Πατήστε εδώ!!
ΖΑΛΟΓΓΟ ● Το Ζάλογγο βρίσκεται βόρεια της Πρέβεζας, στην οροσειρά των Κασσωπαίων της Ηπείρου, πάνω από το χωριό Καμαρίνα. Το όνομά του συνδέθηκε με την προεπαναστατική περίοδο του 1821 και ειδικά με τον χορό του Ζαλόγγου . Το 1803 μετά την κατάληψη του Σουλίου από τα στρατεύματα του Αλή Πασά , γυναίκες Σουλιώτισσες μαζί με τα παιδιά τους κατέφυγαν στη Μονή που βρίσκεται στους πρόποδες του Ζαλόγγου. Για να μην πέσουν στα χέρια των διωκτών τους έριξαν τα παιδιά τους από την κορυφή του Ζαλόγγου και στη συνέχεια, πιασμένες χέρι - χέρι, έπεσαν και ίδιες χορεύοντας. Την ίδια στιγμή πέρασαν στην αθανασία της ιστορίας και το Ζάλογγο μεταβλήθηκε σε σύμβολο ηρωισμού και αυτοθυσίας. ● Στο δυτικό άκρο του Ζαλόγγου ανεγέρθηκε κατά την διάρκεια 1950 – 1961 το μνημείο Ζαλόγγου, έργο του γλύπτη Γεώργιου Ζογγολόπουλου.
Πατήστε εδώ!!
ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ ● Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, γνωστός και ως Πατροκοσμάς, ήταν ελληνορθόδοξος ιερομόναχος, ιερομάρτυρας, ισαπόστολος και εθνεγέρτης. Γεννήθηκε στο Μεγαδέντρο της Αιτωλίας το 1714. Μόλις τελείωσε το σχολείο δούλεψε ως δάσκαλος στην περιοχή της Ναυπακτίας και μετά σπούδασε στην Αθωνιάδα Σχολή στο Άγιο Όρος. Μελέτησε σε βάθος την Αγία Γραφή και το έργο των Πατέρων της Εκκλησίας και το 1759 έγινε μοναχός με το όνομα Κοσμάς. Μετά χειροτονήθηκε ιερέας. ● Με την προτροπή του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Σωφρονίου Β’, ξεκίνησε το ● ιεραποστολικό του έργο στο υπόδουλο έθνος για είκοσι χρόνια. Περιόδευσε σε ολόκληρη την Ελλάδα ώστε να κρατήσει ζωντανή την πίστη των ανθρώπων και προέτρεπε τους ντόπιους να ιδρύουν σχολεία και εκκλησίες, γιατί θεωρούσε το σχολείο θεμέλιο για τη θρησκευτική και ηθική αναγέννηση των Ελλήνων. ● Εκτελέστηκε στο χωριό Κολικόντασι της Αλβανίας με απαγχονισμό. ● Ανάμεσα στα 1745 και τα 1750, ο Κοσμάς Αιτωλός πέρασε από την Πρέβεζα. Το 1768 ξαναήρθε στην Πρέβεζα που βρίσκονταν υπό Βενετική κατοχή και ίδρυσε σχολείο. Όταν οι Βενετσιάνοι αντιλήφθηκαν το κήρυγμά του του ζήτησαν να εγκαταλείψει την πόλη. Στα ερείπια της Νικόπολης έκανε το τελευταίο του κήρυγμα και καταράστηκε «τους Βενετσιάνους και τους Έλληνες προδότες». Από τότε, για κάθε κακό, έφταιγε «η κατάρα του πάτερ Κοσμά».
Πατήστε εδώ!!
ΑΛΑΜΑΝΑ ● Αλαμάνα είναι ονομασία του Σπερχειού ποταμού. Εκεί ο Αθανάσιος Διάκος, αναμετρήθηκε με τις δυνάμεις του Ομέρ Βρυώνη που κατευθύνονταν στην Αττική. Η μάχη έγινε στις 22 Απριλίου του 1821 και είχε σαν αποτέλεσμα τη νίκη για τους Τούρκους και ήττα για τους Έλληνες. ● Εκεί πληγώθηκε ο Αθανάσιος Διάκος και τελικά βρήκε ηρωικό θάνατο, αφού εκτελέστηκε βάναυσα από τον Ομέρ Βρυώνη. ● Η μάχη της Αλαμάνας σώθηκε και στη λαϊκή παράδοση με το γνωστό δημοτικό τραγούδι: «Γίνεσαι Τούρκος Διάκο μου, την πίστη σου ν΄ αλλάξεις, Να προσκυνήσεις στο τζαμί, την εκκλησία ν΄ αφήσεις;» Κ’ εκείνος τ’ αποκρίθηκε και στρίφτει το μουστάκι: «Πάτε κ’ εσείς κ΄ η πίστη σας, μουρτάτες να χαθείτε, εγώ Γραικός γεννήθηκα Γραικός θε ν΄ αποθάνω. »
ΝΑΥΑΡΙΝΟ ● Το Ναυαρίνο, ο κόλπος της Πύλου, είναι ένα μεγάλο φυσικό λιμάνι που βλέπει στο Ιόνιο και προστατεύεται από το πέλαγος από το νησί Σφακτηρία. ● Στον κόλπο του Ναβαρίνου, στις 20 Οκτωβρίου 1827, παίχτηκε η τελευταία πράξη της Ελληνικής Επανάστασης. ● Οι Μεγάλες Δυνάμεις αποφάσισαν να μεσολαβήσουν από κοινού για την επίλυση του Ελληνικού Ζητήματος. Το 1827 η Αγγλία, η Γαλλία και η Ρωσία υπέγραψαν στο Λονδίνο συνθήκη που καλούσε τις δύο εμπόλεμες πλευρές να κάνουν ανακωχή και ν' αρχίσουν διαπραγματεύσεις για τη δημιουργία αυτόνομου ελληνικού κράτους. Η Υψηλή Πύλη όμως, ενθαρρυμένη από τις στρατιωτικές της επιτυχίες, αντέδρασε απορρίπτοντας τη μεσολάβηση. ● Τότε αγγλικά, γαλλικά και ρωσικά πολεμικά πλοία με αρχηγούς τους ναυάρχους Κόδριγκτον, Δεριγνύ και Χέυδεν κατέπλευσαν στην Πύλο, για να εφαρμόσουν τις αποφάσεις των Μεγάλων Δυνάμεων. Στη Ναυμαχία του Ναυαρίνου, τον Οκτώβριο του 1827, ενωμένες οι ναυτικές συμμαχικές δυνάμεις αντιμετώπισαν με επιτυχία τον τουρκοαιγυπτιακό στόλο, καταστρέφοντάς τον ολοκληρωτικά. ● Η νίκη του στόλου των συμμαχικών δυνάμεων στο Ναυαρίνο ήταν καθοριστική και επιτάχυνε τις εξελίξεις, οδηγώντας τελικά στην απελευθέρωση της Ελλάδας.
Πατήστε εδώ!!
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΘΕΟΦΑΝΗΣ ● Ο Αναστάσιος Θεοφάνης ήταν Έλληνας έμπορος και ευεργέτης που έζησε κατά τον 18ο και 19ο αιώνα. ● Γεννήθηκε στην Πρέβεζα και προερχόταν από φτωχή οικογένεια. Σε νεαρή ηλικία μετανάστευσε στην Ρωσική Αυτοκρατορία όπου εγκαταστάθηκε στη Μόσχα και ασχολήθηκε με το εμπόριο καταφέρνοντας να δημιουργήσει σημαντική περιουσία. Αργότερα με δικά του έξοδα δημιουργήθηκε το 1803 στη γενέτειρά του η Θεοφάνειος Σχολή, η οποία αποτέλεσε το πρώτο σχολείο της πόλης. Λίγο πριν πεθάνει, τον Νοέμβριο του 1814, όρισε μέσω της διαθήκης του ως κληροδότημα ένα σημαντικό χρηματικό ποσό στο αυτοκρατορικό ορφανοτροφείο της Μόσχας. Οι τόκοι του κληροδοτήματος θα εξασφάλιζαν την εύρυθμη λειτουργία της σχολής που ίδρυσε στην Πρέβεζα. ● Πέθανε το 1814 στη Ρωσία. Γιος του ήταν ο επίσης έμπορος και ευεργέτης Γεώργιος Θεοφάνης.
ΟΥΙΛΙΑΜ ΓΛΑΔΣΤΩΝ ● Ο Ουίλλιαμ Γιούαρτ Γκλάντστοουν ήταν Άγγλος πολιτικός που διετέλεσε Πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου για 4 θητείες. Διακρίθηκε για τη ρητορική του δεινότητα και τον φιλελληνισμό του. ● Το 1834 τάχθηκε υπέρ της κατάργησης της δουλείας στις αποικίες. Το 1862, ψήφισε υπέρ της ενώσεως των Ιονίων Νήσων με την Ελλάδα. Ο Γκλάντστοουν ήταν από τους πρώτους Βρετανούς πολιτικούς που υιοθέτησε την πολιτική άποψη ότι η Βρετανία μπορούσε να παρεμβαίνει για την προστασία των χριστιανικών μειονοτήτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και μάλιστα να δικάζει τους υπεύθυνους για τις διώξεις.
Πατήστε εδώ!!
ΝΙΚΗΤΑΡΑΣ ● Ο Νικήτας Σταματελόπουλος γνωστότερος ως Νικηταράς ήταν Έλληνας οπλαρχηγός και ηγετική μορφή της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. ● Έμεινε γνωστός και με το ψευδώνυμο Τουρκοφάγος. Με την έκρηξη της Επανάστασης, πήρε μέρος στη μάχη στο Βαλτέτσι ● της Αρκαδίας στις 24 Απριλίου του 1821 . Μετέπειτα, στη Μάχη των Δολιανών, κατάφερε να αποκρούσει χιλιάδες Τούρκους . Επειδή έπεσαν πολλοί Τούρκοι από το χέρι του εκείνη την ημέρα, οι άντρες του τον ονόμασαν Τουρκοφάγο. Διακρίθηκε στην πολιορκία και την άλωση της Τριπολιτσάς και συμμετείχε στην αντιμετώπιση του Δράμαλη στην Πελοπόννησο. ● Μετά την Απελευθέρωση τάχθηκε στο πλευρό του Καποδίστρια. Επί Όθωνα επειδή υποστήριζε το Ρωσικό κόμμα έπεσε σε δυσμένεια. Επειδή είχε εμπλακεί σε συνωμοσία εναντίον του Όθωνα, δικάστηκε και αθωώθηκε γιατί δεν υπήρχαν στοιχεία εναντίον του. ● Όταν αποφυλακίστηκε, η υγεία του ήταν εξασθενημένη και σχεδόν είχε τυφλωθεί. Πέθανε στις 25 Σεπτεμβρίου 1849 σε ηλικία 62 ετών.
ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΔΙΚΑΙΟΣ-ΠΑΠΑΦΛΕΣΣΑΣ ● Ο Γρηγόριος Δικαίος (Παπαφλέσσας) γεννήθηκε το 1788 στην Πολιανή της Μεσσηνίας και πέθανε το 1825 στο Μανιάκι. Ήταν κληρικός και πολιτικός. ● Το 1818 και ενώ βρίσκονταν στην Κωνσταντινούπολη μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. Στα τέλη του 1820 αγόρασε ένα καράβι από την Κωνσταντινούπολη και αναχώρησε για την Πελοπόννησο. Τον Μάρτιο του 1821, έφτασε στην Καλαμάτα, ενώ τον Ιούλιο βρέθηκε στα Μεγάλα Δερβένια της Μεγαρίδος, για να ανακόψει την πορεία του Ομέρ Βρυώνη. ● Το 1823, η Β’ Εθνοσυνέλευση στο Άστρο Κυνουρίας τον εξέλεξε Υπουργό των Εσωτερικών . ● Όταν ο Ιμπραήμ απείλησε την έκβαση της Επανάστασης, ο Παπαφλέσσας έσπευσε στο Μανιάκι Μεσσηνίας. Εκεί βρήκε το θάνατο προβάλλοντας ηρωική αντίσταση μαζί με τους λιγοστούς του άντρες ενάντια των Αιγυπτίων. ● Σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία, μετά το τέλος της μάχης ο Ιμπραήμ Πασάς ζήτησε να βρουν το νεκρό σώμα του Παπαφλέσσα. Όταν το βρήκαν, ο Ιμπραήμ πλησίασε τον νεκρό Παπαφλέσσα και τον φίλησε, λέγοντας: «Αμαρτία να χαθεί τούτος ο πολέμαρχος»...
ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΣ ● Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος θεωρείται η πιο δυναμική και η πιο τραγική φυσιογνωμία του αγώνα. Γιος του περιβόητου κλέφτη και αρματωλού Ανδρούτσου και της Ακριβής Τσαρλαμπά από την Πρέβεζα , γεννήθηκε στην Ιθάκη το 1790. Τον βάφτισε ο Λάμπρος Κατσώνης. Του έδωσε συμβολικά τ΄ όνομα του << πολύτροπου ομηρικού ήρωα >>, τον είπε Οδυσσέα. ● Μικρόν τον πήρε στην προστασία του ο Αλή - πασάς. Στα Γιάννενα έμαθε τόσα γράμματα πού να λογαριάζεται ο πιο μορφωμένος απ’ όλους τους καπεταναίους. Όταν ξέσπασε η επανάσταση το 1821 ο Οδυσσέας Ανδρούτσος πάταγε τα 31 χρόνια. ● Στις 8 Μαΐου 1821 στη μάχη της Γραβιάς ο Ανδρούτσος εμπόδισε την κάθοδο του Ομέρ Βρυώνη στην Πελοπόννησο και διευκόλυνε τη νίκη στο Βαλτέτσι που εμψύχωσε τους Έλληνες και την επανάσταση. ● Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος κατηγορήθηκε αδίκως για συνδιαλλαγή με τους Τούρκους και καταδιώχθηκε. Στις 5 Ιουνίου το 1825, φυλακισμένος από ψευδείς κατηγορίες στην Ακρόπολη, βασανίστηκε και σκοτώθηκε από τους Μήτρο Τριανταφυλλίνα, Ιωάννη Μαμούρη και Παπακώστα με την έγκριση του πρώην πρωτοπαλίκαρου του, Ιωάννη Γκούρα. ● Τα οστά του Οδυσσέα Ανδρούτσου βρίσκονται σήμερα στη βάση του αγάλματός του στην ομώνυμη πλατεία στην Πρέβεζα.
Πατήστε εδώ!!
ΑΛΕΞΑΚΗΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ ● Ο Αλεξάκης Βλαχόπουλος ή Αλέξιος Βλαχόπουλος (1780-1865) ήταν Έλληνας πολιτικός και αγωνιστής του 1821, γερουσιαστής και υπουργός Στρατιωτικών. ● Γεννήθηκε στη Νικόπολη Πρέβεζας. Ήταν μέλος στη Φιλική Εταιρεία από το 1819. Το 1806 βρέθηκε στα Επτάνησα και κατατάχθηκε στον αγγλικό στρατό παίρνοντας μέρος στη κατάληψη της Λευκάδας. Με δικό του στρατιωτικό σώμα πήρε μέρος σε πολλές μάχες του 1821 όπως στου Πέτα στο Ζαπάντι , στο Μεσολόγγι και στην απελευθέρωση του Βραχωρίου. ● Μετεπαναστατικά διετέλεσε Υπουργός Στρατιωτικών επί Καποδίστρια και επί Όθωνα. Πήρε μέρος στην επανάσταση της Θεσσαλίας το 1854 και το 1864 διετέλεσε υπασπιστής του βασιλιά Γεωργίου Α΄. Πέθανε στην Αθήνα το 1865.
Πατήστε εδώ!!
ΛΟΡΔΟΣ ΒΥΡΩΝ ● Ο Μπάιρον, γνωστός στην Ελλάδα ως Λόρδος Βύρων ήταν Άγγλος αριστοκράτης, ποιητής πολιτικός και Φιλέλληνας. Το 1809 ταξίδεψε για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Επισκέφθηκε την Πρέβεζα και τη Νικόπολη και αναφέρεται ως ένας από τους πρώτους δωρητές της Θεοφανείου Σχολής στην Πρέβεζα. ● Όταν ξέσπασε η Ελληνική Επανάσταση, έφθασε στο Αργοστόλι, μοίρασε στους επαναστάτες εφόδια και πρόσφερε 4.000 λίρες για τη συντήρηση του στόλου. Το1824 έφθασε στο Μεσολόγγι, όπου οι αγωνιζόμενοι Έλληνες τον υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό. Εκεί συνεργάσθηκε με άλλους ξένους εθελοντές και με δικά του έξοδα οργάνωσε το στρατό και φρόντισε για την οχύρωση του Μεσολογγίου. Μετά η κυβέρνηση τον αναγνώρισε αρχιστράτηγο. ● Πέθανε στο πλευρό των Ελλήνων επαναστατών στο Μεσολόγγι, σε ηλικία μόλις 36 χρόνων, μετά από υψηλό πυρετό που ανέπτυξε. Τα τελευταία του λόγια του ήταν για την Ελλάδα: «Της έδωσα τον καιρό, την υγεία μου, την περιουσία μου, και τώρα της δίνω τη ζωή μου. Τι μπορούσα να κάνω περισσότερο;» ● Ο Διονύσιος Σολωμός έγραψε ένα μεγάλο ποίημα («Εις το θάνατο του Λορδ Μπάιρον») χαρισμένο στο μεγάλο αυτό λάτρη της Ελλάδας, που αρχίζει μ’ αυτούς τους στίχους: Λευθεριά, για λίγο πάψε νά χτυπάς με το σπαθί· Τώρα σίμωσε καί κλάψε Εις του Μπάιρον το κορμί·
Πατήστε εδώ!!
ΜΑΡΚΟΣ ΜΠΟΤΣΑΡΗΣ ● Ο Μάρκος Μπότσαρης ήταν Σουλιώτης Έλληνας οπλαρχηγός της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και καπετάνιος των Σουλιωτών. Για τις συνολικές του υπηρεσίες και τη μεγάλη συνεισφορά του στον αγώνα, μετά θάνατον έλαβε τιμητικά τον στρατιωτικό βαθμό του Στρατηγού. Υπερασπίστηκε το Σούλι κατά τις εκστρατείες του Αλή Πασά και στη συνέχεια συμμετείχε σε αρκετές μάχες όπως στον αγώνα του Μεσολογγίου, στη μάχη του Πέτα, στη μάχη στο Κεφαλόβρυσο και άλλες. ● Έμεινε στην ιστορία για την ανδρεία του και τη σημαντική συμβολή του στον Αγώνα, για την ανεξαρτησία των Ελλήνων και δίκαια θεωρείται μεγάλος εθνικός ήρωας. Έχασε τη ζωή του μαχόμενος στη μάχη του Κεφαλόβρυσου στο Καρπενήσι, στις 9 Αυγούστου του 1823. ● Πολλοί Φιλέλληνες που επισκέφθηκαν την Ελλάδα, θαύμασαν την ανδρεία του Μπότσαρη, ενώ πολλοί ποιητές έγραψαν ποιήματα γι' αυτόν.
Πατήστε εδώ!!
ΣΟΥΛΙ ● Το Σούλι είναι περιοχή της Ηπείρου με υψόμετρο από 100 έως 1300 μέτρα. Το μεγαλύτερο τμήμα του ανήκει στον νομό Θεσπρωτίας, ενώ οι παρυφές του σχηματίζουν τη Λάκκα Σουλίου με χωριά των νομών Ιωαννίνων και Πρέβεζας. ● Τα χωριά δημιουργήθηκαν από κυνηγημένους Χριστιανούς γύρω στο 1550, οι οποίοι αποτέλεσαν πυρήνα αντίστασης εναντίον των Οθωμανών, ιδιαίτερα κατά την περίοδο του Αλή Πασά . Ο Αλή Πασάς με διαδοχικές εκστρατείες από το 1791 έως το 1803 κατάφερε σταδιακά να ελέγξει όλα τα χωριά και να οδηγήσει τους Σουλιώτες στην προσφυγιά. ● Σημαντικότερες οικογένειες οπλαρχηγών ήταν αυτές των Τζαβελαίων και των Μποτσαραίων .Ο Μάρκος Μπότσαρης έπαιξε σημαντικό ρόλο στην Επανάσταση και συμμετείχε στον Αγώνα του Μεσολογγίου. ● Ο αγώνας των Σουλιωτών καθώς και οι ηρωικές θυσίες τους (Κούγκι, Ζάλογγο) ,αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για τον ξεσηκωμό του γένους αλλά και φωτεινό παράδειγμα εθνικής υπερηφάνειας και αξιοπρέπειας.
Πατήστε εδώ!!
ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ ● Ο Διονύσιος Σολωμός είναι μια από τις κορυφαίες πνευματικές φυσιογνωμίες του Νεότερου Ελληνισμού. Καταγόταν από οικογένεια Κρητικών προσφύγων που ζούσαν στο Ηράκλειο και εγκαταστάθηκαν στη Ζάκυνθο το 1670. ● Τον Μάιο του 1823, σε μια περίοδο ιδιαίτερης έξαρσης της Ελληνικής Επανάστασης ,έγραψε το ποίημα «Ύμνος εις την Ελευθερία», οι δύο πρώτες στροφές του οποίου αποτελούν τον εθνικό ύμνο της Ελλάδας και της Κύπρου. ● Σε πολύ μικρή ηλικία έμεινε ορφανός και το 1808 έφυγε για σπουδές στην Ιταλία. Εκεί ήρθε σε επαφή με την πλούσια ιταλική λογοτεχνική παράδοση και με το δυναμικό παρόν της ιταλικής λογοτεχνίας των αρχών του 19ου αιώνα. ● Το 1859, κυκλοφόρησαν τα «Άπαντα» του Σολωμού, σε έκδοση και με πρόλογο του Ιάκωβου Πολυλά.
Πατήστε εδώ!!
ΙΕΡΟΣ ΛΟΧΟΣ ● Ο Ιερός Λόχος ήταν στρατιωτικό σώμα που ιδρύθηκε από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη στη μολδαβική πόλη Φωξάνη . ● Συγκροτήθηκε τον Μάρτιο του 1821, από εθελοντές σπουδαστές των ελληνικών παροικιών, κυρίως της Μολδοβλαχίας και της Οδησσού. Ήταν η πρώτη οργανωμένη στρατιωτική μονάδα της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Ο Υψηλάντης ονομάτισε το στρατιωτικό σώμα από το κλασικό όνομα του Ιερού Λόχου των Θηβών. ● Δυστυχώς, ο Ιερός Λόχος δεν έδωσε παρά μία και μόνη σημαντική μάχη, η οποία κατέληξε σε τραγική ήττα. Στις 7 Ιουνίου 1821 με εντολή του Υψηλάντη επιτέθηκαν κατά της τουρκικής φρουράς στην κωμόπολη του Δραγατσανίου, στη Βλαχία. Η Μάχη του Δραγατσανίου ήταν στρατιωτική σύγκρουση ανάμεσα στις δυνάμεις της Φιλικής Εταιρείας και στρατευμάτων της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Πατήστε εδώ!!
ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ ● Το Μεσολόγγι είναι πόλη της δυτικής Στερεάς Ελλάδος, πρωτεύουσα της Περιφερειακής Ενότητας Αιτωλοακαρνανίας και έδρα του Δήμου Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου. Η Ιερά πόλις όπως έχει ονομαστεί το Μεσολόγγι , έχει ταυτιστεί περισσότερο από κάθε άλλη ελληνική πόλη με τον Αγώνα του 1821. ● Στις 9 Νοεμβρίου 1821 ψηφίστηκε στην πόλη ο προσωρινός Οργανισμός της Δυτικής Χέρσου Ελλάδος, ένα από τα πρώτα επαναστατικά συντάγματα. Το 1822 η πόλη οχυρώθηκε πρόχειρα και κατόρθωσε να αποκρούσει την επίθεση του τουρκικού στόλου κατά την Α΄ πολιορκία από την Κιουταχή και τον Ομέρ-Βρυώνη. ● Στις 15 Απριλίου 1825 άρχισε η Β΄ πολιορκία της πόλης από τον Κιουταχή με 30.000 άνδρες, για να ενισχυθεί αργότερα σε 4.000 άνδρες, ενώ υπήρχαν 8.000 άμαχοι. Η πολιορκία αυτή κράτησε περίπου ένα χρόνο. Μπροστά στον κίνδυνο του θανάτου από τη σιτοδεία και το λοιμό αποφασίστηκε η δυναμική Έξοδος της Φρουράς το βράδυ του Λαζάρου, που έπεφτε εκείνη τη χρονιά στις 10 Απριλίου. Τα μεσάνυχτα της 10ης Απριλίου 1826 η Φρουρά και όσοι μπορούσαν από τους αμάχους, σε τρεις φάλαγγες, πραγματοποίησαν την Έξοδο. ● Σήμερα στην είσοδο της πόλης βρίσκεται το Ηρώο των Πεσόντων της Εξόδου, ή Κήπος των Ηρώων. Κάθε χρόνο στην εορτή των Βαΐων γιορτάζεται η επέτειος της Εξόδου.
ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ ● Ο Ιωάννης Μακρυγιάννης γεννήθηκε στο Αβορίτι της Δωρίδας. Ήταν παιδί μιας φτωχής οικογένειας της Ρούμελης και το πραγματικό του επίθετο ήταν Τριανταφύλλου. Κατά τη διάρκεια του Αγώνα επικράτησε να τον φωνάζουν Μακρυγιάννη λόγω του ύψους του. Τα παιδικά του χρόνια ήταν πολύ δύσκολα, με κακουχίες, στερήσεις, ξυλοδαρμούς και αντιξοότητες, ενώ ο πατέρας του χάθηκε σ' ένα φονικό, με τον ίδιο να υποστηρίζει στα «Απομνημονεύματά» του: «Αρφάνεψα και μπήκα δούλος εφτά χρονών». ● Στη συνέχεια ασχολήθηκε ενεργά με το εμπόριο, αποκομίζοντας πολλά κέρδη. Απέκτησε μεγάλη περιουσία στην προεπαναστατική Άρτα. Αργότερα μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και συμμετείχε ενεργά στις μάχες για την ανεξαρτησία. Πέθανε στις 27 Απριλίου του 1864. ● Ο τρόπος σκέψης του συμπυκνώνεται στην πιο διάσημη φράση του: «Ξέρετε πότε να λέγει ο καθείς "εγώ"; Όταν αγωνιστεί μόνος του και φκιάσει ή χαλάσει, να λέγει "εγώ"· όταν όμως αγωνίζονται πολλοί και φκιάνουν, τότε να λένε "εμείς". Είμαστε στο "εμείς" κι όχι στο "εγώ"».