Plateia 2310 25

Οι σημειώσεις ενός συγγραφέα, από τον Κώστα Μουρσελά

ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ

Ρώμη - Φλωρεντία

ΤΑΞΙΔΙ

Αφιέρωμα: Γιόζεφ Κουντέλκα

ΤΕΧΝΗ

Μουσική και Πολιτική στις Η.Π.Α.

ΜΟΥΣΙΚΗ

Συνέντευξη: Φώτης Μακρής

ΘΕΑΤΡΟ

Έρχονται και τις περιμένουμε

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

Δωρεάν!

«Έμμεση Δημοκρατία και άμεση κλεπτοκρατία», από τον Κλεάνθη Γρίβα

ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ

Συνέντευξη: Δημοσθένης Κούρτοβικ

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Συνέντευξη:

ΠΡΟΣΩΠΟ

ΔΙΜΗΝΙΑΙΟ

25

ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΤΗΣ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΝΟΗΣΗΣ

Κλειστόν σης

λόγω πτώχευ

ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ

002

Καθαρισμός Κτιρίων Διαχείριση Αναλωσίμων Τεχνικές Υπηρεσίες & Συντήρηση Κτιρίων Διαμόρφωση & Συντήρηση Κήπων Απεντομώσεις – Μυοκτονίες Βιομηχανικό Catering Υποστήριξη Γραφείου Εύρεση & Διαχείριση Ανθρωπίνου Δυναμικού Υπηρεσίες Ασφαλείας

Θρασυμάχου 14 104 42 Αθήνα Τηλ 210 27 05 600 Fax 210 27 23 625

Πειραιώς 163 & Εχελιδών 118 53 Αθήνα Τηλ 210 34 13 700 Fax 210 34 13 100

9ο χλμ Ε.Ο. Θεσ/νίκης - Ν. Μουδανιών 570 01 Θέρμη Θεσσαλονίκη Τηλ 2310 33 46 56 Fax 2310 33 47 28

Λαχαναγοράς 12 546 28 Θεσσαλονίκη Τηλ 2310 75 48 82 Fax 2310 75 48 85

www.gr.issworld.com

www.aspissecurity.gr

A WORLD OF SERVICE

Το περιοδικό Πλατεία 2310 κυκλοφορεί σε 15.000 αντίτυπα και διανέμεται δωρεάν.

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ Θεοδωρίδου Κ. & Σια Ο.Ε. (ΠΛΑΤΕΙΑ 2310) ΕΚΔΟΤΗΣ - ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ Θεοδωρίδου Κυριακή ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΚΤΗΣ Κερσανίδης Στράτος ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Θεοδώρου Αγγελική Ιωαννίδου Σύλια Καραχοτζίτη Δήμητρα Κενανίδου Μαρία Κλαυδιανός Νίκος Κουσιοπούλου Εύα Μητσακοπούλου Ευαγγελία Παπαχαραλάμπους-Φαεινός Μπάμπης Πουλημένη Σταυρούλα Χαϊνάς Κώστας “The Straights” ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Γρίβας Κλεάνθης Μουρσελάς Κώστας ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΙΝΗΜ/ΦΟΥ Κερσανίδης Στράτος ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ Παπαδημητρίου Σάκης ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Θεοδωρίδου Κυριακή ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Τηλ: 2310 49.39.38

2310 40.20.75 Fax: 2310 49.39.38 e-mail: plateia2310@hol.gr ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Σκέντος Θωμάς ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ The F Studio ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Two Yellow Feet adv ART DIRECTION Μαρινίδου Μάτα MONTAZ - FILMS ΕΚΤΥΠΩΣΗ - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ ΛΙΑΝΤΑΣ-ΣΑΝΔΡΗΣ

lairotidelairotidelairotidelairotide

001

Editorial

Το Παραμύθι… Υγροί και παγωμένοι περίπατοι, στην παραίσθηση της μνήμης κάποιων Χριστουγέννων μιας απολυμένης παιδικότητας.

- Τότε που στην ξυλόσομπα αφήνανε το άρωμά τους φλούδες από μανταρινένια όνειρα και το κρύο ήταν απλά και μόνο χειμωνιάτικο, χωρίς την υπερβολή που του αποδίδεται από τα κανάλια ειδήσεων.

- Τότε που τα παραμύθια είχαν την μαγεία της επιστροφής σε περιπλανώμενα οράματα και οδηγούσαν στο φωτισμένο καταφύγιο ενός άγριου δάσους και όχι στα μικροαστικά σπιτάκια της καταναλωτικής μας υστερίας.

- Η αλληγορία και ο συμβολισμός των παραμυθιών αναδεικνύουν την ομίχλη που απλώνεται στη ζωή μας, καθώς η υπερβολή που τη διακατέχει μας βοηθάει ολοένα και περισσότερο να νιώθουμε «χαμένοι» μέσα στο τσιμεντένιο δάσος που δημιουργήσαμε τόσο άσκοπα. Όμορφες πόλεις του Κόσμου, στολισμένοι δρόμοι και πλατείες, που λησμονήσαμε πÒς είναι να τους περπατάς ήρεμα και να αφουγκράζεσαι μέσα από τους τοίχους των παλιών διατηρητέων, την ανθρώπινη πορεία των οριζόντων της ιστορικής ματαιότητας.

- Η θλίψη αγκαλιάζει τους ζητιάνους στις γωνιές βιαστικά, καθώς μεταμορφώνονται στα αγαπημένα της παιδιά, δίνοντας τους απλόχερα τον ρόλο της παράτυπης απενοχοποίησης, που έφερε η εσωτερική μας ισοπέδωση. Γιατί δυστυχώς οι κοινωνίες που οικοδομήθηκαν από την ανθρώπινη ματαιοδοξια αισθάνονται πολιτισμένες επειδή έχουν εφεύρει συνειδητά ΤΑ ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ ΦΤΩΧΙΑΣ και δεν αισθάνονται ντροπή μεσα από την αλλαζονία τους για το κωμικοτραγικό γεγονός, οτι μπερδεύουνε αιώνες τώρα την ρατσιστική φιλανθρωπία τους με… τη κοινωνική δικαιοσύνη!!

- Περπατώντας στα καλντερίμια, ίσως συναντήσουμε τον «Άγιο Βασίλη», παγωμένο και ρακένδυτο να αναζητάει την σωματική μνήμη των χαμένων συναισθημάτων και να τον αποφύγουμε υπό τον φόβο της εγκληματικότητας. Ένας τραγικός μύθος που εισχώρησε στη ζωή μας μόνο για να μας περιγελάσει!!! Ψευδαίσθηση που ανανέωσε το αστείρευτο marketing επενδύοντας στο πιο θανατηφόρο των συναισθημάτων, τη μοναξιά.

- Έτσι μεγαλώνοντας, δυστυχώς μαθαίνεις να φυλάγεσαι από τα όμορφα παραμύθια και να συμφιλιώνεσαι με τους αληθινούς κινδύνους βιώνοντας την παρατεταμένη εικόνα του ανθρώπου που ΑΠΟΥΣΙΑΣΕ από τη ζωή του. Και αυτό γιατί ξέχασε να έχει παραμύθια… Οι συντελεστές του ΠΛΑΤΕΙΑ 2310 σας εύχονται ολόψυχα ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ. Κυριακή Θεοδωρίδου

www.plateia2310.grwww.plateia2310.grwww.plateia2310.gr Π Λ ΑΤ Ε Ι Α 2 3 1 0 • Σ Ο Φ Ο ΥΛ Η 1 2 , 5 4 6 4 6 Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η • Σ ΤΑ Δ Ι Ο Υ 2 4 , Α Θ Η Ν Α Τα άρθρα που δημοσιεύονται δεν εκφράζουν απαραίτητα την άποψη του εκδότη. Υλικό το οποίο αποστέλλεται στο περιοδικό χωρίς αίτημα επιστροφής, δεν επιστρέφεται.

002

Περιεχόμενα

ανεμόχειρεπανεμόχειρεπανεμόχει

004 UNTITLED » 006 ΆΡΘΡΟ » Η εξέγερση των αθλίων 008 ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ » Έμμεση «δημοκρατία» και άμεση κλεπτοκρατία.

012 ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ » Οι σημειώσεις ενός συγγραφέα.

016 ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ » Δημοσθένης Κούρτοβικ: Βλέπουμε ο ένας στον άλλον το είδωλο της δικής μας βαρβαρότητας.

022 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ » Όταν ο κόσμος έχει να δώσει έναν στίχο παραπάνω.

024 ΘΕΑΤΡΟ » ΦΩΤΗΣ ΜΑΚΡΗΣ: Ένας σύγχρονος Μαριβό, σε ένα νέο χώρο 030 ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ » ΓΙΟΖΕΦ ΚΟΥΝΤΕΛΚΑ: Αποτυπώνοντας την ιστορία της καθημερινότητας.

038 ΜΟΥΣΙΚΗ » Μουσική και Πολιτική στις Η.Π.Α.

042 ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ » Έρχονται και τις περιμένουμε… Προσεχώς στους κινηματογράφους.

050 ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ » Τα χριστούγεννα στα ψυχιατρεία. Είναι οι γιορτές για όλους; 054 ΠΡΟΣΩΠΟ » ΚΕΝ ΛΟΟΥΤΣ: Η ελπίδα βρίσκεται στην αντίσταση 060 ΨΥΧΟ-ΑΝΑΤΟΜΙΚΑ » Η μελαγχολία των γιορτών 064 ΦΕΣΤΙΒΑΛ » 49ο Φεστιβάλ κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 066 ΑΥΤΟΕΞΟΡΙΣΤΟΙ » Εξεγείρομαι, άρα υπάρχουμε 068 ΣΤΟ ΡΥΘΜΟ ΤΟΥ ΙΑΝΟΥ » Εκδηλώσεις 072 ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ » 076 ΆΓΝΩΣΤΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ » Το παραμύθι της αποπλάνησης ενός πωλητή βίων …Αγίων 078 ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΑ » My little black facebook!

082 ΜΗΠΩΣ ΕΙΜΑΣΤΕ ΚΡΕΤΙΝΟΙ; » Η κοινωνία αντιλαμβάνεται τη σημαντικότητα, ακριβώς όπως η τηλεόραση: με την πώληση 084 ΜΠΟΥΡΚΑ » 088 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ » Για να δούμε… τι θα δούμε.

094 ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ » Η ευρωπαϊκή διάσταση της παιδείας 096 ΧΡΗΣΙΜΑ-INFOS » Χρήσιμα τηλέφωνα και διευθύνσεις Θεάτρων και Κινηματογράφων της πόλης.

098 ΤΑΞΙΔΙ » Ρώμη-Φλωρεντία. Η «αιώνια πόλη» συναντά «το λίκνο της Αναγέννησης» 104 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ » Λιθάνθρακες και Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

110 ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ » Το περιοδικό θα το βρίσκετε.

112 ΕΠΙΛΟΓΟΣ » Κρισναμούρτι: Περί γένεσης των θρησκειών. «Καλύτερα να προσεύχεστε στο… νου σας. Η δύναμή του είναι απέραντη».

004

Untitled και ό,τι μας κατέβει «Βατοπέδι Α.Ε.» Λειτουργικές δαπάνες: 4 εκατ. ευρώ Καταθέσεις: 50 εκατ. ευρώ Εργασίες: 27 εκατ. ευρώ Κ.Π.Σ.: 42 εκατ. ευρώ Τώρα καταλαβαίνω, επιτέλους, το πρώτο συνθετικό της έννοιας, που μέχρι χθες φάνταζε κάπως μεταφυσική, Αγία Τράπεζα. Νίκος Κλαυδιανός

Ο υπνωτισμένος νομάρχης Δεν το κάνω εξ επί τούτου αλλά ο νομάρχης Ψωμιάδης, τείνει να γίνει ο καλύτερος πελάτης της στήλης! Ε, τι ήτανε αυτό που είπε για το Βατοπέδι! Κατέθεσε πως δεν άκουσε, δεν γνώριζε τίποτα. Χαμπάρι δεν πήρε για τα έγγραφα που κοινοποιούνταν στο γραφείο του. Εντάξει, εγώ καλός άνθρωπός είμαι τον πιστεύω. Αλλά κι αυτός, απάντηση ήταν τούτη που έδωσε όταν ρωτήθηκε: Και πως συνέβη αυτό νομάρχη μας; «Μας είχαν υπνωτίσει». Τι έγινε ρε παιδιά, γεμίσαμε φακίρηδες στη Σαλονίκη; Στράτος Κερσανίδης

…και η αιώνια παράγκα Αλλά όπως και να’ χει, εμείς εδώ στη Σαλόνικα δε φταίμε ποτέ και σε τίποτα. Οι κακοί είναι αλλού, κάπου εκεί… στο Νότο! Μάλιστα, αυτό είπε ο νομάρχης Ψωμιάδης. «Μην ψάχνετε στη Θεσσαλονίκη. Αν υπάρχει παράγκα, παρακράτος ψάξτε το στην Αθήνα»! Για μια ακόμη φορά η πόλη μας δια στόματος ενός εκ των εκπροσώπων της, αντιδρά με το αιώνιο σύνδρομο του αδικημένου βορά απέναντι στον πλούσιο νότο. Αλλά καλό θα είναι να κοιτάμε κάπου κάπου και την καμπούρα μας, καθότι παράγκες υπάρχουν παντού. Ακόμη και στο Άγιο Όρος, βοήθειά μας!!! Στράτος Κερσανίδης

Μάθημα νεοελληνικής γλώσσας… για να θυμούνται οι παλιότεροι και να μαθαίνουν οι νεότεροι! Πώς λέγεται κοινώς το ράσο; Φαρδομάνικο. Όνομα και πράγμα. Χωράει πολλούς τίτλους και ακόμα πιο πολλά στρέμματα (!), μονοκατοικίες, λιμνοθάλασσες και πλέον και 4000 σελίδες δικογραφίας! Παλιά, μοναστής ήταν «ο ζων εν μονή», δηλαδή ο μοναχός, ο ασκητής. Παλιά, και σε ελάχιστες εξαιρέσεις σήμερα, ο θάλαμος του μοναχού, το «σπίτι» του με άλλα λόγια, ήταν το κελί. Μήπως ήρθε η ώρα να βρουν τα κελιά που τους αρμόζουν και οι υπόλοιποι φαρδομάνικοι ρασοφόροι, πλέον των κανονικών ασκητών; Ευαγγελία Μητσακοπούλου

006

Άρθρο

ορθράορθράορθράορθράορθράορθράορθράορθ

του Στράτου Κερσανίδη, e-mail: strakersan@gmail.com, http://kersanidis.wordpress.com

Η εξέγερση των αθλίων Σε μερικές μέρες το 2008 μας αφήνει γεια και, ως είθισται, προσδοκούμε άπαντες τα καλύτερα να έρθουν την επόμενη χρονιά. Μακάρι έτσι να συμβεί, μόνο που η μέχρι τώρα πείρα δεν μου επιτρέπει να αισιοδοξώ. Ποιά ήταν τα σημαντικά που συνέβησαν το 2008; Με τη δύση του έτους είχαμε την εκλογή Ομπάμα στις ΗΠΑ, το ιερό σκάνδαλο του Βατοπεδίου, την παγκόσμια οικονομική κρίση. Δεν ξέρω τι να επιλέξω, αλλά αφήνω απέξω την κρίση επειδή αυτή θα μας απασχολήσει, ούτως ή άλλως, στο επόμενο διάστημα. Η κρίση είναι δομική κρίση του καπιταλιστικού συστήματος κι αν νομίζετε πως θα ξεμπερδέψουμε εύκολα, πλανάσθαι πλάνην οικτράν. Όσο για το Βατοπέδι και τον Ομπάμα, τι να πω; Έχουν γραφτεί και έχουν ακουσθεί τόσο πολλά, που δε νομίζω να έχω να προσθέσω κάτι ενδιαφέρον. Οπότε θα περιοριστώ στο θέμα που περίπου έθαψαν τα ΜΜΕ, καθότι ούτε γκλαμουριά διαθέτει, ούτε αίμα και σπέρμα, ούτε σκάνδαλα κι ατασθαλίες. Είναι η εξέγερση των αθλίων στις ελληνικές φυλακές, όχι μια εξέγερση συνηθισμένη με φωτιές, ομήρους και άλλα τέτοια θεαματικά που θα μπορούσαν να τροφοδοτήσουν επί μέρες με υλικό τους τηλεαρπάχτρες. Αλλά μια εξέγερση συντονισμένη η οποία ξεκίνησε με αποχή από το συσσίτιο και κατέληξε σε απεργία πείνας. Ήταν μία από τις μεγαλύτερες στιγμές της Αριστεράς, η οποία συντάχθηκε με τους καταραμένους που ζουν στοιβαγμένοι μέσα στα κελιά, έκανε το θέμα πολιτικό και κατέληξε με νίκη των κρατουμένων. Προσοχή! Νίκη δε σημαίνει ήττα της Πολιτείας, αλλά νίκη της δημοκρατίας και του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Τα αιτήματα δεν ήταν παράλογα, κάθε άλλο. Κι αυτός ήταν ένας από τους λόγους που ακόμη και η συντηρητική, πολλές φορές, ελληνική κοινωνία, κερδήθηκε και στάθηκε αλληλέγγυα στον αγώνα των φυλακισμένων.

Τα αιτήματα ήταν τέτοια που κανείς εχέφρων άνθρωπος δεν μπορούσε να απορρίψει. Ζητούσαν χώρο για να κοιμούνται, αφού οι πληρότητα των ελληνικών φυλακών αγγίζει περίπου το 150%! Ζητούσαν ιατρική φροντίδα σε συνεχή βάση, στοιχειώδη κάλυψη των κανόνων υγιεινής και μια σειρά από άλλα αιτήματα, που απλά έκαναν την έκτιση της ποινής, ανθρώπινη. Βασικό ήταν και το αίτημα της αποφυλάκισης των εξαρτημένων από ουσίες ατόμων και η ένταξή τους σε θεραπευτικά προγράμματα. Βέβαια ουδείς έχει την αυταπάτη πως το σωφρονιστικό σύστημα θα αλλάξει. Οπωσδήποτε θα γίνουν κάποιες διορθωτικές κινήσεις. Κι ακόμη, ίσως, καλυτερεύσουν οι συνθήκες κράτησης. Η ουσία όμως, του σωφρονιστικού συστήματος, που διέπεται από την αντίληψη της τιμωρίας και όχι του σωφρονισμού, θα χρειαστεί συνέχιση των αγώνων. Αγώνων όχι μόνο μέσα αλλά και έξω από τις φυλακές, όπως έγινε στην πρόσφατη απεργία πείνας. Εντάξει, κάποιοι θα μας πουν πως όλα αυτά είναι αστειότητες και πως το βασικό είναι να δημιουργήσουμε τέτοιες συνθήκες καθημερινότητας, ώστε να περιοριστεί το έγκλημα και η κοινωνία να σταματήσει να έχει την ανάγκη να χτίζει φυλακές. Καλά, και ποιος σας είπε πως διαφωνώ; Το ζήτημα είναι πως μέχρι να έρθει εκείνος ο κόσμος ο αγγελικά πλασμένος, κάτι θα πρέπει να κάνουμε. Ειδάλλως ούτε καλύτερες συνθήκες θα πετύχουμε αλλά ούτε κι ο κόσμος θα αλλάξει. Α, και κάτι τελευταίο προς τους μεγαλοσχήμονες των ΜΜΕ: πήρατε χαμπάρι βρε ζωντόβολα πως αυτή ήταν η μεγαλύτερη απεργία πείνας που έχει γίνει ποτέ παγκοσμίως; Φυσικά και το πήρατε αλλά κατά την προσφιλή σας τακτική το κάνατε γαργάρα. Άντε, και το 2009, καλύτερα!!!

008

Σχολιασμός

ςόμσαιλοχσςόμσαιλοχσςόμσαιλοχσςό

του Κλεάνθη Γρίβα

«δημοκρατία»

Έμμεση και άμεση κλεπτοκρατία «Είναι πουτάνας γιος, αλλά είναι δικός μας». Πρόεδρος Τρούμαν, για τον δικτάτορα της Νικαράγουας Σομόζα

Εξουσία ίσον διαφθορά Υπήρχε, υπάρχει ή θα μπορούσε να υπάρχει «έντιμη εξουσία»; Αναμφίβολα, όχι. Η εξουσία είναι πάντοτε ταυτόσημη με τη διαφθορά και ασκείται προς ίδιον όφελος των (κατά κανόνα, ανεπάγγελτων) επαγγελματιών πολιτικών που τη διαχειρίζονται. Από τα ομηρικά έπη μέχρι τις μέρες μας, η εξουσία εμφανίζεται συνώνυμη με την κατάχρηση και τη διαφθορά. Κι όσο πιο ισχυρή είναι η εξουσία τόσο πιο αχαλίνωτη είναι η κατάχρηση και η διαφθορά που εμπεριέχει. Στην «Οδύσσεια», η εξουσία είναι η μυθική Κίρκη που μεταμορφώνει τους λεγόμενους «πολιτικούς άνδρες», με τη μέθη της αρχομανίας («φάρμακα λυγρά») και τη δύναμη της υπεροχής («ράβδω πεπληγυία») σε χοίρους γρυλλίζοντες. (Κ. Σιμόπουλος: Η διαφθορά της εξουσίας, σ. 59). Κατά τον Αριστοτέλη, η πολιτική διαφθορά δεν είναι ιδιότητα του ατόμου, ένα φυσικό ελάττωμα, αλλά χαρακτηριστικό της εξουσίας, οποιασδήποτε εξουσίας, και παρεπόμενο των αξιωμάτων. (Πολιτικά, 1308b, 14) Κατά τον μεγάλο ανατόμο της εξουσίας Σέξπηρ: «Έχεις δει μαντρόσκυλο να γαυγίζει ζητιάνο και να τρέχει ο φουκαράς κι ο σκύλος να τον κυνηγάει; Ε, τότε είδες την επίσημη εικόνα της εξουσίας… Ντύσε το έγκλημα με χρυσό θώρακα και θα σπάσει η σκληρή λόγχη του νόμου χωρίς να τον πειράξει. Ντύσε το με κουρέλια, κι ένας τζουτζές με άχυρο θα τον τρυπήσει». (Σέξπηρ: Βασιλιάς Λιρ, πράξη Δ’) Κατά τον ποιητή Σέλεϊ, η εξουσία είναι σαν την πανούκλα «μολύνει οτιδήποτε αγγίζει».

Κατά τον Μπαλζάκ, «κάθε εξουσία είναι μια συνωμοσία διαρκείας». (Μπαλζάκ: Για την Αικατερίνη των Μεδίκων) Κατά τον Γάλλο συγγραφέα Ανρί ντε Μοντερλάν, «δεν υπάρχει εξουσία. Υπάρχει μόνο κατάχρηση εξουσίας και τίποτα άλλο». (Ο Καρδινάλιος της Ισπανίας, Γκαλιμάρ) Κατά τον Άγγλο πολιτικό και ιστορικό Έντουαρντ Ντάλμπεργκ, «ανάμεσα στις αιτίες που προκαλούν τον ξεπεσμό και τη διάβρωση των ατόμων, η εξουσία είναι η πιο διηνεκής και τελεσφόρα». Η εξουσία και η ηθική είναι έννοιες αλληλο-αποκλειόμενες με αποτέλεσμα τα πολιτικά αξιώματα να συνυφαίνονται με ένα διαρκές ανήθικο «δούναι και λαβείν».

Πολιτική Κατά τον Μαξ Βέμπερ, «πολιτική είναι ο αγώνας για την κατάκτηση ή τη διανομή της εξουσίας… για τη νομή των δημοσίων θέσεων». (Η πολιτική ως επάγγελμα). Ακριβώς, επειδή πρόκειται για «κατάκτηση», εκφράζεται με στρατιωτικούς όρους (προεκλογική εκστρατεία, εκλογική μάχη, μονομαχία, διαξιφισμοί, κ.α.), και διεξάγεται με πανούργα και δόλια μέσα (εξ’ ου και η χρήση των όρων πολιτικό παιχνίδι, κανόνες του παιχνιδιού, κ.α.). Κατά τον Πολ Βαλερί, «πολιτική είναι η τέχνη να εμποδίζεις τους ανθρώπους να ασχολούνται με ό,τι τους αφορά». (Tel Quel) Κατά τον Ανρί ντε Μοντερλάν, «η θρησκεία είναι η επονείδιστη αρρώστια της ανθρωπότητας, η πολιτική είναι ο καρκίνος της».

Πολιτικοί Κατά τον Μαξ Βέμπερ, «οι πολιτικοί διαγκωνίζονται για τη νομή της εξουσίας και, κυρίως, για την εξασφάλιση και επαύξηση του πλούτου τους, ορέγονται την εξουσία για το γόητρο

009

σςόμσαιλοχσςόμσαιλοχσςόμσαιλοχσςόμσαιλοχσςόμσαιλοχσ

010

Σχολιασμός

ςόμσαιλοχσςόμσαιλοχσςόμσαιλοχσςό

και τα λάφυρα που συνεπάγεται η κατοχή της και εντάσσονται σε δύο κατηγορίες: Σ’ αυτούς (τους λίγους) που ζουν για την πολιτική και σ’ αυτούς (τους πολλούς) που ζουν από την πολιτική, ανάγοντάς την σε επάγγελμα και πηγή πλούτου». (Η πολιτική ως επάγγελμα). Αυτό σημαίνει ότι η πολιτική ασκεί έλξη σε μια ορισμένη κατηγορία ανθρώπων οι οποίοι είναι, κατά κανόνα, ανεπάγγελτοι, ατάλαντοι και ανίκανοι για κάποια δημιουργική βιοποριστική δραστηριότητα, και οι οποίοι προσκολλώνται στην εξουσία αποκλειστικά και μόνο εξαιτίας των προνομίων που συνεπάγεται η διαχείριση της. Πρόκειται για την παρασιτική τάξη των επαγγελματιών πολιτικών που είναι ειδικοί του τίποτα. Οι επαγγελματίες πολιτικοί στερούμενοι ήθους, μπορούν (άνευ αναστολών, ηθικών ή άλλων): - Nα υπονομεύουν την κοινωνία, να περιστέλλουν τις ελευθερίες της, να αναιρούν τα δικαιώματά της.

- Nα διατυπώνουν υποσχέσεις (πάντοτε ανεκπλήρωτες).

- Nα εφαρμόζουν πρακτικές (πάντοτε αποτελεσματικές) για την προάσπιση των συμφερόντων και τη διεύρυνση των προνομίων τους.

- Nα εκφέρουν ανατριχιαστικές ρήσεις του τύπου «ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό». (Σύμφωνα μ’ αυτή την ιδιότυπη αντίληψη -που είναι απολύτως χαρακτηριστική και αποκαλυπτική της ποιότητας των ατόμων που την ασπάζονται- οι χιτλερικοί ρατσιστικοί νόμοι της Νυρεμβέργης, για παράδειγμα, που ήταν καθ’ όλα «νόμιμοι», ήταν και καθ’ όλα… ηθικοί).

O Αριστοφάνης γράφει ότι «το να κυβερνάς ένα λαό, δεν είναι δουλειά ανθρώπου τίμιου και πεπαιδευμένου αλλά αγράμματου και αχρείου» (Ιππής, στ. 191-3) Ο Ανατόλ Φρανς έκφραζε την αποστροφή του για τους πολιτικούς, δηλώνοντας: «Δεν είμαι τόσο ατάλαντος ώστε να ασχοληθώ με την πολιτική».

011

σςόμσαιλοχσςόμσαιλοχσςόμσαιλοχσςόμσαιλοχσςόμσαιλοχσ

Ο Αντρέ Μαλρό, ομοίως: «Κανένας δεν ασχολείται με την πολιτική έχοντας ως γνώμονα την ηθική» (L’ Espoir). Η σύγκρουση μεταξύ των πολιτικών δεν γίνεται για ιδέες και προγράμματα αλλά για την ιδιωτική και κομματική λαφυραγωγία. Ο Ροΐδης γράφει ότι οι αρχηγοί των κομμάτων θεωρούν τον τόπο «ως δορύκτητον χωράφιον προωρισμένο εις αποκλειστική βοσκή της αγέλης των». (Ασμοδαίος, Πολιτικό Δελτίο) Η ενιαία συντεχνία των επαγγελματιών πολιτικών απαρτίζεται από τη συμπολίτευση και την αντιπολίτευση που ευθυγραμμίζονται απολύτως όταν κινδυνεύουν τα συμφέροντά τους ή όταν πρόκειται να διασφαλιστούν συντεχνιακά οφέλη. Ο ρήτορας Δείναρχος (4ος-3ος αιώνας) καταγγέλλει ότι «οι πολιτικοί στις συνελεύσεις χτυπιούνται άγρια μεταξύ τους αλλά στο παρασκήνιο είναι ενωμένοι». Ο Ανατόλ Φρανς αποφαίνεται ότι «η αντιπολίτευση αποτελεί κάκιστο σχολείο για το δημόσιο βίο. Οι πολιτικοί που εκπαιδεύονται σ’ αυτό το σχολείο, υιοθετούν αντιλήψεις εντελώς αντίθετες απ’ αυτές που πρέσβευαν πριν». Συνεπώς, οι επαγγελματίες πολιτικοί συνθέτουν μια κατηγορία ικανών τυμβωρύχων και νεκροθαφτών που είναι άξιοι του μισθού τους και της νοημοσύνης μας.

Πολίτης και δημοκρατία Πολίτης, όπως προσδιορίζεται από τον Αριστοτέλη, είναι εκείνος που «μετέχει κρίσεως και αρχής». (Πολιτικά, ΙΙΙ) «Μετέχω στην κρίση σημαίνει ότι συμμετέχω άμεσα στην δικαστική εξουσία και την απονομή της δικαιοσύνης και μετέχω στην αρχή σημαίνει ότι συμμετέχω άμεσα στην κυβερνητική εξουσία» (Κ. Καστοριάδης, Η αρχαία Ελληνική δημοκρατία, σ. 16).

012

Σχολιασμός

ςόμσαιλοχσςόμσαιλοχσςόμσαιλοχσςό

Ο δήμος υποδηλώνει ένα ειδικό τρόπο οργάνωσης της πολιτικής ζωής της πόλεως η οποία ορίζεται ως ένα σύνολο ελεύθερων πολιτών που αποφασίζουν, όπως προκύπτει από τη χρήση του «έδοξεν τη βουλή και τω δήμω» στο τυπικό όλων των δημοσίων εγγράφων. «Ο δήμος είναι κύριος των πάντων, και τα πάντα διοικεί με τα ψηφίσματα και με τα δικαστήρια όπου ο ίδιος κατέχει την εξουσία» (Αριστοτέλης, Αθηναίων Πολιτεία) και ασκεί την εξουσία ως άμεση δημοκρατία, δηλαδή την ασκεί απευθείας ο ίδιος χωρίς «αντιπροσώπους». Μια τέτοια πολιτική κοινότητα, ακριβώς επειδή αντλούσε τη νομιμοποίησή της από τον εαυτό της και μόνο, μπορούσε να υφίσταται μέσα από μια διεργασία διαρκούς αυτοθέσμισης, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορούσε να έχει μια συγκεκριμένη τελική πολιτική μορφή η οποία διαμορφώθηκε μια για πάντα αλλά να βρίσκεται σε μια συνεχή αυτοδημιουργία και αναδημιουργία, συγχρόνως. Γιατί «η αυτοθέσμιση δεν είναι κατάσταση, είναι διαδικασία που εκφράζεται ως δραστηριότητα μεταβολής των “βασικών”, “καταστατικών” και “συνταγματικών” νόμων (δηλαδή, της πολιτείας) και των άλλων θεσμών, όχι όλων συλλήβδην και ταυτοχρόνως αλλά σταδιακά, σύμφωνα με τις ανάγκες και τις περιστάσεις». (Κ. Καστοριάδης, ο.π.) Μέσα από μια μακραίωνη πορεία, ο Δήμος: Από θεσμός που εξέφραζε ένα σύνολο πολιτών οι οποίοι αποφασίζουν και νομοθετούν άμεσα, μεταμορφώθηκε σε μια αποκρουστική καρικατούρα του προηγούμενου εαυτού του, την έμμεση «δημοκρατία» (θεσμό που εκφράζει ένα σύνολο υπηκόων οι οποίοι μεταβιβάζουν σε κάποιον άλλο το δικαίωμα να αποφασίζει και να νομοθετεί εξ’ ονόματος τους και εναντίον τους).

www.twoyellowfeet.gr

σαιλοχσςόμσαιλοχσςόμσαιλοχσςό

Από τρόπος συγκρότησης μιας κοινότητας ελεύθερων πολιτών (που ήταν «αυτόνομη, αυτοδίκαιη και αυτοτελής» και στηριζόταν στο απαραβίαστο δικαίωμα να αποφασίζουν άμεσα εκείνοι που την ενσάρκωναν), μετασχηματίστηκε σε έναν, ήσσονος σημασίας, γραφειοκρατικό θεσμό που εδράζεται σε μια δουλική σχέση με την κρατική εξουσία, στο πλαίσιο της οποίας ο πρώην ελεύθερος πολίτης μπορεί να υφίσταται μόνο ως δουλοπρεπής υπήκοος. Με βάση αυτό το θεμελιώδες στοιχείο, η έμμεση δήθεν «δημοκρατία» αποτελεί πλήρη αναίρεση και ριζική άρνηση της δημοκρατίας: Η δημοκρατία ή είναι άμεση ή δεν είναι δημοκρατία. Κι ακριβώς, προκειμένου να επικαλυφθεί ο άκρως ολιγαρχικός χαρακτήρας της έμμεσης δήθεν «δημοκρατίας», εφευρέθηκε το τελετουργικό της αναγωγής του υπηκόου σε δήθεν «πολίτη» για μια μέρα κάθε τέσσερα χρόνια, μέσω του οποίου απλώς επικυρώνεται δημοσίως η εν λευκώ εξουσιοδότηση των υπηκόων στους επαγγελματίες πολιτικούς να αποφασίζουν για την καλύτερη δυνατή διαχείριση των ευτελών συμφερόντων και των εξευτελιστικών προνομίων τους. Και οι υπήκοοι -επιλήσμονες της ιστορικής διδαχής σύμφωνα με την οποία «πίσω από κάθε σωτήρα βαδίζει ένας δήμιος» (Σάμιουελ Τζόνσον)- σπεύδουν να παραχωρούν σε τακτά διαστήματα στους εξουσιοφρενείς επαγγελματίες πολιτικούς μια εν λευκώ εξουσιοδότηση, η οποία τους επιτρέπει να διευρύνουν αενάως τα υλικά τους συμφέροντα και τα προνόμιά τους και να επιλύουν με επίπλαστο τρόπο τα πλείστα όσα (αν)επαγγελματικά, οικονομικά, κοινωνικά, ψυχολογικά και σεξουαλικά τους προβλήματά.

“αγορα” Ο Υ Ζ Ε Ρ Ι

Το αυθεντικό ουζερί της πόλης!

~~ Καποδιστρίου 5, Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310 532.428

014

Το εργαστήρι

ιρήτσαγρεοτιρήτσαγρεοτιρήτσαγρε

ο Κώστας Μουρσελάς και οι σημειώσεις από το εργαστήρι ενός συγγραφέα

Λυτρωτικές Αποδράσεις Όπου το περιβάλλον είναι αυστηρό, όπου οι συνθήκες ζωής είναι περιοριστικές και μίζερες, όπου βασιλεύει το απαγορευμένο και μια αφυδατωμένη λογική, εκεί θα αναπτυχθούν τα πάθη, από εκεί είναι που οι άνθρωποι πετούν ν’ αποδράσουν. Μπορεί οι περιορισμοί και οι απαγορεύσεις να προέρχονται από τον συντηρητισμό ή από τη στενοκεφαλιά των ανθρώπων, μπορεί και από παντός είδους ταμπού και κόμπλεξ ή και από αναχρονιστικές αντιλήψεις πάνω στα ανθρώπινα ίσως και από τη μιζέρια που δημιουργούν οι οικονομικές συνθήκες ή και η έλλειψη καλλιέργειας. Μπορεί, αλλά αυτό καθόλου δεν μειώνει την ανάγκη απόδρασης. Αν σε όλα αυτά προσθέσουμε και το ανικανοποίητο που κατατρώει την ψυχή μας, τον φόβο μας για τον άλλον, ένα ρουτινιάρικο επάγγελμα που μας καταθλίβει, την έλλειψη εμπιστοσύνης αλλά και την καθημερινότητα όταν δεν μας προσφέρει διεξόδους, τότε θα καταλάβουμε καλύτερα γιατί μέσα σε αυτές τις συνθήκες, μέσα σε αυτή την αποπνικτική ατμόσφαιρα, μέσα σε αυτές τις καταστάσεις ο άνθρωπος, για να ικανοποιήσει τα πάθη του, για να ολοκληρώσει τη ζωή του, για να καλύψει το κενό, εν ολίγοις το έλλειμμα ζωής και

απόλαυσης πολλές φορές υπερβαίνει τα όρια ή φτάνει στα όρια επιχειρώντας επιτέλους και την λυτρωτική του απόδραση, την υπέρβαση. Τις πιο πολλές φορές όμως, οι πιο πολλοί, δεν θα αποδράσουν αλλά θα υποκύψουν και θα συμφιλιωθούν με την μοίρα τους, και το πιθανότερο θα πνιγούν μέσα στις ανακυκλούμενες παθολογικές καταστάσεις που ζουν, για να καταλήξουν, στο τέλος, να είναι άλλη μια κλινική περίπτωση, με όλες τις συνέπειες που μας τροφοδοτεί η λέξη «κλινική», άλλη μια θλιβερή ιστορία χωρίς ελπίδα αλλαγής, άλλη μια περίπτωση ανθρώπων που δεν πέθαναν, αλλά που ζουν σαν πεθαμένοι.

Υπερβάσεις Ας μην ξεχνάμε ότι και στη ζωή του ο άνθρωπος θα πλησιάσει την ευτυχία μόνο όταν έχει την τόλμη να υπερβεί κάποιο όριο, όταν κάνει αιφνιδίως - και όχι τόσο προγραμματισμένα πράγματα, που ένα λεπτό πριν θα τα θεωρούσε αδιανόητα, όταν δηλαδή ξεπερνά τα σύνορα που

ύπουλα του έχουν βάλει: ή οι άλλοι ή η ίδια η ζωή του. Σίγουρα τα σύνορά μας είναι πολύ πιο πέρα, από εκεί που νομίζουμε ότι είναι, αλλά εμείς είτε από φόβους και ανασφάλειες, είτε από αβεβαιότητες και συντηρητισμό, τα τοποθετήσαμε εκεί που τα τοποθετήσαμε με τα ίδια μας τα χέρια, ή με τη δική μας συναίνεση. Μπορεί, παραδείγματος χάρη, να μην μας γεμίζει πια το σπίτι μας, ο γάμος μας, η δουλειά μας, μια φιλία, αλλά ο φόβος του αγνώστου, ο φόβος να χάσουμε τα κεκτημένα ή τις ευκολίες μας, αλλά και την ησυχία μας, μας κρατά δέσμιους και δεν μας αφήνει να τολμήσουμε μια ηρωική έξοδο, μια πράξη, πέρα από τα χαραγμένα όρια. Το σίγουρο είναι πως, αν τολμήσουμε να μετακινήσουμε αυτά τα σύνορα, αυτά τα όρια, θα δούμε πως κάτι έχουμε κερδίσει, πως έχουμε διαφυλάξει σοβαρότερα πράγματα και συνήθως με πολύ μικρότερο τίμημα από αυτό που νομίζαμε ότι θα πληρώναμε. Το να ζούμε μέσα στα όρια, όσα οφέλη και αν μας προσφέρει, δεν

015

ρήτσαγρεοτιρήτσαγρεοτιρήτσαγρεοτιρήτσαγρεοτιρήτσαγρεοτ

είναι βέβαιο ότι θα θεωρήσουμε ποτέ ευτυχισμένο τον εαυτό μας, επειδή ακριβώς έζησε μέσα στις προδιαγραφές. Ακριβώς, αυτό που συμβαίνει στη ζωή, ή μάλλον αυτό που δεν συμβαίνει, έρχεται η τέχνη και το κάνει να συμβαίνει, δηλαδή το οικειοποιείται, το κάνει θέμα της, το εντοπίζει και το προβάλλει, γιατί οι συγγραφείς λίγο πολύ, εκεί συνήθως επικεντρώνουν το ενδιαφέρον τους, μια και το θεωρούν στοιχείο δυστυχίας - ή ευτυχίας- εκεί εν τέλει αποβλέπουν, στο να μας πείσουν ότι δεν βλάπτει και τόσο αυτή η μετακίνηση των ορίων, ότι δεν βλάπτει - καθόλου μάλιστα - να εξαντλούμε τις δυνατότητες που μας προσφέρει η ζωή.

Παιχνίδια της μνήμης Στη μνήμη μας συνυπάρχει το παλιό και το νέο, το χθες και το σήμερα. Ανάλογα με το τι την κινητοποιεί, και σε τι συνθήκες ζούμε, ανάλογα με το τι είναι αυτό που μας αναγκάζει να θυμηθούμε κάτι, ανάλογα με τη βαρύτητα

016

Το εργαστήρι

του δηλαδή, θα είναι και το πόσο μακριά προς τα πίσω θα μας πάει. Αυτό σημαίνει ότι διαφορετικές εποχές, διαφορετικοί χρόνοι, διαφορετικοί πολιτισμοί, μπορεί κάλλιστα να συνυπάρξουν στην ίδια γειτονιά, την ίδια στιγμή και όχι μόνο στην ίδια γειτονιά αλλά και στη μνήμη μας, γιατί η μνήμη συνδέει και μεταφέρει τα πάντα, από τα πιο ετερόκλητα μέχρι και τα πιο όμοια, από τα πιο μακρινά μέχρι και τα πιο κοντινά, και μάλιστα ερήμην μας. Αν τώρα σε όλα αυτά προσθέσουμε και τη διαφορετικότητα των ανθρώπων, το πόσο διαφορετικοί είναι δηλαδή, εύκολα θα εξηγήσουμε και το

ιρήτσαγρεοτιρήτσαγρεοτιρήτσαγρε

πόσο διαφορετικά αντιδρούν και το πόσο είναι δικαιολογημένο να συνυπάρχει, την ίδια στιγμή, στον ίδιο χώρο - ή και σε διαφορετικούς χώρους - η παλιά νοοτροπία σκέψης με την καινούρια, ακόμα και η διαφοροποιημένη χρήση της γλώσσας από τους διαφορετικούς ανθρώπους, καθώς θα συνυπάρχει ο εξελιγμένος άνθρωπος με τον οπισθοδρομικό. Δηλαδή το άλλοτε με το τώρα, το παλιό με το νέο. Ο χρόνος, σε αυτές τις περιπτώσεις, διαφοροποιείται και κατά συνέπεια έχει άλλη βαρύτητα για τον εικοσάρη και άλλη για τον εβδομηντάρη, δεν μετράει το

ίδιο, αν και ημερολογιακά είναι ο ίδιος. Θέλω να πω ότι αυτή η διαφορά, του πώς δηλαδή λειτουργεί για τον καθέναν μας ο χρόνος, διαφοροποιεί και τις συμπεριφορές και τις αντιδράσεις πχ των ηρώων ενός βιβλίου, πέρα από την χαρακτηρολογική διαφορετικότητα και μοναδικότητά τους. Έτσι ίσως θα μπορέσουμε να εξηγήσουμε καλύτερα και το πως γίνεται, ένας άνθρωπος, που μοιάζει να ζει σε μια άλλη εποχή εν τούτοις να ζει στο τώρα, στο παρόν, δίπλα μας να είναι και να μην είναι δηλαδή ένας σύγχρονός μας.

018

Λογοτεχνία

αίνχετογολαίνχετογολαίνχετογολαίνχ

η συνέντευξη δόθηκε στην Εύα Κουσιοπούλου

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ

ΚΟΥΡΤΟΒΙΚ

Βλέπουμε ο ένας στον άλλον το είδωλο της δικής μας βαρβαρότητας

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα δείγματα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνικής παραγωγής, ένα από τα δέκα ελληνικά μυθιστορήματα που είναι υποψήφια για το «Βραβείο αναγνωστών 2008», αλλά κυρίως ένα βιβλίο που «σηκώνει συζήτηση» για τα θέματα που θίγει είναι το πέμπτο βιβλίο του Δημοσθένη Κούρτοβικ «Τι ζητούν οι βάρβαροι». Η σχέση λογοτεχνίας-ιστορίας, οι λογοτεχνικοί διαγωνισμοί και τα βραβεία, οι κριτικές επιτροπές των οποίων τα μέλη… συχνά δε διαβάζουν τα βιβλία που κρίνουν, οι σχέσεις των κρατών, η ιστορική μνήμη και, η σημαντικότερη όλων, ιστορική αλήθεια πράγματα τα οποία μπορούν να αποτελέσουν αφορμή για γόνιμες συζητήσεις. Ο συγγραφέας δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στη χρήση της γλώσσας αλλά και στις κοινές παραδόσεις των Βαλκανίων. Στο μυθιστόρημα συνδυάζονται με επιτυχία διάφορα λογοτεχνικά είδη, αλλά και η φαντασία με την πραγματικότητα. Το αξιοσημείωτο όμως είναι ότι χωρίς ποτέ η ατμόσφαιρα του βιβλίου να είναι καθησυχαστική, ο συγγραφέας μένει μακριά από τις έριδες που διχάζουν χρόνια τώρα τους Βαλκάνιους και πηγάζουν από τη διαφορετική ερμηνεία της Ιστορίας. Για όλα αυτά αλλά και για άλλα, ο Δημοσθένης Κούρτοβικ μίλησε στο «Πλατεία». Ποιο ήταν το ζητούμενο για σάς κατά τη συγγραφή του «Τι ζητούν οι βάρβαροι»; Να φωτίσετε τα γεγονότα ή να θέσετε ερωτήματα γύρω από τη χρήση της Ιστορίας, σε μια μεταβατική περίοδο, όπως αυτή που διανύουμε; Δεν είμαι ιστορικός και ο σκοπός μου δεν ήταν να φωτίσω τα γεγονότα, με την έννοια του τι συνέβη πραγματικά. Επίσης, η χρήση της Ιστορίας σύμφωνα με τις ευαισθησίες και τις συναισθηματικές ανάγκες κάθε έθνους είναι ένα από τα μοτίβα του μυθιστορήματός μου, όχι όμως το μόνο ούτε το κύριο. Άλλωστε, οι πρωταγωνιστές του μυθιστορήματος είναι καλοπροαίρετοι και πιστεύουν ειλικρινά πως έχουν ξεπεράσει τα εθνικιστικά πάθη και τις προκαταλήψεις. Στην

Βλέπουμε ο ένας στον άλλον το είδωλο της δικής μας βαρβαρότητας

019

μυοπέλΒ ολλά νοτσ ςανέ ο λωδίε οτ ήκιδ ςητ αμ ατητόραβραβ μυοπέλΒ

ογολαίνχετογολαίνχετογολαίνχετογολαίνχετογολαίνχετογολ

πορεία, βέβαια, διαπιστώνουμε ότι είναι δέσμιοι της προσωπικής ιστορίας τους, που είναι σε μεγάλο βαθμό η νεότερη ιστορία των χωρών τους και η σύγχρονη θέση των Βαλκανίων στον κόσμο. Θα έλεγα ότι το βαθύτερο μοτίβο του βιβλίου είναι η σύγκρουση ανάμεσα σε αυτό που νομίζουμε πως είμαστε και σε αυτό που πραγματικά είμαστε και που περιλαμβάνει πολλά στοιχεία που απορρίπτουμε ως ξένα. Οι διαφορές της Ελλάδας με την Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, δηλαδή το Σκοπιανό, κυριαρχεί ανάμεσα στα αποκαλούμενα εθνικά θέματα και αυτό κάνει το βιβλίο σας ακόμη πιο επίκαιρο. Είναι αναπόφευκτο λοιπόν το ερώτημα: πώς κρίνετε τις εξελίξεις στο θέμα αυτό; Εμείς οι Έλληνες διαμορφώσαμε την εθνική μας συνείδηση τουλάχιστον έναν αιώνα πριν από τους Σλαβομακεδόνες. Η πορεία του «Σκοπιανού», όπως το αποκαλείτε, τα τελευταία 17 χρόνια αναδεικνύει αυτή τη διαφορά ιστορικής φάσης: ενώ εμείς περάσαμε από τον εθνικιστικό παροξυσμό σε μια σχετικά λογική και ρεαλιστική στάση, οι γείτονές μας ακολούθησαν την ακριβώς αντίθετη διαδρομή. Γιατί στο μεταξύ έχουν έρθει εκεί στα πράγματα γενιές που δεν γαλουχήθηκαν με το πνεύμα μιας οικουμενικής, ανεκτικής στον πολυεθνοτισμό ιδεολογίας, όπως ήταν ο γιουγκοσλαβικός κομμουνισμός (και, αρχικά, η ιδεολογία της Ελληνικής Επανάστασης). Είναι γενιές που χρειάζονται επιτακτικά μύθους για να παγιώσουν τη λίγο πολύ ρευστή, επισφαλή ακόμα εθνική τους ταυτότητα. Όσο πιο ανασφαλείς αισθάνονται, τόσο πιο εξωφρενικούς μύθους θα καλλιεργούν και τόσο φανατικότερα θα αγκιστρώνονται σε αυτούς.

Οι ευρωπαίοι θεωρούν τους Βαλκάνιους εκνευριστικούς, όπως η δημοσιογράφος του «ΑRTE» στο βιβλίο σας, ίσως ακόμη και … βάρβαρους. Το ίδιο άκουσα έκπληκτη πρόσφατα να δηλώνει ένα γκρουπ Ελλήνων που επέστρεψαν από μία εκδρομή στη Βουλγαρία, για τους γείτονες. Βάρβαροι είναι ή ακατέργαστοι; Και εμείς οι Έλληνες πόσο πολιτισμένοι είμαστε; Οι βαλκανικοί λαοί χωρίζονται από βαθιές ιστορικές αντιπαλότητες, αλλά σκέφτονται και αισθάνονται με πολύ παρόμοιο τρόπο, γιατί μοιράζονται το ίδιο πολιτισμικό υπόστρωμα. Γι’ αυτό βλέπουν ο ένας στον άλλο το είδωλο της δικής τους «βαρβαρότητας». Μόνο που αυτό το είδωλο εμφανίζεται σαν κάτι ξένο προς τους ίδιους, άρα μπορούν ευκολότερα να το απορρίψουν. Πριν από μερικά χρόνια, στη Βουλγαρία, παρακολούθησα τη συζήτηση δύο συμπαθέστατων

μυοπέλΒ ο ολλά νοτσ ςανέ ο ςατητόραβραβ

λΒ

020

Λογοτεχνία

Βλέ

αίνχετογολαίνχετογολαίνχετογολαίνχ

βαρβαρότητας ο ένας στον άλλον ο Βλέπουμε κατά τα άλλα Βουλγάρων, που υποστήριζαν ότι οι σημαντικότερες εφευρέσεις του εικοστού αιώνα έγιναν από Βούλγαρους και ότι οι Βούλγαροι θα κυριαρχούσαν στον κόσμο, αν τους άφηναν οι Μεγάλες Δυνάμεις. Μου ήρθε να βάλω τα γέλια, ξαφνικά όμως θυμήθηκα ότι τα ίδια ακριβώς λέμε κι εμείς. Τελικά τι ζητούν οι βάρβαροι; Να εκπολιτιστούν; Να ακουστούν; Να μην ξεχάσουν οι μελλοντικές γενιές; Ή να επιβιώσουν; Βάρβαροι στο βιβλίο μου δεν είναι μόνον «οι άλλοι», οι ξένοι και απειλητικοί γείτονες, αλλά και το μέρος του εαυτού μας που έχουμε κοινό με αυτούς τους άλλους. Ο κεντρικός ήρωας του μυθιστορήματος, ο Χρυσικός, συμφιλιώνεται σταδιακά με αυτό το κομμάτι, αλλά με τρόπο που αφήνει ανοιχτό το ερώτημα αν πρόκειται για ένα καινούργιο, ευοίωνο ξεκίνημα ή για παραίτηση. Οι «βάρβαροι» αντιπροσωπεύουν μια βαθύτερη και αμφίσημη αλήθεια, που δεν μπορούμε να αγνοήσουμε ή να σπρώξουμε κάτω από το χαλί του «εκπολιτισμού». Μερικά στοιχεία της «βαλκανικής βαρβαρότητας» είναι άλλωστε γοητευτικά και θα ευχόμουν να μη χαθούν, σαν τίμημα για τον εξευρωπαϊσμό.

Βλέπουμε βαρβαρότητας μας της δικής το είδωλο ο ένας στον άλλον Βλέπουμε Πόσο σημαντική είναι η δημιουργία και η διατήρηση της εθνικής συνείδησης; Το ζήτημα της εθνικής συνείδησης δεν πρέπει να συγχέεται με το ζήτημα της συλλογικής συνείδησης. Το αίσθημα του «ανήκειν» σε μια κοινότητα με διακριτά χαρακτηριστικά είναι βασική ανθρώπινη ανάγκη. Η κύρια μορφή που πήρε αυτή η ανάγκη στους νεότερους χρόνους είναι η εθνική συνείδηση, με την έννοια της πίστης σε μια κοινή και πολύ παλιά καταγωγή. Κάποτε, στο μέλλον, μπορεί αυτή η μορφή να αντικατασταθεί από μια άλλη. Στη σημερινή ιστορική συγκυρία, πάντως, η εθνική συνείδηση μπορεί να λειτουργήσει θετικά ως αντίρροπη δύναμη στον ισοπεδωτισμό της παγκοσμιοποίησης, με την προϋπόθεση όμως ότι θα είναι απαλλαγμένη από φυλετικά ιδεολογήματα και θα δίνει έμφαση σε εντόπιες πολιτισμικές αξίες με οικουμενική εμβέλεια. Νομίζετε ότι τα όρια ανάμεσα στη φαντασία και στην πραγματικότητα οφείλουν να μην είναι πάντα διακριτά σε ένα μυθιστόρημα; Δεν υπάρχουν κανόνες και «πρέπει» γι’ αυτό. Μερικά μυθιστορήματα, στα οποία θα συγκατέλεγα τα δύο τελευταία δικά μου, αναμιγνύουν πραγματικά και φανταστικά δεδομένα, «θολώνοντας» τα πράγ-

-έλΒ -υοπ εμ

ίνχετογολαίνχετογολαίνχετογολ

Μερικές αλήθειες λένε, είναι δύσκολο να τις αντέξεις. Πόση αλήθεια αντέχουμε τελικά; Τις έσχατες αλήθειες δεν μπορούμε να τις αντέξουμε παρά μόνο συγκαλυμμένες, μεταμφιεσμένες. Αυτό μας λέει, κατά μία ερμηνεία, ο μύθος του Περσέα και της Μέδουσας. Ο Περσέας κατόρθωσε να κόψει το κεφάλι της φοβερής Μέδουσας, που μαρμάρωνε τους ανθρώπους στο αντίκρισμά της, κοιτάζοντάς τη μέσα σ’ έναν καθρέφτη. Η λογοτεχνία μάς παρουσιάζει την αλήθεια μέσα από τέτοια είδωλα, μέσα από γοητευτικούς μύθους, που την κάνουν πιο υποφερτή.

νοτσ ςανέ ο νολλά οτ

-ίε -ωδ ολ -ιδ ςητ ςήκ

Το πάθος δίνει νόημα στην ανθρώπινη ζωή ή η συνύπαρξη; Αναμφισβήτητα το πάθος – για έναν ανώτερο σκοπό ή για την ολοκλήρωσή μας μέσα από την ουσιώδη, μύχια σχέση μας με τους άλλους. Η συνύπαρξη είναι μια ουδέτερη έννοια, σημαίνει ανοχή, που μπορεί και να οφείλεται στην αδιαφορία ή το συμφέρον.

δημιουργικό: Πλατεία 2310

ματα για να τα φωτίσουν καλύτερα. Θέλω να πω ότι με αυτό το παιχνίδι ο συγγραφέας προσπαθεί να αναδείξει κάποιες αθέατες πλευρές της πραγματικότητας, αυτό που θα μπορούσε να έχει συμβεί και που είναι, από μερικές απόψεις, πιο αποκαλυπτικό από αυτό που πράγματι έχει συμβεί.

Εδώ θα βρείτε την σπιτική τσικουδιά (ρακί) με τον μεζέ της, τον παραδοσιακό ντάκο με προζύμι ψημένο σε ξυλόφουρνο, στάκα με αυγά, λαχανοπιτάκια, ξύγαλο, σητειακές ελιές, απάκι και πολλούς άλλους μεζέδες. Αξίζει να δοκιμάσετε τα σπιτικά πιάτα ημέρας μαγειρεμένα με αγνά υλικά. Επίσης μπορείτε να βρείτε κάποια επιλεγμένα κρητικά προϊόντα όπως το άριστο ελαιόλαδο του συνεταιρισμού ΖΑΚΡΟΥ ΠΟΠ ΣΗΤΕΙΑΣ αποκλειστικά στην Μυρσίνη Συμβουλή: Αφήστε το προσωπικό του καταστήματος να σας προτείνει γεύσεις και να σας περιποιηθεί με τον ξεχωριστό κρητικό τρόπο φιλοξενίας.

Θεωρείτε ότι είναι δυνατόν τα έργα της λογοτεχνίας να καταξιώνονται μέσα από την τηλεόραση όπως πέρσι το «10» ή τα «Ματωμένα χώματα» στη φετινή τηλεοπτική περίοδο; Δεν γνωρίζω κανένα λογοτεχνικό έργο που να καταξιώθηκε μέσα από την τηλεόραση. Γνωρίζω, απλώς, μερικά που καταναλώθηκαν περισσότερο. Εκτός από συγγραφέας είστε και κριτικός λογοτεχνίας και έχω την αίσθηση ότι η κριτική αντιμετώπισε το συγκεκριμένο βιβλίο ανάλογα με τις αντιπάθειες και τις συμπάθειες που

Τσόπελα 2, (πίσω από το Κ.Θ.Β.Ε.), Τηλ.: 2310 228.300

022

Λογοτεχνία

μυοπέλΒ ολλά νοτσ ςανέ ο λωδίε οτ ήκιδ ςητ αμ ατητόραβραβ μυοπέλΒ

αίνχετογολαίνχετογολαίνχετογολαίνχ

υπάρχουν ανάμεσα σε συναδέλφους. Σας πίκρανε αυτό; Έχω υπόψη μου γύρω στις τριάντα κριτικές, έντυπες και ηλεκτρονικές, για το «Τι ζητούν οι βάρβαροι». Όλες είναι από εγκωμιαστικές έως ενθουσιώδεις, εκτός από δύο. Φυσικά, το πλήθος των εγκωμίων δεν κάνει ένα βιβλίο καλό, ούτε μια μειοψηφική άποψη είναι απαραίτητα λανθασμένη. Αλλά αυτές οι δύο αρνητικές κριτικές (που στην πραγματικότητα ήταν μία σε δύο αντίγραφα) ήταν προαποφασισμένες και η εμπάθεια τύφλωσε τους συγκεκριμένους δύο κριτικούς σε βαθμό που ούτε καν έβλεπαν αυτό που έκριναν. Έχω στοιχεία που το αποδεικνύουν και μερικά από αυτά τα έχω ήδη δημοσιοποιήσει. Δεν τίθεται, επομένως, θέμα πικρίας μου, τίθεται θέμα δεοντολογίας και εντιμότητας των κριτικών.

Ποιο βιβλίο θα λέγατε ότι διαβάσατε λαίμαργα όχι ίσως με την ιδιότητα του κριτικού, αλλά ως απλός αναγνώστης τελευταία; Το «λαίμαργα» θα ήταν υπερβολή. Ίσως ο επαγγελματίας κριτικός χάνει με τον καιρό, και ως έναν βαθμό, τη χαρά της ανάγνωσης μέσα στο πλήθος των υποχρεωτικών διαβασμάτων του. Πάντως, «Το Ευχαριστημένο» της Μαρίνας Καραγάτση ήταν ένα βιβλίο που διάβασα με μεγάλη ευχαρίστηση. Θα επιστρέψετε σύντομα στη συγγραφή; Ετοιμάζετε κάτι άλλο; Δεν ανήκω στους συγγραφείς που γράφουν ένα βιβλίο έχοντας ήδη στα σκαριά το επόμενο ή και το μεθεπόμενο. Αρχίζω κάτι καινούργιο μόνον όταν, και αν, αισθάνομαι πως μπορώ να πάω πιο πέρα από εκεί που έφτασα την προηγούμενη φορά. Ως τότε, μπορώ να περιμένω, σκαλίζοντας στο μυαλό μου διάφορες ιδέες.

μυοπέλΒ ο ολλά νοτσ ςανέ ο ςατητόραβραβ

λΒ

Και μία τελευταία ερώτηση που κάνω συνήθως… Τι γίνονται οι ήρωες ενός βιβλίου όταν τελειώνει; Ο Μπαλζάκ, στο νεκροκρέβατό του, καλούσε σε βοήθεια κάποιον γιατρό Μπιανσόν, που ήταν άγνωστος στην ιατρική κοινότητα, γιατί απλούστατα δεν υπήρχε, ήταν χαρακτήρας ενός μπαλζακικού μυθιστορήματος. Οι συγγραφείς συνομιλούν με τους ήρωές τους μια ολόκληρη ζωή, γιατί τους κουβαλούν μέσα τους, δεν τους βλέπουν σαν φανταστικά πρόσωπα, αλλά σαν πλευρές ή δυνατότητες του εαυτού τους. Οι πιο δυνατές μυθιστορηματικές φιγούρες μένουν ζωντανές και στη μνήμη των αναγνωστών, σαν πρότυπα. Όχι βεβαίως πρότυπα συμπεριφοράς, αλλά πρότυπα για την κατανόηση της ανθρώπινης ψυχής και της ανθρώπινης κατάστασης.

Ζ Α ΧΑ

ΡΟΠΛΑΣΤΕΙΑ

Ι

ΤΡΕΙΣ ΓΕΝΕΕΣ ΠΕΙΡΑ

Ν.Χ. ΑΤΡΙΔΗΣ ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΗΣ 1932

ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΥΜΕ Αρραβώνες, Γάμους, Βαπτίσεις, Δεξιώσεις, Εγκαίνια καταστημάτων, Γενέθλια, Μνημόσυνα

δημιουργικό: Πλατεία 2310

ΤΙΜΕΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ

Αγίας Σοφίας 98

Τηλ.: 2310 212.324, 2310 223.451 ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: Αγίας Σοφίας 94, Τηλ.: 2310 200.501

024

Δημιουργία

αίγρυοιμηδ αίγρυοιμηδαίγρυοιμηδα

επιμέλεια: Νίκος Κλαυδιανός

Γιάννης Παστελάκος: Για τον Γιάννη Παστελάκο η ποίηση είναι ένας χώρος ελευθερίας χωρίς τον περιορισμό ούτε της γλώσσας και φυσικά ούτε του σώματος με την κάπως… εξ ανατολών έννοια. Στα κείμενά του συναντάμε μια προσπάθεια διαφυγής ίσως και από την ίδια την μοίρα; Με λέξεις και αφορισμούς. Λέει ο ίδιος «η ποίηση είναι ένα μονοπάτι ελευθερίας έως ασυδοσίας των ονείρων που πασχίζουν να γίνουν πραγματικότητα. Στην προσπάθειά τους αυτή, παίρνουν φόρα και πηδάνε στο κενό. Μοναδικός τρόπος να πιαστούν από κάπου -αν μπορέσουν- είναι η ποίηση.»

Να’ ναι καλοκαίρι - όχι σαν εποχή όμως, αλλά σαν το ράθυμο βηματισμό της εικόνας μετά την παρατήρηση Να υπάρχουν τα ίδια χελιδόνια υπερβαίνοντας την μετανάστευση που δεν θα υπάρχει κι αυτή ως οικονομική ανάγκη Σ’ έναν περίπατο ο γύρος του κόσμου Η σκέψη τα απογεύματα να σεργιανίζει αλλά κι από το παραθύρι να την βλέπω… Πλάι στο σώμα απ’ την παραλία έχοντας υπερβεί τον πλακούντα Και πάλι να έρχεται στην διπλανή πόρτα ως ασκητική που δεν έχει αποκηρύξει τον έρωτα Να βλέπουμε τις αισθήσεις Αυτό το χρονόσκυλο που ολημερίς δέρνεται ναρκισσευόμενο, το σώμα, Να φύγει επιτέλους από την πλάτη μου

ίγρυοιμηδαίγρυοιμηδαίγρυοιμηδ Πέντε τραγούδια για ώρα ανάγκης Διαβάζω κάτι για να μην έχω στα μάτια μου τίποτα - ατέλειωτη δυσπεψία σε αισθήσεις -

Το

ΠΛΑΤΕΙΑ 2310 διατηρεί με αγάπη, από το πρώτο του τεύχος, τη στήλη της Δημιουργίας.

Μένουμε κάπου για να μην μέναμε πουθενά

Ο λόγος ένας και μοναδικός:

- αλλά απ’ την πλευρά της συνείδησης Είμαστε αστείοι για να πάψουν να υπάρχουν αστεία - αργότερα άναψε μεγάλη συζήτηση γύρω απ’ την πραγματική σταύρωση. Μιλάμε διαρκώς για να μην λέμε τίποτα - η διαφήμιση συμπεριλαμβάνεται -

Βήμα στους νέους ποιητές Στείλτε τα ποιήματά σας, μαζί με ένα σύντομο βιογραφικό, στο περιοδικό μας

Αγαπάμε τους δικούς μας για να μην αγαπάμε κανέναν - οικονομικός οντολογισμός -

e-mail: plateia2310@hol.gr

026

Θέατρο

ορταέθορταέθορταέθορταέθορταέθορταέθορτα

η συνέντευξη δόθηκε στο Στράτο Κερσανίδη

ΦΩΤΗΣ ΜΑΚΡΗΣ Ένας σύγχρονος Μαριβό, σε ένα νέο χώρο

Ο Θεατρικός Οργανισμός «Νέος Λόγος» δεν είναι άγνωστος στους θεατρόφιλους της πρωτεύουσας. Έχει παρουσιάσει πλήθος παραστάσεων στο παρελθόν και αυτήν την περίοδο παρουσιάζει την κωμωδία του Μαριβό «Κληρονομιά». Αυτό που κάνει τα πράγματα να φαντάζουν διαφορετικά είναι ο νέος χώρος, το νεοαποκτηθέν θέατρο της ομάδας, το Στούντιο Μαυρομιχάλη. Είναι ένας χώρος από εκείνους που σε κατακτούν αμέσως. Θα μπορούσε να είναι μια αποθήκη ή ένα συνεργείο αυτοκινήτων αλλά με τη φαντασία, το μεράκι και τη δουλειά μετατράπηκε σε ένα μικρό θέατρο. Δεξιά και αριστερά, απέναντι η μία από την άλλη είναι οι «κερκίδες» όπου κάθονται οι θεατές. Ανάμεσα παίζουν οι ηθοποιοί και μια κολώνα που υπάρχει περίπου στη μέση, όχι μόνο δεν ενοχλεί, αλλά με τη φαντασία του σκηνοθέτη γίνεται μέρος του σκηνικού. Ο Φώτης Μακρής σκηνοθέτης της παράστασης, ηθοποιός αλλά και ένας από τους ανθρώπους που μόχθησε για να αποκτηθεί, να εξοπλιστεί και να αποκτήσει ζωή το Στούντιο Μαυρομιχάλη, βρέθηκε απέναντί μας και απάντησε σε μερικές ερωτήσεις.

Ό,τι είναι αληθινό, βρίσκει το δρόμο του. Είσαι ένας άνθρωπος με μια πλούσια παρουσία στο θέατρο. Τώρα βρίσκεστε σε ένα νέο χώρο, το Στούντιο Μαυρομιχάλη ένα χώρο δικό σας. Τι σημαίνει αυτό για την καριέρα σου; Είναι ένα ακόμη βήμα στην πορεία μου, ίσως το πιο σημαντικό. Ελπίζω πως τώρα θα έχω τη δυνατότητα, μαζί με την ομάδα μας, να καταθέσω πιο ολοκληρωμένα την άποψή μου για το θέατρο. Ότι θα έχουμε τη δυνατότητα αυτή την άποψη να την φέρουμε σε επαφή με περισσότερο κόσμο και να επικοινωνήσουμε με αυτόν καθώς θα υπάρχει ένα σημείο αναφοράς, το Στούντιο Μαυρομιχάλη και δεν θα είμαστε «χαμένοι» στα διάφορα θέατρα της Αθήνας, όπως ήμασταν μέχρι τώρα. Ότι θα καταφέρουμε να δώσουμε πιο συγκεκριμένα το στίγμα μας και τη θέση μας στο θεατρικό χάρτη της χώρας. Ο χώρος, προφανώς, θα συνδυάζεται και με «διαφορετικές» παραστάσεις. Φιλοδοξούμε στο χώρο μας να φιλοξενούμε, πέρα από θεατρικές παραστάσεις και άλλες καλλιτεχνικές εκ-

027

έθορταέθορταέθορταέθορταέθορταέθορταέθορταέθορταέθ

δηλώσεις όπως: παραστάσεις χορού, εικαστικές εκθέσεις, παρουσιάσεις βιβλίων, ομιλίες, μουσικές εκδηλώσεις κλπ. Θέλουμε να έχουμε ένα «ζωντανό» χώρο, που δεν θα «κοιμάται» ποτέ. Η Αθήνα είναι μια πόλη με πολλά θεατρικά σχήματα, πολλούς χώρους και πολλές αξιόλογες παραστάσεις. Πού, νομίζεις, πως διαφοροποιείστε εσείς; Ποτέ μα ποτέ δεν θα μπω στο επικίνδυνο παιχνίδι της διαφοροποίησης για τη διαφοροποίηση. Στα λόγια δεν διαφέρουμε πουθενά. Στα έργα, θα δείξει το μέλλον… Όλη αυτή η πληθώρα παραστάσεων είναι σε αντιστοιχία με το κοινό, θέλω να πω, υπάρχει αρκετό κοινό για να «δουλέψουν» όλοι; Πιστεύω ακράδαντα, ότι αν κάτι αξίζει και είναι αληθινό, θα βρει το δρόμο του. Ναι, έχουμε πολλές παραστάσεις και λίγο κοινό. Αυτή είναι η πραγματικότητα, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι. Δεν μπορείς να απαγορέψεις σε κάποιον να εκφραστεί. Άρα, συνεχίζουμε…

028

Θέατρο

ορταέθορταέθορταέθορταέθορταέθορταέθορτα

Αυτήν την περίοδο παρουσιάζετε την «Κληρονομιά» του Μαριβό, ένα κλασικό έργο εποχής αλλά με ένα εντελώς διαφορετικό τρόπο. Με μια σύγχρονη ματιά. Επίσης, με κάποιον τρόπο, επιδιώκετε τη συμμετοχή του κοινού. Ποιά ήταν η δική σου σκηνοθετική προσέγγιση στο έργο και πώς αντιδρά το κοινό σε αυτό, υπάρχει ανταπόκριση; Η προσπάθειά μου ήταν να εντάξω το έργο σε μια μικρή γιορτή ηθοποιών και κοινού. Ένα μικρό πάρτι, μέσα στο οποίο θα ακούγεται και θα παίζεται και ο λόγος του Μαριβό. Αυτό ακριβώς είναι η παράσταση και η μέχρι τώρα εμπειρία μας από τις παραστάσεις, δείχνει ότι το κοινό ανταποκρίνεται με μεγάλο ενθουσιασμό. Και εμείς οι ίδιοι, έχουμε εντυπωσιαστεί από την «ευκολία» με την οποία το κοινό δέχεται τη συμμετοχή του στην παράσταση.

Ποιά είναι τα σχέδια για το μέλλον; Αφενός όσον αφορά στη χρήση του χώρου αφετέρου σε σχέση με τις επόμενες παραστάσεις. Μετά τις δικές μας παραγωγές και στο υπόλοιπο της περιόδου, θα φιλοξενήσουμε δύο συμπαραγωγές με την ομάδα Play Back και, επίσης, δύο νέες ομάδες, καθώς θέλουμε να γίνει ο χώρος ένα φυτώριο ανάδειξης καινούργιων δυνάμεων στο χώρο του θεάτρου. Ποιά είναι η δική σου πορεία μέχρι σήμερα στο θέατρο; Σπούδασα Μαθηματικός στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων αλλά η αγάπη μου για το θέατρο με οδήγησε στο να σπουδάσω και να αποφοιτήσω το 1988 από τη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης. Εκτός από το θέατρο έχω παίξει και στον κινηματογράφο αλλά και στην τηλεόραση. Είμαι ιδρυτικό μέλος του θεατρικού οργανισμού Νέος Λόγος για τον

οποίο έχω σκηνοθετήσει 11 παραστάσεις. Από το κλασικό στο μοντέρνο Ο Μαριβό υπήρξε ένας διεισδυτικός παρατηρητής της γαλλικής αριστοκρατίας του 18ου αιώνα. Με ιδιαίτερη προτίμηση στη διακωμώδηση των ανθρώπινων, και ιδιαίτερα των ερωτικών σχέσεων, τα έργα του εξακολουθούν να παίζονται και να προκαλούν το ενδιαφέρον αλλά και το γέλιο, μέχρι τις μέρες μας. Στην «Κληρονομιά» εμπλέκονται τρία ζευγάρια. Αριστοκράτες και υπηρέτες, μπλέκονται σε ένα γαϊτανάκι παρεξηγήσεων, ένα δαιδαλώδες παιχνίδι αποκρύψεων και μυστικών ερωτικών αναστεναγμών. Κι όλα αυτά επειδή πίσω από όλα βρίσκεται μία, διόλου ευκαταφρόνητη, κληρονομιά. Το έργο είναι κλασικό αλλά ο Φώτης Μακρής, με διάφορα ευφάνταστα τεχνάσματα, μας εισάγει σε ένα έργο, μοντέρνο αν

030

Θέατρο

ορταέθορταέθορταέθορταέθορταέθορταέθορτα

και πιστό στο πρωτότυπο κείμενο. Τα κουστούμια είναι σύγχρονα, τα ρούχα που φοράμε, η μουσική, το ίδιο και η σκηνοθεσία, ακολουθεί την αντίληψη η οποία υπάρχει στο σύγχρονο θέατρο. Κι ακόμη κάνει την παράσταση διαδραστική, αιφνιδιάζει από την αρχή τους θεατές, όταν ζητά από αυτούς να πάρουν μέρος, αλλά πολύ σύντομα όλοι χαλαρώνουν και το απολαμβάνουν. Κι όταν αναλαμβάνουν τα ηνία εξ ολοκλήρου οι

Όταν πήγαινα να δω την παράσταση αναρωτιόμουν πώς είναι δυνατόν ένα κλασικό έργο εποχής, και μάλιστα μιας εποχής που ούτε ιστορικά ούτε γεωγραφικά έχει σχέση με εμάς, μπορεί να είναι σύγχρονο και μπορεί να αγγίξει τους ανθρώπους που ζουν σήμερα στην Ελλάδα. Πήρα την απάντησή μου και κατάλαβα πως ένα έργο μπορεί να ενδιαφέρει εμάς το ίδιο με έναν γάλλο θεατή του 18ου αιώνα.

ηθοποιοί, δημιουργείται μία διάθεση ελαφρότητας, μια περιπαικτική ατμόσφαιρα που προκαλεί ευφορία και, φυσικά, αυθόρμητο γέλιο. Η διαδραστικότητα βοηθά και τη σκηνοθετική προσέγγιση, δηλαδή το ανέβασμα του έργου, όχι σε κλασική αλλά σε σύγχρονη μορφή. Οι θεατές πέφτουν στην «παγίδα», ακούν γνώριμα τραγούδια, τραγουδούν, κάποιοι καλούνται να χορέψουν και χωρίς να το αντιληφτεί κανείς, το έργο έχει ξεκινήσει, η παράσταση είναι παρούσα, προχωρά έτσι, από μόνη της πλέον και αφού είμαστε όλοι μέσα σε αυτήν, είναι απολύτως σημερινή!

Η ταυτότητα της παράστασης «Η κληρονομιά» του Μαριβό Μετάφραση: Αντρέας Στάικος Σκηνοθεσία: Φώτης Μακρής Μουσική επιμέλεια: Ιάκωβος Δρόσος Ηθοποιοί: Φώτης Μακρής (Μαρκήσιος) Στέλλα Κρούσκα (Κόμισσα) Μαρία Κορδώνη (Λιζέτ) Δημήτρης Πλειώνης (Λεπίν) Μαρία Μαλταμπέ (Ορτάνς) Αλέξανδρος Αλπίδης (Ιππότης).

Την μεγαλύτερη ποικιλία για χάσιμο βάρους, πρωτεϊνών, βιταμινών και λιποδιαλυτικών θα την βρείτε στο κατάστημα SUPERMAN! Εδώ θα βρείτε εταιρείες διατροφής όπως η Optimum Nutrition, PROLAB, Muscletech, Dymatize, EAS, ULTIMATE NUTRITION, VPX, SOLGAR, BSN, MHP, TWINLAB και πολλές άλλες!

Φιλίππου 72, Θεσσαλονίκη, Τηλ.: 2310 245.921, info@superman-store.com, www.bodyandstyle.net

δημιουργικό: Πλατεία 2310

Το κατάστημα SUPERMAN πρωτοπορεί στην αθλητική διατροφή διανέμοντας στην Ελλάδα ποιοτικά συμπληρώματα διατροφής κορυφαίων εταιρειών. Εδώ και 25 χρόνια, χιλιάδες αθλητές αλλά και απλοί αθλούμενοι έχουν εμπιστευθεί το πρωτοποριακό μας κατάστημα στην Θεσσαλονίκη. Τηρώντας την αμοιβαία σχέση του με τους πελάτες, το κατάστημα SUPERMAN από το 1997 διανέμει στην Ελλάδα την CHAMPION NUTRITION USA, μια από τις πρώτες εταιρείες συμπληρωμάτων διατροφής στις ΗΠΑ. Παράλληλα, διανέμει επίσημα στην Ελλάδα, την UNIVERSAL NUTRITION, την BEST BODY NUTRITION καθώς και την SWANSON Health Products USA που είναι η κορυφαία εταιρεία σε προϊόντα βελτίωσης της υγείας, αντιοξειδωτικά και προϊόντα βιταμινών.

032

Εικαστικά

άκιτσακιεάκιτσακιεάκιτσακιεάκιτσακιε

της Δήμητρας Καραχοτζίτη

ΓΙΟΖΕΦ ΚΟΥΝΤΕΛΚΑ

033

ιεάκιτσακιεάκιτσακιεάκιτσακιεάκιτσακιεάκιτσακιεάκιτσακιε

Αποτυπώνοντας την ιστορία της καθημερινότητας

Στην αμμουδιά δυο πόδια και δίπλα μπερδεμένα σύρματα. Από τα πρώτα του βήματα με τις φωτογραφικές συλλογές «Ξεκίνημα» και «Αναζητήσεις» ο Τσέχος φωτογράφος Γιόζεφ Κουντέλκα βλέπει τους ανθρώπους να πατάνε στη γη. Η βαρύτητα τους παρασέρνει προς τα κάτω. Πάνω από τους καπνούς των εργοστασίων τα πουλιά προσπαθούν να ξεφύγουν. Αυτά τα καταφέρνουν. Αυτός παρόλο που πήγαινε να γίνει ναυπηγός αεροσκαφών κατέληξε φωτογράφος θεατρικών παραστάσεων. Από εκεί λοιπόν ξεκινά και δε σταματά να φωτογραφίζει. Στις φωτογραφίσεις των θεατρικών παραστάσεων είναι που καταφέρνει να αποτυπώσει το όνειρο της απώλειας του βάρους. Το σκηνικό της παράστασης εξαφανίζεται. Μένουν οι ηθοποιοί και από αυτούς τα βασικά χαρακτηριστικά τους. Γίνονται μάσκες αρχαίου ελληνικού θεάτρου. Η έκφραση στο πρόσωπο είναι ο δυνατός εκφραστικός μας χαρακτήρας που αφήνει τα βαριά κι ασήκωτα και ψυχαγωγείται. Μέχρι την πτώση του ανατολικού μπλοκ ο Κουντέλκα ήταν εξόριστος από την Τσεχία. Όλα αυτά τα χρόνια αποτύπωσε τη ζωή των πόλεων. Είναι πόλεις παραδομένες στη βαρύτητα, ή καλύτερα στην αβάσταχτη ελαφρότητα, όπως θα έλεγε ο ομοεθνής του φωτογράφου συγγραφέας Μίλαν Κούντερα. Ο τίτλος της συλλογής «Εξορία» δένει με τις εικόνες των έρημων από ανθρώπους δρόμων. Δρόμοι κλεισμένοι στα πλάγια από τοίχους. Ογκώδεις σκιές τους σκεπάζουν και τους κάνουν ακόμα πιο αδιάβατους. Μυστήριο δημιουργείται χωρίς να γίνεται όμως τίποτα, αφού οι άνθρωποι απουσιάζουν. Όταν εμφανίζονται τους αντικαθιστούν οι σκι-

034

Εικαστικά

άκιτσακιεάκιτσακιεάκιτσακιεάκιτσακιε

ές τους. Είναι μεγαλύτερες από αυτούς και έχουν δικιά τους ξεκάθαρη μορφή και κίνηση. Ένα κατάμαυρο σκυλί κυριαρχεί σε ένα μέρος κάτασπρο από το χιόνι. Ένας άνθρωπος ίσα που φαίνεται. Ο φωτογράφος βλέπει τους ανθρώπους να μη βρίσκονται εκεί που θα ήθελαν. Η θάλασσα, η μπάλα ,που καταφέρνει να σταθεί στον αέρα και το παιδί με τα φτερά και το ποδήλατο σκουντάνε τη γερασμένη πόλη να ξυπνήσει. Καλούν στην Ανύψωση πάνω από τη βαριά βαρετή πόλη. Ο Κουντέλκα έφυγε από την πόλη και πήγε να βρει τους τσιγγάνους. Αυτοί στήνονται θεατρινίστικα στο φακό κι έτσι οι γνώσεις του δοκιμάζονται στης ζωής το θέατρο. Οι αποστάσεις των προσώπων φαίνονται μετρημένες και οι κινήσεις του ενός είναι συνέχεια των κινήσεων του άλλου. Δίνουν την αίσθηση ανθρώπων δυνατών και σίγουρων για τον εαυτό τους. Τα κάδρα εδώ είναι πολύ απλά. Είναι σαν να θέλει να βάλει τάξη στην πληθώρα των καταστάσεων που δημιουργείται στη ζωή των τσιγγάνων. Στις υπόλοιπες φωτογραφίες πέφτουν ο ένας πάνω στον άλλο και νομίζεις πως τσακώνονται. Στη γέννα παρευρίσκονται όλοι στο ίδιο μικρό δωμάτιο. Αποτελούν το ίδιο πλήθος που κυλιέται στις αλάνες και πηγαίνει με την ίδια αταξία στην κηδεία. Μέσα σε όλα αυτά υπάρχει και ο θάνατος. Βιώνουν τη θλίψη χωρίς να έρχονται τα πάνω κάτω. Συνεχίζουν να μετακινούνται πάνω στους χωματόδρομους. Τα χέρια της τσιγγάνας γίνονται τα πόδια ενός που δεν έχει. Επιστρέφει στην Πράγα. Είναι η στιγμή που εισβάλλουν τα ρωσικά στρατεύματα. Βρίσκει τους δρόμους να ανακτούν την κοινωνικότητά τους. Είναι εκεί που τώρα γίνεται η Ιστορία. Δεν ξέρουμε ποιος είναι ο νικητής. Ογκώδη απρόσωπα άρματα μάχης ενάντια σε πλήθος ανθρώπων. Ο καθένας από τους τελευταίους έχει τη δικιά του εκφραστική δύναμη. Είναι μαζί, νέοι και γέροι, και είναι δυνατοί. Ανεμίζουν σημαίες σαν τρόπαια νίκης και στο βάθος υψώνονται οι καπνοί της μάχης. Το τοπίο είναι κατεστραμμένο και οι κάτοικοι του το τριγυρνούν και μεταφέρουν το θρίαμβο της επανένωσής τους. Ο Κουντέλκα ανάμεσά τους καταφέρνει να μεταφέρει στην υπόλοιπη Ευρώπη και τον κόσμο, αυτά που δε λένε οι ειδήσεις. Στη συλλογή φωτογραφιών του με τον τίτλο «Χάος», ο άνθρωπος ανάμεσα σε τεράστιους όγκους φαίνεται όπως τα μυρμήγκια ανάμεσα στα πόδια μας. Οι όγκοι άλλοτε είναι κτίσματα πόλεων, άλλοτε φυσικά και άλλοτε βιομηχανικά τοπία. Στέκουν σα θηρία εις βάρος ανθρώπων, δέντρων και πουλιών. Η καταστροφή δεν είναι εικόνα στις ειδήσεις. Στα βουνά και στα μονοπάτια

δημιουργικό: Πλατεία 2310

Cafe - Gallery Πλούτωνος 28 - Γ. Παπανδρέου, Τηλ.: 2310 428.724 Ανοικτά: Δευτέρα 18:00 - 02:00, Τρίτη έως Κυριακή 10:30 - 02:00

036

Εικαστικά

άκιτσακιεάκιτσακιεάκιτσακιεάκιτσακιε

γεννιούνται οι συνειδήσεις. Ο φωτογράφος πηγαίνει στα σημεία του «δυστυχήματος». Περιπλανιέται αναζητώντας με το βλέμμα τις πληγές και κατοικεί στις ανοιχτές ρωγμές. Δίνει το χρόνο του στο τοπίο και κυρίως στη φθορά του ώστε να το καταλάβει. Έτσι καταφέρνει ώστε η φθορά να του αποκαλύπτεται. «Παίρνει» τα στοιχεία της. Ο φωτογράφος γοητεύεται και παραδέχεται τη δύναμή και τα δημιουργήματά της πάνω στις μεγάλες επιφάνειες βουνών και τοίχων. Προσπαθεί να μας μιλήσει για τη διόλου αρτιμελή, γυμνή ομορφιά που μας περιβάλλει. Το φυσικό τοπίο είναι αποκομμένο από τα δέντρα που είναι η αναπνοή του. Φαίνεται να επέρχεται η Πτώση σε ένα βομβαρδισμένο κτήριο στο Λίβανο. Θα παραμείνει πάντως ένας ετοιμόρροπος απειλητικός όγκος. Η προτομή του Λένιν κείτεται ξαπλωμένη, έχει γίνει ένας μεγαλοπρεπής όγκος από σπασμένα κομμάτια που κρύβουν τα δέντρα. Εξακολουθεί να προτάσσει το ηγετικό του δάχτυλο... Οι απαγορευτικές πινακίδες στην αμμουδιά ούτε εδώ σε αφήνουν να μείνεις.

Ανάμεσα σε όλα αυτά ένα μικρό δέντρο παραμένει μονάχο στο χιονισμένο τοπίο. Περιμένει να βρει τα φύλλα του την άνοιξη. Το κυπαρίσσι και το βουνό στο θέατρο της Επιδαύρου χαρίζουν το ύψος τους το ένα στο άλλο, σε πείσμα της πτώσης. Ο Γιόζεφ Κουντέλκα, είναι ο σημαντικότερος φωτογράφος του γνωστού πρακτορείου Μάγκνουμ. Γεννημένος το 1938 στο Μποσκοβίτσε της Μοραβίας, άρχισε να ασχολείται με τη φωτογραφία, φωτογραφίζοντας την οικογένειά του. Αν και σπούδασε μηχανικός, σύντομα εγκατέλειψε τη δουλειά του και αφιερώθηκε αποκλειστικά στη μεγάλη του αγάπη, τη φωτογραφική κάμερα. Πασίγνωστες είναι οι φωτογραφίες που τράβηξε τον Αύγουστο του 1968, κατά την εισβολή των Σοβιετικών στην Πράγα. Ένα από τα ενδιαφέροντά του ήταν η ζωή των τσιγγάνων για τους οποίους ξόδεψε πολλά μέτρα φιλμ. Η έκθεσή του στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα, ήταν από τα σημαντικότερα εικαστικά γεγονότα του 2008.

L

E

A

D

I

N

G

H

O

T

Ένα ξενοδοχείο – κομψοτέχνημα

Εδώ η ατμόσφαιρα είναι διαφορετική. Ένας γοητευτικός συνδυασμός της παραδοσιακής φιλοξενίας και των σύγχρονων ανέσεων. Κατηγορίας superior 4 star, ριζικά ανακαινισμένο, οικογενειακής ιδιοκτησίας και -κατά συνέπεια- οικογενειακής άνεσης. Μόλις 3 λεπτά από το ΜΕΤΡΟ της Αθήνας (Σταθμός Μέγαρο Μουσικής), στα όρια εκτός δακτυλίου, δίπλα σε πολυώροφο πάρκινγκ 500 αυτοκινήτων.

Διαμονή:

• 122 μοντέρνα διακοσμημένα δωμάτια με ηχομονωτικά τζάμια • Δωμάτια για μη καπνίζοντες • Δορυφορική τηλεόραση και Βίντεο (Pay TV) • Αυτόματο τηλέφωνο με θυρίδα μηνυμάτων • Μίνι Μπαρ – Χρηματοκιβώτιο - Σεσουάρ μαλλιών • Ατομικό κλιματισμό - θέρμανση • Σύγχρονο σύστημα πυρασφάλειας και πυρανίχνευσης • Υπηρεσία πλυντηρίου – στεγνοκαθαριστηρίου • Internet στα δωμάτια και στους κοινόχρηστους χώρους • Business Center με PC, σύνδεση Internet, fax και γραμματειακή υποστήριξη.

Golden Moments Restaurant:

Προσφέρει ελαφριές, νόστιμες και υγιεινές προτάσεις Ελληνικής Δημιουργικής και Μεσογειακής κουζίνας, με φρέσκα προϊόντα και πολύ μεράκι, σε μια ποικιλία που ικανοποιεί και τους πιο απαιτητικούς πελάτες μας.

Golden Bar: Προσφέρει μεγάλη γκάμα καφέ και γνήσια ποτά της αρεσκείας σας. Κάθε βράδυ από την Τρίτη έως και το Σάββατο ο πιανίστας μας θα σας διασκεδάσει με τις γλυκές μελωδίες του. Συνέδρια & Εκδηλώσεις: Τέσσερις ανακαινισμένες αίθουσες πολλαπλών χρήσεων με σύγχρονα οπτικοακουστικά μέσα και τμήμα Δεξιώσεων του ξενοδοχείου που μπορεί να δώσει άπειρες λύσεις στις εκδηλώσεις σας, γιατί ο σχεδιασμός των εδεσμάτων, το μεράκι και η έμπνευση σε συνδυασμό με το χώρο είναι υπόθεση πολύ προσωπική.

Μιχαλακοπούλου 57 115 28 Αθήνα Τηλ.: (+30) 210 7240861 Fax: (+30) 210 7213965 E-mail: goldenage@ath.forthnet.gr Web page: www.goldenage.gr

E

L

S

038

Μουσική

ήκισυομήκισυομήκισυομήκισυομήκισυομ

του Σάκη Παπαδημητρίου

Μουσική και Πολιτική στις Η.Π.Α. Πριν από μερικά χρόνια οι καταστροφές του τυφώνα Κατρίνα στην περιοχή της Νέας Ορλεάνης αποτέλεσαν κοινωνικό και πολιτικό θέμα το οποίο εξακολουθεί και σήμερα να απασχολεί τον κόσμο και να συζητιέται. Φυσικά και πάλι έρχονται στο προσκήνιο δύο βασικά σημεία: η ανικανότητα της κυβέρνησης Μπους και ο ρατσισμός. Επόμενο ήταν ένα τόσο σοβαρό θέμα να συνδεθεί και με την καλλιτεχνική δημιουργία. Πρώτα λοιπόν δύο άλμπουμ του 2006 και του 2007 τα οποία εκδηλώνουν με τη μουσική, την αντίδρασή τους στα γεγονότα και κατηγορούν τον Μπους, τον οποίο σε ένα κομμάτι τον αποκαλούν «Κινγκ Τζορτζ». Το πρώτο έχει τον τίτλο «Πολιτικά Μπλουζ» και το δεύτερο είναι ένα «Ρέκβιεμ για την Κατρίνα». Στα «Πολιτικά Μπλουζ» συμμετέχει το Γουόρλντ Σάξοφον Κούαρτετ, συν άλλοι εννέα μουσικοί. Μιλούν μέσα από την παράδοση των μπλουζ για την κατάσταση στις ΗΠΑ και ενώνουν τις φωνές τους εναντίον της αμερικανικής κυβέρνησης. Ένας δίσκος που χαίρεσαι να τον ακούς από την αρχή ως το τέλος. Δυνατός

039

ομήκισυομήκισυομήκισυομήκισυομήκισυομήκισυομήκισυομ

ρυθμικά, με ζωηρές πάντοτε συνηχήσεις πνευστών, χρωματισμούς αθάνατους των μπλουζ και των σπιρίτσουαλ αλλά και ελεύθερο σόλο, φωνές διαμαρτυρίας και ειρωνείας. Τώρα πια όλα λέγονται με το όνομά τους και όχι όπως τον παλιό καιρό. Κανένα καμουφλάζ. Δεν χρειάζονται πλέον τα σύμβολα και οι ιστορίες της Παλαιάς Διαθήκης. Κι έτσι τα «Πολιτικά Μπλουζ» έρχονται να προστεθούν στα κλασικά άλμπουμ των Τσαρλς Μίνγκους (φωτό), Μαξ Ρόουτς και Άρτσι Σεπ. Το «Ρέκβιεμ για την Κατρίνα» το υπογράφει ο τρομπετίστας και συνθέτης Τέρενς Μπλάνσαρντ, ο οποίος κατάγεται από τη Νέα Ορλεάνη και έχει ζήσει σ’ αυτή την πόλη η οποία καταστράφηκε όχι μόνο από τον τυφώνα αλλά και από την αδιαφορία της κυβέρνησης. Ένα οργανωμένο έργο σε 13 μέρη με το σεξτέτο του τρομπετίστα και ορχήστρα εγχόρδων. Το Ρέκβιεμ αυτό ακούγεται και στην κινηματογραφική ταινία, το ντοκιμαντέρ του Σπάικ Λι για τον τυφώνα Κατρίνα. Οι κριτικοί έγραψαν θετικά για το έργο του Τέρενς Μπλάνσαρντ και ότι θυμίζει κάπως το κλασικό άλμπουμ των Μάιλς Ντέιβις – Γκιλ Έβανς «Πόργκι και Μπες». Η τρομπέτα ξεχωρίζει και εκφράζει όλα τα συναισθήματα του συνθέτη που βλέπει την πόλη του να διαλύεται, αντιμέτωπος με τις τραγικές στιγμές, τη δυστυχία και τον πόνο των συνανθρώπων του. Οι δύο νέοι δίσκοι παραπέμπουν στο εξαιρετικό «Μπλουζ και Πολιτική», του 1999, με τη Μίνγκους Μπιγκ Μπαντ. Δε νομίζω ότι υπάρχουν αντιρρήσεις ή έστω αμφιβολίες ότι ζούμε σε κλίμα παραλογισμού του πλανήτη. Οι πόλεμοι δε σταμάτησαν ποτέ. Οι άνθρωποι ζουν σε μια κατάσταση διαρκούς ανησυχίας και ανασφάλειας. Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ έλεγε ότι οι άνθρωποι είτε θα δεχθούν να

040

Μουσική

ήκισυομήκισυομήκισυομήκισυομήκισυομ

ζήσουν όλοι μαζί είτε θα καταστραφούν. Και επειδή θαύμαζε τον Γκάντι και τη θεωρία της μη βίας, κατέληξε στο συμπέρασμα: Έχουμε να διαλέξουμε ανάμεσα στη μη χρήση βίας και στη μη ύπαρξη. Στην πρώτη σελίδα του ένθετου φυλλαδίου, ένα κατηγορώ του Τσαρλς Μίνγκους (1923 – 1979) από την κινηματογραφική ταινία του Τόμας Ράιχμαν «Μίνγκους», 1968, η οποία γυρίστηκε το Νοέμβριο του 1966, τις μέρες που ο Τσαρλς Μίνγκους αντιμετώπιζε οργισμένος την τελευταία φάση της έξωσης από το διαμέρισμά του στη Νέα Υόρκη και αρνιόταν να το εγκαταλείψει, κρατώντας το όπλο του και μιλώντας στην κάμερα. Λέει στο φακό: «Ορκίζομαι να τιμώ τη σημαία –τη λευκή σημαία. Ορκίζομαι να τιμώ τη σημαία της Αμερικής, των ΗΠΑ. Τη λευκή σημαία. Χωρίς τις λωρίδες, χωρίς τα αστέρια. Ορκίζομαι να τιμώ τη χώρα μου και περιμένω να δω πότε θα εκπληρώσει τις υποσχέσεις της στα θύματα που αποκαλούνται πολίτες. Όχι μόνο για τα γκέτο των μαύρων, αλλά και για τα γκέτο των λευκών και των Γιαπωνέζων και των Κινέζων και όποιων άλλων γκέτο στον κόσμο». Οι ρίζες της αφροαμερικανικής παράδοσης συνδέονται με το πνεύμα της κοινότητας. Οι συναθροίσεις στην εκκλησία έφταναν σε στιγμές έκστασης και κατέληγαν σε αισιόδοξες καταστάσεις ενθουσιασμού και έξαψης. Η εξέγερση διακρίνεται πρώτα από όλα από μια κραυγή. Και αυτήν η κραυγή αποτελεί το ουσιώδες χαρακτηριστικό της μουσικής του Τσαρλς Μίνγκους. Ένα κομμάτι αναφέρεται σε μια μέρα με πορεία διαμαρτυρίας και συνθήματα υπέρ της ελευθερίας στην πολιτεία Αλαμπάμα το 1965. Η πορεία έληξε, ως συνήθως, με χρήση δακρυγόνων και κλομπ από την αστυνομία. Η μέρα αυτή έμεινε στην ιστορία ως «Ματωμένη

• Aerobic • Ορθοσωμική • Yoga

Για σωματική υγεία & ψυχική ευεξία

• Pilates • Barbell Toning • Tae Bo Boxing • Tae Kwon Do (και παιδικά τμήματα • Solarium • Massage • Χαμάμ • Διατροφή & Λιπομέτρηση • Περιποίηση - Αισθητική

κα

ημα ν ά χ η μ ι… με ox r Vipr e w o P

Σε πλήρως

ανακαινισμένο περιβάλλον

Δευτέρα - Παρασκευή: 8:30 - 23:30, Σάββατο: 12:00 - 20:00 Α. Καρκαβίτσα 13 (Κρήτης γωνία), Τηλ.: 2310 870.107, 845.601, global@thenet.gr

δημιουργικό: Πλατεία 2310

• Fitness

042

Μουσική

ήκισυομήκισυομήκισυομήκισυομήκισυομ

Κυριακή». Σε ένα άλλο μιλάει για το κλίμα ρατσισμού και την εποχή των διεκδικήσεων των μαύρων Αμερικανών στη δεκαετία του ’60. Ποιός μπορούσε να φανταστεί ότι μετά από σαράντα χρόνια θα εκλεγόταν με μεγάλη πλειοψηφία ένας δικός τους άνθρωπος στο ανώτατο αξίωμα του Προέδρου των ΗΠΑ! Υπάρχουν και πολλά άλλα κομμάτια του Τσαρλς Μίνγκους με καθαρά πολιτικό χαρακτήρα και πάντοτε με ανατρεπτική διάθεση. Θα κλείσουμε με τη σύνθεσή του που έχει τον τίτλο «Ας μην αφήσουμε να συμβεί εδώ». Ο Μίνγκους προτρέπει τους ακροατές της συναυλίας ή του δίσκου να μη μένουν αμέτοχοι, να μη γίνονται παθητικοί δέκτες της σκληρής πραγματικότητας. Και δίνει μερικά χτυπητά παραδείγματα ακολουθώντας τα διδάγματα του ποιητή Μπέρτολτ Μπρεχτ: «Μια μέρα ήρθαν και συνέλαβαν τους κομμουνιστές, κι εγώ δεν είπα τίποτα γιατί δεν ήμουνα κομμουνιστής. Μια μέρα πυρπόλησαν τις εκκλησίες των Καθολικών, κι εγώ δε μίλησα γιατί γεννήθηκα Προτεστάντης. Μια μέρα ήρθαν και συνέλαβαν τους συνδικαλιστές., κι εγώ δεν είπα τίποτα γιατί δεν ήμουνα συνδικαλιστής. Μια μέρα ήρθαν κι έπιασαν τους Εβραίους, κι εγώ δεν αντέδρασα γιατί δεν μου είχε μείνει πια καμία πίστη. Και τότε κάποια μέρα ήρθαν και με συνέλαβαν και πάλι δεν αντέδρασα γιατί ήμουνα ένοχος όσο κι αυτοί. Ήμουνα ένοχος γιατί δεν μίλησα και δεν φώναξα ότι όλοι, άνδρες και γυναίκες, έχουν το δικαίωμα της ελευθερίας. Γι’ αυτό… ας μην αφήσουμε να συμβεί εδώ.»

044

Κινηματογράφος

ςοφάργοταμηνικςοφάργοτα

Έρχονται και τις περιμένουμε… του Στράτου Κερσανίδη

ς υ ο τ σ ους ς ώ χ γράφ ε σ ο Πρ ηματο κιν

Λοταρία το παρακάτω κείμενο για δύο λόγους. Ο πρώτος έχει να κάνει με το χρόνο, επειδή δεν έχω στη διάθεσή μου ακριβείς ημερομηνίες εξόδου των ταινιών στις αίθουσες. Ο δεύτερος έχει να κάνει με την ένδεια κινηματογραφικών αιθουσών στη Θεσσαλονίκη, κάτι που σημαίνει πως μερικές ταινίες ουδέποτε θα προβληθούν στην πόλη, εξαιρουμένων των μπλοκ μπάστερ όπως ελληνιστί αποκαλούνται. Ως τζογαδόροι, λοιπόν, θα παίξουμε κι ό,τι είναι να βγει ας βγει. Οπωσδήποτε όμως το παρακάτω κείμενο θα δώσει πληροφορίες σημαντικές, ουχί δι’ όλους, αλλά δια τους αυστηρώς ενδιαφερόμενους περί τα κινηματογραφικά.

Ο Θόδωρος Αγγελόπουλος και ο Γουίλεμ Νταφόε, σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής της «Σκόνης του χρόνου»

Παντοτινός Τεό Ξέρω πως υπάρχουν ενστάσεις, αλλά είμαι βέβαιος πως οφείλονται στην εγγενή μας γκρίνια. Είτε, λοιπόν, αρέσει είτε όχι, ο Τεό, γνωστότερος ως Θόδωρος Αγγελόπουλος, είναι ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες παγκοσμίως και αποτελεί σημαντικό πολιτιστικό κεφάλαιο για την Ελλάδα. Ξεπερνώντας υποκειμενικές κρίσεις, γκρίνιες και συνομωσιολογίες, παραμένω στο έργο του και, απλά, υποκλίνομαι μπροστά του. Επειδή όμως το παρόν κείμενο δεν αποτελεί ούτε αγιοποίηση του ανδρός ούτε διαφημιστική καμπάνια των ταινιών του, σταματώ και μπαίνω στο θέμα. Το οποίον θέμα, όπως μπορείτε να διαβάσετε στον τίτλο του, είναι οι ταινίες οι οποίες θα προβληθούν το επόμενο διάστημα. Μία από αυτές είναι και «Η σκόνη του χρόνου», τελευταία ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου, η οποία προβλήθηκε σε ειδική προβολή στο 49 Φεστιβάλ Κινη-

ματογράφου Θεσσαλονίκης. Όπως ο ίδιος ο σκηνοθέτης είπε, η ταινία θα προβληθεί στο επίσημο πρόγραμμα του 59ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου το οποίο θα αρχίσει στις 5 Φεβρουαρίου 2009. Αυτό σημαίνει πως σύντομα μετά την Μπερλινάλε «Η σκόνη του χρόνου» θα πάρει την άγουσα προς τις αίθουσες. Η ταινία αποτελεί το δεύτερο μέρος της τριλογίας του σκηνοθέτη η οποία άνοιξε με «Το λιβάδι που δακρύζει» και είναι «ένας ποιητικός απολογισμός του περασμένου αιώνα μέσα από έναν έρωτα που προκαλεί το χρόνο, οραματίζεται και αναζητά τον ορίζοντα του αιώνα που διατρέχουμε» όπως αυτοπροσώπως σημειώνει ο Αγγελόπουλος. Με ένα διεθνές καστ που αποτελούν ο Γουίλεμ Νταφόε, ο Μπρούνο Γκαντς και η Ιρέν Ζακόμπ η ταινία με μία πρώτη ματιά απλά αποδεικνύει τα όσα υποστήριξα παραπάνω για το αγγελοπούλειο έργο. Με δραματουργικό έναυσμα το γύρισμα μιας ταινίας από έναν αμερικανό σκηνοθέτη ελληνικής καταγωγής που αναζητά τις ρίζες του, η ιστορία εκτυλίσσεται στην Ιταλία, στη Γερμανία, στη Ρωσία, στο Καζακστάν και στις ΗΠΑ. Κεντρικό πρόσωπο, η Ελένη, που διεκδικείται και διεκδικεί το απόλυτο της αγάπης. Ταυτόχρονα, ένα μακρύ ταξίδι στη μεγάλη Ιστορία και στα γεγονότα των τελευταίων 50 χρόνων που σημάδεψαν τον 20ο αιώνα. Τα πρόσωπα της ταινίας κινούνται σαν σε όνειρο, η σκόνη του χρόνου μπερδεύει τις μνήμες. Έχοντας δει όλη τη φετινή ελληνική παραγωγή, μπορεί εύκολα να αντιληφθεί ο οποιοσδήποτε, πως «Η σκόνη του χρόνου» απέχει παρασάγγας από τις υπόλοιπες ταινίες. Βαθύς στοχασμός, προσέγγι-

«Ο Αχιλλέας και η Χελώνα»

045

γοταμηνικςοφάργοταμηνικςοφάργοταμηνικςοφάργοταμηνικ

ση της ιστορίας και της μνήμης με υποστήριξη μιας μοναδικής σκηνοθετικής μαεστρίας που σε γραπώνει. Και μέσα από αυτά αναδεικνύονται και οι ανθρώπινες ιστορίες, οι μικρές, οι οποίες συνθέτουν τη μεγάλη Ιστορία αλλά και επηρεάζονται από αυτήν. Εδώ διακρίνεται μία αδυναμία. Ενώ ο Αγγελόπουλος διαχειρίζεται με τον καλύτερο τρόπο το «μεγάλο», δυσκολεύεται να μας συγκινήσει με το «μικρό». Προσωπικά πιστεύω πως εδώ βρίσκεται η αδυναμία της ταινίας αλλά θα έχετε την ευκαιρία να σχηματίσετε ιδία άποψη. Ο Φεβρουάριος δεν είναι μακριά. Η Ιαπωνία είναι κοντά στην Αυστραλία; Δεν απαιτείται απάντηση αφού η παραπάνω ερώτηση δεν αποτελεί τεστ γεωγραφικών γνώσεων, αλλά αναφέρεται σε ταινίες που θα δούμε προσεχώς. Η Ιαπωνία εκπροσωπείται από τον Τακέσι Κιτάνο, τον πιο σημαντικό –από όσο γνωρίζω- σύγχρονο σκηνοθέτη της Χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου. Η ταινία του «Ο Αχιλλέας και η χελώνα», κέρδισε πολλούς φίλους στο Φεστιβάλ της Θεσσαλο-

046

Κινηματογράφος

ςοφάργοταμηνικςοφάργοτα «Το καφέ των μαέστρων»

νίκης. Εξαιρετικό δείγμα δουλειάς ενός σκηνοθέτη με το οποίο κλείνει τη δική του τριλογία, της οποίας είδαμε την αρχή «Takeshi’s», θα δούμε το τέλος, αλλά δεν είδαμε τη μέση, δηλαδή την ταινία «Δόξα για το σκηνοθέτη». Ο Κιτάνο κάνει μια ταινία αυτοβιογραφική, και όπως συνηθίζει, αυτοσαρκαστική. Θέμα της ένας ζωγράφος, ο οποίος ζωγραφίζει από μικρός, φαίνεται πως είναι ταλαντούχος, αλλά ουδέποτε κατάφερε να αναγνωριστεί και να γίνει διάσημος. Η Αυστραλία, εκτός από χώρα, γίνεται και ταινία δια χειρός Μπαζ Λούρμαν. Νικόλ Κίντμαν, Χιου Τζάκμαν, Ντέιβιντ Γουέναμ και Μπράιαν Μπράουν, πρωταγωνιστούν στην «Αυστραλία», ερωτική ιστορία μεταξύ μιας βρετανίδας αριστοκράτισσας η οποία ταξιδεύει στη μακρινή χώρα όπου έχει κληρονομήσει ένα ράντζο. Εκεί ερωτεύεται έναν καουμπόη ενώ στην Ευρώπη μαίνεται ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος. Κι αφού μακριά βρισκόμαστε, ούτως ή άλλως, ας πάμε μακρύτερα, στη Βραζιλία και στον Βάλτερ Σάλες και την «Οριακή γραμμή» μια συ-

γκλονιστική ταινία που συν-σκηνοθέτησε με την Ντανιέλα Τόμας. Με φόντο το Σάο Πάολο των 20 εκατομμυρίων κατοίκων και τα τεράστια προβλήματα, παρακολουθεί τέσσερα αδέλφια τα οποία προσπαθούν να επαναπροσδιοριστούν με διαφορετικούς τρόπους. Παραμένουμε στην περιοχή και πάμε στην Αργεντινή για το «Καφέ των μαέστρων», ένα ντοκιμαντέρ για τους λάτρεις του τάνγκο, σκηνοθετημένο από τον Μιγκέλ Κοάν. Υπέροχη μουσική και χορός και όπως έγραψαν για την ταινία οι Τάιμς της Νέας Υόρκης, «το τάνγκο είναι τρόπος ζωής και αυτό ακριβώς αποτυπώνεται στο ντοκιμαντέρ». Πολιτικές και άλλες ιστορίες Με τον πολιτικό κινηματογράφο να έχει αρχίσει να κερδίσει έδαφος με τρόπο εντυπωσιακό, θα κάνουμε μία αναφορά σε ταινίες «προσεχώς», με πολιτικό περιεχόμενο. «Τσε» του Στίβεν Σόντεμπεργκ, ταινία για ανθρώπους αντοχής, μιας και η διάρκειά της μοιάζει σε διάρκεια με τις ομιλίες του Φιντέλ Κάστρο! Τέσσερις ώρες και είκοσι λεπτά, μια αντισυμβατική αφήγηση για τον εμβληματικό επαναστάτη, Τσε Γκεβάρα. Η γνωριμία του με τον Φιντέλ, η οργάνωση του αντάρτικου, η κουβανέζικη επανάσταση, η πορεία στη Βολιβία, η δολοφονία του. Ντοκιμαντερίστικη σκηνοθετική προσέγγιση χωρίς διάθεση μυθοποίησης του Τσε και με έναν θαυμάσιο Μπενίσιο ντελ Τόρο στο ρόλο του Γκεβάρα. Η ταινία η οποία, κατά την άποψή μου, θα συζητηθεί αρκετά και θα κερδίσει το κοινό, είναι το «Βαλς

οφάργοταμηνικςοφάργοταμηνικ με τον Μπασίρ» του Άρι Φόλμαν. Ένας ισραηλινός σκηνοθέτης προσπαθεί να θυμηθεί τα γεγονότα και την εμπλοκή του στον πρώτο πόλεμο του Λιβάνου στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Για να γίνει αυτό ψάχνει να βρει όσους νομίζει πως μπορούν να τον βοηθήσουν να βρει τη μνήμη του. Αυτό που κάνει την ταινία να ξεχωρίζει από όλες τις άλλες δεν είναι τίποτε άλλο από το γεγονός πως είναι ταινία κινουμένων σχεδίων. Μάλιστα ο ίδιος ο σκηνοθέτης την αποκαλεί «ντοκιμαντέρ κινουμένων σχεδίων». Λέει πως προτίμησε αυτό το είδος «γιατί όλη η ταινία στηρίζεται στη μνήμη, τα όνειρα, το υποσυνείδητο, τον πόλεμο. Δεν μπορώ να σκεφτώ άλλο τρόπο με τον οποίο όλα αυτά θα μπορούσαν να συνδυαστούν». Θριαμβευτική υποδοχή στις Κάνες, όπου οι κριτικοί έμειναν στην κυριολεξία με ανοιχτό το στόμα, για ένα φιλμ που θα καταπλήξει τους πάντες και το οποίο γυρίστηκε ζωντανό (live action) και σχεδιάστηκε εν των υστέρων! Ένα πρωτότυπο αντιπολεμικό αριστούργημα! «Βαλς με τον Μπασίρ»

Συνεχίζω ακάθεκτος, συντομεύοντας όμως, καθότι ο χώρος έχει περιοριστεί δραματικά. «Η σιωπή της Λόρνας», των αδελφών Ζαν Πιέρ και Λικ Νταρντέν. Κεντρική ηρωίδα μια νεαρή μετανάστρια από την Αλβανία, η οποία έκανε λευκό γάμο με έναν βέλγο ναρκομανή για να πάρει άδεια παραμονής και το όνειρό της είναι να ανοίξει ένα εστιατόριο. «Η ανταλλαγή» του μεγάλου Κλιντ Ίστγουντ με τους Αντζελίνα Τζολί, Τζον Μάλκοβιτς και Τζέφρι Ντόνοβαν. Βασισμένη σε αληθινή ιστορία που συνέβη το 1928 στο Λος Άντζελες, όταν η διε-

048

Κινηματογράφος

ςοφάργοταμηνικςοφάργοτα

«Changeling»

φθαρμένη αστυνομία για να ηρωοποιηθεί, παρουσίασε στην Κριστίν Κόλινς, μια μητέρα που είχε εξαφανιστεί το παιδί της, ένα άλλο ως το εξαφανισμένο! «Μιλκ», του Γκας Βαν Σαντ, ταινία η οποία αφηγείται τη ζωή του Χάρβεϊ Μιλκ, του πρώτου ανοιχτά ομοφυλόφιλου ο οποίος το 1977, εκλέχτηκε σε δημοτικό αξίωμα στο Σαν Φρανσίσκο αλλά τον επόμενο χρόνο δολοφονήθηκε μαζί με το δήμαρχο της πόλης. «Το φαντασιάριο του δρα Παρνάσους», με τον Τέρι Γκίλιαμ να σκηνοθετεί μια φανταστική ιστορία, ένα παραμύθι στο οποίο ο Παρνάσους κάνει συμφωνία με το διάβολο για να σώσει την ψυχή της 16χρονης κόρης του. Η τελευταία εμφάνιση του Χιθ Λέτερ πριν από τον τραγικό θάνατό του. Παίζουν ακόμη ο Τζόνι Ντέπ, ο Κόλιν Φάρελ, ο Τζουντ Λο και ο Κρίστοφερ Πλάμερ. «Τα όρια του ελέγχου», του αγαπημένου μας Τζιμ Τζάρμους. Ένας αδιευκρίνιστος σκοπός

«Το πνεύμα»

οδηγεί έναν μυστηριώδη ξένο να ταξιδεύει οργώνοντας όλες τις πόλεις και την επαρχία της Ισπανίας. «Το δέντρο της ζωής», του Τέρενς Μάλικ. Εδώ έχουμε να κάνουμε με έναν σκηνοθέτη που κάθε φορά δημιουργεί αίσθηση με τις «διαφορετικές» ταινίες του. Ένας μυστικιστικός κόσμος στον οποίο διάφοροι άνθρωποι έχουν ως κοινό σκοπό την ανακάλυψη του δέντρου της ζωής. Φινάλε με «Το πνεύμα» του Φρανκ Μίλερ. Όταν το κόμικς συναντά το σινεμά και ο σκηνοθέτης λέει για την ταινία του: «Ο κεντρικός χαρακτήρας είναι τρομακτικός. Είναι ένας άντρας που έχει πεθάνει και επιστρέφει στη ζωή. Και, γύρω του, υπάρχουν γυναίκες. Και είναι όλες ερωτευμένες μαζί του και είναι κι αυτός ερωτευμένος με όλες». Ωραίος τύπος ο αναστημένος! Συμφωνείτε;

Cafe - Bar - Restaurant

Κάθε Κυριακή Brunch 11:30 - 14:00 Ικτίνου 22, Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310 252.977, Fax: 2310 252.978 e-mail: info@room22.gr www.room22.gr

050

Χριστούγεννα

αννεγύοτσιρχαννεγύοτσιρχαννεγ

της Σταυρούλας Πουλημένη

Όπως κάθε χρόνο τέτοιες μέρες θα δούμε και φέτος στην τηλεόραση ρεπορτάζ «ανθρωπιστικού» χαρακτήρα. Προσφιλή τους θέματα είναι πως περνούν οι νοσηλευόμενοι στα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία τις ημέρες των εορτών, πώς ζουν οι άστεγοι αλλά και άλλες κοινωνικές κατηγορίες ανθρώπων - συμπτώματα («παράπλευρες απώλειες»! ) του

πως δεν αποτελούν κοινωνία; Ίσως ο γιατρός εννοούσε ότι το ψυχιατρείο είναι ένα κομμάτι της κοινωνίας που η υπόλοιπη κοινωνία για διάφορους λόγους είτε δεν γνωρίζει είτε δε θέλει να γνωρίζει τι γίνεται εκεί, π.χ. ποιοί μένουν στα ψυχιατρεία, γιατί και πώς εισάγονται εκεί, ποιές είναι οι συνθήκες νοσηλείας τους και αν τελικά το ζήτημα αυτό την

Τα χριστούγεννα στα

ψυχιατρεία συστήματος. Αφού η κοινωνία τις ημέρες αυτές δεν θα «πρέπει», κατά τα συμφέροντα αυτών που εξυπηρετούν τα τηλεοπτικά μέσα (τις διαφημιστικές εταιρείες δηλαδή), να ακούει και να βλέπει για τα κάθε είδους σκάνδαλα, αφού «πρέπει» να πάει για το «καθιερωμένο» shopping therapy (άραγε ποιός μπορεί σήμερα να έχει τέτοια χόμπι;) και επειδή το ανθρωπιστικό κλίμα των εορτών το επιβάλλει, «καλό είναι» να ξεπλύνουμε τις ενοχές μας και να κοιτάξουμε και προς τα εκεί… Πίσω από τα τείχη «Καλό είναι», όπως είπε και ένας συμπαθέστατος γιατρός στο ψυχιατρείο, «να ασχολούνται οι δημοσιογράφοι και κατ` επέκταση η κοινωνία με εμάς που και που». Οι άνθρωποι στο ψυχιατρείο μή-

αφορά. Ας μην ξεχνάμε στο κάτω κάτω της γραφής τις αντιδράσεις των κατοίκων σε περιοχή της Θεσσαλονίκης όταν ήταν να λειτουργήσουν τα «προστατευόμενα» διαμερίσματα (σημ.

1) ως δομές επανένταξης των ανθρώπων αυτών. Η επίσκεψή μας στο ψυχιατρείο δεν είχε ως στόχο να παρουσιάσει την κατάσταση εκεί πιο δραματική απ` ότι είναι, ούτε να την επενδύσει με θλιβερές νότες για να ενισχυθεί η μελαγχολική διάθεση των εορτών. Είχε ως στόχο, απλώς, να μιλήσει με τους ανθρώπους εκεί για να πουν οι ίδιοι πώς νοιώθουν τις ημέρες αυτές. Αν είναι ή δεν είναι σαν όλες τις άλλες μέρες, αν έχουν κάποια όνειρα που θα ήθελαν να πραγματοποιηθούν, να περιγράψουν με τα δικά τους λόγια λίγα πράγματα από τη δική τους

ιστορία στο χώρο αυτό. Παρά τον «ανώδυνο» χαρακτήρα του λόγου της επίσκεψης η λέξη δημοσιογράφος είναι ικανή να προκαλέσει μια «ανεπαίσθητη» ταραχή… είναι σαν να περιμένουν τον Μάκη Τριανταφυλλόπουλο οπλισμένο με 46 κρυφές κάμερες που θα αποκαλύψουν κάποιο σκάνδαλο! Έτσι, μόλις κάποιοι γιατροί άκουσαν το αίτημα να έρθω σε επαφή με τους ασθενείς του τμήματος των ακαταλόγιστων (σημ. 2) το απέρριψαν, γιατί όπως μου εξήγησαν κάθε επαφή μαζί τους θα ερμηνευόταν ως «εισβολή στη ζωή τους» και μπορεί να χειροτέρευε την κατάσταση της ασθένειάς τους. Είναι δυνατόν μια κοινωνική επαφή έστω και μία που θα διαρκούσε πέντε μόνο λεπτά να συνιστά ολέθρια καταστροφή της ήδη χωλαίνουσας ψυχικής τους υγείας; Με την απλή λογική συμπεραίνεις ότι η απομόνωση των ασθενών από το κοινωνικό περίγυρο είναι ένα λειτουργικό μέσο θεραπείας της ψυχικής τους ασθένειας, στο κάτω κάτω της γραφής μπορούν να τα συζητήσουν με το ταβάνι του δωματίου τους… Έτσι, συμπεραίνει κανείς, ότι μάλλον είναι και αυτό ένα δείγμα του αντίκτυπου που έχει προκαλέσει η σκανδαλο- αποκάλυψη των τελευταίων μηνών και πολλοί φοβούνται μην αποτελέσουν τμήμα της. Το σκάνδαλο όμως στην περίπτωση αυτή δεν είναι μόνο οι καθηλώσεις (κοινώς δεσίματα) και οι τόνοι φαρμάκων που καθιστούν τους ανθρώπους εξαρτημένους εφ` όρου ζωής, το σκάνδαλο είναι ένα κοινό μυστικό που κρύβεται στο ίδιο το

051

οτσιρχαννεγύοτσιρχαννεγύοτσιρχαννεγύοτσιρχαννεγύοτσιρχ

ψυχιατρικό σύστημα και δείχνει πόσο τρύπιο είναι… Είναι που, αν μπεις στο ψυχιατρείο, δεν έχεις όπλα να προστατευθείς από την κυρίαρχη λογική του πώς ξεπερνάς την ψυχική νόσο. Είναι που τα ψυχοφάρμακα έχουν αντικαταστήσει κάθε μορφή ψυχοθεραπείας καθώς η έλλειψη προσωπικού είναι μεγάλη. Είναι και ότι κάθε προσπάθεια αλλαγής της κουλτούρας αυτής βρίσκει εμπόδια στη γραφειοκρατία και βρίσκεσαι πάλι μόνος και γραφικός να μιλάς για δικαιώματα. Είναι όμως και που οι φωνές μιας άλλης λογικής είναι λίγες… Γιορτές και μελαγχολία Το θέμα των Χριστουγέννων λοιπόν, αν και αντιμετωπίζεται με όρεξη και επιθυμία από τους εργαζόμενους του ψυχιατρείου (γιορτές σε κάθε κλινική, μουσικές εκδηλώσεις, πλούσιο γεύμα κ.α.) με την πρόθεση να γίνει το κλίμα πιο ζεστό και να περάσουν οι άνθρωποι εκεί κάποιες ώρες χαράς, δεν παύει να αποτελεί ένα βότσαλο του γιαλού. Έτσι η απάντηση στην ερώτηση, πως είναι τα Χριστούγεννα στο ψυχιατρείο μπορεί να είναι και …«όπως όλες τις ημέρες». «Πάντα ένιωθα περισσότερη μελαγχολία, όταν ήμουν μέσα», μου εξομολογήθηκε ο 35χρονος φίλος που έζησε μεγάλο χρόνο από τη ζωή του μέσα στο ψυχιατρείο. Το προσωπικό προσπαθούσε να δημιουργήσει μια γιορταστική ατμόσφαιρα, όμορφα ήταν, αλλά εγώ ήμουν φυλακισμένος στους εφιάλτες μου», συμπλήρωσε. Θυμάμαι κάποτε που βρέθηκα σε μια τέτοια γιορτή. Πλούσιο

052

Χριστούγεννα

και ωραίο φαγητό, γλυκά, η κλινική στολισμένη, μουσική και χορός, οι ασθενείς να χορεύουν και πολλοί από αυτούς να προσπαθούν να πιάσουν κουβέντα με εμάς τους «υγιείς». Και κάποιοι άλλοι, απόμακροι, να στέκονται σε μια γωνιά καπνίζοντας και κοιτάζοντας σε κάποιον απροσδιόριστο ορίζοντα. «Τα Χριστούγεννα, η πρωτοχρονιά και όλες οι γιορτές περισσότερο μελαγχολία προκαλούν», όπως υποστηρίζει ο συνομιλητής μου από τη δική του εμπειρία. Αν νοσηλεύεσαι χρόνια (αν και οι περιπτώσεις αυτές λιγοστεύουν στο ψυχιατρείο σε αντίθεση με τις ιδιωτικές κλινικές), ανήκεις στα «ακαταλόγιστα», δεν έχεις λεφτά να πληρώσεις δικηγόρο, κοινωνική πρόνοια, και κάποιον έξω να σε περιμένει, καταλήγει η επανένταξη στην κοινωνία να αποτελεί άπιαστο όνειρο (ίσως για μερικές περιπτώσεις στις κανονικές φυλακές να εκτίεις πιο γρήγορα την «ποινή» σου), τότε τι να σου κάνουν οι γιορτές και τα πανηγύρια; Αν δεν ανήκεις πάλι σε αυτή τη κατηγορία και απλά μπήκες με κάποια εισαγγελική παρέμβαση, άντε με τόσο ψυχοφαρμακοθεραπεία να αποδείξεις ότι δεν έχεις αποδιοργανωμένη σκέψη και ότι μπορείς να προσπαθήσεις ξανά και μόνος σου. Τότε το όνειρό σου μπορεί να είναι και μια μόνο διανυκτέρευση εκτός του ιδρύματος! Αν πάλι δεν θέλεις να σε δένουν την ώρα της «κρίσης», θα σου πουν ότι δεν γίνεται αλλιώς… Αν, τέλος, έχεις καταφέρει να ξεπεράσεις όλα αυτά τα εμπόδια αλλά δεν έχεις που την κεφαλήν

αννεγύοτσιρχαννεγύοτσιρχαννεγ

κλίναι στην πόλη, ούτε λεφτά για να συντηρηθείς και φοβάσαι την αντιμετώπιση της κοινωνίας, τον κόσμο της εργασίας, μπορεί να καταλήξεις να θες …να μείνεις και εκεί που είσαι (η γνωστή ιδρυματοποίηση). «Τότε, περνάς καλά στις γιορτές, αφού το ψυχιατρείο γίνεται το σπίτι σου. Και τα Χριστούγεννα, αποτελούν το σπάσιμο της καθημερινής σου ρουτίνας». Κάνοντας μια επίσκεψη στο ψυχιατρείο και συζητώντας, γνωρίζεις περιπτώσεις ανθρώπων που ζουν εκεί αρκετό καιρό και παλεύουν όχι μόνο με την «ασθένεια» αλλά και με όλα τα γρανάζια που έχει στήσει αυτό το σύστημα, για να μην μπορούν τελικά να τα καταφέρουν. Μπορεί οι γιατροί να ξέρουν κάτι παραπάνω αλλά οι μαρτυρίες πάντα έχουν να πουν… κάτι πολύ περισσότερο από μία ιατρική γνωμάτευση. Και όταν οι στατιστικές δείχνουν ότι το ποσοστό των ανθρώπων που πάσχουν από κάποια ψυχική ασθένεια μεγαλώνει, τότε αυτό σημαίνει ότι πρόκειται για κοινωνικό πρόβλημα και όχι για μεμονωμένες περιπτώσεις. Επίσης μπορεί να σημαίνει ότι κάτι πάει στραβά και με τον τρόπο «θεραπείας» του… Σημειώσεις: (1) Είναι χώροι στέγασης σε μονοκατοικίες ή πολυκατοικίες ατόμων με ψυχικές διαταραχές τα οποία έχουν αυξημένες αλλά όχι πλήρεις ικανότητες αυτοφροντίδας και αυτοεξυπηρέτησης (2) Τα άτομα που έχουν διαπράξει κάποια αδικήματα και έχουν κριθεί ποινικώς ότι έχουν το ακαταλόγιστο νοσηλεύονται στο νοσοκομείο και αντιμετωπίζονται από το προσωπικό ως ψυχικά ασθενείς και όχι ως εγκληματίες.

054

Πρόσωπο

οπωσόρποπωσόρποπωσόρποπωσόρποπ

Συνέντευξη: Μπάμπης Παπαχαραλάμπους-Φαεινός

Ken Loach

Η ελπίδα βρίσκεται στην αντίσταση Στην Αθήνα βρέθηκε τον Σεπτέμβριο ο διάσημος Άγγλος σκηνοθέτης Κεν Λόουτς. Καλεσμένος του κινηματογραφικού «Πανοράματος» που διοργανώνει η εφημερίδα «Ελευθεροτυπία» και διευθύνει ο κριτικός κινηματογράφου Νίνος Μικελίδης, παρέλαβε τιμητικό βραβείο από τα χέρια του Θόδωρου Αγγελόπουλου για το σύνολο του έργου του. Τον συναντήσαμε στην ανοιχτή συζήτηση που είχε με το κοινό. Ευχαριστούμε τον Νίνο Μικελίδη που μερίμνησε ώστε να γίνει αυτή η συνομιλία.

Κύριε Λόουτς είχατε πριν από λίγο μια ανοιχτή συζήτηση με το ελληνικό κοινό. Δε δείξατε ούτε αισιόδοξος ούτε απαισιόδοξος. Πώς είναι τα πράγματα σήμερα; Το πρόβλημα που πρέπει να μας απασχολεί, που πρέπει να σκεφτούμε, είναι τι θα πρέπει να ζητήσουμε από τους πολιτικούς και τι πρέπει να έχουμε στην πολιτική μας ατζέντα για απαιτήσεις κλπ. Σε συναντήσεις σαν τη σημερινή μιλάμε συνήθως για τις ταινίες τις ίδιες και για το πώς γίνεται μια ταινία. Το σημαντικό για μένα και για τους ανθρώπους που συνεργάζομαι δεν είναι το πώς γυρίζεται μια ταινία αλλά γιατί.

055

σόρποπωσόρποπωσόρποπωσόρποπωσόρποπωσόρποπωσόρπ

«ο ανεμος που χορευε το κριθαρι»

«ο ανεμος που χορευε το κριθαρι»

Οι ταινίες απευθύνονται σε ένα κόσμο που είναι πολλές φορές χωρισμένος, που πολλές φορές αλληλοσυγκρούεται, γιατί αυτοί που μας κυβερνάνε μάς οδηγούν σε αυτές τις συγκρούσεις και πολλές φορές καταστρέφουν εμάς τους ίδιους και τη κοινωνία. Και ό,τι είδους ταινία κάνουμε είτε είναι μυστήριο, είτε κωμωδία, είτε άλλο είδος κινηματογραφικό, αυτό που πρέπει να βάλουμε είναι το ερώτημα «πρέπει να αναδείξουμε ορισμένα πράγματα τα οποία κρύβουνε οι άνθρωποι που μας κυβερνάνε;». Δηλαδή τα προβλήματα τα οποία αποφεύγουν να μας θέτουν. Σήμερα υπάρχει μια άπνοια προβληματισμού για τα μεγάλα πολιτικά ζητήματα και από τους διανοητές και από τους πολίτες. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον αντέχει ο πολιτικός κινηματογράφος να αφυπνίσει συνειδήσεις; Ο Μάικλ Μουρ κάνει ταινίες που είναι στην πραγματικότητα πολιτικά στρατευμένες. Υπάρχει ενδιαφέρον και δίψα για να γίνεται κι ένας τέτοιος κινηματογράφος και αναφέρομαι στον Μάικλ Μουρ γιατί δουλεύει στην Αμερική κι αυτό είναι από μόνο του ενδιαφέρον. Αλλά υπάρχει από παντού ένα ενδιαφέρον για να γίνονται τέτοιες ταινίες. Εγώ υποστηρίζω ότι ο κινηματογράφος πρέπει να έχει πολυμορφία, την ίδια πολυμορφία που έχουν και τα βιβλία σε μια βιβλιοθήκη. Πιστεύω ότι οι κινηματογραφικές αίθουσες πρέπει να ανήκουν στην κοινότητα, στον Δήμο, όπως ανήκουν οι βιβλιοθήκες. Οι ταινίες να προγραμματίζονται από ανθρώπους που ενδιαφέρονται για τον κινηματογράφο και που ξέρουν κινηματογράφο. Δεν θα έβαζα υπεύθυνο μιας γκαλερί έναν άνθρωπο που ενδιαφέρεται για το fast foοd.

056

Πρόσωπο

Όλοι εσείς που κάνετε ένα διαφορετικό κινηματογράφο, ιδίως οι ευρωπαίοι, σκέπτεσθαι να κάνετε ένα κοινό μέτωπο απέναντι στη λαίλαπα του αμερικάνικου κινηματογράφου; Είναι πολύ μεγάλη ερώτηση (γέλια). Μακάρι να ήξερα την απάντηση. Αυτό που προτείνετε είναι πολύ καλό και θα έπρεπε να είχε γίνει και να υπάρχει ένα μανιφέστο, μια πολιτική ανάλυση για το τι πρέπει να γίνει. Το πρόβλημα αυτή τη στιγμή στη χώρα μου, στην Αγγλία, είναι ότι δεν έχουμε την πολιτική βάση, την πολιτική δομή για να αντιμετωπίσουμε τον αμερικάνικο κινηματογράφο. Όλοι οι πολιτικοί από την εποχή της Θάτσερ μέχρι σήμερα ήθελαν να τα τραβήξουν όλα προς τα δεξιά. Κι έτσι σήμερα στην Αγγλία δεν υπάρχει ένα πολιτικό κόμμα της Αριστεράς, ένα καθαρά πολιτικό κόμμα. Τα κόμματα που ονομάζονται σοσιαλιστικά είναι δυστυχώς της ελεύθερης αγοράς. Το πρόβλημα της Ευρώπης, κι όχι μόνο στον κινηματογράφο, είναι ότι δεν υπάρχει ένα πολιτικό πρόγραμμα προς τα αριστερά που να λύσει όλα αυτά τα θέματα, όπως την ισότητα, το εμπόριο κλπ. Αν ξέρετε αριστερούς σκηνοθέτες που να θέλουν να υπογράψουν ένα τέτοιο μανιφέστο πέστε το για να βάλω κι εγώ την υπογραφή μου (γέλια). Το παλιό αγγλικό κίνημα του “free cinema” έχει σήμερα κάποια απήχηση; Το “free cinema” ήταν μια σύντομη κίνηση στην Αγγλία στα τέλη του ’60. Δυστυχώς οι περισσότεροι σκηνοθέτες που ανακατεύθηκαν σ’ αυτό το κίνημα πήγαν αργότερα στο Χόλυγουντ (γέλια). Όπως ο Τζον Σλέσινγκερ, ο Τόνι Ρίτσαρτσον. Έφτιαξαν μερικές καλές ταινίες αλλά ήταν μια πολύ σύντομη άνθηση. Πολύ δύσκολο να απαντήσεις σε τέτοιο ερώτημα. Εμείς στις δικές μου ταινίες μπορέσαμε να βρούμε χρήματα μέσα από δύο πηγές, όταν πήραμε την στήριξη της τηλεόρασης. Κι αυτό είναι υποχρέωση της εθνικής τηλεόρασης σε κάθε χώρα. Να παρέχουν χρήματα για να γυρίζονται ταινίες που να προβάλλονται πρώτα στις αίθουσες και

οπωσόρποπωσόρποπωσόρποπωσόρποπ μετά από ένα χρόνο ή μια αρκετά μεγάλη περίοδο να προβάλλονται και στην τηλεόραση. Και αυτό σημαίνει ότι, όταν το χρήμα προέρχεται από τα εθνικά κανάλια, τα θέματα, στις ταινίες που γυρίζονται, θα έχουν ένα συγκεκριμένο σκοπό. Κι αυτό σημαίνει επίσης ότι δεν χρειάζεται να πάρεις ένα ηθοποιό από μια άλλη χώρα, την Γαλλία ή την Ιταλία ή κάποιον άλλο συνεργάτη στην ταινία για να μπορέσεις να πάρεις χρήματα. Αυτός ήταν ο ένας τρόπος, ο άλλος ήταν ότι καταφέραμε να βρούμε χρήματα γιατί ήταν φθηνές οι ταινίες μας. Ξοδεύαμε ό,τι ρεαλιστικά μπορούσαμε να πάρουμε πίσω. Και το τρίτο είναι ότι μπορέσαμε να βρούμε λίγα χρήματα κι από διάφορες άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Στην τελευταία μας ταινία πήραμε χρήματα από διάφορες χώρες, Ισπανία, Ιταλία, Βέλγιο, Γερμανία, συνολικά από οκτώ χώρες. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχουν συγκεκριμένες απαιτήσεις πάνω στο θέμα ή τους ηθοποιούς που θα χρησιμοποιήσεις. Αλλά βασικά η ευθύνη έγκειται στις τηλεοράσεις, στα εθνικά κανάλια και στους οργανισμούς όπως τα κέντρα κινηματογράφου στις συγκεκριμένες χώρες, που πρέπει αυτοί να χρηματοδοτούν τις ταινίες. Τι σημαίνει για σας ο πολιτικός κινηματογράφος; Αυτή είναι μια μεγάλη ερώτηση. Είναι κάτι που πρέπει να βρουν από μόνοι τους ο σκηνοθέτης και ο σεναριογράφος. Εγώ είχα διάφορες επιδράσεις. Οι ιταλικές ταινίες του ’50, όπου τότε οι άνθρωποι που έβλεπαν τις ταινίες πίστευαν πραγματικά ότι τα πρόσωπα που παρουσιάζονταν στην οθόνη ήταν αυθεντικά. Και κατά δεύτερον οι ταινίες από τις ανατολικές χώρες, ιδιαίτερα την Πολωνία και την Τσεχοσλοβακία. Ιδίως από την Τσεχοσλοβακία όπως οι ταινίες του Γίρι Μέντζελ και του Μίλος Φόρμαν. Όπου υπήρχε πραγματικός σεβασμός για την ανθρωπιά των προσώπων που παρουσίαζαν οι ταινίες. Επίσης από άλλους συναδέλφους όπως ο Ρομπέρ Μπρεσόν που έδιναν μια εικόνα πραγματικών προσώπων και για το πώς ζούσαν οι άνθρωποι αυτοί.

Εγώ σε συνεργασία με τον εικονολήπτη Κρις Μένγκελ προσπαθήσαμε να βρούμε ακριβώς αυτή την πλευρά μέσα από την φωτογραφία, μέσα από την ατμόσφαιρα. Γιατί είπατε ότι το φως σε μια ταινία πρέπει να είναι δημοκρατικό; (γέλια). Την ταινία την επηρεάζουν πολλά πράγματα, ακόμα και το φως που πιστεύω ότι μέσα στην ταινία πρέπει να είναι δημοκρατικό. Γιατί συνήθως στις ταινίες ο φωτισμός δεν είναι δημοκρατικός (γέλια). Διότι παλιά στη βιομηχανία λέγανε ότι πρέπει να «φωτίζεις τα λεφτά» (γέλια). Υπήρχε ένα φως που έπεφτε στα μάτια του πρωταγωνιστή ή της πρωταγωνίστριας. Η ιδέα η δικιά μας, ιδιαίτερα του Κρις Μένγκελ ήταν ότι πρέπει να φωτίσεις το χώρο. Ο φωτισμός να γεμίζει το χώρο και να ακολουθεί τους κανόνες του πραγματικού φωτός και όχι του φωτισμού των ταινιών. Το άλλο στοιχείο που μας ενδιέφερε ήταν η χρήση των φακών. Κι αυτό σε σχέση με το πώς παίζουν οι ηθοποιοί. Επίσης, η τεχνοτροπία της κινηματογράφησης πρέπει να είναι απομακρυσμένη από το χώρο από τον οποίο οι ηθοποιοί ερμηνεύουν το ρόλο τους. Γιατί η ερμηνεία πρέπει να είναι οικεία όσο το δυνατό περισσότερο. Να μην υπάρχουν επεμβάσεις την ώρα του παιξίματος με φωτισμούς στα μάτια

057

σόρποπωσόρποπωσόρποπωσόρποπωσόρποπωσόρποπωσόρπ

και τέτοια. Γι’ αυτό δεν βάζεις την κάμερα ανάμεσα στους ηθοποιούς αλλά την κρατάς από μακριά για να παρακολουθεί. Και δεν βάζεις το φως να λάμπει στα μάτια του ηθοποιού (γέλια). Και κάνεις ότι μπορείς περισσότερο ώστε το μέρος που παίζεται η σκηνή να φαίνεται όσο πιο αυθεντικό γίνεται. Γι’ αυτό, για να επιστρέψουμε στους φακούς, οι φακοί που χρησιμοποιούμε δεν πρέπει να είναι ευρυγώνιοι αλλά όσο το δυνατό πιο μέτριοι που να κρατούν το χώρο εκεί που θες. Κι αυτός είναι ένας τρόπος για να βλέπεις τα πρόσωπα πιο συμπαθητικά. Γιατί αν βάλεις το φακό κοντά τους και είναι ευρυγώνιος, παραμορφώνεις τα πρόσωπα, μοιάζουν με ψάρια μέσα στο νερό. Γι’ αυτό ένας φακός που είναι πιο συμπαθητικός προς τον χαρακτήρα κάνει και τον χαρακτήρα αυτό πιο συμπαθητικό προς τον θεατή. Τουλάχιστον έτσι το βλέπουμε. Το άλλο στοιχείο είναι το μοντάζ, όπου αφήνεις χρόνο ώστε οι άνθρωποι να φαίνονται πιο φυσικοί και να καταλαβαίνεις καλύτερα, παρά να έχεις ένα γρήγορο μοντάζ. Στις ταινίες σας τα πρόσωπα είναι πολύ ζωντανά και αληθινά, δε νομίζω όμως ότι αυτό οφείλεται μόνο στο φως, υπάρχει και κάτι άλλο, έτσι δεν είναι; Δεν είναι εύκολο να απαντήσω ακριβώς

«ο ανεμος που χορευε το κριθαρι»

058

Πρόσωπο

αλλά είναι πολύ απλό. Το πιο σημαντικό σε μια ταινία είναι το σενάριο. Το δεύτερο πιο σημαντικό είναι να βρεις ανθρώπους που να ζωντανέψουν αυτό το σενάριο. Να βρεις ανθρώπους που το κοινό να πιστέψει ότι είναι πράγματι τα πρόσωπα που θέλεις να παρουσιάσεις στη ταινία. Και η έρευνα για να βρεις αυτά τα πρόσωπα είναι πολύ μεγάλη διαδικασία. Εμείς βλέπουμε όλους τους ηθοποιούς που πιστεύουμε ότι ταιριάζουνε στα πρόσωπα που ψάχνουμε. Κλασικά είναι ηθοποιοί αυτοί. Αλλά και άνθρωποι που έχουνε κάποια σχέση κάποια στιγμή με την ιστορία που θέλουμε να διηγηθούμε. Είναι ένα δύο πράγματα που δεν μπορείς να αλλάξεις, γιατί μια ερμηνεία στη ταινία δεν είναι όπως μια ερμηνεία στο θέατρο. Γιατί στο θέατρο ο ηθοποιός πρέπει να ξέρει όλη τη διαδικασία από την αρχή ως το τέλος, το πώς θα κινηθεί, πώς θα αλλάξει, πώς θα κλάψει αν χρειαστεί, από την αρχή πρέπει να τα ξέρει όλα αυτά. Ενώ στον κινηματογράφο ο ηθοποιός πρέπει να βγάλει στην επιφάνεια την αλήθεια εκείνης της συγκεκριμένης στιγμής. Γι’ αυτό πρέπει να ξέρουν τι έχει προηγηθεί, πρέπει να ξέρουν για παράδειγμα ότι είναι στην ίδια κοινωνική τάξη. Πρέπει να ξέρουν την οικογενειακή ιστορία, την επαγγελματική ιστορία, όλα αυτά. Κι όσο να βρούμε αυτούς τους ανθρώπους πρέπει να δημιουργήσουμε μια μικρή εμπειρία του τι είχε προηγηθεί. Για παράδειγμα, στη ταινία για την Ιρλανδία οι νέοι άντρες που ερμήνευαν τους αγωνιστές πέρασαν μερικές εβδομάδες με αξιωματικούς του ιρλανδικού στρατού για να τους μάθουν ακριβώς τι έπρεπε να κάνουν. Ήταν πολύ δύσκολη δουλειά, σκληρή δουλειά. Και στο τέλος της βδομάδας όλοι αυτοί οι νέοι ήξεραν πραγματικά τον χαραχτήρα τους. Ήξεραν ότι πάντα αργούσαν, του ενός του πονούσε η πλάτη του, ο άλλος κυνηγούσε τα κορίτσια. Υπήρχε μια προσωπικότητα στην ομάδα. Η δουλειά μου ήταν να τους κάνω να περάσουν μέσα από την ιστορία και να αποκτήσουν την εμπειρία όσο καλύτερα μπορούσαν.

οπωσόρποπωσόρποπωσόρποπωσόρποπ Επειδή οι καιροί αλλάζουν γρήγορα σήμερα, το ίδιο και οι ιδεολογίες, αν γυρίζατε τώρα μια σκηνή που γυρίσατε πριν είκοσι χρόνια θα τη γυρίζατε με τον ίδιο τρόπο; Η σύντομη απάντηση είναι όχι. Γιατί η πρώτη σου ευθύνη είναι στο υλικό που έχεις και στην αλήθεια του πράγματος που θέλεις να παρουσιάσεις. Γι’ αυτό εκείνο απ’ όπου ξεκινάς, εκείνο που ρωτάς πρώτα, είναι ποιοί είναι αυτοί οι άνθρωποι, πώς βρέθηκαν εκεί, ποιά είναι η κατάσταση στην οποία βρέθηκαν. Τα κριτήρια εξαρτώνται από την κατάσταση την οποία θέλεις να αναλύσεις και που έχεις μπροστά σου τη συγκεκριμένη στιγμή. Και σωστά μιλήσατε για ιδεολογία, είναι πολύ σωστό αυτό. Πληροφορεί για το τι κάνεις και δεν πρέπει να είναι μια απλή επεξήγηση, μια απλή εικονογράφηση. Γι’ αυτό δε γυρίζουμε μια σκηνή για να εικονογραφήσουμε το διαλεκτικό μας ρεαλισμό, αυτό είναι κάτι που έχεις μέσα στο κεφάλι σου και πρέπει να του δώσεις μια άλλη αίσθηση. Αλλά η ιδεολογία ότι η ελεύθερη αγορά μας λύνει όλα τα προβλήματα του σήμερα είναι εντελώς αναληθής, είναι ψεύτικη και αποτυχημένη. Υπάρχει τρόπος να ελέγξουμε το Hollywood και τους μάνατζερς ώστε να βοηθήσουν ένα κινηματογράφο σαν τον δικό σας; Χαίρομαι που ακούω τέτοια πράγματα (γέλια). Υπάρχει μια άλλη Αμερική που συνήθως προτιμάμε να ξεχνάμε. Υπάρχει μια δυνατή ιστορία των εργατικών συνδικάτων. Όταν γυρίζαμε στο Λος Άντζελες οι υπεύθυνοι των εργατικών σωματείων μας βοήθησαν, ήταν καταπληκτικοί και μακάρι να ήταν το ίδιο και οι αντίστοιχοι στη Βρετανία. Αλλά οι προπαγανδιστές της δεξιάς πλευράς είναι τόσο πονηροί και ισχυροί που δεν μαθαίνουμε γι’ αυτή την πλευρά. Δυστυχώς όμως όταν οι ευρωπαίοι σκηνοθέτες πηγαίνουν στην Αμερική, συνήθως η δουλειά τους υπονομεύεται από τη βιομηχανία.

060

Ψυχο-ανατομικά

άκιμοτανα-οχυψάκιμοτα

του Δρ. Ευθύμιου Α. Λαμπρίδη, (Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπευτής, e-mail: thimis@otenet.gr)

Η μελαγχολία των γιορτών Οι γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς είναι προ των πυλών. Για πολλούς από εμάς είναι μέρες ξεκούρασης, χαλάρωσης, διασκέδασης, χαράς. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια παρατηρώ ότι για όλο και περισσότερους ανθρώπους οι γιορτές συνιστούν μια δυσάρεστη κατάσταση επενδεδυμένη με συναισθήματα λύπης, μελαγχολίας, κατήφειας. Εκείνο, δε, που αξίζει προσοχής είναι το γεγονός ότι χρόνο με το χρόνο όλο και νωρίτερα αρκετοί άνθρωποι εξωτερικεύουν την ανησυχία τους για τις μέρες των γιορτών που έρχονται και μοιάζουν να τις αντιμετωπίζουν ως πάρεργο που επιθυμούν να περάσει όσο πιο σύντομα και ανώδυνα γίνεται. Εάν ο καθένας από εμάς αποφασίσει να αναλάβει για λίγο τον ρόλο του απλοϊκού ερευνητή και θελήσει να εξετάσει τις παραμέτρους του θέματος είναι πολύ πιθανό να διαπιστώσει τα ακόλουθα: 1. Το κυρίαρχο εκφραζόμενο συναίσθημα είναι αυτό της μελαγχολίας.

2. Τα άτομα που υποστηρίζουν ότι μελαγχολούν τις γιορτές είναι στη πλειοψηφία τους άνδρες και γυναίκες άνω των 30.

3. Η κατάσταση σε προσωπικό επίπεδο δεν καθορίζει σημαντικά τη βίωση συναισθημάτων λύπης, καθώς παράπονο βίωσης μελαγχολίας εκφράζουν, τόσο άνθρωποι που δεν είναι σε σχέση, όσο και άνθρωποι που είναι σε σχέση (παντρεμένοι ή όχι).

061

μοταναάκιμοτανα-οχυψάκιμοταναάκιμοτανα-οχυψάκιμοτανα 4. Οι λόγοι τους οποίους επικαλούνται για να τεκμηριώσουν τη βίωση του μελαγχολικού συναισθήματος αν και ποικίλλουν, μπορούν να συνοψιστούν στους εξής: Νιώθω ότι πρέπει να κάνω ανασκόπηση της ζωής μου τη χρονιά που πέρασε και δεν θέλω να εντοπίσω τις αποτυχίες μου στους στόχους που είχα θέσει. Νιώθω ότι πρέπει να απολογηθώ στους οικείους μου για την τρέχουσα κατάσταση στη ζωή μου (γιατί χώρισα, γιατί δεν παντρεύτηκα ακόμη, γιατί δεν κάνω ένα παιδί, γιατί δεν έκανα την καριέρα που κάποιοι περιμένουν να κάνω). Τις μέρες των γιορτών οι παρέες μου σκορπίζουν και θα νιώσω μόνος/η τη στιγμή που οι άλλοι γύρω μου θα είναι με αυτούς που αγαπούν ή δεν θα κάνω πράγματα που άλλοι κάνουν και μετά τα διηγούνται στους γύρω τους. Θα πρέπει να περάσω με τον/την σύντροφό μου περισσότερες ώρες και δεν ξέρω αν θα μπορέσουμε να γεμίσουμε το χρόνο χωρίς να φανεί το κενό που υπάρχει στη σχέση μας και τον υπόλοιπο καιρό καλύπτεται από τις υποχρεώσεις της καθημερινότητας. Οι διαπιστώσεις αυτές προκαλούν μια σειρά από σκέψεις, ορισμένες

από τις οποίες πρόκειται να εκθέσω ευθύς αμέσως: Η μελαγχολία μοιάζει να είναι η κορφή του παγόβουνου. Το κυρίαρχο αίσθημα, όμως, είναι ο φόβος. Φόβος ότι πρέπει να αναμετρηθούν, για μια ακόμη φορά, με τους δαίμονές τους και να υποστηρίξουν την αυτο-εικόνα τους προσπαθώντας να προσδιορίσουν τον εαυτό σε σχέση με τα θέλω τους και τους άλλους. Είναι δύσκολο, επίπονο, να αντιμετωπίσεις τον εαυτό, να καταλάβεις ποιος είσαι και τι θέλεις και, κυρίως, να συμφιλιωθείς με τα λάθη, τις αποτυχίες και τις επιλογές σου. Να δεχτείς, δηλαδή, ότι δεν είσαι παντοδύναμος και δεν υποχρεούσαι από κανέναν και τίποτε να παρουσιάζεις μόνο επιτυχίες. Αν αυτό γίνει αποδεκτό, ενισχύεται η εμπιστοσύνη στον εαυτό και το άτομο έρχεται πιο κοντά στην απόφαση για διεκδίκηση των αιτημάτων του χωρίς την επιβάρυνση του φορτίου της κοινωνικής σύμβασης που δεσμεύει τις επιλογές και περιορίζει τον ορίζοντά του. Μετά την ηλικία των 30 τα άλλοθι μοιάζουν να λιγοστεύουν και η κοινωνική σύμβαση γίνεται πιο έντονη και επιτακτική. Ξαφνικά το άτομο κατα-

062

Ψυχο-ανατομικά

άκιμοτανα-οχυψάκιμοτα

λαβαίνει ότι δεν είναι εύκολο να ζήσει όπως θέλει, αλλά όπως πρέπει. Χωρίς να το συνειδητοποιεί φτάνει σε ένα σημείο να ζει μια ζωή που άλλοι ορίζουν και προσπαθεί να κρατηθεί μέσα σε πλαίσια που ξεχωρίζουν την επιτυχία από την αποτυχία, την ευτυχία από τη δυστυχία, χωρίς να έχει διευκρινίσει αν συμφωνεί με τη φύση και το περιεχόμενό τους. Ο ετεροπροσδιορισμός τείνει να γίνει κανόνας και χωρίς να γίνεται αντιληπτό το άτομο μπαίνει στη διαδικασία κοινωνικής σύγκρισης χωρίς προηγουμένως να έχει κάνει διακριτά τα σημεία αναφοράς του. Πολλοί από αυτούς που μελαγχολούν την περίοδο των γιορτών αποδίδουν τη διάθεσή τους αυτή στην έλλειψη συντρόφου, χωρίς όμως να είναι σε θέση να προσδιορίσουν αν τους λείπει πραγματικά κάτι τέτοιο ή όχι. Ταυτίζουν, επομένως, έννοιες και βιώνουν συναισθήματα έλλειψης ή/και κοινωνικής μειονεξίας χωρίς να έχουν διευκρινίσει τη δική τους τοποθέτηση. Κι όμως, η μοναξιά και η μοναχικότητα είναι δύο διαφορετικές έννοιες. Στη μία περίπτωση έχουμε να κάνουμε με μια κοινωνική κατασκευή που αναγκαζόμαστε να δεχτούμε κι έτσι είναι λογικό να δυσανασχετούμε και να φέρνουμε τον εαυτό σε θέση θύματος ή κατηγορούμενου. Στην άλλη, έχουμε να κάνουμε με μια επιλογή στην οποία προχωρήσαμε γνωρίζοντας το γιατί. Σε αυτή τη δεύτερη περίπτωση, λοιπόν, δεν φοβόμαστε να υποστηρίξουμε την επιλογή μας και να διεκδικήσουμε να μας αποδέχονται για αυτό που είμαστε επειδή το θελήσαμε. Οι γιορτές των Χριστουγέννων είναι απλώς μια χρονική συγκυρία που κάποιοι επιλέγουν να συνδέουν με την αντιμετώπιση της αλήθειας του εαυτού τους. Όμως, η αλήθεια δεν είναι σχεδόν ποτέ μόνο μία και σαφώς η στιγμή που θα αποφασίσουμε να δούμε την αλήθεια μας δεν είναι εκ των προτέρων καθορισμένη. Συνεπώς, αυτά τα Χριστούγεννα αντί να βιώσετε στρες και να μελαγχολήσετε, φροντίστε να αγαπήσετε τον εαυτό σας λίγο περισσότερο, να υποστηρίξετε τις επιλογές σας και να αντιμετωπίσετε με ρεαλισμό τη ζωή σας. Αν τα πράγματα δεν έχουν έρθει καλά, δεν φταίτε μόνον εσείς. Αντί να ντρέπεστε, να λυπάστε ή να θυμώνετε με τον εαυτό σας, αποφασίστε να διακρίνετε τις δικές σας ορίζουσες και διεκδικήστε την ικανοποίηση των δικών σας θέλω. Τέλος, σκεφτείτε για λίγο ότι τις μέρες των γιορτών αρκετοί άνθρωποι στην ίδια πόλη με σας δεν έχουν την πολυτέλεια να μελαγχολήσουν επειδή θα προσπαθούν να βρουν ένα καταφύγιο από το κρύο, ένα πιάτο ζεστό φαγητό, ένα μεροκάματο για να μην πάνε στο σπίτι με άδεια χέρια και δουν τη μελαγχολία στα μάτια των παιδιών τους. Εκείνοι αντιμετωπίζουν τους φόβους και την αλήθεια τους κάθε μέρα. Καλά Χριστούγεννα και ευτυχισμένος ο νέος χρόνος.

064

Φεστιβάλ του Στράτου Κερσανίδη

λάβιτσεφλάβιτσεφλάβιτσεφλάβιτσεφλάβ

οΕΣΤΙΒΑΛΟΓΡΑΦΟΥ

9 4

Τ Φ Σ Α Η Μ Κ Ι Η ΚΙΝ ΑΛΟΝ Σ Σ Ε Θ

Είδαν τα μάτια μας γιορτές… Με την προσέλευση του κοινού να ξεπερνάει κάθε προηγούμενο και κάθε προσδοκία, το 49ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης άφησε θετικές εντυπώσεις και ενίσχυσε το αναπάντητο ερώτημα: μα καλά, πού πάνε όλοι τούτοι οι σινεφίλ κατά τη διάρκεια της χρονιάς;. Πώς είναι δυνατόν ταινίες Όλιβερ Στόουν που η προβολή τους δημιουργεί το αδιαχώρητο στο Φεστιβάλ, όταν βγαίνουν στο κύκλωμα να προβάλλονται σε σχεδόν άδειες αίθουσες; Ξέρω ότι σας βάζω δύσκολα κι αφού ούτε κι εγώ μπορώ να δώσω πειστική απάντηση, συνεχίζω. Πολλοί θεατές αλλά και μεγάλες παρουσίες, όπως του Όλιβερ Στόουν, του Γουίλεμ Νταφόε, των αδελφών Νταρντέν και άλλων προσωπικοτήτων λάμπρυναν τη «Εκεί πέρα» φετινή διοργάνωση. Ο Όλιβερ Στόουν, ο οποίος τιμήθηκε με Χρυσό Αλέξανδρο για το σύνολο του έργου του, ήταν ιδιαίτερα επικριτικός απέναντι στην πολιτική του Τζορτζ Μπους Τζούνιορ, χαρούμενος που κέρδισε ο Μπάρακ Ομπάμα, αλλά όχι ιδιαίτερα αισιόδοξος για τις αλλαγές που θα επέλθουν Ο απερχόμενος πρόεδρος, άλλωστε, είναι και το θέμα της τελευταίος του ταινίας «W.» η οποία «Κυριακάτικο ψάρεμα» προβλήθηκε σε ειδική προβολή

Αυτό που κάνει ο σκηνοθέτης με την ταινία του είναι να ρίξει φως στη σκοτεινή ιστορία της ζωής ενός προέδρου ο οποίος ανακάτεψε τον κόσμο, και έκανε παγκόσμια μόδα τον αντιαμερικανισμό! Στο σημείο αυτό αναρωτιέμαι, πώς να συνεχίσω το κείμενο. Να αναφερθώ στις ταινίες ή στα διάφορα γεγονότα του φεστιβάλ, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στα πάρτι που έδωσαν και πήραν και γενικώς μας πήρε ο διάολος; Τελικώς επικρατεί η λογική και θα συνεχίσω με μια σύντομη αναφορά σε ταινίες, αρχίζοντας από το διεθνές διαγωνιστικό και από το Χρυσό Αλέξανδρο, που πήγε στην ιρανική «Εκεί πέρα» του Αμπντολρεζά Καχανί. Μια ματιά στο σύγχρονο Ιράν που ενώ διαθέτει μια άκρως ενδιαφέρουσα αισθητική προσέγγιση, προσωπικά. με κούρασε η στατικότητα της. Κατά την προσωπική μου άποψη η καλύτερη ταινία του διαγωνιστικού τμήματος ήταν το «Κυριακάτικο ψάρεμα» του Αντριάν Σιτάρου, ενός ακόμη μέλους της περίφημης σχολής του νέου ρουμανικού σινεμά. Μια απλή εκδρομή εκτυλίσσεται σε ένα δυνατό ψυχόδραμα, μια ταινία που ακουμπάει στη νουβέλ βαγκ και ιδίως στον Ερίκ Ρομέρ, που φλερτάρει με τον Ρομάν Πολάνσκι

«Τη νύχτα που ο Φερνάντο Πεσόα «Without» συνάντησε τον Κωνσταντίνο Καβάφη»

της πολωνικής περιόδου, που βαδίζει παράλληλα με τα διδάγματα του δανέζικου Δόγματος αλλά είναι 100% ταινία του Σιτάρου, που τελικά κέρδισε το βραβείο σκηνοθεσίας αλλά και το βραβείο γυναικείας ερμηνείας για τις δύο πρωταγωνίστριες.

Βαλκανικές ιστορίες Προσωπικά μου αρέσει το βαλκανικό σινεμά, επειδή μου δίνει την ευκαιρία να γνωρίζω τους γείτονές μας μέσα από τον κινηματογράφο. Με το φοβερό και τρομερό πάρτι που έδωσε ο Εμίρ Κουστουρίτσα με την μπάντα του, η όρεξη για βαλκανικό σινεμά άνοιξε ακόμη περισσότερο. Τι είχε το μενού; Πολλά αλλά πρόλαβα να δοκιμάσω τα παρακάτω: Ο Νουρί Μπιλγκέ Τζειλάν, ο τούρκος σκηνοθέτης που μετά το Χρυσό Φοίνικα, φέτος κέρδισε και το Βραβείο Σκηνοθεσίας στις Κάνες με την ταινία «Τρεις πίθηκοι». Μια οικογένεια ζει μέσα στα ψέματα, σημαντικά πράγματα αποκρύπτονται και ο πατέρας, η μητέρα κι ο γιος κάνουν πως δεν ακούν, δε βλέπουν και δε μιλούν. Εξαιρετικός κινηματογράφος! Η ταινία «Είσαι ο Μάρλον μου κι ο Μπράντο μου» του τούρκου Χουσείν Καράμπει, βραβείο καλύτερης ταινίας στο Φεστιβάλ της Κωνσταντινούπολης, είναι ένα οδοιπορικό που καταγγέλλει τον πόλεμο, την ύπαρξη συνόρων και δοξάζει την αγάπη.

Εξαιρετικές ρουμανικές ταινίες μικρού μήκους, το τουρκικό αφιέρωμα με ενθουσίασε, η βουλγαρική «Πίσσα» του Γιαβόρ Γκάρντεφ εξαιρετική, το «Χιόνι» της Αϊντα Μπέγκιτς από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη συγκινητικό.

Ελληνικές εξαιρέσεις Μάλλον απογοητευτικό το Ελληνικό Πανόραμα. Επειδή όμως θα πρέπει να είμαι δίκαιος, αναφέρω τα καλύτερα. Στα όρια ντοκιμαντέρ και μυθοπλασίας κινείται η ταινία του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου «Τη νύχτα που ο Φερνάντο Πεσόα συνάντησε τον Κωνσταντίνο Καβάφη», η καλύτερη ελληνική ταινία του Πανοράματος. Με ένα πολύ έξυπνο εύρημα, μια συνάντηση σε ένα πλοίο ανάμεσα στους δύο ποιητές –η οποία ουδέποτε συνέβη-, ο Χαραλαμπόπουλος κατορθώνει, να αποδώσει το πνεύμα των δύο ποιητών, καταλήγοντας πως υπάρχει συνάντηση, μόνον που αυτήν είναι πνευματική και βρίσκεται μέσα στην ποίησή τους. Με ένα εντελώς προσωπικό στιλ ο Αλέξανδρος Αβρανάς με το «Without» προκαλεί την προσοχή από τα πρώτα πλάνα με την πρωτοτυπία των κάδρων και των γωνιών λήψης. Διαπραγματεύεται το δύσκολο θέμα της αποδόμησης ενός γάμου και ίσως στην εγγενή δυσκολία του θέματος, να υπάρχουν και κάποιες σεναριακές αδυναμίες.

065

τσεφλάβιτσεφλάβιτσεφλάβιτσεφλάβιτσεφλάβιτσεφλάβιτσεφ «Σκλάβοι στα δεσμά τους»

Ο Αλέξης Αλεξίου με την «Ιστορία 52», ξεφεύγει από τα μέχρι τώρα δεδομένα του ελληνικού κινηματογράφου. Μοντέρνα ταινία με ιδιαίτερα αξιοπρόσεκτο μοντάζ οδηγεί το θεατή σε δαιδαλώδεις διαδρομές. Ο Θόδωρος Μαραγκός, σκηνοθετεί τους «Ισοβίτες» μια κωμωδία η οποία κινείται στα όρια του σουρεαλισμού, έξυπνη, διασκεδαστική και, όπως συνηθίζει ο Μαραγκός, με άποψη. Η ταινία διαθέτει ρυθμό, καλή μουσική και δύο απολαυστικούς πρωταγωνιστές: τον Τάκη Σπυριδάκη και τον Βαγγέλη Μουρίκη. Οι «Σκλάβοι στα δεσμά τους» του Τώνη Λυκουρέση, είναι μια ταινία εποχής με μια στιβαρή και σίγουρη σκηνοθεσία, ένα καλοδουλεμένο σενάριο και με ενδιαφέρουσες ερμηνείες, διαθέτει όλες τις προδιαγραφές για καλή καριέρα στις αίθουσες.. Ο Πάνος Καρκανεβάτος, είναι ένα σκηνοθέτης που από τα πρώτα του βήματα είχε δώσει θετικά δείγματα. Με την ταινία «Καλά κρυμμένα μυστικά – Αθανασία», το επιβεβαιώνει καθώς η ταινία διαθέτει σκηνοθετική επάρκεια αλλά φαίνεται να κολλάει, καθώς με άφησε καθηλωμένο στο έδαφος ενώ πάντα είχα την αίσθηση πως σε λίγο θα πετάξω. Αυτά τα ολίγα ελλείψει χώρου και του χρόνου γιορτάζουμε το μισό αιώνα. Μεγαλώσαμε, ρε γαμώ το!

066

Αυτοεξόριστοι

ιοτσιρόξεοτυαιοτσιρόξεοτυαιοτσι

του Νίκου Κλαυδιανού

Εξεγείρομαι,

άρα υπάρχουμε

Αυτή τη φορά, από τα φετινά Χριστούγεννα, απαιτούσε περισσότερα από τη συνήθη γέννηση του Υιού του Θεού. Η θλιβερή διαπίστωση (επιβεβαίωση) ότι υπάρχουν χρήματα (και τρόποι) για να σωθούν οι τράπεζες, αλλά όχι για να καταπολεμηθεί η πείνα και η ταλαιπωρία δισεκατομμυρίων ανθρώπων απανταχού στον κόσμο τον οδήγησε να συνοδοιπορεί με τον «Εξεγερμένο Άνθρωπο» του Α. Καμύ και τη βάση σκέψης του συγγραφέα που αποκαλούσε παράλογο τη ρήξη ανάμεσα «στον κόσμο και το πνεύμα του». «Δεν είμαι φιλόσοφος. Δεν πιστεύω στη λογική αρκετά για να πιστέψω σε ένα σύστημα. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να ξέρω πώς να συμπεριφέρομαι» έλεγε από το 1951 ήδη ο Γάλλος (;) συγγραφέας, εντοπίζοντας το αναπόφευκτο της σύγκρουσης όχι τόσο στο τι πρέπει να κάνει ο καθένας (ίσως και διανοούμενος) απέναντι σ’ έναν δικτάτορα. Αλλά για το πώς πρέπει να αντιδρά ο καθημερινός άνθρωπος απέναντι στις καθημερινές δικτατορίες! Κι αυτές είναι πολλές, χαριτωμένες και διάσπαρτες και μερικές έρχονται και ξανάρχονται κάθε χρόνο σαν …εποχές, σαν κρυ-

ολόγημα στον υποχόνδριο χάρτη μας, με ημερομηνίες εξασφαλισμένων νοσημάτων και σα δέος, εκτοξευμένο από ένα είδος αποστήματος, που δημιούργησε το βαρύ χτύπημα με το οποίο εγκαθίσταται για πάντα ανάμεσα στο σώμα και στο βλέμμα της ψυχής, ο γύψος κέρδος. Ένιωσε, έως φοβήθηκε, πως πυλώνες της πολιτικής οικονομίας (π.χ. πληθωρισμός) ενδέχεται να είναι απλώς μία ιδιότυπη αρένα για σύγχρονους μονομάχους, ένας υπόγειος τρόπος να παραμένουν μεταμοντέρνοι σκλάβοι, που απλώς νοικιάζουν μια Φιλιππινέζα για να κουβαλάνε μαζί τις αλυσίδες! Μήπως λοιπόν πυλώνες και θεοσοφισμοί συμμετείχαν στο παιχνίδι; Και, αφού το εθιμοτυπικό της πλήρους υποστήριξης θρησκευτικών φαινόμενων συνεπάγεται μεταξύ άλλων και τη βουτιά στο κενό του τζόγου κάθε Πρωτοχρονιά, αποφάσισε να πάει να δοκιμάσει την τύχη του στην πρωτεύουσα της ίδιας της αδρεναλίνης. Εκεί, τη θέση ενός φωσφορίζοντα τζόγου καταλαμβάνει η ίδια η ζωή και τη θέση της ζωής πια η ανυπέρβλητη βεβαιότητα πως ό,τι ήταν να χάσουμε το έχουμε χάσει. Οι συνέπειες

για να ενδυθούν κάποια ελάχιστη αίσθηση δύναμης είναι ότι πρέπει να υπερβούν τα όρια του απλού ρίσκου και να κατακτήσουν το κάστρο του ανεπανόρθωτου. Συνεπώς βρέθηκε στους αμπελώνες του Μονταβύ της Αλγερίας – τόπος γέννησης του Καμύ στη Βόρειο Αφρική, ακριβώς απέναντι από τους Τουαρέγκ της Λιβύης και την περίφημη υπόγεια πόλη τους. Βέβαια, ανάμεσα στις δύο απόψεις δεν μεσολαβούσε τίποτα απολύτως. Ένα κενό υπάρχει μόνο. Η έρημος Σαχάρα. Ή μήπως εντέλει τα πάντα; Σαν πολυσημαίνουσα παύση ανάμεσα στον «Ξένο» του Καμύ και το «Βιολί για μονόχειρα» του Τάσου Λειβαδίτη ή σαν ένα δάσος κρεμασμένο εδώ και χρόνια στον τοίχο της αποθηκούλας μαζί με άλλα σύνεργα, ένα πειρατικό σπαθί και λασπωμένες μπότες μέσα στο τσεκούρι… (Κρεμασμένο ποιο;) Και κάπου εκεί, εισπνέοντας τα μάτια, το εκρηκτικό μίγμα αυτάρκειας Βερβέρων της ερήμου και παλιάς υπαρξιακής γαλλικής αριστεράς του ’60, από θολότητα ηρεμίας, που τώρα έφτασε ακριβώς να θυμίζει πώς ξεθυμαίνουν οι ανεμοστρόβιλοι – κι αν αυτό

067

υαιοτσιρόξεοτυαιοτσιρόξεοτυαιοτσιρόξεοτυαιοτσιρόξεοτυα

δεν έχει μεγάλο αίσθημα ματαιότητας, τότε τι – ή σαν να υπήρξαν κάποτε, παρ’ όλο που δεν τους είδε κανείς. Γι’ αυτό η άμμος, νιώθεις ανά πάσα στιγμή, θα γίνει οσμή. Εκείνη η οσμή από λιβάνι και κέδρο, που κοινωνούσαν οι πειρατές του Μπαρμπαρόσα πριν πολεμήσουν, όπως λέει και ο Μαραμπού. Εκεί τα Χριστούγεννα δεν μπορούν να είναι μόνο μνήμη. Με διογκωμένες τις στιγμές επίμονα εντός μιας ιμπρεσσιονιστικής σχεδόν καθημερινότητας, σαν ένα αιώνιο τώρα, θα διαφωνούσε και με τον Βάλτερ Μπέντζαμιν. Ο οποίος ανασύρει την αξία της μνήμης μέχρι το σημείο να λέει «ότι η ανάμνηση των σκλαβωμένων προγόνων και όχι τα όνειρα για τα απελευθερωμένα εγγόνια είναι αυτά που οδηγούν στην εξέγερση». Όχι αυτή τη φορά δεν αρκεί μόνο η ανάμνηση ενός θρησκευτικού γεγονότος. Ένιωθε πως χρειάζεται κάτι πιο δημιουργικό. Η απαραίτητη ανανέωση επανασύνδεσης του σώματος με τις αισθήσεις και ίσως μία δικαιότερη κατανομή του πλούτου θα ήταν μία πιο υπαρξιακή γέννηση. Τότε ίσως έλεγε ευκολότερα και αυτός …καλά Χριστούγεννα.

068

Στο ρυθμό του Ιανού

ύοναΙυοτόμθυροτσ

προσεχώςπροσεχώςπροσεχώςπροσεχώςπροσε Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η , (Α ρ ι σ το τ έ λ ο υ ς 7 ) Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η , (Α ρ ι σ το τ έ λ ο υ ς 7 ) Θ ε σ σ α λ ο ν ί κ η Ε Κ Δ Η Λ Ω Σ Ε Ι Σ Δ Ε Κ Ε Μ Β Ρ Ι Ο Υ Σ ΤΟ Ν Ι Α Ν Ο Θ Ε Σ Σ Α ΛΟ Ν Ι Κ Η Σ d Την Τρίτη 16 Δεκεμβρίου 2008, στις 08:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) η συγγραφέας Ευγενία Φακίνου, παρουσιάζει το βιβλίο της «Για να δει τη Θάλασσα», εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ. d Την Πέμπτη 18 Δεκεμβρίου 2008, στις 08:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο Πέτρος Μεχτίδης παρουσιάζει το βιβλίο του «Όμορφες χώρες, χώρες ελληνικές», εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ. Ομιλητές: Στέλιος Λουκάς, δημοσιογράφος, παρουσιαστής της εκπομπής «Ένα βιβλίο-ένα ταξίδι», Κώστας Φωτιάδης, Καθηγητής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Ε Κ Δ Η Λ Ω Σ Ε Ι Σ Ι Α Ν Ο ΥΑ Ρ Ι Ο Υ Σ ΤΟ Ν Ι Α Ν Ο Θ Ε Σ Σ Α ΛΟ Ν Ι Κ Η Σ d Την Πέμπτη 15 Ιανουαρίου 2009, στις 08:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο Θέμης Λαζαρίδης παρουσιάζει το βιβλίο του «Ο δρόμος για την αναγέννηση του ελληνικού πανεπιστημίου», εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ. d Την Παρασκευή 16 Ιανουαρίου 2009, στις 08:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο Γιώργος Οικονόμου παρουσιάζει το βιβλίο του «Η άμεση δημοκρατία και η κριτική του Αριστοτέλη», εκδόσεις ΠΑΠΑΖΗΣΗ. d Τη Δευτέρα 19 Ιανουαρίου 2009, στις 08:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο Νίκος Χατζηνικολάου παρουσιάζει το βιβλίο του «ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΚΑΛΔΑΡΑΣ. Αναφορά στη ζωή και το έργο του μεγάλου δημιουργού», εκδόσεις IANOS. Ομιλητές: Κώστας Καλδάρας, συνθέτης, Γιώργος Χρονάς, ποιητής-επιμελητής βιβλίου, Θωμάς Κοροβίνης, συγγραφέας, Νίκος Χατζηνικολάου, συγγραφέας του βιβλίου, Θα ακολουθήσει μουσικό πρόγραμμα με τραγούδια του Απόστολου Καλδάρα, ερμηνευμένα από θεσσαλονικείς καλλιτέχνες. Χορηγοί Επικοινωνίας: Ράδιο Θεσσαλονίκη, Εφημερίδα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ. d Την Τρίτη 20 Ιανουαρίου 2009, στις 08:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο Γιώργος Χρονάς παρουσιάζει το βιβλίο του «Τα ποιήματα. 1973-2008», εκδόσεις ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ.

d Το Σάββατο 24 Ιανουαρίου 2009, στις 12:00 το μεσημέρι, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) η Μυρτώ Δημητρίου παρουσιάζει το βιβλίο της «Ο Φρίξος το φιδάκι και οι περιπέτειές του». d Την Τρίτη 27 Ιανουαρίου 2009, στις 08:00 το βράδυ, στη Gallery IANOS (Αριστοτέλους 7) πραγματοποιούνται τα εγκαίνια έκθεσης γελοιογραφίας του ΣΤΑΘΗ. d Το Σάββατο 31 Ιανουαρίου 2009, στις 12:00 το μεσημέρι, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο Γιώργος Δουατζής παρουσιάζει το βιβλίο του «Μη φεύγετε κύριε ευχετή», εκδόσεις ΛΙΒΑΝΗ.

070

Στο ρυθμό του Ιανού

ύοναΙυοτόμθυροτσ

Ε Κ Δ Η Λ Ω Σ Ε Ι Σ Φ Ε Β Ρ Ο ΥΑ Ρ Ι Ο Υ Σ ΤΟ Ν Ι Α Ν Ο Θ Ε Σ Σ Α ΛΟ Ν Ι Κ Η Σ d Την Πέμπτη 5 Φεβρουαρίου 2009, στις 08:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο Χάρης Κατάκης παρουσιάζει το βιβλίο του «Το ήμερο φίδι του θεού», εκδόσεις ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ.

d Τη Δευτέρα 9 Φεβρουαρίου 2009, στις 08:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο Σύλλογος Φιλόλογος της Φιλοσοφικής Σχολής Α.Π.Θ. παρουσιάζει το 134 τεύχος του περιοδικού Φιλόλογος, με θέμα τη Μακεδονία. d Την Πέμπτη 12 Φεβρουαρίου 2009, στις 08:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο Δημήτρης Σκάλκος παρουσιάζει το βιβλίο του «Αλήθειες για το φιλελευθερισμό», εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ. d Την Παρασκευή 13 Φεβρουαρίου 2009, στις 08:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) ο Περικλής Σφυρίδης παρουσιάζει το βιβλίο του «Παραφυάδες ΙΙ», εκδόσεις ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ.

d Την Πέμπτη 26 Φεβρουαρίου 2009, στις 08:00 το βράδυ, στον ΙΑΝΟ (Αριστοτέλους 7) η Διώνη Ντόντη παρουσιάζει το βιβλίο της «Αζτέκοι, Μάγια, Ίνκα», εκδόσεις ΜΕΘΕΞΙΣ. Ομιλητές της εκδήλωσης θα είναι η κα Νίκη Παπαγεωργίου, καθηγήτρια της Κοινωνιολογίας της θρησκείας στο Α.Π.Θ., εκπρόσωπος των προξενείων του Περού και του Μεξικό, και η συγγραφέας Διώνη Ντόντη.

072

Βιβλιοπαρουσιάσεις

ςιεσάισυοραποιλβιβςι

ΜΕΝΗΣ ΚΟΥΜΑΝΤΑΡΕΑΣ «Το show είναι των Ελλήνων» (εκδ. ΚΕΔΡΟΣ). Τι μπορεί να είπαν ο Κ.Π. Καβάφης με τον Δημήτρη Μητρόπουλο τη μία και μοναδική φορά που συναντήθηκαν και ποιά ήταν η αφορμή; Τι σχέση μπορεί να είχε το κιμονό της Μπατερφλάυ με τον δικτάτορα Μεταξά; - Πώς, πού και πότε ο Τσώρτσιλ φύσηξε τον καπνό του πούρου του στα μούτρα του σύντροφου Σιάντου; Τρεις συναντήσεις στις κουίντες της Ιστορίας με πρωταγωνιστές που σφράγισαν τον νεοελληνικό μας βίο.

ΘΩΜΑΣ ΚΟΡΟΒΙΝΗΣ «Όμορφη νύχτα» (εκδ. ΑΓΡΑ). Πρόκειται για ένα εκτενέστατο αφήγημα, που κινείται ανάμεσα στη χρονογραφία και το μυθιστόρημα. Στο κείμενο καταγράφονται λεπτομερώς τα πρόσωπα και τα γεγονότα μιας εποχής που σημάδεψε τη ζωή της Θεσσαλονίκης για μια εικοσαετία περίπου, από το 1985 μέχρι τα πρώτα χρόνια της νέας χιλιετίας, με κεντρικό άξονα τη νυχτερινή ατμόσφαιρα των λαϊκών κέντρων και ιδίως του ιστορικού μαγαζιού «Όμορφη νύχτα» της οδού Παπάφη.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΚΑΜΠΑΡΔΩΝΗΣ «Όλα βαίνουν καλώς εναντίον μας» (εκδ. ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ). Η ιστορία διαδραματίζεται την οκταετία 1932-1940 όπου ο πατριάρχης της λαϊκής μουσικής Μάρκος Βαμβακάρης ανατρέπει με τα τραγούδια του όλο το κατεστημένο, βάζοντας τα θεμέλια του ρεμπέτικου. Βγαίνοντας μέσα από την απόλυτη ανωνυμία παλεύει κόντρα σε όλους και σε όλα για να επιβιώσει ενώ η σχέση του με τη Ζιγκοάλα, γίνεται ο γόνιμος εφιάλτης του.

ΜΑΝΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ «Άνθρωπος στο πηγάδι» (εκδ. ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ). Ένας σαραντάρης συγγραφέας έχει ένα παράξενο ατύχημα: γλιστράει και πέφτει μέσα σε ένα πηγάδι. Εκεί σαν φυλακισμένος, θα αρχίσει να αναλογίζεται τη ζωή του, τα κείμενα που γράφει και θα ανακαλέσει άλλες καινούργιες ιστορίες. Ελπίζει ότι η σωτηρία του θα πραγματοποιηθεί όπως εκείνος τη φαντάζεται. Τελικά, όσοι μας αγαπούν, σκέφτονται όπως κι εμείς;

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΟΛΥΡΑΚΗΣ «Οι αετοί πεθαίνουν ελεύθεροι» (εκδ. ΨΥΧΟΓΙΟΣ). Με φόντο το Μάιο του 1941 και την κατάληψη της Κρήτης από τους Γερμανούς, διαδραματίζεται η ιστορία του Άρη Παπαδάκη και της Έρρικα Ρόζενμπεργκ. Ένα μυθιστόρημα όπου ζωντανεύει ένας ανελέητος κόσμος από κατασκόπους και πλεκτάνες, μα και ένας μεγάλος έρωτας. Ένας έρωτας που αντέχει στις θύελλες και περιβάλλεται από ένα φωτοστέφανο πίστης σε ό,τι σημαίνει η λέξη άνθρωπος.

ARAVIND ADIGA «Ο λευκός τίγρης» (εκδ. ΜΟΝΤΕΡΝΟΙ ΚΑΙΡΟΙ). Ο Μπαλραμ Χαλβάι, υπηρέτης, επιχειρηματίας, φιλόσοφος και δολοφόνος, κλείνει τα μάτια, ενώνει τα χέρια σε ένα ναμάστε γεμάτο σεβασμό και εξιστορεί τη ζωή του. Δεν ξέρει να κάνει πρωτότυπες σκέψεις. Ξέρει, , να ακούει και να βλέπει. Γίνεται σοφέρ ενός πλούσιου και, από το καθρεφτάκι του, ρίχνει κλεφτές ματιές σε έναν κόσμο χλιδής και διαφθοράς, μαθαίνοντας παράλληλα πώς θα κατακτήσει την ελευθερία του.

074

Βιβλιοπαρουσιάσεις

ςιεσάισυοραποιλβιβςι

ΣΤΙΒΕΝ ΠΡΕΣΣΦΙΛΝΤ «Σκοτώστε τον Ρόμελ» (εκδ. ΠΑΤΑΚΗ). Φθινόπωρο 1942. Οι λεγεώνες του Χίτλερ σαρώνουν την Ευρώπη. Στη Βόρεια Αφρική, ο Ρόμελ και τα Πάντσερ έχουν τρέψει σε φυγή τη βρετανική Όγδοη Στρατιά. Ένα βιβλίο με θέμα μια ιστορία του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου βασισμένη στα αληθινά κατορθώματα της Long Range Desert. Αφηγείται με τρόπο μοναδικό την τόλμη αυτής της εκπληκτικής ιστορικής μονάδας κομάντο και με το ψυχογράφημα των ηρώων του, δημιουργεί μια ιστορία που καθηλώνει.

ΝΤΙΝΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ «Θεσσαλονίκη ου μ’ εθέσπισεν» (εκδ. ΙΑΝΟΣ). Ο συγγραφέας γράφει για την πόλη του, την Θεσσαλονίκη. Αρχίζοντας από τα παιδικά, τα εφηβικά και τα επόμενα χρόνια του. Μέσα από τις σελίδες του βιβλίου καταγράφει ταυτόχρονα τη ζωή του στην μοιραία και αγαπημένη του πόλη, που όπως δήλωσε σε μια συνέντευξή του πριν από λίγο καιρό, «κόλλησε όπως το στρείδι στο βράχο». Το βιβλίο συνοδεύεται από σπάνιο φωτογραφικό υλικό από το αρχείο του ποιητή.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΕΡΒΕΤΑΣ «Προσωπικό ημερολόγιο-ανεκδοτολόγιο 2009» (εκδ. ΙΑΝΟΣ). Όπως λέει ο συγγραφέας, «το φετινό μου άρεσε περισσότερο από τα άλλα δύο. Όχι γιατί έχει καλύτερα ανέκδοτα και ιστορίες αλλά γιατί έχει δικές σας ιστορίες ψυχής που μου εμπιστευτήκατε. Τα ανέκδοτα, τα άρθρα και τις στατιστικές τα μάζεψα από το διαδίκτυο, από εφημερίδες, ξενυχτώντας σε μπαρ, πίνοντας σε ταβέρνες με κεφάτες παρέες».

ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΧΑΡΙΤΟΠΟΥΛΟΣ «Ημών των Ιδίων» (εκδ. ΤΟΠΟΣ). Από το ζεϊμπέκικο και τον Καζαντζίδη έως το Χρηματιστήριο και την τηλεόραση, από την «ψώρα» του φενγκ σούι και τα γουέστερν έως την ανεργία και το ποδόσφαιρο, ο συγγραφέας δεν χαρίζεται σε κανέναν και σε τίποτε. Με αβυσσαλέο, συχνά σκοτεινό χιούμορ ο συγγραφέας παρωδεί ανελέητα τη σύγχρονη ζωή. Ένα βιβλίο με δοκιμιακό λόγο που διαβάζεται σαν μυθιστόρημα της σύγχρονης Ελλάδας.

ΑΝΤΡΙΟΥ ΜΠΑΣΕΒΙΤΣ «Αμερικανική αυτοκρατορία» (εκδ. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ). Σ’ αυτό το εξαιρετικά ενδιαφέρον και προκλητικό βιβλίο, ο συγγραφέας αναθεωρεί τις παραδοχές και τους σκοπούς που διέπουν την άσκηση της αμερικανικής παγκόσμιας ισχύος. Αντικρούει την άποψη πως οι Η.Π.Α. απέτυχαν στην προσπάθεια τους να επινοήσουν μια βάση για τη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής, και αποδεικνύει πως οι διαδοχικές μεταψυχροπολεμικές κυβερνήσεις παρέμειναν πιστές σε μια σαφώς προσδιορισμένη “στρατηγική των ανοιχτών θυρών”.

RUDOLPH ARNHEIM «Το φιλμ ως τέχνη» (εκδ. ΚΑΘΡΕΠΤΗΣ). Το βιβλίο αυτό παραμένει ανάμεσα στις πιο οξυδερκείς αναλύσεις της μορφικής και αισθησιακής δυναμικής του κινηματογράφου που έχουν γραφτεί έως σήμερα. Κανένας που αληθινά νοιάζεται για αυτή την τέχνη, δεν μπορεί να δηλώνει άγνοια της βαθιάς αντίληψης και σοφίας που το βιβλίο αυτό κουβαλάει. Η επιχειρηματολογία του συγγραφέα είναι διαυγής, λεπτομερής και επακριβής.

δημιουργικό: Πλατεία 2310

Αντίκες - Χειροποίητα Έπιπλα Λάμπες - Διακοσμητικά

Επειδή τα όμορφα σπίτια γίνονται κομμάτι κομμάτι

Β. Όλγας 168, Τηλ. 2310 422.929

076

Άφήγηση

ησηγήφαησηγήφαησηγήφαησηγήφαησηγ

της Αγγελικής Θεοδώρου

έτοπ ιακ ιανίε νεδ ,νατή νεΔ -ατεμ αν ότκιφε ιανίε αθ νεδ εσ ηπάγα ήνιθηλα νητ ςιεψέρτ άλπα ίταιγ ,αίσυθ ηδώιελαγεμ ιακ ιενώιλεμεθ υοπ ιανίε ήτυα -ρομ ετοπήδαιοπο ιεχέιρεπμε -ράπυ υοπ ονόμ ιακ ςαίσυθ ήφ .ιεχ Το παραμύθι της αποπλάνησης ότυπωλητή α νόπιοβίων λ άκιλ…Αγίων ετ ιανίε ιΤ ενός -άκ ,ςαμ ασέμ ιατεδύεψ υοπ ετσαμόναθσια αν ςαμ ςάτνον -ραπύνα ςαιμ ςεωρή »ςίεαδα« -ορπ ,ςαίσυθ αίσυο νητσ ςητκ όπα εμύοθωρτυλ αν υονέμιεκ άταμήθσιανυσ αφρομό οιπ ατ -όκανα εμύοναφ αν ιακ ςαμ ςαμ οιδί νοτ ςορπ ςω ιοθυολ ;ότυαε νοτ -ίελατακγε ιτό ήχονε η ςωσΊ ,ςαμ αταμάρο ατ αξοδά εμυοπ οιπ ιακ όκιλοβ οιπ ιανίε ήδιεπε Χειμώνιασε παράταιρα… καθώς και στην ψυχή μας. Ποιό παραμύθι να επιλέξεις, όταν το τέλος τους το έχει επιμεληθεί η επιτροπή της παρακμιακής συνωμοσίας.

Αφουγκράζομαι τη σιωπηλή και αναπόφευκτη παράδοση των ονείρων σε στρατόπεδο αιχμαλώτων, καθώς η επιθυμία και η νοσταλγική παλινδρόμηση με φέρνουν αντιμέτωπο με την ΟΥΤΟΠΙΑ της ΘΥΣΙΑΣ. Ο πόνος της νοσταλγίας για την ανεπίτρεπτη επιστροφή, επεξεργάζεται και σαρκάζει το δίλημμα ΑΓΑΠΗ ή ΘΥΣΙΑ, γνωρίζοντας την αναγκαία επιλογή που η εγωιστική μας φύση μας επιβάλλει. Μήπως, στη βάση του, ανύπαρκτος ο παραπάνω προβληματισμός; Φαίνεται να είναι εύκολη η απάντηση. Δεν υπάρχει καμία θυσία, απλά δεν αντέχουμε να αγαπάμε. Δεν ήταν, δεν είναι και ποτέ δεν θα είναι εφικτό να μετατρέψεις την αληθινή αγάπη σε μεγαλειώδη θυσία, γιατί απλά αυτή είναι που θεμελιώνει και εμπεριέχει οποιαδήποτε μορφή θυσίας και μόνο που υπάρχει.

077

σηγήφαησηγήφαησηγήφαησηγήφαησηγήφαησηγήφαησηγήφα

ήληπωισ νητ ιαμοζάρκγυοφΑ ησοδάραπ ητκυεφόπανα ιακ οδεπόταρτσ εσ νωρίενο νωτ -υθιπε η ςώθακ ,νωτώλαμχια -νιλαπ ήκιγλατσον η ιακ αίμ -ιτνα νυονρέφ εμ ησημόρδ ςητ ΑΙΠΟΤΥΟ νητ εμ οπωτέμ .ΣΑΙΣΥΘ αιγ ςαίγλατσον ςητ ςονόπ Ο ,ήφορτσιπε ητπερτίπενα νητ οτ ιεζάκρασ ιακ ιατεζάγρεξεπε -ωνγ ,ΑΙΣΥΘ ή ΗΠΑΓΑ αμμηλίδ -ολιπε αίακγανα νητ ςατνοζίρ ησύφ ςαμ ήκιτσιωγε η υοπ ήγ ητσ ,ςωπήΜ .ιελλάβιπε ςαμ -απ ο ςοτκραπύνα ,υοτ ησάβ ;ςόμσιταμηλβορπ ωνάπαρ η ηλοκύε ιανίε αν ιατενίαΦ αίμακ ιεχράπυ νεΔ .ησητνάπα αν εμυοχέτνα νεδ άλπα ,αίσυθ .εμάπαγα Τι είναι τελικά λοιπόν αυτό που ψεύδεται μέσα μας, κάνοντάς μας να αισθανόμαστε «αδαείς» ήρωες μιας ανύπαρκτης στην ουσία θυσίας, προκειμένου να λυτρωθούμε από τα πιο όμορφα συναισθήματά μας και να φανούμε ανακόλουθοι ως προς τον ίδιο μας τον εαυτό; Ίσως η ενοχή ότι εγκαταλείπουμε άδοξα τα οράματα μας, επειδή είναι πιο βολικό και πιο επιτρεπτό. Μήπως όμως, τελικά, αυτά είναι που θα μας έσωζαν και θα μας πήγαιναν από την άλλη πλευρά της αέναης νύχτας, χωρίς να ζητήσουν τίποτα από εμάς; Λίγο κόστος μέχρι να δούμε το φως της αλήθειας, πρώτα μέσα μας και μετά μπροστά μας. Αναρωτιόμαστε στατικά, χωρίς να υπερβαίνουμε το απαγορευμένο όριο που άλλοι έστησαν για μας, σε ό,τι αφορά στα συναισθήματα και στην σκέψη μας. Ίσως να μην υπάρχει μεγαλύτερη ΟΥΤΟΠΙΑ τελικά από τη διφορούμενη παράσταση της ΕΠΙΛΟΓΗΣ που ήδη άλλοι έχουν επιλέξει για μας. Πριν διαλέξουμε παραμύθι προορισμένο να κατοικήσει στην ψυχή μας – και δυστυχώς με την ευθύνη ότι το μεταφέρουμε και στα παιδιά μας – ας προσέξουμε καλά το υποκριτικό του τέλος και όλα αυτά που αντιπροσωπεύει. Πάντα αμφισβητούσα το παραμύθι της «Σταχτοπούτας», σε αντίθεση με «Το κοριτσάκι με τα σπίρτα», γιατί ίσως τελικά «μόνο όταν ταπεινώνεσαι μπορείς να συνομιλείς με τον Θεό». Η μεγαλύτερη παγίδα της ύπαρξής μας είναι το καθημερινό πάντρεμά της με την ουτοπιστική συνεισφορά μας σε κακόγουστα παραμύθια τρίτων. Χρόνια τώρα δεν έχω καταλάβει γιατί η αισθητική μου δεν μπορεί να επιβιώσει, επιμένοντας ότι οι ΣΤΑΘΜΟΙ ΤΩΝ ΤΡΑΙΝΩΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΥΤΕΡΟΙ ΣΤΟΥΣ ΑΠΟΧΩΡΙΣΜΟΥΣ ΑΠΟ ΤΑ ΑΕΡΟΔΡΟΜΙΑ…

078

Γυναικολογικά

άκιγολοκιανυγάκιγολοκιανυγ

της Σύλιας Ιωαννίδου

My little black facebook! Ομολογουμένως με την τεχνολογία δεν τα πάμε καλά, χωρίσαμε, τα ξαναβρήκαμε λίγο στο πανεπιστήμιο, μετά λόγω δουλειάς κάτι ψιλοκάναμε αλλά, βρε παιδί μου, προχωράει πολύ γρήγορα, μεγάλα τα άλματα και δεν την προλαβαίνω. Σε ένα από αυτά τα μεγάλα της βήματα, μου έδειξε και εμένα το δρόμο προς το facebook. Κουραστικό, χρονοβόρο και αντιεπικοινωνιακό. Θα μου πεις βέβαια ότι έχει και τα καλά του, τα λες σχεδόν δωρεάν, δε ξεχνάς γενέθλια, είσαι πιο τυπικός στις υποχρεώσεις σου και είναι και εύκολο κάθεσαι στο σπίτι μπαίνεις στο διαδίκτυο και στο πιτς φιτίλι μιλάς με όποιον θέλεις. Το βασικότερο βέβαια είναι ότι ξαναβρίσκεις τους πολυαγαπημένους σου… συμμαθητές. Μαθαίνεις τα νέα τους, βλέπεις ποιοί παντρεύτηκαν, ποιοί έκαναν το όνειρο πραγματικότητα στα επαγγελματικά τους και τους ξαναβάζεις με έναν ανορθόδοξο τρόπο στη ζωή σου. Δε ξέρω κατά πόσο είναι καλό αυτό ή κακό βέβαια, μια που σε ξεμπροστιάζουν με κάτι φωτογραφίες όπου το στάιλινγκ σου είναι στην καλύτερη των περιπτώσεων Σιντι Λόπερ και στη χειρότερη Αλέξις Κόλμπι Κάριγκτον. Τότε που δεν είχες χάσει εκείνα τα 5 κιλά, που το φρύδι σου έφερνε στο Καραμανλέικο και που έμοιαζες με πολιτικό μετανάστη. Και το χειρότερο από αυτό το ξεφτιλίκι είναι που σου γράφουν και σχόλια κάτω από τη φωτογραφία

www.twoyellowfeet.gr

KATERINA KOYTOYKA 16, Laskaratou str., Ntepo, Thessaloniki • Τel: +30 2310 425840

080

Γυναικολογικά

άκιγολοκιανυγάκιγολοκιανυγά

ακόμα πιο ντροπιαστικά, τα οποία μπορούν να σε εκθέσουν ανεπανόρθωτα και να βγάλουν στη φόρα μυστικά που δε θες ούτε να θυμάσαι. Αυτές είναι οι πιο τρομακτικές στιγμές της ημέρας όταν μπαίνεις στο διαδίκτυο και προσεύχεσαι στον Άγιο Φανούρη να μην …φανερώσει καμία τέτοια φωτογραφία ή κανένα άλλο σχόλιο στον Wall σου. Αφού του τάζεις μια λαμπάδα ίσα με το μπόι σου (ευτυχώς δεν είμαι 1,75, να μου τα φάει η εκκλησία) μπαίνεις στη σελίδα σου, requests από παντού, έλεος δε θέλω να μπω στο group Obama for president που άνοιξε ένας τύπος από το Κατάκολο, βγήκε ο Ομπάμα δεν έφτασαν εκεί τα νέα; 536 requests για να γίνω μέλος στα πιο απίθανα groups! 25 requests για φίλους …μα δεν ξέρω κανένα τους, γιατί να τους προσθέσω στη λίστα μου; 322 προκλήσεις σε events και party, σίγουρα θα πάω σε εκείνο το πριβέ πάρτι στη Γκόα στην Ινδία, να βάλω κάτι πρόχειρο και να πεταχτώ! Στο facebook κάνεις περισσότερη ώρα να σβήσεις όλα όσα δε θέλεις, από το να μιλήσεις με τους φίλους σου και να θυμηθείτε ή να ξεχάσετε τα παλιά. Εγώ ανήκω σε μια γενιά που αλληλογραφούσαμε ακόμα, μετά μας ήρθαν τα κινητά, το msn, και τώρα το facebook, δεν είμαστε ούτε μεγάλοι ούτε μικροί, είμαστε η γενιά της πραγματικής αλλαγής όχι της δήθεν του ΠΑΣΟΚ. Είμαστε η γενιά που οποιαδήποτε τεχνολογική εξέλιξη έκανε test drive πάνω μας, σαν του κασίδα το κεφάλι ένα πράγμα. Να μην το πάθεις το σοκ σου; Θα το πάθεις στην αρχή, θα πορωθείς, μετά θα παθιαστείς και στο τέλος θα το ρίξεις το μπινελίκι. Μήπως το παίρνω πολύ στα σοβαρά; Δεν το νομίζω, πιστεύω ότι και εσύ κάπως έτσι αισθάνεσαι, βαριέσαι πλέον να μπαίνεις και να βλέπεις άλλα προφίλ, κουράζεσαι να απαντάς και πάνω από όλα μισείς την προκάτ επικοινωνία. Θέλεις ανάσες, παύσεις και συναίσθημα και το βασικότερο να το βλέπεις και να το ακούς. Θέλεις πολύ απλά οι λέξεις να αποκτούν λόγο. Για αυτό θα κάνω επανάσταση (εκτός από σαματά) θα σβήσω τα χνάρια μου από το facebook και έτσι θα μάθω ποιός πραγματικά θέλει να με βρει ή έστω θέλει να μου πει ένα «γεια»! Και σίγουρα αυτό θα το εκτιμήσω περισσότερο από το να με κάνεις add …

082

Μήπως είμαστε κρετίνοι;

ιονίτερκ

έρευνα - επιμέλεια: the straights (e-mail: kretinoi@yahoo.gr)

Η κοινωνία αντιλαμβάνεται τη σημαντικότητα,

ακριβώς όπως η τηλεόραση:

με την πώληση

(ή, αλλιώς: Σε περίπτωση που δεν το καταλάβατε, σύντομα θα παντρευόμαστε)

Στις 4 Δεκεμβρίου ξεκίνησε η εκδίκαση της υπόθεσης «Γάμοι στην Τήλο». Το κοσμοϊστορικό γεγονός πως η πατρίδα μας έκανε ένα βήμα μπροστά και, αμέσως μετά, δύο πίσω, περνά στα ψιλά γράμματα της επικαιρότητας. Σύμφωνα με την επιταγή της τηλεθέασης, είναι σημαντικότερα τα «πρωτόγνωρα» υπουργικά σκάνδαλα, τα ολυμπιακά ακίνητα, οι χρηματιστές μοναχοί, οι νομάρχες και άλλα ηθικά παράσιτα. Από μία πλευρά, είναι ελπιδοφόρο να βλέπουμε επιτέλους τους ανθρώπους να μην ασχολούνται με τη σεξουαλικότητα των διπλανών τους. Είναι ευχάριστο να αναγνωρίζουμε, στα πρόσωπα των συμπολιτών μας, την εξοικείωση με το διαφορετικό, έστω κι αν προέρχεται όχι από την αποδοχή, αλλά από την απασχόληση με κάτι πιο «πιασάρικο». Ίσως, μακροπρόθεσμα να λειτουργήσει σαν την υπνοπαιδεία -ώσπου να βγούμε από τον ύπνο, θα έχουμε ήδη εκπαιδευτεί. Και, ίσως, αυτό να ήταν το καταλληλότερο ήρεμο πέρασμα από τον ρατσιστικό μεσαίωνα προς τη φωτισμένη αναγέννηση της αξιοπρέπειας. Σχεδόν, χωρίς να το πάρει χαμπάρι κανείς. Από την άλλη, αυτή η παντελής αδιαφορία υπογραμμίζει την τρομακτική έλλειψη συνείδησης του νεοέλληνα, όταν κάθε σημαντική εξέλιξη τριγύρω συμβαίνει υπό την αιγίδα της απάθειάς του. Όταν φωνάζει την πρώτη μέρα, για να ξεχάσει κιόλας την επόμενη. Κάποιος είπε πως η μνήμη στην Ελλάδα διαρκεί τέσσερις μέρες, ή μήπως θυμάμαι λάθος? Πριν από πέντε χρόνια, πριν ακόμη φάει το πρόστιμο των 100.000 ευρώ ο τηλεοπτικός Παπακαλιάτης, το να σκεφτόταν κάποιος πως σύντομα θα γινόταν πολιτικός γάμος ομοφύλων στην Ελλάδα, θα ήταν το λιγότερο επιστημονική φαντασία. Πόσο μάλλον, σε ένα μικρό και σχεδόν ξεχασμένο νησί του Αιγαίου· αυτό θα ξεπερνούσε και το πιο φιλόδοξο σενάριο (σε τέτοιο βαθμό, που, σήμερα, σε κάνει δυστυχώς να σκέφτεσαι μήπως συνέβη για τουριστικούς μονάχα λόγους). Με την είδηση, λοιπόν, πως τελέστηκαν δύο τέτοιοι γάμοι στην Τήλο, ήρθε το πλήρωμα του χρόνου με τον ενθουσιασμό και τη δύναμη ωστικού κύματος -που, όμως, εν τέλει, έσβησε άδοξα στην ακτογραμμή της τηλεθέασης. Πού είναι ο χαμός που φανταζόμασταν? Πού είναι οι αφορισμοί, οι παθιασμένες διαδηλώσεις μπροστά στα δικαστήρια, οι λαϊκές εκπομπές με τους

083

ρκιονίτερκιονίτερκιονίτερκιονίτερκιονίτερκιονίτερκιονίτερκ

κακοποιημένους νεαρούς που ψάχνουν τη λύτρωση από την ακολασία? Μέχρι και η Δρούζα κατανόησε τη διαφορά ανάμεσα στην -εξ’ ορισμού- λάθος έκφραση «επιλέγω να είμαι gay» και τη σωστή «είμαι gay». Η Ελλάδα σιγεί, όχι από σεβασμό στον πολιτισμό, αλλά από πνευματική νέκρωση. Είναι σχεδόν προφανές πως η απόφαση του Δικαστηρίου θα είναι αρνητική προς την εγκυρότητα των τελεσμένων γάμων και, όπως έχουν ήδη ανακοινώσει τα δύο παντρεμένα ομόφυλα ζευγάρια αλλά κοι οι ομοφυλοφιλικές οργανώσεις στην Ελλάδα, θα προωθήσουν το θέμα ως το Στρασβούργο, προκειμένου να κερδίσουν την κρατική αναγνώριση. Ωστόσο, φύλλο δεν κουνιέται. Κανείς δε μιλάει. Στη λέλαπα των «απροσδόκητων» αποκαλύψεων, το μυαλό των Ελλήνων έχει κολλήσει υπνωτισμένο στο Βατοπέδι. Λες κι ανακαλύψαμε μόλις την Αμερική. Πού είναι, λοιπόν, η επανάσταση? Κάποια αντίδραση, έστω αρνητική, θα ήταν καλύτερη από την ανατριχιαστική απουσία οποιασδήποτε έκφρασης. Διότι, έτοιμοι δεν είμαστε σίγουρα. Άρα, προφανώς είμαστε απόντες. Βαθειά απορροφημένοι στο μικρόκοσμο ενός δραματικού ψευτοκλίματος, με ορκωτούς, εντεταλμένους και ανεξάρτητες επιτροπές. Επομένως: «Πατέρα…» «Ναι, γιε μου». «Πατέρα, θα παντρευτώ τον Παναγή». «Ποιον? Αυτόν της Εξεταστικής???»

084

Μπούρκα

ακρύοπμακρύοπμακρύοπμακρύοπμακ

του Νίκου Κλαυδιανού

Αγορές … Τον ΟΤΕ το την Ολυ ν πήραν οι Γερ μπιακή μανοί, το νια του Πειραιά Κατάρ, τα λιμά και της λονίκης Θεσσαοι είναι τι θ Κινέζοι. Ε, και; Το α τους Άρ γίνει με τον ΠΑ θέμα ΟΚ και αβες;

α ών Σύνθημ ων λιμενεργατ ου τ α μ έ χ η ρ α ςτ Σύνθ ποιήσεις ώνα, σε ο τ η ιν κ στις ν αγ λοι στο ι τον μήνα «Ό υλήσουμε κα ο π αια έχει β λίγο θα να». Αυτός βέ ώ από την Παρθεν δώ και χρόνια πη τυ εί ε πουληθ νεία σε μια ιδιό γ α λ ιο α αρχ έφεια. Δίλημμ εσωστρ α; Έχει πο λιτική ε υθύνη «Υπάρχε ο Εφ ι» «Δεν υπ λέει ο ένας βου ραίμ; άρχει» α λευτής. πο Απόστο λος Κακ φαίνεται ο λ α και στο ΠΑΣΟΚ» μάνης. «Υπάρχ ει υποστη Θόδωρ ρίζ ος δυισμό Πάγκαλος. Τελικ ει ο θε ά κατέληξ ολογικού ζητήμ σε ε το θέμ ατος α. ς πως έω α Νέγρικ με ανησυχεί κά α διου άμ Αυτό πο ρα που ο Ομπ θούν ώ τ ρη , ω ά ε τ θ ε κ ς αρ ήπω μ ι α ίν νέγρικα ε , α ρίστηκε επερασμένα τ . ξ ) του Μ κάπως … γρος Τζιμ κλπ αι ο νέ ικ (ο γέρο Αλλά, όπως λέε νή θ ιε … Δ υ ’ ο Γ ην Λοϊζ ης για τ ίτ ουμε ξ δ ά α λ ιβ λ ε α Τ. Λ αμε ν’ λ έ θ σική ν υ ε «εμείς δ απλώς λίγη μο ο μ . » σ τον κό ουμε… ν’ ακούσ θέλαμε

νικής Ζοο της ελλη τύποι ιό ρ ω χ ιο (;), Σε κάπο λίγοι, ευτυχώς του υ αι υπαίθρο αν πελεκάνο κ ο τ ν έ τ ν ά, ώσ ε έπιασα τα φτερ α πετάξει ν α σ ω ρεί ν ξερίζ μην μπο ιστικό πουλί να ει εκεί ως τουρ ίν ι; ε και να μ ! Απίστευτο έτσ υρισμό ο νε τ κ α ε έ θ ν ο ιο τ αξ ή και γ ρ η, ο ν η ίδ η ε ησ Μετά τ κάλεσε ο μ ρ Ε π υ … ο α αιμ που μ ιο ψύχρ εις σ’ ένα π α κ η τ χ σκέφ ατα έ άζεις ροβλήμ τέτοια π ό κήπο, όταν β … ικ τα ζωολογ πελεκάνους με ς υ μαζί το όρνεα! Καλ ώ Φαίν ς τον! ε να α ται ότι ο ν προ τιγράψ Ομπάμ ει τη κατό υπέ ν τα α επιθυ χου μ ρ κ τ τική της αύ ου τασ τική το εί υ σόμ ς δύ ξησ ε σύμ φων ναμης ης της σ νος στο α με τ ρατ Α ανα λυτέ φγανιστ ιως. άν

Βαθιά Δημοκρατία Τα καλύτερα ωστόσο τα είπε ο ίδιος ο Ομπάμα. «Η Αμερική έδειξε τη βαθιά της δημοκρατία, το αμερικανικό όνειρο υπάρχει, ο οποιοσδήποτε μπορεί να γίνει πρόεδρος στη χώρα της ελπίδας» και άλλα εξίσου καλά σαν διαφημιστικά έντυπα για λαούς όπως αντιμετωπίζονται αυτοί της Πολυνησίας και της Χαβάης, που καλούνται να κάνουν καριέρα στο πολεμικό ναυτικό για να γνωρίσουν τον κόσμο…(!) τη δεκαετία του ’60. Τώρα βέβαια, η βαθιά δημοκρατία και η ελπίδα θα λιάζονταν και αυτές στη Χαβάη, ανέκαθεν μάλλον, όταν ας πούμε η μητέρα του άνεργη (;) τον γεννούσε στην Ινδονησία, ή όταν γίνονταν οι εισβολές στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ κλπ ή όταν η CIA εγκαθιστούσε χούντες παντού στον κόσμο. Ε, βέβαια το αμερικανικό όνειρο υπάρχει.

088

Πολιτισμός

ςόμσιτιλοπςόμσιτιλοπςόμσιτιλοπςόμσι

Για να δούμε …τι θα δούμε!

Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ d 5 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2008 έως

Κ.Θ.Β.Ε.

»

»

Σκηνοθεσία: Σωτήρης Χατζάκης. Ο κύκλος με την κιμωλία

22 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2009 Λουίτζι Πιραντέλο: ΕΡΡΙΚΟΣ Ε΄

Σκηνοθεσία: Ανδρέας Βουτσινάς. Κατά τη διάρκεια μιας γιορτής μεταμφιεσμένων, ένας άρχοντας έπεσε από το άλογό του, χτύπησε και έκτοτε έμεινε εγκλωβισμένος στο ιστορικό πρόσωπο το οποίο υποδυόταν κατά τη διάρκεια της γιορτής, τον Ερρίκο Δ’, βασιλιά της Γερμανίας. Ένα τραγικό παιχνίδι μεταμφιέσεων και διαρκών ανατροπών αναγκάζει τους ήρωες να ακροβατούν ανάμεσα στη λογική και την τρέλα, στην αλήθεια και στο ψέμα, το θέατρο και στη ζωή. Ένα από τα πιο αντιπροσωπευτικά έργα της δραματουργίας του Πιραντέλο για το δράμα της προσωπικότητας και τη σχέση του ‘είναι’ και του ‘φαίνεσθαι’.

ΜΟΝΗ ΛΑΖΑΡΙΣΤΩΝΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΑΡΑΝΤΙΝΟΣ d 28 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2008 έως 22 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2009 Μπέρτολτ Μπεχτ: Ο ΚΥΚΛΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΙΜΩΛΙΑ

στον Καύκασο του Μπρεχτ, είναι από εκείνα τα έργα που συγκινούν το κοινό και αγαπιούνται από αυτό γιατί το θέμα τους είναι απλό, βαθιά ανθρώπινο, πιστό στον άνθρωπο και στη δημιουργική πλευρά του. Ένα λαϊκό παραμύθι, αισθαντικό και καθάριο, για τον άνθρωπο που θα γέρνει πότε από δω, πότε από κει, ώσπου να ισορροπήσει ενώνοντας τον εαυτό του με το μεγάλο, το πλέον ουτοπικό παραμύθι: τη συλλογική παρουσία και δράση.

d Έως 12 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2009

Ευριπίδης: ΕΛΕΝΗ Σκηνοθεσία: Γιάννης Παρασκευόπουλος. Το Κ.Θ.Β.Ε. αποφασίζοντας τη δημιουργία μιας

μόνιμης ‘Νεανικής Σκηνής’ έχει ως στόχο να παρουσιάσει έργα και παραστάσεις που απευθύνονται τόσο σε μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου όσο και στο ευρύτερο ανήσυχο νεανικό κοινό της πόλης. Στην ‘Ελένη’ ο Ευριπίδης αντιστρέφει τον παραδοσιακό μύθο γράφοντας μια πρωτότυπη τραγωδία με έντονα κωμικά στοιχεία. Η Ελένη δεν είναι εδώ η άπιστη σύζυγος που πρόδωσε την πατρίδα της και την έσυρε σε έναν πόλεμο. Στην Τροία πήγε μονάχα το είδωλό της.

ΜΙΚΡΟ ΘΕΑΤΡΟ ΜΟΝΗΣ ΛΑΖΑΡΙΣΤΩΝ d 22 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ έως 14

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ Χαρούλα Αποστολίδου: ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Ο ΤΑΣΟΣ ΠΟΥ ΕΡΩΤΕΥΤΗΚΑ; Σκηνοθεσία: Γιώργος Κιουρτσίδης. Τι απέγινε άραγε το αθάνατο ζευγάρι μετά από είκοσι χρόνια; Έσβησε αυτός ο θυελλώδης έρωτας; Πόσο επηρέασε η Πολιτική τη σχέση τους; Το ‘Βρώμικο’ ‘89 ακολουθεί μέχρι σήμερα; Ρωμαίος και Ιουλιέτα για πάντα; Τι μαγείρεψε σήμερα η Βασιλομήτωρ Ελισάβετ για τον άνακτα; Αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα τίθενται και προσπαθούν να βρουν απάντηση στο έργο, ένα έργο παρωδία της ίδιας μας της ζωής. Το έργο τιμήθηκε με το Β’ βραβείο στον διαγωνισμό Νέων Θεατρικών Συγγραφέων του Υπουργείου Πολιτισμού.

όμσιτιλοπςόμσιτιλοπςόμσιτιλοπ ΟΛΥΜΠΙΟΝ

»

»

d 4 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2008, 1 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2009 ΟΛΥΜΠΙΟΝ Παιδική παράσταση: «Το ρόδο της ερήμου». Στο πλαίσιο του προγράμματος Κόκκινη Κλωστή. Μέσα από ανάμειχτες τεχνικές αφήγησης, κουκλοθεάτρου, ζωντανής μουσικής, κινηματογραφικής προβολής και μαύρου θεάτρου, τα παιδιά και οι συνοδοί τους θα μεταφερθούν στο παλάτι του σοφού σουλτάνου. Εκεί θα τους υποδεχτούν η Σεχραζάντ και η αδελφή της η Ντουναρζάντ που θα τους παρασύρουν με τον Ομάρ και τον Ναζίρ για να ζήσουν μαγικές στιγμές. Στα βάθη της Ανατολής δυο πρίγκιπες, ο Ομάρ και ο Ναζίρ δυο αδέρφια, δυο μικρά πουλιά. Ποιά μοίρα τους παραφυλά; Δυο αδέλ-

φια που αγαπιόντουσαν βαθιά, σε συμφορές μπλεχτήκαν ξαφνικά! Το κισμέτ πάντα νικά! Στο παραμύθι αυτό ανακαλύπτουμε μέσα από την δύναμη της αδελφικής αγάπης, τη σοφία και την αρετή !! Μετά την παράσταση ακολουθεί θεατρικό παιχνίδι με την συμμετοχή όλων των παιδιών,

Χρόνια Πολλά!

Κρασοδικείο 1/2

090

ςόμσιτιλοπςόμσιτιλοπςόμσιτιλοπςόμσι

βασισμένο σε ανατολίτικους μουσικούς ρυθμούς! Η μαγευτική φιγούρα της Μυρτώς Δημητρίου και η πλούσια μουσική υπόκρουση (κιθάρα, κρουστά, πλήκτρα), με την υποστήριξη των λοιπών συντελεστών σκορπούν κέφι και χαρά σε μικρούς και μεγάλους. Χρώμα, ρυθμός, παιχνίδι, γνώση και αγάπη συνοψίζουν τη συνταγή του καινοτόμου αυτού

»

προγράμματος. Οι παραστάσεις γίνονται κατόπιν συνεννοήσεως (ραντεβού) με τα σχολεία, στην 450 θέσεων αίθουσα «Ολύμπιον», (Αριστοτέλους 10, ισόγειο για την εύκολη πρόσβαση των θεατών), μεταξύ των ωρών 10π.μ. και 14μ.μ. Η διάρκεια κάθε εκδήλωσης είναι περίπου 90΄. Τιμή εισιτηρίου: 7 € ανά μαθητή.

ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

d 1 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

CABARET BERLIN – Μουσική στο φουαγιέ

Τραγούδι , αφήγηση: Γεωργία Συλλαίου. Πιάνο: Στέργιος Βαλιούλης. Συντονισμός παράστασης: Σάκης Παπαδημητρίου Από το βερολινέζικο καμπαρέ στις σκοτεινές μπαλάντες του Τομ Γουέιτς. Το Καμπαρέ Μπερλίν είναι μια δραματοποιημένη παράσταση που ξεκινά από τα αλησμόνητα τραγούδια της Μάρλεν Ντίντριχ, τις συνθέσεις των Κουρτ Βάιλ και Φρίντριχ Χολάντερ, αλλά και άλλων, λιγότερο γνωστών συνθετών της εποχής του Μεσοπολέμου.

d 5, 6, 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

Τα αυριανά αστέρια του θεάτρου Μαρτίνσκι – Χορός στο θέατρο Από το 2000 η περίφημη πρώτη χορεύτρια του Θεάτρου Μαρίνσκι, Αλτινάι Ασιλμουράτοβα, ανέλαβε τη Διεύθυνση της Ακαδημίας, φέρνοντας τη δική της αισθητική και σφραγίδα. Πρόεδρος της Ακαδημίας είναι η Βέρα Ντοροφέγιεβα. Το μέλλον του χορού υποκλί-

»

Πολιτισμός

d 10 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

Τα κουαρτέτα του Μπετόβεν – Κύκλος εκπαιδευτικών προγραμμάτων Από το Νέο Ελληνικό Κουαρτέτο: Γιώργος Δεμερτζής (βιολί), Δημήτρης Χανδράκης (βιολί), Αγγέλα Γιαννάκη (βιόλα) και Άγγελος Λιακάκης (βιολοντσέλο)

d 13, 14, 15, 16, 17 ΔΕΚΕΜ-

ΒΡΙΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟ με Παραμυθένια Μουσική Δύο από τα πιο γνωστά παραμύθια για παιδιά, Τα τρία μικρά γουρουνάκια και Ο Χιονάνθρωπος, με μουσική, αφήγηση και εικόνες. Με τη συμμετοχή της Συμφωνικής Ορχήστρας του Δήμου Θεσσαλονίκης.

d ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΟ ΜΕΓΑνεται στους εκλεκτούς που θα βρεθούν στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Απολαύστε τη μαγεία του χορού. Ζήστε κι εσείς από κοντά τους κορυφαίους χορευτές του αύριο … σήμερα.

ΡΟ – Χριστουγεννιάτικα τραγούδια από όλη την Ευρώπη. Γκαλά Χριστουγέννων για τα παιδιά του ΕΛ.Ε.Π.Α.Π. Με το σύνολο πνευστών «Melos Brass» και τη χορωδία «Boni Pueri».

ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΘΕΑΤΡΟΥ

»

»

091

τιλοπςόμσιτιλοπςόμσιτιλοπςόμσιτιλοπςόμσιτιλοπςόμσιτιλοπ

Ερμηνεύουν: Χάρης Δεληνικόπουλος - Μαρία Μπαλτατζή

d 14 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

«Διακοπή Ρεύματος» του Κώστα Μουρσελά «Ένα Ηλιόλουστο Πρωινό» των Αδελφών Κιντερό Ερμηνεύουν: Κώστας Τζιούρτζιας- Φανή Χατζημπάρμπα

d 19-20 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

«Με το Νόμο» της Κωστούλα Μητροπούλου Ερμηνεύει: Μαρία Μπαλτατζή «Η Αληθινά Δυνατή» της Μαρίας Μπαλτατζή Ερμηνεύουν: Παναγιώτα Γαλαζούλα - Μαρία Μπαλτατζή

d 26-27 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

«Με το Νόμο» της Κωστούλα Μητροπούλου «Η Αληθινά Δυνατή» της Μαρίας Μπαλτατζή Ερμηνεύουν: Παναγιώτα Γαλαζούλα - Μαρία Μπαλτατζή Σκηνοθεσία Μονοπράκτων: Μαρία Μπαλτατζή

d ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΘΕΑΤΡΟΥ

Η θεατρική ομάδα «ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΘΕΑΤΡΟΥ» παρουσιάζει κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή και ώρα 21:00 μονόπρακτα της Ελληνικής και Ξένης Δραματουργίας στο δικό της ιδιόκτητο χώρο. Μπορείτε να ταξιδέψετε στο μαγικό κόσμο του Θεάτρου απολαμβάνοντας το ποτό σας και μετά την παράσταση να παραμείνετε στο καφέ θέατρό ακούγοντας μουσική. Για το μήνα Δεκέμβριο έχουν προγραμματι-

στεί οι ακόλουθες παραστάσεις.

d 12 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

«Διακοπή Ρεύματος» του Κώστα Μουρσελά «Ένα Ηλιόλουστο Πρωινό» των Αδελφών Κιντερό Ερμηνεύουν: Κώστας Τζιούρτζιας- Φανή Χατζημπάρμπα

d 13 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

«Ο Εραστής» του Χάρολντ Πίντερ Διασκευή: Μαρία Μπαλτατζή

Διεύθυνση: Ολύμπου 88 (Αρχαία Αγορά) Θεσσαλονίκη Τηλέφωνα: 2310 272.909 Κιν.: 6974 195.079 e-mail:info@ politeiatheatrou.gr www.politeiatheatrou.gr

092

Πολιτισμός

ςόμσιτιλοπςόμσιτιλοπςόμσιτιλοπςόμσ

Α Θ Η Ν Α Α Θ Η Ν Α Α Θ Η Ν Α Α Θ Η Ν Α Α Θ Η Ν Α Α Θ Η Ν Α Α Θ Η Ν Α Α Θ Η Ν Α ΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ

ΟΛΥΜΠΙΑ

ΑΚΡΟΠΟΛ

d 20, 21, 23, 26, 27, 28, 30

d Από 29 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2008

» d 19, 20, 21, 22, 23, 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ ΔΟΝ ΚΙΧΩΤΗΣ Από το Εθνικό Μπαλέτο της Κούβας το διάσημο έργο

έως 12 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2009 ΟΙ ΑΠΑΧΗΔΕΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

στην Αθήνα το 1921. Φέρνει τη σφραγίδα του Νίκου Χατζηαποστόλου, ενός από τους κυριότερους εκπροσώπους του είδους. Έργο ελληνικό και λαϊκό, κινείται ανάμεσα στην ηθογραφία και το κωμειδύλλιο, σε μια εποχή ρομαντισμού λίγο πριν τη Μικρασιατική Καταστροφή.

d 7, 8, 10, 11, 13, 14, 15 ΦΕ-

Σκηνοθεσία: Ισίδωρος Σιδέρης Μια από τις πιο δημοφιλείς οπερέτες που γνώρισε την αποθέωση όταν πρωτοπαίχτηκε

ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ του Μιγκέλ Θερβάντες. Μια παράσταση σαν παραμύθι που έχει γυρίσει όλον τον κόσμο, σε χορογραφία της Αλίσια Αλόνσο.

ΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2009 ΖΙΖΕΛ Μουσική: Αντόλφ Αντάμ. Χορογραφία: Ιρέκ Μουχαμέντοφ. Μπαλέτο βασισμένο στον Μορίς Πετιπά, σύμφωνα με τους Ζαν Κοραλί και Ζιλ Περό.

»

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2008 και 2, 3, 4, 6 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2009 ΡΙΓΚΟΛΕΤΟ, όπερα του Τζουζέπε Βέρντι Σκηνοθεσία – Σκηνικά – Κοστούμια: Νίκος Πετρόπουλος Μια από τις μελωδικότερες όπερες, ενώ το ποιητικό κείμενο που είναι εμπνευσμένο από το θεατρικό έργο «Ο βασιλιάς διασκεδάζει» του Βίκτορα Ουγκό, είναι γεμάτο έντονα συναισθήματα.

»

»

d 24, 27, 30 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΚΑΙ 1 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2009 ΤΑΝΧΩΥΖΕΡ, όπερα του Ρίχαρντ Βάγκνερ Σκηνοθεσία: Γκράχαμ Βικ Χορογραφία: Ρον Χάουελ Η ρομαντική όπερα του Ρίχαρντ Βάγκνερ μετά από 40 χρόνια, παρουσιάζεται από την Εθνική Λυρική Σκηνή.

d 8, 9, 10, 11 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ

2009 ΚΟΚΚΙΝΗ ΖΙΖΕΛ Η ιστορική χορογραφία του Μπόρις Άιφμαν σε μουσική Μπιζέ, Τσαϊκόφσκι, Σνίτκε από τα μπαλέτα Μπόρις Άιφμαν της Αγίας Πετρούπολης.

094

Εκπαίδευση

ησυεδίαπκεησυεδίαπκεησυεδίαπκ

του Παύλου Κομιανού και της Παναγιώτας Μπαλλάς

Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει ότι το σχολείο ανέκαθεν είχε την ευθύνη, όχι μόνο για την πνευματική καλλιέργεια των νέων, αλλά και για τη συμμετοχή τους στα πολιτικά και κοινωνικά δρώμενα. Είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας στην οποία πρόκειται να ενταχθούν οι νέοι μετά την ενηλικίωσή τους. Δεδομένου ότι οι σημερινοί νέοι προορίζονται να ζήσουν σε μια ενωμένη Ευρώπη δίχως σύνορα, όπου θα μπορούν να κινούνται ελεύθερα, να εργάζονται, ή ακόμη και να εγκαθίστανται μόνιμα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, κρίνεται απαραίτητο η παιδεία να αποκτήσει ευρωπαϊκή διάσταση σε όλες τις βαθμίδες της. Η καλλιέργεια της ευρωπαϊκής συνείδησης λοιπόν μπορεί να γίνει πράξη, μόνο εάν η παιδεία επιδιώξει την υλοποίηση ορισμένων νέων στόχων. Ένας πρώτος στόχος είναι φυσικά η γνωριμία των μαθητών (από την πρωτοβάθμια ίσως εκπαίδευση) με την ιδέα της ευρωπαϊκής ένωσης, την ιστορία της, τους στόχους της, τη θέση της στο σύγχρονο κόσμο, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των Ευρωπαίων πολιτών. Η οικειότητα με τα χαρακτηριστικά και τις δομές της ευρωπαϊκής Ένωσης θα αποτελέσει τη βάση για ένα από τα επόμενα σημαντικά βήματα, την ουσιαστική γνωριμία με τους άλλους ευρωπαϊκούς λαούς. Η τελευταία καθίσταται δυνατή μέσω της επαφής με γλώσσες άλλων λαών. Η γλωσσομάθεια ως γνωστόν, όχι μόνο συμβάλλει στην επικοινωνία, αλλά βοηθά στην γνωριμία με την ιστορία, τη θρησκεία, την κουλτούρα του κάθε λαού. Η επαφή αυτή αναπόφευκτα θα οδηγήσει στην αμοιβαία κατανόηση, την ανεκτικότητα και το σεβασμό των διαφορών και των ιδιαιτεροτήτων κάθε λαού. Κρίνεται αναγκαία λοιπόν η ποιοτική αναβάθμιση της διδασκαλίας των ξένων γλωσσών στα σχολεία και πιθανόν και η εισαγωγή και άλλων ξένων γλωσσών στο πρόγραμμα σπουδών. Ο ηθικοπλαστικός χαρακτήρας της ελληνικής εκπαίδευσης θεωρείται δεδομένος. Ωστόσο, στα πλαίσια του ευρωπαϊκού περιβάλλοντος αδήριτη προβάλλει η ανάγκη καλλιέργειας εκείνων των αξιών που θα ενισχύουν τη διάθεση για συνεργασία όπως ο αλληλοσεβασμός, η ισότητα, η ανεκτικότητα, η αλληλεγγύη, ο διάλογος και

Η ευρωπαϊκή διάσταση της

παιδείας

άλλα. Με άλλα λόγια η καλλιέργεια του δημοκρατικού πνεύματος στην παιδεία σε εθνικό επίπεδο θα αποτελέσει τη βάση για την αρμονική συνύπαρξη και συνεργασία σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Επιπλέον, η επικοινωνία με μαθητές ξένων χωρών, μέσω των αμοιβαίων ανταλλαγών, της συμμετοχής σε κοινούς διαγωνισμούς ή της χρήσης των νέων τεχνολογιών και κυρίως του διαδικτύου, θα συμβάλλει στην ελεύθερη διακίνηση και ανταλλαγή ιδεών, προβληματισμών και εμπειριών. Η επαφή αυτή, επίσης, θα βοηθήσει έμπρακτα τους μαθητές να κατανοήσουν τις ομοιότητές τους, τα κοινά-ενοποιητικά πολιτισμικά στοιχεία που συνθέτουν τον δυτικοευρωπαϊκό πολιτισμό. Ως προς τους στόχους τέλος, κρίνεται απαραίτητη η γενικότερη αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος σε υλικοτεχνικό και διδακτικό επίπεδο, προκειμένου οι νέοι μας να είναι καλύτερα προετοιμασμένοι απέναντι στη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται, περισσότερο ανταγωνιστικοί στο απαιτητικό ευρωπαϊκό περιβάλλον. Το χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, η περιορισμένη εξειδίκευση, η αδυναμία εξοικείωσης με τις νέες τεχνολογίες, απο-

095

ησυεδίαπκεησυεδίαπκεησυεδίαπκεησυεδίαπκεησυεδίαπκε

τελούν απειλή για την ομαλή ένταξη των νέων στην Ευρώπη του μέλλοντος. Όλα τα παραπάνω όμως θα πρέπει να πραγματωθούν χωρίς φυσικά να βλαφθούν συστατικά της εθνικής παιδείας, όπως είναι η επαφή με την παράδοση, η χρήση της γλώσσας μας και η καλλιέργεια της εθνικής συνείδησης. Τα τελευταία αποτελούν συνεκτικά στοιχεία κάθε λαού τα οποία, όχι μόνο πρέπει να διατηρηθούν, αλλά επιπλέον είναι απαραίτητο να γίνει συνείδηση ότι η επιτυχής πορεία της ευρωπαϊκής ένωσης έγκειται στην αρμονική συνύπαρξη διαφορετικών στα χαρακτηριστικά τους λαών. Η ενιαία Ευρώπη ως οικονομική, τεχνολογική, πολιτική και πολιτιστική δύναμη μοιραία θα διαδραματίσει στο μέλλον σημαντικότατο ρόλο τόσο σε εθνικό επίπεδο -για τα μέλη της- όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Εάν ο ρόλος αυτός θα είναι θετικός ή αρνητικός, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την εσωτερική συνοχή, την αρμονική συνύπαρξη και συνεργασία των λαών της, καθώς και τη δυνατότητα προσαρμογής της σε έναν ταχύτατα μεταβαλλόμενο κόσμο. Αναμφίβολα, ο ακρογωνιαίος λίθος για την επίτευξη όλων των παραπάνω είναι η παιδεία.

Με την ευγενική χορηγία από τα φροντιστήρια

096

Xρήσιμα infos

sofniαμισήρχsofniαμισήρχsofni

Θέατρα - Σινεμά

ΘΕΑΤΡΑ ΕΓΝΑΤΙΑ Πατρ. Ιωακείμ 1 – Πλατεία Αγίας Σοφίας, τηλ.: 2310-225.172 ΚΘΒΕ ΒΑΣΙΛΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ Πλατεία Λευκού Πύργου τηλ.: 2310-288.000 ΦΛΕΜΙΓΚ Μισραχή 15, τηλ.: 2310-812.000 ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ “ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ” Μεταμορφώσεως 7-9 Καλαμαριά, τηλ.: 2310-458.591 ΑΝΕΤΟΝ Παρασκευοπούλου 42 τηλ.: 2310-869.869 ΘΕΑΤΡΟ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Εθν. Αμύνης 2 τηλ.: 2310-223.528 ΜΟΝΗ ΛΑΖΑΡΙΣΤΩΝ – ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΑΡΑΝΤΙΝΟΣ Κολοκοτρώνη 25-27 Σταυρούπολη, τηλ.: 2310-288.000 ΠΑΛΛΑΣ Λεωφ. Νίκης 73 τηλ.: 2310-589.166 ΠΑΡΑΘΛΑΣΗ Κασσάνδρου 132 τηλ.: 2310-216.567 ΛΑΜΠΙΟΝΙ Αγάθωνος 31, Ξηροκρήνη τηλ.: 2310-749.259

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΣΥΚΕΩΝ Κομνηνών 38, Συκιές τηλ.: 2310-679.125, 2310-638.058

ΒΑΚΟΥΡΑ Ιωάννου Μιχαήλ 8 τηλ.: 2310-233.665

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗΣ Λαγκαδά 221 & Χρ. Σμύρνης, Σταυρούπολη, τηλ.: 2310-605.447

VILLAGE CENTRE 11ο χλμ. Λεωφ. Θεσσαλονίκης – Αεροδρομίου, τηλ.: 2310-499.999

ΝΕΜΕΣΗ Δελφών 176, τηλ.: 2310-326.230

ΠΑΙΔΙΚΑ ΘΕΑΤΡΑ

VILLAGE CENTER COSMOS 11ο χλμ. Θεσσαλονίκης – Μουδανιών ΚΟΛΟΣΣΑΙΟΝ Βασ. Όλγας 150 τηλ.: 2310-831.565

ΑΜΑΛΙΑ (Πειραματική Σκηνή της «Τέχνης») Αμαλίας 71, τηλ.: 2310-821.483

ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΝ Φιλ. Εταιρίας 44 & Δ. Μαργαρίτη τηλ.: 2310-261.727

ΕΓΝΑΤΙΑ Πατρ. Ιωακείμ 1 – Πλατεία Αγ. Σοφίας, τηλ.: 2310-225.172

ODEON ΠΛΑΤΕΙΑ Εμπορικό Κέντρο, Τσιμισκή 43 τηλ.: 2310-290.290

ΣΟΦΟΥΛΗ Τραπεζούντος 5 & Σοφούλη Καλαμαριά, τηλ.: 2310-423.925

ΟΛΥΜΠΙΟΝ Αριστοτέλους 10 τηλ.: 2310-378.404

ΦΛΕΜΙΓΚ Μισραχή 15, τηλ.: 2310-812.000

STER CINEMAS ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ Εμπορικό Κέντρο Μακεδονία τηλ.: 2310-469.300, 469.310

ΧΑΝΘ ΜΙΚΡΗ ΑΥΛΑΙΑ Πλατεία ΧΑΝΘ τηλ.: 2310-241.007

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΙ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ – ΤΑΣΟΣ ΣΤΑΪΚΟΠΟΥΛΟΣ TASTA ΑΕΒΕ Εθν. Αμύνης 2 τηλ.: 2310-262.051, 270.073

STER CINEMAS CITY GATE Εμπορικό Κέντρο City Gate τηλ.: 2310-469.300, 469.310 ΡΑΔΙΟ ΣΙΤΥ Παρασκευοπούλου 9 τηλ.: 2310-824.970 ΦΑΡΓΚΑΝΗ Αγ. Παντελεήμονα 10 τηλ.: 2310-960.063

www.twoyellowfeet.gr

‘‘

Κάθε επαγγελματίας αγωνίζεται να επιτύχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Τις περισσότερες φορές, αυτό το εξασφαλίζει μια σωστή συνεργασία.

ΑΠΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΠΡΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ

Ορφανίδου 1, ΤΚ 546 26 Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310 544.627, Fax: 2310 531.116 e-mail: info@marinidis.gr, www.marinidis.gr

‘‘

έχετε υψηλές απαιτήσεις;

098

Ταξίδι

ιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατ

της Ευαγγελίας Μητσακοπούλου

Ρώμη-Φλωρεντία Η «αιώνια πόλη» συναντά

Η αιώνια πόλη, όπως έχει καθιερωθεί στη συνείδηση όλων μας, είναι η πόλη που ξεχωρίζει για τη φινέτσα, τη μόδα, το καλό γούστο, την πλούσια αγορά, τις πιάτσες, τις φοντάνες, τις τρατορίες, τα γραφικά καφέ αλλά και για τον τρόπο που συνδυάζει τη γοητεία του παλιού με τον μοντέρνο τρόπο ζωής.

«το λίκνο της Αναγέννησης»

Είναι η πόλη της τέχνης και της κουλτούρας, όπου μεγαλούργησαν οι Δάσκαλοι της Αναγέννησης Ντα Βίντσι, Μιχαήλ Άγγελος, Ραφαέλο, Μποτιτσέλι και πολλοί άλλοι. Μια πόλη που συνδυάζει το παρελθόν με το παρόν. Και… δεν θα μπορούσε να είναι άλλη από τη Ρώμη, που δέχεται κάθε χρόνο είκοσι εκατομμύρια επισκέπτες από κάθε γωνιά της γης για να τους βάζει σε διλήμματα του τύπου: Βόλτα στα αξιοθέατα ή ακατάπαυστο shopping; Βαλεντίνο ή Αρμάνι; Πιάτσα ντι Σπάνια ή Φοντάντα ντι Τρέβι; Καπουτσίνο ή εσπρέσσο;

Τα αξιοθέατα Δεν είναι τυχαίο που χαρακτηρίζεται ως ένα απέραντο μουσείο! Το ιστορικό κέντρο της Ρώμης είναι ένας ενιαίος αρχαιολογικός χώρος με μνημεία από πολλές ιστορικές περιόδους (αρχαιότητα, Μεσαίωνας, Αναγέννηση αλλά και μεταγενέστερα). Η ΟΥΝΕΣΚΟ το έχει ανακηρύξει μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Ως τέτοιο μνημείο αναγνωρίζεται επίσης και το Βατικανό. Σας προτείνουμε να γνωρίσετε τα σημαντικότερα. Το Κολοσσαίο ή Amphitheatrum Flavium ήταν ένα επιβλητικό αμ-

099

δίξατιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατ

φιθέατρο στη Ρώμη χωρητικότητας 50.000 θεατών. Είναι ένα από τα δημοφιλέστερα τουριστικά αξιοθέατα της σύγχρονης Ρώμης. Ο Πάπας το επισκέπτεται κάθε Μεγάλη Παρασκευή, στη μνήμη των χριστιανών μαρτύρων. Το Πάνθεον, ναός αφιερωμένος στους θεούς της Αρχαίας Ρώμης, είναι ένα από τα καλύτερα διατηρημένα κτίρια της αρχαιότητας. Η Ρωμαϊκή Αγορά (Forum Romanum) αποτελούσε το κέντρο των δραστηριοτήτων της Ρώμης την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Εκεί βρίσκεται και η Αψίδα του Σεπτίμιου Σεβήρου. Η Καπέλα Σιστίνα (Cappella Sistina), με αναγεννησιακές τοιχογραφίες και τη διάσημη οροφή του Μιχαήλ Άγγελου, είναι ένα παρεκκλήσι του Αποστολικού Μεγάρου, της επίσημης κατοικίας του Πάπα, στην πόλη του Βατικανού. Αναγέρθηκε από τον Πάπα Σίστο Δ΄ στον οποίο οφείλει και το όνομα αλλά η φήμη του βασίζεται στην αρχιτεκτονική και στο διάκοσμό του. Είναι ζωγραφισμένο εξ ολοκλήρου με τοιχογραφίες μεγάλων καλλιτεχνών της Αναγέννησης, μεταξύ των οποίων ο Μιχαήλ Άγγελος, ο οποίος φιλοτέχνησε τη θρυλική οροφή του. Η Καπέλα Σιστίνα είναι ο χώρος όπου τελούνται θρησκευτικές διοικητικές δραστηριότητες, και κυρίως το κονκλάβιο, βάσει του οποίου εκλέγεται νέος Πάπας. Η Βασιλική του Αγίου Πέτρου βρίσκεται στο Βατικανό και είναι χτισμένη πάνω από το σημείο ταφής του Απόστολου Πέτρου. Μπορεί να χωρέσει 60.000 άτομα ενώ με τη συνολική έκταση ολόκληρου του αρχιτεκτονικού συγκροτήματος αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες εκκλησίες του κόσμου.

100

Ταξίδι

ιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατ

Φλωρεντία

Ακριβώς μπροστά από την επιβλητική πρόσοψη της βασιλικής, απλώνεται η πλατεία του Αγίου Πέτρου, η οποία πλαισιώνεται από τους δύο ημικυκλικούς βραχίονες της βασιλικής. Είναι δημιουργία του Ιταλού αρχιτέκτονα και γλύπτη Μπερνίνι. Η κατασκευή της ξεκίνησε το 1655 και ολοκληρώθηκε το 1667. Έχει μέγιστο πλάτος 240 μέτρων, ενώ το μέγιστο μήκος της φτάνει τα 340 μέτρα. Οι ελλειπτικές κιονοστοιχίες που πλαισιώνουν την πλατεία αποτελούνται από συνολικά 284 κίονες σε δωρικό ρυθμό, ο καθένας 15 μέτρα ψηλός. Στο κέντρο της πλατείας ορθώνεται ένας 25 μέτρα ψηλός οβελίσκος, που προέρχεται από το τσίρκο του Νέρωνα, στο οποίο μαρτύρησε ο Απόστολος Πέτρος. Λέγεται ότι στη βάση του οβελίσκου υπάρχει στάχτη του Καίσαρα, ενώ στην κορυφή του λέγεται ότι βρίσκονται κομμάτια από τον Τίμιο Σταυρό. Ο οβελίσκος ζυγίζει 322 τόνους. Η Σκαλινάτα στην Πιάτσα ντι Σπάνια. Η Σκαλινάτα (Scalinata di Trinità dei Monti) αποτελεί ένα από τα διασημότερα αξιοθέατα της Ρώμης και εδώ και αιώνες αποτελεί κλασικό τόπο συναντήσεων τόσο για τους κατοίκους όσο και για τους πολυάριθμους τουρίστες. Πρόκειται για μια μεγαλοπρεπή σκάλα που συνδέει την Πιάτσα ντι Σπάνια με ένα πλάτωμα μπροστά στην πρόσοψη της γαλλικής εκκλησίας Τρινιτά ντέι Μόντι. Η θέα της πόλης από το πλάτωμα αυτό είναι πανοραμική και πολύ όμορφη. Τους ανοιξιάτικους μήνες, η Σκαλινάτα στολίζεται με γλάστρες από ανθισμένες αζαλέες. Η σκάλα συνδυάζει τόσο ευθεία τμήματα όσο και καμπύλες και έχει μια θεατρική αίσθηση. Έχει συνολικά 138 σκαλιά. Το fleur-de-lys, σύμβολο των Βουρβόνων και τα σύμβολα του Πάπα εναλλάσσονται προσεκτικά στις ανάγλυφες λεπτομέρειες. Στην κορυφή της δεσπόζει η Τρινιτά ντέι Μόντι με τα δίδυμα καμπαναριά της, ενώ στη βάση υπάρχει μια χαμηλή κρήνη γνωστή σαν Κρήνη της Μπαρκάτσια (άχρηστο, παλιό καράβι). Η Σκαλινάτα αποτελεί μέχρι και σήμερα μεγάλο πόλο έλξης τουριστών και είναι σχεδόν μόνιμα γεμάτη κόσμο, όπως και η γύρω περιοχή, μια από τις κεντρικότερες της παλαιάς πόλης. Το μπαρόκ συντριβάνι Φοντάνα ντι Τρέβι (Fontana di Trevi) όπου πρέπει, σύμφωνα με την παράδοση, να κάνετε μία ευχή και να ρίξετε ένα

νόμισμα για να πραγματοποιηθεί. Σημειώστε ότι τα μουσεία στη Ρώμη είναι ελεύθερα την τελευταία Κυριακή κάθε μήνα. Και φυσικά μη παραλείψετε να δοκιμάσετε, σε οποιαδήποτε πλατεία, τον καπουτσίνο (με 1.20 ευρώ) και τις περίφημες αυθεντικές πίτσες. Αξίζει να επισκεφτείτε επίσης τη βίλλα Μποργκέζε, το Αυρηλιανό τείχος, τη θρυλική βία Βένετο (Via Veneto), έναν από τους ωραιότερους δρόμους της Ευρώπης όπου διαδραματίζονταν οι σκηνές της Dolce Vita του Fellini, την πλατεία του Τρίτωνα, την πιάτσα Βενέτσια με το ομώνυμο ιστορικό παλάτσο, το λόφο του Καπιτωλίου με τη σκάλα των Διόσκουρων, τις αυτοκρατορικές αγορές, το Μαμερτίνουμ (φυλακή των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου), το Μέγα Ιππόδρομο και το νησί Τεβερίνα. Θαυμάστε την περίφημη πλατεία Ναβόνα με τα κατάφωτα ιστορικά μνημεία της πόλης και τα πανέμορφα συντριβάνια ή απλά κάντε ένα περίπατο στα στενά γραφικά δρομάκια της περιοχής του Τραστέβερε, τη γειτονιά στις όχθες του Τίβερη όπου χτυπάει η καρδιά της βραδινής διασκέδασης της πόλης.

101

δίξατιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατ Το βράδυ δειπνήστε με ή χωρίς συνοδεία τενόρων σε ένα από τα πολλά εστιατόρια της πιάτσας Ναβόνε. Μην παραλείψετε να γνωρίσετε την περίφημη Piazza di Spagna (Πιάτσα ντι Σπάνια) με τους εμπορικούς δρόμους της (Via Condotti) και τους διάσημους οίκους μόδας ή να δοκιμάσετε γνήσιο ιταλικό καφέ στα υπαίθρια μπαρ. Στις γραφικές τρατορίες γύρω από την Piazza di Spagna, (Πιάτσα ντι Σπάνια) μπορείτε να απολαύσετε τη γευστική ιταλική κουζίνα.

Φλωρεντία Αν ταξιδέψετε τριακόσια περίπου χιλιόμετρα θα βρεθείτε στο «λίκνο της Αναγέννησης», την υπέροχη Φλωρεντία. Η τέχνη και ο χρόνος συνεργάστηκαν αρμονικά για να δημιουργήσουν τα αριστουργήματα που διαθέτει η πόλη. Στο κέντρο της βρίσκεται ο περίφημος καθεδρικός ναός Ντουόμο με το θαυμαστό τρούλο, αφιερωμένος στην Παναγία. Δίπλα ακριβώς βρίσκεται το μεγάλο κωδωνοστάσιο που κτίστηκε το 1334 από τον Τζιότο και συμπληρώθηκε από τον Ανδρέα Πιζάνο. Στην ίδια πλατεία θα βρείτε και το μουσείο της μητρόπολης με θαυμάσια γλυπτά καθώς και το οκτάγωνο μαρμάρινο Βαπτιστήριο που κτίσθηκε πιθανώς τον 7ο αιώνα. Νοτιότερα, ολόγυρα από την πλατεία «Πιάτσα ντέλλα Σινιορία», που αποτελεί και το κέντρο της πολιτικής κίνησης της πόλης αξίζει να δείτε το ομώνυμο «Παλάτσο ντέλλα Σινιορία», γνωστότερο και ως «Παλάτσιο Βέκκιο», που κτίσθηκε το 1298 με τον χαρακτηριστικό πύργο ύψους 95 μ., καθώς και το μουσείο «Λόντζα ντέι Λάντσι» με αξιόλογα γλυπτά. Μεταξύ των δύο βρίσκεται το τριώροφο «Παλάτσιο ντέλι Οφφίτσι». Από εκεί αρχίζει ανηφορική οδός που, μέσω της παλαιάς γέφυρας «Πόντε Βέκκιο» πάνω από τον ποταμό, οδηγεί στο «Παλάτσιο Πίττι», που άρχισε να κτίζεται τον 19ο αιώνα και αποτελεί σήμερα μουσείο - πινακοθήκη με θαυμάσιες συλλογές έργων, μεταξύ

«Βασιλική του Αγίου Πέτρου»

«Φοντάνα ντι Τρέβι»

«Κολοσσαίο»

102

Ταξίδι

ιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατιδίξατ

«Kήποι Μπόμπολι»

των οποίων περιλαμβάνονται 700 αυτοπροσωπογραφίες διάσημων ζωγράφων. Πίσω ακριβώς εκτείνονται οι περίφημοι κήποι Μπόμπολι. Στα δυτικά βρίσκονται η «Σάντα Μαρία Νοβέλλα», από τους ωραιότερους ναούς (1278), καθώς και οι ναοί της Αγίας Τριάδας, γοτθικός του 13ου αιώνα, των Αγίων Αποστόλων, 11ου αιώνα, και της «Σάντα Μαρία Ματζόρε», γοτθικός του 13ου επίσης αιώνα. Βόρεια θα βρείτε τον περίφημο ναό του Αγίου Λαυρεντίου, ένα από τα πιο θαυμαστά μνημεία της Ιταλίας με αμύθητης αξίας αριστουργήματα, τη Μονή που περιέχει τη γνωστή και ανεκτίμητη Λαυρεντιανή Βιβλιοθήκη των Μεδίκων, την Ακαδημία Καλών Τεχνών, το Πανεπιστήμιο της

Φλωρεντία, Uffizi Gallery

πόλης, το ναό του Αγίου Μάρκου καθώς και το ομώνυμο μοναστήρι με πολύτιμη βιβλιοθήκη. Στη πλατεία του Αγίου Μάρκου βρίσκεται το ιστορικό βρεφοκομείο «Σπεντάλε ντέλι Ινοντσέτι» οι αψίδες του οποίου φέρουν ανάγλυφα βρέφη. Ανατολικά απλώνεται το αρχαιότερο τμήμα της πόλης. Εκεί θα θαυμάσετε το «Παλάτσιο ντελ Ποτεστά» (= Ανάκτορο του Ποδεστάτου, αυτοκρατορικού διοικητή) γνωστό και ως Μπαρτζέλο με μεγάλη συλλογή γλυπτών, πινάκων, πολιτικών και στρατιωτικών μεταλλίων, το Παλάτσο Κουαραρτέσι και το ναό της Λα Μπαντία και του Σάντα Κρότσε (=Τιμίου Σταυρού) που είναι και ο μεγαλύτερος φραγκισκανός ναός που κτίσθηκε το 1294 και σήμερα συνδέεται με μουσείο. Τέλος, στα νότια βρίσκεται η περίφημη «Βιβλιοθήκη της Φλωρεντίας» που θεωρείται η σπουδαιότερη της Ιταλίας (μετά του Βατικανού), που περιλαμβάνει περισσότερους από ένα εκατομμύριο τόμους και 22.000 χειρόγραφα. Στη περιοχή αυτή βρίσκεται η συνοικία Ολτράντο με πολλούς περίφημους ναούς. Για τις απαραίτητες ανάσες ξεκούρασης προτείνουμε να απολαύσετε τη γαστρονομία της Τοσκάνης και το φλωρεντιανό περιβάλλον κάποιας τρατορίας ή να ανακαλύψετε τους θησαυρούς που κρύβουν οι υπαίθριες αγορές. Στο Πορσελίνο θα βρείτε χαρακτηριστικά ψάθινα, χειροποίητα κεντήματα, δερμάτινα και ξύλινα αντικείμενα. Καλή dolce vita…

Με την ευγενική χορηγία από τo

104

Περιβάλλον

νολλάβιρεπνολλάβιρεπνολλάβιρεπν

του Κώστα Χαϊνά (Ενεργοί Πολίτες Εύβοιας)

Λιθάνθρακες

και Ανανεώσιμες Πηγές ενέργειας

Το Αλιβέρι είναι σήμερα μια από τις περισσότερο επιβαρυμένες περιοχές της χώρας σύμφωνα με πρόσφατα ευρύματα της μελέτης του καθηγητή του ΕΜΠ κ. Αλέξη Παπαγιάννη, διαπίστωση και άλλων επιστημονικών μελετών. Τα αιωρούμενα τοξικά σωματίδια PM2,5 τα οποία εκπέμπουν οι μονάδες χρόνια τώρα, σε τετραπλάσιες (!) ποσότητες, από τα επιτρεπόμενα όρια, είναι πολύ επικίνδυνα αφού εισχωρούν βαθειά στους πνεύμονες και στην συνέχεια στο αίμα με μεγάλες επιπτώσεις στην υγεία όσων τα εισπνέουν. Μελέτη του Πανεπιστήμιου Πατρών έχει εντοπίσει στην παράκτια ζώνη του Αλιβερίου, αυξημένες ποσότητες βαρέων μετάλλων (νικελίου, καδμίου, μολύβδου και χρωμίου). Μελέτη του Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης έδειξε ότι σε περιοχές της θάλασσας που είναι κοντά στις μονάδες, οι τιμές του

νικελίου είναι υψηλότερες από τα επιτρεπόμενα όρια. Καμιά μελέτη περιβαλλοντικών όρων, επεξεργασίας και διάθεσης των υγρών, αερίων και στερεών αποβλήτων δεν εφάρμοσε μέχρι σήμερα η ΔΕΗ. Κανένα σταθμό μέτρησης των ατμοσφαιρικών ρύπων και μετεωρολογικών παραμέτρων δεν είχε η ΔΕΗ στα 55 χρόνια λειτουργίας της στο Αλιβέρι. Καμιά επιδημιολογική μελέτη στους εργαζόμενους της και στους συνταξιούχους της δεν έκανε η ΔΕΗ στα 55 χρόνια λειτουργίας της. Όλα τα χρόνια χρησιμοποιεί ως χημικό μέσο δέσμευσης του οξυγόνου την επικίνδυνη υδραζίνη, ενώ υπάρχουν πολύ πιο ακίνδυνα υλικά. Όλα τα χρόνια λειτουργίας των παλιών ατμοηλεκτρικών σταθμών δεν έκανε καμιά σοβαρή επένδυση για τον εκσυγχρονισμό των καυστήρων με χρήση βελτιωτικών καύσης, με σκοπό την μείωση εκπομπών ρύπων στην ατμόσφαιρα. Όλα τα προηγούμενα χρόνια η ΔΕΗ δεν έκανε ούτε ένα έργο στο Αλιβέρι. Λέμε «όχι» στους λιθάνθρακες. Τι προτείνουμε; Είναι οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας η απάντηση στο ενεργειακό πρόβλημα; Αφορμή για τις σκέψεις που ακολουθούν μου έδωσε κάποια συζήτηση με έναν φίλο για τα αιολικά πάρκα και γενικά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ΑΠΕ) και ποια μπορεί να είναι η θέση ενός συνειδητοποιημένου ενεργού πολίτη που σκέπτεται παγκόσμια και δρα τοπικά για τη σωτηρία του κοινού μας σπιτιού, του πλανήτη μας.

105

πνολλάβιρεπνολλάβιρεπνολλάβιρεπνολλάβιρεπνολλάβιρεπ

Τι προτείνουν όσοι αντιτίθενται στα στερεά καύσιμα (λιθάνθρακα κλπ.) για την αντιμετώπιση του ενεργειακού προβλήματος της χώρας ; Δεν θα ανάβουμε τα κλιματιστικά το καλοκαίρι με τις θερμοκρασίες Αφρικής που πλέον καθιερώνονται στη χώρα μας; Ή θα κλείσουμε τα εργοστάσια για να μειώσουμε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα; Τα ερωτήματα είναι πραγματικά και χρειάζεται ρεαλιστική προσέγγιση και όχι ευχολόγια. Ας δεχθούμε μια βασική υπόθεση για να συνεννοηθούμε. Την υπόθεση ότι έχουμε πρόβλημα με το περιβάλλον ως πλανήτης και πρέπει να δεχθούμε τουλάχιστον τις δεσμεύσεις του Κιότο και της Ευρωπαϊκής Ένωσης που έχει αναλάβει η χώρα μας. Οι υποστηρικτές του λιθάνθρακα λένε ότι η χρήση του στο ενεργειακό μίγμα της χώρας είναι απαραίτητη για να αποφύγουμε μια κατάρρευση του συστήματος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και ταυτόχρονα μπορούμε να είμαστε συνεπείς με τις υποχρεώσεις μας για τις εκπομπές των αερίων του θερμοκηπίου. Ταυτόχρονα λένε ναι – στα λόγια – στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, αλλά σημειώνουν ότι επειδή δεν μπορούν να σηκώσουν ούτε μακροπρόθεσμα το κύριο βάρος της ηλεκτροπαραγωγής, χρειαζόμαστε τα στερεά καύσιμα δηλαδή το λιθάνθρακα. Οι πολέμιοι του λιθάνθρακα λέμε ότι η χρήση του λιθάνθρακα στο ενεργειακό μίγμα της χώρας θα αυξήσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, θα επιδεινώσει την περιβαλλοντική κατάσταση της χώρας και τελικά δεν θα μπορέσουμε να ικανοποιήσουμε ως χώρα τις διεθνείς δεσμεύσεις για τον περιορισμό των αερίων του θερμοκηπίου. Ταυτόχρονα λέμε ότι πρέπει να ενισχυθούν

106

Περιβάλλον

νολλάβιρεπνολλάβιρεπνολλάβιρεπν

οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειες ώστε προοπτικά να καταστούν ο κύριος παράγοντας της ηλεκτροπαραγωγής στη χώρα μας. Όσον αφορά στην αύξηση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου από την χρήση του λιθάνθρακα, μια μονάδα σαν αυτή που σχεδιάζουν να κάνουν στο Αλιβέρι, των 800 MW, ακόμα και με τα πιο σύγχρονα συστήματα αντιρύπανσης και με τις υψηλότερες αποδόσεις θα προσθέτει κάθε χρόνο στην ατμόσφαιρα 3.5 χιλιάδες τόνους οξειδίων το αζώτου, 2.5 χιλιάδες τόνους διοξειδίου του θείου, 336 τόνους αιωρούμενων σωματιδίων, 4.5 εκατομ-

ξειδίου του άνθρακα στη γη, γιατί και η εφικτότητα αυτής της τεχνολογίας, αμφισβητείται έντονα από πολλούς επιστήμονες και ήδη αρκετοί παραγωγοί ενέργειας έχουν παραιτηθεί από τις συγκεκριμένες έρευνες. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι μπορούμε αλήθεια να υιοθετήσουμε μια τέτοια πολιτική χωρίς κανένα πρόβλημα; Θα αποθηκεύουμε εκατομμύρια τόνους διοξείδιο του άνθρακα στα έγκατα της γης για πόσο; Τι θα γίνει σε πενήντα, σε εκατό σε χίλια χρόνια; Και αν γίνει κάποια ατύχημα; Και αν απελευθερωθούν για κάποια σοβαρή αιτία π.χ. σεισμός, τέτοιες μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα

μύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα. Φαντάζεστε τι θα γίνει από τις οκτώ σχεδιαζόμενες μονάδες λιθάνθρακα; Ας μην αναφέρουμε άλλα νούμερα για την οικονομία του σημειώματος και να πούμε για το επιχείρημα των υποστηρικτών του λιθάνθρακα, για την χρήση νέων τεχνολογιών δέσμευσης και αποθήκευσης του διοξειδίου του άνθρακα στη γη. Τεχνολογία η οποία βέβαια θα είναι διαθέσιμη το 2030, δηλαδή πολύ αργά για τη χώρα μας και τις δεσμεύσεις της για το 2020. Ας υποθέσουμε όμως ότι τεχνολογικά μπορούμε να επιτύχουμε κάποια στιγμή την δέσμευση και την αποθήκευση του διο-

στην ατμόσφαιρα, μπορούμε να συνειδητοποιήσουμε τις συνέπειες. Θα αναφέρω μόνο ένα παρόμοιο περιστατικό που έχει καταγραφεί. Το 1986 στο Καμερούν πέθαναν 1700 άνθρωποι και χιλιάδες βοοειδή σε απόσταση 25 χιλιομέτρων, όταν μετά από μια έκρηξη ενός ηφαιστείου απελευθερώθηκαν μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα που είχαν συγκεντρωθεί στο βυθό μιας λίμνης. (Περισσότερα στην διεύθυνση, www.greenpeace.org/greece/ press/118523/ccs). Πρωταρχικό όμως θέμα στο ενεργειακό πρόβλημα της χώρας είναι η εξοικονόμηση της ενέργειας. Ενα

θέμα που αφορά όλους μας. Από τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς έως τον τελευταίο πολίτη αυτής της χώρας. Στο θέμα αυτό χρειάζεται να γίνει μια πραγματική επανάσταση. Ξεκινώντας από την οικογένεια και το σχολείο, το φιλικό μας περιβάλλον, την αξιοποίηση της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής και μια σειρά άλλα μέτρα που έχουν προτείνει έγκυρες μελέτες για την εξοικονόμηση της ενέργειας, στα δίκτυα μεταφοράς της ηλεκτρικής ενέργειας, στις απώλειες ενέργειας στις μονάδες παραγωγής κ.λ.π. Σε ατομικό επίπεδο ο κάθε πολίτης παίρνοντας απλά μέτρα, όπως τους λαμπτήρες εξοικονόμησης ενέργειας, την φειδωλή χρήση των φωταγωγήσεων των σπιτιών μας και τον περιορισμό κάθε ενεργοβόρας δραστηριότητας με ελάχιστο όφελος. Αυτά μπορούν να γίνουν με ένα απλό κλικ στις καθημερινές μας συνήθειες. Από την πλευρά της πολιτείας χρειάζονται συγκεκριμένες πολιτικές που θα ενισχύσουν την εξοικονόμηση της ενέργειας, όπως κίνητρα για τις επενδύσεις

107 που θα χρειαστούν να γίνουν σε μεγάλα ενεργοβόρα κτιριακά συγκροτήματα, ως και μέτρα θεσμικού χαρακτήρα για τις νέες οικοδομές. Ως δεύτερο στοιχείο της ενεργειακής μεταρρύθμισης είναι η αποφασιστική εισαγωγή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό μίγμα της χώρας, ώστε προοπτικά να αποτελέσουν τον βασικό παράγοντα της ηλεκτροπαραγωγής. Στην μεταβατική φάση από την απεξάρτηση από τα στερεά καύσιμα προς τις ΑΠΕ, θα χρειαστεί να αξιοποιηθεί το φυσικό αέριο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι μονάδες φυσικού αερίου είναι η απάντηση στον λιθάνθρακα, επειδή είναι κατά ένα ποσοστό λιγότερο ρυπογόνες από τον λιθάνθρακα. Όμως η μέχρι σήμερα εμπειρία των πολιτών από την εγκατάσταση αιολικών πάρκων (ανεμογεννητριών) κάθε άλλο παρά θετικά συναισθήματα δημιουργεί. Η εσπευσμένη και άναρχη εγκατάστασή τους χωρίς καμιά ουσιαστική μελέτη για την χωροθέτησή τους, χωρίς καμιά διαβούλευση με την κοινωνία των πο-

Λ. ΝΙΚΗΣ 21 • ΤΗΛ.: 2310 239 .842 • ΘΕΣΣΑΛ ΟΝΙΚΗ

άβιρεπνολλάβιρεπνολλάβιρεπ

108

Περιβάλλον

λιτών, έχει δημιουργήσει ένα αρνητικό προηγούμενο που καθιστά επιφυλακτικές τις τοπικές κοινωνίες απέναντι στις ΑΠΕ. Θέματα πολύ σοβαρά που όμως δεν αναιρούν την αξία των ΑΠΕ και την αξιοποίησή τους στην ηλεκτροπαραγωγή της χώρας μας. Απαιτούνται όμως νέα μέτρα και νέες πολιτικές. Μελέτες που θα εκπονηθούν και θα αξιολογήσουν τις περιοχές εγκατάστασης των αιολικών πάρκων και των φωτοβολταϊκών συστημάτων, θα καθορίζουν τα πλαίσια και τους όρους της εγκατάστασής τους, με βασικές αρχές την βιωσιμότητα και την αειφορία. Που θα προβλέπουν την βέλτιστη προσαρμογή τους στο φυσικό τοπίο και δεν θα το παραποιούν, όπως για παράδειγμα κάνουν ίσως αυτές οι τερατώδεις ανεμογεννήτριες που έχουν εγκατασταθεί σε ορισμένα νησιά του Αιγαίου και δεν έχουν τελικά καμιά σχέση με το αιγαιοπελαγίτικο τοπίο. Και κυρίως διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες. Εδώ ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης και των δύο βαθμών είναι καθοριστικός, αφού από τα δημοτικά και νομαρχιακά συμβούλια εγκρίνονται οι περιβαλλοντικοί όροι εγκατάστασης αιολικών πάρκων και φωτοβολταϊκών συστημάτων. Αυτά τα σοβαρά θέματα όμως δεν ακυρώνουν και δεν μπορούν να μας οδηγήσουν να απορρίψουμε τις ΑΠΕ. Είναι σαν να απορρίπτουμε την παραγωγή ζεστού νερού από τους ηλιακούς συλλέκτες του σπιτιού μας. Αντίθετα θα έλεγα. Χρειάζεται με τους όρους που προδιέγραψα, να δοθεί η δυνατότητα σε όλους μας να παράγουμε στο σπίτι μας την ενέργεια που χρειαζόμαστε. Ναι, να δοθούν κίνητρα και ο κα-

νολλάβιρεπνολλάβιρεπνολλάβιρεπν

θένας μας να τοποθετήσει ένα μικρό φωτοβολταϊκό σύστημα στο σπίτι του και να παράγει το ρεύμα που χρειάζεται. Και γιατί όχι, η τοπική αυτοδιοίκηση, οι συνεταιρισμοί που έχουν στην κατοχή τους τεράστιες εκτάσεις οι οποίες δεν αξιοποιούνται για αγροτικές εκμεταλλεύσεις, να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα – με τους όρους όμως που προδιαγράψαμε – παραγωγής ενέργειας και να τροφοδοτούν το εθνικό δίκτυο διανομής. Ένα σύστημα πολυπολικό, πολυκεντρικό, καταμερισμένο σε όλη την επικράτεια είναι το ασφαλέστερο και πιο αποκεντρωμένο σύστημα που μπορεί να διασφαλίσει την ενεργειακή επάρκεια της χώρας τα επόμενα χρόνια. Αυτά σε συνδυασμό και με τις υπόλοιπες μορφές παραγωγής ενέργειας (γεωθερμία, κυματική ενέργεια, μικρά υδροηλεκτρικά, βιομάζα κ.ά.) για τις επόμενες δεκαετίες, με συνεχή μείωση των στερεών καυσίμων από το ενεργειακό μίγμα, είναι οι προϋποθέσεις για την επίτευξη των δεσμεύσεων της χώρας μας και τη βιωσιμότητα του πλανήτη μας.

110

Σημεία διανομής

ςήνομαιδαίεμησςήνομαιδ

Το τεύχος του ΠΛΑΤΕΙΑ 2310 κυκλοφορεί σε 20.000 αντίτυπα και διανέμεται δωρεάν.

ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΙΣΚΕΤΕ: ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ

ΙΑΝΟΣ: Αριστοτέλους 7 25ης Μαρτίου 45 Μεταμορφώσεως 24 - Καλαμαριά Φιλλιπουπόλεως 57 - Αμπελόκηποι Βογατσικού 14 - Κέντρο ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ: Μοναστηρίου 183

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ - ΩΔΕΙΑ - GALLERY ΜΟΝΗ ΛΑΖΑΡΙΣΤΩΝ: Κολοκοτρώνη 25-27, Σταυρούπολη ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΟΡΓ. Δ. ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ: Κομνηνών 60 ΩΔΕΙΟ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ: Χαιρώνειας 16 (Βίλα Ζαρντινίδη), Βενιζέλου 5Α, Πανόραμα, Εγνατία 115, Π. Μελά 25, Εύοσμος ΧΑΝΘ: Πλατεία ΧΑΝΘ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΩΔΕΙΟ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ: Μεταμορφώσεως 9 ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΜΟΝΗ ΛΑΖΑΡΙΣΤΩΝ: Κολοκοτρώνη 25-27 ΠΛΑΤΕΙΑ: Εμπορικό κέντρο, Τσιμισκή 43 COSMOS: 11ο χλμ. Θεσσαλονίκης - Μουδανιών

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ - ΣΧΟΛΕΣ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ: Κυλικεία Νομικής, Πολυτεχνείου, κεντρική βιβλιοθήκη.

PERUGIA (ΦΡΟΝΤ. ΙΤΑΛΙΚΩΝ): Τσιμισκή 80 INTAKT (ΦΡΟΝΤ. ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ): Τσιμισκή 26 ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ Ι.I.Ε.Κ.: Ν. Λήμνου 11 & Δωδεκανήσου NEW YORK COLLEGE: Κατσιμίδη 6 & Παπαναστασίου CITY LIBERAL STUDIES: Τσιμισκή 13 ΣΒΑΡΝΑ: Πόντου 63, Τούμπα, Πλαταιών 35, Πραξιτέλους 11, Φλέμινγκ 8, Αλ. Σβώλου 22, Φιλικής Εταιρίας 17 CITY LIBERAL STUDIES: Τσιμισκή 13 ΣΠΟΥΔΗ: Δ. Γούναρη 41 LORD BYRON: Τσιμισκή 104 ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΑΣΠΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ: Αιγύπτου 2, Λαδάδικα ΕΝΤΡΟΠΙΑ: Μητροπόλεως 106 INTERACTIVE LEARNING: Δελφών 153 ΠΡΟΤΥΠΗ ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΚΑΛΑΜΑΡΙΑΣ:

Καραμαούνα 1, Πλ. Σκρα PILATES BODY CLINIC: Πλ. Παραμανα 4, Θέρμη

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΙ

VILLAGE CENTER: 11ο χλμ Λεωφ. Θεσσαλονίκης - Αεροδρομίου STER CENTURY CINEMAS: “Μακεδονία” & “City Gate” ΟΛΥΜΠΙΟΝ: Αριστοτέλους 10 ΒΑΚΟΥΡΑ: Μιχαήλ 8 ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ: Φιλ. Εταιρείας & Μαργαρίτη ΦΑΡΓΚΑΝΗ: Αγ. Παντελεήμονα10, Καμάρα

ΔΙΣΚΟΠΩΛΕΙΑ

STEREO DISC: Αριστοτέλους 4 METROPOLIS: Αριστοτέλους, Τσιμισκή 33 JOINT: Αγ. Σοφίας 1

CAFÉ - BARS - RESTAURANTS

ALEA: Πιττακού 2 (έναντι Μεγάρου Μουσικής) ALDE BARAN CAFÉ: Θαλήτος 31 ARENA: Λαγκαδά ASTORIA CAFÉ: Πλ. Ναυαρίνου 17 BALKAN CAFÉ: Πρ. Κορομηλά 3 BEER ACADEMY: Μιχαλακοπούλου 2 CARDHY: Π. Π. Γερμανού 19 DE FACTO CAFÉ: Π. Μελά 19 ELVIS: Λεφ. Νίκης 21 ETHINK CAFÉ: Πρ. Κορομηλά 1 GINGER OIL: Π. Π. Γερμανού 23 HARRYS’ SPOT: Αλ. Σβώλου 52 KITCHEN BAR: Β Αποθήκη Λιμάνι MELI- MELO: Μ. Αλεξάνδρου 65 ORIENT: Κομνηνών ROMANCE: Μεγ. Αλεξάνδρου 59 STRETTO CAFÉ: Καρόλου Ντηλ ΑΓΟΡΑ ΟΥΖΕΡΙ: Καποδιστρίου 5- Ιωαν. Δραγούμη & Ερμού ΑΝΕΜΟΕΣΑ: Αλ. Σβώλου 11 ΑΣΤΕΡΙΑ: Αναλήψεως 26 ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ: Βαλαωρίτου 22 ΒΡΩΤΟΣ: Μ. Γενναδίου 6 ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ: Βασ. Όλγας ΕΛΙΑ ΛΕΜΟΝΙ: Μπότσαρη 19 ΕΝ ΜΙΚΡΩ: Αλ. Σβώλου 54 ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟ ΛΙΧΝΟΣ: Ν. Πλαστήρα 49, Χαριλάου ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΟ ΠΕΡΑΝ: Ικτίνου 22 ΖΥΘΟΣ: Λαδάδικα ΚΑΚΤΟΣ: Μ. Αλεξάνδρου ΜΙΚΡΟ ΚΑΦΕ: Βογατσικού 12 ΜΠΙΤ ΠΑΖΑΡ: Προσφυγ. Αγοράς 32, 34

ΜΥΡΣΙΝΗ: Τσόπελα 2 ΜΥΛΟΣ: Γεωργίου Ανδρέου 56 ΟΥΖΟΥ ΜΕΛΑΘΡΟΝ: Καρύπη 21-27-29 (Στοά Ερμείον) ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΣ: Πλούτωνος 28 ΠΑΛΙΑ ΣΑΛΑΜΙΝΑ: Κ. Βόγα 31 ΠΑΡΑΓΑΔΙ: Ζεύξινος 4 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΝ: Σαλαμίνος 4, κεντρική Πύλη Λιμανιού ΠΕΣΚΑΔΟ: Θ. Σοφούλη 90 ΡΑΚΟΜΕΛΟ: Θεμιστοκλή Σοφούλη 36 BAR ΣΑΡΩΘΡΟΝ: Κατούνη 17 ΤΑΡΑS: Σαλαμίνος 4, Λαδάδικα CAFÉ 35: Λ. Νίκης 35

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ

CITY: Κομνηνών 11 ΝΕΦΕΛΗ: Κομνηνών 1 - Πανόραμα ΕΓΝΑΤΙΑ ΠΑΛΛΑΣ: Εγνατίας 61 PARK HOTEL: Ι. Δραγούμη 81

VIDEO CLUBS

VIEW MASTER: Πασσαλίδη 147, Καλαμαριά, Βασ. Γεωργίου 33 SEVEN: M. Μπότσαρη 120, Μαρτίου 16 SEVEN: Μεταμορφώσεως 5 Καλαμαριά, 25ης Μαρτίου 16

ΚΟΜΜΩΤΗΡΙΑ - ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ

ARIANE: Βασ. Γεωργίου 20, Τσιμισκή 61, Αναλήψεως 3 - Πανόραμα, Βενιζέλου 106 - Επτάλοφος, Πασσαλίδη 36 - Καλαμαριά, Μαρτίου 90 - Ν. Εγνατία ΠΑΝΤΑΖΙΔΟΥ ΒΑΡΥΤΙΜΗ: Πιττακού 8 ΔΕΣΠΟΙΝΑ: Αγ. Σοφίας 46 PROFILE: Ανδριανουπόλεως 6 ΙΟΒΗ: Καφαντάρη 7 CARELINE: Αργυρουπόλεως 42

ΓΥΜΝΑΣΤΗΡΙΑ

GYMNASIUM: Τσιμισκή 43 Β.Α.Ο.: Περιοχή Τσινάρι KEEP FIT: Α. Καρκαβίτσα 13 & γωνία Κρήτης CASA SPORTIVA: Θ. Σοφούλη 58β

ΔΙΑΦΟΡΑ

LATSARO: 28ης Οκτωβρίου ΠΡΟΠΥΛΑΙΩΝ: Επταπυργίου 130 ΜΑΓΙΚΟ ΧΑΛΙ: Λ. Νίκης 17 & Καρόλου Ντιλ LAUREL: Ίωνος Δραγούμη 31 (ύψος Ερμού) THE F STUDIO: Γεωργίου Στάυρου 5, πεζόδρομος Αγ. Σοφίας ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΥΤΟΥΚΑ: Λασκαράτου 16, Ντεπώ

ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ ΘΑ ΜΑΣ ΒΡΙΣΚΕΤΕ: ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ

AIROTEL Group: ALEXANDROS: Τιμ. Βάσσου 8 PARTHENON: Μακρή 6 STRATOS VASSILIKOS: Μιχαλακοπούλου 114

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ - ΩΔΕΙΑ - GALLERY GALLERY ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗ: Κριεζώτου 7 XIPPAS GALLERY: Σοφοκλέους 53Δ

VIDEO CLUBS

SEVEN VIDEO NET: Αχαρνών 335, Πατήσια

SEVEN VIDEO NET: Αχαρνών 157, Πατήσια SEVEN VIDEO NET: Ερατοσθένους 30, Παγκράτι SEVEN VIDEO NET: Πανόρμου 8

ΔΙΑΦΟΡΑ

MDM HOUSE: Λουκιανού 34, Αθήνα PEUGEOT: Λεωφ. Κηφισού 138-140, Περιστέρι ΙΑΝΟΣ: Σταδίου 24 - Κοραή

Κ Α Ι Σ Ε Α Λ Λ Α Ε Π Ι Λ Ε Γ Μ Ε Ν Α Σ Η Μ Ε Ι Α Α Ν Α Φ Ο ΡΑ Σ Τ Η Σ Π Ο Λ Η Σ

Υπογράφουμε το σχεδιασμό του ΠΛΑΤΕΙΑ 2310. Θέλετε κι άλλα; Μπείτε και …δείτε!

www.tyf.gr Εθν. Αντίστασης 27 551 34 Καλαμαριά, Θεσσαλονίκη Τηλ: 2310 43.13.91, 2310 49.39.39 Fax: 2310 49.39.38 e-mail: info@tyf.gr

112

Επίλογος

ςογολίπεςογολίπεςογολίπεςογολίπεςογο

επιμέλεια: Νίκος Κλαυδιανός

Κρισναμούρτι:

Περί γένεσης των θρησκειών «Καλύτερα να προσεύχεστε στο… νου σας. Η δύναμή του είναι απέραντη».

«…Οι ινδουιστές λένε ότι μέσα στον άνθρωπο βρίσκεται ο Άτμαν, η υψίστη αρχή∙ Αυτό δεν είναι τίποτ’ άλλο από το νου…» Μπορείτε να υποκαταστήσετε το Θεό με τα ουράνια ή τα ουράνια με το Θεό και να νομίζετε ότι είστε εντελώς διαφορετικοί. Ο άνθρωπος από πάντα πίστευε ότι έχει το Θεό μέσα του, ότι έχει φως μέσα του ή κάτι άλλο. Όταν, όμως δεις αληθινά ότι δεν έχεις τίποτα, μόνο λόγια, τότε, όταν δεν υπάρχει απολύτως τίποτα, υπάρχει πλήρης ασφάλεια∙ και μέσα από ’κει μπορούν τα πάντα να συμβούν, να ανθίσουν. Όλες οι θρησκείες, όταν τις κοιτάξεις, όταν τις παρατηρήσεις χωρίς καμία προκατάληψη, είναι προϊόντα της σκέψης. Όλες οι θρησκείες, σ’ ολόκληρο τον κόσμο, ανέκαθεν ισχυρίζονταν ότι υπάρχει μια παντοτινή, μία αιώνια αλήθεια, αλλά ο απλός ισχυρισμός ύπαρξης της αλήθειας είχε πολύ λίγη σημασία. Πρέπει κανείς να την ανακαλύψει μόνος του, όχι θεωρητικά εγκεφαλικά ή συναισθηματικά, αλλά όντως να βρει αν μπορεί να ζήσει σ’ έναν κόσμο που να είναι ολοκληρωτικά γεμάτος αλήθεια. Όταν εδώ λέμε θρησκεία εννοούμε συγκέντρωση όλης της ενέργειας στην έρευνα ενός πράγματος: στην έρευνα αν υπάρχει κάτι το ιερό. Αυτό είναι το νόημα που δίνουμε εμείς, όχι θρησκείας της πίστης, του δόγματος, της παράδοσης ή των ιεροτελεστιών με το θέαμα που προσφέρουν οι ιερείς με τα άμφιά τους. Εδώ χρησιμοποιούμε τη λέξη «θρησκεία» με την έννοια της συγκέντρωσης κάθε ενέργειας, ώστε κατόπιν να μπορεί να ερευνήσει αν υπάρχει κάποια αλήθεια που δεν είναι ελεγχόμενη, σχηματισμένη ή μολυσμένη από το σκέψη. Και η σκέψη είναι προϊόν του εγκεφάλου. Πρέπει να ξεχωρίσουμε τον εγκέφαλο από το νου. Ο εγκέφαλος είναι το κέντρο όλων των νεύρων, όλων των γνώσεών μας, όλων των θεωριών μας, των ιδεών μας, των

προκαταλήψεων μας∙ όλες οι γνώσεις, από το σχολείο, από το Πανεπιστήμιο, συγκεντρώνονται μέσα στο κρανίο. Όλες οι σκέψεις, όλοι οι φόβοι είναι εκεί. Και είναι ο εγκέφαλος κάτι διαφορετικό από το νου; (…) Ό,τι βρίσκεται μέσα στο κρανίο, όλη η γνώση που έχετε μαζέψει – όχι μόνο εσείς, αλλά και οι πρόγονοί σας – επί εκατομμύρια αιώνες, όλη η γνώση είναι εγκλωβισμένη εκεί μέσα, στον εγκέφαλο∙ και ανάμεσα σ’ εκείνο που την περιέχει – τον εγκέφαλο – και το νου, υπάρχει διαφορά; Ο εγκέφαλος, το μυαλό, θα είναι πάντα κάτι περιορισμένο. Και είναι ο νους διαφορετικός από αυτόν, από τη συνείδησή μου, από τις καθημερινές μου δραστηριότητες, από τους φόβους μου, από τις ανησυχίες μου, από τις ανασφάλειές μου, τη θλίψη, τον πόνο κι όλες τις θεωρίες που έχει μαζέψει ο άνθρωπος για τα πάντα; Ο νους δεν έχει καμιά σχέση με τον εγκέφαλο. Επίσης, ο νους μπορεί να επικοινωνήσει με τον εγκέφαλο, αλλά ο εγκέφαλος δεν μπορεί να επικοινωνήσει με το νου. (…) Ο εγκέφαλος είναι ο φρουρός όλης μας της συνείδησης, των σκέψεων, των φόβων και λοιπά. Εκεί βρίσκονται όλοι: οι θεοί, ο «θεοσεβούμενος» και ο «άπιστος». (…) Αυτός ο εγκέφαλος που είναι διαμορφωμένος από τις γνώσεις, από τις εμπειρίες, από την παράδοση, δεν μπορεί να έχει κανενός είδους επικοινωνία με το νου που βρίσκεται εντελώς έξω από όλες τις δραστηριότητες του εγκεφάλου. Ο νους μπορεί να επικοινωνήσει με τον εγκέφαλο, αλλά ο εγκέφαλος δεν μπορεί να επικοινωνήσει μαζί του, γιατί ο εγκέφαλος μπορεί μόνο να φαντάζεται εκείνο που έχει όνομα, να φαντάζεται ότι μπορεί να κάνει τα πάντα. «Ο νους είναι απέραντος, γιατί δεν είναι κάτι που σας ανήκει, ο νους δεν είναι δικός σας».

www.twoyellowfeet.gr

Φωτογραφία Γάμου

The F Studio ΒΟΥΛΑ ΓΚΩΤΗ

Γεωργίου Σταύρου 5 πεζόδρομος Αγ. Σοφίας Κέντρο, 546 23 Θεσσαλονίκη Τηλ.: 2310 280.850 Fax: 2310 280.884 6944 593.608 e-mail: info@thefstudio.gr

www.thefstudio.gr

Η φωτογραφία γάμου όπως δεν την έχετε ξαναδεί!