nieuws
noordwijkerhouts weekblad
dinsdag 25 november 2014
5
boLLeNPraat berlijn
T
oen vorige week herdacht werd dat 25 jaar geleden de muur in Berlijn viel, kwamen bij mij heel wat herinneringen aan die stad naar boven. Het was dit voorjaar 50 jaar geleden dat ik, samen met Jan van Veldhuizen, een winter in Berlijn werkte. We waren nog maar net uit de lange militaire dienst en een bevriende bollenexporteur zorgde voor een werkplek bij een bloemenkweker in het zuiden van de stad. Zo konden we een mondje Duits leren. Een spannende reis met een lange stop bij Helmstedt voor de passencontrole. Dan over de corridor, met aan beide kanten prikkeldraad, naar de familie Beier in Berlijn. Mevrouw had haar man in de oorlog verloren en was later hertrouwd met een vluchteling uit de Sudeten. In die tijd werd op een kwekerij nog van alles door elkaar geteeld; gerbera´s, Freiland rozen, tulpen en heel veel potplanten. Gestookt werd met olie, wat de grootste kostenpost was. De kassen waren niet geïsoleerd en het vroor er ´s winters pittig. Alle bloemen werden verkocht op de Grossmarkt, die toen nog uit golfplaten bestond. Iedere kweker bracht zijn eigen kacheltje mee. Om de beurt moesten we om drie uur uit de veren voor een lange rit door de nog stille stad naar de Friedrichstrasse, waar om vijf uur de markt begon.
auteur loes Mooijman heeft het eerste exemplaar van het boek ‘het langeveld; vóór en na de ruilverkaveling’ overhandigd aan schrijver donald nolet en de noordwijkse loco-burgemeester Van duyn. | Foto: Arthur ter Weeme
Ook het Langeveld heeft nu zijn eigen boek n Overhandiging eerste exemplaar 'Het Langeveld;
Op zondag waren we vrij en gingen de stad in. De metro bracht ons overal. Alleen naar het Oosten moesten we lopen. Via het beroemde Checkpoint Charlie. De Amerikanen lieten je zo door en, hoewel de Vopo´s niet onvriendelijk waren, namen ze toch de zondagskrant af. Die mochten ze zelf niet lezen, maar stopten hem in een verzegelde kist. Er was toen nog geen muur, wel overal prikkeldraad en nog heel veel ruïnes. Ook wachttorens pal naast ons bedrijf. De baas zei, als jullie de bewakers niet provoceren doen ze niets. Toen we toch sinaasappelschillen over het draad mikten, gingen er de volgende nacht stenen door de kas. Al met al een hele ervaring voor twee bollenjongens. Wel zijn we een paar keer teruggeweest. De stad is onherkenbaar veranderd, prikkeldraad en torens zijn verdwenen, ook het bedrijf is nu weg, opgeslokt door woningbouw. Aad van Ruiten.
vóór en na de ruilverkaveling'
boek n Het Langeveld was een gebied dat nog maar weinig in boeken was vastgelegd. Auteur Loes Mooijman bracht daar verandering en maakte een boek over het gebied dat loopt vanaf de Witte Raaf tot aan de Waterleidingduinen bij De Zilk. Zaterdag 22 november presenteerde zij het resultaat: ‘Het Langeveld; vóór en na de ruilverkaveling’. Het eerste exemplaar was voor schrijver Donald Nolet, die de thriller ‘Versleuteld’ schreef. Daarin speelt een technicus van het Duitse afluisterstation op het Langeveld een belangrijke, zij het onzichtbare, rol. Voor de overhandiging gaf Mooijman zelf een presentatie over de Duitse aanwezigheid
op het Langeveld. Met de titel ‘Een afluisterstation tussen boeren en kampeerders’ vertelde de auteur over één van de vele onderwerpen die in het ‘Langeveldboek’ aan de orde komt. En dat deed ze allemaal ook op een locatie die niet toevallig was: het Stayokay Hostel, vroeger de Duinark. Toen het economisch min-
der ging door verdroging van de grond, probeerden een aantal boeren met een kampeerboerderij iets bij te verdienen. Ook verschillende organisaties, zoals het Leidse Volkshuis, hadden zich in het Langeveld gevestigd. oude kaart
In ‘Het Langeveld; vóór en na de ruilverkaveling’ beschrijft Mooijman, samen met acht andere auteurs, in de 192 pagina’s tellende hardcover de historie van het Langeveld in woord én beeld. Na ruim twee jaar heeft de inwoonster van het Langeveld vijf hoofdstukken,
verdeeld in 16 subhoofdstukken, samegesteld, die de geschiedenis van deze plek op de grens van Noordwijk en Noordwijkerhout vertellen. Als ijkpunt nam ze de ruilverkaveling rond de jaren ‘60. Naar die onderlinge ruil van land deed Mooijman het nodige onderzoek en kwam onder andere een oude kaart op het spoor, getekend door de bekende Zilkse tekenaar Frans van den Berg. Die kaart was voor en na de boekpresentatie te bekijken. VirtueLe tour
Speciaal voor het boek is Mooijman ook in gesprek gegaan met
oud-bewoners van het gebied. De twee voormalig ‘Langevelders’ Nic Bakker en Siem Bouwmeester, woonachtig in Noordwijkerhout, vertellen over de jaren tussen 1930 en 1960. Aan de hand van hun vertelling krijgt de lezer een virtuele tour door het vroegere landschap, dat van ruig duingebied over ging in bollengrond. Er zijn al meer dan 300 boeken verkocht; wie er nog een voor de feestdagen wil hebben, moet er snel bij zijn. Bij Wagenaar&Van Halem en Van der Meer liggen inkijkexemplaren. Meer informatie is te vinden op www.hetlangeveld.weebly.com.
sPoreN VaN Vroeger
De hekpalen van boerderij Wassenaar Verleden en heden gaan hand in hand. daarom is het altijd leuk om te weten hoe iets is ontstaan en wie de mensen zijn die ons verleden levend houden. een keer in het de twee maanden vertelt de stichting genootschap oud de Zilck een bijzonder (historisch) verhaal. Langs de Zilkerduinweg tegenover de Wassenaarseweg staan twee hekpalen met wapenschilden. Sinds mensenheugenis stond daar een boerderij, op zeer oude kaarten al aangegeven met de naam Wassenaar. Totdat in 1962 de boerderij geheel door brand werd verwoest. De boerderij werd gesloopt en wat overbleef was een dienstwoning met stalruimte en de hekpalen met de wapenschilden bij het toegangspad. Geschiedenis Wanneer de oorspronkelijke hekpalen zijn geplaatst is niet met zekerheid te zeggen. Er bestaat een
foto van rond 1895 waarop de boerderij met hekpalen is afgebeeld. Het is wel zeker dat de boerderij eigendom is geweest van de familie van Wassenaer. De wapenschilden kunnen in verband staan met deze familie. De boerderij met landerijen was sinds de dood van C. Kerkvliet in 1939 bij testament eigendom van de H. Hartkerk. In het kerkarchief vonden wij een brief met uittreksel van 9 juli 1937 gestuurd aan de eigenaar C. Kerkvliet, met deze tekst: Omschrijving van het monument: Twee steenen hekpalen met wapenschilden staande vòòr de boerderij ‘Wassenaar’, Zilkerduinweg 11, kadas-
traal bekend als Sectie A. nr.1727 Eigenaar: Cornelis Kerkvliet landbouwer te Noordwijkerhout. Datum van advies der monumentencommissie: 20 mei 1937, nr.2435 Datum van het besluit van de burgemeester en wethouders: 1 juli 1937
zijn er plompverloren neergezet. Er is geen enkele uitleg bij gegeven en er is niets over de geschiedenis verteld. Weinig attent van het gemeentebestuur”.
Tot onze verrassing bleken hekpalen, in oorspronkelijke vorm, al sinds 1937 gemeentelijk monument te zijn. Na de brand in 1962 bleven de hekpalen nog enige jaren staan. Uiteindelijk zijn de gemetselde hekpalen gesloopt en de ornamenten opgeslagen.
Ruim dertig jaar later is in overleg met de gemeente een plan voor herbouw gemaakt. Aan de hand van oude foto’s zijn de afmetingen van de hekpalen bepaald en uiteindelijk is ingestemd met herplaatsing op de oorspronkelijke plaats. De plek waar in vroeger de boer met paard en wagen het terrein open afreed.
Terug naar oude plaats In 1974 kwamen de wapenschilden terug naar De Zilk. Op de hoek Breeland/Zilkerduinweg werden nieuwe hekpalen gemetseld waarin de wapenschilden werden vastgezet. Zowel afmetingen als uitvoering leken niet op de oorspronkelijke hekpalen. In een kranteninterview merkte een Zilker op: “Die palen
Zondag 15 april 2006 is de informatieplaat op de hekpalen van boerderij Wassenaar in De Zilk officieel onthuld door de kinderen Warmerdam, de laatste bewoners van de boerderij. Wij bijzonder blij dat onze actie die wij in 2002 hebben ingezet om de hekpalen op te knappen en terug te plaatsen op de oude plek uiteindelijk is geslaagd.
boerderij wassenaar met hekpalen en wapenschilden.
oud de Zilck, regenvlietweg 3, 2191 bb de Zilk info@ouddezilck.nl www.ouddezilck.nl