DE VL A AMSE SCRIPTIEKRANT · Jaargang 7 · winter 2019
2
T ECH N O L O G I E
Tring tring! Het verleden belt! Wie was Ada Lovelace?
Een oude telefoon, een houten kader en een touchscreen. Met deze elementen ontwikkelde Nicole Horward (EhB) een slimme telefoon waarmee je in het museum met het verleden kan babbelen. Aan de andere kant van de lijn hoor je Ada Lovelace, ook wel bekend als de allereerste computerprogrammeur. Nicole Horward doopte haar uitvinding de “Historic Voicebot” en doet uit de doeken hoe ze van idee tot uitvoering ging:
D
aar stond ik dan, midden in het GalloRomeins museum van Fourvière in Lyon. Ik luisterde naar de audiogids, las de plakkaatjes, bladerde door de museumgids. Toch kon ik het antwoord op mijn vraag nergens terugvinden. Kon ik het maar aan een van deze standbeelden vragen, dacht ik. Wat ik toen had willen vragen ben ik inmiddels al lang vergeten, maar wat me wel nog altijd is bijgebleven, is hoe lomp het voelde om midden in een museum te staan, een plek met zo veel kennis, om vervolgens op mijn telefoon te staan googelen naar het antwoord. Dat kan anders.
Praten met Max
de historische persoon en daarnaast een oude telefoon.
Dit idee heb ik vervolgens vertaald naar een technisch ontwerp, met een beschrijving van de hard- en software die nodig is om een prototype te ontwikkelen. Eenvoudig is het niet, maar door alle technologische ontwikkelingen is het toch al een stuk gemakkelijker dan bij Max in 2004.
Ada Lovelace
Voor het prototype is er naast een technisch ontwerp ook nog een historisch persoon nodig. In dit geval heb ik voor Ada Lovelace gekozen. Lovelace wordt gezien als de eerste computerprogrammeur en toch hebben veel mensen nog nooit van haar gehoord. Daarom zou een voicebot van Ada Lovelace een geweldige toevoeging zijn aan elk museum. (zie kaderstuk)
Artificiële intelligentie
Tot slot heb ik een prototype van de Historic Voicebot ontwikkeld. Door middel van de AI-software Dialogflow kan Ada Lovelace antwoord geven op z’n twintigtal vragen en smalltalk maken. In de oude telefoon zit een kleine computer, een Raspberry Pi, met een microfoon en een luidspreker.
Het idee van een chatbot in een museum is niet nieuw, er bestaan intussen een aantal interessante chatbots. Een daarvan is Max, een mensachtig 3D-figuur, geprojecteerd op een groot scherm. Hij werd in 2004 al ingezet in het Heinz Nixdorf MuseumsForum in Duitsland om bezoekers te begroeten. Via een toetsenbord konden bezoekers met Max communiceren en spelletjes met hem spelen.
De gesproken input van de bezoekers wordt omgezet naar tekst die naar de AI-software gaat. Het antwoord wordt vervolgens weergegeven op het scherm en als geluidsfragment afgespeeld door de luidspreker in de telefoon. Samen met de animaties op het scherm vormt dit een leuke, interactieve manier om iets nieuws te leren en vragen te stellen in een museum zonder zelf te googelen.
Het meest fascinerende aspect van Max is dat men onderzocht hoe mensen op hem reageerden in het museum. Bezoekers gingen heel menselijk met hem om, ze begroetten Max en stelden vragen zoals “Hoe gaat het met je?”. In ongeveer een derde van alle gesprekken namen bezoekers de tijd om afscheid te nemen van Max voordat ze vertrokken, al konden ze ook gewoon weglopen om het gesprek te beëindigen.
Al is de Historic Voicebot voorlopig alleen nog maar een prototype, het brengt het verleden weer tot leven en werpt tegelijkertijd een blik op de mogelijkheden van de toekomst.
Ik bestudeerde deze bestaande chatbots, ontdekte zo de mogelijkheden en de valkuilen. Aan de hand hiervan heb ik een ontwerp gemaakt voor de Historic Voicebot. De interactieve installatie bestaat uit twee onderdelen: een touchscreen met daarop een animatie van
Lovelace was ook de eerste die inzag dat computers meer in hun mars hadden dan alleen wiskundige berekeningen uitvoeren. Volgens haar konden computers ook problemen oplossen en bijvoorbeeld ook muziek maken. Haar tijd ver vooruit!
Museumbezoekers gaan in gesprek met een historisch figuur door op een vraag op het touchscreen te klikken of door simpelweg de telefoon op te pakken en een vraag te stellen. Het antwoord krijgen ze vervolgens mondeling via de telefoon en verschijnt ook als tekst op het beeldscherm.
Is het technisch mogelijk om een chatbot te maken van een historisch persoon? Zo ja, wat moet deze chatbot kunnen? Hoe kan een chatbot een historisch persoon op een realistische manier nabootsen? Hoe moet de interactieve installatie eruitzien?
Ontwerp
Ada Lovelace was een 19de eeuwse Engelse wiskundige en schrijfster. Ze schreef het eerste algoritme voor de ‘Analytical Engine’, een mechanische computer ontworpen door Charles Babbage. Hierdoor wordt ze gezien als de eerste computerprogrammeur ooit.
Ontdek alle technische details en videomateriaal via www.scriptieprijs.be/hetverledenbelt Meer weten? www.scriptiebank.be/historicvoicebot Promotor: Stefan Tilburgs
Badmintonshuttles krijgen een nieuw leven Op het badmintonveld gaat het er vaak intensief aan toe en badmintonspelers blazen graag stoom af op het veld. Maar de typische pluimpjes waarmee ze spelen zijn fragiel en belanden snel in de vuilbak. Wat als je ze kan herstellen en hergebruiken?
P
roductontwikkelaar Robrecht Vandekerkhove (UAntwerpen): “Badminton is wereldwijd een populaire sport. Helaas zorgt de korte levensduur van shuttles voor een grote afvalberg. En omdat de shuttles uit verschillende materialen bestaan, is recycleren helaas niet eenvoudig.” Hij ging daarom zelf aan de slag en ontwikkelde een machine waarmee je zelf je pluimpjes kan herstellen en opnieuw gebruiken: de Re-shuttle. “Met de Re-shuttle wil ik de aandacht voor het probleem groter maken én een concrete oplossing bieden. De gebruiker krijgt door middel van halfautomatische handelingen de mogelijkheid zijn shuttles te herstellen.”
“Dankzij de Re-shuttle kan de gebruiker zelf zijn badmintonpluimpjes herstellen” Het herstel bestaat uit drie grote fasen: “Het eerste deel bevat vooral de opslag en selectie van de shuttles. Een gebruiker kiest zelf of hij een shuttle herstelt of volledig recycleert. Ook beslist hij welke veren
© Robrecht Vandekerkhove
vervangen zullen worden. De tweede fase zorgt voor het herstel zelf. Door de shuttle in te klemmen en positioneren op de juiste plaatsen kan de machine een aantal moeilijke handelingen overnemen. Ten slotte is er de controlefase, waarbij de gebruiker controleert of het vluchtpatroon van de herstelde shuttle wel voldoet aan de eisen die hij zelf stelt. Indien nodig kunnen er altijd kleine aanpassingen gedaan worden.” Re-shuttle zorgt ook voor recyclage van de resten. “Deze resten worden bewaard in het toestel en op regelmatige basis verzameld. De resten verspreiden we dan bij verschillende partners die deze herwerken tot grondstoffen voor nieuwe producten.”
Meer weten? www.scriptiebank.be/reshuttle Promotor: dr. Els Du Bois