2 minute read
Hoofdstuksynthese
Î Hoe coördineert het zenuwstelsel de reacties op impulsen?
2.1 Langs waar verplaatst een impuls zich door het lichaam? Op basis van de ligging, functie en aanwezige beschermende structuren kan het zenuwstelsel ingedeeld worden in het centraal zenuwstelsel en het perifeer zenuwstelsel. onderdelen • • Centraal zenuwstelsel (1) (2) Perifeer zenuwstelsel
• • (3) (4) (5) functie Alle informatie van de receptoren wordt hier gecentraliseerd en .
De bundels zenuwcellen of van het perifeer zenuwstelsel vormen de verbinding tussen het centrale zenuwstelsel en de . ruggenmergvliezen wervel rugzijde buikzijde Soorten neuronen volgens richting van de impuls: • centrale zenuwstelsel. Neuronen : geleiden impulsen van een receptor naar het
• ©VAN IN
• : geleiden impulsen vanuit het centrale
zenuwstelsel naar effectoren.
binnen het centrale zenuwstelsel. : geleiden impulsen tussen diverse neuronen
Zenuwen Zenuwen zijn opgebouwd uit lange uitlopers van sensorische en motorische neuronen en met . Dankzij zenuwen kunnen er gelijktijdig meerdere tussen vele receptoren, verwerkingscentra en effectoren verstuurd worden.
2.2 Hoe worden gewilde bewegingen geregeld?
2.3 Hoe worden reflexen geregeld? 1 Het impulstraject van een bewuste gewaarwording vertrekt aan een . Van daaruit wordt via een een impuls tot aan schakelneuronen van je gebracht. Die geleiden de impuls tot aan de in je in je grote hersenen. Soms volgt er op een bewuste gewaarwording een gewilde beweging. 2 Het impulstraject van een gewilde beweging en een reflex ziet er als volgt uit. Gewilde beweging Reflex hersendeel voor gewilde beweging schakelneuron in de hersenen schakelneuron sensorisch neuron motorisch neuron
mechanoreceptoren bovenste dijspier ©VAN IN
motorisch neuron
armspier onderste dijspier
Gewilde beweging Reflex
Impulstraject schakelneuron in de functionele zone
reflexboog
voor gewenste bewegingen van de
in de hersenen en het ruggenmerg motorische neuronen in de arm Verwerkingsplek • Functionele zone voor de grote hersenen in • • Vaak zonder verwerking, rechtstreekse impulsgeleiding naar de bv. bij de strekreflex Soms verwerking in de van het ruggenmerg of de hersenen, bv. bij de terugtrekreflex of pupilreflex
Automatisch / Bewust De impuls voor de gewenste beweging vertrekt vanuit schakelneuronen van de functionene zone voor gewilde bewegingen in de De schakelneuronen van de functionele zone voor bewuste gewaarwording in de zijn niet betrokken bij het impulstraject.
Snelheid reactie sneller / trager want kort / langer impulstraject
prikkel
impulsgeleiding via sensorisch neuron receptor schakelneuron eventueel impulsgeleiding via motorisch neuron
effector reactie
sneller / trager want kort / langer impulstraject 2.4 Hoe verwerkt het centraal zenuwstelsel de informatie van een prikkel? Je hersenen bestaan uit meerdere waarneembare hersendelen: De waarneembare delen bevatten elk diverse functionele zones. Een functionele zone is een grote groep die een belangrijk van je lichaam reguleert.
ruggenmerg ©VAN IN
Je hersenen zijn een verwerkingscentrum. Een verwerkingscentrum een door het lichaam opgevangen en uitgevoerd zal worden. Vaak gebeuren beide processen . informatie over welke reactie 2.5 Hoe draagt het zenuwstelsel bij tot homeostase? Homeostase is het zelfstandig houden van geschikte voor inwendige parameters, ondanks de gebeurtenissen en processen rondom en in het lichaam. Zowel het perifere als het centrale zenuwstelsel spelen een daarbij een belangrijke rol. Het regelt automatische onbewuste processen. Het regelt alle bewust gewenste bewegingen.
Voorbeeld: lichaamstemperatuur
signalen verwerkingscentrum hypothalamus signalen thermoreceptoren receptoren effectoren
37 °C lichaamstemperatuur
< 37 °C > 37 °C • • • spieren bibberen + spiertjes huidhaar + spiertjes bloedvaten +
• spiertjes huidhaar • spiertjes bloevaten • zweetkliertjes + homeostase prikkel reactie geleiding ©VAN IN
