studiegids
bachelor | master
informatica
2012 2013
Inhoud 03 04 06
08 09 10 12 14 16
22 23 23 24
30 32
36 37 39 40 41
43 44 64
Voorwoord Studeren aan de Open Universiteit Studiemogelijkheden Losse cursussen Startpakket Propedeuse, postpropedeuse, bachelor en master Open Universiteit Extra – OUX Onderwijs- en examenregeling Wiskunde bij de informaticaopleidingen Voorbereidingscursussen wiskunde voor OU-studenten Promoveren bij de Open Universiteit Studenten aan het woord Opleidingsmogelijkheden voor bedrijven en instellingen Topcursussen Focusopleidingen Certified Professional Programs Bacheloropleiding Informatica Overzichtsschema propedeuse Overzichtsschema postpropedeuse Opleidingsschema bachelor Informatica Vrijstelling binnen de bacheloropleiding Informatica Bacheloropleiding Informatiekunde Open bacheloropleiding Informatica HBO-Informatica Masteropleiding Software Engineering Overzichtsschema master Software Engineering Opleidingsschema master Software Engineering Toelating tot de masteropleidingen Software Engineering en Computer Science Masteropleiding Business Process Management and IT Toelating tot de masteropleiding Business Process Management and IT Masteropleiding Computer Science Overzichtsschema master Computer Science Opleidingsschema master Computer Science Docenten en medewerkers Faculteit Informatica Inschrijven en kosten Studiebegeleiding Tentamen Voor studenten, door studenten Studiecentra Studieverenigingen Facultaire opleidingscommissie Studentenraad (Bijna) alumnus? Studievoorzieningen (Digitale) Bibliotheek Endnote en Reference Manager Academia en SURFspot Procedures en regelgeving Cursussen Informatica Overzicht wijzigingen cursusaanbod Service en informatie
Voorwoord Een leven-lang-leren is in de Informatica nog meer dan in andere vakgebieden noodzakelijk om bij te kunnen dragen aan de snelle ontwikkelingen van het vakgebied. Degenen die op academisch niveau hun informaticakennis willen vergroten of vernieuwen, kunnen kiezen uit vele cursussen en opleidingen. Nieuw in het academisch jaar 2012-2013 is de bachelorcursus ‘Functioneel programmeren’. Ook is er een nieuwe cursus ‘Webcultuur’ die ‘Webcultuur: creatieve technologie voor internet’ vervangt. De mastercursussen ‘Requirements engineering’, ‘Software evolution’, ‘Software verification and validation’ en ‘Software security’ zijn ontwikkeld ten behoeve van de nieuwe, nominaal eenjarige masteropleiding Software Engineering, die de faculteit dit jaar gaat starten. Dat laatste geldt naar verwachting ook voor een nieuwe bacheloropleiding Informatiekunde, maar het beoordelingsproces daarvan is bij het ter perse gaan van deze tekst nog niet afgesloten. Voor het laatste nieuws over deze en andere ontwikkelingen raadplege men het nieuwe informatieportaal (http://portal. ou.nl/web/informatica). Interessant is vooral ook dat van alle cursussen daar een voorproefje, in de vorm van ‘snapshots’, vrij beschikbaar is. In de bachelorfase bieden wij brede opleidingen aan, met ruimte voor individuele keuzes in het studieprogramma. De afgestudeerde van een OU-bacheloropleiding is goed opgeleid op academisch startniveau. Daartoe wordt ook in de bacheloropleiding specifiek aandacht geschonken aan de academische ontwikkeling van studenten. Op deze ontwikkeling van academische competenties wordt in de masterfase voortgebouwd. Alle opleidingen worden afgesloten met een afstudeerproject waarin alle kennis en vaardigheden geïntegreerd worden toegepast. Certified Professional Programs zijn gebaseerd op (delen van) cursussen uit de bachelor en de masteropleiding, aangeboden in combinatie met extra begeleiding. Als men na afronding van een Certified Professional Program besluit om door te gaan met de bachelorof masteropleiding, dan wordt de eerder geleverde prestatie meegeteld. In de loop van dit jaar zal een tweetal nieuwe CPP’s van start gaan (Software Quality Engineer, IT Security Engineer). Wij wensen u veel succes met uw studie aan de faculteit Informatica.
Prof. dr. Lex Bijlsma Decaan Faculteit Informatica
3
Studeren aan de Open Universiteit Studeren aan de Open Universiteit doet u waar u maar wilt en op een tijdstip dat het u schikt. Ook het studietempo bepaalt u zelf. Starten met studeren kan op elk moment. Iedereen kan een cursus, korte opleiding of bacheloropleiding op academisch niveau starten bij de Open Universiteit. Voor het volgen van een masteropleiding gelden voorwaarden. De minimum toelatingsleeftijd bij de Open Universiteit is 18 jaar. Raadpleeg voordat u een cursus gaat bestellen eerst onze website http://www.ou.nl/informatica om te zien of voor een cursus ingangseisen gelden of voorkennis wordt verwacht.
Cursus Bij de Open Universiteit studeert u ‘per cursus’. U schrijft in voor één enkele of meerdere cursussen. Afhankelijk van uw studiedoelen studeert u door tot u alle cursussen van uw interesse of van een opleiding hebt voltooid. Bent u enkel geïnteresseerd in een specifiek onderwerp, dan volgt u alleen daarover een cursus. Omdat de cursussen allemaal onderdeel zijn van officieel erkende academische opleidingen, zijn niveau en kwaliteit gegarandeerd. Achteraan in deze gids staan korte beschrijvingen van alle cursussen. Uitgebreide informatie en inzage in de cursusmaterialen vindt u op http://portal.ou.nl/web/informatica/cursussen
Opleidingen Als u meerdere cursussen afrondt, dan kunt u deze combineren tot een opleiding, waarvoor u een apart diploma verkrijgt. Focusopleidingen bestaan steeds uit drie cursussen met een gemeenschappelijk thema. Certified Professional Programmes (CPP’s) zijn opleidingen gericht op specifieke beroepskwalificaties. CPP’s hebben extra intensieve begeleiding en worden veel door werknemers van bedrijven en ZZP-ers gevolgd. Bachelor- en masteropleidingen zijn officieel geaccrediteerde academische opleidingen. Tot deze opleidingen behoren de afzonderlijke cursussen, maar ook competentieontwikkeling en afstudeerprojecten of –opdrachten. Verderop in deze gids treft u meer informatie over de opleidingen aan. Ook kunt u kijken op http://portal.ou.nl/web/informatica/opleidingen Focusopleiding Computers en communicatienetwerken
3 modulen
12,9 studiepunten
Focusopleiding Informatica en maatschappij
3 modulen
12,9 studiepunten
Focusopleiding Wiskunde
3 modulen
12,9 studiepunten
Bacheloropleiding Informatica
42 modulen
180 studiepunten
Masteropleiding Software Engineering
14 modulen
60 studiepunten
Masteropleiding Business Process Management and IT
14 modulen
60 studiepunten
Masteropleiding Computer Science
28 modulen
120 studiepunten
Studiepunten en modulen Een cursus bestaat uit één of meer modulen, waarbij 1 module gelijk staat aan 4,3 studiepunten. De cursusomvang in deze studiegids wordt uitgedrukt in modulen. Het bestuderen van 1 module kost u 100 à 120 studie-uren.
4
Begeleiding
Onderwijsaanbod en informatie
Uitgangspunt van de onderwijsopzet van de Open Universiteit is ‘zelfstudie’. Maar u staat er niet alleen voor. Bij alle cursussen wordt begeleiding aangeboden. Soms zijn er bij een cursus bijeenkomsten in een studiecentrum, of online bijeenkomsten waar u via internet aan deel kunt nemen. Altijd kunt u een beroep doen op de docent van de cursus, via de elektronische leeromgeving Studienet. http://portal.ou.nl/web/informatica/studeren-aan-de-ou
Het onderwijsaanbod van de faculteit Informatica wordt op http://portal.ou.nl/web/informatica gepubliceerd. Elke cursus wordt inhoudelijk uitgebreid beschreven en u vindt er ‘snapshots’ van de cursusmaterialen. Bij deze informatie staat ook welke voorkennis wordt gevraagd, en hoe en wanneer de cursus wordt begeleid of getentamineerd. Op de betreffende cursuspagina kunt u de cursus online bestellen. Alle algemene informatie over Informatica studeren aan de Open Universiteit vindt u bij ‘Studeren’ op http://www.ou.nl/informatica
Tentamen Cursussen worden afgesloten met een beoordeling, bijvoorbeeld een schriftelijk of mondeling tentamen of een opdracht. In de opleidingsschema’s staat per cursus de tentamenvorm aangegeven waarmee de cursus wordt afgerond. In het hoofdstuk Tentamen worden de verschillende tentamenvormen toegelicht.
Studiemateriaal en Studienet Het studiemateriaal van een cursus bestaat uit studieopdrachten en informatiebronnen. De studieopdrachten vindt u in het (elektronisch) werkboek van een cursus. De informatiebronnen kunnen bestaan uit cursusboeken, eventueel aangevuld met andere print- en e-literatuur, cd-roms en multimediale programmatuur, maar ook uit informatie die u zelfstandig verzamelt. Alle cursussen worden elektronisch begeleid via internet. Daarom is het niet mogelijk om aan de Open Universiteit te studeren zonder computer met internetaansluiting. De internetaansluiting heeft u nodig om op de hoogte te kunnen blijven van cursusgebonden informatie, de studieopdrachten te lezen, uw uitwerkingen te uploaden en om contact te onderhouden met andere studenten en docenten via e-mail en discussiefora. Als student krijgt u toegang tot de besloten elektronische leeromgeving van de Open Universiteit: Studienet. Op Studienet vindt u aanvullende informatie over uw faculteit, studietaken, discussiegroepen en nieuwsfora. Het is ook mogelijk documenten te plaatsen en naar wens te delen met anderen. Studienet is tevens een uitstekende omgeving om met medestudenten of docenten online informatie uit te wisselen of te discussiëren over de studiestof. http://www.ou.nl/studienet
Studiepad online Naast het plannen van uw studie, kunt u ook uw studievorderingen raadplegen in het Studieresultatensysteem (SRS). Als u een opleiding volgt, geeft SRS een overzicht van het afgelegde, lopende en resterende studiepad van de opleiding waarmee u bezig bent. http://www.ou.nl/studiepad
Studiecoach en workshops Veel studenten merken dat een studie aan een afstandsuniversiteit een nieuwe aanpak van studeren vergt. Sommige studenten zijn misschien al een tijdje uit het studieritme en moeten er weer even inkomen. Goed timemanagement is dan geen overbodige luxe. Maar ook een goede motivatie en studieplanning zijn belangrijk. Er zijn studiemethoden om informatie op te nemen en te onthouden en er zijn ook manieren om hoofd- en bijzaken te onderscheiden. De Studiecoach geeft u tips en suggesties om u actief te leren studeren. Daarnaast worden in de studiecentra regelmatig workshops georganiseerd waar u samen met andere studenten kunt werken aan het verbeteren van uw kwaliteiten en vaardigheden. http://www.ou.nl/studiecoach
5
Studiemogelijkheden Er zijn diverse manieren om de cursussen van de faculteit Informatica te volgen: als losse cursus, als onderdeel van een kort pakket of studieprogramma of als onderdeel van een academische bachelor- of masteropleiding. Wat u kiest zal afhangen van uw doelstelling en de tijd die u beschikbaar heeft. De formele, wettelijke ingangseisen verschillen per mogelijkheid. Voor sommige cursussen is ook voorkennis nodig, die u eerst op peil zult moeten brengen, om succesvol te kunnen studeren.
Losse cursussen
Open Universiteit Extra - OUX
Voor velen is het uitbreiden en verdiepen van kennis en vaardigheden het motief om aan de Open Universiteit te studeren. U volgt dan niet een hele opleiding, maar een of meer van de bijna 300 cursussen. Deze zijn op inleidend, verdiepend of geavanceerd niveau. Elke cursus is een afgerond geheel en bestaat uit één of meer modulen. Er zijn ongeveer 100 studie-uren nodig om een module te bestuderen. Bij elke cursusinschrijving zijn drie tentamenkansen inbegrepen. Na het succesvol afronden van een cursus ontvangt u een certificaat. Wilt u later een volledige opleiding volgen, dan kunt u veelal de door u behaalde certificaten inbrengen in uw opleiding. Een certificaat kan ook vrijstelling opleveren bij andere universiteiten of hogescholen. http://portal.ou.nl/web/informatica/cursussen
Met OUX verzorgt de Open Universiteit per 1 september 2012 een meer gestructureerd onderwijsprogramma met minder vrijblijvendheid en meer binding. OUX komt naast het onderwijs met vrijheid van tijd, plaats en tempo. U kunt dus kiezen voor ‘vrij’ studeren of in een vast tempo onder begeleiding van een tutor.
Startpakket Als u een academische bacheloropleiding ambieert, kunt u het beste starten met ons ‘Startpakket Informatica’. U bestudeert dan de eerste twee modulen van de opleiding met uitgebreide begeleiding. In de groepsbijeenkomsten komen naast inhoud ook zaken als een effectieve studieaanpak, planning, tentaminering en het gebruik van internet aan bod. Het startpakket Informatica geeft een goed beeld van wat u mag verwachten in het vervolg van de bacheloropleiding en van de capaciteiten die u daar voor nodig hebt. Het startpakket Informatica bestaat uit de cursussen ‘Inleiding informatica’ en ‘Databases’. http://portal.ou.nl/web/informatica/startpakket
Propedeuse, postpropedeuse, bachelor en master Als u het startpakket heeft afgrond, dan kunt u doorgaan met de propedeuse en daarna de postpropedeuse van de bacheloropleiding. Als u een bachelor heeft afgerond, bij de OU of elders, dan kunt u een masteropleiding gaan doen. Verderop in deze studiegids vindt u de overzichtsschema’s met alle cursussen in de propedeuse en de postpropedeuse en alle cursussen van de masteropleidingen. De schema’s tonen de relaties tussen de cursussen. Ze zijn met name bedoeld om een beeld te vormen van de onderlinge samenhang tussen de cursussen wat betreft voorkenniseisen en inhoudelijke verwantschap. http://portal.ou.nl/web/informatica/opleidingen
6
In OUX studeert u per blok. Een blok heeft een vaste startdatum en duurt één jaar, het bestaat uit vier modulen, vergt 400 tot 480 uur studie en is opgebouwd uit bestaande cursussen. Deelnemers beginnen op 1 september met het blok en doen op dezelfde momenten tentamen. Aan het eind van elk blok is een herkansingsperiode. Per blok is er een tutor die studenten actief volgt en er zijn ‘events’, zoals (virtuele) bijeenkomsten, tentamen-trainingen of een tentamennabesprekingen. Ook worden er per blok deadlines vastgelegd. Als blijkt dat u een bepaalde deadline niet gehaald hebt, neemt de tutor contact met u op. Studenten die zich inschrijven voor een blok geven daarmee aan dat zij in een strak tempo willen studeren en actief gevolgd willen worden. Met alle studenten die zich inschrijven voor OUX wordt contact opgenomen voor een elektronische of telefonische intake. Studenten die sneller willen studeren kunnen naast het blok ook nog losse cursussen kopen. Vanaf 1 september 2012 start de faculteit Informatica met het blok ‘Vervolgpropedeuse Informatica 1’, dat bestaat uit de volgende cursussen: - Objectgeoriënteerd programmeren in Java 1 (T25151, OpiJ1) (september - november) - Objectgeoriënteerd programmeren in Java 2 (T42241, OpiJ2) (november - januari) - Discrete wiskunde A (T07131, DWA) (januari - april) - Objectgeoriënteerd analyseren en ontwerpen (T34141, OOAO) (april - juni) U kunt zich alleen voor dit blok inschrijven als u het startpakket met succes hebt afgerond. Kijk voor meer informatie en aanmelden op http://portal.ou.nl/web/informatica
Onderwijs- en examenregeling Aan de basis van de bachelor-masteropleidingen staat de Onderwijs- en examenregeling (OER). Deze regeling wordt elk jaar door de Raad van decanen vastgesteld na advies van de opleidingscommissies en studentenraad. In deze regeling staat het onderwijsprogramma beschreven én de rechten en plichten van de student. Vanaf 1 juli worden cursussen volgens de nieuwe OER aangeboden. Een belangrijk onderdeel zijn de Uitvoeringsregelingen bij de OER, waarin specifieke bepalingen voor elke opleiding zijn opgenomen. De integrale Onderwijs- en examenregeling en de bijhorende Uitvoeringsregelingen kunt u inzien op http://www.ou.nl/documenten.
Wiskunde bij de informaticaopleidingen Om met succes een opleiding informatica te kunnen doen is voldoende kennis van wiskunde nodig. Als het gaat om het analyseren van algoritmes of elektronica, het berekenen van efficiëntie of betrouwbaarheid, vroeg of laat is daar gewoon wiskunde voor nodig. Het is dan ook voor iedere student van belang om zelf na te gaan of die wiskundevoorkennis voldoende is. En als dat niet zo is, om die op tijd op peil te brengen. We adviseren propedeusestudenten dringend om, als 1 of 2 vakken van de propedeuse zijn gedaan (bijvoorbeeld het startpakket), een toets te doen, om na te gaan of het niveau van de wiskundevoorkennis voldoende is. Zo’n toets is gratis online beschikbaar op: http://portal.ou.nl/web/ informatica/voorkennis. Als de voorkennis voldoende is, kan verder gestudeerd worden in de propedeuse. Is dat niet het geval, doe dan bijvoorbeeld de Basiscursus wiskunde (zie http://www.ou.nl/voorbereidingscursussen). In de postpropedeuse van de bacheloropleiding Informatica en de masteropleiding Computer Science is meer wiskundevoorkennis vereist. Doe één van de wiskunde B-voortentamens die te vinden zijn op http://www.ccvx. nl, voordat gestart wordt met cursussen zoals Continue wiskunde of Kunstmatige intelligentie 1. Als de wiskundevoorkennis onvoldoende is, werk die dan eerst bij, bijvoorbeeld met de voorbereidingscursus wiskunde B.
Voorbereidingscursussen wiskunde voor OU-studenten
De faculteit Informatica vindt het belangrijk haar studenten mogelijkheden te bieden hun wiskundevoorkennis op peil te brengen. Daarom biedt de faculteit korting op de cursusprijs aan studenten die aan bepaalde criteria voldoen. Voor meer informatie, zie http://portal.ou.nl/web/ informatica/voorkennis, en verder op: http://www.ou.nl/voorbereidingscursussen en http://www.voortentamen.nl.
Promoveren bij de Open Universiteit De Open Universiteit wil naast bachelor- en masterstudenten ook promovendi aan zich binden. Zowel promovendi die bij de OU werken (aio’s en andere medewerkers), als buitenpromovendi, die bijvoorbeeld parttime promoveren naast hun werk, kunnen bij de OU een promotietraject afleggen. De Graduate School van de OU biedt (buiten) promovendi een inspirerende omgeving en faciliteiten om intern en ‘op afstand’ binnen de gestelde tijd te kunnen promoveren. Inhoudelijke begeleiding van (buiten)promovendi vindt plaats door de faculteiten en onderzoeksinstituten van de OU. De Graduate School is een thuishaven voor (buiten)promovendi, hun promotores en begeleiders. De Graduate School informeert aankomende promovendi, faciliteert promovendi en biedt hen toegang tot de online promovendi-community. Voorbeelden van deze faciliteiten zijn gebruikmaking van de digitale bibliotheekvoorzieningen en individuele begeleiding bij het maken van een onderzoeksvoorstel. Ook organiseert de Graduate School een jaarlijkse PhD-dag voor al haar promovendi. Voor interne en externe promovendi die formeel tot een promotietraject zijn toegelaten biedt de GS additioneel bijvoorbeeld gratis toegang tot enkele basiscursussen die relevant zijn voor promovendi, zoals academic writing en academic presenting. Ook stelt de Graduate School voor iedere promovendus een individueel scholingsbudget ter beschikking, dat in samenspraak met de faculteit kan worden ingevuld. Daarnaast is de Graduate School een communicatie- en ontmoetingsplatform voor promovendi, waar zij ervaringen en tips kunnen uitwisselen. http://portal.ou.nl/web/informatica/promoveren
Cursussen om de wiskundevoorkennis op peil te brengen zijn op middelbare schoolniveau; ze zijn geen onderdeel van de universitaire curricula. Er gelden andere regels voor deze cursussen en ook de kosten zijn anders.
7
S t u d e n t e n a a n h e t w o o rd IVOn SCHEnkELS, STUDEnT LOSSE CUrSUSSEn “Ik werk als plaatwerker in de fabriek en dat bevalt mij uitstekend. Op m’n werk ben ik steeds meer met de computer bezig, met name om te tekenen en te programmeren. Ik zou graag wat meer van die computer willen weten. Maar daarvoor wil ik natuurlijk geen vier jaar meer terug naar school. Daarom ben ik blij dat ik bij de Open Universiteit de losse cursussen vond, want daarmee kan ik mijn opleiding prima aanvullen.”
STEEF DE rOOI, STUDEnT CPP JaVaPrOgraMMEUr “Op het gebied van ICT heb ik al heel wat gedaan. Voor mij was deze korte studie tot Java-programmeur een van de inspirerendste ervaringen. Gemotiveerde cursisten, een docente die er lol in had … en heel praktijkgericht, zodat ik een vliegende start had in Java. Vlak na het behalen van mijn diploma werd ik bij uitgever Reed Elsevier gevraag om met een jong team aan webproducten te werken. Met als doelgroep universiteiten en de farmaceutische industrie. Het gaat om software met veel exposure, waar ook heel wat van verwacht wordt. Een grote, maar erg leuke uitdaging voor de komende jaren.”
ELSE Van SCHaIJk, STUDEnT BaCHELOrOPLEIDIng InFOrMaTICa “Toen we bij onze afdeling een applicatie voor het verwerken van verkeerstelgegevens lieten ontwikkelen, dacht ik: Dat is ook iets voor mij. Ik begon met een cursus Java, en nu doe ik de hele bacheloropleiding Informatica. In mijn werk voor Infraprojecten bij de Provincie Limburg kan ik de kennis soms al meteen toepassen en dat motiveert enorm. Het was eigenlijk niet de bedoeling om als afgestudeerd bouwkundige opnieuw student te worden. Maar het bevalt uitstekend. In mijn achterhoofd speelt de mogelijkheid om hier over te stappen naar de ICTafdeling… Een carrièreswitch zou niet gek zijn.”
gérarD DE SMaELE, HOOFD OnDErzOEk, OnTwIkkELIng En OnDErSTEUnIng SOFTwarEHOUSE VTSPn “Ik werk bij het softwarehuis van de Nederlandse politie. Bij het softwarehuis werken 250 mensen aan ontwikkeling en onderhoud van politieinformatiesystemen. ICT is uitermate belangrijk voor de Nederlandse politie. En het softwarehuis wil dan ook in alle opzichten een professionele partner zijn, die in staat is moderne ICT-ontwikkelingen te kunnen leveren. Daarom hebben wij voor de Open Universiteit als opleidingspartner gekozen. De Open Universiteit biedt trainingen op academisch niveau met veel diepgang. En we vragen van onze medewerkers in zichzelf te investeren. Levenlang leren, een thema van de Open Universiteit, is dan ook iets wat wij in onze afdeling en organisatie willen cultiveren.”
8
Opleidingsmogelijkheden voor bedrijven en instellingen De faculteit Informatica heeft een jarenlange ervaring met het verzorgen van opleidingen voor bedrijven en instellingen op basis van onze unieke opleidingsmogelijkheden. Kwaliteit, flexibiliteit en efficiëntie zijn de kernbegrippen in onze dienstverlening.
In-company-opleidingen U wilt een groep medewerkers gezamenlijk een opleidingstraject laten volgen? Ons hoogwaardige studiemateriaal en de begeleiding door een ervaren OU-docent op locatie vormen een ideale combinatie. U kunt zelf bepalen hoeveel uren in werktijd of in eigen tijd van uw medewerkers wordt gestudeerd, in het kader van een goede balans tussen bedrijfsbelang en persoonlijke ontplooiing. De casuïstiek in de opleiding kan op uw bedrijf worden toegesneden. Certificering vormt een wezenlijk deel van onze opleidingen, op basis van aangetoonde kennis en kunde.
Maatwerk Met ons uitgebreide en actuele cursusaanbod kunnen wij een opleidingstraject samenstellen dat is toegesneden op uw organisatie, uw situatie en uw wensen. Rond ons studiemateriaal als kern bieden we een rijk scala van onderwijsvormen en extra diensten: individuele zelfstudie of intensieve groepsbegeleiding door ervaren docenten, bijeenkomsten incompany of op één van onze studiecentra bij u in de buurt, begeleiding faceto-face of online in een virtuele klas, een snel of een rustig studietempo. Samen met u realiseren wij een opleiding die het beste past bij uw organisatie.
Corporate University Heeft uw organisatie een structurele kennisbehoefte? Met de Open Universiteit realiseert u uw eigen universiteit in huis. Uw medewerkers kunnen individuele leerroutes volgen die zijn toegesneden op ieders persoonlijke ontwikkelingsplan, rekening houdend met eerder verworven competenties (EVC). Wij nemen u de organisatie uit handen en bouwen samen met u uw eigen Corporate University.
Contact en advies Voor een vrijblijvend adviesgesprek over een passend antwoord op uw scholings- of professionaliseringsvragen kunt u contact opnemen met een van onze accountmanager Hans Belder, E hans.belder@ou.nl T 06 - 51 20 43 65
9
Topcursussen De tien meest populaire cursussen van de faculteit Informatica staan hieronder in alfabetische volgorde. Al deze topcursussen hebben een omvang van één module, wat overeenkomt met een studiebelasting van ruim honderd uren. De cursussen ‘Inleiding informatica’ en ‘Databases’ vormen samen het startpakket van de academische bacheloropleiding Informatica. Voor meer aanbod en uitgebreide cursusbeschrijvingen, zie achterin deze studiegids en http://portal.ou.nl/web/informatica/cursusoverzicht.
Communicatietechnologie Fenomenen als digitaal winkelen, afstandsleren en virtuele organisaties zijn voorbeelden van toepassingen van communicatietechnologie. U krijgt in deze cursus een grondig inzicht in de principes voor het analyseren en beoordelen van netwerkinfrastructuren en –toepassingen.
Databases Databases zijn het fundament onder alle IT-toepassingen waarbij informatie moet worden bewaard. De cursus behandelt de voor de praktijk zo belangrijke relationele databases. In de cursus zijn tekst, programmeeromgeving, databasebeheersysteem en voorbeelden geïntegreerd.
Inleiding informatica Hoe werkt internet en wat gebeurt er precies als u een webpagina bekijkt? Hoe veilig is betalen via een beveiligde website? Hoe schrijft u eenvoudige programma’s in Java? Dit zijn enkele van de vele vragen die aan bod komen in deze cursus, die een brede en moderne inleiding in het vakgebied informatica geeft.
Model-driven development Het ontwikkelen van informatiesystemen is een lastig ambacht. Vaardigheden kunt u alleen door ervaring opdoen. Deze cursus geeft dit ambacht weer de plek die het verdient. U werkt met modern gereedschap: ontwikkelsoftware die de gemaakte modellen direct omzet in werkende applicaties.
Objectgeoriënteerd analyseren en ontwerpen Deze cursus bestrijkt de basisbegrippen uit het veld van objectgeoriënteerde systeemontwikkeling en bespreekt methoden en technieken als UML en het Unified process. Met de uitwerking van ontwerpopdrachten worden vaardigheden verder ontwikkeld.
10
Objectgeoriënteerd programmeren in Java 1 Java is een van de populairste programmeertalen. Java heet objectgeoriënteerd omdat een programmeertaak in Java wordt uitgevoerd door objecten die met elkaar samenwerken. Deze cursus behandelt de basisprincipes van Java en objectoriëntatie.
Objectgeoriënteerd programmeren in Java 2 Er zijn in deze cursus drie belangrijke lijnen, namelijk objectgeoriënteerd ontwerpen, de taal Java en het gebruikt van de Java API. Het maken van een goed ontwerp is iets wat door de hele cursus aandacht krijgt.
Security en IT Deze cursus geeft een brede kijk op het vakgebied security, zoals cryptografie, aspecten van beheer en privacy, en de beveiliging van software, besturingssystemen, databases en computernetwerken. De nadruk ligt op beveiliging in technische zin.
Webapplicaties: de clientkant Steeds meer applicaties hebben de vorm van webapplicaties. Binnen deze cursus krijgt u de basis om dat type applicaties te ontwikkelen. Daarbij legt de cursus veel nadruk op het juiste gebruik van standaarden voor verschillende talen en technieken.
XML en webservices XML ziet tegenwoordig overal ‘in’ en ‘onder’, maar wat is XML en waarom is het zo belangrijk? XML is een familie van talen, ontworpen om wereldwijde, geautomatiseerde gegevensuitwisseling tussen computersystemen mogelijk te maken. Deze cursus behandelt theorie en praktijk.
11
Focusopleidingen Een focusopleiding van de faculteit Informatica van de Open Universiteit bevat een aantal inhoudelijk samenhangende cursussen op bachelorniveau. De studiebelasting is ongeveer tien maanden als u acht tot tien uur per week in deeltijd studeert. Een focusopleiding kan als zelfstandige opleiding worden gevolgd, maar kan ook binnen een andere opleiding worden ingepast, bijvoorbeeld als minor. Zodra u alle cursussen die tot een focusopleiding behoren succesvol hebt afgerond, kunt u het betreffende focusdiploma aanvragen.
Focusopleiding Computers en communicatienetwerken In deze opleiding krijgt u een brede inleiding in het vakgebied computersystemen en netwerken. U verdiept zich in de technologie waar informatiesystemen gebruik van maken. U krijgt inzicht in de opbouw van een computer en de manier waarop computers in netwerken aan elkaar gekoppeld worden. Het gaat daarbij over de hardware van de computers en netwerken, de koppeling tussen hardware en software en de protocollen die de communicatie tussen systemen beschrijven. Technische aspecten van informatiesystemen worden het best begrepen wanneer naast een gedegen theoretische behandeling van concepten ook toepassingen de revue passeren. U leert de basisprincipes van programmeren, de opbouw en werking van het internet, het beveiligen van informatie en de binaire representatie van informatie. Daarnaast worden ook praktische toepassingen beschreven waarin deze theoretische kennis toegepast wordt. U wordt vertrouwd gemaakt met de basisprincipes rond de opbouw en werking van de computer. U leert dat elektronische componenten zoals een microprocessor opgebouwd zijn uit elektronische schakelingen. U leert hoe een computersysteem is opgebouwd uit diverse lagen, waarbij de onderste lagen bestaan uit hardwarecomponenten en in de lagen daar bovenop softwarecomponenten een steeds grotere rol spelen. In practica maakt u programma’s die de hardware direct besturen.
Focusopleiding Informatica en maatschappij Onze huidige samenleving is zeer sterk afhankelijk geworden van een breed scala van informaticaproducten. Huishoudelijke apparatuur, auto’s, ziekenhuizen, de wijze waarop we communiceren, betalen, onze vrije tijd doorbrengen, informatie vergaren en omgaan met privacy: dit alles is zonder informaticaproducten bijna ondenkbaar geworden. Maar wat is informatica dan eigenlijk, en hoe beïnvloedt het onze samenleving? Kunnen wij ook invloed uitoefenen op de ontwikkeling en het gebruik van informatica, hoe kunnen we zelf informatica gebruiken? Deze opleiding heeft als doelstelling deze kennis op universitair niveau te leveren. U maakt kennis met een aantal basisbegrippen en technieken van informatica, zoals relationele databases, logica, binair rekenen en besturingssystemen. Er is veel aandacht voor objectgeoriënteerd analyseren en ontwerpen, HTML en Java als programmeertaal. Hiermee oefent u ook. Neurale netwerken, genetische algoritmen en uiteraard het internet komen uitgebreid aan de orde. De wijze waarop internettechnologie het dagelijkse leven, in het bijzonder onze communicatie, beïnvloedt, waardoor nieuw gedrag, nieuwe subculturen en nieuwe vormen van creativiteit ontstaan komen aan bod. Relevante onderwerpen zijn communicatiemodellen, mediatheorie, semiotiek, en usability. De structuur van het internet, en technieken zoals HTML en CSS voor het maken van websites komen aan de orde. U bouwt zelf ook een website, met gereedschap dat nauwelijks technische kennis vereist. De opleiding geeft tevens inzicht in de wederzijdse beïnvloeding tussen maatschappij en informatiesystemen door in te gaan op sociale, organisatorische, culturele en juridische aspecten.
12
Focusopleiding Wiskunde In deze opleiding worden de kernbegrippen uit de wiskunde op universitair niveau behandeld. De belangrijkste hoofdonderwerpen komen aan bod en worden van een fundamentele basis voorzien. De aandacht is gericht op de wiskundige structuur en samenhang. Beperkt komen toepassingen aan bod. U wordt meegenomen in de wereld van getallen en verzamelingenleer, grafen en bomen, relaties en functies, en de logica. U krijgt onderwerpen behandeld als kansrekening, algebra en lineaire algebra, en bestudeert bewijsmethoden. In de afsluitende cursus van deze focusopleiding leert u over rijen en reeksen, functies en limieten, differentiĂŤren en integreren. Verder leert u te werken met het computeralgebrapakket Maxima dat hulp biedt bij vele wiskundige analyses. Door de keuze voor de belangrijkste onderwerpen uit de wiskunde en door de wijze waarop ze in deze opleiding worden behandeld, is deze opleiding ook relevant voor studenten die een andere oriĂŤntatie hebben dan informatica. Uitgebreide informatie over onze focusopleidingen Informatica vindt u op http://portal.ou.nl/web/informatica/focusopleidingen
13
Certified Professional Programs Onder de naam Certified Professional Program (CPP) biedt de Open Universiteit een aantal beroepsgerichte opleidingen aan. De opleidingen vormen een gedegen combinatie van theorie en praktische gerichtheid. Begeleidingsbijeenkomsten vinden ’s avonds plaats of online zodat u werk en studie kunt combineren. Het opleidingsprogramma is over een langere periode verspreid en biedt hierdoor voldoende bezinkingstijd. Daarmee onderscheiden deze OU-opleidingen zich van de meeste overige IT-trainingen die meestal gedurende een aantal aaneengesloten dagdelen plaatsvinden. Om in aanmerking te komen voor certificering moeten deelnemers voor alle opdrachten en toetsen van deze opleidingen een voldoende halen. De CPP’s vergen een tijdsinvestering van circa 10 uur per week.
CPP Gecertificeerd Javaprogrammeur Deze opleiding leidt u in 18 maanden op tot een volwaardig Javaprogrammeur. De opleiding behandelt uitgebreid de theorie en concepten van objectoriëntatie (OO) en de ‘vertaling’ ervan in Java. U leert dit toe te passen in praktijkgerichte ontwerp- en programmeeropdrachten. De opleiding houdt rekening met het ervaringsgegeven dat cursisten voldoende bezinkingstijd nodig hebben om zich het OO-paradigma eigen te maken; het is geen ‘stoomcursus of knoppenopleiding’. Iedere twee weken is er een begeleidingsavond. Dankzij het conceptuele karakter van de opleiding kunt u zich daarna ook andere objectgeorienteerde programmeertalen zoals C# in korte tijd eigen maken. De opleiding is uiterst geschikt als omscholing voor ‘klassieke’ programmeurs die de overstap willen maken naar een object-georiënteerde programmeertaal en moderne internettoepassingen. Geplande startmomenten: najaar 2012 en voorjaar 2013, looptijd 18 maanden. Kosten € 6.795,- of 17 maandelijkse termijnen van € 425,(prijswijzigingen voorbehouden, zie de website). Voor actuele informatie zie http://portal.ou.nl/web/ informatica/cpp-javaprogrammeur
CPP Gecertificeerd softwarearchitect In deze opleiding op masterniveau krijgt u de nodige handvatten aangereikt om te kunnen uitgroeien tot een goed softwarearchitect. In 15 maanden maakt u zich een brede theoretische kennis eigen en een goede praktische vaardigheid in het ontwerpen en ontwikkelen van objectgeoriënteerde en componentgebaseerde systemen. U leert ontwerpen volgens het Unified Process. U gebruikt design patterns om te komen tot werkelijk flexibele objectgeoriënteerde ontwerpen. Daarnaast krijgt u inzicht en vaardigheid in het ontwerpen van componentgebaseerde systemen en multi-tiered applicaties en u krijgt kennis en methoden aangereikt op het gebied van softwarearchitectuur. De opleiding is bedoeld voor ervaren OO-programmeurs. De tweewekelijkse avondbijeenkomsten vormen een essentieel onderdeel van de opleiding waarbij u samen met andere deelnemers ontwerpstrategieën bestudeert en vergelijkt. Dit CPP kan grotendeels worden ingebracht in de master Software Engineering.
14
Geplande startmomenten: najaar 2012 en voorjaar 2013, looptijd 15 maanden. Kosten € 6.995- of 15 maandelijkse termijnen van € 495,(prijswijzigingen voorbehouden, zie de website). Voor actuele informatie zie http://portal.ou.nl/web/ informatica/software-architect
CPP Gecertificeerd databaseontwikkelaar In deze eenjarige opleiding leert u databases te ontwerpen, te bevragen met SQL en te beheren en bedrijfsregels op te stellen en te implementeren. Ook leert u bestaande, verouderde en vervuilde databases te herontwerpen. De opleiding biedt een grondige kennismaking met relationele databases en SQL. U leert een moderne ontwikkelaanpak door middel van model-driven development (MDD) en u leert eenvoudige applicaties te realiseren die gebaseerd zijn op een database. In een afsluitend practicum gaat u aan de slag met een realistische casus waarbij dataconversie een belangrijke rol speelt: een verouderd (legacy) systeem moet worden verbouwd met ‘onder de motorkap’ allerlei historische vergroeiingen en bugs. De begeleiding vindt plaats door middel van wekelijkse online bijeenkomsten, in de vorm van een virtuele klas. De ervaringen met deze begeleidingsvorm zijn zeer positief. Deelnemers zijn enthousiast over de flexibiliteit en de besparing aan reistijd. Geplande startmomenten: twee keer per jaar, in april en oktober, looptijd 12 maanden. Kosten € 5.895,- of 12 maandelijkse termijnen van € 525,(prijswijzingen voorbehouden, zie de website). Voor actuele informatie zie http://portal.ou.nl/web/ informatica/databaseontwikkelaar
CPP Gecertificeerd web application developer Met deze eenjarige opleiding leert u het ontwerpen en implementeren van complexe webapplicaties voor zakelijke toepassingen. Hiervoor bestaat een groot scala aan technieken en talen zoals HTML, CSS, JavaScript, Ajax, JSP/ JSTL en Java-servlets. Ook frameworks zoals Struts, Spring en Hibernate spelen een rol.
De meeste opleidingsinstituten geven afzonderlijke trainingen over deze verschillende technieken en talen voor het maken van webapplicaties. Deze OU-opleiding heeft een meer conceptueel karakter: u krijgt een overzicht van de meeste technieken in hun onderlinge samenhang zodat u kunt inschatten welke techniek het beste geschikt is voor een bepaalde situatie en u leert daarbij de juiste mix van client- en serverapplicaties qua ontwerp en architectuur. De opleiding is bedoeld voor IT-ers die minimaal één objectgeoriënteerde programmeertaal op een redelijk niveau beheersen, bijvoorbeeld Java, C# of C++. In de opleiding wordt gebruik gemaakt van Java. De opleiding bestaat uit een module over clientapplicaties en een module over serverapplicaties en wordt afgesloten met een integrerend practicum waarin u een volwaardige webapplicatie ontwerpt en implementeert met gebruikmaking van een framework. De begeleidingsavonden vinden hoofdzakelijk online plaats in de vorm van een virtuele klas met daarnaast een beperkt aantal face-to-face bijeenkomsten in Utrecht. De opleiding vergt hierdoor een minimum aan reistijd. Geplande startmomenten: begin 2013, looptijd circa 12 maanden. Kosten € 5.950,- of 12 maandelijkse termijnen van € 525,- (prijswijzingen voorbehouden, zie de website). Voor actuele informatie zie http://portal.ou.nl/web/informatica/webapplicationdeveloper In het najaar 2012 zijn onderstaande twee nieuwe CPP’s gepland. Bij het ter perse gaan van deze studiegids was nog niet alle informatie bekend, zie hiervoor de website http://portal.ou.nl/web/informatica/certified-professional-programs
CPP Gecertificeerd software quality engineer Wie ervaring heeft met softwareontwikkeling kan met deze brede eenjarige opleiding op masterniveau het leveren van softwarekwaliteit naar een hoger, academisch niveau brengen. Dit geldt zowel voor de ontwikkeling van nieuwe softwaresystemen als voor uitbreiding en verbetering van verouderde, omvangrijke (legacy) softwaresystemen. De begeleidingsavonden vinden hoofdzakelijk online plaats in de vorm van een virtuele klas met daarnaast een beperkt aantal face-to-face bijeenkomsten in Utrecht. De opleiding vergt hierdoor een minimum aan reistijd. Dit CPP kan worden ingebracht in de master Software Engineering.
CPP Gecertificeerd IT security engineer Waarom zijn er tegenwoordig zo vaak problemen met IT-security? Wat zijn de onderliggende oorzaken? Hoe kan de beveiliging van software worden verbeterd? In deze opleiding op academisch niveau leert u om rekening te houden met security in alle fasen van een softwareontwikkeltraject. Het uitgangspunt daarbij is dat problemen met security beter kunnen worden voorkomen dan gerepareerd. Voor deze technisch georiënteerde opleiding van ruim een half jaar moeten deelnemers beschikken over een goede beheersing van een objectgeoriënteerde programmeertaal (Java, C# e.d.). De begeleidingsavonden vinden hoofdzakelijk online plaats in de vorm van een virtuele klas met daarnaast een beperkt aantal face-to-face bijeenkomsten in Utrecht. De opleiding vergt hierdoor een minimum aan reistijd.
15
Bacheloropleiding Informatica De bacheloropleiding Informatica omvat 42 modulen. Dit is vergelijkbaar met drie jaar dagonderwijs. In het curriculum is een afgebakende fasering ingebouwd: de propedeuse (14 modulen) en de postpropedeuse (28 modulen), samen leidend tot de graad Bachelor of Science.
Voor wie? Door bij deze tweedeling aan te sluiten, ontstaan binnen de bacheloropleiding twee (afzonderlijke) studiefasen die voor verschillende groepen interessant kunnen zijn: 1. De propedeuse voor mensen die elementaire kennis en vaardigheden in de informatica willen verwerven. 2. De postpropedeuse met de graad van Bachelor of Science (BSc) als afsluiting voor mensen die een brede en toepassingsgerichte academische basis willen verwerven.
Wat leert u? In de propedeuse maakt u kennis met alle actuele ict-ontwikkelingen en verkrijgt u een brede basis op het gebied van informatica, communicatietechnologie en internetontwikkelingen. Na afronding van de propedeuse bent u competent om in een bedrijfscontext van beperkte complexiteit ict-toepassingen te initiëren, ict-systemen te ontwikkelen, de ontwikkeling van ict-systemen te leiden, ict-systemen te beheren en te exploiteren en te adviseren over de toepassing van ict-systemen. De bachelorfase biedt een verdieping op genoemde terreinen, waarbij naast theorie en methodologie veel aandacht is voor het opdoen en toepassen van praktische leerervaringen. Als afgestudeerd bachelor informatica beschikt u over een uitstekende vakinhoudelijke basis en kunt u als adviseur of ontwerper en beheerder van icttoepassingen verder in uw functie groeien.
Inhoud van de opleiding in vogelvlucht De kern van de bacheloropleiding bestaat uit een serie samenhangende cursussen in de softwaretechnologie, informatiesystemen en communicatietechnologie, waarmee de vakinhoudelijke kennis op een goed niveau komt. Het gebruikersperspectief van systemen en toepassingen is een noodzakelijke schakel tussen de vakgebieden en is dan ook een essentieel onderdeel van de bacheloropleiding. Tenslotte werken informatici in een organisatorische en maatschappelijke context. Kennis, begrip en het vermogen om dit in de dagelijkse werkzaamheden tot uiting te laten komen, wordt aangeboden in meerdere cursussen. Verder zijn enkele wiskundecursussen opgenomen in het curriculum. Verbreding, bijvoorbeeld richting managementwetenschappen of psychologie, kan via de vrije ruimte van vijf modulen worden gerealiseerd. De bacheloropleiding heeft twee integrerende projecten: het ‘Propedeuseproject informatica’ dat de propedeuse afsluit en het ’Afstudeerproject bachelor informatica’ dat de bacheloropleiding afsluit.
Bachelor, propedeuse en postpropedeuse Begeleiding tijdens de propedeuse vindt net als bij de cursussen uit het startpakket plaats in Utrecht of via online bijeenkomsten, maar in vrijwel alle gevallen slechts een reeks per jaar. Tijdens deze bijeenkomsten komen zowel theoretische als praktische aspecten aan bod. De wiskundige basis wordt gelegd door de cursussen ‘Discrete wiskunde A en B’. Nadat u de propedeuse hebt afgerond en hebt besloten om uw bachelordiploma te halen, bent u verplicht om u in te schrijven voor ‘Academische competenties in de bachelor’, maar eerst wordt van u verwacht dat u ‘Continue wiskunde’ afrondt. Met deze cursus (en de cursus ‘Capita selecta wiskunde’) wordt de wiskundige basis verbreed. Ook behorend tot de formele basis van de opleiding zijn de cursussen ‘Logica en informatica’ en ‘Formele talen en automaten’. ‘Academische competenties in de bachelor’ is een bijzondere cursus. Dit komt op de eerste plaats tot uiting in de looptijd, die zich over vrijwel het gehele postpropedeutisch gedeelte van de opleiding uitstrekt. Doel van de cursus is het verwerven en waarborgen van academische competenties die van een informaticus in de beroepspraktijk worden verwacht. In het kader van deze cursus krijgt u een coach toegewezen.
16
De informaticavakken zijn door de faculteit opgedeeld in vakinhoudelijke basiscursussen en verbindende cursussen. Met de cursussen ‘Objectgeoriënteerd programmeren in Java 1 en 2’ wordt een grondig begin gemaakt met de softwaretechnologielijn waartoe ook de cursus ‘Objectgeoriënteerd analyseren en ontwerpen’ wordt gerekend. In de postpropedeusefase wordt op de basis softwaretechnologie voortgebouwd met de cursussen ‘Datastructuren en algoritmen’ en ‘Software engineering’. Ook krijgt u een verbreding en verdieping door de cursussen ‘Programmeerpracticum’ en de meer theoretisch gerichte cursussen ‘Functioneel programmeren’, ‘Concepten van programmeertalen’ en ‘Formele talen en automaten’. Een andere lijn in het curriculum wordt gevormd door de cursussen ‘Webapplicaties: de clientkant’ en ‘Webapplicaties: de serverkant’ (keuzecursus in de postpropedeuse). Ook deze twee cursussen kunnen gerekend worden tot de softwaretechnologielijn. De informatiesysteemontwikkelingslijn bestaat uit de cursus ‘Databases’, gevolgd door de propedeusecursus ‘Model-driven development’. Met het ‘Ontwikkelpracticum’, ‘XML: theorie en toepassingen’ en de cursus ‘Procesmodelleren’ rondt u de informatiesysteemontwikkelingslijn af. In het gebonden keuzeblok van de postpropedeuse wordt ‘Inrichten en beheren van ict’ en ‘Semantic web’ aangeboden. Naast deze twee lijnen zijn er ook verbredende cursussen op het gebied van communicatietechnologie, hardware en de relatie tussen hardware en software, zoals in de propedeusecursussen ‘Communicatietechnologie’ en ‘De werking van computersystemen’ en de postpropedeusecursus ‘Besturingssystemen’. ‘Architecturen van computernetwerken’ wordt in het gebonden keuzeblok van de postpropedeuse aangeboden. Voorgaande lijnen komen voort uit een traditionele kijk op het vakgebied informatica. De opleiding heeft ook ruimte gemaakt voor ontwikkelingen rond kunstmatige intelligentie, bijvoorbeeld in de cursus ‘Kunstmatige intelligentie 1’ en voor een grondige kennis op het gebied van beveiliging in de cursus ‘Security en IT’. Structurele aandacht voor de gebruikerswereld, organisatie en samenleving is noodzakelijk in de beroepspraktijk. In de opleiding leggen de verbindende cursussen het dwarsverband tussen de vakinhoudelijke pijlers, maar behandelen ze ook andere essentiële delen van het vakgebied. Met de cursus ‘Inleiding informatica’ wordt een basis gelegd die wordt uitgediept met cursussen als ‘Webcultuur’, ‘Context van informatica’ en ‘Ontwerpen van mens-machine-interactie’.
Gebonden keuzeblok Het gebonden keuzeblok bestaat uit het volgende blok van vijf cursussen waaruit twee cursussen moeten worden gekozen: - Architecturen van computernetwerken - Inrichten en beheren van ict - Projectmanagement: implementeren van ERP-systemen - Semantic web - Webapplicaties: de serverkant. Met dit gebonden keuzeblok wil de faculteit tegemoetkomen aan de volgende drie groepen studenten: - Studenten die verder willen studeren in de masteropleiding Software Engineering of Computer Science. Deze studenten wordt dringend (maar niet dwingend) aanbevolen te kiezen voor de technische cursussen ‘Architecturen van computernetwerken’ en ‘Webapplicaties: de serverkant’. - Studenten die willen doorstuderen in de masteropleiding Business Process Management and IT. Deze studenten zullen veelal kiezen voor ‘Inrichten en beheren van ict’ en mogelijk ook voor ‘Semantic web’; ook dit is niet verplicht. - Studenten die de bacheloropleiding beschouwen als eindopleiding en niet van plan zijn verder te studeren in een masteropleiding. Deze studenten kunnen afhankelijk van belangstelling of werkkring een vrije keuze maken uit de vier cursussen.
Projecten Het ‘Propedeuseproject informatica’ vormt het sluitstuk van de propedeuse. Het practicum heeft een integrerend karakter om een groot deel van de aangereikte leerstof samen te brengen en wijst vooruit naar de postpropedeusefase. De bacheloropleiding wordt afgesloten met het ‘Afstudeerproject bachelor informatica’ (vier modulen). In dit afstudeerproject werkt u samen met enkele medestudenten aan het ontwerp en de realisatie van een ict-oplossing voor een probleem dat door een opdrachtgever is ingebracht. De oplossing moet inpasbaar zijn in de bedrijfsomgeving van de opdrachtgever en wetenschappelijk worden verantwoord. 17
Overzichtsschema propedeuse Het overzichtsschema toont alle cursussen in de propedeuse van de bacheloropleiding Informatica. Het schema geeft de relaties aan tussen de cursussen. Het is met name bedoeld om een beeld te vormen van de onderlinge samenhang tussen de cursussen wat betreft voorkenniseisen en inhoudelijke verwantschap. Het vertrekpunt is de cursus Inleiding informatica en het eindpunt is het Propedeuseproject informatica. Een verbindingslijn tussen twee cursussen geeft aan dat de ene cursus gewenste of noodzakelijke voorkennis is voor de andere cursus. Zo is bijvoorbeeld de cursus Databases voorkennis voor de cursus Model-driven development. De cursus Inleiding informatica is eveneens voorkennis voor de cursus Model-driven development, maar omwille van de leesbaarheid is dit niet expliciet in het schema aangegeven. De voorkennis voor Model-driven development is Databases plus de voorkennis voor Databases die bestaat uit Inleiding informatica. Door middel van kleuren wordt in het schema aangegeven tot welk domein een cursus behoort. Cursussen uit hetzelfde domein zijn inhoudelijk aan elkaar verwant. Het opleidingsschema geeft een geadviseerde volgorde van bestudering, waarbij ook rekening wordt gehouden met het jaarrooster van de begeleidingsbijeenkomsten.
T28141 Inleiding informatica
PrOPEDEUSE
T14161 OP, PI Databases
T37121 OP Model-driven development
T25151 OP, PI Objectgeoriënteerd programmeren in Java 1
T42241 OP, PI Objectgeoriënteerd programmeren in Java 2
T34141 PI Objectgeoriënteerd analyseren en ontwerpen
T58211 PI Webapplicaties: de clientkant
T07131 OP Discrete wiskunde A
T16141 De werking van computersystemen
T51211 Ontwikkelpracticum1
T33131 PI Discrete wiskunde B
T38121 PI Webcultuur
T36131 PI Communicatietechnologie
T63211 Propedeuseproject informatica2
Domeinoverstijgend
noodzakelijke voorkennis
Mens, computer, maatschappij
gewenste voorkennis
Informatiesystemen en bedrijfsprocessen Softwaretechnologie Wiskunde en kunstmatige intelligentie
1 2
18
Ingangseis voor deze cursus is dat ten minste 8 modulen van de propedeuse met succes zijn afgerond, waaronder in ieder geval de 5 cursussen gemarkeerd met OP. Ingangseis voor deze cursus is dat ten minste 11 modulen van de propedeuse met succes zijn afgerond, waaronder in ieder geval de 8 cursussen gemarkeerd met PI.
Overzichtsschema postpropedeuse Het overzichtsschema toont alle cursussen in de postpropedeuse van de bacheloropleiding Informatica. Het schema geeft de relaties weer tussen de cursussen wat betreft voorkenniseisen en inhoudelijke verwantschap. Afronding van de propedeuse geldt als voorkenniseis voor nagenoeg alle cursussen in de postpropedeuse. Omwille van de leesbaarheid is dat niet expliciet in het schema aangegeven. De vetomlijnde cursussen zijn de cursussen voor opleidingsstudenten. Als ingangseis voor deze cursussen geldt dat u ingeschreven moet zijn voor de cursus Academische competenties in de bachelor of, indien u hiervoor bent vrijgesteld, voldoet aan de ingangseisen die gelden voor Academische competenties in de bachelor. De ingangseisen voor Academische competenties in de bachelor zijn dat u de propedeuse volledig moet hebben afgerond evenals de cursussen Continue wiskunde en ObjectgeoriĂŤnteerd programmeren in Java 2 voor zover deze cursus niet is opgenomen in het propedeusestudiepad in SRS, of als vrijstelling voor deze cursussen is verleend door de Commissie voor de examens. De cursussen Architecturen van computernetwerken, Inrichten en beheren van ict, Webapplicaties: de serverkant en Semantic web zijn gemarkeerd met GK. Deze cursussen zijn onderdeel van het gebonden keuzeblok waaruit u twee cursussen moet kiezen.
Propedeuse
T063111 ABI Academische competenties in de bachelor
T03211 Context van informatica
T27231 Besturingssystemen
T08131 Continue wiskunde
T07351 ABI Software engineering
T21331 GK
T26241
T25231
T56211
Websapplicaties: de serverkant
Datastructuren en algoritmen
Capita selecta wiskunde
Kunstmatige intelligentie 1
T20211 Security en IT
T50221 ABI Programmeerpracticum
T22321 Formele talen en automaten
T41221 Logica en informatica
T35231 ABI XML: theorie en toepassingen
T01341 ABI Ontwerpen van mensmachine-interactie
T12341 Concepten van programmeertalen
T39221 GK Architecturen van computernetwerken
T01211 Functioneel programmeren
T04211 Procesmodelleren
T64211 GK Semantic web
T45241 GK Inrichten en beheren van ict
T61327 afstudeerproject bachelor informatica2
Domeinoverstijgend
Cursus zonder ingangseisen
Mens, computer, maatschappij
Cursus voor opleidingsstudenten
Informatiesystemen en bedrijfsprocessen
1
2
Softwaretechnologie
noodzakelijke voorkennis
Wiskunde en kunstmatige intelligentie
gewenste voorkennis
Ingangseis: de propedeuse, Continue wiskunde en (voor zover niet opgenomen in uw propedeuse) ObjectgeoriĂŤnteerd programmeren in Java 2 met succes afgerond. Ingangseis voor deze cursus is dat u 142 studiepunten (33 modulen) van de bacheloropleiding met certificaten en/of vrijstellingen hebt afgerond, waaronder in elk geval de 5 cursussen gemarkeerd met ABI.
19
Opleidingsschema bachelor Informatica Startpakket Na inschrijving voor het startpakket krijgt u in een persoonlijke brief informatie over de begeleiding, waaronder de data van de groepsbijeenkomsten. Mocht u vóór inschrijving al over de data willen beschikken dan kunt u hiernaar informeren in het betreffende studiecentrum. De data zijn beschikbaar vanaf 1 juli. U kunt op twee momenten in het jaar – in september of in februari – starten met de begeleiding voor het startpakket. code
titel
modulen
begeleidingsvorm
tentamenvorm
tentamendata sept. ‘12 -aug. ‘13
Propedeuse, start september 2012 T28141
Inleiding informatica
1
groepsbijeenkomsten in Utrecht1 of online1
CBI (mc)
volgens afspraak
T14161
Databases
1
groepsbijeenkomsten in Utrecht2 of online2
schriftelijk (ov)
30-1, 8-4, 24-6, 28-8
Vervolg propedeuse T07131
Discrete wiskunde A
1
online groepsbijeenkomsten3
schriftelijk (ov)
13-11, 9-4, 26-6
T37121
Model-driven development
1
online groepsbijeenkomsten4
schriftelijk (ov)
28-1, 24-6, 26-8
T25151
Objectgeoriënteerd programmeren in Java 1
1
groepsbijeenkomsten in Utrecht1 of online1
schriftelijk (ov)
14-11, 29-1, 25-6
T42241
Objectgeoriënteerd programmeren in Java 2
1
groepsbijeenkomsten in Utrecht2 of online2
schriftelijk (ov)
28-1, 8-4, 28-8
T16141
De werking van computersystemen
1
online groepsbijeenkomsten3
schriftelijk (ov)
10-4, 26-6, 26-8
T34141
Objectgeoriënteerd analyseren en ontwerpen
1
online groepsbijeenkomsten
T33131
Discrete wiskunde B
T58211
schriftelijk (ov)
29-1, 26-6, 27-8
1
1
groepsbijeenkomsten in Utrecht of online1
schriftelijk (ov)
12-11, 28-1, 24-6
Webapplicaties: de clientkant
1
groepsbijeenkomsten in Utrecht2 of online2
schriftelijk (ov)
14-11, 30-1, 9-4, 27-8
T51211
Ontwikkelpracticum
1
elektronisch1,3
opdracht
volgens afspraak1,3
T63211
Propedeuseproject informatica
1
online groepsbijeenkomsten2,4
opdracht
volgens afspraak2,4
4
vrij te plannen T36131
Communicatietechnologie
1
elektronisch
CBI (mc)
volgens afspraak
T38121
Webcultuur
1
elektronisch
CBI (mc)
volgens afspraak
Propedeuse, start februari 2013 T28141
Inleiding informatica
1
groepsbijeenkomsten in Utrecht3 of online3
CBI (mc)
volgens afspraak
T14161
Databases
1
groepsbijeenkomsten in Utrecht4 of online4
schriftelijk (ov)
30-1, 8-4, 24-6, 28-8
Vervolg propedeuse T25151
Objectgeoriënteerd programmeren in Java 1
1
groepsbijeenkomsten in Utrecht1 of online1
schriftelijk (ov)
14-11, 29-1, 25-6
T42241
Objectgeoriënteerd programmeren in Java 2
1
groepsbijeenkomsten in Utrecht2 of online2
schriftelijk (ov)
28-1, 8-4, 28-8
T07131
Discrete wiskunde A
1
online groepsbijeenkomsten3
schriftelijk (ov)
13-11, 9-4, 26-6
T34141
Objectgeoriënteerd analyseren en ontwerpen
1
online groepsbijeenkomsten
schriftelijk (ov)
29-1, 26-6, 27-8
T33131
Discrete wiskunde B
1
groepsbijeenkomsten in Utrecht1 of online1
schriftelijk (ov)
12-11, 28-1, 24-6
T58211
Webapplicaties: de clientkant
1
groepsbijeenkomsten in Utrecht2 of online2
schriftelijk (ov)
14-11, 30-1, 9-4, 27-8
T16141
De werking van computersystemen
1
online groepsbijeenkomsten3
schriftelijk (ov)
10-4, 26-6, 26-8
T37121
Model-driven development
1
online groepsbijeenkomsten4
schriftelijk (ov)
28-1, 24-6, 26-8
T51211
Ontwikkelpracticum
1
elektronisch
opdracht
volgens afspraak1,3
T63211
Propedeuseproject informatica
1
online groepsbijeenkomsten2,4
opdracht
volgens afspraak2,4
4
1,3
vrij te plannen
20
T36131
Communicatietechnologie
1
elektronisch
CBI (mc)
volgens afspraak
T38121
Webcultuur
1
elektronisch
CBI (mc)
volgens afspraak
code
titel
modulen
begeleidingsvorm
tentamenvorm
tentamendata sept. ‘12 -aug. ‘13
Postpropedeuse T20211
Security en IT
1
online groepsbijeenkomsten1
CBI (mc)
volgens afspraak
T07351
Software engineering
1
elektronisch
mondeling
volgens afspraak
T35231
XML: theorie en toepassingen
1
online groepsbijeenkomsten
schriftelijk (ov)
13-11, 10-4, 26-6
T08131
Continue wiskunde
1
online groepsbijeenkomsten
schriftelijk (ov)
29-1, 26-6, 27-8
T06311
Academische competenties in de bachelor#
1
individueel
opdracht
volgens afspraak
T56211
Kunstmatige intelligentie 1
1
online groepsbijeenkomsten1
schriftelijk (ov)
12-11, 29-1, 24-6
T25231
Capita selecta wiskunde*
1
online groepsbijeenkomsten
mondeling
volgens afspraak
T26241
Datastructuren en algoritmen*
1
online groepsbijeenkomsten3
schriftelijk (ov) + opdracht
14-11, 10-4, 26-6
T50221
Programmeerpracticum*
1
elektronisch4
opdracht
volgens afspraak4
3
4
2
T03211
Context van informatica*
1
elektronisch
CBI (mc) + opdracht volgens afspraak
T27231
Besturingssystemen*
1
groepsbijeenkomsten in Eindhoven2
opdracht
volgens afspraak
T41221
Logica en informatica
1
online groepsbijeenkomsten3
schriftelijk (ov)
14-11, 9-4, 24-6
T01341
Ontwerpen van mens-machine-interactie*
1
2 groepsbijeenkomsten in Utrecht
opdracht
volgens afspraak4
T22321
Formele talen en automaten*
1
online groepsbijeenkomsten1
schriftelijk (ov)
12-11, 28-1, 25-6
T01211
Functioneel programmeren
1
online groepsbijeenkomsten2
schriftelijk (ov) + opdrachten
30-1, 8-4, 28-8
T12341
Concepten van programmeertalen
1
online groepsbijeenkomsten3
mondeling
zie cursussite
T04211
Procesmodelleren*
1
online groepsbijeenkomsten2
zie cursussite
zie cursussite
1
elektronisch4
mondeling
volgens afspraak
4
gebonden keuzeblok (2 modulen) T39221
Architecturen van computernetwerken*
T45241
Inrichten en beheren van ict
1
elektronisch
mondeling
volgens afspraak
B23211
Projectmanagement: implementeren van ERP-systemen
1
elektronisch
CBI (ov)
volgens afspraak
T64211
Semantic web*
1
elektronisch4
opdrachten
volgens afspraak4
T21331
Webapplicaties: de serverkant*
1
elektronisch1
schriftelijk (ov) + opdracht
13-11, 30-1, 9-4
-
5 Modulen kiezen uit de vrije ruimte
5
T61327
Afstudeerproject bachelor informatica
4
elektronisch en startbijeenkomst in sc Utrecht (v)
opdracht
volgens afspraak; start in periode 1 en periode 3
1 Begeleiding in de periode september - november 2 Begeleiding in de periode november - januari 3 Begeleiding in de periode februari - april 4 Begeleiding in de periode april - juni mc = multiple choiche ov = open vragen v = verplicht # Inschrijven voor en deelnemen aan Academische competenties in de bachelor (T06311) kan pas nadat de propedeuse volledig is afgerond alsmede de cursussen (of directe voorgangers ervan): Objectgeoriënteerd programmeren in Java 2 (T42241) voor zover deze cursus niet is opgenomen op de cijferlijst bij het propedeuse getuigschrift en Continue wiskunde (T08131), of als vrijstellingen voor deze onderdelen zijn verleend door de Commissie voor de examens. * Deze cursussen zijn alleen toegankelijk voor opleidingsstudenten van de bacheloropleiding Informatica. Deze studenten: 1. zijn ingeschreven voor de cursus Academische competenties in de bachelor (T06311), of, indien de student hiervoor is vrijgesteld, voldoen aan de ingangseisen die voor T06311 gelden. 2. zijn via een schakelprogramma toegelaten tot de Masteropleiding Computer Science. Deze toelating blijkt uit een door de Commissie voor de examens afgegeven toelatingsbeschikking via een schakelprogramma. Een aantal van deze cursussen heeft daarnaast nog aanvullende ingangseisen. Zie verder de cursusbeschrijvingen in deze studiegids.
21
Vrijstelling binnen de bacheloropleiding Informatica Iedereen van 18 jaar of ouder kan bij de Open Universiteit starten met de bacheloropleiding Informatica: er is dus geen vooropleidingseis zoals bij andere universiteiten. Hebt u in het verleden een wo- of hbo-opleiding afgerond en wilt u de bacheloropleiding Informatica volgen, dan komt u altijd in aanmerking voor vrijstelling. Ook kunt vrijstelling krijgen op grond van relevante praktijkervaring. De vrijstelling is ruimer naarmate er meer overeenkomst bestaat tussen de door u afgeronde wo- of hbo-opleiding(en) en de te volgen opleiding. De omvang van de vrijstelling hangt af van de mate van verwantschap naar niveau, omvang en inhoud tussen de eerder gevolgde opleiding(en) en de te volgen bacheloropleiding Informatica van de Open Universiteit. Is er minder of geen verwantschap, of hebt u de opleiding niet voltooid, dan kunt u ook in aanmerking komen voor een beperktere vrijstelling. Sommige onderdelen, zoals het ‘Afstudeerproject bachelor informatica’, zijn overigens van vrijstelling uitgesloten. Kijk voor meer informatie over vrijstellingen op http://www.ou.nl/vrijstelling
Bacheloropleiding Informatiekunde Plannen, maar nog niet zeker De faculteit Informatica hoopt op korte termijn te starten met een bacheloropleiding Informatiekunde. Een programma van de opleiding is uitgewerkt. Tijdens het maken van deze studiegids wordt de opleiding beoordeeld. Als de overheid akkoord gaat, is het de bedoeling om de opleiding in het studiejaar 2012-2013 formeel te starten. Informatiekunde richt zich op informatie- en communicatieprocessen in organisaties, bedrijven en samenleving en de ondersteuning van die processen met behulp van ict. De wisselwerking tussen ict en sociale context van organisaties of netwerken van organisaties, is daarbij een belangrijk aspect. Informatiekunde is dus echt anders dan informatica: informatica richt zich op gegevensverwerking in automaten, terwijl informatiekunde zich richt op informatie- en gegevensverwerking en –uitwisseling tussen mensen en in organisaties. Gedeeltelijk zal de bacheloropleiding Informatiekunde bestaan uit modulen die ook behoren tot de bacheloropleiding Informatica, maar er zijn ook belangrijke verschillen. Er is minder aandacht voor technische en wiskundige aspecten, maar juist meer voor organisatiekundige onderwerpen. Volg de berichtgeving over de nieuwe opleiding op http://portal.ou.nl/web/informatica.
22
Open bacheloropleiding Informatica Kenmerkend voor het ‘Open bachelorprogramma Informatica’ is de inhoudelijke breedte met een combinatie van de leerstof van ten minste twee faculteiten. Bijvoorbeeld Informatica en Managementwetenschappen, Informatica en Rechtswetenschappen, Informatica en Psychologie, enzovoort. De Open Bachelor heeft de volgende structuur: Facultair programma
116,1 studiepunten
Verbredingpakket met cursussen van een of meer faculteiten
43 studiepunten
Vrije ruimte
21,5 studiepunten
Totaal
180,6 studiepunten
Het Open bachelorprogramma Informatica staat niet alleen open voor nieuwe studenten die op deze wijze een eigen, breed bachelorprogramma Informatica kunnen samenstellen. Het staat ook open voor studenten die al, geheel of gedeeltelijk, een academische opleiding aan de Open Universiteit of elders hebben gevolgd. Het verbredingpakket (al of niet in combinatie met de vrije ruimte) kan namelijk worden ingevuld met in het verleden behaalde studiepunten. Inbreng van deze eerder behaalde studiepunten kan alleen indien de eerder gevolgde vakken een samenhangend geheel vormen en op academisch niveau getoetst zijn. Studenten die het Open Bachelorprogramma Informatica afronden krijgen de graad van Bachelor of Science (BSc) met de vermelding: Open bachelor. Deze graad geeft directe toegang tot de eenjarige interfacultaire masteropleiding Business Process Management and IT en met een schakelprogramma toegang tot de eenjarige masteropleiding Software Engineering of tot de tweejarige masteropleiding Computer Science. Meer informatie en het aanvraagformulier vindt u op http://www.ou.nl/openbachelor
HBO-Informatica Samen met enkele hogescholen verzorgt de Open Universiteit een hbo informaticaopleiding. Dit vindt plaats binnen de Netwerk Open Hogeschool Informatica (NOH-I), een samenwerking van de Open Universiteit, Fontys hogescholen, De Haagse Hogeschool, Hanzehogeschool Groningen en Hogeschool van Arnhem en Nijmegen. De opleiding is primair bedoeld voor diegenen met enkele jaren werkervaring in de ICT op mbo-niveau, die door willen groeien naar hbo-niveau. In de opleiding wordt theorie afgewisseld met (groeps)opdrachten op grond van authentieke cases of cases die zoveel mogelijk ontleend zijn aan de eigen werksituatie. Het accent ligt vooral op het uitvoeren van opdrachten. De opleiding is modulair opgebouwd, de themasemesters kunnen los worden gevolgd. Het onderwijs is een combinatie van afstandsleren en klassikaal leren, het zogenoemde blended learning. Naast tweewekelijkse bijeenkomsten op de hogeschool is er online onderwijs via een virtual classroom en een elektronische leeromgeving (ELO). Elk themasemester is een afgerond geheel en duurt een half studiejaar. Na succesvolle afronding van een semester wordt een certificaat verstrekt. Behaalde certificaten kunnen ‘gestapeld’ worden tot een volledige hbo-opleiding. Bij het voltooien van de totale opleiding wordt een hbo-getuigschrift uitgereikt en mag de titel Bachelor of ICT worden gevoerd (B ICT staat dan achter de naam). Meer informatie op http://www.noh-i.nl
23
Masteropleiding Software Engineering De masteropleiding Software Engineering (SE) is bij uitstek (maar niet uitsluitend) geschikt voor personen met een hbo-bachelor die al werkzaam zijn in de praktijk van de ICT en naast hun werk in deeltijd een universitaire graad willen halen. De opleiding heeft een omvang van 14 modulen en is vergelijkbaar met een 1-jarige voltijdopleiding.
Software engineering is een discipline die voortdurend in beweging is en door de stormachtige ontwikkelingen op hardware- en softwaregebied voortdurend voor nieuwe uitdagingen staat. Softwaresystemen worden steeds groter en complexer. Steeds meer functies van apparaten die we dagelijks gebruiken, van auto tot magnetron, worden gedeeltelijk in hardware en gedeeltelijk in software gerealiseerd. Programmeertalen en ontwerpdisciplines die vijftien jaar geleden voldeden, zijn nu hopeloos verouderd. Bedrijven die zich bezighouden met softwareontwikkeling hebben daarom behoefte aan mensen die niet alleen een goed overzicht hebben over het vakgebied, maar die ook in staat zijn om zelfstandig nieuwe ontwikkelingen bij te houden en de relevantie ervan te beoordelen voor het bedrijf. Dit vraagt om een academische scholing, die de Open Universiteit met haar opleiding Software Engineering beoogt aan te bieden. De vakinhoud en de eindkwalificaties sluiten aan bij de Computing Curricula 2005, Computer Science Curricula 2008 en Graduate Software Engineering 2009 van ACM en IEEE. Afgestudeerde software engineers hebben een zodanig inzicht, overzicht, achtergrond en abstractievermogen dat zij in staat zijn om zowel op kleine als op grote schaal innovatieve software te ontwerpen, te ontwikkelen, uit te leveren en te onderhouden. Software die aantoonbaar voldoet aan kwaliteitseisen als correctheid, efficiency, security en onderhoudbaarheid en die in overeenstemming is met professionele en ethische standaarden. http://portal.ou.nl/web/informatica/masteropleiding-software-engineering
Structuur van de opleiding Centraal in het curriculum staat de ontwikkeling en het onderhoud van hoge kwaliteit software met aandacht voor zowel de procesmatige als de technische kant. Daarbij zijn drie deelaspecten onderscheiden: 1. Software architecture richt zich op het hoog-niveau-ontwerp van goed gestructureerde en goed onderhoudbare software. De cursussen zijn Design patterns, Software composition en Software architecture. 2. Software quality management richt zich op de kwaliteit in alle fasen van de software lifecycle en het managen daarvan zowel aan het begin bij het bepalen van de requirements als later wanneer de software evolueert. De cursussen zijn Requirements engineering, Software evolution en Softwaremanagement. 3. Software quality assurance richt zich op (formele) technieken voor kwaliteitsbewaking en kwaliteitsbepaling zowel wat functionele als niet-functionele eigenschappen betreft. De cursussen zijn Software security en Software verification and validation.
24
In het cursorisch gedeelte van het programma komen alle drie aspecten aan de orde; bij het afstudeertraject van vijf modulen maakt de student een keuze waardoor het accent op een van de drie ligt. Het afstudeeronderwerp sluit bij voorkeur aan bij onderzoek aan de Open Universiteit en heeft een onderdeel waarin gebruikssoftware wordt ontwikkeld hetzij ten behoeve van de onderzoekers, hetzij om resultaten van het onderzoek toe te passen in een bedrijfssituatie. Voorafgaand aan het afstuderen worden de vereiste academische competenties ontwikkeld in een aparte module die bestaat uit coaching en uit verdiepingsopdrachten bij Design patterns, Software evolution en Software verification and validation. Deze competentiemodule loopt parallel aan het hele cursorisch gedeelte. Verschillende vakken zijn ontwikkeld in samenwerking met andere universiteiten; Software architecture met de Universiteit Utrecht, Software verification and validation en Software security met de Radboud Universiteit, Software evolution wordt in aangepaste vorm overgenomen van de Universiteit van Amsterdam en voor Requirements engineering wordt samengewerkt met de UniversitĂŠ Catholique de Louvain.
De volgende figuur toont een ruwe positionering van de vakken uit de opleiding binnen het SE-domein (grijs weergegeven en ontleend aan de indeling van Computing Curricula 2005). Elke aspect heeft daarbij een eigen kleur gekregen: paars-rood voor software architecture, groen voor software quality management en geel voor software quality assurance. De figuur laat zien dat het vakkenpakket het SE-gebied goed afdekt. Iedere lijn heeft bovendien zijn eigen deelgebied: software quality management zit vooral bovenin (application technologies), software architecture bestrijkt vooral het middengebied terwijl quality assurance duidelijk het meest theoretisch karakter heeft.
Theory Principles Innovation
Application Deployment Configuration
Organizational Issues and Information Systems
Soma Application Technologies Software methodes and Technologies
Sevo Soco
SoSe
SVV DP
RE
SA
System Infrastructure Computer Hardware and Architecture Development More Theoretical
More Applied
Positionering van vakken binnen het terrein bestreken door SE Soma=Software management; Sevo=Software evolution, RE=Requirements engineering, Soco=Software composition, DP=Design patterns, SA=Software architecture, SVV=Software verification and validation, SoSe=Software security
Accreditatie van de master Software Engineering In het voorjaar van 2012 heeft deze opleiding de Toets Nieuwe Opleiding van de NVAO doorstaan en de accreditatie verkregen.
25
Overzichtsschema master Software Engineering Voor de masteropleiding SE bieden wij een vast programma met begeleiding op afstand aan, met als doel de opleiding in ruim 4 jaar af te ronden. Bij voldoende belangstelling willen wij een versneld vast programma met intensieve begeleiding in circa 3 jaar aanbieden. De meeste studenten zullen instromen na een hbo-bachelor, zij dienen dan de schakelvakken Formele talen en automaten en Logica en informatica te doen. Wij hebben deze ingevlochten in het programma. STarT In SEPTEMBEr sep-okt-nov
nov-dec-jan
feb-mrt-apr
apr-mei-jun
jaar 1
DP
VO-DP
Soco
SA
jaar 2
FT&A
Sevo
VO-Sevo
RE
jaar 3
Soma
SoSe
L&I
SVV
jaar 4
VO-SVV
VAF
AF
AF
jaar 5
AF
feb-mrt-apr
apr-mei-jun
sep-okt-nov
nov-dec-jan
jaar 1
DP
VO-DP
FT&A
Sevo
jaar 2
VO-Sevo
RE
Soma
SoSe
jaar 3
L&I
SVV
VO-SVV
SA
jaar 4
Soco
VAF
AF
AF
jaar 5
AF
STarT In FEBrUarI
AF = Afstudeeropdracht Software Engineering Soma = Software management DP = Design patterns FT&A = Formele talen en automaten L&I = Logica en informatica RE = Requirements engineering SA = Software architecture Sevo = Software evolution Soco = Software composition SoSe = Software security SVV = Software verification and validation VAF = Voorbereiding afstudeeropdracht SE VO-DP = Verdiepingsopdracht bij Design patterns VO-Sevo = Verdiepingsopdracht bij Software evolution VO-SVV = Verdiepingsopdracht bij Software verification and validation
Software management is een cursus met open inschrijving en kan op ieder gewenst moment gestart worden. Design patterns en Software architecture starten twee maal per jaar. In overleg met de coach kan het tempo individueel worden aangepast.
26
Opleidingsschema master Software Engineering Hieronder vindt u de cursussen van de masteropleiding Software Engineering. De cursusbeschrijvingen vindt u achteraan in deze studiegids. In het opleidingsschema ziet u of u de cursus individueel kunt bestuderen of er sprake is van verplichte bijeenkomsten (v), wat de vaste begeleidingsperiode is (1, 2, 3 of 4) en welke tentamenvorm en daarbij eventueel horende vaste tentamenmomenten er zijn. (volgend op de bacheloropleiding Informatica) In VOLgOrDE Van BESTUDErEn na InSTrOOM In SEPTEMBEr code
titel
modulen
begeleidingsvorm
tentamenvorm
tentamendata sept. ‘12 -aug. ‘13
Cursussen preafstudeerfase T26321
Design patterns
1
T33311
Academische competenties in de master SE
#
1
Verdiepingsopdracht Design patterns
elektronisch1,3
opdracht
volgens afspraak
elektronisch
opdracht
volgens afspraak
elektronisch2,4
opdracht
volgens afspraak
T28341
Software composition
1
elektronisch3
opdracht
volgens afspraak
T32311
Software architecture
1
elektronisch
opdracht + schriftelijk (ov)
volgens afspraak + 29-1, 25-6, 27-8
T66311
Software evolution
1
elektronisch en online bijeenkomsten2 (v)
opdracht + mondeling
volgens afspraak
elektronisch3
opdracht
volgens afspraak
Verdiepingsopdracht Software evolution
2,4
T65311
Requirements engineering
1
elektronisch
opdracht + mondeling
volgens afspraak
T24331
Softwaremanagement
1
1
elektronisch
opdracht + mondeling
volgens afspraak
T40311
Software security
1
elektronisch en online bijeenkomsten2 (v)
opdracht + mondeling
volgens afspraak
T67311
Software verification and validation
1
elektronisch en (online) bijeenkomsten4 (v)
opdracht + mondeling
volgens afspraak
elektronisch1
opdracht
volgens afspraak
Verdiepingsopdracht SVV
4
afstudeerfase U kunt aan het afstudeertraject beginnen als u de preafstudeerfase hebt afgerond en geslaagd bent voor Academische competenties in de master SE. T37311
Voorbereiding afstudeeropdracht SE
1
individueel en bijeenkomsten
opdracht
volgens afspraak
T75317
Afstudeeropdracht Software Engineering*
4
individueel en bijeenkomsten (v)
scriptie + presentatie
volgens afspraak
1
Startmoment 1 september, 2 Startmoment 1 november, 3 Startmoment 1 februari, 4 Startmoment 1 april, v = verplicht, ov = open vragen
Ingangsvoorwaarden op cursusniveau Inschrijven voor en deelnemen aan de tentamens van alle cursussen, met uitzondering van Design patterns* en Softwaremanagement, kan pas nadat is voldaan aan het hierna gestelde onder 1 of 2 (voor een aantal van deze cursussen zijn tevens aanvullende ingangsvoorwaarden geformuleerd, zie hierna): 1. De student is ingeschreven voor Academische competenties in de master SE (T33311). 2. De student is in het bezit van een door de decaan van de faculteit Informatica afgegeven verklaring dat voor de betreffende cursus mag worden ingeschreven. * Zie verder aanvullende ingangseisen. aanvullende ingangseisen # Academische competenties in de master SE (T33311) Inschrijven voor deze cursus is enkel mogelijk indien de student is toegelaten tot de masteropleiding Software Engineering al dan niet met een schakelprogramma en van dit schakelprogramma nog maximaal drie modulen en eventueel de Afstudeeropdracht bachelor informatica moet afronden. De toelating blijkt uit een door de Commissie voor de examens afgegeven toelatingsbeschikking Master Software Engineering. Daarnaast moet Design patterns (T26321) met voldoende resultaat zijn afgerond, of hiervoor is een vrijstelling verleend. Design patterns (T26321) Inschrijven voor deze cursus is enkel mogelijk indien de student is toegelaten tot de masteropleiding al dan niet met een schakelprogramma en van dit schakelprogramma nog maximaal drie modulen en eventueel de Afstudeeropdracht bachelor informatica moet afronden. De toelating blijkt uit een door de Commissie voor de examens afgegeven toelatingsbeschikking master.
27
Toelating tot de masteropleidingen Software Engineering en Computer Science Omdat de toelating tot beide masteropleidingen veel overeenkomsten vertoont, zijn ze hier in één paragraaf samengevoegd.
Rechtstreekse toelating Om te worden toegelaten tot de masteropleidingen Software Engineering of Computer Science moet u volgens de ‘Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek’ beschikken over het bachelorgetuigschrift van een eraan voorafgaande wo bacheloropleiding van de Open Universiteit. Als u niet beschikt over dat getuigschrift kan tot toelating worden besloten mits u de kennis en vaardigheden hebt die vergelijkbaar zijn met die van iemand die wel dat bachelorgetuigschrift heeft verworven. Ook studenten die een wo-bachelor- of doctoraalgetuigschrift van een gelijkwaardig geachte opleiding hebben behaald bij een andere, Nederlandse universiteit, worden toegelaten tot de masteropleiding. Wel wordt de regel gehanteerd dat bij opleidingen die acht jaar of langer geleden zijn gevolgd, per individueel geval wordt bekeken of toelating via een schakelprogramma noodzakelijk is.
Toelating via een schakelprogramma Het is ook mogelijk toegelaten te worden tot de masteropleiding Software Engineering of Computer Science onder de voorwaarde van een zogeheten schakelprogramma. Daarmee worden studenten die bij een hbo-instelling een verwante opleiding hebben voltooid in de gelegeheid gesteld ontbrekende kennis aan te vullen die nodig is om het programma te doorlopen of de eindtermen te halen. De omvang van het schakelprogramma hangt af van de genoten vooropleiding en kan variëren van 0 tot maximaal 14 modulen. Het is verder mogelijk om de omvang van het schakelprogramma te reduceren als u beschikt over relevante praktijkervaring. Zie voor meer informatie http://portal.ou.nl/web/informatica.
Vrijstelling binnen de masteropleiding In de masteropleiding Software Engineering of Computer Science wordt slechts vrijstelling verleend als de overeenkomende vakken zijn afgerond in het kader van een wo-opleiding én daar op wo-niveau getentamineerd zijn. Voorwaarde voor het kunnen aanvragen van vrijstelling is dat u bent toegelaten tot de masteropleiding. Zie voor meer informatie http://portal.ou.nl/web/informatica.
Toelating en Vrijstelling aanvragen Een verzoek tot toelating tot de masteropleiding Software Engineering of Computer Science, al dan niet via een schakelprogramma, moet schriftelijk worden gedaan met een aanvraagformulier Vrijstellingsen/of toelatingsverzoek. Wanneer u rechtstreeks doorstroomt van onze bacheloropleiding Informatica naar onze masteropleiding Software Engineering of Computer Science, moet u wel een verzoek tot toelating indienen, maar hier zijn geen kosten aan verbonden. Het formulier kunt u telefonisch aanvragen, +31 (0)45 - 576 2888 of downloaden, www.ou.nl/vrijstelling. Voordat u een verzoek tot toelating indient, kunt u in een persoonlijk intakegesprek een realistisch advies krijgen over het door u te volgen schakelprogramma. Daarbij wordt een lijst van onderwerpen gehanteerd die u aantoonbar moet beheersen op grond van vooropleiding en/of werkervaring.
28
In de volgende tabel is de lijst van onderwerpen weergegeven, alsmede de schakelcursus die wordt voorgeschreven als de kandidaat het onderwerp niet beheerst. Voor kandidaten met hbo-i worden vrijwel altijd Formele talen en automaten, Logica en informatica en Procesmodelleren voorgeschreven.
onderwerpen voorkennis master SE
onderwerpen voorkennis master CS
schakelcursus OU
virtueel geheugen; synchronisatie
Besturingssystemen
programmeerparadigma’s
programmeerparadigma’s
Concepten van programmeertalen
databases
databases
Databases
datastructuren
datastructuren
Datastructuren en algoritmen
basislogica, verzamelingen, inductie, recursie
basislogica,verzamelingen, inductie, recursie
Discrete wiskunde A
taalstructuur
taalstructuur
Formele talen en automaten
propositie- en predikaatlogica
propositie- en predikaatlogica
Logica en informatica
analyseren en ontwerpen
analyseren en ontwerpen
Objectgeoriënteerd analyseren en ontwerpen
objectgeoriënteerd programmeren
objectgeoriënteerd programmeren
Objectgeoriënteerd programmeren in Java 1
objectgeoriënteerd programmeren
objectgeoriënteerd programmeren
Objectgeoriënteerd programmeren in Java 2
modelleren en analyseren van bedrijfsprocessen
Procesmodelleren
basis security
basis security
Security en IT
rekening houden met stakeholders
rekening houden met stakeholders
Software engineering
software lifecycle
software lifecycle
Software engineering
Kandidaten die geen ervaring hebben in het samenwerken in ict-projecten dienen als schakelcursus het Afstudeerproject bachelor informatica te doen. Een intakegesprek kunt u aanvragen via http://portal.ou.nl/web/informatica/master-se-intakegesprek
29
Masteropleiding Business Process Management and IT De masteropleiding Business Process Management and IT (BPMIT) is een interdisciplinaire opleiding van de faculteiten Informatica en Managementwetenschappen. De opleiding heeft een omvang van 14 modulen, hetgeen overeenkomt met een voltijdsstudie van 1 jaar. Circa 60 studenten per jaar starten met deze opleiding. In de opleiding staat de volgende competentie centraal: de student moet in staat zijn tot het opzetten en uitvoeren van een onderzoek, gericht op het oplossen van een concreet probleem op het snijvlak van bedrijfsproces- en IT-management, waarbij in de analyse van de situatie op wetenschappelijk verantwoorde wijze gebruik wordt gemaakt van verworven theoretische kennis en inzicht, en deze analyse op onderbouwde en beargumenteerde wijze ten grondslag ligt aan oplossingen. Kernbegrippen in deze competentie zijn: opzetten, onderbouwen en uitvoeren van onderzoek; zoeken, selecteren, verwerken, toepassen van verworven kennis en inzichten; logisch redeneren/argumenteren waarom de gekozen oplossing de juiste is; rapporteren en presenteren. De problematiek omvat een breed terrein, van beleid tot en met implementatie. De masteropleiding BPMIT is daarom verdeeld in drie blokken, die elk een aspect van bedrijfsproces- en IT-management behandelen: integratie, verbetering en implementatie. Deze vormen dan ook de aanbevolen volgorde. Na de cursus Informatie- en procesarchitectuur kijkt u naar de inrichting en prestaties van bestaande bedrijfsprocessen en analyseert u deze met het oog op de aansluiting tussen de procesdoelstellingen en -uitkomsten, en de mogelijke verbeteringen door middel van innovatieve inzet van IT. U ontwerpt nieuwe of herontwerpt bestaande werksystemen. U houdt daarbij expliciet rekening met de manier waarop u verbeteringen voor de organisatie kunt realiseren, en met de manier waarop bijvoorbeeld de organisatiebrede impact van nieuwe IT-faciliteiten goed ingebed kan worden. Verwerving dan wel juist uitbesteding en implementatie van IT-systemen is hierbij een belangrijk punt van aandacht. Daarnaast wordt u geconfronteerd met IT Governance en het algemeen management op IT-gebied, waarbij de rol van IT in de organisatie medebeslissend is. Denk aan de toegevoegde waarde, bijdrage tot de kerncompetentie, en bijdrage tot onderscheid ten opzichte van de concurrentie. U ontwikkelt als het ware ‘gevoel’ voor de dilemma’s van het algemeen management. In onderstaand schema zijn de cursussen gerangschikt op aanbevolen studievolgorde.
Opleidingsschema master Business Process Management and IT code
titel
modulen
begeleidingsvorm
tentamenvorm
tentamendata sept. ‘12 -aug. ‘13
T48221
Informatie- en procesarchitectuur
1
elektronisch
opdracht + mondeling
volgens afspraak
B70332
IT-Governance
2
elektronisch (s)
opdracht
volgens afspraak
B44322
Bedrijfsprocessen
2
elektronisch (s)
opdracht
volgens afspraak
T18321
Ontwerpen met bedrijfsregels
1
elektronisch en online groepsbijeenkomsten*
opdracht
volgens afspraak
T49221
Documentverwerking
1
elektronisch
opdracht
volgens afspraak
T24331
Softwaremanagement
1
elektronisch
opdracht + mondeling
volgens afspraak
Afstudeertraject Business Process Management and IT
6
individueel
scriptie + presentatie
volgens afspraak
Afstudeertraject Business Process Management and IT
6
individueel en bijeenkomsten (v)
scriptie + presentatie
volgens afspraak
afstudeertraject B9232B of T9232B
U kunt aan het afstudeertraject beginnen als u voor de theoretische cursussen geslaagd bent. s = samenwerking met andere studenten vereist: v = verplicht * startmoment 1 september of 1 februari
30
Toelating tot de masteropleiding Business Process Management and IT Voor de toelatingsvoorwaarden, zie het beleid van de faculteit Managementwetenschappen op http://www.ou.nl/toelating. In het algemeen zult u na een hbo-vooropleiding eerst een premaster Managementwetenschappen (B6661C) moeten doen. Deze kent vaste startmomenten en verplichte bijeenkomsten in een groot aantal studiecentra.
31
Masteropleiding Computer Science De masteropleiding Computer Science (CS) is zo ingericht dat u geleidelijk aan zelf een zeer grote rol en verantwoordelijkheid krijgt in het vinden, vergelijken, beoordelen en toepassen van wetenschappelijke inzichten in de Informatica aan de hand van actuele problemen. De vraagstellingen kunnen voortkomen uit uw eigen omgeving, maar ook uit het onderzoek aan de faculteit Informatica. De opleiding heeft een omvang van 28 modulen en geeft recht op de titel master of ingenieur. Circa 30 studenten starten jaarlijks met deze opleiding. De masteropleiding is opgebouwd uit vakinhoudelijke cursussen in de softwaretechnologie en informatiesystemen. De verdieping van de vakinhoud gaat hand in hand met de ontwikkeling van academische vaardigheden. Dit laatste gebeurt expliciet in een reeks van cursussen: ‘Academische competenties in de master CS’, ‘Verdiepingsopdrachten master CS’, ‘Capita selecta thema’ en de ‘Afstudeeropdracht Computer Science’ waarmee u de opleiding afsluit. Bij het maken van uw studieplan en uw competentieplan wordt u ondersteund door een persoonlijke coach. De vakinhoud van de masteropleiding Computer Science sluit aan bij de Computer Science Curricula 2008 van de ACM en IEEE. Het is een brede opleiding gebaseerd op twee pijlers: Softwaretechnologie (met ‘Design patterns’, ‘Software architecture’, ‘Software verification and validation’ en een aantal keuzevakken uit de masteropleiding Software Engineering) en Informatiesystemen & bedrijfsprocessen (met ‘Informatie- en procesarchitectuur’, ‘Ontwerpen met bedrijfsregels’ en ‘Softwaremanagement’). Jaarlijks wordt een cursus met een telkens wisselend, actueel thema aangeboden dat vaak ontleend is aan het onderzoek (‘Capita selecta thema’). Daarnaast is het onder andere mogelijk om in het gebonden keuzeblok cursussen op te nemen van de masteropleiding Business Process Management and IT of de cursus Geo information systems.
Structuur van de opleiding De masteropleiding omvat 28 modulen (120 studiepunten) en komt overeen met een voltijdstudie van 2 jaar. Tien modulen behoren tot de afstudeerfase, die u aan het eind doet, en achttien modulen tot de preafstudeerfase, waar u mee begint. Van deze achttien modulen in de preafstudeerfase zijn tien modulen verplicht en kunt u acht modulen kiezen uit een gebonden keuzeblok. De beschrijvingen van de cursussen vindt u verderop in deze Studiegids. De faculteit beveelt een studievolgorde aan. Deze is opgesteld op basis van ervaringen in de afgelopen jaren. U begint met ‘Informatie- en procesarchitectuur’ en ‘Design patterns’. Daarna schrijft u in voor de cursus ‘Academische competenties in de master CS’ en krijgt u een persoonlijke coach die u adviseert over het vervolgtraject in de masteropleiding Computer Science. Als u met een lang schakelprogramma - zie ‘Toelating’ - moet beginnen, krijgt u een persoonlijke mentor. Studenten met verschillende interesses doen de masteropleiding Computer Science: 1. Studenten die een universitaire bacheloropleiding Informatica hebben afgerond en een masterdiploma willen behalen. 2. Studenten die een opleiding hbo-i afgerond hebben; zij worden, afhankelijk van waar en wanneer hun opleiding is afgerond, toegelaten met minimaal een verplichte invulling van drie homologatiecursussen die zijn opgenomen in het gebonden keuzeblok. Wij raden deze studenten aan om eerst Informatie- en procesarchitectuur en Design patterns te doen, daarna de Verdiepingsopdracht van Design patterns. 3. Studenten met een vooropleiding waarvoor een groter schakelprogramma geldt; zij ronden eerst het schakelprogramma af en volgen dan het masterprogramma, waarbij ook zij beginnen met Informatie- en procesarchitectuur en Design patterns. 32
Starten met de masteropleiding Computer Science Als u wilt nagaan of u de masteropleiding kunt inpassen naast uw werk en privéactiviteiten, dan kunt u overwegen om eerst een cursus met open inschrijving te doen (Informatie- en procesarchitectuur of Software management) en daarna toelating tot de masteropleiding aan te vragen. Met alle overige cursussen van de masteropleiding kunt u pas starten als u in het bezit bent van een Toelatingsbeschikking masteropleiding Computer Science, afgegeven door de Commissie voor de examens. Na het behalen van ‘Design patterns’ en ‘Informatie- en procesarchitectuur’ schrijft u zich in voor ‘Academische competenties in de master CS’ en ‘Verdiepingsopdrachten master CS’, om de verdiepingsopdracht bij ‘Design patterns’ te kunnen doen.
Visitatie en accreditatie van de masteropleiding Computer Science In september 2006 is de masteropleiding van de faculteit Informatica gevisiteerd door een visitatiecommissie van de Quality Assurance Netherlands Universities (QANU). De QANU biedt universiteiten externe beoordelingen van hun wetenschappelijk onderwijs en onderzoek en geeft adviezen voor het verbeteren van hun interne kwaliteitszorg. Het beoordelingsrapport is in oktober 2007 door de QANU aangeboden aan de gevisiteerde instellingen. Op basis van het beoordelingsrapport van de visitatiecommissie heeft de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO) besloten dat voor de masteropleiding Computer Science van de faculteit Informatica een accreditatie kan worden afgegeven. De NVAO waarborgt de kwaliteit van hoger onderwijs in Nederland en Vlaanderen. Een accreditatie door het NVAO is noodzakelijk om officieel diploma’s te mogen verstrekken. In 2013 vindt een volgende visitatie plaats.
Overzichtsschema master Computer Science
InSTrOOM
Het overzichtsschema toont alle onderdelen van de masteropleiding Computer Science. Het is bedoeld om een beeld te vormen van de onderlinge samenhang tussen de cursussen en geeft de gewenste studievolgorde weer. Het vertrekpunt ongeacht de wijze van instroom is de cursus Informatie- en procesarchitectuur en het eindpunt is de Afstudeeropdracht Computer Science. Door middel van kleuren zijn de cursussen of cursusdelen van de twee hoofdlijnen in de masteropleiding van elkaar onderscheiden: grijs voor cursussen behorend tot het domein Informatiesystemen en bedrijfsprocessen en rood voor cursussen behorend tot het domein Softwaretechnologie. Cursussen uit hetzelfde domein zijn inhoudelijk aan elkaar verwant. De omvang van een schakelprogramma kan variĂŤren, afhankelijk van de vooropleiding. Het opleidingsschema geeft een geadviseerde volgorde van bestudering, waarbij tevens rekening wordt gehouden met voorkenniseisen.
Bachelor Informatica
HBO-i
Andere vooropleiding
STarTTraJECT
T48221 Informatie- en procesarchitectuur Schakelprogramma
T26321 Design patterns T28341 Software composition
T24331 Softwaremanagement
Vrij in te plannen: - T35311 Capita selecta thema - Overige vakken uit gebonden keuze
T52321 Academische competenties in de master CS
PrEaFSTUDEErFaSE
Verdiepingsopdracht Design patterns
T32311 Software architecture
T04211 Procesmodelleren
T18321 Ontwerpen met bedrijfsregels
T22321 Formele talen en automaten
Verdiepingsopdracht Ontwerpen met bedrijfsregels
T41221 Logica en informatica
T67311 Software verification and validation
T66311 GK (SE) Software evolution
T65311 GK (SE) Requirements engineering
T40311 GK (SE) Software security
aFSTUDEErFaSE
Verdiepingsopdracht Software verification and validation
T29312 Capita selecta afstudeeropdracht CS
T30311 Voorbereiding afstudeeropdracht CS
T76318 Afstudeeropdracht Computer Science
Ingangseis voor alle cursussen uit de preafstudeerfase behalve
Vrij in te plannen cursussen in de preafstudeerfase
de cursussen uit het starttraject
Instromers die gehouden zijn aan een schakelprogramma
Afstudeerfase
Homologatiecursussen
Informatiesystemen en bedrijfsprocessen
GK
cursus maakt deel uit van het gebonden keuzeblok
Softwaretechnologie
SE
cursus is opgenomen in master Software Engineering
33
Opleidingsschema master Computer Science Hieronder vindt u in alfabetische volgorde de cursussen van de masteropleiding Computer Science. De cursusbeschrijvingen vindt u achteraan in deze studiegids. In het opleidingsschema ziet u of u de cursus individueel kunt bestuderen of dat samenwerken met medestudenten (s) noodzakelijk is, of er sprake is van verplichte begeleiding (v) of van een vaste begeleidingsperiode en/of startmoment (1, 2, 3, 4) of dat u het hele jaar door (permanent) kunt starten, welke tentamenvorm en daarbij eventueel horende vaste tentamenmomenten er zijn. De eerste twee cursussen zijn ‘Informatie- en procesarchitectuur’ en ‘Design patterns’. Voor de overige cursussen geldt dat u ingeschreven moet zijn voor ‘Academische competenties in de master CS’. In het kader van ACM-CS bespreekt u met uw coach uw studievoortgang en competentieontwikkeling. Een goede derde cursus is dan ‘Verdiepingsopdrachten master CS‘ (VOM-CS) en het uitvoeren van de verdiepingsopdracht bij Design patterns. Daarna kunt u verder gaan met de cursussen van de masteropleiding Software Engineering (SE) of met de cursussen uit het domein Informatiesystemen en bedrijfsprocessen: ‘Softwaremanagement’ en ‘Ontwerpen met bedrijfsregels’. Daarbij vormen de Verdiepingsopdrachten met de bijbehorende cursussen de stam van de master; dit zijn in verplichte volgorde: - Design patterns - Ontwerpen met bedrijfsregels - Software verification and validation. De cursussen ‘Capita selecta thema’ en de overige keuzevakken kunt u naar eigen keuze in overleg met uw coach agenderen. Het overzichtsschema Masteropleiding Computer Science geeft dit weer. Na succesvol afronden van de preafstudeerfase start u met het afstudeertraject van tien modulen.
34
code
titel
modulen
begeleidingsvorm
tentamenvorm
tentamendata sept ‘12 -aug ‘13
Verplichte cursussen preafstudeerfase T48221
Informatie- en procesarchitectuur
1
elektronisch
opdracht + mondeling
volgens afspraak
T26321
Design patterns
1
elektronisch
opdracht
volgens afspraak
T52321
Academische competenties in de master CS#
1
elektronisch
opdracht
volgens afspraak
T53331
Verdiepingsopdrachten master CS
1
elektronisch
opdracht
volgens afspraak
T35311
Capita selecta thema
1
elektronisch en (online) bijeenkomst(en) (v)3
opdracht
volgens afspraak
T18321
Ontwerpen met bedrijfsregels
1
elektronisch en online bijeenkomsten1,3
opdracht
volgens afspraak
T32311
Software architecture
1
elektronisch2,4
opdracht + schriftelijk (ov)
volgens afspraak + 29-1, 25-6, 27-8
T28341
Software composition
1
elektronisch3
opdracht
volgens afspraak
T24331
Softwaremanagement
1
elektronisch
opdracht + mondeling
volgens afspraak
T67311
Software verification and validation
1
elektronisch en (online) bijeenkomsten4 (v)
opdracht + mondeling
volgens afspraak
1,3
gebonden keuzeblok preafstudeerfase, 8 modulen te kiezen T57311
Advanced functional programming
1
elektronisch
opdracht
volgens afspraak
B44322
Bedrijfsprocessen
2
elektronisch (s)
opdracht
volgens afspraak
T49221
Documentverwerking
1
elektronisch
opdrachten
volgens afspraak
T44211
Ethiek in de ict bedrijfswereld
1
elektronisch
opdracht
volgens afspraak
N35231
Geo information systems (GIS)
1
elektronisch, landelijke dag
schriftelijk (ov + mc)
12-11, 28-1, 8-4
B70332
IT-Governance
2
elektronisch (s)
opdracht
volgens afspraak
T65311
Requirements engineering
1
elektronisch4
opdracht + mondeling
volgens afspraak
T66311
Software evolution
1
elektronisch en online bijeenkomsten2 (v)
opdracht + mondeling
volgens afspraak
T40311
Software security
1
elektronisch en online bijeenkomsten2 (v)
opdracht + mondeling
volgens afspraak
Homologatie 1**
1
individueel
-
-
Homologatie 2**
1
individueel
-
-
Homologatie 3**
1
individueel
-
-
afstudeerfase U kunt aan het afstudeertraject beginnen als u de pré-afstudeerfase hebt afgerond en geslaagd bent voor Academische competenties in de master CS. T30311
Voorbereiding afstudeeropdracht CS
1
individueel en bijeenkomsten
opdracht
volgens afspraak
T29312
Capita selecta afstudeeropdracht CS
2
individueel en bijeenkomsten
opdracht
volgens afspraak
T76318
Afstudeeropdracht Computer Science*
7
individueel en bijeenkomsten (v)
scriptie + presentatie
volgens afspraak
Startmoment 1 september, Startmoment 1 november, Startmoment 1 februari Startmoment 1 april, v = verplicht, s = samenwerking met andere studenten vereist, mc = meerkeuzevragen, ov = open vragen
1
2
3
4
# Inschrijven voor en deelnemen aan Academische competenties in de master (T52321) kan pas indien de student is toegelaten tot de masteropleiding al dan niet met een schakelprogramma, van dit schakelprogramma nog maximaal drie modulen moet afronden èn de cursussen Informatie- en procesarchitectuur (T48221) en Design patterns (T26321) zijn afgerond. De toelating blijkt uit een door de Commissie voor de examens afgegeven toelatingschikking master. Voor alle T-cursussen van de masteropleiding (m.u.v. T48221, T24331 en de homologatiemodule T41221) geldt dat deze cursussen alleen toegankelijk zijn voor opleidingsstudenten van de masteropleiding Computer Science. Deze studenten zijn: 1. ofwel toegelaten tot de masteropleiding Computer Science; deze toelating blijkt uit een door de Commissie voor de examens afgegeven toelatingsbeschikking master èn de student heeft T48221 en T26321 afgerond en is ingeschreven voor Academische competenties in de master CS (T52321); 2. ofwel via een schakelprogramma toegelaten tot de masteropleiding Computer Science én moeten van dit schakelprogramma maximaal nog drie modulen afronden. De toelating tot het schakelprogramma blijkt uit een door de Commissie voor de examens afgegeven toelatingsbeschikking schakelprogramma. Een aantal van deze cursussen heeft daarnaast nog aanvullende ingangseisen en/of verwachte voorkennis. Zie verder de cursusbeschrijvingen op http://portal.ou.nl/ web/informatica ** Studenten met een vooropleiding hbo Informatica, hbo Technische informatica, hts-e/tck, hbo Bedrijfskundige informatica of de Vlaamse equivalenten van industrieel ingenieur informatica, Elektronica en Elektrotechniek die via een schakelprogramma toelating hebben verkregen tot de masteropleiding Computer Science, dienen deze drie modulen op te nemen in hun gebonden keuze en moeten deze invullen met de cursussen T22321 Formele talen en automaten, T41221 Logica en informatica en T04211 Procesmodelleren. Het moment waarop deze drie homologatiemodulen het beste bestudeerd kunnen worden, vindt u in het overzichtsschema Masteropleiding Computer Science. Voor studenten die met een ander schakelprogramma tot de masteropleiding zijn toegelaten, kan de faculteit Informatica Homologatie 1 en 2 een nader te bepalen invulling geven.
35
Docenten en medewerkers Faculteit Informatica Wetenschappelijk personeel
ing. Koos Baas
drs. Laura Benvenuti
prof. dr. Lex Bijlsma
dr. Anda Counotte
drs. Math Dicker
prof. dr. Marko van Eekelen
drs. Bert Esmeijer
dr. Bastiaan Heeren
drs. Annemiek Herrewijn
prof. dr. Johan Jeuring
prof. dr. ir. Stef Joosten
ing. Jan Koelman
dr. ir. Arjan Kok
ir. Herman Koppelman
lic. Marc Van Laeken
dr. ir. Karel Lemmen
drs. Josje Lodder
drs. Peter Mijnheer
dr. ir. Frans Mofers
ir. Paul. Oord
drs. ir. Daan van Oosten
ir. Harrie Passier
Bart Pauw
drs. Harold Pootjes
dr. Lloyd Rutledge
dr. Julien Schmaltz
dr. ir. Pieter Spronck
ir. Sylvia Stuurman
drs. Jan Timmerman
dr. Ella Roubtsova
prof. dr. Gerrit van der Veer
drs. Jikke van Wijnen
dr. ir. Harald Vranken
Manuela Witsiers
ir. Evert van de Vrie
dr. Nikè. van Vugt
dr. Lex Wedemeijer
ir. Frank Wester
dr. Jaap van der Woude
Niet-wetenschappelijk personeel
36
drs. John Arkenbout
Jacqueline Arninkhof
Heleen Bakker
drs. Hans Belder
Meta Cuppers
Maria Kampermann
drs. Arnold van der Leer
Chrisja Muris
Ruud Sluijsmans
Peter Szumski
drs. Henk Frederiks
Inschrijven en kosten Inschrijven U bepaalt zelf op welk moment u inschrijft. Dit kan op de volgende manieren. - via http://www.ou.nl of uw online studiepad. Op de betreffende cursuspagina staat de cursus uitgebreid beschreven. - met een schriftelijk inschrijfformulier dat u kunt downloaden van http://www.ou.nl/inschrijven. Bij een eerste inschrijving hebben wij een kopie van uw paspoort of identiteitskaart (beide zijden) nodig om u correct te registreren. Deze kopie kunt u bijvoegen of nasturen per post of e-mail. Na verwerking van uw inschrijving ontvangt u van ons een bevestiging.
Inschrijfmogelijkheden Cursus U studeert per cursus. Een cursus bestaat uit één of meer modulen. Binnen de inschrijfduur van 14 maanden zijn studiebegeleiding en drie tentamenkansen inbegrepen.
Startpakket Twee vaste inleidende modulen van de bacheloropleiding met uitgebreide begeleiding. Het startpakket van de bacheloropleiding Informatica bestaat uit ‘Inleiding informatica’ en ‘Databases’.
Studiepakket U schrijft u gelijktijdig in voor minimaal drie modulen. Bij een studiepakket krijgt u opnieuw 14 maanden inschrijfduur plus drie tentamenkansen voor cursussen waarvoor u eerder bent ingeschreven maar die u nog niet heeft afgerond. Dit geldt voor zover deze cursussen nog worden getentamineerd.
Wanneer inschrijven? Wij raden u aan eerst het opleidingsschema te raadplegen. Daarin vindt u per cursus de begeleidings- en tentamenvorm en ook de tentamenmomenten. Data en locaties van begeleidingsbijeenkomsten staan vermeld in de cursusbeschrijvingen op het web. Om uw inschrijfduur zo optimaal mogelijk te benutten, kunt u bovendien uw eigen studieplanning maken. http://www.ou.nl/studieplanner
Extra tentamenkansen Wanneer u een cursus nog niet heeft afgerond, maar wel al uw tentamenkansen heeft verbruikt, dan kunt u extra tentamenkansen bijkopen. Dit hoeft niet direct na afloop van uw inschrijfrechten, maar is alleen mogelijk zolang de betreffende cursus nog wordt getentamineerd. Met een extra tentamenkans voor een cursus krijgt u acht maanden tijd om tentamen te doen of uw opdracht in te leveren. Heeft u voor meer cursussen extra tentamenkansen nodig, kies dan voor een tentamenpakket. Daarmee krijgt u voor elke nog niet afgeronde cursus opnieuw 14 maanden inschrijfduur inclusief drie tentamenkansen. Inschrijven voor een nieuw studiepakket (zie hiervoor) is ook mogelijk. Meer informatie hierover vindt u op de website http://www.ou.nl/tentamenkansen.
Kosten Conform de Wet op het Hoger onderwijs en Wetenschap-pelijk onderwijs (WHW) wordt onderscheid gemaakt tussen wettelijk collegegeld en instellingscollegegeld. Welk collegegeld op uw inschrijving van toepassing is, is afhankelijk van uw nationaliteit, woonplaats, studieverleden en uw keuze voor bachelor- en/of mastercursussen. Alle actuele informatie vindt u op http://www.ou.nl/kosten.
37
Kortingsregeling cursusgeld – KCOU In een aantal situaties geeft de Open Universiteit een korting op het cursusgeld aan studenten met een laag inkomen. Wilt u een opleiding volgen aan de Open Universiteit, heeft u een (gezamenlijk) belastbaar inkomen tot 110% van het belastbaar minimumloon en geen voordeel uit sparen en beleggen, dan kunt u een korting op het cursusgeld aanvragen. Getoetst wordt onder meer het belastbaar jaarinkomen van u en uw partner/ouder in het kalenderjaar waarin de aanvraag wordt ingediend en of u voldoet aan de overige wettelijke voorwaarden om voor de kortingsregeling in aanmerking te komen. U kunt de brochure met het aanvraagformulier downloaden van de website of opvragen bij Service en informatie. Vraag de korting aan voordat u inschrijft voor een cursus. http://www.ou.nl/kcou
Belastingaftrek studiekosten Soms kunt u studiekosten aftrekken als u aangifte inkomstenbelasting doet, maar dit is aan regels gebonden. Om te beginnen moet u de studie volgen voor uw huidige of toekomstige baan (geen studie uit interesse; het moet voor de hand liggend zijn dat de opleiding daadwerkelijk tot inkomsten zal leiden). U kunt alleen studiekosten aftrekken als u ze zelf heeft gemaakt. Er dient sprake te zijn van een leertraject. Vergoedt uw werkgever een deel van uw studiekosten? Dan dient u de aftrekbare kosten te verminderen met de ontvangen vergoeding. Let wel: de voor eigen rekening blijvende studiekosten zijn slechts aftrekbaar voor zover deze méér bedragen dan € 500.
Niet aftrekbare kosten Kosten voor levensonderhoud (zoals huisvesting, eten, drinken en kleding) en (inrichting van) werkkamer of studeerruimte en standaard pc’s en printers, komen niet voor aftrek in aanmerking. Betaalde rente op een studielening of reiskosten naar een studiecentrum en kosten van excursies en studiereizen zijn niet aftrekbaar.
Aftrekbare kosten Kosten van studieboeken, vakliteratuur, leermiddelen en lesgeld, waaronder de kosten voor modules, tentamens, aanvraag voor vrijstellingen en voor toelating tot opleidingen, komen in aanmerking voor aftrek. Onder de noemer lesgeld vallen ook het collegegeld en instellingscollegegeld. http://www.belastingdienst.nl
38
Studiebegeleiding Studeren aan de Open Universiteit wordt ook wel aangeduid als ‘begeleide zelfstudie’. Er zijn diverse vormen van begeleiding die bij de opleidingen van de faculteit Informatica gehanteerd worden. In de opleidingsschema’s is bij elke cursus de gehanteerde begeleidingsvorm vermeld. Kijk voor studiebegeleiding ook op http://portal.ou.nl/web/informatica/studeren-aan-de-ou
Standaardbegeleiding Iedere cursus heeft een docent bij wie u terecht kunt voor inhoudelijke vragen. Deze standaard begeleidingsvorm vindt telefonisch of via e-mail plaats. Op Studieaanbod en in Studienet is op elke cursussite aangegeven wie de docent is van de betreffende cursus en wanneer hij of zij spreekuur houdt.
Elektronische begeleiding Alle cursussen van de faculteit Informatica hebben een eigen cursussite op Studienet en worden begeleid via de elektronische leeromgeving. Indien van toepassing wordt u vanuit de cursussite op Studienet geleid naar een specifieke leeromgeving die bij de betreffende cursus wordt gebruikt. Op deze cursussite kunt u veelal ook via de discussiegroep vragen stellen aan medestudenten en docenten.
Soms kan in overleg met studenten ook voor een doordeweekse dag worden gekozen. Bij online begeleidingsbijeenkomsten communiceert u vanachter uw computer (bijvoorbeeld thuis) via het internet met uw docent en medestudenten. U ziet niet alleen beelden zoals een PowerPoint-presentatie, maar met behulp van een headset (koptelefoon met microfoon) kunt u ook met de anderen praten. Verder kunt u samen met anderen op een whiteboard tekenen of een applicatie of document delen. De online begeleiding bestaat uit een aantal korte bijeenkomsten van circa anderhalf uur. Voorafgaand aan een online groepsbijeenkomst moet u zich voorbereiden door het doornemen van de theorie en het al dan niet maken van opgaven. Bij de online begeleidingsbijeenkomsten maakt u meestal gebruik van de Elluminate-software. U krijgt uitleg hoe u deze software kunt installeren, configureren en gebruiken.
Groepsbijeenkomsten Bij een aantal cursussen worden (soms verplichte) groepsbijeenkomsten georganiseerd. Deze vinden plaats in de avonduren of op zaterdag. Soms kan in overleg met studenten ook voor een doordeweekse dag worden gekozen. Groepsbijeenkomsten worden voornamelijk in het studiecentrum Utrecht gehouden. Tijdens de bijeenkomsten gaat u samen met de docent en medestudenten dieper in op de leerstof en bereidt u zich alvast voor op het tentamen. Data van bijeenkomsten staan vermeld op de cursussite op Studieaanbod en in Studienet. Na inschrijving voor een cursus waarbij groepsbijeenkomsten gegeven worden, ontvangt u per brief informatie, inclusief de aanmeldingsprocedure voor deze bijeenkomsten. Als het aantal aanmeldingen voor groepsbijeenkomsten te gering is, kan besloten worden dat de groepsbegeleiding wordt vervangen door een andere (elektronische) vorm van begeleiding. Hierover wordt u door de betreffende docent tijdig geïnformeerd.
Online begeleidingsbijeenkomsten
Landelijke dagen Bij een enkele cursus wordt op een centrale plaats in het land een landelijke studiedag georganiseerd. Over data (altijd op zaterdag), locaties en inhoud van deze dagen wordt u tijdig geïnformeerd via het studentenblad Modulair.
Individuele begeleiding Als opleidingsstudent aan de bachelor- of masteropleiding krijgt u een persoonlijke coach toegewezen. De coach biedt u ondersteuning bij het bewaken van uw studievoortgang en uw competentieontwikkeling. Bij practica, projecten, cursussen academische competenties en in de afstudeerfase wordt u altijd individueel begeleid.
Wijzigingen in studiebegeleiding Voor wijzigingen in de studiebegeleiding (data, locaties en spreekuurtijden van de docent van de cursus) moet u de cursussites op Studieaanbod en Studienet raadplegen.
Bij een aantal cursussen worden ook (soms verplichte) online begeleidingsbijeenkomsten georganiseerd. Deze vinden plaats in de avonduren of op zaterdag.
39
Tentamen Elke cursus wordt afgesloten met een of meer tentamens. Soms is er een combinatie van tentamenvormen. In het opleidingsschema en op de cursussite staat bij elke cursus aangegeven waaruit het tentamen bestaat. Om u goed te kunnen voorbereiden op het tentamen, zijn er in het studiemateriaal oefententamens opgenomen, zodat duidelijk is wat u tijdens het tentamen kunt verwachten.
Regulier schriftelijk tentamen Dit tentamen bestaat uit gesloten vragen (meerkeuzevragen en juist/onjuist-vragen) en/of open vragen. Deze tentamens worden afgenomen op vastgestelde dagen tijdens vijf vastgestelde periodes per academisch jaar. Tentamenperiode
Sluitingsdatum aanmelding
Tentamenperiode
Sluitingsdatum aanmelding
20 t/m 22 augustus
25 juli 2012
8 t/m 10 april 2013
13 maart 2013
12 t/m 14 november 2012
17 oktober 2012
24 t/m 26 juni 2013
29 mei 2013
28 t/m 30 januari 2013
2 januari 2013
26 t/m 28 augustus 2013
31 juli 2013
De geleidelijke invoering van computergebaseerde toetsing kan van invloed zijn op het tentamenrooster.
Computergebaseerd toetsen - CBI of CBG
Aanmelden tentamen
Computergebaseerd toetsen houdt in dat de afname van tentamens niet op papier verloopt maar via een computer. De tentamens worden in de gebruikelijke tentamenlocaties afgenomen. In het opleidingsschema kan de afkorting CBI of CBG zijn opgenomen. Staat er CBI, dan betekent dit dat het tentamen individueel wordt afgenomen. Staat er CBG, dan wordt het tentamen groepsgewijs afgenomen.
Voor alle tentamens, met uitzondering van de opdracht, is het nodig dat u zich hiervoor tijdig aanmeldt. Dit kan online door in te loggen bij Mijn account op de website. Voor studenten met een functiebeperking, studenten die langdurig buiten Europa verblijven of studenten in detentie gelden andere procedures en aanmeldtermijnen. Raadpleeg hiervoor de gegevens op de website (http://www.ou.nl/tentamen). Er wordt een ontvangstbevestiging verstuurd nadat uw aanmelding is verwerkt. Een week voor de tentamendatum volgt de oproepbrief. Hierop staan de tentamenlocatie, -datum, en het tafelnummer vermeld. Betreft uw tentamen een CBI-tentamen, dan ontvangt u alleen een oproepbrief.
Opdracht Een opdracht kan een werkstuk, practicum, paper, casus e.d. zijn. Met de examinator wordt afgesproken wanneer de opdracht wordt ingeleverd.
Mondeling Mondelinge tentamens worden op afspraak of in vaste perioden afgenomen. Op de cursussite is aangegeven op welke wijze een afspraak/aanmelding plaatsvindt.
40
Uitslag tentamen Afhankelijk van de tentamenvorm ontvangt u eerst een voorlopige uitslagbrief en zodra de Commissie voor de examens de uitslag formeel heeft vastgesteld, volgt uw definitieve uitslagbrief en een officieel certificaat als u geslaagd bent. Bij schriftelijke tentamens wordt het antwoordmodel uiterlijk twee dagen na het tentamen op de cursussite op Studienet geplaatst. http://www.ou.nl/tentamen
Voor studenten, door studenten Studiecentra De studiecentra, in totaal 22 vestigingen in Nederland en België, zijn er op ingericht u aanvullende ondersteuning te bieden tijdens uw studie. U legt er tentamen af en er vinden groepsbijeenkomsten en faculteitsdagen plaats. In het studiecentrum kunt u terecht tijdens de openingstijden, voor sommige studiecentra wordt u gevraagd eerst een afspraak te maken. Meer informatie hierover vindt u op onze website. http://www.ou.nl/studiecentra
Studieverenigingen ‘TouW’ is de studievereniging van de studenten van de faculteit Informatica. Enkele malen per jaar organiseert TouW een TouWdag, met aandacht voor actuele onderwerpen en ontwikkelingen. Eens per jaar organiseert TouW, samen met de faculteit een symposium, ook met aandacht voor actuele onderwerpen en ontwikkelingen maar ook over veranderingen in de opleidingen en cursussen. Daarnaast organiseert TouW excursies naar interessante bedrijven. Door de activiteiten van TouW legt u gemakkelijk contacten met medestudenten, docenten en informatica-experts. De faculteit Informatica beveelt TouW dan ook van harte aan bij alle studenten. Meer informatie op http://www.studieverenigingtouw.nl.
Diploma uitreiking door decaan Lex Bijlsma
Facultaire opleidingscommissie Binnen de faculteit Informatica is een opleidingscommissie actief. Deze commissie is wettelijk ingesteld en samengesteld uit studenten en stafleden. De commissie heeft als taak advies uit te brengen over de Onderwijs- en examenregeling Informatica, jaarlijks de uitvoering van die regeling te beoordelen en gevraagd en ongevraagd advies te geven over het onderwijs aan de faculteit Informatica. De commissie bestaat uit de studenten A. Hegt, L. Oosterloo en M. Pashidis en uit de stafleden N. Baas, H. Frederiks (ambtelijk secretaris), K. Lemmen (voorzitter) en A. Pauw. Meer informatie op http://portal.ou.nl/web/informatica/facultaire-opleidingscommissie
Studentenraad De belangen van alle studenten van de OU worden behartigd door de Studentenraad. De Studentenraad is een wettelijk inspraakorgaan en gesprekspartner van het College van bestuur. De raad ziet er op toe dat de student centraal blijft staan en het studietraject optimaal kan doorlopen. Bovendien heeft de raad de wettelijke taak de kwaliteit van het onderwijs te bewaken. Hierdoor kan gevraagd of ongevraagd advies aan het College van bestuur worden uitgebracht. De Studentenraad kan voor overleg vertegenwoordigers van bestuurlijke organen uitnodigen en zich laten bijstaan door inhoudelijk deskundigen.
TouWdag studievereniging Touw
De Studentenraad bestaat uit maximaal negen leden die bij geheime stemming worden gekozen door en uit studenten. De zittingstermijn is twee jaar. De Studentenraad vergadert doorgaans één keer per maand en overlegt eens per kwartaal met het College van bestuur; de vergaderingen zijn openbaar. Wilt u eens een bijeenkomst bijwonen? Meldt u zich dan aan via studentenraad@ou.nl. Informatie over de agendapunten, notulen, reglement en andere berichten van de Studentenraad staan op Studienet. TouWdag studievereniging Touw
41
(Bijna) alumnus? Als u de eindstreep van uw studie heeft bereikt, betekent dat niet dat het contact met de Open Universiteit komt te vervallen. Als Alumnus bent u graag gezien, u bent tenslotte ambassadeur van onze universiteit doordat u uit eigen ervaring goed zicht heeft op de ontwikkeling van de vraag naar opleidingen, scholing en trainingen. Daarom bent u van harte welkom op onze studiedagen, symposia en academische zittingen. Bent u lid van de Alumnivereniging, dan kunt u contact onderhouden met andere afgestudeerden. Ook is het mogelijk informatie te ontvangen over promoties en promotieonderzoek en kunt u bovendien cursussen bestellen (zonder tentamenrechten) tegen een gereduceerd tarief. De vereniging organiseert geregeld lezingen, excursies en bedrijfsbezoeken. http://www.ou.nl/alumni
Studievoorzieningen (Digitale) Bibliotheek Als student van de Open Universiteit kunt u via Studienet/Mijn werkplek de digitale bibliotheek raadplegen. U krijgt rechtstreeks toegang tot de digitale bibliotheek met een reeks belangrijke e-journals, informatiebestanden en zoeksystemen voor wetenschappelijke tijdschriften en artikelen. De website Studiecoach geeft onder andere uitleg over het gebruik van de digitale bibliotheek. In de bibliotheek zelf krijgt u meer informatie via de veelgestelde vragen en de nieuwsberichten. Heeft u inhoudelijke vragen over de collectie, dan kunt u Ask Your Librarian raadplegen. http://www.ou.nl/bibliotheek of http://www.ou.nl/ub
Endnote en Reference manager Studenten van de Open Universiteit kunnen gratis Endnote en Reference manager downloaden. Dit zijn beide softwarepakketten voor het opslaan van bibliografische gegevens. Hiermee downloadt u eenvoudig literatuurverwijzingen van websites van uitgeverijen en bibliotheken uit buiten- en binnenland. Daarnaast kunt u met deze programma’s zoeken in bibliotheekdatabases. Zo kunt u zelf een database aanmaken van literatuurverwijzingen om die te gebruiken in uw afstudeeronderzoek, tijdschriftartikelen, boeken en andere publicaties. U kunt beide programma’s één maand nadat u bent ingeschreven downloaden. Op de website Studiecoach staat een instructiefilm over het gebruik van Endnote.
Academia en SURFspot De Open Universiteit is aangesloten op de SURFfederatie, waardoor u als student gebruik kunt maken van de mediabibliotheek Academia, en ook producten kunt bestellen via SURFspot. Het Academiamateriaal bevat een enorme collectie aan beeld- en geluidmateriaal over de Nederlandse geschiedenis, de medische wereld, mediageschiedenis, politiek en recht, natuur en milieu en zelfs over entertainment en curiosa. Er zijn Polygoonjournaals, amateurfilms, programma’s van de publieke omroep, radiofragmenten, foto’s en artikelen te vinden. SURFspot is de ict-webwinkel voor het onderwijs waar officiële software en andere ict-producten tegen voordelige prijzen aangeschaft kunnen worden. http://www.ou.nl/studievoorzieningen
42
Procedures en regelgeving OER en Uitvoeringsregelingen In de Onderwijs en examenregeling (OER) staat het onderwijsprogramma beschreven en de rechten en plichten van de student. Onderdeel van de OER zijn de Uitvoeringsregelingen waarin voor elke opleiding de specifieke bepalingen zijn opgenomen. Deze regelingen kunt u downloaden van de website of de faculteitstab op Studienet. http://www.ou.nl/documenten
Getuigschriften De Open Universiteit verstrekt de volgende getuigschriften: een propedeuse-, een wo-bachelor- en een wo-mastergetuigschrift. Daarnaast geeft de OU dossierverklaringen af. http://www.ou.nl/getuigschrift
Compensatorische regeling Studenten die een propedeuse-, of bachelorgetuigschrift aanvragen kunnen gebruik maken van een compensatorische regeling. De algemene regeling is vastgelegd in art 20a van de Nadere regels inrichting tentamen en examen 2012 - 2013.
Beroepsprocedure Bij het College van beroep voor de examens kan binnen zes weken (administratief ) beroep worden ingesteld tegen o.a. beslissingen van de Commissie voor de examens of een examinator. Voorbeelden van een beslissing zijn: een individuele tentamenuitslag, een vrijstellingsbeslissing of een toelatingsbeslissing tot een wo-masteropleiding.
Bezwaarprocedure Bezwaar kan gemaakt worden tegen een besluit, genomen door of namens het College van bestuur, waartegen geen (administratief ) beroep mogelijk is. Deze besluiten kunnen betrekking hebben op bijvoorbeeld: de inschrijving, het cursusgeld.
Klachtencommissie Voor klachten, waarvoor u geen beroep of bezwaar kunt aantekenen, bijvoorbeeld over de dienstverlening of de wijze waarop u bent behandeld, kunt u terecht bij de Klachtencommissie. Meld uw klacht eerst bij Service en informatie. Wordt uw klacht daar niet naar tevredenheid verholpen, dan kunt u schriftelijk een formele klacht indienen. Uitgebreide informatie rondom de Nadere regels inrichting tentamen, Beroep, Bezwaar en Klachten kunt u vinden op de website. Ook staan daar benodigde formulieren voor download. http://www.ou.nl/procedures
Vertrouwenspersonen ongewenst gedrag De Open Universiteit heeft vertrouwenspersonen aangesteld die kennis hebben van de organisatie en de problemen die zich daarin kunnen voordoen. Als u hulp nodig heeft bij het oplossen van een probleem van ongewenst gedrag tijdens de studie kunt u contact opnemen met een van de vertrouwenspersonen via vertrouwenspersonen.oomgang@ou.nl, of kijk op onze website voor meer informatie. http://www.ou.nl/vertrouwenspersonen Alle bovenstaande informatie is ook verkrijgbaar in de studiecentra of telefonisch aan te vragen bij de afdeling Service en informatie, +31(0)45 - 576 2888.
43
Cursussen Informatica In deze studiegids geven wij u graag een korte beschrijving van onze cursussen in het academisch jaar 2012 - 2013. Het meest actuele overzicht met meer informatie en inzage in delen van de cursussen vindt u op http://portal.ou.nl/ web/informatica.
Academische competenties in de bachelor Cursuscode: T06311 De cursus Academische competenties in de bachelor is een bijzondere cursus. Dit komt in de eerste plaats tot uiting in de looptijd, die zich over vrijwel het gehele postpropedeutisch gedeelte van de opleiding uitstrekt. Doel van de cursus is het verwerven en waarborgen van academische competenties die van een informaticus in de beroepspraktijk worden verwacht. Deze competentieontwikkeling vindt grotendeels plaats binnen een aantal cursussen voor opleidingsstudenten (cvos). De student krijgt bij het afronden van zo’n cvos naast de normale beoordeling ook een beoordeling op de wijze waarop de competenties behorende bij die cursus zijn getoond. Zo wordt bij deze cursus op basis van die beoordelingen de competentieontwikkeling bijgehouden. Hierbij wordt de student ondersteund door een coach. Aan belangrijke competenties die niet of nauwelijks in andere cursussen aan de orde komen kan in de vorm van minimodules binnen deze cursus gewerkt worden. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/academische-competenties-in-de-bachelor
Academische competenties in de master CS Cursuscode: T52321 Om goed voorbereid te zijn op het afstuderen, bestaat de preafstudeerfase niet alleen uit het opdoen van kennis maar ook uit het eigen maken van vaardigheden. Dit samenspel van kennis en vaardigheden heet competentie. Preciezer geformuleerd is een competentie het vermogen om kennis, inzichten, vaardigheden en attitudes effectief te hanteren in een taaksituatie. Het opdoen van competenties in de informatica vindt in de masteropleiding niet alleen plaats binnen afzonderlijke cursussen en door actieve deelname aan de mastercommunity (bijeenkomsten en discussiegroepen), maar krijgt ook vorm met een begeleid traject van overkoepelende activiteiten. Dit traject bestaat uit twee cursussen van elk ĂŠĂŠn module: Academische competenties in de master CS ACM-CS) en Verdiepingsopdrachten master CS. Periodiek zult u met uw coach terugkijken op de door u behaalde resultaten en vooruitblikken op uw studieplannen (in ACM-CS). Zie verder: http://portal.ou.nl/web/academische-competenties-in-de-master-cs
Academische competenties in de master SE Cursuscode: T33311 De module Academische competenties in de master SE is specifiek bedoeld voor de ontwikkeling van academische competenties tot het niveau nodig om te beginnen met het afstudeertraject. De nadruk ligt op de competenties noodzakelijk voor het zelfstandig bijhouden van het vak en het doen van onderzoek. Deze competenties worden geoefend in drie verdiepingsopdrachten. Elk van deze opdrachten ligt in het verlengde van een bepaalde cursus, te weten Design patterns, Software evolution en Software verification and validation. Het gaat bij deze opdrachten om het aanleren van nieuwe (wisselende) vakinhoud in combinatie met het oefenen van bepaalde competenties. De competenties zijn argumenteren, schrijven, literatuur zoeken en gebruiken, gegevens verzamelen en analyseren, probleemstelling formuleren en onderzoeksmethoden hanteren. De student krijgt daarnaast ook een coach, die de student middels een aantal gesprekken ondersteunt en de competentieontwikkeling als geheel bewaakt. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/informatica/cursussen
44
Advanced functional programming Cursuscode: T57311 Functioneel programmeren is een programmeerstijl waarin de nadruk wordt gelegd op functies (in plaats van objecten, zoals bij een objectgeoriënteerde taal, of toekenningen, zoals bij een imperatieve taal). Programma’s in een functionele taal worden geschreven als een verzameling van functies: deze functies kunnen vervolgens worden meegegeven als argument, het resultaat zijn van een functie-aanroep en worden opgeslagen in een datastructuur. Door de goede abstractiemogelijkheden komt er meer nadruk te liggen op het oplossen en specificeren van een probleem dan op de details van een berekening. In deze cursus komt de programmeertaal Haskell aan bod, samen met enkele achterliggende programmeerconcepten. U gaat zelf aan de slag met drie programmeeropdrachten om zo kennis te maken met de taal en de achterliggende concepten. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/advanced-functional-programming
Afstudeerproject bachelor informatica Cursuscode: T61327 Tijdens het afstudeerproject werkt u in een realistische projectomgeving waarin u samenwerkt in projectgroepen. Een projectgroep kiest een opdracht van een opdrachtgever, formuleert een projectvoorstel en voert het project zelfstandig uit. Nadere bijzonderheden zijn te vinden op de cursussite op Studienet. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/afstudeerproject-bachelor-informatica
Afstudeeropdracht Computer Science Cursuscode: T76318 In de afstudeeropdracht Computer Science laat u zien dat u voldoet aan de eindtermen van de masteropleiding Computer Science: een werkend informatiesysteem of applicatie bouwen, onderzoek doen naar nieuwere en betere applicaties en systemen en daarover communiceren. Als u in een ict-omgeving werkt, ligt het voor de hand een probleem te ontlenen aan uw eigen werkkring. Uw onderwerp dient aan te sluiten bij de expertise of het onderzoek van de docenten die uw begeleidingsteam vormen. Ook kunt u buiten uw werkkring om deelnemen aan het eigen onderzoek binnen de faculteit. Eventueel kan de faculteit bemiddelen bij het vinden een andere geschikte, al dan niet bedrijfsmatige, afstudeeromgeving. Uiteraard kunt u ook zelf met voorstellen komen. Zie ook Voorbereiding afstudeeropdracht CS (T30311). Zie verder: http://portal.ou.nl/web/afstudeeropdracht-computer-science
Afstudeeropdracht Software Engineering Cursuscode: T75317 Tijdens de uitvoering van de afstudeeropdracht ontwikkelt de student de onderzoeksvaardigheden tot het niveau dat van een Master verwacht mag worden. Daarnaast dient de afstudeeropdracht voor het in praktijk brengen, integreren en consolideren van datgene wat tijdens de opleiding geleerd is. Inhoudelijk vindt een verdieping plaats in één onderwerp. De student maakt deel uit van een onderzoeksgroep: dit geeft de gelegenheid om samen met de begeleider te reflecteren op het functioneren binnen een dergelijk team. Uitvoering van de afstudeeropdracht bestaat uit het uitwerken van de onderzoeksopdracht (waar softwareontwikkeling altijd deel van uit zal maken), het adequaat beschrijven van de uitwerking en resultaten en het houden van een voordracht hierover. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/informatica/cursussen
45
Afstudeertraject Business Process Management and IT Cursuscode: T9232B Het afstudeertraject Business Process Management and IT vormt de afsluiting van uw masteropleiding. Tijdens het afstudeertraject BPMIT ontwerpt u zelfstandig een afstudeeronderzoek binnen de onderzoeksagenda van de masteropleiding, u voert dit onderzoeksontwerp uit en u schrijft afsluitend een afstudeerverslag (‘scriptie’). De afronding van het afstudeertraject BPMIT gebeurt door het verzorgen van een openbare presentatie en verdediging van het onderzoek en de resultaten, en door een beoordeling van het afstudeerverslag. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/afstudeertraject-business-process-management-and-it
Architecturen van computernetwerken Cursuscode: T39221 Spraakcommunicatie, betaalautomaten, e-mail, internet, videovergaderen: al deze diensten vereisen een stevige transportcapaciteit. Als ruggengraat voor het transport dient vandaag de dag steeds meer een computernetwerk: het samenstel van computers, schakelaars en datacommunicatieverbindingen. De opbouw van een computernetwerk wordt sterk beïnvloed door schaalgrootte, gewenste capaciteit, betrouwbaarheid van het datatransport en de aard van de over te brengen data. Computernetwerken vinden we niet alleen op de schaal van wereldwijde netwerken, agglomeratie of bedrijfsnetwerken, maar ook binnen apparaten zelf zoals een auto of een fotokopieerapparaat. De cursus geeft een overzicht over de wijze waarop het transport van onder andere gedigitaliseerd geluid, video en computerdata kan plaatsvinden. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/architecturen-van-computernetwerken
Bedrijfsprocessen
(i.s.m. faculteit Managementwetenschappen)
Cursuscode: B44322 In deze cursus wordt uitgegaan van een procesgerichte kijk op organisaties. Vanuit een procesoptiek gaat het om inzicht te krijgen in de vraag welke dingen men doet, of men ze goed doet en of men de goede dingen doet. Dit houdt in dat het identificeren en analyseren van processen de kapstok vormt voor het verbeteren van de inrichting en besturing van organisaties. In de cursus wordt u vertrouwd gemaakt met de begrippen en uitgangspunten van deze procesgeoriënteerde kijk op organisaties. U leert om een gestructureerde analyse van bedrijfsprocessen uit te voeren en op basis van de analyseresultaten verbeteringsvoorstellen te formuleren. De cursus bestaat uit vier studietaken waarin u analyses uitvoert aan de hand van een reëel, zelfgekozen bedrijfsproces. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/informatica/cursussen
Besturingssystemen Cursuscode: T27231 Elke moderne computer wordt bestuurd door een besturingssysteem, een onontbeerlijk programma. Het besturingssysteem omvat de software die de gebruikersinterface naar de gebruikers bepaalt en die de toegang tot de beschikbare hardware regelt voor de in uitvoering zijnde programma’s. In de cursus ligt de nadruk op het besturen van processen die door de computer verwerkt worden, op de besturing van het geheugen, het bestandssysteem en de verschillende apparatuurcomponenten in een computer. Bekende besturingssystemen zijn de leden van de Windows-familie van Microsoft, Mac OS X, Linux en UNIX. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/besturingssystemen
46
Capita selecta afstudeeropdracht CS Cursuscode: T29312 Tijdens de voorbereiding van uw afstudeeropdracht kan duidelijk worden dat het bestuderen van aanvullende leerstof noodzakelijk is. In overleg met uw afstudeercommissie wordt vastgesteld welke verdieping in een bepaalde informaticarichting, of welke specifieke domeinkennis van het domein waarbinnen uw onderzoek plaatsvindt, noodzakelijk is. Deze leerstof vormt de inhoud van het tweede deel van het afstudeertraject: Capita selecta afstudeeropdracht CS (T29312). Capita selecta afstudeeropdracht CS (T29312) kunt u parallel doen aan Voorbereiding afstudeeropdracht CS (T30311) en aan Afstudeeropdracht Computer Science (T76318). Zie verder: http://portal.ou.nl/web/capita-selecta-afstudeeropdracht-cs
Capita selecta thema Cursuscode: T35311 Informatie- en communicatietechnologie blijft zich snel ontwikkelen. Daarom is er naast een vaste kern van cursussen een jaarlijks wisselend aanbod in de vorm van een thema van één module. Studenten moeten tijdens hun preafstudeerfase aan één thema meedoen. De keuze wordt bepaald door het aanbod en de belangstelling van de student. Een thema start jaarlijks in het voorjaar (rond 1 februari). Informatie over de inhoud van een thema en de competenties waaraan aandacht kan worden besteed, vindt u op de faculteitstab en op de Community Portal master Computer Science op Studienet. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/capita-selecta-thema
Capita selecta wiskunde Cursuscode: T25231 In deze cursus worden enkele wiskundige onderwerpen behandeld om belangrijke informaticaproblemen aan te kunnen pakken. Lineaire algebra wordt toegepast bij beeldverwerking, getaltheorie bij beveiliging. Om goede informaticaoplossingen te ontwikkelen, is voldoende achtergrond noodzakelijk in de achterliggende wiskundige theorie. In de cursus wordt de relatie gelegd tussen het informaticaprobleem en de wiskunde. Daarna wordt de wiskundige theorie bestudeerd. U past vervolgens in een werkstuk de opgedane kennis toe. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/capita-selecta-wiskunde
Communicatietechnologie Cursuscode: T36131 Communicatie vindt steeds vaker en intensiever digitaal plaats tussen mensen, tussen systemen en tussen mensen en systemen. De informatietechnologie helpt ons bij het vastleggen, bewerken en presenteren van informatie. Voorbeelden zijn de digitale telefoongids, reisplanner en databanken. Communicatietechnologie maakt het mogelijk dat deze informatie uitgewisseld kan worden, ook over grote afstanden. Denk daarbij aan video-vergaderen, chatsessies en de automatische verwerking van voorraadgegevens bij een supermarktketen. De cursus start met het bespreken van een aantal concrete toepassingen en de wisselwerking die er bestaat tussen context en technologie. Vervolgens wordt een aantal belangrijke concepten behandeld en wordt ingegaan op de architectuur van netwerken. Als laatste worden enkele concrete communicatienetwerken behandeld. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/communicatietechnologie
47
Component-based development Cursuscode: T28331, wordt opgevolgd door Software composition (T28341). De cursus heeft als onderwerp het ontwerpen van componentsoftware, dat wil zeggen het ontwerpen van nieuwe software, samengesteld uit geprefabriceerde softwarecomponenten. Een belangrijk aspect van componentsoftware is het componentmodel. Dit model definieert regels voor het opbouwen van een component en voor het samenvoegen van componenten tot een nieuwe component of applicatie. Deze cursus gaat over de theorie achter het ontwerpen van componentsoftware en de principes van een aantal modellen uit de praktijk in verschillende domeinen: business applicaties, software product lines, service-oriented architectures en resource-oriented architectures. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/component-based-development
Concepten van programmeertalen Cursuscode: T12331, wordt opgevolgd door T12341 Programmeren kan op veel verschillende manieren, in verschillende stijlen. Elke programmeerstijl kent zijn eigen specifieke programmeertalen. Zo onderscheiden we imperatieve, objectgeoriënteerde, parallelle, functionele en logische talen. Elke taal heeft zijn eigen voor- en nadelen op uiteenlopende onderdelen als uitdrukkingskracht, beschikbaarheid van implementaties, betrouwbaarheid, efficiëntie en theoretisch fundament. In de cursus worden de concepten en de programmeerstijlen bestudeerd die terug te vinden zijn in diverse programmeertalen. Het hoofddoel van deze cursus is het bieden van inzicht in de verschillen tussen de diverse talen. De nadruk ligt veel meer op de programmeertaalconcepten dan op het programmeren zelf. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/concepten-van-programmeertalen
Context van informatica Cursuscode: T03211 In de cursus wordt via vele voorbeelden ingegaan op de verschillende aspecten die een rol spelen bij gebruik en ontwikkeling van informatiesystemen. Het gebruik en toepassen van informaticaproducten is een zeer belangrijke bron van grote, grootschalige en snelle veranderingen in onze maatschappij. Die veranderingen in onze maatschappij hebben juridische, organisatorische, economische, sociale, culturele en ethische aspecten. De cursus geeft aan de hand van deze aspecten inzicht in de beïnvloeding van de maatschappij door informatica en de ict-industrie. Anderzijds komt aan de orde dat de ontwikkelaars van ict-producten ook deel uitmaken van de maatschappij zodat hun visie op het ontwikkelen van nieuwe ict-producten niet onbevooroordeeld en onbevangen is. De cursus gaat over de context van informatica. Welke rol speelt dit vakgebied in onze maatschappij en hoe wordt elk individu en elke organisatie beïnvloed door deze technologie? Maar, wat nog belangrijker is, hoe kan elk individu, en met name de aankomend informaticus invloed hebben op de ontwikkeling van deze technologie? Zie verder: http://portal.ou.nl/web/context-van-informatica
48
Continue wiskunde Cursuscode: T08131 Continue processen zoals die bij natuurlijke, technische en economische processen voorkomen, kunnen worden beschreven met wiskundige functies. Ook in de informatica worden wiskundige functies toegepast. Door de functies te bestuderen, kunnen de processen beter worden begrepen en toegepast. In de cursus komen achtereenvolgens aan bod: rijen en reeksen, limieten en continuïteit en differentiaal- en integraalrekening. Met al deze onderwerpen kan een goed inzicht verkregen worden in het gedrag van functies. De onderwerpen worden geïllustreerd met toepassingen uit de informatica. Bij de cursus hoort een computeralgebrapakket Maxima, dat in staat is om symbolisch met wiskunde te werken. Bij alle onderwerpen uit de cursus horen opdrachten die met Maxima opgelost moeten worden. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/continue-wiskunde
Databases Cursuscode: T14161 Databases zijn gestructureerde, geautomatiseerde gegevensverzamelingen. De cursus omvat een theoretische en praktische inleiding op dit vakgebied. Met name de voor de praktijk zo belangrijke ‘relationele databases’ worden uitgebreid behandeld, met veel aandacht voor de achterliggende ‘relationele theorie’ en veel praktische oefening in de relationele gegevenstaal SQL. Het gaat daarbij zowel om het bevragen, als om het bouwen en beheren van dit soort databases. Bijzondere aandacht krijgen de volgende onderwerpen: normalisatie van gegevensstructuren, mechanismen om regels te bewaken (onder meer via ‘triggers’), transacties, optimalisatie van bevragingen, het verlenen van databaserechten aan gebruikers (autorisatie) en de wijze waarop een relationeel systeem achter de schermen opereert via ‘metagegevens’. Ook besteedt de cursus aandacht aan concurrency en aan enkele grote commerciële databases (waaronder Oracle). Tot de meegeleverde software horen (voor het praktisch oefenen met SQL) het relationele databasemanagementsysteem Firebird en twee bijzondere programma’s: een krachtige en programmeursvriendelijke SQL-tool (de Interactive query utility) en een ‘Boekverkenner’ die voor integratie zorgt tussen een elektronische tekstversie en de SQL-programmeeromgeving. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/databases
Datastructuren en algoritmen Cursuscode: T26241 In deze cursus komen aspecten aan bod die in de eerdere programmeercursussen nog niet aan de orde kwamen: u leert hoe u algoritmen ontwerpt en de datastructuren waarop deze algoritmen werken. Hierbij kunt u denken aan methoden en technieken om gegevens op te slaan, snel op te zoeken en te sorteren, om op een efficiënte manier een optimale weg te vinden in een netwerk, of om patronen in een stuk tekst te herkennen. De datastructuren die aan bod komen, zijn stapels, wachtrijen, rijen, prioriteitsrijen, (zoek)bomen en (gewogen) grafen. Deze datastructuren en algoritmen worden eerst in een taalonafhankelijke pseudocode beschreven, waarna (een deel van) de implementatie in Java wordt gegeven. Daarnaast wordt veel aandacht besteed aan analysetechnieken, zodat u kunt voorspellen hoeveel tijd het uitvoeren van een algoritme kost voor een probleem van een bepaalde omvang. Omdat veel algoritmen recursief zijn, komt ook dit onderwerp aan bod. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/datastructuren-en-algoritmen
49
De werking van computersystemen Cursuscode: T16141 Hoe komt het dat stukjes zand, wat plastic en enig koper opeens dynamisch gedrag vertonen? De cursus De werking van computersystemen geeft hierop een antwoord. De cursus beschouwt in eerste aanleg de digitale schakelingen die elementaire logische of rekenkundige functies uitvoeren. Daarna worden deze schakelingen samengevoegd in een ALU, de bouwsteen van de moderne (verborgen) processor. Om de data naar de juiste logische schakeling in de ALU te voeren, wordt een ALU via een zogenaamde machinetaal bestuurd. Deze machinetaal vormt de koppeling tussen de digitale schakeling, de hardware en de software waarmee de computer wordt bestuurd. Tenslotte wordt incidenteel de vertaling van bekende constructies in een hogere programmeertaal (Java en C++) in machinetaal (assembler) getoond. Hiermee is de keten: programma --> compiler --> assembler --> machinetaal --> hardware compleet. Deze keten zal in een afsluitend practicum worden ervaren. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/de-werking-van-computersystemen
Design patterns Cursuscode: T26321 De cursus heeft een tweeledig doel. In de eerste plaats leert u een aantal vaakgebruikte design patterns kennen, krijgt u de vaardigheid om zelf uw weg te zoeken in catalogi van design patterns en leert u hoe u deze patterns kunt gebruiken in uw ontwerpen. Design patterns staan erg in de belangstelling en deze cursus biedt u de mogelijkheid er gebruik van te leren maken. Daarnaast krijgt u inzicht in de achterliggende principes van design patterns. Daarmee leert u de voordelen van objectgeoriënteerd ontwerpen beter te benutten en wordt u een beter objectgeoriënteerd ontwerper. Design patterns en de achterliggende principes ervan vergroten de flexibiliteit van objectgeoriënteerde ontwerpen. Programma’s zijn daardoor gemakkelijker aan te passen aan (toekomstige) veranderingen. De cursus bevat veel ontwerp- en programmeervoorbeelden en opdrachten. De programmeertaal die daarbij wordt gebruikt, is Java. Voor het ontwerpen wordt gebruikgemaakt van UML. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/design-patterns
Discrete wiskunde A Cursuscode: T07131 Informatici maken tijdens hun werk veelvuldig gebruik van wiskunde. Soms gaat het om concrete methoden of technieken, veelal gaat het ook om het hanteren van bepaalde gedachtegangen, redeneringen of bewijsvoeringen. In de cursus komen verzamelingenleer, getallen en getaltheorie, grafen en bomen, verzamelingenalgebra, relaties en afbeeldingen, inductie en recursie en logica aan bod. De onderwerpen worden alle ingeleid met een casus. Ook tijdens de behandeling van de onderwerpen is er veel aandacht voor voorbeelden en toepassingen, zowel binnen als buiten de informatica. De nadruk ligt enerzijds op het leren van allerlei begrippen, methoden en technieken, anderzijds op een correcte wijze van definiëren, formuleren en bewijzen. Beide aspecten zijn van essentieel belang voor een succesvolle verdere studie. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/discrete-wiskunde-a
50
Discrete wiskunde B Cursuscode: T33131 Samen met de cursus Discrete wiskunde A biedt deze cursus een basiskennis wiskunde voor informatici. Het eerste blok behandelt de discrete kansrekening en geeft een eenvoudige inleiding tot de stochastiek, vakken die zowel in bedrijfskundige toepassingen als in de informatica zelf van belang zijn. De kracht van de wiskunde zit onder andere in het gebruik van verschillende abstractieniveaus. In het tweede blok van de cursus leert u dan ook van concrete problemen te abstraheren en abstracte resultaten in concrete situaties toe te passen. Het oplossen van lineaire vergelijkingen is het derde onderwerp van de cursus met als toepassing hiervan optimaliseringsproblemen. Afgesloten wordt met een blok over bewijzen, waarbij ook voorbeelden van bewijzen binnen de informatica aan bod komen. Elk blok wordt ingeleid met een casus die betrekking heeft op een informaticaprobleem. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/discrete-wiskunde-b
Documentverwerking Cursuscode: T49221 In deze cursus maakt u kennis met begrippen als contentmanagement, document life cycle of digitale duurzaamheid, en u leert hoe deze begrippen een rol spelen bij het organiseren van de documentverwerking in bedrijven met complexe administratie zoals een verzekeraar, een gemeente of een uitgever. In casussen komen verschillende aspecten aan bod die hierbij van belang zijn. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/documentverwerking
Ethiek in de ict-bedrijfswereld Cursuscode: T44211 In deze cursus leert u bedrijfssituaties, beroepsmatige besluitvorming en ontwerpprincipes te toetsen aan de heersende ethische visies. Het cursusboek geeft u een algemeen ethisch begrippenkader bij het gebruik, het ontwerp en de vervaardiging van ict-producten. Inhoudelijk biedt deel 1 een overzicht van zowel de klassieke als moderne ethische basisposities. Deel 2 gaat in op de ethiek in een gefragmenteerde, georganiseerde en genetwerkte samenleving. De vier casussen zijn opgebouwd rond verantwoordelijkheid en autonomie, verdelende rechtvaardigheid en informatietoegang, privacy en ten slotte intellectueel eigendom. Het doornemen van de casussen, de plaatsing van commentaren in de discussiegroep en het beoordelen van twee collega-werkstukken zijn zinvolle vooroefeningen voor de uitwerking van de eigen eindcasus. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/ethiek-in-de-ict-bedrijfswereld
Formele talen en automaten Cursuscode: T22321 De cursus is een introductie in de theorie van formele talen. Deze theorie houdt zich bezig met de beschrijving van de structuur van talen door middel van grammatica’s. Vanuit deze beschrijving kunnen ontleders gegenereerd worden voor de verwerking door een computer. De cursus begint met het definiëren van de begrippen string, alfabet en taal. Dan komen grammatica’s en de bijbehorende automaten aan de orde. In het laatste blok van de cursus wordt gekeken naar de machines van Turing en naar de indeling van talen volgens de hiërarchie van Chomsky. Tot slot komt het vraagstuk over beslisbaarheid van problemen aan de orde. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/formele-talen-en-automaten
51
Functioneel programmeren Cursuscode: T01211 Deze cursus geeft een introductie in het functioneel programmeren. In een functionele programmeertaal staan functies centraal: functies kunnen als argument worden meegegeven aan een andere functie, worden opgeleverd als resultaat of worden opgeslagen in een datastructuur. Dit maakt het mogelijk om programma’s op een hoog abstractieniveau op te schrijven, wat leidt tot bondige programma’s. In de cursus wordt gebruik gemaakt van Haskell, een moderne, lazy programmeertaal. Tal van concepten, zoals recursieve en hogere-ordefuncties, lijstcomprehensies, patroonherkenning, monadische input-output, typeklassen en datatypen, lazy evaluatie en inductieve bewijzen over programma’s worden uitgelegd aan de hand van voorbeelden. Het toepassen van deze concepten oefent u door het maken van kleine programmeeropgaven. De besproken concepten vinden steeds vaker hun weg naar de mainstream programmeertalen. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/informatica/cursussen
Geo Information Systems (GIS) (i.s.m. faculteit Natuurwetenschappen) Cursuscode: N35231 Door gegevens over autodiefstallen te koppelen aan een landkaart, kan een verzekeraar komen tot premiedifferentiatie: je betaalt meer als je op een risicoplek woont. Bij geografische informatiesystemen (GIS) gaat het om het koppelen, bewerken en analyseren van gegevens waarbij de geografische locatie een essentiële rol speelt. In deze cursus maakt u zich vaardigheden eigen in het gebruik van GIS-computerprogramma’s. U maakt kennis met de mogelijkheden en beperkingen van diverse ruimtelijke analyse- en visualisatietechnieken en oefent deze in een aantal case studies. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/informatica/cursussen
Informatie-en procesarchitectuur Cursuscode: T48221 In veel organisaties groeit het gebruik van ict en neemt de complexiteit toe, zodat de beheersbaarheid en de samenhang afnemen. Een manier om hier grip op te krijgen, is het stellen van beleidskaders en richtlijnen voor de groei en ontwikkeling. Dit geheel van randvoorwaarden, standaarden en richtlijnen noemen we architectuur. We bedoelen hiermee niet systeemarchitectuur, dat gaat over de structuur van één systeem. Bij het begrip architectuur zoals hier gehanteerd, gaat het om meer dan platformen en applicaties. We passen dit begrip architectuur toe op verschillende domeinen: het applicatiedomein, het netwerkdomein en het platformdomein. Het domein is het begrip om een samenhang aan te duiden tussen objecten waarop de beschouwde architectuur betrekking heeft. In de cursus gaat het om de procesarchitectuur en de informatiearchitectuur. Het kaderstellende aspect van architectuur staat centraal in deze cursus. Ook de omgang met mogelijke weerstanden tegen architectuur en het toetsen van architectuur (nagaan dat men zich aan de architectuur houdt) speelt een belangrijke rol. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/informatie-en-procesarchitectuur
52
Inleiding informatica Cursuscode: T28141 U krijgt in de cursus Inleiding informatica een brede inleiding in het vakgebied informatica. U bekijkt diverse moderne toepassingen van informatica, en buigt zich over vragen als: Hoe werkt het internet en wat gebeurt er precies als u een webpagina bekijkt of een e-mail verstuurt? Hoe kan Google zo snel zoveel antwoorden geven op uw vraag? Als u een betaling verricht via een beveiligde website, wat gebeurt er dan precies en hoe veilig is dat? Wat maakt een website gebruikersvriendelijk? Wat is een database, hoe ontwerpt u een database en hoe stelt u daar vragen aan? Hoe worden adressen op poststukken automatisch herkend? Waarom is logica zo belangrijk voor informatici? Waarom denken informatici vaak in termen van objecten en klassen? Hoe schrijft u eenvoudige programma’s in een objectgeoriënteerde programmeertaal zoals Java? Hoe kunnen computers taal begrijpen en welke rol spelen formele beschrijvingen daarbij? Waarom wordt informatie in computersystemen binair gerepresenteerd? Hoe werkt het besturingssysteem van een computer? Zie verder: http://portal.ou.nl/web/inleiding-informatica
Inrichten en beheren van ict Cursuscode: T45241 Beheer van ict is in deze tijd erg belangrijk omdat de meeste organisaties sterk afhankelijk zijn van ict. Denk maar aan organisaties als banken, verzekeringsbedrijven, overheden en niet te vergeten onderwijsorganisaties. In de loop van de tijd is in het Nederlandstalige taalgebied een aantal methoden voor beheer van ict ontwikkeld en toegepast. Te denken valt aan BiSL, ASL en ITIL. Over deze methoden en daarmee verwante zaken gaat deze cursus. De cursus is breed opgezet zodat u een overzicht krijgt van wat er bij beheer van ict allemaal speelt. Ook inrichtingsvraagstukken van beheer krijgen voldoende aandacht. Een en ander wordt mede geïllustreerd aan de hand van casussen. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/inrichten-en-beheren-van-ict
IT-Governance (i.s.m. faculteit Managementwetenschappen) Cursuscode: B70332 In deze mastercursus gaat u in teamverband (met medestudenten) zelfstandig de inrichting en werking van IT-Governance bij een daarvoor geschikte organisatie beoordelen. Deze beoordeling vindt plaats door een IT-management audit op te zetten en uit te voeren. U rapporteert over de resultaten in een afsluitend managementadviesrapport. De audit vindt plaats volgens een stappenplan en bestaat uit een externe analyse (over het belang van de inzet van IT voor de verbetering van de performance van het business model van de organisatie: identificatie van kansen en bedreigingen) en een interne analyse (over het goed omgaan met IT en de inrichting van de IT-functie (IT-Governance): identificatie van sterkten en zwakten). Beide resultaten confronteert u met elkaar, waarbij u gebruik maakt van de SWOT-analysetechniek. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/informatica/cursussen
Kunstmatige intelligentie 1 Cursuscode: T56211 In deze cursus leert u de basistechnieken van de kunstmatige intelligentie. Deze technieken zijn enerzijds gebaseerd op menselijke intelligentie (symbolische kennissystemen en fuzzy systemen) en anderzijds op intelligentie zoals deze zich in de natuur voordoet (neurale netwerken en genetische algoritmen). In hybride systemen worden deze technieken met elkaar gecombineerd (zoals neuro-fuzzy systemen). Kunstmatige intelligentie vindt steeds meer toepassingsgebieden. Zo worden de technieken gebruikt bij medische diagnoses, financiële beslissingen en het beheer van water en energie. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/kunstmatige-intelligentie-1 53
Logica en informatica Cursuscode: T41221 De logica houdt zich van oudsher bezig met onderzoek naar correct redeneren. Al in de Middeleeuwen werden de eerste pogingen gedaan tot het bouwen van ‘redeneermachines’, de voorlopers van onze computer. Tegenwoordig is informatica een belangrijk toepassingsgebied van de logica. In het eerste blok van de cursus leert u werken met een formele taal: de propositielogica. Met behulp van semantische tableaus kunt u onderzoeken of een formule een geldig gevolg is van een verzameling aannames. Een andere weg om een relatie tussen formules vast te stellen, is via axiomatische afleidingen. In het tweede blok wordt de taal uitgebreid met predikaten, waarmee eigenschappen van individuen kunnen worden vastgelegd. U maakt kennis met twee belangrijke toepassingen in de informatica: de Hoare-calculus waarmee correctheid van programma’s bewezen kan worden, en het logisch programmeren, een programmeerparadigma dat binnen kunstmatige intelligentie gebruikt wordt.
Zie verder: http://portal.ou.nl/web/logica-en-informatica
Model-driven development Cursuscode: T37121 Het ontwikkelen van informatiesystemen is en blijft een lastig ambacht. De benodigde modelleervaardigheden kunnen alleen door ervaring worden opgedaan. Deze cursus geeft dit ambacht weer de plek die het verdient. U werkt met prachtig, modern gereedschap: ontwikkelsoftware die de gemaakte modellen direct omzet in werkende applicaties. Zodoende wordt een iteratief en in wezen experimenteel proces van systeemontwikkeling ondersteund. U voert dit proces uit aan de hand van veel voorbeelden, informatiepatronen en opdrachten. Voor deze cursus geldt, net als voor de voorafgaande cursus Databases: de software doet het routinewerk, u doet het denkwerk. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/model-driven-development
Objectgeoriënteerd analyseren en ontwerpen Cursuscode: T34141 In deze cursus maakt u kennis met het Unified process, een objectgeoriënteerd proces voor systeemontwikkeling. Volgens de stappen van dit proces leert u een objectgeoriënteerd informatiesysteem ontwerpen, gebruikmakend van de Unified modelling language (UML). U leert requirements vast te leggen in de vorm van use-casebeschrijvingen, de ‘omgeving van het systeem’ in kaart te brengen in de vorm van een domeinmodel (een UML-klassendiagram). U leert ontwerpen op grond van een aantal ontwerprichtlijnen, de zogenaamde GRASP-richtlijnen. U maakt interactiediagrammen en op basis daarvan ten slotte een ontwerpdiagram in de vorm van een volledig UML-klassendiagram. Ook leert u een database te gebruiken als persistentiemechanisme. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/objectgeorienteerd-analyseren-en-ontwerpen
54
Objectgeoriënteerd programmeren in Java 1 Cursuscode: T25151 Java is een van de populairste programmeertalen. Java heet objectgeoriënteerd omdat een programmeertaak in Java wordt uitgevoerd door objecten die met elkaar samenwerken. Het is de taak van de programmeur om de structuur en het gedrag van die objecten te beschrijven. De cursus Objectgeoriënteerd programmeren in Java 1 behandelt de basisprincipes van Java en objectoriëntatie en biedt een prima manier om daarmee vertrouwd te raken. Er wordt vanaf het begin met objecten gewerkt. Programma’s worden ontwikkeld binnen de ontwikkelomgeving Eclipse. Al in het eerste blok leert u om eenvoudige programma’s te schrijven en deze te voorzien van een grafische gebruikersinterface. Bij dit laatste neemt Eclipse u veel werk uit handen. In dit eerste blok worden nog niet alle details van de gebruikte programmeerconstructies uitgediept. In het tweede en derde blok volgt een volledige en systematische behandeling van de concepten die wij u in deze cursus willen leren. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/objectgeorienteerd-programmeren-in-java-1
Objectgeoriënteerd programmeren in Java 2 Cursuscode: T42241 Wat is een goed programma en wat is een goed ontwerp? Met deze vraag begint het eerste blok van de cursus Objectgeoriënteerd programmeren in Java 2. In de eerste leereenheid worden criteria geformuleerd waaraan de voorbeelden in de rest van de cursus zo goed mogelijk voldoen. Na die inleiding volgt een deel over het typesysteem. Typenhiërarchieën spelen daarbij een belangrijk rol, maar ook het gebruik van generieke typen komt aan de orde. En passant maakt u kennis met het begrip ontwerppatroon. In het tweede blok leert u hoe u fouten kunt afhandelen en hoe u parallellisme in uw programma kunt opnemen. Het derde blok gaat over verschillende manieren van gegevensopslag, waaronder de opslag in een database. Het vierde en laatste blok gaat over het programmeren van gebruikersinterfaces met behulp van Swing. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/objectgeorienteerd-programmeren-in-java-2
Ontwerpen met bedrijfsregels Cursuscode: T18321 Wie samenwerking wil laten slagen, moet heldere afspraken maken. Deze universele waarheid geldt ook voor informatici die oplossingen bedenken om groepen professionals in hun werk met ict te ondersteunen. In het bedrijfsleven staat dit onderwerp momenteel in de belangstelling. Men verwacht dat bedrijfsregels een cruciale rol zullen spelen bij het beheersbaar maken van ict en het reduceren van de complexiteit. In deze cursus leert u om op een specifieke manier tegen een organisatie aan te kijken: als een verzameling van mensen en bedrijfsregels. Bedrijfsregels dienen om de afspraken die mensen verbinden, expliciet te maken. U leert: bedrijfsregels op te stellen, een specificatie af te leiden uit bedrijfsregels, formuleringen in natuurlijke taal af te leiden om helder te communiceren met gebruikers, ontwerpmodellen af te leiden om helder te communiceren met informatici, en om te gaan met een tool die deze aanpak ondersteunt. Als wiskundige formalismen worden verzamelingentheorie en relatiealgebra gebruikt; bij de cursus worden de beginselen en aanvullende details van die theorie uitgelegd. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/ontwerpen-met-bedrijfsregels
55
Ontwerpen van mens-machine-interactie Cursuscode: T01331, wordt opgevolgd door T01341 Met de explosieve groei van het aantal eindgebruikers van interactieve systemen is het belang toegenomen om bij het ontwerpen van dergelijke systemen de eindgebruiker centraal te stellen. Mens-machine-interactie (MMI) is het relatief nieuwe vakgebied dat zich hiermee bezighoudt. De cursus heeft een ontwerpgerichte en multidisciplinaire benadering. Bijdragen vanuit diverse disciplines (zoals cognitieve psychologie, ergonomie, grafisch ontwerpen) worden geïntegreerd tot een inhoudelijk samenhangend traject dat uit verschillende fasen en activiteiten bestaat. Het beginpunt ligt bij de gebruikers en de taken die zij uitvoeren in de huidige situatie, dus de situatie waar het te ontwerpen systeem moet gaan functioneren. Het eindpunt is een specificatie van de interface van het te ontwikkelen systeem. Er is voortdurend behoefte aan evaluatie: het beantwoorden van vragen die open blijven en het valideren van beslissingen. In het kader van evaluatie worden prototypes gemaakt. Centraal in de cursus staat een realistische casus die in een groepsopdracht wordt uitgewerkt. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/ontwerpen-van-mens-machine-interactie
Ontwikkelpracticum Cursuscode: T51211 Met dit practicum rondt u de lijn ‘informatiesysteemontwikkeling’ af. Kennis en vaardigheden op het gebied van programmeren, databases en model-driven development past u toe op een realistische bedrijfscasus. We kozen voor een pakketvervoerder die, ooit klein begonnen, té snel is gegroeid. De informatievoorziening is nog primitief. De database is omvangrijk maar staat op instorten. Sleutelwoorden in het reddingsplan zijn ‘reverse engineering’ en ‘re-engineering’. Daarbij staan moderne ontwikkeltools tot uw beschikking. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/ontwikkelpracticum
Procesmodelleren Cursuscode: T04211 Bedrijfsprocessen kunnen op vele niveaus gemodelleerd worden, van het abstracte en grofkorrelige niveau van de strategische visie tot de harde bits en bytes binnen de machines en netwerken. In deze cursus besteden we vooral aandacht aan processen op het niveau van taken, maar de benadering is generiek genoeg voor andere niveaus. Omdat modelleren veel aspecten heeft van zowel specificeren als structureel oplossen zullen validatie en verificatie van de modellen een grote rol spelen. Petri-netten zijn daarin een nuttig hulpmiddel. De grafische mogelijkheden, waaronder simulatie en animatie, zijn zeer geschikt voor validatie van en communicatie over modellen. De onderliggende mathematische semantiek maakt daarbij redeneren over correctheid en gedragseigenschappen mogelijk. Naast de methodologische en technische aanpak via Petri-netten wordt ook aandacht gegeven aan de inbedding in de wereld van de bedrijfsinformatiesystemen. Communicatie over modellen op het bedrijfsniveau en het bespreken van requirements en correctheid worden benadrukt via een modelleerproject. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/procesmodelleren
56
Programmeerpracticum Cursuscode: T50221 Tijdens de opleiding wordt in een aantal cursussen theorie aangedragen over objectgeoriënteerd ontwerpen en programmeren en over algoritmen en datastructuren. Voor een goede beheersing van het programmeren is het ook noodzakelijk te oefenen met het uitwerken van grotere programmeeropdrachten met een integrerend karakter. Daarom bestaat deze cursus uit een groot practicum waarin u voor de gegeven opdrachten een oplossing moet bedenken en deze dan kunt omzetten in een werkend programma. Het practicum bestaat uit verschillende onderdelen. Een aantal onderdelen van het practicum, waar u aan een grote casus werkt, worden samen met een medestudent uitgevoerd. De andere onderdelen werkt u zelfstandig uit. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/programmeerpracticum
Projectmanagement: implementeren van ERP-systemen (i.s.m. faculteit Managementwetenschappen)
Cursuscode: B23211 Enterprise Resource Planning-systemen (ERP-systemen) worden sinds het einde van de twintigste eeuw steeds meer toegepast als integrale vervanging van een samenraapsel van zelfbouwsystemen en aangekochte, gespecialiseerde systemen. Deze cursus biedt u inzicht in de mogelijke consequenties van een ERP-implementatie in een organisatie, met het accent op het project waarmee het systeem geïmplementeerd wordt. Dit inzicht verwerft u door kennis uit relevante wetenschappelijke artikelen op kleine cases toe te passen. Op deze wijze wordt u zich bewust van de verschillende aspecten die spelen bij de invoering van een ERP-systeem in een organisatie. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/informatica/cursussen
Propedeuseproject informatica Cursuscode: T63211 De propedeuse van de informaticaopleiding wordt afgerond met een practicum van één module, waarin de kennis en vaardigheden opgedaan in de andere cursussen worden toegepast in een gesimuleerde bedrijfscontext. U werkt aan een casus: theater De Tulp. U ontwerpt voor dit theater een volledig informatiesysteem en implementeert de website die daar deel van uitmaakt. Deze website wordt gepubliceerd op een server van de Open Universiteit. Tijdens het practicum doorloopt u het volledige ontwikkeltraject: analyse van de informatiebehoefte, het opstellen van een ontwerp voor de software en de grafische kant van de website, implementatie van software en site en oplevering van een goed onderhoudbaar en gedocumenteerd product. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/propedeuseproject-informatica
57
Requirements engineering Cursuscode: T65311 Softwaresystemen zijn formele systemen die opereren in een complexe, niet-formele werkelijkheid. Requirement engineers moeten in beide werelden thuis zijn. Zij moeten in staat zijn om de wensen en doelen van de belanghebbenden boven tafel te krijgen. Om vervolgens over die requirements te kunnen redeneren (bijvoorbeeld consistentiecontrole, prioritering, validatie) moeten zij ze ook kunnen vertalen naar (semi)formele modellen. De cursus Requirements Engineering richt zich vooral op dit laatste aspect. De cursus biedt als inleiding een breed overzicht van populaire technieken voor onder meer de specificatie en documentatie van requirements, waarbij zowel semiformele diagramtechnieken als formele technieken (bijvoorbeeld gebaseerd op logica) aan de orde komen. Het zwaartepunt van de cursus ligt op het (semi)formeel modelleren van verschillende aspecten van het te bouwen systeem met als doel het opstellen van requirements-documenten van hoge kwaliteit. Hierbij wordt gebruikgemaakt van de KAOS-methode van A. van Lamsweerde. Er worden onder meer modellen opgesteld voor de doelen van het systeem, voor de structuur en voor het gedrag. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/requirements-engineering
Security en IT Cursuscode: T20211 Deze cursus geeft een brede kijk op het vakgebied security. Er komen uiteenlopende onderwerpen aan bod, zoals cryptografie, aspecten van beheer, privacy en de beveiliging van software, besturingssystemen, databases en computernetwerken. De nadruk van de cursus ligt bij beveiliging in technische zin. Centraal daarbij staan vragen als: welke kwetsbaarheden zijn er (op alle niveaus: hardware, internetprotocollen, besturingssystemen, applicaties en databases), welke aanvallen zijn daardoor mogelijk, hoe kunnen deze aanvallen worden voorkomen en hoe kunnen geslaagde aanvallen worden ontdekt. De meeste aandacht besteden we daarbij aan de bedreigingen en de beveiliging van computernetwerken, in het bijzonder internet. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/security-en-it
Semantic web Cursuscode: T64211 Het semantic web omvat technologieën waarmee de hele wereld data kan delen en integreren. Het belooft dus één web van data te worden, vergelijkbaar met hoe HTML en het world wide web één web van documenten vormen. Ontwikkeling van het semantic web vereist nieuwe technieken voor datamodellering en logica. Bij het semantic web worden data niet alleen ingevoerd of uitgewisseld, maar gedeeld met de hele wereld, gebruikmakend van de data die al op het semantic web staan. In deze cursus wordt nader ingegaan op en gewerkt met dit fenomeen. Dat gebeurt met name aan de hand van praktijkopdrachten. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/semantic-web
58
Software architecture Cursuscode: T32311 Een softwarearchitect formuleert een blauwdruk van een systeem. Die blauwdruk maakt de softwarearchitect op basis van een prioriteitenlijst van de vaak conflicterende eisen van verschillende stakeholders, en daarbij beargumenteert hij of zij op welke manier de gekozen oplossing aan die eisen tegemoetkomt. Het gaat dan niet alleen om functionele, maar vooral ook om niet-functionele eisen, zoals performance, security, of de flexibiliteit met het oog op toekomstige veranderingen. Richtlijnen om de invloed van oplossingen op dat soort aspecten van systemen te bepalen, zijn er in de vorm van architectuurpatronen. In deze cursus leert u hoe u te werk gaat bij het maken van keuzes, ziet u een grote hoeveelheid architectural patterns, leert u hoe u een architectuurbeschrijving er uitziet, en leert hoe u een bestaande beschrijving van een softwarearchitectuur kunt evalueren. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/software-architecture
Software composition Cursuscode: T28341, opvolger van Component-based development (T28331) Software compositie gaat over het ontwerpen van nieuwe software door geprefabriceerde softwarecomponenten te gebruiken en te integreren. Het is een hele uitdaging om componenten in verschillende producten te kunnen hergebruiken; vaak zijn daarvoor kleine aanpassingen in de componenten nodig. Om op een systematische manier grootschalig hergebruik van onderdelen te realiseren is het modelleren van variabiliteit erg belangrijk. De cursus behandelt grondslagen, principes en technieken om met variabiliteit en hergebruik om te gaan. De geschiedenis van componentgebaseerde softwareontwikkeling wordt kort besproken, met component technologieën zoals UNIX, CORBA en Enterprise JavaBeans. Daarna komen meer recente technologieën aan bod: servicegeoriënteerde architecturen (SOA), resourcegeoriënteerde architecturen (ROA) en de REST-principes, en tot slot Software Product Lines (SPL). In een SPL worden verschillende producten systematisch opgebouwd op basis van een domeinmodel en een variabiliteitmodel. In diverse ontwerpopdrachten over een fictief navigatiesysteem wordt geoefend met de leerstof. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/informatica/cursussen
Software engineering Cursuscode: T07351 Software engineering is het vakgebied dat zich bezighoudt met alle aspecten van het doelmatig produceren van hoogwaardige software die vanwege de omvang en/of complexiteit redelijkerwijs niet door een of enkele personen ontwikkeld kan worden. De doelmatigheid gebiedt dat zulke software (of onderdelen daarvan) gedurende langere tijd meegaat en dus aanpasbaar moet zijn aan veranderende eisen. Naast softwaretechnische zaken als analyse, requirements, ontwerp, architectuur en testen, wordt in deze cursus ook aandacht besteed aan organisatorische aspecten van softwareontwikkeling. De cursus geeft een breed overzicht van het gehele vakgebied software engineering. Vanwege de uitgebreidheid van het vakgebied mist zo’n overzicht vaak diepte. Om dat tegen te gaan, is naast een tekstboek dat voor het brede overzicht zorgt, gekozen voor het toevoegen van opdrachten waarin enkele onderwerpen nader uitgediept worden. De verhouding in hoeveelheid studielast tussen tekstboek en opdrachten is ongeveer 2:1. De opdrachten maken het ook mogelijk in te gaan op de snel veranderende actualiteit. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/software-engineering
59
Software evolution Cursuscode: T66311 Software evolution omvat de activiteiten die volgen op de release van een softwaresysteem. Ook nadat een systeem is uitgebracht en in productie is genomen, zal de software moeten worden aangepast aan veranderende omstandigheden, om zo aan de wensen van de gebruikers te blijven voldoen. Hierbij kan worden gedacht aan het oplossen van fouten, het uitbreiden van de functionaliteit, het achterhalen van de structuur van een systeem en het verbeteren van de programmacode. In de cursus wordt ingegaan op de processen voor het onderhouden van een systeem (software maintenance), en de problemen die daarbij optreden. Verder worden er technieken aangeboden voor het analyseren en transformeren van programmacode. Met deze technieken wordt het makkelijker om bestaande systemen aan te passen. In twee practicumopdrachten gaat u zelf aan de slag met een voorbeeld van een techniek voor programma-analyse, namelijk het toepassen van softwaremetrieken om zo de kwaliteit van het softwareproduct te bepalen. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/software-evolution
Software management Cursuscode: T24331 In deze cursus wordt een overzicht gegeven van de diverse aspecten die van belang zijn voor het succesvol leiden van softwareprojecten. De cursus is gebaseerd op originele en beroemde artikelen van de kopstukken van het vakgebied. Onderwerpen die in de diverse artikelen specifiek aan de orde komen, zijn: procesbeheersing en -verbetering, projectmanagement, planning, schatten van tijd en kosten, risicomanagement, meten van softwarekwaliteit, certificering en problemen rond technologieoverdracht. De cursus heeft als uitgangspunt een boek waarin belangrijke artikelen uit de (Engelstalige) wetenschappelijke vakliteratuur op een overzichtelijke wijze bijeen zijn gebracht: met rode draad The ‘3P’s’ of softwaremanagement, waarbij het steeds weer gaat om het juiste evenwicht tussen product, proces en personen. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/softwaremanagement
Software security Cursuscode: T40311 De cursus gaat over de beveiliging van software, waarbij technische, organisatorische en ethische aspecten worden belicht. Het doel van software security is ervoor te zorgen dat software vrij is van beveiligingslekken en correct blijft werken, ook als een kwaadwillende hacker deze probeert te misbruiken. De cursus bespreekt veelvoorkomende beveiligingsproblemen, de onderliggende oorzaken en oplossingen. Centraal staat de filosofie dat beveiliging niet achteraf gerepareerd moet worden, maar dat software zodanig ontwikkeld wordt dat problemen met beveiliging voorkomen worden. In de cursus maakt u kennis met kwetsbaarheden zoals SQL-injectie, XSS en buffer overflows. U leert hoe u deze kwetsbaarheden kunt voorkomen tijdens het softwareontwikkelproces aan de hand van ontwerpprincipes, risicomanagement, risicoanalyse, statische codeanalyse en security-testen. De cursus besteedt ook aandacht aan security-aspecten van programmeertalen en programmeerplatformen en ethische aspecten van software security. Naast het bestuderen van theorie voert u diverse praktische opdrachten uit waarin u de beveiliging van applicaties onderzoekt en verbetert. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/software-security
60
Software verification and validation Cursuscode: T67311 Deze cursus heeft als onderwerp de validatie en verificatie van software door gebruik te maken van formele (wiskundige) methoden. Het eerste deel van de cursus gaat over het analyseren van modellen van software. Het tweede deel gaat over het testen van bestaande software. Voor de analyse worden temporele logica en model checking gebruikt. Het testen gebeurt door middel van model-based testing-technieken. Een belangrijk concept van deze cursus is dat hetzelfde model wordt gebruikt voor zowel het analyseren als het testen van software. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/software-verification-and-validation
Verdiepingsopdrachten master CS Cursuscode: T53331 Als voorbereiding op het afstuderen doet u in de masteropleiding Computer Science in een begeleid traject ervaring op met taken als het schrijven van een artikel of het opstellen van een onderzoeksplan. Het traject bestaat uit twee cursussen van elk 1 module: Academische competenties in de master CS (ACM-CS) en Verdiepingsopdrachten master CS (VOM-CS). De verdiepingsopdrachten zijn bedoeld om een aantal belangrijke academische competenties in een realistische context uit te oefenen. Deze verdiepingsopdrachten bouwen elk voort op de inhoud van een andere cursus uit het masterprogramma. De opdrachten zijn gekoppeld aan de cursussen Design patterns, Ontwerpen met bedrijfsregels en Software verification and validation. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/verdiepingsopdrachten-master-cs
Voorbereiding afstudeeropdracht SE Cursuscode: T37311 Het doel van deze module is het afbakenen en preciseren van het afstudeeronderzoek. Van een los afstudeeridee moet de student in dit vooronderzoek komen tot een goed onderbouwde vraagstelling, die wetenschappelijk voldoende interessant is en die getoetst is op haalbaarheid. De vraagstelling wordt onderbouwd door een literatuuronderzoek. Deze vraagstelling wordt neergelegd in een uiteindelijk door een afstudeercommissie goed te keuren onderzoeksplan. De student kiest daarbij ĂŠĂŠn van de drie aspecten (software architecture, software quality management of software quality assurance) om in af te studeren. Het afstudeeronderwerp sluit bij voorkeur aan bij OU-onderzoek en heeft een onderdeel waarin (eventueel in samenwerking met anderen) gebruikssoftware wordt ontwikkeld hetzij ten behoeve van de onderzoekers hetzij om resultaten van het onderzoek toe te passen in een bedrijfssituatie. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/informatica/cursussen
61
Voorbereiding afstudeeropdracht CS Cursuscode: T30311 Het afstudeertraject bestaat uit drie onderdelen. Voordat u met het eerste deel, Voorbereiding afstudeeropdracht CS (T30311), kunt starten, moet u eerst de Handleiding afstuderen Informatica door nemen. Deze handleiding vindt u op de faculteitstab en op de Community Portal master Computer Science op Studienet. Hier vindt u ook informatie over de domeinen van Informatica, de mogelijke onderwerpen, de afstudeerbegeleiders en het inrichten van het afstudeerproces. Vervolgens stelt u een afstudeervoorstel (A4) op met het sjabloon van Studienet en dient u dit voorstel in bij de afstudeercoĂśrdinator. U krijgt dan een afstudeercommissie toegewezen en schrijft zich in voor Voorbereiding afstudeeropdracht CS (T30311). Zie verder: http://portal.ou.nl/web/voorbereiding-afstudeeropdracht-cs
Webapplicaties: de clientkant Cursuscode: T58211 Steeds meer applicaties hebben de vorm van een webapplicatie. Een webpagina vormt een geheel van objecten die u met behulp van een scriptingtaal (JavaScript) kunt manipuleren. Met JavaScript kunt u bovendien asynchroon communiceren met de webserver (dat is waar de naam Ajax voor staat), zodat u een pagina van informatie kunt voorzien die van de webserver is verkregen, zonder dat de browser een nieuwe pagina hoeft te laden en interpreteren. Op die manier is het mogelijk om - bijvoorbeeld - een complete spreadsheetapplicatie te bouwen, die geheel aan de clientkant draait en die alleen communiceert met de server om de gegevens te bewaren. Binnen de cursus Webapplicaties: de clientkant krijgt u de basis mee om dat type applicaties te ontwikkelen. Daarbij legt de cursus veel nadruk op het juiste gebruik van de standaarden die er zijn voor de verschillende talen en technieken. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/webapplicaties-de-clientkant
Webapplicaties: de serverkant Cursuscode: T21331 Het onderwerp van de cursus is het bouwen van webapplicaties waarvan de gebruikersinterface bestaat uit dynamische webpagina’s die door een server worden gegenereerd. De nadruk ligt daarbij op het gebruik van de MVC-architectuur en van Java-servlets in combinatie met JSP en JSTL. De cursus besteedt ook aandacht aan het gebruik van frameworks, waarbij zowel Struts als het populaire Ruby on Rails worden bekeken. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/webapplicaties-de-serverkant
62
Webcultuur Cursuscode: T38121, opvolger van ‘Webcultuur: creatieve technologie voor internet’ (T38111) ‘Webcultuur’ is een propedeusecursus van de faculteit Informatica, maar richt zich op een breder publiek dan de informaticastudent alleen. De cursus gaat in op de wijze waarop het world wide web het dagelijkse leven beïnvloedt, waardoor nieuwe gedragswijzen, nieuwe subculturen en nieuwe vormen van creativiteit ontstaan. Internet is veel meer dan een netwerk tussen computers, het web is ook veel meer dan een netwerk van webpagina’s. In de cursus gaan we op onderzoek naar dat ‘meer’. We proberen webcultuur te benoemen. Hiertoe gaan we op zoek naar de wijze waarop het web de communicatie tussen mensen beïnvloedt en analyseren we diverse aspecten daarvan. Daarbij moedigen wij iedere deelnemer voortdurend aan om actief deel te nemen aan dat wat op het web gebeurt. Relevante onderwerpen zijn: communicatiemodellen, mediatheorie, semiotiek, usability en gebruik. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/webcultuur
XML: theorie en toepassingen Cursuscode: T35231 XML schijnt tegenwoordig overal ‘in’ en ‘onder’ te zitten, maar wat is XML en waarom is het zo belangrijk? XML is een familie van talen, ontworpen om wereldwijde, geautomatiseerde gegevensuitwisseling tussen computersystemen mogelijk te maken, los van specifieke besturingssystemen of programmeertalen en gebaseerd op internettechnologie. XML-documenten zijn leesbaar door zowel machines als mensen. De cursus behandelt theorie en praktijk van de belangrijkste XMLtechnologieën. Eén daarvan is de geavanceerde webservicetechnologie, waarbij programma’s - van legacysoftware op een mainframe tot moderne Java-toepassingen - over het internet functionaliteit beschikbaar stellen aan andere programma’s. Zie verder: http://portal.ou.nl/web/xml-theorie-en-toepassingen
63
Overzicht wijzigingen cursusaanbod De hieronder vermelde planning is onder voorbehoud; aan deze overzichten kunnen geen rechten worden ontleend. Code
nieuwe cursussen en revisies 2012-2013
in
verwacht in aanbod
T01211
Functioneel programmeren
B
1e blok
T01341
Ontwerpen van mens-machine-interactie
B
3e blok
T01331
Revisie
T12341
Concepten van programmeertalen
B
4e blok
T12331
Revisie
T28341
Software composition
M
1e blok
T28331
Revisie
T38121
Webcultuur
B
1e blok
T38111
Revisie
T50221
Programmeerpracticum
B
3e blok
T50211
Revisie
1e blok: september – november 2e blok: november – januari 3e blok: januari – april 4e blok: april - juni B = bachelor M = master
64
Vervangt cursus
nieuw/revisie Nieuw
Service en informatie Heeft u vragen over uw studie of wilt u informatie over het dichtstbijzijnde studiecentrum? Neem dan contact op met een van onze medewerkers of kijk op de website voor onze bereikbaarheid T +31 (0)45 - 576 2888 http://www.ou.nl/directcontact http://www.ou.nl/studiecentra
Colofon Open Universiteit Faculteit Informatica Onderwijs Service Centrum Ontwerp Team Visuele Communicatie, Janine Cranshof Fotografie decanen Team Visuele Communicatie, Isabelle van Kollenburg en Chris Peeters Valkenburgerweg 177, 6419 AT Heerlen - NL Postbus 2960, 6401 DL Heerlen - NL Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. Mei 2012
Overige studiegidsen van de Open Universiteit
cultuurwetenschappen
managementwetenschappen
natuurwetenschappen
onderwijswetenschappen
psychologie
80128
5212106
rechtswetenschappen
Faculteit Informatica bezoekadres: Valkenburgerweg 177, 6419 AT Heerlen postadres: Postbus 2960, 6401 DL Heerlen, T +31 (0)45 - 576 2888 www.ou.nl/informatica