2 december 2010
-\
~\-
univers 8
\-
♦ Foto: Ton Toemen 'Boodschap te robuust* ^ ^ Gore hield een overweldigende en indrukwekkende ^ ^ rede, dat zeker, maar wat ik miste waren concrete aanbevelingen voor actie. We zijn immers de fase van agendasetting voorbij. Zijn benadering is sterk macro gericht en dusdanig 'groots' dat de problematiek bijna ongrijp baar wordt. Denk bijvoorbeeld aan de financiële crisis: dit zou ook hét moment moeten zijn om de economie te verduurza men Maar Gore's lezing was in dat opzicht weinig concreet. Daarbij vond ik dat hij de critici nogal hard aanpakte en hen bijna neerzette als misdadigers. Hij leek er voornamelijk op ge richt te zijn het eigen gelijk te bevestigen en afwijkende menin gen te veroordelen. In een academische setting is het juist van belang om kritiek serieus te nemen en het debat aan te gaan." Theo Beckers, ouddirecteur Telos
'Een les in retorica' ^ ^ Na Martin Luther King en Joop den Uyl is Al Gore de ^ ^ derde spreker die mij in mijn leven emotioneel geraakt heeft. Ik heb werkelijk met tranen in mijn ogen in de aula gezeten. Wat een spreker! Zijn lezing was een les in retorica. Hij wist humor, wetenschappelijke informatie en moreel appèl tot een effectieve cocktail te mixen. Als hij grap pen vertelde, deed hij dat met zo'n goed gevoel voor timing dat de aula schuddebuikte van het lachen. Als hij wetenschap pelijke kennis voor het voetlicht bracht, sprak hij rustig en be heerst. Maar als hij een moreel appèl op ons allen deed, ging zijn stemvolume omhoog, zodat je op je stoel vastgenageld zat. Een uur en een kwartier heeft hij gesproken. Je kon in de bomvolle aula gedurende zijn lezing een speld horen vallen. Het publiek bedankte hem met een welgemeend en langdurig applaus. Ik had dit voor geen goud willen missen." Christel Rutte, hoogleraar Sociale psychologie
'Iniioud niets nieuws' ^ ^ Een Amerikaan komt ons een evangelie brengen uit ^ ^ een land waar huishoudens een veelvoud aan energie en grondstoffen gebruiken vergeleken met Europese huishoudens. Uit een land dat internationale verdra gen over het terugdringen van C02ultstoot niet of veel te laat ondertekent. Gore staat in een Amerikaanse traditie van opwekkingspredi kers, van George Whitef leid tot Billy Graham. Ook hij predikte
We moeten nu duurzaam gaan denken én handelen. Dat was de boodschap van Al Gore tijdens de 83ste Dies Natalis. Hoe hebben collegahoogleraren de lezing van de nieuwe Tilburgse eredoctor Gore ervaren? Een impressie. over hel en hemel. Zonder bekering gaan we allemaal naar de hel door de desastreuze gevolgen van klimaatverandering. Met bekering ontstaat een hemel op aarde, waarvoor onze kinderen en kleinkinderen ons eeuwig dankbaar zullen zijn. Bij de vroegere evangelisten ging het om individueel gedrag, bekering en daarna de hemel. Nu gaat het om collectief ge drag met dezelfde consequenties. Ik bewonder Al Gore om zijn redenaarstalent, maar de inhoud van zijn rede was al bekend. En wie in de aula moest nog overtuigd worden van het belang van het terugdringen van C02uitstoot? Nederland en Europa behoeven niet bekeerd te worden door een Amerikaanse milieuevangelist."
de hoofdvakken van alle faculteiten. Binnen het fraaie Tilburg Sustainability Centre, dat van Al Gore officieel het startschot kreeg, hoop ik mij daar sterk voor te maken." Kees Bastmeijer, hoogleraar Natuurbeschermings en water recht
'Het zet je aan liet denicen' Waren alle presentaties maar van deze kwaliteit. Of het nu getraind is, in scène gezet, het maakt mij weinig uit. Hij pakte het publiek en dat telt. Met betrekking tot de belasting van Moeder Aarde, het gebruik van schaarse bronnen en verandering van het klimaat dient er een mentaliteitsverandering plaatste vinden. Niet alleen in de poli tiek en bij bedrijven, maar ook bij ons allen als individu. Welke mentaliteit nu overheerst, en hoe deze te veranderen, kunnen we prachtig meten met één van de panels van CentERdata. Via mijn betrokkenheid bij Tilburg Sustainability Centre word ik vaker dan alleen maar door de lezing van Al Gore gewezen op het thema 'duurzaamheid'. Ik ben mij door de lezing niet 'plotseling' totaal anders gaan gedragen, maar wel zet zo'n lezing je weer aan het denken. Ik probeer de benodigde men taliteitsverandering ook bij mijzelf door te voeren, maar ik ben nog lang niet zo ver. Ik zou mijzelf zeker geen pluim geven."
U
Fred van Raaij, hoogleraar Economische psychologie Marcel Das, hoogleraar Econometrie 'Korte termijn denicen doorbrelcen' Sterke presentatietechnieken en een sterke inhoud: mijn gevoel bij Al Gore's lezing is heel goed. Hoofd boodschap: de mensheid lijdt aan 'shorttermism'. We laten ons vooral leiden door kortetermijnbelangen die in geld zijn uit te drukken. D aardoor hebben natuur, schone lucht en dergelijke vaak te weinig gewicht, waardoor ze con tinue worden benadeeld. Met natuurbeschermingsrecht pro beren we dat recht te trekken, maar dit is nauwelijks effectief. Al Gore opperde om korte termijnprikkels voor bescherming in te bouwen, door aan die natuurwaarden dan toch ook maar een prijskaartje te hangen. Waarschijnlijk is dit de enige weg, al vind ik het een zwaktebod. Zou het niet veel mooier zijn als de mens nadenkt over welke waarden er echt toe doen, en hoe we deze waarden ook voor toekomstige generaties in stand kunnen laten? Ik hoop dat we er aan deze universiteit in slagen om de echte waarden een plaats te geven in ons onderwijs. Dan moet het niet enkel gaan om enkele groene vakjes met tien studenten, maar om het integreren van deze waarden in
U
m
'Creed is good nog steeds actueel' Al Gore uitte tijdens zijn betoog zijn bezorgdheid over de kortetermijnvisie die de afgelopen decennia bij bedrijven en investeerders is gaan overheersen. 'In vesteringen in duurzaamheid worden terzijde gescho ven, alleen omdat ze niet snel genoeg winst opleveren.' Deze uitspraak reflecteert ook mijn aandacht en gedachten over duurzaam bankieren. Ik heb gemerkt dat 'Greed is good' een nog veelvoorkomende toon is bij bankiers en investeerders. Dit kortetermijndenken zal niet leiden tot duurzame oplossingen. De onbalans die er nu is, heeft geleid tot de financiële crisis. Er is een herstel tussen het financiële systeem en de samenleving nodig. Zoals Gore ook vertelde: het is nü het moment om dat om te buigen. Onze (klein)kinderen zullen ons anders vragen: what were you thinking?, erop wijzend dat we nu de keuze hebben er iets aan te doen".
U
Kees Koedijk, hoogleraar Economie en bedrijfswetenschappen