DELBOO

100 jaar

Het valt me op dat ik de laatste tijd meer en meer bedrijfsleiders over de vloer krijg die eenzelfde ambitie uitstralen: zij willen hun bedrijf 100 jaar of meer laten worden. Een bedrijf dat dus over de generaties heen binnen de familie blijft en de motor vormt voor de welvaart van de familie.

Die bedrijfsleiders denken met andere woorden helemaal niet aan een verkoop, maar juist aan de verdere uitbouw van hun bedrijf. Het bedrijf met al zijn stakeholders is daarbij primordiaal en de familie secundair. Ze willen zich dan ook zodanig organiseren dat geen enkel familielid de mogelijkheid krijgt om door ruzie een verkoop aan derden te verplichten. Voorwaar dus een mooie ambitie, maar waaraan moet dan allemaal gedacht worden?

1. ACTIEVE VERSUS PASSIEVE AANDEELHOUDERS

De meeste ondernemers zijn zelf uiteraard actieve ondernemers en gaan er meestal vanuit dat de actieve aandeelhouder de passieve moet uitkopen. Dat is natuurlijk niet zo. Er moet een duidelijk onderscheid worden gemaakt tussen de rol van een passieve aandeelhouder en die van een actieve bestuurder of manager. In de mate dat de juiste vergoeding voor die laatste rol betaald wordt, hetgeen meestal door een onafhankelijk remuneratiecomité wordt bepaald, wordt de angel uit de voet getrokken.

De passieve aandeelhouder moet natuurlijk wel van tijd tot tijd vergoed worden voor het kapitaal dat hij of zij in het bedrijf geïnvesteerd heeft. Daarom is een dividendbeleid, waarbij uiteraard het belang van (de groei) van het bedrijf ten opzichte van de aandeelhouder moet worden afgewogen, essentieel. Vaak wordt daarbij voorzien dat bijv. minimum 20% van de geconsolideerde winst aan de aandeelhouders moet worden uitgekeerd.

2. DE ROL VAN DE FAMILIE IN HET BEDRIJF

Een ander heikel punt is de rol van de familie in het bedrijf. Kan iedereen zomaar in het bedrijf komen of zijn daarvoor bepaalde kwalificaties vereist (diploma’s, ervaring, enz…). Wat met de schoonfamilie, mag die ook in het bedrijf werken of juist niet?

Wie komt in aanmerking om bestuurder te worden en hoeveel bestuurders mogen er per familietak afgevaardigd worden? Hoe worden die binnen elke tak gekozen?

3. VERKOOP VAN DE AANDELEN

Aangezien het doel erin bestaat het bedrijf 100 jaar in familiale handen te houden, is een verkoop van de aandelen in principe niet gewenst. Men kan dit wel een bepaalde tijd tegenhouden, maar men kan er onmogelijk voor zorgen dat iemand nooit zijn rechten in een bedrijf zou kunnen verkopen. Door op gezette tijden een interne markt binnen de familie te creëren, waarbij er op voorhand een bepaalde prijsberekeningsmethode wordt vastgelegd, kan dit proces binnen de juiste bandbreedte gehouden worden. Voor zover de aandelen geleidelijk door andere familieleden ingekocht kunnen worden, stelt zich ook hier geen probleem. Economisch zal de verkoper meestal niet de beste zaak doen, maar niemand is uiteraard verplicht te verkopen.

Al deze doelstellingen, regels en afspraken worden meestal vastgelegd in een Stichting Administratiekantoor, gekoppeld aan een familiecharter. Daarbij zullen de statuten van de stichting (de laatste tijd verdient een Belgische stichting zeker de voorkeur op een Nederlandse) als het ware de grondwet van de familieafspraken met betrekking tot het bedrijf vormen. Die liggen dus vast, maar kunnen met unanimiteit of met een bijzondere meerderheid steeds gewijzigd worden. Indien er dus wrevel ontstaat in de familie, weet iedereen waaraan zich te houden en indien er grote consensus is, kan alles gewijzigd worden in functie van nieuwe noden of gewijzigde wensen. Het familiecharter zal dan eerder de softlaw vormen, waarin afspraken zoals opleiding en vorming van de familie worden vastgelegd of welke waarden cruciaal zijn in de bedrijfsvoering.

Ondernemers die de ambitie hebben hun bedrijf nog 100 jaar te laten bestaan, maken hier best wat tijd en ruimte voor vrij. Dit is voorwaar geen makkelijke oefening.

Mark Delboo, DELBOO

MAAK KENNIS MET ONZE EXPERTISE

PLAN UW VERMOGEN OP TOPNIVEAU

• Estate planning • Familiaal charter • Bedrijfsoverdrachten • Familiale betwistingen • Fiscale planning • Fiscale regularisatie