Doe jij aan tuinieren of aan timmeren?
Column - Claart je Driessen
Wil je reageren op de column van Claartje? mail naar claartje@ezzys.com
Voor mijn column haal ik graag inspiratie uit een artikel, zoals dat van journalist Wouter van Noort. Hij stelde aan ChatGPT de vraag: “Hoe word ik een goede vader?” nadat zijn peuter hem weer eens had doen twijfelen over zijn ouderschapskwaliteiten. Op het eerste gezicht leek het antwoord indrukwekkend. “Het streven om een goede vader te zijn is lovenswaardig”, schrijft de chatbot en geeft de navolgende tips: 1. Betrokkenheid. Wees betrokken bij het leven van je kind. 2. Tijd en aandacht. Besteed kwaliteitstijd aan je kinderen. 3. Geduld en begrip. Kinderen hebben begeleiding en ondersteuning nodig. Wees geduldig, begripvol en empathisch. 4. Positieve bekrachtiging. Moedig je kind aan en geef complimenten. 5. Grenzen stellen. Stel duidelijke en eerlijke grenzen voor je kinderen. 6. Gezondheid en veiligheid. Zorg voor de fysieke en emotionele gezondheid en veiligheid van je kinderen. 7. Zelfzorg. Vergeet niet voor jezelf te zorgen. In eerste instantie is Wouter onder de indruk van het antwoord, een mooie, multidimensionale benadering: kracht en liefde, grenzen én vertrouwen meegeven én hij mag ook af en toe voor zichzelf zorgen. Maar hoe langer hij erover nadenkt, hoe blikkeriger het klinkt. Het voelt steeds meer als nietszeggende algemeenheden. Vervolgens haalt Wouter de visie op ouderschap van de Amerikaanse pedagoog Alison Gopnik aan. Zij komt na onderzoeken tot de conclusie dat er een tweedeling is: je hebt de ‘timmerman’-ouders en ‘tuinman’ouders. De timmerman-ouders zien opvoeden als een taak vergelijkbaar met het maken van een stoel of een tafel. Je vormt een kind zoals je een stuk hout bewerkt, met een duidelijk plan, geduld en beheersing. De tuinman-ouders doen het helemaal anders. Zij zien een kind als een onvoorspelbare, levendige en weerbarstige tuin. Je kunt proberen om het bij te snoeien en wat in te zaaien, maar het laat zich nooit helemaal beheersen. Er is geen voorspelbaar eind-
resultaat zoals bij een meubelstuk. Volgens Gopnik zijn tuinman-ouders gelukkiger en succesvoller dan timmerman-ouders en ervaren de kinderen dat ook zo. Als jonge ouder merk je al snel dat het ouderschap geen algoritme is. Er is geen formule of app waarmee je een goede ouder wordt. Het leven werkt niet zo voorspelbaar als een wiskundig model. Daarmee lijkt ChatGPT vooral een stuk gereedschap voor timmermannen: afgemeten, beheerste antwoorden. Als dit, dan dat. Maar kinderen zijn misschien wel exact het tegenovergestelde. Ze zijn speels, onvoorspelbaar en hebben verbeeldingskracht. De tips van ChatGPT en de visie van Gopnik zijn beide ook relevant voor iedereen die in het (zwem) onderwijs met kinderen werkt. Wanneer ik een chatbot vraag hoe ik kinderen het beste kan leren zwemmen, zal ik ongetwijfeld tips krijgen die allemaal heel logisch zijn. Het zwemonderwijs in Nederland is in veel zwembaden diploma gericht met een duidelijk einddoel. Wat maakt dat lesgevers vaak kiezen voor de ‘timmerman aanpak’ om de schoolslag (tafel) of rugslag (stoel) aan te leren. Op weg naar zwemvaardigheid is dat prima, maar als we willen dat kinderen zwemveilig worden, moeten we ook zorgen voor zwemplezier. Als kinderen tijdens de zwemopleiding óók leren hoe leuk het is, zullen ze dat ook na het behalen van een diploma blijven doen waardoor de zwemvaardigheid en zwemveiligheid op peil blijven. Daarom zou ik willen dat er vaker wordt gekozen voor de ‘tuinman aanpak’. Laat kinderen hun gang gaan en geef ze door bijvoorbeeld zélf oefenstof of materiaal te mogen kiezen de ruimte om ontdekkend te leren. Waardoor ze zelf kunnen ervaren wat leuk is en hoe ze zich in het zwembad kunnen vermaken met de vaardigheden die ze opdoen. Onze kleinkinderen worden vooral opgevoed in de ‘tuinman stijl’ en in de kerstvakantie waren wij daar getuige van toen zij een hut gingen bouwen. De hele middag zagen we hoe ze met potten spijkers, 2 hamers, een zaag en héél veel planken steeds naar hun bouwhoek sjouwden. Rode wangen en stralende ogen, wat een pret. Zo zie je maar: ‘tuinieren’ staat het ‘timmeren’ zeker niet in de weg!
ZWEMBADBRANCHE
27