hu·mus (de; m) aarde die bestaat uit verganeplanten- en dierlijkeresten.
Humus is organisch materiaal zoals plantenresten, plantenwortels en dierlijke mest dat door het bodemleven (schimmels, bacteriën, wormen en andere dieren) zo verteerd is dat de oorsprong niet meer herkenbaar is. Het maakt de aarde luchtig en in staat om vocht goed vast te houden. Humus draagt in belangrijkematebij aaneenvruchtbaregrond.
Binnen Urtica De Vijfsprong geloven wij erin dat humus ook voor ons als mens iets tebetekenenheeft:
‘Als je probeert jezelf te worden, je eigen geestelijkheid in dit leven te verwezenlijken of anderen of planten of dieren helpt dat te doen, dan heeft dat altijd zin. Dan ben je bezig om samen met al die andere mensen die dat proberen een rijke humuslaag op te bouwen voor de verdere ontwikkeling van de mensheid.’
(Bron: ‘Humus voor de mensheid’ p. 5)
Al 40 jaar bron van gezondheid
Urtica De Vijfsprong: waar zorg en landbouw
samenkomen op een plek die niet alleen een thuis biedt aan mensen met een psychische kwetsbaarheid, maar ook aan iedereen die bewust wil leven en eten. Onze basis is gevormd door een diepgewortelde overtuiging, samengevat in onze grondsteenspreuk, die ons elke dag weer inspireert om te handelen vanuit liefde, wederkerigheid en respect voor de natuur en elkaar.
Wij nodigen je uit om deel uit te maken van onze gemeenschap, als bewoner, cliënt, naaste, bezoeker, klant, vrijwilliger of collega of.... Een gemeenschap waar elke dag weer een stap gezet wordt naar een bewustere wereld. Een wereld waarin we niet alleen zorgen voor ons-
04 Veertig jaar geleden
07 Biodynamisch boeren
Inhoud
09 Verbinding in de praktijk
12 100 jaar biodynamische landbouw
14 Geschiedenis in beeld
16 Kunst en Cultuur
18 Neem nou melk
20 Herstellen in het groen
22 Het Huis en de Wolwerkplaats
24 5 Vragen aan Leon
26 Manuel aan het woord
40 jaar geleden...
...begon een visionair man genaamd Derk Klein Bramel een nieuw bedrijf. Derk kwam tot het besluit dat hij het boerenbedrijf van zijn vader toch wilde overnemen. Maar hij wilde het wel helemaal anders doen. Op 23 januari 1984 begonnen Derk en zijn vrouw Ria met het bewerken van het land. Hij combineerde de wereld van de zorg voor mensen met een psychische kwetsbaarheid en de principes van de biologisch-dynamische landbouw.
Derk zag een bijzondere synergie tussen deze twee werelden. Met zijn pioniersgeest besloot hij deze te combineren en zo ontstond Urtica De Vijfsprong, een plek waar zorg en landbouw hand in hand gingen. In Vorden, omringd door bossen en groene velden, groeide de boerderij uit tot een oase van rust en harmonie. De gemeenschap aan de ene kant en
het (soms harde) boerenleven aan de andere kant. Het ritme en het werk van de boerderij bleek (en blijkt) veel cliënten een zinvol bestaan te geven en draagt bij aan herstel. De
integratie van zorg en landbouw zorgt voor een unieke dynamiek waarin iedereen zich gewaardeerd en betrokken voelt.
In de loop der jaren is Urtica De Vijfsprong langzaam gegroeid. Het werd een gemeenschap waar mensen met een verstandelijke beperking of een psychische kwetsbaarheid werk kunnen vinden en deel uitmaken van een groter geheel. De principes van de biodynamische landbouw werden hier in de praktijk gebracht: geen kunstmest of chemische bestrijdingsmiddelen, maar natuurlijke compost en preparaten om de bodemvruchtbaarheid te bevorderen.
Urtica De Vijfsprong 2024
Woonlocaties: Hofhuis, Hoogkamp, Kleine Koning, Lelie, Roos, Smidshuis en verschillende woningen in het dorp. Ambulante begeleiding en Ambulante behandeling. Werkgebieden: Boerderij, Houtzagerij, Huis, Tuinderij, Winkel, Wolwerkplaats en de Zuivelmakerij. Dagopvang voor ouderen in de Perenboom.
werken met (het ritme van) de natuur.
Veel mensen herinneren zich de momenten van samenkomst en feestvieren. Op Urtica De Vijfsprong vieren we meerdere jaarfeesten door het jaar heen, mee met het ritme van de
De boerderij is in de loop der jaren geëvolueerd, maar de kernwaarden zijn altijd hetzelfde gebleven. Kwalitatief goede zorg waarbij herstellen in het groen centraal staat. Waar het kan neemt het werk een belangrijke rol en waarde in de dag in. Dierenwelzijn staat hoog in het vaandel, en de koeien, varkens en kippen worden met zorg behandeld. Nu, veertig jaar later, is Urtica De Vijfsprong een voorbeeld van hoe duurzaam en sociaal verant-
Klein Bramel en zijn visionaire keuze leeft voort in de dagelijkse praktijk van deze bijzondere plek. En zo zal het nog vele jaren doorgaan, want Urtica De Vijfsprong is niet zomaar een boerderij, het is een levenswijze.
Grondsteenspreuk
Laat dit huis een basis zijn voor gemeenschapsvorming
Waar wij mensen ruimte en mogelijkheden vinden
En ons gesteund en geholpen weten
Onze eigen, individuele levensopgave te ontdekken
En gestalte te geven
Laat deze gemeenschap een plaats zijn
Waar de antroposofie leeft
En waar de Christus-impuls
Tot in het leven en werken van alledag
Bron van Inspiratie is
Laat wat hier staat, de basis zijn
Van waaruit wij mensen
Onze verantwoordelijk voor de aarde
Zo in daden kunnen omzetten
Dat al wat is, verzorgd wordt
En gestimuleerd wordt
Zich naar zijn wezen te ontwikkelen
Wederkerigheid
Wederkerigheid zien we in de relaties tussen medewerkers, vrijwilligers en cliënten, en ook in de symbiotische relatie tussen onze zorgverlening en biodynamische landbouw. Door de kracht van wederzijds geven en ontvangen, bieden we een helende omgeving voor zowel mens als Aarde.
Pionieren
Bewust-zijn is de kern van onze benadering van zowel zorg als landbouw. Dit houdt in dat we voortdurend streven naar zelfbewustzijn en bewustzijn van de wereld om ons heen, met een open, toegankelijke en persoonlijke benadering in onze communicatie en interacties. Het omarmen van biodynamische landbouwprincipes is een weerspiegeling van deze waarde, waarbij we erkennen dat de Aarde een levend organisme is waar we zorgvuldig en met aandacht mee om moeten gaan
Pionieren is voor ons meer dan innoveren; het is het voortdurend zoeken naar harmonie tussen groei en duurzaamheid, tussen traditionele antroposofische zorgprincipes en moderne benaderingen van geestelijke gezondheidszorg en landbouw. Deze waarde moedigt ons aan om altijd vooruit te kijken, om oplossingen te vinden die zowel onze gemeenschap als de planeet ten goede komen.
Bewustzijn
Biodynamisch
In een idyllisch landschap, omringd door bossen en groene velden, bevindt zich biodynamische boerderij De Vijfsprong. Hier heeft Guus van Imhoff zich volledig toegewijd aan het biodynamisch boeren. Met een kudde van zo’n 50 melkkoeien streeft Guus naar een harmonie tussen mens, dier en natuur. In een interview deelt hij zijn passie voor biodynamische landbouw.
Twee stichtingen, één visie
Biodynamische landbouw is volgens Guus meer dan alleen gewassen verbouwen en koeien melken. Het is een holistische benadering waarbij een gezonde en evenwichtige omgeving op de boerderij centraal staat. "We kijken niet alleen naar de dieren," zegt hij, "maar ook naar de bodem, het dierenwelzijn en naar de kosmos." Op De Vijfsprong wordt geen gebruik gemaakt van kunstmest om de planten te bemesten; in plaats daarvan wordt er gewerkt met vaste mest en compost, die worden geprepareerd met biodynamische preparaten om de bodemvruchtbaarheid te verbeteren. "We geloven in het stimuleren van natuurlijke processen en werken mét de natuur, niet tegen." Op boerderij De Vijfsprong in gesprek met Guus
Holistische benadering
De Vijfsprong is de stichting voor het landbouwbedrijf, op dezelfde locatie is ook stichting Urtica actief, die ondersteuning biedt aan mensen met een psychische kwetsbaarheid of een verstandelijke beperking. Guus legt uit: “Hoewel het twee aparte stichtingen zijn, zijn ze in de praktijk onlosmakelijk met elkaar verbonden. De zorg en de landbouw versterken elkaar en vormen samen een holistisch geheel.”
Melkverwerking en lokale productie
“We verwerken al onze melk zelf,” vervolgt Guus. Jaarlijks gaat het om zo’n 300.000 liter melk. “Een deel hiervan wordt verwerkt tot kwark, yoghurt en kaas, die worden verkocht in de eigen biowinkel op het erf. De rest van onze producten gaat naar natuurvoedingswinkels in de buurt of via het landelijke netwerk naar de biologische winkels van Odin." Naast zuivelproducten verkoopt de boerderij ook eieren van 100 vrije uitloopkippen en groenten die worden verbouwd op 1,5 hectare grond en in een kas van 1200 vierkante meter.
Dierenwelzijn als prioriteit
Dierenwelzijn staat hoog in het vaandel op De Vijfsprong. De dieren kunnen dagelijks buiten lopen en ’s nachts kiezen tussen de stal of de nachtwei. Toch is het houden van dieren niet zonder spanningsvelden. “Je wilt de dieren een zo natuurlijk mogelijk leven geven, maar tegelijkertijd houden we ze voor de melkproductie,” zegt Guus. Hij reflecteert regelmatig op de ethische omgang met dieren en stelt vragen over hoe ze met slacht moeten omgaan en welke plaats het dier op het bedrijf heeft. "De transitie naar minder vlees eten is ingezet, en wat betekent dat voor de toekomst?"
Waarom biodynamisch?
Volgens Guus biedt biodynamische landbouw meerdere voordelen. “Naast het creëren van een duurzame en ecologisch verantwoorde landbouwmethode, draagt het bij aan de
gezondheid van de bodem en bevordert het de biodiversiteit. Bovendien, geeft het werken in harmonie met de natuur ons als boeren een dieper gevoel van verbondenheid en voldoening."
Met zijn visie en toewijding draagt Guus bij aan een toekomst waarin landbouw niet alleen productief, maar ook ethisch en ecologisch verantwoord is. "Het kan toch niet anders dan dat over 30 jaar de hele landbouw biologisch is. Dan krijgt biodynamische landbouw een hele andere rol en positie in de maatschappij.”
Steven & Dorien
Verbinding in de praktijk
Tijdens de training ‘Betekenisvolle Relaties’ hadden Steven en Dorien een bijzondere ervaring tijdens een oefening die ze samen uitvoerden.
Wat was het voor oefening die jullie deden?
Dorien: “Het was een oefening over vertrouwen. Boaz, de trainer, vroeg aan Steven om op een stoel te gaan staan en er met zijn ogen dicht af te springen. Steven deed het! Daarna hebben Steven en ik dezelfde oefening samen gedaan. Steven was de leider en ik stond op de stoel.”
Steven: "Ik ging aftasten wat Dorien nodig had om geleid te worden. Dorien durfde eigenlijk niet.”
Dorien: "Steven gaf veel aanwijzingen, zoals iets meer naar voren op de stoel gaan staan. Hij keek heel goed naar mij. Dat voelde ik zelfs met mijn ogen dicht. Ik zei tegen Steven: “Je moet me opvangen."
Steven: "Ik kan je niet opvangen, maar ik ben er voor je. Je kan het, Dorien. We telden samen af. Dorien sprong. Ik voelde de opluchting van Dorien toen ze gesprongen was. Ik voelde trots en hoorde het applaus van de anderen. Ze hadden gekeken zonder dat we het wisten.”
Dorien: "Ik sprong. Toen ik mijn ogen opende, zag ik dat Steven zijn handen in de lucht stak en heel blij keek, alsof hij een doelpunt bij hockey had gescoord. Hij riep: 'Ik ben een leider, ik ben een begeleider!' Wat een bijzonder moment, deze omkering van de rollen."
(fotopagina9)
Iris en Stijn spelen beiden gitaar en zijn fervente muziekliefhebbers. De een woont in het Hofhuis, de ander werkt er als begeleider.
Iris: “Toen Stijn vorig jaar op het Hofhuis kwam werken, liet ik hem mijn kamer in het voorhuis zien. Daar zag hij mijn drie gitaren staan en we begonnen meteen over gitaar spelen te praten. Sindsdien hebben we regelmatig samen gespeeld, We vullen elkaar goed aan; Stijn kan goed tokkelen en ik ben beter in slaggitaar. Samen klinkt dat mooi. Doordat Stijn op het Hofhuis werkt, pak ik weer vaker de gitaar op.”
Arjan & Silvia
Iris & Stijn
Stijn: “We ontdekken steeds meer welke nummers we allebei leuk vinden om te spelen. Zo ontstaat er een repertoire. Daar zullen zeker nummers van CCR (Creedence Clearwater Revival) bij zitten, zoals 'Have You Ever Seen the Rain' en 'Bad Moon Rising', en van Eric Clapton 'Layla'. Samen muziek maken is een fijne manier om contact te maken. Het is een gedeelde passie, gedeelde vreugde en het brengt ons beiden ontspanning en verbinding.”
Arjan en Silvia zijn beiden fan van de Avondvierdaagse lopen. In gesprek op Urtica De Vijfsprong, twee weken voordat de Vordense Avondvierdaagse start.
Arjan: “Dit jaar loop ik voor de 23ste keer mee. Ik begon ermee op school, later heb ik met mijn woonlocatie gelopen, en de afgelopen twee jaar lopen we met de hele Vijfsprong. We hebben zelfs speciale T-shirts die we allemaal dragen.”
Enjij,Silvia?
Silvia: “Toen ik jong was, heb ik meerdere keren meegelopen en later ook toen mijn kinderen klein waren. Vorig jaar heb ik het samen met Lotte voor Urtica De Vijfsprong georganiseerd.
Dat bleek een groot succes, daarom organiseren we het dit jaar opnieuw.”
WatvindenjullieleukaandeAvondvierdaagse?
Arjan: “Ik vind het leuk om met een groep van Urtica De Vijfsprong te lopen. Het is erg leuk dat al die mensen op de been zijn, en de muziek zorgt voor een hele gezellige sfeer. Ik geniet enorm van de intocht, met veel bekende gezichten.
Silvia: “Ja, het is een gezellige activiteit. Je praat weer eens met mensen van Urtica De Vijfsprong die je lang niet hebt ontmoet. Dan loop je even samen op. Lekker in het groen lopen, het is gezond voor lichaam en geest. En vorig jaar hebben we na afloop gedanst onder het genot van een drankje en een hapje. Dat was een mooie afsluiter!”
100 jaar biodynamische landbouw
In 2024 vieren we het honderdjarig bestaan van de biodynamische beweging. De biodynamische landbouw is in 1924 ontstaan in Duitsland.
De agro-industrie was in opkomst en een groep boeren en grootgrondbezitters maakte zich zorgen over de negatieve effecten van chemische meststoffen Ze constateerden een toename van ziektes en een verminderde veerkracht bij zowel dieren als planten. Zij benaderden Rudolf Steiner met de vraag of hij hen kon helpen bij een landbouw in samenhang met de natuur.
Rudolf Steiner nam de uitnodiging van de boeren aan. In 1924 gaf hij acht lezingen in het Poolse Koberwitz, die later onder de titel ‘Landbouwcursus’ zijn gepubliceerd. Boeren en tuinders gingen met deze aanwijzingen aan de slag. Ze observeerden en evalueerden hun praktijkresultaten, waardoor een vroege vorm van participatief onderzoek ontstond. Op basis van deze ervaringen, richtten zij in 1928 het merk Demeter op met de eerste
Demeter-normen. Vanaf dat moment is de Demeter beweging internationaal gaan groeien. In 2022 waren er wereldwijd 7.000 biodynamische boeren die verspreid over 65 landen gezamenlijk 255.000 hectare met biodynamische landbouw bewerken.
Biodynamische landbouw speelt vaak een voorbeeldrol om de voordelen en meerwaarden van biologische landbouw aan te tonen. Zowel op het gebied van natuurontwikkeling (zoals aantallen weidevogels) en voedselkwaliteit (zoals de smaak van kazen) scoren biodynamische boeren en producenten hoog op wedstrijden, die uitgeschreven zijn door agrarische natuurverenigingen of horecaevenementen.
Zelfoogsttuinderij
Oogst je eigen bio groenten, smaakvol
& duurzaam!
De Vijfsprong
Van verse spinazie in april tot mooie pompoenen in oktober, altijd vers met een zelfoogstaandeel van Tuinderij De Vijfsprong.
Met een zelfoogstaandeel van De Vijfsprong oogst je iedere week je eigen verse groenten van onze biodynamische tuin. Kan je zelf een keer niet, dan mag je iemand anders vragen jouw groenten te oogsten, zo kun je je aandeel ook nog delen. Een aandeel kost €369,per jaar, dat is nog geen €10,- per week. Als er nog ruimte is, kan je later in het jaar instappen. Je betaalt dan voor de overige oogstweken.
Aanmelden: www.urticadevijfsprong.nl/zelfoogsttuin of scan de QR-code
Ben je dan toch in de tuin, dan kan je direct In onze biowinkel je dagelijkse boodschappen doen om van je verse groenten een complete maaltijd te maken!
1984 De Vijfsprong
In de krant
Urtica De Vijfsprong
De Roos II
het smidshuis
Kunst & cultuur
De Commissie Cultuur wil stimuleren dat mensen binnen Urtica De Vijfsprong zich bezighouden met de mogelijkheden die kunst en cultuur biedt en geeft ondersteuning bij het vieren van de jaarfeesten.
Door het vieren van de jaarfeesten krijgt onze gemeenschap gestalte. Feesten zijn lichtpunten in het jaar die ons verbinden met elkaar, met het universum en onze oorsprong. Het zijn momenten om even uit de dagelijkse patronen te stappen. Door te vieren staan we stil bij onszelf, de seizoenen en de bijbehorende ontwikkelingen in de natuur.
In onze maatschappij nemen geschreven en gesproken woord een grote plaats in. Kunst binnen de antroposofie stelt mensen in staat om een andere kant van zichzelf te ontdekken en te laten zien. Door de taal van de kunst, van kleuren, vormen, muziek, gedichten en dans, kan je uiting geven aan gevoelens, ideeën en gedachten. Kunst is een andere manier om hoofd, hart en handen met elkaar te verbinden.
Commissie cultuur
De cultuur en tradities binnen de organisatie worden gecoördineerd en gefaciliteerd door de Commissie Cultuur. Deze commissie heeft een inspirerende rol om de hedendaagse antroposofie binnen Urtica De Vijfsprong zichtbaar en levendig te houden. Dit doet zij door middel van culturele activiteiten, aandacht voor kunst en de viering van jaarfeesten. Deze initiatieven zijn altijd bedoeld voor alle cliënten, medewerkers en vrijwilligers, en wanneer passend ook voor anderen, zoals familie, buren en andere geïnteresseerden. Het ritme van de seizoenen vormt de rode draad die richting geeft aan het culturele en geestelijke leven binnen de gemeenschap.
Op Urtica de Vijfsprong volgen we het ritme van het jaar en de natuur onder andere door het vieren van diverse jaarfeesten. Deze vieringen vormen een belangrijk onderdeel van onze cultuur. De jaarfeesten kunnen een ankerpunt zijn dat ons bewust maakt van de natuurlijke cycli en de innerlijke bewegingen die daarmee gepaard gaan.
Een ritme van feesten
Het jaar door vieren we verschillende feesten, elk georganiseerd door een ander team, dat zorgt voor variatie en vernieuwing. Dit houdt de feesten levendig en inspirerend. Een jaarfeest dat we bijvoorbeeld uitgebreid vieren, is het Sint Jansfeest, ook wel het midzomerfeest genoemd.
De betekenis van het Sint Jansfeest
Op 24 juni vieren we het Johannesfeest (Sint Jan), ter ere van de geboortedag van Johannes de Doper. Johannes riep mensen op tot inkeer en bezinning, benadrukkend dat groei en bloei alleen niet genoeg zijn; er moet ook ruimte zijn voor reflectie en verantwoordelijkheid.
Tradities en symboliek
Het midzomerfeest, of zonnewende, is van oudsher een groots feest waarbij mensen de langste dag van het jaar vieren. Het Sint-janskruid werd geoogst en gebruikt om zich te beschermen tegen kwade invloeden. Grote Sint-Jansvuren werden ontstoken om boze geesten te verjagen, en men geloofde dat het over het vuur springen geluk en gezondheid zou brengen voor het komende jaar.
De tegenpolen van licht en donker
Het Sint Jansfeest staat in contrast met Kerstmis. Waar we tijdens de donkere dagen van de winterzonnewende naar binnen gekeerd zijn en het (Christus)licht geboren zien worden, vieren we tijdens Sint Jan de uitbundigheid van de natuur. We gaan naar buiten, genieten van de lange, lichte dagen, en versieren alles met bloemen. Maar vanaf dit moment begint het licht weer af te nemen, en keren we langzaam naar binnen.
Innerlijke reflectie
Dit feest herinnert ons eraan dat we niet altijd kunnen blijven groeien en bloeien. Er komt een tijd voor bezinning en innerlijke reflectie. Het is belangrijk om te leren luisteren en niet te snel te oordelen. In de ontspannenheid van de zomer worden we bewust van de tegenpool in onszelf. Het wezenlijke van het leven wordt zichtbaar in ons hart.
Sint Jans feest
We wensen iedereen een mooi Sint Jan
Melk: zo gewoon en zo veelzijdig! Er bestaat rauwe melk, hele melk, halfvolle melk, gepasteuriseerde melk, gehomogeniseerde melk. Wat is het verschil en wat verandert er door bewerkingen? Melk begint bij gras. De manier waarop we onze melkkoeien houden en voeren, heeft invloed op de hoeveelheid en kwaliteit van de melk. (Het soort) gras is belangrijk voor een goede en gezonde melksamenstelling. Gras is voor de koe volwaardige voeding, rijk aan gezonde stoffen zoals sporenelementen, vitamines en mineralen. De melk van onze Vijfsprong-koeien bevat hoge gehalten aan gezonde omega-3-vetzuren. Het doet ook wat met de smaak, omega-3-vetzuren geven een romige, zachte textuur aan zuivel. Gras gevoerde koeien: niet alleen goed voor de koe, ook goed voor de mens.
Onze koeien grazen zo veel mogelijk en zo lang mogelijk buiten. Wij zien graag gezonde blije koeien.
Rauwe melk
Zo noemen wij de melk die uit de koe komt en na het melken alleen maar gekoeld hoeft te worden om het langer te kunnen bewaren. Deze rauwe melk is een zuiver natuurproduct. Rauwe melk mag alleen op de boerderij van herkomst verkocht worden, er moet bij vermeld worden dat deze gekookt moet worden voor consumptie.
Gepasteuriseerde melk
Pasteurisatie is het kort verhitten van de melk tot 72 graden Celsius, waarna het snel weer wordt gekoeld. Bij pasteurisatie sterven de al dan niet aanwezige bacteriën en schimmels. Het is een prettig idee dat bacteriën dan geen kans krijgen om zich te ontwikkelen. In rauwe, niet gepasteuriseerde melk zitten ook veel goede bacteriën en probiotica. Probiotica helpen ons immuunsysteem te versterken. In rauwe melk zitten natuurlijke enzymen die de menselijke spijsvertering helpen om de in melk aanwezige suikers (lactose) te verteren. Wij pasteuriseren alle melk, behalve de rauwe melk, zo kort mogelijk zodat zoveel mogelijk van de gezonde enzymen en probiotica behouden blijven.
Room
Opvallend is, dat er op onze volle melk als deze een tijdje stil staat, een roomlaagje komt
‘bovendrijven.’ Deze room, het melkvet, bestaat uit bolletjes. Bij stilstand trekken de melkvetbolletjes vanzelf naar elkaar toe en vormen ze een romige laag bovenop de melk. Bij melk waar dit niet gebeurt, is de melk gehomogeniseerd. Bij homogeniseren wordt de structuur van het melkvet veranderd. Er vormt zich dan geen room meer op de melk. De meeste consumptiemelk ondergaat deze bewerking en wordt dus gehomogeniseerd. De melk van De Vijfsprong wordt niet gehomogeniseerd.
Hele en halfvolle melk
Doordat we onze melk niet bewerken (standaardiseren) behoudt onze melk zijn natuurlijke samenstelling. Het vetgehalte van onze melk wisselt daarom tussen de 4–5% en het eiwitgehalte tussen de 3,3 – 3,8%. In het voorjaar en in de zomer zorgt het verse gras dat de koeien eten, voor wat lagere vet- en eiwitgehaltes. In de winter stijgt dit, door het voeren van ingekuild gras aan de koeien. Wij verkopen hele melk, met het natuurlijke aanwezige vetgehalte. Dat is onze volle melk. Wij verkopen ook halfvolle melk, waarbij we de daarvoor bestemde melk wel centrifugeren en de wettelijke norm van 1,5 % melkvet toevoegen. Deze halfvolle melk is niet gehomogeniseerd (het toegevoegde melkvet is niet gezeefd) en bevat het natuurlijke eiwitgehalte.
Neem nou melk
Herstellen in het groen
Het ambulante behandelteam van Urtica
De Vijfsprong is een van de voorlopers van de Groene GGZ. Dat betekent dat we de positieve werking van de natuur op onze gezondheid integreren in onze behandelingen. Deze principes zijn onderzocht en het is bewezen dat natuur diverse voordelen biedt voor het mentale welzijn: het vermindert stress, helpt bij herstel van stemming, vermindert piekeren, stimuleert bewegen, verbetert slaap en biedt zingeving.
Het team, bestaande uit onder andere GZ -psychologen, (antroposofisch) verpleegkundigen, vaktherapeuten (muziek en
beeldend) en GGZ-agogen, kan zowel binnen als buiten behandelingen geven. De verschillende planten, dieren en landschapselementen rond Urtica kunnen bijvoorbeeld als spiegel dienen tijdens behandelgesprekken.
Er is een 'Herstellen in het Groen'-groep waarbij mensen tijdens werk en/of wandelingen concreet werken aan hun behandeldoelen. Bij onze nieuwe locatie ontstaat sinds enkele maanden een bloeiende moestuin. Hier wordt gevoeld, geëxperimenteerd, verzorgd en vindt er groei plaats.
Belevingswandeling
Heb je de belevingswandeling over de weilanden en door het bos van De Vijfsprong wel eens gedaan? De beschrijving is te verkrijgen bij de biowinkel van De Vijfsprong, of scan de QR-code hiernaast. Ervaar al wandelend wat je ziet, hoort, ruikt, proeft en voelt. Aandacht geven aan je verschillende zintuigindrukken in het hier en nu. Wat doet dat met je, hoe voel je je daarbij?
Vitale landbouwgrond voor een groene toekomst
Een gezonde aarde, een gezonde voeding en een gezonde economie. Dat is waar BD Grondbeheer voor staat. Met donaties en eeuwigdurende obligaties maken wij landbouwgrond vrij en verpachten die aan natuurvriendelijke boeren en tuinders, die met voedselproductie aantoonbaar een positieve impact hebben op de vitaliteit van onze leefomgeving. BD Grondbeheer biedt een eigentijdse oplossing voor duurzaam landbeheer en voedselproductie. Natuurvriendelijke landbouw op weg naar een schone, diervriendelijke en leefbare aarde.
Extra grond voor Urtica De Vijfsprong
Dankzij vele donaties hebben we al 20 hectare landbouwgrond vrijgemaakt en ondergebracht bij BD Grondbeheer. Met BD Grondbeheer zijn we partners voor het leven. Urtica de Vijfsprong bewerkt en verzorgt de grond, BD Grondbeheer zorgt ervoor dat onze grond eeuwigdurend bestemd blijft voor biodynamische landbouw.
De kortste weg
De 20 hectare vrije grond is het fundament van ons landbouwbedrijf. In dit jubileumjaar
gaan we het fundament versterken. Hoe? Door het te vergroten! BD Grondbeheer heeft recent extra hectares aangekocht met een lening. Het gaat om 5 hectare, die prachtig aansluiten op bestaande percelen. De extra grond gaan we vrijmaken (de lening aflossen) en veiligstellen voor toekomstige generaties. De beschikking over vrije grond is noodzakelijk voor het voortbestaan van het landbouwbedrijf. BD Grondbeheer garandeert dat de grond nooit wordt verkocht en eeuwigdurend bestemd blijft voor biodynamische landbouw. Biodynamische landbouw is de kortste weg naar een schone, diervriendelijke en leefbare aarde.
Nieuw project: woon-werkgemeenschap omringd met landbouw
De extra grond ligt aan de Galgengoorweg. Tussen die vijf hectare -op een eigen kavelstaat de voormalige boerderij, die Urtica De Vijfsprong heeft gekocht voor de ontwikkeling van een nieuwe woon-werk-gemeenschap. De geplande nieuwe appartementen en werkplaats zijn straks omringd met biodynamische landbouw. Hierdoor wordt het een unieke plek waar je stilte en donkere nachten kan ervaren.
Scan de QR code om meer te weten te komen en om direct vrije grond te doneren
Werkeninhethuis
Begeleidingopmaat
Het is stil in de Wolwerkplaats, iedereen werkt stil en geconcentreerd. De lichte ruimte, aan twee kanten omhuld door de groene omgeving, ademt een prettige sfeer. Iedereen is met zijn eigen creatieve werk bezig, toch voel je ook het samenzijn. De geur van wol, de zachte kleuren, de mooie materialen; dit voelt als een verzorgende omgeving.
Deelnemer Iris: “Ik vind dit een hele fijne werkplek. Het is hier rustig en stil. Ik leer nieuwe technieken en materialen kennen en ik hou ervan om creatief bezig te zijn.” Iris laat verschillende gevilte hartjes zien, die ze gevuld heeft met lavendel. Ze heeft er lavendeltakjes op geborduurd.
Anneleen vertelt dat ze het bijzonder vond om met zijn vieren een grote lap te vilten, staand aan een grote tafel. En voor haar is het sociale aspect ook leerzaam. Hoe werk je samen, hoe communiceer je met elkaar? Van het vilt zijn later vlaggetjes en kussen gemaakt. Werkleider Mirjam: “Ieder heeft hier zo een voorkeur voor materialen of technieken. Je kan hier dingen uitproberen. De één werkt heel fijn en precies, de ander wat grover en intuïtiever. We zijn nu producten aan het maken voor de Zomermarkt. Het geeft veel voldoening om samen mooie creaties voor de verkoop te maken. ”Op een tafeltje zie ik een stuk of tien schaapjes staan; ze zijn allemaal verschillend van vorm, in kleur en lijken een eigen karakter te hebben. Iedere deelnemer heeft haar eigen schaapje geschapen.”
Na de ochtendkring wordt er in werkgebied ‘Huis’ aan tafel geïnventariseerd wie er vandaag allemaal mee-eten met het verjaardagsmenu van Tijmen. Broodje shoarma, met vlees van de Vijfsprong-koeien. Als je jarig bent, mag je kiezen wat er die dag gegeten wordt. En er worden zelfgemaakte wollen slingers opgehangen. Ook in de details wordt er voor schoonheid en kwaliteit gekozen.
Deelnemers kennen of kiezen hun eigen taak en gaan zelf aan de slag. Er wordt schoongemaakt, iemand gaat de was doen, een derde loopt de keuken in om de geleverde bestelling van de groothandel na te lopen.
Marianne is werkleider in het huis: “Het is de kunst om deelnemers op zo’n manier uit te nodigen een taak te doen, dat iemand zin krijgt om vanuit zichtzelf bij te dragen. Waar het nodig is samen, waar het kan zelfstandig. En dat kan iedere dag anders zijn. Dat is voor ons begeleiding op maat. Het is belangrijk dat we elkaar zien. Werken heeft een hele sociale functie, voor iedereen bij Urtica De Vijfsprong.”
In de keuken overlegt kok Elyn met de deelnemers wat ze deze dag willen doen. Groente
snijden, deeg maken voor de pitabroodjes, de maaltijdsalades bereiden, toetje maken. Er is voor iedereen passend werk.
“We koken met producten van eigen boerderij. Vanuit de tuin wordt er op woensdag gemeld wat voor aanbod er in de week erna is. Daar stemmen we ons menu op af. De meesten hier houden van zuivel en kaas. Iedere dag gebruiken we zuivel, voor in de toetjes, en vaak kaas in de gerechten. Vlees eten we twee keer in de week, altijd van onze eigen koeien.”
Deelnemer Chantal vertelt: “Er was een keer geen sla geleverd. Toen hebben we sla gemaakt van alle eetbare onkruiden uit de tuin en uit de kas. Iedereen vond het erg lekker, deze kruidige, pittige sla én de tuinmedewerkers waren blij dat we gewied hadden!”
Elyn en Chantal vertellen verder: “Als er in de tuin gewassen wisselen, komen ze vragen of wij iets met de overgebleven producten kunnen. Zo wordt er zo weinig mogelijk verspild. Ik heb hier in de keuken geleerd om de hele prei te gebruiken. Ik vind het respectvol naar de natuur en naar degenen die in de tuin werken, om zo min mogelijk te verspillen.”
Leon Profiel Vragen aan
Vertel, Leon, wat doe jij bij de winkel van De Vijfsprong? “Veel, haha.” “Ik ben de winkelier en eindverantwoordelijk voor de gehele winkel. Wij hebben alles wat je nodig hebt, niet alleen eten en drinken, maar ook alles voor het huishouden en het dagelijks leven. Dat betekent ook dat ik, samen met mijn medewerkers, de winkelvoorraad goed in de gaten houd. Bestellingen voor groente, fruit, brood van bakker Driekant, droogwaren, huishoudelijke- en verzorgingsartikelen en nog meer. Wij hebben een heel compleet aanbod en de producten komen van vier verschillende leveranciers.”
Wat is je achtergrond, wat deed je voordat je bij De Vijfsprong kwam werken?
Maandag 10.00 17.00
Dinsdag 09.00 17.00
Woensdag 09.00 17.00
Donderdag 09.00 17.00
Vrijdag 09.00 17.00
Zaterdag 09.00 17.00
Zondag gesloten
“Mijn ervaring gaat lang terug, ik begon al op mijn achttiende fulltime te werken in een supermarkt. Toen ik begin twintig was, wilde ik mijn praktijkervaring ook toetsen aan de theorie en heb de opleiding voor detailhandel gevolgd en afgerond. Ik heb onder andere tien jaar mijn eigen supermarkt gehad.”
Waarom wilde je graag bij De Vijfsprong werken?
“Na verloop van tijd kreeg ik meer behoefte aan verdieping in het contact met mensen. Ik was al geïnteresseerd in het betrekken van jongeren in het winkelwezen en speelde met de gedachte om
over te stappen naar jongerenwerk, dus meer het begeleiden van jonge mensen. Als jongeren een mentor hebben en zich zo werkend en lerend kunnen ontwikkelen, dan geeft dat grote voldoening. Net als het begeleiden van mensen met een zorgvraag. Daarom was mijn verrassing groot, toen ik dankzij de vacature voor winkelier bij De Vijfsprong, de unieke kans kreeg om mijn jarenlange ervaring te laten aansluiten bij wat ik ook wilde toevoegen.”
Wat stemt jou positief als het om het productaanbod in de winkel gaat?
“Het lukt ons goed om continuïteit in het aanbod te bieden. Wij hebben een groot assortiment biologische en biologisch-dynamische producten. Dat gaat om verse producten zoals brood, groente, fruit, zuivel en vlees. Houdbare producten en seizoensgebonden aanbod. Populair zijn ook de door ons op onze locatie gemaakte bijenwaskaarsen. Buiten dat hebben wij altijd wat in de aanbieding dat verbonden is met het seizoen. Nieuwe oogst appels en aardappels bijvoorbeeld, in het voorjaar een
breed aanbod plantjes uit onze eigen kas, om maar wat te noemen.
De winkel staat op het erf van boerderij De Vijfsprong en bevindt zich midden in de dynamische omgeving van de zorg die Urtica biedt, hoe ervaar je dat? “
“Dat is soms een uitdaging. Ik sta voor een grote verantwoordelijkheid, het runnen van de winkel is doordeweeks al intensief. Op zaterdag is het vol met dagjesmensen en ben ik vliegende keep omdat de cliënten die doordeweeks in de winkel werken dan vrij zijn. Toch staat daar iets heel moois tegenover: Op zaterdag komt er altijd een vaste bewoner van De Roos koffiedrinken bij mij in de winkel, vaak schuift de oudste zoon van onze boer Guus dan ook aan. Dat contact is voor mij heel waardevol. Net als de gesprekken met onze vaste klanten en de waardering die zij uiten om waar wij voor staan met de winkel en de organisatie.”
M a n u e l
Manuel Jurriaanse (54) is woonbegeleider op het Hofhuis en invalbegeleider bij het ambulante team. Een lange man, met vriendelijke ogen en een warm timbre in zijn stem. Drie jaar geleden maakte hij de overstap van werken in de reguliere zorg naar antroposofische zorg bij Urtica De Vijfsprong. Een gesprek met hem over wat hij is komen brengen en wat deze stap hem gebracht heeft. “Deze hernieuwde kennismaking met de antroposofie inspireert me en geeft me levenskracht”, vertelt Manuel in een openhartig interview aan de picknickbank bij het Hofhuis, met uitzicht op kasteel Hackfort.
De Vijfsprong komen werken. Op welk momentinjelevenmaaktejedezestap?
"Ik ben opgegroeid in een antroposofisch nest. Als kind woonde ik twee jaar in Scorlewald (een antroposofische woon- en werkgemeenschap in Schoorl, red), waar mijn vader werkte. Het hoorde indertijd bij de visie van Scorlewald dat medewerkers op het terrein woonden, samen met cliënten. Ik vond het als kind leuk om hier te wonen. In die tijd is het zaadje geplant voor het werk wat ik nu doe. Als puber verzette ik me tegen de antroposofische wereld, waarin ik zowel op de vrije school als in Scorlewald leefde. Ik was nieuwsgierig naar de 'andere wereld'. Ik had vrienden die in een andere wereld leefden en dat trok me, omdat ik ook zo wilde leven. Toen ik van school kwam, ben ik na mijn
militaire dienst en opleiding, eerst als kok gaan werken en daarna bij Abrona, een reguliere zorgorganisatie in het midden van het land. Ik had een sterke behoefte om in de gewone wereld te werken en leven. Dit heb ik bij verschillende zorgorganisaties en op vele plekken gedaan. Intussen leerde ik mijn partner Marlot kennen, zij is ook in een antroposofisch nest opgegroeid. We kregen een gezin en later een klein gezinshuis. De antroposofie kwam weer bovendrijven, we vonden hierin herkenning en erkenning bij elkaar. Ik bleef in de reguliere zorg werken, al voelde ik me daar vaak een eenling. Ik had sterk het gevoel, ik ben nodig hier. Naar de mens zelf kijken in plaats van alleen naar de processen. Dat paste ik toe in mijn werk. Het procesmatige heeft me overigens óók gevormd. Dit heb ik meegenomen in mijn werk op de Vijfsprong.
HoevoeldehettoenjeeenmaalopDeVijfsprongwasgeland?
"Ik ben blij om opnieuw kennis te maken met de antroposofie. Het inspireert me en geeft me levenskracht. Ik geniet van de wederkerigheid en ervaar die als helend. Het zorgt ervoor dat het stroomt tussen mensen en je zowel geeft als ontvangt. Hier laad ik door op. Het doet me goed dat collega’s oprecht geïnteresseerd zijn in wie ik ben. Met bewoner Bas heb ik een gedeeld verleden. We hebben beiden in Zeist en op Scorlewald gewoond. Gingen vroeger naar hetzelfde zwembad. Het is leuk om daar samen over te praten. Het voelt vooral als thuiskomen bij mezelf. Ik ervaar dezelfde aandacht voor de natuur en voor elkaar als waar wij thuis mee leven."
"Urtica De Vijfsprong is naar binnen gericht, maar dat is niet noodzakelijk. Er zou veel meer samengewerkt kunnen worden met andere organisaties en partijen, zowel projectmatig als op het gebied van uitwisseling of scholing. Mijn ervaring is dat goede contacten met gemeentes en contacten met de zorgkantoren, heel belangrijk zijn om nieuwe initiatieven te kunnen ontwikkelen. Het procesmatige, dat in reguliere organisaties de boventoon voert, mag binnen Urtica De Vijfsprong meer toegepast worden. Gelukkig zijn we daar met de nieuwe directeur ook mee bezig, en dat vind ik goed. Er is ook een positieve visie op het door elkaar wonen van verschillende doelgroepen. Daar kunnen
“Werken bij Urtica de Vijfsprong voelt als thuiskomen bij mezelf”
Waarin zie je de antroposofische waarden teruginjewerkbijDeVijfsprong?
"Het culturele leven op De Vijfsprong geeft ruimte aan mensen om ergens bij te horen, om deel te nemen aan een gemeenschap. Dit is zowel voor bewoners als medewerkers belangrijk. Ik vind het fijn dat er plek is voor enige vrijblijvendheid hierin. Wat ik mooi vind, is dat er ruimte is om naar iemands persoonlijke wens te kijken. Bewoners en medewerkers voelen hierin eigen regie. Een goed voorbeeld is de bewonersvakantie van dit jaar. We gaan naar Engeland omdat de bewoners dit heel graag wilden. Het kostte wat moeite, maar we hebben het kunnen organiseren en de bewoners voelen zich gehoord in hun wens. Ook het gezamenlijke koffiemoment op De Vijfsprong waar medewerkers en deelnemers met elkaar pauzeren, is zo’n moment waarin de gemeenschap met elkaar in contact is. Het werk op het landbouwbedrijf in de gemeenschap die hierdoor gevoed wordt, ervaar ik als een wederkerig proces.
reguliere organisaties van leren. Er wordt in huizen vaak met specifieke doelgroepen samengeleefd."
Manuel,waarzoujeditgesprekmeewillen afsluiten?
"Ik merk dat er een overgang van een oude naar een nieuwe generatie binnen de antroposofie gaande is. Wat mij betreft kunnen oude en nieuwe vormen naast elkaar bestaan. We hebben op het Hofhuis onlangs de tafelspreuk afgeschaft. De bewoners hadden hier al vaak om gevraagd. Het werd een moetje. Het is hun eigen woonplek, dat vind ik belangrijk. Nu wensen we elkaar smakelijk eten, hebben aandacht voor de maaltijd en degene die het bereid heeft. Dit doen we met dezelfde intentie als waar we de spreuk mee zeiden. Ik ben benieuwd naar de jonge generatie, hoe zij nieuwe vormen gaan ontwikkelen om de antroposofie levend te houden."
Bedankt Voor je betrokkenheid
Aan de totstandkoming van dit magazine hebben meegewerkt:
