maalmolens van Bacho-

verf&inkt 36 - 2015

fen om de algen te malen”, vertelt Poot. Daarnaast werkt het bedrijf voor andere opdrachtgevers mee aan proeven met procesmachines in het nanobereik voor toepassingen, zoals zelfhelende en signaalverf. Eskens speelt met de leveranciers van de verfmengmachines ook in op nieuwe ontwikkelingen, zoals de toenemende online verkoop van verf en de 24-uurseconomie. Volgens Poot zal er altijd een behoefte aan persoonlijk advies, bijvoorbeeld op kleurengebied, blijven bestaan. “Maar het distributiemodel van de verfproducenten gaat de komende jaren ingrijpend veranderen. Distributiekanalen krijgen daarom meer macht. Voorheen mochten winkeliers blij zijn als ze een bepaald merk mochten verkopen, in de toekomst is het precies andersom, mede door de opkomst van online verkoop.” •

Voormalig eigenaar Martien Seijsener begon in 1975 bij Eskens, dat toen nog eigendom was van de Belgische firma Sepulchre Frères. Hij werd aangenomen om de Dyno-Mill van de Zwitserse machinefabriek W.A. Bachofen AG uit Basel te introduceren in de Benelux. De eerste horizontale roerwerk kogelmolen zorgde volgens hem voor een revolutie in de verfindustrie. “Daarvoor waren er uitsluitend verticale, meestal open, kogelmolens op de markt die voor de operators veel minder toegankelijk waren en regelmatig voor opstartproblemen zorgden. Aan deze problemen kwam met de introductie van de Dyno-Mill definitief een einde. Met de Dyno-Mill had je beduidend minder stank, was het onderhoud makkelijker en had het maalvolume een hogere capaciteit. Of zoals de Zwitsers het verwoordden in toenmalige advertenties in de Verkkroniek, de voorloper van Verf&Inkt: ‘Horizontal geht’s alles besser.’ Het apparaat was dan ook zo succesvol dat andere producenten al snel horizontale machines op de markt brachten.” Tijdens zijn beginjaren bij het bedrijf wisselde Seijsener regelmatig zijn pak in voor een overall om de Dyno-Mill bij klanten te installeren. Ook begeleidde hij afnemers bij diverse proeven met het apparaat en stond hij dag en nacht klaar om reserve-onderdelen te leveren én te installeren. “Dat was heel bijzonder in de jaren ’70. De leveranciers maakten toen nog gebruik van eigen monteurs die uit het buitenland moesten afreizen. Dat kostte niet alleen veel tijd, maar was ook erg kostbaar”, blikt Seijsener terug. Tien jaar later, in 1985, nam Seijsener Eskens over van de Belgische moedermaatschappij en werd Eskens Belgium opgericht. In 2007 droeg hij op 60-jarige leeftijd het bedrijf over aan zijn zoon Bas Seijsener, stiefzoon Joost Poot en de heer Reitsma. De laatste heeft het bedrijf in 2011 weer verlaten. Nog steeds pakt Martien Seijsener regelmatig de auto om als key accountmanager in binnen-en buitenland klanten te bezoeken en te adviseren. “Waardevol en vooral erg leuk om te doen.”

Solvica B.V. De Rijnlandse Roe 5 8252 JS Dronten The Netherlands +31(0)321 331 066 info@solvica.com www.solvica.com

High Speed Dissolvers

EXCLUSIVE EUROPEAN PARTNER OF SOZER MACHINE INDUSTRY

Multi Shaft Dissolvers

S P E C I A L I S T

I N

M E N G -

E N

P E R S M A C H I N E S

verf & na de crisis

Schilders- en onderhoudsbranche laat moeilijke jaren achter zich

‘Optimisme voert de boventoon’ ‘Na de crisis’ is een korte serie verhalen in Verf&Inkt waarin wordt ingegaan op de gevolgen van de crisis voor een bedrijfstak die banden heeft met de verfen drukinktindustrie. Er wordt teruggeblikt op de voorbije jaren, de gevolgen van de crisis worden belicht en er wordt naar de toekomst gekeken. In deze Verf&Inkt de eerste aflevering, waarin de schilders- en onderhoudsbranche aan het woord komt. Te k s t : J o s d e G r u i t e r Fotografie: Pet van de Luijtgaarden

“Hoe de sfeer is? Optimisme voert de boventoon. Het is duidelijk dat mensen zich bevrijd voelen van het juk van de crisis, die ons heeft afgeremd en die ons tot op zekere hoogte bang heeft gemaakt. We zitten niet op het niveau van voor de crisis, maar de lijn is stijgend. We durven weer te investeren.” Voorzitter Ruud Maas van OnderhoudNL zit er ontspannen bij. Net als veel andere sectoren maakte de schilders/onderhoudsbranche moeilijke jaren door. Omzetten daalden, het aantal vaste banen liep met een kwart terug, bedrijven saneerden, reorganiseerden, fuseerden of legden het loodje en het aantal (gedwongen) zzp’ers steeg explosief. Voor de branchevereniging (voor aanvang van de crisis nog Fosag geheten) had de kaalslag ook consequenties. Het ledenbestand veranderde drastisch, inkomsten vielen weg en arbeidsplaatsen gingen verloren. Het waren magere jaren, maar de weg terug lijkt ingeslagen. “De jongste peiling van ons halfjaarlijkse ondernemerspanel laat voor het eerst zien dat onze leden weer vertrouwen in de toekomst hebben”, zegt directeur Okke

verf&inkt 36 - 2015

Spruijt van OnderhoudNL. “Als het om de omzet gaat, kruipen we uit het dal. Wel blijven de afzet en de winstcijfers nog achter.”

Op de rem Woningcorporaties vormen een belangrijke groep opdrachtgevers van de branche. Door invoering van de verhuurdersheffing per 1 januari 2014 zijn de gezamenlijke corporaties jaarlijks een groot bedrag kwijt, oplopend tot 1,7 miljard euro in 2017. De corporaties kondigden al aan dat die financiële aderlating leidt tot een vermindering van het aantal te bouwen huurwoningen. Daarnaast werd de hand op de knip gehouden als het gaat om onderhoud. “Ze hebben op de rem getrapt”, zegt Maas. “Ze hebben gekeken wat de gevolgen van de heffing zouden zijn en ze hebben geanticipeerd en waar nodig gereorganiseerd. Vaak werd alleen het hoogst noodzakelijke onderhoud uitgevoerd. Inmiddels zijn de grootste reorganisaties achter de rug en is er weer ruimte voor het gewone schilderen onderhoudswerk en voor renovaties en herbestemmingen. Maar er is wel

Will your product last outdoors? Don’t guess when you can test!

accelerated weathering tester

Q-Lab Europe, Ltd.

xenon test chambers

Q-Lab is represented in the Netherlands by:

Bolton, England Tel: +44-1204-861616 info.eu@q-lab.com www.q-lab.com

BENELUXSCIENTIFIC lab technology for research & innovation

Benelux Scientific BV

The Netherlands Tel: +31 (0)344 655 556 dennis.koeckhoven@benelux-scientific.nl www.benelux-scientific.nl

ARALONCOLOR.COM

FLUORESCENT PIGMENTS The functional color company®

CREATIVITY MEETS FUNCTIONALITY Lithos Benelux levert het complete Aralon programma voor uw verf, inkt of coating. Hoe kunnen wij u van dienst zijn?

LITHOS BENELUX BV

•

010 - 445 61 00

•

INFO@LITHOSBENELUX.NL

verf & na de crisis

‘Grens aan groei flexibele arbeidsmarkt lijkt in zicht’

Voorzitter Ruud Maas: “Onderhoud wordt meer dan in het verleden planmatig aangepakt en is meer gericht op de vraag ‘wat brengt een euro aan onderhoud mij op’ langere termijn op?”

iets veranderd. Onderhoud wordt meer dan in het verleden toekomstgericht uitgevoerd en is meer gericht op de vraag ‘wat brengt een euro aan onderhoud mij op’ langere termijn op, de bekende total cost of ownership.”

Flexibiliteit Niet alleen de opstelling van de klanten veranderde, ook de schilders- en onderhoudsbranche zelf was aan verandering onderhevig. Bijvoorbeeld waar het de arbeidsmarkt betreft. “Die is als gevolg van de crisis en nieuwe weten regelgeving enorm flexibel geworden”, zegt Maas. Hij ziet de voordelen ervan, maar meent dat de grens van de mogelijkheden is bereikt. “Onze branche heeft een flexibele schil nodig, want we hebben te maken met seizoensinvloeden. Nu de crisis voorbij is, moeten wij voorkomen dat corporaties weer ouderwetse deadlines hanteren en verwachten dat het werk tussen april en november wordt uitgevoerd. Ik zeg niet dat het stil ligt, maar tussen november en april is er geen werk voor alle mensen die we in de zomer nodig hebben. In de jaren voor de crisis hadden bedrijven een grote vaste kern. Die situatie komt niet meer terug, maar mijn gevoel zegt ook dat het niet flexibeler wordt dan nu. Waarbij ik aanteken dat vast personeel ook flexibel kan zijn. Dat zijn mensen die altijd bij hetzelfde bedrijf werken, maar niet op de loonlijst staan. In zulke gevallen is alleen de arbeidsrelatie veranderd.”

Werk en zekerheid Een van de problemen waarmee de branche te kampen heeft, is de per 1 juli van kracht geworden Wet Werk & Zekerheid. De wet van het Kabinet Rutte II is erop gericht medewerkers met tijdelijke contracten meer zekerheid te bieden. “Dat klinkt mooi, maar voor sectoren

verf&inkt 36 - 2015

met veel seizoenswerk, zoals de onze, is het een probleem”, ervaart Spruijt. “De nieuwe wet schrijft voor dat er een periode van minimaal zes maanden moet zitten tussen twee tijdelijke contracten. De schilders- en onderhoudsbranche heeft te maken met een verminderd werkaanbod in de winter. Daarom maken onze lidbedrijven gebruik van flexkrachten. Die goede vakkrachten willen ze wel weer graag binnen een halfjaar aan het werk zetten als het werk in het voorjaar aantrekt. Met een tussenpoos van zes maanden kunnen we dat vergeten, want dan zoeken ze elders een baan.” De branche heeft haar hoop gevestigd op minister Asscher van Sociale Zaken, die heeft laten weten dat hij de evaluatie van de wet naar voren haalt. Daarnaast rekent OnderhoudNL op Kamerleden die begrip hebben getoond voor problemen waarmee de nieuwe wet seizoensafhankelijke sectoren opzadelt.

Loon doorbetalen Als het gaat om wenselijke wetswijzigingen kijkt de branche ook naar de verplichtingen van werkgevers rond ziekte en arbeidsongeschiktheid. “Nederland is een van de weinige landen die twee jaar loon doorbetaalt bij ziekte”, licht Maas toe. “Voor het mkb is dat een zware last. Niet alleen betaalt de werkgever twee jaar lang voor een werknemer die hij niet kan inzetten, na die twee jaar betaalt hij hem een transitievergoeding en als vervuiler betaalt hij tien jaar lang een hogere verzekeringspremie.” Wat OnderhoudNL betreft stopt de (financiële) verantwoordelijkheid van de werkgever na een half jaar. Voor de periode daarna zou de werknemer zich moeten verzekeren. “Het is onrechtvaardig dat de werkgever 24 uur per dag en zeven dagen in de week verantwoordelijk en aansprakelijk is voor zijn personeel. Een deel van de verantwoordelijkheid moet bij de werknemer liggen. De bestaande situatie maakt het in elk geval niet aantrekkelijk om personeel aan te nemen”, aldus Maas.

Ledenbestand ververst Voor de brancheorganisatie zelf had de crisis ook verregaande gevolgen. Zo daalde het aantal leden, maar traden ook nieuwe leden toe, waardoor het uiteindelijke verlies marginaal was. Spruijt: “Het ledenbestand werd als het ware ververst. De helft bestaat nu uit nieuwe bedrijven of bedrijven die vóór 2009 geen lid waren. Dat kan zijn omdat zzp’ers samenwerkingsverbanden zijn aangegaan, omdat bedrijven zijn gefuseerd of omdat bij bestaande bedrijven een

Directeur Okke Spruijt: “Als het om de omzet gaat, kruipen we uit het dal. Wel blijven de afzet en de winstcijfers nog achter.”

nieuwe generatie ondernemers de fakkel heeft overgenomen en anders dan hun voorgangers wél het nut van aansluiting bij een branchevereniging ziet.” Maas: “Die verandering heeft een grote impact gehad op drie niveaus: op het bureau, op de vereniging en op het netwerk waarin we opereren. De crisis met al zijn gevolgen heeft ons gedwongen met een open blik naar onze belangenbehartiging te kijken. De vanzelfsprekendheid moest weg. De vraag was: als we nu een belangenorganisatie voor onze branche zouden oprichten, hoe zou die er dan uitzien? In 2012 heeft dat geleid tot ingrepen op het bureau, we hebben de statuten van de vereniging geprofessionaliseerd en we hebben ons netwerk kritisch tegen het licht gehouden: met welke stakeholders zijn we verbonden, waaraan dragen we financieel bij en wat levert ons dat op?

Merknaam Spruijt: “Onderdeel van dat proces was de samenwerking met ondernemersvereniging WVB Vastgoed Onderhoudsbedrijven. Ooit was de WVB een afsplitsing van de Fosag, maar in 2013 hebben we gezamenlijk OnderhoudNL in de markt gezet. Er is dus alles bij elkaar veel veranderd: de besluitvorming gaat sneller, er zijn lagen weggesneden, we hebben een bestuur van louter ondernemers, we beperken ons tot onze kerntaken en we hebben onze organisatie op die veranderingen aangepast. OnderhoudNL is een meer naar buiten gerichte organisatie geworden met een naam die merknaam moet worden en waarbij leden graag aangesloten zijn.” Maas: “We timmeren ook meer aan de weg dan vroeger. Dat wil zeggen: we maken ons sterk voor haalbare doelen. Zo hebben we met succes gestreden tegen de btwverhoging van zes naar 21 procent en voor het beperken

verf & na de crisis

van de transitievergoeding tot 1 juli 2012. Waar mogelijk of noodzakelijk trekken we samen op met partners in de keten of met MKB Nederland.” In de verdere toekomst zou Maas zich graag hard maken voor het opnieuw fiscaal aftrekbaar maken van de kosten van woningonderhoud. “Dat zou een geweldige stimulans zijn voor onze sector en voor de economie in haar geheel. Maar ik besef dat we daarmee moeten wachten tot de overheidsfinanciën op orde zijn.”

Groei in de breedte Komt de branche terug op het niveau van vóór de crisis? Maas aarzelt. “Als ik kijk naar puur het schilderwerk, dan krimpt de markt nog steeds. Het volume wordt groter, maar de schilder komt minder vaak en de werkzaamheden zijn minder intensief, want in zijn algemeenheid zijn de staat van het vastgoed en het onderhoud beter. Maar de onderhoudsmarkt groeit in de breedte, tot uiteindelijk het onderhoud van de technische installatie. Daardoor overstijgen we op termijn het niveau van voor de crisis. Er is nog genoeg schilderwerk, maar onderhoud wordt steeds meer als totaaltraject aanbesteed.” Spruijt: “Met sinds 1 september OnderhoudNL-garantie voor verenigingen van eigenaren en particulieren.” Rest de vraag hoe het zit met de toekomstige beschikbaarheid van vaklieden.

Spruijt: “De toegenomen flexibiliteit heeft ook consequenties gehad voor de cao. Het aantal deelnemers aan de cao is gehalveerd. Dat betekent tevens dat de inkomsten die aan de cao gekoppeld zijn, teruglopen. Dat heeft weer gevolgen voor de infrastructuur van onderwijs en arbeidsomstandigheden. We voeren daarin veranderingen door. We waren in overleg met de vakbeweging over een nieuwe opzet, maar die is niet van de grond gekomen. We trekken beide onderwerpen nu naar ons toe, we gaan ze zelf organiseren.” De slag om de leerling zal in elk geval hevig worden, verwachten Maas en Spruijt. Maas: “Het wordt belangrijk het vak al vroegtijdig over het voetlicht te brengen en perspectieven te schetsen.” Spruijt: “In zijn algemeenheid is het al moeilijk om jongeren te interesseren voor technische ‘doevakken’, maar de crisis kan het beeld hebben gecreëerd dat er weinig werk te vinden is in onze sector. Als weten regelgeving het ons daarnaast moeilijk maakt om personeel aan te nemen, dan hebben we een probleem om alleen al in kwantitatieve zin aan de vraag te voldoen, laat staan in kwalitatieve zin. Overigens speelt dat probleem niet alleen aan de onderkant van de arbeidsmarkt. De eisen die aan onze bedrijven worden gesteld liggen steeds hoger. De vraagstukken zijn niet

meer uitsluitend met een calculator op te lossen: onderhoudsbedrijven moeten vragen beantwoorden als ‘wat is de restduur van deze woonwijk, wat betekent dat voor de huurlasten en kan ik als woningcorporatie nog investeren in verbeteringen?’ Om mensen op te leiden die zulke vragen kunnen beantwoorden, hebben we, in samenwerking met de Hogeschool Utrecht, een hbo-lectoraat ‘Vernieuwend vastgoedbeheer’ in het leven geroepen. Daarmee voorzien wij zelf in de behoefte van de markt aan vastgoedspecialisten. We zullen wel moeten! •

OnderhoudNL OnderhoudNL telt ruim 2.200 lidbedrijven, die gezamenlijk aan ca. 25.000 mensen werk bieden. Koninklijke OnderhoudNL is sinds maart 2013 de voortzetting van Fosag. Het bureau van de vereniging telt 18 medewerkers. De organisatie is gevestigd in Waddinxveen.

Advertentie

BELANGRIJKE ONLINE VERKOPING i.o.v. belanghebbenden, wegens het

FAILLISSEMENT van

Unico: Inktproductiemachines INKT-WALSMACHINES “Heidenauer”; 10x STAAFMIXERS “Pendraulik” WD 8414; LABOMACHINES w.o. labo-staafmixers “Kreis” KDV-30-4.0, digitale weegschalen “Sartorius” en “MetlerToledo”, cap. 2200 gr tot 1500 kg, submicron particle sizer “PSSNicomp” Nicomp 380, microscoop “Zeiss” Axiostar Plus, filter/vulstations “V.D. Walle” (‘08), UV-droger “Aerotherm”, labo oven “Memmert” UNB500, heat transfer press “Lotus”; zware staafmixer “Niemann” 790-79; grote VOORRADEN inkten voor o.a. zeefdruk; HEFTRUCKS “Clark”; lichte vrachtwagens “Opel”;

SLUITING: donderdag 8 OKTOBER vanaf 14u00 Bezichtiging: woensdag 7 oktober van 9u00 tot 16u00 Essenstraat 20 - 1740 Ternat Foto’s / catalogus beschikbaar op onze website

www.TroostwijkAuctions.com

Informeer voor deelname: Daan Mooijman • dm@mooijmanmarketing.nl • 070 - 323 40 70

Kennis delen en kennis vergaren

PODIUM

VVVf biedt bedrijven en kenniscentra een podium om kennis en ervaring te delen met de Verf&Inkt branche

atm ontZorgt oP afValgeBIeD

lie O

Sed ime nt

Olie

ter Wa

ehandeling (SOVI) Slibb

Ve r p a k te a fva lst of fe n

Shred der

c h e z ui v e r i n g ( M B

en ddel smi plo /o

lo g is

yse - installatie Pyrol

S c h o o n w ater B io

erking Bew

36 - 2015

Opgeruimde wereld

Wa te r

Internationaal We zijn internationaal actief en hebben verkoopkantoren in België, Duitsland en Spanje. Zowel nationaal als op internationaal niveau

Schone grond

Metaa l

24/7 dienstverlening Ook bij milieu-incidenten kunnen wij u ontzorgen. We zijn namelijk volcontinu bereikbaar voor de aanvoer van gevaarlijke afvalstoffen.

inigingsinstalla tie (T che re rmis RI) The

Slak

Bereikbaarheid Zowel middels vrachtwagens als schepen kunnen wij uw afval ontvangen. We zijn gevestigd op industrieterrein Moerdijk, gelegen aan snelweg A16 en A17. Tevens beschikken we over een steiger in het Hollandsch Diep, waar we schepen met een diepgang van 7,5 meter kunnen ontvangen. Ook de transport kunnen wij voor u verzorgen.

ntreinigde grond Vero

s Ga

Verwerkingsmogelijkheden Afvalstromen zoals verontreinigde grond, verpakt chemisch afval, oliehoudend slib, afvalwater en scheepsafvalstoffen. Ook voor afvalstoffen die wij niet direct kunnen verwerken, hebben we een oplossing! We beschikken over een grote verwerkingscapaciteit. Het afgelopen jaar hebben we immers 1,9 miljoen ton afvalstoffen verwerkt, waarvan 95% weer geschikt gemaakt voor hergebruik.

zijn strikte regels gebonden aan de import en export van afvalstoffen. De volledige administratieve afhandeling kunnen we voor u verzorgen.

udend slib Olieho

Met onze installaties kunnen we een grote verscheidenheid aan afvalstromen op een verantwoorde én veilige manier verwerken.

Fys FU) isch chemische reiniging (F

Afvalwater

totaaloplossing Ook kunnen we u een totaaloplossing aanbieden door zowel de reiniging en het transport als de eindverwerking uit handen te nemen.

ATM MOERDIJK t (0168) 389 289 Vlasweg 12 e info@atmmoerdijk.nl 4781 PW moerdijk I www.atmmoerdijk.nl 31

P O D IUM

Value aDDeD serVIce suPPlIer Bark Packaging has something different to offer. We provide supply chain packaging management solutions which enables you to implement a more efficient packaging flow within your company. You do what you do best: produce your product. We take care for the packaging ﬂow by using Lean Manufacturing principles. The result for you? A significant reduction of the Total Costs of Ownership! We build a infrastructure for your packaging need in such a way that we avoid significant costs which today are considered as inevitable. Worry free packaging management while reducing costs. That is why we don’t just sell packaging products! We are a value added service supplier by integrating a packaging management approach in your company! We have a few concepts to offer you. From our basic Procurement Service to our full service Outsourcing Concept. Or we can integrate a concept based on supplier reduction to consolidate your long tail of suppliers. Each of the concepts will optimize your supply chain and reduce costs. We call it: Packaging Management from Another Perspective. Want to know more? Please visit our renewed website and click ‘services’. BARK VERPAKKINGEN B.V. Coldenhovenseweg 79 6961 eC eerbeek THe NeTHeRLANDS

t (0313) 679530 e bark@bark-verpakkingen.com I www.bark-verpakkingen.com

IntroDuceert nIeuWe hanDhelD lIBs

In het laatste kwartaal van 2015 komt Bruker met een nieuw instrument voor het analyseren van metalen. Handheld laser induced breakdown spectrometry (HH-LIBS) is een revolutionaire methode voor de kwantitatieve analyse van metaallegeringen. De methode is zeer geschikt voor legeringen die elementen bevatten met een relatief laag atoomnummer zoals Be, Li, Mg, Al en Si. Doordat er bij deze techniek geen gebruik gemaakt wordt van een röntgen stralingsbron is een vergunning niet nodig.

Veel voorkomende toepassingen zijn PMI (positive material identification) en Scrap (schroot). Door de snelheid van de metingen en de eenvoud tijdens het gebruik is de unit door iedereen te gebruiken. Meer informatie is op te vragen bij Benelux Scientific via: info@beneluxscientific.nl

BENELUX SCIENTIFIC 44 Ri Straat 33 4051 AP Ochten THe NeTHeRLANDS 32

t (06) 46334970 e info@benelux-scientiﬁc.nl I www.benelux-scientiﬁc.nl

POD I U M

Your Partner In coatIngs scIence & technologY CoRI fungeert als een bron van technologische vernieuwing en ondersteuning voor de uitbouw van ondernemingen, die actief zijn in de sector van oppervlaktebekledingen. In die hoedanigheid vervult het instituut een cruciale rol als een soort technologisch “gistingsproces”. CoRI ondersteunt bedrijven via het stimuleren van innovatie en door support te bieden op het vlak van toepassingstechnieken, het zoeken naar nieuwe grondstoffen, de ontwikkeling van krachtige en milieuvriendelijke producten, de voorbereiding en de behandeling van oppervlakken, en pre- en posttoepassingstests. CoRI werkt aan de ontwikkeling van krachtige coatings met een geringe ecologische voetafdruk en een lage uitstoot. Deze ontwikkelingen zijn mogelijk dankzij geavanceerde research, enerzijds rond de selectie van grondstoffen, en anderzijds rond

vernieuwende productie- en toepassingsprocessen. De tweede activiteitenpool richt zich op de uitwerking van formuleringen voor multifunctionele coatings die decoratie, bescherming en andere functionaliteiten (gemakkelijk schoon te maken, …) combineren. Tot slot profileert CoRI zich als een autoriteit op het vlak van nanotechnologie. De integratie van nanodeeltjes in organische coatings biedt de mogelijkheid om de mechanische eigenschappen en de duurzaamheid aanzienlijk te verbeteren. In de loop der jaren heeft CoRI heel wat knowhow vergaard op het vlak van oppervlakvoorbereiding. Het instituut kan bedrijven begeleiden bij de keuze van de meest geschikte oppervlakbehandeling in functie van de gekozen coating en de aard van het oppervlak.

COATINGS RESEARCH INTITUTE Avenue Pierre Holoffe 21 1342 Limelette BeLgium

t (02) 6530986 e lefevre.c@cori-coatings.be I www.cori-coatings.be

the rIght serVIce ... makes the DIfference! As we are already in the 2nd half of the year it is time to reflect on what was achieved so far. Sales is going over last year’s numbers and has been record-breaking for the 10th year in a row as our customer base grows with it. During the last few years we also get a stronger ‘foot on the ground’ in Germany & France, so out of the BENELUX. To support this growth, next to a busy salesforce, we have hired a technical manager who will contribute to improving our customerservice level. In order to execute the necessary work to reach new goals, we take great pride in announcing that we will expand our lab facilities in a newly acquired building. As an immediate result of the new investments Dols International is honoured to announce two new formulation additives: Dolfynox 1010, a 85% active liquid in water, and Dolfynox 1020, 100% active liquid material. Both are high performance additives as highly efficient low foaming wetting agents. Good alternatives for TMDD. VOC and APE free.

Dols InternatIonal BV Zuidhoven 7N 6042 PB Roermond THE NETHERLANDS 36 - 2015

t (0475) 315554 e info@dols-international.eu I www.dols-international.eu

P O D IUM

InnoVatIVe raW materIals & sPecIaltY aDDItIVes… E & R Chemicals B.V. is net als zusterbedrijf E & R Proces Equipment, onderdeel van de E & R B.V. Groep uit Vlaardingen. E & R Chemicals is een specialistische handelsonderneming met meer dan 40 jaar ervaring in het adviseren, leveren en distribueren van grondstoffen voor met name voor de verf-, coatings-, kleefstoffen en inkt industrie. E & R Chemicals heeft zich gespecialiseerd in innovatieve en milieu vriendelijke grondstoffen en beschikt over een eigen applicatie laboratorium alsmede een geconditioneerde grondstoffen opslag. Wij bieden hoogwaardige, milieuvriendelijke en kwalitatieve producten en oplossingen aan, gecombineerd met een hoog service niveau.

e & r chemicals B.V. is o.a. exclusief leverancier van: • STERLING / SWADA, Fluorescerende pigmenten, • GLOWBUG, Zink Sulfide Glow in the Dark pigmenten • DEUTSCHE BARYT INDUSTRIE, veredelde Bariet producten o.a. Albawhite, EWO & Zwaarspaat • ERNAT100, bio-based dispergeermiddelen op basis van o.a. Soja Lecithine • BLACKBEAR Carbon, hoogwaardig carbon black uit gerecyclede bron Tevens is E & R Chemicals B.V. leverancier van diverse functionele vulstoffen, anti corrosieven, pigmenten, LithoTec Inkt concentraten, glitters en maalmedia. E & R introduceert begin 2016 een compleet nieuw, milieu vriendelijk en hoogwaardig carbon black, geproduceerd uit gerecyclede bron!

E & R B.V. Stoomloggerweg 1 3133 KT Vlaardingen

t 010-4601544 e info@eandr.nl I www.eandr.nl

BIugeD Presenteert Xenon testkamer De ﬁrma Biuged Laboratory Instruments Co. Ltd. is leverancier van hoogwaardige laboratorium testapparatuur voor de verfen drukinktindustrie. Met de Xenon Testkamer BGD 866 introduceert Biuged een van haar nieuwste producten. Dit is de eenvoudigste en meest economische Xenon tester uit het programma van Biuged. Daarnaast levert Biuged een breed assortiment multifunctionele Xenon testkamers met touchscreens. Biuged is opgericht in 1963, en deze firma is inmiddels uitgegroeid tot een van de leidende producenten op het gebied van testapparatuur. De R&D afdeling van Biuged doet continu onderzoek naar nieuwe productontwikkelingen. Zij doet dat in samenwerking met de erkende standaardisatieorganisaties. Dit resulteert in de ontwikkeling van de modernste testapparatuur voor het onderzoeken van verven en drukinkten. Biuged maakt hierbij altijd gebruik van de meest geavanceerde hedendaagse technologieën en haar jarenlange expertise. De productafdeling van Biuged besteedt alle mogelijke aandacht aan de productie van testapparatuur met de hoogst mogelijke kwaliteit. Elk apparaat ondergaat een zeer uitgebreide kalibratie en eindcontrole voordat het product wordt afgeleverd. En als de eindgebruiker dit wenst kan Biuged op wens ook externe kalibratiecertificaten leveren. In de Benelux, Duitsland en Frankrijk worden de producten van Biuged geleverd door Solvica B.V. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Solvica: +31(0)321-331066 34

SOLVICA B.V. De Rijnlandse Roe 5 8252 JS Dronten THe NeTHeRLANDS

t (0321) 331066 e info@solvica.com I www.solvica.com

POD I U M

mooIe VerPakkIngen VerkoPen Verf Ze vallen gelijk op, mooie verpakkingen, goed verzorgd en altijd up-to-date. Met ons complete COLORCAN concept ontwikkelen wij met u verpakkingen die uw positie in de markt versterken. Heeft u uw ontwerp al kant en klaar en kunnen wij deze vertalen naar een bedrukking op uw blik, of wilt u graag ondersteuning van ons. Wij helpen u graag. Onze studio biedt u begeleiding bij en advisering op het gebied van ontwerpen, druktechnieken en materiaalgebruik. Heeft u wel eens nagedacht over een zilveren uitstraling of een ultra-mat effect? Of juist een volledig transparante uitstraling? Wij kennen de weg om tot een optimaal resultaat te komen. Onze design afdeling is gespecialiseerd in het concretiseren van uw ideeën. Ook kunnen wij u helpen bij het up-to-date houden van de wettelijke tekstregels op uw verpakking, of andere (tekst) wijzigingen in uw label. Afhankelijk van kleurgebruik en oplages kunnen wij het blik direct bedrukken of voorzien van een etiket. Naast het etiketteren van rechthoekige verpakkingen kunnen we ook conische en cilindrische blikverpakkingen etiketteren. De slogan van COLORCAN is niet voor niets All batches great looks!

HILDERING PACKAGING B.V. Z andvoortstraat 69 1976 BN iJmuiden THe NeTHeRLANDS

t (0255) 510409 e info@hildering.com I www.hildering.com

tQc VerWarmDe gePerforeerDe VacuÜmtafel Ontwikkelaar en fabrikant van verf testapparatuur TQC introduceert een verwarmde geperforeerde vacuümtafel. Deze tafel wordt gebruikt om vloeiende en consistente dunne ﬁlms van verf, lak en andere stoffen te creëren voor verschillende toepassingen. De dunne film kan worden aangebracht op testkaarten, panelen, folies of andere vlakke ondergronden om opaciteit, dekkracht, penetratieweerstand, of uitstrijkvermogen te bepalen. De aangebrachte film is uniformer en beter reproduceerbaar en daardoor geschikt voor beoordeling van kleur, glans, reﬂectie etc.

De verwarmde geperforeerde vacuümtafel is ook bruikbaar om testkaarten en monsters voor schuur, - slijtvastheid en wasbaarheid testen te produceren. Een misschien minder voor de hand liggende toepassing is het aanbrengen van dunne films lijm of hotmelts om de kleefkracht bij verschillende diktes en temperaturen te evalueren. Of wat te denken van het aanbrengen van een laagje slurry op metalen folies voor onderzoek naar dunne-filmtechnologie voor batterijproductie. De vacuümtafel is gemaakt van zwart geanodiseerd hard aluminium. Het absoluut vlakke geperforeerde vacuümbed houdt het testspecimen in positie. De vacuümtafel heeft een ingebouwde verwarmingsmat waardoor de temperatuur van de tafel digitaal gelijkmatig kan worden verhoogd tot +100°C boven de omgevingstemperatuur. Wilt u meer informatie over de verwarmde vacuümtafel (artno. AB3430)? Bezoek www.tqc.eu, of neem contact op met TQC, 010-7900100.

T QC BV molenbaan 19 2908 LL Capelle aan den IJssel 36 - 2015

t (010) 7900100 e info@tqc.eu I www.tqc.eu

P O D IUM

lIthos BeneluX IntroDuceert aralon Aralon is producent van fluorescerende pigmenten en weet als geen ander welke creatieve- en functionele eisen gesteld kunnen worden aan uw product. Naast een uitstekende technische ondersteuning bieden wij de meest voordelige oplossing om uw producten optimaal zichtbaar te maken.

The functional color company®

lithos Benelux adviseert u graag verder over de beschikbare series: ARACO: paints & coatings ARAGEN: formaldehyde free pigments ARASOL: aerosols ARADIS: pigment dispersions ARAMARK: highlight emulsion inks ARAPRINT: printing inks Bij lithos Benelux bent u ook aan het juiste adres voor: • Pigmenten: metallic, glow in the dark, thermochroom, fotochroom • Antislippoeders (HDPE/PP) • Vezels - vulmiddel • Stewathix - thixotropeermiddel • Zeoﬂair - specialty zeolites for odor/VOC removal • ECO PR 7 - ecologisch reinigingsmiddel voor de verwijdering van pigmenten.

LITHOS BENELUX BV Kon. Wilhelminahaven NZ 21-26 3134 Ke Vlaardingen

onlIne VeIlIng Van InktProDucent unIco In faIllIssement Troostwijk Auctions veilt op donderdag 8 oktober de machines en voorraden van het failliete Unico (Ternat), producent van inkten voor o.a. zeefdruk. De catalogus bevat inktwalsen, zware staafmixers, laboratorium toestellen en voorraad inkten. Loten kunnen ter plaatse bezichtigt worden op woensdag 7 oktober. Bieden kan enkel online via de Troostwijk website www.TroostwijkAuctions.com. Bekijk er alvast foto’s, beschrijvingen en alle veilingdetails.

I www.TroostwijkAuctions.com

t (010) 4456100 e info@lithosbenelux.nl I www.lithosbenelux.nl

vvvf verenigingsnieuws

PEF-project en duurzaam onderhoud sluiten op elkaar aan In compliance blijven met weten regelgeving Het op de hoogte blijven van weten regelgeving, inclusief de regels van het eigen concern, blijft voor bedrijven van groot belang. Vertaling van actuele ontwikkelingen naar eigen bedrijfssystemen is niet eenvoudig. De VVVF en VLK kunnen de lidbedrijven hierin ondersteunen. Op 26 november a.s. organiseert het Branchebureau de jaarlijkse informatiebijeenkomst ‘In compliance blijven met weten regelgeving’. Tijdens de bijeenkomst wordt een overzicht gegeven van actuele ontwikkelingen op het gebied van weten regelgeving die specifiek van belang zijn voor bedrijven in de verf-, inkt-, lijmen kitbranche. Onderwerpen zoals REACH en CLP komen daarbij uitgebreid aan de orde. De bijeenkomst is bedoeld om kennis en ervaringen uit te wisselen. Voor meer informatie raadpleeg de ledensite.

Kennisgroep Brandvertragende Verf van start Op 31 augustus is de Kennisgroep Brandvertragende Verf van start gegaan. Deze groep, die onder het Kennisnetwerk Staalconservering opereert, is breed samengesteld uit de staalbouwketen en heeft zich een doelmatige en efficiënte kwaliteitsborging ten doel gesteld voor het toepassen van brandwerende coatings. Carolien Nieuwland van Rijkswaterstaat en OGOS is voorzitter. Martin Terpstra vertegenwoordigt de VVVF.

VVVF op social media Bent u actief op social media maar volgt u Verf&Inkt nog niet? Jammer, regelmatig publiceert de VVVF nieuwe berichten op de twitteraccount @verfeninkt.

verf&inkt 36 - 2015

Op 14 september hielden VVVF, CEPE en OnderhoudNL een brainstormsessie over duurzaam onderhoud. Doel van de bijeenkomst was het verkrijgen van een antwoord op de vraag op welke manier OnderhoudNL en VVVF samen verder kunnen gaan met het ontwikkelen van een communicatietool voor duurzaam onderhoud. De directe aanleiding van de bijeenkomst was het door de VVVF gevoelde risico om te veel op afstand te komen tot het Europese CEPE-project

om een Product Environmental Footprint (PEF) voor coatings te ontwikkelen. Tussen Duurzaam Onderhoud en PEF blijkt een verschil van benadering: bij duurzaam onderhoud staat de duurzaamheid van het onderhoud centraal en bij de PEF staat de duurzaamheid van verf centraal. De bijeenkomst had tot resultaat dat beide benaderingen zeer goed te combineren zijn. VVVF en OnderhoudNL trokken de conclusie dat zij gezamenlijk het project konden voortzetten.

VVVF en EVO starten samenwerking voor evenementen Het Branchebureau VVVF is een samenwerking aangegaan met EVO. EVO is de enige belangenbehartiger voor verladers. Hierdoor hebben VVVF-, VLK- en VVVH-leden voortaan de mogelijkheid om tegen ledentarief deel te nemen aan EVO-evenementen. De lidbedrijven hebben vaak te maken met soortgelijke thema’s zoals vervoer, magazijnbeheer, de omgang met gevaarlijke stoffen en het internationaal ondernemen. Door de krachten te bundelen en slimmer sa-

men te werken kunnen de verenigingen meer bereiken. Verf-, inkt-, lijmen kitfabrikanten maar ook verfgroothandelaren kunnen tijdens bijeenkomsten kennis en ervaringen uitwisselen met verladers in de logistieke wereld. Bovendien zal het draagvlak voor bijeenkomsten vergroot worden. Op deze manier behalen beide verenigingen hun voordeel uit een intensievere samenwerking.

Kwaliteitsborging in de bouw De bouw staat aan de vooravond van een enorme impuls in kwaliteitsdenken. Minister Blok heeft een wetsvoorstel ingediend om het toezicht op de bouw in de toekomst op een andere wijze te organiseren. Doel hiervan is om de positie van de ‘bouwconsument’ te versterken. Dit moet bereikt worden door een betere kwaliteitsborging. Deze borging wordt anders gestructureerd en wordt deels geprivatiseerd. Met de voorgestelde stelselherziening verandert een aantal zaken ingrijpend. Welke gevolgen heeft de invoering van de toekomstige stelselwijziging in bouwregelgeving? Op welke wijze kan een fabrikant bijdragen aan de kwali-

teitswaarborging bij nieuwbouw en renovatieprojecten? Op 2 september jl. vond een informatiebijeenkomst plaats voor VVVF-, VLKen NRK-leden. Tijdens de bijeenkomst gaven het Instituut voor Bouwkwaliteit (IBK) en Woningborg Groep inzicht in het toetsen en het toezicht houden op de bouwkwaliteit. Leden kregen informatie over de verwachte veranderingen en hoe instrumenten beogen te gaan werken. Daarnaast heeft Stichting KOMO uitleg gegeven over het gebruik van een risicomodel. De deelnemers zullen de komende tijd op de hoogte gehouden worden van de ontwikkelingen.

VVVF-jaarvergadering verplaatst naar voorjaar 2016 In december 2015 zal geen jaarvergadering gehouden worden. De VVVF heeft besloten om de volgende jaarvergadering te houden in het voorjaar van 2016. Leden en relaties zullen verrast worden met een interessant programma op een unieke locatie. De voorbereiding hiervoor is in volle gang. Lees meer hierover in de volgende editie van dit magazine.

TQC leidt VVVF leden rond De deelnemers van de VVVF-issuegroep innovatie kregen in mei een rondleiding bij TQC in Capelle aan den IJssel. TQC ontwerpt en produceert veldmeetinstrumenten en labapparatuur voor het testen van verf en coatings en oppervlaktebehandeling. TQC vindt de interactie met grondstofleveranciers en verffabrikanten belangrijk om zodoende innovatieve producten te kunnen ontwikkelen die aansluiten op de wensen en behoeften vanuit de markt. TQC-producten staan bekend om hun innovatieve en ergonomische eigenschappen en gebruiksvriendelijkheid.

Beslistool biobased stoffen in de maak Het RIVM gaat een beslistool ontwerpen voor het duurzaam én veilig produceren van biobased stoffen en producten. De tool maakt gebruik van bestaande technieken en geeft inzicht in verschillende aspecten van de drie P’s: people, planet & prosperity. De VVVF heeft de leden gevraagd mee te denken in het proces en praktijkvoorbeelden aan te dragen. Bedrijven die meedoen geven mede vorm aan het instrument en doen kennis op over de relevante weten regelgeving. Voor meer informatie raadpleeg de ledensite.

@verfeninkt Volg ons op Twitter

vvvf verenigingsnieuws

Bouwstenen voor Dutch Biobased Coatings Serie artikelen over VeiligmetVerf OnderhoudNL brengt in samenwerking met de VVVF een serie van drie artikelen uit in OnderhoudNL Magazine over veilig werken met verf en het veiligheidsinformatieblad. In het eerste artikel, dat in nummer vijf verscheen, ging het over de wettelijke verplichting die schilders hebben tijdens het werken met verf. In het tweede artikel gaat het over de website www.veiligmetverf.nl. Het derde artikel, dat over het veiligheidsinformatieblad zal gaan, verschijnt in een komende editie.

Open deuren verffabrieken Op zaterdag 26 september stelden verffabrieken Van Wijhe Verf in Zwolle en De IJssel Coatings in Moordrecht hun deuren openen voor het publiek. Bezoekers konden een kijkje te nemen in het laboratorium, in de productiehal of het magazijn. Ze kwamen op plekken waar ze normaal nooit komen! Tijdens de rondleiding vertelden de medewerkers alles over hun productieprocessen en hoe zij invulling geven aan veiligheid, duurzaamheid en innovatie. Deze open dag werd georganiseerd in het kader van de ‘Dag van de Chemie’ waarbij chemiebedrijven en chemiegerelateerde organisaties (zoals ziekenhuislaboratoria, waterbedrijven, keuringsdiensten en onderwijs- en kennisinstellingen) in heel Nederland hun deuren openen voor het publiek.

VVVF-nieuwsbrief Heeft u al een abonnement op de digitale nieuwsbrief Verf&Inkt Netwerk? Blijf op de hoogte van de ontwikkelingen in de verfen drukinktindustrie. U kunt zich eenvoudig aanmelden via het blok ‘Nieuwsbrieven’ op de homepagina van www.vvvf.nl.

In 2030 is 50 procent van de verf op de Nederlandse markt biobased met een gelijkwaardige performance in vergelijking met fossiele grondstoffen. Dat is de ambitieuze doelstelling van de VVVF. De VVVF haakt daarmee in op de maatschappelijke tendens van duurzaamheid en groene grondstoffen. Er moeten nog veel stappen worden ondernomen voor de daadwerkelijke toepassing in coatings. Welke bouwstenen zijn er nog nodig om de transitie te kunnen realiseren? Aan de hand van berekeningen en informatie over de laatste ontwikkelingen, wil de VVVF samen met de

leden op weg naar Dutch Biobased Coatings. Op woensdag 4 november zal de bijeenkomst Bouwstenen voor Dutch Biobased Coatings plaatsvinden bij de Wageningen UR. Tijdens de bijeenkomst zal aangegeven worden hoe de overheid biobased ontwikkelingen stimuleert en wat de mogelijkheden zijn. Daarnaast wordt er uitleg gegeven aan fabrikanten hoe ze het biobased gehalte kunnen berekenen en hoe de biobased norm eruit ziet. Bedrijven hebben verder de gelegenheid om kennis en ervaringen uit te wisselen. De bijeenkomst is bestemd voor VVVF- en VLK-leden. Voor meer informatie raadpleeg de ledensite.

VVVF maakt kennis met Green Chemistry Campus De deelnemers van de VVVF-issuegroep innovatie kregen in september een rondleiding bij Green Chemistry Campus in Bergen op Zoom. De Green Chemistry Campus vergroot de slagingskans van biobased ondernemers. Van financiële ondersteuning tot een waardevol netwerk en van business development programs tot specialistische

kennis en ervaring. Op de Green Chemistry Campus kunnen biobased ondernemers de gehele business life cycle doorlopen: de onderzoeksfase, de labfase, de demofase en er zijn zelfs mogelijkheden tot co-siting op het terrein van SABIC. De deelnemers bekijken de mogelijkheden voor VVVF-leden om deel te gaan nemen aan projecten.

C3 helpt fabrikanten om jongeren aan te trekken Maatschappelijk betrokken ondernemen is het vrijwillig investeren van expertise, menskracht, faciliteiten en netwerken in de lokale samenleving. Het levert niet altijd financiële winst op, maar de voordelen zijn niet in geld uit te drukken en het draagt vaak bij aan het succes van een organisatie. Steeds meer organisaties beseffen dit. Fabrikanten van verf, inkt, lijm en kit zijn

onlangs door de Stichting C3 op de hoogte gebracht van de verschillende mogelijkheden om kinderen en jongeren te enthousiasmeren voor de wereld van verf, lijm of kit. Kinderen en jongeren ontdekken zo hun talent en het vergroot de kans op goed opgeleide werknemers in de toekomst voor de sector. Voor meer informatie raadpleeg de ledensite of neem contact op met Stichting C3 (www.c3.nl).

Europese Technische Coatings Congres 2016 Op 25 en 26 mei 2016 zal voor de derde keer het Europese Technische Coatings Congres (ETCC) plaatsvinden in Birmingham (UK). Het thema is ‘Advances in coatings science and technology’. De belangrijkste onderwerpen zijn: advan-

ces in coatings, polymeren, pigmenten, optische eigenschappen, cross linking, bescherming tegen corrosie, nanotechnologie, functionele en biobased gebaseerde coatings. Voor meer informatie: www. etcc2016.org.

Duurzame inzetbaarheid loont! Gezonde, gemotiveerde, betrokken en productieve medewerkers zijn van groot belang. Hoe zorg je ervoor dat je bedrijf voortdurend het maximale uit medewerkers haalt in een steeds sneller veranderende werkomgeving? Belangrijker nog, hoe maak je als werkgever en werknemer samen de omslag om te zorgen voor een optimale inzetbaarheid en arbeidsmobiliteit van mensen, waardoor zij niet alleen in staat zijn werk te krijgen maar ook te behouden? De VVVF en VLK organiseren op 3 november a.s. de informatiebijeenkomst ‘Duurzame inzetbaarheid loont!’ voor directeuren en P&O-managers. De deelnemers ontvangen informatie en praktische tools waarmee ze zelf aan de slag kunnen gaan in hun bedrijf. Voor meer informatie raadpleeg de ledensite.

Self Assessment Questionnaire beschikbaar Veiligheid Voorop heeft een Self Assessment Questionnaire (SAQ) beschikbaar gesteld voor bedrijven in de chemieketen. Met dit instrument kunnen (BRZO-)bedrijven uit de chemieketen hun veiligheidssituatie doorlichten. Via de SAQ beantwoorden medewerkers vragen over de thema’s veiligheidscultuur, veiligheidsbeheersysteem en integriteit van de installaties. Dit levert een beeld op van de veiligheidsprestaties en leidt tot een verbeterplan. Naast deze drie vragenlijsten is er een handreiking beschikbaar waarin staat uitgelegd hoe een bedrijf de SAQ kan uitvoeren. Veiligheid Voorop is een initiatief van o.a. VNO-NCW en VNCI, waarbij de VVVF zich heeft aangesloten. Het richt zich op het verbeteren van de veiligheidscultuur in de chemieketen. De VVVF heeft een eigen team Veiligheid Voorop dat werkt aan een actieplan. Het team werkt nu aan een blauwdruk veiligheidsbeheerssysteem voor het mkb. Voor meer informatie: Cees Pille (Pille@vvvf.nl).

Processing Equipment for Coatings & Ink Industry

DYNO ® -MILL ECM-AP High-ef f iciency agitator bead mills

•Hogere productiecapaciteit in kleinere maalkamers. • Eenvoudige kleurwissels met weinig productverlies. • Lage energiekosten en minimale reinigingstijden.

• Mixing • Dispersing • Grinding • Sieving • Filling • All types of grinding media available from stock

• De perfecte oplossing voor kleine en grote batches.

E & R B.V. Stoomloggerweg 1 - 3133KT Vlaardingen T 010 4601544 - info@eandr.nl - www.eandr.nl

Infor Blending Branchespecifieke soft (semi-) procesindustri

Handige sof twar MSDS-en e voor in a Europese ta lle len.

ERP | BEHEER GEVAARLIJKE STOFFEN | LIMS

Recepturen, Berekening VOS-gehalte, Pigment/Vulstof-verhouding Tracking and Tracing, Analysecertificaat, MSDS, REACH, GHS ........? Dan weten wij waar het over gaat! IT-partner voor automatisering van al uw bedrijfsprocessen. Wij bieden volledig geïntegreerde ERP of deeloplossingen in de branches: ⇒ Chemie & Verf ⇒ Farmacie & Voedingssuplementen ⇒ Voeding & Drank ⇒ Verzorging & Cosmetica

Willy A. Bachofen AG Maschinenfabrik, your expert partner for finest dispersion and wet milling down to nano size particles Willy A.Bachofen AG Maschinenfabrik

ESKENS Process Solutions w w w.e s k e n s .co m info@eskens.com

t +31 172 430 181 t +32 15 45 15 00

Blending Nederland BV Hakgriend 18 3371 KA Hardinxveld-Giessendam +31 184 490 367 www.blending.nl

Blending_ADV_1210.indd 1

11/26/10 1:36:57 PM

2,5 liter - 30 liter

Kleine oplages Premium kwaliteit

Transparant mogelijk

7 kleuren Folie: mat of glans

Colorcan printservices Ze vallen gelijk op, mooie verpakkingen, goed verzorgd en altijd up-to-date. Met ons complete COLORCAN concept ontwikkelen we samen met u verpakkingen die de positie van uw product in de markt versterken. Door blikverpakkingen direct te bedrukken of te etiketteren, krijgt elk product een unieke uitstraling. Ongeacht welke ordergrootte u nodig heeft. Daarom onze belofte:

â&#x20AC;&#x153;All batches. Great looksâ&#x20AC;? Zandvoortstraat 69 T +31 (0)255 510 409

1976 BN IJmuiden F +31 (0)255 512 801

info@hildering.com www.hildering.com