Luc Vanhout en Alain Croon over corona-effect in vastgoed

Alain Croon:

“In de retail zien we dat winkeliers hun concepten gaan herbekijken omwille van de ongelofelijke toename van het online shoppen.”

Luc Vanhout:

“De coronacrisis drijft ons letterlijk uit elkaar. Mensen willen opnieuw meer ruimte in en rond hun woning.”

Binnen afzienbare tijd is de coronacrisis slechts een bobbel in de weg.”

minder gevuld dan normaal en hebben vier op de tien bedrijven minder contacten voor eventuele nieuwe opdrachten.

VIRUS DRIJFT ONS UIT ELKAAR

“Het is niet abnormaal dat de coronacrisis ook de bouw- en immowereld beroert”, vertelt Luc Vanhout. “De voorbije jaren zagen we een geleidelijke omslag in de bouwtrends. We gaan naar de verdichting van de steden en kernen van gemeenten. Bedoeling is om met z’n allen compacter te gaan wonen en om in gebouwen verschillende functies te gaan combineren. In het verlengde van deze trend hebben we ook meer aandacht voor de kwaliteit van de publieke ruimte en kiezen we voor performanter openbaar vervoer, zodat we minder ruimte – zeker in de kernen - aan parkeerplaatsen moeten opofferen. Op die manier willen we de druk op de open ruimtes in Vlaanderen wegnemen. Maar de coronacrisis zorgt opeens voor een tegenbeweging: het virus drijft ons letterlijk uit elkaar. Mensen willen opnieuw meer ruimte in en rond hun woning en de laatste plek waar we vandaag willen zitten is op een bus of in een trein.” In onze bedrijven en kantoorgebouwen zien we hierdoor op dit moment weinig beweging. “Aangezien het verplicht is werken zoveel mogelijk medewerkers thuis”, stelt Alain Croon. “Hierdoor staan heel wat kantoren leeg, wat uiteraard niet bevorderlijk is voor de investeringsplannen van de bedrijven. Projecten die al in de uitvoeringsfase zitten, staan even on hold en nieuwe plannen gaan de koelkast in. Ook in de retail zien we dat winkeliers – omwille van de ongelofelijke toename van het online shoppen – hun concepten gaan herbekijken.”

SOCIALE WEZENS

Toch is dit volgens Vanhout en Croon slechts een tijdelijk fenomeen. “De vaccinatiecampagne is op volle toeren aan het komen, het vertrouwen keert terug en binnen afzienbare tijd is de coronacrisis slechts een bobbel in de weg”, denkt Vanhout. “Zeker wat betreft bedrijfs- en commerciële panden. In heel wat bedrijven stellen zowel medewerkers als leidinggevenden nu al vast dat permanent thuiswerken geen ideale situatie is. Voor veel werknemers is het lastig om zoveel tijd alleen in een kleine ruimte te besteden en heel wat thuis-

werkers hebben het ook niet gemakkelijk om de juiste balans tussen werk en privé te vinden. Het pendelen tussen kantoor en thuis is vaak de beste manier om even af te schakelen.”

“Mensen zijn nu eenmaal van nature sociale wezens”, vult Croon aan. “We functioneren beter in groep. Zo snel als het kan, gaan we dan ook (deels) terugkeren naar onze kantoren. Waarschijnlijk niet meer allemaal vijf dagen per week en we gaan de ruimtes ook niet meer zo volproppen als voor de coronacrisis. Per werkplek gaan we meer ruimte voorzien, waardoor de kantoren – hoewel er minder volk aanwezig zal zijn – niet perse kleiner gaan worden.”

INZETTEN OP BELEVING

Ook de retail gaat zeker niet verdwijnen. “Winkels gaan het wel anders aanpakken”, stelt Croon. “Tijdens de pandemie hebben we allemaal gemerkt dat we niet houden van het runshoppen. Alleen de winkel in en op dertig minuten tijd binnen en buiten, dat vinden we niks. Dat soort inkopen zullen we wel online doen. Wanneer we echt gaan shoppen, dan willen we een totaalbeleving. Rustig naar het centrum, zonder parkeerstress. Gezellig slenteren langs de winkels, tussendoor rustig iets gaan drinken en de shopping experience afsluiten met een restaurantbezoek en een filmpje. Onze centra waren voor de uitbraak van de coronacrisis al volop aan het investeren in die belevingscultuur en dat zullen ze ook na de crisis blijven doen.”

“We gaan investeringen in grotere projecten op bouwblokniveau – die multidisciplinair worden aangepakt – blijven zien”, besluit Vanhout. “In deze projecten gaan we de combinatie zien van wonen, werken en winkelen. Met voldoende aandacht voor open en groene ruimte. Het Paterspand in Turnhout is een mooi voorbeeld van zo’n project. Je gaat ook zien dat deze immobiliënprojecten - nog meer dan vroeger - aangegrepen worden om tekortkomingen uit het verleden te herstellen. In samenspraak met de buurt gaan nieuwe keuzes gemaakt worden, waardoor onze steden en gemeentekernen aangenamer gaan worden om te leven en te werken.”

Peter De Keyzer (Growth Inc.)

REAL ESTATE COMMUNITY VOKA MECHELEN-KEMPEN START OP 23 FEBRUARI

In de eerste sessie van 2021 van de Real Estate Community gaat het over de vastgoedsector als veerkrachtige sector. • Impact van de coronacrisis op lange termijn. Economische en financiële outlook. • Keynote door Peter De Keyzer (Growth Inc.) en Johan Van Gompel (KBC)

Deelnemen voor deze community is exclusief voor Voka-leden en op basis van kandidaatstelling.

De plaatsen in deze community zijn beperkt. Meer info en kandidaatstelling via www.realestatecommunity.be

EEN GOEDE VERZEKERING IS EEN MUST OM ZORGELOOS TE BOUWEN

BOUWEN ZONDER ZELF GESLOOPT TE WORDEN

Door de lage rente op spaarrekeningen en het grote risico van andere beleggingsvormen zijn de aankoop en de ontwikkeling van vastgoed een populaire investering. Helaas worden de risico’s die de realisatie van een bouwproject met zich meebrengt vaak onderschat.

COMPLEXE SCHADEAFHANDELING Bij een bouwproject zijn tal van partijen betrokken. Wanneer er zich tijdens of na de bouwfase een schade voordoet, is het vaak een complex vraagstuk om te bepalen wie ervoor aansprakelijk is. Om goed beschermd te zijn, is het dan ook verstandig zelf het heft in handen te nemen en niet alleen te rekenen op de verzekeringen van de andere partijen.

Zo blijken de klassieke verzekeringspolissen niet altijd te voldoen. Een ABR-verzekering (Alle Bouwplaatsrisico's) dekt bijvoorbeeld materiële schade die zich op de werf voordoet. Maar komt ze ook tussen bij schade door nieuwe bouwtechnieken of verplichte bouwnormen? En voor fabricagefouten of schade na de voorlopige oplevering? De verplichte tienjarige aansprakelijkheidsverzekering (Wet Peeters-Borsus) moet de partijen die bij een bouwproject betrokken zijn beter beschermen. Maar vergoedt ze eveneens de letsels die een toevallige voorbijganger oploopt wanneer hij geraakt wordt door een onstabiel balkon dat naar beneden valt?

Praktijkvoorbeelden tonen ook aan dat lang niet alle partijen beseffen welke schades hen ten laste gelegd kunnen worden: • De bouwheer kan aansprakelijk gesteld worden voor schade aan het pand van zijn buren, zelfs als hij zelf geen werken uitgevoerd heeft. Nabijgelegen woningen kunnen bijvoorbeeld barsten in de muren oplopen door trillingen. • De projectontwikkelaar kan persoonlijk aansprakelijk gesteld worden voor de gevolgen van een val van een onderaannemer die een niet-gekeurde ladder gebruikt. Wanneer bij een schadegeval blijkt dat één van de partijen niet of onvoldoende verzekerd is, wordt de afhandeling helemaal ingewikkeld.

WATERDICHTE BESCHERMING Aan zulke situaties wil Van Dessel Insurance Brokers een einde maken. Daarom heeft de verzekeringsmakelaar zijn ruime ervaring in het verzekeren van bouwprojecten gebundeld in een expertenteam, geleid door Philippe De Brabanter: “Onze specialisten weten als geen ander waar het fout kan lopen. Die kennis hebben we vertaald in op maat gemaakte verzekeringsoplossingen met talloze dekkingsuitbreidingen, waardoor we elke partij de best mogelijke bescherming kunnen bieden. Ons bouwverzekeringsconcept vertrekt vanuit een zelf ontwikkelde risicomatrix waarmee we de specifieke risico’s van elke partij in kaart brengen. Die dekken we dan af met onze eigen verzekeringsproducten die tot de top van de markt behoren. Alle facetten van de lopende contracten worden nadien opgevolgd door een professioneel team.”

HEEFT U INTERESSE IN EEN VRIJBLIJVEND GESPREK OF ADVIES? Neem gerust contact op. Philippe De Brabanter philippe.debrabanter@vandessel.be 0475 36 22 65

Erwin Troch erwin.troch@vandessel.be 0494 58 10 28

Meer informatie op

www.vandessel.be/bouwverzekeringen.

DCA, MEER DAN BOUWEN

Sinds de oprichting in 1969 is bouwbedrijf DCA uit Beerse in constante evolutie. Vooral de afgelopen jaren kende DCA een enorme groei. Als bedrijf onderscheidt het zich in de bouwsector door diversiteit in uitvoeringsactiviteiten. Tussen de verschillende divisies Infra, Bouw, Burgerlijke Bouwkunde, Projectontwikkeling, Sanitair en HVCA en de eigen productie van prefab-betonelementen en wapeningsstaal speelt er een interactieve groepsdynamiek. Dankzij intense samenwerking, betrokkenheid en loyaliteit van alle medewerkers werd het bedrijf toonaangevend.

De afdeling DCA woonprojecten maakt onderdeel uit van het algemeen bouwbedrijf DCA dat dankzij 50+ jaar bouwexpertise een project van ruwbouw tot eindafwerking perfect in goede banen kan leiden. Daarnaast helpt de persoonlijke klantenbegeleiding de klanten bij elke stap doorheen het hele bouwproces.

PROJECTONTWIKKELING De dienst Projectontwikkeling is binnen DCA verantwoordelijk voor het realiseren van voornamelijk residentiële projecten, maar ook voor verkavelingen en kleinere appartementsgebouwen. Hoe gaat dat precies in zijn werk? In een notendop: concreet staan we in voor de prospectie van geschikte gronden en panden. Nadat het bouwteam met architecten en studiebureau is samengesteld en de bouwaanvraag is ingediend, stellen we een commercieel en technisch dossier op en bepalen we in samenwerking met de eigen calculatiedienst de bouwkost. Een correcte en doordachte kostenbepaling en kwaliteit van de opgemaakte dossiers nam de laatste jaren enorm aan belang toe. Dat komt omdat de gevolgen voor andere afdelingen die met het dossier in aanraking komen zeer groot kunnen zijn, evenals het rendement van het bouwproject indien de bouwkost niet correct wordt ingeschat. We nemen tot slot de rol van bouwheer op en staan de afdeling Uitvoering bij tijdens de bouwwerken. We kijken er mee op toe dat alles verloopt zoals afgesproken met de klant. Op die manier staan we dus mee in voor de belangen van deze laatste.

ONTZORGING VAN DE EINDKLANT Als design en build-ontwikkelaar is DCA nauw betrokken bij het volledige proces, zowel in de ontwerpfase als in de bouw van het project, van het verwerven van de grond tot de oplevering aan de eindklant. We begeleiden de koper van meet af aan. We luisteren, denken mee en geven advies. Ons team van experts staat doorheen het volledige proces klaar en haalt bij elke stap het onderste uit de kan met maar één doel voor ogen: de koper het project van zijn dromen bezorgen terwijl deze op zijn twee oren slaapt.

WAT JE ZELF DOET... Die volledige ontzorging is alleen maar mogelijk omdat we bijna het volledige traject onder eigen dak hebben. Op technisch vlak (afdeling Bouw, de prefab betonafdeling Predil, eigen loodgieters, schrijnwerkerij Coraco die instaat voor maatwerk meubilair, deuren, parket, keukens, …), maar ook met ondersteunende diensten als ontwikkeling, aankoop, verkoop, marketing en een juridische dienst, kopersbegeleiding, studiedienst, ...

PROJECT OP MAAT Deze klantgerichte totaalaanpak maakt een efficiënte coördinatie en realisatie mogelijk. Elk project is uniek en dus ligt de klemtoon ook vaak anders: duurzaamheid, BEN-woning, architecturale uitstraling of net eenvoud. We stellen in functie van de wensen van de eindklant een gepast bouwteam samen om een project op maat van zijn wensen te realiseren.

GROEI DOOR KWALITEIT De evolutie van deze afdeling toont aan dat deze aanpak zijn vruchten afwerpt. Sinds de oprichting van de afdeling Projectontwikkeling in 2014 groeide de algemene interne betrokkenheid in de opmaak van de dossiers, en daarmee ook de kwaliteit. Dat zorgde voor een continue vergroting van de portefeuille. Ook voor de komende jaren zitten enkele mooie projecten in de pijplijn en we blijven volop met open vizier prospecteren in heel Vlaanderen.

TRENDS & ONTWIKKELINGEN “We merken dat de belangstelling voor kwalitatief wonen is toegenomen door corona. Dat was zeker het geval tijdens de eerste lockdownperiode toen de mensen – letterlijk – in hun kot moesten blijven. In die zin heeft deze crisis dus een positief effect gehad op onze activiteiten. Sinds mei hebben we de verkoop zien stijgen. 2020 was ondanks corona een zeer goed jaar voor ons”, zegt bestuurder Luc Neefs. “Corona heeft ook nieuwe woontendensen geïnitieerd. De vraag naar buitenruimte – een tuin of een ruim, comfortabel terras – is duidelijk toegenomen. Maar dat is iets waar wij in het verleden sowieso al veel aandacht aan besteedden. Een andere belangrijke tendens is het thuiswerken. We verwachten dat dit zich ook na deze crisis zal doorzetten, want mensen hebben de voordelen ervan ontdekt. Een home office zou dan misschien wel eens een standaard onderdeel van de woning kunnen worden. Nu gebeurt thuiswerken nog vaak aan de keukentafel of aan een klein bureautje in de slaapkamer. Dat is niet ideaal. Een mogelijke oplossing is een extra ruimte te voorzien en dus grotere appartementen of woningen te bouwen. Maar dat druist volgens ons in tegen de trend naar compacter wonen. De statistieken en bevolkingsprognoses tonen een evolutie naar kleinere gezinnen en ook naar meer eenpersoonsgezinnen. De nood aan ruime wooneenheden neemt dus af. Een compacte woning of appartement is gewoon een stuk goedkoper. Verder speelt ook een verschuiving in het uitgavenpatroon en de behoeften van mensen in de kaart van compacter wonen. Je ziet dat vooral in de steden, waar mensen de stad beleven als een soort verlengde van de huiskamer. Dat zijn allemaal trends die we al zagen voor corona en waarvan we geloven dat die zich nog zullen doorzetten eens deze gezondheidscrisis onder controle is.”

www.project-antonius.be

www.montevideo-residence.be www.project-antonius.be

SLIMME WATERRECUPERATIE MET HEMELWATERPLANNEN

VAN DE REGEN UIT DE DRUP

Lange droge periodes, afgewisseld met momenten waarin te veel water valt op te korte tijd: het wordt stilaan het nieuwe weerbeeld in Vlaanderen. Een klimaatverandering met een grote impact op de voortdurende beschikbaarheid van water. Pidpa zoekt mee naar duurzame oplossingen en werkte een aantal voorbeelddossiers uit, ook voor bedrijvenzones.

De droogteproblematiek en het zoeken van oplossingen vormt op alle beleidsniveaus een belangrijk agendapunt. Getuige hiervan de ‘Blue Deal’ van de Vlaamse regering: een toekomstgericht actieplan tegen de droogte met meer dan 70 concrete acties. Uitgangspunt zijn en blijven de principes van de Ladder van Lansink. Een goede duurzame oplossing voor water binnen deze klimaatproblematiek bestaat immers erin gebruik te maken van een 3–stap-strategie: eerst en vooral het hemelwater zoveel mogelijk hergebruiken, vervolgens infiltreren en pas in laatste orde vertraagd afvoeren. HEMELWATERPLAN

Als integraal waterbedrijf werkt Pidpa mee aan het zoeken naar duurzame oplossingen die ervoor zorgen dat ook de toekomstige generaties kunnen blijven genieten van ‘voldoende water’. Belangrijk instrument hiervoor zijn de zogenaamde hemelwaterplannen die per gemeente of stad worden opgemaakt. Zij zijn een vertaling van de integrale ruimtelijke visie over waar en hoe het hemelwater afkomstig van bestaande en geplande wegenis, woningen en (on)verharde oppervlakken ter plaatse kan