2019 Week 44 Woensdag 30 oktober
94 e jaargang DE ARK VIERT JUBILEUM MET NATUUR-FOTO-EXPO
BJÖRN STORM NIEUWE JEUGDBURGEMEESTER
BRAM WEIJERMAN UIT RIJEN VERKOOPT PINDAKAAS
GRIEZELIG ENGE HALLOWEEN IN RIJEN
11
21
29
34
BEVRIJDINGSVUUR, EEN MIS EN EEN MILITAIR COLONNE
‘Laten we stilstaan bij onze vrijheid’
Het publiek, dat rijen dik langs de route staat, vergaapt zich aan de jeeps, vrachtwagens en tanks. (Foto’s: Cor de Kok)
27 oktober is de dag waarop Gilze haar bevrijding viert. Precies 75 jaar geleden waren in de omgeving felle gevechten gaande. De Duitsers verlieten halsoverkop Gilze om elders een nieuwe verdedigingslinie op te richten. Maar voordat ze dat deden bliezen ze de kerktoren op. Zo had de vijand een uitkijktoren minder. In de namiddag denderden de eerste tanks van onze bevrijders Gilze binnen.
eredienst willen herdenken. De banken zijn gevuld. De fakkel met het bevrijdingsvuur wordt op het altaar geplaatst. Die Ehre Gottes aus der Natur, uitgevoerd door de Gilzer Cantorij, vult de gewelven. Pastor Jos Demmers en pastoraal medewerker Pauline Vermeulen gaan voor in de dienst. Een vergeten slachtoffer Indrukwekkend is het verhaal van Toos Martens-Willemse. Ze noemt haar moeder, Cornelia de Jong, een vergeten oorlogsslachtoffer. Op 27 oktober 1944 was zij hoogzwanger van Toos. Toen het luchtalarm klonk en de kerk werd verwoest, rende ze naar buiten om haar kinderen in veiligheid te brengen. Granaatscherven raakten haar in dijbeen en borst. Ze overleefde de aanslag wonderwel. De scherven werden in het ziekenhuis verwijderd. Toos werd op 14 november geboren. Cornelia hield een pijnlijke
rug door een achtergebleven granaatscherf. Vier jaar later kwam zij weer op de operatietafel terecht Ze overleefde de operatie niet. In de naoorlogse dodenherdenkingen kwam haar naam nooit voor, iets wat Toos onnoemlijk veel pijn doet. Burgemeester Boelhouwer noemt haar verhaal ontroerend. Het laat zien hoe diep en hoe lang de oorlog zijn sporen heeft nagelaten. ‘Uw moeder leeft nu voort in onze gedachten,’ zegt hij. ‘Laten we vooral de vrijheid niet voor lief nemen. Laten we erbij stil staan. Laten we iedere dag ook onze medemensen de vrijheid gunnen.’ Bevrijdingsdans Stop de tijd van Marco Borsato klinkt, nadat de pastoor ons zijn zegen heeft gegeven, door de kerk. Op blote voeten komen de jonge meiden van Dance Army en FSD United op. Ze zijn gekleed in zwart en wit, met zwarte strik en
felrode lipstick. Energiek dansen zij met hun bevrijdingsdans de sterren van de hemel. Een applaus zoals nog niet eerder gehoord in de kerk valt hen ten deel. Daarna rept iedereen zich naar buiten voor de militaire colonne. Militaire voertuigen Een stoet historische militaire voertuigen draaien vanuit de Raadhuisstraat de Nieuwstraat in. Er lijkt geen einde aan te komen: open en dichte jeeps, kleine en grote vrachtwagens, twee ambulances, flinke motoren. Bert Wagemakers, voorzitter Heemkring Molenheide en lid van de projectgroep die achter de 14 bevrijdingsactiviteiten zit, vertelt gepassioneerd over de colonne: ‘Dit zijn Engelse en Amerikaanse voertuigen. Vanuit Normandië reden Engelse en Poolse militairen ze in 1944 Europa in. Na de bevrijding bleven er enorm veel voertuigen verspreid over het continent
Deze week bij uw weekblad:
UITVAARTSPECIAL
achter. Ze gingen naar defensie of werden verkocht of vernietigd. De kleine voertuigen die je hier nu ziet zijn eigendom van particulieren, mensen die helemaal idolaat zijn van dit soort auto’s. Ze knappen ze op, ze onderhouden ze en als ze de kans krijgen ,rijden ze mee in zulk soort colonnes. Van heinde en ver komen ze. De grote voertuigen zoals de tanks zijn van defensie, oud-beroepsmilitairen besturen ze.’ Vrolijke muziek Alle chauffeurs zijn in het legergroen, een enkel voertuig wordt door een vrouw bestuurd. Op de achterbank van een van de open jeeps zit een zwart labradoodle geïnteresseerd te kijken naar al die mensen en kinderen die met vlaggetjes zwaaien. De Buntstekers zorgen voor vrolijke muziek. Ook in Rijen trekt een soortgelijke colonne door het dorp. Volgens de toeschouwers daar gaan ze alleen véél te snel voorbij. Ze ontmoeten elkaar op de rijksweg, tussen de restaurants Stad Parijs en ’t Vliegveld, waar de voertuigen ruim een uur lang te bewonderen zijn. Daarna vertrekken ze naar Tilburg om daar de parade luister bij te zetten. Bekijk meer foto’s op pagina 6 en 7 in deze uitgave of op onze facebookpagina WeekbladGilze enRijen.
Twee veteranen dragen het bevrijdingsvuur onderweg naar de kerk. Daarachter Burgemeester Boelhouwer en zijn vrouw.
DOOR: MARLENE LUNTER 2019, negen uur. Het is kil, de temperatuur ligt iets hoger dan 75 jaar geleden. Naast de kerk die in alle glorie is hersteld, heeft zich een groot gezelschap verzameld. Met feestelijk geroffel arriveert het Schuttersgilde St. Ambrosius in hun groene kledij. Achter hen vormt zich een colonne, aangevoerd door twee breekbare oude heren, oorlogsveteranen zonder wie wij hier nu niet hadden gestaan. Daarachter burgemeester Boelhouwer in vol ornaat, met zijn echtgenote en krijgsmachtpredikant Smouter. Een zestal schoolkinderen met hun ouders sluiten de rij. Onder belangstelling van andere Gilzenaars trekken zij onder tromgeroffel op naar de begraafplaats. De veren op de hoeden van de
gildebroeders deinen frank en vrij mee op het ritme. Bevrijdingsvuur Naast de ingang liggen elf militaire oorlogsgraven, waaronder dat van één Nederlander, een sergeant die op de vliegbasis werkte. Ze zijn geen van allen dertig jaar geworden. Hun leven hebben ze gegeven voor onze vrijheid. Dit graf met de sobere witte steen werd hun laatste rustplaats. De colonne houdt stil. De kinderen plaatsen waxinelichten op de graven. Dan steekt de burgemeester het bevrijdingsvuur aan. Een minuut stilte daalt over ons neer. De colonne marcheert terug naar de kerk, nu naar de voorkant. Een oud-strijder draagt de fakkel. Als we binnen gaan, blijkt dat veel Gilzenaars de bevrijding in deze
Kinderen zetten kaarsjes op de oorlogsgraven. Zij moeten de herinnering aan hen, die onze vrijheid bevochten, levend houden