132 / 224
Uitdaging: besturen
In een tijdperk van slinkende overheidsbudgetten en financiële crisissen dringen besparingen en efficiëntiemaatregelen zich bovendien op. Vooruitziende overheden zullen dit wellicht aangrijpen om allerlei vormen van verspilling uit hun processen te bannen, en op die manier de effectiviteit te verhogen, procesdoorlooptijden te reduceren en aldus klantgerichtheid te vergroten. Gelukkig is dit laatste geen loos woord meer en zijn steeds meer steden overtuigd van het belang van een klantgerichte en ondernemingsvriendelijke aanpak. Helaas botsen ze daarbij nog al te vaak op een toegenomen complexiteit en trage ondoorzichtige besluitvorming op gewestelijk niveau. De grootste uitdaging voor een stedelijk economisch beleid is wellicht de noodzaak om een krachtiger integraal beleid te ontwikkelen. Het economisch beleid is niet langer los te koppelen van vele andere beleidsdomeinen, en een geïntegreerde aanpak is vereist. Bovendien is ook het externe stakeholderveld complexer geworden en wordt van de stad steeds nadrukkelijker een actieve regisseursrol verwacht. Dit zal in vele stedelijke organisaties niet alleen een nieuwe aanpak vergen maar eveneens andere personeelsprofielen.
U I T D A GINGEN
maatschappelijk noden en behoeften te vertalen in gepaste projecten en ontwikkelingen, om geschikte stakeholders samen te brengen en resultaatgericht naar slimme oplossingen toe te werken. Op de weg naar een kenniseconomie en naar smart cities worden steden zelf onvermijdelijk ook onmisbare kennisspelers. Rest de vraag of de huidige schaal van onze Vlaamse steden – waarvan de administratieve grenzen vaak veel kleiner zijn dan het eigenlijke bedieningsgebied – de juiste is om zo’n toekomstgericht economisch beleid te voeren. Of dringt de notie van stadsgewesten of stadsregio’s zich op?
P articipatie
Het moge inmiddels duidelijk zijn dat de ontwikkeling van een gepast economisch beleid in een stedelijke context een belangrijke opdracht betekent. Het economisch beleid staat voor vele uitdagingen, waarvan sommige hierboven in het kort werden geschetst. Maar ook het bestuursmodel zelf staat daarbij voor belangrijke uitdagingen. Vooreerst is er een belangrijke financiële uitdaging: koken kost geld. In tegenstelling tot diverse andere beleidsdomeinen, kunnen de Vlaamse steden vandaag echter niet
rekenen op structurele financiering van hun economisch beleid vanuit de Vlaamse overheid (met uitzondering van de middelen ter ondersteuning van infrastructuurontwikkeling voor bedrijventerreinen). Ze gaan dus creatief op zoek naar eenmalige subsidiebronnen – Europese fondsen zijn in dat verband erg populair – of ze zijn verplicht economische beleidsruimte te creëren ten koste van andere prioriteiten.
133 / 224
Werken
tot een zekere vorm van ‘keuzestress’. Het lijkt op het eerste gezicht aantrekkelijk om in te spelen op nieuwe trends en ontwikkelingen die elders opgang maken. Toch mag dit niet verblindend werken. Het succes van sommige steden in de ontwikkeling van hun kenniseconomie, creatieve industrie, gezondheidseconomie, of andere economieën bouwt in vele gevallen voort op een lange traditie die er al eerder bestond. Het is geen toeval dat de universiteitsstad Leuven een succesvolle kenniseconomie weet uit te bouwen, of dat Antwerpen op vlak van mode en creatieve economie hoge toppen scheert. Ook hier geldt het motto fly on the wings of your strengths: versterk wat al sterk is en blijf authentiek. In hun economische ontwikkelingsplannen is het belangrijk dat steden eerst een grondige zelfevaluatie maken en inzetten op thema’s waarvoor in de stad reeds een vruchtbare basis voorhanden is, eerder dan mee te willen gaan met de nieuwste modegrillen die elders opgang maken. Een ‘vruchtbare basis’ kan bestaan uit aanwezige kennis, expertise en/of traditie bij economische spelers, maar evengoed uit een kenmerkende bevolkingssamenstelling, het beschikbare arbeidsmarktpotentieel en onderwijsaanbod, of nog uit een unieke infrastructuur, ruimtelijke ordening of erfgoedpotentieel.
U I T D A GINGEN
Gaandeweg zullen steeds meer steden een expertise opbouwen om een geïntegreerde lange-termijnvisie te ontwikkelen, Be sture n