


Nepnieuwsin
2 Eenklimaatneutraal
Breekhet
2-15
16-29
30-43
Eenduikinderuimte 44-57
Dereisvande
Vergeetmij
58-71
Ditgaikinditprojectdoen!
•Ikonderzoekhoejenepnieuwsvanechtnieuws kanonderscheiden.
•Iklaatzienwatikgeleerdhebineeninfographic.
hebiknodig?
Nepnieuwsisoveral.Somsisnepnieuwsleuk,grappigenonschuldig, maarsteedsvakerblijktnepnieuwsookschadelijkofzelfsgevaarlijktezijn. Weetjijwanneer?
Het wordt steeds moeilijker om echt nieuws en nepnieuws van elkaar te onderscheiden. Met deepfake kun je in een video iedereen alles laten zeggen. In de politiek kan dat gevaarlijk zijn, maar ook in het klein kan nepnieuws grote gevolgen hebben. Het is dus goed om daar meer over te weten.
Bespreek samen de vragen:
• Vragen jullie je weleens af of een post, foto of video nep is? Waarom wel of niet?
• Zouden jullie dat vaker moeten doen? Leg uit.
Schrijf jullie belangrijkste uitspraken op.
Zonder dat je het misschien door hebt gehad, heb jij zeker wel eens een nepbericht, nepfoto of nepvideo gezien. Hoe kun je nepnieuws herkennen? Noem drie belangrijke kenmerken.
Welk voorbeeld kennen jullie waaruit blijkt dat nepnieuws ook gevaarlijk kan zijn?
Bekijk eerst video 1: ‘Grap met waterballetjes gaat helemaal mis’.
Is dit nepnieuws denken jullie? Leg uit waarom.
Bekijk nu video 2: ‘Waarom nepnieuws herkennen lastiger wordt’. Wat leren jullie van deze video?
Beloofteenberichtje goudenbergen,ishette mooiomwaartezijn? Danishetmeestalook nietwaar!
Wat zouden jullie nog willen weten over nepnieuws? Bedenk drie vragen.
Ditweetiknu: hoekritischikbenopnepnieuws watdekenmerkenvannepnieuwszijn
Ditvondikervan:
Jebereidteenonderzoekvoorwaarinjeinformatieverzameltovernepnieuws.
Ikgabedenkenhoeikgaonderzoeken:
• wat journalisten doen om nepnieuws van echt nieuws te onderscheiden.
Jullie willen meer te weten komen over nepnieuws. Welke onderzoeksvraag werken jullie uit en waarom? Gebruik het Vragenmachientje om de vragen te controleren.
Wat zijn kenmerken van nepnieuws?
Is nepnieuws gevaarlijk?
Wie heeft nepnieuws uitgevonden en waarom is het onderwerp nu zoveel in het nieuws?
Wat doen journalisten om nepnieuws te vermijden?
Waarom kiezen jullie voor deze vraag?
Bedenk drie deelvragen die passen bij jullie onderzoeksvraag.
Let op: uit de deelvragen moet duidelijk worden waarop jullie je vooral richten als het gaat om nepnieuws. Denk aan: redenen voor nepnieuws, gevaren, kenmerken, tips om nepnieuws te ontmaskeren, enzovoorts.
Kijk eens terug naar de vorige stap. Wat wilden jullie weten over nepnieuws? Die vragen kunnen jullie hier misschien gebruiken.
Onze drie deelvragen:
Deantwoorden opdedeelvragen vormensamenhet antwoordopde onderzoeksvraag.
Jullie gaan een bronnenonderzoek doen. Bereid jullie onderzoek voor. Vul in:
Dezezoektermengebruikenwe:
Zokiezenwewelkebronnenwegebruiken:
Zobepalenweofdebronbetrouwbaaris:
Verdeel de taken. Wie doet welke deelvraag?
Deelvraag Wie?
Dithebikgedaan: eenonderzoeksvraaggekozen driedeelvragenbedacht hetonderzoekvoorbereid
Ditvondikervan:
Indezestapgajeopzoeknaarantwoordenopdedeelvragen endeonderzoeksvraag.
Voer jullie onderzoek uit. Zoek naar informatie. Maak tijdens jullie onderzoek aantekeningen en houd altijd bij waar jullie de informatie gevonden hebben.
Gebruik de tabel op de bladzijde hiernaast. En houd deze checklist er steeds bij.
Schrijvervandetekst/makervandefilmofpodcast
•Heeftdeschrijververstandvanhetonderwerpwaaroverhijschrijft? ja nee
•Isdeschrijverneutraal?
(Bijvoorbeeld:krijgthijgeengeldvoorhetverspreidenvanbepaaldeinformatie?) ja nee
Gevondeninformatie(intekst,filmofaudiomateriaal)
•Kunjedeinformatieuitdetekstcontroleren? (Staanerbronneninofkunjedoorklikkennaaranderebetrouwbareartikelen?) ja nee
•Isdegevondeninformatieactueel(vannu)? ja nee
•Hebjedeinformatiegevondenopeenbetrouwbaarplatformofmedium? (Bijvoorbeeldeenwebsitevanonafhankelijkejournalistiekofnieuws.) ja nee
•Kunjedeinformatieookvindenopanderebetrouwbareplatformsofmedia? ja nee
Hebjeoveral‘Ja’kunnenantwoorden?Danisdegevondeninformatiewaarschijnlijkbetrouwbaar.
Bespreek of deze informatie voldoende is om antwoord te geven op de deelvragen en de onderzoeksvraag.
Hebben jullie voldoende informatie gevonden?
Ja.
Nee,wehebbenditnognodig:
Deze belangrijke informatie hebben we gevonden:
Dithebikgedaan: eenonderzoekuitgevoerd aantekeningengemaakt resultatenbesproken
Ditvondikervan:
Indezestapbepaaljewatdebelangrijksteantwoorden zijnopjedeelvragen.Dieantwoordengebruikjeomeen infographictemakenovernepnieuws.
Bepaal samen wat de belangrijkste antwoorden op de deelvragen en de onderzoeksvraag zijn. Formuleer ze hieronder.
Belangrijkste antwoorden bij deelvraag 1:
Belangrijkste antwoorden bij deelvraag 2:
Belangrijkste antwoorden bij deelvraag 3:
Antwoord op de onderzoeksvraag:
Jullie gaan een infographic over nepnieuws maken voor jullie klasgenoten. Bij het maken van een infographic zijn een aantal dingen belangrijk. Beantwoord de vragen en volg de stappen.
Welke beelden en woorden passen bij de doelgroep (leerlingen uit groep 8)?
Ineeninfographiczetje moeilijkeinformatieom inbeeldtaal.Jegebruikt grafieken,iconen,tabellen ofplaatjesomjeverhaal tevertellen.Jegebruikt eeninfographicbijonderwerpendiejemoeilijkin tekstkuntuitleggen.
Bedenk hoe jullie de conclusies uit opdracht 1 op een leuke en overzichtelijke manier kunnen overbrengen. Bekijk het voorbeeld op bladzijde 14 en 15. Maak een schets van jullie infographic.
Vraag of iemand anders jullie schets wil bekijken. Welke tips krijgen jullie nog?
Verwerk de tips die jullie nog kregen.
Dithebikgedaan antwoordengeformuleerdopde deelvragenenonderzoeksvraag infographicovernepnieuwsgemaakt
Ditvondikervan:
Vandaagpresenteerjejeinfographicovernepnieuwsindeklas.
• Leg de infographic op een tafel of hang deze op.
• Leg er een leeg A4’tje bij met twee kolommen. Boven de linkerkolom schrijven jullie ‘Tips’ en boven de rechterkolom ‘Tops’.
• Blijf er om de beurt bij staan om vragen te beantwoorden.
• Loop rond en bekijk de andere infographics. Stel vragen als iets niet duidelijk is. Schrijf bij elke infographic een tip en een top.
Bespreek de vragen hieronder in jullie groepje.
Wat vonden anderen goed aan jullie infographic?
Wat was de beste tip die jullie kregen?
Welke infographic moet volgens jullie een plaats krijgen in de klas?
Wat heb je geleerd over nepnieuws?
Dit ging goed bij het uitvoeren van ons onderzoek:
Dit zou ik de volgende keer anders doen:Over de samenwerking was ik wel / niet tevreden, omdat:
Zoveelsterrengeefikonzeinphographic:
Ditvondikvanhetheleproject:
1.Humor
Bijvoorbeeldeen1april-grap vaneengrootbedrijfop socialemedia.
2.Niethetheleverhaal Hetnieuwsberichtisopzich waar,maareronbreektvan alles.
Hetberichtofdefotozelfis nietnep,maarvaneentijd geleden.
Eenmakervannepnieuws zeteenechtekrantofnieuwssitealsbrononderhetnepbericht.
Eenfotometeentekstdie niksmetelkaartemaken hebben,omaandachtte trekken.
Berichten,foto’sofvideo’s wordenveranderd.
Berichtenenfoto’szijn helemaalnep,vaakbedoeld omexpresvalseinformatiete verspreiden.
Universitydeedonderzoekonder7804middelbarescholierenenstudenten. Inééntestzag82procentvandeondervraagdenhetverschilniettusseneenecht nieuwsberichteneenadvertorial.Ineenanderetestkondriekwarteentweetvan FoxNewsnietvaneentweetvaneennepnieuwssiteonderscheiden.