Fietsboek
MIDDEN-NEDERLAND
30 UNIEKE FIETSROUTES IN ZUID-HOLLAND, NOORD-HOLLAND, UTRECHT EN GELDERLAND
Harry Bunk
KNOOPPUNTER
TOONT JE DE MOOISTE FIETSROUTES IN NEDERLAND
Fietsen is genieten. Dat weten we bij Knooppunter als geen ander. Onderweg, met het gezin of met de vrienden, wil je als fietser best wel wat zien. En daar heeft onze doorgewinterde fietsauteur voor gezorgd. Ze bezocht de charmantste dorpen, doorkruiste de mooiste landschappen en testte de bruinste cafés en zonnigste terrassen van Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht en Gelderland.
In dit Fietsboek Midden-Nederland bundelt Harry Bunk dan ook haar mooiste rondritten: 30 kant-en-klare routes langs fietsknooppunten, telkens met een lang en een kort parcours. Met deze fietsgids als bron van inspiratie én de gebruiksklare Knooppunter-roadbooks op het stuur wordt elke fietstocht gewoonweg dubbel genieten.
De meest actuele Knooppunter-roadbooks en de routekaartjes kun je in een paar muisklikken downloaden van www.knooppunter.com. Gebruik hierbij je persoonlijke, unieke code (zie blz. 1).
Harry Bunk is graag buiten. Te voet, maar liever nog op de fiets. Altijd op zoek naar mooie plekjes. Uiteindelijk veranderde zijn hobby in een beroep. En vulde zijn boekenkast zich met fiets-, wandel- en reisgidsen van eigen hand. Voor het Fietsboek Midden-Nederland dook hij nog eens in dat archief om de mooiste routes te verzamelen. Het belangrijkste criterium daarbij: laten zien hoe gevarieerd Midden-Nederland is, van strand en duinen tot grasgroene polders, eeuwenoude stadjes en de eindeloze bossen van de Veluwe. Harry neemt je graag mee op deze verrassende ontdekkingstocht!
DE ONMISBARE KNOOPPUNTERHOUDER
Download via www.knooppunter.com het gebruiksklare roadbook van de fietsroute van jouw keuze en houd het te allen tijde beschikbaar in de Knooppunterhouder op je stuur
Deze handige water- en winddichte houder in kunststof is speciaal ontworpen voor de Knooppunter-roadbooks.
Bovendien bevestig je hem in een handomdraai op om het even welk fietsstuur.
HET FIETSBOEK MIDDEN-NEDERLAND
VAN KNOOPPUNTER
Deze fietsgids verzamelt 30 unieke knooppuntenroutes in MIdden-Nederland, met tochten in de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht en Gelderland Elke routebeschrijving geeft aan wat er te zien en te beleven valt langs het traject: fotogenieke landschappen, bekende – maar ook minder bekende – kastelen en authentieke plekjes die een stop verdienen.
Daarnaast vind je in dit fietsboek tal van tips om even op adem te komen op een fijn terras met een mooi uitzicht, in een brasserie of een gezellig eethuis. Ten slotte verneem je waar er op de eindlocatie, of in de buurt ervan, een gezellig terras te vinden is waar je volop kunt nagenieten van de fietstocht die je maakte. Aan jou om dit alles te ontdekken!
WAT HEB JE NODIG OM OP PAD TE GAAN?
» OP DE FIETS:
HET HANDIGE ROADBOOK
Voor elk van deze 30 fietstochten bestaat er een gebruiksklaar roadbook. Je haalt het – na registratie en het invullen van jouw unieke code (blz. 1) – met een paar muisklikken van de website www.knooppunter.com.
Naast de knooppuntennummers lees je daar volgende informatie: de afstanden tussen de opeenvolgende knooppunten, de afstand die je op elk punt van je tocht hebt afgelegd, de plaatsen waar iets te
zien is én de locaties waar je een deugddoende tussenstop kunt inlassen. Je vindt de meest actuele versie van elk roadbook op www.knooppunter.com Eens je een gedownload roadbook hebt uitgeprint, kun je het op de aangegeven stippellijnen netjes op het correcte formaat van een Knooppunterhouder knippen.
Heb je er nog graag gps-coördinaten bovenop, dan kun je die van de website binnenhalen via de knop ‘Download voor je gps’ op de pagina van je route.
km 36 34 21 71 B knooppuntal afgelegde afstand afstand tussen twee knooppunten horecatip zie beschrijving in de gids bezienswaardigheid even afwijken van de route referentiepunt
km
km
km
HOE EEN ROADBOOK DOWNLOADEN?
1 Ga naar www.knooppunter.com en klik op ‘Registreer je gids’ rechtsbovenaan de pagina.
2 Heb je nog geen gebruikersaccount, registreer je dan eerst. Na het inloggen kom je op de pagina ‘Activatie Knooppunterproducten’.
3 Vul je unieke code in (die ontdek je op blz. 1 vooraan in deze gids) en klik op ‘Versturen’. Opgelet: jouw unieke code is hoofdlettergevoelig
4 Je code wordt gecontroleerd. Goedgekeurd? Je kunt meteen aan de slag: je hebt nu toegang tot alle gedetailleerde info over elke route in jouw fietsboek.
5 Op de routepagina vind je voor elke route de meest actuele versie van de roadbooks (een voor de lange en een voor de korte route) met het bijbehorende fietskaartje met alle fietsknooppunten
Vanaf de activering krijg je gedurende 2 jaar onbeperkte toegang tot de (updates van de) roadbooks, routekaartjes en gps-coördinaten (GPX) van de fietsroutes uit deze Knooppunterpublicatie.
» KNOOPPUNTERTOESTEL
Knip het geprinte roadbook uit, vouw het netjes langs de stippellijn en stop het in jouw Knooppuntertoestel. De roadbooks passen als gegoten in het houdertje dat je in een paar tellen op elk fietsstuur plaatst. Zo heb je alle info over de route waar je ze nodig hebt: op je fiets.
Neem een kopie van de route van je keuze mee tijdens het fietsen of bewaar een foto van het hoofdstuk op je smartphone. Zo kun je bij aanvang of op een stop snel nalezen wat er te zien en te beleven is.
Per route worden de interessante horecazaken opgesomd. Je vindt van elke zaak de adres- en contactgegevens; check daarom voor je vertrekt even de openingstijden van de etablissementen waar je van plan bent halt te houden. Dit voorkomt onaangename verrassingen. Bovendien is iedere fietstocht overzichtelijk uitgetekend op een routekaartje. Als houvast tijdens het fietsen vind je op die kaartjes referentiepunten, aangeduid met een hoofdletter, waarbij A altijd de startplaats aangeeft. Met behulp van deze
referentiepunten kun je inschatten waar de beschreven bezienswaardigheden en horecazaken te ontdekken zijn.
Op www.knooppunter.com kun je – na registratie – van elk routekaartje een actuele versie downloaden, mét aanduiding van alle fietsknooppunten
»EVENEENS IN DE FIETSTAS: DE FIETSNETWERKKAART ALS BACK-UP
Elke provincie publiceert gedetailleerde kaarten met de fietsknooppunten-netwerken. Ben je van plan om er geregeld in de provincie op uit te trekken? Dan is het interessant om zo’n fietskaart aan te schaffen. De fietsnetwerkkaarten zijn te koop in de betere boekhandel en bij de verschillende VVV-kantoren.
KNOOPPUNTEN: EEN WOORDJE UITLEG
» FIETSKNOOPPUNTEN
De routes het Groot fietsboek MiddenNederland zijn gebaseerd op het systeem van de fietsknooppunten. Gewoon door de aangegevenknooppunten – de genummerde bordjes – te volgen, kun je deuitgestippelde tochten uit deze gids probleemloos volgen.
» HET FIETSKNOOPPUNTENNETWERK
Het fietsnetwerk in Nederland omvat duizenden kilometers rustige en veilige fietswegen. Waar een of meer trajecten elkaar kruisen, ligt een fietsknooppunt. Elk van die knooppunten draagt een nummer. Langs de weg worden fietsknooppunten aangeduid op rechthoekige signalisatieborden. Tussen twee knooppunten staan geregeld signalisatieborden
met richtingspijlen, zodat je altijd op het juiste pad blijft. De aanduidingen worden steevast in de twee richtingen voorzien: dat laat je toe om ieder traject in beide richtingen te rijden.
» ZELF EEN ROUTE
SAMENSTELLEN
Wil je zelf graag een route samenstellen, gebruik dan de fietsrouteplanner op www.knooppunter.com
Met slechts een paar muisklikken bepaal je het start- en eindpunt. Eenmaal je route uitgetekend is, kun je deze uitprinten in de vorm van een roadbook (op maat van de Knooppunterhouder).
Veel fietsplezier!
TEXEL Uitwaaien op een Waddeneiland
’T HORNTJE • OUDESCHILD •
OOSTEREND • DE WAAL • DE KOOG • DEN HOORN
In het noorden van Nederland ligt een hele serie Waddeneilanden die stuk voor stuk uitnodigen tot een prachtige fietstocht. Texel – spreek uit als ‘Tessel’ – is het grootste Waddeneiland en valt als enige onder de provincie Noord-Holland. Een overtocht vanaf het vasteland duurt slechts 20 minuten, waardoor je een rondje Texel gemakkelijk als dagtocht kunt doen. Je parkeert dan gratis in de veerhaven van Den Helder en neemt je eigen fiets mee op de boot. Of je huurt een fiets direct na aankomst op het eiland. De overtocht zorgt meteen al voor een vakantiestemming. En ja, Texel is toeristisch, maar eenmaal op de fiets merk je daar weinig van. Wat je onderweg ziet? Een landelijk eiland met een bijzondere geschiedenis, sfeervolle dorpen, bossen, duinen, de Waddenzee en een eindeloos strand. En met als grootste troef een uniek eilandgevoel. Inschepen maar!
« Je fietst voorbij Fort De Schans, een verdedigingswerk uit de 16de eeuw.
PRAKTISCHE
INFO
AFSTAND
44 km (korte route 24 km)
PARKEREN
Op Texel kun je gratis parkeren bij de veerhaven van ’t Horntje, vlak bij de fietsverhuur. Als je start in Den Helder, parkeer je gratis naast de aanlegsteiger van de veerboot.
START
Het eerste fietsknooppunt vind je op Texel in de veerhaven van ’t Horntje achter de fietsverhuur.
VEERPONT
De veerboot tussen Den Helder en Texel vaart dagelijks tussen 6.30 en 21.30 uur. Een retour met de auto kost ¤26 of ¤39, afhankelijk van de vertrekdag. Een voetganger betaalt ¤2,50, een fietser ¤5 voor een retour ( teso.nl).
PARCOURS
In de bossen en duinen glooit het fietspad een beetje. Naar het strand kan de klim wat steiler zijn.
AARD VAN DE WEG
De route gaat over verharde wegen en vrijliggende fietspaden.
MEER INFO
» texel.net
NATJE EN DROOGJE
» ’t Pakhuus
Haven 8, 1792 AE Oudeschild 0222 31 35 81 pakhuus.com
» Strends End
Achtertune 9, 1794 BL Oosterend 0222 31 84 83 strendsendtexel.nl
» Bries20
Badweg 77, 1796 AA De Koog 06 20 09 27 50 – bries20.nl
» Klif23
Klif 23, 1797 AK Den Hoorn 0222 31 95 15 – klif23.nl
Texel bereik je met de veerboot. A
Genieten op een terrasje in de haven van Oudeschild. B
OOSTEREND
Beklim de uitkijktoren op de Fonteinsnol. D A »
DE FIETSTOCHT
A » B 6,9 km
Van de veerhaven van Texel naar de haven van Oudeschild
De routebeschrijving start bij de veerhaven van Texel A in ’t Horntje. Komend vanaf de veerboot vind je het eerste knooppunt achter de fietsverhuur. Je gaat rechtsaf, dan na 500 m haaks linksaf. Even verder klim je schuin rechts de dijk op. Al het land aan je rechterhand is nieuw: tussen 2016 en 2019 is de kustverdediging versterkt met een brede strook zand aan de zeekant. Daarachter begint de Waddenzee, die bestaat uit diepe geulen en slib- en wadplaten die bij eb droogvallen. Zulke natuur is uniek en biedt ongekende kansen aan vogels, vissen, onderwaterdieren én zeehonden – meteen ook de reden dat UNESCO de Waddenzee op de werelderfgoedlijst heeft gezet. Uniek
is ook de mogelijkheid om over het wad te wandelen. Je boekt dan bijvoorbeeld een boottocht waarbij het schip zich bij eb laat droogvallen. Daarna kun je onder begeleiding heerlijk door de blubber banjeren.
Na 3,5 km sla je bij de doorgaande weg rechts af. Je passeert Fort de Schans, een aarden verdedigingswerk uit 1574. Opdrachtgever voor de bouw was Willem van Oranje, die hiermee de scheepvaart tussen Texel en het vasteland wilde controleren. Achter het fort zie je de Hoge Berg, het hoogste deel van Texel (15 m boven zeeniveau). Verderop stuur je bij Oudeschild linksaf het dorp in.
Op de kruising met Het Buurtje kun je eventueel kiezen voor de korte route. Je fietst dan over een zeer smal pad naar Den Burg, het hoofddorp van Texel, en pakt de route weer op in de bossen aan de andere kant van het eiland.
WADDENEILAND TEXEL
TV-TAS. Met dit ezelsbruggetje leerde je vroeger op school de volgorde van de (bewoonde) Waddeneilanden: Texel - Vlieland - Terschelling - Ameland - Schiermonnikoog. Oorspronkelijk vormden deze eilanden een aaneengesloten strandwal aan de noordrand van het vasteland. Na een serie stormvloeden in de middeleeuwen, waaronder de Allerheiligenvloed van 1170, veranderde de landkaart van Nederland drastisch. De Noordzee brak bij Texel door de strandwal en in het hart van het land vormde zich een zoute binnenzee, die later Zuiderzee zou gaan heten. Daarna kregen de Waddeneilanden langzaam vorm, net als de ondiepe Waddenzee tussen de eilanden en het vasteland. Bij Texel is bovendien iets bijzonders aan de hand: eigenlijk zijn het twee aparte eilanden die in 1630 door de aanleg van een zanddijk met elkaar werden verbonden. Op oude landkaarten is dat nog goed te zien.
De hoofdroute slingert verder door Oudeschild en komt uit bij de brede hoofdstraat. Hier ga je rechtsaf en dan met een slinger naar de vissershaven achter de dijk.
B » C 8 km
Van de haven van Oudeschild naar Oosterend
Op vrijdag is het feest, want dan keert de Texelse vissersvloot terug in de haven van Oudeschild B . De overige dagen kun je op je gemak rondsnuffelen in de toeristenwinkels, een verse haring happen of inschepen voor een boottocht over de Waddenzee, bijvoorbeeld om zeehonden te spotten. De haven is in 1780 aangelegd. In de periode daarvoor wachtten
Hollandse handels- en oorlogsschepen voor de kust op gunstige weersomstandigheden om uit te varen. Intussen vulden ze op Texel de voorraad drinkwater aan. Dat water was ijzerhoudend en dus lang houdbaar. Over dit maritieme verleden
EEN JURK UIT DE 17DE EEUW
In een historisch-maritiem museum weet je ongeveer wat je kunt verwachten. Maar een jurk? Het is zelfs hét topstuk van Museum Kaap Skil in Oudeschild. Duikers vonden de chique japon in een 17de-eeuws scheepswrak voor de kust van Texel. Meestal vergaat textiel onder water, maar deze jurk is opvallend goed bewaard gebleven. En het is een waar pronkstuk: gemaakt van zijde, in een bonte mix van kleuren en met zilver bewerkt. Mogelijk was het een adellijke of zelfs koninklijke trouwjurk, want in het wrak werd ook een boekband gevonden met het wapen van het Engelse koningshuis. De zee neemt en de zee geeft (www.kaapskil.nl).
leer je meer in Museum Kaap Skil (zie kadertekst hierboven)
Aan de andere kant van de haven volg je het pad aan de buitenzijde van de machtige zeedijk. Aan de binnenzijde liggen verschillende putten waar klei is gewonnen voor de aanleg van de dijk.
Na circa 3 km ga je bij zo’n kleiput rechtsaf.
Aan het einde stuur je naar rechts en vervolg je de route buiten langs de dijk.
Na de toren met de toepasselijke naam
IJzeren Kaap steek je links de dijk over
Deze plassen zijn oude kleiputten waar klei werd gewonnen voor het versterken van de dijken.
en zigzag je landinwaarts richting het dorp Oosterend.
C » D 14,3 km
Van Oosterend naar De Koog
De route gaat langs het kleine centrum van Oosterend C . Maar sla hier zeker even rechtsaf voor een extra rondje rond de kerk, want dit is misschien wel het mooiste dorp van het eiland. En dat vooral dankzij de schilderachtige straatjes en eeuwenoude gevels.
Voorbij het dorp doorkruis je het verstilde hart van Texel: weilanden, bollenvelden, akkers en eenzame boerderijen vullen het decor. Aan de horizon wijst intussen een kerktoren de weg naar het volgende dorp: De Waal. Ook hier heerst rust en gemoedelijkheid. Enige ‘attractie’ is het kleinschalige erfgoedmuseum Waelstee, waar je honderd jaar terug in de tijd stapt (www. museumtexel.nl). De stenen sommeltjes voor de kerk zijn mysterieuze aardmannetjes die in het maanlicht rond de Sommeltjesberg dansen. Soms stelen ze ook
kostbaarheden uit de huizen, zoals elke Texelaar je kan vertellen. Maar overdag houden sommeltjes zich schuil, want bij zonlicht veranderen ze in steen – en hier ging het blijkbaar mis met de sommeltjes van De Waal…
Na wat bochtenwerk doorkruis je natuurgebied Waalenburg, een voormalige kweldergebied dat in 1654 definitief binnendijks kwam te liggen. Nu is het een nat vogelparadijs met kans op lepelaar, grutto, kluut en tureluur. In bezoekerscentrum De Marel van Natuurmonumenten leer je veel meer over deze rijke natuur.
Je volgt een stukje de drukke Nieuwlanderweg, dan sla je rechts af en even verderop volg je het Waalenburgerdijkje naar rechts. Je hebt weinig fantasie nodig om te beseffen dat dit een van de oudste dijkjes van Texel is, met wortels in de 14de eeuw. De kleine plassen duiden op dijkdoorbraken, waarna de herstelde dijk met een bocht rond het kolkgat werd gelegd.
Aan het einde ga je naar links en volg je de Ruigendijk. Vanaf nu verandert het landschap en krijg je zicht op de duinen
langs de westrand van Texel. Bordjes geven aan waar je een uitstapje naar het strand kunt maken.
Net voor De Koog doemt rechts aan de duinrand een ‘halve schuur’ op. Het is een schapenboet, zoals die vroeger overal in het landschap stonden. In de schuur werden werktuigen en voer voor de schapen bewaard. De opening zit altijd aan de afgeknotte noordoostkant, zodat schapen en boer voor de wind konden schuilen.
TEKSTENHarry Bunk
ONTWERP EN VORMGEVINGKeppie & Keppie
FOTOGRAFIEHarry Bunk
COVERBEELDENFRONTStella Dekker Fotografie
BACKboven: Harry Bunk
midden: Pixabay onder: Harry Bunk
CARTOGRAFIEPeter De Bock
Deze uitgave is met de grootste zorg samengesteld. Alle gegevens zijn zorgvuldig ter plekke gecontroleerd. Maar ze liggen niet voor eeuwig vast, daar kunnen de auteurs noch de uitgever iets aan doen. De redactie zal je evenwel dankbaar zijn wanneer je wijzigingen aan de beschreven route meedeelt.
ONS ADRES:
Knooppunter – Fietsboek Midden-Nederland
Uitgeverij Lannoo Kasteelstraat 97
B-8700, Tielt BELGIË
Uitgeverij Terra-Lannoo Postbus 23202
1100 DS Amsterdam Zuidoost NEDERLAND
Ontbreekt er een knooppuntbordje? Meld het dan via meldpuntroutes.nl.
© Uitgeverij Lannoo nv, Tielt, 2024
© 2024 Stichting Achterhoek Toerisme – zakelijk.achterhoek.nl/routebureau
© 2024 Routebureau Veluwe – routebureauveluwe.nl
© 2024 Toerisme Veluwe-Arnhem-Nijmegen – www.toerismevan.nl/visitarnhemnijmegen
© 2024 uit®waarde – www.uiterwaarde.nl/routebureau
© Routebureau Utrecht – routebureau-utrecht.nl
© Regio Gooi en Vechtstreek – www.routesingooivecht.nl
© Recreatie Noord-Holland – recreatienoordholland.nl
© VVV Texel – www.texel.net
© Recreatieschap Westfriesland – recreatieschapwestfriesland.nl
© VVV Noordwijk – noordwijkinfo.nl/bezoek-noordwijk/fietsen-wandelen
© VVV Wassenaar - www.wassenaar-voorschoten.info/nl/fietsroutes-wassenaar/
© OP Voorne Putten - www.opvoorneputten.nl/fietsroutes
© VVV Goeree-Overflakkee – visitgo.nl
© In Dordrecht – indordrecht.nl
© In de Krimpenerwaard – indekrimpenerwaard.nl/kom-doen/fietsen
© VVV Alblasserwaard – vvvalblasserwaard.nl
© Kinderdijk – kinderdijk.nl
© Het Groene Hart van Holland – www.groenehart.nl
© VVV Gouda – welkomingouda.nl
Deze uitgave bevat knooppuntendata die eigendom zijn diverse toeristische diensten en routebureaus (zie de lijst hierboven). De toeristische diensten en routebureaus zijn niet verantwoordelijk voor deze gids waarin de knooppuntendata hergebruikt worden, noch voor de wijze waarop ze worden hergebruikt.
D/2024/45/348 - NUR 501
ISBN 978-94-014-9142-6
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of op enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.