Pictura: 'Berlin a ten year itch'

De tentoonstelling ’Berlin, a ten year itch’ in Pictura liep af op 12 februari. Ties ten Bosch is de initiatiefnemer en als kunstenaar gevestigd in Berlijn en ’s-Hertogenbosch. Ik ben benieuwd hoe hij terugkijkt op deze tentoonstelling en had een videogesprek met hem. Ik vermoedde aanvankelijk dat Ties uit Dordrecht afkomstig was, gezien zijn achternaam Ten Bosch. Die naam is stevig verbonden aan de Dordtse kunstenaarswereld (Lou Ten Bosch, Ank Ten Bosch - Stumpel, Geerten Ten Bosch). “Mijn relatie met Dordrecht is louter toevallig en gebaseerd op verre familierelaties. Een toevallige ontmoeting in de Rotterdamse kunstscene met Geerten Ten Bosch - mijn achternicht uit Dordrechtleidde uiteindelijk tot deze expositie in Pictura.” “Reden van mijn vertrek was dat ik in Nederland bij openingen van exposities steeds dezelfde mensen tegenkwam. In Berlijn heb ik steeds weer nieuwe ontmoetingen.”

Tien jaar werken in Berlijn

Toen Ties in Berlijn ging wonen en werken werd er tegen hem gezegd dat hij tien jaar te laat was. Toen was het allemaal beter. Nu, na tien jaar verblijf in Berlijn, was de tijd rijp voor een overzichtstentoonstelling van zijn tijd daar. Er waren overigens ook werken van collega’s uit Berlijn te zien. Ties: “Nu ik zelf bijna 10 jaar in Berlijn woon, betrap ik me op dezelfde redenering: 10 jaar geleden was Berlijn nog geweldig, toen had je er moeten zijn. Berlijn kent een ’10 year itch’. Je komt eigenlijk altijd 10 jaar te laat. Nu gaat het na 10 jaar een beetje jeuken. Het werd voor mij dus tijd om de stand van zaken op te nemen.”

Waarom exposeer je toch in Dordrecht?

“Plekken als Pictura zijn zeldzaam. Ze geven hardwerkende kunstenaars, die goede kunst maken, de kans zich te presenteren. Het is een podium dat voor iedereen gratis toegankelijk is. Daardoor kan arm en rijk goede kunst ervaren en dat is belangrijk voor de samenleving. In Pictura kon ik dus laten zien hoe levendig Berlijn is en dat kunst een belangrijk onderdeel is van het stedelijk leven. Dat geldt ook voor Dordrecht.”

Wat leverde deze pas op de plaats en dit overzicht op?

“Ik wil mezelf en anderen laten zien dat ik ongelijk heb: Berlijn heeft het nog steeds! De beeldende kunst is misschien wel diverser dan ooit tevoren. Aanleiding is het boek ‘Berlijn Muzikale revolutie’ van Leo Blokhuis. Het boek geeft weer hoe belangrijk Berlijn is in de periode begin vorige eeuw tot het begin van deze eeuw. Zeg maar van Marlene Dietrich tot David Bowie. Dat geldt niet alleen voor muzikanten, maar ook voor andere kunstenaars. In de arme wijken die worden gerenoveerd en in de rafelrandjes van de stad zijn goedkope oefenruimtes en podia te vinden. Dat zorgt voor inspiratie. Die plekken zijn er in Berlijn nog steeds. Berlijn is dus nog steeds belangrijk! In Berlijn heb ik in tien jaar tijd ook een superinteressante kring kunstenaars en kennissen opgebouwd en realiseer mij nu hoe belangrijk dat is. Maar niet alleen Berlijn verandert. Zelf verander je ook in tien jaar: je beseft hoe gewenning je eigen wereld klein maakt. Hoe langer je ergens woont, des te vanzelfsprekender wordt je omgeving, alles wordt steeds meer tot routine.”

“Je realiseert je dat je moet blijven zoeken en verder moet kijken dan je vertrouwde, veilige omgeving. Dat deden de zestien Dordtse kunstenaars die tegelijkertijd in Pictura exposeren. De tentoonstelling ‘Am Flutgraben’ toonde werken van deze kunstenaars: Zij presenteren werken uit die Berlijnse werkperiode of een recent werk dat een zekere verbinding heeft met die tijd. Kortom: hun verblijf in Berlijn was belangrijk voor Dordrecht. Maar vanuit Dordrecht zijn bijvoorbeeld ook in Rotterdam en Schiedam veel bekende, belangrijke en inspirerende activiteiten en organisaties te vinden. Maar zoek vooral ook naar onbekende, kleinere galeries en ateliers.”

Ik ben blij met het inzicht dat Ties wilde delen: De creatieve broedplaatsen en podia die wij in Dordrecht hebben, zijn belangrijk voor de stad. Wij moeten ze betaalbaar en toegankelijk houden voor iedereen. We moeten ook voor ontmoetingen blijven zorgen om creatieve processen gaande te houden. We moeten op zoek gaan en verder kijken dan onze stadsmuren en de oevers van ons eiland. Op korte afstand kun je veel interessante plekken vinden die inspireren.

Kees Dijkman