Elementaire kennis bedrijfsadministratie 2
Colofon Over ThiemeMeulenhoff ThiemeMeulenhoff ontwikkelt zich van educatieve uitgeverij tot een learning design company. We brengen content, leerontwerp en technologie samen. Met onze groeiende expertise, ervaring en leeroplossingen zijn we een partner voor scholen bij het vernieuwen en verbeteren van onderwijs. Zo kunnen we samen beter recht doen aan de verschillen tussen lerenden en scholen en ervoor zorgen dat leren steeds persoonlijker, effectiever en efficiënter wordt. Samen leren vernieuwen. www.thiememeulenhoff.nl ISBN 9789006521917 1e druk, 1e oplage, 2020 © ThiemeMeulenhoff, Amersfoort, 2020
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912 j° het Besluit van 23 augustus 1985, Stbl. 471 en artikel 17 Auteurswet 1912, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan Stichting Publicatie- en Reproductierechten Organisatie (PRO), Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp (www.stichting-pro.nl). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet) dient men zich tot de uitgever te wenden. Voor meer informatie over het gebruik van muziek, film en het maken van kopieën in het onderwijs zie www.auteursrechtenonderwijs.nl. De uitgever heeft ernaar gestreefd de auteursrechten te regelen volgens de wettelijke bepalingen. Degenen die desondanks menen zekere rechten te kunnen doen gelden, kunnen zich alsnog tot de uitgever wenden.
Deze uitgave is volledig CO2-neutraal geproduceerd. Het voor deze uitgave gebruikte papier is voorzien van het FSC®-keurmerk. Dit betekent dat de bosbouw op een verantwoorde wijze heeft plaatsgevonden.
Voorwoord Het middelbaar beroepsonderwijs verandert voortdurend onder invloed van maatschappelijke ontwikkelingen en in het bijzonder door de eisen die de beroepspraktijk aan de opleidingen stelt. Daartoe behoren nieuwe kwalificatiedossiers, maar ook ontwikkelingen zoals een breed eerste jaar voor economie opleidingen. Voor die opleidingen brengt ThiemeMeulenhoff nu de modulaire economie methode InBusiness uit: • Als vervolg op de methode BV in Balans voor de financiële beroepsopleidingen, is er nu InBusiness Financieel. • Als vervolg op de methode Rendement voor de commerciële beroepsopleidingen is er nu InBusiness Commercieel. InBusiness is opgebouwd uit een groot aantal leereenheden, die op drie verschillende manieren aangeboden worden: • Als hoofdstukken in een standaardboek met een vaste volgorde over één vakgebied of hoofdonderwerp; • Als hoofdstukken in een door de docent zelf samen te stellen Boek Opmaat, desgewenst met verschillende onderwerpen commercieel en financieel, in een zelf te bepalen volgorde; • Als complete leereenheden in de interactieve digitale leeromgeving eDition met directe feedback en resultatenoverzicht. Deze bevat de volledige theorie en alle opdrachten, zeer geschikt voor meer zelfstandig werken door studenten en voor afstandsonderwijs. De methode InBusiness is ontwikkeld door ervaren auteurs, die in de leereenheden een duidelijke verbinding leggen tussen theorie en praktijk. De didactische opbouw van elke leereenheid is gebaseerd op het zes-leerfasen model: Introductie, Theorie, Verwerking, Toepassing, Evaluatie/zelftoets, Toetsing. LET OP: Bij dit standaardboek behoort een basislicentie voor toegang tot de digitale leeromgeving eDition. Iconen helpen je daarbij op weg. Hiermee word je verwezen naar de digitale leeromgeving eDition, waar je de volgende onderdelen vindt die behoren tot de standaardinhoud van elke leereenheid van InBusiness Financieel: • Extra opdrachten (zoals extra kennisvragen, routineopgaven, praktijktaken en/of integrale casus) • Test je kennis en inzicht • Samenvattingsopdracht Hiermee worden theorie en opdrachten aangeduid, die extra aandacht vragen en belangrijk zijn voor je. De serie InBusiness is met de grootste zorg ontwikkeld. Wij hopen dat je met plezier met InBusiness werkt. Wanneer je vragen of suggesties hebt, neem dan contact met ons op. De auteurs en uitgever
3
Inhoudsopgave
Voorwoord
1
EKBA13 Omzetbelasting buitenland boeken
3 7 8 10 10 11
Introductie Theorie 1 Nederland en de rest van de wereld 2 Het aangifteformulier omzetbelasting en de handel met het buitenland 3 Het systeem van belasting op de toegevoegde waarde en de handel met het buitenland 12 4 De verwerking van uit het buitenland ontvangen inkoopfacturen bij invoer 13 5 De verwerking van verzonden verkoopfacturen naar het buitenland bij uitvoer 17 Begrippen 19
2
EKBA14 Rekenen met een vaste verrekenprijs 21 Introductie 22 Theorie 24 1 De vaste verrekenprijs 24 2 In- en verkopen met vaste verrekenprijzen journaliseren 27 3 Creditnota’s en vaste verrekenprijzen 29 4 Het wijzigen van de vaste verrekenprijs 30 5 Waardering van de voorraden gedurende het jaar 31 Begrippen 33
3
EKBA15 Inkoop en ontvangst van goederen boeken 35 Introductie 36 Theorie 38 1 Goederenontvangst altijd na ontvangst inkoopfactuur 38 2 Goederenontvangst altijd voor ontvangst inkoopfactuur 45 3 Geen vaste volgorde tussen goederenontvangst en ontvangst inkoopfactuur 48 4 Retourinkopen 57 Begrippen 61
4
EKBA16 Verkoop en afgifte goederen boeken
63 Introductie 64 Theorie 66 1 Voorfacturering 66 2 Nafacturering 72 3 Retourverkopen 76 Begrippen 80
5
EKBA17 Lezen van ingevoerde boekingen en boekingsverslagen Introductie Theorie 1 Tijdig zorgen voor volledige en juiste boekingen 2 Gekoppelde rekeningen in dagboeken 3 Btw-codes 4 Boekingen in het inkoopboek lezen 5 Boekingen in het verkoopboek lezen 6 Boekingen in het bankboek lezen 5
81 82 84 84 85 86 87 98 103
7 Boekingen in het kasboek lezen 106 8 Boekingen in het memoriaal lezen 109 9 Boekingsverslagen lezen 110 Begrippen 121
6
EKBA18 Verliezen op debiteuren boeken 123 Introductie 124 Theorie 126 1 Verliezen op debiteuren boeken 126 2 Dubieuze debiteuren 129 Begrippen 131
7
EKBA19 Correctieboekingen en voorafgaande journaalposten verwerken 133 Introductie 134 Theorie 136 1 Correctieboekingen 136 2 Voorafgaande journaalposten 140 Begrippen 145
8
EKBA20 Permanence toepassen 147 Introductie 148 Theorie 150 1 Kosten en uitgaven, opbrengsten en ontvangsten 150 2 Toepassen van de permanence 151 3 Nog te betalen bedragen 155 4 Vooruitbetaalde bedragen 158 5 Vooruitontvangen bedragen 161 6 Nog te ontvangen bedragen 164 7 Transitorische posten 166 Begrippen 170
9
EKBA21 Afschrijvingen op duurzame productiemiddelen boeken 171 Introductie 172 Theorie 174 1 Aanschaf van duurzame productiemiddelen 174 2 Afschrijvingen op duurzame productiemiddelen 178 3 Afschrijven over delen van een jaar 185 4 Permanence op afschrijvingen 186 5 Buitengebruikstelling van duurzame productiemiddelen 187 Begrippen 192
Engelse vaktermen
193
Register
195
6
FINANCIEEL
EKBA13
1
Omzetbelasting buitenland boeken
Auteur Gerard van Heeswijk Eindredactie Pieter Mijnster
EKBA13
Omzetbelasting buitenland boeken
THEORIE Introductie De uitdaging De export van goederen en diensten naar andere landen is voor de Nederlandse economie van groot belang. Misschien verkoop je wel E-steps in Israël + of geef je cursussen aan Denen. Figuur 1 Belastingdienst/Tiekstramedia De regels die dan gelden zijn anders dan bij het leveren van goederen of diensten binnen Nederland. Ook is het van belang of je hebt te maken met buitenlandse particulieren of buitenlandse ondernemingen. Bij zakendoen met het buitenland moet je dus goed op de hoogte zijn van het administratief verwerken van de btw. De belangrijkste onderwerpen zijn wie de btw betaalt en hoe een onderneming dat aangeeft op het aangifteformulier ob. 3
Prestaties naar/in het buitenland
3a
Leveringen naar landen buiten de EU (uitvoer)
€
3b
Leveringen naar/diensten in landen binnen de EU
€
3c
Installatie/afstandsverkopen binnen de EU
€
4
Prestaties uit het buitenland aan u verricht
4a
Leveringen/diensten uit landen buiten de EU
€
€
4b
Leveringen/diensten uit landen binnen de EU
€
€
Ondernemers die zakendoen met het buitenland krijgen te maken met een nultarief, btw-identificatienummers en de regels 3a, 3b, 4a, 4b op het aangifteformulier ob. Er is ook nog eens onderscheid tussen import en export met landen buiten de EU, naast intracommunautaire verwerving en intracommunautaire levering binnen de EU. In de boekhouding houd je zoveel mogelijk rekening met dit soort gegevens. Als je juist boekt, bespaart dat veel zoekwerk bij het doen van de aangifte. Aan de slag: Boek de inkoopfacturen van leveranciers uit het buitenland en verkoopfacturen aan buitenlandse ondernemingen. In verband met de aangifte van de omzetbelasting moet je er goed op letten dat je de juiste grootboekrekeningen voor de btw gebruikt.
Leerdoelen Wat heb ik voor deze uitdaging nodig? Kennis: • Ik kan de begrippen export, import, intracommunautaire levering, en intracommunautaire verwerving omschrijven. Begrip: • Ik kan toelichten dat de btw een systeem is waarmee omzetbelasting wordt geheven. • Ik kan uitleggen dat het gebruik van grootboekrekeningen is gekoppeld aan de vragen van het aangifteformulier omzetbelasting. • Ik kan toelichten waarom de import en export van goederen en diensten tussen ondernemingen onder het nultarief valt. • Ik kan uitleggen dat de rekening Te betalen btw leveringen en diensten binnen de EU bij aankoop van goederen en diensten bij een onderneming in een EU-land wordt gecrediteerd. 8
• Ik kan uitleggen dat de rekening Te betalen btw leveringen en diensten buiten de EU bij aankoop van goederen en diensten bij een onderneming in een land buiten de EU wordt gecrediteerd. • Ik kan uitleggen dat de rekening Te vorderen btw bij aankoop van goederen bij ondernemers in zowel het binnenland, een EU-land of een niet-EU-land wordt gedebiteerd. • Ik kan toelichten waarom je bij export van goederen naar EU-landen gebruikmaakt van de rekening Omzet aan EU-landen. • Ik kan toelichten waarom je bij export van goederen naar landen buiten de EU gebruikmaakt van de rekening Omzet aan landen buiten de EU. Vaardigheid: • Ik kan boekingen verrichten, rekening houdend met de omzetbelasting bij aankoop van goederen in zowel het binnenland als het buitenland. • Ik kan boekingen verrichten, rekening houdend met de omzetbelasting bij verkoop van goederen in zowel het binnenland als het buitenland. • Ik kan de aangifte omzetbelasting aan de hand van een gegeven aangiftebiljet boeken. Btw Belasting over de toegevoegde waarde
Transacties met buitenland
Transacties binnenland
Nultarief
Hoge tarief, lage tarief of vrijstelling
Inkoop 4b
vanuit landen binnen de EU
Intracommunautaire verwerving
4a
vanuit landen buiten de EU
Import
Verkoop 3b
naar landen binnen de EU
Intracommunautaire levering
3a
naar landen buiten de EU
Export
Nummers van de vragen op aangifteformulier omzetbelasting
Figuur 2
Tiekstramedia
Neem de theorie goed door en volg de voorbeelden. Besef goed dat het boeken op bepaalde grootboekrekeningen een belangrijk verband heeft met de vragen op het aangifteformulier omzetbelasting.
9
EKBA13
1
Omzetbelasting buitenland boeken
Nederland en de rest van de wereld Je weet al hoe je in de financiële administratie rekening houdt met de omzetbelasting bij binnenlandse transacties. In deze leereenheid gaat het om de financieel-administratieve verwerking van de omzetbelasting bij transacties met het buitenland. Het gaat dan om import (buiten de EU) en intracommunautaire verwerving (binnen de EU) en export (buiten de EU) en intracommunautaire levering (binnen de EU) van goederen en diensten. Weetje! Je spreekt van uitvoer of export als je producten of diensten levert (verkoopt) aan het buitenland en van invoer of import als je producten of diensten verwerft (inkoopt) in het buitenland.
Inzicht in de administratieve verwerking van de omzetbelasting bij transacties met het buitenland is in een open economie zoals de Nederlandse erg belangrijk. Om dat te begrijpen hoef je alleen maar te kijken naar de omvang van de Nederlandse invoer en uitvoer.
Figuur 3 Shutterstock
Nederland is maar een klein land. Veel van wat we aan goederen en diensten nodig hebben, voeren we in. Samen produceerden we in 2018 voor circa € 950 miljard. Dat noem je het bruto nationaal product van Nederland. • De Nederlandse uitvoer van goederen bedroeg in 2018 ongeveer € 612 miljard. • De Nederlandse invoer van goederen bedroeg in dat jaar meer dan € 547 miljard. Houd daarbij wel in de gaten dat veel ingevoerde goederen in Nederland worden bewerkt en in de bewerkte vorm weer kunnen worden uitgevoerd. Ongeveer 75% van de Nederlandse uitvoer gaat naar EU-landen en van onze invoer komt ongeveer 60% uit EUlanden. Zowel voor de invoer als de uitvoer is de EU dus onze grootste handelspartner. Onthoud! Invoer vanuit een EU-land noem je intracommunautaire verwerving. Uitvoer naar een EU-land noem je intracommunautaire levering.
10
Het aangifteformulier omzetbelasting en de handel met het buitenland
2
et aangifteformulier omzetbelasting en H de handel met het buitenland Hierna zie je het aangifteformulier omzetbelasting zoals ondernemingen dat moeten invullen. Op het aangifteformulier omzetbelasting is een aantal vragen speciaal gericht op: • leveringen aan het buitenland, de uitvoer. Die vragen vind je bij deel 3 Prestaties naar of in het buitenland. Daarbij maakt de Belastingdienst onderscheid tussen uitvoer naar landen binnen de EU (vraag 3b) en naar landen buiten de EU (vraag 3a); • leveringen door het buitenland, de invoer. Die vragen vind je bij deel 4 Prestaties vanuit het buitenland aan u verricht. Ook hierbij maakt de Belastingdienst onderscheid tussen invoer uit landen binnen de EU (vraag 4b) en uit landen buiten de EU (vraag 4a). Samengevat hebben de volgende vragen op het aangifteformulier omzetbelasting betrekking op handel met het buitenland: • vraag 3a leveringen naar landen buiten de EU (export); • vraag 3b leveringen naar/diensten in landen binnen de EU (intracommunautaire levering); • vraag 4a leveringen/diensten uit landen buiten de EU (import); • vraag 4b leveringen/diensten uit landen binnen de EU (intracommunautaire verwerving).
Aangifteformulier omzetbelasting Gegevens omzet en omzetbelasting Als u over dit tijdvak geen omzet of omzetbelasting hoeft aan te geven, vul dan een 0 in bij Te betalen onder vraag 5g.
1
Prestaties binnenland
Let op! Rond alle bedragen af op hele euro’s Bedrag waarover omzetbelasting Omzetbelasting wordt berekend
1a
Leveringen/diensten belast met 21%
€
€
1b
Leveringen/diensten belast met 6%
€
€
€
€ €
1c
Leveringen/diensten belast met overige tarieven behalve 0%
1d
Privégebruik
€
1e
Leveringen/diensten belast met 0% of niet bij u belast
€
2
Verleggingsregelingen binnenland
2a
Leveringen/diensten waarbij de heffing van omzetbelasting naar u is verlegd.
€
€
Let op! Voorbelasting invullen bij vraag 5b
3
Prestaties naar/in het buitenland
3a
Leveringen naar landen buiten de EU (uitvoer)
€
3b
Leveringen naar/diensten in landen binnen de EU
€
3c
Installatie/afstandsverkopen binnen de EU
€
4
Prestaties uit het buitenland aan u verricht
4a
Leveringen/diensten uit landen buiten de EU
€
€
4b
Leveringen/diensten uit landen binnen de EU
€
€
5
Voorbelasting, kleineondernemersregeling, schatting en eindtotaal
5a
Verschuldigde omzetbelasting: tel de omzetbelasting van de rubrieken 1a t/m 4b op
€
5b
Voorbelasting
€
5c
Subtotaal: bereken 5a min 5b
€
5d
Vermindering volgens de kleineondernemersregeling
€
5e
Schatting vorige aangifte(n). Alleen als de Belastingdienst u toestemming heeft gegeven
€
5f
Schatting deze aangifte. Alleen als de Belastingdienst u toestemming heeft gegeven
€
5g
Totaal
€
te betalen
+
-
+/-
terug te vragen
Onderteken nu het formulier op de voorzijde
Figuur 4 Belastingdienst/Tiekstramedia
11
EKBA13
Omzetbelasting buitenland boeken Deze leereenheid gaat over de vragen 3a t/m 4b van het aangifteformulier omzetbelasting. Je leert de omzetbelasting bij grensoverschrijdende transacties te boeken. Eerst komt de administratieve verwerking bij invoer ter sprake, daarna komt de uitvoer aan bod. Opmerking: In het vervolg van deze leereenheid laten we de grensoverschrijdende levering van diensten buiten beschouwing, omdat de verwerking lastig kan zijn door onder andere de verleggingsregeling, zie ook vraag 2 op het aangifteformulier omzetbelasting. Vraag 3c over ‘ installaties/afstandsverkopen binnen de EU’ behandelen we ook niet.
3
et systeem van belasting op de toegevoegde H waarde en de handel met het buitenland In de EU-landen wordt de omzetbelasting geheven volgens het systeem van belasting op de toegevoegde waarde (btw). De btw verhoogt de prijs voor de consument als eindgebruiker, die uiteindelijk deze belasting op goederen en diensten betaalt. Dit heffingssysteem heeft gevolgen voor transacties met het buitenland. Hieronder vind je daarvan een korte samenvatting. 1 Leveringen van goederen (en diensten) binnen de EU. Hierbij moet je onderscheid maken tussen: a Leveringen aan particulieren (consumenten). Een Nederlandse onderneming die aan een particulier in het buitenland levert, brengt de btw in rekening op basis van de tarieven die gelden in het land van de klant. De consument betaalt ook nu als eindgebruiker de omzetbelasting. b Leveringen aan andere ondernemingen. Bij grensoverschrijdende leveringen tussen ondernemingen binnen de EU geldt het zogenaamde nultarief. Leveringen tussen ondernemingen binnen de EU heten intracommunautaire leveringen. Belangrijke randvoorwaarde is wel dat beide ondernemingen beschikken over een btwidentificatienummer. Het nultarief geldt, omdat de buitenlandse ondernemer uiteindelijk aan de consument de btw in rekening brengt op basis van de tarieven die in dat land gelden. Ook nu betaalt de consument als eindgebruiker uiteindelijk de btw. 2 Leveringen van goederen (en diensten) buiten de EU. Hierbij moet je onderscheid maken tussen: a Export naar landen buiten de EU. Aangezien het nu een levering aan een klant buiten de EU betreft, heeft de Nederlandse onderneming niet te maken met het heffingssysteem van de btw in de EU. Bij deze leveringen geldt steeds het nultarief. b Import vanuit landen buiten de EU. Er komen nu goederen of diensten de EU in. De regel hierbij is dat er btw wordt geheven op deze goederen of diensten in het land waar ze de EU binnenkomen.
Uitvoer
Export Invoer
Levering
Verwerving
Vreemde valuta Figuur 5
Intracommunautaire levering
Import Nultarief Aangifteformulier OB Intracommunautaire verwerving
12
De verwerking van uit het buitenland ontvangen inkoopfacturen bij invoer
4
e verwerking van uit het buitenland D ontvangen inkoopfacturen bij invoer
4.1
Intracommunautaire verwerving en het nultarief Voor de omzetbelasting spreek je bij invoer uit een EU-land over de intracommunautaire verwerving van goederen of diensten. Het moet dan wel gaan om leveringen tussen ondernemingen. Voor leveringen binnen de EU geldt bij de omzetbelasting, evenals voor alle leveringen vanuit andere landen, het nultarief. Dat betekent dat een onderneming in een EU-land aan een onderneming in Nederland geen btw in rekening brengt op een factuur.
Nultarief Om in Nederland goederen tegen het nultarief geleverd te krijgen, moet je wel aan twee voorwaarden voldoen. 1 De Nederlandse onderneming moet btw-plichtig zijn. De leverancier uit het andere land moet op de hoogte zijn van het btw-nummer van de Nederlandse onderneming. De leverancier uit een ander EU-land vermeldt zijn btw-nummer en het btw-nummer van de Nederlandse onderneming op zijn factuur. 2 De goederen moeten het andere EU-land verlaten. Dit kun je aantonen met bijvoorbeeld een orderbevestiging, de factuur of de vrachtbrief. De levering van de goederen vindt plaats tegen het nultarief. Als je echter de goederen in Nederland verhandelt, dan worden ze wel belast met de btw. Als Nederlandse btwplichtige onderneming moet je dus btw afdragen aan de Belastingdienst, terwijl deze btw door jouw buitenlandse leverancier niet op de (buitenlandse) inkoopfactuur in rekening is gebracht in verband met het nultarief. Uiteraard mag de Nederlandse onderneming deze btw op inkopen wel weer terugvorderen. Hoe dat op een slimme manier boekhoudkundig in elkaar steekt, zie je in het eerste praktijkvoorbeeld.
Praktijkvoorbeeld 1 Boek de intracommunautaire verwerving van goederen Gegeven Handelsonderneming Vrijman ontvangt van haar Duitse leverancier een inkoopfactuur met de volgende inhoud. 12/2/2022
IF 274
Aan u geleverde goederen
€
15.000
Gevraagd Geef de journaalpost van deze inkoopfactuur. De goederen worden in Nederland verhandeld en worden hier belast met 21% btw. Uitwerking Er is sprake van levering van goederen door een leverancier uit een ander EU-land aan een Nederlandse leverancier. De levering valt onder het nultarief, vandaar dat er ook geen btw in rekening wordt gebracht. Aangezien de goederen in Nederland worden verhandeld, is Vrijman btw verschuldigd over de inkoopprijs van deze goederen. Daarvoor crediteer je de rekening 166 Te betalen btw levering en diensten binnen de EU. Dit bedrag moet Handelsonderneming Vrijman opnemen op haar aangifteformulier onder vraag ‘4b Leveringen uit landen binnen de EU’. 13
EKBA13
Omzetbelasting buitenland boeken Je hebt hier met een inkoop te maken, dus kan Vrijman de btw terugvorderen. Daarvoor debiteer je de rekening 161 Te vorderen btw. Dit bedrag neemt Vrijman op het aangifteformulier op onder vraag ‘5b Voorbelasting’. Het meest overzichtelijk is het maken van twee journaalposten: 1. De journaalpost in verband met de aankoop van de goederen, dus zonder rekening te houden met de btw. €
700 Voorraad goederen
15.000
140 Crediteuren +
€
15.000
€
3.150
2. De journaalpost in verband met uitsluitend de btw. €
1 6 1 Te vorderen btw (21% × € 15.000) Aan 166 Te betalen btw leveringen en diensten binnen de EU
3.150
In feite is er dus sprake van een puur administratieve handeling: aan de ene kant boek je een schuld aan de Belastingdienst van € 3.150 (rekening 166 Te betalen btw leveringen en diensten binnen de EU) en aan de andere kant boek je direct voor hetzelfde bedrag van € 3.150 een vordering op de Belastingdienst (rekening 161 Te vorderen btw). Je kunt dus zeggen: vestzak-broekzak. Je kunt er ook één gecombineerde journaalpost van maken: 700 Voorraad goederen
€
15.000
1 6 1 Te vorderen btw
€
3.150
Aan 140 Crediteuren Aan 166 Te betalen btw leveringen en diensten binnen de EU
€
15.000
€
3.150
Controleer het bedrag aan btw dat in de journaalposten is opgenomen.
Koppeling met aangifteformulier De Belastingdienst maakt bij invoer (Prestaties vanuit het buitenland aan u verricht) onderscheid tussen: • leveringen uit landen buiten de EU (aangiftebiljet vraag 4a); • leveringen uit landen binnen de EU (aangiftebiljet vraag 4b). In de journaalpost is het handig een koppeling te maken tussen de gegevens die je aan het eind van een kwartaal of maand op het aangifteformulier omzetbelasting moet invullen bij vraag 4b (zie het aangiftebiljet). Vandaar dat je de naam van de rekening daarop laat aansluiten: 166 Te betalen btw levering en diensten binnen de EU.
Intracommunautaire verwerving en vreemde valuta Niet in alle EU-landen wordt de euro als munteenheid gebruikt. Een Nederlandse onderneming die goederen koopt bij bijvoorbeeld een Poolse onderneming kan een inkoopfactuur ontvangen met bedragen in zloty’s. Om de factuur in de financiële administratie op te nemen is het verplicht dat de omrekening in euro’s plaatsvindt tegen de actuele wisselkoers op de factuurdatum.
14
De verwerking van uit het buitenland ontvangen inkoopfacturen bij invoer
Praktijkvoorbeeld 2 Boek de intracommunautaire verwerving met vreemde valuta Gegeven Handelsonderneming Vrijman ontvangt van haar Poolse leverancier een inkoopfactuur met de volgende inhoud. IF 285
15/2
PLN 120.000
Aan u geleverde goederen
PLN = zloty Gevraagd Geef de journaalpost van deze inkoopfactuur. De actuele koers van de zloty is op 15 februari 2022 als volgt. Land Polen
Munt zloty
ISO
Aankoop
Midden
4.2639
PLN
Verkoop
4.2839
4.3039
De goederen worden in Nederland verhandeld en worden hier belast met 21% btw. Uitwerking Vrijman moet zloty’s kopen, dus bedraagt de waarde van de gekochte goederen omgerekend in euro’s PLN 120.000 / PLN 4,2639 × € 1 = € 28.143,25. 1. De journaalpost in verband met de aankoop van de goederen, dus zonder rekening te houden met de btw: 700 Voorraad goederen
€ 28.143,25 € 28.143,25
140 Crediteuren +
2. De journaalpost in verband met uitsluitend de btw: 1 6 1 Te vorderen btw Aan 166 Te betalen btw leveringen en diensten binnen de EU
€
5.910,08 €
5.910,08
Je kunt er ook één gecombineerde journaalpost van maken: 700 Voorraad goederen
€ 28.143,25
1 6 1 Te vorderen btw
€
5.910,08 € 28.143,25
Aan 140 Crediteuren Aan 166 Te betalen btw leveringen en diensten binnen de EU
€
5.910,08
Controleer het bedrag aan btw dat in de journaalposten is opgenomen.
4.2 Import van goederen uit landen buiten de EU Als een onderneming goederen invoert uit landen buiten de EU, is er sprake van import. Import is belast met btw in het EU-land waar de goederen de EU binnenkomen. Zoals gebruikelijk kan de af te dragen btw als voorbelasting worden teruggevorderd, zie vraag 5b op het aangiftebiljet. De levering van de goederen door de buitenlandse leverancier aan een Nederlandse onderneming valt weer onder het nultarief. 15
EKBA13
Omzetbelasting buitenland boeken
Praktijkvoorbeeld 3 Boek de import uit niet-EU-landen van goederen Gegeven Handelsonderneming Vrijman ontvangt van haar leverancier uit de VS een inkoopfactuur met de volgende inhoud. IF 302
18/2
USD 18.000
Aan u geleverde goederen
Gevraagd Geef de journaalpost van deze inkoopfactuur. De actuele koers van de USD is op 18 februari 2022: Land Ver. Staten
Munt dollar
ISO
Aankoop
Midden
1.07060
USD
1.08010
Verkoop 1.08960
De goederen worden in Nederland verhandeld en worden hier belast met 21% btw. Uitwerking De waarde van de goederen omgerekend in euro’s bedraagt: USD 18.000 / USD 1,07060 × 1 € = € 16.813,00 1. De journaalpost in verband met de aankoop van de goederen, dus zonder rekening te houden met de btw: 700 Voorraad goederen
€ 16.813,00 € 16.813,00
Aan 140 Crediteuren +
2. De journaalpost in verband met uitsluitend de btw: 1 6 1 Te vorderen btw Aan 167 Te betalen btw leveringen en diensten buiten de EU
€
3.530,73 €
3.530,73
Ook hier is er eigenlijk alleen sprake van een puur administratieve handeling: aan de ene kant boek je een schuld aan de Belastingdienst van € 3.530,73 (rekening 167 Te betalen btw leveringen en diensten buiten de EU) en aan de andere kant boek je direct voor hetzelfde bedrag van € 3.530,73 een vordering op de Belastingdienst (rekening 161 Te vorderen btw). Dus weer: vestzak-broekzak. Je kunt er ook weer één gecombineerde journaalpost van maken: 700 Voorraad goederen 1 6 1 Te vorderen btw
€ 16.813,00 €
3.530,73 € 16.813,00
Aan 140 Crediteuren Aan 167 Te betalen btw leveringen en diensten buiten de EU
€
3.530,73
Merk op: De rekening 167 Te betalen btw leveringen en diensten buiten de EU is gekoppeld aan vraag 4a op het aangiftebiljet.
16
De verwerking van verzonden verkoopfacturen naar het buitenland bij uitvoer
5
e verwerking van verzonden verkoopfacturen D naar het buitenland bij uitvoer De Belastingdienst maakt bij verkopen (Prestaties naar het buitenland) wederom onderscheid tussen: • levering naar landen buiten de EU (aangiftebiljet vraag 3a); • levering naar landen binnen de EU (aangiftebiljet vraag 3b).
5.1
Intracommunautaire levering en het nultarief Leveringen door Nederlandse ondernemingen aan landen binnen de EU vallen voor de omzetbelasting alleen onder het nultarief als de Nederlandse en de buitenlandse ondernemer over een btw-identificatienummer beschikken. Beide partijen moeten dus btw-plichtig zijn. Beide nummers moeten ook op de factuur staan. Bij leveringen aan particulieren in het buitenland breng je de btw in rekening die geldt in het land van de klant. We beperken ons hier tot verkopen binnen de EU tussen ondernemingen. Aangezien voor de btw het nultarief wordt gehanteerd bij dit soort leveringen, is het niet nodig op de verkoopfactuur rekening te houden met btw.
Praktijkvoorbeeld 4 Boek de intracommunautaire levering van goederen Gegeven Handelsonderneming Vrijman verstuurt aan Graf AG in Düsseldorf (Duitsland) een verkoopfactuur met de volgende inhoud. 13/3/22
VF 279
Aan u geleverde goederen (inkoopwaarde verkopen € 12.000)
€
18.000
Gevraagd Geef de journaalpost van deze verkoopfactuur. Uitwerking Het is handig de omzet te koppelen aan vraag 3b op het aangiftebiljet. Daarom gebruik je een aparte omzetrekening voor leveringen binnen de EU. Je kunt op die manier de benodigde informatie uit de financiële administratie halen bij het invullen van het aangifteformulier. Je gebruikt hiervoor de grootboekrekening 842 Omzet aan EU-landen. Voor omzet binnen Nederland zou je rekening 840 Omzet Nederland hoog tarief (vraag 1a aangiftebiljet) kunnen gebruiken. De journaalpost ziet er nu als volgt uit. 1 30 Debiteuren Aan 842 Omzet aan EU-landen + 800 Inkoopwaarde verkopen
€
€
Aan 700 Voorraad goederen
Merk op: Bij uitvoer van goederen boek je geen btw.
17
18.000 €
18.000
€
12.000
12.000
EKBA13
5.2
Omzetbelasting buitenland boeken
Export van goederen naar landen buiten de EU Bij leveringen door Nederlandse ondernemingen aan landen buiten de EU maakt het niet uit of ze aan een onderneming of aan een particuliere afnemer verkopen. In beide gevallen geldt voor de btw het nultarief.
Praktijkvoorbeeld 5 Gegeven Handelsonderneming Vrijman verstuurt aan Bushman Houston in de Verenigde Staten een verkoopfactuur met de volgende inhoud. 16/3/22
VF 299
Aan u geleverde goederen (inkoopwaarde verkopen € 14.000)
€
22.000
Gevraagd Geef de journaalpost van deze verkoopfactuur. Uitwerking De omzet koppel je aan vraag 3a op het aangiftebiljet. Je gebruikt daarom een aparte omzetrekening voor leveringen buiten de EU. Hierdoor kun je de benodigde informatie uit de financiële administratie halen bij het invullen van het aangifteformulier. Je gebruikt hiervoor de grootboekrekening 843 Omzet aan landen buiten de EU. De journaalpost ziet er nu als volgt uit. 1 30 Debiteuren Aan 843 Omzet aan landen buiten de EU + 800 Inkoopwaarde verkopen
€
€
Aan 700 Voorraad goederen
18
22.000 €
22.000
€
14.000
14.000
 Begrippen
Begrippen Export of uitvoer
Verkoop van goederen en diensten door Nederland aan andere landen. Nota bene: in het kader van de btw wordt onder export vaak verstaan: alleen naar landen buiten de EU. Dit ter onderscheid van intracommunautaire leveringen.
Import of invoer
Aankoop van goederen en diensten door Nederland uit andere landen. Nota bene: in het kader van de btw wordt onder import vaak verstaan: alleen uit landen buiten de EU. Dit ter onderscheiding van intracommunautaire verwervingen.
Intracommunautaire levering
Export van goederen of diensten vanuit Nederland naar een ondernemer in een ander EU-land.
Intracommunautaire verwerving
Import van goederen of diensten vanuit een ander EU-land naar een Nederlandse onderneming, waarbij de leverancier een onderneming is.
19
20
FINANCIEEL
EKBA14
2
Rekenen met een vaste verrekenprijs
Auteur Gerard van Heeswijk Eindredactie Pieter Mijnster
EKBA14
Rekenen met een vaste verrekenprijs
THEORIE Introductie De uitdaging Inkoopprijzen veranderen regelmatig. Om te bepalen wat de inkoopwaarde van verkopen in het verleden was, moet je op zoek naar historische prijzen. Dat gebeurt in sommige ondernemingen via het principe van fifo (first in, first out) en lifo (last in, first out). Maar het bijhouden van de inkoopprijzen via deze methoden is nogal bewerkelijk. Figuur 1 Shutterstock Het kan ook anders. In de financiële administratie maak je vaak gebruik van een vaste verrekenprijs (vvp). Je stelt een gemiddelde (toekomstige) inkoopprijs vast die de prijs van een artikel aangeeft. Het voordeel is dat je weet met welke inkoopprijs je rekent, het nadeel is dat deze niet overeenkomt met de echte prijs. Daardoor krijg je bij deze methode met prijsverschillen te maken. Die prijsverschillen kunnen zowel voor- als nadelig zijn. Je maakt in deze leereenheid gebruik van de rekening 7.. Prijsverschillen bij inkoop. Als je tijdig de vaste verrekenprijs aanpast voorkom je dat het verschil tussen de waarde van de voorraad in de boekhouding en de werkelijke waarde (te) groot wordt. Het tijdig aanpassen van de vaste verrekenprijs is ook een taak voor jou als administrateur.
Aan de slag: Boek de in- en verkopen. Houd daarbij rekening met de vaste verrekenprijzen en maak bij de inkopen gebruik van de rekening Prijsverschillen bij inkoop. Vergelijk regelmatig de werkelijke inkoopprijzen met de vvp en pas deze aan als het nodig is.
Leerdoelen Wat heb ik voor deze uitdaging nodig? Kennis: • Ik kan de begrippen ‘first in, first out’, ‘last in, first out’ en vaste verrekenprijs omschrijven. Begrip: • Ik kan het nut van het gebruik van vaste verrekenprijzen bij de administratie van voorraden uitleggen. • Ik kan toelichten hoe je de vaste verrekenprijs als geschatte gemiddelde inkoopprijs voor een toekomstige periode van bijvoorbeeld een jaar bepaalt. • Ik kan uitleggen waarom er prijsverschillen bij inkoop ontstaan bij het werken met vaste verrekenprijzen. • Ik kan uitleggen waarom er tussentijds een aanpassing van de vaste verrekenprijzen noodzakelijk kan zijn.
22
• Ik kan uitleggen waarom de rekening Prijsverschillen bij inkoop een balansrekening is. • Ik kan toelichten dat je de boekingsregel voor hulprekeningen van het eigen vermogen toepast op de rekening 7.. Prijsverschillen bij inkoop. Vaardigheid: • Ik kan inkoopfacturen boeken bij gelijktijdige ontvangst van de goederen en de factuur met gebruik van vaste verrekenprijzen. • Ik kan verkoopfacturen boeken bij gelijktijdige verzending van de goederen en de factuur met gebruik van vaste verrekenprijzen. • Ik kan creditnota’s aan de inkoop- en verkoopzijde boeken met gebruik van vaste verrekenprijzen. • Ik kan op de juiste wijze de boekingsregel toepassen bij het gebruik van de rekening 7.. Prijsverschillen bij inkoop. • Ik kan de gevolgen van een aanpassing van de vaste verrekenprijzen in de boekhouding verwerken. Inkoopwaarde bepalen Historische prijzen
F I FO
First-in-first-out
L I FO
Last-in-first-out
Toekomstige prijzen
VVP
= Vaste verrekenprijs = Gemiddelde inkoopwaarde gedurende een toekomstige periode
Prijsverschillen bij inkoop
Voordelig
Werkelijke prijs < VVP
Nadelig
VVP < werkelijke prijs
Rekening 7.. Prijsverschillen bij inkoop Creditnota’s Wijziging VVP Waardering voorraad gedurende het boekjaar Figuur 2
Tiekstramedia
Neem vooral de voorbeelden in deze leereenheid aandachtig door. Het is verstandig om de journaalposten zelf een keer uit te schrijven, omdat je dan beter weet waarom je de rekeningen op deze manier moet boeken.
23
EKBA14
1
Rekenen met een vaste verrekenprijs
De vaste verrekenprijs Waarom rekenen met een vaste verrekenprijs? Bij verkoop van goederen boek je ook altijd de inkoopwaarde van de verkochte goederen. Tot nu toe was die inkoopwaarde steeds gegeven. In de praktijk moet je de inkoopwaarde eerst vaststellen. Soms is dit eenvoudig, soms niet. Je kunt uiteraard keurig notitie maken van de inkoopprijs van elke partij goederen die je verkoopt. Als je dan goederen verkoopt, kun je aan de hand daarvan de inkoopwaarde van de verkochte goederen vaststellen. Je stelt de inkoopwaarde dan vast met behulp van inkoopprijzen die je in het verleden hebt betaald. In de praktijk kom je hiervoor verschillende methoden tegen. Er zijn methoden die uitgaan van inkoopprijzen die in het verleden zijn betaald. Deze methoden zijn nogal bewerkelijk. Elke keer als er goederen worden verkocht, moet je de inkoopwaarde van die goederen opnieuw vaststellen. Bekende voorbeelden hiervan zijn: • first in, first out (fifo) • last in, first out (lifo) De meeste ondernemingen lossen het probleem van de wisselende inkoopprijzen op door hun voorraadartikelen tegen een vaste verrekenprijs bij te houden. Bij het gebruik van vaste verrekenprijzen kijk je naar de toekomstige prijsontwikkeling en stel je een gemiddelde inkoopprijs van een product of artikel vast. Onthoud! De vaste verrekenprijs is de geschatte gemiddelde inkoopprijs van een product voor de komende periode, bijvoorbeeld een periode van een jaar.
Praktijkvoorbeeld 1 Stel de vaste verrekenprijs vast Gegeven Bij handelsonderneming Vera verwacht de directie voor 2022 het volgende prijsverloop van artikel Toka op de inkoopmarkt. 1 januari 2022 31 december 2022
€ 1,75 per stuk € 2,25 per stuk
Gevraagd Bepaal op basis van deze gegevens de vaste verrekenprijs van artikel Toka voor 2022. Uitwerking De vaste verrekenprijs is de gemiddelde verwachte inkoopprijs voor 2022. Dat is voor artikel Toka: (€ 1,75 + € 2,25) : 2 = € 2
24
De vaste verrekenprijs
prijs
Als je het verwachte prijsverloop in een grafiek tekent, kun je de vaste verrekenprijs aflezen op de verticale as bij € 2.
€ 2,25 € 2,00 € 1,75
Verwacht verloop inkoopprijs
Vaste verrekenprijs (VVP)
01-01-2022
31-12-2022
tijd Figuur 3 Tiekstramedia
Je administreert de voorraad goederen op de rekening 7.. Voorraad goederen. Deze rekening debiteer je bij inkoop. Bij verkoop crediteer je de rekening 7.. Voorraad goederen tegen dezelfde prijs, anders ontstaan er verschillen op deze grootboekrekening. Het bedrag waarvoor je deze rekening bij verkoop crediteert is de inkoopwaarde van de verkopen.
Prijsverschillen bij inkoop Doordat je gebruikmaakt van een vaste verrekenprijs ontstaan er prijsverschillen bij inkoop. De vaste verrekenprijs gebruik je immers het hele jaar voor dit product. In de eerste helft van het jaar betaalt de onderneming naar verwachting inkoopprijzen tussen de € 1,75 en € 2,00. Er zijn dus voordelige prijsverschillen, want de werkelijke inkoopprijzen zijn lager dan de vaste verrekenprijs. Voordelen boek je altijd credit, dus crediteer je in die periode de rekening 7.. Prijsverschillen bij inkoop. Let op! De rekening 7.. Prijsverschillen bij inkoop staat in rubriek 7. Rubriek 7 bevat voorraadrekeningen en dat zijn balansrekeningen. Toch pas je op deze rekening de boekingsregel toe van hulprekeningen van het eigen vermogen. Voor- en nadelige prijsverschillen op deze rekening zijn namelijk resultaten voor de onderneming.
In de tweede helft van het jaar is de vaste verrekenprijs nog steeds € 2,00. De onderneming betaalt naar verwachting nu echter meer dan de vaste verrekenprijs: er zijn nadelige prijsverschillen. Nadelen boek je debet, dus debiteer je de rekening 7.. Prijsverschillen bij inkoop.
Prijsverschil boek je alleen bij inkoop Het prijsverschil tussen de werkelijke inkoopprijs en de vaste verrekenprijs boek je altijd direct bij inkoop en ontvangst van de goederen. Vanaf dat moment hanteert de onderneming voor dat artikel steeds de vaste verrekenprijs. Dat betekent dat bij verkoop de inkoopwaarde van deze goederen gelijk is aan het aantal verkochte artikelen vermenigvuldigd met de vaste verrekenprijs.
25
EKBA14
Rekenen met een vaste verrekenprijs
Praktijkvoorbeeld 1 (vervolg) Rekenen met de vvp Gegeven Bij handelsonderneming Vera vinden in de maand mei 2022 de volgende in- en verkopen plaats. 6/5
14/5
IF 224
VF 281
Gekocht op rekening 300 stuks Toka à € 1,90 (exclusief btw) De goederen zijn gelijk met de factuur ontvangen en in het magazijn opgeslagen. Verkocht op rekening 250 stuks Toka à € 3 (exclusief btw) De goederen zijn gelijk met de factuur uit het magazijn afgeleverd.
€
570
€
750
Gevraagd a Bereken met welke bedrag de goederenvoorraad bij Vera door de inkoop op 6 mei (IF 224) toeneemt. b Bereken het totale prijsverschil bij inkoop op 6 mei. Geef aan of er sprake is van een voordelig of nadelig prijsverschil. c Bereken de inkoopwaarde van de verkopen op 14 mei (VF 281). Uitwerking a De toename van goederenvoorraad door deze inkoop op 6 mei bereken je door gebruik te maken van de vaste verrekenprijs van artikel Toka voor 2022. De goederenvoorraad neemt dus toe met: 300 × € 2 (vvp) = € 600. b Het prijsverschil is het verschil tussen de vaste verrekenprijs en de werkelijke inkoopprijs van het artikel. Voor een artikel Toka is dat prijsverschil op 6 mei: € 2 − € 1,90 = € 0,10. Dit is een voordelig prijsverschil, want Toka betaalt minder dan de vaste verrekenprijs van € 2 per eenheid Toka. Het totale voordelige prijsverschil op 6 mei is: 300 × € 0,10 = € 30. c Vanaf het moment van inkoop hanteert Vera voor artikel Toka in haar onderneming de vaste verrekenprijs van € 2 per stuk. De inkoopwaarde van de verkopen op 14 mei bedraagt: 250 × € 2 (vvp) = € 500. Als de schatting van de vaste verrekenprijs juist is, vallen de voordelige en nadelige verschillen in dit jaar ongeveer tegen elkaar weg. De rekening 7.. Prijsverschillen bij inkoop toont dan aan het eind van het jaar geen saldo. Je moet er dan wel van uitgaan dat: • de inkopen gelijkmatig over het jaar zijn verdeeld; • het prijsverloop gedurende het jaar zo regelmatig is als in het voorbeeld.
26
In- en verkopen met vaste verrekenprijzen journaliseren
2
I n- en verkopen met vaste verrekenprijzen journaliseren Het gebruik van vaste verrekenprijzen bij in- en verkopen brengt met zich mee dat het boeken op een iets andere manier gaat dan wanneer je de financiële administratie bijhoudt tegen de werkelijke inkoopprijzen.
Praktijkvoorbeeld 2 Maak journaalposten met gebruik van vaste verrekenprijzen Gegeven Onderneming Jofo handelt in het product Spido. De vaste verrekenprijs (vvp) is op basis van de verwachte prijsontwikkeling voor 2022 vastgesteld op € 8,00 per eenheid. In maart 2022 vinden onder andere de volgende financiële feiten plaats. 9/3
IF 329
24/3
VF 645
Gekocht op rekening 600 stuks Spido à € 7,50
€
4.500
Omzetbelasting 21%
€
945
€
5.445
De goederen zijn gelijk met de factuur ontvangen en in het magazijn opgeslagen. Verkocht op rekening 200 stuks Spido à € 15
€
3.000
Omzetbelasting 21%
€
630
€
3.630
De goederen zijn gelijk met de factuur uit het magazijn afgeleverd.
Gevraagd Geef de journaalposten van deze financiële feiten. Uitwerking 9/3 IF 329 De goederen slaat Jofo in het magazijn op voor € 8 per stuk (de vvp). De voorraad goederen neemt dus toe met 600 × € 8 = € 4.800. Op de factuur staat slechts een inkoopprijs van € 7,50 per stuk. Dat is een voordelig verschil van € 0,50 per stuk. De rekening 720 Prijsverschillen bij inkoop crediteer je voor het voordelige prijsverschil: 600 × € 0,50 = € 300 De journaalpost van de ontvangst van de inkoopfactuur en de goederen is: 700 Voorraad goederen (vvp) (600 × € 8) 180 Te vorderen ob 21% Aan 720 Prijsverschillen bij inkoop (600 × € 0,50) Aan 140 Crediteuren
€
4.800
€
945 €
300
€
5.445
24/3 VF 645 De opbrengst van de verkochte goederen bedraagt 200 × € 15 = € 3.000. De goederen levert Jofo af tegen de vvp van € 8, ook al heeft Jofo er zelf € 7,50 voor betaald. De inkoopwaarde van de verkochte goederen is in totaal 200 × € 8 = € 1.600.
27
HEV + C
Digitaal, boeken of blended InBusiness Financieel is leverbaar op papier, volledig digitaal en als combinatie van beide (blended). De theorieboeken geven een heldere uitleg over de verschillende onderwerpen. Bij het theorieboek wordt een basislicentie geleverd, met extra theorie en opdrachten aangeboden in de interactieve digitale leeromgeving eDition. De werkboeken bevatten oriëntatievragen, kennisvragen, routineopgaven, praktijktaken en een integrale casus. Als docent kun je bovendien een keuze maken uit het totale aanbod leereenheden van InBusiness en die samenstellen tot een boek OpMaat.
InBusiness bevat leereenheden die geschikt zijn voor de kwalificaties: - Financieel administratief medewerker (crebo: 25139) - Bedrijfsadministrateur (crebo: 25138) - Junior assistent-accountant (crebo: 25140)
LEEROM INE G NL
• MET ING O EV
Digitaal is de methode beschikbaar voor scholen als Totaallicentie (volledig digitaal) of als Verwerkingslicentie (opdrachten digitaal, theorie op papier) in de interactieve leeromgeving eDition.
• MET ING O EV
De methode is compleet en van hoge kwaliteit. InBusiness is samen met docenten ontwikkeld, inhoudelijk sterk, prettig leesbaar, visueel aantrekkelijk en voldoet aan de eisen van de kwalificatiedossiers en aan de exameneisen.
Elementaire kennis bedrijfsadministratie 2 THEORIEBOEK
Bewezen didactiek De methode InBusiness is ontwikkeld door ervaren auteurs, die in de leereenheden een duidelijke verbinding leggen tussen theorie en praktijk. De didactische opbouw van elke leereenheid is gebaseerd op het bewezen effectieve zes-leerfasen model: 1 Introductie 2 Theorie 3 Verwerking 4 Toepassing 5 Evaluatie/zelftoets 6 Toetsing
LEEROM INE G NL
Dit boek is onderdeel van InBusiness, een modulaire methode voor mbo economie. Een breed aanbod van leereenheden dekt alle onderwerpen voor de commerciële en financiële opleidingen. In de serie InBusiness Financieel worden leereenheden aangeboden voor dekking van het kwalificatiedossier Financieel administratieve beroepen. Elementaire bedrijfsadministratie 2 bevat negen leereenheden die onder meer de uitbreiding van de boekingen rondom het inkoop- en verkoopproces behandelen. Ook omzetbelasting buitenland, vaste verrekenprijs, permanence, verliezen op debiteuren en afschrijving op duurzame productiemiddelen komen aan bod.
Elementaire kennis bedrijfsadministratie 2
THEORIEBOEK FINANCIEEL NIVEAU 3&4
InBusiness Financieel
Auteur: Gerard van Heeswijk Theo Suppers Eindredactie: Pieter Mijnster
Omslag Financieel_A4-EKBA_Deel2-theorie.indd All Pages
13/11/2020 15:17