Uholdeen txostena

Txostena Uholdeak 2021ko azaroa eta abendua eta 2022ko urtarrila

Hiru uholde gertakari berri Euskadin

2021ko azaroaren 28-29a

2021ko abenduaren 9-11a

2022ko urtarrilaren 10a

Euskalmetek ezohikotzat jo dituen gertakariak: gertatu ziren modu jarraituagatik, eta egoera meteorologiko kaltegarriengatik.

Azaroaren 28an

Prezipitazioek XXI. mendeko hileko maximoak gainditu zituzten.

Zadorrako urtegi-sisteman, ur-ekarpenak sistemaren edukieraren % 85koak izan ziren.

847 l/m2

695 l/m2

Eskas (Nafarroa)

Añarbe (Gipuzkoa)

609 l/m2

606 l/m2

Zuia (Araba)

Karrantza (Bizkaia)

Azaroaren 21etik abenduaren 11ra metatutakoak

Euskadi, aitzindaria uholdearriskuen prebentzioan

Lurraldearen antolamendurako Politika, uholde-arriskuari buruzko irizpideak txertatuz .

URAk, azken urteotan, uholdeen aurkako defentsa-ekintza ugari egin ditu, eta lurraldea erresilienteagoa egin du ibaien urgoraldien aurrean.

Iragarpen hidrometeorologikoa eta Larrialdi-planak; babez zibilarekin elkarlan estua.

Uholde-gertakari berrien prezipitazioak

Azaroak 25

Azaroak 27

Azaroak 28

Abenduak 5

Abenduak 9

Urtarrilak 9

Ur-goraldiak Kantauriar isurialdea

Mediterranear isurialdea

Kantauri isurialdeko arroetan lortutako mailen adibide batzuk (azaroa-abendua, 2021).

Herrerías ibaia Sodupe

Arroen erantzuna nahiko azkarra izan zen, bai azaroaren 28ko gertakarian, bai abenduaren 9-11koan.

Deba ibaia Altzola

Bi gertakarietan maila altuak erregistratu ziren, alerta-mailak gaindituz eta gainezka eginez.

Kantauri isurialdeko arroetan lortutako mailen adibide batzuk (urtarrila, 2022).

Deba ibaia Altzola

Ur-goraldi ertainak, alerta-maiak gainditu zituzten hainbat puntutan.

Urumea ibaia Ereñozu

Mediterranear isurialdeko arroetan lortutako mailen adibide batzuk

Zadorra Ibaia Abetxuku

Arroen erantzun azkar samarra, Zadorraren ardatzean izan ezik; izan ere, arroaren ezaugarri hidrologikoek eta, batez ere, Zadorrako urtegi-sistemaren kudeaketak uraldiari eustea ahalbidetu zuten.

Grafikoak erregulaziorik gabe erregistratuko zen uraldi-hidrograma ere erakusten du, hau da, Zadorrako urtegi-sistemarik ez balego.

Mediterranear isurialdeko arroetan lortutako mailen adibide batzuk

Zadorra ibaia Abetxuko

Arroen erantzun azkar samarra, Zadorraren ardatzean izan ezik; izan ere, arroaren ezaugarri hidrologikoek eta, batez ere, Zadorrako urtegi-sistemaren kudeaketak uraldiari eustea ahalbidetu zuten.

Grafikoak erregulaziorik gabe erregistratuko zen uraldi-hidrograma ere erakusten du, hau da, Zadorrako urtegi-sistemarik ez balego.

Azken uholde-gertakari berriak EAEn.

Prezipitazioek XXI. mendeko hileko maximoak gainditu zituzten.

Uholdeak (2021ko azaroaren 28 eta 29an)

Eragin nagusia kantauriar arroetan, batez ere Kadagua eta Herrerías ibaietan.

Eragin txikiagoa arro mediterraneoetan.

Eragindako herriak: ● Barbadunek gainezka egin zuen Cotorrio edo Picón ● Kadaguak: Balmaseda, Sodupe, Gordexola, La Calzada eta Alonsotegin ● Nerbioi ibaiak: Urduña, Basauri, eta Zorrotzan. ● Baia ibaiak: Pobes, Mimbredo, eta Hereñan

Uholdeak (2021ko abenduaren 9-11an) Uholdeak bi isurialdeetan. Gainezkatzeak hilaren 9an eta 10eko goizaldean. Eragin handiak Zadorra ardatzean hilaren 10ean.

Eragindako herriak: Azaroan baino azalera txikiagoak urpean.

● Cadagua. Balmaseda, Sodupe, Gordexola, La Calzada, Alonsotegi. ● Oria: Villabona, Andoain. ● Urumea: Barrio Okendotegi (Donostia). ● Zadorra: Agurain-Salvatierra, Asparrena, Gamarra, Abetxuku eta Asteguieta (Vitoria-Gasteiz), Trespuentes, Villodas, Nanclares de la Oca. ● Zalla: Forondako terminala.

Uholdeak (2022ko urtarrilak 10)

Uholde nagusiak Zadorra eta Baia ibaietan. Nekazaritzako lurretan erasanak eta errepideen aldi baterako mozketak.

Eragiindako herriak: ● Zadorra: Margarita, Estarrona, Trespuentes. ● Urumea: Hernani. ● Deba: Mendaro. ● Arakil: Asparrena.

Uholde errepikakor naturalekiko erresilientzia

URA-Uraren Euskal Agentziak uholde-arriskuak prebenitzeko jarduera garrantzitsua hedatzen du: Uholde Arriskua Kudeatzeko Planak (UAKP) garatuz eta aplikatuz.

Euskadin 250.000 biztanle uholde-arriskua duten eremuetan bizi dira: 500 urte arteko errepikatzedenborako uholdeen arrisku potentzialaren pean.

10 urte

50 urte

100 urte

500 urte

Azken urteotan gauzatutako jarduketa eta obrekin, URAk uholde-arriskuaren eraginpean dauden biztanleen % 18 eta urteko kalte ekonomikoen % 16 murrizten lagundu du Uholde Arriskua Kudeatzeko Planak (UAKP-ak) ezartzeko lehen zikloan (2015-2021).

Zadorra (Abetxuku)

Uholde-arriskua- 2013

Uholde-arriskua 2020

Zalla

Uholde-arriskua- 2013

Uholde-arriskua- 2020

Urumea

Uholde-arriskua - 2013

Uholde-arriskua - 2022

Ibaizabal

Uholde-arriskua - 2004

Uholde-arriskua - 2022

Prebentzio-neurriak

3.1

Uholde-arriskua murriztea eta saihestea, honako hauen bidez:: ● Lurralde-antolamendua. ● Hirigintza- eta ur-politika uztartzea. ● Ibaiak lehengoratzeko eta kontserbatzeko jarduerak.

1954 eta 2013 bitartean Urumeako itsadarrean izandako aldaketak

Lurralde antolamendua Ibaien lehengoratze eta mantentzea

Erresilientzia-neurriak

3.2

Uholde-arriskua eta horri lotutako arriskua murrizteko babes-obrak.

Inbertitutako euro bakoitzeko, 1,9 euroko gastua saihesten da kalteak konpontzen.

Obras de protección contra inundaciones ejecutadas o en ejecución Obras previstas Gestión de embalses

Erresilientzia-neurriak

3.2

URAk guztira 92,6 M € inbertitu ditu 2015-2021 aldian uholdeen aurkako defentsalanetan.

Egindako edo egikaritzen ari diren uholdeei aurre egiteko lanakn Aurreikustako lanaks Urtegien kudeaketa

Erresilientzia-neurriak

3.2

URAk aurreikusi du 101 milioi euro inguru bideratuko dituela 2027ra arte uholdeen aurkako defentsa-lanetarako.

Inbertsio horiek % 41 murrizten lagunduko dute uholde-arriskuak eragindako Euskadiko biztanleria.

Era berean, uholde horien ondoriozko kalte ekonomiko potentzialak % 38 murriztea ahalbidetuko dute.

Erresilientzia-neurriak

3.2

LURRALDE HISTORIKOA

2022-2027ra begira: ● Inbertsioa guztira: 101 M€ ● Euskadi egkaritzeko proiektuak: 24 ● Araba: 6 ● Bizkaia: 10 ● Gipuzkoa: 8

ARABA

LANA

INBERTSIO (M€)

Defensa ante inundaciones en Laudio, casco urbano. Fase 1: sustitución puente Altzarrate

1,8

Uholdeen aurkako defentsa Laudion: San Juan errekastoaren eremua

0,8

Gasteizko udalerrian Batan eta Zapardiel ibaiEN uholdeeI aurre egiteko lanak

3,2

Uholdeen aurkako defentsa Laudion, hirigunean. 2. fasea: ibilguaren gaineko jarduketa

5,5

Gasteizko hirigunea Zadorra ibaiaren uholdeetatik babesteko proiektua

9,8

Forondako Zaia ibaiaren uholdeei aurre egiteko lanak

1,3

19,4 M€

Erresilientzia-neurriak

3.2

LURRALDE HISTORIKOA

2022-2027ra begira: ● Inbertsioa guztira: 101 M€ ● Euskadi egkaritzeko proiektuak: 24 ● Araba: 6 ● Bizkaia: 10 ● Gipuzkoa: 8

LANA

Uholdeen aurkako defentsa Basaurin: Bengoetxeko presa txikia Basozabal auzoko zubiraino

9,1

Uholdeen aurkako defentsa Abadiñon (Traña ‐ Matiena)

2,9

Busturiako Amunategi errekaren ingurumena eta hidraulika lehengoratzea Kadagua ibaia uholdeetatik babesteko proiektua Arangurenen, Zallan BIZKAIA

INBERTSIO (M€)

1 7

Uholdeen aurkako defentsa Mungian: hirigunea

6,4

Uholdeen aurkako defentsa Durangon - Iurretan: hiriguneen eremua

1,1

Uholdeen aurkako defentsa Sodupen: hirigunearen eremua

1,7

Uholdeen aurkako defentsa Balmasedan: hirigunearen eremua

2,5

Uholdeen aurkako defentsa Galindon. Barakaldon.

12,1

Erandion uholdeei aurre egiteko lanak.

3

48,5 M€

Erresilientzia-neurriak

3.2

LURRALDE HISTORIKOA

2022-2027ra begira: ● Inbertsioa guztira: 101 M€ ● Euskadi egkaritzeko proiektuak: 24 ● Araba: 6 ● Bizkaia: 10 ● Gipuzkoa: 8

LANA

INBERTSIO (M€)

Beasain-Ordiziako uholdeen aurkako defentsa: hiriguneen eremua

4,2

Uholdeen aurkako defentsa Azpeitian: herrigunea, Ibaieder ibaiaren eta Errezil eta Urbitarte ibaien inguruak

3,1

Urumea ibaiaren Akarregi eta Ergobia arteko uholdeen aurkako defentsa.

7,3

Uholdeen aurkako defentsa Tolosan: alde zaharra eta hirigunea

4,1

Uholdeen aurkako defentsa Soraluzen: hirigunearen eremua

1,3

GIPUZKOA Uholdeen aurkako defentsa Bergaran: GI ‐ 2632ko zubia ordeztea

1

Irungo eta Hondarribiko uholdeen aurkako defentsa: hiriguneen eremua eta Urdanibia

3,4

Andoaingo Ziako errekaren uholdeen aurkako defentsa

10

33 M€

Erresilientzia-neurriak

3.2

Babes-lanak egiteko URAren aurreikuspenak

Inbertsio osoa: 101 M€

Erresilientzia-neurriak

3.2 MEDITERRANEAR ARROAKMMMM BATÁN-ZAPARDIEL UR-MAILA NEURTZEKO ESTAZIOAK MEDITERRANEAR ARROETAN GUZTIRA

5.552.426,55 400.000,00 5.952.426,55

MENDEBALDEKO KANTAURIAR ARROAK IBAIZABAL, 3. FASE A: BENGOETXE-PLAZAKOETXE

2022an: ● Inbertsioa guztiral: 19,3 M€ ● Uholdeekiko erresilientzia hobetzeko lanak Euskadi: 13

TXANPARTA INDUSTRIGUNEA: GERNIKA ABADIÑOKO TRAÑAPADURA ZUBIAREN ORDEZKATZEA. ALTZARRATE ZUBIA: LAUDIO

2.466.007,97 100.000,00 1.530.900,21 261.642,68

LAUDIOKO SAN JUAN ERREKASTOKO UHOLDEEI AURRE EGITEKO LANAK

1.180.000,00

LAUDIOKO HIRIGUNEAN UHOLDEEI AURRE EGITEKO LANAK.

2.909.920,00

ABADIÑON UHOLDEEI AURRE EGITEKO LANAK MENDEBALDEKO KANTAURIAK ARROAK GUZTIRA

760.000,00 9.208.470,86

EKIALDEKO KANTAURIAR ARROAK MARTUTENE 2. FASEA.

126.634,35

BEASAIN

1.345.000,00

URUMEA: AKARREGI-ERGOBIA

2.080.000,00

TOLOSA EKIALDEKO KANTAURIAR ARROAK PROIEKTUAK IDAZTEKO LANAK

105.000,00 3.656.634,35 500.000,00

Prestatze-neurriak

3.3

Iragarpen hidrometeorologikoa eta alerta goiztiarra ● Jarraipen hidrometeorologikorako sare automatikoa. ● Aldagai meteorologikoen jarraipena denbora errealean (prezipitazioa, temperatura…). Baita hidrologikoak ere (maila, kalitatea…). ● Foru Aldundien, Larrialdi-zuzendaritzaren, Partzuergoen, URAren…estazioez osatutako sarea.

Uholdeen erasanak murrizten ditzute

UHATE URAren Aurreikuspen eta Alerta Hidrologikoen Sistema Ibaien mailari buruzko iragarpenak, denbora errealeko behaketak eta Larrialdi eta Meteorologia Zuzendaritzaren iragarpen meteorologikoak konbinatuz

ALERTA GORRIA

Alerta-mailak: ● Abisu horia. ● Anisu laranja. ● Alerta gorria.

Uholde arriskuagatiko Larrialdi Plan Berezia ● Uholdeei aurrea hartzeko, jarraipena egiteko eta esku hartzeko mekanismoak artikulatzen ditu. ● Azken uholde berrietan,bi aldiz aktibatutako plana

Prestatze-neurriak

3.3

Estazio foronomikoen sare bat, 175 estazioz osatua eta 5 estazio berrirekin handituko dena.

Eskerrik asko