Inkijkexemplaar Transformatieve Yoga

ISBN 978-9020211399

wegwijzer

Transformatieve yoga Over de fysieke kant van yoga is al heel veel geschreven, maar een boek dat dieper ingaat op de emotionele en subtiele ervaringen bij het beoefenen van yoga ontbrak tot nog toe. Transformatieve yoga, ontwikkeld door Ganga Hoogendoorn, is in dit opzicht een belangrijke aanvulling.

Het unieke van transformatieve yoga is dat de houdingen stap voor stap worden opgebouwd en dat het eindresultaat hierbij totaal niet belangrijk is.

Het gaat erom dat er tijdens de uitvoering van de houdingen bewust gebruik wordt gemaakt van de ademhaling. Het transformatieve aan deze vorm van yoga is dat gedachten die op angst gebaseerd zijn, naar liefde worden gecorrigeerd. De correctie ligt in het feit dat de op angst gebaseerde gedachte geen waarde meer heeft en daardoor wegvalt. Een belangrijke inspiratiebron hierbij is Een cursus in wonderen. Dit boek geeft praktische handvatten om gedachten te corrigeren.

De yogahoudingen zijn een mogelijkheid om te voelen en te herkennen welke gedachten je ervan weerhouden om liefde te ervaren. Dit prachtig vormgegeven yogaboek kun je gebruiken om je te verdiepen in yogahoudingen en daarmee in jezelf.

Ganga Hoogendoorn heeft de beoefening van yoga gecombineerd met haar spirituele proces van transformatie. De praktische toepassing van Een cursus in wonderen heeft hierin een belangrijke rol gespeeld.

Hieruit heeft zij transformatieve yoga ontwikkeld. Ganga heeft meerdere yogaopleidingen gevolgd en is oprichtster van yogacentrum Sai Mithra in Amsterdam.

Willemke Stilma is een van Ganga’s leerlingen en yogadocente. Zij past transformatieve yoga toe in haar dagelijks leven en in haar werk als ic-verpleegkundige. Om de toepassing van transformatieve yoga voor meer mensen beschikbaar te maken heeft zij zich ingezet om de kennis en ervaring van Ganga in een boek vast te leggen.

9 789020 2 1 1 399

Ganga Hoogendoorn & Willemke Stilma transformatieve yoga

â—‚

yoga

transformatieve

omslag transformatieve yoga_druk_19 12 2014.indd 1

19-12-14 19:29

transformatieve yoga

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 3

19-12-14 18:59

AnkhHermes

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 4

Ganga Hoogendoorn & Willemke Stilma

19-12-14 18:59

yoga

transformatieve

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 5

19-12-14 18:59

Eerste energiecentrum Muladhara-chakra 22

Tweede energiecentrum Svadhistana-chakra 36

Derde energiecentrum Manipura-chakra 80

Stevigheid en eerlijkheid 26

Bewustwording van gevoelens en herinneringen 40

Overgave 86

Berghouding Tadasana 28 Gestrekte staande vooroverbuiging Uttanasana 30 Zittende vooroverbuiging Paschimottanasana 32 Stoel Utkatasana 34

Inleiding 6 Transformatie 8 Transformatie in yogahoudingen 12 Het uitvoeren van een yogahouding 14 Zonnegroet Surya namaskar 16

Basisdriehoek 42

Heldhouding Virasana 88

Voorovergebogen driehoek Prasarita padottanasana 44

Schildpad Supta kurmasana 90

Gedraaide heldhouding Virabhadrasana I 46

Gebedshouding Balasana 92

Open heldhouding Virabhadrasana II 48

Ontladen en ontgiften 94

Intense flankstrekking Parsvottanasana 50 Gestrekte driehoek Utthita trikonasana 52 Gedraaide driehoek Parivrtta trikonasana 54 Vlinder Baddha konasana 56

Gedraaide hoofd-knie houding Parivrtta janu sirsasana 96 Boog Dhanurasana 98 Marichyasana I 100 Ardha matsyendrasana 102

Sprinkhaan Salabasana 58 Transformatie van gevoelens en herinneringen 60 Duif Eka pada rajakapotasana 62 Kurkentrekker Parivrtta parsvakonasana 64 Aap, Hanuman Hanumanasana 66 Koe Gomukhasana 68 Bevrijding van gevoelens en herinneringen 70 Halve brug Setu bandhasana 72 Halve kaars Viparita karani 74 Ploeg Halasana 76 Schouderstand Sarvangasana 78

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 6

19-12-14 18:59

Vierde energiecentrum Anahata-chakra 104

Vijfde energiecentrum Visuddha-chakra 116

Zesde energiecentrum Ajna-chakra 134

Zevende energiecentrum Sahasrara-chakra 142

Ervaren van liefde 108

Vrijheid om te spreken 120

Helderheid 138

Ervaren van eenheid 146

Cobra Bhujangasana 110

Boom Vrkasana 122

Leeuw (subtiel) Simhasana 140

Hoofdstand Sirsasana 148

Kraanvogel Bakasana 112

Halve staande lotus Ardha baddha padmottanasana 124

Omlaag gerichte hond Adho mukha svanasana 114

Lotus Padmasana 152

Adelaar Garudasana 126 Vis Matsyasana 128 Leeuw (fysiek) Simhasana 130 Kameel Ustrasana 132

Meditatie 154 Literatuur ter inspiratie en ontwikkeling 156 Wegwijzer Binnenzijde omslag achterin

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 7

19-12-14 18:59

6 7

Dit boek is een duidelijk en praktisch hulpmiddel om niet alleen de fysieke aspecten van yoga te ervaren, maar ook de emotionele en energetische ervaringen die vrij kunnen komen bij het doen van yogahoudingen.

Dit boek is gebaseerd op de jarenlange ervaring van Ganga Hoogendoorn. Zij heeft de beoefening van yoga gecombineerd met haar spirituele proces van transformatie. Hieruit heeft zij trans­ formatieve yoga ontwikkeld. Kenmerkend voor trans­­formatieve yoga is dat houdingen stap voor stap vanaf de basis worden opgebouwd, waarbij het totaal niet van belang is hoe ver je uiteinde­ lijk in de yogahouding komt. Deze verdieping in transformatieve yoga zorgt ervoor dat je een yoga­ houding, en daarmee jezelf, volledig leert kennen.

Hierbij gebruik je je ademhaling als leidraad om te bepalen hoe ver je in een houding gaat. Op deze manier kun je je bewust worden van de gedachten en emoties die zich voordoen.

Transformatie is erop gericht alle gedachten en emoties die op angst gebaseerd zijn om te zetten in liefde. Het is een proces waarin je je bewust wordt van de waarde die je aan je gedachten en emoties geeft. Wanneer je je daarvan bewust wordt, ont­ staat ook de mogelijkheid om een keuze te maken.

Je hebt dan de mogelijkheid om te kiezen voor de kracht van liefde, of God.

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 8

19-12-14 18:59

Bijzonder aan dit boek is ook de beschrijving van de relatie tussen de energiecentra en de yogahou­ dingen. Yogahoudingen werken op verschillende chakra’s of energiecentra in je lichaam. Deze energiecentra hebben specifieke eigenschappen.

Zo zijn bepaalde emoties of gedachten kenmer­ kend voor een energiecentrum. Ieder mens heeft veel ervaringen en gedachtepatronen. Door yoga­ houdingen te doen kunnen deze ervaringen en gedachten vrijkomen. In de transformatieve yoga wordt tijdens de uitvoering van de houdingen bewust gewerkt met de ademhaling en gekeken naar de gedachten die zich voordoen. Gedachten die gebaseerd zijn op angst of oordelen worden gecorrigeerd naar gedachten gebaseerd op liefde.

Dit is de kern van transformatieve yoga. Het gaat erom dat je leert onderscheid te maken tussen gedachten die gebaseerd zijn op liefde of op angst.

Een van de boeken die hier een handvat voor kan bieden is Een cursus in wonderen. Hierin worden praktische lessen gegeven om je gedachten te onderzoeken. Deze lessen kunnen je helpen bij de transformatie.

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 9

De beschreven yogahoudingen zijn ingedeeld naar specifieke kernkwaliteiten. Uiteindelijk zijn alle yogahoudingen transformerend, maar iedere houding benadrukt een specifiek aandachtspunt in het proces van transformatie. Vanuit de leer van de energiecentra is transformatie, evenals verlich­ ting, het proces waarin alle energiecentra volledig worden geopend.

Dit boek is een praktische handleiding in het proces van transformatie. De vorm en inhoud van dit boek helpen je om je open te stellen voor liefde.

Je kunt individuele beoefening aanvullen met lessen van docenten in yogacentrum Sai Mithra in Amsterdam en op andere plaatsen in Nederland.

Zie daarvoor www.saimithrayoga.nl.

Veel plezier bij je transformatie!

19-12-14 18:59

8 9

Het doel van deze vorm van yoga is transformatie.

Wat bedoelen we daarmee? Transformatie wordt omschreven als omvorming, hervorming, her­ schepping, gedaantewisseling. In transformatieve yoga staat transformatie voor de ‘beweging’ van angst naar liefde. Dit is een proces dat praktisch kan worden toegepast in iedere situatie. Je kunt in iedere situatie ervoor kiezen je door liefde te laten leiden, ook in pijnlijke of moeilijke momenten.

Deze keuze vereist dat je je bewust bent van je gedachten en de waarde die je aan deze gedachten geeft. Wanneer je de volledige verantwoordelijk­ heid voor al je gedachten en handelingen neemt, kun je deze ook transformeren van angst naar liefde. Dit zal niet altijd gemakkelijk zijn. Het vraagt om moed en eerlijkheid om de waarde die je aan gedachten geeft te onderzoeken en te corrigeren.

Om te begrijpen vanuit welk gedachtegoed trans­ formatieve yoga is ontstaan wordt nu eerst een aantal begrippen uitgelegd. Vervolgens wordt met die verkregen informatie het begrip transformatie nog een keer uitgelegd.

God en liefde God, liefde, licht en stilte zijn woorden die ver­ schillende beelden kunnen oproepen, afhankelijk van je persoonlijke ervaringen of herinneringen.

Al deze woorden kunnen verwijzen naar de bron van leven, de essentie van wat je bent. In dit boek spreken we ook over God. God is een universeel woord dat refereert aan de bron van het bestaan, de oorsprong van leven. Het woord God resoneert in eenieder met wat je in werkelijkheid bent.

Wanneer het woord God weerstand oproept kun je de gedachten die je hierbij hebt onderzoeken.

Je kunt dan ook een ander woord gebruiken zoals liefde of licht. Kies een woord dat voor jou werkt om je te openen en te verbinden. Het gaat erom dat je je kunt richten op de verbinding met een kracht die groter is dan jijzelf.

Wanneer we spreken over liefde, bedoelen we volledige liefde. Daarbij is er geen sprake van oordelen of voorwaarden waaronder liefde kan bestaan. Het is de liefde die in iedereen en in ieder moment aanwezig is. Iedereen herkent liefde.

Liefde brengt direct een stilte teweeg en een licht waardoor alles op een andere manier kan worden gezien.

Liefde is niet iets wat je kunt zoeken of vinden.

Liefde is aanwezig en wordt in transformatie in haar volledigheid ervaren als een staat van zijn.

Doordat we in de tijd afwisselen tussen het wel of niet in liefde zijn, zijn er ook momenten waarop liefde niet ervaren wordt. Op die momenten kun je jezelf afvragen of er wel liefde is. De vraag is dan eigenlijk welk oordeel of welke situatie je in je gedachten vasthoudt waardoor je liefde niet kunt ervaren. Wanneer je hier open en eerlijk naar kunt kijken, ontstaat er de mogelijkheid om die liefde opnieuw te ervaren.

Transformatie

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 10

19-12-14 18:59

Pijn, angst, afscheiding De pijn die we ervaren is het resultaat van ge­ dachten die je een waarde geeft en die tussen ons en liefde worden geplaatst. Alles wat we tussen onszelf en Gods liefde zetten ervaren wij als pijn.

Dit is niet gecreëerd door God, omdat God liefde is. Het zijn onze gedachten van angst die pijn creëren. Dit zijn gedachten die wijzelf maken en waarde geven.

Gedachten over zonde, schuld en afscheiding, zijn gebaseerd op het idee dat er sprake is van ‘goed’ en ‘fout’. Wanneer iets ‘goed’ of ‘fout’ kan zijn, ontstaat er een tweedeling (dualiteit) tussen het wel en niet ervaren van liefde. Door waarde te geven aan gedachten over zonde, schuld en afscheiding, sluit je jezelf buiten de ervaring van liefde. Immers, in liefde is er geen sprake van goed of fout. Liefde is volledig. In liefde is alles één.

Door je bewust te zijn van het feit dat gedachten en gevoelens van schuld en afscheiding (angst) in de eenheid van liefde niet bestaan, kun je deze gedachten corrigeren. Op deze manier corrigeer je gedachtepatronen van angst naar liefde.

Schuld Schuld komt voort uit de gedachte dat we den­ ken niet goed genoeg te zijn, dat we gezondigd hebben. Schuld kan ook worden gebruikt als rechtvaardiging voor gedachten over situaties of gevoelens. Wanneer je je schuldig voelt, is dit een gevoel dat je liever kwijt wilt. Eén manier om je van schuld te ontdoen is door te projecteren. De projectie kan naar buiten toe gericht zijn, dan zul je een andere persoon of situatie de ‘schuld’ geven van het gevoel dat of de tekortkoming die je ervaart. De projectie kan ook naar binnen gericht zijn. Dit uit zich in een volledige afkeuring van wie je zelf bent of wat je zelf doet. In beide ge­vallen ontstaat er een systeem van aanval en verdediging dat in verschillende situaties geactiveerd kan worden. Wanneer je in staat bent gedachten over schuld te corrigeren zal het mechanisme van aanval en verdediging komen te vervallen. Dit kan in het moment zelf, maar ook achteraf plaats­ vinden.

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 11

Het lichaam Je kunt in het lichaam onderscheid maken tussen het fysieke, het emotionele, het mentale en het energetische lichaam. Het fysieke lichaam omvat de spieren en organen. Het emotionele lichaam betreft de emoties. Het mentale lichaam omvat de gedachten. En tot slot het energetische lichaam waarin de doorstroming van energie kan worden waargenomen, zoals de shiva-, shakti- en kunda­ lini-energie. Deze vier ‘lichamen’ zijn met elkaar verbonden. Yogahoudingen werken op alle vier de lichamen. In dit boek geven we duidelijk aan hoe je de houding fysiek uitvoert. Daarnaast benoemen we ook expliciet de emotionele en energetische kenmerken van die yogahouding.

In transformatieve yoga zien we het lichaam als een uitdrukking van alles wat we denken of ooit gedacht hebben. Er is altijd een wisselwerking tussen lichaam en geest. Het lichaam maakt dat we ons bewust worden van de dingen die we ervaren.

Daarnaast heeft de geest via de gedachten die we hebben invloed op het lichaam.

Wanneer we gedachten op basis van liefde hebben, geneest de denkgeest en dat heeft invloed op het lichaam. Wanneer we gedachten op basis van angst hebben, veroorzaakt dit pijn en ook dit heeft invloed op het lichaam. Wanneer je de op angst gebaseerde gedachten opheft en terugkeert naar de verbinding met liefde breng je je vertrou­ wen terug naar liefde of God. Dit vertrouwen gaat voorbij aan de vorm en het lichaam. Het is belang­ rijk hierin geen verwachtingen te hebben in de vorm van ideeën over tijd en genezing en hoe dit eruit zou moeten zien. Het vertrouwen in liefde of God gaat voorbij aan de fysieke vorm, voorbij aan het lichaam.

Wanneer ziekte wordt ervaren is het een uit­ daging om ook in deze situatie gedachten die gebaseerd zijn op angst te corrigeren naar liefde.

Dit vraagt om oefening en de bereidheid om je gedachten te onderzoeken. Het proces van trans­ formatie is gericht op heling op het niveau van de gedachten. Dit sluit niet uit dat je daarnaast op fysiek niveau de verantwoordelijkheid neemt om voor je lichaam te zorgen.

19-12-14 18:59

10 11

Denkgeest, geest en heilige geest In je denkgeest (het best te omschrijven met het Engelse woord ‘mind) is het zowel mogelijk gedachten te hebben vanuit de verbinding met liefde of God als vanuit afscheiding, of het ego.

De denkgeest bevat dat wat geest is. Geest is het goddelijke in jou. In Een cursus in wonderen wordt de verbinding tussen geest en denkgeest de heilige geest genoemd. Je zou dit kunnen zien als dat deel in de denkgeest dat heilig is. De heilige geest weet zowel van gedachten over afscheiding als van gedachten over volledigheid van liefde. De heilige geest kan gedachten die niet op liefde gebaseerd zijn terugbrengen naar liefde.

Wanneer je het als moeilijk ervaart om gedach­ ten terug te brengen naar liefde, weet dan dat gebed, het bidden tot God, bidden tot de heilige geest, je altijd ter beschikking staat. Je kunt altijd om leiding vragen om liefde te ervaren.

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 12

Corrigeren van gedachten Wanneer zich in je leven een situatie heeft voor­ gedaan die pijn heeft veroorzaakt en de pijn is niet verwerkt, blijft deze emotie achter. Dit oude gevoel kan in een nieuwe situatie worden aan­ geraakt en je reactie beïnvloeden, ook al lijkt het alsof er sprake is van een geheel nieuwe situatie met een nieuwe emotie. Wanneer je ziet dat dit eigenlijk een oude emotie is die opkomt in een nieuwe situatie, is het mogelijk de gedachte die dit gevoel veroorzaakt te herkennen. Een gedachte die gebaseerd is op angst, schuld, of afscheiding, kun je corrigeren wanneer je opnieuw naar de situatie kijkt vanuit liefde. Op het moment dat je ziet dat die gedachte niet langer van betekenis is, heeft zij geen bestaansrecht meer. Op deze manier kun je alle oude herinneringen doorbreken.

Wanneer we afgescheiden zijn van liefde kunnen we gevoelens zoals pijn, boosheid, frustratie, angst, verlangen, twijfel en depressie ervaren.

Al deze gevoelens dienen maar één doel: jou ervan weerhouden om je liefde, God, volledig te her­­inneren. Transformatie betekent niet dat je deze gevoelens moet ontkennen, wegdrukken, of voor je uit schuiven. Deze gevoelens zijn juist een middel om in jezelf te onderzoeken welke gedachte de basis voor die specifieke gevoelens is.

Aan ieder gevoel gaat namelijk een gedachte voor-­­­ af. Je kunt je afvragen of deze gedachte op dit moment waar is. Door waakzaam te zijn op wat je denkt kun je de gedachte die de oorzaak is van het specifieke, vervelende gevoel corrigeren en je zo de liefde in jezelf herinneren.

19-12-14 18:59

Overgave In overgave ben je bereid de controle volledig los te laten. Je bent dan niet degene die bepaalt wat er gebeurt en hoe iets gebeurt. Je geeft je op dat moment over aan God, liefde, een kracht die groter is dan jij. Overgave betekent dat je inziet dat jij als individu, als ego, niet alles kunt overzien.

Er zijn altijd mogelijkheden die buiten je eigen waarneming of gedachtepatroon toch aanwezig zijn. Het vraagt om vertrouwen en een keuze om je hiervoor open te stellen en de eerste stap te zetten.

Je zult ervaren dat wanneer jij zelf de eerste stap in overgave zet, deze beantwoord wordt.

Overgave kan ook worden ervaren via een spiritu­ ele Meester. Door middel van de devotie of liefde die wordt ervaren in aanwezigheid van deze Meester, of door woorden van een Meester te lezen, kan overgave worden ontwikkeld. Je wordt tot een spirituele Meester aangetrokken door de vorm. De taak van de Meester is om je aan te trek­ ken naar zijn vorm en je dan naar het vormloze toe te leiden. In het Westen heeft Meester Jezus voor velen deze rol.

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 13

Vergeving Vergeving is het herkennen van gedachten over schuld, aanval en verdediging en deze gedachten geen waarde geven. Vergeving is niet het kwijt­ schelden van zonden, want daarmee maak je ze werkelijk. Vergeving is dat je inziet dat deze gedachten niet op waarheid, op liefde berusten.

Vergeving is de correctie of het opheffen van deze angstgedachten. In Een cursus in wonderen wordt veel geschreven over vergeving en hoe dit in de praktijk toe te passen.

Transformatie Transformatie, de beweging van angst naar liefde, komt tot stand door vergeving. Nu zijn transfor­ matie en vergeving begrippen die niet slechts als een mentale oefening moeten worden gezien. Het gaat hierbij voornamelijk om de toepassing in de praktijk en het daarmee leiden tot een ervaring.

Het toepassen van vergeving betekent dat je waakzaam bent op wat je denkt en daar verant­ woordelijkheid voor neemt. Het zijn immers jouw gedachten die jezelf of een ander veroordelen, of schuldig houden. Als je bereid bent je eigen gedachten als ‘niet waar’ te kwalificeren en je over te geven aan gedachten vanuit een andere bron, een kracht groter dan jij, vindt de correctie als vanzelf plaats. God of liefde neemt over. Dit heeft zijn uitwerking op het fysieke, het emotionele, het mentale en het energetische lichaam. Dat is transformatie.

19-12-14 18:59

12 13

Yogahoudingen zijn lichamelijke houdingen die een gevoel teweeg kunnen brengen. Door het vrijkomen van dit gevoel kun je je hiervan bewust worden en opnieuw kijken naar de gedachte waar­ op dit gevoel gebaseerd is. De transformatie ligt in het feit dat je door bewustwording gedachten kunt transformeren van angst naar liefde.

Belangrijk bij het beoefenen van de houdingen is dat je deze correct uitvoert. Dit betekent niet dat je de houding volledig moet uitvoeren. Iedere aanzet van een houding brengt een trilling op gang die leidt tot een opening. Wanneer je de houding uit­ voert voorbij het punt dat op dat moment moge­ lijk is, verbreek je de trilling die wordt geactiveerd door de yogahouding. Dan brengt de houding niet de opening voor transformatie of een opening voor dat wat zichtbaar kan worden.

In transformatieve yoga wordt bewust gewerkt met het effect dat yogahoudingen op een ener­ giecentrum of chakra hebben. Ieder chakra heeft specifieke kenmerken die zijn gerelateerd aan in­ drukken en emoties. Door het specifiek toepassen van houdingen in relatie tot bepaalde gedachten of emoties, is het mogelijk alle indrukken die wij vasthouden als herinnering volledig te verbinden met liefde. In de verbinding met liefde worden deze indrukken ontdaan van een oordeel en bij­ behorende pijn. Dit werkt bevrijdend. Het voelt als een opluchting of verlossing en je zult je liefde herinneren.

Transformatie in yogahoudingen

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 14

Ademhaling Er is geen uitzondering op houdingen ten aanzien van de ademhaling. Op een inademing breng je altijd je aandacht in het muladhara­chakra (het eerste energiecentrum) omdat hier altijd je veiligheid is. Veiligheid is de basis voor alles wat je onderneemt.

Wanneer je uitademt, adem je vanuit het muladhara­chakra omhoog naar je kruin (sahasrara­chakra). Hierdoor wordt de veiligheid meegenomen naar alle bovenliggende chakra’s.

Je lichaam reageert op de uitademing met een strekking. Deze strekking brengt opening met zich mee. De opening is fysiek omdat er meer ruimte komt tussen de wervels, maar er is ook een opening op subtiel niveau doordat de energie wordt aangetrokken om verder te stromen.

Door deze ademhaling te gebruiken worden alle houdingen opgebouwd vanuit veiligheid, je innerlijke kracht. Eventuele spanningen in de houdingen kunnen zo worden weggenomen.

Tijdens het opbouwen van een houding is je adem­ haling ook een belangrijke indicator om je grens te bepalen. Je ademhaling valt namelijk samen met de doorstroming van energie. Wanneer je merkt dat je niet ontspannen en diep kunt ademen, ga je niet verder in de houding. Je ademhaling zit dan vaak alleen in het borstgedeelte. Angst zorgt voor een hogere ademhaling. Wanneer je fysiek pijn of ongemak ervaart, kijk dan of je hier gericht naar­ toe kunt ademen en zo het gevoel kunt ontspan­ nen. Je ademhaling is dan een middel om ruimte te maken in dat deel van je lichaam dat gespannen is of om aandacht vraagt. De ontspanning die de ademhaling teweegbrengt zorgt dat er ook ruimte ontstaat om naar gedachten en oordelen te kijken die zich kunnen voordoen. Wanneer je kunt kijken naar je gedachtepatronen, kun je deze transforme­ ren naar liefde. Als het niet lukt om door middel van je ademhaling te ontspannen en ruimte te maken, ga je een stap terug in de houding tot het punt waar je ontspannen kunt ademen en je je veilig voelt in de houding.

19-12-14 18:59

Weerstand Het doen van yogahoudingen kan ook allerlei weerstanden oproepen. Met weerstand wordt bedoeld alle gedachten en oordelen die de ver­ binding met liefde onmogelijk maken. Hoe vaker deze gedachten en oordelen zich hebben herhaald, hoe krachtiger de overtuiging is en hoe groter de weerstand. Weerstand kan zich op verschil­ lende manieren uiten, bijvoorbeeld in fysieke pijn of ongemak, geen zin hebben of niet kunnen doorademen. Maar ook in het hebben van allerlei gedachten die je afleiden van het gevoel dat een yogahouding bij je kan oproepen.

Zolang je kunt doorademen en in staat bent je te verbinden met liefde kun je in de houding blijven.

Je kunt je ademhaling dan ook gebruiken om dat gedeelte dat pijnlijk is, te ontspannen. Wanneer je merkt dat je alleen maar je aandacht op de pijn of de weerstand kunt richten, ga je uit de houding.

Neem een comfortabele houding aan of ga even liggen. Neem de tijd om je gedachten en emoties die op dat moment omhoogkomen zonder oordeel te observeren.

Op het moment dat je je meer en meer bewust wordt van de waarde die je aan gedachten geeft en van de doorstroming van de energie, zal het lichaamsbewustzijn veranderen. Wij ervaren het lichaam als werkelijkheid, als dat wat we zijn.

We zijn vergeten dat het lichaam voortkomt en handelt vanuit de door ons aangestuurde denk­ geest. Het is niet het lichaam dat jou vrijmaakt, het is de invloed die het denken op ons lichaam heeft die ons vrijmaakt. Op het moment dat je je dit meer en meer realiseert, zullen fysieke grenzen en mogelijkheden veranderen.

Doorstroming van energie: shiva, shakti en kundalini Yogahoudingen zijn erop gericht de doorstroming van de energie vrij te maken van blokkades. De shiva-energie stroomt vanaf het kruincentrum naar de basis van de wervelkolom. Deze energie wordt omschreven als een vrouwelijke, verkoelen­ de of maanenergie die vanuit de mannelijke kracht komt. Daarnaast stroomt de shakti-energie van de basis van de wervelkolom (muladhara-chakra) om­ hoog naar het kruincentrum (sahasrara-chakra).

Dit is een mannelijke, verwarmende, aarde- of zonenergie die vanuit de vrouwelijke kracht komt.

Beide energieën hebben een eigen kanaal waar zij doorheen stromen, de ida en pingala. De shiva-energie stroomt door het ida-kanaal van boven naar beneden. De shakti-energie stroomt van beneden naar boven door de pingala. De ida en pingala kruisen elkaar in de energiecentra (chakra’s). Wanneer de shakti- en shiva-energie volledig kunnen doorstromen, ontstaat er ruimte voor een nieuw kanaal: het shusuma-kanaal. Dit is het energiekanaal waar de kundalini-energie (de slangenenergie) in omhoog kan komen. Deze energie wordt symbolisch beschreven als een slang die opgekruld ligt aan de basis van de wervel­ kolom en door de hele wervelkolom omhoogkomt, om dan via je kruin naar voren te komen en je aan te kijken. Wanneer je op dat moment in staat bent je tong uit te steken en hiermee de tong van de slang te raken, heb je je diepste angst overwonnen en de verlichting bereikt.

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 15

Er zijn verschillende beschrijvingen van de ener­ gieën. De manier waarop een energie ervaren kan worden, is zeer divers en mede afhankelijk van je lichaamsbewustzijn en sensitiviteit.

Het vrijkomen van de shakti-energie kan worden ervaren als stevigheid, kracht, een warme stroom, het warm krijgen in een houding, zonder dat het zweet je uitbreekt. Er kunnen ook lichte schokjes worden waargenomen of een golvende beweging door je rug. De shiva-energie kan wor­ den waargenomen als stilte, licht of verbinding.

De kundalini-energie is een zeer krachtige en bevrijdende energie. Met het vrijkomen van de kundalini-energie wordt de dualiteit opgeheven.

Wanneer deze energie zich manifesteert, kan dit een periode van chaos en verwarring met zich meebrengen. Het is belangrijk om dan rust te nemen en stil te zijn in meditatie. De dingen die vrij­komen kunnen zich dan aan je openbaren en kunnen in de stilte oplossen. De kundalini-energie kan worden waargenomen als een trage golf­ beweging door de wervelkolom.

Wanneer we spreken over de doorstroming van energie en je het gevoel hebt dat je dit niet waar­ neemt, richt dan je aandacht op de ademhaling.

Ademhaling en energie zijn gelijktijdig aanwezig.

De ademhaling kun je gebruiken om de door­ stroming van energie te observeren. Waar de ademhaling makkelijk gaat, zal ook de energie makkelijk doorstromen.

De doorstroming van energie en het vrijkomen van indrukken kan met zich meebrengen dat er allerlei reacties ontstaan tijdens of na het doen van yogahoudingen. Dit kunnen reacties zijn zoals gapen, misselijkheid, duizeligheid, boeren, huilen, winderigheid, schokken en trillen. Je kunt dit laten gebeuren en rustig doorademen. Op het moment dat dit onprettig is, neem je een com­ fortabele houding aan en observeer je wat zich voordoet.

In de volgende hoofdstukken worden meerdere yogahoudingen besproken. Ze zijn ingedeeld naar het energiecentrum waar zij het sterkst op werken. Deze kennis is opgebouwd door jarenlange ervaring en oefening van Ganga bij verschillende meesters. Uiteindelijk zijn alle yoga­houdingen erop gericht de energie volledig te laten doorstromen en werken ze daarmee door in alle energiecentra.

19-12-14 18:59

14 15

We raden je aan om yoga onder leiding van een leraar te beoefenen.

Hieronder leggen we stap voor stap uit hoe je een yogahouding opbouwt. Omdat de ademhaling en het ervaren van weerstand hierbij belangrijke aan­ dachtspunten zijn, zullen we deze ook bespreken.

Het uitgangspunt van iedere houding is een basis waarin de stilte die binnen eenieder is gevoeld wordt. Het is een stilte waarin gedachten niet per se afwezig zijn, maar er wordt geen betekenis aan gedachten gegeven. Je gaat niet in op de gedachten die zich voordoen. Om deze basis te ervaren is het belangrijk dat je de houding opbouwt vanaf de uitgangspositie. Zorg dat deze houding com­ fortabel is. Hierin observeer je je ademhaling en ontspan je. Laat je lichaam zwaarder worden.

Stap voor stap bouw je de yogahouding verder op. Hierbij observeer je je ademhaling en even­ tuele gedachten of emoties.

Hoe ver kun je in een houding gaan?

Je ademhaling is de belangrijkste gids tijdens het uitvoeren van een yogahouding. De ademhaling gaat namelijk samen met de trilling of de energie die door een yogahouding in gang wordt gezet.

In de transformatieve yoga bouwen we een yoga­ houding op vanaf de basis. De ademhaling is hierbij diep en ontspannen. Je ademt volledig ‘door het middenrif heen’ en maakt contact met het eerste energiecentrum, het muladhara­chakra.

Neem hier de tijd voor. Als dit niet mogelijk is, visualiseer je dat je ademhaling naar het diepste punt gaat. Je forceert je ademhaling niet.

Gebruik je ademhaling als indicator hoe ver je in de houding gaat. Als de houding te moeilijk wordt, zul je merken dat de ademhaling hoger komt; zij beperkt zich dan tot het borstgedeelte.

Eventueel trek je bij een hoge ademhaling ook je schouders iets op. Je gaat dan een stukje terug in de houding tot de ademhaling weer naar het diepste punt gaat.

Het is niet de bedoeling je te forceren in een hou­ ding, maar de ruimte te nemen om je te openen voor liefde. Zorg dat je in een fysiek prettige en comfortabele positie aan een yogahouding begint.

Vervolgens gebruik je je ademhaling om ook de energetische trilling van de houding in gang te zetten. Observeer dan wat zich voordoet. Wanneer je gemakkelijk kunt doorademen en je je prettig voelt in de houding, ga je een stapje verder. Zo bouw je stap voor stap de houding verder op. Op het moment dat je je adem vasthoudt of niet meer goed kunt doorademen, observeer je opnieuw wat zich voordoet. Het kan zijn dat een bepaalde gedachte of spanning de ademhaling doet ver­ anderen. Observeer dit zonder oordeel.

Het uitvoeren van een yogahouding

Door aan de hand van de ademhaling de yoga­ houding op te bouwen kun je nooit te ver in houdingen gaan en daarmee ook geen blessures oplopen. Daarbij kun je op deze manier ook de emotionele en energetische kwaliteiten van de houding ervaren. Eventuele blokkades kunnen zichtbaar of voelbaar worden. Dit is het punt waar je je kunt openen en transformatie toe kunt pas­ sen. Wanneer je een leraar hebt, zal deze je kunnen begeleiden om je naar dat punt van opening toe te brengen.

Iedere keer wanneer je een houding uitoefent, open je jezelf voor de mogelijkheden binnen de houding. Probeer je in de houding niet te richten op het resultaat van de oefening. Het gaat erom dat je de intentie hebt om de houding correct en volledig uit te voeren. Het tijdstip waarop dit plaatsvindt is echter totaal onbelangrijk.

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 16

19-12-14 18:59

Weerstand en fysieke pijn in een houding Maak onderscheid tussen weerstand en fysieke pijn. Weerstand is het ervaren van een bepaalde gevoeligheid in een houding. Je merkt dan dat je aandacht ergens naartoe gaat. Dit kan bijvoorbeeld zijn het trillen van je benen of het voelen van een bepaalde druk. Je kunt weerstand ook ervaren als het uit de houding willen gaan. Wanneer je weer­ stand ervaart is het belangrijk om hier eerst naar­ toe te ademen. Je richt je ademhaling dan specifiek op dat gedeelte in je lichaam waar je weerstand ervaart. Fysieke pijn ontstaat als er spierspanning is. Als je pijn voelt, span je je spieren aan. Dan ben je te ver gegaan in de houding. Kom dan gedeel­ telijk of geheel terug.

Het is nooit de bedoeling je lichaam te forceren in een houding. Je kunt je lichaam niet dwingen tot openen in een houding die niet als veilig wordt ervaren. Wanneer er fysieke beperkingen zijn, respecteer deze dan. Kijk of de aangegeven aan­ passingen de houding gemakkelijker maken. Is dit niet het geval, kijk dan of je de houding eerst in gedachten volledig kunt uitvoeren terwijl je in een comfortabele houding bent. Hiermee zet je het­ zelfde proces in werking. De houding werkt ook dan door op alle niveaus (het mentale, emotionele, fysieke en energetische niveau). Hierdoor kun je hetzelfde resultaat bereiken. Het is goed mogelijk dat je bij de mentale uitvoering van de houding een blokkade tegenkomt. Observeer dit rustig zonder oordeel. Geef jezelf in gedachten de ruimte om de volledige houding uit te voeren. Probeer de houding daarna nog een keer fysiek uit te voeren.

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 17

Volledige ontspanning Wanneer je een yogahouding hebt uitgevoerd is het fijn om het lichaam daarna volledig te ont­ spannen. Je kunt een korte ontspanning doen na een enkele houding en/of een langere ont­spanning na een serie houdingen.

In de volledige ontspanning ga je op de grond liggen. Je kunt daarbij je voeten iets naar buiten toe open laten vallen. Je armen liggen naast je met de handpalmen omhoog.

Op iedere uitademing laat je je lichaam zwaar worden. Je begint bij je tenen en je voeten. Dan ontspan je je benen. Vervolgens ontspan je je vingers, handen en armen.

Je ontspant de voorkant van je lichaam: je keel, borst, middenrif, bekken, heupen en buik. Daarna ontspan je de achterkant van je lichaam: je billen, rug (wervel voor wervel), schouders en nek. Je laat je hoofd zwaar worden en ontspant je gezicht.

Je lichaam wordt steeds zwaarder en beweegt niet meer. De ademhaling wordt hierbij steeds zachter, minder hoorbaar en subtieler.

Door de zwaarte van je lichaam toe te laten ben je je bewust van het zichtbare lichaam of de fysieke vorm. Door de zwaarte heen wordt het lichaam dan steeds lichter. Het niet-zichtbare of energe­ tische lichaam komt dan naar voren.

19-12-14 18:59

16 17

Zonnegroet

In de transformatieve yoga beginnen we iedere yogasessie met de zonnegroet. De zonnegroet is een groet aan het licht en de wijsheid binnenin jezelf. Fysiek is de zonnegroet een soort ‘warming up’ waarin je alle spieren activeert. De zonne­ groet bestaat uit een serie houdingen die opeen­ volgend op de ademhaling worden uitgevoerd. De inademing is hierbij altijd gericht naar de basis van de wervelkolom (muladhara­chakra) en de uitademing is vanuit de basis van de wervelkolom omhoog naar je kruin (sahasrara­chakra). Het tempo waarin je de zonnegroet uitvoert kan vari­ eren. Je kunt dit aanpassen naar beschikbare tijd, eigen kunnen en belastbaarheid. Hieronder wordt beschreven hoe je de serie uitvoert en vervolgens wordt toegelicht waar de houding op werkt.

Surya namaskar

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 18

19-12-14 18:59

Uitvoering Tadasana Sta met beide voeten op de grond, je armen ont­ spannen langs je lichaam. Breng je handen samen voor je borst. Dit symboliseert het samenbrengen van twee helften in het midden (hartcentrum, anahata­chakra). Het samenbrengen of één worden in liefde. Hier adem je volledig uit en breng je je handen naar beneden.

Uttanasana Op een volgende inademing breng je beide armen omhoog in een volledige strekking. Je armen zijn gestrekt langs je oren, dicht bij je hoofd. Je handen zijn hierbij niet tegen elkaar. Je kunt ook je han­ den vouwen in de mudra. Hierdoor concentreert zich de energie in één punt. In de mudra zijn je handen met de wijsvingers onhoog tegen elkaar aan gevouwen. Voor vrouwen de linker­ over de rechterduim en voor mannen andersom. Met de handen los van elkaar is er een continue opening en verruiming. Je ademt rustig door in de strek­ king. Voel de ruimte die dit teweegbrengt.

Op een inademing buig je voorover. De buiging begint in de basis van de wervelkolom en brengt een kanteling van het bekken met zich mee. In de buiging strek je je rug op naar je kruin. Eventueel gebruik je meerdere ademhalingen om te buigen en te strekken. Ideaal is wanneer je buik op je bovenbenen komt. Als dit niet lukt, breng dan je handen naar je benen en strek je rug verder op. Je benen en rug blijven gestrekt.

Hanumanasana Adem uit en breng je handen naast je voeten op de grond. Op een inademing breng je je linker­ voet naar achteren en je linkerknie op de grond.

Plaats je handen ontspannen op je rechterknie of op je heupen. De hiel van je rechtervoet blijft volledig op de grond. Je linkerknie blijft boven je linkervoet. Adem nu rustig en diep in het bekken. Kom indien mogelijk dieper het bekken in. Je kunt alleen dieper in het bekken komen door tegelijkertijd op te strekken vanaf de basis van de wervelkolom omhoog naar je kruin. De strekking activeert en opent het hartcentrum.

Hierdoor wordt de verbinding tussen het bekken en het hartcentrum (anahata­chakra) voelbaar. De opening van het hartcentrum kun je versterken door op een inademing beide armen gestrekt langs je hoofd omhoog te brengen. Doe dit alleen als dat prettig voelt en je stevig blijft staan.

Als dit te zwaar wordt buig dan door je knieën en breng je buik volledig op je bovenbenen. Op deze manier strek je het muladhara­chakra verder op en ontspan je je bovenlichaam, je hoofd en je nek.

De ruimte of opening blijft komen vanuit het muladhara­chakra. Gebruik hiervoor gericht je ademhaling om het muladhara­chakra te openen en de wervelkolom van hieruit te ontspannen.

De strekking van het muladhara­chakra zal de doorstroming van de energie van het muladhara­ chakra (de shakti­energie) activeren.

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 19

19-12-14 19:00

18 19

Adho muka svanasana Op een uitademing breng je beide handen naast je rechtervoet op de grond. Op een volgende inademing breng je je rechtervoet naast je linker足 voet. Armen en benen zijn volledig gestrekt. Je handpalmen druk je zachtjes in de grond. Je strekt je op vanaf je handpalmen. Dit gebeurt op een uitademing. Voel de strekking door je armen en je schouders heen. Je strekt door naar de basis van je wervelkolom. Je benen zijn gestrekt, waarbij je je hielen wat meer naar de grond beweegt. Dit moet echter niet pijnlijk zijn. Als het gevoelig is aan de achterkant van je benen kom je iets hoger op je tenen staan. Dit geeft ook meer ruimte onderin je rug.

Adem dan door de wervelkolom heen naar het muladhara足chakra. Zo open je de wervelkolom en kan de energie die vrijkomt in het muladhara足 chakra gebruikt worden om verder te openen en omhoog te komen.

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 20

Balasana Bij de volgende inademing breng je je knie谷n naar de grond. Adem dan opnieuw uit, waarbij je je billen naar je hielen brengt en je voorhoofd op de grond legt. Beide armen liggen gestrekt boven je hoofd op de grond. Dit is de gebedshouding. Je keert je aandacht volledig naar binnen toe. Het is een houding van overgave waarin je de controle volledig loslaat. Je geeft geen betekenis aan de gedachten die zich voordoen.

19-12-14 19:00

Bhujangasana Bij de volgende inademing breng je je kin en borst naar de grond, je billen wijzen omhoog. Als een slang beweeg je je over de grond naar voren in een volledige strekking. In het omhoogkomen van de strekking adem je uit. Het omhoogkomen betekent het omhoogbrengen van je lichaam vanaf het middenrif. Je steunt hierbij volledig op je handen, je armen zijn zoveel mogelijk gestrekt.

Je hele lichaam is ontspannen, waardoor het borstgedeelte gemakkelijk opent. Er wordt niets vastgehouden.

Als dit te zwaar is breng je je onderarmen en je buik op de grond. Je strekt je benen naar achteren.

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 21

Adho muka svanasana Op een uitademing breng je je tenen naar de grond. Bij de volgende inademing kom je terug omhoog. Je maakt opnieuw een volledige strek足 king zoals in de voorgaande houding. De armen en benen zijn gestrekt, eventueel breng je je hielen naar de grond. Adem volledig door in de strekking die je maakt.

19-12-14 19:00

20 21

Hanumanasana Op een volgende inademing breng je je linkervoet terug naast je linkerhand. Je brengt je rechter­ knie naar de grond. Je ademt uit en strekt je rug zachtjes op. Ontspan je liezen en je schouders en ga langzaam dieper in het bekken zitten. Voel hoe je borst zich opent en het bekken zich ontspant.

Eventueel breng je op een inademing je armen omhoog. Op een uitademing breng je je armen naar beneden en plaats je je handen naast je linker­ voet op de grond.

Uttanasana Op een volgende inademing breng je je rechter­ voet terug naast je rechterhand. Je voeten staan op heupbreedte. Ontspan dan je bovenlichaam vanuit het muladhara­chakra. Hierbij is je buik op je bovenbenen, je benen blijven gestrekt. Je hielen kun je iets in de grond blijven duwen (eventueel buig je je knieën zodat je buik op je bovenbenen komt).

Op een volgende inademing breng je je armen gestrekt langs je oren. Je komt omhoog met een gestrekte rug vanuit het muladhara­chakra. Op een uitademing breng je je handen samen voor de borst en laat je volledig gaan. Keer naar de stilte binnenin en voel de houding na. Adem naar die plekken toe die aandacht vragen zodat je die kunt ontspannen.

Als het te zwaar is voor je rug om met gestrekte armen omhoog te komen, breng je je handen op je heupen en rol je je rug af omhoog. De andere kant doe je tegengesteld.

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 22

Transformatie Door regelmatig de zonnegroet te doen, train je je lichaam en geest om zich op licht te richten. Dit zal in alles doorwerken. De zonnegroet motiveert ook om meer yoga te doen. Voor mensen die moeite hebben om yoga onderdeel te maken van het dage­ lijkse leven, kan het uitvoeren van de zonnegroet een begin zijn.

Het tempo waarin je de zonnegroet doet kan variëren van 10 tot 70 minuten, afhankelijk van je ervaring en mogelijkheden. Wanneer je het tempo van de zonnegroet vertraagt, is het mogelijk de zonnegroet te transformeren van een fysieke oefe­ ning naar een bewegende meditatie.

Op energetisch niveau is de zonnegroet het uit­ reiken naar en het ontvangen van licht en liefde.

Hierdoor wordt het mogelijk je van de wijsheid in jezelf bewust te worden.

Fysieke werking De zonnegroet activeert alle spieren en organen, stimuleert de bloedsomloop en verstevigt het spierstelsel. De zonnegroet is bedoeld om de dag mee te beginnen en om wakker te worden.

19-12-14 19:01

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 23

19-12-14 19:02

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 24

19-12-14 19:02

Eerste energiecentrum Muladhara-chakra

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 25

19-12-14 19:02

24 25

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 26

Algemene beschrijving Het eerste energiecentrum, het muladhara-chakra, is de basis van waaruit je aanwezig bent.

Dit centrum is verbonden met kracht, stevigheid, vertrouwen en wijsheid. Het fysieke punt van het muladhara-chakra is gelegen op het perineum, tussen de anus en genitaliën.

Het muladhara-chakra is op subtiel niveau het diepste punt van veiligheid in je denkgeest.

Het is de plaats in je denkgeest waar je voorbij angst bent en je je gedragen voelt door de liefde van God (eenheid, liefde). Alle angsten komen uiteindelijk samen in één angst, namelijk de angst voor de dood. Wanneer je de gedachte aan dood opgeeft, betekent dit dat je leeft. Dat is het proces van transformatie.

Het muladhara-chakra wordt ook wel het wortelchakra genoemd. Het is verbonden met de kleur rood, van aarde.

Het zintuig dat verbonden is met het muladhara-chakra is de neus, het ruiken van geuren.

De endeldarm en dikke darm zijn de organen die verbonden zijn met het muladhara-chakra.

Benen, billen en voeten zijn ook met dit chakra verbonden.

De stevigheid van je voeten op de grond is een uiting van het muladhara-chakra.

Bijbehorende organen en emoties De organen die verbonden zijn met het muladhara-chakra zijn de dikke darm en de endel­ darm. Deze organen zijn erop gericht om los te laten wat je verwerkt hebt. Het fysieke punt van het muladhara-chakra bij vrouwen is het begin van de baarmoedermond. Dit is het fysieke gedeelte waar vrouwen zich openstellen voor verbin­ ding. De veiligheid van het muladhara-chakra maakt dat je je kunt openen en kunt los­ laten.

Veiligheid, vertrouwen De kenmerkende emotie van het muladhara-chakra is veiligheid. De veiligheid van het muladhara-chakra is het ervaren van de zekerheid gedragen te zijn door de liefde van God. Dit is een veiligheid die niets te maken heeft met het lichaam of de levensomstandig­ heden waarin je je bevindt.

Het mulad­hara-chakra is ook ver­bonden met kracht en zeker­heid. Wanneer deze basis er niet is, kun je dit gevoel van veiligheid compenseren met kwaliteiten van een ander energiecentrum.

In de transformatieve yoga is het eerste energiecentrum het centrum van waaruit alle houdingen worden opge­ bouwd. We gaan ervan uit dat je je alleen vanuit veiligheid kunt openen. In transformatieve yoga besteden we dan ook veel aandacht aan het muladharachakra door dit regelmatig te benoemen en daar ook gericht je aandacht en ademhaling naar toe te brengen.

19-12-14 19:02

Relatie met je ademhaling Om het muladhara-chakra te openen is het belangrijk dat je hier je aandacht naartoe kunt brengen. Vervolgens zal je ademhaling volgen. In het begin is dit vaak lastig. Wan­ neer je zit, kan het helpen om op je handen te zitten en zo goed contact te maken met je zitbotjes. Of je kunt je handen laag op je bekken leggen en dan naar je handen toe ademen.

Wanneer je staat kun je je han­ den achter je rug brengen met de handpalmen tegen elkaar.

Het gedeelte bij de duimen rust dan op het staartbeen. Hier breng je vervolgens je aandacht en ademhaling naartoe.

Uiteindelijk zul je ervaren dat je het muladhara-chakra ‘open’ kunt ademen. Wanneer je je meer bewust wordt van het muladhara-chakra kunnen er aanvankelijk meer gedach­ ten opkomen. De neiging zal zijn om de aandacht dan mee omhoog te nemen. Dit merk je aan een hogere ademhaling.

Observeer dan de gedachten die zich voordoen zonder oor­ deel en ontspan opnieuw je ademhaling. Zo geef je jezelf de ruimte om de stevigheid en het vertrouwen van het muladharachakra steeds verder toe te laten.

Energetische kenmerken Het muladhara-chakra is het centrum van waaruit de shaktienergie omhoogkomt naar het kruincentrum. De shaktienergie is een levensenergie, energie van licht. Het is een subtiele energie die vrijkomt op het moment dat er ruimte en opening ontstaan in het muladhara-chakra. De shaktienergie kan op verschillende manieren worden waargeno­ men, dit verschilt per persoon.

Zo kan men de shakti-energie waarnemen als een trilling die vanaf het staartbeen omhoog­ komt door de wervelkolom heen, of als licht dat door de rug heen gaat. De shakti-energie kan ook gepaard gaan met een prettig gevoel van warmte, of juist koude. Wanneer mensen niet specifiek een gevoel in de rug ervaren, kan shakti-energie ook ervaren worden als een zeer prettig en tevreden, stil gevoel.

Het omhoogkomen van de shakti-energie kan ook verwar­ ring met zich meebrengen. Los van het feit of je de shaktienergie op een bepaalde manier waarneemt, zal iedere yoga­ houding de energie aanzetten te bewegen.

De verbinding met het muladhara-chakra ontstaat vooral wanneer je jezelf de ruimte geeft om te ervaren wat er is, zonder iets te forceren of te moeten van jezelf. Wanneer jij of je lichaam iets moet van jezelf, maak je gebruik van je wilskracht, een kracht die hoort bij het derde energiecentrum (manipura-chakra). Er is dan

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 27

geen ruimte om de energie vanuit het muladhara-chakra omhoog te laten komen.

Hoe dieper je in het mulad­ hara-chakra komt, des te meer gedachten zich kunnen voordoen. Het helpt om tijdens de houding de gedachten die opkomen geen waarde te geven.

Je verbindt je met het weten dat je volledig veilig bent en met de stevigheid van het zitten of staan. In de verbinding met het muladhara-chakra kijk je naar wat zich voordoet. Wan­ neer je steeds vaker veiligheid kunt ervaren en toelaten, zul je merken dat angstgedachten geen waarde meer krijgen. Uit­ eindelijk is de opening van het muladhara-chakra het volledig opheffen van angst.

Yogahoudingen voor het muladhara-chakra Er zijn verschillende houdin­ gen die op het muladharachakra werken. Sommige werken meer op de stevigheid van het staan, andere meer op vertrouwen en veiligheid. Even­ wichtshoudingen werken ook op het muladhara-chakra en op het keelcentrum (visuddhachakra). De evenwichtshoudin­ gen worden dan ook besproken in relatie tot het vijfde energie­ centrum.

19-12-14 19:02

Stevigheid en eerlijkheid

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 28

19-12-14 19:02

De basis van het muladhara足 chakra is stevigheid en eerlijk足 heid. Wanneer er een stevige basis is waarin je eerlijk naar jezelf en alles om je heen kunt zijn, is er veiligheid.

De houdingen die we hierna beschrijven worden direct vanaf het begin opgebouwd vanuit het muladhara足chakra en uit足 gevoerd met een rechte rug.

Hierdoor kan de houding als confronterend of zwaar worden ervaren. Observeer dan wat zich voordoet. Je kunt altijd minder ver gaan in de houding en zo ruimte maken om te openen voor wat er is.

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 29

19-12-14 19:02

28 29

Tadasana Tadasana, de berghouding, dankt haar naam aan het samengaan van de stilte, stevigheid en beweging tegelijk. Je staat als een berg. De berg staat symbool voor de stevigheid. De begroeiing van de berg is het leven en de beweging die daarmee samengaat. Hierbij is er altijd sprake van een onafgebroken stilte binnenin de berg.

Tadasana is een basishouding. In deze houding wordt de aandacht volledig gebracht naar de veiligheid en innerlijke kracht van het muladhara­ chakra. Deze veiligheid en innerlijke kracht bepalen de stevigheid. De houding wordt op­ gebouwd vanuit je kracht in plaats van vanuit controle of wilskracht. De stilte is niet per se de afwezigheid van gedachten, maar veel meer het niet ingaan op de gedachten die zich voordoen.

Door niet in te gaan op deze gedachten, ze geen waarde te geven, lossen de gedachten op en kan een diepe innerlijke stilte worden ervaren.

Tadasana wordt voorafgaand en na iedere staande houding uitgevoerd.

Berghouding

Uitvoering Bij de tadasana plaats je de voeten recht onder je heupen op de grond of tegen elkaar aan. Je aan­ dacht richt je op een punt voor je of je sluit je ogen.

Je armen zijn ontspannen langs je lichaam.

Je brengt je aandacht naar je voeten en voelt het evenwicht verdeeld over de voetzolen. Je kunt even je gewicht verplaatsen naar links en rechts en op de voor­ en achterkant van je voeten, zodat je je volledige voeten goed op de grond voelt staan. Dan duw je zachtjes je hielen in de grond. Hierdoor activeer je de energie van het muladhara­chakra.

Je strekt je benen zonder dat je knieën op slot zijn.

Op een inademing breng je je aandacht naar het diepste punt van de wervelkolom en op een uit­ ademing strek je de wervelkolom omhoog naar je kruin. Hierdoor ontstaat er een strekking waarin geen spanning of wilskracht is. De strekking komt voort uit het samengaan van energie en ademha­ ling. Er ontstaat dan een verlenging in de wervel­ kolom, wat de strekking is, zonder dat je actief je rug strekt. Door de energie die vrijkomt verlengt de wervelkolom zich en niet door wilskracht.

Je kruin richt je omhoog, daarbij voel je dat ook van daaruit de energie aangetrokken wordt. Je ont­ spant je schouders en keert je aandacht volledig naar binnen toe. Door de aandacht naar binnen te keren en geen betekenis te geven aan gedachten, kom je in de stilte die zowel stevig is (veiligheid), als openend of openbarend werkt.

Tadasana

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 30

19-12-14 19:02

Transformatie De stevigheid van de berg komt tot uiting in het gevoel dat je staat zonder twijfel, je bent helemaal zeker. Je mag zijn wie je bent. Je bent perfect zoals je geschapen bent en je hebt het vertrouwen dat dit goed is. Dit is een zekerheid waarbij je voelt dat je gedragen wordt door Gods liefde.

Fysieke werking – Volledige strekking van de rug en de benen.

– Meer ruimte tussen de wervels.

– Verbinding tussen het hoogste en laagste energiecentrum.

– Ontspanning.

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 31

19-12-14 19:02

30 31

Uitvoering Je begint de houding vanuit tadasana (berghou­ ding). Je voeten plaats je onder je heupen of tegen elkaar aan. Je ervaart eerst de stevigheid vanuit tadasana. Je ademt een paar keer door in het eerste centrum om je helemaal bewust te worden van de stevigheid. Iedere inademing is naar het muladhara­chakra en iedere uitademing is vanuit dit centrum door de wervelkolom omhoog naar je kruin, het sahasrara­chakra. Zo strekt je rug zich zachtjes verder omhoog, komt er meer ruimte in je wervelkolom en wordt je ademhaling dieper.

Vervolgens breng je op een inademing beide armen omhoog langs je oren en op een uitademing strek je je volledig uit. De strekking komt vanuit het muladhara­chakra en reikt uit naar boven. Er is een strekking vanaf je voeten tot aan je vinger­ toppen. In de strekking adem je een aantal keren goed door, zodat je voelt dat je steeds dieper in het eerste energiecentrum komt. Je kunt, als je dat prettig vindt, je armen iets verder naar achteren buigen om het hartcentrum verder te openen.

Je kunt je handen in de mudra houden zoals deze is beschreven op pagina 17.

Bij een volgende inademing breng je de aandacht in het muladhara­chakra en op een uitademing kantel je het bekken en verleng je de wervelkolom.

Je rug is recht en je armen blijven gestrekt langs je oren. Je houdt de strekking aan tot het punt dat je niet verder kunt buigen. Dan breng je rustig je handen naar je benen, je blijft je rug strekken en je ademt door. Je blijft strekken vanuit de basis van de wervelkolom omhoog naar je kruin.

Het punt waar je niet verder kunt wordt bepaald door twee kenmerken. In de eerste plaats je adem­ haling. Wanneer je niet door kunt ademen ga je terug tot het punt waar je dat wel kunt. Daarnaast zijn je armen een rechte lijn. Gedurende de hele houding zijn je armen soepel gestrekt langs je oren. Dit helpt om je hart open te houden. Wan­ neer je merkt dat je armen voorbij je oren naar voren komen, ga je te ver in de houding en kom je een stukje terug.

In de volledige houding komt je buik op je bovenbenen en je neus op je knieën waarbij beide benen gestrekt zijn. De ruimte en opening in het eerste centrum zullen volledig ervaren worden.

Wanneer je uit de houding komt, kom je met ge­ strekte rug en armen op een inademing omhoog.

Wanneer dit te zwaar is, plaats je je handen op je heupen en rol je je rug af omhoog.

Gestrekte staande vooroverbuiging

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 32

Uttanasana

19-12-14 19:02

Transformatie Dit is eigenlijk een houding voor gevorderden.

Door de aanhoudende strekking vanuit het eerste energiecentrum wordt de shakti­energie omhoog gebracht naar de kruin. Door de buiging wordt het tweede energiecentrum (svadhistana­chakra) geopend, waardoor de energie vanuit het tweede energiecentrum omhoogkomt naar het hart­ centrum (anahata­chakra). Het hartcentrum opent zich door de strekking van je armen. De druk van je benen tegen je buik duwt de energie omhoog naar de bovenliggende energiecentra.

Je kunt in deze houding met name letten op de ademhaling. De inademing is volledig in het muladhara­chakra. Op een uitademing ontspan je je benen en je rug volledig. Hierdoor wordt de houding minder zwaar.

Probeer vooral bij deze houding niet te veel te willen. Kom volledig vanuit je veiligheid. Je adem­ haling zal hierbij helpen. Je ademhaling maakt ruimte en helpt om de aandacht naar één punt te brengen. Wanneer je de houding correct uitvoert kan er een intense diepe stilte en/of vreugde worden ervaren.

Fysieke werking De houding is rustgevend, werkt op de buik­ organen (ook de lever, milt en maag) en helpt bij menstruatieklachten. De rug wordt van energie voorzien waardoor deze krachtiger wordt.

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 33

19-12-14 19:02

32 33

Uitvoering Ga zitten met je beide benen gestrekt voor je op de grond. Je trekt even je billen naar achteren zodat je je beide zitbotjes goed op de grond voelt. Je benen zijn plat op de grond gestrekt voor je, je hielen strek je van je af.

Adem nu eerst een aantal keren goed door in het muladhara­chakra, zodat je aandacht en ademhaling ontspannen zijn en je voelt dat je prettig zit. Wanneer het rechtop zitten lastig gaat, ga dan tegen de muur zitten. Zorg dat je bekken tegen de muur is en strek je rug langs de muur verder op. Let erop dat je benen gestrekt zijn en je je hielen van je af strekt. Wanneer er geen muur is, kun je ook je handen naast je bekken op de grond plaatsen om zo je rug verder op te strekken. Je gaat dan niet verder in de houding en gebruikt je ademhaling om te ontspannen en te openen.

Zittende vooroverbuiging

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 34

Wanneer je prettig zit en goed kunt doorademen, kun je op een volgende uitademing vanuit het bekken vooroverbuigen. Je rug blijft hierbij gestrekt en je buik komt naar je bovenbenen.

Langzaam buig je verder naar voren totdat je neus op je knieÍn is en je met je handen je voeten kunt pakken. Je kunt ook je grote teen pakken met je wijsvinger waardoor je het keelcentrum activeert en een nog grotere strekking aan de achterkant van je benen en de achterkant van je rug bewerk­ stelligt. Je buik ligt op je bovenbenen.

Paschimottanasana

19-12-14 19:03

Transformatie Deze houding activeert de shakti­energie en opent je hele rug. Door de intense strekking en de verlenging vanuit het muladhara­chakra zal je rug zich volledig openen. Omdat deze houding opent in het eerste energiecentrum (muladhara) werkt dit door op het basale gevoel van veiligheid. De houding geeft inzicht in de veiligheid die van bin­ nen aanwezig is, in plaats van een veiligheid die afhankelijk is van de situatie waarin je je bevindt.

De houding kan confronterend zijn omdat je zowel je rug als je benen strekt in de houding.

Er is geen ruimte om te compenseren. Geef jezelf de ruimte om vanuit liefde en eerlijkheid te obser­ veren wat zich voordoet. Door de buiging opent het tweede energiecentrum (svadhistana­chakra) en door de aanhoudende strekking komt er direct een verbinding met het vierde energiecentrum (anahata­chakra).

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 35

Fysieke werking De strekking in je rug zorgt voor ruimte tussen de wervels. Deze houding is effectief bij rugklachten.

Daarnaast is de houding goed voor alle buik­ organen vanwege de buiging en strekking in het bekken. Wanneer je in de volledige houding komt zal de druk van je benen tegen je buik ook door­ werken op de buikorganen.

19-12-14 19:03

34 35

Stoel

Utkatasana

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 36

19-12-14 19:03

Uitvoering Ga in tadasana staan. Strek beide armen langs je hoofd omhoog. Open de hele voorkant van je lichaam en adem goed door in het muladhara­ chakra.

Dan buig je langzaam je knieën, terwijl je je armen gestrekt langs je hoofd houdt. Je gaat als het ware zitten op een stoel (die er niet is). Je borst­ kas blijft boven je voeten en komt hierbij niet naar voren. Het muladhara­chakra beweeg je richting de grond. Adem in deze houding goed door en blijf je gewicht naar beneden brengen.

Transformatie Deze houding werkt op je innerlijke veiligheid.

Zij versterkt de veiligheid die voorbij gaat aan de materiële vorm. Je gaat immers zitten op een stoel die er niet is.

Het ‘gaan zitten’ in de houding werkt met name op het openen van het eerste (muladhara­chakra) en tweede energiecentrum (svadhistana­chakra).

Deze opening geeft daarbij ook direct een reactie in het derde (manipura­chakra) en vierde energie­ centrum (anahata­chakra). De strekking van de armen opent het hartcentrum.

Fysieke werking – De houding werkt op je schouders en rug.

– Zij verstevigt enkels en beenspieren.

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 37

19-12-14 19:04

binnenwerk_transformatieve yoga_schaduwen bewerkt_druk_19 12 2014.indd 38

19-12-14 19:04