ภาวะผู้นำ และจริยธรรมนักการเมือง

พระพรหมคุณาภรณ (ป. อ. ปยุตฺโต)

๑๗

สังคมดํารงอยูไดดวยธรรม เนื่องจากธรรมเปนฐานที่รอง รับสังคมไว เพราะฉะนั้น การเอาธรรม ก็คือเอาคนทั้ง หมด หรือรักษาสังคมของมนุษยชาติเอาไว มิใชเห็นแก บุคคลผูเดียวแลว ยอมทําลายธรรมที่รักษาสังคมของ มนุษยทั้งหมด นอกจากนั้น การที่งานการและทุกสิ่งทุกอยางจะบรรลุผล สําเร็จ ก็จะตองเปนไปอยางถูกตองตามหลักการ คือตามเหตุ ปจจัยของมัน ซึ่งพูดสั้นๆ วา ตามธรรมนั่นเอง เพราะฉะนั้น ธรรม หรือหลักความจริงและหลักการจึงเปนตัวตัดสินขั้นสุดทาย ดวยเหตุนี้ ผูนําจึงตองเปนผูมั่นในธรรม เปนผูถือหลักการ เปนใหญ และเขาใจชัดเจนในหลักการ

ผูนําที่แท เปนสื่อที่แสดงตัวของธรรม พระพุทธศาสนาไดแสดงคุณสมบัติสําคัญของผูนําในแงนี้ เรียกวา “ธรรมาธิปไตย” แปลวา ถือธรรมเปนใหญ ยึดเอาธรรมเปน สําคัญ เชิดชูหลักการ ปฏิบัติการตามและเพื่อเห็นแกความเปนจริง ความถูกตองความดีงาม ผูนํา ตองไมเปนอัตตาธิปไตย คือ ไมถือตัวเปนใหญ แลวก็ ไมเปนโลกาธิปไตย คือ ไมมุงหาคะแนนนิยมเปนใหญ ไมทําเพียง เพื่อหาเสียงหรือใหคนชอบ แตเอาธรรม เอาตัวความจริง ความถูก ตอง ความดีงาม เอาหลักการเปนใหญ ตัดสินกันดวยหลักการ ตั้งแตหลักการโดยการจัดตั้งของมนุษย ลงไปจนถึงหลักการที่เปน นามธรรมซึ่งรองรับหลักการจัดตั้งนั้น แมเมื่อมีอะไรจะตองวินิจฉัย ก็ทําตัวเปนกระบอกเสียงหรือ