Studenten onderzoeken overdracht’

Is een overdracht van zorg via beeldbellen net zo goed als een warme overdracht? Of is het juist meer gedoe en kun je net zo goed een gewoon belletje plegen? Sinds corona is beeldbellen haast niet meer weg te denken, óók in de zorg. Vanuit het kennisthema Samenwerken in de 1e lijn en het onderzoek ‘Wat als het thuis niet meer gaat’ is de onderzoeksvraag ontstaan of beeldbellen de overdracht van zorg tussen thuis en verpleeghuis kan verbeteren. Studenten van de hbo-v gaan nu binnen zorgorganisaties Noorderboog en Patyna aan de slag met deze vraag en vertellen alvast over hun verwachtingen.

Warm, koud of lauw?

Tijdens een warme overdracht van zorg ontmoeten zorgmedewerkers elkaar fysiek en bespreken ze samen de aandachtspunten in de zorg voor hun cliënt.

Het doel van de warme overdracht is om de verplaatsing vanuit thuis naar het verpleeghuis zo zorgvuldig mogelijk te laten verlopen. Helaas is er door gebrek aan tijd vaker sprake van een koude (schriftelijke) overdracht, waarbij ingevulde overdrachtsformulieren in een envelop meegegeven worden aan de cliënt of een naaste. Beeldbellen ofwel de lauwe overdracht kan een tussenvorm zijn: het is sneller dan een fysieke overdracht en tegelijk is er meer ruimte om informatie uit te wisselen, vragen te stellen en een band op te bouwen met de collega van de thuiszorg of het verpleeghuis dan bij een koude overdracht.

Marline Wolthuizen studeert samen met Heleen de Velde en Michiel Keizer bij de Hogeschool Viaa Zwolle en is stagiaire bij Noorderboog: Marline: “Uit het eerdere onderzoek ‘Wat als het thuis niet meer gaat’ waarbij onder andere onderzocht werd hoe een crisissituatie voorkomen kan worden, kwam naar voren dat een goede verpleegkundige overdracht helpend kan zijn. Een volgende stap is dan om te onderzoeken hoe die overdracht verbeterd kan worden, bijvoorbeeld door meer écht contact met elkaar te maken in plaats van alleen via een papieren overdracht of contact per mail.

Beeldbellen kan een praktische oplossing zijn om de verpleegkundige overdracht beter uit te voeren. Nu bellen zorgmedewerkers ook wel met elkaar maar zeker niet altijd en soms ook pas nadat de cliënt al verplaatst is. Het voordeel van beeldbellen is dat je elkaar ziet, je kunt onderling meer een band met elkaar opbouwen en er is meer non-verbale communicatie. Ik denk dat er meer empathie voor elkaar is als je bijvoorbeeld wel iets geregeld hebt maar vergeten bent dit op te schrijven. Bovendien is specifiek gedrag van mensen met dementie soms moeilijk te beschrijven. Door te beeldbellen kun je dit beter uitleggen.”

Marijke den Hollander en Fabiënne Wicherts, studenten Hanzehogeschool Groningen en stagiaires bij Patyna: Fabiënne: “Binnen twee thuiszorgteams van Patyna onderzoeken wij de overdracht van zorg tussen de thuiszorg en het verpleeghuis nadat een cliënt niet meer thuis kan blijven wonen. Zelf gaat onze voorkeur altijd uit naar een warme overdracht. Het is fijn om kennis te maken met de cliënt, zijn mantelzorger en de zorgmedewerker van de thuiszorg of een verpleeghuis. Je ontmoet de cliënt en hebt direct een beeld bij de zorgvraag. Bovendien kunnen zorgmedewerkers ook direct vragen aan elkaar en de cliënt stellen zonder dat er een extra contact moment nodig is doordat de koude, schriftelijke overdracht per ongeluk onvolledig blijkt.”

Marijke: “Het onderzoek naar de lauwe overdracht is een relevant onderwerp omdat er tegenwoordig steeds meer gebruik wordt gemaakt van eHealth. Het beeldbellen is een mooie, nieuwe toepassing die volgens mij geen negatieve invloed heeft op het persoonlijke contact tussen de cliënt, mantelzorger en zorgmedewerker. We hopen met de resultaten inzicht te krijgen in de factoren die mogelijk bevorderend maar ook belemmerend kunnen zijn bij het beeldbellen. Als opdrachtgever van het onderzoek kan het UNO-UMCG de resultaten mogelijk gebruiken in verdergaand vervolgonderzoek of zelfs voor het implementeren van de lauwe overdracht. We zijn net gestart, dus de resultaten kunnen nog alle kanten opgaan!”