WAARHEID
SCHEEPSMILJARDEN ZAL NOOIT WORDEN GESCHREVEN
S CHIP
IS AL LANG GEZONKEN
G
PRO 1. De nieuwe onderzoekscommissie gaat veel beter voorbereid van start dan de meeste van haar voor-
guren van enkele jaren geleden. En Verhofstadt hoeft niet te verbergen dat hij een opgeklopt politiek dossier heeft gemanipuleerd.
gangers. Twee jaar geleden al hield de commissie Werkgelegenheid en Economische Zaken een aantal hoorzittingen over het dossier van
‘TE
VEEL GROEPEN
de scheepskredieten. Dat resulteerde
HADDEN ER PROFIJT BIJ:
in een uitgebreid verslag waarnaar
SCHEEPSBOUWERS, BANKEN,
nu kan worden teruggegrepen.
POLITICI, PARTIJEN’.
Zo kreeg De Batselier bij zijn ondervraging al meteen een paar vervelende, maar goed gedocumenteerde vragen in de schoot geworpen, die hij duidelijk niet had verwacht. Een groot verschil met de vroegere KSonderzoekscommissie
van
het
Vlaams Parlement, waar de commissieleden zich herhaaldelijk tot de pers moesten wenden om aan bepaalde informatie te geraken. Zo was het toen mogelijk dat tijdens een gedenkwaardige hoorzitting de kabinetschef van Van den Brande, Johny Cornillie, de commissieleden gewoon uitlachte. Zoiets zien we nu zo snel nog niet gebeuren. 2. Er zijn geen (grote) scheepswerven meer in België en de politici staan niet meer onder druk van de publieke opinie en wilde stakingen om nog nieuwe miljardenputten te maken voor een sector die op sterven na dood is. Dat zou een onafhankelijk onderzoek meer kans moeten geven. 3. Ook het politieke klimaat is grondig veranderd met het aantreden van
MAAR : DE CONTRA’S 1. Diezelfde VLD weet dat ze geconfronteerd zal worden met de vraag wie het systeem van de scheepskredieten doorheen de jaren heeft uitgemolken. En dan komt men steeds bij dezelfde grote families terecht, zoals Saverys, Leysen, Cigrang. Kleur ? U raadt het : blauw. En welke federale minister keurde in de jaren ‘80 nog een aantal scheepskredieten goed voor de rederij van de fameuze Rosenfeld, alhoewel er toen al duidelijke tekenen waren dat er van alles met die man niet in orde was? De Croo Herman, eerste burger van dit land. (De Vlaamse regering werd pas in ‘89 bevoegd voor het dossier). Niet alleen de CVP en de SP hebben dus boter op hun hoofd. De zwarte piet kan naar hartelust worden doorgeschoven, en dat zal wellicht tot gevolg hebben dat in de uiteindelijke conclusies van de commissie de kool en de geit worden gespaard.
paarsgroen. De greep van de CVP via de kabinetten bij voorbeeld - is er niet meer of is sterk verminderd. De SP hoeft niet meer te zwijgen, integendeel, ze kan met de VLD front vormen tegen de CVP-topfi-
2. De commissie heeft maar zes weken de tijd om de nodige getuigen te ondervragen en haar verslag te schrijven. Zelfs met de hoorzittingen van twee jaar geleden is dat
9
3. Het is duidelijk dat een aantal centrale figuren of organisaties zoals de NMKN en Gimvindus, die het voorbije decennium een belangrijke rol speelden bij het beheer van de verleende scheepskredieten, zullen vragen om achter gesloten deuren te worden verhoord. Het reglement van de onderzoekscommissie voorziet dat sancties zullen worden onderworpen tot met een derde loonverlies. De Batselier himself is die regel komen toelichten bij de installatie van de commissie. Een tekening hoeft er niet bij zeker? 4. Er lopen op dit ogenblik niet minder dan 7 gerechtelijke onderzoeken in Antwerpen en Dendermonde naar dossiers waarmee de scheepswerf Boel of de scheepskredieten tout court nauw verweven zijn. Een onderzoekscommissie mag het gerecht niet hinderen. Heel wat belangrijke aspecten van fraudedossiers blijven dus wellicht onder het stof van het parket verborgen.
CONCLUSIE En dat hoeft ook niet te verwonderen, want de echte waarheid over de scheepsbouw en de scheepsmiljarden na de Tweede Wereldoorlog zal nooit worden geschreven. Te veel groepen hebben er profijt bij gehad : scheepsbouwers die zelf een rederij begonnen of opkochten om aan goedkoop geld te geraken, de banken die ht spel meespeelden, politici die de “werkgelegenheid” op ten dode opgeschreven werven bleven verdedigen, en last but not least : de politieke partijen die ongetwijfeld de nodige verkiezingsfondsen in het bekken van Schelde en Rupel hebben bijeengegaard. Het verbaast ons niet dat aan het systeem van de goedkope scheepskredieten pas een einde kwam toen de strenge wet Dhoore verborgen giften aan partijen ongenadig kastijdde. Iko De auteur is politiek journalist
DOORBRAAK nr. 6 - juni 2000
B UITENLAND
aat de nieuwe onderzoekscommissie van het Vlaams Parlement over de scheepskredieten slagen waar de dioxinecommissie van de federale assemblee jammerlijk heeft gefaald ? Worden er grove schandalen blootgelegd én de politieke verantwoordelijken voor het falen ? Het schip is ons inziens al lang gezonken, maar we zetten toch even de pro’s en contra’s op een rijtje
een waanzinnig tijdsbestek. De reden is duidelijk: de commissie mocht in geen geval in de buurt komen van de fatidieke verkiezingsdatum van 8 oktober. Geen nieuwe dioxineverkiezingen ! Geen nieuwe schandaalsfeer !