Welzijn

WELZIJN IN DE BOUWSECTOR

De bouw is in België één van de sectoren met het hoogste aantal arbeidsongevallen. Werknemers komen door diverse werkzaamheden in contact met tal van risicofactoren. Premed gidst je langs een aantal veelvoorkomende risico’s in deze sector en stelt preventiemaatregelen voor ter beheersing van deze risico’s.

Tekst: Brenda Vanmontfort, Preventieadviseur bij Premed

FYSIEKE OVERBELASTING

Fysieke overbelasting komt regelmatig voor in de bouwsector. Werknemers werken vaak in een belastende houding en moeten grote inspanningen leveren. Hierdoor worden spieren en gewrichten overbelast. Deze impact kun je verminderen door gepaste hulpmiddelen en rugsparende tiltechnieken te gebruiken. Steekkarren, (steen)kruiwagens, boorhamerframes, kuiphouders en mortelmengmachines zijn voorbeelden van hulpmiddelen die, afhankelijk van de discipline, kunnen dienen. Om het werk aangenamer te maken, kun je ook kniebeschermers of schuimmatten gebruiken. Verder is het belangrijk dat je de natuurlijke kromming van de rug, “een rechte rug”, bewaart bij het uitvoeren van de werken. Dit niet alleen tijdens het tillen, maar ook bij het metselen, scheppen of rijden met een kruiwagen.

HOOGTE

Een ander risico waaraan werknemers in de bouw vaak worden blootgesteld, is vallen van hoogten. Cruciaal is daarom steeds het geschikte arbeidsmiddel (ladder, stijger, gondel enz.) te voorzien. Vervolgens moeten er passende collectieve en nadien persoonlijke beschermingsmiddelen worden gebruikt. Leuningen zijn een voorbeeld van een collectief beschermingsmiddel. Er bestaan verschillende soorten leunsystemen per type valrisico. Het is echter belangrijk dat de leuning voldoende weerstand biedt om de val van een persoon op te vangen. Anders ontstaat er een vals veiligheidsgevoel. Een antivalharnas en veiligheidshelm zijn persoonlijke beschermingsmiddelen. Maatregelen die een val verhinderen hebben voorrang op maatregelen die de gevolgen van een val beperken, al is een combinatie ook mogelijk. Tenslotte is ook opleiding van de werknemers en signalisatie van belang.

SNIJWONDEN

Om snijwonden te voorkomen is het belangrijk dat veiligheidsvoorzieningen intact zijn en gereedschap correct wordt gebruikt en onderhouden. Bovendien is orde en netheid van belang en moeten geschikte persoonlijke beschermingsmiddelen en nauwsluitende kledij gedragen worden.

GEVAARLIJKE STOFFEN

Werknemers in de bouw komen ook regelmatig in contact met gevaarlijke stoffen. Bij boren of zagen zonder watertoevoer kan de grenswaarde voor kwartsstof bijvoorbeeld worden overschreden. Afhankelijk van de werken, kan watertoevoer of afzuiging worden toegepast ter beheersing. Aanvullend kan ademhalingsbescherming gebruikt worden. Ook cement kan voor irritaties zorgen door het droog- en verhardingsproces. Pleisters kunnen irritatie van de luchtwegen en de huid, zweren en brandwonden veroorzaken. Bij contact met deze stoffen, raden we aan om werkkledij niet mee naar huis te nemen en om voor een goed geventileerde werkpost te zorgen. Bovendien is het van belang dat de handen met zeep gewassen worden vóór het eten en vóór én na een toiletbezoek. Ook asbest is een niet te vergeten chemische stof.

1/3 van de arbeidsongevallen in de bouwsector wordt veroorzaakt worden door vallen van ladders, stijgers of gondels.

LAWAAI EN TRILLINGEN

Werktuigen zoals betonboren, frezen en slijp- en zaagmachines produceren bijzonder veel lawaai. Geluidsdemping, periodiek onderhoud en gehoorbescherming kunnen een oplossing bieden. Werknemers komen in contact met trillingen bij het gebruik van diverse werktuigen of -voertuigen. Daarom moet bij de aankoop zoveel mogelijk voor trillingsarm materiaal gekozen worden. Overweeg bij werktuigen technische hulpmiddelen om de trillingen te verminderen. Een breekhamer kun je bijvoorbeeld ook bevestigen aan een kraanarm in plaats van het manueel gebruik. Ook schokdempers, handvaten en isolatie beperken trillingen. Bij werkvoertuigen is een goede trillingsdemping en instelbaarheid van de stoel van groot belang. Tenslotte kun je trillingen voorkomen door periodiek onderhoud van de werktuigen en -voertuigen.

RISICO-INVENTARISATIE EN -BEOORDELING

Het is steeds van belang de aanwezige risico’s te identificeren en beoordelen, ongeacht de aard van de werken. Dit doe je vooraleer de werkzaamheden starten. Het is namelijk essentieel de nodige preventiemaatregelen te nemen om veilig te werken. Deze maatregelen neem je op in het veiligheids- en gezondheidsplan en slaan op de arbeidsposten, de verschillende activiteiten en de gebruikte technieken.

COÖRDINATIE EN VERANTWOORDELIJKHEDEN

Vaak werken verschillende ondernemingen op één werf. Zij moeten samenwerken bij de uitvoering van de veiligheids- en gezondheidsmaatregelen voor de werknemer. De opdrachtgever of de bouwdirectie belast met de uitvoering of met de controle zorgt voor de organisatie en coördinatie van de werkzaamheden. Daarnaast staan ze in voor de samenwerking tussen alle medewerkers op de bouwplaats. De organisatie en hiërarchische structuur variëren op elke werf. De werfleider of ploegbaas draagt in elk geval een grote verantwoordelijkheid met betrekking tot het naleven van de preventiemaatregelen bij de uitvoering van de werken.

OPLEIDING EN INSTRUCTIES

Om de veiligheid van de werknemers te vrijwaren, is het noodzakelijk om passende opleidingen en instructies te voorzien. Een aangepast onthaal en opleidingsplan zijn onmisbaar voor nieuwe werknemers. Ook ervaren medewerkers hebben nood aan opleiding en vorming bij het toepassen van nieuwe technieken. Bovendien kan een regelmatig herhaalde, korte infosessie over de veiligheid en gezondheid helpen om de werknemers bewust te maken over de aanwezige risico’s. Indien nodig, moet de taal van de opleiding en de instructies aangepast worden, zodat ook anderstalige werknemers op de hoogte zijn.

i Mocht je meer info en/of ondersteuning nodig hebben, contacteer dan je externe dienst of mail naar info@premed.be.

We helpen je graag verder.