Voltec Connect 8

CONNECT

CONNECT

­4

M+R 2017 in Antwerpen

Voor complexe verhuisklussen klop je bij Convoi aan

Onbeperkte mogelijkheden met instrumentatiekabels

Op 29 en 30 maart vindt in Antwerp Expo M+R 2017 plaats, een gespecialiseerd event voor procesinstrumentatie in het hart van de grootste (petro)chemiecluster van Europa: Antwerpen. Voltec België is met haar stand F-460 één van de standhouders die op deze beurs vertegenwoordigd zijn.

Convoi is een internationaal opererend verhuis- en verplaatsingsbedrijf waarvoor geen uitdaging te groot is. Iedereen herinnert zich ongetwijfeld de verhuizing van Rembrandts schilderij De Nachtwacht van en naar het Rijksmuseum voor en na de jarenlange verbouwing. De verhuizer? Convoi. Ook de plaatsing van een vloertegelpers van 110 ton bij Koninklijke Mosa, het demonteren en verplaatsen van een complete vergasinstallatie van Duitsland naar India, het plaatsen en installeren van een rotatiepers in Baarle-Nassau en tal van andere bijzondere projecten zijn het bedrijf op het lijf geschreven.

Instrumentatiekabels zorgen in veel gevallen voor onbeperkte mogelijkheden en oplossingen in het geval van bijzondere elektrische, chemische of mechanische eisen. Tevens kan de klant bij specifieke proces- of klantgebonden eisen met instrumentatiekabels ook voor maatwerk kiezen. In dit artikel bespreken we de opbouw van deze kabel aan de hand van een schematisch overzicht.

M+R 2017 presenteert de beursbezoeker een overzicht van innovatieve meet- en regeltechnieken voor het beheren en optimaliseren van industriële processen. Verder kan hij er kennismaken met de mogelijkheden van intelligente instrumentatie (met digitale data-input) voor procescontrole, veiligheid, energiebeheer, condition monitoring en diagnostiek. Tevens zijn er conferenties over IoT, procesmetingen & ATEX/AEC 61511 door gerenommeerde wetenschappers en procesingenieurs. Ook is er gelegenheid tot netwerken.

Adres: Antwerp Expo Jan Van Rijswijcklaan 191 - 2020 Antwerpen.

Colofon VoltecConnect is een uitgave van Voltec cv.

Voltec CV Nieuw Eyckholt 282 6419 DJ HEERLEN Postbus 235 6400 AE HEERLEN T +31 (0)45 571 80 90 F +31 (0)45 571 41 32 E info@voltec.nl www.voltec.nl Voltec is bereikbaar van maandag t/m donderdag van 8.15 tot 17.00 uur.

Vrijdag van 8.15 tot 16.00 uur.

Concept en realisatie: Mediaan Communicatie bv, Heerlen Fotografie: Theo Schrooders e.o.

Drukwerk: Schrijen-Lippertz MediaNova bv

De van oorsprong Nederlandse onderneming is gespecialiseerd in industriemontage, industriële verhuizingen en projectverhuizingen. Convoi nam in 2015 de elektrotechnische en automatiseringsactiviteiten van Imtech over. Het bedrijf heeft vestigingen in Nederland, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Slowakije en India. Daar zijn in totaal een kleine 500 medewerkers dagelijks actief. Voor de realisatie van complexe verplaatsingen beschikt Convoi over een eigen engineering afdeling die innovatieve oplossingen bedenkt voor ‘onmogelijke’ situaties.

Per project worden hiervoor teams samengesteld die bestaan uit internationaal georiënteerde commercieel en technisch competente specialisten.

‘Voor onze projecten kloppen we geregeld aan bij Voltec als leverancier van de kabels die we nodig hebben’, zegt Wil Verstappen, manager procurement bij

Convoi. ‘Daarbij moet je onder meer denken aan (flexibele) stuurstroomkabel, voedingskabel, instrumentatieen datakabel. Voltec heeft een breed scala producten en levert dit tegen scherpe prijzen. Voor ons is dat een belangrijke voorwaarde om zaken te kunnen doen.

Daarnaast is Voltec betrouwbaar in haar service en kwaliteit en zorgt men ervoor dat leveringen keurig op tijd plaatsvinden. We werken bovendien vaak in bijzondere omstandigheden waar snel geschakeld moet worden en hebben dan in Voltec een partner die daartoe in staat is.’

Verstappen is vooral blij met de technische kennis die Voltec heeft. ‘Het bedrijf denkt met ons mee, adviseert ons gevraagd en ongevraagd en levert alternatieve oplossingen aan als de door ons gevraagde kabel niet verkrijgbaar of voorradig is. In de vele jaren dat we ook al via Imtech met Voltec werkten, hebben we dat tot en met heden in een plezierige samenwerking gedaan.’

CPR-norm: wat u nog niet wist Op 1 juli 2013 is de Europese verordening voor bouwproducten, de Construction Products Regulation (CPR) ingegaan. Deze CPR-verordening is bedoeld om betrouwbare informatie over bouwproducten en hun prestaties te verstrekken. Ook kabels vallen onder deze CPR met betrekking tot hun gedrag bij brand. In Nederland wordt via het bouwbesluit de CPR gekoppeld aan de NEN 8012.

Op 10 juli 2015 verscheen in het Publicatieblad van de Europese Unie de geharmoniseerde norm EN 50575:2014. Die specificeert de eisen betreffende het brandgedrag van kabels in bouwwerken. Het betreft elektriciteitskabels en communicatiekabels met geleiders van metaal en glas (glasvezel) voor vaste installatie in gebouwen en civieltechnische werken.

De nieuwe wet- en regelgeving is op 10 juni 2016 gepubliceerd. Vanaf 1 juli 2017 is de verordening verplicht.

Een belangrijke uitzondering op deze CPR-bepaling wordt gemaakt voor instrumentatiekabels, de RE-types zoals de Leoni ICON-kabels, die men gebruikt in de petrochemische en zware industrie. In het Mandate

M443 is deze uitzonderingsclausule als voetnoot opgenomen omdat industriële terreinen of installaties geen verblijfsruimte/-terrein zijn zoals gebouwen en civiele werken (tunnels bijvoorbeeld). Hier is de werkgever op grond van de Arbowet verantwoordelijk voor de veiligheid van zijn medewerkers. RE-kabels die toch het gebouw inkomen worden beschouwd als kabels voor machines zoals beschreven in het Mandate M443: ‘…This mandate does not cover control and power circuits inside machinery or lifts or other cables specifically designed for use in industrial processes carried out on industrial premises.’

Gebouwen vallen wel onder de CPR-verordening en de Nederlandse norm NEN 8012. De bekabeling voor sturing van processen of machines vormen echter geen onderdeel van het gebouw en worden in het bouwbesluit niet benoemd. Ze hoeft dus niet aan de CPR-normering te voldoen.

Informatie: tel. 045 571 80 90 of rsplint@voltec.nl.

1. Wire stranding Meestal bestaan de aders in een instrumentatiekabel uit 7 samengeslagen draden hoogwaardig elektrolytisch koper. In bepaalde gevallen komt het voor dat de aders uit één draad bestaan, één massieve ader.

2. Insulation extrusion De isolatie rond de koperen kern wordt aangebracht door middel van extrusie vanwege de goede elektrische eigenschappen van XLPE (cross-linked-polyethyleen). Indien kabels functiebehoud moeten tonen bij brand zijn er extra mogelijkheden met siliconenrubber of mica-tape.

3. Twisting & screening of insulated wires on double twisting machine De aders worden vervolgens samengeslagen tot paren (2 aders zwart/wit) of triads (3 aders zwart/wit/rood) om onderlinge verstoring (overspraak) te voorkomen. Ze zijn voorzien van een polyesterfolie.

Eenparige kabels worden altijd afgeschermd met aluminiumfolie en een aarddraad om elektrische invloeden van buiten te voorkomen.

4. Multi-element stranding on stranding line & overall screening Hier worden meerdere paren samengeslagen tot een bundel. Heeft de kabel geen verdere elektrische, mechanische en/of chemische bescherming nodig, worden eerst een polyesterfolie en daarna de buitenmantel aangebracht.

Is er wel verdere elektrische afscherming vereist dan worden paren of triads genomen met een afscherming van aluminiumfolie. Ze worden samengeslagen tot een bundel waarna een extra aluminiumfolie met aarddraad en een laatste polyesterfolie worden aangebracht. Hierdoor ontstaan Pimf kabels (pairs in metal foil) of Triple kabels (triads in metal foil). Als laatste wordt de buitenmantel aangebracht, meestal in PVC en altijd in de Moeilijk Brandbare uitvoering volgens IEC EN 50332-3-24.

Voor toepassingen waarbij wel verdere mechanische en/of chemische bescherming nodig is, wordt een instrumentatiekabel voorzien van de volgende extra’s.

5. Extruded bedding under lead scheath Hierbij wordt een extra opvulling aangebracht ter bescherming van de aders.

6. Lead sheath as chemical protection Heeft de kabel chemische bescherming nodig kan men kiezen voor een loodmantel of als alternatief de meer moderne Alnyc constructie. Die bestaat uit een aluminiumband en een extra nylonmantel. Deze Alnyc constructie is lichter en goedkoper.

7. Inner sheath extrusion Over zowel de loodmantel als de Alnyc constructie wordt een PVC binnenmantel aangebracht door middel van extrusie.

8. Armouring of round steel wires Als armering wordt meestal gekozen voor SWA (Steel Wire Armouring), een armering van staaldraden die rond de kabel worden geslagen. Daarnaast zijn er andere opties zoals SWB (Steel Wire Braiding), een omvlechting met dunne staaldraden. Deze zijn mechanisch minder sterk dan SWA, daarentegen zijn ze soepeler in gebruik en toepassing.

9. Outer sheath extrusion Als laatste wordt de buitenmantel aangebracht.

Meestal is deze van PVC, altijd in de uitvoering Moeilijk Brandbaar vlg. IEC EN 50332-3-24. Deze buitenmantel kan naar gelang de gestelde eisen tevens in PE (Polyethyleen) of in Zero Halogeen uitgevoerd zijn.

VOLTEC CONNECT • NR. 8 • MAART 2017

CPR in de praktijk Iedere ingrijpende verandering zorgt voor chaos en daarin dienen zich vaak nieuwe kansen aan.

Dat geldt ook voor de invoering van de nieuwe Construction Products Regulation (CPR) en daarmee eveneens voor het van kracht worden van de norm NEN 8012 voor kabels. Beide harmonisaties gaan in op 1 juli 2017 en zorgen nu al voor verwarring. Die ontstaat niet zo zeer door de regelgeving zelf als wel door de bruuske invoering ervan in de Nederlandse gebouwenmarkt.

CPR schrijft voor waar kabels aan moeten voldoen bij brand. Dat moet leiden tot minder slachtoffers en minder schade in geval van een brand. In Europa worden die nieuwe CPR-genormeerde kabels geruisloos en gefaseerd ingevoerd. Na 1 juli 2017 mogen ze niet meer in het distributiekanaal gebracht worden. Wat nog in de schappen ligt bij groothandels en installateurs mag echter worden gebruikt.

In Nederland ligt dit complexer. Het gebruik van CPR en niet-CPR genormeerde kabels is gekoppeld aan het bouwbesluit. De datum van de afgifte van de bouwvergunning kan bepalend zijn voor het wel of niet mogen toepassen van CPRgenormeerde kabels. Is de vergunning na 10 juni 2016 afgegeven en wordt er na 1 juli 2017 gestart met de bouw dan zijn CPR kabels verplicht. Echter tot en met vandaag is er geen geaccrediteerde instantie die CPR-genormeerde kabels van een certificaat voorziet. De nog in magazijnen opgeslagen voorraden slow movers zullen hun waarde deels verliezen. Ik vind dat de sectie kabel van onze “brancheorganisatie” Fedet moet zorgen voor een onafhankelijk branchebreed beeld. Ik stel helaas vast dat Fedet de spreekbuis is van de top-3 kabelproducenten en als zodanig met nepnieuws olie op het vuur gooit en zo voor nog meer chaos en onduidelijkheid zorgt.

Mijn advies: ben open en eerlijk in wat je doet, informeer je klanten precies hoe het zit en houd je aan de regels. Zorg dat je je zaken op orde hebt, voldoe aan de regels en steun je klanten waar nodig. Dan dienen die nieuwe kansen zich nagenoeg vanzelf aan.

Peter van de Goor, commercieel directeur

1

CONNECT

Veilige datakabels Vuur zorgt voor warmte, licht, sfeer en geborgenheid. Vuur kan echter ook gevaarlijk en levensbedreigend zijn: een uitslaande vlammenzee kan onnoemelijk veel menselijk leed en materiële schade veroorzaken.

CONNECT

Resie van der Steen: humor verbindt mensen

Een op de drie branden vindt plaats in gebouwen met als gevolg een gevaarlijke gas- en rookontwikkeling. Dit kan resulteren in een flashover (vlamoverslag). Dan is er sprake van een opeenstapeling van hitte (tot 600 graden Celsius) en gevaarlijke prolysegassen. De tijd van ‘start brand’ tot flashover is in de voorbije decennia fors korter geworden, zo laat dit overzicht zien: • 1950: 15 minuten • 1985: 5 minuten • 2010: 3 minuten

2

Per 1 juli 2017 is de toepassing van CPR op kabels verplicht voor permanente installatie in bouwwerken. Al onze kabels voldoen dan aan de nieuwe geharmoniseerde norm NEN-EN 50575:2014/A1:2016. Die norm specificeert de eisen die aan kabels worden gesteld betreffende het brandgedrag. Voltec introduceert in 2017 gefaseerd haar nieuwe generatie CPR-gecertificeerde kabels. Die zijn geheel in overeenstemming met de gewijzigde wet- en regelgeving.

Voor Nederland zijn de Europese CPR-eisen vertaald in de nieuwe NEN 8012 die de NTA 8012 richtlijn vervangt. In NEN 8012 is het aantal brandclassificaties beperkt tot vier: laag (Eca), middelgroot (Dca- s3, d2, a3), groot (Cca-s1, d1, a1) en zeer groot brandrisico (B2ca-s1, d1, a1).

Meer informatie: 045 - 5718090 (Ruud Splint).

Vroeger werd in de grond-, weg- en waterbouw uitsluitend gebruik gemaakt van gepantserde papierloodkabels. Tegenwoordig is er meer aandacht voor de milieuaspecten van deze kabels en daarom worden er nu hoofdzakelijk kunststofgeïsoleerde kabels toegepast. Toch zal de komende jaren nog heel wat kabelafval vrijkomen dat uit GPLK bestaat, ook bij het vervangen van bestaande laag- en middenspanningskabels.

Om zo min mogelijk kabelafval in het milieu terecht te laten komen heeft de overheid een strikt beleid ontwikkeld. Dat is erop gericht om het ontstaan van kabelrestanten te voorkomen en zoveel als mogelijk eventuele restanten te scheiden in herbruikbare nuttige componenten. Daarnaast is een netwerk ingericht waarbinnen kabelverwerkers zich kunnen ontdoen van het milieu belastende kabelrestanten en hoe die die in te zamelen, bewaren en af te voeren. Daartoe moeten zij beschikken over een vergunning ingevolge de wet

Uit oogpunt van veiligheid, brandbestrijding en hulpverlening is het dan ook belangrijker dan ooit om in gebouwen kabels te gebruiken die voldoen aan de strengste eisen op het gebied van brandvertraging. Deze LEONI datakabels, verkrijgbaar bij Voltec, zijn daar een goed voorbeeld van: - MegaLine® G12-150 S/FTP Categorie 8 B2ca - MegaLine® F10-115 S/FTP Categorie 7A B2ca B2ca - GigaLine® I-B(ZN)BH ® - FiberConnect I-B(ZN)BH B2ca

Nieuwe generatie CPRkabels

Kabelrestanten horen niet in milieu milieubeheer en in voorkomende gevallen over een verklaring van geen bezwaar. Bovendien moeten zij elk jaar de soort en hoeveelheid kabelafval en garnituren melden aan het Ministerie van VROM. Papiergeïsoleerde VGPLK-grondkabels dienen zij aan te bieden bij speciaal hiervoor geselecteerde verwerkers. De opslag van kabelrestanten en -afval gebeurt in gesloten containers.

De stoffen die bij kabels en draden voor verontreinigingen kunnen zorgen zijn lood, koper en aluminium; teer en bitumen; PAK’s; zoutzuur; olie en vetten; chloor en dioxines; kunststoffen; aramidevezels en gel. Deze stoffen kunnen de gezondheid schaden en hebben gevolgen voor de arbeidsomstandigheden.

Wil je meer weten over het juist verwerken van kabelafval en de opslag daarvan? Ga naar: http://www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten/609021124.pdf

Het hoe en waarom van een VGPLK-kabel

Customised kabel voor de scheepsbouw ADS van STIGT in Gorinchem speelt al ruim 45 jaar een belangrijke rol als leverancier van keerkoppelingen, tandwielkasten en pompverdeelkasten in de sectoren pleziervaart, megajachten, binnenvaart, visserij, zeevaart, bagger, offshore, grondverzet, landbouw en industrie en mobiliteit. Een team van 40 specialisten staat dagelijks klaar om de klantenkring van de onderneming te ondersteunen. Het bedrijf heeft in de loop der jaren samen met partners tevens diverse elektronische meet-, regel- en bewakingssystemen ontwikkeld. Bijna een halve eeuw ervaring samen met de inzet van technisch goed opgeleide en gespecialiseerde medewerkers stellen ADS van STIGT in staat volledige verantwoordelijkheid te nemen voor deze systemen. Naast verkoop biedt ADS van STIGT tevens onderhouds- en servicediensten op maat aan.

Rob van der Linde van ADS van STIGT: ‘Wij zijn bij Voltec terecht gekomen door persoonlijk contact met een van haar accountmanagers. Het Heer-

In de Nederlandse bodem ligt meer dan 280.000 kilometer grondkabel om energie en signalen te vervoeren. Voor wat betreft de opbouw en samenstelling van deze grondkabels zijn er drie hoofdtypen: de papiergeïsoleerde kabel, de met kunststof geïsoleerde kabel en glasvezelkabels. In dit artikel gaan we nader in op de VGPLK-kabel: de traditionele papierloodkabel die door oude rotten in het vak ook wel de ‘teerkabel’ wordt genoemd. Naast papierloodkabels zijn er ook oliedrukkabels en gasdrukpijpkabels.

Acteur en regisseur Charlie Chaplin is niet alleen bekend door de tragikomische en hilarische films waarin hij speelde of die hij regisseerde. Veel mensen weten niet dat hij daarnaast levenswijsheden bedacht waar je inspiratie of moed uit kunt putten.

Een van de uitspraken van deze legendarische komiek is ‘Een dag niet gelachen is een dag niet geleefd’. Als die op één persoon van toepassing is, is het wel Resie van der Steen, de goedlachse en vrolijke administratief medewerkster bij Voltec. Resie heeft een positieve levensinstelling, vertelt ze enthousiast. Ze bekijkt het leven zoveel mogelijk van de zonnige kant. ‘Humor speelt daarin een belangrijke rol’, legt ze graag uit.

‘Humor zorgt er namelijk voor dat je tegenslagen en pech relativeert, humor maakt het leven lichter, de moeite waard. Humor verbindt: mensen die om hetzelfde samen kunnen lachen voelen zich met elkaar verbonden. En de endorfine die vrij komt als je lacht werkt bevrijdend en zorgt voor een goed gevoel.’

Resie werkt inmiddels elf jaar bij Voltec, vertelt ze.

Eerst een half jaar als uitzendkracht, daarna in vaste dienst. Voordat ze in Heerlen aan de slag ging, was ze actief als adviseur en chef de bureau bij het reisbureau van Vroom en Dreesmann in Den Bosch.

Ook werkte ze heel wat jaren op de administratie van Het Klaverblad, een gratis huis-aan-huis blad in Vught.

‘Daar heb ik een leuke tijd gehad’, blikt Resie kort terug. ‘Ik had een gevarieerde job waarbij ik met allerlei mensen in aanraking kwam: met adverteerders,

lezers, redacteuren en bezorgers, kortom iedereen die betrokken was bij het maken van een weekkrant.’

Nadat Resie en haar man naar Zuid-Limburg verhuisden, belandde ze bij Voltec. ‘In die elf jaar dat ik hier nu werk, heb ik een plezierig contact opgebouwd met alle collega’s en met de grote groep klanten van ons bedrijf. Als administratief medewerkster houd ik me met van alles en nog wat bezig: factureren, de dagelijkse post, de telefoon en het verwerken van de inkoopfacturen. Maar ook het verzenden van herinneringen en aanmaningen en de administratie van de haspelretourservice. Ik ben als steun en toeverlaat van de binnendienst de laatste schakel in de keten leverancier kabelproducten - klant. Oh ja, de verlofregistratie van alle medewerkers ligt eveneens op mijn bordje. Ik werk met plezier in een team van voornamelijk mannen en heb het hier erg naar mijn zin.’

In haar vrije tijd is Resie van der Steen een enthousiast wandelaar, vertelt ze. ‘Ik lees verder graag, het liefst thrillers, en ben geregeld te vinden in het theater of in de bioscoop. Vooral cabaret is een theatervorm waar ik bijzonder van kan genieten. Waarschijnlijk omdat er dan meestal het nodige te lachen valt. Humor, hè?

Daar heb je het weer…’

Papiergeïsoleerde kabels hebben een koperen of aluminium geleider. Het GPLK-type heeft een buitenmantel van jute of polypropyleen en krijt. De VGPLKkabel is voorzien van een PVC-buitenmantel en maakt voor de isolatie gebruik van bitumineuze lagen, jute en/of oliehoudend papier. De afkortingen staan voor: V = PVC-mantel G = Armering P = Isolatie m.b.v. in olie gedrenkt papier LK = Loodmantel als bescherming tegen olie en chemische stoffen.

Een VGPLK-kabel is geheel anders samengesteld dan de gebruikelijke ‘gewone’ kabel. De drie aders zijn opgebouwd uit samengeslagen koper en zijn elk

voorzien van een in speciale olie gedrenkte papieren isolatie. Om deze drie samengeslagen aders wordt een tweede in olie gedrenkte papieren laag aangebracht. De volgende laag is van lood waarover heen een in teer gedrenkte laag jute komt te liggen. Dit geheel krijgt vervolgens een armering van staalband en tenslotte een rode buitenmantel van PVC (zie afbeelding).

De papieren loodkabel werd en wordt als grondkabel standaard toegepast in waterrijke gebieden of in omstandigheden waar kabels in aanraking kunnen komen met agressieve chemische stoffen. Hij wordt nog geregeld toegepast bij het uitbreiden en vervangen van bestaande kabelnetten of bij reparatie- en onderhoudswerkzaamheden. De voornaamste gebruikers zijn energieleveranciers en producenten van chemische en petrochemische stoffen en producten.

Vanwege voortschrijdende technieken en uit oogpunt van duurzaamheid en milieu wordt de VGPLK-kabel nog maar beperkt toegepast. Het is een van de oorzaken dat hij beperkt verkrijgbaar is. Voltec is dan ook de enige leverancier in Nederland die deze papieren loodkabel voert en volgens de Nederlandse norm HD 621 S1: 1996 / 4-G2 levert in 3-aderige uitvoeringen: 8/10 kV; 10/10 kV en 12,5/12,5 kV. Op verzoek kan Voltec deze kabel produceren volgens specificaties van de klant of met variabele toleranties van de buitendiameter.

lense bedrijf was bereid om voor een relatief kleine lengte kabel de mogelijkheden te onderzoeken die we voor ogen hadden. Het ging daarbij om een speciale brandvertragende en vlam dovende kabel. Die kabel bestaat uit 8 aders volgens een door ons opgegeven kleurenpatroon en passend bij onze schema’s en manuals. Wij gebruiken deze door Voltec ontwikkelde customised kabel voor onze elektronische bedieningssystemen ten behoeve van de scheepsbouw.’

In dit segment heeft ADS van STIGT een ruime keuze uit brugbedieningshendels en processors, de onderneming levert een technisch compleet systeem voor elke mogelijke bedieningsvariant: elektrisch, mechanisch, elektronisch of een combinatie daarvan. ‘Daarnaast leveren we optioneel noodbedienings- en back-upsystemen’, legt Sander Snoek uit. ‘In losse componenten met kabelbomen of ingebouwd in robuuste machinekamerkasten. Wij bouwen onze systemen voor de pleziervaart en de commerciële vaart met of zonder classificatie. Ze zijn gebaseerd op de processors van ZF Marine Electronics en lossen ieder bedieningsprobleem eenvoudig op.’

3

CONNECT

Veilige datakabels Vuur zorgt voor warmte, licht, sfeer en geborgenheid. Vuur kan echter ook gevaarlijk en levensbedreigend zijn: een uitslaande vlammenzee kan onnoemelijk veel menselijk leed en materiële schade veroorzaken.

CONNECT

Resie van der Steen: humor verbindt mensen

Een op de drie branden vindt plaats in gebouwen met als gevolg een gevaarlijke gas- en rookontwikkeling. Dit kan resulteren in een flashover (vlamoverslag). Dan is er sprake van een opeenstapeling van hitte (tot 600 graden Celsius) en gevaarlijke prolysegassen. De tijd van ‘start brand’ tot flashover is in de voorbije decennia fors korter geworden, zo laat dit overzicht zien: • 1950: 15 minuten • 1985: 5 minuten • 2010: 3 minuten

2

Per 1 juli 2017 is de toepassing van CPR op kabels verplicht voor permanente installatie in bouwwerken. Al onze kabels voldoen dan aan de nieuwe geharmoniseerde norm NEN-EN 50575:2014/A1:2016. Die norm specificeert de eisen die aan kabels worden gesteld betreffende het brandgedrag. Voltec introduceert in 2017 gefaseerd haar nieuwe generatie CPR-gecertificeerde kabels. Die zijn geheel in overeenstemming met de gewijzigde wet- en regelgeving.

Voor Nederland zijn de Europese CPR-eisen vertaald in de nieuwe NEN 8012 die de NTA 8012 richtlijn vervangt. In NEN 8012 is het aantal brandclassificaties beperkt tot vier: laag (Eca), middelgroot (Dca- s3, d2, a3), groot (Cca-s1, d1, a1) en zeer groot brandrisico (B2ca-s1, d1, a1).

Meer informatie: 045 - 5718090 (Ruud Splint).

Vroeger werd in de grond-, weg- en waterbouw uitsluitend gebruik gemaakt van gepantserde papierloodkabels. Tegenwoordig is er meer aandacht voor de milieuaspecten van deze kabels en daarom worden er nu hoofdzakelijk kunststofgeïsoleerde kabels toegepast. Toch zal de komende jaren nog heel wat kabelafval vrijkomen dat uit GPLK bestaat, ook bij het vervangen van bestaande laag- en middenspanningskabels.

Om zo min mogelijk kabelafval in het milieu terecht te laten komen heeft de overheid een strikt beleid ontwikkeld. Dat is erop gericht om het ontstaan van kabelrestanten te voorkomen en zoveel als mogelijk eventuele restanten te scheiden in herbruikbare nuttige componenten. Daarnaast is een netwerk ingericht waarbinnen kabelverwerkers zich kunnen ontdoen van het milieu belastende kabelrestanten en hoe die die in te zamelen, bewaren en af te voeren. Daartoe moeten zij beschikken over een vergunning ingevolge de wet

Uit oogpunt van veiligheid, brandbestrijding en hulpverlening is het dan ook belangrijker dan ooit om in gebouwen kabels te gebruiken die voldoen aan de strengste eisen op het gebied van brandvertraging. Deze LEONI datakabels, verkrijgbaar bij Voltec, zijn daar een goed voorbeeld van: - MegaLine® G12-150 S/FTP Categorie 8 B2ca - MegaLine® F10-115 S/FTP Categorie 7A B2ca B2ca - GigaLine® I-B(ZN)BH ® - FiberConnect I-B(ZN)BH B2ca

Nieuwe generatie CPRkabels

Kabelrestanten horen niet in milieu milieubeheer en in voorkomende gevallen over een verklaring van geen bezwaar. Bovendien moeten zij elk jaar de soort en hoeveelheid kabelafval en garnituren melden aan het Ministerie van VROM. Papiergeïsoleerde VGPLK-grondkabels dienen zij aan te bieden bij speciaal hiervoor geselecteerde verwerkers. De opslag van kabelrestanten en -afval gebeurt in gesloten containers.

De stoffen die bij kabels en draden voor verontreinigingen kunnen zorgen zijn lood, koper en aluminium; teer en bitumen; PAK’s; zoutzuur; olie en vetten; chloor en dioxines; kunststoffen; aramidevezels en gel. Deze stoffen kunnen de gezondheid schaden en hebben gevolgen voor de arbeidsomstandigheden.

Wil je meer weten over het juist verwerken van kabelafval en de opslag daarvan? Ga naar: http://www.rivm.nl/bibliotheek/rapporten/609021124.pdf

Het hoe en waarom van een VGPLK-kabel

Customised kabel voor de scheepsbouw ADS van STIGT in Gorinchem speelt al ruim 45 jaar een belangrijke rol als leverancier van keerkoppelingen, tandwielkasten en pompverdeelkasten in de sectoren pleziervaart, megajachten, binnenvaart, visserij, zeevaart, bagger, offshore, grondverzet, landbouw en industrie en mobiliteit. Een team van 40 specialisten staat dagelijks klaar om de klantenkring van de onderneming te ondersteunen. Het bedrijf heeft in de loop der jaren samen met partners tevens diverse elektronische meet-, regel- en bewakingssystemen ontwikkeld. Bijna een halve eeuw ervaring samen met de inzet van technisch goed opgeleide en gespecialiseerde medewerkers stellen ADS van STIGT in staat volledige verantwoordelijkheid te nemen voor deze systemen. Naast verkoop biedt ADS van STIGT tevens onderhouds- en servicediensten op maat aan.

Rob van der Linde van ADS van STIGT: ‘Wij zijn bij Voltec terecht gekomen door persoonlijk contact met een van haar accountmanagers. Het Heer-

In de Nederlandse bodem ligt meer dan 280.000 kilometer grondkabel om energie en signalen te vervoeren. Voor wat betreft de opbouw en samenstelling van deze grondkabels zijn er drie hoofdtypen: de papiergeïsoleerde kabel, de met kunststof geïsoleerde kabel en glasvezelkabels. In dit artikel gaan we nader in op de VGPLK-kabel: de traditionele papierloodkabel die door oude rotten in het vak ook wel de ‘teerkabel’ wordt genoemd. Naast papierloodkabels zijn er ook oliedrukkabels en gasdrukpijpkabels.

Acteur en regisseur Charlie Chaplin is niet alleen bekend door de tragikomische en hilarische films waarin hij speelde of die hij regisseerde. Veel mensen weten niet dat hij daarnaast levenswijsheden bedacht waar je inspiratie of moed uit kunt putten.

Een van de uitspraken van deze legendarische komiek is ‘Een dag niet gelachen is een dag niet geleefd’. Als die op één persoon van toepassing is, is het wel Resie van der Steen, de goedlachse en vrolijke administratief medewerkster bij Voltec. Resie heeft een positieve levensinstelling, vertelt ze enthousiast. Ze bekijkt het leven zoveel mogelijk van de zonnige kant. ‘Humor speelt daarin een belangrijke rol’, legt ze graag uit.

‘Humor zorgt er namelijk voor dat je tegenslagen en pech relativeert, humor maakt het leven lichter, de moeite waard. Humor verbindt: mensen die om hetzelfde samen kunnen lachen voelen zich met elkaar verbonden. En de endorfine die vrij komt als je lacht werkt bevrijdend en zorgt voor een goed gevoel.’

Resie werkt inmiddels elf jaar bij Voltec, vertelt ze.

Eerst een half jaar als uitzendkracht, daarna in vaste dienst. Voordat ze in Heerlen aan de slag ging, was ze actief als adviseur en chef de bureau bij het reisbureau van Vroom en Dreesmann in Den Bosch.

Ook werkte ze heel wat jaren op de administratie van Het Klaverblad, een gratis huis-aan-huis blad in Vught.

‘Daar heb ik een leuke tijd gehad’, blikt Resie kort terug. ‘Ik had een gevarieerde job waarbij ik met allerlei mensen in aanraking kwam: met adverteerders,

lezers, redacteuren en bezorgers, kortom iedereen die betrokken was bij het maken van een weekkrant.’

Nadat Resie en haar man naar Zuid-Limburg verhuisden, belandde ze bij Voltec. ‘In die elf jaar dat ik hier nu werk, heb ik een plezierig contact opgebouwd met alle collega’s en met de grote groep klanten van ons bedrijf. Als administratief medewerkster houd ik me met van alles en nog wat bezig: factureren, de dagelijkse post, de telefoon en het verwerken van de inkoopfacturen. Maar ook het verzenden van herinneringen en aanmaningen en de administratie van de haspelretourservice. Ik ben als steun en toeverlaat van de binnendienst de laatste schakel in de keten leverancier kabelproducten - klant. Oh ja, de verlofregistratie van alle medewerkers ligt eveneens op mijn bordje. Ik werk met plezier in een team van voornamelijk mannen en heb het hier erg naar mijn zin.’

In haar vrije tijd is Resie van der Steen een enthousiast wandelaar, vertelt ze. ‘Ik lees verder graag, het liefst thrillers, en ben geregeld te vinden in het theater of in de bioscoop. Vooral cabaret is een theatervorm waar ik bijzonder van kan genieten. Waarschijnlijk omdat er dan meestal het nodige te lachen valt. Humor, hè?

Daar heb je het weer…’

Papiergeïsoleerde kabels hebben een koperen of aluminium geleider. Het GPLK-type heeft een buitenmantel van jute of polypropyleen en krijt. De VGPLKkabel is voorzien van een PVC-buitenmantel en maakt voor de isolatie gebruik van bitumineuze lagen, jute en/of oliehoudend papier. De afkortingen staan voor: V = PVC-mantel G = Armering P = Isolatie m.b.v. in olie gedrenkt papier LK = Loodmantel als bescherming tegen olie en chemische stoffen.

Een VGPLK-kabel is geheel anders samengesteld dan de gebruikelijke ‘gewone’ kabel. De drie aders zijn opgebouwd uit samengeslagen koper en zijn elk

voorzien van een in speciale olie gedrenkte papieren isolatie. Om deze drie samengeslagen aders wordt een tweede in olie gedrenkte papieren laag aangebracht. De volgende laag is van lood waarover heen een in teer gedrenkte laag jute komt te liggen. Dit geheel krijgt vervolgens een armering van staalband en tenslotte een rode buitenmantel van PVC (zie afbeelding).

De papieren loodkabel werd en wordt als grondkabel standaard toegepast in waterrijke gebieden of in omstandigheden waar kabels in aanraking kunnen komen met agressieve chemische stoffen. Hij wordt nog geregeld toegepast bij het uitbreiden en vervangen van bestaande kabelnetten of bij reparatie- en onderhoudswerkzaamheden. De voornaamste gebruikers zijn energieleveranciers en producenten van chemische en petrochemische stoffen en producten.

Vanwege voortschrijdende technieken en uit oogpunt van duurzaamheid en milieu wordt de VGPLK-kabel nog maar beperkt toegepast. Het is een van de oorzaken dat hij beperkt verkrijgbaar is. Voltec is dan ook de enige leverancier in Nederland die deze papieren loodkabel voert en volgens de Nederlandse norm HD 621 S1: 1996 / 4-G2 levert in 3-aderige uitvoeringen: 8/10 kV; 10/10 kV en 12,5/12,5 kV. Op verzoek kan Voltec deze kabel produceren volgens specificaties van de klant of met variabele toleranties van de buitendiameter.

lense bedrijf was bereid om voor een relatief kleine lengte kabel de mogelijkheden te onderzoeken die we voor ogen hadden. Het ging daarbij om een speciale brandvertragende en vlam dovende kabel. Die kabel bestaat uit 8 aders volgens een door ons opgegeven kleurenpatroon en passend bij onze schema’s en manuals. Wij gebruiken deze door Voltec ontwikkelde customised kabel voor onze elektronische bedieningssystemen ten behoeve van de scheepsbouw.’

In dit segment heeft ADS van STIGT een ruime keuze uit brugbedieningshendels en processors, de onderneming levert een technisch compleet systeem voor elke mogelijke bedieningsvariant: elektrisch, mechanisch, elektronisch of een combinatie daarvan. ‘Daarnaast leveren we optioneel noodbedienings- en back-upsystemen’, legt Sander Snoek uit. ‘In losse componenten met kabelbomen of ingebouwd in robuuste machinekamerkasten. Wij bouwen onze systemen voor de pleziervaart en de commerciële vaart met of zonder classificatie. Ze zijn gebaseerd op de processors van ZF Marine Electronics en lossen ieder bedieningsprobleem eenvoudig op.’

3

CONNECT

CONNECT

­4

M+R 2017 in Antwerpen

Voor complexe verhuisklussen klop je bij Convoi aan

Onbeperkte mogelijkheden met instrumentatiekabels

Op 29 en 30 maart vindt in Antwerp Expo M+R 2017 plaats, een gespecialiseerd event voor procesinstrumentatie in het hart van de grootste (petro)chemiecluster van Europa: Antwerpen. Voltec België is met haar stand F-460 één van de standhouders die op deze beurs vertegenwoordigd zijn.

Convoi is een internationaal opererend verhuis- en verplaatsingsbedrijf waarvoor geen uitdaging te groot is. Iedereen herinnert zich ongetwijfeld de verhuizing van Rembrandts schilderij De Nachtwacht van en naar het Rijksmuseum voor en na de jarenlange verbouwing. De verhuizer? Convoi. Ook de plaatsing van een vloertegelpers van 110 ton bij Koninklijke Mosa, het demonteren en verplaatsen van een complete vergasinstallatie van Duitsland naar India, het plaatsen en installeren van een rotatiepers in Baarle-Nassau en tal van andere bijzondere projecten zijn het bedrijf op het lijf geschreven.

Instrumentatiekabels zorgen in veel gevallen voor onbeperkte mogelijkheden en oplossingen in het geval van bijzondere elektrische, chemische of mechanische eisen. Tevens kan de klant bij specifieke proces- of klantgebonden eisen met instrumentatiekabels ook voor maatwerk kiezen. In dit artikel bespreken we de opbouw van deze kabel aan de hand van een schematisch overzicht.

M+R 2017 presenteert de beursbezoeker een overzicht van innovatieve meet- en regeltechnieken voor het beheren en optimaliseren van industriële processen. Verder kan hij er kennismaken met de mogelijkheden van intelligente instrumentatie (met digitale data-input) voor procescontrole, veiligheid, energiebeheer, condition monitoring en diagnostiek. Tevens zijn er conferenties over IoT, procesmetingen & ATEX/AEC 61511 door gerenommeerde wetenschappers en procesingenieurs. Ook is er gelegenheid tot netwerken.

Adres: Antwerp Expo Jan Van Rijswijcklaan 191 - 2020 Antwerpen.

Colofon VoltecConnect is een uitgave van Voltec cv.

Voltec CV Nieuw Eyckholt 282 6419 DJ HEERLEN Postbus 235 6400 AE HEERLEN T +31 (0)45 571 80 90 F +31 (0)45 571 41 32 E info@voltec.nl www.voltec.nl Voltec is bereikbaar van maandag t/m donderdag van 8.15 tot 17.00 uur.

Vrijdag van 8.15 tot 16.00 uur.

Concept en realisatie: Mediaan Communicatie bv, Heerlen Fotografie: Theo Schrooders e.o.

Drukwerk: Schrijen-Lippertz MediaNova bv

De van oorsprong Nederlandse onderneming is gespecialiseerd in industriemontage, industriële verhuizingen en projectverhuizingen. Convoi nam in 2015 de elektrotechnische en automatiseringsactiviteiten van Imtech over. Het bedrijf heeft vestigingen in Nederland, Duitsland, het Verenigd Koninkrijk, Slowakije en India. Daar zijn in totaal een kleine 500 medewerkers dagelijks actief. Voor de realisatie van complexe verplaatsingen beschikt Convoi over een eigen engineering afdeling die innovatieve oplossingen bedenkt voor ‘onmogelijke’ situaties.

Per project worden hiervoor teams samengesteld die bestaan uit internationaal georiënteerde commercieel en technisch competente specialisten.

‘Voor onze projecten kloppen we geregeld aan bij Voltec als leverancier van de kabels die we nodig hebben’, zegt Wil Verstappen, manager procurement bij

Convoi. ‘Daarbij moet je onder meer denken aan (flexibele) stuurstroomkabel, voedingskabel, instrumentatieen datakabel. Voltec heeft een breed scala producten en levert dit tegen scherpe prijzen. Voor ons is dat een belangrijke voorwaarde om zaken te kunnen doen.

Daarnaast is Voltec betrouwbaar in haar service en kwaliteit en zorgt men ervoor dat leveringen keurig op tijd plaatsvinden. We werken bovendien vaak in bijzondere omstandigheden waar snel geschakeld moet worden en hebben dan in Voltec een partner die daartoe in staat is.’

Verstappen is vooral blij met de technische kennis die Voltec heeft. ‘Het bedrijf denkt met ons mee, adviseert ons gevraagd en ongevraagd en levert alternatieve oplossingen aan als de door ons gevraagde kabel niet verkrijgbaar of voorradig is. In de vele jaren dat we ook al via Imtech met Voltec werkten, hebben we dat tot en met heden in een plezierige samenwerking gedaan.’

CPR-norm: wat u nog niet wist Op 1 juli 2013 is de Europese verordening voor bouwproducten, de Construction Products Regulation (CPR) ingegaan. Deze CPR-verordening is bedoeld om betrouwbare informatie over bouwproducten en hun prestaties te verstrekken. Ook kabels vallen onder deze CPR met betrekking tot hun gedrag bij brand. In Nederland wordt via het bouwbesluit de CPR gekoppeld aan de NEN 8012.

Op 10 juli 2015 verscheen in het Publicatieblad van de Europese Unie de geharmoniseerde norm EN 50575:2014. Die specificeert de eisen betreffende het brandgedrag van kabels in bouwwerken. Het betreft elektriciteitskabels en communicatiekabels met geleiders van metaal en glas (glasvezel) voor vaste installatie in gebouwen en civieltechnische werken.

De nieuwe wet- en regelgeving is op 10 juni 2016 gepubliceerd. Vanaf 1 juli 2017 is de verordening verplicht.

Een belangrijke uitzondering op deze CPR-bepaling wordt gemaakt voor instrumentatiekabels, de RE-types zoals de Leoni ICON-kabels, die men gebruikt in de petrochemische en zware industrie. In het Mandate

M443 is deze uitzonderingsclausule als voetnoot opgenomen omdat industriële terreinen of installaties geen verblijfsruimte/-terrein zijn zoals gebouwen en civiele werken (tunnels bijvoorbeeld). Hier is de werkgever op grond van de Arbowet verantwoordelijk voor de veiligheid van zijn medewerkers. RE-kabels die toch het gebouw inkomen worden beschouwd als kabels voor machines zoals beschreven in het Mandate M443: ‘…This mandate does not cover control and power circuits inside machinery or lifts or other cables specifically designed for use in industrial processes carried out on industrial premises.’

Gebouwen vallen wel onder de CPR-verordening en de Nederlandse norm NEN 8012. De bekabeling voor sturing van processen of machines vormen echter geen onderdeel van het gebouw en worden in het bouwbesluit niet benoemd. Ze hoeft dus niet aan de CPR-normering te voldoen.

Informatie: tel. 045 571 80 90 of rsplint@voltec.nl.

1. Wire stranding Meestal bestaan de aders in een instrumentatiekabel uit 7 samengeslagen draden hoogwaardig elektrolytisch koper. In bepaalde gevallen komt het voor dat de aders uit één draad bestaan, één massieve ader.

2. Insulation extrusion De isolatie rond de koperen kern wordt aangebracht door middel van extrusie vanwege de goede elektrische eigenschappen van XLPE (cross-linked-polyethyleen). Indien kabels functiebehoud moeten tonen bij brand zijn er extra mogelijkheden met siliconenrubber of mica-tape.

3. Twisting & screening of insulated wires on double twisting machine De aders worden vervolgens samengeslagen tot paren (2 aders zwart/wit) of triads (3 aders zwart/wit/rood) om onderlinge verstoring (overspraak) te voorkomen. Ze zijn voorzien van een polyesterfolie.

Eenparige kabels worden altijd afgeschermd met aluminiumfolie en een aarddraad om elektrische invloeden van buiten te voorkomen.

4. Multi-element stranding on stranding line & overall screening Hier worden meerdere paren samengeslagen tot een bundel. Heeft de kabel geen verdere elektrische, mechanische en/of chemische bescherming nodig, worden eerst een polyesterfolie en daarna de buitenmantel aangebracht.

Is er wel verdere elektrische afscherming vereist dan worden paren of triads genomen met een afscherming van aluminiumfolie. Ze worden samengeslagen tot een bundel waarna een extra aluminiumfolie met aarddraad en een laatste polyesterfolie worden aangebracht. Hierdoor ontstaan Pimf kabels (pairs in metal foil) of Triple kabels (triads in metal foil). Als laatste wordt de buitenmantel aangebracht, meestal in PVC en altijd in de Moeilijk Brandbare uitvoering volgens IEC EN 50332-3-24.

Voor toepassingen waarbij wel verdere mechanische en/of chemische bescherming nodig is, wordt een instrumentatiekabel voorzien van de volgende extra’s.

5. Extruded bedding under lead scheath Hierbij wordt een extra opvulling aangebracht ter bescherming van de aders.

6. Lead sheath as chemical protection Heeft de kabel chemische bescherming nodig kan men kiezen voor een loodmantel of als alternatief de meer moderne Alnyc constructie. Die bestaat uit een aluminiumband en een extra nylonmantel. Deze Alnyc constructie is lichter en goedkoper.

7. Inner sheath extrusion Over zowel de loodmantel als de Alnyc constructie wordt een PVC binnenmantel aangebracht door middel van extrusie.

8. Armouring of round steel wires Als armering wordt meestal gekozen voor SWA (Steel Wire Armouring), een armering van staaldraden die rond de kabel worden geslagen. Daarnaast zijn er andere opties zoals SWB (Steel Wire Braiding), een omvlechting met dunne staaldraden. Deze zijn mechanisch minder sterk dan SWA, daarentegen zijn ze soepeler in gebruik en toepassing.

9. Outer sheath extrusion Als laatste wordt de buitenmantel aangebracht.

Meestal is deze van PVC, altijd in de uitvoering Moeilijk Brandbaar vlg. IEC EN 50332-3-24. Deze buitenmantel kan naar gelang de gestelde eisen tevens in PE (Polyethyleen) of in Zero Halogeen uitgevoerd zijn.

VOLTEC CONNECT • NR. 8 • MAART 2017

CPR in de praktijk Iedere ingrijpende verandering zorgt voor chaos en daarin dienen zich vaak nieuwe kansen aan.

Dat geldt ook voor de invoering van de nieuwe Construction Products Regulation (CPR) en daarmee eveneens voor het van kracht worden van de norm NEN 8012 voor kabels. Beide harmonisaties gaan in op 1 juli 2017 en zorgen nu al voor verwarring. Die ontstaat niet zo zeer door de regelgeving zelf als wel door de bruuske invoering ervan in de Nederlandse gebouwenmarkt.

CPR schrijft voor waar kabels aan moeten voldoen bij brand. Dat moet leiden tot minder slachtoffers en minder schade in geval van een brand. In Europa worden die nieuwe CPR-genormeerde kabels geruisloos en gefaseerd ingevoerd. Na 1 juli 2017 mogen ze niet meer in het distributiekanaal gebracht worden. Wat nog in de schappen ligt bij groothandels en installateurs mag echter worden gebruikt.

In Nederland ligt dit complexer. Het gebruik van CPR en niet-CPR genormeerde kabels is gekoppeld aan het bouwbesluit. De datum van de afgifte van de bouwvergunning kan bepalend zijn voor het wel of niet mogen toepassen van CPRgenormeerde kabels. Is de vergunning na 10 juni 2016 afgegeven en wordt er na 1 juli 2017 gestart met de bouw dan zijn CPR kabels verplicht. Echter tot en met vandaag is er geen geaccrediteerde instantie die CPR-genormeerde kabels van een certificaat voorziet. De nog in magazijnen opgeslagen voorraden slow movers zullen hun waarde deels verliezen. Ik vind dat de sectie kabel van onze “brancheorganisatie” Fedet moet zorgen voor een onafhankelijk branchebreed beeld. Ik stel helaas vast dat Fedet de spreekbuis is van de top-3 kabelproducenten en als zodanig met nepnieuws olie op het vuur gooit en zo voor nog meer chaos en onduidelijkheid zorgt.

Mijn advies: ben open en eerlijk in wat je doet, informeer je klanten precies hoe het zit en houd je aan de regels. Zorg dat je je zaken op orde hebt, voldoe aan de regels en steun je klanten waar nodig. Dan dienen die nieuwe kansen zich nagenoeg vanzelf aan.

Peter van de Goor, commercieel directeur

1