Hüseyin Çelik - Ali Suavi

Page 28

içerisinde, Paris'i terketmelerini istemiştir. Ali Suavi, Namık Kemal, Ziya Bey ve Agah Efendi ı 867 temmuz ayının başlarında Paris'ten ayrılarak Londra'ya gitmişlerdir. Bu sırada Mustafa Fazıl Paşa'nın kendisi ise Sultan'ı karşılamış, Avrupa'daki seyahatı boyunca kendi­ sine eşlik etmiş, lstanbul'a dönebilmek için Sultan'ın ye­ niden gönlünü kazanmaya çalışmıştır. lngiltere'nin lstanbul Büyükelçisi Henry Elliot'a göre İngiltere Ve­ liahtı, Galler Prensi'nin aracılığı ile Sultan, Mustafa Fazıl Paşa'yı affetmiş ve lstanbul'a gelmesine izin vermiştir.48

Sultan Abdulaziz'in yurda dönüşünden sonra, Mustafa Fazıl Paşa elindeki muhalefet gücünü elinde tutmak için Almanya'nın Frankfurt şehrine yakın Baden Baden kasa­ basında resmen Yeni Osmanlılar cemiyetini kurmuş ve cemiyetin 13 maddelik tüzüğünü toplantıya katılanlarla beraber kararlaştırmışlardır. Son derece basit olan tüzük Avrupa'daki çeşitli gaze­ telerde yayınlanmıştır. 49 Bu tüzüğe göre kurulan 'Jeune Turquie' cemiyetinin başkanı Mustafa Fazıl Paşa'dır. idare heyetinde ise Ziya Bey, Namık Kemal, Agah Efen­ di, Simon Deutch ve Polonyalı ihtilalci milliyetçi Wla­ dyslaw Plater görev almışlardır. Tüzüğe göre, kurulan Yeni Osmanlılar Cemiyeti. öncelikle Mustafa Fazıl paşa'nın Sultan'a Avrupa'dan yazıp gönderdiği mektupta­ ki 5 0 reformların gerçekleştirilmesi için çalışacaktır.

(48) P.R.O. F.O 78/207c, nr. 3 1 3. (49) Le Temps, 1 Haziran 1 876, Le Memorial Diplomatique. nr. 25, 1 876, S: 40.3, Dlplomatic Revlew, July 1 876, s. 1 59, 1 60. (50) Ali Suavi. zamanında ses getiren söz konusu mektubun M. Fazıl Paşa tarafından de!)ll, aslen ulahlı olup Fransa'da Tablettes d'un Spectatuer gazetesini yayınlayan Mr. Gregory Ganesco tarafından yazıldı!)ını iddia etmiştir. (Ulüm, nr. 1 8 ' Fazıliyye· s. 1 1 1 9) . Suavl'den Başka, Nord gazetesi de mektubun kötü şöhreti ile tanınan bir gazeteci tarafından yazıldı!)ını belirtmiştir ( Levent Herald, Apıil 1 6. 1 867, s: 1 ). Son olarak David Urquhart'ın gazetesi Dlplomatic Review da Paşa·nın Sultan'a gönderdi!li mektubun Mr. Ganesco tarafından yazıldı!)ına işaret etmiştir (July 1 876, s. 1 59). Mustafa Fazıl Paşa·nın Sultan·a yazcıı!lı mektubun tam metni için Bkz. Yeni Türk Ec;leblyatı Antolojisi, lst. 1 978. s. ı - 1 1 (Hazırlayan: Mehmet Kaplan, inci Enginün, Birol Emil).

14


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.
Hüseyin Çelik - Ali Suavi by Türkçü Betik - Issuu