Baoblad magazine editie 6 by Terra Travel BV

€ 3,95 | Nr. 6 April 2012

reisaa

fair n reviaznaef

€

bijla

: b

reismagazine

649

oorspronkelijke

culturen China, Maleisië & Indonesië

Geïsoleerd wandelparadijs Ontdek de Azoren

Taal & cultuur van

Spanje Jubileumreis

De ruige

Rockies

Nomad’s VS & Canada

Reizigersfoto van Sanne Langens

Meedoen: co2-compensatie | mail & win | reizigersfotografie | geef baoblad weg

Nummer 6 april 2012

reismagazine in dit nummer

6 Onze reizigers 4 Rebekka Kuijten vertelt over de reis met haar dochter door Oost-Turkije 10 Dirk van der Wal: ‘Ik leef om te reizen’ 44 Chantal Holierhoek, Patrick Brugman en zoon Mike maakten een familiereis naar Cuba 50 Grietje Buisman vertelt over haar ontmoetingen in het Indiase Orissa

Azoren

wandelparadijs

Spanje Taal- & Cultuurreis

Doe óók mee! 16 Stuur ons je mooiste ontmoetingen 34 Shop & win in onze Bazaar

Onze missie Fair weg volgens Baobab 28 Gesprek met reisbegeleider van het jaar Michiel Swanborn 32 Duurzaamheid in de praktijk 33 Bevolking centraal in Kenia

Insight 14 Panama-kanaal 24 Dansende Derwisjen, Turkije 36 Reizen in de toekomst 48 Walvissen, Zuid-Afrika 2

Baoblad 6 / 2012

39 Oorspronkelijke culturen in

Azië

de ruige

RockieS VS & Canada

Beste reiziger,

44 familiereis Cuba

Geef Baoblad weg! Ken je iemand die je een plezier doet met dit magazine? Dan sturen wij het voor je op. Kijk op www.baobab.nl/aanvraag

Onze reizen Het complete Baobabreisaanbod 2012-2013 hebben we achter in dit nummer in een aparte bijlage opgenomen. Ons actuele reisaanbod vind je op www.baobab.nl.

Baobab REISAANBOD 2012 & 2013

EDITIE

MAART

2012

Groepsreizen • Themareizen • Singlereizen • Fair travel and work Familiereizen • Single parent reizen • Duurzame reizen

Kijk online voor het actuele aanbod!

Rectificatie. In Baoblad 5 is bij een aantal foto’s bij het interview met Cor de Wildt de naam van de fotograaf niet vermeld. Deze zijn gemaakt door Lammert Metselaar.

Colofon Nummer 6, april 2012 Baoblad reismagazine is een uitgave van Baobab Reizen, en verschijnt drie maal per jaar: in november, januari en april. Concept & realisatie The Ad Agency, www.theadagency.nl, tel. 0172 449 333 Eindredacteur Allard de Rooi Redactie Adrienne Pronk en Raymond Hoevenaar. Beeldredactie en fotografie bij interviews Christine Heij Interviews Martijn de Rooi, Dutch Image Vormgeving Maarten van der Kroft, Sandra de la Combé en Nicolas Trottier Contact met de redactie via redactie@baobab.nl of tel. 020 627 5129 Disclaimer De gegevens in deze publicatie zijn ontleend aan betrouwbaar geachte bronnen. Voor eventuele onjuistheden kan Baobab Reizen geen aansprakelijkheid aanvaarden. Copyright Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook worden verveelvoudigd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Baobab Reizen en andere auteursrechthebbenden.

Voor je ligt alweer het zesde nummer van ons reismagazine Baoblad, waarin je kennis kunt maken met een wereldreiziger uit de allerhoogste categorie. Dirk J. van der Wal bezocht namelijk alle landen ter wereld (nou ja, op één na), en legt uit hoe je dat doet. Ook niet alledaags is het artikel ‘Reizen in de toekomst’, waarin ANVR-voorzitter Frank Oostdam en ondernemer Maurice de Hond hun visie op de toekomst van het toerisme geven. Inmiddels zitten we volop in ons 40-jarige jubileumjaar. Van de talloze activiteiten rond dit feest houden we je op de hoogte via de speciale webpagina baobab.nl/40jaar. In dit nummer lees je alles over de nieuwe jubileumreis naar Spanje, waarop de taal en cultuur centraal staan. In het vorige nummer schreven we uitgebreid over de uit zes etappes bestaande Trans-Afrikajubileumreis. Inmiddels hebben de eerste enthousiastelingen zich ingeschreven die de gehele overlandreis van Cairo naar Kaapstad gaan meemaken! Ook blijft Baobab mooie prijzen in de wacht slepen. Zo wonnen we de Kids Award 2012 in de categorie Verre Vakanties, en zijn we opnieuw genomineerd voor een Zoover Award in de categorieën Aktief & Avontuurlijk en Verre Reizen. Vind je dat terecht, dan kun je tot en met 8 april op Baobab stemmen via www.zoover awards.nl en ook zelf in de prijzen vallen! Zelf delen we ook prijzen uit. Zo werd de Spring als een Masai-actie gewonnen door Dani en Jonas, en maak je tot eind april kans op een unieke reis met onze Meet the locals -actie! Tot slot – het lekkerste voor het laatst – kondig ik met enige trots onze nieuwe website aan, die sinds eind januari online is en inmiddels van kinderziektes is ontdaan. Je vindt er al onze reizen, gedegen achtergondinformatie en talloze andere onderwerpen, die voortdurend ververst en uitgebreid worden. Ons complete reisaanbod vind je ook achterin dit magazine. Ik wens je veel plezier, met dit magazine én on the road! Rik Jan Viezee Oprichter/directeur Baobab Reizen

meegemaakt Rebekka Kuijten vertelt over de reis die zij met haar dochter Evelyn maakte door Oost-Turkije

Schoonheden in Cappadocië 4

Baoblad 6 / 2012

Deze foto is gemaakt op onze rondreis door Oost-Turkije in mei 2011. Links staat mijn dochter Evelyn, en rechts een van onze reisgenootjes, Lea. Deze foto is bijzonder voor ons, omdat die meiden samen met alle andere kinderen een fantastische vakantie hebben gehad. Voor mij als single parent een reden om dit jaar weer via Baobab te boeken. Dit keer gaan we naar Egypte.

familie reizen

Boekingsactie Boek nu je reis en krijg 20% korting op het Nomad-assortiment

Geldig bij boeking tussen Kijk op baobab.nl voor de

造

Egypte

Java & Bali

Mexico & Guatemala

Familiereis

15 dagen v.a.

22 dagen v.a.

1129

造

1999 2299 造

Een reis boeken kan 24 uur per dag: via www.baobab.nl of bel 020-6275129

1 en 15 april

voorwaarden

R I A F S A #IW Reizigersfoto van familie Sloekers

Azoren

Wandelparadijs in het grote niets 6

Baobladâ&#x20AC;&#x2020;6 / 2012

Reizigersfoto van Marco Dijkman

De eilandengroep de Azoren is door de Atlantische Oceaan hermetisch afgesloten van het massatoerisme. En dat is slechts een van de bijzondere kwaliteiten van de archipel. Wandelen over het b(l)oeiende eiland São Miguel brengt je van vulkanen tot walvissen. En dat op een eiland dat nauwelijks twee keer zo groot is als Texel. Tekst Chris-Jan van der Heijden

Hortensia’s als onkruid. Of als wegafzetting, in kilometers lange rijen. Wat in je eigen tuintje in Nederland met bloed, zweet en tranen tot bloei wordt gebracht, staat hier achteloos met duizenden bij elkaar. Frisser en kleuriger ook nog. Geen idee hoe alle bloemen die ik hier zie heten, maar de uitbundigheid op de Azoren is overrompelend. Tuincentra gaan hier geheid failliet. Bloemen kopen, de zotte gedachte alleen al. Je durft het cliché bijna niet op te schrijven, maar als de meest vertrapte berm al is overwoekerd met een tapijt aan okerkleurige violen, als uitkijkpunten zijn dichtgegroeid met vurige lelies, als mossen niet mosgroen maar vlammend oranje zijn, en als zelfs het kleinste dorp een botanische tuin herbergt, nou goed, dan kun je er niet omheen: de bloemeneilanden.

Wandelparadijs Het diepgroene uiterlijk kan alleen bestaan bij de gratie van regen en luchtvochtigheid. Veel van onze weerdepressies hebben hun oorsprong rond de Azoren, dus dan weet je het wel. De millimeters vallen gestaag en een vakantie op de Azoren zonder regendruppels is zeldzaam. Gelukkig schiet de omringende Atlantische Oceaan bijna altijd te hulp. Een bewolkte lucht kan binnen een kwartier zijn schoongeblazen tot hemels blauw. Andersom kan natuurlijk ook. Dat wisselvallige weer heeft ook zijn voordelen. Massatoerisme is op de Azoren afwezig, en de eilanden zijn daardoor een paradijsje voor de toerist die van natuur, wandelen en cultuur houdt. Met walvissen en vulkanen als bonus.

nieuwe website:

www.baobab.nl

Azoren

Het kippenvlees is sappiger dan een peer.

groeps reizen

thema reizen

Azoren Wandelreis 8 dagen vanaf €

799

On t de k z e l f : De walvissen en andere indrukwekkende zeedieren. De kokende modderbronnen bij het Furnas-meer. Het panoramische uitzicht bij Sete Cidades. De prachtige waterval Salto do Prego. De historische binnenstad van Ponta Delgada. Het indrukwekkende kratermeer Lagoa do Fogo. Kijk op www.baobab.nl/azoren

Baoblad 6 / 2012

Klein maar hoog Het grootste Azoren-eiland, São Miguel, is lekker loom. Kan niet anders, want snelwegen kennen ze hier niet. Je wandelt door ouderwetse dorpen met Portugese koloniale kerkjes en huizen die vrijwel zonder uitzondering een traditioneel religieus tegeltableau boven de voordeur hebben hangen. De pleinen zijn bezaaid met bankjes die opvallend populair zijn bij oude mannen. Bijna altijd is er ook wel een windmolentje te vinden. Zo fel en smetteloos geschilderd dat het bijna speelgoedmolens lijken. Buiten de dorpen torent het eiland hoog uit boven de zee en kijk je tientallen kilometers ver in het staalblauw van de Atlantische Oceaan. Vanaf hier is het 1148 kilometer naar Portugal, en tweeduizend kilometer naar de Verenigde Staten. Ver weg in het grote niets zitten we. De groene hellingen, doorsneden met lavazwarte muurtjes, contrasteren scherp met het grote blauw op de achtergrond. Het voelt machtig om hier te wandelen, maar tegelijk ook weerloos. Als de oceaan echt wil, plukt-ie ons zo van de hellingen van dit eiland, dat slechts twee keer zo groot is als Texel. De overige acht eilanden zijn nog kleiner. Klein, maar hoog: het hoogste punt van de Azoren is het vulkaaneiland Pico, dat zich 2350 meter boven zee niveau verheft. De archipel is vulkanisch van oorsprong en ligt net als IJsland precies op de breuklijn tussen het Europese en Amerikaanse continent. Culinair kratergoud Op São Miguel is de vulkanische moederschoot slechts bescheiden afgedekt. Vier kilometer onder onze voeten ligt een zee aan kokende magma. Bij het Lagoa das Furnas lopen we tegen het levende bewijs aan. Aan de randen van dit kratermeer borrelt de bodem. Stoom en damp slaan van de wit uitgeslagen oevers. Het ruikt er naar zwavel. Tegen de bosrand zie je de kokend hete lucht

ontsnappen en het lijkt alsof er overal vuurtjes gestookt worden. Mannen met ijzeren haken peuteren er in de grond. Ze hijsen twaalf grote ketels uit de vulkanische bodem. De pannen herbergen de culinaire schat van de Azoren: Cozido nas Caldeiras, vrij vertaald ‘Kraterpot’. Een stoofpot van kip, bloedworst, rundvlees, zoete aardappelen en kool die zeven uur in de vulkanische grond heeft doorgebracht. Het langzame stoven en de zwavellucht geven de groente en het vlees een geheel eigen smaak. De aardappelen hebben bijna de structuur van paté, het kippenvlees is sappiger dan een peer en de bloedworst – normaal gesproken niet mijn favoriete ding – glijdt over de tong als een romige delicatesse. Nadeel: de culinaire schat ligt op de maag als een brok lava. Europa’s enige theeplantage De kust van São Miguel herbergt een botanisch unicum. Hellingen vol streepjesheggen zijn de voorbode van de enige theeplantage van Europa. Landgoed Gorreana bergt dat prachtige vergankelijke van oude koloniale dagen in zich. Ruig, lieflijk, het landschap wisselt soepel van gedaante. Toeristen zijn hier schaars. Bij Caldera Velha staan we onder een waterval die wordt verwarmd door thermische bronnen. Tussen de boomvarens klettert het water als een warme douche naar beneden. Nog nooit ben ik dit fenomeen ergens tegengekomen, maar we hebben de plek helemaal voor onszelf. En ook in de kassen van de ananasplantages van São Miguel heerst volledige stilte. Gelukkig zijn er nog de meren met de merkwaardige naam Sete Cidades (‘Zeven Steden’). Bij de twee kratermeren, die met hun verschillende kleuren op zo’n beetje elke Azoren-ansicht staan, zien we zowaar andere toeristen. Allemaal met het fototoestel in de hand voor het uitzicht der uitzichten. Een dag later genieten we van een

nog veel mooier uitzicht wanneer we de bergkam bij het Lagoa do Fogo oversteken, met de rest van het eiland diep onder ons. Het stralende weer gaat van het ene op het andere moment over in een dreigende apocalyps van donkere luchten. Uit de Atlantische Oceaan is al het blauw weggetrokken. De vulkanen

van de Sete Cidades liggen met hun hoofd in de wolken en een enkele zonnestraal laat boerenweides als groene displays oplichten. De wereld lijkt over enkele minuten te zullen vergaan, maar geen Azoriaan die zich druk maakt. Laat gewoon de zeewind even z’n werk doen. Over een half uur is de apocalyps weer ingeruild voor hemels blauw. Walvissen als bonus Behalve een wandelparadijs is São Miguel ook een walvisparadijs. Er zijn weinig plekken op aarde waar zoveel walvissen en dolfijnen rondzwemmen als in de diepe wateren rond de Azoren. Tot wel vijfentwintig verschillende soorten. Ooit hoefde men hier maar honderd meter te roeien om een walvis te verschalken. Vanuit een stenen wachthuisje op een rotspunt tuurt Antero Soares over zee. Al elf jaar zoekt hij naar een lichte verkleuring in het zeeoppervlak, naar een onregelmatige rimpeling, naar uitgebla-

zen lucht, naar rugvinnen. Antero Soares is volgens kenners de beste walvisspotter van de Azoren. Met een zender staat hij in verbinding met de boten op zee. ‘Kijk, daar zwemt een groep Indische grienden.’ We zien helemaal niets. ‘En daar gaat een groep kortsnuitdolfijnen.’ Met het blote oog spot hij beesten die wij met een kijker nog niet eens ontwaren. ‘Ik heb er jaren over gedaan om al die tekenen te herkennen. Nu herken ik een blauwe vinvis van vijftien kilometer afstand, of weet ik van een potvis hoeveel minuten het nog duurt voordatie weer gaat duiken. Als jij hier elf jaar in dit hutje gaat zitten, kun je dat ook.’ Antero lacht breeduit, maar grijpt direct weer naar zijn kijker: ‘João, ongeveer dertig tuimelaars zo’n drie kilometer ten zuidoosten van je boot!’ Een paar uur later varen we zelf op zee in een zodiac. Weer horen we de stem van Antero, maar nu door de boordzender. Elk bezoek aan de Azoren heeft zijn climax op zee, en wij hebben geluk. Dit is weertechnisch onze mooiste dag op de Azoren. Een bijna strakblauwe lucht en vrijwel windstil. En Antero heeft een potvis gespot. Elk moment kan die opduiken. ‘Daar!’ Op vijfhonderd meter van onze boot blaast een potvis een wolk de lucht in. Hebbes! We cirkelen er naar toe en zien een enorme boomstam van zo’n twintig meter in het water drijven. Bewegingsloos, totdat hij aanzet voor een duik en de staart zich als een tweepersoonsbed uit het water opricht. Wauw! Maar het feest is nog lang niet over. We zien nog drie andere potvissen, een kolonie Indische grienden en een groep tuimelaars. Je zou kunnen zeggen dat we redelijk overrompeld zijn. En dan krijgen we de uitsmijter nog, een groep van wel vijftig kortsnuitdolfijnen die onze boot meer dan een uur als speeltuin gebruiken en hoog uit het water opspringen. Die Azoren vergeten we echt nooit meer. D nieuwe website:

www.baobab.nl

Groepsreizen

‘Ik reis al mijn hele leven en ben in alle landen geweest, op Zuid-Sudan na. Ik ben een nieuwsgierig mens, ik wil alles weten. Onderweg fotografeer en film ik. Tegenwoordig neem ik vaker deel aan groepsreizen. Mijn recente reis met Baobab over de Sunda-eilanden is een van de mooiste die ik ooit heb gemaakt.’ interview

Martijn de Rooi Christine Heij en Dirk van der Wal

fotografie

ijn Vlaardingse appartement oogt als een etnografisch museum. Het is bezaaid met kunstvoorwerpen en souvenirs uit alle windstreken. De wanden zijn bedekt met grote foto’s, veelal portretten van mensen uit landen als Birma, Congo en India. In de werkkamer rijgen de kasten met keurig geordende boeken en albums vol foto’s, knipsels en exotisch geld zich aaneen. In de huiskamer staat een batterij van negen diaprojectors en een indrukwekkende collectie dvd’s met gefilmde reisimpressies. Dirk van der Wal (65) is een leven lang bezeten van reizen. De voormalige geschiedenisleraar bezocht alle landen van de wereld, met uitzondering van het sinds juli 2011 onafhankelijke Zuid-Sudan. ‘Ik ben aan het uitzoeken hoe ik aan een visum kan komen’, meldt hij energiek. Alles weten Voorafgaand aan het interview overhandigt hij een chronologisch overzicht van zijn reizen. ‘Dat praat makkelijker.’ Het beslaat liefst vier dichtbeschreven A4’tjes en leest als volgt: ‘1972: bromfietstocht West-Duitsland, DDR, WestBerlijn, Oostenrijk, Hongarije, Roemenië, Bulgarije, Turkije, met de trein naar Irak, met de bus naar Jordanië en Libanon, vliegen naar Egypte, met de boot naar Athene en Istanbul, en met de bromfiets weer naar huis.’ Het overzicht is een staalkaart van exotische bestemmingen waarvan de gemiddelde aardbewoner

Baoblad 6 / 2012

‘Waarom ik zoveel reis en documenteer? Het maakt me blij.’ hooguit weleens heeft gehoord: landen als Palau en Kiribati, en overzeese gebiedsdelen als de Turks- en Caicos-eilanden (Brits), de Cocos-eilanden (Australië) en de Tokelau-eilanden (Nieuw-Zeeland). Bij al deze plaatsen heeft Van der Wal een gloedvol verhaal, vol feiten, bijzondere details en reiservaringen. Van jongsaf wordt hij gedreven door een onuitputtelijke nieuwsgierigheid. ‘Ik wil alles weten, van iedere vierkante millimeter van het aardoppervlak. Van wie is het, is het een zelfstandig land of een kolonie, wie wonen er, is het dun- of dichtbevolkt? Ik heb de behoefte dat allemaal te documenteren. Ik knip al dertig jaar dagelijks stukken uit de Volkskrant, NRC en Trouw, en ik zit iedere dag een paar uur op internet te grasduinen. En ik verzamel landkaarten en atlassen, ik ben gefascineerd door grenzen en grensovergangen. Waarom? Ik heb geen idee. Het maakt me blij.’ Vietnam-oorlog Feilloos herinnert hij zich zijn eerste buitenlandse reis. Een jochie was hij nog, en hij stak in Limburg de grens over naar België. ‘Ik had me er veel van voorgesteld, dacht dat er op z’n minst een hek zou staan, maar er was niets te zien. Krijg nou wat, dacht ik toen me werd verteld dat de grens recht onder mijn voeten zo’n beetje kriskras over de weg liep.’ Al vroeg was Van der Wal duidelijk waar zijn passie lag, en hij pakte de zaken serieus aan. Tijdens zijn schooltijd in Den Haag fietste hij drie maal per week voor dag en dauw heen en weer naar Haarlem, ter voorbereiding op een fietstocht door Scandinavië. Waar die passie hem heeft gebracht tonen de vier A4’tjes. ‘Juli 2008: per ijsbreker van Oost-Siberië naar Murmansk’. Het staat er bijna terloops. Tijdens zijn loopbaan als geschiedenisleraar benutte hij iedere vakantiedag om te reizen. Zijn avonturen kwamen hem in de klas goed van pas. Tijdens de Vietnam-oorlog bezocht hij Vietnam en Cambodja. ‘Ik wilde de bombardementen zien. En ik moest op school uitleg geven over die oorlog.’

Dirk van der Wal (65) reisde in 2011 met Baobab door Venezuela, Midden-Amerika en de Sunda-eilanden

eizen ‘Ik leef om te

natuur van VRIJE NATUUR Kamperen in de vrije a naar Alaska, Canada tijdens een liftvakantie van Florid 1976.

’

nieuwe website:

www.baobab.nl

Groepsreizen

Meermalen nam hij langdurig onbetaald verlof. Zo kon hij lange wereldreizen maken. De langste hield hem twee jaar onafgebroken in beweging. In 2006 kon hij geen verlof meer krijgen en nam hij ontslag. ‘Ik ben meteen naar India vertrokken om in Pushkar het beroemde festival te zien. Omdat ik altijd aan de schoolvakanties vastzat, was me dat nog niet gelukt.’

GEEN BRUG TE VER Poserend voor de Golden Gate Bridge, naast een dwarsdoorsnede van de kabels die voor de brug zijn gebruikt. San Francisco, 1976.

BIJ DE PYGMEEËN Op bezoek bij de pygmeeën in de Centraal Afrikaanse Republiek, 1991.

‘Dit souvenir is een pruik uit Ladakh, versierd met turkoois. Het is het duurste souvenir dat ik ooit heb gekocht. Maar zó mooi.’

Baoblad 6 / 2012

Groepsreizen Meestal reisde Van der Wal alleen. Soms werd hij vergezeld door een vriend, zijn zus of zijn vriendin. Nog altijd draait hij onderweg zijn hand niet om voor primitieve omstandigheden, al is zijn reispatroon wel veranderd. ‘Ik slaap niet meer onder bruggen of in goedkope hotelletjes in louche buurten. Ook loop ik niet meer zomaar de favela’s in of reis ik op goed geluk dwars door de Amazone. Een mens wordt verstandiger.’ Tegenwoordig neemt hij ook regelmatig deel aan een groepsreis. ‘Je wordt er moe van om altijd alles zelf te moeten uitzoeken en regelen, en om onderweg eindeloos te moeten wachten tot een service-taxi vol is en kan vertrekken. Temeer daar ik onderweg zowel fotografeer als film, dat is behoorlijk intensief. Zo’n groepsreis is dan wel heerlijk, hoor, dat is echt vakantie.’ Als het even kan reist hij met Baobab, waarbij hij zich goed thuis voelt. Meer dan tien Baobab-reizen heeft hij inmiddels gemaakt, alleen in 2011 al drie: door Venezuela, Midden-Amerika en de Sunda-eilanden. ‘Ik wilde nog eens terug naar Venezuela om de Angel Falls te zien. Dat kon met Baobab. En ik wilde terug naar Midden-Amerika om portretfoto’s te maken die ik eerder niet had kunnen maken. Dat knaagde, zoals het ook nog altijd knaagt dat ik op mijn brommerreis naar Libië in 1971 maar twee fotorolletjes bij me had.’ De Baobab-reis over de Indonesische Sunda-eilanden combineerde Van der Wal met een zelfstandig bezoek aan de Molukken en Borneo (‘Ik wilde de laatste Dayaks met uitgerekte oorlellen zien’). De Sunda-reis werd een van de mooiste die hij ooit maakte. ‘De eilanden zijn schitterend. Ik heb er fantastische natuur- en onderwaterfoto’s gemaakt. Daarnaast was de groep waarmee ik reisde geweldig en ook de reisbegeleider fantastisch. Hij was bescheiden, rustig en sympathiek, kende het land

op z’n duimpje, ging heel gemakkelijk met de bevolking om en sprak de taal uitstekend. Het was een perfecte reis.’

Verlanglijstje Onafwendbaar rijst de vraag wat Van der Wal het mooiste land ter wereld vindt. Hij hoeft niet lang na te denken: s in Toraja-land gid Toen en nu ‘Nepal. Dat is schitterend en e onz t me foto de BIJ DE TORAJA Op 2011. Opvallend vond Van der Wal zowel qua natuur als cultuur op Sulawesi, Indonesië, dat het toerisme nog geen onwaanzinnig veelzijdig. Het uitwisbaar stempel op de Sunheeft in het voor- en najaar da’s heeft gedrukt en dat er op bovendien een ideaal klide eilanden weinig Engels maat en het is super veilig wordt gesproken. Terwijl Zuiden ook met weinig geld goed oost-Azië toch een van de eerste te bereizen. Kijk je alleen regio’s was waar de reiziger naar de natuur, dan is Patagosteeds makkelijker en comfornië mijn favoriete bestemtabeler zijn weg vond. ming, en dan met name het ‘Op de meeste plaatsen is grensgebied van Chili en Arhet reizen makkelijker geworgentinië.’ BIJ DE PAPOEA’S Bezoek aan de Papoea’s in de Baliemden. Veel mensen spreken Wie weet gaat hij nog eens vallei in het Indonesische deel van Nieuw-Guine a, 2002. tegenwoordig Engels en het naar deze landen terug, maar kost weinig moeite om een eerst staan er andere reizen ticket te boeken of andere op het programma. Binnenzaken te regelen. Verder had kort gaat hij naar Sardinië en je vroeger amper reisgidsen, nu is Corsica, onder meer om het er amper een bestemming waargeboortehuis van Napoleon over geen dikke gids bestaat. En te bekijken. En daarna wacht de komst van internet heeft naScandinavië. En dan is er het tuurlijk veel veranderd. Vroeger verlanglijstje met ver wegging ik bij ambassades langs om bestemmingen. Daarop staat kranten te lezen, nu kijk ik op bijvoorbeeld Tadzjikistan, internet.’ vanwege de schitterende weg De moderne ontwikkelingen langs de Afghaanse grens. En zijn ten koste gegaan van het avonMozambique, vanwege de tuur, meent Van der Wal. ‘Je krijgt mooiere foto’s, onderwaterfotografie. En Tibet, vanwege Mount maar minder avontuur. Neem de moderne trein naar Kailash. En Birma, vanwege de net voor buitenlanders Lhasa in Tibet, die een hoogte van ruim vijfduizend geopende regio langs de Chinese grens. En natuurlijk meter bereikt. Je krijgt zuurstof en de conducteur Zuid-Sudan. ‘En ik wil ook echt nog eens een tijger vraagt hoe warm je het in je coupé wilt hebben. Ge- in het wild zien.’ weldige service, maar minder avontuurlijk dan de Mocht hij ooit genoeg krijgen van de lange vliegtijd waarin je zelf maar moest uitzoeken hoe je over reizen, dan valt er in Europa nog heel wat te beleven. de bergen kwam.’ ‘Daar wil ik nog heel veel doen. Maar je moet naToch zijn er plaatsen waar de reiziger nog tegen tuurlijk onderkennen dat Europa zóveel te bieden dezelfde obstakels oploopt als decennia geleden. In heeft dat je het onmogelijk allemaal kunt zien.’ Congo bijvoorbeeld. ‘Kom je daar aan de grens, dan Zelfs dichter bij huis, in eigen land, valt er nog is de eerste vraag niet of je je paspoort wilt laten het nodige te ontdekken, zegt Van der Wal. ‘Ik heb zien, maar nog altijd: “Waar is mijn cadeau?” Qua bijvoorbeeld nog niet alle Waddeneilanden gezien. corruptie is daar nog weinig veranderd.’ Ik wil vooral graag naar Rottumeroog. Daar moet ik toestemming voor vragen bij Rijkswaterstaat. Dat ga ik binnenkort maar eens doen.’ D

‘Een groepsreis is wel heerlijk, hoor, dat is echt vakantie.’

groeps reizen

Indonesië sundaeilanden 22 dagen vanaf €

1999

On t de k z e l f : Het koraaleilandje Gili Meno, waar je geniet van zee, strand en soms zeeschildpadden. Tetebatu, bij de Rinjani-vulkaan op Lombok, waar je langs de sawa’s loopt en ’s avonds een dansvoorstelling bijwoont. Sumbawa Besar. Ga kijken in het sultanspaleis en proef het tropische fruit op de pasar. Het kleine Ruteng op Flores, waar je de Manggarai-stam bezoekt. Bajawa, Flores, waar in de omgeving veel traditionele adat-huizen en voorouderbeelden te zien zijn. Moni, Flores, met de bontgekleurde kratermeren van de Kelimutu-vulkaan. Kijk op www.baobab.nl/ indonesie

nieuwe website:

www.baobab.nl

Baoblad Insight

Panama

De mooiste kanaal-oevers ter wereld Panama werd beroemd om zijn kanaal: een staaltje technisch vernuft met een bewogen geschiedenis. Maar ook voor planten en dieren is deze landengte een belangrijke verkeersweg. Gevolg: een weelderige natuur, en nog ongerept ook. Tekst Hans Bouman

eef maar toe: wat is het eerste waaraan je denkt als je het woord Panama hoort? Precies. Panamezen zelf worden er wel eens moe van (‘Ons land is meer dan alleen dat kanaal’), maar het valt niet te ontkennen dat de tachtig kilometer lange waterweg

Panamakanaal, 1907.

Baoblad 6 / 2012

tussen Atlantic en Pacific Panama een plek op de wereldkaart heeft gegeven. Jaarlijks varen er vijftienduizend schepen door. Als deze ‘beroemdste sluiproute ter wereld’ niet zou bestaan, zouden zeeschepen een omweg van liefst twee maanden moeten maken. Landbrug Fascinerend genoeg was Panama lang voor het kanaal werd gegraven ook al een belangrijk verbindingspunt. De landengte ontstond toen zo’n drie miljoen jaar geleden de zeespiegel daalde, waardoor het latere Panama letterlijk boven water kwam, en een verbinding ontstond tussen Noord- en Zuid-Amerika. Talloze planten- en diersoorten maakten van deze ‘brug’ dankbaak gebruik om hun territorium uit te breiden, van noord naar zuid en andersom. Panama dankt er zijn unieke biodiversiteit aan. Het land telt alleen al negenhonderd soorten vogels – meer dan heel Noord-Amerika!

Kanaalkoorts Al een paar jaar nadat Balboa in 1513 als eerste westerling Panama doorkruiste, en zo de Stille Oceaan ‘ontdekte’, ontstonden er plannen om een kanaal te graven dat de twee oceanen met elkaar zou verbinden. Karel V liet al onderzoeken of zo’n project haalbaar zou zijn. Pas in de late 19e eeuw, toen Panama deel uitmaakte van Colombia, begonnen de eerste graafwerkzaamheden, onder leiding van Ferdinand de Lesseps, architect van het Suezkanaal. Er rustte geen zegen op de onderneming. In tien jaar tijd overleden meer dan 22 duizend arbeiders aan gele koorts en malaria, doemden onoplosbare technologische problemen op, en in 1889 ging het project failliet. De Verenigde Staten toonden grote belangstelling om

groeps reizen

Panama & Costa Rica 16 dagen vanaf

de aanleg over te nemen, maar de Colombiaanse regering weigerde. Daarop begon de VS een onafhankelijk Panama te stimuleren, dat bij zijn ontstaan in 1903 onmiddellijk door de VS werd erkend – en militair omarmd. In 1914 voer het eerste schip door het kanaal. Tot 1999 zou een strook van acht kilometer aan weerszijden van de waterweg de facto Amerikaans grondgebied blijven. KanaalPlus Natuurlijk is het kanaal een van de must sees van een verblijf in Panama. Een logische eerste stap is een bezoek aan het Miraflores Visitors Center, iets buiten Panama City nabij de Miraflores-sluizen. Vanuit dit panoramische uitkijkpunt kun je je vergapen aan reusachtige oceaanstomers op wereldreis. Daarnaast is

een vaartocht over het kanaal zelf een aanrader. Op deze tochten, die enkele uren tot een hele dag duren, passeer je een of meerdere sluizen. Een van de aantrekkelijke kanten van Panama is de compactheid van het land. In Panama City ben je op dagtrip-afstand van door primaten bewoonde regenwouden. Iets verder weg ligt de Bocas de Toro-archipel, waar een uitgesproken relaxte Caribische sfeer hangt. In het plaatselijke National Park, Bastimentos, vind je prachtige koraalriffen, mangrovebossen, heel veel soorten tropische vissen, schildpadden, dolfijnen, kreeften en zeevogels. En dan zwijgen we nog over de San Blas-archipel, het Darién NP en die twee schitterende kustlijnen. De Panamezen hebben gelijk: hun land is veel meer dan alleen het kanaal. D

€

1899

On t de k z e l f : Panama-Stad, waar je bij de Miraflores-sluizen enorme vrachtschepen door ‘het kanaal’ ziet passeren. Het strand bij Manuel Antonio, en het gelijknamige Nationale Park met zijn luiaards, leguanen en apen. In Monteverde bekijk je de boomtoppen van het beroemde nevelwoud van bovenaf. La Fortuna, waar de prachtige Arenal-vulkaan in je achtertuin lijkt te staan. Bocas del Toro, met zijn dolfijnen, snorkelmogelijkheden, en het bounty-eilandje Rana Roja Beach. Kijk op www.baobab.nl/panama

nieuwe website:

www.baobab.nl

Chili — Faroek Akbar

Nairobi — Jan Remers

Vietnam — Gerrit van Harreveld

Indonesië — Frans van Waal

Zambia — Derk Ottink

Baoblad 5 / 2012

Namibië — Cynthia Werkman

Zuid-Afrika — familie Visser

Ecuador — Sander van der Valk

Tanzania — Ingrid Sickler-Westerink

Reizigersfoto’s brengen Baobab-filosofie in beeld

Onze reizen in jouw beelden Hoe zien onze reizen en bestemmingen eruit? Niemand die dat duidelijker kan maken dan onze reizigers zelf. En dat doen ze dan ook op op uiterst beeldende wijze. Baobab streeft er naar om uitingen zo veel mogelijk te illustreren met foto’s uit de dagelijkse praktijk van het reizen, gemaakt door de reizigers zelf. Op deze pagina’s, maar ook elders in dit magazine, geven we je een indruk van hun bijzondere ervaringen, belevenissen en ontmoetingen, waar ook ter wereld.

Jouw mooiste reisfoto in Baoblad? Birma — Yuksel Senturk

Doe ook mee, en stuur ons die ene foto die je verbondenheid met je bestemming het beste uitbeeldt: die bijzondere ontmoeting, dat overweldigende landschap, het ‘onderweg zijn’ buiten de gebaande paden, de bezienswaardigheden, de lokale cultuur of natuur. Ingezonden foto’s maken kans om gepubliceerd te worden in Baoblad, op onze website, of in andere uitingen. Geïnteresseerd? Op www.baobab.nl vind je onze adresgegevens en nadere informatie over het insturen van je foto(’s).

Nepal — Siem Dijkstra

Thailand — Eva Janssen

Nepal — familie Visser

Egypte — Karin Schrieken

nieuwe website:

www.baobab.nl

Jubileumreis

¡Hola Beleef Spanje als insider tijdens deze taal- en cultuur reis. Onderweg krijg je – veelal op unieke locaties – Spaanse les, en leer je alles over de cultuur, geschiedenis en tradities van het land. Met een bezoek aan Spanje’s fraaiste steden, én de fijnste restaurants en bars, is je ervaring compleet.

Baoblad 6 / 2012

De eerste halte op de reis is het fraaie Segovia met zijn hooggelegen, ommuurde binnenstad. Tijdens de avondwandeling ervaar je een van Spanje’s mooist verlichte steden. De volgende stop is de streek La Rioja. Hier kun je je tijdens een culinair arrangement in een exclusieve bodega te buiten gaan aan prijswinnende wijnen. We reizen door naar het in een mooi dal gelegen Yuso-klooster, waar de allereerste aantekeningen van de Spaanse taal werden gevonden.

Santo Domingo de Silos is een stadje met slechts driehonderd inwoners, gelegen temidden van prachtige natuur. Hier ligt, in de vorm van het gelijknamige klooster, een van Spanje’s fraaiste Romaanse kunstschatten verborgen. Tijdens een speciale mis geniet je er van eeuwenoud Gregoriaans gezang. Een fraaie route leidt naar de voormalige hoofdstad Valladolid, waar volgens de kenners het zuiverste Spaans gesproken wordt. Een uitgelezen kans om te oefenen.

Span

Taal & cultuur Tijdens deze reis leer je Spanje, zijn taal en zijn cultuur op een bijzondere manier kennen. Onderweg krijg je zes lessen Spaans, terwijl ervaren tweetalige gidsen je invoeren in de overweldigende achtergronden van het land. De reis voert langs de mooiste steden, waaronder maar liefst zes UNESCO Werelderfgoed-locaties, waar je overnacht in kleine, historische hotels. Spanje’s beroemde wijnen en tapas dragen volop bij aan deze bijzondere reis. 18

Segovia

Santo Domingo de Silos & Valladolid

Salamanca De betoverende universiteitsstad Salamanca, badend in een ontelbaar aantal monumenten uit diverse tijdperken, is een van de hoogtepunten van de reis. En hoewel dat genoeg is om je dagen bezig te houden is de excursie ‘Del Jamón’ eigenlijk een must. Leer alles over Spanje’s meest geëxporteerde delicatesse, proef de verfijnde smaak, en breng een bezoek aan schilderachtige dorpjes waar al eeuwenlang op traditionele wijze jamón en chorizo wordt geproduceerd.

Ávila & Cáceres

Alcalá de Henares & Madrid

Ávila is een geheel ommuurde stad, die integraal op de Werelderfgoedlijst staat. De stad telt maar liefst 88 torens en negen toegangspoorten, en biedt een spectaculaire aanblik. Zo mogelijk nóg mooier is Cáceres, de stad met het grootste middeleeuwse centrum ter wereld. Cáceres is een sprookje, en is bezaaid met torentjes, smalle steegjes, paleizen en kastelen – overblijfselen met een Romeinse, Joodse, Moorse of katholieke herkomst. De Arabische hammam (badhuis) mag je niet missen.

Via Alcalá de Henares, de geboortestad van Cervantes, wordt koers gezet naar de laatste pleisterplaats: Madrid. Hier maak je een prachtige avondwandeling, omlijst met Madrileense gastronomie. Met onze lokale gids bezoeken we Madrid’s meest kenmerkende barrios (wijken), een tocht langs kleine straatjes, pleintjes, winkeltjes, galeries en de beste kroegjes. Ter afsluiting kun je deelnemen aan een diner en flamenco-feest in een van de beste tablaos, waar gitanos uit heel Spanje komen spelen en luisteren.

anje

thema reizen

spanje

jubileumreis 11 dagen vanaf €

1349

Kijk voor de volledige route op www.baobab.nl/ spanje

San Millán de la Cogolla Valladolid Salamanca Ávila

Santo Domingo de Silos Segovia Madrid Alcalá de Henares

Cáceres nieuwe website:

www.baobab.nl

Verenigde Staten & Canada

RockieS de rijke ruigheid van de

Een tocht door de Rocky Mountains is niets minder dan een machtige ‘outdoor experience’. Het feit dat zo’n tocht vrijwel alleen in de zomermaanden mogelijk is, zegt alles over dit ongenaakbare gebergte, waarin de natuur het in al haar facetten voor het zeggen heeft. Tekst Corno van den Berg

Baoblad 6 / 2012

FELICITEERT BAOBAB met haar 40-jarig jubileum! • a c t i e • Ter gelegenheid van ons jubileum organiseren we allerlei speciale acties. In nauwe samenwerking met NOMAD® ontwikkelden we een bijzondere jubileum reis dwars door de ruige natuur van de Rockies. Hiervoor heb je natuurlijk de juiste uit rusting nodig. Daarom biedt NOMAD exclusief aan de deelnemers aan de NOMAD/Baobab-reis eenmalig 40% korting op het gehele NOMAD-assortiment (geldig tot 31 december 2012). Bovendien krijgen de eerste 40 boekers een rugzak ‘Guide 27’ cadeau, t.w.v. € 89,95! Kijk op baobab.nl voor de voorwaarden.

De ‘Guide 27’ is speciaal ontwikkeld voor outdoor experiences, zoals de NOMAD/ Baobab-reis door de Rockies. Maar je kunt ‘m natuurlijk ook op je andere Baobabreizen gebruiken.

Good gear = Less waste NOMAD biedt kwalitatief hoogwaardige outdoor-producten en staat voor een respectvolle, gelijkwaardige uitwisseling tussen culturen. Deze missie is verankerd in een streven naar duurzaamheid in alle facetten van de productie, zoals de actieve zorg voor de mensen die de producten maken en de keuze voor materialen die nog langer meegaan. Baobab ondersteunt deze missie van harte en is trots op de samen werking tussen beide duurzame partijen.

wee kraaloogjes kijken me aan. Dertig meter voor me staat een zwarte beer op het pad. Het dier is, volledig op z’n gemak, een ontbijtje aan het vergaren, en kijkt me nieuwsgierig aan. Ik kijk ook naar de beer, maar ietwat minder zeker van mijn zaak. Weliswaar kom ik hier juist om wilde dieren te zien, maar hier komt de natuur wel confronterend dichtbij. De machtige bergen Wat te doen? De beer en ik denken enkele seconden na. Wat herinner ik me van de instructies? Geef hem de ruimte. Beren gaan de confrontatie het liefst uit de weg, en ongelukken zijn uiterst zeldzaam. Misschien is het slim, bedenk ik, om een paar stappen terug te doen. Maar op dat moment rent de beer als een haas de berg af, schuin voor me langs. En weg is hij, het struikgewas in, zonder verder aandacht aan me te besteden. Normaal maak ik altijd snel een foto, maar dat is er door de adrenalinestoot letterlijk bij ingeschoten. Rouwig ben ik er niet om. Daarvoor staat deze machtige ontmoeting te zeer op mijn netvlies gebrand. ‘Machtig’ is het beste woord om de rijkdom van de Rocky Mountains te omschrijven. Het landschap, de natuur, of de honderden kilo’s die meegetorst worden door de zwarte beren en grizzlyberen die hier hun domein hebben – alles straalt een oogverblindende macht uit in dit grofweg zeventig miljoen jaar oude gebergte. De Rockies strekken zich uit over een lengte van maar liefst 4800 kilometer, van Alaska via de Canadese provincies Alberta en British Columbia en diverse Amerikaanse staten tot in de staat New Mexico. Als mens voel je je nietig temidden van dergelijke supernatuur. Waar je ook kijkt, steile pieken beheersen het beeld, oprijzend uit een voorgrond van naaldboomwouden met her en der een verdwaalde loofboom. Rivieren voeren met veel geraas het gletsjerwater af, om te eindigen in een van de vele meren, waaraan weer nieuwe rivieren

Hier is het leven terug gebracht tot zijn essentie.

nieuwe website:

www.baobab.nl

Verenigde Staten & Canada

ontspringen. De namen van die woeste stromen – de Colorado, de Yukon en de Yellowstone-rivier – kent iedereen, maar ze ervaren is andere koek. Reizigersfoto van Meike Klasing

Duurzaam Oregon Net als in Californië worden in de staat Oregon talloze milieubewuste initiatieven ontplooid. Tijdens de reis proefde ik vele soorten biologisch voedsel, leerde ik over het duurzaam gebruik van energie, en hoorde ik voor het eerst over biologische bouwstijlen. Veel outdoor-liefhebbers zullen dit als een meerwaarde beschouwen van hun verblijf in Oregon.

Baoblad 6 / 2012

Outdoor-walhalla De Rocky Mountains vormen het ultieme decor voor outdoor-activiteiten, en werken dan ook als een magneet op wandelaars, trekkers en natuurliefhebbers. Die kunnen hier uit de voeten op talloze officiële wandelpaden, maar ook kiezen voor de zogenoemde backcountry – de nog vrijere natuur. Het plaatsje Banff vormt voor velen de eerste kennismaking met dit wereldberoemde gebied. Vroeger was dit een plek waar de werkers aan de eerste coast to coast spoorverbinding op R&R (Rest & Relax) gingen: hier konden ze uitrusten en hun geld spenderen. Dezelfde bergen die toen de spoorlijn in de weg zaten, trokken snel daarna toeristen naar het ontsloten gebied. Banff geldt tegenwoordig als plezierig toeristenstadje, waar je nog steeds tot rust kunt komen na een dag in de bergen. Veel winkels en hotels zijn opgetrokken in de stijl van de toenmalige houten blokhutten. Banff is ook het vertrekpunt voor tochten naar beroemde attracties als Lake Louise en Moraine Lake. IJs en coyotes Mijn ogen dwalen over Lake Louise en moeten wennen aan wat ze zien. Het is juni en er ligt nog ijs. Maar er zijn meer redenen waarom dit meer wordt beschouwd als een van de mooiste ter wereld. De betoverende ligging tussen de bossen en bergen is zo’n reden, maar Lake Louisa dankt haar roem vooral aan de intense blauwe kleur van het water – gevolg van een combinatie van mineralen. Het totaal biedt een kleurenpalet waar elke schilder jaloers op zou worden. Een bankje biedt uitkomst. Niet omdat ik moe ben, maar om intens te genieten. Er ligt meer ijs in de Rockies, ook al is het zomer, en een goede plek om het te zien is het niet voor niets zo genoemde Glacier National Park. Onder buitenlandse toeristen is het park relatief onbekend, maar de Amerikanen hebben het al decennia geleden in hun hart gesloten. Gletsjers zijn hier alom aanwe-

zig. Tijdens het lopen zakken mijn voeten soms diep weg in de sneeuw. Af en toe laat de zon zich zien, maar wolken verhullen veel van de omgeving. In de vroege ochtend is het doodstil. De mist hangt tussen de bergen, de bossen zijn klam van de dauw, en de wandelaar is hier alleen. Een storm heeft stevig huisgehouden. Tussen de omgevallen bomen groeien varens en struiken, op zoek naar zonlicht dat zich her en der door het dichte woud weet te boren. Een coyote loopt op een drafje voorbij. Hij houdt afstand en keurt me geen blik waardig. Zijn honger is groter dan zijn interesse in de mens. Iets verderop grazen herten. Mijn oren vangen alleen het suizen van de wind door de bomen op. Hier is het leven teruggebracht tot zijn essentie. Super-Yellowstone Het lijstje met beroemde parken in dit deel van de Verenigde Staten is lang. Banff, Jasper en Yellowstone zijn een paar grote namen, maar er zijn volop minder bekende parken, zoals Grand Teton en Mount Hood. Laatstgenoemde is een slapende vulkaan, net als Yellowstone, maar dan op 3400 meter hoogte. Hier kun je bijna het hele jaar skiën. Wie kiest voor Yellowstone wacht een nieuw dilemma. Het park heeft namelijk 1600 kilometer

FELICITEERT BAOBAB met haar 40-jarig jubileum! Boek je tussen 1 en 15 april een Baobab reis, dan krijg je 20% korting op het Nomadassortiment. Kijk op baobab.nl voor de voorwaarden.

Reizigersfoto van Jasmine Meechan

honderd eeuwen is verstreken. Desondanks is Yellowstone een heerlijke plek om de wildernis intensief te beleven. Het zuidwesten en noordoosten van het park zijn de rustigste delen.

In feite sta je zonder het te beseffen boven op een supervulkaan. aan wandelpaden. Ongeveer. Verdeeld over talloze korte en langere wandelroutes die naar gebieden voeren waar je op geen enkele andere manier kunt komen. Ook leiden ze naar een groot aantal topattracties, met Yellowstone’s actiefste geiser, Old Faithfull – what’s in a name – als onbetwist hoogtepunt. Maar ook het kleurrijke gepruttel bij de Mammoth Hot Springs is een must see. En natuurlijk Hayden Valley, de beste plek om wolven in het wild te zien. En, en, en… Veel van de verschijnselen die je hier waarneemt zijn vulkanisch van aard. Dat is niet zo gek, want in feite sta je in Yellowstone zonder het te beseffen boven op een supervulkaan, die zo goed als het hele park omvat. Het goede nieuws is dat de gevreesde uitbarsting slechts eens in de zesduizend eeuwen voorkomt. Het slechte nieuws is dat die deadline al zo’n vier-

Natuurlijk Canada Ik kies voor een wandeling naar Mount Washburn, die start bij het Glacial Boulder Trailhead in de Yellowstone Canyon. Onderweg veranderen de bergen in glooiende heuvels, en de bossen in weilanden. En ineens zie ik water. Veel water. Natuurlijk! Dit is een van de vele fjorden bij Vancouver, aan de westkust van Canada. Tijdens de tocht wacht mij m’n tweede beren-ervaring als een moedergrizzlybeer en haar twee jongen aan komen sjokken. Ze volgen een brede stroom op zoek naar eten. Af en toe tilt de moeder een steen op, in de hoop een weekdier te verrassen. De spelende jongen doen hun moeder na. Af en toe kijken ze in mijn richting, maar verder zijn ze onverstoorbaar in hun zoektocht. Twee zeearenden landen in een hoge boom om hun krijsende jong te voeren. Het lijkt allemaal de gewoonste zaak van de wereld. Elke stap leidt hier tot verrassende ontmoetingen. En elke geur ook, zoals die van gefermenteerd fruit op Vancouver Island. Waar komt die vandaan? Het antwoord komt in de vorm van wijngaarden, met druiven die profiteren van het opmerkelijk hoge aantal zonuren in dit gebied. Wie had dat kunnen denken? De vrolijke wijnboer legt tijdens het proeven graag uit hoe perfect de streek is voor druiven. En voor bessen, en appels. Waardoor de proever naast wijn een overvloed aan likeurtjes voor de kiezen krijgt. Daar sta je dan te genieten, op zomaar een namiddag, het glas in de hand en het gezicht in de zon. Een betere kans om te proosten op de rijke ruigheid van de Rockies krijg je nooit meer. D

groeps reizen

canada & amerika i.s.m. Nomad® 24 dagen vanaf

€

2599

On t de k z e l f : Het prachtig gelegen Vancouver met zijn beroemde Sea Aquarium. Het woeste Jasper N.P. met zijn wolven, grizzlyberen en elanden, Lake Louise in Banff N.P. en de gletsjers van Glacier N.P. De moeder aller parken: Yellowstone. De gigantische bergpieken in het Grand Teton N.P. en de watervallen, bergen, gletsjers en zelfs regenwoud in het Olympic N.P. De botanische tuinen of een Britse high tea in het chique Victoria. Kijk op www.baobab.nl/ canada

nieuwe website:

www.baobab.nl

Baoblad Insight

‘

Konya Ko m, wie en waar je ook bent, kom!’

No ga lti da jd dr ns aai , si nd en de D sh un ansen d klo che s oste e Derwisj i t a xt en in Ko rord nya hun rondjes. Al heeft hun e e d slec o hts or de Turk se staat w cult urel erd verboden, formeel nog e bete kenis, d e betovering is er niet minder om.

Baoblad 6 / 2012

ie kent de beelden niet? Een aantal mannen, gekleed in witte gewaden, een langwerpige hoed op het hoofd, danst zich, tollend om de eigen as, in trance. Begeleid door spirituele muziek strekken zij de armen zijwaarts, de ene handpalm naar beneden gericht, de andere naar boven. Monotoon draaien zij hun rondjes, in een eindeloos refrein. De uitvoerders van het ritueel staan bekend als de Dansende Derwisjen. Zij vormen een soefi-broederschap, die in de 13e eeuw werd opgericht in de Turkse stad Konya. Het soefisme is een stroming binnen de islam die er, anders dan de orthodoxe islam, van uit gaat dat de mens langs mystieke weg dichter bij Allah kan komen. Iedere soefi-broederschap heeft daarvoor zijn eigen methoden. Bij de Dansende Derwisjen belichaamt het dansritueel, de sema, de weg tot Allah. Tolerantie De broederschap werd gesticht door een bijzonder man: de dichter-filosoof Jalal al-Din Rumi, afkomstig uit het huidige Afghanistan. Gevlucht voor de Mongolen, vestigde hij zich na allerlei omzwervingen op uitnodiging van de lokale heersers in Konya, om daar zijn mystieke poëzie te schrijven. De ideeën van Rumi zijn een toonbeeld van tolerantie. Zijn leer bevat christelijke en boeddhistische elementen, en zijn derwisjenorde stond open voor iedereen, niet in de laatste plaats voor de christelijke bevolking van het

toenmalige Anatolië. De dichtregels die vandaag de dag bij zijn graf te lezen zijn getuigen daarvan: ‘Kom, wie en waar je ook bent, kom! Kom, ongelovige, vuuraanbidder, dienaar van vele goden, kom!’ De graftombe van Rumi – die van zijn volgelingen de titel Mevlana (‘Onze gids’) kreeg – vormt het middelpunt van het fraaie kloostercomplex van de derwisjen. Boven de grafruimte verheft zich een met turkooizen tegels beklede toren met puntdak, die van verre zichtbaar is. Mevlana Festival In dit complex voerden de derwisjen eeuwenlang hun rituelen uit. De populaire orde kreeg in de loop der tijd grote invloed binnen de samenleving, zelfs op politiek gebied. Dat was tegen het zere been van Kemal Atatürk, de vader van het onafhankelijke, moderne Turkije, die de ‘ouderwetse, conservatieve ideeën’ van de derwisjen als een sta-inde-weg voor zijn hervormingen beschouwde. In 1925 hief hij de orde op. Sindsdien is het klooster een museum, het Mevlana Museum. Bezoekers kunnen er kleding en muziekinstrumenten van de derwisjen zien, alsmede fraaie staaltjes kalligrafie en manuscripten van literaire meesterwerken van Mevlana. En natuurlijk het graf van Mevlana en de ruimte waar de derwisjen dansten. Sinds de jaren zestig wordt er in het klooster weer gedanst, met name tijdens het jaarlijkse Mevlana Festival in december. De uitvoeringen van de derwisjen zijn razend populair, zowel onder toeristen als onder Turken. Formeel zijn de

dansen een cultureel evenement, maar volgens soefi’s is Mevlana, een kleine 750 jaar na zijn dood, tijdens de uitvoeringen nog voelbaar aanwezig. D

groeps reizen

single reizen

Cappadocië & Oost-Turkije 15 dagen vanaf €

1199

On t de k z e l f : De berg Nemrut Dagi, waar kolossale stenen godenhoofden op je neerkijken. Mardin en Sanliurfa, steden die zo uit de sprookjes van duizend-enéén nacht lijken te komen. Konya, stad van de Dansende Derwisjen aan de voet van het Taurus-gebergte. Het tufstenen maanlandschap van Cappadocië, waar oeroude kerkjes in de rotsen zijn uitgehouwen. De middeleeuwse karavanserai van Sultanhani, een van de mooiste op de Zijderoute. Kijk op www.baobab.nl/turkije

nieuwe website:

www.baobab.nl

Baoblad 6 / 2012

3399

Kijk op www.baobab.nl

€

28 dagen vanaf

Chili & Argentinië

groeps reizen

Reizigersfoto van Miranda Meulenbroek

Reizigersfoto van Dora Kolmus

On the Road

nieuwe website:

www.baobab.nl

Reizigersfoto van Dora Kolmus

I N O G A T A

Patagonië omvat het zuidelijkste gedeelte van Zuid-Amerika. Het wordt aan de noordzijde begrensd door de rivier de Colorado, en aan de zuidzijde door de Straat Magellaan, die het vasteland scheidt van Vuurland. Het gebied heeft een oppervlakte van ruim een miljoen vierkante kilometer. Driekwart hiervan ligt in Argentinië, de rest in Chili. Het aantal inwoners bedraagt minder dan twee miljoen. Het hart van het gebied, de enorme Argentijnse pampa, is droog, dor en leeg. De uitgestrekte kuststreken gelden echter als ‘s werelds mooiste natuurgebieden. De kaart toont wat Patagonië (en de rest van Argentinië en Chili) allemaal te bieden heeft.

Patagonië

Reisbegeleider

HET PERFECTE LEVEN Gezellige, relaxte boottocht in de baai bij Paraty, te midden van de grootste biodiversiteit ter wereld!

‘Het overbrengen van mijn kennis en ervaring is een kick’ Hij woont in Rio de Janeiro en werkt al ruim een decennium in Zuid-Amerika. Reisbegeleider Michiel Swanborn (45) droomde als kind al van de Amazone. Nu is het overbrengen van zijn kennis en ervaring zijn passie. ‘De geweldige rijkdom van de natuur en cultuur, daar val ik mijn groepen altijd mee lastig.’ Interview Martijn de Rooi Fotografie Michiel Swanborn, Karen Soares Swanborn

en Joost Swanborn

‘Ik woon sinds een paar jaar officieel in Brazilië, in Rio de Janeiro. Tweeënhalf jaar geleden ben ik getrouwd met een Braziliaanse en heb ik een permanente verblijfsvergunning gekregen. Maar feitelijk woon ik al veel langer in het land.’ ‘Ik ben in 2000 uit Nederland vertrokken, om in Brazilië en de rest van Zuid-Amerika te gaan reizen. Ik heb heel veel van het continent gezien en in Brazilië ken ik elke plek van enig belang.’ Mooiste land ‘Brazilië is voor mij het mooiste en meest fascinerende land ter wereld. Het is in alle opzichten onvoorstelbaar gevarieerd. De biodiversiteit 28

Baoblad 6 / 2012

is groter dan waar ook ter wereld. Die natuurlijke rijkdom is mijn hobby. Ik val er mijn groepen altijd mee lastig.’ ‘Mijn favoriete plek, naast mijn woonplaats Rio, is het Amazonegebied. Als klein jongetje raakte ik daar al door gefascineerd. Ik herinner me dat er een huisvriend bij ons over de vloer kwam die in Peru werkte en verhalen vertelde over het grote bos, de wilde dieren en de indianen. Ik was een jaar of vijf en luisterde met rode oortjes. Ik wilde er alles over weten en liep bij de bibliotheek de deur plat.’ ‘Ik ben er uiteraard vaak geweest. In 1994 kocht ik een kano met buitenboordmotor waarmee ik met een vriend vier maanden door het

Reisbegeleider van het jaar De bijna tweehonderd reisbegeleiders van Baobab worden kritisch beoordeeld, zowel door Baobab zelf als door onze reizigers. Op grond van die beoordeling wordt jaarlijks de Reisbegeleider van het Jaar gekozen. Die titel viel onlangs Michiel Swanborn toe. ‘Het is zeer prettig om gewaardeerd te worden in een individualistisch getint beroep’, is de reactie van Michiel. ‘Ik heb ’s avonds bij het binnenmeer in Rio een heerlijke caipirinha gedronken, uitkijkend over de verlichte stad en denkend aan al die bijzondere groepsgenoten van het afgelopen jaar en aan het grote groene bos. Én aan veel goede collega’s, zonder wier informatie en adviezen ik nooit zo veel zou hebben geleerd over het mooiste beroep dat er bestaat. Ik ben hen veel dank verschuldigd.’

Onze reizigers gaven Michiel maar liefst gemiddeld een

9,9

Parati, Brazilië

VROLIJKE ONTMO ETING tijdens de reis door Brazilië. De bevolking is etnisch uitermate gevarieerd.

Amazone-gebied ben gevaren. We voeren vanaf de grote rivieren kleine stroompjes op om de natuurlijke variatie te zien. Onderweg visten we en aten we noten, of kochten we proviand van vissers die we tegenkwamen. Ik spreek vloeiend Portugees, dus ik kan me goed redden. Ik heb, niet toevallig, Portugees gestudeerd.’ ‘Het was een reis die ik móest maken. Daarna kwam mijn drang om het gebied te leren kennen wat tot rust, hoewel ik er nog altijd graag heenga als ik de kans krijg.’

er op zoek naar vogels en and Amazone Met de groep een , bied e-ge zon Ama het in e wild vanuit de jungle lodg r Venezuela en Brazilië. excursie tijdens de reis doo

‘Als klein jongetje wilde ik al alles weten over het grote bos met zijn wilde dieren en indianen.’

Iguaçu

Gevarieerde reizen ‘In 1999 heb ik nog eens drie maanden onbetaald verlof genomen om door de Amazone en Brazilië te reizen. Toen ik terugkwam wist ik zeker dat mijn hart in Brazilië lag, en niet bij mijn kantoorbaan. Een jaar later ben ik vertrokken.’ ‘Vanwege mijn reiservaring leek het me een goed idee om te zien of ik als reisbegeleider aan de slag zou kunnen. Ik had al eens eerder iets voor een reisorganisatie gedaan, en kon al snel mijn eerste Brazilië-reis begeleiden. Inmiddels

heb ik in de meeste landen van Zuid-Amerika gewerkt.’ ‘Sinds 2008 werk ik voor Baobab. Momenteel begeleid ik twee Baobab-rondreizen in Zuid-Amerika: de reis door Venezuela en Brazilië, en de Patagonië-reis. Het zijn allebei enorm gevarieerde reizen, die zeker de natuurliefhebber doen watertanden.’ ‘Op de eerste zie je de machtigste watervallen ter wereld, de Angel Falls in Venezuela en de nieuwe website:

www.baobab.nl

Reisbegeleider

groeps reizen

Venezuela & Brazilië 24 dagen vanaf

€

2799

Kijk op www.baobab.nl/brazilie

PREHISTORI SCH BEEST De ka dieren die je in het Amazone-g aiman is een van de ebied kunt te Gelukkig eet genkomen. dit prehistorisc he beest met kaken alleen zijn sterke vis.

Iguaçu-watervallen op de grens van Brazilië en Argentinië. Onderweg van de één naar de ander logeren we een paar dagen in een jungle lodge midden in het Amazone-gebied, een van mijn favoriete plekken.’ ‘De tweede reis gaat door het zuidelijke deel van Chili en Argentinië. Een onwaarschijnlijk mooi en gevarieerd gebied met vulkanen, grote meren en gletsjers. Onderweg kun je de meest exotische dieren zien, van pinguïns tot zeeolifanten. En in Ushuaia, op Vuurland, sta je op de zuidpunt van Zuid-Amerika. Hier vertrekken de schepen naar Antarctica.’ Kleinschaligheid ‘Baobab onderscheidt zich op meerdere punten van de meeste andere reisorganisaties. Wat ik heel prettig vind is dat de groepen uit maximaal achttien tot twintig personen bestaan. Daardoor heb ik de mogelijkheid iedereen te leren kennen. Zijn de groepen groter, dan kom je daar niet aan toe.’ ‘Die voorkeur voor kleinschaligheid zie je ook in de selectie van accommodatie. Baobab heeft een voorkeur voor familiehotels. Die bieden meer intimiteit dan de grote hotels en zo kom je als reizigers ook meer in contact met de lokale bevolking.’ ‘Daarnaast verlaat Baobab wat vaker dan andere reisorganisaties de gebaande paden. Je komt met Baobab op plekken waar andere organisaties niet komen, plekken waar je bijvoorbeeld kunt zien hoe de mensen ter plaatse leven. Daardoor krijg je een gevarieerder en completer beeld van een bestemming.’ ‘Baobab-reizigers zijn over het algemeen wat geïnteresseerder in de cultuur van een land dan het publiek van andere reisorganisaties. Ze zijn ook wat zelfstandiger en flexibeler, je hoeft ze minder bij 30

Baoblad 6 / 2012

het handje te nemen.’ ‘Plezierig voor mij is dat Baobab heel professioneel is. Ik kom maar weinig in Nederland en dan is het des te belangrijker dat alles goed geregeld is. Er wordt ook goed geluisterd naar tips en suggesties van reisbegeleiders.’ Achtergronden ‘De grootste kick van het reisbegeleiden ligt voor mij in het schetsen van een breed beeld van het land, zodat mijn reizigers de dingen die ze zien beter begrijpen en meer waarderen. Dat doe ik door allerlei informatie te geven die je niet in brochures tegenkomt.’ ‘Neem de beroemde Braziliaanse strandcultuur. Wij associëren die met bakken op het strand, maar het is veel meer dan dat, het is een belangrijk maatschappelijk verschijnsel dat je op waarde moet schatten om het land te kunnen begrijpen.’ ‘Denk ook aan het Braziliaanse katholicisme. Brazilië heet het grootste katholieke land ter wereld te zijn, maar veel Brazilianen hangen meerdere re-

‘Brazilianen zijn katholiek tot de lunch.’ ligies aan, waaronder bijvoorbeeld de Candomblé, een religie met katholieke invloeden, maar vooral vol Afrikaanse tradities. Brazilianen zijn katholiek tot de lunch, heet dat hier.’ ‘Ook bij de bezienswaardigheden geef ik zulke achtergrondinformatie. De watervallen van Iguaçu

Mount Fitzroy, Patagonië.

IJsbergen in het Lago Argentino in het zuiden van Patagonië. Op onze reis bekijken we hier het grootste ijsveld ter wereld, na Antarctica en Groenland.

FAVELA Hoofdstraat van de favel a Rocinha, een van de meer dan duizend sloppenwijken in de agglomeratie van Rio. Vooral de alom aanwezige – al dan niet illegale – elektriciteitsleidingen vallen op.

De favela Rocinha, Rio de Janeiro.

bijvoorbeeld zijn een fenomenaal natuurverschijnsel, dat iedereen wil zien. Maar een bezoek wordt nog interessanter als je weet dat de mensen die in deze streek leven overwegend van Duitse afkomst zijn, dat de plek ook cultureel bijzonder is.’ Sloppenwijken ‘In etnisch en cultureel opzicht is Brazilië sowieso een melting pot, een van de meest gevarieerde landen ter wereld. En mijn woonplaats Rio spant de kroon. Het is de interessantste en mooiste stad ter wereld. Zó groot, zó veel te zien en zó verrassend.’ ‘Een van mijn favoriete plekken is het grote bos dat midden in de stad ligt. Je ziet er toekans, luiaards en andere bijzondere dieren. Trouwens, als ik dieren wil zien hoef ik maar uit het raam te kijken. Dan zie ik aapjes over de elektriciteitsdraden lopen.’ ‘Berucht zijn de sloppenwijken, de favela’s, waar drugshandelaren veelal de dienst uitmaken. Ze worden nu stapsgewijs gepacificeerd, onder andere vanwege toekomstige grote evenementen in de stad, zoals het WK voetbal in 2014 en de Olympische Spelen in 2016. Weinig bekend is dat je een aantal ervan wel degelijk kunt bezoeken. Ik ga er met mijn reizigers heen, zodat ze ook een beeld krijgen van dit aspect van de samenleving. Veel favela’s liggen bovendien erg mooi. Het zijn verbazingwekkend leuke excursies.’ ‘Op deze manier hoop ik mijn groepen gaande de reis te tonen waarom Brazilië zo’n bijzonder land is, en in bepaalde opzichten ook een land van de toekomst. Het is hartstikke mooi om zulke informatie over te brengen.’

Groepsdynamiek ‘Een van de leukste momenten voor mij is de ontmoeting met een nieuwe groep, het begin van de reis. Ik besteed er veel aandacht aan, want voor de groep is het een belangrijk moment. De reizigers weten uiteraard niet precies wat ze te wachten staat.’ ‘Ik ga dan in op het reisprogramma, deel plattegronden uit en geef algemene informatie over hygiëne, veiligheid en dat soort zaken. Ik vertel de reizigers ook dat een groepsreis voor- en nadelen heeft, en dat we de voordelen gaan uitbuiten en met de nadelen op een verstandige manier omgaan. Samen kunnen we dat, benadruk ik dan, samen zijn we sterk.’ ‘Natuurlijk heb ik ook een programma klaar voor de dag zelf en daar beginnen we enthousiast aan. ’s Avonds eten we gezamenlijk en dat probeer ik nog een aantal keren te doen. De rest van de avonden laat ik mijn reizigers bewust hun eigen gang gaan. Ik geef dan tips voor leuke restaurants, straten of buurten.’ ‘Sowieso herhaal ik vaak dat niets verplicht is, dat het prima is als mensen iets voor zichzelf doen in plaats van bijvoorbeeld met een excursie mee te gaan. Bij Baobab staat individuele vrijheid hoog in het vaandel. De dag voor een excursie geef ik een zo objectief mogelijk beeld van de trip, zodat de reizigers op goede gronden hun keus kunnen bepalen. In de praktijk gaan veel mensen trouwens mee.’ ‘Zeker in het begin van de reis praat en observeer ik veel en geef ik iedereen persoonlijke aandacht. Zo krijg ik een beeld van ieders voorkeuren en verwachtingen. Het is een van de bouwsteentjes die een reis uiteindelijk succesvol maken. En interessant is dat de groepsdynamiek altijd weer anders is. Het is een van de aspecten die me gemotiveerd houdt.’ D nieuwe website:

www.baobab.nl

Reis 100% CO2-neutraal

Duurzaamheid

Fair Weg met Baobab

In onze missie en tijdens onze reizen besteden we veel aandacht aan het begrip duurzaamheid. Bij Baobab is dat geen hype: vanaf de eerste dag, nu veertig jaar geleden, maakt het streven naar duurzaamheid deel uit van ons DNA. Om die reden besteden we er in Baoblad structureel aandacht aan.

Bij Baobab compenseer je je héle reis! Als enige reisorganisator biedt Baobab de mogelijkheid om niet alleen de effecten van je internationale vluchten, maar ook die van je lokale vervoer en verblijf te compenseren. Voor een paar tientjes extra reis je honderd procent CO2-neutraal. In januari en februari 2012 compenseerde 28% van onze reizigers zijn of haar reis. In 2011 nam het aantal reizigers dat zijn reis compenseerde toe met 60% ten opzichte van 2010. Het gecompenseerde bedrag per reiziger nam toe met 25%. Totale compensatie in de afgelopen twaalf maanden:

7056 ton CO2

Geef ’m van biologisch katoen! Katoen is populair. Winkels hangen vol met katoenen kleding, en ook Baobab laat geregeld katoenen producten maken, zoals T-shirts en tasjes (zie pagina 34). Maar katoen en katoen, dat blijkt nogal uit te maken. Waar moet je op letten? Katoen is een veelgebruikte grondstof voor textiel. Katoenen kleding is geliefd vanwege het geringe gewicht en het feit dat de stof lucht doorlaat. Geen wonder dat het massaal verbouwd wordt. Maar helaas leidt dat tot problemen voor mens en milieu, en die liegen er niet om. Hoewel katoenplanages maar een paar procent van de wereldwijde landbouwgrond beslaan, wordt daarop maar liefst een kwart van alle landbouwgif gebruikt. Dat levert op de korte termijn winst op, maar is op langere termijn funest voor zowel de grond als de boeren zelf. Ook vergt de productie enorme hoeveelheden water – één T-shirt slurpt tweeduizend liter op. Bovendien is driekwart van alle katoen genetisch gemodificeerd. Het antwoord hierop is de introductie van biologische katoen, die wordt verbouwd zonder schadelijke kunstmest 32

Baoblad 6 / 2012

en pesticiden, met strengere regels voor het gebruik van water, en op basis van niet-genetisch gemodificeerd materiaal. Voor de boeren betekent dit een enorme stap voorwaarts, maar ook een kleinere oogst, reden waarom producten van biologische katoen iets duurder zijn in de winkel. Voor de consument betekent dit dat hij of zij voor een luttele meerprijs kan bijdragen aan structurele verbeteringen, zowel in het leven van de boeren als – gezien onze afhankelijkheid van de aarde – dat van onszelf. Let er bij de aanschaf van katoenen kleding en ander textiel op dat daarvoor biologische katoen gebruikt is, of vraag de verkopers waarom dat niet zo is. Ook zij zijn zich vaak niet bewust van bestaande verschillen. Uiteraard is er veel meer te zeggen over de productie van zo’n grootschalig verbouwd gewas. Zoals over de subsidies aan Amerikaanse katoenboeren, die hun Afrikaanse collega’s het leven zuur maken. Of over kinderarbeid, die in de katoenteelt nogal eens voorkomt. En over de organisaties die zich inzetten voor biologische teelt, en bijbehorende keurmerken. De T-shirts en tasjes van Baobab worden uiteraard duurzaam geproduceerd, en wel via Suite69 (www.suite69.eu).

Stichting SHERP Kenia Baobab steunt de Nederlandse stichting SHERP.NL, een afkorting van het Samburu Handicapped Education en Rehabilitation Programme. De Samburu zijn een semi-nomadisch, veehoudend volk dat het dorre deel van Kenia ten noorden van de evenaar bewoont. Voedsel, water en voorzieningen zijn in dit gebied in slechts minimale mate voorhanden. Alles draait hier om het vee. Bij het hoeden daarvan worden kinderen van jongs af aan ingezet. Wanneer een lichamelijke en/of verstandelijke beperking hen dat onmogelijk maakt, wacht hen veelal verwaarlozing, verstoting of zelfs de dood.

Nicole en Grace leggen de eerste steen van het opvangcentrum.

Projecten Het is een ideale formule: dankzij de focus van onze reizen maken reizigers kennis met de — soms moeilijke — leefomstandigheden van de bevolking op de plaatsen van bestemming. Soms beroeren die hen dermate dat zij besluiten er iets aan te doen, bijvoorbeeld door het opzetten van een project. Krijgt zo’n project vervolgens betekenis, dan kan Baobab het financieel of anderszins ondersteunen. De bevolking profiteert op die manier niet eenmalig, maar blijvend. Inmiddels ondersteunt Baobab zes succesvolle, kleinschalige hulpprojecten, opgezet door bevlogen reizigers en reisbegeleiders. Lees meer over onze filosofie op www.baobab.nl/project.

Grace Seneiya Het was de Samburu-vrouw Grace Seneiya die in 1999 besloot zich over deze kinderen te ontfermen, eerst in haar eigen huis, later in een door haar in de plaats Maralal opgericht centrum. Een revolutionaire stap, gezien de marginale status van vrouwen, die veelal werden beschouwd als oorzaak van de ‘vervloekte kinderen’. Maar Grace knokte door, en trok de aandacht van een aantal Baobab- reizigers. Twee van hen, Nicole Kienhuis en Jacqueline van den Heuvel, waren dermate geraakt door het werk van Grace dat zij besloten de stichting SHERP.NL op te richten. Successen Nu, tien jaar later, is SHERP.NL de belangrijkste bron van financiering van het opvangcentrum. Inmiddels zijn ruim vijfhonderd kinderen geopereerd of behandeld alvorens terug te keren naar hun families; de weeskinderen onder hen blijven in het centrum. De meeste kinderen gaan naar school of worden daarop voorbereid in een rehabilitatieklasje. Anderen voltooiden ondanks hun beperkingen een opleiding en werken in de door SHERP.NL gefinancierde sociale werkplaats. Verduurzaming Jaarlijks stemt SHERP.NL haar financiering af op het door Grace ontwikkelde beleid. SHERP.NL richt zich voornamelijk op vergoeding van medische kosten (operaties, behandeling en medicijnen); op financiering van schoolgelden en bewustzijnsontwikkeling door middel van seminars en workshops in het district; en – een steeds belangrijker element in het werk – op de verduurzaming van het project middels het financieren van inkomsten-genererende activiteiten. Meer informatie over de activiteiten van de Stichting SHERP.NL op www.sherp.nl. nieuwe website:

www.baobab.nl

b a z a a r Nieuws, tips en voordelen op het gebied van reizen, cultuur, gadgets & verzorging 

Veertig jaar Baobab

Fair enough! Ziehier een ter ere van ons jubileum ontworpen collector’s item. Dit handige tasje is een klein wonder van duurzaamheid, volgens de hoogste ethische en duurzaamheidsnormen vervaardigd uit biologische katoen. Met de opdruk #I Was Fair laten we zien waar we voor staan. Het tasje, geproduceerd in limited edition, is niet te koop, maar wel te krijg.

FAIR

Baobab geeft tien tasjes weg. Waag je kans op www.baobab.nl/winactie.

Verzorging

Zorgeloos zonnen Geniet onbezorgd van de zon met Lavera’s volledig natuurlijke zonne beschermingslijn Sun Sensitiv. De producten hebben een aangename lichte structuur, geen witte waas, en bevatten verzorgende biologische ingrediënten. Lavera biedt een unieke variatie, zowel voor kinderen als volwassenen: zonnebeschermingsprays, lotions, lipbalsem, zelfbruiner, parfumvrije producten en after sun-verzorging. Kijk voor meer informatie op www.lavera.nl. Baobab geeft tien Lavera-pakketten weg t.w.v. € 24,90. Waag je kans op www.baobab.nl/winactie.

Baoblad 6 / 2012

Duurzaam leven Accessoires

Hip en handgemaakt Stichting En Mi Salsa is opgericht om kansarme Maya-vrouwen en hun kinderen in Guatemala een betere toekomst te geven. De stichting biedt hen sociale en economische kansen, gericht op een zelfstandig bestaan, onder meer door de verkoop van door hen vervaardigde fair trade-producten. Deze hippe ketting – ook als ceintuur te dragen – is een voorbeeld van de vele handgemaakte juweeltjes die met liefde en toewijding zijn gemaakt. Kijk voor het hartverwarmende aanbod op www.enmisalsa.nl. Baobab geeft tien kettingen weg t.w.v. € 12,95. Waag je kans op www.baobab.nl/winactie.

Ecologische mode Deze van hennep vervaardigde frisbee staat model voor de duurzame producten en collecties van Ecotex. Puur natuur, ontworpen door bevlogen designers die begaan zijn met de mensen en de wereld om hen heen, en met hart en ziel geproduceerd. Zo wordt ecologische kleding in een nieuw jasje gestoken met een elegante vrouwelijke kledingcollectie en een stoere mannenlijn. De hele collectie is te zien op www.ecotex.nl. Baobab geeft 25 Ecotex frisbees in verschillende kleuren weg t.w.v. € 7,95. Waag je kans op www. baobab.nl/winactie.

Fashion

Draagbare blikvanger Mozobags is een begrip voor iedereen die gek is op gekleurde leren tassen. De collectie omvat stoere, functionele, opvallende, stijlvolle en altijd verrassende tassen. Daarnaast zijn er mooie handgemaakte leren handtassen, schoudertassen en natuurlijk reistassen. Een deel van de opbrengst wordt geschonken aan een project voor gehandicapte vrouwen, waardoor de tas van je keuze ook een maatschappelijke waarde heeft. Kijk voor meer informatie op www.mozobags.nl. Baobab geeft drie Mozo Bags weg t.w.v. € 129. Waag je kans op www.baobab.nl/winactie.

nieuwe website:

www.baobab.nl

Baoblad Insight

Tijdens een door Baobab georganiseerde bijeenkomst, in het kader van het veertigjarig jubileum, werd door gerenommeerde sprekers gefilosofeerd over de toekomst van het toerisme. Welke nieuwe eisen worden er gesteld aan reisorganisaties, en welke rol gaan technologische producten spelen?

rank Oostdam, behalve directeur van de Algemene Nederlandse Vereniging van Reisondernemingen (ANVR) een bevlogen historicus en gedreven spreker, is lyrisch over de reisindustrie. Zonneklaar is, zo stelt hij, dat de sector een van ’s werelds meest succesvolle industrieën is. Een industrie die kan bogen op een ongekende innovatiekracht, creativiteit en professionaliteit, alsmede op een historie van tweehonderd jaar, waaraan andere sectoren zich altijd hebben gespiegeld. Vanzelfsprekend is ook de explosief toegenomen mobiliteit een bepalend element in het succes van de reisindustrie. De toegenomen welvaart, het wegvallen van grenzen en barrières, de voortschreidende technologie, en de dankzij concurrentie en volume dalende prijzen – het bracht reizen binnen veler bereik. De reissector op zijn beurt ontwikkelde een compleet nieuwe productsoort, een totaalpakket opgebouwd uit verschillende diensten. Een andere revolutionaire ontwikkeling was de introductie van chartervluchten, later gevolgd door de zogeheten low cost airlines. Alle ontwikkelingen samen maakten dat reizen en vakantie konden uitgroeien tot een gewoonte, zo niet een recht.

Baoblad 6 / 2012

Oostdam schetst ook een helder beeld van de eisen die de toekomst stelt aan reisorganisaties. Vóór alles dienen die te beschikken over voldoende onderscheidend vermogen ten opzichte van de massale concurrentie. Daarnaast moeten zij relevant zijn voor hun reizigers, passen bij hun levensstijl of wereld beeld, en daaraan toegevoegde waarde bieden. Duurzaamheid zal daarbij een onvermijdelijk, zo niet het belangrijkste thema vormen. Reisorganisaties zullen hun reizen vérgaand moeten koppelen aan een visie en overtuiging, en daaraan praktische invulling moeten geven.

Frank Oostdam Directeur Algemene Nederlandse Vereniging van Reisondernemingen (ANVR)

De integratie van de fysieke en virtuele wereld is van enorm belang voor de reiswereld.

ok Maurice de Hond, opiniepeiler en ondernemer; blikt terug alvorens vooruit te kijken. De Hond schetst de opkomst van inmiddels massaal omarmde (en vaak alweer verlaten) technologische producten die de wereld veranderden. De eerste pc, nog zonder harddisk. Floppy discs. Een draagbare telefoon van tien kilo, die werkte als een semafoon. Het lijkt eeuwen geleden, maar het was gisteren. Vraag iemand of hij zich tien jaar geleden een voorstelling had kunnen maken van de elektronica die hij nu bij zich draagt, en het antwoord is ‘No way!’ Met die ogen moeten we ook de stand van de techniek over tien jaar bekijken, om te concluderen dat die amper is te voorspellen. Wat weten we dan wel? Ten eerste dat het tempo waarin veranderingen zich voltrekken verder zal toenemen. En ten tweede dat een aantal technologische ontwikkelingen wel degelijk is te benoemen. Zo zal iedereen altijd en overal online zijn, gebruikmakend van snelheden die geen enkele barrière meer creëren. Een pc of telefoon is daar straks niet meer bij nodig. Die apparaten worden zelf namelijk ook virtueel en zijn met een paar vingerbewegingen oproepbaar op vrijwel elk denkbaar oppervlak: een muur, een T-shirt of een handpalm. Wil je bellen, dan projecteer je een telefoon en bel je. Mensen die praten in hun handpalm zullen een normaal beeld worden. Niemand heeft over tien jaar meer een toestel. Op je mobiel van nu kijk je terug als een wanhopig experiment. Op je camera ook trouwens, want fotograferen doe je net als bellen, en je foto’s sorteer je thuis op de muur – ‘virtueel’, met een simpele handbeweging. Digitaal verplaatsen In de nabije toekomst zullen de fysieke en de virtuele wereld volledig integreren. Je ‘digitaal verplaatsen’, ergens virtueel aanwezig zijn, wordt de normaalste zaak van de wereld. Virtuele lessen en verga-

Maurice de Hond Opiniepeiler en ondernemer

deringen: straks weten we niet beter meer. Scholen en kantoren zullen hun functie verliezen. Maar kun je ook de sociale factor in tegreren, het delen van ervaringen? Voor een deel zeker, denkt De Hond, en in feite is dit proces allang bezig. Bedrijven die in de fysieke wereld tot voor kort alles in het werk stelden om mond-totmondreclame te genereren, worden in de virtuele wereld ongevraagd bediscussieerd en van ratings voorzien. De sociale media zijn de kroeg en het dorpsplein van de virtuele wereld, waarin zich communities vormen rond gezamenlijke interesses, die 24/7 gedeeld kunnen worden. Het goede nieuws, volgens De Hond: niemand hoeft meer buitengesloten thuis te zitten. Hoewel je weliswaar thuiszit, kun je dankzij de virtuele wereld en de sociale media volwaardig deel uitmaken van het bestaan. Gaat dit de sensaties van een reis evenaren? Dat punt is vooralsnog niet aanwijsbaar. Maar bedenk daarbij wel dat je enkele minuten geleden nog niet wist hoe wanhopig die fraaie mobiel van je eigenlijk is.

nieuwe website:

www.baobab.nl

Heb jij de m l i f m u e l i b u j r a a j 0 4 b a b Bao al gezien? Viezee. Je hoort achter Baobab: Rik Jan Kluun spreekt de man bab reizen voor staat. het avontuur waar Bao hem over zijn idealen en nd gekomen met sta tot aal e film is helem En leuk om te weten: dez gemaakt. igers van Baobab hebben foto's en video's die reiz

Ga naar m/baobab.nl www.facebook.co rd en win een Deel de film op je prikbo leumshirts! van de 10 duurzame jubi de actievoorwaarden Kijk op baobab.nl voor

Azië

Oorspronkelijke culturen

Azië in

Iedereen die het continent enigszins kent kan het beamen: Azië is een culturele schatkamer. Ondanks de snelle modernisering die zich op veel plaatsen voordoet, telt het tal van volken die hun oorspronkelijke cultuur hebben behouden. Sommige leven in moeilijk toegankelijk gebied, andere zijn makkelijker bereikbaar. Baoblad neemt je mee naar de Tibetanen van Kham, de Orang Asli in West-Maleisië en de Batak op Sumatra. nieuwe website:

www.baobab.nl

Azië

Kham

Het Wilde Oosten van Tibet

Tegenwoordig maakt Tibet als ‘autonome regio’ deel uit van de Volksrepubliek China. Alleen het oostelijke deel van de oude provincie Kham valt buiten het in naam autonome gebied. Dat behoort tot de aangrenzende provincies Sichuan en Yunnan.

Baoblad 6 / 2012

Kloosters, gebedsvlaggen en boterthee. In het westen van de Chinese provincie Sichuan en het noordwesten van de provincie Yunnan is de Tibetaanse cultuur alom aanwezig. De streek vormt het meest oostelijke deel van het oorspronkelijke Tibet. Samen met het aangrenzende deel van de huidige ‘autonome regio’ Tibet staat het nog altijd bekend onder de historische naam Kham. In een ver verleden vormde Kham de meest oostelijke provincie van het koninkrijk Tibet. Halverwege de 9e eeuw viel dit machtige rijk uiteen. Kham was vervolgens eenzelfde lot beschoren. De provincie werd een lappendeken van vorstendommen. De Chinese bezetting en annexatie van Tibet in 1950 – door de Chinezen aangeduid als de ‘bevrijding’ van het gebied uit de klauwen van een achterlijk, feodaal regime – ging in heel Tibet gepaard met verwoesting en onderdrukking. Honderdduizenden Tibetanen kwamen om of ontvluchtten het land, ontelbare kloosters en ander cultureel erfgoed gingen letterlijk voor de bijl en er kwam een grootschalige immigratie van Han-Chinezen op gang die tot de dag van vandaag aanhoudt.

Onmiskenbaar Tibetaans Ondanks de Chinese overheersing is Kham nog altijd onmiskenbaar Tibetaans van karakter. In boeddhistische kloosters weerklinkt het geprevel van lama’s en maken pelgrims geconcentreerd hun rituele ommegang langs lange rijen gebedsmolens. Bij kloosters en stoepa’s wapperen eindeloze strengen gebedsvlaggen in de wind. Bezoekers zijn welkom in de kleurrijke kloostercomplexen met hun in westerse ogen soms bizarre decoratie. Dat geldt ook voor de dorpen met hun traditionele, vaak al even kleurrijke huizen, waar het leven zijn eeuwenoude vertrouwde gang lijkt te gaan. Van Chinese invloed is hier soms opvallend weinig te bespeuren. Dat is anders in de stadjes, waar de immigratie van Han-Chinezen zichtbaar is in de vorm van fantasieloze nieuwbouw. Groot is de tegenstelling met de Tibetaanse wijken die tot dusver aan de Chinese ‘vooruitgang’ wisten te ontsnappen. Hier gaan de bewoners vaak nog traditioneel gekleed en heerst op de markten een bedrijvigheid die de gloriedagen van de oude Tibetaanse handelswegen in herinnering roept. De sfeer doet menig bezoeker naar adem happen – en niet alleen vanwege de grote hoogte waarop de plaatsjes liggen. Ontzagwekkend Landschappelijk is Kham even ontzagwekkend als de rest van Tibet. Het Tibetaans Plateau, met zijn gemiddelde hoogte van ruim vierduizend meter het ‘Dak van de

Wereld’, maakt in oostelijke richting plaats voor een landschap dat eerder aan de Alpen doet denken. Bergketens bepalen het beeld, doorsneden door diepe kloven en brede valleien waarin rivieren als de Mekong en de Yangtze hun weg zoeken. Intens groene berghellingen en grote meren steken hard af tegen de staalblauwe luchten. Op de uitgestrekte grasvlakten, omringd door besneeuwde bergen, hoeden herders hun vee: yaks, schapen en geiten. Hier en daar zijn nog de zwarte tenten van nomaden zichtbaar. Lang was het dunbevolkte Kham voor buitenlanders verboden gebied. De Chinese overheid wenste geen pottenkijkers die de buitenwereld zouden kunnen inlichten over het geweld waarmee zij de regio beschaving bijbracht. Maar beetje bij beetje werden de restricties versoepeld en tegenwoordig zijn grote delen van Kham voor buitenlanders toegankelijk. Dat geldt met name voor de streken in Sichuan en Yunnan. In het oosten van de ‘autonome regio’ Tibet zijn de reismogelijkheden nog beperkt. Een reis door Kham roept steevast een pioniersgevoel op. Op veel plaatsen staat het toerisme nog in de kinderschoenen en is van een moderne infrastructuur geen sprake. Niet voor niets wordt het gebied wel het Wilde Oosten van Tibet genoemd. Voor reizigers die van avontuur houden, maakt dat de regio alleen maar aantrekkelijker.

groeps reizen

Oost-tibet [kham] 14 dagen vanaf €

1149

Kijk op www.baobab.nl/tibet

Lopen door het land van de Batak

Sumatra

Ook in Zuidoost-Azië zijn fascinerende reizen te maken door gebieden die gedomineerd worden door specifieke volken of culturen. Het voordeel van de tropische regio is dat deze het hele jaar door te bereizen is. Aangezien vaak hoger gelegen streken het leefgebied vormen van dergelijke volken, kan de reiziger vrijwel standaard rekenen op betoverende landschappen en een verkoelend klimaat. Land van de Batak In Indonesië voldoet onder andere Tana Toraja hieraan, het heuvelland van Zuid-Sulawesi, populair bij reizigers vanwege de mooie wandelingen die je er kunt maken langs de pittoreske Toraja-dorpen. Diezelfde situatie bestaat in de noordelijke hooglanden van het eiland Sumatra, die bewoond wor-

den door de Batak. Onder deze verzamelnaam gaan zes etnische groepen schuil, waaronder de Karo Batak en de in aantal overheersende Toba Batak. Tussen de groepen, en zelfs daarbinnen, bestaan grote verschillen, in taal zowel als in gebruiken en tradities. Desondanks delen de Batak sterke tradities, onder meer het vooroudergeloof en de centrale positie van sjamanen binnen hun samenlevingen. En niet te vergeten hun historische kannibalisme, een aspect dat sterk bepalend was voor hun imago in het Westen. Hoewel de omvang daarvan vermoedelijk zwaar werd overdreven – ongetwijfeld tot tevredenheid van de Batak zelf – bestaan er pijnlijk gedetailleerde beschrijvingen van gevallen waarin een vijand werd verorberd.

groeps reizen

sumatra, java & bali 22 dagen vanaf €

1999

Liever langer? 29 dagen vanaf €

2299

Kijk op www.baobab.nl/indonesie

Berastagi en Samosir De beste plaatsen om de Batakcultuur te beleven zijn ook de mooiste: het in het Karo-hoogland gelegen Berastagi en het fascinerende eiland Samosir, midden in het door bergen omgeven Toba-meer – het grootste meer van Zuidoost-Azië, en het diepste ter wereld. Het forse Samosir is het product van vulkanische krachten, daarbij een handje geholpen door de Nederlanders, die het voormalige schiereiland begin 20e eeuw van zijn oeververbinding beroofden. Zowel rond Berastagi als op Samosir voeren prachtige wandelen fietstochten langs Batak-dorpen met vaak fraai gedecoreerde huizen en graanschuren. De huizen van de Batak hebben veel gemeen met die van de Toraja, met hun in twee punten uitlopende zadeldak als opvallendste kenmerk. Onderweg is veel te zien, zoals traditionele adat-huizen met hun grote open ruimtes, oude versierde sarcofagen waarin de resten van belangrijke voorouders werden bewaard, of juist moderne graven met uitbundige decoratie, waarin de oude tradities nog even zichtbaar zijn als de sporen van het christelijk geloof. En voor wie even genoeg heeft gelopen of gefietst, is Samosir de perfecte plek om te zwemmen, te luieren en lekker te eten. Cultuur en vakantie vloeien hier naadloos in elkaar over. nieuwe website:

www.baobab.nl

Azië

Maleisië

Op zoek naar de Orang Asli

Maleisië telt verschillende ‘verborgen’ volken, van wie met name de Dayak een zekere reputatie genieten. Ze wonen niet in de bergen, maar diep in het oerwoud, langs de immense rivieren die het eiland Borneo doorklieven. Een bezoek aan de traditionele ‘langhuizen’ van de Dayak kost dus wat moeite, maar is wel degelijk mogelijk.

Baoblad 6 / 2012

Aboriginals Je kunt je nog verder isoleren dan de Dayak, en daardoor contact met de buitenwereld tot een absoluut minimum beperken. De sublieme regenwouden van West-Maleisië vormen daarvoor de ideale habitat. De volken die hier in de loop der eeuwen een meer of minder teruggetrokken bestaan leidden, worden aangeduid met de algemene naam Orang Asli, het ‘oorspronkelijke volk’; zij zijn de aboriginals van Maleisië’s vasteland. Tussen de diverse volken bestaan grote onderlinge verschillen op het gebied van uiterlijke kenmerken, gewoonten en economische activiteiten. Dat is begrijpelijk, gezien het feit dat sommige groepen uit het huidige Thailand ‘afdaalden’ naar hun huidige leefgebied in Maleisië, terwijl andere over zee migreerden vanuit Borneo. Dit alles met tussenpozen van vele eeuwen. Taman Negara Er zijn twee gebieden om Orang Asli te ontmoeten: Taman Negara en de Cameron Highlands. Het contrast tussen de twee is groot. Taman Negara is een van ’s werelds oudste regenwouden, een schier ondoordringbare jungle avant la lettre, die je bezoekt vanaf je basis aan een rivier. In dit

groeps reizen

maleisië & borneo 21 dagen vanaf

€

2399

Kijk op www.baobab.nl/maleisie

nationale park leven nog volop wilde dieren, waaronder tijgers en olifanten, onder een dicht bladerdak van soms 75 meter hoog. Om de daar verstopte vogels te spotten zijn canopy walks aangelegd, waarbij je over een solide hangbrug door de boomtoppen wandelt. De veel toegankelijker Cameron Highlands zijn de beste plek om Maleisië’s aboriginals te ontmoeten. Hier is het landschap getemd door de Britten, die er verkoeling zochten tijdens hun koloniale heerschappij, en de regio omtoverden tot een ‘home away from home’. Dit is het gebied van country houses en uitgestrekte theeplantages, gelegen

op de hellingen van het hoogland. De ontwikkeling van het gebied heeft de Orang Asli uit hun grootste isolement verlost. Hier liggen hun kleine gemeenschappen niet weggestopt in de jungle, maar temidden van een buitenwereld waarmee zij in toenemende mate verweven zijn geraakt. D

Je hebt mensen die jaren nadenken over de reis die ze gaan maken, daar uren over kunnen vertellen, maar nooit aan vertrekken toekomen. Mijn reismotto: stel een reis nooit uit! Als je ook maar de minste prikkel voelt om de wereld te ontdekken: doe het! VoilĂĄ: ik ga!

Kluun op reis met Baobab! De bekende schrijver Kluun is Baobabambassadeur in 2012. Binnenkort vertrekt hij op een Baobab-reis. Hij brengt verslag uit van al zijn avonturen via Twitter #IWASFAIR. Meer weten over Kluunâ&#x20AC;&#x2122;s reis? Houd onze nieuwsbrief, website en Facebook-pagina in de gaten!Bekijk het interview met Kluun en Baobabdirecteur Rik Jan Viezee op baobab.nl/40jaar.

Op Twitter: #IWASFAIR Op Facebook: facebook.com/baobab.nl Op 't web: www.baobab.nl

Kluun signeert en leest reisverhalen voor op de reismarkt in Slot Zeist

nieuwe website:

www.baobab.nl

Familiereizen

Cubaans ‘Een

avontuur v o o r

ouders & kind’ Patrick Brugman (41), Chantal Holierhoek (37) en hun zoon Mike (12) namen deel aan een vijftiendaagse rondreis door Cuba

Baoblad 6 / 2012

t alleen dit vervoermiddel is nie COCO TAXI Een rit in in korte tijd om r nie ma e end tek leuk, maar ook een uits . veel van Havana te zien

BLIKVANGER Amerikaanse auto’s uit de jaren vijftig en zestig kom je overal tegen, net als bejaarde Lada’s.

‘We wilden een rondreis maken door een land buiten Europa. Dat hadden we nog nooit gedaan. Belangrijk voor ons was dat het programma interessant was voor onze zoon Mike, en dat er ook andere kinderen meegingen. De familiereis door Cuba voldeed daaraan. Het werd een avontuurlijke reis door een geweldig land, met een fijne groep en fantastische reisbegeleiding.’ interview

Martijn de Rooi Christine Heij en Patrick Brugman

fotografie

Een geslaagd experiment. Aan het eind van een avond vol enthousiaste verhalen is dat de unanieme conclusie van Patrick Brugman, Chantal Holierhoek en hun zoon Mike over hun eerste georganiseerde rondreis. In juli 2011 reisde het gezin met Baobab vijftien dagen door Cuba. ‘Zoiets gaan we zeker nog eens doen’, zegt Chantal. ‘En we willen ook nog eens terug naar Cuba. We zijn benieuwd hoe het land zich ontwikkelt.’ In het verleden bracht het gezin uit IJsselstein de vakantie op één plaats door, gewoonlijk in een hotel aan de kust van de Middellandse Zee. ‘Lekker relaxed’, vertelt Patrick. ‘Dan maakten we af en toe een excursie. Maar we wilden eigenlijk ook weleens een rondreis maken. Nu onze zoon wat ouder is, was de tijd daar rijp voor.’

Bewuste keus Cuba was een van de bestemmingen die het gezin op het verlanglijstje had staan. Ook Costa Rica gooide hoge ogen. De uiteindelijke keus werd bepaald door een aantal factoren: de reis moest in de agenda’s passen, niet langer dan vijftien dagen duren, een redelijk rustig tempo hebben en – het belangrijkste punt – ook Mike aanspreken. ‘Het is nu eenmaal zo dat als kinderen het naar hun zin hebben, de ouders dat al snel ook hebben’, zegt Chantal. ‘We hebben daarom heel bewust naar een familiereis gezocht en het programma uitvoerig met Mike doorgenomen.’ Programmapunten die brugklasser Mike (12) aanspraken waren onder meer bezoeken aan een waterval en een sigarenfabriek, en het verblijf aan een strand en in hotels met zwembad. Maar eenmaal op Cuba maakte een andere attractie de meeste indruk: zwemmen met dolfijnen. Foto’s die zijn vader van het evenement maakte, tonen een glunderende Mike. ‘Het was wel even wennen, hoor’, zegt Mike, ‘want als je die dolfijnen aanraakt voel je dat ze heel veel kracht hebben. En hun huid voelt ruw aan, heel vreemd. Maar als je op een bepaalde manier in het water ging liggen, tilden ze je met z’n tweeën op!’ Goede herinneringen bewaart Mike ook aan de rondrit die de groep door Havana maakte in Coco Taxi’s, een soort tuk-tuks. En niet alleen omdat de chauffeurs een ghettoblaster naast zich hadden staan. Mike: ‘De chauffeurs gingen een beetje scheuren en elkaar uitdagen, dat was erg leuk.’ Loslaten en ontspannen Dat Mike zich, zoals hij het zelf uitdrukt, op Cuba ‘heel goed heeft vermaakt’, lag mede aan het goede contact met de andere kinderen. De groep van twintig personen bestond voor de helft uit kinderen, van wie de oudste zeventien was en de jongste (Mike) elf. ‘De kinderen trokken direct naar elkaar toe’, vertelt Patrick. ‘Binnen de kortste keren was het achterste deel van de bus hun domein. En ook daarbuiten trokken ze samen op. In het hotel zaten ze regelmatig bij elkaar op de kamer, lekker te chillen met een muziekje.’ nieuwe website:

www.baobab.nl

Familiereizen

Doordat Mike zich vermaakte konden de ouders zich gemakkelijker ontspannen, en daar is het op een vakantie toch allemaal om begonnen, helemaal als je thuis een drukke baan hebt – Patrick werkt als financieel manager voor een Amerikaans bedrijf en Chantal is HR-adviseur bij een uitgeverij. ‘We hadden al snel het gevoel dat Mike het goed naar zijn zin had en wij dat punt los konden laten’, zegt Chantal. ‘En doordat hij lekker zijn gang ging, kwamen wij meer aan onszelf toe.’

familie reizen

single parent reizen

Cuba

21 dagen vanaf €

2499

O ntdek z e l f : Havana, een van de mooiste koloniale steden ter wereld. De Varkensbaai, waar ooit de Amerikanen binnenvielen; nu kun je er lekker zwemmen. Trinidad, met zijn charmante klinkerstraten en suikerrietplantages. Santiago de Cuba, centrum van de ‘son’-muziek. Swing mee in een ‘Casa de la Trova’! Remedios, waar het vervoer per fiets en koets plaatsvindt, en waar je oversteekt naar Cuba’s koraaleilandjes. Soroa, waar je onder een waterval kunt douchen. Kijk op www.baobab.nl/cuba

DOL-FIJN Mike

vermaakt zich met de dolfijnen in Ziel en zaligheid Cienfuegas. Nooit geweten dat dolfijnen zoveel tanden hebb en! Dat de reis een succes werd was mede te danken aan het feit dat onderweg alles goed geregeld was, stellen Chantal en Patrick. Reisbegeleidster Kelly Huijberd krijgt in dat verband een groot compliment. Patrick: ‘Ze legde haar ziel en zaligheid in de reis, echt super. Ze wist heel veel van Cuba, kende de bezienswaardigheden goed, had tips voor de besteding van de vrije tijd en ga zo maar door. En ze had veel gevoel voor de groep, en zeker ook voor de kinderen. Ze gaf ze veel aandacht en voelde ze goed aan.’ Ook over de ‘altijd vrolijke’ chauffeur is het gezin goed te spreken, en hetzelfde geldt voor de Cubaan se gids. ‘Ze moest er even aan wennen dat kinderen soms hun eigen tempo hebben’, zegt Chantal, ‘maar dat had ze heel snel door.’ Ook met de andere reizigers klikte het goed. Als vanzelfsprekend trokken de groepsleden met elkaar op, ook op de momenten die naar eigen inzicht konden worden besteed. Chantal: ‘De vrije halve en hele dagen brachten we gezamenlijk door. Dan zaten we bijvoorbeeld een paar uur bij het zwembad. En ’s avonds aten we met z’n allen. We namen ook allemaal deel aan de facultatieve excursies. De sfeer was gewoon heel goed.’

‘De Cubanen zijn absurd vriendelijk. Dat kom je in het Westen niet tegen.’

Avontuur De reis over Cuba omschrijft het gezin als een avontuur. ‘Het is alsof je meer dan vijftig jaar teruggaat in de tijd’, aldus Patrick. In Havana is nog sprake van voorzieningen die we in het Westen vanzelfsprekend vinden. Je kunt er eten in een pizzeria, boodschappen doen in een supermarkt en je kunt er redelijk met Engels terecht. Buiten de hoofdstad is het daarmee grotendeels gedaan. Patrick: ‘Neem de wegen. Daarvan zijn er veel onverhard. En overal zie je ossenkarren en paard-enwagens, ook op wat voor snelwegen doorgaat.’ De reizigers keken hun ogen uit, en dat gold zo mogelijk nog sterker voor de kinderen. In de fabriek waar de groep de producsfeer Gekleurde huizen, klinkerstraatjes en tie van de beroemde Cu-

monumenten – Trinidad staat niet voor niets op de Werelderfgoedlijst.

Baoblad 6 / 2012

TABLEAU DE LA TROUPE Ons reisgezelscha p, poserend in Havana met de reisbegeleidster, gids en chauffeur.

relaxen Wit strand, blauwe zee en statige palmen. Wat wil een mens nog meer?

baanse sigaren bekeek, vroegen die zich bijvoorbeeld af waarom al het werk met de hand werd gedaan. Chantal: ‘Daar begrepen de kinderen niets van. Waarom hebben ze geen machines?, vroegen ze. Ze konden zich ook maar moeilijk voorstellen dat de Cubanen niet gewoon kunnen doen en kunnen worden wat ze willen.’ Ondanks de harde kanten van het bestaan op Cuba, heeft de Cubaanse samenleving ook een aantal pluspunten waarop meer ontwikkelde landen jaloers mogen zijn, ontdekte de groep. ‘We kunnen nog wat leren van het Cubaanse schoolsysteem’, zegt Patrick. ‘Daarin volgen leerlingen twee jaar maatschappelijke stage, waarin ze iets terugdoen voor de samenleving. Indrukwekkend is ook de onderlinge zorg en solidariteit. Er wordt omgekeken naar ouderen, gehandicapten, bedelaars, naar iedereen. De mensen zorgen voor elkaar.’

Gastvrij Het meest onder de indruk raakten Patrick en Chantal van de vriendelijkheid en gastvrijheid van de Cubanen. ‘De mensen zijn absurd vriendelijk’, vertelt Patrick. ‘Dat kom je in het Westen niet tegen. Ze zijn geïnteresseerd en onbevangen, ze willen weten wie je bent. Natuurlijk, ze zijn afhankelijk van het toerisme en hebben reden om vriendelijk te zijn, maar hun houding is oprecht. Een ontmoeting en een gesprek zijn belangrijker dan geld.’ Op hun beurt vertellen de Cubanen graag iets over hun eigen bezigheden en samenleving, en daarbij geven ze blijk van een enorme trots, ondervond de groep. Of het nu ging om een toevallige ontmoeting met mensen die houtskool maakten of een stukje land bewerkten, of om een salsales waaraan de groep deelnam, het patroon was steeds hetzelfde. Chantal: ‘Die salsales vond plaats in een achtertuin, onder een afdakje met TL-verlichting. Om daar te komen moesten we het hele huis door. Die mensen hadden amper iets, maar ze waren trots op hun huis

en heel gastvrij. We konden elkaar niet verstaan, de communicatie ging met handen en voeten, maar het was een geweldige ervaring.’ Bezienswaardigheden Even bijzonder waren de bezoeken aan huiskamerrestaurants, een bescheiden vorm van particulier initiatief die sinds een aantal jaren is toegestaan. Met plaats voor circa tien gasten zijn de restaurants klein, en de gewenste maaltijd moet ruim tevoren worden besteld, maar de ervaring is uniek. ‘Je komt bij mensen thuis en zit aan een tafel in de achtertuin’, vertelt Chantal. ‘Je ziet hoe de mensen leven en proeft de sfeer. En er komt gegarandeerd voor vijftien personen eten op tafel, al moet je er ook niet van opkijken dat je even moet wachten als je nog een colaatje wilt, want dan moet er iemand naar de buurtwinkel in het dorp hollen.’ Tussen alle bijzondere ontmoetingen door genoot het gezin volop van de bezienswaardigheden van Cuba: de sfeervolle steden met hun koloniale overblijfselen, de fraaie landschappen en de aangename stranden. ‘Er waren plaatsen waar ik best langer had willen blijven’, zegt Chantal een tikje weemoedig. ‘Bijvoorbeeld in Varadero, waar we logeerden in huisjes op palen aan een prachtig wit, met palmen omzoomd strand. De zee was helder blauw en je kon er fantastisch snorkelen. We hebben koraal en massa’s mooie vissen gezien. Het was er heerlijk. Reden temeer om nog eens naar Cuba terug te gaan.’ D

nieuwe website:

www.baobab.nl

Baoblad Insight

Zuid-Afrika

Groot nieuws in Hermanus! Tussen juni en november verandert de Zuid-Afrikaanse kust in een kraamkamer voor walvissen. Het stadje Hermanus dankt er zijn bekendheid aan als beste plek ter wereld om deze kolossen vanaf het land te bekijken.

at is dát? Om de hoek verschijnt een man met een merkwaardig blaasinstrument en een soort schoolbord om zijn nek. Hij schreeuwt het uit. Tegen wie is niet duidelijk. Er is rook noch vuur te zien in het gemoedelijke stadje Hermanus, aan de betoverende zuidkust van Zuid-Afrika. De zon schijnt en er zijn amper mensen op straat. Maar toch lijkt er iets groots aan de hand te zijn dat ons aller aandacht verdient. Niet te missen Inderdaad is er iets groots. Niet aan de hand, maar in het water. Walvissen! Niet één, maar een stuk of wat. En niet ver op zee, maar vlak voor de kust, pakweg tien meter van de oever. Niet te geloven. Intussen is ook de schreeuwende man genaderd. Het blijkt om de lokale whale crier te gaan, een grappige woordspeling op town crier – omroepers die rondtrokken om nieuws of verordeningen rond te bazuinen. Vandaar het blaasinstrument, dat bij inspectie een soort hoorn blijkt te zijn, gemaakt van zeewier.

Baoblad 6 / 2012

In Hermanus, een dikke honderd kilometer ten oosten van Kaapstad, staat alles in het teken van de walvis. Behalve de whale crier is er ook een hotline, die de positie van walvissen in de buurt doorgeeft. En mocht je die allemaal missen, dan is er nog niets aan de hand, want ook de walvissen zelf zijn nauwelijks te missen. Hermanus staat bekend als de beste plaats ter wereld om vanaf het land walvissen te zien. Die bekendheid geniet het pas een jaar of twintig. Voor die tijd kwamen de walvissen er ook, maar niemand in het vissersdorp vond dat het rondbazuinen waard. Sinds het nieuws is ‘uitgelekt’ drijft Hermanus op walvissen, en is het dorp uitgegroeid tot een stad van enig formaat. Kolossaal gebeuren Die walvissen zijn zogeheten zuidkapers, in het Engels southern right whales genoemd. Southern, omdat ze het zuidelijk deel van het zuidelijk halfrond bezwemmen. Right, omdat deze soort voor walvisjagers de juiste was om te harpoeneren. Traag, barstensvol levertraan, en belangrijker: deze soort bleef drijven, waar andere zonken na te zijn gedood. Maar dat is geschiedenis. Sinds het verbod op de jacht heeft de populatie zich krachtig hersteld, zoals voor de kust goed te zien is. De zoogdieren – want dat zijn het – verschijnen tussen juni en november voor de kust van Zuid-Afrika om te paren en te kalven. Het paringsritueel, waarbij meerdere mannelijke dieren één vrouwtje trachten te bevruchten, is wat je noemt een kolossaal gebeuren. Maar ook zonder dit

groeps reizen

familie reizen

single parent reizen

Zuid-Afrika swaziland & lesotho 24 dagen vanaf €

2649

O ntdek z e l f : Johannesburg, waar je ontdekt dat het leven in de township Soweto helemaal niet zo anders is dan bij ons. Het beroemde Kruger N.P. Zoek naar leeuwen, giraffes en olifanten op de savannes! Het Hluhluwe N.P., waar je de witte én de zwarte neushoorn gaat spotten. De granieten pieken en dalen van de Drakensbergen. Een geweldige plek om te wandelen! Kaapstad: lekker eten, de Tafelberg op en Robbeneiland bezoeken. Lesotho: lokale kinderen laten je schilderingen van de Bosjesmannen zien. Kijk op www.baobab.nl/zuidafrika

Het paringsritueel is wat je noemt een kolossaal gebeuren.

ritueel is het zien van de ruim vijftien meter grote dieren een genot. In de vroege ochtend zijn vaak meerdere dieren te zien die zich kostelijk lijken te vermaken. Ze springen uit het water, vaak in een sierlijke pirouette – puur voor de lol of om hun lijf te reinigen. En dan weer richt zich plots hun enorme staart uit het water op, als aanzet tot een duik, of als communicatiemiddel, waarbij de staart met een harde klap tegen het wateroppervlak wordt

geslagen. Walvissen communiceren op allerlei manieren, zowel boven als onder water, en maken daarbij diverse geluiden, die in de oren van een leek variëren van fluiten tot loeien. Retourtje Zuidpool Vanaf november, hoogzomer in ZuidAfrika, maken de dieren rechtsomkeert richting de steenkoude poolwateren, die tegen die tijd barsten van het voedsel. Tochten van pakweg achtduizend kilo-

meter zijn geen uitzondering voor deze reuzen, die de afstand in hun leven zo’n negentig keer afleggen. Heen en terug. Want in juni komen ze weer naar hun geboortegrond. Je merkt het vanzelf, want tegen die tijd verschijnt er meestal een man in de straten van Hermanus, herkenbaar aan een merkwaardig blaasinstrument en een soort schoolbord om zijn nek. D

nieuwe website:

www.baobab.nl

meegemaakt Grietje Buisman vertelt over haar tocht door het Adivasi-gebied van Orissa in India

Oost-Indiase

gezelligheid

Baoblad 6 / 2012

De foto is gemaakt tijdens een wandeling van ruim twintig kilometer door het Adivasi-gebied, gelegen in de oostelijke deelstaat Orissa in India. Bij aankomst in het dorpje Tattoo Desia Khond werden we heel erg gastvrij, en natuurlijk ook wel met enige nieuws gierigheid, ontvangen. Iedereen wil graag op de foto. Als ik foto’s, die een vriend van mij een jaar eerder in hetzelfde dorp heeft gemaakt, begin uit te delen is het hek helemaal van de dam. Ik beloof de enthousiastelingen dat zij ook een afdruk van de nieuw gemaakte foto’s krijgen. Een vriendin van mij heeft ze twee maanden later meegenomen. Een tip van Grietje: laat de foto’s lamineren, want ze gaan van hand tot hand. Zo hebben de ontvangers er langer plezier van!

KLAAR VOOR HET AVONTUUR?

VAN CAIRO NAAR KAAPSTAD START NOVEMBER

2012

Cairo

PE 1 ETAP TE - SUDAN EGYP

Khartoem Gondar

ETAPPE 2 ETHIOPIË

Addis Abeba

ETAPPE 3

ETHIOPIË - KENIA

Nairobi

ETAPPE 4

KENIA - UGANDA - TANZANIA

Dar es Salaam

Lusaka

Victoria Falls

TRANS-AFRIKA OVERLAND!

In 140 dagen per truck dwars door het Afrikaanse continent. Opgebouwd uit zes etappes van 21 tot 28 dagen. Dichter bij Afrika kun je niet komen.

ETAPPE 5

TANZANIA - MALAWI - ZIMBABWE

ETAPPE 6

BOTSWANA - NAMIBIË - ZUID-AFRIKA

Kaapstad

www.baobab.nl/transafrika nieuwe website:

www.baobab.nl

# I WAS FAIR

Boekingsactie Boek nu je reis en krijg 20% korting op het Nomad-assortiment

Geldig bij boeking tussen

1 en 15 april

voorwaarden Kijk op baobab.nl voor de

Laat weten wat jij doet. Of wil je weten wat anderen doen: #iwasfair

DE VIER WAARHEDEN VAN BAOBAB

Een faire prijs, voor je reis ĂŠn voor de lokale bevolking

We betrekken je in lokale projecten

We compenseren de Echt verbinding met milieu-effecten van een andere cultuur onze reizen maak je buiten de gebaande paden

www.baobab.nl Kijk op baobab.nl voor de actievoorwaarden

Reizigersfoto van Joost de Jongh