Over de auteurs

Marten Jansen, Suzan Jurgens en Wim Lanphen delen hun liefde voor de ouderwetse hooiberg. Veel hooibergeigenaren hebben het drietal leren kennen op hun tochten door het land om wetenswaardigheden over de hooiberg vast te leggen. Nu zij op deze manier veel kennis verzameld hebben, willen ze die delen met het grote publiek.

Marten Jansen is sinds enkele jaren hooibergliefhebber en eigenaar van een nagebouwde authentieke Sallandse steltenberger. Tijdens zijn zoektocht naar oorspronkelijke bouwwijzen, hooibergbouwers en rietdekkers merkte hij dat er bijzonder weinig kennis over hooibergbouw en hooiberghistorie is vastgelegd en dat aanwezige kennis snel minder aan het worden is. Zijn auteurschap is vanuit het enthousiasme om deze kennis te behouden en over te dragen ontstaan.

Suzan Jurgens is historisch geograaf en richtte zich voor haar afstudeeronderzoek op het fenomeen hooiberg. Dit onderzoek mondde uit in een scriptie getiteld “Hooibergen en vloedschuren in het Gelders rivierengebied”. Inmiddels heeft zij vele regio’s in binnen- en buitenland onderzocht en verschenen verschillende publicaties over hooibergen van haar hand. Hooibergen worden in haar onderzoek vanuit meerdere invalshoeken bekeken. Historisch-geografische, historisch-bouwkundige, historisch-agrarische, etnografische en kunstzinnige aspecten worden in deze benadering gecombineerd, en veldwerk, archiefonderzoek en literatuurstudie als onderzoeksmethoden gehanteerd. Met haar onderzoek probeert Suzan Jurgens tot een integrale visie op het fenomeen hooiberg te komen.

Wim Lanphen signaleerde de teloorgang van de hooiberg en de daarmee gepaard gaande beeldverarming van het platteland. Hij wilde dat niet accepteren en startte het Nederlands virtueel hooibergmuseum om kenners en liefhebbers van de hooiberg bij elkaar te brengen. De kennis en menskracht die hij op deze manier samenbalt, wil hij inzetten om de teloorgang van de hooiberg te stuiten. Zijn medewerking aan dit boek vloeit uit deze drijfveer voort.

Henk Frons is landschaps- en natuurfotograaf. Zijn foto’s verschijnen met grote regelmaat in bladen als Landleven. De grote kennis van de boerderij die Henk als boerenzoon bezit, vormt het geheim van de typische “Fronshoek” die Henk bij zijn foto’s weet te kiezen, waardoor ze net dat ietsje meer tonen. Eerder publiceerde Henk het boek Van graankorrel tot brood.

nawerk | Hooibergen in Nederland 193

Eeuwenlang was de hooiberg een beeldbepalend element op het Nederlandse platteland en een belangrijk hulpmiddel bij de agrarische bedrijfsvoering. Sinds hooibergen hun functie hebben verloren, raken ze in verval en worden opgeruimd. Gelukkig valt er de laatste tijd een groeiende belangstelling voor de hooiberg te constateren. Bergen worden gerestaureerd of zelfs nieuw gebouwd. Helaas gebeurt dit nogal eens met te weinig kennis van zaken, waardoor afbreuk wordt gedaan aan regionale bouwtradities en het oude cultuurlandschap.

speld in de hooiberg

Hooibergen in Nederland. Geschiedenis en behoud van een agrarisch cultuurmonument behandelt op lichtvoetige

wijze de geschiedenis en verspreiding van de hooiberg in Nederland. Regionale verschillen komen uitgebreid aan bod.

De lezer kan met het boek in de hand een tocht maken langs bewaard gebleven voorbeelden van diverse typen bergen. Om de bouwer van vandaag behulpzaam te zijn, is een hoofdstuk opgenomen over zelfbouw en worden nuttige tips gegeven met betrekking tot het onderhoud. Daarnaast wordt een tot op heden ontbrekende eenduidige typologie van hooibergen voorgesteld. Een lijst met de belangrijkste publicaties over hooibergen en een verklarende woordenlijst completeren het geheel.

Hooibergen in Nederland is niet alleen leerzaam; het fraai vormgegeven boek biedt ook veel kijkplezier, dankzij de

tientallen prachtige, soms paginavullende, kleurenfoto’s van landschapsfotograaf Henk Frons.

ISBN 978-90-6697-193-6 ijsselacademie

nawerk | Hooibergen in Nederland 195