studiegids
natuurwetenschappen bachelor milieu-natuurwetenschappen master milieuwetenschappen
2012 2013
Inhoud 03
Voorwoord
04
Nieuw in 2012-2013
05
Studeren aan de Open Universiteit
07
Studiemogelijkheden faculteit Natuurwetenschappen
08
Bèta-basiskennis bijspijkeren
09
Focusopleidingen Milieu-natuurwetenschappen
10
Bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen Opleidingsschema bacheloropleiding
15
Masteropleiding Milieuwetenschappen Opleidingsschema masteropleiding
17
Onderzoek bij de faculteit Natuurwetenschappen
18
Studiebegeleiding, docenten en mentoren
21
Voor studenten, door studenten Studiecentra NW-Nieuwsbrief NW-symposium Faculteitsvereniging NouW Facultaire opleidingscommissie Natuurwetenschappen Studentenraad (Bijna) alumnus? Studievoorzieningen
24
Tentamen
25
Vrijstelling voor de bacheloropleiding Vrijstellingsprofielen
27
Toelating tot de masteropleiding
28
Inschrijven en kosten
30
Cursusbeschrijvingen
54
Procedures en regelgeving Service en informatie
Open Universiteit
www.ou.nl
Voorwoord Het doet me plezier u welkom te mogen heten in deze studiegids! Hier vindt u, hetzij als aankomende, hetzij als ervaren student informatie over de studiemogelijkheden bij de faculteit Natuurwetenschappen. Wij bieden een bacheloropleiding aan in de Milieu-natuurwetenschappen (BSc) en een masteropleiding in de Milieuwetenschappen (MSc). Daarnaast bieden we kortere academische trajecten aan: de focusleidingen. Deze zijn gegroepeerd rondom actuele thema’s. Ook kunt u bij ons uw bèta-kennis (op havo- en vwo-niveau) bijspijkeren, opfrissen of toetsen. Als decaan van deze faculteit vertel ik u in het kort wat onze opleidingen zo interessant maakt. In deze gids vindt u overigens ook een uitvoerige beschrijving.
Wat leert u in onze academische opleidingen? In onze bachelor- en masteropleiding maakt u kennis met actuele wetenschappelijke ontwikkelingen in de milieuwetenschappen, vanuit een brede natuurwetenschappelijke en sociaalwetenschappelijke basis. U leert hoe u milieu- en duurzaamheidsproblemen kunt herkennen en onderzoeken, en wat mogelijke oplossingen zijn. De kerncompetenties in de opleidingen zijn: diagnose, onderzoek en interventie. De bèta-gamma-integratie wordt in beide opleidingen vormgegeven. Voor verdieping kunt u kiezen uit drie richtingen: natuurwetenschappen, beleid en gezondheid. Als afgestudeerde Bachelor en Master spreekt u zowel de taal van de wetenschappers als die van de professionals. Daardoor bent u uitermate geschikt voor functies op academisch niveau bij overheden, ondernemingen, adviesorganisaties en onderzoeksinstellingen. Ook zult u uitstekend kunnen werken in een team met wetenschappers uit verschillende disciplines. Met een focusopleiding kunt u zich in een specifiek thema verdiepen, zoals ‘Duurzamer produceren’, ‘Milieubeleid en omgevingsvraagstukken’, ‘Mens en Milieu’ en ‘Voeding en gezondheid’.
Excellent onderwijs: hoge studentwaardering voor studiemateriaal en elektronische werkomgeving Aan onze faculteit studeren ruim zevenhonderd studenten. Om de kwaliteit van het onderwijs dat zij volgen te bepalen, worden opleidingen elke zes jaar gevisiteerd. De landelijke onderwijsvisitatiecommissie beoordeelt onze bacheloropleiding als excellent op ‘studiemateriaal en elektronische leeromgeving’. Ook de masteropleiding krijgt een goed oordeel. De commissie is onder de indruk van de bijzondere kwaliteit van het studiemateriaal en de moderne multimediale toepassingen voor onze studenten. De elektronische leeromgeving waardeert zij als van absoluut bijzondere kwaliteit. En in de landelijke CHOICE-studentenenquête - een nationale enquête onder studenten hoger onderwijs - komt de bacheloropleiding in 2012 zelfs als beste uit de bus! Deze studiegids helpt u bij het maken van de juiste keuzes. Wilt u meer weten, neem dan gerust contact op met ons secretariaat, onze docenten en de mentoren. Ik hoop u binnenkort te begroeten bij de faculteit Natuurwetenschappen van de Open Universiteit!
Prof. dr. Paquita Pérez Decaan faculteit Natuurwetenschappen
Naar een duurzame leefomgeving: bèta-gamma-integratie voor de kenniseconomie Nederland wil behoren tot de top-5 van kenniseconomielanden. Vooral voor de opleidingsrichtingen bèta & techniek worden tekorten voorspeld, en wordt de bijdrage aan zowel kenniseconomie als de topsectoren van groot belang geacht. We willen oplossingen vinden voor (milieu)problemen die optreden bij energiewinning. We bestuderen productiewijzen in de industrie en gaan na waar diverse typen verbeteringen mogelijk zijn. We zoeken naar effectief duurzaam beleid en overzichtelijke beslisprocedures. We bestuderen de effecten van moderne voeding en de gezondheidsgevolgen van omgevingsfactoren. In de bestudering groeit het bewustzijn dat mens, aarde en economische ontwikkeling onverbrekelijk met elkaar verbonden zijn, en een multidisciplinaire benadering noodzakelijk is. Als student kunt u bijdragen aan het onderzoek en werken aan de oplossingen.
3
Nieuw in 2012-2013 De faculteit Natuurwetenschappen is voortdurend bezig om oude cursussen te reviseren en nieuwe cursussen te ontwikkelen. We volgen daarbij de inhoudelijke ontwikkelingen die zich in het milieuveld voordoen en de veranderende vraag naar milieuonderwijs. We passen tevens de nieuwste onderwijskundige en technische ontwikkelingen in het afstandsonderwijs toe.
Nieuwe cursussen Graag wijzen wij u op onze in dit cursusjaar nieuw te verschijnen cursussen:
In de bacheloropleiding -
Wiskunde voor milieuwetenschappen Scheikunde voor milieuwetenschappen 2 Geologie rondom plaattektoniek (vanaf november 2012) Natuurkunde voor milieuwetenschappen (vanaf februari 2013) Geo Information Systems (GIS)
In de masteropleiding - Principles of Environmental Sciences - European Union, Governance and Sustainability (vanaf november 2012)
Cursussen die uit het aanbod zijn Vernieuwing van de opleiding houdt ook in dat cursussen uit het aanbod worden genomen. Dat zijn de cursussen (met laatste tentamendatum): -
Natuurkunde (N05121, 31 januari 2014) Geologie rondom plaattektoniek (N04122, 31 oktober 2013) Geo Information Systems (GIS) (N35221, 8 april 2013) Remote Sensing (N12211, 10 april 2013)
Open Universiteit Extra - OUX Vanaf 1 september 2012 start de Open Universiteit met Open Universiteit Extra - OUX. Met OUX biedt de Open Universiteit een meer gestructureerd onderwijsaanbod met als kernaspecten minder vrijblijvendheid en meer binding. Dit nieuwe aanbod wordt naast het onderwijs met vrijheid van tijd, plaats en tempo aangeboden. U kunt dus kiezen tussen vrij studeren of in een vast tempo onder begeleiding van een tutor. De faculteit Natuurwetenschappen biedt zowel in de propedeuse als bij het begin van de master een OUX-programma aan. Deelname aan de OUX-propedeuse is mogelijk na afronding van de introductiecursus Aarde, mens en milieu. Inschrijving in het OUX-masterprogramma is mogelijk na toelating tot de master, dus na afronding van de bacheloropleiding of het schakelprogramma. Startmomenten zijn 1 september 2012 en 1 februari 2013. Zie verder in deze gids onder studiemogelijkheden.
4
Studeren aan de Open Universiteit Studeren aan de Open Universiteit betekent dat u de regie in eigen handen heeft. U bepaalt zelf uw studietempo en u bent niet gebonden aan een bepaalde locatie of colleges. Starten met studeren kan vrijwel op elk moment. Vooropleidings- of toelatingseisen voor het bestuderen van cursussen of het volgen van de bacheloropleiding worden niet gesteld. Voor het volgen van de masteropleiding gelden wel bepaalde voorwaarden. De minimum toelatingsleeftijd bij de Open Universiteit is 18 jaar.
Studiemateriaal Het studiemateriaal bestaat uit studieopdrachten en informatiebronnen. De studieopdrachten vindt u in het (elektronisch) werkboek. De informatiebronnen kunnen bestaan uit gedrukte cursusboeken, eventueel aangevuld met digitale informatiebronnen, cd-roms en multimediale programma’s, maar ook uit informatie die u zelfstandig verzamelt. Als student bij de Open Universiteit hebt u online toegang tot wetenschappelijke literatuur. De cursussen worden elektronisch begeleid via Studienet.
Startpakket Om kennis te kunnen maken met studeren aan de Open Universiteit, kunt u het beste starten met een zogenaamd Startpakket. U bestudeert dan de eerste twee modulen van de bacheloropleiding met uitgebreide begeleiding. In groepsbijeenkomsten komen naast inhoud ook zaken als een effectieve studieaanpak, planning, tentaminering en het gebruik van internet aan bod. Een startpakket geeft dus een goed beeld van wat u mag verwachten in het vervolg van uw studie en van de capaciteiten die u daar voor nodig heeft.
Onderwijs- en examenregeling (OER) Aan de basis van de bachelor-masteropleidingen staat de Onderwijs- en examenregeling (OER). Deze regeling wordt elk jaar door de Raad van Decanen vastgesteld na advies van de Commissie voor examens, de facultaire opleidingscommissies en de studentenraad. In deze regeling staan het onderwijsprogramma beschreven én de rechten en plichten van de student. Jaarlijks vanaf 1 juli worden cursussen volgens de nieuwe regeling aangeboden. Een belangrijk onderdeel daarvan zijn de Uitvoeringsregelingen waarin specifieke bepalingen voor elke opleiding zijn opgenomen. De integrale Onderwijs- en examenregeling en Uitvoeringsregelingen kunt u terug vinden op de website.
Vrijheid of structuur De wo-opleidingen van de Open Universiteit bestaan uit een vastgesteld programma waarbij een bepaalde volgorde van cursussen een volledige bachelor- of masteropleiding vormt. Het programma geeft een gedeelte vrij voor eigen invulling om een accent te kunnen leggen op uw persoonlijke interesse.
- Gemeenschappelijk deel: een groot aantal verplicht te volgen cursussen. - Gebonden keuzedeel: uit een vastgestelde groep cursussen kan een persoonlijke selectie gemaakt worden. - Vrije ruimte: uit het totale aanbod van cursussen kan een cursus worden ingebracht, dus niet specifiek uit het eigen opleidingsprogramma. Uitgesloten is hierbij de mogelijkheid van het inbrengen van een cursus uit een masteropleiding in een bacheloropleiding. - Aanschuifonderwijs: cursussen uit het aanbod van andere universiteiten kunnen worden ingebracht in de vrije ruimte van de bacheloropleiding én als keuzevak in de masteropleiding nadat de Facultaire toetsingscommissie hiervoor toestemming heeft gegeven.
Studiepunten en modulen De omvang van een cursus wordt uitgedrukt in modulen: een cursus bestaat dus uit één of meer modulen Een module heeft een waarde van 4,3 studiepunten en staat gelijk aan 100-120 studie-uren. Bacheloropleiding 42 modulen = 180 studiepunten - Propedeuse (14 modulen) - Postpropedeuse (28 modulen) Masteropleiding 14 modulen = 60 studiepunten.
Nederlands en Engels in de opleidingen Het cursusmateriaal bestaat grotendeels uit Nederlandstalige teksten. Ook de tentamens worden in de Nederlandse taal afgenomen. Maar in toenemende mate wordt er gebruik gemaakt van Engelstalig cursusmateriaal. Dit omdat bepaalde vakgebieden voornamelijk Engelstalig zijn of omdat het cursusonderwerp een internationale oriëntatie heeft. In de masteropleiding kan het aandeel Engels beduidend groter zijn dan in de bacheloropleiding. Op deze manier ontwikkelen studenten zich tot academici die in staat zijn te participeren in nationaal en internationaal wetenschappelijk onderwijs en onderzoek.
Studienet Studienet is de elektronische leeromgeving van de Open Universiteit. U studeert en communiceert met gebruikmaking van Studienet. Op Studienet blijft u op de hoogte van cursusgebonden informatie, u ontvangt studieopdrachten, uw uitwerkingen kunt u uploaden en u houdt contact met andere studenten en docenten via email en discussieforums. www.ou.nl/studienet
5
Studieaanbod Ons hele onderwijsaanbod wordt uitgebreid gepubliceerd op de website onder de noemer Studieaanbod. Per vakgebied wordt nauwkeurig de inhoud van de module of opleiding beschreven. Naast de inhoud staat tevens vermeld welke voorkennis gevraagd wordt en op welke manier de module wordt afgesloten. www.ou.nl/studieaanbod
Studieplanner Een goed studieresultaat behalen is natuurlijk het uiteindelijke doel van uw studie. Het is daarom raadzaam om efficiënt uw beschikbare studietijd in te plannen en een reëel tijdschema te maken. Hierbij spelen werk, privéleven en vakanties een rol. Voor een duidelijk overzicht kunt u op onze website de Studieplanner gebruiken. Als u een einddatum van een cursus invoert, ziet u direct hoeveel studieuren u per week hier voor nodig hebt. Wanneer u weet hoeveel studie-uren u per week kunt gaan besteden aan uw studie, wordt de datum zichtbaar waarop u tentamen kunt gaan afleggen. U kunt meerdere cursussen plannen én opslaan en rekening houden met vakanties. Het is ook mogelijk gebruik te maken van voorbeeldplanningen van de faculteit. www.ou.nl/studieplanner
Studiepad online Als u bezig bent met een bachelor- of masteropleiding worden uw studievorderingen bijgehouden in het Studieresultatensysteem (SRS). U kunt uw eigen studiepad volgen en een overzicht zien van het afgelegde, het lopende en het resterende studiepad. www.ou.nl/studiepad
Studiecoach en workshops Op de website Studiecoach staan tips en suggesties om uw kwaliteiten en studievaardigheden te verbeteren. Experts vertellen hoe u bepaalde problemen of studieobstakels kunt overwinnen. Ze geven advies over onderwerpen als Timemanagement, Mindmappen, Academisch schrijven, Presenteren, Ontspannen en nog veel meer. Er zijn zelftests en er is achtergrondinformatie die u nog eens rustig kunt nalezen. Over al deze onderwerpen worden ook workshops gegeven. Deze worden georganiseerd in de studiecentra zodat u ook medestudenten ontmoet. Inschrijven kan via de website Studiecoach. Voor mensen met een functiebeperking geven wij op Studiecoach informatie over de beste aanpak van een studie bij de Open Universiteit en welke voorzieningen er zijn. www.ou.nl/studiecoach
6
Studiemogelijkheden Natuurwetenschappen Er zijn verschillende manieren om te studeren bij de faculteit Natuurwetenschappen: u kunt cursussen volgen als onderdeel van een academische bachelor- of masteropleiding, als onderdeel van een focusopleiding, of u volgt een losse cursus. Waarvoor u kiest, hangt af van uw doelstelling en de tijd die u beschikbaar hebt. De programma’s van de bachelor- en masteropleiding komen elders in deze gids uitgebreid aan de orde.
Losse cursussen Het opfrissen en verdiepen van kennis en vaardigheden is een veelgehoord motief om te studeren bij de Open Universiteit. Voor dat doel kan het bestuderen van een of meer cursussen uit ons cursusaanbod toereikend zijn. Elke cursus vormt een afgerond geheel. Inschrijving voor een cursus geeft naast het cursusmateriaal ook recht op begeleiding en drie tentamenkansen. Na het succesvol afronden van de cursus ontvangt u een certificaat. Dit certificaat kan vrijstelling opleveren bij andere universiteiten of hogescholen. Voor een volledig overzicht van het cursusaanbod verwijzen we naar de cursusbeschrijvingen in deze gids.
Focusopleidingen Met een focusopleiding kunt u zich specialiseren in een onderwerp zonder een hele bachelor- of masteropleiding te volgen. U volgt een combinatie van samenhangende cursussen (drie of vier modulen) over een bepaald onderwerp. Na het succesvol afronden van de focusopleiding ontvangt u een focusdiploma. Daarmee toont u aan dat u in staat bent om cursussen op academisch niveau af te ronden. Meer informatie over focusopleidingen vindt u op www.ou.nl/focusopleiding.
Open Universiteit Extra - OUX Met OUX biedt de Open Universiteit een gestructureerd onderwijsaanbod met als kernaspecten minder vrijblijvendheid en meer binding. Dit aanbod wordt naast het onderwijs met vrijheid van tijd, plaats en tempo aangeboden. U kunt dus kiezen tussen vrij studeren of in een vast tempo onder begeleiding van een tutor. De faculteit Natuurwetenschappen biedt vanaf 1 september 2012 zowel in de bachelor als in de master één blok in OUX aan. Dit blok duurt één jaar, het bestaat uit vier modulen, vergt circa 400 uur studie en is opgebouwd uit bestaande cursussen. Alle studenten beginnen gelijktijdig met het blok en doen op dezelfde momenten tentamen. Aan het eind van elk blok is een herkansingsperiode. Per blok is er een tutor die studenten actief volgt en worden (al dan niet virtuele) bijeenkomsten georganiseerd. Ook worden er per blok deadlines vastgelegd. Als blijkt dat u een bepaalde deadline niet gehaald hebt, neemt de tutor contact met u op. Studenten die zich inschrijven voor een blok geven daarmee aan dat zij actief willen participeren en actief gevolgd willen worden. Met alle studenten die zich inschrijven voor OUX wordt contact opgenomen voor een elektronische of telefonische intake. www.ou.nl/oux
Open Bachelor Natuurwetenschappen Naast onze bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen kunt u ook kiezen voor een Open Bachelor-programma. Dit programma kenmerkt zich door zijn breedte; het bevat leerstof van tenminste twee faculteiten, bijvoorbeeld Natuurwetenschappen en Rechtswetenschappen. Het programma bestaat uit drie onderdelen: een facultair deel (dit is ongeveer 2/3 deel van het pakket), een verbredingpakket en de vrije ruimte (deze laatste twee vormen samen ongeveer 1/3 deel van het totale Open Bachelorprogramma). Een Open Bachelor heeft een hoofdrichting (in het voorbeeld cursussen van de faculteit Natuurwetenschappen, 27 modulen of 116,1 studiepunten), in combinatie met een verbredingpakket (in het voorbeeld cursussen van de faculteit Rechtswetenschappen, 10 modulen, 43 studiepunten). Daarnaast is er een vrije ruimte (5 modulen, 21,5 studiepunten) die, indien gewenst, kan worden gecombineerd met het verbredingpakket. Er zijn verschillende keuzemogelijkheden wat betreft studierichtingen en verbredingpakketten. www.ou.nl/openbachelor
7
Bèta-basiskennis bijspijkeren De Open Universiteit kent geen toegangseisen met betrekking tot voorkennis. Toch is het belangrijk dat u voldoende basiskennis heeft van de bètavakken. Dit is nodig om onze bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen met succes in de daarvoor aangegeven tijd te kunnen afronden.
Toetsen basiskennis bètavakken Basiskennis voor natuurkunde, scheikunde, biologie of wiskunde kunt u toetsen via een voortentamen op vwo-/havo-eindexamenniveau (zie hieronder). De basiskennis voor wiskunde kunt u ook toetsen via een online diagnostische toets en een diagnostische toets met multimediale terugkoppeling (thematisch gerangschikte vragen, theorie, praktijk en per vraag een video-opname met uitleg). www.ou.nl/nw >> onderwijs
Onvoldoende basiskennis? Wanneer u onvoldoende basiskennis hebt voor natuurkunde, scheikunde, biologie of wiskunde, kunt u zichzelf bijscholen via een intensief begeleide voorbereidingscursus (zie hieronder), of via zelfstudie. Wilt u via zelfstudie uw deficiënties in scheikunde en biologie wegwerken, dan kunt u hierbij de online kennisbanken van scheikunde en biologie gebruiken. http://portal.rdmc.ou.nl >> zoeken: kennisbanken Alle informatie voor het vaststellen en wegwerken van bètadeficiënties met de bijbehorende webpagina’s bij elkaar kunt u vinden op: www.ou.nl/nw >> Onderwijs >> Bètabasiskennis
Voorbereidingscursussen Met voorbereidingscursussen kunt u uw basiskennis bijspijkeren in natuurkunde, scheikunde, biologie, wiskunde A of wiskunde B. De voorbereidingscursussen worden op verschillende momenten in het jaar aangeboden. Ze worden in een aantal studiecentra van de Open Universiteit gegeven door ervaren docenten, als contactonderwijs. Het vak biologie kunt u ook grotendeels in de vorm van zelfstudie volgen, in combinatie met een virtuele klas en een beperkt aantal bijeenkomsten in Studiecentrum Utrecht. Voor alle cursussen geldt dat ze alleen van start gaan bij voldoende belangstelling. www.ou.nl/voorbereidingscursussen
Voortentamens Na het volgen van een voorbereidingscursus kunt u een zogenoemd voortentamen doen in het betreffende vak voor het behalen van een certificaat. Voor het volgen van een cursus van de Open Universiteit is een certificaat niet verplicht, maar andere hogescholen en universiteiten stellen wel toelatingseisen wat betreft vooropleiding. Een aantal, met name bio/medische opleidingen aan universiteiten en hogescholen bepalen op basis van deze voortentamens of een student tot de opleiding kan worden toegelaten, ondanks een deficiënt vwo/havo vakkenpakket.
Programma voorbereidingscursussen Richtlijn bij het samenstellen van het cursusprogramma is dat u zo nodig vier bètavakken kunt volgen binnen een studiejaar zonder dat er sprake is van een overladen studieprogramma. De programmering is zodanig dat u in het najaar en in het voorjaar telkens twee cursussen tegelijk kunt volgen, en in de zomer één (intensieve) cursus. Als u een persoonlijk advies wilt over het door u te volgen cursusprogramma, kunt u dit aangeven via het vraagformulier op www.ou.nl/voorbereidingscursussen. Via deze site kunt u ook de Folder Voorbereidingscursussen aanvragen en de flyer met het programma van de voorbereidingscursussen van zomer 2012 tot en met zomer 2013.
Centrale Commissie Voortentamen De verantwoordelijkheid voor de inhoud en de beoordeling van de voortentamens Biologie, Natuurkunde, Scheikunde, Wiskunde A en Wiskunde B ligt bij de Centrale Commissies Voortentamen, waarvan er een is voor ieder vak. Leden van de commissies zijn vertegenwoordigers van de universiteiten en hogescholen die de voortentamens accepteren en de betreffende studenten toelaten tot de opleidingen. Het secretariaat van de commissies is ondergebracht bij de Open Universiteit, faculteiten Natuurwetenschappen en Informatica. De Open Universiteit organiseert de afname van de voortentamens. www.ou.nl/voortentamens
8
Focusopleidingen Milieu-natuurwetenschappen (3 tot 4 modulen)
Met een focusopleiding kunt u zich specialiseren in een onderwerp zonder een hele bachelor- of masteropleiding te volgen. U volgt een combinatie van samenhangende cursussen over een bepaald onderwerp. Na het succesvol afronden van de focusopleiding ontvangt u een focusdiploma. Daarmee toont u aan dat u in staat bent om cursussen op academisch niveau af te ronden.
Focusopleiding Mens en milieu Cursussen
modulen
Aarde, mens en milieu
2
Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling
2
Totaal
4
Docenten: dr.ir. Joop de Kraker en dr. Frank van Belleghem
Focusopleiding Duurzamer produceren Cursussen
modulen
Duurzaam ondernemen
1
Energy Analysis
1
Environmentally Improved Production
1
Totaal
3
Docenten: dr. MariĂŤtte van Huijstee en dr. Wlfried Ivens
Focusopleiding Milieubeleid en omgevingsvraagstukken Cursussen
modulen
Milieubeleid: theorie en praktijk
1
Omgevingsbeleid: analyse, evaluatie, ontwerp
2
Totaal
3
Docenten: drs. Wessel Slot en dr.ir. Willemijn Tuinstra
Focusopleiding Voeding en gezondheid Cursussen
modulen
Gezondheid in perspectief
1
Voeding en gezondheid
1
Voedselveiligheid
1
Totaal
3
Docenten: dr.ir. Lily Fredrix en dr. Raymond Niesink
9
Bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen (42 modulen)
De bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen heeft een kern die voor alle studenten hetzelfde is. Daarnaast kan een student zijn eigen studietraject profileren in de richting van milieu-natuurwetenschappen, beleid of gezondheid. Dat kan via gerichte keuzes binnen cursussen, invullen van vrije ruimte en aanschuifonderwijs, en keuze van het afstudeerproject. Voor het volledige overzicht van de bacheloropleiding verwijzen we naar het opleidingsschema vanaf pagina 13.
Propedeuse De propedeuse kenmerkt zich door een ge誰ntegreerd natuurwetenschappelijk perspectief op het systeem aarde en de verstoringen in de relatie tussen milieu en samenleving. Daarnaast is er een disciplinaire verdieping in biologie, geologie, natuurkunde en scheikunde.
Startpakket De propedeuse begint met het startpakket Aarde, mens en milieu. Onderdeel van het startpakket is een serie van begeleidingsbijeenkomsten. Deze serie van begeleidingsbijeenkomsten start twee keer per jaar, in september en januari/februari, met een bijeenkomst in Arnhem voor de Nederlandse studenten en in Antwerpen of Gent voor de Vlaamse studenten. In de daarop volgende groepsbijeenkomsten komen naast de inhoud van de cursus ook studieaanpak en -planning, tentaminering en communicatiemogelijkheden via onze elektronische leeromgeving aan de orde. Na het volgen van de startcursus heeft u voldoende bagage om een afgewogen besluit te nemen over het vervolg van uw studie.
Practicum Aan het eind van de propedeuse doet u ervaring op met natuurwetenschappelijke experimenten in het Ge誰ntegreerd practicum natuurwetenschappen.
Planning van de propedeuse De omvang van de propedeuse is 14 modulen, inclusief twee modulen voor het startpakket. U kunt de verschillende modulen in uw eigen tempo bestuderen. Wanneer u gebruik wilt maken van de geboden begeleiding en tentamenmomenten, moet u daarmee bij de planning rekening houden. In het onderstaande schema vindt u een advies voor de meest geschikte volgorde voor de cursussen in de propedeuse Milieu-natuurwetenschappen, ervan uitgaande dat u geen vrijstellingen heeft. Uw persoonlijke studieplanning is uiteraard afhankelijk van uw beschikbare tijd. In het schema zijn de maanden aangegeven waarin u kunt starten met de betreffende cursus. De startmogelijkheden zijn zo gekozen dat u de begeleiding op de landelijke dagen kunt volgen (zie onder studiebegeleiding). In de planning is ook gelet op cursussen met een vaste tentamendatum. Met behulp van de Studieplanner kunt u uw eigen planning bepalen. www.ou.nl/studieplanner U kunt echter ook kiezen voor een vastgelegd studietraject in het programma van de Open Universiteit Extra (OUX), zoals beschreven onder studiemogelijkheden. U volgt dan vier modulen per jaar in een vast studietempo.
10
Studietempo van vijf tot zes modulen per jaar Wanneer u vijf tot zes modulen per jaar bestudeert, kunt u de propedeuse in tweeënhalf tot drie jaar afronden. Starten in september bij vijf tot zes modulen per jaar
1e jaar
2e jaar
3e jaar
september
Aarde, mens en milieu: introductie in de milieu-natuurwetenschappen (startpakket)
januari/ februari
Levenswetenschappen 1: evolutie
maart
Natuurkunde voor milieuwetenschappen
mei
Levenswetenschappen 2: fysiologie
september
Geologie rondom plaattektoniek
januari/ februari
Scheikunde voor milieuwetenschappen 1 en 2
april
Gegevens en gevolgtrekkingen
juni
Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling
oktober
Geïntegreerd practicum natuurwetenschappen
Starten in februari bij vijf tot zes modulen per jaar
1e jaar
februari
Aarde, mens en milieu: introductie in de milieu-natuurwetenschappen (startpakket)
september
Geologie rondom plaattektoniek
2e jaar
februari
Levenswetenschappen 1: evolutie
maart
Natuurkunde
mei
Levenswetenschappen 2: fysiologie
september
Gegevens en gevolgtrekkingen
februari
Scheikunde voor milieuwetenschappen 1 en 2
mei
Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling
september
Geïntegreerd practicum natuurwetenschappen
3e jaar
Postpropedeuse In de postpropedeuse ligt het accent op de milieuproblematiek. Hierbij worden in een evenwichtige verhouding drie kennisdomeinen aangeboden die voor een breed georiënteerde milieuprofessional van belang zijn: natuurwetenschappen, beleid en gezondheid. Naast vakkennis doet u in de postpropedeuse ook academische vaardigheden op, zoals logisch denken en redeneren, literatuuronderzoek, rapporteren en presenteren. Daarnaast hebt u in deze fase ruimte die u naar keuze kunt invullen met cursussen van de Open Universiteit of aanschuifonderwijs bij een andere universiteit. De afsluiting van de bacheloropleiding bestaat uit een project binnen het competentiegericht virtueel milieuadviesbureau waarin opgedane kennis, inzicht en vaardigheden toegepast worden op reële opdrachten.
Blok A De (verplichte) kern van de postpropedeuse bevat een gebonden keuzeblok met een omvang van 12 modulen (blok A). Bij het invullen van dit blok kunt u kiezen uit 14 modulen. Dit keuzeblok biedt een brede milieuwetenschappelijke basis, met een evenwichtige verhouding van natuur-, beleids- en gezondheidswetenschappelijke aspecten. De studeervolgorde van deze cursussen is vooral bepaald door voorkennisniveau, start- en begeleidingsdata en
tentamendata. Geschikte cursussen om dit blok mee te beginnen zijn met name ‘Milieubeleid’ of ‘Gezondheid in perspectief’ (beide met startdag in september). Ook de cursussen ‘Ecosystems’ en ‘Gedrag en effecten van contaminanten’ zijn na de propedeuse met relatief weinig voorkennis te volgen. Bij vragen over de geschikte studeervolgorde kan de mentor adviseren.
Blok B Daarnaast is er een tweede gebonden keuzeblok met een omvang van 3 modulen (blok B). Dit blok kan op een beperkt aantal terreinen verdieping bieden. Bij het invullen van dit blok kunt u kiezen uit 12 modulen.
Vrije ruimte De postpropedeuse heeft een vrije ruimte met een omvang van 5 modulen.
Academische vaardigheden De cursus Academische vaardigheden milieuwetenschappen (1 module) is een verplicht onderdeel van de postpropedeuse. Met deze cursus kunt u het beste zo vroeg mogelijk na de propedeuse beginnen. De cursus bestaat uit opdrachten die u kunt spreiden over het gehele bachelortraject (zie de jaarlijkse handleiding).
11
Eindopdracht U sluit uw bacheloropleiding af met een eindopdracht. De bacheloreindopdracht is geïntegreerd in de cursus ‘Virtueel milieuadviesbureau’ (VMAB, N5021n). In deze cursus combineert u het leren onderzoeken met het werken als milieuprofessional. Daarvoor werkt u projectmatig aan onderzoeksopdrachten van externe opdrachtgevers uit het milieuwerkveld in het virtueel milieuadviesbureau: InCompany Milieuadvies. Het bureau is virtueel, dat wil zeggen dat u de opdrachten grotendeels vanuit huis kunt doen met gebruik van een internetverbinding. De omvang van dit laatste onderdeel is afhankelijk van eventueel verkregen vrijstellingen en bedraagt minimaal 3 en maximaal 7 modulen.
Omvang In totaal omvat de bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen 42 modulen: 14 voor de propedeuse en 28 voor de post-propedeuse. Dit komt overeen met een totale studiebelasting van 4000 tot 5000 uren. In de praktijk hangt de studieduur af van de individuele leersnelheid en de beschikbare tijd. Bij een gemiddelde van 6 modulen per jaar kunt u de propedeuse in tweeënhalf jaar afronden en de postpropedeuse in vierenhalf jaar. Als u eerder een hbo- of wo-studie geheel of gedeeltelijk hebt gevolgd, kunt u vrijstelling vragen. Elk vrijstellingsverzoek wordt individueel beoordeeld. Voor studenten die beschikken over een in overleg met de faculteit vastgesteld cursustraject is het uitgangspunt dat er geen studiepunten verloren gaan. Reeds bestelde (al dan niet afgeronde) cursussen uit het traject, die niet meer in de opleiding zitten kunnen achtereenvolgens worden ingebracht in 1) de vrije ruimte, als die is opgevuld, dan 2) het gebonden keuzeblok B, als die is opgevuld, dan 3) het gebonden keuzeblok A. Als dan nog niet alle cursussen zijn ondergebracht, is een individuele regeling van de Facultaire toelatingscommissie noodzakelijk.
Titel Na het behalen van het diploma van de bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen mag u de titel BSc (Bachelor of Science) voeren. U bent dan ook al een heel eind op weg naar de mastertitel: MSc (Master of Science). Deze titel kunt u verwerven door het volgen van de éénjarige (bij voltijds studeren) masteropleiding Milieuwetenschappen.
12
Opleidingsschema bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen code
titel
modulen
begeleidingsvorm
tentamenvorm
tentamendata sept ‘12 - aug ‘13
blz.
Propedeuse N14112
Aarde, mens en milieu - introductie in de milieu- natuurwetenschappen
2
groepsbijeenkomsten regionaal contactpersoon
schriftelijk (ov)
29-1, 9-4, 25-6, 27-8
30
N13121
Levenswetenschappen 1: evolutie
1
standaard, landelijke dag, virtuele groepsbijeenkomsten
schriftelijk (ov)
12-11, 10-4, 26-8
42
N06221
Levenswetenschappen 2: fysiologie
1
standaard, landelijke dag virtuele groepsbijeenkomsten
schriftelijk (ov)
30-1, 26-6, 28-8
42
N04132
Geologie rondom plaattektoniek (in aanbod 1-11-2012)
2
standaard, landelijke dag
CBI (mc)
volgens afspraak
40
N47111
Scheikunde voor milieuwetenschappen 1
1
standaard, landelijke dag, virtuele klas
CBG (mc+ov)
28-1, 24-6, 27-8
47
N48111
Scheikunde voor milieuwetenschappen 2
1
standaard, landelijke dag, virtuele klas
CBG (mc) + opdracht
29-1, 9-4, 28-8 volgens afspraak
48
N49111
Wiskunde voor milieuwetenschappen
1
standaard, landelijke dag
CBG (ov)
30-1, 10-4, 26-8
53
N11111
Natuurkunde voor milieuwetenschappen (in aanbod per 1-2-2013)
1
standaard, landelijke dag
CBI
volgens afspraak
44
N99111
Geïntegreerd practicum natuurwetenschappen
1
7 verplichte dagen in Wageningen
practicum
volgens afspraak
38
N03221
Gegevens en gevolgtrekkingen
1
standaard
schriftelijk (mc)
13-11, 28-1, 4-4, 26-8
38
N07132
Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling
2
standaard, regionaal contactpersoon
opdracht
volgens afspraak
43
1
groepsbijeenkomsten
opdrachten
zie rooster bij cursusmateriaal
31
Postpropedeuse (28 modulen) Basisbachelor N61311
Academische vaardigheden milieuwetenschappen
Gebonden keuzeblok A (eis 12 modulen uit 14) N01211
Duurzaam ondernemen
1
standaard, landelijke dag
opdracht
volgens afspraak
33
N13211
Ecosystems and Human Well-being
1
standaard, landelijke dag
opdracht
volgens afspraak
34
N15241
Milieubeleid: theorie en praktijk
1
standaard, startbijeenkomst (verplicht)
opdracht
volgens afspraak
43
N23212
Omgevingsbeleid: analyse, evaluatie, ontwerp
2
standaard, landelijke dag
opdracht
volgens afspraak
45
N25211
Environmentally Improved Production
1
standaard, landelijke dag
schriftelijk (ov) + opdracht
29-1, 9-4, 27-8 volgens afspraak
35
N29211
Bodem en water: een stroomgebiedbenadering
1
standaard, landelijke dag
CBG (mc+ov)
14-11, 29-1, 25-6
33
N30321
Voedselveiligheid
1
standaard, landelijke dag
opdracht
volgens afspraak
52
N39211
Gezondheid in perspectief
1
standaard, startbijeenkomst in september (verplicht)
opdracht
volgens afspraak
40
N42112
Organismen in hun omgeving: toxicologie en afweersystemen
2
standaard, landelijke dag
CBI + opdracht
volgens afspraak
46
N43211
Gedrag en effecten van contaminanten: een introductie in de milieuchemie
1
standaard, landelijke dag
schriftelijk (mc+ov)
28-1, 8-4, 26-8
37
N45211
Energy Analysis
1
standaard, landelijke dag
opdracht
volgens afspraak
34
C51211
Schrijfpracticum 2: academisch schrijven
1
standaard
opdracht
volgens afspraak
48
Gebonden keuzeblok B (eis 3 modulen uit 12) N04211
Natuurwetenschappelijke modellen
1
standaard, landelijke dag
opdracht
volgens afspraak
44
N08311
Voeding en gezondheid
1
standaard, landelijke dag
opdracht
volgens afspraak
51
N14211
Geologie rondom ijstijden
1
standaard, landelijke dag
schriftelijk (mc)
10-4, 26-6, 28-8
39
N32221
Gedragsbiologie
1
standaard, landelijke dag
opdracht
volgens afspraak
37
N34212
Biologie van cellen
2
standaard, landelijke dag
schriftelijk (mc)
12-11, 30-1, 24-6
32
13
code
titel
modulen
begeleidingsvorm
tentamenvorm
tentamendata sept ‘12 - aug ‘13
blz.
N35231
Geo Information Systems (GIS)
1
elektronisch, landelijke dag
schriftelijk (mc+ov)
12-11, 30-1, 24-6
39
B53321
Beleidsadvisering
1
standaard
opdracht
volgens afspraak
B29121
Politicologie
1
standaard
CBI (mc)
volgens afspraak
46
C01221
Wetenschapsleer
1
landelijke studiedag
CBI (mc)
volgens afspraak
52
S25211
Inleiding in de neuropsychologie en psychofarmacologie
1
standaard
CBI (mc)
volgens afspraak
41
S60331
Inleiding in de gezondheidspsychologie
1
standaard
CBI (mc)
volgens afspraak
41
7 groepsbijeenkomsten
opdracht
volgens afspraak
50
Eindbachelor -
Vrije ruimte
5
N5021N
Virtueel milieuadviesbureau (waarvan 3 modulen geïntegreerde eindopdracht)
3-7
Landelijke dagen Landelijke dag eerste semester zaterdag 6 oktober 2012 studiecentrum Utrecht
Landelijke dag Levenswetenschappen zaterdag 16 maart 2013 studiecentrum Utrecht
Begeleiding voor de volgende cursussen: - Duurzaam ondernemen - Energy Analysis - Environmentally Improved Production - Environmental Problems – crossing boundaries between science, policy and society - Gedrag en effecten van contaminanten - Milieubeleid: theorie en praktijk - Omgevingsbeleid: analyse, evaluatie, ontwerp - Organismen in hun omgeving: toxicologie en afweersystemen
Begeleiding voor de volgende cursussen: - Basiscursus scheikunde: van analyse tot synthese - Biologie van cellen - Ecosystems and Human Well-being - Gedragsbiologie - Levenswetenschappen 1: evolutie - Levenswetenschappen 2: fysiologie - Natuurwetenschappelijke modellen - Scheikunde voor milieuwetenschappen 1 en 2 - Voedselveiligheid - Voeding en gezondheid
Landelijke dag Aardwetenschappen zaterdag 1 december 2012 studiecentrum Utrecht Begeleiding voor de volgende cursussen: - Bodem en water - Geo Information Systems (GIS) - Geologie rondom plaattektoniek - Geologie rondom ijstijden - Natuurkunde - Remote Sensing: basics and environmental applications - Wiskunde voor milieuwetenschappen
14
Masteropleiding Milieuwetenschappen (14 modulen)
De masteropleiding Milieuwetenschappen biedt integratie van kennis, inzicht en vaardigheden. U studeert volgens een individueel vastgesteld traject rond een zelf gekozen milieuwetenschappelijk onderzoek. Als afgestudeerde kunt u zelfstandig wetenschappelijk onderzoek verrichten of wetenschappelijke kennis gebruiken voor toepassingen in de praktijk. Het opleidingsschema van de masteropleiding vindt u op pag.16.
Studietraject Het studietraject stelt u samen in overleg met de faculteit. Uitgangspunt daarbij zijn uw persoonlijke leerdoelen en situatie, en de kennis en vaardigheden die u al verworven hebt. Het afstudeeronderzoek staat centraal. Dit beslaat - inclusief het schrijven van het onderzoeksvoorstel - 8 van de in totaal 14 modulen. Van de overige 6 modulen vult u er twee in met specifieke cursussen ter voorbereiding op het afstudeeronderzoek: dit is het individueel blok. De andere vier modulen zijn verplicht voor alle masterstudenten. Deze cursussen richten zich ondermeer op internationaal samenwerkend leren en op het publiceren van uw afstudeeronderzoek. Bij aanvang van het masterprogramma kunt u kiezen voor een vastgelegd studietraject in het programma van de Open Universiteit Extra (OUX), zoals beschreven onder studiemogelijkheden. U volgt dan vier modulen per jaar in een vast studietempo en onder begeleiding van een tutor.
Afstudeerplek Het afstudeeronderzoek vindt plaats bij een kennisinstituut (zoals TNO, RIVM, RIZA, Alterra), een onderzoeksgroep van een universiteit, een overheidsorganisatie (Rijkswaterstaat, Provincie), een milieuorganisatie of een bedrijf. Vaak is het mogelijk het afstudeeronderzoek bij de eigen werkgever uit te voeren, soms ook in het buitenland. Bij het afstudeeronderzoek wordt u begeleid door een docent of hoogleraar van de Open Universiteit en door een deskundige op de afstudeerplek. Ook de faculteit Natuurwetenschappen biedt studenten van de masteropleiding de mogelijkheid om hun afstudeeronderzoek uit te voeren bij wetenschappelijke stafleden van de faculteit. De op dit moment beschikbare onderwerpen worden gepubliceerd op onze website. www.ou.nl/nw
Toelatingseisen Toelating tot de masteropleiding Milieuwetenschappen is afhankelijk van uw vooropleiding. Deze toelating is: - rechtstreeks na een afgeronde wo-bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen - via een verkorte bacheloropleiding (bij de Open Universiteit) na een verwante hbo-opleiding, ook als deze niet is afgerond. De mate waarin de vooropleiding verwant en afgerond is, bepaalt de omvang van het resterend studiepad. - via een schakelprogramma na een natuurwetenschappelijke, bestuurskundige of beleidswetenschappelijke wo-opleiding (drs. of MSc). Dit schakelprogramma bestaat uit een beperkt aantal cursussen als aanvulling op uw vooropleiding.
Mastercommunity Op Studienet is – speciaal voor masterstudenten – een mastercommunity ingericht. Op deze plek staat alle informatie over de masteropleiding bij elkaar. De site biedt een extra mogelijkheid voor contact met medestudenten en docenten. Studenten die zijn ingeschreven voor een van de mastercursussen zijn automatisch toegelaten. De mastermentor regelt de toelating voor studenten die de masterintake hebben gedaan. Studenten die in de eindfase van de bachelor zijn en belangstelling hebben voor de masteropleiding, kunnen bij het mastermentoraat toegang vragen als gast. U kunt dan alvast rondneuzen op de site. www.ou.nl/nw >> onderwijs
15
Masterdag Voor alle studenten die de masteropleiding Milieuwetenschappen volgen, dan wel het schakelprogramma voorafgaand aan deze opleiding, wordt één keer per jaar een Masterdag georganiseerd in studiecentrum Utrecht, dit jaar op zaterdag 1 juni 2013. Deze Masterdag zal ingevuld worden met presentaties van studenten over hun onderzoeksvoorstel of onderzoeksresultaten, met een lezing (door een docent) over onderzoek dat aan de faculteit Natuurwetenschappen wordt verricht of met een lezing door een gastspreker, met informatie over de masteropleiding en begeleiding van mastercursussen. Het is vooral ook een dag waar masterstudenten en -docenten elkaar ontmoeten en motiveren.
Tijdens deze intake kunnen afstudeeronderwerp en eventuele afstudeerplek al wat concreter worden. U krijgt dan een begeleider van de Open Universiteit toegewezen voor de afstudeeropdracht. Dat is een docent van de faculteit Natuurwetenschappen die goed past bij het beoogde onderwerp van uw onderzoek. Bij de intake kan – afhankelijk van uw afstudeeronderwerp – ook uw voorlopig studietraject worden vastgesteld. Met de cursussen van dit traject kunt u beginnen voorafgaand aan het afstudeeronderzoek. Op onze website vindt u meer informatie over de intakeprocedure, alsook het in te vullen formulier. www.ou.nl/nw
Eénjarige master
Masterintake Als u daadwerkelijk besluit om de masteropleiding te volgen, begint u met de masterintake. Hiertoe vult u een digitaal intakeformulier in, waarin naast vooropleiding en ervaring vooral ook wensen en mogelijkheden ten aanzien van het afstudeeronderzoek geïnventariseerd worden. Op grond van dit formulier vindt overleg plaats met de intakedocent.
De studieduur hangt af van het individuele studietempo en de beschikbare tijd. Uitgaande van een gemiddelde van 6 modulen per jaar, kunt u de masteropleiding in tweeënhalf jaar afronden. Of in één jaar bij voltijds studeren.
Titel Als afgestudeerde van de masteropleiding Milieuwetenschappen mag u de titel MSc (Master of Science) voeren.
Opleidingsschema masteropleiding Milieuwetenschappen code
titel
modulen
begeleidingsvorm
tentamenvorm
tentamendata sept ‘12 - aug ‘13
Verplicht blok N19311
Principles on Environmental Sciences
1
standaard
opdracht
volgens afspraak
N31211
European Virtual Seminar on Sustainable Development
1
standaard
opdracht
volgens afspraak
N44311
Environmental problems: crossing boundaries between science, policy and society
1
standaard
opdracht
volgens afspraak
Individueel blok voorbereiding afstudeeronderzoek, 2 modulen, waarvan aanbevolen: N12311
European Union, Governance and Sustainability (in aanbod 1-11-2012)
1
standaard
opdracht
volgens afspraak
Afstudeertraject
16
N87311
Onderzoeksvoorstel MSc Milieuwetenschappen
1
individueel
opdracht
volgens afspraak
N87318
Afstudeeronderzoek MSc Milieuwetenschappen
7
individueel
opdracht
volgens afspraak
N41311
Scientific and Professional Publishing on Environment and Sustainability (feb tot juni)
1
elektronisch
opdracht
volgens afspraak
blz.
Onderzoek bij de faculteit Natuurwetenschappen De faculteit Natuurwetenschappen biedt niet alleen onderwijs aan, maar verricht ook onderzoek. Onder de noemer ‘Naar een duurzame samenleving: verkennen - leren - sturen’ richt het facultaire onderzoek zich op complexe milieuvraagstukken in de context van duurzame ontwikkeling.
Onderzoeksthema’s Binnen het brede domein van duurzame ontwikkeling zijn drie benaderingen van milieuproblemen uitgekozen als onderzoeksthema’s: verkennen, leren en sturen. Deze drie benaderingen zijn nodig voor het succesvol omgaan met complexe milieuproblemen, dat wil zeggen, voor het bereiken van duurzame, houdbare oplossingen. Daarnaast verrichten een aantal medewerkers ook experimenteel milieu-natuurwetenschappelijk onderzoek in samenwerking met andere universiteiten en onderzoeksinstellingen.
Masteronderzoek De faculteit Natuurwetenschappen biedt studenten van de masteropleiding Milieuwetenschappen de mogelijkheid om hun afstudeeronderzoek uit te voeren bij wetenschappelijke-stafleden van de faculteit.
Promoveren als buitenpromovendus Wilt u promoveren op een onderzoek in de milieu-natuurwetenschappen of milieumaatschappijwetenschappen? En wilt u dat doen naast of in combinatie met uw werk? Dan kan dat als buitenpromovendus bij de faculteit Natuurwetenschappen. Als buitenpromovendus doet u onderzoek naar een zelfgekozen onderwerp onder begeleiding van een hoogleraar van de faculteit.
Samenhang van onderzoek en onderwijs Het beleid van de Open Universiteit om onderzoek met onderwijs optimaal te verweven, wordt door de faculteit Natuurwetenschappen gerealiseerd op meerdere sporen: - Bij de cursusontwikkeling zijn vooraanstaande onderzoekers van andere onderzoeksinstellingen betrokken als auteurs en externe referenten. Daarnaast wordt het eigen facultair onderzoek betrokken in de cursusontwikkeling en gepresenteerd op begeleidingsbijeenkomsten. - Binnen het onderzoeksthema ‘leren’ vindt een systematische evaluatie, verbetering en ontwikkeling van nieuwe leeromgevingen plaats. Dit draagt in hoge mate bij aan de volgens de onderwijsvisitatiecommissie excellente kwaliteit van de leermaterialen en de elektronische leeromgeving. - Het onderwijs bij de faculteit wordt ontwikkeld en verzorgd door stafleden die zelf actief zijn in onderzoek, hetzij in het facultair onderzoek, hetzij bij een andere werkgever. Publiceren over afstudeeronderzoek wordt gestimuleerd en vindt regelmatig plaats. - De onderzoekscompetentie is één van de drie hoofdcompetenties die ontwikkeld worden in zowel de bachelor- als de masteropleiding door structurele aandacht voor onderzoeksvaardigheden in doorlopende lijnen in het curriculum. Meer informatie over onderzoek vindt u via www.ou.nl/nw
17
Studiebegeleiding, docenten en mentoren Studeren aan de Open Universiteit wordt ook wel aangeduid als ‘begeleide zelfstudie’. Er zijn diverse vormen van begeleiding die bij de opleidingen van de faculteit Natuurwetenschappen gehanteerd worden. In het opleidingsschema en op de cursussite wordt aandacht besteed aan deze begeleiding. Hieronder vindt u in het kort de verschillende vormen van begeleiding.
Mentoraat
Virtuele groepsbijeenkomsten
Als student van de faculteit Natuurwetenschappen krijgt u ondersteuning van een mentor. De rol van mentor wordt vervuld door een docent. De mentor adviseert en bemiddelt bij het samenstellen en plannen van een studiepad en kan helpen bij het oplossen van studieproblemen. Dat gebeurt telefonisch, per e-mail of tijdens een faceto-face-gesprek. Wanneer de problemen het gevolg zijn van regels of procedures bij de Open Universiteit, kan de mentor binnen de organisatie naar een oplossing zoeken. Het mentoraat wordt aan iedere student aangeboden, zowel in de bachelor- als in de masteropleiding. Aan het begin van de bacheloropleiding, bij de starterscursus, krijgt u op grond van uw regio een mentor toegewezen. Meestal houdt u deze mentor tijdens uw verdere bacheloropleiding. Als u aan het eind van de bachelorstudie de masterintake hebt gedaan, komt u in het mastermentoraat. De mastermentoren bewaken het proces tussen intake en afstuderen in de master. www.ou.nl/nw >> Onderwijs
Bij sommigen cursussen zijn de bijeenkomsten geheel elektronisch in een zogenaamde virtuele klas. U volgt dan vanuit u eigen huis een werkcollege samen met de docent en andere studenten vanaf uw eigen computer.
Elektronische begeleiding
Individuele begeleiding in de afstudeerfase
Alle cursussen van de faculteit Natuurwetenschappen worden begeleid via een online leeromgeving, studietaken op internet, nieuwsfora en e-mail. Indien van toepassing worden studenten vanuit deze website geleid naar een specifieke elektronische leeromgeving.
In de afstudeerfase krijgt u bij stage, practica en scriptie, individuele begeleiding. U maakt hierover samen met uw begeleider afspraken.
Standaardbegeleiding Iedere cursus heeft een studiebegeleider bij wie u in beperkte mate terecht kunt voor inhoudelijke vragen over een cursus. Dit kan telefonisch of via e-mail. Op de cursussite staat per cursus de begeleider vermeld. In de elektronische leeromgeving kunt u via de discussiegroep vragen stellen aan medestudenten en begeleiders/docenten.
Groepsbijeenkomsten Bij een aantal cursussen worden (soms verplichte) groepsbijeenkomsten georganiseerd. Deze vinden meestal plaats in de avonduren of op zaterdag in de studiecentra. Afhankelijk van de cursus worden de bijeenkomsten in één of meer studiecentra georganiseerd. Tijdens de bijeenkomsten gaat u samen met de cursusbegeleider en medestudenten dieper in op de leerstof en bereidt u zich voor op het tentamen. Na inschrijving voor een cursus waarbij groepsbegeleiding gegeven wordt, ontvangt u per brief informatie, inclusief de aanmeldingsprocedure. Zie ook de cursussite.
18
Landelijke dagen Bij een aantal cursussen wordt een landelijke dag georganiseerd in studiecentrum Utrecht: zie pag. 14 en het rooster voor groepsbegeleiding dat per semester verschijnt. Het ochtendprogramma van deze dagen is opgezet rond een actueel thema met een deskundige spreker en workshops over het betreffende vakgebied. Gezocht wordt naar een thema dat raakvlakken heeft met zoveel mogelijk van de cursussen waarin begeleiding geboden wordt in de namiddag van deze dag. Als u bent ingeschreven voor een cursus waarbij landelijke dagen worden georganiseerd, ontvangt u per mail informatie. Zodra het programma bekend is van een landelijke dag vindt u dit op Studienet en op www.ou.nl/nw, onder de nieuwsrubriek. Daar staat ook hoe u zich kunt aanmelden.
Wijzigingen in studiebegeleiding Op Studienet treft u de meest recente wijzigingen van data, locaties en spreekuurtijden van de begeleider van de cursus aan. U wordt ook in de rubriek Studiebegeleiding in Modulair van deze wijzigingen op de hoogte gehouden. Raadpleeg daarom ook deze rubriek.
Bereikbaarheid voor studenten De faculteit Natuurwetenschappen streeft naar optimale bereikbaarheid. Zo ontvangt u binnen twee werkdagen een reactie op uw mail, tenzij de betreffende medewerker nadrukkelijk anders heeft vermeld (bijvoorbeeld in verband met een deeltijdaanstelling). Als de reactie volgens u niet tijdig of adequaat is, kunt u dit melden bij het secretariaat T +31 (0)45 - 576 2788 of E nw.sec@ou.nl. Wij nemen dan contact met u op.
Docenten ir. Ton Baltissen
prof. dr. Carolien Kroeze
dr. Johan van Rhijn
ton.baltissen@ou.nl
carolienkroeze@ou.nl
ma t/m vr 09.00-17.00 uur privé 059 - 845 17 93 johan.vanrhijn@ou.nl
dr. Ron Cörvers
ir. Angelique Lansu
drs. Wessel Slot
ron.corvers@ou.nl
ma, di, do, vr 09.00-17.00 uur
wessel.slot@ou.nl
Heerlen 045 - 576 28 08 angelique.lansu@ou.nl
prof. dr. Rietje van Dam
dr. Ansje Löhr
drs. Guido Timmermans
rietje.vandam-mieras@ou.nl
ma t/m vr 09.00-17.00 uur
di en vr 09.00-13.00 uur
Heerlen 045 - 576 28 35
wo 09.00-17.00 uur
ansje.lohr@ou.nl
do 13.00 - 17.00 uur Heerlen 045 - 576 27 35 guido.timmermans@ou.nl
dr. Rinus van Herpen
dr. Raymond Niesink
do 14.00-18.00 uur
rniesink@wish.net
dr. ir. Willemijn Tuinstra
sc Nijmegen 024 - 361 20 00
ma 09.00 - 17.00 uur
rinus.vanherpen@ou.nl
Heerlen 045 - 576 27 35 willemijn.tuinstra@ou.nl
dr. Mariëtte van Huijstee
prof. dr. Paquita Pérez
wo 18.00-21.00 uur
paquita.perez@ou.nl
dr. Daisy Tysmans
Amsterdam: 020 - 5788411
ma t/m vr 09.00-17.00 uur
mariette.vanhuijstee@ou.nl
Heerlen 045 - 576 21 94 daisy.tysmans@ou.nl
dr. Wilfried Ivens
prof. dr. Ad Ragas
ma t/m wo, vr 09.00-16.30 uur
ad.ragas@ou.nl
dr. Pieter Valkering
Heerlen 045 - 576 27 07
di en vr 09.00 - 17.00 uur
wilfried.ivens@ou.nl
Heerlen 045 - 576 23 64 pieter.valkering@ou.nl
dr. ir. Joop de Kraker ma t/m do 09.00-17.00 uur Heerlen 045 - 576 24 55 joop.dekraker@ou.nl
19
Mentoren (tevens docent) dr. Frank van Belleghem
dr. Dennis Uit de Weerd
ma t/m wo 09.00-17.00 uur
di en do 09.00-17.00 uur
Heerlen 045 - 576 25 68
sc Zwolle 038 - 429 76 17
frank.vanbelleghem@ou.nl
eerste vr van de maand
Regio Vlaanderen:
10.15.-16.00 uur
Studiecentra Antwerpen, Gent,
sc Groningen 050 - 313 83 00
Kortrijk, Leuven, Brussel en
dennis.uitdeweerd@ou.nl
Diepenbeek
Regio Noordoost: Studiecentra Groningen, Enschede, Zwolle, Leeuwarden en Emmen
drs. Els Jans els.jans@ou.nl Regio Zuidoost en Nijmegen:
drs. Jikke van Wijnen
Studiecentra Breda, Eindhoven,
ma, wo, do en vr
Parkstad Limburg en Nijmegen
sc Amsterdam 020 - 578 84 25 jikke.vanwijnen@ou.nl thuis 035 - 691 88 26 Regio Noordwest:
dr. ir. Lily Fredrix
Studiecentra Amsterdam,
ma t/m do 10.00-16.30 uur
Alkmaar en Almere
Heerlen 045 - 576 27 08 lily.fredrix@ou.nl Mentor masteropleiding
Groningen
Leeuwarden
drs. Pieter Geluk onderwijscoรถrdinator ma t/m wo 09.00-17.00 uur Heerlen 045 - 576 27 57 do sc Utrecht 030 - 251 18 27
Emmen
pieter.geluk@ou.nl Regio Zuidwest en Utrecht:
Alkmaar
Studiecentra Rotterdam, Vlissingen en Utrecht Mentor masteropleiding
Almere
Amsterdam
Enschede
dr. Gideon Oudgenoeg gideon.oudgenoeg@ou.nl Regio Den Haag
Zwolle
Utrecht
Den Haag
Rotterdam Breda Vlissingen
Nijmegen
Eindhoven
Antwerpen Gent Kortrijk
20
Leuven Brussel
Diepenbeek Heerlen
Voor studenten, door studenten Studiecentra De studiecentra, in totaal 22 vestigingen in Nederland en BelgiĂŤ, zijn er op ingericht u aanvullende ondersteuning te bieden tijdens uw studie. U legt er tentamen af en er vinden groepsbijeenkomsten en faculteitsdagen plaats. In het studiecentrum kunt u terecht tijdens de openingstijden, voor sommige studiecentra wordt u gevraagd eerst een afspraak te maken. Meer informatie hierover vindt u op onze website. www.ou.nl/studiecentra
NW-nieuwsbrief Bij de faculteit Natuurwetenschappen verschijnt - drie keer per jaar - de NW-nieuwsbrief. Deze nieuwsbrief is bestemd voor studenten, cursisten, afgestudeerden en faculteitsmedewerkers. De NW-nieuwsbrief geeft een beeld van de activiteiten van studenten en medewerkers, en van de ontwikkelingen binnen het onderwijs en vakgebied via artikelen over onderzoek van studenten, afgestudeerden en medewerkers. Ook besteedt de nieuwsbrief aandacht aan vragen rond begeleiding en vernieuwingen in het onderwijs. Vaste rubrieken zijn onder meer: nieuw verschenen cursussen, de student, een column rond actuele natuurwetenschappelijke vraagstukken, Wetenswaard en Onderzocht. In Wetenswaard staat informatie over afstudeeropdrachten en afgestudeerden, korte berichten en een agenda met allerhande activiteiten van de faculteit. De nieuwsbrief bevat ook berichten van de faculteitsvereniging NouW. De NW-Nieuwsbrief wordt gratis verspreid onder alle studenten natuurwetenschappen. Ook andere belangstellenden kunnen het blad ontvangen op aanvraag bij het secretariaat Natuurwetenschappen en het is beschikbaar in alle studiecentra. Een elektronische versie is steeds na verschijnen beschikbaar via de website: www.ou.nl/nw. De redactie wordt gevormd door: Roel Hoekstra, Lily Fredrix, Angelique Lansu, Jikke van Wijnen en Evelin Karsten-Meessen. Lezersbijdragen zijn welkom op het redactieadres: Open Universiteit, faculteit Natuurwetenschappen, NW-nieuwsbrief, Postbus 2960, 6401 DL Heerlen.
NW-symposium Ieder jaar in november organiseert de faculteit een symposium voor studenten en medewerkers. In het ochtendprogramma staan diverse lezingen voor alle (rond de honderd) aanwezigen, in de middag worden in kleinere groepen workshops georganiseerd die verband houden met het thema. In de organisatie en presentatie van workshops spelen studenten vaak een rol. Soms is er ruimte voor andere themagebonden presentaties door studenten, zoals posters. Traditioneel worden aan het einde van het symposium de afgestudeerden van het afgelopen jaar gehuldigd. Tijdens de koffie, de lunch en de afsluitende borrel is volop gelegenheid voor het leggen van contacten met medestudenten en de begeleiders die, zo mogelijk, allemaal aanwezig zijn. Dit jaar vindt het symposium op 3 november 2012 plaats in Eindhoven rond het thema ‘Plastic soep’.
Faculteitsvereniging NouW NouW is de vereniging voor alle studenten, cursisten, medewerkers en alumni uit het studiegebied Milieu-natuurwetenschappen van de Open Universiteit. De faculteitsvereniging is opgericht op 11 februari 1995 als onderdeel van de faculteit Natuurwetenschappen. NouW bevordert de contacten tussen studenten, medewerkers en alumni en behartigt hun belangen binnen de overlegorganen van de Open Universiteit. NouW doet dit op verschillende manieren: - organiseren van de NouW-dag in het voorjaar, de Rijp- en groendag in de zomer en de Diabolodagen in september en streeft daarbij naar een goede mix van lering en vermaak - stimuleren van regiogroepen. - voeren van een eigen website met een overzicht van de activiteiten en een eigen alumni-pagina: www.nouw.nl - verzorgen van de NouW-pagina in de NW-nieuwsbrief
21
-
fungeren als achterban voor NouW-leden in de Opleidingscommissie optreden als vraagbaak voor studenten bieden van activiteiten voor de cursus Academische vaardigheden Milieuwetenschappen (AVM) in de breedste zin leggen van contacten tussen de leden, de Open Universiteit en overige relevante organisaties.
Het dagelijks bestuur is samengesteld uit: - Voorzitter (vacature) - Pieter Geluk, vice-voorzitter - Abel Holkema, secretaris, e-mail: nouw@nouw.nl - José Luis Salve, penningmeester - Diana Hendrickx, PR-functionaris - Anneke Palsma, lid - Elly Gudden, lid U kunt lid worden van NouW door een e-mail met uw gegevens te sturen naar de penningmeester van NouW (José Luis Salve, e-mail: penningmeester@nouw.nl) onder gelijktijdige overmaking van het verschuldigde bedrag op rekeningnummer 7234976, ten name van NouW, Faculteitsvereniging OU, Duiven. De contributie bedraagt (minimaal) € 20,- per jaar, € 7,50 voor starters (Aarde, mens en milieu). NouWleden krijgen korting op het lidmaatschap van de Vereniging van Milieuprofessionals (VVM). Voor € 40,- bent u VVM-lid, ontvangt u het maandblad Milieu en kunt u naar interessante milieubijeenkomsten.
Facultaire opleidingscommissie Natuurwetenschappen Binnen de faculteit Natuurwetenschappen is een Opleidingscommissie actief. Deze commissie is samengesteld uit drie studenten en drie medewerkers. De commissie heeft als taak: - advies uit te brengen over de Onderwijs- en examenregeling van de opleidingen van de faculteit Natuurwetenschappen - jaarlijks de uitvoering van die regeling te beoordelen - gevraagd en ongevraagd advies te geven over het onderwijs aan de faculteit Natuurwetenschappen. De Opleidingscommissie Natuurwetenschappen werkt aan een studentenpanel van studenten die willen meedenken en meepraten met de commissie. U kunt zich hiervoor aanmelden bij de secretaris. De samenstelling van de commissie is als volgt: - Frank van Belleghem, docent-lid en voorzitter - Ansje Löhr, docent-lid - docent-lid (vacature) - Dennis Uit de Weerd, plv. docent-lid - Jeanne van Amesfoort, student-lid - Caroline van der Laan, student-lid - Anita van den Wijngaard, student-lid - Cock van der Kaaij , plv. student-lid - ambtelijk secretaris: Pieter Geluk Indien u in contact wilt komen met de Facultaire opleidingscommissie Natuurwetenschappen kunt u zich richten tot de secretaris, E pieter.geluk@ou.nl of T +31 (0)45 - 576 2757.
Studentenraad De belangen van alle studenten worden behartigd door de Studentenraad. De Studentenraad is een wettelijk inspraakorgaan en gesprekspartner van het College van bestuur. De raad ziet er op toe dat de student centraal blijft staan en het studietraject optimaal kan doorlopen. Bovendien heeft de raad de wettelijke taak de kwaliteit van het onderwijs te bewaken. Hierdoor kan gevraagd of ongevraagd advies aan het College van bestuur worden uitgebracht. De Studentenraad kan voor overleg vertegenwoordigers van bestuurlijke organen uitnodigen en zich laten bijstaan door inhoudelijk deskundigen. De Studentenraad bestaat uit maximaal negen leden die bij geheime stemming worden gekozen door en uit studenten. De zittingstermijn is twee jaar.
22
De Studentenraad vergadert doorgaans één keer per maand en overlegt eens per kwartaal met het College van bestuur; de vergaderingen zijn openbaar. Wilt u eens een bijeenkomst bijwonen? Meldt u zich dan aan via studentenraad@ou.nl. Informatie over de agendapunten, notulen, reglement en andere berichten van de Studentenraad staan op Studienet.
(Bijna) alumnus? Als u de eindstreep van uw studie heeft bereikt, betekent dat niet dat het contact met de Open Universiteit komt te vervallen. Als Alumnus bent u graag gezien, u bent tenslotte ambassadeur van onze universiteit doordat u uit eigen ervaring goed zicht heeft op de ontwikkeling van de vraag naar opleidingen, scholing en trainingen. Daarom bent u van harte welkom op onze studiedagen, symposia en academische zittingen. Bent u lid van de Alumnivereniging, dan kunt u contact onderhouden met andere afgestudeerden. Ook is het mogelijk informatie te ontvangen over promoties en promotieonderzoek en kunt u bovendien cursussen bestellen (zonder tentamenrechten) tegen een gereduceerd tarief. De vereniging organiseert geregeld lezingen, excursies en bedrijfsbezoeken. www.ou.nl/alumni
Studievoorzieningen (Digitale) Bibliotheek Als student van de Open Universiteit kunt u via Studienet/Mijn werkplek de digitale bibliotheek raadplegen. U krijgt rechtstreeks toegang tot de digitale bibliotheek met een reeks belangrijke e-journals, informatiebestanden en zoeksystemen voor wetenschappelijke tijdschriften en artikelen. De website Studiecoach geeft onder andere uitleg over het gebruik van de digitale bibliotheek. In de bibliotheek zelf krijgt u meer informatie via de veelgestelde vragen en de nieuwsberichten. Heeft u inhoudelijke vragen over de collectie, dan kunt u Ask Your Librarian raadplegen. www.ou.nl/bibliotheek of www.ou.nl/ub
Endnote en Reference manager Studenten van de Open Universiteit kunnen gratis Endnote en Reference manager downloaden. Dit zijn beide softwarepakketten voor het volgens APA-standaard opslaan van bibliografische gegevens. Hiermee downloadt u eenvoudig literatuurverwijzingen van websites van uitgeverijen en bibliotheken uit buiten- en binnenland. Daarnaast kunt u met deze programma’s zoeken in bibliotheekdatabases. Zo kunt u zelf een database aanmaken van literatuurverwijzigen om die te gebruiken in uw afstudeeronderzoek, tijdschriftartikelen, boeken en andere publicaties. U kunt beide programma’s één maand nadat u bent ingeschreven downloaden. Op de website Studiecoach staat een instructiefilm over het gebruik van Endnote.
Academia en SURFspot De Open Universiteit is aangesloten op de SURFfederatie, waardoor u als student gebruik kunt maken van de mediabibliotheek Academia, en ook producten kunt bestellen via SURFspot. Het Academiamateriaal bevat een enorme collectie aan beeld- en geluidmateriaal over de Nederlandse geschiedenis, de medische wereld, mediageschiedenis, politiek en recht, natuur en milieu en zelfs over entertainment en curiosa. Er zijn Polygoonjournaals, amateurfilms, programma’s van de publieke omroep, radiofragmenten, foto’s en artikelen te vinden. SURFspot is de ict-webwinkel voor het onderwijs waar officiële software en andere ict-producten tegen voordelige prijzen aangeschaft kunnen worden. www.ou.nl/studievoorzieningen
23
Tentamen Elke cursus wordt afgesloten met een of meer tentamens. Soms is een combinatie van tentamenvormen ook mogelijk. In het opleidingsschema en op de cursussite staat aangegeven waaruit het tentamen bestaat. Om u goed te kunnen voorbereiden op het tentamen, zijn er in het studiemateriaal oefententamens opgenomen, zodat duidelijk is wat u tijdens het tentamen mag verwachten.
Regulier schriftelijk tentamen Dit tentamen bestaat uit gesloten vragen (meerkeuzevragen en juist-onjuistvragen) en/of open vragen. Deze tentamens worden afgenomen op vastgestelde dagen tijdens vastgestelde periodes per academisch jaar. Tentamenperiode
Sluitingsdatum aanmelding
Tentamenperiode
Sluitingsdatum aanmelding
20 t/m 22 augustus
25 juli 2012
8 t/m 10 april 2013
13 maart 2013
12 t/m 14 november 2012
17 oktober 2012
24 t/m 26 juni 2013
29 mei 2013
28 t/m 30 januari 2013
2 januari 2013
26 t/m 28 augustus 2013
31 juli 2013
De geleidelijke invoering van computergebaseerde toetsing kan van invloed zijn op het tentamenrooster.
Computergebaseerd toetsen - CBT CBT houdt in dat de afname van regulier schriftelijke tentamens niet op papier verloopt maar via een computer. De tentamens worden in de gebruikelijke tentamenlocaties afgenomen. In het opleidingsschema kan de afkorting CBI of CBG zijn opgenomen. Staat er CBI, dan betekent dit dat het tentamen individueel wordt afgenomen. Staat er CBG, dan wordt het tentamen groepsgewijs afgenomen.
Bijzondere verplichting Een bijzondere verplichting, kan een werkstuk, opdracht, practicum, paper, case of scriptie e.d. zijn. Met de examinator spreekt u af wanneer u de bijzondere verplichting inlevert. Vanaf het einde van de propedeuse krijgt u hier mee te maken. In een themaverslag verwerkt u de door u verzamelde gegevens van het ‘Geïntegreerd practicum natuurwetenschappen’. Het schrijven van een essay op academisch niveau vormt het sluitstuk van de cursus ‘Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling’. Voor velen is dit tevens de afsluiting van de propedeuse. Ook na de propedeuse is een verslag, een artikel of een andere opdracht een veel voorkomende tentamenvorm. Dit is opgenomen in de opleidingsschema’s in deze gids.
Aanmelden tentamen Voor alle tentamens, met uitzondering van de bijzondere verplichting, is het nodig dat u zich hiervoor tijdig aanmeldt. Dit kan online door in te loggen bij Mijn account op de website. Voor studenten met een functiebeperking, studenten die langdurig buiten Europa verblijven of studenten in detentie gelden andere procedures en aanmeldtermijnen. Raadpleeg hiervoor de gegevens op de website. Er wordt een ontvangstbevestiging verstuurd nadat uw aanmelding is verwerkt. Een week voor de tentamendatum volgt uw oproepbrief. Hier op staan de tentamenlocatie, -datum, en het tafelnummer vermeld. Betreft uw tentamen een CBI-tentamen, dan ontvangt u alleen een oproepbrief.
Uitslag tentamen Afhankelijk van de tentamenvorm ontvangt u eerst een voorlopige uitslagbrief en zodra de Commissie voor de examens de uitslag formeel heeft vastgesteld, volgt uw definitieve uitslagbrief met een officieel certificaat als u geslaagd bent. Bij schriftelijke tentamens wordt het antwoordmodel twee dagen na het tentamen op de cursussite op Studienet geplaatst. www.ou.nl/tentamen
24
Vrijstelling voor de bacheloropleiding Iedereen van 18 jaar of ouder kan bij de Open Universiteit starten met een bacheloropleiding: er is dus geen vooropleidingseis zoals bij andere universiteiten. Heeft u in het verleden een wo- of hbo-opleiding afgerond, dan komt u altijd in aanmerking voor vrijstelling. De vrijstelling is ruimer naarmate er meer overeenkomst bestaat tussen uw afgeronde studie en uw nieuwe opleiding aan de Open Universiteit. Maar ook als er geen verwantschap is, of als u de studie niet hebt afgerond, kunt u een gedeeltelijke vrijstelling krijgen. Elke bacheloropleiding van de Open Universiteit heeft een vrije ruimte van 5 modulen (21,5 studiepunten) die u naar eigen keuze met onze cursussen kunt invullen. Wij vinden een brede universitaire opleiding belangrijk. Bij een reeds voltooide hbo- of wo-opleiding nemen we aan dat aan die breedte voldaan is en verlenen we vrijstelling in de vrije ruimte. Als er verwantschap bestaat tussen de eerder gevolgde en de te volgen opleiding, dan bepalen we op grond van inhoud, niveau en omvang, welke cursussen u al dan niet krijgt vrijgesteld.
Vrijstellingsprofielen Voor een aantal opleidingen bestaan vrijstellingsprofielen: een overzicht van de cursussen welke u met deze opleiding nog moet volgen en voor welke cursussen u wordt vrijgesteld. Deze profielen vormen het uitgangspunt bij de beoordeling van andere of onvoltooide opleidingen. Elke vrijstellingsaanvraag wordt getoetst op de mate van verwantschap en afronding. Voor de volgende opleidingen zijn vrijstellingsprofielen vastgesteld: - Hbo-milieukunde opleidingen profiel 1 - Hbo-biochemische en biomedische opleidingen profiel 2 - Hbo-chemische opleidingen profiel 3 - Hbo-fysische en technische opleidingen profiel 4 In het volgende overzicht kunt u zien welk studiepad resteert als u met een van de genoemde opleidingen instroomt in de bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen. Aangezien de vrijstellingsprofielen in de loop van het jaar bijgesteld kunnen worden, geven we hier slechts een indicatie waaraan geen rechten zijn te ontlenen. www.ou.nl/vrijstelling
Resterend studiepad voor afgestudeerden hbo-milieukunde: 14 modulen (60,2 studiepunten) (profiel 1) code
titel
modulen
blz.
Aarde, mens en milieu - introductie in de milieu-natuurwetenschappen
2
30
Academische vaardigheden milieuwetenschappen
1
31
rest studiepad
8
Virtueel milieuadviesbureau 3
3
Propedeuse N14112 Post-propedeuse N61311
N50213
50
25
Resterend studiepad voor afgestudeerden hbo-biochemische/biomedische richtingen: 17 modulen (73,1 studiepunten) (profiel 2) code
titel
modulen
blz.
N14112
Aarde, mens en milieu - introductie in de milieu-natuurwetenschappen
2
30
N07132
Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling
2
43
Academische vaardigheden milieuwetenschappen
1
31
rest studiepad
8
Virtueel milieuadviesbureau 4
4
Propedeuse
Post-propedeuse N61311
N50217
50
Resterend studiepad voor afgestudeerden hbo-chemische richtingen: 19 modulen (81,7 studiepunten) (profiel 3) code
titel
modulen
blz.
N14112
Aarde, mens en milieu - introductie in de milieu-natuurwetenschappen
2
30
N07132
Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling
2
43
N13121
Levenswetenschappen 1: evolutie
1
42
N06221
Levenswetenschappen 2: fysiologie
1
42
Academische vaardigheden milieuwetenschappen
1
31
rest studiepad
8
Virtueel milieuadviesbureau 4
4
Propedeuse
Post-propedeuse N61311
N50217
50
Resterend studiepad voor afgestudeerden hbo-fysische/technische richtingen: 23 modulen (98,9 studiepunten) (profiel 4) code
titel
modulen
blz.
N14112
Aarde, mens en milieu - introductie in de milieu-natuurwetenschappen
2
50
N07132
Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling
2
43
N13121
Levenswetenschappen 1: evolutie
1
42
N06221
Levenswetenschappen 2: fysiologie
1
42
N04122
Geologie rondom plaattektoniek
2
40
N47111
Scheikunde voor milieuwetenschappen 1
1
47
N48111
Scheikunde voor milieuwetenschappen 2
1
48
Academische vaardigheden milieuwetenschappen
1
31
rest studiepad
8
Virtueel milieuadviesbureau 4
4
Propedeuse
Post-propedeuse N61311
N50217 50
26
Toelating tot de masteropleiding Rechtstreekse toelating Met het bachelorgetuigschrift Milieu-natuurwetenschappen van de Open Universiteit bent u toegelaten tot de masteropleiding Milieuwetenschappen. Ook met een wo-bachelor- of doctoraalgetuigschrift van een gelijkwaardige opleiding bij een andere universiteit, kunt u worden toegelaten tot deze master. Een voorbeeld hiervan is de wo-bacheloropleiding Milieuwetenschappen.
Schakelprogramma Ook met een gelijkwaardige maar niet-verwante doctoraal of wo-masteropleiding bij een andere universiteit is toelating tot de masteropleiding mogelijk. Via een individueel schakelprogramma kunt u dan instromen in een, ook individueel vastgestelde, masteropleiding. Het voltooien van een schakelprogramma resulteert overigens niet in een bachelorgetuigschrift, maar wel in een toelating tot de aansluitende master.
Aanvragen Bij de Open Universiteit beslist de Commissie voor de examens over vrijstellingsaanvragen voor de bacheloropleidingen en verzoeken tot toelating tot de masteropleidingen, ongeacht of het hier gaat om verzoeken tot rechtstreekse toelating of toelating via een schakelprogramma. Elke aanvraag wordt individueel bekeken aan de hand van eerdergenoemde beoordelingscriteria. Daarom is het van belang dat u een verzoek tot vrijstelling voor de bacheloropleiding of toelating tot de masteropleiding ook daadwerkelijk aanvraagt. Alleen aan een officiĂŤle, persoonlijke beschikking van de Commissie voor de examens (met betrekking tot vrijstelling of toelating) kunt u rechten ontlenen. Een verzoek tot vrijstelling voor de bacheloropleiding of toelating tot de masteropleiding via een schakelprogramma moet schriftelijk worden gedaan met een aanvraagformulier Vrijstellings- en/of toelatingsverzoek. De kosten hiervan vindt u op www.ou.nl/vrijstelling. Wanneer u rechtstreeks doorstroomt van de bacheloropleiding naar de masteropleiding moet u wel een verzoek tot toelating indienen, maar hier zijn geen kosten aan verbonden. Het formulier kunt u telefonisch aanvragen T +31(0)45 - 576 2888 of downloaden. www.ou.nl/toelating Het aanvraagformulier bevat een toelichting en een overzicht van de vereiste bewijsstukken die u met uw aanvraag moet meesturen. Bij het indienen van uw toelatingsverzoek is het van belang dat u dit zo gedocumenteerd mogelijk doet. Eventueel sluit u een overzicht bij waarin u aangeeft voor welke cursussen van de Open Universiteit u denkt vrijstelling te krijgen en op basis van welke voorkennis. Let wel dat u aan dit door uzelf opgestelde schema geen rechten kunt ontlenen.
27
Inschrijven en kosten Inschrijven U bepaalt zelf op welk moment u inschrijft. Dit kan op de volgende manieren. - via www.ou.nl of uw online studiepad. Op de betreffende cursuspagina staat de cursus uitgebreid beschreven. - met een schriftelijk inschrijfformulier dat u kunt downloaden van www.ou.nl/inschrijven. Bij een eerste inschrijving hebben wij een kopie van uw paspoort of identiteitskaart (beide zijden) nodig om u correct te registreren. Deze kopie kunt u bijvoegen of nasturen per post of email. Na verwerking van uw inschrijving ontvangt u van ons een bevestiging.
Inschrijfmogelijkheden Cursus U studeert per cursus. Een cursus bestaat uit ĂŠĂŠn of meer modulen. Binnen de inschrijfduur van 14 maanden zijn studiebegeleiding en drie tentamenkansen inbegrepen.
Startpakket Twee vaste inleidende modulen van de bacheloropleiding met uitgebreide begeleiding.
Studiepakket U schrijft gelijktijdig in voor minimaal drie modulen. Bij een studiepakket krijgt u opnieuw 14 maanden inschrijfduur plus drie tentamenkansen voor cursussen waarvoor u eerder bent ingeschreven maar die u nog niet heeft afgerond. Dit geldt voor zover deze cursussen nog worden getentamineerd.
Wanneer inschrijven? Wij raden u aan eerst het opleidingsschema te raadplegen. Daarin vindt u per cursus de begeleidings- en tentamenvorm en ook de tentamenmomenten. Data en locaties van begeleidingsbijeenkomsten staan vermeld in de cursusbeschrijvingen op het web. Om uw inschrijfduur zo optimaal mogelijk te benutten, kunt u bovendien uw eigen studieplanning maken. www.ou.nl/studieplanner
Extra tentamenkansen Wanneer u een cursus nog niet heeft afgerond, maar wel al uw tentamenkansen heeft verbruikt, dan kunt u extra tentamenkansen bijkopen. Dit hoeft niet direct na afloop van uw inschrijfrechten, maar is alleen mogelijk zolang de betreffende cursus nog wordt getentamineerd. Met een extra tentamenkans voor een cursus krijgt u acht maanden tijd om tentamen te doen of uw opdracht in te leveren. Heeft u voor meer cursussen extra tentamenkansen nodig, kies dan voor een tentamenpakket. Daarmee krijgt u voor elke nog niet afgeronde cursus opnieuw 14 maanden inschrijfduur inclusief drie tentamenkansen. Inschrijven voor een nieuw studiepakket (zie hiervoor) is ook mogelijk. Meer informatie hierover vindt u op de website. www.ou.nl/tentamenkansen
28
Kosten Conform de Wet op het Hoger onderwijs en Wetenschappelijk onderwijs (WHW) wordt onderscheid gemaakt tussen wettelijk collegegeld en instellingscollegegeld. Welke cursuskosten op uw inschrijving van toepassing zijn, is onder meer afhankelijk van uw studieverleden en uw keuze voor bachelor- en/of mastercursussen. Zie voor de actuele informatie over de kosten de uitgebreide studieinformatie op www.ou.nl/kosten
Kortingsregeling cursusgeld – KCOU In een aantal situaties geeft de Open Universiteit een korting op het cursusgeld aan studenten met een laag inkomen.Wilt u een opleiding volgen aan de Open Universiteit, heeft u een (gezamenlijk) belastbaar inkomen tot 110% van het belastbaar minimumloon en geen voordeel uit sparen en beleggen, dan kunt u een korting op het cursusgeld aanvragen. Getoetst wordt onder meer het belastbaar jaarinkomen van u en uw partner/ouder in het kalenderjaar waarin de aanvraag wordt ingediend en of u voldoet aan de overige wettelijke voorwaarden om voor de kortingsregeling in aanmerking te komen. U kunt de brochure met het aanvraagformulier downloaden van de website of opvragen bij Service en informatie. Vraag de korting aan voordat u inschrijft voor een cursus. www.ou.nl/kcou
Belastingaftrek studiekosten Soms kunt u studiekosten aftrekken als u aangifte inkomstenbelasting doet, maar dit is aan regels gebonden. Om te beginnen moet u de studie volgen voor uw huidige of toekomstige baan. (geen studie uit interesse; het moet voor de hand liggend zijn dat de opleiding daadwerkelijk tot inkomsten zal leiden) U kunt alleen studiekosten aftrekken als u ze zelf heeft gemaakt. Er dient sprake te zijn van een leertraject. Vergoedt uw werkgever een deel van uw studiekosten? Dan dient u de aftrekbare kosten te verminderen met de ontvangen vergoeding. Let wel: de voor eigen rekening blijvende studiekosten zijn slechts aftrekbaar voor zover deze méér bedragen dan € 500,-.
Niet aftrekbare kosten Kosten voor levensonderhoud (zoals huisvesting, eten, drinken en kleding) en (inrichting van) werkkamer of studeerruimte en standaard pc’s en printers, komen niet voor aftrek in aanmerking. Betaalde rente op een studielening of reiskosten naar studiecentrum of steunpunt en kosten van excursies en studiereizen zijn niet aftrekbaar.
Aftrekbare kosten Kosten van studieboeken, vakliteratuur, leermiddelen en lesgeld, waaronder de kosten voor modules, tentamens, aanvraag voor vrijstellingen en voor toelating tot opleidingen, komen in aanmerking voor aftrek. Onder de noemer lesgeld vallen ook het collegegeld en instellingscollegegeld. www.belastingdienst.nl
29
Cursusbeschrijvingen De cursusbeschrijvingen zijn alfabetisch gerangschikt. De meest actuele gegevens vindt u op onze website. U vindt daar ook extra informatie over ingangsvoorwaarden, cursusinhoud, tentaminering en begeleiding.
Aarde, mens en milieu: introductie in de milieu-natuurwetenschappen (propedeusecursus tevens focuscursus)
Bij elke cursusbeschrijving in deze gids staat het webadres vermeld dat direct toegang geeft tot deze informatie. Alle beschreven cursussen maken deel uit van de bachelor- of masteropleiding van de faculteit Natuurwetenschappen. Volgt u deze opleiding, raadpleeg dan voordat u nieuwe cursussen gaat bestellen uw persoonlijk online studiepad (www.ou.nl/studiepad). Een aantal van deze cursussen kan tevens gevolgd worden als focusopleiding. Dit is bij de betreffende cursus vermeld.
Cursuscode: N14112 Studielast: 2 modulen Het is 1991: acht mensen sluiten zich voor twee jaar op in een reusachtige kas in de woestijn van Arizona. Deze luchtdichte constructie bevat een aantal nagebouwde ecosystemen zoals een oceaan, een tropisch regenwoud, en een deel waarin voedsel wordt verbouwd. Is dit gesloten systeem - getiteld Biosfeer-2 - in staat planten, dieren en mensen in leven te houden zonder toevoer van verse lucht, water en voedsel? Dat doel is nooit gehaald, na anderhalf jaar moet zuurstof worden bijgepompt om verstikking van de bewoners te voorkomen. De belangrijkste les uit deze onderneming is dat er geen alternatief bestaat voor de originele biosfeer, de aarde met haar ecosystemen. Onze kennis schiet nog altijd tekort voor het ontwerpen van systemen die duurzaam leven mogelijk maken. Het Biosfeer-2 project heeft duidelijk gemaakt dat de aardse biosfeer van onschatbare waarde is, maar tegelijkertijd ook gevoelig voor menselijke verstoring. In de cursus Aarde, mens en milieu maakt u - met het verhaal van Biosfeer-2 als uitgangspunt - kennis met de processen die leven op aarde mogelijk maken. Ook leert u over de problemen die ontstaan bij verstoring van deze processen, zoals klimaatverandering. De rol van de milieunatuurwetenschappen bij het oplossen van deze problemen en bij het bevorderen van duurzame ontwikkeling komt uitgebreid aan de orde.
Voorkennis Natuurwetenschappelijke basiskennis is voldoende om de leerstof te begrijpen. Verder is passieve kennis van het Engels noodzakelijk om verwerkingsopdrachten te kunnen uitvoeren.
Docenten Dr. ir. Joop de Kraker (landelijke begeleider). Dr. Frank van Belleghem (Vlaanderen), drs. Pieter Geluk (Rotterdam), drs. Els Jans (Eindhoven), dr. Dennis Uit de Weerd (Groningen, Zwolle) en drs. Jikke van Wijnen (Amsterdam). www.ou.nl/studieaanbod/N14112
30
Academische vaardigheden milieuwetenschappen
Afstudeeronderzoek MSc Milieuwetenschappen (mastercursus)
Nieuwe cursus
Cursuscode: N61311 Studielast: 1 module De cursus Academische vaardigheden milieuwetenschappen is een bijzondere cursus. Ook de looptijd is bijzonder, omdat de student zich de deelvaardigheden die horen bij de cursus eigen kan maken vanaf de propedeuse tot het eind van de bacheloropleiding. Het doel is studenten de mogelijkheid te bieden bepaalde academische vaardigheden te verwerven, die nodig zijn voor een goede vakbeoefening in de toekomst. De student krijgt hierbij begeleiding en wordt beoordeeld. Voorbeelden zijn: het individueel voorbereiden en houden van een lezing, meedoen aan een discussie, een workshop voorbereiden en bijwonen, een poster presenteren, het opzetten van een onderzoek, het schrijven van een samenvatting of het zoeken naar literatuur.
Cursuscode: N87318 Studielast: 7 modulen Het Afstudeeronderzoek MSc Milieuwetenschappen vormt de voltooiing van de masteropleiding Milieuwetenschappen. Kennis, vaardigheden en inzichten die zijn verworven in de studie, worden tijdens het afstudeeronderzoek geĂŻntegreerd, toegepast en uitgebouwd. Binnen het afstudeeronderzoek zijn twee fasen te onderscheiden: de eigenlijke onderzoeksfase en een afsluitende fase waarin u een verslag schrijft en een voordracht houdt.
Ingangseisen
Ingangseisen
U kunt pas aan Afstudeeronderzoek MSc Milieuwetenschappen beginnen wanneer het onderzoeksvoorstel door uw afstudeerbegeleider is goed gekeurd. Inschrijving is alleen mogelijk voor opleidingsstudenten en pas na afronden van de cursus Onderzoeksvoorstel MSc Milieuwetenschappen (N87311).
U moet de propedeuse grotendeels afgerond hebben. De faculteit bepaalt of een student wordt toegelaten.
AfstudeercoĂśrdinator Drs. Pieter Geluk.
Docenten Dr. ir. Lily Fredrix (examinator), drs. Els Jans (plv. examinator) en diverse andere NW-docenten.
www.ou.nl/studieaanbod/N87318
www.ou.nl/studieaanbod/N61311
31
Beleidsadvisering
Biologie van cellen
Cursuscode: B53321 Studielast: 1 module Hoe geef je op academisch niveau advies over overheidsbeleid? Dit is de centrale vraag in de cursus Beleidsadvisering. De antwoorden zijn niet alleen van belang voor beleidsmedewerkers bij de overheid, maar ook voor medewerkers van particuliere adviesbureaus en voor zelfstandige adviseurs. In deze cursus kunt u de theoretische kennis direct toepassen in casestudies. Binnen een realistische context geeft u beleidsadvies zoals dat voortvloeit uit de typische taken van een beleidsmedewerker. Net als in de praktijk gaat u beleid analyseren, en ontwerpen en anticiperen op reacties naar aanleiding van besluitvorming.
Cursuscode: N34212 Studielast: 2 modulen
Lic. Mimi Crijns.
In de cursus ligt de nadruk op de overeenkomsten tussen alle soorten levende cellen. Daarom behandelen we cellen in deze cursus niet op de traditionele manier in ‘hokjes’ (plantaardige, dierlijke en micro-organismen), maar zijn we uitgegaan van de gemeenschappelijke eigenschappen en de vertaling naar individuele variatie. Het centrale thema daarbij is energie. De cursus bestaat uit vier blokken: 1 Cellen: bouw, bouwstenen en functies: onder andere over macromoleculen en enzymkinetiek. 2 Energieprincipes en vorming van energie: ATP wordt gevormd uit de energie die vrijkomt bij elektronenoverdracht. De elektronenoverdracht bij de oxigene en anoxigene fotosynthese, bij de ademhaling met zuurstof en andere stoffen als uiteindelijke elektronacceptor en bij de lithotrofe levenswijze worden besproken. 3 Informatie op micro- en macroniveau: chromosomen bevatten DNA, dit wordt overgeschreven naar RNA en vertaald naar eiwit. Dit proces wordt toegepast bij recombinant-DNA-technieken. 4 Metabolisme en regulatie van metabole processen.
www.ou.nl/studieaanbod/B53321
Voorkennis
Voorkennis Voorkennis wordt verondersteld op het niveau van de cursussen (Inleiding in de) Politicologie en Organisatie en management.
Docent
De cursus veronderstelt voorkennis op het niveau van de Basiscursus scheikunde: van analyse tot synthese en de cursus Evolutie.
Docent Dr. Frank van Belleghem. www.ou.nl/studieaanbod/N34212
32
Bodem en water: een stroomgebiedbenadering
Duurzaam ondernemen (tevens focuscursus)
Nieuwe cursus
Cursuscode: N01211 Studielast: 1 module
Cursuscode: N29211 Studielast: 1 module Hoe kunnen we duurzaam omspringen met de beperkte drinkwatervoorraden? Hoe kan water het landschap vormgeven? Kan de interactie tussen bodem en water benut worden om overstromingen in te perken of zelfs te voorkomen? Hoe groot is de impact van menselijk ingrijpen op het bodem-water-systeem, bijvoorbeeld van het aanleggen van dijken, dammen en ondergrondse rivierstelsels? Wilt u dat graag weten, dan is de natuurwetenschappelijk verdiepende cursus Bodem en water: een stroomgebiedbenadering iets voor u. De cursus behandelt voornamelijk bodem- en watersystemen in de Lage Landen en werkt steeds vanuit een (stroom)gebiedsbenadering. Ook grote internationale voorbeelden buiten Europa worden behandeld, bijvoorbeeld het Manmade River project in Libië, de Grand Canyon in de Verenigde Staten van Amerika, de Drieklovendam in China en het Aralmeer in Midden-Azië. Tot slot ontrafelt u de dynamiek van het Scheldestroomgebied in een studietaakoverstijgende, Engelstalige, multimediale casus.
Voorkennis Voor het volgen van deze cursus heeft u een ruime basiskennis nodig van de natuurwetenschappelijke disciplines. Enige inhoudelijke kennis van milieuproblemen en van de natuurlijke processen die zich op aarde afspelen wordt sterk aanbevolen. Deze onderwerpen komen aan bod in de cursussen Aarde, mens en milieu, Geologie rondom plaattektoniek, Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling en Gedrag en effecten van contaminanten. Passieve kennis van het Engels is noodzakelijk. Daarnaast veronderstellen we dat u computervaardig bent.
Docenten Dr. Daisy Tysmans en ir. Ton Baltissen. www.ou.nl/studieaanbod/N29211
Deze cursus is geschikt voor mensen met verschillende achtergronden. Voor ondernemers die alles willen weten over ‘the state of the art’ van duurzaam ondernemen. Voor overheden en bestuurders die dit willen bevorderen. Voor maatschappelijke organisaties die duurzaamheid van het bedrijfsleven nastreven. Voor studenten die de cursus willen bestuderen als afgerond geheel of als onderdeel van hun bacheloropleiding milieu-natuurwetenschappen. Duurzaam ondernemen vraagt om een nieuwe positiebepaling van bedrijven ten opzichte van de omgeving. Bedrijven moeten daarvoor keuzes maken. Daarbij gaat het in de eerste plaats om principes: het vinden van een verstandige balans tussen People, Planet en Profit. In de tweede plaats om processen: het verankeren van duurzaam ondernemen in interne en externe processen door vormgeving in de eigen organisatie en via de relatie met externe stakeholders. In de derde plaats om prestaties: het uitdrukken van de resultaten van duurzaam ondernemen in kwalitatieve en/of kwantitatieve mijlpalen. De cursus behandelt belangrijke aspecten voor duurzaam ondernemen, zoals cultuur en structuur van bedrijven; economische, sociale en ecologische dimensies; emissiehandel; gender; financiële instellingen; institutionele beleggers en overheid. Casussen illustreren de praktijk. Het schrijven van een artikel op academisch niveau - met het geven en ontvangen van commentaar en het verbeteren van het eigen artikel - vormt een belangrijk onderdeel van de cursus. Hierbij gaat het om het toepassen van kennis en inzichten en deze verwerken tot een eigen visie.
Voorkennis Enige praktijkervaring of kennis van management, beleid, milieuproblemen en duurzame ontwikkeling is gewenst, evenals de vaardigheid om een logisch betoog te kunnen opstellen. Studenten milieu-natuurwetenschappen kunnen deze cursus het beste volgen aan het eind van de bacheloropleiding.
Docent Dr. Mariëtte van Huijstee. www.ou.nl/studieaanbod/N01211
33
Ecosystems and Human Well-being
Energy Analysis (tevens focuscursus)
Cursuscode: N13211 Studielast: 1 module Deze cursus richt zich op de wisselwerking tussen mensen en ecosystemen. Het gaat daarbij om twee hoofdvragen: wat is het belang van ecosystemen voor menselijk welzijn en hoe beïnvloedt de mens het functioneren van ecosystemen? Voor het bestuderen van deze wisselwerking wordt in de cursus gebruik gemaakt van het conceptuele raamwerk dat is ontwikkeld binnen de zogenaamde Millennium Ecosystem Assessment (MA). Deze ‘assessment’ is een recent uitgevoerde beoordeling van de toestand van ecosystemen wereldwijd, de te verwachten ontwikkelingen, en de opties voor (meer) duurzaam beheer van ecosystemen. Het eindrapport van de MA dient als rode draad voor de cursus. De inhoud van dit rapport wordt aangevuld en verdiept met een tekstboek met ondersteunende ecologische kennis en kennis over de relatie tussen ecosystemen en maatschappelijke systemen. In de cursus verwerft u kennis, inzicht en vaardigheden met betrekking tot de analyse en oplossing van milieuproblemen die verband houden met de degradatie van ecosystemen. Via studietaken richt u zich op de waarde van ecosystemen voor het menselijk welzijn, de veranderingen die de afgelopen vijftig jaar in ecosystemen zijn opgetreden, en de mogelijkheden om de huidige trend van doorgaande aantasting te keren. Aan de hand van een aantal sprekende casusbeschrijvingen verdiept u zich nader in de precieze oorzaken, mechanismen en gevolgen van antropogene veranderingen in ecosystemen. Als afronding van de cursus voert u zelf een ecosysteemassesment uit van een casusgebied op basis van een verzameling bronnen.
Voorkennis De cursus bouwt voort op de ecologische basiskennis die wordt aangereikt in de propedeusecursussen Aarde, mens en milieu en Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling. Verder wordt voorkennis verwacht van evolutionaire processen en fysiologie op propedeuseniveau. Passieve kennis van het Engels is noodzakelijk om het Engelstalige cursus- en bronnenmateriaal te kunnen bestuderen.
Docent Dr. ir. Joop de Kraker. www.ou.nl/studieaanbod/N13211
34
Cursuscode: N45211 Studielast: 1 module Om de ontwikkelingen op het gebied van de energievoorziening goed te kunnen begrijpen en mee te kunnen denken over mogelijke opties voor de toekomst, is het van belang dat men energiesystemen goed kan doorgronden. De cursus Energy Analysis voorziet in een introductie in de analyse van energiesystemen en energietechnologieën. In de cursus wordt zowel aandacht besteed aan systemen die in energie voorzien als systemen die de vraag naar energie bepalen. De cursus biedt een scala aan methoden en hulpmiddelen om energiesystemen te analyseren, waaronder: thermodynamica (basaal), energiediensten en -vraag, energiewinning en -conversie, energiemarkten, energie in een sociale context, energiemanagement, energieketens, levenscyclusanalyse van energie, meten van energie-efficiëntie en -intensiteit, energietechnologieën, energiescenario’s en beleid gericht op efficiënt energiegebruik en hernieuwbare energie. De cursus is Engelstalig en wordt getentamineerd via een aantal opdrachten.
Voorkennis Rekenvaardigheden en kennis van natuurkunde op vwoniveau is wenselijk. Passieve beheersing van het Engels is noodzakelijk. De cursus is op eindbachelorniveau en opgenomen in de bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen. Masterstudenten Milieu-natuurwetenschappen die hun afstudeeropdracht gaan doen rond het thema energie, kunnen in overleg met de faculteit Natuurwetenschappen overwegen de cursus in hun masterprogramma op te nemen.
Docent Dr. Wilfried Ivens. www.ou.nl/studieaanbod/N45211
Environmental Problems: crossing boundaries between science, policy and society
Environmentally Improved Production (tevens focuscursus)
(mastercursus)
Nieuwe cursus
Cursuscode: N44311 Studielast: 1 module De cursus is een verplicht onderdeel van de Master Milieuwetenschappen. Hij is ook goed als losse cursus te volgen door medewerkrs van kennisinstituten zoals bijvoorbeeld het PBL, RIVM, NIOZ, van gemeenten en overheden, en iedereen die meer wil weten over de relatie tussen wetenschap en maatschappij. De Engelstalige cursus Environmental Problems: crossing boundaries between science, policy and society richt zich op de aanpak van milieuvraagstukken als interactieproces tussen wetenschap, beleid en maatschappij. De student krijgt inzicht in de complexiteit van milieuvraagstukken, verschillende perspectieven, belangen en actoren die een rol spelen, en leert reflecteren op de eigen rol als expert. Aan de orde komen onder andere onzekerheden, conflicterende kennisbronnen, niet-wetenschappelijke kennis en nieuwe media, toegelicht aan de hand van praktijkvoorbeelden als 多Climategate多, CO2-opslag, elektromagnetische straling en inrichting van de Commandeurspolder.
Voorkennis Voor het bestuderen van deze cursus is het raadzaam dat u beschikt over kennis van het milieubeleid, bijvoorbeeld opgedaan in de OU-cursus Milieubeleid: theorie en praktijk (N15421) en/of de OU-cursus Omgevingsbeleid: analyse, evaluatie, ontwerp (N232121).
Cursuscode: N25211 Studielast: 1 module Wereldwijd is er het laatste decennium veel aandacht voor de wijze waarop de productie van economische goederen tot stand komt. Vanuit de duurzaamheidsgedachte is het belangrijk dat de mens en zijn omgeving van deze productie geen nadeel ondervinden, ook niet op de (zeer) lange termijn. Een volledig duurzaam ingericht productiebestel lijkt voorlopig niet haalbaar, maar er zijn talrijke benaderingen in praktijk gebracht waardoor (delen) van productieketens veel minder milieubelastend zijn dan voorheen. In de Engelstalige cursus Environmentally Improved Production (EIP) wordt de duurzame productie van economische goederen behandeld vanuit een natuurwetenschappelijke invalshoek. De cursus geeft een algemeen begrip van, en inzicht in, de actuele ontwikkeling op het terrein van milieuvriendelijke productie. Daarnaast doet de student bij bestudering van de cursus ervaring op met het gebruik van wetenschappelijke bronnen (lezen, begrijpen en kennis en inzichten vergroten). De verkregen kennis en inzichten kunnen de basis vormen voor beslissingen over het invoeren van duurzamere productiewijzen. In de cursus komen onder meer de volgende vier clusters van onderwerpen aan bod: 1. Cleaner production & design for environment, 2. Life cycle management, energy analysis & material flow accounting, 3. Cascading, recycling & industrial symbiosis, 4. Risk & inherent safety.
Docent Dr. ir. Willemijn Tuinstra www.ou.nl/studieaanbod/N44311
Voorkennis Passieve kennis van de Engelse taal is nodig. De cursus is op eindbachelorniveau en opgenomen in de bacheloropleiding Milieu-natuurwetenschappen. Masterstudenten Milieu-natuurwetenschappen die hun afstudeeropdracht gaan doen rond het thema milieutechnologie, kunnen in overleg met de faculteit Natuurwetenschappen de cursus in hun masterprogramma opnemen.
Docent Dr. Wilfried Ivens. www.ou.nl/studieaanbod/N25211
35
European Union, Governance and Sustainability
European Virtual Seminar on Sustainable Development
(mastercursus)
(mastercursus)
Nieuwe cursus
Cursuscode: N12311 Studielast: 1 module Centraal in de cursus staan het streven naar duurzame ontwikkeling en het oplossen van milieuproblemen in een internationale context. Het zwaartepunt ligt daarbij op de Europese Unie (EU) en haar lidstaten. De EU, haar beleid en strategieën, worden geanalyseerd vanuit een ‘governance perspectief’, waarin de nieuwe relaties tussen overheid, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en burgers centraal staan bij de aanpak van milieu- en duurzaamheidvraagstukken. Naast theoretische inzichten op het gebied van governance en duurzame ontwikkeling wordt in belangrijke mate aandacht besteed aan beleidsterreinen waarop de EU en haar lidstaten milieu- en duurzaamheidbeleid trachten te voeren, zoals klimaat- en energiebeleid, transport en mobiliteit, landbouw, biodiversiteit, en duurzame productie en consumptie. De betreffende beleidsterreinen worden beschreven en geanalyseerd, en geïllustreerd met korte case-studies. In de cursus wordt ook aandacht besteed aan de totstandkoming en het functioneren van de EU en de integratie van duurzame ontwikkeling als een strategie voor Europees en nationaal beleid. Naast een analyse van de werking van de EU tot dusver, wordt een vooruitblik gegeven op de governance van duurzame ontwikkeling in de EU. De cursus is ontwikkeld door een internationaal team van auteurs en bestaat uit een OU-cursusboek en bijbehorend elektronisch werkboek met opdrachten en terugkoppeling.
Voorkennis Voor het bestuderen van deze cursus is het raadzaam dat u beschikt over kennis van het milieubeleid, bijvoorbeeld opgedaan in de OU-cursus Milieubeleid: theorie en praktijk (N15421).
Cursuscode: N31211 Studielast: 1 module Kern van het European Virtual Seminar on Sustainable Development (EVS) is internationaal samenwerkend leren in kleine, multidisciplinaire groepen aan casestudies op het terrein van duurzame ontwikkeling. En dat alles via internet. Het idee is dat door studenten op die manier samen te laten werken, ze direct geconfronteerd worden met verschillende visies op duurzaamheidsvraagstukken. De studenten zijn afkomstig uit verschillende landen en hebben uiteenlopende disciplinaire achtergronden. De studentengroepen analyseren de problematiek die in de casus centraal staat, verrichten onderzoek en rapporteren hierover in een groepsrapport. Elke groep wordt begeleid door een tutor en kan voor inhoudelijke vragen terecht bij een expert. De onderwerpen van de casestudies zijn interessant voor studenten van verschillende studierichtingen, zoals milieu- en natuurwetenschappen, beleids- en bestuurswetenschappen, economie, rechten en wellicht ook cultuurwetenschappen. Ook is het EVS interessant voor studenten die ervaring willen opdoen met internationaal, multidisciplinair samenwerkend leren. Het EVS wordt aangeboden in de periode oktober-maart. In het EVS participeren meer dan 10 onderwijsinstellingen uit vele Europese landen. Zie voor meer informatie en een overzicht van de casestudies: http://www.ou.nl/evs.
Voorkennis Belangrijk is belangstelling om met duurzame ontwikkeling aan de slag te gaan vanuit uw discipline. U beschikt over kennis van het Engels en kan in deze taal via internet actief met anderen communiceren.
Docent Dr. ir. Joop de Kraker.
Docent Dr. ir. Willemijn Tuinstra. www.ou.nl/studieaanbod/N12311
36
www.ou.nl/studieaanbod/N31211
Gedrag en effecten van contaminanten: een introductie in de milieuchemie
Gedragsbiologie
Cursuscode: N43211 Studielast: 1 module Deze cursus richt zich op 1) milieuchemische processen in de verschillende milieucompartimenten en de effecten van de mens hierop en 2) de effecten van het milieu op de mens. Daarnaast richt de cursus zich specifiek op milieuvreemde stoffen. Als basis voor de cursus dient het boek An introduction to environmental chemistry. Dit boek behandelt het functioneren van natuurlijke geochemische processen op verschillende tijd- en ruimteniveaus, en de effecten van menselijk handelen daarop. Ook wordt ingegaan op de invloed van stoffen in het milieu op de menselijke gezondheid. Epidemiologisch onderzoek en betrouwbare risicoschatting krijgen veel aandacht. Verdieping vindt plaats door middel van casussen, onder andere over de Probo Koala. Tenslotte wordt ingegaan op de nieuwe stoffenregelgeving van de Europese Unie, Registration, Evaluation and Authorisation of Chemical substances (REACH), die in juni 2007 in werking is getreden.
Cursuscode: N32221 Studielast: 1 module Diergedrag speelt de hoofdrol in de cursus Gedragsbiologie, maar voorbeelden van parallellen bij de mens ontbreken zeker niet. Binnen de milieuwetenschappen draagt de gedragsbiologie bij aan het inzicht in (1) de wijze waarop organismen (ook de mens) omgaan met korte- en langetermijnbelangen, (2) de ‘verduurzaming’ van de veehouderij en (3) de eisen die dieren aan hun leefomgeving stellen ten behoeve van het natuurbeheer. Daarnaast is gedragsbiologie een uiterst gevoelig hulpmiddel bij het onderzoek naar de schadelijkheid van stoffen. Ook binnen de psychologie, de medische wetenschappen, de criminologie en zelfs de economie wordt steeds meer onderkend dat biologische factoren een belangrijke invloed hebben op menselijk handelen. De belangstelling voor de gedragsbiologie is daarom groeiende. Gedragsbiologie is extra interessant omdat het vrijwel alle aspecten van fundamenteel natuurwetenschappelijk onderzoek in zich heeft.
Voorkennis Voorkennis is gewenst op het niveau van de Basiscursus scheikunde: van analyse tot synthese, evenals basiskennis op het gebied van milieuwetenschappen. Passieve beheersing van het Engelse is noodzakelijk.
Docent Dr. Gideon Oudgenoeg www.ou.nl/studieaanbod/N43211
Voorkennis De benodigde voorkennis is vergelijkbaar met een afgerond vwo, niet noodzakelijkerwijs met een natuurwetenschappelijk profiel, maar wel met affiniteit tot de natuurwetenschappen en enige basiskennis daarvan. De cursus kan worden gevolgd zonder uitvoerige algemene biologische voorkennis en inzicht in evolutionaire en fysiologische processen. In dat geval kost het bestuderen van de cursus meestal meer tijd dan is aangegeven.
Docent Dr. Johan van Rhijn. www.ou.nl/studieaanbod/N32221
37
Gegevens en gevolgtrekkingen (propedeusecursus)
Geïntegreerd practicum natuurwetenschappen (propedeusecursus)
Cursuscode: N99111 Studielast: 1 module
Cursuscode: N03221 Studielast: 1 module Veel maatschappelijke problemen zijn alleen op te lossen met behulp van (natuur)wetenschappelijke informatie. Die informatie hebben beslissers nodig om aan te geven waartoe hun handelen kan leiden en om tot beredeneerde voorkeuren te komen. Beslissers moeten de juistheid kunnen beoordelen van de wetenschappelijke redeneringen die ten grondslag liggen aan het verband tussen handelingen en uitkomsten. Ze moeten dus in staat zijn wetenschappelijke redeneringen te beoordelen op hun deugdelijkheid, drogredenen kunnen opsporen en kunnen beoordelen of de uitgangspunten van een redenering plausibel zijn. Verder moeten ze de geschiktheid van een gebruikte proefopzet of toets kunnen beoordelen en tot slot in staat zijn uit een reeks van mogelijke oplossingen het beste alternatief te kiezen, rekening houdend met gestelde doelen en beschikbare informatie. Het doel van de cursus is (toekomstige) beslissers de hier geschetste vaardigheden en inzichten te verschaffen.
Voorkennis Er wordt geen speciale voorkennis verondersteld. Wél is het zo dat de voorbeelden die worden besproken enige affiniteit veronderstellen met het natuurwetenschappelijk vakgebied.
Docent Prof. dr. Ad Ragas www.ou.nl/studieaanbod/N03221
Het Geïntegreerd practicum natuurwetenschappen (GPN) is ingericht om kennis te maken met het experimenteren binnen de natuurwetenschappen. Als thema van het practicum is gekozen voor fysiologische en genetische adaptatie van het fotosyntheseproces in planten. Het practicum bestaat uit een voorbereidende, een experimenteer- en een afrondingsfase. In de voorbereidende fase behandelen we in schriftelijk materiaal de belangrijkste achtergronden van het fotosyntheseproces. U krijgt inzicht in de wijze waarop natuurwetenschappelijke problemen met goed opgezette experimenten zijn op te lossen. De experimenteerfase vindt plaats bij de Wageningen Universiteit en Researchcentrum (de WUR) op vijf achtereenvolgende dagen, voorafgegaan door een voorbereidende bijeenkomst in Studiecentrum Utrecht. Na het oefenen van enkele basale laboratoriumtechnieken doet u een aantal experimenten die u meer inzicht geven in de fysiologische en genetische aanpassingen van het fotosyntheseproces. Eén van deze experimenten ontwerpt u zelf op grond van de opgedane kennis. In de afrondingsfase verwerkt u de tijdens het practicum verzamelde gegevens tot een themaverslag.
Ingangseisen Aan dit practicum kunt u deelnemen als u tenminste 9 modulen van de propedeuse Milieu-natuurwetenschappen hebt afgerond, waaronder Levenswetenschappen 1: evolutie (of de cursus Evolutie), Levenswetenschappen 2: fysiologie en de Basiscursus scheikunde: van analyse tot synthese. Het practicum wordt maximaal één maal per jaar gegeven gedurende zes hele dagen in een vooraf vastgestelde periode. Dit practicum gaat alleen door bij voldoende belangstelling. De faculteit bepaalt of een student wordt toegelaten.
Docenten Drs. Jikke van Wijnen en dr. Dennis Uit de Weerd. www.ou.nl/studieaanbod/N99111
38
Geo Information Systems (GIS)
Geologie rondom ijstijden
Nieuwe cursus
Cursuscode: N35231 Studielast: 1 module Wie een outsider een term als ‘geografische informatiesystemen’ moet uitleggen, kiest om te beginnen liefst een voorbeeld dat een beetje tot de verbeelding spreekt. Dat van de autodiefstallen en de verzekeringsmaatschappij bijvoorbeeld. Wie als verzekeraar gegevens over autodiefstal kan koppelen aan een landkaart, kan daaruit afleiden in welke gebieden van Nederland de meeste diefstallen worden gepleegd. Op basis daarvan kan de verzekeringsmaatschappij besluiten tot premiedifferentiatie: de automobilist op een ‘risicoplek’ betaalt dan meer dan wie woont in een dorp waar nooit wat gebeurt. GIS is een instrument (vaak een softwarepakket) dat in toenemende mate wordt gebruikt voor het analyseren van ruimtelijke patronen en data. Bij veel maatschappelijke vraagstukken speelt de ruimtelijke component een belangrijke rol. GIS wordt dan ook voor talrijke toepassingen en in uiteenlopende maatschappelijke sectoren gebruikt. Enkele voorbeelden: - Het maken van (topografische) kaarten; - Routeplanners voor autoverkeer en openbaar vervoer; - Bezorging van post; - Ruimtelijke spreiding van ziekten; - Analyse van verspreidng van toxische stoffen; - Analyse vegetatie in natuurontwikkelingsgebieden; - Ruimtelijke planvorming (steden of woonwijken); - Precisie bombardementen; - Ruimtelijke verspreiding van soorten en genen. Met GIS-computerprogramma’s is het mogelijk om informatie van digitale (land)kaarten te bewerken. De cursus geeft aan de hand van voorbeelden en oefeningen een brede introductie in de concepten van ruimtelijke analyse en GIS. Daarnaast zijn er oefeningen en casestudies, waarbij men met een GIS-computerprogramma leert om ruimtelijke gegevens te analyseren, zoals de risico’s van erosie aan de hand van digitale bodem- en landgebruikskaarten.
Cursuscode: N14211 Studielast: 1 module Klimaatverandering en alles wat daarmee samenhangt, staan de laatste jaren sterk in de belangstelling. In deze global change discussies worden vragen gesteld als: Verandert het klimaat en zo ja in welke richting en op welke termijn? Wat zijn de gevolgen? Welke terugkoppelingsmechanismen spelen een rol? Hoe groot is de invloed van de mens? Dergelijke vragen zijn uiterst moeilijk te beantwoorden, niet alleen omdat de weermachine een zeer complex systeem vormt, maar ook door de geologische periode (het Kwartair) waarin we ons bevinden. Kenmerkend voor deze periode is dat zich zeer snelle en drastische klimaatswisselingen voordoen. De cursus Geologie rondom ijstijden verschaft inzicht in de wisselwerking tussen (veranderend) klimaat en geologische processen op en nabij het aardoppervlak. De nadruk ligt op de zogeheten exogene geologie: de geologische processen die worden aangedreven door de energie van de zon en die dus ten nauwste samenhangen met het klimaat.
Voorkennis Enige voorkennis van wiskunde, scheikunde en natuurkunde op vwo-niveau is noodzakelijk om de cursus binnen de gegeven studietijd met een voldoende te kunnen afronden.
Docent Ir. Angelique Lansu. www.ou.nl/studieaanbod/N14211
Voorkennis De cursus is volledig Engelstalig; een goede passieve beheersing van het Engels is gewenst. Daarnaast veronderstellen we computervaardigheid op een Windows-pc.
Docent Ir. Ton Baltissen. www.ou.nl/studieaanbod/N35231
39
Geologie rondom plaattektoniek
Gezondheid in perspectief
(propedeusecursus)
(tevens focuscursus)
Nieuwe cursus
Cursuscode: N39211 Studielast: 1 module
Cursuscode: N04132 Studielast: 2 modulen De aarde bestaat uit een groot aantal verschillende componenten zoals gesteenten, lucht, water, ijs en levende organismen. Alle componenten vertonen een dynamische samenhang en zijn doorlopend in beweging ten opzichte van elkaar. Bij de bestudering van de processen die zich op en in de aarde afspelen en hebben afgespeeld, zijn vrijwel alle natuurwetenschappelijke (sub)disciplines betrokken. De cursus laat zien hoe fysica, chemie, biologie en geologie samenwerken bij het oplossen van aardwetenschappelijke problemen. Maar ook het begrip tijd speelt een belangrijke rol in de aardwetenschappen, wat een aparte dimensie aan de natuurwetenschappen toevoegt. De cursus Geologie rondom plaattektoniek geeft op deze manier een uitgebreide inleiding in de geologische wetenschap. Daarbij ligt de nadruk voornamelijk op de processen die samenhangen met de interne warmteproductie van de aarde (endogene processen).
Voorkennis Enige voorkennis van wiskunde, scheikunde en natuurkunde op vwo-niveau is noodzakelijk om de cursus binnen de gegeven studietijd met een voldoende te kunnen afronden.
Een goede gezondheid is voor veel mensen het belangrijkste in hun leven. Dagelijks besteden de media aandacht aan onderwerpen die te maken hebben met gezondheid, uiteenlopend van effecten van leefstijl op gezondheid (te weinig beweging, slechte eetgewoonten) en kindersterfte tot infectieziekten, zoals de opkomst van de Mexicaanse griep. In wetenschappelijk opzicht neemt de bestudering van gezondheidsproblemen een prominente plaats in. Ook op nationaal en gemeentelijk niveau is er aandacht voor de volksgezondheid. Zo is het opstellen van een gemeentelijke gezondheidsnota een wettelijke verplichting. Ondanks de aandacht voor al het onderzoek naar gezondheid en gezondheidsverstorende factoren, ontbreekt het vaak aan een goede vertaling van deze kennis naar de praktijk. Omdat gezondheid door iedereen op zijn eigen wijze wordt beleefd, wordt in de cursus aangesloten op de eigen leefomgeving. In de cursus worden deze individueel ervaren gezondheidsproblemen in een breder verband geplaatst. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het samenwerkend leren binnen groepen.
Voorkennis Docent
Er is geen specifieke voorkennis vereist.
Ir. Angelique Lansu.
Docenten www.ou.nl/studieaanbod/N04132
Dr. ir. Lily Fredrix, dr. ir. Nel Reijven en dr. Raymond Niesink. www.ou.nl/studieaanbod/N39211
40
Inleiding in de gezondheidspsychologie
Inleiding in de neuropsychologie en psychofarmacologie
Cursuscode: S60331 Studielast: 1 module Wanneer zijn mensen ziek en wanneer beschouwen ze zichzelf als ziek? Waarom vertonen mensen ongezond gedrag? Wat is pijn? Hoe kun je het beste omgaan met een chronische aandoening? In deze cursus krijgt u inzicht in de wetenschappelijke kennis over relaties tussen gedrag en gezondheid, tussen lichaam en geest. Onderwerpen die aan bod komen zijn onder meer de betekenis, oorzaken en gevolgen van stress en theorieën die gezond en ongezond gedrag kunnen verklaren. Ook wordt besproken hoe leefstijlen samenhangen met gezondheid en ziekte. Daarnaast gaat u dieper in op ziekte, acceptatie van ziekte en ziekterollen. Andere thema’s zijn het gebruik van medische voorzieningen, de aard, symptomen en functie van pijn en de rol van sociale steun als het gaat om ‘coping’ bij chronische ziekten.
Voorkennis Specifieke voorkennis is niet vereist. Vanwege het Engelstalige tekstboek is passieve kennis van de Engelse taal gewenst.
Cursuscode: S25211 Studielast: 1 module Hoe onthouden we informatie? Hoe worden aandachtsstoornissen gediagnosticeerd? Hoe komt het dat een hersenbloeding kan leiden tot forse geheugenproblemen of chaotisch gedrag? Wat is Gilles de la Tourette en hoe ontstaat het? Hoe kan medicatie of drugs ons gedrag beïnvloeden? Dit zijn enkele vragen die centraal staan binnen de neuropsychologie en psychofarmacologie. Neuropsychologie bestudeert de relatie tussen hersenen en gedrag. Deze relatie wordt bestudeerd bij zowel gezonde personen als patiëntenpopulaties (zoals dementie, epilepsie, hersenbloedingen, ADHD en schizofrenie). Psychofarmacologie is nauw verwant aan neuropsychologie. Deze tak houdt zich bezig met geneesmiddelen en stoffen die worden gebruikt ter behandeling van neuropsychologische en psychiatrische ziektebeelden. Deze cursus maakt deel uit van het cursuspakket van de Open Universiteit voor het behalen van de Basisaantekening Psychodiagnostiek van het Nederlands Instituut van Psychologen (NIP).
Voorkennis Docent Dr. Esther Bakker.
Specifieke voorkennis is niet vereist. Wij raden aan om eerst de cursus Inleiding in de psychologie te volgen.
www.ou.nl/studieaanbod/S60331
Docent Dr. Susan van Hooren. www.ou.nl/studieaanbod/S25211
41
Levenswetenschappen 1: evolutie
Levenswetenschappen 2: fysiologie
(propedeusecursus)
(propedeusecursus)
Cursuscode: N13121 Studielast: 1 module Kennis en inzichten van biologen over ‘het leven’ zijn de afgelopen 150 jaar revolutionair veranderd door uitwisseling van kennis met geologen, chemici, fysici en zelfs wiskundigen. Wisselwerkingen vormen een rode draad in deze cursus. In de eerste helft van de cursus wordt de kapstok daarvoor aangereikt met het boek Een kleine geschiedenis van bijna alles van Bill Bryson met daarbij een leeswijzer. Die kapstok komt ook van pas bij de andere natuurwetenschappelijke cursussen van de propedeuse. De tweede helft zoomt in op evolutie, het bijna alomvattende theoretische kader voor de biologie. Dat gebeurt aan de hand van een hoorcollege op cd, een studietekst die voortbouwt op hetgeen Bryson al te berde heeft gebracht, powerpointpresentaties met nadere toelichting en drie wetenschappelijke artikelen. Doel is om kennis te nemen van en inzicht te krijgen in het evolutieproces en de verklarende rol van de evolutietheorie voor de gehele biologie.
Cursuscode: N06221 Studielast: 1 module Fysiologie gaat over de ‘werking’ van levende organismen: planten en dieren. Het is een experimentele wetenschap die gebaseerd is op het manipuleren van factoren, waarvan de gevolgen in kaart worden gebracht. Daarbij kan het gaan om factoren buiten het organisme, zoals licht, temperatuur, vocht, beschikbare mineralen, maar ook om factoren binnen het organisme, zoals watergehalte, lichaamstemperatuur en hongertoestand. Fysiologie gaat over organen en hoe ze functioneren, maar ook over de chemische en fysische processen die daarbij plaatsvinden. Verder kan er worden ingezoomd op de processen in de cellen van de organismen. Fysiologie is belangrijk in de milieukunde omdat het zicht geeft op de grenzen waarbinnen leven mogelijk is. Fysiologie biedt ook mogelijkheden om te begrijpen hoe levende organismen (waaronder de mens) zich al dan niet kunnen handhaven onder milieustress. Doel is om kennis te nemen van en inzicht te krijgen in het functioneren van organismen op macro- en micro-niveau.
Voorkennis Aangeraden wordt om eerst de cursus Aarde, Mens en Milieu af te ronden.
Docent Dr. Dennis Uit de Weerd. www.ou.nl/studieaanbod/N13121
Voorkennis Aangeraden wordt om eerst de cursussen Aarde, Mens en Milieu en Levenswetenschappen 1: Evolutie af te ronden. De cursus Levenswetenschappen 2: fysiologie sluit aan op Levenswetenschappen 1: Evolutie. Aangeraden wordt om deze twee cursussen direct na elkaar te bestuderen in deze volgorde.
Docent Dr. Dennis Uit de Weerd. www.ou.nl/studieaanbod/N06221
42
Milieubeleid: theorie en praktijk (tevens focuscursus)
Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling (propedeusecursus tevens focuscursus)
Cursuscode: N07132 Studielast: 2 modulen
Cursuscode: N15241 Studielast: 1 module Kenmerkend voor de cursus Milieubeleid: theorie en praktijk is dat studenten in kleine groepen via Studienet samenwerken bij het doorlopen van deze cursus. De cursus kan niet individueel worden bestudeerd. Om die reden wordt de cursus één maal per jaar aangeboden van september tot februari. Deelnemers moeten zich vóór 1 september aanmelden bij wessel.slot.corvers@ou.nl. Milieuproblemen zijn complexe vraagstukken. Met de cursus wordt beoogd het inzicht te bevorderen in de milieuproblemen die spelen, de wijze waarop met deze problemen in beleid en samenleving wordt omgegaan, de veranderingen die daarin zijn opgetreden en de rol die beleidswetenschappers kunnen spelen bij het analyseren en arrangeren van noodzakelijk geachte maatschappelijke veranderingen richting duurzame ontwikkeling. Hierover treedt u met medestudenten in discussie en u werkt samen bij het bestuderen van het cursusmateriaal. Daarbij besteedt u zowel aandacht aan centrale begrippen, concepten en theorieën uit het milieubeleid als de analyse daarvan aan de hand van verschillende beleidswetenschappelijke perspectieven. Ook gaat u in op de complexiteit van milieuproblemen als vraagstukken voor multiactor, -sector en -level governance. Als rode draad voor de (groeps)opdrachten in de cursus is gekozen voor het thema ‘klimaatverandering en milieubeleid’. De cursus bestaat uit een elektronisch werkboek in Studienet en het tekstboek Milieubeleid: analyse en perspectief (red. Driessen en Leroy, 2007) en een bronnenboek. Voor Vlaamse studenten worden zes hoofdstukken uit het tekstboek voorzien van een Vlaamse variant.
Milieuproblemen zijn een structureel onderdeel van de hedendaagse samenleving. Om de milieuproblematiek op te lossen, of op zijn minst beheersbaar te maken, zijn ingrijpende maatschappelijke veranderingen onafwendbaar. Duurzame ontwikkeling vormt daarbij een richtinggevend principe. Doel is een blijvend evenwicht te laten ontstaan tussen de menselijke beschaving en haar natuurlijke omgeving. In de cursus Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling wordt de milieuproblematiek geanalyseerd vanuit natuur-, sociaal- en beleidswetenschappelijk perspectief. In deel 1 wordt de milieuproblematiek globaal geschetst. In deel 2 wordt de milieuproblematiek geanalyseerd. Deel 3 schetst manieren om milieuproblemen op te lossen en/of te voorkómen, dit alles bezien vanuit het milieubeleid. In deel 4 wordt ingegaan op enkele duurzaamheidsvraagstukken en wordt de betekenis van duurzame ontwikkeling nader bekeken. Een belangrijk onderdeel van de cursus is het (leren) schrijven van een essay op academisch niveau, waarin een concreet milieuprobleem wordt uitgewerkt en in de cursus opgedane kennis en inzichten toegepast en verwerkt zijn.
Voorkennis Enige inhoudelijke kennis van milieuproblemen wordt aanbevolen, bijvoorbeeld opgedaan in de cursus Aarde, mens en milieu.
Docent Dr. Frank van Belleghem. www.ou.nl/studieaanbod/N07132
Voorkennis Enige kennis van milieuproblemen is gewenst, bijvoorbeeld opgedaan in de cursus Milieuproblemen en duurzame ontwikkeling.
Docent Drs. Wessel Slot. www.ou.nl/studieaanbod/N15241
43
Natuurkunde voor Milieuwetenschappen
Natuurwetenschappelijke modellen
(propedeusecursus)
Nieuwe cursus
Cursuscode: N11111 Studielast: 1 module In deze cursus worden de klassieke natuurkundige principes aangereikt in een milieuwetenschappelijke context. Daarbij is speciaal aandacht geschonken aan de rol die de verschillende facetten van de Natuurkunde - het waarnemen, het modelleren en het monitoren - hebben in het oplossen van milieuproblemen en het bevorderen van duurzaamheid. In de algemene inleiding wordt het maatschappelijk belang van Natuurkunde geschetst en een overzicht van de leerstof gegeven. Daarna volgen de studietaken Klassieke mechanica en Elektromagnetisme. De kennis uit deze studietaken wordt toegepast op het opwekken van elektriciteit met behulp van windenergie. In de studietaken Warmte en Verwarmen worden fysische principes toegepast in en rondom het huis (isolatie en de warmtepomp). De studietaak Optische straling wordt toegepast op het meten van luchtverontreinigingen. De studietaak Radioactiviteit wordt gekaderd in de medische beeldvorming en therapie en de studietaak Geluid wordt toegepast op het terugdringen van geluidshinder. De integrerende studietaak rondom Klimaat toont hoe de verschillende facetten van de Natuurkunde een bijdrage kunnen leveren aan een beter begrip van ons klimaat en de klimaatverandering. Bij deze laatste studietaak hoort ook een reëel op afstand uit te voeren experiment. De cursus wordt afgesloten met een algemene terugkoppeling.
Voorkennis Een goede beheersing van de basiskennis wiskunde is een vereiste.
Docent Dr. Frank van Belleghem www.ou.nl/studieaanbod/N11111
44
Cursuscode: N04211 Studielast: 1 module Diabetespatiënten moeten op gezette tijden insulineinjecties krijgen. De vraag is hoeveel en hoe vaak zij insuline moeten nemen. Om hier achter te komen, is het niet mogelijk het systeem zelf (de patiënt en de insuline) te bestuderen. Experimenteren met dat systeem kan namelijk gevaarlijk, of zelfs dodelijk zijn voor de patiënt. Een andere manier om de vraag te beantwoorden, is het maken van een wiskundig of computermodel. Zo’n model gedraagt zich als het systeem zelf. Zo kan het gedrag van het systeem worden bestudeerd zonder het systeem zelf aan te tasten. Hoe het bouwen van zo’n wiskundig model in z’n werk gaat, hoe het gedrag ervan kan worden bestudeerd en hoe de resultaten weer kunnen worden terugvertaald naar de werkelijkheid, komt aan de orde in deze cursus.
Voorkennis Enige natuurwetenschappelijke voorkennis is noodzakelijk. De stof die in de cursussen Continue wiskunde of Wiskunde voor milieuwetenschappen wordt behandeld, wordt bekend verondersteld. Een goede passieve beheersing van het Engels is gewenst.
Docent Dr. ir. Joop de Kraker. www.ou.nl/studieaanbod/N04211
Omgevingsbeleid: analyse, evaluatie, ontwerp
Onderzoeksvoorstel MSc Milieuwetenschappen
(tevens focuscursus)
(mastercursus)
Nieuwe cursus
Cursuscode: N87311 Studielast: 1 module
Cursuscode: N23212 Studielast: 2 modulen Gaswinning in de Waddenzee, de fijnstofproblematiek, een tunnel langs het Naardermeer, het aanwijzen van locaties voor windmolens, het bouwen in diep gelegen polders, zijn voorbeelden van omgevingsvraagstukken die onderwerp zijn van beleid. In de cursus komt aan bod: wat we verstaan onder omgevingsbeleid, op welke wijze beleidswetenschappers dit bestuderen, en wat we hiervan kunnen leren voor het omgaan met complexe omgevingsvraagstukken. De opzet van cursus is sterk methodologisch van aard, waarbij we twee typerende maar sterk uiteenlopende benaderingen van beleid onderscheiden, namelijk de analytisch-rationele en de sociaal-interactieve benadering. Daarnaast worden drie beleidsactiviteiten onderscheiden, te weten het analyseren, evalueren en ontwerpen van beleid. De beide benaderingen en drie beleidsactiviteiten vormen de kapstok waaraan de cursusinhoud is opgehangen. Na een gedegen theoretisch deel waarin de voornaamste beleidswetenschappelijke theorieĂŤn, methoden en modellen aan bod komen, worden de opgedane kennis en inzichten toegepast op vraagstukken uit de praktijk. Dit gebeurt in een virtueel beleidswetenschappelijk onderzoeks- en adviesbureau waarin u (aan de hand van multimediale case studies) een stage doorloopt waarbij u beleidsanalyses, beleidsevaluaties en beleidsontwerpen verricht op het vlak van omgevingsbeleid.
Voordat u met uw afstudeeronderzoek kunt beginnen, dient u eerst een onderzoeksvoorstel te schrijven. Deze cursus begeleidt/ondersteunt u gericht bij het schrijven van een onderzoeksvoorstel op het (milieuwetenschappelijk) domein dat u gaat onderzoeken. Er wordt expliciet aandacht besteed aan het doen van literatuuronderzoek, het formuleren van een duidelijke probleemstelling en onderzoeksvragen, het kiezen van passende methoden en technieken en het maken van een haalbare planning.
Ingangseisen Inschrijving is alleen mogelijk voor opleidingsstudenten en uitsluitend na goedkeuring van het onderzoeksidee door de beoogd afstudeerbegeleider. U kunt pas aan het Onderzoeksvoorstel MSc Milieuwetenschappen beginnen wanneer uw onderzoeksidee (onderwerp, korte vraagstelling, afstudeerbegeleiding en -plek) goedgekeurd is.
Docenten Dr. ir. Lily Fredrix, dr. Wilfried Ivens en diverse andere NW-docenten. www.ou.nl/studieaanbod/N87311
Voorkennis Als voorkennis wordt de cursus Milieubeleid en samenleving aanbevolen.
Docent Dr. ir. Willemijn Tuinstra. www.ou.nl/studieaanbod/N23212
45
Organismen in hun omgeving: toxicologie en afweersystemen
Politicologie
Cursuscode: N42112 Studielast: 2 modulen De cursus Organismen in hun omgeving: toxicologie en afweersystemen is gericht op het verwerven van kennis over de basisprincipes op het gebied van natuurlijke en immuunafweer (deel A) en toxicologie (deel B). Verder wordt ook een relatie gelegd tussen deze basisprincipes en het analyseren van complexe praktijksituaties. Daarbij kan onderscheid gemaakt worden tussen het humane systeem (deel C) en het ecosysteem (deel D). Deel A behandelt afweer op het niveau van organismen. Het accent ligt op afweerstrategieën in grote lijnen, niet op de gedetailleerde beschrijving van de processen. Deel B geeft een overzicht van toxicologische basismechanismen en een introductie op de toepassingen Nutritional Toxicology, Ecotoxicology and Risk assessment and Regulation. Deel B vormt de basis voor zowel de humane toxicologie (deel C) als de ecotoxicologie (deel D). Voor het afronden van de cursus kan een keuze gemaakt worden uit deel C of deel D. Deel C richt zich op het humane cytochroom P450-systeem en het humane immuunafweersysteem in relatie tot stoffen die het milieu kunnen vervuilen en/of in voedsel problematisch kunnen zijn. Dit blok is gebaseerd op een aantal recente wetenschappelijke artikelen over deze onderwerpen. Daarbij wordt aandacht besteed aan de verschillen die kunnen optreden in het functioneren van beide systemen. Deze verschillen kunnen een genetische achtergrond hebben, terug te voeren zijn op verschillende leeftijdsfases (kinderen, volwassenen, ouderen) en de persoonlijke geschiedenis van individuen (allergieën, hygiënehypothese). Ook komt de complexiteit aan de orde waarvan sprake kan zijn bij blootstelling aan vervuiling. Deel D richt zich op ecotoxicologie en milieueffecten. De in deel B behandelde algemene principes worden aan de hand van een viertal casussen verder uitgediept. Aspecten die daarbij aan de orde komen zijn ecosystemen als geheel, effecten op populaties, voedselketeneffecten (biomagnificatie), synergisme/antagonisme, compartimentsmodellen en biomonitoring.
Voorkennis Natuurwetenschappelijke basiskennis op het gebied van de chemie, biologie en fysiologie, vergelijkbaar met de inhoud van de cursussen Basiscursus Scheikunde: van analyse tot synthese, Levenswetenschappen 1 en 2 (of Biologie van cellen).
Docenten Dr. Frank van Belleghem (cursusbegeleider) en dr. Ansje Löhr.
www.ou.nl/studieaanbod/N42112 46
Cursuscode: B29121 Studielast: 1 module Iedere dag, ieder uur zijn er mensen in onze omgeving die met elkaar discussiëren over politieke zaken. Anderen bemoeien zich totaal niet met politiek, maar op verjaardagspartijtjes is het een geliefd onderwerp. Politiek heeft vele facetten waar de meeste mensen niet bij stilstaan, maar die zichtbaar gemaakt worden in deze cursus. U krijgt een actueel beeld van de politicologie, maakt kennis met de belangrijkste thema’s, benaderingen en begrippen en u ontwikkelt vaardigheden in het analyseren van de politiek.
Voorkennis Voor het bestuderen van deze cursus is geen specifieke voorkennis vereist.
Docent Lic. Mimi Crijns. www.ou.nl/studieaanbod/B29121
Principles of Environmental Sciences
Scheikunde voor milieuwetenschappen 1
(mastercursus)
(propedeusecursus)
Nieuwe cursus
Nieuwe cursus
Cursuscode: N19311 Studielast: 1 module
Cursuscode: N47111 Studielast: 1 module
De Engelstalige cursus Principles of Environmental Sciences biedt de gereedschappen voor het analyseren van complexe milieuvraagstukken. In deze cursus maakt u kennis met multidisciplinaire principes, concepten en gereedschappen die worden ingezet bij de analyse van milieuproblemen. Voortbouwend op deze kennis leert u milieuvraagstukken te beschouwen in termen van maatschappelijke drivers (aanjagers), hun effecten op ecosystemen en maatschappij, en mogelijke antwoorden op deze effecten. Deze benadering biedt handvatten bij het identificeren van de juiste indicatoren voor een milieuprobleem, bij de bestudering van (feedback)relaties, en de evaluatie van voorgestelde oplossingen (inclusief hun eventuele bijeffecten). De cursus bestaat uit twee delen: een theoretisch deel (55 uur) en een casusdeel (45 uur). Het theoretisch deel behandelt principes, concepten en gereedschappen uit de natuurwetenschappen, sociale wetenschappen, economie en beleidswetenschappen, die van belang zijn bij de analyse van milieuproblemen, en bij het bepalen en evalueren van mogelijke oplossingsrichtingen. Dit deel wordt afgesloten met een tussentoets die voor de helft meetelt in de eindbeoordeling. In het casusdeel wordt de theorie toegepast op een tweetal casussen: 1) Een oefencasus Palm oil (11 uur), en 2) een eindcasus (30 uur). Daarbij ligt de nadruk op oorzaak-gevolg relaties. Bij de eindcasus kan gekozen worden uit een drietal onderwerpen: a) Atlantic bluefin tuna, b) Nitrogen problems in the Netherlands, en c) Nuclear energy. De uitwerking van deze eindcasus wordt beoordeeld. Deze beoordeling weegt voor de helft mee in de eindbeoordeling.
Scheikunde ligt aan de basis van verschillende milieuwetenschappelijke verschijnselen. Enerzijds zijn dat milieuproblemen en oplossingen voor die problemen, zoals luchtverontreiniging, verzuring, corrosie en het verwijderen van verontreinigingen uit afvalwater. Anderzijds is dat de wetenschappelijke input die scheikunde levert voor het ontwikkelen van bijvoorbeeld batterijen om zonne- en windenergie op te slaan. In deze cursus gaan we in op de chemische achtergrond van deze verschijnselen. We reiken basiskennis en vaardigheden aan op het gebied van atoombouw, chemische binding, structuur en eigenschappen van stoffen, reactiesnelheid en chemisch evenwicht, zuren en basen, redoxreacties en elektrochemie, chemische thermodynamica, reactiekinetiek en reactiemechanismen. Via milieugerelateerde studietaken ervaart u hoe belangrijk deze scheikundekennis is voor de milieuwetenschappen. Daarbij komen fundamentele vragen aan de orde zoals: hoe zijn stoffen opgebouwd, welke reacties kunnen stoffen ondergaan in het milieu, hoe verlopen de reacties en met welke snelheid gebeurt dat en hoe kunnen we de reactiesnelheid en de richting van een reactie be誰nvloeden.
Voorkennis De cursus veronderstelt voorkennis van scheikunde op vwo-niveau. Een goede beheersing van de basiskennis wiskunde is een vereiste. Enige inhoudelijke kennis van milieuproblemen is gewenst, bijvoorbeeld opgedaan in de cursus Aarde, mens en milieu. Verder is passieve kennis van het Engels noodzakelijk voor het lezen van Engelstalige artikelen. Indien de scheikunde te ver is weggezakt, kan de Kennisbank Scheikunde beschikbaar bij deze cursus, u weer op weg helpen. U moet er dan rekening mee houden dat bestudering van de cursus meer tijd zal kosten.
Voorkennis Er wordt uitgegaan van voorkennis op het eindniveau van de bacheloropleiding of eind schakelprogramma naar de masteropleiding, en een goede (passieve) beheersing van de Engelse taal.
Docent Drs. Jikke van Wijnen. www.ou.nl/studieaanbod/N47111
Docent Dr. Dennis Uit de Weerd. www.ou.nl/studieaanbod/N19311
47
Scheikunde voor milieuwetenschappen 2 (propedeusecursus)
Schrijfpracticum 2: academisch schrijven
Nieuwe cursus
Cursuscode: N48111 Studielast: 1 module In deze cursus ontwikkelt u kennis en vaardigheden op het gebied van de organische chemie en u krijgt een overzicht van technieken voor het nemen en analyseren van milieumonsters. De cursus bestaat uit twee delen. Het deel Koolstofchemie begint met een indeling van organische moleculen naar structurele opbouw en ruimtelijke bouw. Daarna volgt een beschrijving van het optreden van elektrische ladingsverschillen in moleculen. Deze ladingsverschillen zijn van groot belang om het verloop van reacties te voorspellen. Er komen verbindingen aan de orde als vetten, zepen, fenolen, dioxine, polychloorbifenylen (PCB) en polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK). Het tweede deel Onderzoeksmethoden in de milieuchemie beschrijft eerst de handelingen die noodzakelijk zijn om antwoord te krijgen op de vraag: `Wat en hoeveel zit er van een bepaalde stof in dit monster? Daarna worden kwalitatieve en kwantitatieve analyse- en scheidingsmethoden van chemische stoffen in milieumonsters besproken. Het betreft zeer uiteenlopende technieken als titraties, elektrochemische analyse, atoom- en molecuulspectrometrie, massaspectrometrie, microscopische technieken en chromatografie. Via milieugerelateerde studietaken ervaart u hoe belangrijk deze scheikundekennis is voor de milieuwetenschappen.
Voorkennis De cursus veronderstelt voorkennis op het niveau van de cursus Scheikunde voor milieuwetenschappen 1. Enige inhoudelijke kennis van milieuproblemen is gewenst, bijvoorbeeld opgedaan in de cursus Aarde, mens en milieu. Verder is passieve kennis van het Engels noodzakelijk voor het lezen van Engelstalige artikelen.
Docenten Dr. Ingrid Holtkamp en drs. Jikke van Wijnen. www.ou.nl/studieaanbod/N48111
48
Cursuscode: C51211 Studielast: 1 module Schrijfpracticum 2 is een vervolg op de cursus Schrijfpracticum 1. Doel van de cursus is het verhogen van de vaardigheid in het schrijven en beoordelen van teksten waarmee academici veelvuldig in aanraking komen. Voorbeelden van deze genres zijn onderzoeksverslag, (populair-)wetenschappelijk artikel en recensie. In de cursus schrijft u zelf twee teksten en beoordeelt u vier teksten die door andere studenten geschreven zijn. Aan de hand van het commentaar van twee medestudenten herschrijft u uw eigen teksten. Deze eigen teksten (in twee versies) en de beoordeling van het werk van anderen vormen samen het schrijfdossier dat u aan het eind van de rit inlevert.
Ingangseisen Studenten van de bacheloropleiding Milieu- en Natuurwetenschappen wordt dringend aangeraden Schrijfpracticum 1 ook te bestuderen. Zie ook de mededeling op de cursuswebsite op Studienet.
Docenten Drs. Lieke van den Bulck-van der Linden, drs. Wil Michels en drs. Wouter Steffelaar. www.ou.nl/studieaanbod/C51211
Scientific and Professional Publishing on Environment and Sustainability (mastercursus)
Cursuscode: N41311 Studielast: 1 module De cursus wordt een keer per jaar aangeboden, met start in februari en afsluiting in juni. Voordat u zich inschrijft, dient u zich tijdig (uiterlijk voor 1 januari) via e-mail aan te melden bij de docenten van de cursus.
Dit laatste ter beoordeling van, en na overleg met, de cursusbegeleider(s). De faculteit bepaalt of een student wordt toegelaten.
Docenten Personen die op wetenschappelijk niveau functies bekleden, dienen in staat te zijn om via publicaties te communiceren met vakgenoten. In de cursus Scientific and Professional Publishing on Environment and Sustainability maakt u kennis met de verschillende aspecten die bij het schrijven en publiceren van een artikel komen kijken. U doorloopt stapsgewijs het gehele publicatietraject. Daarbij neemt u verschillende rollen op: auteur, reviewer en copy-editor. Op die manier ervaart u hoe het publicatietraject verloopt. U schrijft, ontvangt commentaar van (onbekende) reviewers, geeft commentaar op een artikel van een ander en herschrijft uw eigen werk. Docenten geven tijdens het proces handreikingen en terugkoppeling. Aan het eind van uw publicatiewerkzaamheden heeft u een artikel dat in het elektronische tijdschrift ‘e-Journal on Environment and Sustainability’ gepubliceerd wordt. Dit biedt u een unieke kans om uw onderzoekswerk aan een breder publiek te tonen. De cursus wordt een keer per jaar aangeboden, met start in februari en afsluiting in juni. Voordat u zich inschrijft, dient u zich tijdig (uiterlijk voor 1 januari) via e-mail aan te melden bij de docenten van de cursus.
Dr. Wilfried Ivens en dr. ir. Lily Fredrix. www.ou.nl/studieaanbod/N41311
Voorkennis Passieve kennis van het Engels is noodzakelijk. Actieve schriftelijke beheersing van het Engels is gewenst.
Ingangseisen U moet toegelaten zijn tot de masteropleiding Milieunatuurwetenschappen en beschikken over eigen milieuwetenschappelijke (onderzoeks)gegevens als basis voor een artikel. Concreet komt het er op neer dat u een milieuwetenschappelijk onderzoek heeft uitgevoerd, dan wel daar vergaand mee gevorderd bent. De benodigde onderzoeksgegevens zijn bij voorkeur afkomstig uit uw afstudeeronderzoek in het kader van de masteropleiding. Het is ook toegestaan andere onderzoeksgegevens voor het artikel te gebruiken, bijvoorbeeld de gegevens uit het afstudeerwerk van de voorafgaande bacheloropleiding.
49
Virtueel milieuadviesbureau
Cursuscode: N5021N Studielast: variabel Startmoment: januari of september. Neemt voordat u zich inschrijft contact op met de examinator. De verblijftijd van een studentmedewerker in het virtueel milieuadviesbureau wordt afhankelijk van vooropleiding en studiefase in samenspraak met de faculteit vastgesteld. Let op dat u zich inschrijft voor het Virtueel milieuadviesbureau met de juiste moduleomvang. De cursus Virtueel milieuadviesbureau (VMAB) biedt een vorm van praktijkgericht onderwijs, waarin u projectmatig, samen met andere studenten, werkt aan echt milieuonderzoek voor opdrachtgevers uit het milieuwerkveld. Voor het volgen van deze cursus vervult u in het virtuele bedrijf InCompany Milieuadvies functies die sterk overeenkomen met functies in de praktijk van het milieuwerkveld. De naam Virtueel milieuadviesbureau wordt gehanteerd omdat u het merendeel van het werk vanuit uw eigen huis kunt doen met gebruik van internetvoorzieningen. In het VMAB wordt werken en leren tot één activiteit gemaakt. Enerzijds wordt verwacht dat u bij het uitvoeren van de werkzaamheden toont welke competenties u al in voldoende mate bezit. Anderzijds wordt u in de gelegenheid gesteld om enkele wetenschappelijke competenties en beroepsvaardigheden tijdens de cursus verder te ontwikkelen. U doet dit grotendeels in teamverband. Individuele afspraken worden gemaakt over competenties waarop u zich specifiek wilt richten tijdens de deelname aan de cursus. De eindopdracht van de bacheloropleiding Milieunatuurwetenschappen is een integraal onderdeel van het VMAB. De studielast is variabel. De omvang van de cursus VMAB in uw studiepad is afhankelijk van uw vooropleiding en wordt in samenspraak met de faculteit vastgesteld: - zeven modulen voor studenten die studeren zonder of met een beperkte vrijstelling; - vier modulen voor studenten die studeren met een vrijstelling gebaseerd op een natuurwetenschappelijke of technische niet-milieukundige hbo-vooropleiding; - drie modulen voor studenten die studeren met een vrijstelling gebaseerd op een milieukundige hbo-vooropleiding.
50
U kunt zich niet inschrijven voor zeven modulen in één keer. U volgt dus altijd een combinatie van één periode (een zogenaamde run) van drie modulen (N50213) en één run van vier modulen (N50217). Studenten die zeven modulen volgen, kunnen voor de run van drie modulen kiezen uit een reguliere run (werken in projectteam) of een individuele voorbereidingsrun (individuele opdracht). De studielast per week is afhankelijk van het aantal te volgen modulen. Bij drie modulen is de studielast circa 12 uur per week, bij vier modulen circa 16 uur per week. Hierbij is rekening gehouden met een periode van twee weken waarin u geen werkzaamheden verricht, bijvoorbeeld in verband met een vakantie. Bij voldoende deelnemers start er twee keer per jaar een run van het VMAB, één van september tot half maart en één van januari tot en met juni. Het starten met een reguliere run van drie modulen in september kan niet gecombineerd worden met het starten van een run van vier modulen in januari. Het starten van een individuele voorbereidingsrun van drie modulen in september kan wel gecombineerd worden met het starten van een run van vier modulen in januari, maar brengt een relatief hoge studiebelasting met zich mee (indicatie: 16 uur per week). De start van een reguliere run van drie modulen in januari is goed te combineren met het starten van een run van vier modulen in september. Een individuele voorbereidingsrun die start in januari is eveneens goed te combineren met het starten van een run van vier modulen in september, en brengt een studiebelasting van circa 12 uur per week met zich mee. Per run vinden op doordeweekse dagen vier verplichte bijeenkomsten plaats in het studiecentrum Eindhoven. De exacte data hiervan worden voor aanvang van de run bekend gemaakt. Gedurende de run dient u het vereiste aantal uren per week beschikbaar te zijn voor werkzaamheden binnen het VMAB. Grotendeels kunt u zelf bepalen wanneer u deze werkzaamheden verricht, bijvoorbeeld op een vaste studiedag, ‘s avonds of in het weekend. Enkele weken voor aanvang van de run voert u een aantal voorbereidende werkzaamheden uit, zoals het oefenen in de elektronische werkomgeving en het inlezen in de werkwijze.
Voeding en gezondheid (tevens focuscursus)
Cursuscode: N08311 Studielast: 1 module Daarnaast solliciteert u in dit stadium bij het virtueel milieuadviesbureau, zodat we met u kunnen vaststellen welke werkzaamheden u wilt/kunt uitvoeren en op welke specifieke leerdoelen u zich wilt gaan richten. De opdracht voor milieuonderzoek die u krijgt, hangt af van het aanbod en uw persoonlijke interesses. Op voorhand is nooit precies te zeggen welke opdrachten in portefeuille zijn. Tijdens de sollicitatiefase krijgt u meerdere opdrachten aangeboden, waarover u een voorkeur kunt uitspreken. Bij de uiteindelijke projecttoedeling wordt daar zo goed mogelijk rekening mee gehouden.
Voorkennis Basiskennis op het gebied van de milieuwetenschappen en voldoende ict-vaardigheden. Er is geen open inschrijving voor het Virtueel milieuadviesbureau. De toelating tot de cursus is afhankelijk van uw vooropleiding en uw studiefase. Voor deelname aan de cursus Virtueel milieuadviesbureau, meldt u zich aan met het aanmeldformulier voor studenten op www.incompany-milieuadvies.nl of door een e-mail te sturen aan de examinator van de cursus wilfried.ivens@ou.nl. In principe wordt iedereen toegelaten die, inclusief vrijstellingen, meer dan 28 modulen (120.4 studiepunten) in de bacheloropleiding Milieunatuurwetenschappen heeft behaald. Voor de meeste studenten heeft deze cursus een omvang van 3 of 4 modulen (zie uw studiepad). U dient zich goed te realiseren dat het een intensieve periode van een half jaar betreft, waarin u zo’n 12 tot 16 uur per week in een team (van 3-4 studenten) samenwerkt. Meldt u zich bij voorkeur minimaal een half jaar voor de start van de run aan. Dit om u goed te kunnen voorbereiden op de eindopdracht (planning studietijd). Deze voorbereidingstijd heeft de faculteit ook nodig in verband met de acquisitie van opdrachten voor milieuonderzoek. Late aanmelders worden alleen toegelaten als er op dat moment nog ruimte is. Zie www.incompany-milieuadvies.nl.
Gezondheid is een zeer belangrijke factor in ons dagelijks leven. Helaas wordt die gezondheid voortdurend bedreigd door allerlei risicofactoren zoals: overvoeding, ondervoeding, te weinig lichaamsbeweging, alcoholmisbruik, roken, stress, enzovoorts. Levensstijl en omgeving bepalen de risicofactoren; in hoeverre zij de gezondheid van de mens beïnvloeden, is afhankelijk van erfelijke aanleg, en in zekere mate van de leeftijd van het individu. Deel I van de cursus begint met groeivertraging en -onderbreking bij kinderen en eindigt met veroudering. Deel II handelt over ontregelde eetlust en eetafwijkingen. Deel III behandelt de erfelijke aanleg in relatie tot afwijkingen die aan voeding gerelateerd zijn. Deel IV gaat over voeding en aan leeftijd gerelateerde afwijkingen en behandelt allergie en osteoporose. Deel V behandelt voeding in relatie tot ziekten. Dit deel geeft een samenvatting van de huidige stand van zaken met betrekking tot voeding en kanker, voeding en diabetes mellitus, voeding en hart- en vaatziekten, en voeding en longziekten.
Voorkennis De voorkennis die voor deze cursus gewenst is betreft kennis van de biologie, biochemie en voeding op propedeuseniveau. Een goede passieve beheersing van de Engelse taal is noodzakelijk.
Docent Dr. ir. Lily Fredrix. www.ou.nl/studieaanbod/N08311
Docenten Dr. Wilfried Ivens (examinator), ir. Angelique Lansu (plv examinator), dr. ir. Lily Fredrix, dr. Ansje Löhr, dr. Daisy Tysmans, dr. Dennis Uit de Weerd, drs. Jikke van Wijnen en drs. Els Jans. www.ou.nl/studieaanbod/N5021N
51
Voedselveiligheid
Wetenschapsleer
(tevens focuscursus)
Cursuscode: N30321 Studielast: 1 module Voedselveiligheid is al geruime tijd een hot item. De consument in Europa is de afgelopen jaren geconfronteerd met omvangrijke voedselschandalen. In Engeland bijvoorbeeld overleden meer dan vijftig burgers na het eten van vlees dat met BSE besmet was. In België is een regering gevallen over de dioxinekip. In Nederland was tot op heden de directe schade aan de volksgezondheid beperkt, maar de economische schade tengevolge van het ruimen van dieren was aanzienlijk. De voedselketen die loopt van boer tot bord wordt steeds langer en is complex. Ook de keten van verantwoordelijken is niet eenvoudig. Producenten, consumenten en overheden zijn spelers in de keten. Helderheid en openheid bij documenteren, informeren en controleren, is essentieel om risico’s te beperken. Daarvoor is natuurwetenschappelijke kennis op het gebied van bijvoorbeeld toxicologie en biotechnologie een noodzakelijke voorwaarde, naast kennis over het beoordelen van risico’s en over het beleid en de regelgeving met betrekking tot voedselveiligheid. Op een geïntegreerde wijze komen de verschillende aspecten in relatie met voedselveiligheid in de cursus aan de orde.
Voorkennis De cursus vereist (bio)chemische en biologische kennis op propedeuseniveau; ook basale toxicologische kennis is gewenst. Een goede passieve beheersing van de Engelse is taal noodzakelijk.
Docenten Dr. ir. Lily Fredrix en dr. ir. Nel Reijven. www.ou.nl/studieaanbod/N30321
Cursuscode: C01221 Studielast: 1 module In de cursus Wetenschapsleer wordt een integrale benadering van de wetenschappen gepresenteerd. Klassieke wetenschapsfilosofische vragen vormen het vertrekpunt: Wat is wetenschap? Waarop is de geldigheid van wetenschappelijke kennis gebaseerd? Hoe komt wetenschap tot stand? Moeten er grenzen gesteld worden aan de wetenschap? Bij de beantwoording wordt echter niet alleen een beroep gedaan op de filosofie maar ook op de wetenschapsgeschiedenis, de wetenschapssociologie en de wetenschapsantropologie. U bestudeert in de cursus de relatie tussen wetenschap en werkelijkheid, tussen theorie en empirie en de relatie tussen wetenschap, techniek en maatschappij. Belangrijke stromingen en denkers die daarbij worden besproken zijn onder andere(n): het logisch empirisme, de theorieën van Popper, Lakatos, Kuhn, het wetenschappelijk realisme, het sociaal constructivisme en Latours wetenschapsantropologie. In het onderdeel over de relatie tussen wetenschap, techniek en maatschappij wordt onder andere aandacht besteed aan de opvattingen van Foucault en aan de ontwikkeling van vrouwenstudies. In de cursus wordt ook de discussie over de eenheid van wetenschap gepresenteerd. Daarbij staat de moderne, empirisch-analytische natuurwetenschap tegenover de mens- en cultuurwetenschappen en tegenover de biologie. Gaandeweg zal blijken dat ook ten aanzien van de wetenschap rotsvaste garanties en zekerheden een illusie zijn. Bezinning op wetenschap is geen overbodige luxe. Ook omdat de wetenschappen niet alleen zichzelf sturen, blijft een permanente en breed georiënteerde reflectie op wetenschappelijke kennis wenselijk en zelfs noodzakelijk. Deze cursus zet u aan tot reflectie op het bedrijven van wetenschap. Na bestudering kunt u een zelfstandig oordeel formuleren over de verhoudingen tussen de wetenschappen onderling en de complexe relatie tussen de wetenschap en de samenleving.
Docent Drs. Herman Simissen. www.ou.nl/studieaanbod/C01221
52
Wiskunde voor milieuwetenschappen (propedeusecursus)
Nieuwe cursus 5 0
y1 (t )
y 2 (t )
dt
b = tan α * a
α
Cursuscode: N49111 Studielast: 1 module
In de milieuwetenschappen wordt veelvuldig gebruik gemaakt van het wiskundige apparaat. Of het nu gaat om scheikunde, biologie, natuurkunde, toxicologie, levenswetenschappen of de analyse van energiesystemen, ecosystemen, of bodem en waterinteracties, regelmatig worden bij analyses wiskundige instrumenten ingezet. De cursus Wiskunde voor Milieuwetenschappen richt zich op de wiskundige instrumenten die nodig zijn om als milieuwetenschapper uit de voeten te kunnen. Concreet worden die wiskundige vaardigheden geoefend, die in de verschillende cursussen van de bacheloropleiding Milieunatuurwetenschappen worden toegepast. Er worden een aantal thema’s behandeld, waaronder functies en grafieken, machten, exponentiële functies, logaritmen, goniometrie, differentiëren, integreren, en wiskundig modelleren. Elk thema omvat enerzijds de benodigde theoretische onderbouwing, en anderzijds veel concrete voorbeelden vanuit de milieuwetenschappelijke praktijk.
Voorkennis De benodigde voorkennis is Wiskunde A of B op VWOniveau, of de voorbereidingscursus Basis Wiskunde (www.ou.nl/voorbereidingscursussen). Een gedeelte van de voorkennis wordt in de cursus beknopt herhaald. Echter, de benodigde extra studie-uren maken geen deel uit van de studielast.
Docent Dr. Pieter Valkering. www.ou.nl/studieaanbod/N49111
53
Procedures en regelgeving OER en Uitvoeringsregelingen In de Onderwijs en examenregeling (OER) staat het onderwijsprogramma beschreven en de rechten en plichten van de student. Onderdeel van de OER zijn de Uitvoeringsregelingen waarin voor elke opleiding de specifieke bepalingen zijn opgenomen. Deze regelingen kunt u downloaden van de website of de faculteitstab op Studienet. www.ou.nl/documenten
Getuigschriften De Open Universiteit verstrekt de volgende getuigschriften: een propedeuse-, een wo-bachelor- en een wo-mastergetuigschrift. Daarnaast geeft de Open Universiteit dossierverklaringen af. www.ou.nl/getuigschrift
Compensatorische regeling Studenten die een propedeuse-, of bachelorgetuigschrift aanvragen kunnen gebruik maken van een compensatorische regeling. De algemene regeling is vastgelegd in art 20a van de Nadere regels inrichting tentamen en examen 2012- 2013.
Beroepsprocedure Bij het College van beroep voor de examens kan binnen zes weken (administratief ) beroep worden ingesteld tegen o.a. beslissingen van de Commissie voor de examens of een examinator. Voorbeelden van een beslissing zijn: een individuele tentamenuitslag, een vrijstellingsbeslissing of een toelatingsbeslissing tot een wo-masteropleiding.
Bezwaarprocedure Bezwaar kan gemaakt worden tegen een besluit, genomen door of namens het College van bestuur, waartegen geen (administratief ) beroep mogelijk is. Deze besluiten kunnen betrekking hebben op bijvoorbeeld: de inschrijving, het cursusgeld.
Klachtencommissie Voor klachten, waarvoor u geen beroep of bezwaar kunt aantekenen, bijvoorbeeld over de dienstverlening of de wijze waarop u bent behandeld, kunt u terecht bij de Klachtencommissie. Meld uw klacht eerst bij Service en informatie. Wordt uw klacht daar niet naar tevredenheid verholpen, dan kunt u schriftelijk een formele klacht indienen. Uitgebreide informatie rondom de Nadere regels inrichting tentamen, Beroep, Bezwaar en Klachten kunt u vinden op de website. Ook staan daar benodigde formulieren voor download. www.ou.nl/procedures
54
Vertrouwenspersonen ongewenst gedrag De Open Universiteit heeft vertrouwenspersonen aangesteld die kennis hebben van de organisatie en de problemen die zich daarin kunnen voordoen. Als u hulp nodig heeft bij het oplossen van een probleem van ongewenst gedrag tijdens de studie kunt u contact opnemen met een van de vertrouwenspersonen via vertrouwenspersonen.oomgang@ ou.nl, of kijk op onze website voor meer informatie. www.ou.nl/vertrouwenspersonen Alle bovenstaande informatie is ook verkrijgbaar in de studiecentra of telefonisch aan te vragen bij de afdeling Service en informatie, +31 (0)45 - 576 2888.
55
Service en informatie Heeft u vragen over uw studie of wilt u informatie over het dichtstbijzijnde studiecentrum? Neem dan contact op met een van onze medewerkers of kijk op de website voor onze bereikbaarheid T +31 (0)45 - 576 28 88 www.ou.nl/directcontact www.ou.nl/studiecentra
Colofon Open Universiteit Faculteit Natuurwetenschappen Onderwijs Service Centrum Ontwerp Team Visuele Communicatie, Janine Cranshof Fotografie decanen Team Visuele Communicatie, Isabelle van Kollenburg en Chris Peeters Valkenburgerweg 177, 6419 AT Heerlen - NL Postbus 2960, 6401 DL Heerlen - NL Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Mei 2012
56
Overige studiegidsen van de Open Universiteit
cultuurwetenschappen
onderwijswetenschappen
informatica
managementwetenschappen
rechtswetenschappen
80126
5212130
psychologie
Faculteit Natuurwetenschappen bezoekadres: Valkenburgerweg 177, 6419 AT Heerlen postadres: Postbus 2960, 6401 DL Heerlen, T +31 (0)45 - 576 2888 www.ou.nl/milieu