Healthwise Digest May 2017

1

2

Contents 04 អារម្ភកថា Editorial Note

06

ទស្សន:ទូទៅ Pharmacy Overview

10 អនុសាសន៍សុខភាពល្អ: ឱសថក្លែងក្លាយ Healthy Bits: Counterfeit Medicines

40 14 ទិវាយល់ដឹងពីជំងឺអាលែហ្សីពិភពលោក World Allergy Awareness Day

12

ការគ្រប់គ្រងជំងឺហឺត Managing Asthma

ដំណាក់កាលទំាង៤ នៃជំងឺក្រិនថ្លើម 4 Stages of Liver Cirrhosis

24 ការថែទាំអ្នកជំងឺភ្លេចភ្លាំង Caring for someone with Alzheimer

33 ហ្វូលិកអាសីុត: វីតាមីនដ៏អស្ចារ្យ Folic Acid: The Super Vitamins

3

safe & sound Believe it or not, obesity and other noncommunicable diseases are now an epidemic. And it is not rocket-science for us to identify what contributes to this rampant social problem.

These all can be attributed to modern lifestyles. The term “lifestyle”, as what others think it might be, goes beyond people’s social status. It is essentially how one behaves and his way of living that highly aid his/her risk towards these diseases.

Regardless of gender or age, these non-communicable diseases can affect anyone. Fatty deposits from eating high cholesterol and fatty foods can build up on the lining of arteries, which can add to an imminent coronary heart disease. Read our article on ‘overcoming obesity’ to know more about what you can do if you are already one of millions who are categorized as overweight or obese.

M AY 2 0 1 7

សៃឈាមអារទែដែលអាចបង្កើនហានិភ័យនៃជំងឺសសៃ

ឈាមបេះដូង។ សូមអានអត្ថបទរបស់យង ើ លើប្រធានបទ

“ការយកឈ្នះជងឺធាត់លស ើ ទម្ងន” ់ ដើម្បីដឹងកាន់តែច្រើន

អំពីអ្វីដែលអ្នកអាចធ្វើបានប្រសិនបើអ្នកជាមនុស្សម្នាក់

ក្នុងចំណោមមនុស្សរាប់លាននាក់ ដែលត្រូវបានគេចាត់ ចូលជាប្រភេទមនុស្សធាត់ ឬមានជំងឺធាត់។

ថ្លម ើ មានសុខភាពល្អនាំអោយជីវត ិ មានសុខភាពល្អ។ ជំងឺ ថ្លម ើ ដូចជា ជំងក ឺ ន ិ ្រ ថ្លម ើ ដូចគ្នដ ា រែ អាចប៉ះពាល់ដល់មនុសស្ គ្រប់វ័យ។ ហេតុនេះហើយ ការរក្សាថ្លើមរបស់អ្នកអោយ

មានសុខភាពល្អ គឺអាស្រ័យជាចម្បងលើទម្លាប់ដែលអ្នក

ជ្រើសរើសដើម្បីប្រើប្រាស់ក្នុងជីវិតរបស់អ្នកពីមួយថ្ងៃទៅ

មួយថ្ងៃ។ ផ្ទុយមកវិញ ដើម្បីការពារកុំអោយមានជំងឺគ្រិន ថ្លើម អ្នកត្រូវមានការប្រុងប្រយ័ត្នក្នុងការញុំាគ្រឿងស្រវឹង

ចាក់វ៉ាក់សុំាងការពារ និងរក្សាទំងន់អោយមានសុខភាព ល្អ។ ដើមប្ ដ ី ង ឹ អោយបានសជ ី៊ រៅ ំ ទៀតនោះ សូមអានអត្ថ-

បទដែលយើងបានចែករំលក ែ ជាមួយអ្នកស្តអ ី ព ំ ី ដំណាក់កាលនៃជង ំ គ ឺ ន ិ្រ ថ្លម ើ និងថាតើដណា ំ ក់កាលនីមយ ួ ៗផ្តល់ ផលប៉ះពាល់អ្វីខ្លះដល់រាងកាយរបស់អ្នក។

ក្នុងខែនេះលោកស្រីវេជ្ជបណ្ឌិត Anna ដែលជាវេជ្ជប-

ណ្ឌត ិ ជំនាញផ្នក ែ សម្ភព និងរោគស្តបា ី្រ នចក ែ រំលក ែ នូវការ

A healthy liver also entices a healthy life. Liver disease, such as cirrhosis, can likewise affect a person at any age. Hence, keeping your liver healthy solely depends upon the habits you choose to practice in your day-to-day life. Nevertheless, one can prevent liver cirrhosis by being careful in his/her drinking, getting vaccinated and maintaining as well a healthy weight. Go deeper into the subject as we share with you the stages of liver cirhossis and how each stage is different in terms what effects it has on the liver.

យល់ដង ឹ ខ្លះៗដើមប្ ទ ី ទួលបានសុខភាពល្អតាមរយៈប្រធាន

For this month’s ob-gynecology column, Dr. Anna imparts another healthy tips through the importance of folic acid during pregnancy. Tagged as the superhero vitamin, folic acid is vital in the synthesis and repair of DNA and RNA, as well as in production of healthy red blood cells and enhances brain health

ត្រឡប់ទៅទំព័រផ្សេងទៀតអ្នកនឹងឃើញប្រធានបទមួយ

Flip through the pages to our coverage on the World Allergy Awareness Day launched this year by pharmaceutical giant, Glaxo Smithkline (GSK) where ENT specialist were invited to discuss the current condition of the allergic rhinitis in the country as well as the important measures one should take to avoid triggering this condition.

Bring this magazine with you anywhere you go while on vacation and join us in creating more awareness in avoiding these life-threatening lifestyle diseases. ជឿ ឬមិនជឿ ជំងឺធាត់ និងជំងឺមិនឆ្លងផ្សេងទៀត ឥឡូវនេះ គឺមានការរីករាលដាល។ វាមិនមែនជាការលំបាកសម្រាប់

យើងក្នុងការកំណត់ការរីករាលនៃបញ្ហាទាំងអស់នេះក្នុងសង្គមឡើយ។ បញ្ហាទាំងអស់នេះពាក់ព័ន្ធនឹងរបៀបនៃការរស់

នៅបែបសម័យទំនើប។ ពាក្យ "របៀបរស់នៅ"គឺសំដៅទៅលើរបៀបដែលមនុស្សទូទៅក្នុងសង្គមគិត។វាគឺជាការសំខាន់ ដែលថាតើឥរិយា និងរបៀបរស់នៅរបៀបណាខ្លះដល ែ ជំរញ ុ អោយមានការបឈ ្រ មមុខខ្ពសច ់ ោ ំព ះការកើតមានជំង។ ឺ ដោយ

មិនគិតពីភទ េ ឬអាយុ ជំងម ឺ ន ិ ឆ្លងទាំងនេះអាចប៉ះពាល់មនុសស្ គ្របគ ់ ។ ា្ន ការកកនជា ៃ តិខញ ា្ល ដ ់ ល ែ បណ្តល ា មកពីបរិភោគ

អាហារដរែ មានជាតិកឡ ូ ស េ រេ ្ត ល ូ ៉ និងអាហារដែលមានជាតិខ្លាញ់ខ្ពស់អាចនឹងបង្កើតឡើងនូវការកកខ្លាញ់នៅតាមសរ-

4

បទស្តីអំពី “សារៈសំខាន់នៃអាស៊ីតហ្វូលីកអំឡុងពេលមាន ផ្ទៃពោះ”។ បភ ្រ ទ េ វីតាមីនដ៏វស ិ ស េ វិសាល អាស៊ត ី ហ្វល ូ ក ិ

មានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នុងការសំយោគ និងជួសជុល

DNA និង RNA ព្រមទាំងការផលិតកោសិកាឈាម

ក្រហម និងជួយបង្កើនសុខភាពខួរក្បាល។

ស្តីអំពី ទិវាការយល់ដឹងពីបញ្ហាអាឡែហ្សីពិភពលោកដែល បានចាប់ផម ើ ្ត សម្ភធ ោ ន៍នៅឆ្នន ំ ា ះេ ដោយកម ុ ្រ ហ៊ន ុ Glaxo

Smithkline (GSK) ដែលជាក្រុមហ៊ុនឧស្សាហកម្ម ឱសថដ៏ធំ ដោយមានការអញ្ជើញចូលរួមពីវេជ្ជបណ្ឌិត ឯកទេសផ្នែកត្រចៀក ច្រមុះ បំពង់ក ដើម្បីពិភាក្សាអំពី

ស្ថានភាពបច្ចុប្បន្ននៃការរលាកច្រមុះបង្កដោយអាឡែហ្ស៊ី នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក៏ដូចជាចែករំលែកអំពីវិធានការ

សំខាន់ៗមួយចំនួន ដែលគួរតែអនុវត្តដើម្បីជៀសវាងការ បង្កឱ្យមានស្ថានភាពនេះ។

នាំយកទស្សនាវដ្តីនេះទៅជាមួយអ្នកគ្រប់ទីកន្លែងខណៈ

ពល េ ដល ែ អ្នកទៅវិសស្ មកាល និងចូលរួមជាមួយពួកយើង

ក្នុងការបង្កើតការយល់ដឹងអោយបានកាន់តែទូលំទូលាយ ដើម្បីជៀសវាងជំងឺគំរាមកំហែងដល់ជីវិតដែលបង្កឡើង របៀបរស់នៅទាំងនេះ។

The Official Healthcare Magazine of DKSH

CUT BACK FROM WATCHING TOO MUCH TV

DKSH Cambodia Ltd. Publisher

Believe it or not, too much time in front of the picture tube have a serious effect to your health. People who watched four or more hours a day were 46% more likely to die from any illnesses than people who watched less than two hours a day.*

Buth Chankakada Account Executive

Ernie Suzanna Editor-in-chief Allan Mitz Arato Managing Editor

Deb Soden, M.D. Medical On-Field Researcher Tep Chansambor Layout Artist Photographer Anna Roslyakova, M.D. Columnist Allan Mitz Arato Advertising and Sales Direction For Editorial and Subscri ption Inquiries: healthwisedigest@dksh.com.kh For Advertising and Distribution Inquiries buth.chankakada@dksh.com.kh +855 67 990 199 darn.chantho@dksh.com.kh +855 31 333 0144

Watching television means inactivity, and a sedentary lifestyle has been linked with obesity and heart disease. In places where enormous amounts of time are allocated to watching tv, obesity and heart diseases are most likely prevalent.

Cutting back a little will help increase your overall risk of “death” by 11% * David Dunstan, PhD, of Monash University in Melbourne

This information does not replace the advice of a doctor. Healthwise disclaims any warranty or liability for your use of this information.

Your use of this information means that you agree to the Terms of Use. How this information was developed to help you make better health decisions. © 2016 Healthwise, Incorporated.

Healthwise, For people in charge of their health and the Healthwise logo are trademarks of Healthwise Digest and must not be used without permission of the Editorial Board.

www.healthwise-digest.com HEALTHWISE Digest, 1st Flr., DKSH Cambodia Ltd. Bldg., No 797, Corner Preah Monivong Blvd. and St. 484, P.O. box 1051 Phnom Penh, Cambodia © No content may be reproduced without permission of Healthwise

5

Non-communicable diseases are now the leading cause of death around the world.

Are pharmacists ready to step-up their games in the global fight against non-communicable diseases?

6

REALITY

pharmacy overveiw

CHECK

7

With certainty, it is now a must for pharmacists to get the right knowledge and proper skills to perform diseaseprevention patient interventions. This is due to the overwhelming increase of non-communicable diseases that has become a global financial burden.

One positive measure to be more costeffective is the prevention rather than post treatment. This is what healthcare industry could enforce is to ensure that pharmacists get all the proper training to effectively communicate with their patients on health literacy involving lifestyle changes and importance of health screening and vaccination.

Pharmacists have long been known to be the immediate health care providers in the community who also have the most dynamic interaction with patients. As such, they are in the best ideal position to provide their patients information, guidance and even counseling regarding the recommended lifestyle changes needed to improve their medical condition.

An initial step to take in order to establish this skill set among pharmacists is to identify what are the most commonly dispensed medicines in pharmacies. When these drugs are already noted, it is easy to recommend lifestyle modification for treatment and prevention. An analysis in 2005 showed that among top prescribed drugs, 31% are for medical conditions such as hypertension, osteoporosis, hyperlipidemia, depression, and asthma (Pharmacy Times Top 200 Prescription Drugs of 2005. www.nationaltechexam.org/ pdf/top_200_drug_list05.pdf). Therefore, pharmacists can already see that these diseases needed at least one or two plans for lifestyle changes.

Pharmacists can also check through their national database which diseases are the most prevalent. The top diseases in Cambodia for the last decade are Malaria, HIV/AIDS, and Tuberculosis.

8

These diseases can also be a benchmark in pharmacists training. Whenever patients purchase medicines relating to these diseases, pharmacists are always ready for a productive dialogue.

Pharmacists Against Obesity Pharmacists can also assist with patients weight management. More and more pharmacies nowadays offer free body mass index screening, which evaluates a patient’s weight. Furthermore, by getting the results of this test, pharmacists can offer substantial obesity-related diseases information and medication and determine the patient’s health risk for the purposes of recommending treatment or medication. The most important thing is arranging a followup or monitoring. After a certain weight loss plan has been offered, patients are advised to at least visit the pharmacy after a few months to see whether there has been changes or not. However, this will not be translated into success if patients, at the very first time, are not highly engaged. Communication skills with patients are also required. When patients are not engaged, there is no development in both parties. ជាមូយនឹងភាពច្បាស់លាស់ ឥឡូវនេះវាគឺជាកត្តាចាំបាច់ សមប ្រា ឱ ់ សថការីដម ើ ប្ ទ ី ទួលបានចំណះេ ដឹង និងជំនាញ

ត្រឹមត្រូវក្នុងការអនុវត្តការអន្តរាគមន៍ ដើម្បីបង្ការជំងឺជូន

ប្រជាជន។ នេះគឺដោយសារតែមានការកើនឡើងដ៏លើស លប់នៃជំងឺដែលមិនឆ្លងតាមការទាក់ទងគ្នាត្រូវបានក្លាយ

ជាបន្ទក ុ ហិរញ្ញវត្ថនៅ ុ ទូទាង ំ ពិភពលោក។ វិធានការវិជ្ជមាន មួយដល ែ កាន់តមា ែ នប្រសទ ិ ិភា ្ធ ព គឺ ការបង្ការជាជាងការ

ព្យាបាល។ ឧស្សាហកម្មថែទាំសុខភាពត្រូវពង្រឹងគុណភាព

ដើម្បីធានាអោយបានថា ឱសថការីនឹងទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលត្រឹមត្រូវទាំងអស់ពាក់ព័ន្ធនឹងប្រសិទ្ធភាពទំ-

នាក់ទំនងរវាងអ្នកជំងឺរបស់ពួកគេលើវិធីនៃការផ្លាស់ប្តូរ

របៀបរស់នៅ សារសំខាន់នៃការពិនិត្យសុខភាព និងការ ចាក់វ៉ាក់សាំង។

ឱសថការីត្រូវបានគេស្គាល់យូរមកហើយថា ជាអ្នកផ្តល់

សេវាថែទាំសខ ុ ភាពជាបន្ទន ា ់នៅក្នង ុ សហគមន៍ដល ែ មាន ទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកជំងឺយ៉ាងសកម្មបំផុត។ ដោយហេតុ នេះ ពួកគេមានមុខងារជាអ្នកដោះស្រាយបញ្ហាល្អបំផុត សំរាប់ផ្ដល់ដល់អ្នកជំងឺនូវពត៌មាន ការណែនាំ និង សូម្បី

តកា ែ រពិគះ្រោ យោបល់ទាក់ទងនឹងការផ្លស ា ប ់ រូ្ត របៀបរស់

នៅដែលចាំបាច់ដម ើ ប្ ធ ី ឱ ើ្វ យ្ បស ្រ រើ ឡើងនូវស្ថានភាពសុខ-

ភាពរបស់ពួកគេ។ ជាជំហានដំបូងដើម្បីទទួលបានការបង្កើតជំនាញនៅក្នុង

ចំណោមឱសថការី គឺត្រូវកំណត់ចំពោះថ្នាំដែលជាទូទៅ

មានការប្រើប្រាស់ច្រើននៅក្នុងឱសថស្ថាន។ នៅពេល ដែលថ្នាំទាំងនេះត្រូវបានកំណត់ឃើញរួចហើយ វា គឺជា

ការងាយស្រួលក្នុងការកែប្រែរបៀបរស់នៅដើម្បីផ្ដល់អនុ-

សាសន៍សម្រាប់ព្យាបាល និងការពារ។ ដោយយោងតាម ការវិភាគមួយនៅឆ្នាំ 2005 បានបង្ហាញថា ក្នុងចំណោម ថ្នាំដែលត្រូវបានចេញវេជ្ជបញ្ជាចម្បងៗ ក្នុងនោះ 31% ជាប្រភេទថ្នាំ សម្រាប់ព្យាបាលលក្ខខណ្ឌសុខភាពដូចជា ជំងឺលើសសម្ពាធឈាម ជំងឺពុកឆ្អឹង ជំងឺលើសជាតិខ្លាញ់

( Pharmacy Times Top 200 Prescription Drugs of 2005. www.natio naltechexam.org/pdf/top_200_drug_list05.pdf)។ ជំងធ ឺ ក ា្ល ់ ទឹកចិត្ត និងជំងហ ឺ ត ឺ

ដូចះេ ្ន ឱសថការីអាចមើលឃើញថា ជំងទា ឺ ង ំ នេះត្រូវការជា ចាំបាច់នូវផែនការយ៉ាងហោចណាស់មួយ ឬពីរសម្រាប់ ការផ្លាស់ប្តូររបៀបរស់នៅ។

ឱសថការីអាចតត ូ្រ ពិនត ិ យ្ នូវទិនន ្ន យ ័ ជាតិរកនូវជំងណា ឺ មូយ

ដែលមានអត្រាប្រេវ៉ាឡង់ខ្ពស់។ ជំងឺកំពូលៗមួយចំនួននៅ ក្នុងប្រទេសកម្ពុជា រដ្ឋាភិបាល និងអង្គការសុខភាពបាន

ធ្វើការប្រយុទ្ធប្រឆ ាំងនៅប៉ុន្មាន,ទសវត្សរ៍ចុងក្រោយនេះ ដែលមានដូចជា ជំងឺគ្រុនចាញ់ មេរោគអេដស៍ / ជំងឺអ-

េដស៍ និងជំងឺរបេង។ ជំងឺទាំងនេះអាចក្លាយជាគោលការណ៏ក្នុងការបណ្តុះបណ្តាឱសថការីផងដែរ។ នៅពេលណា ដែលអ្នកជំងឺទិញថ្នាំ ដែលទាក់ទងទៅនឹងជំងឺទាំងនេះ ឱសថការីតង ែ តអា ែ ចតៀ្រ មខ្លនជា ួ សច ្រេ សមប ្រា កា ់ រណែនាំប្រកបដោយផលិតភាព។

ការប្រឆាំងនឹងភាពធាត់របស់ឱសថការី

ឱសថការីអាចចូលរួមជាមួយនឹងអ្នកជំងឺក្នុងការគ្រប់គ្រង ទម្ងន់របស់ពួកគេ។ ឱសថស្ថានកាន់តែច្រើននាពេលបច្ចុ-

ប្បន្ននេះបានផ្តល់ជូននូវការពិនិត្យដោយឥតគិតថ្លៃនូវការ ពិនិត្យម៉ាសនៃផលធៀបរាងកាយ។ លើសពីនេះ ទៀត

ដោយទទួលបានលទ្ធផលនកា ៃ រធ្វត ើ ស េ ន ្ត ះេ ឱសថការីអាច ផ្តលន ់ វូ ពត៌មានដែលទាក់ទងទៅនឹងជម្ងឺធាត់ និងការកំណត់

ហានិភ័យសុខភាពរបស់អ្នកជំងឺ សម្រាប់គោលបំណងនៃ

ការផ្ដល់អនុសាសន៍ដល់ការព្យាបាល ឬការប្រប ើ ្រាស់ថ្នាំ។

អ្វីដែលសំខាន់បំផុត គឺត្រូវរៀបចំការតាមដានឬការត្រួត ពិនិត្យ។ បន្ទាប់ពីផែនការសម្រកទម្ងន់ជាក់លាក់មួយត្រូវ បានផ្តលជ ់ ន ូ អ្នកជំងត ឺ វូ្រ បានណែនាឱ ំ យ្ ត្រលប់មកឱសថ-

ស្ថានវិញយ៉ាងហោចណាស់រៀងរាល់ 3 ខែម្តងដើម្បីតាម ដានថាតើអកមា ្ន នការបប ្រែ ល ួ្រ ដរែ ឬទ។ េ ទោះបីជា យ៉ង ា

ណា លទ្ធផលដល ែ ទទួលបាននឹងមិនបានជាេ គជ័យបស ្រ ន ិ បើអ្នកជំងឺមិនមានការតាំងចិត្តខ្ពស់ក្នុងការអនុវត្តតាំងពី

ដំបូង។ ជំនាញទំនាក់ទំនងជាមួយអ្នកជំងឺក៏ជាជំនាញមួយ

ដែលជាតម្រូវការចំបាច់ផងដែរ។ ពេលដែលអ្នកជំងឺមិន ត្រវូ បានចូលរួម ក៏ទនា ំ ក់ទន ំ ងរវាងគ្នា និង គ្នម ា ន ិ អាចវិវត្តន៍ ទៅមុខបានដែរ។

9

MEDICATION

IN THE BEST OF HEALTH

Counterfeits

Counterfeit or parallel medicines may be either fake or imported; however “real” these are, these have not been subjected to local licenses, government requirements, and processing, and products may come from an unknown overseas supply chain, which might risk the safety of the consumers. The quality of these may not be justified because of different factors such as tropicalized packaging, logistics, storage and lack of sourcing information. Counterfeit products may not come from a reliable source, hence, they could be fake but comes in the same packaging.

Fake drugs may contain a minimal portion (or may not contain at all) of the active ingredient. Some of these products could even have significantly high active ingredients, which can cause serious adverse effects. Some may even have herbal ingredients, animal parts or other chemicals, which may be toxic.

What could probably be the dangers of taking counterfeit medicines?

Heighten Disease

When it should be treating diseases, counterfeit drugs could even accelerate the progression of the disease. This can be fatal to those who have serious major illnesses as it can complicate the condition.

Body Poisoning

Counterfeit drugs with toxic substances can result in poisoning which may be harmful to health or even fatal.

Some drugs may be manufactured in unhygienic conditions—polluted and dirty factories, insect-infested areas— and contain dangerously high levels of pathogenic bacteria or fungi.

Damaging Side Effects

Most cases of counterfeit drugs’ side effects include allergic reactions and

10

gastrointestinal disturbances like nausea, vomiting and diarrhea. Unstandardized and toxic chemical are proven to cause changes in heart function, blood glucose levels, gas perfusion, dyspnea and even organ failure.

So how would you know if you are buying counterfeit drugs or not? First, always be vigilant about the medicines you buy and to examine them carefully.

If the price appears to be too low, the drug could be suspicious. Also, consumers should check labels and packaging. Most counterfeit drugs have labels that are poor replicas of the original. There is discoloration on the actual packaging or even on the product itself.

Secondly, check the distributor.

Typically, official distributors have passed compliance and quality checks

regarding logistics, storage, and point of delivery to ensure that medicines are distributed to consumers safely.

Most distributors have placed labels on their products so consumers can easily identify if the medicines are counterfeit or not. ឱសថក្លែងក្លាយអាចមានទាំងឱសថពិតប្រាកដ ឬឱសថ ដែលមិនមានរូបមន្តផ្សំត្រឹមត្រូវ ទោះជាយ៉ាងណា ឱសថ ពិតប្រាកដទាំងនេះគឺមន ិ ត្រវូ បានឆ្លងកាត់ការសូមអាជ្ញប ា ណ ័ ្ណ ឱសថក្នុងស្រុក បំពេញមិនបានគ្រប់លក្ខខណ្ឌតម្រូវការ របស់រដ្ឋាភិបាលនិងផលិតផលអាចបានមកពីខ្សែសង្វាក់ ផ្គត់ផ្គង់ដែលមិនស្គាល់ពីប្រភពច្បាស់លាស់ដែលអាចប្រថុយដល់សុវត្ថិភាពនៃការប្រើប្រាស់របស់អតិថិជន។ គុណភាពនៃផលិតផលទាំងនេះអាចនឹងមិនល្អទេដោយសារតែ កត្តាផ្សេងគ្នាដូចជា ការវេចខ្ចប់ ការដឹកជញ្ជូន ការរក្សាទុក និង ពត៌មានពីប្រភព។ ផលិតផលក្លែងក្លាយអាចនឹងទទួល បានពីប្រភពដែលមិនអាចទុកចិត្តបាន ហេតុដូចនេះហើយ ពួកគេអាចនឹងក្លែងក្លាយ ប៉ុន្តែមានការវេចខ្ចប់ដូចគ្នា។ ថ្នាំក្លែងក្លាយអាចមានផ្ទុកធាតុផ្សំសកម្មតិចតួច ឬ មិនមាន តែម្តង។ ផលិតផលទាំងនេះមួយចំនួនអាចមានសារធាតុ

សកម្មខ្ពស់លើសកម្រិតដែលអាចបង្កឱ្យមានផលប៉ះពាល់

គ្មានស្តង់ដារ និងពុលអាចបង្កឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរមុខងារ

ធ្ងន់ធ្ងរ។ ថ្នាំមួយចំនួនអាចផ្សំពីរុក្ខជាតិ ផ្នែកខ្លះនៃសត្វ ឬ

បេះដូង ប៉ះពាល់ដល់កម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាម ពិបាកដក

សារធាតុគីមីផ្សេងៗដែលអាចបង្កអោយទៅជាពុលបាន។

ដង្ហើម និងសូម្បីតែការខូចមុខងារនៃសរីរាង្គ។

តើអ្វីដែលប្រហែលជាអាចនឹងបង្កអោយមានគ្រោះថ្នាក់ ចំពោះការប្រើប្រាស់ឱសថក្លែងក្លាយនេះ?

ដូច្នេះ តើអ្នកនឹងអាចកំណត់អត្តសញ្ញាណថា តើអ្នកបាន ទិញថ្នាំក្លែងក្លាយ ឬ មិនមែនដោយរបៀបណា? ជាដំបូង

1. ធ្វើអោយជំងឺកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ

គឺត្រូវតែងតែប្រុងប្រយ័ត្នអំពីថ្នាំដែលអ្នកទិញ និងពិនិត្យ

នៅពេលដែលវាគួរតែត្រូវបានព្យាបាលជំងឺ ថ្នាំក្លែងក្លាយ

មើលពួកវាដោយប្រុងប្រយ័ត្ន។ ប្រសិនបើតម្លៃនេះហាក់ដូច-

អាចបង្កើនល្បឿននៃការវិវត្តជំងឺ។ នេះអាចមានគ្រោះថ្នាក់

ជាទាបពេកថ្នាំនេះអាចមានការសង្ស័យ។ ដូចគ្នានេះផង

ដល់ជីវិត ចំពោះអ្នកដែលមានជំងឺធ្ងន់ធ្ងរដូចដែលវាអាច

ដែរ អតិថិជនគួរតែពិនិត្យមើលស្លាកសញ្ញា និងការវេច-

ផ្តល់ភាពស្មុគស្មាញដល់លក្ខខណ្ឌជំងឺ។

ខ្ចប់។ ឱសថក្លែងក្លាយភាគច្រើនមានស្លាកសញ្ញាមិនល្អ ស្អាតដូចផលិតដើម។ វាអាចមានការខុសប្លែកទៅលើពណ៌

2. ការពុលដល់រាងកាយ

នៃប្រអប់ថ្នាំដើម ឬសូម្បីតែនៅលើផលិតផលផ្ទាល់។

ថ្នាំក្លែងក្លាយជាមួយនឹងសារធាតុពុលដែលអាចបណ្តាល អោយពុលដោយបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់សុខភាព ឬអាចស្លាប់

ទីពីរ ពិនិត្យមើលលើអ្នកចែកចាយថ្នាំ។ ជាធម្មតា អ្នកចែក-

បាន។ ថ្នាំមួយចំនួនអាចត្រូវបានផលិតនៅក្នុងលក្ខខណ្ឌ

ចាយផ្លូវការត្រូវបានឆ្លងកាត់ការអនុម័ត និងការត្រួតពិនិត្យ

គ្មានអនាម័យ និងរោងចក្រដែលកខ្វក់ តំបន់ដែលសំបូរ

គុណភាព ដោយអនុលោមតាមច្បាប់ទាក់ទងនឹងការដឹក

សត្វល្អិត និងសំបូរដោយបាក់តេរី ឬ ផ្សិតដែលបង្កគ្រោះ

ជញ្ជូន ការផ្ទុក និងចែកចាយដើម្បីធានាថា ថ្នាំដែលត្រូវ

ថ្នាក់ខ្ពស់។

បានចែកចាយទៅឱ្យអតិថិជនដោយសុវត្ថិភាព។ អ្នកចែកចាយភាគច្រើនបានដាក់ស្លាកសញ្ញា នៅលើផលិតផល

3. ផលប៉ះពាល់គ្រោះថ្នាក់

របស់ខ្លួន ដូច្នេះអតិថិជនអាចកំណត់អត្តសញ្ញាណយ៉ាង

ករណីភាគច្រើននៃផលប៉ះពាល់របស់ថ្នាំក្លែងក្លាយរួមមាន

ងាយស្រួលប្រសិនបើថ្នាំនេះ គឺជាថ្នាំក្លែងក្លាយ ឬមិនមែន។

ប្រតិកម្មអាលែហ្សី និងការរំខានដល់ក្រពះពោះវៀន ដូចជា ការចង្អោរ ក្អួត និងរាគជាដើម។ សារធាតុគីមីដែល

TRAGIC INCIDENTS ABOUT FAKE DRUGS SIDE EFFECTS HAVE BEEN RECORDED ALL OVER THE WORLD In Pakistan, a poor-quality tuberculosis drug killed 100 patients at a Lahore hospital in 2012 by triggering severe adverse reactions.

In 2013, officials in India discovered that 8,000 patients died over a five-year period in a remote Himalayan hospital because an antibiotic used to prevent infection after surgery had no active ingredient.

11

RESPIRATORY Managing Asthma

According to the World Health Organization (WHO), an estimated 300 million people worldwide suffer from asthma, with 250,000 annual deaths attributed to the disease. Likewise, it is distressing to know that the number of people with asthma will grow by more than 100 million by 2025. Asthma is a lung condition where air passages constrict and become inflamed and thus, the flow of air is partially or completely blocked. Unfortunately, asthma cannot be cured but it can always be prevented and managed.

Though the cause of related inflammation is still unidentified, there are several environmental factors that trigger it. The major asthma trigger known to many are the common allergens such as pollens, molds, dust mites, animal dander, and specific foods.

To some, asthma runs in the family.

There are also other numerous triggers such as such as smoke from cigarettes, vehicle exhaust, respiratory infections, hyperventilation as well as stress and depression. If your parents have asthma, you are likely to acquire the condition as well. Similarly, you are likely to acquire asthma you have an atopic syndrome where you have allergic hypersensitivity

IN THE BEST OF HEALTH

reactions such as allergic rhinitis.

You are likely suffering from an asthma attack if you are wheezing, you have difficulty breathing, you feel tightness in your chest or you are coughing persistently. Seek immediate medical attention as well if, aside from experiencing the above symptoms, you have flared nostrils and pursed lips, or your pulse rapidly increase.

Unquestionably, asthma management is focused in preventing or stopping the inflammation and relaxing the muscles that line the airways.

Management plan includes avoiding asthma triggers, regular medications such as “quick relievers” and “controllers” (anti-inflammatories like corticosteroid), handling attacks and usage of a peakflow meter that measures how well air moves out of the lungs. Inhaling bronchodilators, such as albuterol, metaproterenol, and pirbuterol, also relax the muscles around the airways to improve airflow. Nebulizer, a common inhaled bronchodilator, also reduces the frequency of asthma attacks.

One may also resort to immunotherapy where the person is injected with increasing amounts of allergens to

desensitize the person’s immune system. ដោយយោងតាមអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO)

មានប្រជាជនប្រហែល 300 លាននាក់នៅទូទាំងពិភព-

លោកបានទទួលរងពីជំងឺហឺត និងមានអ្នកស្លាប់ដោយ សារជំងន ឺ ះេ ចំនន ួ 250.000នាក់ ក្នង ុ មួយឆ្ន។ ំា ដូចគ្នន ា ះេ ដរែ វាគឺជារឿងទុក្ខសោកមួយដោយដឹងថាចំនួននៃអ្នកដែល មានជំងឺហឺតនឹងអាចកើនឡើងច្រើនជាង 100 លាននាក់

នៅឆ្នាំ 2025។ ជំងឺហឺតគឺជាជំងឺដែលកើតលើសួតដោយ បណ្តាលអោយផ្លូវ ដែលអនុញ្ញាតអោយខ្យល់ឆ្លងកាត់រួម

តូច និងរលាក ហើយ លំហូរនៃខ្យល់ដែលឆ្លងកាត់អាចត្រូវ បានស្ទះទាំងស្រុង ឬ តិចតួច។ ជាអកុសល ជំងឺហឺត គឺ មិន អាចព្យាបាលអោយជាសះស្បើយបានទេ ប៉ុន្តែវាអាចការពារ និងគ្រប់គ្រងបាន។

បើទោះបីជាមូលហេតុនៃការរលាកនេះ នៅតែមិនមាន

អំណះអំណាងច្បាស់លាស់តែភាគច្រើនយើងឃើញថា កត្តា បរិស្ថាន គឺជាធាតុបង្កធ្វើឱ្យវាកើតមាន។ កត្តាចម្បងដែល យើងច្រើនជួបប្រទះនាំអោយកើតមានជំងឺហឺតគឺ បញ្ហា

អាឡែរហ្សីដូចជា លំអងទូទៅ ផ្សិត ធូលី រោមសត្វ និង អាហារជាក់លាក់មួយចំនួន។ ក្នុងករណីខ្លះ ជំងឺហឺត ជា ជំងឺតពូជ។ វាក៏នៅមានកត្តានៃធាតុបង្កជាច្រើនផ្សេងទៀត

ដូចជា ផ្សែងបារី ផ្សេងពីរថយន្ត ការរលាកប្រព័ន្ធផ្លូវដង្ហើម ព្រមទាំង បញ្ហាស្ត្រេស និងជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ត។ បើសិនជា ឪពុកម្តាយរបស់អ្នកមានជំងឺហឺតអ្នកអាចនឹងកើតមាន ជំងឺនេះផងដែរ។ ដូចគ្នានេះដែរ អ្នកទំនងអាចមានមាន

12

ជំងឺហឺតនៅពេលដែលអ្នកមានប្រតិកម្មអាឡែហ្ស៊ីដូចជា ប្រតិកម្មអាល្លែហ្ស៊ីរលាកច្រមុះជាដើម។

អ្នកនឹងអាចទទួលរងពីការវាយប្រហារដោយជម្ងឺហឺត ប្រសិនបើទងសួតរបស់អ្នកត្រ្បៀត អ្នកមានអាការពិបាកដក

ដង្ហើម អ្នកមានអារម្មណ៍តឹងក្នុងទ្រូង ឬអ្នកមានអាការក្អក

ខ្លាំង។ ស្វែងរកការព្យាបាលជាបន្ទាន់ផងដែរ ប្រសិនបើ អ្នកជួយប្រទះនឹងរោគសញ្ញាមួយចំនួនដូចជា រន្ធច្រមុះឡើង ធំខុសធម្មតា និងជីពចរដើរញាប់។

ប្រាកដណាស់ ការគ្រប់គ្រងជំងឺហឺតត្រូវបានផ្តោតលើការ

ការពារ ឬបញ្ឈប់ការរលាក និងបន្ធូរបន្ថយសាច់ដុំលើផ្លូវ

ដង្ហើម។ ផែនការនៃការគ្រប់គ្រងរួមបញ្ចូលទាំងការជៀសវាងធាតុបង្កឱ្យកើតជំងឺហឺត ប្រើថ្នាំអោយបានទៀងទាត់

ដូចជា "ថ្នាំបំបាត់អាការឆាប់រហ័ស" និង "គ្រប់គ្រងស្ថានភាព" (ថ្នាំប្រឆាំងការរលាកដូចជាក្រុម corticostero

ids ) គ្រប់គ្រងការវាយប្រហារ និងប្រើប្រាស់ឧបករណ៍វាស់

លំហូរខ្យល់ចេញពីសួត។ ប្រើថ្នាំហិតបើកទងសួតដូចជា

albuterol metaproterenol និង pirbuterol

សម្រាប់សម្រួលសាច់ដុំនៅជុំវិញផ្លូវដង្ហើម ដើម្បីកែលម្អ

ចរន្តខ្យល់។ ម៉ាស៊ីនឆ្ពង់ គឺជាឧបករណ៍មួយជួយកាត់បន្ថយ ចំនួននៃការវាយប្រហាររបស់ជំងឺហឺត។ វិធីមួយផ្សេងទៀត

ពាក់ព័ន្ធនឹងការព្យាបាលតាមវីធីភ្ញោចប្រព័ន្ធ ការពាររាង-

កាយដោយចាក់ថ្នាំ ដើម្បីបង្កើនធាតុបង្កអាលែហ្សីដល់ ប្រព័ន្ធរាងកាយអោយស្គាល់ និងបន្ថយសកម្មភាពនៅពេល ក្រោយ។

13

GSK highlights World Allergy Awareness Day Allergic rhinitis has been a continuous global health dilemma and an expected increase in the millions of adults and children affected by the condition is expected in the upcoming years if people are not highly educated about it.

14

The World Allergy Organization (WAO) estimates that allergy affects about 10% - 30% of the worlds’ population. In fact, the sensitization (IgE antibodies) to foreign proteins in the environment is present in up to 40% of the population. As such, allergic rhinitis has been a continuous global health dilemma and an expected increase in the millions of adults and children affected by the condition is expected in the upcoming years if people are not highly educated about it.

On 6 April 2017, GSK Cambodia (GSK), one of the largest world-class leaders in the pharmaceutical and health care industry, organized the World Allergy Awareness Day to promote awareness of Allergic rhinitis (nasal) disease where the yearly number of patients has increased considerably.

The conference, which was held at the Phnom Penh Hotel, was attended by doctors specializing in Ear, Nose and Throat (ENT), GSK representatives, and the press.

Dr Mak Bunlong, General Manager of Medical Affairs of Respiratory Diseases and Allergy in GSK said that GSK has invited highly experienced speakers present Allergic Rhinitis and raise awareness to better understand the symptoms, protection and condition treatment. This event is also held for the public to clearly distinguish the difference between cold and allergic rhinitis.

prevent allergic rhinitis now 1. Pinpoint the source of your Allergy 2. Shower after going outdoor especially before going to bed 3. Avoid places where smoke and other irritants are widespread 4. “Allergy-Proof” your home by keep windows closed when pollen counts are high and remove some or all carpets and unnecessary furnishings like throw pillows.

Dr. Khun Kheang, an invited speaker, said that our country is a developing country and the dust is everywhere due to numerous infrastructure development. These dust irritate the nose mucus. Also, frequent sneezing, and nasal congestion can be considered as allergic rhinitis symptoms especially when the weather changes frequently. Factors that cause allergy rhinitis are pollen, atmospheric dust, tobacco smoke, vehicular exhausts, residual waste, perfume or body spray. In addition, Dr. Kheang said that the condition can occur in any age but 80 % mostly occur on adolescents under the age of 20.

primarily find the source of the disease, whether it is indoor or outdoor, and immediately refrain from being exposed to that source by using a face mask. For families, clean the house especially in the bed room every 3 or 4 day a week to make sure everywhere in the house is clean.

Dr. Sok Kuang, then said that Chronic Allergy Rhinitis Disease causes disruption to the patient and trigger other diseases such as sinusitis and middle ear inflammation.

He added that the allergy rhinitis is different from cold since it has a chronic condition and it frequently relapses but the predominant symptoms are clear runny nose, sneezing, and nasal itching. Allergic Rhinitis often do not have symptoms of fever but may also have a chronic cough due to mucus pushing into the throat. If you have a fever, sore throat, and you also suffer from physical exhaustion, it can be a cold. In addition, patients with allergy rhinitis often have family members with a history of diseases such as asthma, food allergy urticarial and rashes. Remember that nose allergy affects millions of lives because their work suffer.

In families with infants at risk of developing allergy rhinitis, they should feed their babies with breast milk for at least 6 months. Also enhance your immune system by including the five food-groups in your daily diet and exercising regularly at least 30 minutes, 3-4 times a week. In particular, you should get rid of and refrain from exposing yourself to cigarette or vehicle smoke, garbage or perfume. Likewise, clean the rooms in your house, especially

For the treatment and prevention, Prof. Dr. Sok Sam Ath stated people should

15

the mattresses, pillows and blankets, as well as your air conditioner filters.

In cases where the condition worsens, consult an ENT doctor to get treatment and medication properly and effectively.

The GSK Company (GSK) developed a program to join the fight against the disease on the world allergy awareness day (World Allergy Week), which takes place from 2 to 8 April 2017. The cost of treating this disease is high, therefore it’s a chronic disease and that it severely affects productivity such as missing school or work. អង្គការអាឡែរហ្សីពិភពលោក (WAO) បានប៉ាន់ស្មាន ថា ប្រតិកម្មអាឡែហ្ស៊ីផ្តល់ផលប៉ះពាល់ប្រមាណ 10% - 30% នៃចំនួនប្រជាជនពិភពលោក។ ជាការពិត ការមានប្រតិកម្ម (អង់ទីករ IgE) ជាមួយធាតុបង្កនៅក្នុងបរិស្ថាន គឺមាន លើសពី 40% នៃចំនួនប្រជាជន។ ដូចជា រលាកច្រមុះដោយ សារអាឡែហ្ស៊ីបានបន្តជាផលវិបាកសុខភាពពិភពលោក និងត្រូវបានរំពឹងទុកថា នឹងមានការកើនឡើងរាប់លាន នាក់ ចំពោះមនុស្សពេញវ័យ និងកុមារលើផលប៉ះពាល់ ដោយជម្ងឺនេះនៅប៉ុន្មានឆ្នាំខាងមុខប្រសិនបើមនុស្សមិន មានការយល់ដឹងខ្ពស់អំពីវា។

16

កាលពីថ្ងៃទី ៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៧ ក្រុមហ៊ុន ជីអេសខេ

(GSK)កម្ពុជា ដែលជាក្រុមហ៊ុនធំមួយ ក្នុងចំណោមក្រុម-

នេះមានប្រសាសន៍ថា ប្រទេសរបស់យើងជាប្រទេសកំពុង អភិវឌ្ឍន៍ និងមានធូលីគ្រប់ទីកន្លែង ដោយសារការអភិ-

ហ៊ុននាំមុខគេលំដាប់ថ្នាក់ពិភពលោក ផ្នែកឱសថ និង ការ

វឌ្ឍន៍ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាច្រើន។ ធូលីទាំងនេះបានបង្ក

គាំពារសុខភាព បានរៀបចំទិវាជំងឺអាល្លែកហ្ស៊ីពិភពលោក

ការរលាកលើភ្នាសរបស់ច្រមុះ។ អ្នកដែលកណ្តាស់ញឹក-

ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយការយល់ដឹងបន្ថែមពីជំងឺអាល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះ

ញាប់ ថែមទាំងមានអាការៈតឹងច្រមុះ សូមប្រយ័ត្នចំពោះ

(Allergic

Rhinitis) ដែលពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំ តួលេខ

ការកើតជំងឺអាល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះនេះ ជាពិសេសក្នុងពេលដែល

អ្នកជំងឺមានការកើនឡើងគួរឲ្យកត់សម្គាល់។

មានអាកាសធាតុប្រែប្រួលញឹកញាប់។ កត្តាដែលជំរុញឲ្យ

សន្និសីទស្តីអំពី ការយល់ដឹងពីជំងឺអាល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះបាន

កើតជំងឺអាល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះដូចជា លំអងផ្កា ធូលី ផ្សែងបារី

រៀបចំធ្វើឡើងនៅសណ្ឋាគារភ្នំពេញ ដោយមានការអ-

បរិយាកាសអួរអាប់ ដោយផ្សែងចេញពីរោងចក្រឧស្សា-

ញ្ជើញចូលរួមពីក្រុមវេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេស ត្រចៀក ច្រមុះ

ហកម្ម និងកាកសំណល់សំរាមផ្សេង ស្ប្រ៉ៃយ៍ ឬទឹកអប់

និង បំពង់ក តំណាងក្រុមហ៊ុនជីអេសខេ (GSK) កម្ពុជា

ជាដើម។ លើសពីនេះ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត បានឲ្យដឹងថា ជំងឺ

រួមទាំងភ្ញៀវកិត្តិយស និង ក្រុមសារត៏មានផងដែរ។

អាល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះអាចកើតលើមនុស្សគ្រប់វ័យ ប៉ុន្តែ ៨០%

លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ម៉ក់ ប៊ុនទ្បុង អគ្គនាយកគ្រប់គ្រង

កើតលើក្មេងជំទង់អាយុក្រោម២០ឆ្នាំ។

កិច្ចការវេជ្ជសាស្រ្ត ផ្នែកជំងឺផ្លូវដង្ហើម និងអាល្លែកហ្ស៊ី ក្រុម-

ហ៊ុន ជីអេសខេ (GSK) កម្ពុជា បានមានប្រសាសន៍ថា ក្រុមហ៊ុន ជីអេសខេ (GSK) បានអញ្ជើញវាគ្មិន ដែល

លោកវេជ្ជបណ្ឌិត សុខ គួង ដែលជាវាគ្មិននៅក្នុងកម្មវិធី នេះមានប្រសាសន៍ថា ជំងឺអាល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះ មានអាការៈរ៉ាំរ៉ៃ

មានបទពិសោធន៍ខ្ពស់ មកធ្វើបទបង្ហាញស្តីអំពីជំងឺអា-

បង្កការរំខានដល់អ្នកជំងឺ និងអាចបណ្តាលអោយកើតជំងឺ

ល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះ ដើម្បីបញ្ជ្រាបការយល់ដឹងដល់ប្រជាជន

ផ្សេងៗទៀតដូចជា រលាកច្រមុះ និងរលាកត្រចៀកផ្នែក

ឲ្យកាន់តែច្បាស់ពីរោគសញ្ញា ការការពារ ស្ថានភាពជំងឺ

កណ្តាលជាដើម។ លោកបានបន្ថែមទៀតថា ជំងឺអាល្លែក-

វិធីព្យាបាល និងបែងចែកឲ្យបានច្បាស់រវាងជំងឺផ្តាសាយ

ហ្ស៊ីច្រមុះ ខុសពីផ្តាសាយត្រង់ថា វាមានអាការៈរ៉ាំរ៉ៃ ឈឺជាៗ

និងជំងឺអាល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះ។

ប៉ុន្តែអាការៈលេចធ្លោ គឺមានហៀរសំបោរថ្លា កណ្តាស់ និង តឹងច្រមុះ រមាស់ច្រមុះ តែមិនមានអាការៈក្តៅខ្លួនទេ និង

លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ឃុន ឃាង ដែលជាវាគ្មិននៅក្នុងកម្មវិធី

អាចមានអាការៈក្អករ៉ាំរ៉ៃដោយសារមានស្លេស្មហូរចូលក្នុង

Centre International de Vaccination | International Vaccination Center Analysis & International Vaccinations Opening Hours: Monday-Friday | 7:00-17:00 Saturday | 7:00-11:30 Email: accueil@pasteur-kh.org Tel: +855 (0)12 812 003 | :+855 (0)23 428 561 No. 5 Monivong Boulevard P.O Box. 983, Phnom Penh, Cambodia Available Vaccines

Available Vaccines Vaccin/Vaccine Serum

Description

BCG VACCINE

Tuberculose/Tuberculosis, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺរបេង

CD. JEVAX, JEV

Encéphalite Japonaise/Japanese Encephalitis, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺរលាកស្រោមខួរ JE

MENINGOCOCCIQUE A+C(0,5ml/dose)

Méningite, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺរលាកស្រោមខួរ

PENTAXIM

វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺ 5 មុខ ( ខាន់ស្លាក់ តេតាណូស ក្អកមាន់ ស្វិតដៃជើង

DT Coqueluche accelullaire/Haemophilus influenza, អេម៉ូហ្វីលីសប្រភេទបេ ( រលាកស្រោមខួរ )

TT Vaccine 0,5 ml, Mono-Dose

Tetanos, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺតេតាណូស

CERVARIX

Papillomavirus humain/human, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺមហារីកមាត់ស្បូន

ROTARIX

Rotavirus, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺរាគ

STAMARIL PASTEUR (0,5ml/dose)

Fiève jaune/Yellow fever វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺគ្រុនលឿង

SYNFLORIX

Pneumocoque/Pneumococcus, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺរលាកទងសួត Varicelle, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺអុតស្វាយ

TRIMOVAX MERIEUX (ROR)

Rougeole, oreillon, Rubéole, វ៉ក ា ស ់ ាំុ ងបង្ករា ជំងឺ កញល ឹ្ជ្រ ស្អច ូ សឡ ្រ ទន ែ

VARIVAX EUVAX B 10 µg/0,5 ml PEDIATRIC

Hépatite B/Hepatitis B វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ B លើកុមារ

EUVAX B 20 µg/1 ml ADULT

Hépatite B/Hepatitis B, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ B

TUBERSOL 1 ml

Test Tuberculine/Tuberculin Tets, តេស្តសម្រាប់រកមើលមេរោគរបេង

ACT-HIB (0,5ml/dose)

Haemophilus influenzae, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺរលាកស្រោមខួរ ( Hib )

AVAXIM 160U ADULT

លើមនុស្សពេញវ័យ

Hépatite A/Hepatitis A, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ A លើមនុស្សពេញវ័យ

AVAXIM 80U PEDIATRIQUE Hépatite A/Hepatitis A, វ៉ក ា ស ់ ាំុ ងបង្ករា ជំងរឺ លាកថ្លម ើ បភ ្រ ទ េ A លើកមា ុ រ

TETRAXIM

DT Coqueluche accelullaire,

វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺ 4 មុខ ( ខាន់ស្លាក់ តេតាណូស ក្អកមាន់ ស្វិតដៃជើង )

TYPHIM VI

Fiève typhoïde/Typhoïd, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺគ្រុនពោះវៀន

VAXIGRIP ADULT 0,50 ml

Grippe/Flu, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺផ្តាសាយ

VAXIGRIP PEDIATRIQUE 0,25 ml

Grippe/Flu, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺផ្តាសាយលើកុមារ

VERORAB (Fl./ 0,5 ml)

Rage/Rabies, វ៉ាក់សុំាងបង្ការជំងឺឆ្កែឆ្កួត

FAVIRAB (5 ml)

Serum antirabique/Antirabic, សេរ៉ូមប្រឆាំងជំងឺឆ្កែឆ្កួត

TETANEA 1500 U.I. (1ml/dose) (TAT)

Serum antitétanique, សេរ៉ូមប្រឆាំងជំងឺតេតាណូស

Immunoglobuline Hépatite B

Immunoglobuline Hépatite B, អីុម៊ុយណូគ្លូប៊ូលីនបង្ការ ជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ B

ថាគ្រប់កន្លែងនៅក្នុងផ្ទះរបស់អ្នកស្អាត។

ត្រូវ និងមានប្រសិទ្ធភាព។

ជាង។ ក្រៅពីនេះអ្នកជំងឺអាល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះ ច្រើនតែមាន

នៅក្នុងគ្រួសារដែលទារកប្រឈមនឹងការកើតជំងឺអាល្លែក-

សូមបញ្ជាក់ថា ក្រុមហ៊ុន ជីអេសខេ (GSK) រៀបចំកម្មវិធី

សមាជិកក្នុងគ្រួសារមានប្រវត្តិកើតជំងឺដូចជា ជំងឺហឺត អា-

ហ្ស៊ីគួរជំរុញឲ្យមានការចិញ្ចឹមកូន ដោយទឹកដោះម្តាយតែ

នេះឡើង ដើម្បីចូលរួមប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងជំងឺអាល្លែកហ្ស៊ី

ល្លែហ្ស៊ីអាហារ កន្ទាលត្រអាករ៉ាំរ៉ៃ កន្ទួលរមាស់ជាដើម។

មួយមុខយ៉ាងតិច៦ខែ ជំរុញប្រព័ន្ធការពាររាងកាយដោយ

សូមចាំថា ប្រតិកម្មអាលែហ្សីច្រមុះផ្តល់ផលប៉ះពាល់ដល់

ការទទួលទានអាហារឲ្យគ្រប់៥ក្រុម ហាត់ប្រាណយ៉ាងទៀង-

Allergy Week) ដែលប្រព្រឹត្តទៅចាប់ពីថ្ងៃទី ០២ ខែ

មនុស្សរាប់លាននាក់ដោយសារផលប៉ះពាល់ការងាររបស់

ទាត់៣០នាទី ៣-៤ដង ក្នុងមួយសប្តាហ៍ ដើម្បីឲ្យរាងកាយ

មេសា ដល់ថ្ងៃទី ០៨ ខែមេសា ឆ្នាំ២០១៧។

ពួកគេ។

រឹងមាំ។ ជាពិសេស គួរកម្ចាត់ និងចៀសវាងឲ្យផុតពីកត្តា

បំពង់ក ប៉ុន្តែប្រសិនបើមានអាការៈគ្រុនក្តៅ ឈឺក ឈឺចុកចាប់តាមរាងកាយរួមផងនោះ វាអាចជាផ្តាសាយច្រើន

ច្រមុះ ក្នុងទិវាជំងឺអាល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះ ពិភពលោក (World

ដែលជំរុញឲ្យកើតជំងឺអាល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះ ដូចជា ល្អងធូលី

ជំងឺអាល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះ ក៏ជាបញ្ហាមួយរបស់ពិភពលោកដែរ

សម្រាប់ការព្យាបាល និងការការពារ លោកសាស្ត្រាចារ្យ

ផ្សែងបារី សំរាម ឬ កាកសំណល់ផ្សេងៗ ស្ប្រ៉ៃយ៍ ឬទឹកអប់

ដោយគេប៉ាន់ប្រមាណថា ពីមួយឆ្នាំទៅមួយឆ្នាំមានអ្នកជំងឺ

វេជ្ជបណ្ឌិត សុក សំអាត មានប្រសាសន៍ថា ជាបឋមអ្នក

ជាដើម។ សម្អាតបន្ទប់គេង ជាពិសេសស្រោមពូក ខ្នើយ

មិនតិចនាក់ទេដែលកើតជំងឺនេះ។ ការចំណាយថវិកាទៅ

គួរតែស្វែងរកមូលហេតុដែលបង្កជំងឺថា តើវាបង្កឡើង

និងភួយ រួមទាំងតម្រងម៉ាស៊ីនត្រជាក់ជាប្រចាំ និងមិនចិញ្ចឹម

លើជំងឺអាល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះដោយសារជំងឺអាល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះ

ដោយបរិស្ថានខាងក្រៅ ឬខាងក្នុងផ្ទះ និងជៀសវាងភ្លាមៗ

សត្វដែលមានរោម ដូចជា ឆ្មា និងឆ្កែ។ ក្នុងករណីដែល

ជាជំងឺរ៉ាំរ៉ៃ ហេតុនេះមានការប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ដល់ផលិត-

ចំពោះការប្រឈមមុខនឹងប្រភពបញ្ហាដោយការពាក់ម៉ាស់។

ព្យាយាមចៀសវាងហើយ នៅតែមិនធូរស្បើយ គួរទៅពិ-

ភាព ដែលបណ្តាលមកពីជំងឺអាល្លែកហ្ស៊ីច្រមុះ ដូចជា ខក-

សំរាប់គ្រួសារ សូមសម្អាតផ្ទះរបស់អ្នក ជាពិសេសបន្ទប់

គ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញខាងត្រចៀក ច្រមុះ និង បំពង់-

ខានមិនបានទៅសាលារៀន ឬមិនអាចបំពេញការងារបាន

គេងអោយបាន 3 ទៅ 4ដងក្នុងមួយសប្តាហ៍ដើម្បីប្រាកដ

ក ដើម្បីទទួលការព្យាបាល និងប្រើថ្នាំព្យាបាលបានត្រឹម

ពេញលេញជាដើម៕

17

OVERCOMING

OBESITY

18

Most of the world’s population live in countries where overweight and obesity kills more people than underweight. Just a couple of years ago, more than 1.9 billion adults, 18 years and older, were already overweight. Out of these are over 600 million obese.

The most common tools used to determine whether patients are overweight or obese are body mass index and waist measurements, which estimate how fat is distributed in the body. Healthwise Digest presents below known weight loss diet you can start with to achieve and maintain weight loss.

vegan diet

A vegan diet excludes all animal products and animal-derived ingredients such as honey, gelatin, whez and albumin. It is one of the proven weight loss diets due to lower calorie intake.

Benefits: This plant-based diet is also proven to reduce risk of heart disease, type 2 diabetes and premature death Pitfall: Vegan diet may be low in several nutrients which can be derived from animal foods such as vitamin B12, vitamin D, iodine, iron, calcium, zinc and omega-3 fatty acids. របបអាហារដែលមានបន្លែសុទ្ធមិនរាប់បញ្ចូលផលិតផលសាច់សត្វទាំងអស់ និងគ្រឿងផ្សំដែល សំយោគចេញពីសត្វដូចជា ទឹកឃ្មុំ ជាតិខាប់អន្ធឹលដោយបានពីការរំងាស់ឆ្អឹង (

Gelatine )

ប្រូតេអីុន និងអាល់ប៊ុយមីន។ វាជាផ្នែកមួយនៃរបបអាហារសម្រកទម្ងន់ដ៏មានប្រសិទ្ធ ភាពដោយ សារពួកវាផ្តល់កាឡូរីទាបដល់រាងកាយ។

អត្ថប្រយោជន៍: របបអាហារប្រភេទជាបន្លែសុទ្ធត្រូវបានបង្ហាញឱ្យឃើញផងដែរថាអាចជួយក្នុងការកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់នៃជំងឺបេះដូង ជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី 2 និងកូនដែលកើតអត់គ្រប់ខែហើយស្លាប់

គុណវិបត្តិ: របបអាហារប្រភេទជាបន្លែសុទ្ធ អាចនាំអោយអ្នកដែលបរិភោគប្រភេទនេះមានបញ្ហាកង្វះវីតាមីនមួយចំនួនដែលសំយោគចេញមកពីអាហារធ្វើពីសាច់ស ត្វដូចជា វីតាមីន B12 , D ,អ៊ីយ៉ូត ជាតិដែក កាល់ស្យូម ស័ង្កសី និងអាស៊ីតខ្លាញ់ Omega-3។

low-carb diet One of the most popular weightloss diets of all time, low-carb limits carbohydrates intake to 20–150 grams of net carbs per day diet. The main objective is to use the body’s fat as the body source of energy rather than using carbs. When carb intake is very low, fatty acids are moved into the blood and transported to the liver, turned into ketones and are used as primary energy source.

Benefits: Low-carb diets tend to reduce appetite and make you feel less hungry for lower calorie intake

Pitfall: While this diet is deemed for majority of people, it does suit everyone. Some people may experience an increase in LDL, “bad” cholesterol.

safe not also the

មួយក្នុងចំណោមរបបសម្រកទម្ងន់ ដែលមានប្រជាប្រិយ

ភាពបំផុត គឺការកំណត់ការញ៉ាំជាតិស្ករពី 20-150 ក្រាម ក្នុងមួយថ្ងៃ។ គោលដៅសំខាន់នោះ គឺការប្រើជាតិខ្លាញ់

របស់រាងកាយធ្វើជាប្រភពនៃថាមពលជាជាងការប្រើជាតិ ស្ករ។ នៅពេលដល ែ ការទទួលទានជាតិសរទា ្ក ប ខ្លញ ា ត ់ វូ្រ

បានដឹកនាំចល ូ ទៅក្នង ុ ឈាម និងបញ្ជនទៅ ូ កាន់ថម ើ្ល ដើមប្ ី

បំលែងទៅជា ketones និងត្រូវបានប្រើជាប្រភពថាមពលចម្បង។

អត្ថប្រយោជន៍: របបអាហារដែលមានជាតិស្ករទាបជួយ

កាត់បន្ថយដល់ចំណង់បរិភោគអាហារ និងធ្វើអោយអ្នក

អត់សូវឃ្លាន ជាហេតុធ្វើអោយអ្នកទទួលបានកាឡូរីទាប ពីការទទួលទាន

គុណវិបត្តិ: ខណៈពេលដែលរបបអាហារនេះហាក់ដូចជា មានសុវត្ថិភាពសម្រាប់ប្រជាជនភាគច្រើន តែជាក់ស្តែង

វាមិនមែនទាំងអស់នោះទេ។ មនុស្សមួយចំនួនប្រហែល ជាអាចជួបប្រទះនឹងបញ្ហានៃការកើនខ្លាញ់អាក្រក់ (

bed Cholesterol )។

19

paleo diet The paleo diet is based on eating whole foods and avoiding grains and dairy. This diet claims that people should consume the same foods that our early ancestors have eaten before. It emphasizes whole foods, lean protein, vegetables, fruits, nuts and seeds.

Benefits: Over the years, the diet has grown to become a heart-lover-reducing risk factors such as cholesterol, blood sugar, blood triglycerides and blood pressure.

Pitfall: It eliminates other healthy food groups such as dairy, legumes and whole grains. របបអាហារ paleo គឺអាស្រ័យលើការញុំាប្រភេទមូល-

ដ្ឋន ា នប ៃ ភ ្រ ពដើមអាហារទាំងសង ុ ្រ ។ របបអាហារនះេ បាន

ផលល្អដល់បញ្ហាបេះដូងដោយវាកាត់បន្ថយកត្តាហានិភ័

ដើមរបស់យើងបានបរិភោគពីមុន។ វាបញ្ជាក់ន័យអោយ

ឈាមនិងសម្ពាធឈាមកើនឡើងខ្ពស់។

អះអាងថាមនុសស្ គួរតទ ែ ទួលទានដូចដល ែ បុពប ្វ រុ សសម័យ បភ ្រ ពដើមនៃអាហារទាំងស្រង ុ ប្រត ូ អ េ ន ុី គ្មន ា ខ្លញ ា ់ បន្លែ

យដូចជា កូឡេស្តេរ៉ុល ជាតិស្ករក្នុងឈាម ជាតិខ្លាញ់ក្នុង

ផ្លែឈើ សណ្តែកដី និងគ្រាប់ធញ្ញជាតិ។

គុណវិបត្តិ: វាបានដកចេញនូវក្រុមនៃប្រភេទអាហារសុខ

អត្ថប្រយោជន៍: ប៉ុន្មានឆ្នាំមកនេះ របបអាហារនេះបានផ្តល់

បន្លែមានគ្រាប់ និងគ្រាប់ធញ្ញជាតិទាំងស្រុង

ភាពមួយចំនួនដូចជា របបអាហារប្រភេទជាទឹកដោះគោ

ATKINS diet The most famous low-carb diet, the Atkins diet’s principle is to eat as much protein and fat, as long as one avoid carbs. It is also proven that it successfuly reduces belly fat.

Benefits: Atkins diet, may reduce many risk factors for disease, including blood triglycerides, cholesterol, blood sugar, insulin and blood pressure Pitfall: People have had success losing weight with the Atkins Diet, but many people also experience side effects. Cutting carbs can immediately cause headache, fatigue and dizziness because of certain nutritional deficiencies. របបអាហារដែរបញ្ចុះជាតិស្ករល្អបំផុត

Atkins គឺដើម្បីបរិភោគប្រូតេអ៊ីននិងខ្លាញ់ច្រើនដូចជា, ដែលវែងដូចជាតិស្ករជៀសវាងមួយ។ វាត្រូវបានបង្ហាញឱ្យឃើញផងដែរថាវាជួយ

កាត់បន្ថយខ្លាញ់ក្បាលពោះជេាគជ័យ ។

អត្ថប្រយោជន៍: របបអាហារ Atkins អាចកាត់បន្ថយកត្តាហានិភ័យនៃជំងឺជាច្រើនរួមទាំងការកើនឡើងជាតិខ្លាញ់ក្នុងសសៃឈាម កូឡេស្តេរ៉ុល ទឹកនោមផ្អែម និងសម្ពាធឈាម កើនខ្ពស់

គុណវិបត្តិ: វាអាចបណ្ដាលឱ្យមានបញ្ហាមួយចំនួនជាមួយនឹងមនុស្សផ្សេងទៀតដែលមិនត្រូវបានប្រើរបបអាហារនេះ។

20

េបីចង់បានេ្រគឿងសំអងមានគុណភាពល� សូមទិញេ្រគឿងសំអងមានបិទលតប័្រតប��ក់េលខ្របេវទន៍... េនតមឱសថស�ន ឱសថស�នរង ែដលមានច្បោប់ និងស�កស�� Logo ពី្រកសួងសុខភិបាល។ ករផ្សព�ផ្សោយ ្រត�វបានអនុ��តតមេសចក�ីសេ្រមច ... ចុះៃថ�ទី ... របស់ ្រកសួងសុខភិបាល និង អស់សុពលភាព េនៃថ�ទី ... ។ េបីមាន្របតិកម� រ ំខន របស់េ្រគឿងសំអង សូមរយករណ៍មកនាយកដ�នឱសថ តមរយ:េលខទូរស័ព� 023 990 499 / 012 948 552 ឬ អុែី ម៉ល pv.center@ezecom.com.kh ឬ វ ិបសយ www.ddfcambodia.com និង ្រក�មហ៊ុន DKSH ទូរស័ព�េលខ 067 555 752 ឬ 067 555 256

dukan diet Another low-carb diet, the Dukan diet’s objective is to eat foods high in protein.

The weight loss phases are primarily based on eating unlimited high-protein foods and mandatory oat bran.

Benefits: Unknown and unproven benefits

របបអាហារជាតិស្ករទាបមួយផ្សេងទៀត។ គោលដៅរបប

អាហារ Dukan គឺបរិភោគអាហារដែសំបូរប្រូតេអីុនខ្ពស់។

នៅក្នុងដំណាក់កាលសម្រកទម្ងន់ ត្រូវផ្អែកជាចម្បងលើការ ទទួលទានអាហារដែលមានជាតិប្រូតេអីុនខ្ពស់ដោយគ្មាន ដែនកំណត់ និងអាហារប្រភេទស្រូវសាឡី។

អត្ថប្រយោជន៍: មិនមានអំនះអំណាងច្បាស់លាស់

21

CARING FOR SOMEONE WITH

22

Alzheimer’s caregiving takes patience and flexibility. To reduce frustration, consider these tips for daily tasks — from limiting choices and reducing distractions to creating a safe environment. ថែទាំអ្នកជំងឺភ្លេចភ្លាំងត្រូវការការអត់ធ្មត់ និងភាពបត់បែន។ ដើម្បីកាត់បន្ថយការខកចិត្ត សូមពិចារណាគន្លឹះទាំងនេះ សម្រាប់ទង្វើរប្រចាំថ្ងៃដូចជា កំណត់ចំពោះអ្វីដែលគាត់ចង់ធ្វើ និងកាត់បន្ថយការរំខាន ដើម្បីបង្កើតបរិយាកាសដែល មានសុវត្ថិភាព។

you are caring for someone living with Alzheimer’s disease, you know that as the disease progresses your loved one’s ability to manage daily tasks will decline. Consider practical tips to help him or her maintain a sense of independence and dignity as he or she becomes dependent on you and other family members or caregivers. ប្រសិនបើអ្នកត្រូវថែទាំនរណាម្នាក់ដែលមានជំងឺភ្លេចភ្លាំង អ្នកដឹងទេថា ជំងឺនេះនឹងវិវត្តធ្វើអោយសមត្ថភាពក្នុងការគ្រប់គ្រងទង្វើរ ប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគេធ្លាក់ចុះ។ សូមពិចារណាលើគន្លឹះជាក់ស្តែងដើម្បីជួយគាត់ ឬ នាងក្នុងការរក្សាបាននូវអារម្មណ៍ម្ចាស់ការ និង សេចក្តីថ្លៃថ្នូរដោយសារគាត់ត្រូវពឹងផ្អែកលើអ្នក សមាជិកគ្រួសារផ្សេងទៀត ឬអ្នកថែទាំ។

23

WHAT THEY FEEL Communication When talking to someone with Alzheimer’s, be direct and precise in your words. Use simple words that are in a calm tone. Most feel that they need to baby-talk their way out of the patient but this is a no-no. Also, refrain from talking to them while there are still some distractions such as television or radio playing in the background. This helps them be more focused in what you are trying to say. ការទំនាក់ទំនង

ពេលដែលនិយាយជាមួយអ្នកដែលមានជំងឺភ្លេចភ្លាំង ត្រូវនិយាយចំៗ និងច្បាស់ៗរាល់ពាក្យសំដីរបស់អ្នក។ ប្រើពាក្យសាមញ្ញៗ និងទន់ភ្លន់។ ភាគច្រើនពួកគេត្រូ

វការយើងនិយាយមួយៗស្រួលៗដូចនិយាយជាមួយទារកដើម្បីអោយពួកគេមានអារម្មណ៍នឹងនរ ប៉ុន្តែមួយចំនួនក៏មិនដូច្នោះដែរ។ ដូចគ្នានេះផងដែរជៀសវាងការ

និយាយទៅកាន់ពួកគេខណៈពេលដែលនៅមានការរំខានមួយចំនួនដូចជា ទូរទស្សន៍ ឬវិទ្យុ។ ការធ្វើដូចនេះ អាចជួយពួកគេអោយផ្តោតលើអ្វីដែលអ្នកកំពុងតែព្ យាយាមក្នុងការនិយាយ។

Incontinence

Most alzheimer’s patients have issues with their defecation and urination routine. The best thing to do is to stick to a bathroom routine as much as possible. An instance would be guiding them to the toilet every 3 hours during the day without asking them to. There are also signs that could signify their wanting to defecate or urinate such as such as restlessness or pulling at clothes so respond quickly. មិនអាចទប់នោម

អ្នកជំងឺភ្លេចភ្លាំង ភាគច្រើនមានបញ្ហាជាមួយនឹងការបន្ទោរបង់ និងការបត់ជើងតូចរបស់ពួកគេ។ រឿងល្អបំផុតដែលត្រូវធ្វើគឺត្រូវកំណត់ពេលវេលាសម្រាប់ការចូលបន្ទប់

ទឹកតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។ ឧទាហរណ៍: ណែនាំឱ្យពួកគេទៅបង្គន់ជារៀងរាល់ 3 ម៉ោងក្នុងអំឡុងពេលថ្ងៃដោយមិនចាំបាច់សួរពីតម្រូវការរបស់ពួកគេ។ មានសញ្ញា

ដែលអាចបង្ហាញពីការចង់បត់ជើងធំ ឬតូចរបស់ពួកគេដូចជា ការអន្ទះអន្ទែង ឬទាញសម្លៀកបំពាក់ចុះឡើង ដូច្នេះពេលឃើញអាការបែបនេះ សូមជូនពួកគាត់ទៅអោយ បានឆាប់រហ័សផងដែរ។

Delusions

Whenever they see or hear something, it is best to avoid any arguments about it and instead respond to the feelings he or she is expressing so you can provide reassurance and comfort.

You might also create another topic for conversation so they can be distracted. រវើរវាយ

នៅពេលណាដែលពួកគេមើលឃើញ ឬនិយាយអ្វីមួយប្លែកៗ វាជាការល្អបំផុតដើម្បីជៀសវាងការមានបញ្ហាអំពីវា ហើយជំនួសមក វិញដោយឆ្លើយតបទៅនឹងអារម្មណ៍ដែលគាត់ ឬនាងបានសម្តែងចេញមក ដូច្នេះអ្នកអាចផ្តល់នូវការធានា និងការលួងលោមចិត្ត។

ម្យ៉ាងវិញទៀត អ្នកអាចបង្កើតប្រធានបទមួយផ្សេងទៀតសម្រាប់ការសន្ទនានោះដើម្បីបង្វែងដាននៃការគិតរបស់គាត់អោយត្រលប់ មកធម្មតាវិញ។

Mood Swings

One of the biggest challenges is dealing with outbursts of agitation and aggression. The best thing to do is to find what triggered this outburst, remain calm, and understand that the outburst may be caused by frustration or a lack of understanding. ការប្រែប្រួលអារម្មណ៍

បញ្ហាប្រឈមធំបំផុតមួយដែលត្រូវដោះស្រាយជាមួយនឹងការផ្ទុះគំហឹង និងភាពក្រេវក្រោធ។ រឿងដែលល្អបំផុតដើម្បីធ្វើគឺស្វែងរកនូវអ្វីដែលបង្កឱ្យកើតមានបញ្ហា អត់ធ្មត់ ហើយត្រូវយល់ថាការផ្ទុះនេះអាចត្រូវបានបង្កឡើងដោយការខកចិត្ត ឬខ្វះការយល់ចិត្តចំពោះគាត់។

24

REDUCE FRUSTRATIONS Schedule Wisely

Establish a schedule so it won’t be confusing for a patient. People with Alzheimer’s disease can still learn and follow routines. It is best to schedule daily tasks like taking a bath or taking medicines. It also helps if there is an outdoor activity included in the daily schedule such as walking in the park. បង្កើតកាលវិភាគ

បង្កើតកាលវិភាគមួយដើម្បីការពារអ្នកជំងឺកុំអោយមានការយល់ច្រលំ។ អ្នកដែលមានជំងឺភ្លេចភ្លាំងនៅតែអាចរៀនសូត្រ និងអនុវ ត្តតាមទម្រង់ដែលបានកំណត់ជាប្រចាំថ្ងៃ។ វាគឺជាការល្អបំផុតក្នុងការកំណត់នូវរាល់ទង្វើរប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគាត់ដូចជា ការងូតទឹក

ឬការទទួលទានថ្នាំ។ វាអាចជួយបានផងដែរប្រសិនបើបន្ថែមសកម្មភាពខាងក្រៅផ្ទះលើកាលវិភាគប្រចាំថ្ងៃដូចជាការដើរនៅក្នុង ឧទ្យានជាដើម។

Take your Time

One should be always patient when dealing the an ALzheimer’s patient. You cannot force someone to obey with you that instantly. Allow the person with Alzheimer’s disease to have frequent breaks. Schedule more time for tasks so that you don’t need to hurry him or her. ចំណាយពេលវេលារបស់អ្នក

អ្នកត្រូវតែតាំងខ្លួនឯងជាអ្នកជំងឺគ្រប់ពេលដោះស្រាយជាមួយអ្នកជំងឺភ្លេចភ្លាំង។

អ្នកមិនអាចបង្ខំនរណាម្នាក់អោយគោរពតាមកាលកំ

ណត់របស់អ្នកភ្លាមៗនោះទេ។ អនុញ្ញាតអោយពួកគេមានការសម្រាកឱ្យបានញឹកញាប់។ កំណត់កាលបរិច្ឆេទនៃពេលវេលាបន្ថែមទៀ តសម្រាប់ទង្វើរដែលត្រូវធ្វើ ដូច្នេះអ្នកមិនចាំត្រូវបង្ខំពួកគាត់ឡើយ។

Involve the Person

Involve the person in some daily chores so s/he would not feel helpless. You can ask him/her to help you with setting the table for dinner or folding clothes after its been dried from washing. នៅជាមួយគាត់

តែងតែនៅជាមួយគាត់នៅក្នុងការបំពេញមុខងារមួយចំនួន ដូច្នេះ គាត់នឹងមិនមានអារម្មណ៍ថាអស់សង្ឃឹម។ អ្នកអាចស្នើរអោយ គាត់ជួយអ្នកជាមួយនឹងការងារមួយចំនួនដូចជា រៀបចំតុសំរាប់អាហារពេលល្ងាច ឬជួយបត់សម្លៀកបំពាក់ក្រោយពីសម្ងួតរួច។

Learn more about the disease

Knowledge is critical in managing any chronic illness and this is significant in managing a patient with Alzheimer’s disease. Learning about the behavioral challenges that are common in Alzheimer’s disease, and how to manage them, may be more valuable than any medication currently available for this. ស្វែងយល់បន្ថែមអំពីជំងឺនេះ

ចំណេះដឹងគឺជាការសំខាន់ក្នុងការគ្រប់គ្រងជំងឺរ៉ាំរ៉ៃណាមួយ ហើយនេះគឺជាការសំខាន់នៅក្នុងការគ្រប់គ្រងការអត់ធ្មត់ជាមួយនឹង ជំងឺភ្លេចភ្លាំងមួយនេះ។ ការរៀនអំពីបញ្ហាប្រឈមចំពោះឥរិយាបថដែលមានជាទូទៅនៅក្នុងជំងឺ ភ្លេចភ្លាំង និងរបៀបដើម្បីគ្រប់ គ្រងពួកគេ អាចនឹងមានតម្លៃច្រើនជាងការព្យាបាលដោយថ្នាំណាមួយនាពេលបច្ចុប្បន្នចំពោះបញ្ហានេះ។

25

FOOD FOR THOUGHT

Do you know that deaths from heart disease have decreased by 14% however, deaths from Alzheimer’s disease have increased by 89%. Take good care of your mental health. Healthwise Digest shares five super foods that can help you maintain a healthy brain while you age.

Sunflower Seeds

គ្រាប់ផ្កាឈូករ័ត្ន

Those who love to nibble will really love this. Sunflower seeds are extremely rich in Vitamin E, the main fat-soluble antioxidant, which neutralizes the impact of free radicals that spares the brain from damaging effects of oxidation.

Some evidence shows that this super vitamin offers some protection against Alzheimer’s Disease. A quarter of a cup of sunflower seeds is equivalent to 90.5% of the Daily Vitamin E Value.

គ្រប់គ្នាដែលចូលចិត្តខាំញិញនឹងចូលចិត្តគ្រាប់ផ្កាឈូករ័ត្ននេះផងដែរ។ គ្រាប់ផ្កាឈូករ័ត្នគឺសម្បូរទៅ

ដោយវីតាមីនសារធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្មដែលរលាយក្នុងខ្លាញ់មានអត្ថប្រយោជន៍ ក្នុងការសំយោគ

ផលប៉ះពាល់នៃរ៉ាឌីកាល់សេរីដែលរាយប៉ាយលើកោសិការខួរក្បាល។ ភស្តុតាងមួយចំនួនបានបង្ហាញថា វីតាមីនសំខាន់មួយនេះបានផ្តល់នូវការការពារមួយចំនួនប្រឆាំងនឹងជំងឺភ្លេចភ្លាំង។ ¼ នៃពែងគ្រាប់ ផ្កាឈូករ័ត្នគឺស្មើនឹង 90,5% នៃតម្រូវការវីតាមីន E ប្រចាំថ្ងៃ។

Whole Grain

With its bran and fiber, the breakdown of starch into glucose is reduced, thus creating a steady maintenance in the body’s blood sugar. It is also known to prevent brain shrinkage relating to alzheimer’s since it is high in vitamins B, C, D and E. គ្រាប់ធញ្ញជាតិទាំងមូល

ជាមួយនឹងសារជាតិកន្ទក់ និងកាកសរសៃធ្វើអោយការបំបែកជាតិកាបូអីុដ្រេតទៅជាជាតិស្ករត្រូវ

បានកាត់បន្ថយ ដូច្នេះវាអាចបង្កើតការថែរក្សាស្ថិរភាពនៃជាតិស្ករក្នុងឈាមរបស់រាងកាយ។ វាត្រូវ

បានគេ ស្គាល់ផងដែរដើម្បីការពារការរួមតូចនៃកោសិការខួរក្បាលពាក់ព័ន្ធជំងឺភ្លេចភ្លាំងដោយសារ វាសម្បូរទៅដោយវីតាមីន B

26

C D និង E។

Salmon

More than two-thirds of the brain’s fatty acids are docosahexaenoic acid (DHA), an omega-3 fatty acid found primarily in oily fish. Salmon is packed with DHA and it is advisable to include oily fish in our daily diet as we cannot produce DHA on our own. It is an essential fatty acid that protects neurons from injury and reduces cerebral inflammation, thus, helping to produce neurotransmitters. ត្រីសាម៉ុង

ជាង 2/3 នៃអាស៊ីតខ្លាញ់ក្នុងខួរក្បាល គឺអាស៊ីត docosahexaenoic

(DHA)

ដែលជាអាស៊ីតខ្លាញ់អូមេហ្គា 3 បានរកឃើញជាចម្បងនៅក្នុងខ្លាញ់ត្រី។ ត្រីសាម៉ុងគឺសម្បូរសមាសធាតុអា ស៊ីត DHA និងខ្លាញ់ត្រីត្រូវបានណែនាំអោយបញ្ចូលក្នុងរបបអាហារប្រចាំថ្ងៃរបស់យើងដោយសាររាង

កាយរបស់យើងមិនអាចផលិតជាតិអាស៊ីត DHA នេះដោយផ្ទាល់បានទេ។ វាជាអាស៊ីតខ្លាញ់មួយសំខា

ន់ដែលជួយការពារកោសិកាពីការរងរបួស និងកាត់បន្ថយការរលាកកោសិការខួរក្បាល ដូច្នេះ វាជួយផលិត ប្រព័ន្ធបញ្ជូនពត៌មានសរសៃប្រសាទ។

Egg Yolks

Egg yolks are rich in choline, a B vitamin-like nutrient that is used by our brain to create acetylcholine, a neurotransmitter that is important in maintaining memory and communication among brain cells. Choline intake is also positively associated for better performance on certain types of memory tests. ស៊ុតក្រហម

Choline ) ជាប្រភេទវីតាមីនដូចក្រុម B ដែលត្រូវបាន acetylcholine (ជាសមាសធាតុបញ្ចូលពត៌មានសរសៃប្រ

ស៊ុតផ្នែកពណ៌ក្រហមសម្បូរទៅដោយកូលីន ( ប្រើដោយខួរក្បាលរបស់យើងដើម្បីបង្កើត

សាទមានសារៈសំខាន់ក្នុងការរក្សាការចងចាំ និងទំនាក់ទំនងរវាងកោសិកាខួរក្បាល)។ ការទទួលទានជា តិកូលីនអាចផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ជាវិជ្ជមានចំពោះសកម្មភាពខួរក្បាលបានល្អប្រសើរសម្រាប់ការធ្វើតេស្តនៃ

Blueberries

ការចងចាំ។

These antioxidant-packed fruits helps to protect the brain from oxidative stress. It is also known to reduce the effects of age-related conditions such as Alzheimer’s disease or dementia. According to a study, consuming blueberries impacts brain health as it contributes people’s less rapid-cognitive decline.

Drinking concentrated blueberry juice also improves brain function in older people. ប្លូបឺរី ( Blueberries )

ផ្លឈ ែ ដ ើ ល ែ សំបរូ សារធាតុប្រឆាំងអុកសត ី៊ កម្មទាំងនះេ ជួយការពារខួរក្បាលពីបញ្ហស ា ស ្ត្រេ ។ វាត្រវបា ូ នគេស្គល ា ់

ផង ដែរដើម្បីកាត់បន្ថយផលប៉ះពាល់នៃលក្ខខណ្ឌដែលទាក់ទងនឹងអាយុដូចជា ជំងឺភ្លេចភ្លាំង ឬជំងឺវង្វេង។ យោង

តាមការសិក្សាមួយបានបង្ហាញថា ញុំាប្លូបឺរីជួយដល់សុខភាពខួរក្បាលដូចដែលវាបានចូលរួមចំណែកក្នុងការកាត់បន្ថយការធ្លក ា ច ់ ះុ នកា ៃ រយល់ដង ឹ លឿន។ ញុាំ ទឹកផ្លឈ ែ ើ blueberry អាចជួយធ្វអោ ើ យប្រសរើ ឡើងនូវមុខងាររបស់ ខួរក្បាលចំពោះមនុស្សវ័យចំណាស់ផងដែរ។

27

DEPRE the hidden sorrows that shortens life

There are wounds that never show on the body that are deeper and more hurtful than anything that bleeds.

L.K. Hamolton 28

Are you aware that depression is now being categorized as a lifestyle disease?

Normally it is a psychological side effect brought by unwanted diseases, which enables the patient to undergo emotional stress. However, many believe that people who are sad are depressed.

So does sadness really equates with depression? Sadness is not depression.

Sadness is a natural response of the body and depression is more severe.

Depression changes brain or it damages brain if left unchecked for long period of time.

At times, those who are depressed are the ones who are always happy or who always find time

making people happy. Along with trying to convince other people that they are happy, they also try to convince themselves that they are.

Each individual undergoes different reasons for his or her depression but what happens to our brain when we are under depression is altogether the same.

Nevertheless, why is it considered a lifestyle disease? Let us try to compare our generation’s lifestyle with those of older generations.

Physical Activity Older generations are more into intensive physical activities. It is not a wonder how physical exercise creates a better health and at the same time

ESSION

29

becomes a medicine as it increases blood and oxygen flow in the brain. So does happiness. Exercise increases dopamine and serotonin--the happiness hormones --and thus provides anti-aging effect.

Sunlight Older generations have more time exposing their bodies under the sunlight because most of their work are done outdoors: fishing, farming and other agricultural activities. Today’s generation is more into “closed rooms”, whether it may be at home or at corporate offices.

And worst, the sedentary lifestyle of binge watching. Sunlight is essential to us as it provides vitamin D.

Healthy Sleep Older generations are early risers and they mostly maintain 7-8 hours of proper sleep. They are also used to sleeping early and thus waking up early is not a hardship to do. Today’s generation commonly suffer from sleep deprivation and thus the functioning of the body and the brain towards emotional wellbeing becomes hard.

Social Connection Older generations are more into social gatherings. They celebrate special occassions with their peers and living alone seemed impossible. Today’s

generation are more into technology-social media, tablets and mobile phones. Thus, when emotional stress and problems arise, we seek solutions from these technologies and find it hard to recover because there’s no actual personal touch given by other people.

So what particular lifestyle changes do we need to consider to prevent faltering from depression?

Aside from the reasons stated before, (exercise, balanced diet, proper sleep and social support), honing one’s emotion will surely help us in times of facing the condition. Negative attitudes and feelings of helplessness and hopelessness can upset the body’s hormone balance and deplete the brain chemicals required for feelings of happiness or calmness, plus having a damaging impact on the immune system and other parts of our body.

Mental “trainings” like meditation or positive thinking highly affect our personal perception and provides a calmer effect to us, thus, making us happier. Likewise, it is easy to provide forgiveness, gratitude, and kindness to other people. Extend this like a habit, then. តើអ្នកមានដឹងថាជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្តឥឡូវត្រូវបានចាត់ចូល ជាប្រភេទដូចជាជំងឺនៃរបៀបរស់នៅដែរឬទេ? ជាធម្មតា វាមានផលប៉ះពាល់ផ្លូវចិត្តនាំយកមកដោយជំងឺ ដែលមិនចង់បាននាំឱ្យអ្នកជំងឺទទួលរងនូវភាពតានតឹង ក្នុងអារម្មណ៍។ ទោះជាយ៉ាងណា មនុស្សជាច្រើនជឿថា មនុស្សដែលមានទុក្ខសោក គឺមានជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្ដ។ ដូច្នេះ តើភាពទុក្ខព្រួយពិតជាស្មើនឹងជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្តមែនឬ? ភាពទុក្ខព្រួយ គឺមិនមែនជាជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្តឡើយ។ ភាព ទុក្ខព្រួយជាការឆ្លើយតបបែបធម្មជាតិនៃរាងកាយ និងជំងឺ ធ្លាក់ទឹកចិត្តកើតឡើងដោយការមានភាពទុក្ខព្រួយរុំារ៉ៃ។

30

ជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្តធ្វើអោយកោសិការខួរក្បាលមានការផ្លាស់

អាទិត្យនេះដោយសារតែភាគច្រើននៃការងាររបស់ពួកគេ

ឃើញថាវាពិបាកក្នងកា ុ រកខ ែ ន ួ្ល ឡើងវិញដោយសារតែមន ិ

ប្តូរ ឬខូចខាតប្រសិនបើបណ្តោយអោយវាមានសភាពរុំារ៉ៃ

គឺនៅខាងក្រៅផ្ទះដូចជា ការនេសាទត្រី ការធ្វើស្រែ និង

មានជាដំបូន្មានជាក់លាក់ណាមួយដែលផ្ដល់ឱ្យដោយមនុ-

យូរអង្វែង។

ការធ្វើសកម្មភាពកសិកម្មផ្សេងៗទៀត។ មនុស្សនាពេល

ស្សផ្សេងទៀតនោះទេ។

បច្ចុប្បន្ននេះគឺភាគច្រើនធ្វើការនៅក្នុងបន្ទប់បិទជិត មិនថា ជួនកាល អ្នកដែលមានជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្តគឺជាអ្នកដែលតែង

នៅតាមផ្ទះ ឬនៅការិយាល័យរបស់ក្រុមហ៊ុនឡើយ ហើយ

ដូច្នេះ តើលក្ខណៈពិសេសនៃការផ្លាស់ប្តូររបៀបរស់នៅ

តែមានការសប្បាយរីករាយ ឬ អ្នកដែលតែងតែបង្កើត

អ្វីដែលអាក្រក់បំផុតនោះគឺការអង្គុយសំកុកមួយកន្លែងដើ-

បែបណាដែលយើងត្រូវពិចារណា ដើម្បីការពារខ្លួនពីជំងឺ

ភាពសប្បាយរីករាយដល់អ្នកជុំវិញខ្លួន។ ទន្ទឹមនឹងការព្យា-

ម្បីមើលទូរទស្សន៍។ ពន្លឺព្រះអាទិត្យគឺមានសារៈសំខាន់ដល់

ធ្លាក់ទឹកចិត្ត?

យាមបញ្ចុះបញ្ចូលអ្នកដ៏ទៃអោយមានភាពសប្បាយរីករាយ

ពួកយើងខ្លាំងណាស់ ដូចដែលវាបានផ្ដល់ដល់រាងកាយនូវ

កព ្រៅ ហ ី ត េ ផ ុ លដល ែ បានរៀបរាប់ខាងលើ (ដូចជា ការធ្វើ

ពួកគេក៏ព្យាយាមបញ្ចុះបញ្ចូលខ្លួនឯងអោយទទួលបាន

ការសំយោគវីតាមីន

D។

ភាពរីករាយនេះផងដែរ។

លំហាត់ប្រាណ ការផ្លាស់ប្តូររបបអាហារអោយមានតុល្យភាព ការគេងឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ និងទទួលបានការគាំទ្រ

ការគេងដែលមានសុខភាពល្អ

ពីមនុស្សជុំវិញ)។ ការគ្រប់គ្រងកត្តាផ្លូវចិត្តអោយបានល្អ

បុគ្គលម្នាក់ៗទទួលរងនូវជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្តក្រោមហេតុផល

មនុស្សជំនាន់មុនគឺភាគច្រើនក្រោកពីព្រលឹមហើយពួកគេ

នឹងជួយយើងក្នុងការប្រឈមមុខនឹងលក្ខខណ្ឌសុខភាព

ផ្សេងៗគ្នា ប៉ុន្តែអ្វីដែលនឹងកើតឡើងដល់ខួរក្បាលរបស់

ភាគច្រើនអាចរក្សារយៈពេល 7-8 ម៉ោងនៃការគេងឱ្យបាន

ផ្សេងបាន។ ឥរិយាបថអវិជ្ជមាន អារម្មណ៍តែលតោល និង

យើងពេលដែលកំពុងស្ថិតនៅក្រោមជំងឺធ្លាក់ទឹកចិត្តគឺមាន

ត្រឹមត្រូវថែមទៀតផង។ ពួកគេចូលគេងពីប្រលប់ក្រោកពី

អស់សង្ឃឹមធ្វើអោយមានការរំខានដល់តុល្យភាពអ័រម៉ូន

សភាពដូចគ្នាទាំងអស់។

ព្រលម ឹ ដោយមិនមានការលំបាកដូចអ្វដ ី ល ែ មនុសស្ នាពេល

របស់រាងកាយ និងសារធាតុគីមីក្នុងខួរក្បាល ដែលមាន

បច្ចុប្បន្ននេះជាទូទៅយល់ឃើញឡើយ។ សព្វថ្ងៃនេះ ការ

នាទីគប ្រ គ ់ ង ្រ លើអារម្មណរ៍ ក ី រាយ ឬស្ងបស ់ ត ា្ង ់អោយធ្លក ា ច ់ ះុ

ផ្ទុយមកវិញ ហេតុអ្វីបានជាវាត្រូវបានចាត់ទុកថាជាជំងឺ

គេងមិនគ្រប់គ្រាន់ផ្តល់ផលប៉ះពាល់ដល់មុខងាររាងកាយ

ព្រមទាំងផ្តល់ផលប៉ះពាល់ដល់ប្រព័ន្ធភាពស៊ាំ និងផ្នែក

ពាក់ព័ន្ធនឹងរបៀបរស់នៅ? សូមមើលលើការប្រៀបធៀប

និងខួរក្បាលដោយបង្កអោយស្ថន ា ភាពផ្លវូ ចិត្តមានការធ្លក ា ់

ផ្សេងទៀតនៃរាងកាយរបស់យើងផងដែរ។

របៀបរស់នៅមនុស្សសម័យថ្មីជាមួយនឹងអ្នកទាំងឡាយ

ចុះ។

នៃជំនាន់មុន:

វគ្គបណ្តុះបណ្តាលផ្លូវចិត្តដូចជាការតាំងសមាធិ ឬការគិត ទំនាក់ទំនងសង្គម

វិជ្ជមានជួយសម្រួលដល់ការយល់ឃើញផ្ទាល់ខ្លួនរបស់យើង

សកម្មភាពរាងកាយ

មនុស្សជំនាន់មុនគឺភាគច្រើនចូលចិត្តការជួបជុំគ្នាក្នុងស-

និងជួយអោយយើងមានអារម្មណ៍នឹងនរ ដូច្នេះដើម្បីទទួល

មនុស្សជំនាន់ចាស់គឺភាគច្រើនមានភាពសកម្មចំពោះស-

ង្គម។ ពួកគេបានអបអរឱកាសពិសេសៗជាមួយនឹងមិត្ត

បានភាពរីករាយពេលលេញ សូមរស់នៅដោយទទួលយក

កម្មភាពរាងកាយ។ វាមិនមានអ្វីត្រូវឆ្ងល់ ចំពោះការធ្វើ

ភក្ដិរបស់គេ ហើយការរស់នៅតែម្នាក់ឯង គឺកម្រមាន

ការអភ័យទោស ការដឹងគុណ និងធម៌សប្បុរសដល់មនុស្ស

លំហាត់ចន ្រើ បង្កន ើ អោយរាងកាយមានសុខភាពល្អនោះ

ណាស់។

ផ្សេងទៀត។

ទេ និងបើក្នុងន័យវេជ្ជសាស្ត្រវិញគឺថាវាជួយបង្កើនលំហូរ ឈាមរត់ និងអុកស៊ីសែនដល់ខួរក្បាល។ ការធ្វើលំហាត់

មនុស្សនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះគឺភាគច្រើនចូលចិត្តប្រើបច្ចេក-

ប្រាណបង្កើននូវដូប៉ាមីន (Dopamine) និង សេរូតូនី

វិទ្យាទំនើបដូចជា ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធទំនាក់ទំនងសង្គម

(serotonin) ដែលជាអ័រម៉ូនមានតួនាទីក្នុងការគ្រប់អារ-

ទូរសព្ទខត ា ្ន ធំ និងទូរស័ពច ្ទ ល័ត។ ដូចះេ ្ន នៅពល េ ដល ែ មាន

ម្មណ៍នៃភាពរីករាយ និងសុភមង្គល ហើយថែមទាំផ្ដល់នូវ

ភាពតានតឹង និងបញ្ហាផ្លូវចិត្តកើតឡើង ពួកគេតែងតែ

ប្រសិទ្ធភាពក្នុងការប្រឆាំងភាពចាស់ផងដែរ។

ស្វង ែ រកដំណោះសយ ្រា ពីបច្ចក េ វិទយា ្ ទាំងនេះ និងបានរក

ពន្លឺព្រះអាទិត្យ មនុស្សជំនាន់មុនមានពេលវេលាច្រើននៅក្រោមពន្លឺព្រះ

Mental pain is less dramatic than physical pain, but it is more common and also harder to bear C. K. Lewis

31

Adolescent Pregnancy KNOW HOW DANGEROUS TEENAGE PREGNANCY COULD BE AND HOW TO PREVENT IT DR. ANNA ROSLYAKOVA The women of the 21st century are competitive, strong, and confident. She can do whatever she wants but, the dark side of this era is girls below 20 years of age are still become the victim of unintended pregnancies and abortions.

Developing sexual relationships in teens lead to the adolescent pregnancies.

According to recent statistics, more than 20,000 girls under age of 18 give birth to 1.7 million babies per year. This is just the amount of young girls giving birth to newborns. If we include the number of all pregnancies, including abortions, we can estimate that how much adolescent pregnancy number is rising on a serious note.

The National Campaign to Prevent Teen and Unwanted Pregnancy declared that among girls aged 15 to 19; the U.S. Pregnancy Rate was around 26.6 births from 1000. Teenage Pregnancy is not just because of the wrong decision or deliberate choice, yet, poor education of healthcare and from no to little access to schools is also associated with the serious consequences of adolescent pregnancy.

Teenage pregnancy is absolutely different and challenging than adult pregnancy.

Without any doubt, when a young girl becomes pregnant, her life changes upside down. She would face many social, physical and mental problems due to unwanted pregnancy. In fact, in some developing countries, young girls are forced to get marry earlier and become pregnant sooner. This doesn’t only violate the rules of girls, but, this also snatches the purpose to live, breath and survive. Unwanted pregnancy shatters the girls’ entire meaning of life.

She would abandon her dreams, her goals, and her ambitions just to cope up with the socio-economical crises of the circumstances.

Yes! Adolescent pregnancy is just not only detrimental for a teen; it also

jeopardizes the little one’s life.

What is Adolescent pregnancy?

Any below 20 aged girl develops a sexual relationship with a guy conceives and becomes pregnant after the onset of a monthly menstrual cycle is known as teenage or adolescent pregnancy.

Teenage pregnancy is the biggest contributor in increasing the mother and child’s mortality and morbidity.

Somehow, this also keeps the cycle of poverty and poor health going on in many developing countries.

Very little adolescents plan and want the young girls to be pregnant and give childbirth, but the majority of teenagers won’t. The incidence of adolescence pregnancy is higher in uneducated, poor, and rural communities. Thus, the adequate awareness sessions and preventative programs could be a big help to save a population.

Because a majority of girls don’t have an idea how to avoid getting pregnant and what measures should be taken to prevent the conception, the adolescent pregnancy is extremely common in low to middles income countries. It is also believed in some communities that to take anti-contraceptives is equivalent to sin. Even, if the anti-contraceptive is available to the girls, they won’t have any knowledge how to use them and is it important to ask a gynecologist. It is concluded that girls are mostly unable

32

How can Folic Acid prevent the Neural Tube defects?

Know about the Superhero Vitamin!

Pregnancy brings too many physical, social, biological, and psychological challenges for a woman. When you got the good news that you’re expecting, you feel lots of positive emotions. But, by the meantime, you would be more curious and worried about providing the right nutrition for your little one for its healthy growth and development in your womb.

F

or every child, the prenatal development is crucial and important. And it’s directly linked with the mother’s nutrition profile. Certain minerals and vitamins are playing an integral role during pregnancy to prevent birth defects and further complications.

Folic acid is among those key minerals which should be taken by every pregnant lady. So, your correct choice of food and supplements can help in the nourishment of a baby. Hence, you shouldn’t avoid folic acid, especially in pregnancy!

What is Folic Acid and why it’s important?

Folic Acid is also known as Vitamin B 9 and its synthetically developed form of folate. This vitamin is essential for red blood cells production. It’s also the building block of developing your baby’s neural tube into the brain and spinal cord.

From day 14 to day 28 of pregnancy, the neural tube development and closure (turning into spine and brain) will be occurring. So, the adequate consumption of folic acid is extremely helpful for overcoming any folate deficiencies if occurring in mom-to-be. Also, you don’t need to wait for 14th day of pregnancy to start the folic acid dosage; in fact, several researches suggested that those women planning to have a baby or just got the positive pregnancy reports should start taking the standard folic acid dosage.

Another study recommended that woman planning to start a family should take the prenatal vitamins one month before getting pregnant. They further revealed that this will help in meeting with the folic acid needs.

Latest data shows that except getting the folic acid from food, around 75% of nonpregnant women (of childbearing

age) not consume the daily intake of recommended folic acid. Mainly, due to this reason, the average annual prevalence of birth defects and anencephaly has been increased.

Because Folic acid can reduce other birth problems like cleft lip, cleft palate, and several heart defects, folic acid consumption can prevent loads of conditions other than neural tube defects. It has also been reported that folic acid consumption can decrease the risks of serious blood pressure disorders, named as preeclampsia. It’s the lifethreatening condition during labor and nearly 5% women get affected from preeclampsia.

Folic acid supplementation curbs the neural tube defects (NTD) in 1300 births each year. So, this vitamin can make a drastic difference in your baby’s health status, if started as earlier as possible.

Thus, folic acid is a superhero vitamin before and during pregnancy!

How much Folic Acid should you consume per day?

Women of childbearing age should consume 400 to 800

33

micrograms of folic acid daily to kick away the risks of birth defects, recommended by the expert’s panel of doctors.

Without checking the label of folic acid supplementation, DON’T put the supplementation in your cart. If the folic acid supplementation isn’t enough to meet your daily need, you should choose the correct one to get the adequate supply. Try not to get more than one multivitamin supplement.

Never take folic acid more than 1000 mcg until your gynecologist suggests you. Vegans are at higher risks of getting a folic acid deficiency. So, just make sure to visit your doctor regularly and get your tests done right away!

Why you may need the extra dosage of folic acid?

If you’re obese, your doctor may boost your folic acid consumption per day and she even advises you to take more than 400mcg of folic acid daily.

If you’ve a previous history of pregnancy with NTD, your doctor may increase the dosage after doing your important

34

tests and measures.

What are neural tube defects (NTD)?

When the opening of the developing spinal cord doesn’t close after the delivery, then the abnormalities are known as neural tube defects. It has been estimated that around 300,000 babies are born with neural tube defects.

Folate deficiency is mainly associated with the neural tube defects. As you would already know about its prevalence, you should consume the folic acid as per recommendation.

Secondly, less threatening cause of NTD is the geneenvironment interaction. Those mothers who’re suffering from obesity, diabetes, are at higher risks of developing the Neural Tube defects. Some studies also stated that maternal smoking could aggravate the gene mutation and cause NTD. Also, you should be very careful if you’ve a strong family history of birth defects. Women taking anti-seizure medications should also talk to their healthcare provider because those medications interact with the normal

development of the brain and spinal cord of a fetus.

Neural tube defects are the broad terminology and many conditions come under the umbrella of this term. Just have a glance below and know the most common NTDs: • Spina Bifida Due to the incomplete development of the vertebras, the tiny bones of the vertebras will poke out through the spine. The children born with paralyzed legs and having a problem with bowel and bladder functions. Surgery may correct the condition but the quality of life of the baby may be compromised.

• Anencephaly One of the most severe conditions is anencephaly, characterized by the missed parts of skull, scalp, and brain.

The survival rate for these children is not higher and they could live up to few hours.

NTDs in Pregnancy. Several screening tests should do in prenatal period so that risks could be cut down.

នៅក្នុងស្បូនរបស់អ្នកប្រកបដោយសុខភាពល្អ។

Quad Screen test and Ultrasound are the effective ways to figure out the abnormalities in pregnancy.

Amniocentesis and Chronic Villus sampling are often recommended with these screening tests. So, regular gynecological checkups may save the life of yours and your baby.

Which Food to choose for getting enough Folic Acid?

ដោយផ្ទល ា ជា ់ មួយនឹងទម្រងន ់ អា ៃ ហារូបត្ថមរ្ភ បស់មយ ា្ត ។

Of course! The organic nutrients can do wonders for your and baby’s health.

Whenever you go for grocery shopping, keenly check the label of fortified or enriched on the product.

Bread, cereals, flour, pasta, cornmeal, rice, beans, leafy vegetables, and oranges are the natural sources of folic acid.

• Encephalocele It’s a rare condition though, but it’s also severe. In this condition, the part of the brain pokes out and the surgery is required to close the opening.

Just start adding these in your diet, but don’t forget to take the folic acid supplement in a day!

No one even wants to imagine such disastrous condition of their children.

So, it’s better to take the folic acid than harming your child.

ដូចម្តេច? ស្វែងយល់ពីសារៈសំខាន់នៃវីតាមីនដ៏ល្អនេះ

How can the Neural Tube defects be diagnosed during pregnancy?

Thanks to the medical technology that enabled the early detection of the

តើអាសត ៊ី ហ្វល ូ ក ិ អាចការពារឆ្អង ឹ កងខ្នងរបស់ទារកយ៉ង ា ការមានផ្ទៃពោះអាចជួបប្រទះនឹងបញ្ហាជាច្រើនដូចជា រាង-

កាយ សង្គម ជីវសាស្ត្រ និងចិត្តសាស្ត្រសម្រាប់ស្ត្រី។ អ្នក នឹងមានអារម្មណវ៍ ជ ិ ្ជមានច្រននៅ ើ ពេលដែលអ្នកទទួលបាន

ដំណឹងល្អចំពោះអ្វីដែលអ្នកកំពុងរំពឹងទុកថា វានឹងកើត មាន។ ប៉ុន្តែខណៈពេលនេះដែរ អ្នកនឹងអាចចង់ដឹង និង

មានការព្រួយបារម្ភច្រើនអំពីការផ្តល់អាហារូបត្ថម្ភត្រឹមត្រូ វសម្រាប់កូនតូចរបស់អ្នកដើម្បីលូតលាស់ និងការវិវឌ្ឍន៍

ការអភិវឌ្ឍន៍មខ ុ សមល ្រា គឺជាកត្តច ា ម្បង និងមានសារៈសំ-

ខាន់ណាស់ចំពោះទារកគ្រប់រូប។ ហើយវាត្រូវបានទាក់ទង សារធាតុរ៉ែ និងវីតាមីនមួយចំនួនកំពុងដើរតួយ៉ាងសំខាន់ ក្នង ុ អំឡង ុ ពេលមានផ្ទៃពោះដើមប្ ទ ី ប់សត ា្ក ភា ់ ពពិការភាព ពីកណ ំ ត ើ និងផលវិបាកផ្សង េ ៗទៀត។ អាស៊ត ិ ហ្វល ូ ក ិ ស្ថត ិ ក្នុងចំណោមសារធាតុរ៉ែចម្បងៗដែលបានប្រើដោយស្ត្រី

មានផ្ទៃពោះគ្រប់រូប។ ដូច្នេះ ជម្រើសដ៏ត្រឹមត្រូវនៃអាហារ និងសារធាតុបំប៉នអាចជួយផ្តល់សារធាតុចិញ្ចឹមត្រឹមត្រូវដល់ ទារក ហេតន ុ េះហើយ អ្នកមិនគួរជៀសវាងការប្រើប្រាស់

អាស៊ីតហ្វូលិកនោះទេ ជាពិសេសក្នុងពេលមានផ្ទៃពោះ។ តើអ្វីទៅជាអាស៊ីតហ្វូលិក និងហេតុអ្វីបានជាវាមានសារៈសំខាន់?

អាស៊ីតហ្វូលិកត្រូវបានគេស្គាល់ផងដែរថាជាវីតាមីន B9 និងសំណប ំុ ប ែ បទនកា ៃ រសំយោគគឺ ទម្រងហ ់ ល ូ្វ ត េ ។ វីតា-

មីននេះមានសារៈសំខាន់ សម្រាប់ការផលិតគ្រាប់ឈាម ក្រហម។ វាក៏មានតួនាទីចូលរួមក្នុងការសាងសង់នៃបំពង់

សរសប ៃ សា ្រ ទដល ែ តភ្ជប ា ខ ់ រួ ឆ្អង ឹ ខ្នង និងខួរក្បាលផងដរែ ។ ចាប់ពីថ្ងៃទី ១៤ ដល់ថ្ងៃទី ២៨ នៃការមានផ្ទៃពោះជា ពេលវេលានៃការអភិវឌ្ឍន៍បំពង់សរសៃប្រសាទ និងការ

ផ្ជិតបំពង់ (បំលែងទៅជាឆ្អឹងកងខ្នង និងខួរក្បាល) ត្រូវ កើតឡើង។ ដូច្នេះ ការប្រើប្រាស់អាស៊ីតហ្វូលិកអោយបាន

គ្រប់គ្រាន់មានអត្ថប្រយោជន៍ខ្លាំងណាស ់ក្នុងការបំបាត់

បញ្ហាកង្វះអាស៊ីតហ្វុលិកណាមួយប្រសិនបើកើតមាន ចំពោះ ស្ត្រីដែលត្រៀមធ្វើជាម្តាយ។ ដូចគ្នានេះផងដែរ អ្នកមិនចាំ-

បាច់តវូ្រ រងចាំរហូតដល់ថទ ៃ្ង ី ១៤ នៃការមានផ្ទោ ៃព ះដើមប្ ី ចាប់ផម ើ្ត បប ើ្រ ស ្រា អា ់ សត ី៊ ហ្វល ូ ក ិ នេះនោះទេ។ ជាការពិត

ការសវ្រា ជវ្រា ជាច្រន ើ បានបង្ហាញថា សដ ី ្ត្រ ល ែ រៀបគមង ្រោ

មានផ្ទៃពោះ ឬទើបតែដង ឹ ថាខ្លន ួ ឯងមានផ្ទោ ៃព ះគួរតចា ែ ប់-

35

ផ្តម ើ ប្រថ ើ អា ំា្ន ស៊ត ី ហ្វល ូ ក ិ តាមកមត ិ្រ បប ើ្រ ស ្រា អោ ់ យបាន ត្រឹមត្រូវ។

ការសិក្សាផ្សេងទៀតបានណែនាំដល់ស្ត្រីដែលមានគម្រោងក្នុងការមានផ្ទៃពោះ គួរ តែប្រើប្រាស់វីតាមីនសម្រាប់ថែរក្សាគភ៌អោយបានមួយខែមុនពេលមានផ្ទៃពោះ។ ពួកគេបានបង្ហាញបន្ថែមទៀតថា ការធ្វើដូចនេះអាចជួយដល់ការបំពេញតម្រូវការ នៃជាតិអាស៊ីតហ្វូលិកបានគ្រប់គ្រាន់។

ទិន្នន័យចុងក្រោយបំផុត បានបង្ហាញថា លើកលែងតែការទទួលបានអាស៊ីតហ្វូលិកពីអាហារ បហ ្រ ល ែ ជា 75% នៃសដ ី្ត្រ ល ែ គ្មន ា ផ្ទោ ៃព ះ (ក្នង ុ វ័យបន្តពជ ូ ) មិនបាន

ប្រប ើ ស ្រា អា ់ ស៊ត ី ហ្វល ូ ក ិ អោយបានត្រម ឹ ត្រវូ តាមការណែនានោ ំ ះទេ។ ជាចម្បងដោយ សារតែហត េ ផ ុ លនេះ អតម ្រា ធ្យមភាគនៃប្រេវ៉ឡ ា ង់ចពោ ំ ះបញ្ហព ា ិការភាពពីកណ ំ ត ើ

របស់ទារក និងភាពមិនពញ េ លក្ខណៈលើផក ែ្ន ណាមួយនប ៃ ព ្រ ន ័ ខ ្ធ រួ ក្បាល ( Ane-

ncephaly ) ត្រូវបានកើនឡើង។

ពិនត ិ យ្ ជាមួយគព ូ្រ ទ េ យ្ អោយបានទៀងទាត់ និងទទួលយកការធ្វត ើ ស េ អោយបា ្ត ន ត្រឹមត្រូវ!

ហេតុអ្វីបានជាអ្នកចាំបាច់ត្រូវការជាតិអាស៊ីតហ្វូលីកបន្ថែម?

ប្រសិនបើអ្នកធាត់គ្រូពេទ្យរបស់អ្នកអាចជំរុញការប្រើប្រាស់អាស៊ីតហ្វូលិរបស់អ្នក បន្ថែមក្នុងមួយថ្ងៃ ហើយគាត់នឹងផ្តល់ដំបូន្មានដល់អ្នកអោយប្រើប្រាស់ជាតិអាស៊ី តហ្វូលិកច្រើនជាង 400 mcg ប្រចាំថ្ងៃ។

ប្រសិនបើអ្នកមានប្រវត្តិវេជ្ជសាស្រ្តនៃការមានផ្ទៃពោះជាមួយនឹងបញ្ហានៃបំពង់សរ-

សៃប្រសាទមិនពេញលក្ខណៈ (NTD) វេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នកអាចបង្កើនកម្រិតប្រើប្រាស់ បន្ទាប់ពីបានធ្វើ តេស្ត និងវាស់វែងដោយវិធីសាស្ត្រជាក់លាក់ណាមួយ។ តើអ្វីទៅជាពិការភាពបំពង់សរសៃប្រសាទ (NTD)?

នៅពេលដែលការអភិវឌ្ឍន៍នៃបំពង់ខួរឆ្អឹងខ្នងមិនបានបិទបន្ទាប់ពីសម្រាលរួច ត្រូវ បានគេស្គាល់ថាជាពិការភាពនៃបំពង់សរសៃប្រសាទ។

វាត្រូវបានគេប៉ាន់ប្រមាណថាទារក ប្រហែល 300.000 នាក់ បានកើតមកដោយ

ដោយសារតែអាស៊ីតហ្វូលិកអាចជួយកាត់បន្ថយបញ្ហាពីកំណើតផ្សេងទៀតដូចជា

ឆែបបបូរមាត់ និងក្រអូមមាត់ បញ្ហាបេះដូងជាច្រើន ដូច្នេះការប្រើប្រាស់អាស៊ីតហ្វូលិកអាចការពារលក្ខខណ្ឌសខ ុ ភាពផ្សង េ ៗទៀតជាច្រន ើ មិនត្រម ឹ តែពកា ិ រភាពបំពង់

សរសៃបសា ្រ ទនោះទេ។ វាតវូ្រ បានគរា េ យការណ៍ថា ការទទួលទានអាស៊ត ី ហ្វល ូ ក ិ

អាចបន្ថយហានិភ័យនៃជំងឺសម្ពាធឈាមធ្ងន់ធ្ងរដែលត្រូវបានគេហៅថា ព្រាយក្រ-

ទទួលរងជំងឺពិការភាពបំពង់សរសៃប្រសាទនេះ។

កង្វះអាស៊ីតហ្វូលីកត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ជាចម្បងជាមួយនឹងភាពមិនប្រក្រតីនៃបំពង់

សរសៃបសា ្រ ទ។ ដូចដែលអ្នកបានដឹងរួចទៅហើយអំពអ ី តប ្រា ្រេវ៉ឡ ា ង់នកា ៃ រកើត មានជំងឺ ដូចនេះ អ្នកគួរតែប្រើប្រាស់អាស៊ីតហ្វូលីកនេះអោយបានត្រឹមត្រូវតាម ការណែនាំ។

ឡាភ្លើង ( Pre-eclampsia ) ។ វាជាការគំរាមកំហែងដល់ស្ថានភាពជីវិតក្នុង

ទីពីរ មូលហេតុនៃការកើតមានពិការភាពធម្យម គឺអន្តរកម្មនៃកត្តាហ្សែន។ គ្រប់

ថ្នាំគ្រាប់អាស៊ីតហ្វូលិកជួយទប់ស្កាត់ភាពពិការភាពបំពង់សរសៃប្រសាទ (NTD)

ការវិវត្តទៅជាពិការភាពបំពង់សរសៃប្រសាទនេះដល់កូន។ ការសិក្សាមួយចំនួន

អំឡុងពេលសម្រាល និងស្រ្តីជិត 5% រងផលប៉ះពាល់ពីជំងឺព្រាយក្រឡាភ្លើងនេះ។

ដល់ទារកដែលទើបនឹងកើតចំនួន 1300 នាក់ជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ ដូច្នេះវីតាមីននេះ អាចធ្វើឱ្យមានភាពខុសគ្នាយ៉ាងខ្លាំងនៅក្នុងស្ថានភាពសុខភាពរបស់ទារកប្រសិន បើបានចាប់ផ្តើមប្រើប្រាស់ជាមុនតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន។

ហេតុនេះ អាស៊ីតហ្វូលិក គឺជាវីតាមីនកំពូលមួយសម្រាប់ប្រើប្រាស់មុនពេល និង អំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ!

តើអាស៊ីតហ្វូលិកត្រូវប្រើប្រាស់ចំនួនប៉ុន្មានក្នុងមួយថ្ងៃ?

ស្ត្រីក្នុងវ័យបង្កើតកូនគួរតែប្រើប្រាស់អាស៊ីតហ្វូលិកពី 400 ទៅ 800 មីក្រូក្រាម

ម្តាយទាំងអស់ដែលទទួលរងពីជំងឺធាត់ ជំងឺទឹកនោមផ្អែមគឺមានហានិភ័យខ្ពស់ក្នុង បានថ្លង ែ ថា សដ ី្ត្រ ល ែ ជាម្តយ ា ជក់បារីអាចធ្វើអោយប៉ះពាល់ហស្ ន ែ និងអាចបណ្តល ា ឱ្យកើតមានជំងឺពិការភាពនៃបំពង់សរសៃប្រសាទ។

ដូចគ្នន ា ះេ ផងដែរ អ្នកគួរតែមានការប្រង ុ ប្រយត ័ ខ ្ន ស ្ព ់ ប្រសន ិ បើអក ្ន ស្ថត ិ ក្នង ុ គ្រួសារដល ែ

មានប្រវត្តិពិការភាពពីកំណើត។ ស្ត្រីដែលប្រើថ្នាំប្រឆ ាំងនឹងការប្រកាច់គួរតែប្រាប់ អ្នកផ្តល់សេវាថែទាំសុខភាពផងដែរព្រោះថា ថ្នាំនេះវាអាចរារាំងដល់ការលូតលាស់ នៃខួរក្បាល និងខួរឆ្អឹងខ្នងរបស់ទារកក្នុងផ្ទៃ។

ក្នុងមួយថ្ងៃជារៀងរាល់ថ្ងៃដើម្បីកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃទារកកើតមិនគ្រប់លក្ខណៈ

ពាក្យថាពិការភាពបំពង់សរសៃប្រសាទគឺមានលក្ខណៈទូលទ ំ លា ូ យ និងមានលក្ខខណ្ឌ

ដែលមិនមានស្លាកសញ្ញាបង្ហាញពីកម្រិតថ្នាំត្រឹមត្រូវ។ ប្រសិនបើថ្នាំគ្រាប់អាស៊ីតហ្វូ-

អ្នកនឹងដឹងថាករណីទូទៅនៃជំងឺនេះមានអ្វីខ្លះ

ដែលមានការណែនាំពីវេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេស។ សូមកុំទិញ ឬប្រើប្រាស់អាស៊ីតហ្វូលិក លិកមានកម្រិតប្រើប្រាស់មិនគ្រប់គ្រាន់តាមតម្រូវការប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃរបស់អ្នក សូម កុំជ្រើសរើសប្រើប្រាស់ សូមជ្រើសរើសយកថ្នាំគ្រាប់អាស៊ីតហ្វូលិកដែលគ្រប់គ្រាន់ តាមតម្រូវការប្រចាំថ្ងៃរបស់អ្នក។

សូមកុំប្រើប្រាស់អាស៊ីតហ្វូលិកច្រើនជាង 1000 mcg លុះត្រាតែវេជ្ជបណ្ឌិតផ្នែក

រោគស្ត្រីរបស់អ្នកណែនាំអោយប្រើប្រាស់។ អ្នកតមសាច់ គឺមានហានិភ័យខ្ពស់នៃ

TLesJCambodia

36

ការទទួលរងបញ្ហាកង្វះជាតិអាស៊ីតហ្វូលិក។ ដូច្នេះ ត្រូវប្រាកដថា អ្នកបានទៅជួប

Touslesjours_kh

www.touslesjours.com.kh

ជាច្រើននៅពីក្រោមនេះ។ គ្រាន់តែក្រលេកមើលមួយភ្លែត ទៅលើឃ្លាខាងក្រោម

• ជំងឺឆ្អឹងកងខ្នងបិទអត់ជិត

ដោយសារតែការអភិវឌ្ឍមិនពេញលេញនៃឆ្អឹងកងខ្នងដែលជាឆ្អឹងកងតូចរបស់វា នឹងចាក់ទម្លះុ ចេញតាមឆ្អង ឹ ខ្នង។ នៅពល េ ដល ែ កើតមានបញ្ហន ា ះេ កុមារនឹងជួបបញ្ហា

ពិការជើង និងមានបញ្ហាជាមួយមុខងារនៃពោះវៀនធំ និង ប្លោកនោម។ ការវះកាត់ អាចកែស្ថន ា ភាពនេះបានប៉ន ុ គ ែ ្ត ណ ុ ភាពនៃជវី ត ិ របស់ទារកនោះអាចនឹងត្រវូ ជួបបញ្ហា ជាច្រើន។

ភាពមិនពេញលក្ខណៈនៅផ្នែកណាមួយនៃប្រព័ន្ធខួរក្បាល (Anencephaly)

Anencephaly គឺជាលក្ខខណ្ឌធន្ង ធ់ រ្ង មួយនប ៃ ព ្រ ន ័ ខ ្ធ រួ ក្ បាល ដោយកំណត់លក្ខណៈ

តាមរយៈការអវត្តមាននៃឆ្អឹងលលាក្បាល ស្បែកក្បាល

និងខួរក្បាល។ អត្រានៃការ រស់រានមានជីវិតសម្រាប់កុ

មារទាំងនេះ គឺមិនខ្ពស់ឡើយត្រឹមតែពីរទៅបីម៉ោងប៉ុណ្ណោះ។

ជំងឺប៉ោងលយចេញមកក្រៅនៃខួរក្បាល (encepha-

locele)

វាជាជំងឺដែលកម្រ ប៉ុន្តែក៏ធ្ងន់ធ្ងរផងដែរ។ ក្នុងលក្ខខណ្ឌ

នេះ ផ្នែកមួយនៃខួរក្បាលលយចេញ ហើយការវះកាត់គឺ

តវូ ្រ បានទាមទារដើមប្ ជ ី ស ួ ជុលកន្លង ែ ដល ែ បិទមិនជិតនះេ ។ គ្មន ា នរណាម្នក ា ច ់ ង់បាន ឬសូមប្ ត ី ស ែ ម ្រ ច ៃ ង់ជប ួ ស្ថានភាព មហន្តរាយបែបនេះលើកន ូ របស់ខន ួ្ល ឡើយ។ ដូចះេ្ន ជាការ

ល្អប្រសើរ សូមប្រើប្រាស់អាស៊ីតហ្វូលិកអោយបានគ្រប់គ្រាន់ជៀសជាងផ្តល់គ្រោះថ្នាក់ដល់កូនរបស់អ្នក។

តើធដ ើ្វ ច ូ ម្តច េ ដើមប្ ធ ី រោ ើ្វ គវិនច ិ យ ័្ឆ ចំពោះបញ្ហព ា កា ិ រភាព លើបំពង់សរសៃប្រសាទក្នុងអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ? សូមអរគុណដល់បច្ចេកវិទ្យាវេជ្ជសាស្រ្តដែលអនុញ្ញាត

អោយយើងអាចរុករកបញ្ហាមិនគ្រប់លក្ខណៈរបស់ទារក ក្នុងផ្ទៃបានទាន់ពេលវេលា។ ការធ្វើតេស្តមួយចំនួន គួរ

តែត្រូវធ្វើនៅក្នុងអំឡុងពេលមុនសម្រាល ដូច្នេះហានិភ័ យក៏អាចត្រូវបានកាត់បន្ថយផងដែរ។

ការធ្វត ើ ស េ រ្ត កមើលភាពខុសបក ្រ ត ្រ ន ី ៃទារកក្នង ុ ផ្ទៃដោយ

ពេលណាដែលអ្នកចូលទៅទិញ

ប្រសិទ្ធភាពដើម្បីដោះស្រាយភាពមិនប្រក្រតីក្នុងការមាន

អោយបានម៉ត់ចតដោយភាពឆ្លាតវៃ។

chronic villus sampling ជារឿយ ត្រូវបានផ្ដល់

នំបង ័ ុ គប ្រា ធ ់ ញ្ញជាតិ ម្សៅ pasta ម្សៅ៉ ពោត អង្ករ សណ្តក ែ

រោគស្រជា ី្ត ទៀងទាត់អាចសងះ្គ្រោ ជីវត ិ អ្នក និងទារករបស់

លិក។

តើគរួ តជ ែ ស ើ ្រ រស ើ យកអាហារបភ ្រ ទ េ ណាទើបអាចទទួល

គន ្រា ត ់ ចា ែ ប់ផម ើ្ត បន្ថម ែ របស់ទាង ំ នេះនៅក្នង ុ របបអាហារ

ធ្វកា ើ រអស្ចរា យ្ សមប ្រា ស ់ ខ ុ ភាពរបស់អក ្ន និងទារក។ នៅ

ស៊ីតហ្វូលិកជារៀងរាល់ថ្ងៃ!

ការពិនិត្យឈាម និងពិនិត្យដោយការឆ្លុះអេកូគឺជាវិធីមាន

ផ្ទៃពោះ។ ការពិនិត្យទឹកភ្លោះ (amniocentesis) និង

អនុសាសន៍អោយធ្វជា ើ មួយគ្នផ ា ងដែរ។ ដូចះេ្ន ការពិនត ិ យ្ អ្នក។

បានអាស៊ីតហ្វូលិកគ្រប់គ្រាន់? សារធាតុចិញ្ចឹមសរីរាង្គអាច

អីវ៉ាន់ចាប់ហួយ សូមត្រួតពិនិត្យលើសារធាតុផ្សំរបស់ទំនិញ

សៀង ស្លក ឹ បន្លែ និងកច ូ្រ គឺជាបភ ្រ ពធម្មជាតិនអា ៃ ស៊ត ី ហ្វ-ូ

របស់អ្នក ប៉ុន្តែកុំភ្លេចក្នុងការទទួលទានអាហារបំប៉នអា

37

ATM WITH SOEM SREYNICH

At 19 years old, Soem Sreynich is finally basking under her show business dream. Born in the province of Koh Kong from a big family with five other siblings, Sreynich had her childhood at the Roka commune in Prey Veang province before moving to Phnom Penh. Sreynich then finished her BAC II Degree (High School) at Chumpu Voan High School.

She was a winner of the Miss Cat of the City 2016 Cambodia Model in 2016 launched by Sun Super Models. She then became a freelance model for the known modeling agency. She hoped to be a model ever since she was young. She believed she has the face and body that the industry is needing. She eventually joined the entertainment sector in the same year right after joining the premier personality search, Face of Hiruscar. Sadly, she encountered a serious problem with her family about her joining the show business. In due course, she now lived independently.

With regards to her health, she ensures of exercising at least 30 minutes to 1 hour every day. She remembers having fainted when she was still studying because of lack of sleep. But now, her goal is to sleep at least eight hours per day, drink enough water and always include vegetables and fruits in her daily diet.

38

នៅអាយុវ័យ 19 ឆ្នាំ កញ្ញា សុឹម ស្រីនិច នៅទីបំផុត នាង

មានភាពសប្បាយរីករាយយ៉ាងខ្លាំង ដោយទទួលបាននូវ

អាជីពក្នុងវិស័យបង្ហាញម៉ូដទៅតាមក្តីស្រម៉ៃរបស់នាង។ នាងកើតនៅក្នុងខេត្តកោះកុងពីក្រុមគ្រួសារធំមួយ ដែល មានបងប្អន ូ បង្កត ើ បនា ំ្រា ក់ផស្ ង េ ទៀត។ ក្នង ុ វ័យកុមារភាព

ស្រីនិច បានរស់នៅក្នុងឃុំ រកា ខេត្ត ព្រៃវែងមុននឹងធ្វើការផ្លាស់ទីលំនៅមករស់នៅភ្នំពេញ។ នាងបានរៀនចប់

ថ្នាក់ទី 12 នៅវិទ្យាល័យជម្ពូរវ័ន។ នាងជាអ្នកឈ្នះបវរកញ្ញឯ ា ក Miss Cat of

the City 2016 និង Cam-

bodia Model in 2016 ដែលបង្កើតដោយក្រុមហ៊ុន បង្ហាញម៉ូដ Sun Super Model។ បន្ទាប់មកនាងបាន

ក្លាយជាតារាម៉ូឌែលឯករាជ្យអោយទីភ្នាក់ងារបង្ហាញម៉ូដ។ នាងស្រម៉ៃចង់ក្លាយជាតារាម៉ូឌែលនេះចាប់តាំងពីនាងនៅ

វ័យកុមារភាពម្លះ៉េ ។ នាងជឿថានាងមានមុខ និងរាងកាយ ដែលត្រូវនឹងទីផ្សារឧស្សាហកម្មប្រភេទនេះ។ នៅទីបំផុត

នាងបានចូលបម្រើការងារក្នុងវិស័យសិល្បៈក្នុងឆ្នាំដដែល បន្ទាប់ពីការចូលរួមជាមួយការប្រកួតស្វែងអ្នកដែលមាន បុគ្គលិកលក្ឌណៈឆ្នើម ក្នុងកម្មវិធិ Face

of Hiruscar។

គួរឱ្យស្ដាយណាស់ដែលនាងបានជួបប្រទះបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរជា មួយក្រុមគ្រួសាររបស់នាង ដោយពួកគាត់បានរារាំងនាង មិនអោយចូលប្រឡូកក្នុងវិស័យសិល្បៈ ដែលជាក្តីស្រម៉ៃ

របស់នាងតាំងពីកុមារភាព។ ដោយសារតែហេតុផលនេះ ជាហេតុធ្វើអោយនាងចាកចេញពីផ្ទះមករស់នៅឯករាជ្យ ម្នាក់ឯងនាពេលបច្ចុប្បន្ន។

ចំពោះបញ្ហាទាក់ទងទៅនឹងសុខភាពរបស់នាង នាងបាន ធ្វល ើ ហា ំ ត់បណ ្រា យ៉ង ា តិច 30 នាទីទៅ 1 ម៉ង ោ ជារៀង-

រាល់ថ។ ៃ ្ង នាងចាំថា នាងបានដួលសន្លបម ់ ្តងនៅពល េ ដល ែ

នាងកំពុងតែសិក្សា ដោយសារតែការគេងមិនបានគ្រប់គ្រាន់។ ប៉ុន្តែឥឡូវនេះ នាងមានគោលដៅយ៉ាងមុតមាំ

ដើម្បីទទួលបានសុខភាពល្អដូចជា គេងអោយបានយ៉ាង ហោចណាស់ប្រាំបីម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ ញុំាទឹកឱ្យបានគ្រប់-

គ្រាន់ និង តែងតែបន្ថែមបន្លែ និង ផ្លែឈើនៅក្នុងរបប អាហារប្រចាំថ្ងៃរបស់នាង។

39

In it’s second stage, cirrhosis is still characterized by inflammation but fibrosis, replacement by scar tissue, slowly develops. There are no symptoms at this stage of cirrhosis because the remaining normal liver tissue is able to compensate for the non-functional scar tissue that is starting to form. However, scar tissue will not become normal functioning liver tissue, meaning this transformation is permanent.

STAGE

1

The presence of inflammation, characterized by swelling, an influx of inflammatory-promoting immune cells and some destruction of liver tissue signifies the onset of cirrhosis.

Abnormal connective tissue may also be an issue. These inflammatio and abnormal connective tissues are restricted to the portal area of the liver where blood and fluid flow into and out of the liver.

- វត្តមាននកា ៃ ររលាកដល ែ តវបា ូ្រ នកំណត់ដោយការហើម។ ការឆ្លយ ើ តបនប ៃ ព ្រ ន ័ ្ធការពារបង្កអោយមានការរលាក និង

ការខូចខាងនជា ៃ លិកាថ្លម ើ មួយចំនន ួ ជាហត េ ធ ុ ើអោ ្វ យថ្លម ើ

ចាប់ផម ើ្ត គ្រន ិ ។ ភាពមិនប្រកត ្រ ន ី ជា ៃ លិកាតភ្ជប ា ក ់ ៏អាចជា ប្រភពនៃបញ្ហផ ា ងដែរ។ ប្រភពនៃការរលាក បូករួមទាំងភាព

មិនប្រកត ្រ ន ី ជា ៃ លិកាតភ្ជប ា ់ទាំងនះេ ធ្វើអោយសរសឈា ៃ ម ធំរបស់ថ្លើមមានការរួមតូចដែលជាកន្លែងលំហូរនៃឈាម និងជាតិទឹកចូល និងចេញពីថ្លើម។

40

នៅក្នុងដំណាក់កាលទីពីរ ជំងឺក្រិនថ្លើមនៅតែត្រូវបាន

STAGE

2

កំណត់លក្ខណៈ ដោយការរលាកប៉ុន្តែសាច់ថ្លើមឡើងរឹង

ជំនួសដោយជាលិកាសម្លាក។ ក្នុងដំណាក់កាលនេះ ជំងឺ

ក្រិន ថ្លើមគឺមិនទាន់មានស្តែងចេញជារោគសញ្ញានោះទេ ដោយសារតែជាលិកាថ្លើមធម្មតាដែលនៅសល់ គឺអាច

ជំនួសតួនាទីជាលិកាសម្លាកដែលវាកំពុងចាប់ផ្តើមខូច។

ទោះជាយ៉ាងណា ជាលិកាសម្លាកនឹងមិនអាចប្រលប់មកបំ ពេញមុខងារដូចជាលិកាថ្លើមធម្មតាបានឡើយ។

4

STAGES OF CIRRHOSIS

Cirrhosis of the liver is a condition in which the tissue of the liver slowly deteriorates.

According to the global prevalence of cirrhosis it is estimated that more than fifty million adults in the world would be affected with chronic liver disease. And this is attributed to alcohol, non-alcoholic steatohepatitis (NASH) and viral hepatitis. Below are the 4 stages how cirrhosis damages your liver. ជម្ងឺក្រិនថ្លើមគឺជាស្ថានភាពដែលជាលិកាថ្លើមវិវត្តន៍ទៅជារឹងខូចបន្តិចម្តងៗ។ ថាមនុស្សពេញវ័យជាង

បើយោងតាមអត្រាប្រេវ៉ាឡង់នៃជំងឺក្រិនថ្លើមទូទាំងពិភពលោកបានប៉ាន់ប្រមាណ

50លាននាក់នៅលើពិភពលោកនឹងត្រូវរងផលប៉ះពាល់ដោយជំងឺក្រិនថ្លើមរ៉ាំរ៉ៃ។

ហើយនេះវាអាចបណ្តាលមកពីការសេពគ្រឿងស្រវឹង

ខ្លាញ់រុំថ្លើម(Nash) និងជំងឺរលាកថ្លើមដោយសារមេរោគជាដើម។ ខាងក្រោមនេះគឺជាដំណាក់កាលទាំង 4 នៃជម្ងឺថ្លើមក្រិន និងរបៀបដែលដំណាក់កាលនីមួយៗធ្វើ អោយខូចដល់កោសិកាថ្លើម

STAGE

During this stage, the damage to the liver becomes increasingly more severe.

Bridging fibrosis happen wherein abnormal connections between the hepatic artery, vein and other vessels are developed, causing abnormal blood flow and increased blood pressure in the liver called hepatic hypertension. THis condition furthers the damage in the liver.

3

ក្នុងអំឡុងពេលដំណាក់កាលនេះ ការខូចជាលិកាថ្លើមកាន់ តែធ្ងន់ធ្ងរឡើង។ ការកើនឡើងកោសិកាក្រិននៅចន្លោះ

សរសៃឈាមអាកទែ សរសៃឈាមវ៉ែន និងសរសៃឈាម

ផ្សេងៗទៀតបណ្តាលឱ្យលំហូរឈាមរត់មិនធម្មតា និងបង្កើន សម្ពាធឈាមនៅក្នុងថ្លើមដែលគេហៅថាជំងឺលើសសម្ពាធ ឈាមក្នុងថ្លើម( Hepatic

Hypertension )។ ស្ថាន

ភាពនេះនឹងធ្វើឱ្យមានការខូចខាតថ្លើម។

STAGE

4

The most advanced stage of cirrhosis, stage 4 involves scar tissues that are not functioning normally anymore.

This advanced-stage also involves bleeding in the digestive tract, jaundice (yellow coloring of the eyes and skin), and mental effects such as confusion, unusual sleepiness and slurring of speech, build-up of fluid in the body. ជាដំណាក់កាលនៃជំងឺក្រិនថ្លើមកម្រិតខ្ពស់បំផុត។

ដំណាក់កាលនេះ ជាលិកាសម្លាកនឹងមិនដំណើរការប្រក្រតី ឡើយ។ ក្នុងដំណាក់កាលនេះផងដែរវានឹងបង្កអោយមាន ការហូរឈាមក្នុងផ្លូវរំលាយអាហារ ជំងឺខាន់លឿង (លឿង

ភ្នែកនិងស្បែក) និងផលប៉ះពាល់ខួរក្បាលដូចជា ការវង្វេង សំរានមិនលក់ និងនិយាយទាក់ៗ និងមានទឹកដកក្នុងពោះ។

41

love your liver

remembering what your liver’s role in your body is Yes, the liver is a highly under-appreciated organ and most people end up with a liver disease regretting about the kind of lifestyle they had before. The liver allows processing of nutrients like carbohydrates, proteins, fats, vitamins and minerals from your food. The liver also plays a vital role in maintaining the body’s metabolic balance. Find out how important your liver is and what its vital functions are: ស្រឡាញ់ថ្លើមរបស់អ្នក

ថ្ លើ ម គឺ ជាសរី រាង្ គ ដ៏ គួ រ អោយកោតសរសើ រ មួ យ ដែលមនុ ស្ ស ភាគច្ រើ ន បានបំ ផ្ លាញវាជាមួ យ នឹ ង ជំ ងឺ ថ្ លើ ម ដ៏ គួ រ អោយសោកស្ តាយដោយសាររបៀ បរស់នៅដែលពួកគេមានពីមុន។ ថ្លើមអនុញ្ញាតឱ្យមានដំណើរការនៃការសំយោគសារធាតុចិញ្ចឹមដូចជា កាបូអ៊ីដ្រាត ប្រូតេអ៊ីន ខ្លាញ់ វីតាមីន និងសារធាតុរ៉ែពីចំណីអាហាររបស់អ្នក។

ថ្លើមក៏ដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការរក្សាបានអោយនូវតុល្យភាពនៃការសំយោគរបស់រាងកាយ។

ស្វែងយល់ពីរសារៈសំខាន់របស់ថ្លើម និងអ្វីដែលជាមុខងារសំខាន់របស់វា:

Digestion

Every time the body consumes, nutrients enter the blood and are taken straight to the liver for processing. The liver cells will either release the energy or store it for when your body needs a boost depending on your body’s nutrient need condition. Furthermore, many vitamins and minerals are also stored in the liver such as vitamins A, B12, D, E and K, as well as minerals like iron and copper.

ការរំលាយអាហារ

រាល់ពេលដែលអ្នកទទូលទានអាហារសារធាតុចិញ្ចឹមនឹង ចូលទៅក្នុងឈាម ហើយត្រូវបានដឹកនាំយកទៅថ្លើមស-

មប ្រា ដ ់ ណ ំ រើ ការសំយោគសារធាតុចញ ិ ម ឹ្ច យកទៅប្រប ើ ស ្រា ។ ់

កោសិកាថ្លម ើ អាចបញ្ចញ េ ថាមពល ឬផ្ទកថា ុ មពលនៅពេល

ណាដែលរាងកាយរបស់អ្នកត្រូវការក្នុងលក្ខខណ្ឌណ ាមួយ។

លើសពីនេះទៀតសារធាតុរ៉ែ និងវីតាមីនជាច្រើនត្រូវបានរ ក្សាទុកនៅក្នុងថ្លើមផងដែរដូចជាវីតាមីន A

B12 D E K និងសារធាតុរ៉ែផ្សេងទៀតដូចជា ដែក និងទង់ដែង។ ការសំយោគ

Metabolism

The liver manages the release of energy in our body.

Once carbohydrates are converted into glucose, it enters the blood stream and is taken straight to the liver so it could take its job in regulating and maintaining a balanced glucose level. The liver also converts amino acids into glucose,

ថ្លម ើ គ្របគ ់ ង ្រ ការបញ្ចេញថាមពលក្នងរា ុ ងកាយរបស់យង ើ ។ នៅពេលដែលកាបូអីុដ្រាតត្រូវបានបម្លែងទៅជាជាតិស្ករ

បន្ទាប់មកវាចូលចរន្តឈាម និងបន្តទៅថ្លើម ដូច្នេះថ្លើមអាច បំពេញការងាររបស់ខ្លួនក្នុងការគ្រប់គ្រង និងរក្សាបាននូវ

តុល្យភាពនៃកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាម។ ថ្លើម ក៏អាចបម្លែង អាមីណូអាស៊ីដទៅជាជាតិស្ករផងដែរ។ លាងសម្អាតជាតិពុល

Toxic Cleansing

The liver immediately detoxify and destroy harmful toxins and substances that enter our blood stream. These harmful substances may be sourced from ingested or inhaled substances such as drugs and alcohol.

By filtering the blood, the liver also removes dead cells and invading bacteria and afterwards are transported to the intestine or kidneys for disposal

42

ថ្លើមនឹងធ្វើការបន្សាបជាតិពុលដែលផ្តល់គ្រោះថ្នាក់ភ្លាមៗ

និងសារធាតុផ្សេងដែលចូលទៅក្នុងចរន្តឈាមរបស់យើង។ សារធាតុបង្កគ្រោះថ្នាក់ទាំងនេះអាចមានប្រភពមកពីការ

ទទួលទាន ឬការប្រើប្រាស់សារធាតុដូចជា ថ្នាំ និងគ្រឿង ស្រវឹង។

ក្រៅពីសំអាតឈាម ថ្លើមចាប់យកកោសិកាដែលងាប់ និង

បាក់តរេ ដ ី ល ែ បានចូលលុកលុយខ្លន ូ បណ ្រា រួចបញ្ជនទៅ ូ កាន់ ពោះវៀន ឬតម្រងនោមសម្រាប់ការបញ្ចេញចោល។

Cirrhosis is the irreversible condition marked by the accumulation of scar tissue in the liver. Cirrhosis can be caused by alcohol

consumption, hepatitis, right-sided heart failure and other conditions.

43

44

CBM Co., Ltd. Pancam Group DKSH CSR PROJECT - Giving back to your Employees HD Cares, together with the HD magazine, aims to: provide effective health care education (facts, figures and advices on specific health topics and conditions) to those who have limited access on health information such as Cambodia’s workforce; make health education a part of every private organization and entity’s CSR projects; become an immediate instrument in fostering health and wellness in Cambodia; and instill among workers and employees that reading on health is a crucial part of corporate culture

GSK World Allergy Awareness Day Press Conference On 6 April 2017, GSK Cambodia (GSK), one of the largest world-class leaders in the pharmaceutical and health care industry, organized the World Allergy Awareness Day to promote awareness of Allergic rhinitis (nasal) disease where the yearly number of patients has considerably increased.

45

“

ALLERGIC RHINITIS CAUSES INFLAMMATION IN THE NASAL LINING, WHICH INCREASES SENSITIVITY TO INHALANTS. SOME WHO EXPERIENCE IT ARE PRONE TO EYE OR ALLERGIC CONJUNCTIVITIS.

INSTANT RELIEF for ALLERGIC RHINITIS Allergies are really common and seasonal allergy like the one in summber is even more. Sensitive people when inhale allergens, it causes allergy symptoms.

Many allergies are caused due to pollens.

It causes sneezes and affects health. As pollens are carried by wind, they land on human eyes, nose and skin. So when people who are having allergies with these pollens, suffer allergic reactions.

These allergic reactions will cause watery eyes, itchy throat and irritation. As these pollens spread through wind, pollens from trees, weeds and grasses are the main sources of these allergies.

At times, it would translate to allergic rhinitis and you would end up sneezing whole day. This happens because allergic rhinitis causes inflammation in the nasal lining, which increases sensitivity to inhalants. Some who experience it are prone to eye or allergic conjunctivitis.

Many people with allergic rhinitis are

46

prone to allergic conjunctivitis (eye allergy). In addition, allergic rhinitis can make symptoms of asthma worse for people who suffer from both conditions.

So aside from taking the regular antihistamine medication, what other ways can you do to effectively relieve allergic rhinitis?

We recommend using multi-purpose ointments containing camphor, menthol, clove and eucalyptus oils. Look for one that has decongesting ingredients.

Follow these procedures and enjoy a quick relief: 1. Heat water and pour into a bowl.

2. Put a dab of ointment under each nostril. The increasing blood flow causes the nasal passages to open, allowing excess mucus to drain. The antiinflammatory and antiseptic properties of some of the ointment’s ingredients help neutralize infectious agents.

3. Drape a towel over your head.

ដើមឈើ ស្មៅ និងផ្កាគឺជាប្រភពចម្បងនៃអាឡែស៊ីទាំង

4. Close your eyes and position your face over the basin.

5. Inhale the steam until nasal passages clear. អាឡែស៊ី និងអាឡែស៊ីតាមរដូវកាលដូចអាឡែហ្ស៊ីនៅ

រដូវក្តៅជារឿងធម្មតាដែលច្រើនតែកើតមាន។ មនុស្ស

ដែលងាយមានប្រតិកម្មនៅពេលដែលស្រូបយកអាលែហ្សែនចូល វានឹងបណ្តាលអោយមានរោគសញ្ញាអាឡែស៊ី។

អាឡែស៊ីជាច្រើនបង្កឡើងដោយលំអងផ្កា។ វាបណ្តាល មានកណ្តាស់ និងផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាព។ ដូចដែល លំអងត្រូវបានរសាត់អណ្តែតពេញបរិយាកាសតាមរយៈខ្យល់

ពួកគេអាចរសាត់មកប៉ះលើភ្នែក ច្រមុះ និងស្បែករបស់ មនុស្ស។ ដូច្នេះពេលដែលមនុស្សដែលងាយទទួលរង

អាឡែរហ្សីជាមួយលំអងទាំងនេះនឹងទទួលរងប្រតិកម្ម

អាឡែស៊ីកើតឡើង។ ប្រតិកម្មអាឡែស៊ីទាំងនេះនឹងបណ្តាល ឱ្យហៀរទឹកភ្នែក រមាស់បំពង់ក និងការរលាក។ ដូចដែល លំអងទាំងនេះបានរីករាលដាលតាមរយៈខ្យល់លំអងពី

នេះ។

ជួនកាល វានឹងប្រែទៅជាការរលាកច្រមុះដោយអាឡែស៊ី

ហើយអ្នកនឹងកើតមានការកណ្តាពេញមួយថ្ងៃ។ ការនេះ កើតឡើងដោយសាររលាកច្រមុះដោយអាឡែហ្ស៊ីបណ្តាល

អោយរលាកស្រទាប់ច្រមុះដែលបង្កើនការមានប្រតិកម្ម ចំពោះការដកដង្ហើមចូល។ មនុស្សមួយចំនួនដែលធ្លាប់ មានវាងាយនឹងកើតលើភ្នែកឬអាឡែស៊ីបង្កអោយមាន ការលាកលើភ្នាស Conjunctiva។

យើងសូមផ្តល់អនុសាសន៍ដោយការប្រើបានច្រើនមុខងារ ជាមួយនឹងប្រេងខ្យល់ដែលមានផ្ទុកសារធាតុ camphor

menthol cloves និងប្រេង Eucalyptus។ រកមើល

សារធាតុមួយដែលជួយបំបាត់ការតឹងច្រមុះនៅក្នុងសារធាតុ ផ្សំ។ ធ្វើតាមនីតិវិធីទាំងនេះ និងរីករាយជាមួយការបន្ធូរ បន្ថយបានយ៉ាងឆាប់រហ័ស:

1. កំដៅទឹកអោយក្តៅនឹងចាក់ចូលក្នុងចានគោម។

2. លាបប្រេងខ្យល់នៅក្រោមរន្ធច្រមុះសងខាងរបស់អ្នក។ ការបង្កើនចរន្តឈាមរត់នាំអោយផ្លូវនៃរន្ធច្រមុះបើក អនុញ្ញាត អោយសំបោរដែលស្ទះអាចហូរចេញមក។ លក្ខណៈសម្បត្តិ

សារធាតុ បយ ្រឆាំងគត់ នឹងការរលាក និងសារធាតុសំលាប់ ថៃហ្គ័របាម ជារូនៃ បមន្ តតែមួ

មនុស្សជាច្រើនដែលមានអាឡែហ្ស៊ីរលាកច្រមុះងាយនឹង

មេរោគមួយចំនួននៃគ្រឿងផ្សំក្នុងប្រេងខ្យល់អាចជួយប មានប្រសិទ្ធភាពខ្ ពស់ក្នុងការបន្ធូរអាការៈឈឺចុករោយ

ទទួលរងអាឡែហ្ស៊ីលើភ្នាសរបស់ភ្នែកដែលបង្កអោយរលាក

ន្សាបភ្នាក់ងារបង្ករោគ។

អាឡែស៊ីរលាកច្រមុះអាចធ្វើអោយមានរោគសញ្ញានៃជំងឺ

4. បិទភ្នែករបស់អ្នក ហើយអោនមុខរបស់អ្នកទៅចាន

( Allergy

conjunctivitis ) ។ លើសពីនេះទៀត

ហឺតកាន់តែអាក្រក់សម្រាប់មនុស្សដែលទទួលរងពីលក្ខ័-

-ខ័ណ្ឌទាំងពីរ។ ដូច្នេះ ក្រៅពីការប្រើប្រាស់ថ្នាំប្រឆាំងអា

ឡែស៊ី តើមានវិធីអ្វីផ្សេងទៀតដែលអ្នកអាចធ្វើបានដើម្បី បំបាត់ការអាឡែស៊ីរលាកច្រមុះអោយមានប្រសិទ្ធិភាព?

3. គ្របកន្សែងនៅលើក្បាលរបស់អ្នក។ ទឹកក្តៅនោះ។

5. ស្រូបយកចំហាយទឹកក្តៅនៅក្នុងចានរហូតដល់ផ្លូវដ ង្ហើមរបស់អ្នកលែងតឹង.

េបច ី ង់បនឱសថមនគុណភពលអ សូមទញ ិ ឱសថមនបទ ិ លតប័រតបញជក់េលខបញជ ិក CAM R10050Ih-12 េនតមឱសថសថន ឱសថសថនរង ែដលមនចបប់ នង ិ សលកសញញ Logo ពីរកសួង សុខភិបល។ ករផសពវផសយរតូវបនអនុញញតតមេសចកតីសេរមច ៧៧៣/១៦ អបស/ឱអបស ចុះៃថងទី ១៨ ែខ កកកដ ឆន ំ ២០១៦ របស់រកសួងសុខភិបល និង អស់សុពលភពេនៃថងទី ១៥ ែខ មករ ឆន ំ ២០១៧។ េបីមនរបតិកមមរ ំខនរបស់ឱសថ សូមរយករណ៍មកនយកដឋនឱសថ តមរយ:េលខទូរស័ពទ 023 990 499 / 012 948 552 ឬ អុែី ម៉ល pv.center@ezecom.com.kh ឬ វ ិបសយ www.ddfcambodia.com និង រកុមហ៊ុន DKSH ទូរស័ពទេលខ 067 555 752 ឬ 067 555 256

47

THIS MONTHlisting HOSPITALS AND CLINICS Le Cabinet Infirmiers Francais +855 96 64 25 96 lecabinetpp@gmail.com Pan Clinic Medical Beauty Center Paragon Shopping Center Street 214, 1st Floor Phnom Penh, Cambodia +855 92 98 78 10 European Dental Clinic No. 160A, Norodom Blvd, Phnom Penh, Cambodia +855 23 211 363 Central Hospital No. 82A, St. 154) Phnom Penh, Cambodia +855 11 322 224 Women-Baby’s Center Room 403, #23, St. 112 Business Center KTT (KT Tower) wbc@wbcanna.com www.wbcanna.com +855 98 800 921 International Chiropractic Clinic No. 67 Bis, St. 240 Phnom Penh, Cambodia info@cambodiachiropractic.com www.cambodiachiropractic.com +855 23 223 101 Sonja Kill Memorial Hospital P.O. Box 0705 Kampot, Cambodia +855 77 666 752

BANKS ABA Bank No.148, Preah Sihanouk blvd., Phnom Penh Cambodia +855 23 225 333 www.ababank.com Maybank No. 144, 217 Veng Sreng Boulevard, Phnom Penh +855 23 424 482

RESTAURANTS Cabaret Restaurant #159, Street 154 | Corner Street 81 Phnom Penh, Cambodia +855 92 650 980 Kaviar Restaurant No. 22, Street 55 corner Street 242 Phnom Penh, Cambodia +855 17 390 066

48

KWest Restaurant No. 1, Preah Sisowath Quay corner St. 154 Phnom Penh, Cambodia +855 23 214 747 Le Moon No. 1, Preah Sisowath Quay corner St. 154 Phnom Penh, Cambodia +855 23 214 747 Hagar Restaurant & Catering + 855 92 333 142/ 092 333 095 / 012 306 075 No. 44 Street 310, Beoung Keng Kang 1, Phnom Penh, The Grey Khmer Grill Acha Sva (St.), King’s Road Angkor, Wat Bo Village, Siem Reap +855 63 966 940

HOTELS Indochine Hotel No. 28-30, Street 130, Phnom Penh, Cambodia +855 23 211 525 Himawari Hotel No. 313, Preah Sisowath Quay, Phnom Penh +855 23 214 555 Hotel Sofitel Phnom Penh Phokeethra No.26 Old August Site, Sothearos Boulevard, Phnom Penh 12301 +855 23 999 200

CAFES AND PASTRIES Wings Coffee No. 28BEo, St. 310, Phnom Penh, Cambodia +855 98 840 231 Joma Cafe No. 294, Norodom Blvd, Phnom Penh +855 23 993 722 The Blue Pumpkin No. 563, Mondul 1 Village, Sangkat Svay Dangkum, Siem Reap City, Siem Reap +855 63 963 574 No. 7, St. 380, Phnom Penh +855 23 987 153 St. 57, corner of St.288

Phnom Penh +855 23 991 818 No. 2Eo, St. 106, Phnom Penh +855 93 996 070 No. 69, St. 566, Phnom Penh +855 23 991 883 Tous Les Jour No. 298 Preah Monivong Boulevard, Phnom Penh +855 93 372 222

BEAUTY SHOP AND SALON Chanails #46, street 352 (entrance on street 57) Phnom Penh, Cambodia +855 23 987 789 Tips and Toes #17 Beo, Street 278 Phnom Penh, Cambodia +855 23 987 442 The Hair Lab No. 23, St. 310 Sangkat Boeung Keg Kang I, Phnom Penh +855 23 222 638 Dermalogica Perfect Skin PSL No. 23, St. 310 Sangkat Boeung Keg Kang I, Phnom Penh +855 23 222 603

NGOs HIV/AIDS Coordinating Committee (HACC) SL International Limited (2nd floor): #10, St. Oknha Pich(242), Phnom Penh, Cambodia +855 23 217 964 GROCERY MART Natural Garden No. 214, Street 63, Boeung Keng Kang I, Chamkar Morn, Phnom Penh Tel: 023 555 20 28 info@ngkhmer.com No.243Eo, Street 63, Boeung Keng Kang I, Chamkar Morn, Phnom Penh Tel: 023 555 20 28 Street Corner 240 & Pasteur Street 51, Daun Phen, Phnom Penh Tel: 060 444 058

49

AVAILABLE at pharmacies with Tanakan Product Representative មាននៅ

AVAILABLE at pharmacies with Tanakan Product Representative មាននៅ

AVAILABLE at pharmacies with Tanakan Product Representative មាននៅ

AVAILABLE at pharmacies with Tanakan Product Representative មាននៅ

គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់

គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់

គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់

គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់

ផលិតផល Tanankan នៅទីនោះ

ផលិតផល Tanankan នៅទីនោះ

ផលិតផល Tanankan នៅទីនោះ

ផលិតផល Tanankan នៅទីនោះ

AVAILABLE at Ucare pharmacy

AVAILABLE at Ucare pharmacy

AVAILABLE at Ucare pharmacy

AVAILABLE at Ucare pharmacy

មាននៅ

មាននៅ

មាននៅ

មាននៅ

ដែលមានអ្នកតំណាង

ដែលមានអ្នកតំណាង

ដែលមានអ្នកតំណាង

ដែលមានអ្នកតំណាង

ឱសថស្ថាន Ucare

ឱសថស្ថាន Ucare

ឱសថស្ថាន Ucare

AVAILABLE at pharmacies with Gastropulgite Product Representative

AVAILABLE at pharmacies with Gastropulgite Product Representative

AVAILABLE at pharmacies with Gastropulgite Product Representative

AVAILABLE at pharmacies with Gastropulgite Product Representative

មាននៅ

មាននៅ

មាននៅ

មាននៅ

ឱសថស្ថាន Ucare

គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់

គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់

គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់

គ្រប់ឱសថស្ថានទាំងអស់

ផលិតផល Hiruscar នៅទីនោះ

ផលិតផល Hiruscar នៅទីនោះ

ផលិតផល Hiruscar នៅទីនោះ

ផលិតផល Hiruscar នៅទីនោះ

AVAILABLE at HelpPlus pharmacy

AVAILABLE at HelpPlus pharmacy

ដែលមានអ្នកតំណាង

មាននៅ

ឱសថស្ថាន HelpPlus

50

ដែលមានអ្នកតំណាង

មាននៅ

ឱសថស្ថាន HelpPlus

ដែលមានអ្នកតំណាង

AVAILABLE at HelpPlus pharmacy មាននៅ

ឱសថស្ថាន HelpPlus

ដែលមានអ្នកតំណាង

AVAILABLE at HelpPlus pharmacy មាននៅ

ឱសថស្ថាន HelpPlus

All in the name of education for Health.

2017 CSR corporate PARTNERS

Our corporate partners help us realize our mission of helping the Cambodian community make informed decisions on their health. Let's build a better and healthy working community by participating with us and and becoming one of our CSR partners.

healthwisedigest@dksh.com.kh www.healthwise-digest.com/hd-cares

51

52