December 2017

TZTA PAGE 2: December 2017: Info@tzta.ca/ tztafirst@gmail.com/ https:www.tzta.ca/Mobile Phone. Follow Facebook & Twitt

JOEL E. TENCER

BA, LLB, RCIC Licensed $certified by Immigration Consultants of Canada Regulatory Council (ICCRC)

የኢሚግሬሽንና ተሪፊውጂ ጉዳዮችን እናስተናግዳለ፣ እንዲሁም እናስፈጽማለን IMMIGRATION & REFUGEE CONSULTANT

* Business Class Immigration (Investor & Entrepreneur * Skilled Worker Application * Skilled Worker Application * Live in Caregiver (Nanny) * Refugee Claim * Family Sponsorship * Visitor Visa * Invitation Latter * Immigration Appeals * Work Permit & Study Permit * Humanitarian & Compassionate Application * And any other Immigration Service

TZTA PAGE 3: December 2017: Info@tzta.ca/ tztafirst@gmail.com/ www.tzta.ca/Mobile Phone: Follow Facebook & Twitter

TZTA PAGE 4: December 2017: Info@tzta.ca/ tztafirst@gmail.com/ www.tzta.ca/Mobile Phone: Follow Mobile Phone, Facebook& Twitte

ርእሰ አንቀጽ

ትዝታ ጋዜጣ ለአቶ ሳሙኤል ያላት ክብር ከፍተኛ ነው። ጽሑፎችን አንብቦ ተረድቶ ኢዲት በማድረግ ፈጣን ሲሆኑ እውቀጣቸው የማይነጥፍ ምንጭ ነበር። ስለሆነም በሕይወታቸው የተለያዩ መጽሃፍ ጽፈው ለንባብ አብቅተዋል። አቶ ሳሙኤል ፈረንጅ በአንድ ወቅት ለልእልት ድያና (In Memoriam) በሚል አርእስት የደረሱት የእንግሊዘኛ ቅዋንቅዋ የሃዘን እንጉርጉሮ፣ በሰሜን አሜሪካ የግጥም ውድድር ሽልማት ማግኘታቸውን በትዝታ ጋዜጣ መውጣቱ ይታወሳል።

አቶ ሳሙኤል ፈረንጂ የቀድሞው የኢትዮጵያ ቴሌቬዥን ዳይሬክተር‹፣ አቶ ሣሙኤል ፈረንጅ ከአባታቸው ከቀኝ አዝማች ፈረንጅ እና ከእናታቸው ከወይዘሮ አበበች መጋቢት 27 ቀን 1929 ዓ.ም. በወለጋ ክፍለ ሃገር ኢትዮጵያ ውስጥ ተወለዱ። የመጀመሪያ የአንደኛና ሁለተኛ ደረጃ ትምህርታቸውን ዶምቢዶሎ መንግሥት ትምህርት ቤት እንዲሁም አዲስ አበባ ባላባት እና ተፈሪ መኮንን ትምህርት ቤት ተምረው አጠናቀዋል። ተፈሪ መኮንን ትምህርት ቤት ሲማሩ ለአራት አመታት በዲያቆንነት ምስካዬ ህዙን መድሃኒአለም ቤተክርስቲያን አገልግለዋል። ከዚያም ለአራት አመት በጅማ የእርሻ ኮሌጅ ከተመረቁ በህዋላ በኢትዮጵያ አየር መንገድ በሂሳብ ሰራተኝነት አገልግለዋል። በ1960 ዓ.ም. የኢትዮጵያ ቴሌቭዥን ዋና ዳይሬክተር እንዲሆኑ በዓፄ ሃይለስላሴ ተሹመው በዚህ የሃላፊነት ቦታዎች ለሃገር የሚጠቅም በርካታ ስራ ሰርተዋል። በዚህ ብቻ አልበቃም ንጉስ ሃይለሥላሤ ለሥራ ጉዳይ ወደ ውጪ አገር በሚግዋዙበት ጊዜ የጃንሆይ ልዩ ሪፖርተር ሆነው አብረው ከሥራቸው አይለዩም ነበር። አቶ ሳሙኤል ምንም እንክዋን የእርሻ ተማሪ ቢሆኑም ከልጅነታቸው ጀምሮ ሥነስሑፍ፣ ቲያትር፣ ግጥም፣ ሰእል መሥራት ፍላጎት እንደነበራቸው በቅርብ እሳቸውን የሚያውቁ ይናገራሉ። አቶ ሳሙኤል ወደ ካናዳ ከመምጣታቸው በፊት 9 ዓመት በጀርመን ሁለት ዓመት በጣሊያን ኖረው በመጨረሻ ካናዳ ነበር የመጡት። ታዲያ በዚህ ግዜ ነበር የትዝታ ጋዜጣ አዘጋጅ ያገኛቸውና አብረው መስራት የጀመሩት። አቶ ሳሙኤል ፈረንጂ በኛ አስተሳሰብና እምነት ታላቅ ክብር የሚሰጣቸው ሰው ነበሩ። ምክንያቱም ያልታሰበ በሽታ እጃቸውን እስከያዘው ድረስ በተቻላቸው መጠን ለራሳቸው ዝና፣ ሥልጣን፣ ገንዘብ ሳይሉ በቅንነት ግለሰቦችን ህብረተሰቡን ያገለገሉ መሆናቸው ነው። የአቶ ሳሙኤል ፈረንጅ የሕይወት ታሪክ በአጭሩ በተለያየ የመገናኛ ዘዴዎች ተገልጽዋል። ወደዚያ አልመለስም። የኔ ዋና ትኩረት ካናዳ ከመጡ በህዋላ በተለይ ከትዝታ ጋዜጣ ጋር ያደርጉትን ታላቅ አስተዋጾ በአጭሩ ለመግለጽ ነው። አቶ ሳሙኤል ፈረንጂ ታላቅ ክብር የሚሰጣቸው

ሰው ነበሩ። ምክንያቱም ከ12 ዓመት በፊት ያልታሰበ በሽታ እጃቸውን እስከያዘው ድረስ በተቻላቸው መጠን ለራሳቸው ዝና፣ ሥልጣን፣ ገንዘብ ሳይሉ በቅንነት ግለሰቦችን ህብረተሰቡን ያገለገሉ በመሆናቸው ነበር። በቶሮንቶ ከተማ በ1992 ዓ.ም. ሐምሌ ወር የመጀምሪያው መጽሔታችንን “ኢትዮጵያን ላይፍ” ማሳተም በጀመርንበት ውቅት ነበር የተዋወቅነው፤ እናም በማማከር፣ ጽሁፎችን፣ ግጥሞችን፣ የተለያዩ የትምህርት ሰጪ ሃሳቦችን በመጻፍ ከፍተኛ ተሳትፎ ሲያደርጉ ቆይተው፣ በ1996 ዓ.ም. የትዝታ መጽሄት መታተም ከጀመረበት አንስቶ ከዚያም በ1998 ዓ.ም. የመጽሔት ህትመት ወደ ጋዜጣ ሕትመት ከተቀየረ በህዋላ ያለማቅዋረጥ ይሀ ነው የማይባል ቅዋሚ አገልግሎታቸውንና መስዋእትነታቸውን የሳዩበት፣ የገለጹበት መሆኑን ከጻፉት መረጃ ባሻገር ደግሞ የትዝታ ጋዜጣ አማኝነትዋን ትገልፃለች። አቶ ሳሙኤል ከመኝታቸው በጣም በጠዋት ይነሱና የሚጽፉት ካለ ይጽፉና ወደ እኛ ስልክ በመደወል ጋዜጠኛ እኮ አይተኛም! የሚሉንና የሞራል ድጋፍ የሚሰጡን፣ እንዲሁም የተለያዩ ሃሳቦችን በመጠቆም ይህቺ ጋዜጣችን የምታድግበትንና ከድሆሽ በእግርዋ የምትራመድበትን መሰላሎች በርትተን መዘርጋት እንዳለብንና ለኮሞኒቲያችን ዋና ትንፋሽ ነው እያሉ ጠዋት ማታ ቅስቀሳ የሚያደርጉልን ነበሩ። አቶ ሳሙኤል ፍጹም ኢትዮጵያዊና ለሃገራቸውና ለወገናቸው ደህንነት ዘለአለም ተቆርቅዋሪ፣ በየጊዜው መሻሻልን የሚያሰላሰሉ ታላቅ ኢትዮጵያዊ ነበሩ። አቶ ሳሙኤል ፍጹም የገንዘብ ፍቅር የማያሸንፋቸው፣ ይህን ለራሴ የማይሉና በዚህ በኩል እንጠቀማቸው፣ እንርዳቸው፣ እንድርስላቸው፣ እናድርግላቸው እንጂ ባንጻሩ እኔን እርዱኝ፣ እኔን ጥቀሙኝ የሚባል ነገረ እርሳቸው ጋር ፍጹም አልነበረም። ለራሳቸውም ግድ የሌላቸው ነገር ግን ለኮሚኒቲ፣ ለወጣቶች ክበብ ኢትዮጵያውያንን በሚመለከት ሁሉ የሚረዱና የማይደክሙ ጠንካራ ሰው ነበሩ። አቶ ሳሙኤል ባህሪያቸው በራሳቸው የሚተማመኑ፣ የራሳቸው መንገድ ያላቸው፣ ከፍተኛ የማንበብ፣ የመጻፍ፣ የመሳል፣ የመፍጠር ችሎታቸው የላቀ ሲሆን ለምሳሌ ያህል የተለያዩ የአማርኛ ሆነ የእንግሊዘኛ

የኢትዮጵያን ታሪክ በተመለከተ ብዙ ጽሑፎችን ለትዝታ ጋዜጣ አቅርበዋል። ለምሳሌ ያህል ጠቅለል ባለ ሁኔታ ብንመለከት፦ የአፄ ቴዎድሮስ ጀግንነትን፣ የአፄ ሚኒልክን አስተዋይነትን፣ የአፄ ሃይለስላሴ ብልህነትን፣ የደርግን የኢህድግን ሁኔታዎች በተለያየ መልኩ ቁልጭ አድርገው ጽፈዋል፣ ተችተዋል፣ ተንትነዋል፣ አስተምረዋል። በተለይም የአድዋና የማይጨው ጦርነቶች በተመለከተ ብዙ ዘክረዋል።

ስለሆነም ስለዚህ ሽልማት እንዴት እንዳገኙ ጠይቀናቸው ሲመልሱ፤ “እርግጥ ለውድድር በራስ መተማመን ይጠይቃል። ማሸነፍ ደግሞ ደስታን ያጎናጽፋል። እኔ ደቂቅ የእናት ቅዋንቅዋዬ ባልሆነ እንግሊዘኛ ተወዳድሬ ሳሸንፍ ድሉ ለእኔ ደቂቁ ሰው ሳይሆን ሙሉ ክብሩ ከልጅነት ጅምሮ የማደንቃቸውና የማከብራቸው ክቡር አቶ ከበደ ሚካኤልና የግጥም ፍቅር በውስጤ ለፈጠሩት ታላቁ መምህሬ አቶ ለገሠ በሱፈቃድ ናቸው።” ብለው አውስተውናል።

የአገራችንን የኢትዮጵያን ባህል፣ ወግና ሃይማኖት በይበልጥ ጠልቀው ስለተረዱ በተለያየ መልኩ በጋዜጣ አስፍረዋል።

በመቀጠልም ባጭሩ ከዚህ በፊት ሌላ ሽልማት መሸለማቸውን ጠይቀናቸው እርሳቸውም ሲመልሱ፣ ቀደም ብየ በሙያዬ የአክልሆማ ገቨርነርና የስቴት ምክር ቤት የአክልሆማ የክብር ዜግነት ሰጥቶኛል። በረዥም ዘመን አገልግሎቴ ከተለያዩ አስራ ሰባት የዓለም መሪዎች አስራ ሰባት የክብር ሊሻኖች ከመሸለሜ ሌላ በ1970 ዓ.ም. (እ.ኢ.አ.) የኢጣሊያ ሪፓብሊክ የ”ኮሜንዳቶሬ ዴላ ሪፓብሊክ ማእረግ ተቀብያለሁ። እንደዚሁም “TIME” የተባለው የአለም አቀፍ መጽሔት “የአመቱ ታላላቅ ሰዎች” ብሎ ስለመረጣቸው አራት መሪዎች ለመጽሄት ከተላኩት ሺህዎቹ ያንባብያን ደብዳቤዎች መካከል ተመርጠው በመጽሄት በJanuary 17, 1994 እትም ሲወጣ ከርሱ መካከል የኔ ጽሑፍ “የምርጥ ምርጥ” ተብሎ በአንደኝነት በጉልህ ታትሞ ወጥትዋል።” ብለው አጫውተውናል። ስለሆነም የርሳቸው አስተዋጽኦ መልካም ሥራ፣ ቅንነትና ሽልማት የሚያኮራን ለትዝታ ጋዜጣ የምናዘጋጀው ብቻ ሳይሆን ለመላው ዜጋዎችና ወገኖች ነው ብለን እናምናለን።

በእንግሊዘኛ ቅዋንቅዋም ስሑፎችን፣ ግጥሞችን፣ ታሪኮችን ለማሳወቅ ጥረዋል።

አቶ ሳሙኤል ከ1992 ዓ.ም. ጀምሮ በተለይ

ስለ ተለያዩ ግለሰቦች፣ ባለሙያዎች፣ ምሁሮች፣ ባለሥልጣኖች ብዙ ጽፈዋል፣ ተችተዋል፣ አሳውቀዋል፣ አጋልጠዋል። የስደት ዓለም ምን እንደሆነ በባህል ላይ ያለው ተጸኖ የሚያስከትለውን ውጤት አሳውቀዋል። አስተምረዋል።

ቀልድና ጨዋታ በተመለከተ እንደዚሁ በግጥም፣ በቅኔ አንባብያንን አዝናንተዋል። ቀደም ያሉ ትንቢት ተናጋሪ ባለታሪኮች የጻፉትን ጽሑፍ ከመጽሃፍ ቅዱስ ጋር በማያያዝና በማገናዘብ ዘክረዋል። በዚህ በካናዳ ያሉ ወጣቶች የሃገራቸውን ባህል እንዳይረሱ እንዲሰባሰቡ በግጥም፣ ሥንጽሑፍ ከባዕድ አገር መጥፎ ጸባዮች አግዋጉል ልምዶች እንዳይቀስሙና እንዳይገቡ ብዙ ጽፈዋል አስረድተዋል። በመጨረሻም የትዝታ አዘጋጅ ለአቶ ሳሙኤል ከዚህ ዓለም በሞት መለየታቸው በጣም በማዘን ለቤተሰብና ለወዳጆቻቸው መጽናናትን ይመኛል። የትዝታ ድሕረ ጋዜጣ አዘጋጅ አመሰግናለሁ።

የኢትዮጵያ ማህበር በቶሮንቶ አጠቃላይ ጉባኤ አደረገ

እሁድ ኖቨምበር 26 ቀን 2017 ዓ.ም. የኢትዮጵያ ማህበር በቶሮንቶ በ444 ሼርቦርን በሚገኘው አዳራሽ ስብሰባ ተካሂድዋል። በዚህ እለት ጥሪ የተደረገላቸው አባላትና ኢትዮጵያውያን ተገኝተዋል። የወቅቱ የቤቱ አጀንዳ የነበረው፦ 1ኛ/ የደሬክተሮች ቦርድ ዓመታዊ ሪፖርት 2ኝ/ የፋይናንስ ሪፖርት 3ኝ/ የንብረትና አደራ ኮሚቴ ሪፖርት 4ኛ/ ጊዚያቸውን በጨረሱ የቦርድ አባላት መተካካት ሲሆን በተጠቀሰው አጀንዳ መሠረት በየተራ ለቤቱ ሪፖርት ተደርግዋል። በመጨረሻም የቦርዱ አስመራጭ ኮሚቴ 5 እጩውችን አቅርቦ ለቦርድ ማምዋላት አጽድቅዋል።

መድረስ እንደ ጠንካራ ጎን እንወስደዋለን።፡ በእርግጥ ለቦርድ አባላት ሆነ እንዲሁም ለበጎ ፈቃደኞች ካለአንዳች ክፍያ፣ ውድ ጊዚያቸውንና ገንዘባቸውንም ጭምር መስዋእት ላደረጉ ሁሉ ምስጋና ይገባቸዋል።

ሆኖም አንዳንድ ደካም ጎኖች መታየት አልቀረም ይኸውም፣ ለሚዲያ መከልከል ትንሽ ግራ ያጋባ ይመስላል። የሚደረገውም የኢትዮጵያ ማህበርን ጉዳይ በሚመለከት ሲሆን ለዚህ ሕግ ላይ መድረሱና መከልከሉ በነፃ አገር ነፃነትን መነፈግ ይመስላል። ለምን እንደዚህ መሆኑ ባይገባንም ለወደፊት የኢትዮጵያ ማህበርን ማብራሪያ እንዲሰጥበት እንጠይቃለን። በካናዳ የመረጃና ሚዲያ ሕግ ሆኖም ይህ ማህበር ከሰላሳ ዓመት በላይ መሠረት ማንኛውም፡ሕዝባዊ፡ማህበር መረጃ የተመሠረት መሆኑና እየተንገዳገደ መጥቶ የመስጠትና በይፋ የሚካሄድ ስብሰባዎች ማህበሩ ሳይዘጋ መድረሱ ጠንካራ ጎን ብለን ለሚዲያ ክፍት እንዲያደርግ ይደነግጋል። እናየዋለን። ይህ ብቻ አይደለም የተገዛውን የማህበሩ ሕንጻ ሕልውና ውስጥ በገባ ጊዜ ለወደፊት ትዝታ ጋዜጣ አዘጋጅ ከኢትዮጵያ ከማህበሩ ጋር ሆነው በበጎ ፈቃድ በመሥራትና ማህበር ፕሬዘዳንት ጋር ቃለ መጠይቅ ታግሎ ማቆየት ከዚያም ባለፈው የገንዘብ በማድረግ በዚሕ አጋጣሚ ለማቅረብ ስብሰባ ኢትዮጵያውያን በመልካም ፈቃደኝነት እንሞክራለን። ገንዘብ አዋጥተው ለዚሁ አጠቃላይ ስብሰባ ትዝታ

ዜና

TZTA PAGE 5: December 2017: Info@tzta.ca/ tztafirst@gmail.com/ www.tzta.ca/Mobile Phone: Follow Facebook& Twitter

በግጭት የሚታመሱ ዩኒቨርሲቲዎች

እንደዚህ አይነት ግጭቶች በባለፉት ሶስት ዓመታት አይታ እንደማታቅ ትናገራለች። "ይህቺ ተማሪ በጥቂት ቀናት ውስጥ ትምህርት ካልተጀመረ ወደ አዲስ አበባ እመለሳለሁ" ስትል ሌላኛዋ የዩኒቨርሲቲው የውኃ ምህንድስና ተማሪ "ብዙ ሰው ተገድሏል" የሚል ወሬ እየተነዛ በመሆኑ ፈርታ ወደ አዲስ አበባ ተመልሳለች።

15 ዲሴምበር 2017 ሰሞኑን በተለያዩ ዩኒቨርሲቲዎች በተማሪዎች መካከል ግጭቶች ተነስተው የተማሪዎች ህይወት ጠፍቷል፣ ከባድና ቀላል የአካል ጉዳት ደርሷል። በብዙዎቹ ዩኒቨርሲቲዎች ትምህርት የተቋረጠ ሲሆን ተማሪዎችም ወደየአካባቢያቸው እየተመለሱ ነው። በተለያዩ አካባቢዎችም የሀገር ሸማግሌዎች ነገሩን ለማረጋጋት እየሞከሩ ቢሆንም ተማሪዎቹ ለመመለስ ምን ዋስትና ይዘን ነው የሚል ጥያቄ እያነሱ ነው።

ምን ተከሰተ?

የግጭቱ መንስኤ ከሁለት ሳምንታት በፊት በወልዲያ ከተማ በወልዲያ ስፖርት ክለብ እና በመቀሌ ከተማ ደጋፊዎች መካከል በተከሰተው ግጭት የሰው ህይወት መጥፈተና የንብረት ዘረፋና ውድመትን የተከተለ ነው። የአዲግራት ዩኒቨርሲቲ ግጭትን ተከትሎ በተለያዩ ዩኒቨርሲቲዎች በተቀሰቀሰው ረብሻ ህይወት ጠፍቷል። በወለጋ ዩኒቨርሲቲ የሁለት ሰዎች ህይወት የጠፋ ሲሆን፤ የደብረታቦር ዩኒቨርሲቲ ፕሬዚዳንት ዶ/ር አለማየሁ ከበደ ለአማራ መገናኛ ብዙኃን ኤጀንሲ እንደገለፁት ደግሞ አንድ ተማሪ ሞቷል። በባህርዳር ዩኒቨርሲቲም ተማሪዎች እንደቆሰሉና በባህርዳር ሪፈራል ሆስፒታል እየታከሙ እንደሆነም የአማራ መገናኛ ብዙኃን ኤጀንሲ ዘገባ ያሳያል። ከዚህም በተጨማሪ በጎንደርና በወልዲያ ዩኒቨርሲቲዎችም ተማሪዎች ቆስለዋል። የቢቢሲ ጋዜጠኞች በባህርዳር ያነጋገሯቸው የባህርዳርና የደብረታቦር ዩኒቨርሲቲ ተማሪዎች ከፍተኛ ስጋት ላይ እንደሆኑ ገልፀዋል። ቢቢሲ በስልክ ያነጋገራቸው የሌሎች ከፍተኛ የትምህርት ተቋማት ተማሪዎችም ለደህንነታቸው በመስጋት ወደቤታቸው መመለስ እንደሚፈልጉ ገልፀዋል። ደብረ-ታቦር ዩኒቨርሲቲ አሁንም በፀጥታ ኃይሎች እንደተከበበና ትምህርትም እንዳልተጀመረ ተመራቂ ተማሪ የሆነችና የአዲስ አበባ ልጅ ለቢቢሲ ገልፃለች። ምንም እንኳን የዩኒቨርስቲው አስተዳደር በመጪው ሰኞ ትምህርት ይጀመራል ብለው ማስታወቂያ ቢለጥፉም በአሁኑ ወቅት ከአንዳንድ ተማሪዎች በስተቀር ግቢው ጭር እንዳለም ትናገራለች። ያለፈው ሰኞ ሌሊት ዩኒቨርሲቲው በከፍተኛ ጩኸት እንደተረበሸና የፀጥታ ኃይሎች ገብተው ለማረጋጋት እንደተሞከረ ገልፃለች። ግርግሩ ማክሰኞም ቀጥሎ ረፋዱ ላይ ተማሪዎች ዱላ ይዘው ተቃውሟቸውን እንደገለፁም ትናገራለች። አብዛኛው ተማሪዎች በዚያ ቀን ግቢውን ለቀው መውጣታቸውን ትናገራለች። ምንም እንኳን በዩኒቨርሲቲው ተማሪዎች በብሔር መቧደናቸው የተለመደ ቢሆንም

ከተማው ሰላም ቢሆንም ዩኒቨርሲቲ ውስጥ ከሚወራው አንፃር ግጭቱ ይቆማል የሚል ሀሳብም የላትም። "ግቢ ሰላም ሆኗል ወደ ትምህርት ገበታችሁ ተመለሱ" የሚል መልዕክት የዩኒቨርሲቲ ኃላፊዎች ቢያስተላልፉም ደህንነቷን ለማስጠበቅ በቂ እንዳልሆነ ትናገራለች። በተመሳሳይ የወለጋ ተማሪዎችም እስካሁን ነገሮች እንዳልተረጋጉ ይናገራሉ። "ወደ ቤታችን መመለስ እንፈልጋለን" በማለት ትምህርት ለመቀጠል ፍላጎት እንደሌላቸው ለቢቢሲ ይገልፃሉ። በአዲግራት ዩኒቨርስቲም ቢቢሲ ያነጋጋራቸው ተማሪዎች ስጋት እንዳላቸው ገልፀዋል። በባህር ዳር ከተማ የዩኒቨርሲቲ ተማሪዎች ሻንጣቸውን ይዘው ወደ ቤተሰቦቻቸው ለመመለስ በዝግጅት ላይ መሆናቸውን ይናገራሉ።

የዩኒቨርሲቲ ኃላፊዎች ምን ይላሉ?

በዓዲግራት ዩኒቨርሲቲ የብሄር፣ብሄረሰብና ህዝቦች በዓል ሲከበር በሙዚቃ የተነሳ ቀላል ግጭት ወደ ቡድን ፀብ አምርቶ የአንድ ሰው ህይወት አልፏል። በዚህም ምክንያት ግጭቱ ለተከታታይ ቀናት ቀጥሏል። የዩኒቨርሲቲው ፕሬዚዳንት ዶ/ር ዛይድ ነጋሽ "ተማሪያችንን በማጣታችን ትልቅ ኃዘን ተሰምቶናል" ይላሉ። የክልልና የከተማው አመራር ድርጊቱን በፅኑ ያወገዘ ሲሆን የዓዲግራት ህዝብ ድርጊቱን በመቃወም ድምፁን አሰምቷል። በተለያዩ ዩኒቨርሲቲዎች የሀገር ሽማግሌዎች ግጭቶቹን ለማረጋጋት እየሞከሩ ሲሆን የመማር ለማስተማር ሂደቱን ለማስቀጠል መንገዶች እየተመቻቹ መሆኑን ዶ/ር ዛይድና የደብረ ታቦር ዪኒቨርሲቲው ዶ/ር አለማየሁ ከበደ ገልፀዋል።

በዩኒቨርሲቲ የቦርድ አመራር አባላት በ22 ከፍተኛ የትምህርት ተቋማት በመዘዋወር ችግሩን ለማስተካከል ጥረት እንደሚደረግም ሚኒስትሩ ጠቁመዋል። ከዚህም በተጨማሪ ተማሪዎች በትምህርት ገበታቸው ላይ ብቻ እንዲያተኩሩና በስሜት እንዳይነዱ መልዕክታቸውን አስተላልፈዋል። ስሟ እንዲጠቀስ ያልፈለገች ተማሪ “ደብረ ታቦር ዩኒቨርሲቲ በፀጥታ አካላት ተከቧል” ብላለች።

ነፃ መድረኮች

"ዩኒቨርሲቲ አካባቢ ያለው ችግር መነሻው የአስተዳደርና የተለያዩ ነገሮች ሊሆኑ ይችላሉ። በአጠቃላይ የሀገሪቱ ችግር ነፀብራቅም ነው" በማለት የኢፌድሪ የቀድሞ ፕሬዚዳንት ደ/ር ነጋሶ ጊዳዳ ለቢቢሲ ገልፀዋል። "ተማሪዎች ጥያቄ ሊያቀርቡ ይችላሉ። መብታቸው ነው። ይህንን መብታቸውን ለማስከበር ተማሪዎቹ የአካዳሚክ ነፃነትና መደራጀት አለባቸው። በዚህ መንገድ ጥያቄያቸውን በተለያየ መንገድ ሊያቀርቡ ይችላሉ" ይላሉ። ለዚህ ደግሞ መድረክ ሊዘጋጅላቸው እንደሚገባ ያምናሉ። "እንደዚህ ዓይነት መድረክ አጠቃላይ ዩኒቨርሲቲ ውስጥ ያሉ ችግሮችን በጋራ ለማቅረብ ይጠቅማል። በዚህ መንገድ ካልሆነ አሁን ባለው መንገድ የትም ሊደረስ አይችልም" ይላሉ። በእርግጥም ተማሪዎች በሰላማዊ መንገድ ሰልፍ እንዲያደርጉና ቅሬታቸውን እንዲያቀርቡ ሊፈቀድላቸው ይገባልም ይላሉ። ችግሩ በዚሁ መንገድ ከቀጠለ ትምህርት ከመሰናከልም ባለፈ ሌላ መዘዝ ሊያስከትል እንደሚችል ዶ/ር ነጋሶ ይጠቁማሉ። "አሁን ባለው የብሄር መቧደን የሚፈጠር ግጭት ወደ ብሄር ጥላቻና ብሎም ወደ ዘር መጠፋፋት ሊያደርስ ይችላል።" በማለት ስጋታቸውን

ይገልፃሉ። ከዶክተር ነጋሶ በተቃራኒው አጀንዳው ተማሪዎቹ ተደራጅተው ሃሳባቸውን የማቅረብ ብቻ ሳይሆን "የዜጎች ህይወት አደጋ ላይ እያለ እንዴት እናትርፍ' የሚለው ዋነኛ አጀንዳ እንደሆነ የመቐለ ዩኒቨርሲቲ የፖለቲካል ሳይንስ ረዳት ፕሮፌሰር አቶ ሰይፈ ኃይሉ ይገልፃል። ግጭትና የተማሪዎችን ሞት ለመቀነስ ተማሪዎች በየክልላቸው በሚገኙ ዩኒቨርሲቲዎች እንዲማሩ መደረግ አለባቸው በማለትም መፍትሄ የሚለውን አስቀምጧል። ሁኔታዎች አሁን ባለው መልኩ ከቀጠለና የአንድ ብሄር ተወላጅ ከሌላ ብሄር ተወላጅ ጋር መጠላላቱ፣ መሰዳደቡ ከቀጠለ ዜጎች በህይወታቸው ሊከፍሉ ስለሚችሉ ጉዳዩ መፍትሄ ሊበጅለት እንደሚገባም ይጠቁማል። "ህገ መንግስቱን መሰረት አድርገን ሰላማዊ በሆነ መንገድ መለየያየት የምንችልበት መንገድ ሊታሰብበት ይገባል" በማለት ይገልፃል። ዶ/ር ነጋሶ ግን እንገንጠል የሚሉ ቢኖሩም መገንጠል የሚፈልግ ህዝብ እንደሌለ ያምናሉ።

"ሀይ ባይ የለም"

ዋናው ጉዳይ የችግሮቹ መንስኤ ምንድን ናቸው ተብሎ መጠናት እንዳለበትና እየደረሱ ላሉት ችግር መፍትሄ ከሚመለከተው አካል ሊሰጥ እንደሚገባ ዶ/ር ነጋሶ ይናገራሉ። አቶ ሰይፈ ለችግሩ መነሻ ሆኗል የሚላቸው የጋራ እሴቶችን ያለመገንባትና ህገ በመንግስቱ የተካተቱት የሰዎች ክብርና ሰብአዊ መብቶች ዘብ ሆኖ የሚቆም ኃይል አለመፈጠር መሆኑን በዋናነት ይጠቅሳል። ለተፈጠሩ ግጭቶች ዋና ተጠያቂ ገዥውን ፓርቲ ያደረገው ሰይፈ" መንግሥት በማዕበሉ ላይ ገብቶ እየዋኘ ነው። ከአጠቃላይ ማህበረሰቡና በተለይ ከተማረው ክፍል በኩል ሀይ ባይ ጠፍቷል።" ይላል። ምንጭ፡ ቢቢሲ በአማርኛ

በጨለንቆ 15 የሚሆኑ ሰዎች መገደላቸው ተገለፀ

"የሟቾችን ቁጥር ከፍ በማድረግ በማህበራዊ ድረ-ገፆች ላይ የሚወጣው መረጃ የማይታመንና ነገሩን የሚያጋግል ነው።"ይላሉ ዶ/ር ዛይድ

መንግስት ምን እያደረገ ነው?

የትምህርት ሚኒስትሩ ዶክተር ጥላዬ ጌቴ የሰሞኑ ችግር መነሻ የተለየ አጀንዳ ያላቸው ሃይሎችን ተልዕኮ ያነገቡ ተማሪዎች የፈጠሩት መሆኑን ለፋና ብሮድካስቲንግ ኮርፖሬሽን ተናግረዋል። መንግስትም ችግሩ ውስብስብ በመሆኑ ዘለቄታዊ መፍትሄ ሊሰጠው እንደሚገባ ሚኒስትሩ ተናግረዋል። ችግሩን ለመቅረፍ ሁኔታውን የሚከታተልና በፌደራል ደረጃ ከተለያዩ አካላት የተውጣጣ ኮማንድ ፖስት መቋቋሙንም ገልጸዋል። ብዙ ተማሪዎች ለደህንነታቸው በመስጋት የትምህርት ገበታቸውን ጥለው እንደሄዱ ሚኒስትሩ ተናግረው ፤ ለማረጋጋትም የፌደራል ፖሊስና የመከላከያ ሰራዊት አባላት በተቋማቱ እንዲገኙ መደረጉን ይገልፃሉ። ከትራንስፖርት ባለስልጣን ጋር በመተባበር ከትምህርት ገበታቸው የተፈናቀሉ ተማሪዎችን ወደ ትምህርት ገበታቸው የመመለስ ስራ እየሰራ እንደሆነም ጨምረው ገልፀዋል። ከዛሬ ጀምሮም በሚኒስቴሩ ከፍተኛ አመራሮችና

12 ዲሴምበር 2017 በምስራቅ ሀረርጌ ዞን ሜታ ወረዳ ጨለንቆ ከተማ የመከላከያ ሰራዊት ሰዎችን እንደገደለ የኦሮሚያ ክልል መንግሥት ቃል አቀባይ አቶ አዲሱ አረጋ በፌስቡክ ገፃቸው አስታውቀዋል። በግድያው 15 ሰዎች ሲሞቱ 14 ሰዎች እንደቆሰሉም በፅሁፋቸው አስቀምጠዋል። የሟቾቹን ቁጥር ከዚያ በላይ እንደሆነ የአካቢቢው ሰዎች ለተለያዩ መገናኛ ብዙሐን እየገለፁ ነው።

ፖሊስ መገደሉን ተከትሎ በተቀሰቀሰ ተቃውሞ ላይ መሆኑንም አቶ አዲሱ ጨምረው ፅፈዋል። ጥቃቱን የሚያጣራ ከጨፌ ኦሮሚያ የተዋቀረ ኮሚቴ ወደ ቦታው እንደተላከ አቶ አዲሱ በፅሁፋቸው ገልፀዋል። "የክልሉ መንግሥት ይህንን ጥቃት ፈፅሞ ያወግዛል"በማለት በፌስቡክ ገፃቸው ፅፈዋል። "ቢያንስ 15 ሰዎች ተገድለዋል" በማለት የጨለንቆ ከተማ ነዋሪ የሆኑት አቶ ሱፊያን ኡስማን በስልክ ለ ቢቢሲ ገልፀዋል።

ጥቃቱ የደረሰው ሜታ ወረዳ ድንበር አካባቢ በምትገኝ የሳርካማ ቀበሌ ውስጥ አህመዲን የተገደሉትንም ሰዎች ለመቅበር እየሄዱ አህመድ አሰሳ የተባለ ግለሰብ በሶማሌ ልዩ መሆናቸውን አቶ ሱፊያን ተናግረዋል።

TZTA PAGE 6: December 2017: Info@tzta.ca/ tztafirst@gmail.com/ www.tzta.ca/ Mobile Phone: Follow Facebook& Twitter

ሥነ ግጥም

ወይ ነዶ! (ኆኅተብርሃን ጌጡ) አልማዝ ካነበበችው የላከችልን

November 29, 2017 ለካስ አንዲህ ነዉ መማር፤ መፈላሰፍ፤ መምጠቅ ጠፈር፤ አዲስ ግኝት በትርጉም መፍጠር፡ ዶክትሬትን መሥራት በሀገር ቀመር። የሀገርን ሥም ማስጠራት ባለም፤ ከመጽሐፍ ቅዱስ አሰርዞ ማጻፍ በቀይ ቀለም። እንዲህ ነዉ ምሁር ሊቀ ጠበብት መሆን፤ መምጠቅ በጥበብ፤ በትርጉም መካን። ኃበ እግዚአብሔር እደዊኃ፤ ታበጽህ ኢትዮጵያ፤ የሚለዉን አሰርዞ ሲተካዉ በኩሽ፤ እንዲህ ዓይነት ምሁር የት ተገኝቶ በምድርሽ፤ ዉኃ ሆኖ ሳይቀር እንኩዋንስ ተወለደልሽ፤ የመመረቂያ ዶክትሬቱንም እንኩዋንስ ባንች ሰራብሽ፤ ባይወለድ ኖሮ፤ እንዲህ ዓይነቱ አኩሪ ልጅሽ፤ ከአፅናፍ አፅናፍ መች ይጠፋ ነበር፤ የተከበረዉ የመፅሐፍ ቅዱስ ሥምሽ፤ ሳይታወቅ ይቀር ነበር፤ ዳግም ጥምቀትሽ፤ በአዲሱ የክርስትና ሥምሽ መንቆለጳጰስሽ፤ መጠራትሽ፤ ተብለሽ ኩሽ፤ በጥራት መተርጎምሽ፤ ተጣሞ ኖሮ ሥምሽ፤ የጎበጠው ተቃናልሽ፤ እንዲህ ዓይነት ልጅ አንኩዋንስ አፈራ ማህጸንሽ። እናም እንኩዋንስ ተወለደልን፤ ዶክተሩም ይደግ ይመንደግልን፤ ለሌላም ማዕረግ ይብቃልን፤ የሀገር ሥም እንዲህ በክርስቲያኖቹ እንዲያስጠራልን፤ ባጭር እንዳይቀር እባካችሁ ጸልዩልን። እንዲህ ዓይነት ልጅ አይወለድምና ዳግም፤ ከመጽሐፍ ቅዱስ የሚያጠፋ የሀገሩን ሥም። ኢትዮጵያ ዝም አትበይ! እባክሽ ተናገሪ! ኢትዮጵያ እባክሽ ተናገሪ! ምንድነዉ ችግርሽ? ወልደሽ ያሳደግሻቸዉ ልጆችሽ እንዲህ የሚዘምቱብሽ፤ አንደኛዉን አስተምረሽ፤አሳድገሽ፤ በዓፄዉ ዘመን ጠቅላይ አቃቤ ሕግ አድርሰሽ፤ የሌላ አገር ሰዉ ሆኖ፤ እንድትፈራርሽ ፈረደብሽ። ሌላኛዉ ዘመተ በታሪክሽ፤ መቶ ዓመት ይበቃታል ብሎ፤ ወርድና ቁመት ሰጥቶ በየነብሽ፤ የነፃነት ዓርማሽን፤ ጨርቅ ነዉ ብሎ ሞገተሽ፤ ከመሞገትም አልፎ ተዘባበተብሽ፤ በመጨረሻዉ ሰዓት ተጠቅልሎ ሊያሸልብልሽ፤ ባፌዘባት ባንዲራ በጨርቁዋ ሊሸኝልሽ፤ ይህ ሁሉ ችግር ከምን የመጣ ነዉ ትያለሽ? ተናገሪ ካልከኝማ! ባትጠይቀኝ ጥሩ ነበር፤ ሆድ ይፍጀዉ ብዬ ትቼዉ እየኖርኩ ነበር፤ ከጠየከኝማ መልሱንም መስማት ከፈለክ፤ እስኪ ሳላንዛዛ ትንሽ ልዘክዝክ። በሚታየዉ ችግር ልጆቼን መዉቀስ አልችልም፤ እነሱ የሚያዉቁት ምንም ነገር የለም፤ እንዲህ አድርጌም አላሳደኩዋቸዉም፤ ጥፋቱ ያለዉ ከእኔዉ ከእራሴ ነዉ፤ ሳልንበረከክ ለቅኝ ፍዛት፤ ለዘመናት መኖሬ በነፃነት፤ ተደምሮ ከሃይማኖቴም ጋር ጥንታዊነት፤ አልተመቻቸዉም በሁዋላ ለይ ለመጡት። እናም ምንም የማያዉቁትን ልጆቼን፤ በማህጸኔ አቅፌያቸዉ የኖሩትን፤ በጡቴም ያሳደኩዋቸዉን። መርዝ ያጠጡ፤ መርፌ እየወጉ ላኩዋቸዉ፤ እንዲዘምቱላቸዉ በእናታቸዉ። ልጆቼም ተወናበዱና፤ ለእነ ሥም አይጠሬ ተላላኪ ሆኑና፤ ጥብቅናም ቆሙላቸዉና። መሣሪያ ሆነዉ የጌቶቻቸዉን ትዕዛዝ ፈጸሙ፤ ይህ ይመስለኛል የሚዘመትብኝ ትርጉሙ። ከዚህ የተረፈዉን፤ ጠይቅ ተመራማሪ ተርጉዋሚ ልጆቼን፤ ለአሁኑ ዘመኑ፤ ለአሁኑ ሰዓት ያበቁኝን። (ኆኅተብርሃን ጌጡ)

መንታ ፍቅር [ፍሬዘውድ ተስፋዬ]

መንታ ፍቅር (. . . . እስከ ቀብር)

የሰው ቁንጮ ምሳሌውን ፣ የልቡን ላይ ውበት ቃኝተን ቅያሜውን ይቅር ብሎ ፣ በይቅርታው ሙቀት ሟሙተን ከድፍን ጥላቻ ይልቅ ፣ የፍቅር ጉልበቱን አየን በዛብህን እስከትሎን ፣ ቀብር አፋፍ አደረስን

“ዋሸሁ እንዴ? (ነን ሶቤ) ” ይላል የአምቦው ፈርጥ ሃጫሉ – ክንፉ አሰፋ

የስስት እቅፉን ወዶ ፣ በሃሳቡ ተበራይቶ ከልቦናው በመነጨ ፣ በእርሱ መቁነን ተለክቶ በጫማው ልክ የተጫማ ፣ በመንፈሱ የፈጠነ ከትውልዱ መኻከል ሰቦ ፣ “ጎጃም ማሬን. . .” አዘፈነ የጽናት ገጹ ብሩህ ነው ፣ ዘመን ሻግሮ ድንቅ ያሳያል ወዲያ ላለው ክፋይ ገላ ፣ ለማሰሪያ ይማልዳል የሰውን ግብሩን እየለየ ፣ ድፍን አገር ያስመዝናል ከመቃብር ጥቁር አፈር ፣ በጎ ስራን ያስመዝዛል ይኖራል በፍስሃ አለም ፣ ቅንነት ልቡ ላይ ጽፎ ረሃብ ቸነፈር ስደት ፣ መጣለት ከአገር ተገፎ ይባዝናል ህልሙን ሊያየው ፣ አባቶቹን ተደግፎ የተጣደው የዘመን ድስት ፣ ቢሆንበት ንፍሮ ገንፎ ስንቱ ልሂቅ ስንት አጣኝ ፣ “ አዲዮስ ” ብሎ የተወውን ለዕለት ቂጣ አየሸጠ ፣ ቅድስና ብኩሩናውን ዕጣ አውጥቶ እየሰጠ ፣ መከበሪያ ብርቅ ጌጡን እርሱ ግን . . . ሚስጢሩን ሊያየው ፣ ይዳስሳል ብራናውን እንደደራሽ ውሃ ፈሶ ፣ የጨለመ ብርሃን ሊገፍ እጁን ከእጇ አቆላልፎ ፣ በመቻቻል ክንፍ ሊያከንፍ ልቦናውን እያስዋበ ፣ ሽምግልና ሃሳብ ማግዶ በመንፈስ እየከነፈ ፣ ልብራ ይላል እርሱ ነዶ በስሜቱ ከልብ ደራሽ ፣ መላሽ ነው ውለታ መላሽ በታሪክ መስመር ተጓዥ ነው ፣ እንደ መልካም ውሃ ፈሳሽ ኮከብ ሆኖ ላለፈው ሰው ፣ ለላቡ ለደሙ ዋጋ ለድካሙ ስንኝ አውራሽ የስቃይ ምጥ አማጭ አናት ፣ መከታነት ያጣን አባት ሰብሳቢ አልባ ህፃት ፣ ለልመና የውጡ አያት ለጉልበቱ ማዋያ መስክ ፣ የተስፋ ስንቅ ያጣ ወጣት የጭካኔን ጥጋት አይቶ ፣ በእንባ ዥረት መታጠብን በይስሙላ ሸንጎን በደል ፣ በአንጋች ዱላ መዋከብን ገደል አፋፍ የቆመ ህዝብ ፣ በተስፋ ዕጦት የደካየ “. . . አይነጋም ወይ . . “ ብሎ ይላል ፣ የጨለመ አገር እያየ በምጣድ ላይ የተጣለ ጥርኝ ፍሬን ተመስሎ ፣ በግለቱ በፍግ ያራል የተራበ እራስ ቢያጣም ፣ ለፍቅር ራብ ማስታገሻ አጋፔውን ይጋግራል ለወገኑ ለአገሩ አንጋጦ ከላይ እያየ ፣ ምህረት ዝናብ ከአርያም ይለምናል እንደ እናትም እንደ አባት እንደ አያትም እየሆነ ፣ ኤሎሄ ብሎ ይጮኻል ጥላቻን ያሉ እንደሆነ ፤ ይሄ ዘመን ጉድ አሳየን በቃኤል ገፅ የተሳለ ፣ ወንድማችን በረታብን እንደ ዮሴፍ ለመከራ ፣ ማሳደዱን አበዛብን ባልተገራ ፈረስ ስግሮ ፣ የፍቅር እርከኑን ስብሮ ከዜግነት ክብር ዙፋን ፣ እኛን ጣለን አሽቀጥሮ ከአብራኩ እንዳልወጣ ፣ ርህራሄ አንጀት ነስቶት በጲላጦስ አምሳል በቅሎ ፣ ያለ ሃጥያቱ ሃጥያት ሰጥቶት በፈጠረው ደረቅ ወሬ ፣ ስንቱን በነፍስ ፈረደበት ያረገዘ ቂም አጓጉሎ የአጓጎለ አመርቅዞ ፣ አይጨክኑ ጨከነበት

December 10, 2017 -

ድምጻዊ ሃጫሉ ሁንዴሳ

ድምጻዊ ሃጫሉ ሁንዴሳ “ዋሸሁ እንዴ?” (ነን ሶቤ) ሲል ይጠይቃል፣ ድምጻዊ ሃጫሉ ሁንዴሳ። ይህንን ጥያቄ የሚያቀርበው ለታዳሚው ሕዝብ አይደለም። በአስር ሺዎች የታደሙበት የኮንሰርት አዳራሽ ውስጥ ከታዳሚው ፊት-ለፊት ለተቀመጡት ለእነ አባዱላ ገመዳ፣ ወይንም ደግሞ ለእነ ለማ መገርሳ ይመስላል።ከፍ ሲል ደግሞ ኮንሰርቱን በቀጥታ ስርጭት እየተከታተሉ ላሉት የአድዋ ባለ ግዜዎች የቀረበ ጥያቄ ነው። ይህ ድምጸ-መረዋ ወጣት በምርጥ ቅላፄው ያንጎራጎረው ፉከራ እና ዜማ እጅግ ያስደምማል። ማስደመሙ እውነትን በመድረክ ላይ መዘርገፉ አይደለም። ከራሱ ደህንነት ይልቅ የወገኑን ስቃይ እና ሰቆቃ በማስቀደሙ ነው። እንዲህ አይነቱ እውነትን አደባባይ ወጥቶ በድፍረት የመናገር ገት የነበረው ቴዲ አፍሮ ነበር። ይህንን በማድረጉም በአንባገነኖቹ ጥርስ ውስጥ ገብቶ ብዙ ቢያስከፍለውም፣ ከህዝብ ልብ ውስጥ ሊወጣ አልቻለም። በአዲስ አበባ ሚሊኒየም አዳራሽ ፣ ስእሞኑን ምሽት የተፈናቀሉ ወገኖችን ለመርዳት የኦሮሞ ሙዚቀኞች ማህበር ባዘጋጀው “ወገን ለወገን” ኮንሰርት ላይ ድምጻዊ ሃጫሉ ሁንዴሳ መድረኩን ጠቆጣጥሮት ነበር። የሕዝቡን ስሜት እየኮረኮረ፣ ብሶቱን በአደባባይ ዘርግፎታል። ጠንከር ባሉ ቃላት የተቃኘው ስንኝ ከውብ ድምጽና ቀስቃሽ ዜማ ጋር ታጅቦ ሲቀርብ ልዩ ስሜትን ፈጥሮ ነበር። ይህ ዜማ በቀጥታ ስርጭት ሲተላለፍ በአዳራሹ የነበረው ድባብ እጅግ ይደንቃል። ሃጫሉ ይጠይቃል፣ ታዳሚው ስሜቱን በጩኸት ይገልጻል። የኦሮሞኛ ቋንቋ ባልችልና የሚለውን ነገር ባልረዳ ኖሮ ይጸጽተኝ ነበር። ይህ ወጣት ድምጻዊ መድረኩን ተቆጣጥሮ ይዞ እንዲህ ይል ነበር፤ Geerar geerar naan jettuu Dhiirri geeraree hin quufne Hidhaa qaallitti jiraa Dhiirri geeraree hin quufne Hidhaa qilinxoo jiraa Dhiirri geeraree hin quufne Hidhaa karchallee jiraa Karchallee Amboo jiraa… ይህ ስንኝ በካፊል ወደ አማርኛ ሲመለስ፤ “ሸልል ሸልል ይሉኛል ምኑን ልሸልል እኔ

ጉስቁል ገላ ፣ የከሳ አገር ፣ በድን ሃሳብ ፣ የደም አፈር፣ ጩኸት ዋይታ እያየ ነው ከትውልዱ መኻከል ወጥቶ ፣ “ . . . ጎጃማ ማሬ . . .” ን የተቀኘው ያለፈን የፍቅር ታሪክ ያለፈን የፍቅር ጊዜ ፣ ኋሊት ሄዶ የተመኘው ። ፍሬዘውድ ተስፋዬ antachew@hotmail.com

እስር ቤቱ ሁሉ አፋን አኦሮሞ ይናገራል ሲሉ እነ ስዬ አብርሃ እንኳን የመሰከሩለት ጉዳይ በመሆኑ ይመስላል ሃጫሉ በመሃል እንደ አዝማች፣ “አይደለም እንዴ? ዋሸሁ እንዴ? (ነን ሶቤ?)” የሚለው የአለምዬ ጌታቸውን ስንኝ የሚያክልበት። በቃሊቲ፣ በቂሊንጦ፣ በከርቸሌ፣… እየማቀቁ ያሉ የሕሊና እስረኞች ጉዳይ ከራሱ ደህንነት በላይ ስላስጨነቀው ይህችን አጋጣሚ መጠቀም ነበረበት። ይህ የጥበብ ሰው ከርቸሌን በወሬ ሳይሆን በተግባር ያውቃታል። የአድዋ፣ የመቀሌ የሚላቸው ጥጋበኞች አምቦ ላይ አስረውት ለሁለት አመት አሳቃይተውታል። ለእስር እና ለዱላ ያበቃው ወንጀሉ መብቱን ማቀቁ ነበር። በወሩ መጨረሻ ላይ በጊዮን ሆቴል ያዘጋጀው ኮንሰርትም በወያኔ ካድሬዎች ተሰርዞበታል። ተከባብረን አብረን እንኑር ያሉ የኦሮሞ መሪዎች፤ እነ ፕ/ር መረራ ጉዲና፣ እነ በቀለ ገርባ በአድዋ ልጆች የግፍ ብትር እየተመቱ ነው። አድዋዎቹ ይህንን መከባበር እንደፍርሃት ከወሰዱት፣ መከባበሩ ካሁን በኋላ ያበቃል የሚል መልዕክት ነው ሃጫሉ ያስተላለፈው። ይህ የሃጫሉ ስራ፣ አትሌት ለሊሳ ፈይሳ በአሎምፒክ በድረክ ከፈጸመው ጀብዱ አይተናንስም። እርግጥ ነው። አትሌት ለሊሳ አለም አቀፍ ትኩረትን ስቦ ነበር። ሃጫሉ ግን መልዕክቱን ሲያስተላልፍ በአንባገነኖቹ ጉያ ሆኖ፣ ሊመጣበት የሚችለውን ነገር ሁሉ ተጋፍጦ ራሱን ለመስዋ እትነት ያዘጋጀ ጀግና ነው። ይህንን አድርጎ ቢታሰርም ፣ ታሪክ ሰርቷልና ምን ግዜም አይቆጨውም። የግዜ ጉዳይ እንጂ አንባገነኑ ስርዓት ይሄዳል የሃጫሉ ስራ ግን ምንግዜም ይዘከራል። ሙዚቃውን ለመመልከት ይህን አስፈንጣሪ ይጫኑ፣

ሕይወትም ቅኔ ናት ለማወቅ ለጓጓ ሩቅ ላማተረ።

አስከፍሎት ህይወት ዋጋ ፣ መግደሉ አልበቃ ብሎ ጥርኝ አፈር ተበድሮን ጥርኝ አፈር ከሆነበት ፣ ካረፈበት ተከትሎ ቀብር ከፍቶ አስከፍቶ ፣ በአፅሙ ላይ እያፈጠ� በማይሰማው ቅሪት አካል ፣ በድቤው ላይ አላገጠ እንዲህ ነው ፣ እንዲህ ሆነናል በሁለት ጎን የተሳለን ፣ ቢላዋን ተመስለናል በአንድኛው ስናክምበት ፣ በሌላው ገለንበታል ገሚሱ አገር ሲያቀና ፣ ለማፍረስ ቀሪው ይተጋል

ቂልንጦ አይደለም ወይ ቃሊቲ አይደለም ወይ ከርቸሌ አይደለም ወይ አምቦ ከርቻሌ አይደለም ወይ… መኖርያው የወገኔ የፈረሶቻችንን ዝና፣ የጀግኖቻችንን ዝና አድዋ ላይ ይንገረና! መቀሌ ላይ ይነገር! አብሮ መኖር ይሻላል ብለን… መከባበር ይሻላል ብለን… እስከዛሬ ታግሰናል… ከእንግዲህ ግን ይበቃናል!” ይለል ሃጫሉ።

ከአውድማው ለዋለ ወቅቶ ላበራየ፣ ምርቱን ከ'ንክርዳዱ አንፍሶ ለለየ። መርምሮ ላገኘ ወርቁን ለተረዳ፣

አውድማ አተኩሮ ላያት ውስጧን አብጠርጥሮ፣ በንቁ ሕሊና በሰከነ አእምሮ። ላስተዋላት ቀርቦ ባሕርይዋ ለገባው፣ ደስታ ሰቆቃዋን ባደብ ላሳለፈው። ሕብሩን ለፈለገ ሳይታክት ለጣረ፣

የሕይወት ማጀቷ ላልሆነበት ባዳ። መጣፈጥ መምረሯን ቀምሶ ላጣጣማት፣ ሕይወትም ቅኔ ናት ሕይወትም ምሥጢር ናት። ክንፈሚካኤል ገረሱ ኅዳር ፳፭ ቀን ፳፻፲ ዓ.ም.

Sport ስፖርት

TZTA PAGE 7: December 2017: Info@tzta.ca/ tztafirst@gmail.com/ www.tzta.ca/Mobile Phone: Follow Facebook& Twitter

'ብሔርተኝነት'' እያጠላበት ያለው እግር ኳስ

ትግራይ ስታዲየም የኢትዮጵያ እግር ኳስ በደጋፊዎች መካከል ለሚቀስቀስ ግጭት እና እርሱን ተከትሎ ለሚፈጠር ኹከት ባይተዋር ባይሆንም የቅርብ ጊዜ ክስተቶች ግን ከስፖርትም በዘለለ የአገሪቱን ፖለቲካዊ ነባራዊ መልክ የሚያንፀባርቁ መሆናቸውን ማስተዋል ይቻላል። በ2009 ዓ.ም በርካታ ቁጥር ያለው የስቴዲየም ብጥብጥ በተለይም በላይኛው ፕሪሚየር ሊግ ቢዘገብም ከብጥብጦቹ ጀርባ እግር ኳስን የሚሻገሩ ገፊ ምክንያቶች እምብዛም እንዳልነበሩ ይጠቀሳል። በያዝነው ዓመት በልዩ ልዩ ምክንያቶች የሚለኮሱ ግጭቶች እና ረብሻዎች ቁጥር አይሏል።

ከተጀመረ ጥቂት ሳምንታትን ብቻ ባስቆጠረው የ2010 ዓ.ም የኢትዮጵያ ፕሪሚየር ሊግ መርሃ ግብር ከረብሻዎች ጋር በተያያዘ የኢትዮጵያ እግር ኳስ ፌዴሬሽን በተለያዩ ክለቦች ላይ የጣለው ቅጣት ግማሽ ሚሊዮን ብር እንደደረሰ ጉዳዩን የሚከታተሉ ባለሞያዎች ያስረዳሉ። መጠናቸው ይለያይ እንጅ ባለፉት ሁለት ወራት ሃዋሳ፣ ድሬዳዋ፣ አዲግራት፣ ጅማ እና በቅርቡ ደግሞ ወልዲያ ከተሞች ውስጥ ግጭቶች እና ረብሻዎችን አስተናግደዋል። ባለፈው ሰሞን በወልዲያ ስፖርት ክለብ እና በመቀሌ ከተማ መካከል ሊደረግ የነበረው የእግር ኳስ ጨዋታ ከመጀመሩ ከሰዓታት በፊት በሁለቱ ቡድኖች ደጋፊዎች መካከል በተቀሰቀሰው ግጭት ህይወት የጠፋ ሲሆን ንብረት ላይ ዘረፋና ወድመት ተከስቷል። በዕለቱ ማገባደጃ ላይ በመቀሌ ከተማ መንገዶች ላይም ክስተቱን ለመቃወም በርካታ ሰዎች ወጥተው ነበር። ጨዋታው ካለመካሄዱ በተጨማሪ የግጭቱ አሻራ እስከቀጣይ ቀናት ቀጥሏል። የትግራይ ክልል የእግር ኳስ ፈዴሬሽንም ክስተቱን በማውገዝ የኢትዮጵያ እግር ኳስ ፈደሬሽን ጉዳዩን ኣጣርቶ በአጥፊዎች ላይ እርምጃ እንዲወስድ በደብዳቤ ጠይቋል። የኢትዮጵያ እግር ኳስ ፌዴሬሽን ፕሬዚዳንት አቶ ጁነዲን ባሻ የወልዲያው ክስተት ከእግር ኳስ የሚሻገር ገፅታ እንዳለው ይገልፃሉ። በሴካፋ ውድድር ከሚሳተፈው የወንድ አዋቂዎች ብሔራዊ የእግር ኳስ ቡድን ጋር ናይሮቢ የሚገኙት አቶ ጁነዲን ከቢቢሲ ጋር በነበራቸው ቆይታ፤ ግጭቱ ከስፖርት ሜዳ ውጭ መቀስቀሱን አስታውሰው "ፖለቲካዊ እና ማኅበራዊ ይዘት ያለው ነገር ነው። ሜዳ ውስጥ ቢሆን ከኳስ ድጋፍ ጋር ይያያዝ ነበር፤ ሌላ ትኩሳት ያለበት ነው የሚመስለኝ፤ እግር ኳስ ብቻውን አይመስለኝም" ሲሉ ተናግረዋል።

እግር ኳስ ማኅበረሰባዊ መሰረት ከሌለው በስተቀር የጠነከረ የእኔነት ስሜት ሊፈጥር አይቻለውም የሚለው መንሱር፤ ይሁንና ክለቦች ከማኅበረሰባዊ መሰረታቸው በዘለለ ብሔር ተኮር መልክን እየተላበሱ የመምጣታቸውን አዝማሚያ "አደገኛ ነው" ይለዋል።

"ከአንዳንድ በጥባጭነት እጅግ ወደተደራጀ ነውጠኛነት ሊሄድ ይችላል። ቀስ በቀስ ወደመቧደን እየተሄደ ነው። ራሳችንን መከላከል እና ማዘጋጀት አለብን በሚል ደጋፊዎች ራሳቸውን ማደራጀት ከጀመሩ የሚያሰጋ ዓይነት እውነታ ሊፈጠር ይችላል።" ላለፉት ሁለት ዓመታት መቀሌ ከተማ የእግር ኳስ ክለብን የደገፈውና ባለፈው ሰሞን የወልዲያ አመሻሹን ደግሞ የመቀሌ ኹከቶችን የታዘበው ገብረመድህን ኃይለስላሴ በዚህ አስተያየት ይስማማል። "የእኔነቱ መንፈስ ከርሮ ከኳስ ወዳጅነት ወደብሔርተኝነት ነው እየሄደ ያለው፤ ከዚህ ቀደም ብጥብጡ ተጀምሮ የሚያልቀው ስቴዲየም ነው፤ ከዚያ አያልፍም። አሁን አሁን እየታየ ያለው ግን የባሰ ነው" ሲል ለቢቢሲ አስተያየቱን ሰጥቷል። የፋሲል ከነማ የእግር ኳስ ክለብን የሚደግፈውና የድጋፍ እንቅስቃሴዎችን በማስተባበር ተሳትፎ ያለው እሸቱ ቢያድጎ በአንፃሩ ስለ ክለብ ድጋፍ ፖለቲካዊ አንድምታዎች የሚሰጡ አስተያየቶች የተጋነኑ ናቸው ባይ ነው። "ሰዎችን ወደሜዳ የሚስባቸው በዋናነት ኳሱ ነው" በማለት እሸቱ ይናገራል።

ገዛኸኝ እንደሚለው ለረብሻው መንስዔ የሆነው ሌላኛው የከተማዋ ክለብ ጅማ አባ ቡና ከዚህም በተጨማሪ ክለቦች የተለያዩ የአገሪቱን ላይ ያልተገባ በደል እንደደረሰበት በመታመኑ ክልሎች እንደሚወክሉ መታሰቡ፤ ክልሎች ነው። ብሔርን መሰረት አድርገው እንደመዋቀራቸው ብሄርን እንደሚወክሉ ወደመታሰብ አድጓል። "የፌዴሬሽን ሰዎች ለኦሮሚያ ክልል ክለቦች ጥሩ አመለካከት የላቸውም ይባላል" ሲል መጠሪያው ባይኖርም እንኳን ከሚመጡበት ገዛኸኝ ተናግሯል። ክልል ጋር ተያይዞ የእገሌ ብሔር ነው የሚል እምነት አሳድረዋል። በኦሮሚያ ውስጥ የፌዴራል ስፖርት ተቋማትን በጥርጣሬ መመልከት በእግር ኳስ እግር ኳስ ይብቃን? ብቻ ሳይገደብ አትሌቲክስ ላይም ይስተዋል ገብረመድህን አደጋገፍ አሁን ባለው መልኩ እንደነበር የቅርብ ጊዜ ትውስታ ነው። የሚቀጥል ከሆነ እግር ኳሱ ከናካቴው ቢቀር ይሻላል ባይ ነው። "ያው እንደለመድነው አቶ ጁነዲን የሚመሩት ፌዴሬሽን ስፖርታዊ የአውሮፓ እግር ኳስን ብንከታተል ይሻለናል" ጨዋነት እንዲኖር ከክልል መንግሥታት ይላል። እና ከተለያዩ የሚመለከታቸው አካላት ጋር እንደሚሰራ ይናገራሉ። መንሱር የእግር ኳሱን ሊጎችን ሙሉ በሙሉ ማቆም ችግሮች አልፈታ ካሉ ሊደረስበት "እግር ኳስ ከፖለቲካ፣ ከኃይማኖትና ከዘር የሚችል እርምጃ እንደሆነ ይናገራል። የፀዳ መሆን እንዳለበት የሚያስረዳውን ዓለም አቀፍ መርኅ መተግበር እንዳለበት እናምናለን" ለአሁኑ ግን ሁሉም ጨዋታዎች እኩል ብለዋል። እንዳልሆኑ ግንዛቤ ተወስዶ የስጋት መጠን ልኬት ሊወጣላቸው ይገባል በማለት ምክሩን በእግር ኳስ ተመልካቾች ነውጠኝነት ላይ ይለግሳል። ጥናትን ላከናወነው መንሱር ግን ፌዴሬሽኑ ከውይይት የዘለለ ፋይዳ ያለው ነገር እየሰራ በዚህም መሰረት አደጋ የመፈጠር ዕድላቸው አይደለም። ከፍ ያሉባቸው ጨዋታዎችን በባዶ ሜዳ ከማጫወት በሌላ ሜዳ እስከማጫወት ድረስ ክለቦች ሲቋቋሙ ወይንም ሲዋቀሩ አካባቢያዊ የሚሄድ እርምጃ ሊወሰድ እንደሚችል መንሱር መገለጫ ወይንም ከተማዊ ስያሜ ሊኖራቸው ይጠቁማል። ቢችልም ከብሔር፣ ከዘር ወይንም ከኃይማኖት ጋር በተቆራኘ መልኩ መደራጀት ክልክል ለዘለቄታው መፍትሄ ለማበጀት ግን ሊጎች መሆኑን የወጣቶች እና ስፖርት ሚኒስቴር በተለይም ፕሪሚየር ሊጉ የሚካሄድበትን የስፖርት ማኅበራት ማደራጃ መመሪያ አንቀፅ መዋቅር ከአገሪቱ ነባራዊ እውነታ ጋር በተናበበ 50 ቁጥር 2 ይገልፃል። መልኩ ማስተካከል ያሻል ባይ ነው።

ሆኖም ክለቦች የማንነት ማግነኛ እና የራስ ኩራት መገለጫ መድረኮች እየሆኑ የመምጣታቸውን ሃቅ በየአካባቢው እየጎመራ ከመጣው የዘውግ ብሔርተኛነት ጋር የሚያስተሳስሩት አልጠፉም።

ነገር ግን ባለፈው ዓመት ብቻ ፌዴሬሽኑ በሚያስተዳድራቸው ሊጎች የብሔር ስም የተቀጠላላቸው 14 ክለቦች ውድድር ያደርጉ ነበር።

እሸቱ የሚደግፈው ፋሲል ከነማ ለምሳሌ ስያሜውን ከክለቡ መናገሻ ጎንደር ከተማ መስራች አፄ ፋሲል ጋር ሲያሰናስል በአርማው ደግሞ በአፄ ቴዎድሮስ ምስል አሸብርቋል።

ከእነዚህ ክለቦች መካከል ሐድያ ሆሳዕና የእግር ኳስ ክለብ፣ ወላይታ ድቻ፣ ጎፋ ባሬንቼ፣ ካብዳባ አፋር የመሳሰሉ ክለቦች እንዳሉ መንሱር ይገልፃል።

ፋሲል ከነማ ከአካባቢው የአለባበስ ልማድ እንደሆነ ከሚነገርለት ጃኖ የማልያ እሳቤውን እንደተዋሰ የሚናገረው እሸቱ ከደጋፊ አመራሮች ጋር በመሆን በመሰንቆ የሚታጀብ የአደጋገፍ ስልትን ተግባራዊ ለማድረግ በመሥራት ላይ መሆኑንንም ይገልፃል።

እግር ኳስ ብቻውን አገርን ለመበታተን የሚያበቃ አቅም የለውም ሲል የሚሟገተው መንሱር በአግባቡ ከተያዘ የአንድነትን፣ የወንድማማችነትን ስሜት እንደሚያዳብር አፅንዖት ሰጥቶ ይናገራል። "ነገር ግን ማኅበረሰብ ውስጥ ያሉ የባሕርይ ለውጦች፣ ችግሮች እና ክፉ አስተሳሰቦች ሁሉ በስቴዲየም ይገለፃሉ" ይላል።

Ethiopia held to a 1-1 draw by Nigeria in FIFA U-17 Women’s World Cup qualifier

ይህ ታሪክን የማጣቀስ ሁኔታም በጅማም ታይቷል። ከዚህ ቀደም ጅማ ከነማ ይባል የነበረው የእግር ኳስ ክለብ በአዲስ መልክ ሲዋቀር በታሪካዊው ንጉሥ ስም ጅማ አባጅፋር የተሰኘ አዲስ መጠሪያን ተላብሷል።

በስፖርቱ ዓለም የተመልካቾች ነውጠኛነት ምክንያቶች ብዙ ናቸው ሲል የሚያስረዳው የስፖርት ተንታኙ መንሱር አብዱልቀኒ ፖለቲካዊ፣ ማኅበራዊ ወይንም ምጣኔ ኃብታዊ ብሶቶች ስቴዲየም ላይ ሊያጠሉ እንደሚችሉ ይናገራል።

ክለቡን ለበርካታ ዓመታት የደገፈውና በአካባቢው ተወልዶ በጅማ ከተማ ያደገው ገዛኸኝ ከበደ ይህ እርምጃ ከከተማዋ ነዋሪዎች ባሻገር ከሌሎች በርካታ የአካባቢው ወረዳዎች ደጋፊዎችን ለመሰብሰብ ታልሞ የተከናወነ ነው ይላል።

በኢትዮጵያ እግር ኳስን የታከከ ብጥብጥ ሲከሰት "የመጀመሪያው ባይሆንም እየተባባሰ ግን ሄዷል። የቅርብ ጊዜ ክስተቶችን ስናጤን ደግሞ ከእግር ኳስ ባሻገር ሌሎች የጀርባ ምክንያቶች እንዳሉ ግልፅ ነው"ይላል።

የአባ ጅፋር ደጋፊዎች ከጥቂት ሳምንታት በፊት ከሀዋሳ ከነማ ጋር በነበረው የፕሪሚየር ሊግ ጨዋታ ረብሻ አስነስተዋል በሚል ክለቡ አንድ ጨዋታን ያለደጋፊ እንዲያከናውን፤ እንዲሁም 150 ሺህ ብር እንዲከፍል ቅጣት ተላልፎበታል።

By Satenaw December 3, 2017 Addis Ababa – The Ethiopian national U-17 women team(Young Lucy) was held to a 1-1 draw by the Nigerian Flamingoes in the first leg match of their Uruguay 2018 FIFA U-17 Women’s World Cup qualifier.

The visitors took the lead after 18 minutes through Joy Jerryand the Ethiopiansresponded with equalizer by Tarikua Debiso in the 63rd minute.

The return leg will take place at the Samuel Ogbemudia Stadium, Benin City on

December 16 with the winner on aggregate to proceed to the final round of qualifiers scheduled for February 2018.

The Flamingoes drew a bye into the second round, while Ethiopia profited from the withdrawal of first-round opponents Kenya.

The Flamingoes had represented Africa at the World Cup finals in 2008, 2010, 2012, 2014 and 2016.

Source- Ethiopia Sport

TZTA PAGE 8: December 2017: Info@tzta.ca/ tztafirst@gmail.com www.tzta.ca/Mobile Phone : Follow Facebook& Twitter

መቶ አለቃ እሸቱ አለሙ እድሜልክ እስራት ስተፈረዳባቸው በእብደት የተነሳ ሃይል ነበር። አቶ ክፍሉ ታደሰ የኢህአፓ አመራር የነበሩ በመሆናቸው ሃሳባቸው ነጻና ገለልተኛ ሊሆን አይችልም።” ሲሉም ኢህአፓን በፍርድ ቤት ውሎ ኮንነዋል። ሚ/ር ሳንደር አርት፤ የአቶ እሸቱ ጠበቃ የስም መደባለቅን እንደ ለመከራከርያ አቅርበው ነበር። ወንጀሉን የፈጸሙት ተከሳሹ እሸቱ አለሙ ሳይሆኑ ሌላ እሸቱ ናቸው ሲሉ ተከራክረዋል።

ዘሄግ፡ ዲሴምበር 15 ቀን 2017 ከቀትር በኋላ በሆላንድ ዘሄግ ከተማ የዋለው ችሎት በመቶ አለቃ በእሸቱ አለሙ አቃቤ ህግ ባቀረበባቸው የጦር ወንጀል ክስ እድሜ ልክ እስራት በይኖባቸዋል። በተጠቀሳባቸው ክስ በሙሉ ጥፋተኛ ተብለዋል። ከሁለተኛው አለም ጦርነት በህዋላ እንዲህ አይነት ፍርድ በሆላንድ ሃገር ሲሰጥ የመጀመርያው መሆኑን አቃቤ ህግ ተናግረዋል። በሃገሪቱ ህግ የእድሜ ልክ እስራት አመክሮ የለውም። አቶ እሸቱ አለሙ በውሳኔው ሰዓት ችሎቱ ላይ መገኘት አልፈለጉም። በአራት ዳኞች በተሰየመው በዚህ International Crime Chamber የተሰኘ ችሎት የመሃል ዳኛዋ ማርየት ሬከንስ የፍርድ ውሳኔውን ባሰሙበት ወቅት አቃቢያን ህጎቹ እና የተበዳይ ጠበቆች በውሳኔው የደስታ ስሜት ታይቶባቸዋል። ከ29 ኦክቶበር 2017 ጀምሮ ሲታይ የነበረው ይህ የፍርድ ሂደት የከሳሽ አቃቤ ህግንና የተከሳሽ ጠበቆችን ክርክክር ለወር ያህል ሲያዳምጥ ቆይቶ ፣ ውሳኔ ለመስጠት ከ3 ሳምንት በኋላ ቀጠሮ ይዞ እንደነበር የሚታወስ ነው።

ካሳ ምንም እንኳን መጠኑ ዝቅተኛ ቢሆንም ጥፋቱን ለማስረገጥ የተደረግ ተምሳሌታዊ (ሲምቦሊክ) ነው ብለዋል። ከዚህ ቀደም ሁለት የሩዋንዳ እና አንድ የኢራቅ ተወላጆች ላይ ተመሳሳይ ክስ ተመስርቶ እንዳንዳቸው በ16 ና 17 አመት እንዲቀጡ ተወስኖባቸዋል።

በሆላንድ የእድሜ ልክ እስራት የሚበየነው “የግድያውን ትዕዛዝ የያዙ ፊርማዎች የሱ እጅግ አስከፊ ለሆነ ወንጀል ስለሆነ የተመክሮ ሳይሆኑ የሌላ እሸቱ ናቸው። ምስክሮቹም መብትም የለውም። በሃገሪቱ እድሜ ልክ የተናገሩት የሚያሳምን አይደለም። የፍርዱ የተፈረደባቸው ሰዎች በጣት የሚቆጠሩ ሂደት ፍትሃዊ አይደለም። አቶ እሸቱ አለሙ ናቸው። በ2015 ከቤታቸው ተወስደው ሲታሰሩ አቶ እሸቱ አለሙ ባለትዳር እና የሁለት ልጆች ድብደባ እና የማሰቃየት ወንጀል እና በ 321 ወንጀለኝነታቸው አስቀድሞ እንደተረጋገጠ የነበሩ ሲሆን ባለቤታቸው እና ልጆቻቸው ሰዎች ላይ በደረሰ ህገ-ወጥ እስራት የሚል ይጠቁማል።” የሚል ነበር የመከራከርያቸው በውል በማይታወቅ ምክንያት ከአመታት በፊት ጭብጥ። ጥለዋቸው ወደ አሜሪካ በመሄድ ኑሯቸውን ነው። እዚያ አድርገዋል። በ2015 ከመታሰራቸው ሌላው የጠበውቃው መከራከርያ ነጥብ በፊት ሆላንዳዊት የትዳር ጓደኛቸው ጋር ይኖሩ ለክሶቹ ክ3000 ገጽ ያላነሰ የጽሁፍ ማስረጃዎች፣ ፎቶ እና ተንቀሳቃሽ ምስልሎች፣ ከኢትዮጵያ፣ ደግሞ “በ1978 ጎጃም ውስጥ የርስበርስ ነበር። ከአሜሪካ፣ ከካናዳ እና ከእንግሊዝ የተገኙ ከ30 ውግያ ባለመካሄዱ ጉዳዩ የጦር ወንጀል በላይ የአይን ምስክሮች ( ከነዚህ ውስት ስምንቱ ሊሆን አይችልም። ተራ ወንጀል ደግሞ በዚህ የአቶ እሸቱ መያዝ እና መታሰር የዚህን ምስክሮች ከካናዳ እና ከአሜሪካ ተጉዘው በሄግ ችሎት መታየት አይችልም።” የሚል ሲሆን፣ ትውልድ ትኩረት ባይስብም አሁን በሃገሪቱ ችሎት በመገኘት ምስክርነታቸውን የሰጡ ቀደም ሲል አቶ እሸቱ አለሙ በጎጃም ኢህአፓ እየተፈጸመ ላለው ተመሳሳይ ወንጀል አይን ሲሆን፣ በጉዳዩ ላይ ጥናት ያደረጉ ሶስት በተደራጀ መልክ ጦርነት ከፍቶ እንደነበር ከፋች ነው። በሰብአዊነት ላይ ወንጀል ሰርቶ ባለሙያዎች (ፕ/ር ጃን አቢንክ ፣ ዶ/ር ካሳ እና ለፍርድ ቤቱ የተናገሩት ቃል ይህንን መከራከርያ ከሃገር መውጣት እና መደበቅ እንደማይቻል ነጥብ አፍርሶታል። ትምህርት ይሆናል። የሆላንድ ፍትህ ሚኒስቴር ክፉሉ ታደሰ) በማስረጃነት ቀርበዋል። ያሉትም ይህንኑ ነው። “ሃገራችን ዜጋቸውን የተበዳዮች ጠበቃ የሆኑት ሚስ ባርባራ ፋን ጨፍጭፈው ለሚመጡ ወንጀለኞች የሆላንድ ፍትህ ሚንስትር በአቶ እሸቱ ላይ ክሱን ለመመስረት መነሻ የሆነው፤ እ.ኤ.አ. ስትራተን – ለእያንዳንዱ ተበዳይ 200 ካሳ የመደበቅያ ገነት መሆን የለባትም!” በ1998 ‘ፍራይ ኔደርላንድ’ (ነጻ ኔዜርላንድ) ኤሮ እንዲከፈል ፍርድ ቤቱን ጠይቀዋል። ይህ “እሸቱን ያየህ ተቀጣ!” በሚል መጽሄት ስለ ተከሳሹ የወጣ ወንጀል ነክ ጽሁፍ ነው። የሆላንድ አለም ዓቀፍ የወንጀል ምርመራ ቡድን ይህንን ጽሁፍ እንደተመለከተ ከ2009 ጀምሮ የአቶ እሸቱን ስልክ በመጥለፍ መከታተል እንደጀመረ አቃቤ ህግዋ ሚስ ኒኮል BARRISTER AN SOLICITOR LL.B LL.M ፎገለንዛግ ተናግረዋል።

ይህ ቡድን በ2012 ወደ ኢትዮጵያ በመጓዝ የኢዮጵያን መንግስት መረጃ ቢጠይቅም ከመንግስት በኩል ትብብር እንደተነፈገውም ከሁለት አመት በላይ የፈጀው ይህ በአይነቱ አቃቤ ህግዋ ገልጸዋል። የኢትዮጵያ መንግስት ለየት የሚለው፣ የአቶ እሸቱ አለሙ የምርመራ በጉዳዩ አልተባበርም ለማለቱ የሰጠው እና የክስ ሂደት አለም አቀፍ ትኩረትን ስቦ ምክንያት ጉዳዩ በሃገር ውስጥ በቀይ ሽብር ነበር። ፍርዱ በተሰጠበት እለትም በርካታ የወንጀል ችሎት ስላለቀ መቶ አለቃ እሸቱን የሃገር ውስጥ እና የውጭ ሃገራት ጋዜጠኞች አሳልፋችሁ ስጡን በሚል ሰበብ ነው። በሆላንድ ወደ ችሎቱ ታድመዋል። እና በኢትዮጵያ መካከል የወንጀለኛ ልውውጥ ስምምነት ባለመኖሩ እና በኢትዮጵያ የሞት የ63 ዓመቱ እሸቱ አለሙ ከ 120 የደርግ አባላት ፍርድ መሰጠቱ ተጠርጣሪውን የማስረከቡ አንዱ ሲሆኑ፣ በ1970ዎቹ ቀይ ሽብር ዘመን ጥያቄ ውድቅ ሊሆን ችሏል። ደርግን ወክለው የጎጃም ክፍለ ሃገር አስተዳዳሪ እንደነበሩ በችሎቱ ፊት ቢመሰክሩም አቶ እሸቱ አለሙ ፍርድ ቤት ቀርበው ክሱ የተመሰረተባቸውን የጦር ወንጀል ክስ ግን በተደመጠበት ወቅት “የተሳሳተ ሰው ነው ሲቃወሙ ነበር። የያዛችሁት” ብለው ነበር። ማስረጃዎች ሲቀርቡና የምስክሮች ቃል መሰማት ሲጀምር አስራ ሁለት ዓመት ፈጅቶ የነበረው በወቅቱ አስከፊ ነገር እንደተፈጸመ ተናግረው፣ የኢትዮጵያው የቀይ ሽብር ወንጀል ችሎት ለተፈጠረው ነገር ሁሉ ይቅርታ ጠይቀዋል። እ.ኤ.አ 2006 አቶ እሸቱ አለሙ ላይ በሌሉበት ይሁን እንጂ እሳቸው በወቅቱ በፕሮፓጋንዳ የሞት ፍርድ መወሰኑ አይዘነጋም። ስራ እንደተሰማሩና አንድም ሰው እንዳልገደሉ፣ ሰው እንዲገደልም ሆነ እንዲታሰር ትዕዛዝ በ1991 ኢህአዴግ ሃገሪቱን ሲቆጣጠር አቶ እንዳልሰጡም ለፍርድ ቤቱ ተናግረዋል። እሸቱ አለሙ ከነበሩበት ከቡልጋርያ ወደ ሆላንድ በመምጣት የፖለቲካ ጥገኝነት “ይህን አጋጣሚ ተጠቅሜ የኢትዮጵያን ሕዝብ በመጠየቅ በ1992 የሆላንድ መኖርያ ወረቀት ይቅርታ እንዳደርግ ፍርድ ቤቱ እድል ስለሰጠኝ ያገኙ ሲሆን ከ5 አመት በኋላም የሃገሪቱ ዜጋ አመሰግናለሁ። 120 የደርግ አባላት ውስጥ ሆነዋል። ግለሰቡ በ2015 ክመኖርያ ቤታቸው አንዱ ሆኜ ስለተሰራው ወንጀል አዝናለሁ። ባላሰቡበት መንገድ ተይዘው ታሰሩ። ኦክቶበር ግን የቀረቡብኝ ክሶች በሙሉ አልቀበልም።” 29, 2017 – በታሰሩ ከ 2 ዓመት በኋላ – ጉዳዩ ብለዋል። በሄግ ችሎት መታየት ጀመረ። “የ4 ሺህ አመት ታሪክ ያላት ሃገራችን በሆላንድ አቃቤ ህግ የቀረበባቸው ክስ በነሃሴ እንዳትፈራርስ አሜሪካንን እርዳታ ብንጠይቅ ወር 1978 ፣ በ75 ወጣቶች ግድያ (በቅዱስ እንቢ ስላሉን ነው ወደ ሶቭየት ለመሄድ ሚካኤል ቤተ-ክርስትያን ውስጥ ተገድለው የተገደድነው። በወቅቱ የተደራጀው ሃይል በጅምላ የተቀበሩ) በዘጠኝ ዜጎች ላይ የተደረገ ደርግ ብቻ ነው። ኢህአፓ ሃገሪቱን ሊያፈርስ

DANIEL TILAHUN KEBEDE ዳንኤል ጥላሁን ከበደ ጠበቃና በማናቸውም ሕግ ጉዳይ አማካሪ። DTK LAW OFFICE

For your all Civil Litigation Law, Immigration and Criminal Law matters, consult Daniel Kebede. በሲቪል ለቲጌሽን፣ በኢሚግሬሽን እንዲሁም በወንጀል ሕግ ላይ እክል ካጋጠመዎ በከተማችን አዲስ የሕግ ባለሙያ ዳንኤል ከበደን ያናግሩ። 2 Bloor Street West, Suite 1902, Unit 29 Toronto, Ontario

Tel: 416-642-4940 / Cell: 647-709-2536 / Fax: 416-642-4943

Email: daniel@dtklawoffice.com Website: www.dtklawoffice.com

TZTA PAGE 9: December 2017: Info@tzta.ca/ tztafirst@gmail.com www.tzta.ca/Mobile Phone: Follow Facebook& Twitter

አዲስ መጪዎችና ስደተኞች በካናዳ የሚያጋጥማቸው ፈተናዎችና መፍትሄዎቻቸው የአይምሮ ቀውስን ሊያመጣ ይችላል።

ማህደር ተስፉ የሻው Mahider Tesfu Yeshaw, MA Sociology, MA Linguistics.

መረጃዎች እንደሚያመለክቱት ካናዳ በአማካይ ወደ 250 ሺህ የሚጠጉ ስደተኛ ሰዎችን ታስተናግዳለች። ይህ እንግዲህ ከኢትዮጵያና ከሌሎች ሃገራት የሚመጡ ኢትዮጵያውያንን የካትታል። መቼም ሁላችንም ከሃገር ስንወጣ የተሻለ ኑሮና የተሻለ እድገት ለኛም ለልጆቻችንም ይገጥመናል ብለን ነው። ይሁንና በምንም መንገድ ከተወለድንበትና ካደግንበት ቀየ ወደ ባዕድ አገር መምጣት ቀላል ሊሆን አይችልም። ፈተናው የሚጀምረው ገና ለመሰደድ ስናስብ ራሳችንን በበቂ ዝግጅት ባለማድረግ ነው። በመጠኑም ቢሆን ራሳቸውን በስነልቦና ያዘጋጁ ሰዎች የተሻል ነገሮችን የመቀበልና የመቅዋቅዋም አቅሙ ይኖራቸዋል። ካወጡበት እቅድና ዓላማ ለመድረስ የተሻለ እድሉ ይኖራቸዋል። ብዙዎቻችን እግራችን ከሃገር ሲወጣ ሠርቶና ተምሮ መለወጥንና ከኛም አልፎ ቤተሰብና ዘመድን መደጎም ተስፋ አድርገን ነው እንጂ በሞራል ምን ፈተና ሊገጥመን ይችላል ለሚለው ብሎም በቅጡ አናሰላውም። በፈተናዎች ያለፍን ሰዎች አዲስ ለሚመጡ ወገኖች ምን ምን ጉዳዮች ሊገጥማዋቸው እንደሚችሉ በማማከር ጉዳይ ጠንካሮች አይደለንም። ከራሴና ከኔን መሰል ግዋደኞቼ ልምድ እንዲሁም ከአንዳንድ ጥናቶች በመነሳት አዲስ የሚመጡ የኛ ማህበረ ሰዎች ሊገጥምዋቸው የሚችሉ ተግዳራቶች እነዚህ ፈተናዎች ሊቃለሉ የሚችሉባቸውን የተወሰኑ መፍትሄዎችን ከዚህ በታች ለማስቀመጥ ሞክሬአልሁ። 1ኛ/ የመግባቢያ ቅዋንቅዋ ችግር (Language Barriers) የመግባቢያ ቅዋንቅዋ (በካናዳ ሁኔታ እንግሊዘኛና ፈረንሳይኛ ማለት ነው) አለመቻል ከሚጠቀሱት ሌሎች ፈተናዎች ጎልቶ ይጠቀሳል። እንደሚታወቀው ቅዋንቅዋ ለሰዎች ብቻ የተሰጠ የፈጠራ ፀጋ ነው። ቅዋንቅዋ ባህላችንን፣ ፍላጎታችንን፣ ያሉንን እሴቶች አስተሳሰቦች የምንገልጽበት መሣሪያ ነው። ቅዋንቅዋም የማንነት መገለጫም ነው። ቅዋንቅዋ ስንል የንግግርና የጽሁፍ ግንኙነትን ያጠቃልላል። በአብዛኛው የኛ ማህበረሰብ አባላት በእንግሊዘኛ ቅዋንቅዋ ተናግሮ ለመግባባት እንቸገራለን። እንግሊዘኛ ሁለተኛ ቅዋንቅዋችን እንደመሆኑ መጠን ይህ ብዙም አያስገርምም ይሆናል። ይሁንና የካናዳን ማህበራዊ፣ ኢኮኖሚያዊ፣ ፖለቲካዊ ምህደሮች ለመረዳት ቅዋንቅዋ ማወቅ አስፈላጊ ነው። ፍላጎቶቻችንን፣ ስሜቶቻችንን፣ በሚገባ መልኩ መናገር መቻል በስደት ያለንን ሕይወት በእጅጉ

እንዲቃለል ያደርገዋል። አንድ ወዳጄ ቅዋንቅዋ በጣም ከመቸገሩ የተነሳ “ፈረንጅ ካልዋጥኩኝ ይህንን ቅዋንቅዋ የምችለው አይመስለኝም” ሲል ፈገግ አድርጎኛል። በርግጥ በብዙ አገልግሎት መስጫ የጤናና የፍትህ ተቅዋማት ቦታቸው የአስተርግዋሚ አገልግሎት ቢሰጥም ግላዊ (Private) ለሆኑ ጉዳዮች ለመግለጽ አስቸጋሪ ያደርገዋል። ዞሮ ዞሮ ቅዋንቅዋ ካላወቅን የቀን ተቀን ንሮአችን ይከብደዋል። አንድ ቦታ ሄዶ ጉዳይ ማስፈፀም እንክዋን አታካች ያደርገዋል። ይህንን ችግር ለመቅረፍ በመንግሥትና በተለይ በማህበራዊ ተቅዋማት በመመዝገብ ቅዋንቅዋን መማር ይቻላል። በተጨማሪም የመገናኛ ብዙሃን መከታተልና ከሰዎቹ ጋር ቀርቦ በድፍረት መነጋገር የቅዋንቅዋ ችሎታችንን በአያሌው ያሳድገዋል። 2ኛ/ በተማሩበት በሰለጠኑበት ሙያ መስክ ሥራ ያለማግኝት (Lack of Professional Job) ከሃገራቸው በተለያዩ ሙያዎች ከተለያዩ ዩኒቨርሲቲዎች ሰልጥነው ተመርቀው የመጡ ብዙዎች አሉ። ይህ ብቻውን ግን የካናዳ ቀጣሪዎች ሥራ እንዲሰጡን አያሳምናቸውም። ከራሴም ልምድ እንዳየሁት በየሄድኩበት የሥራ ቃለ መጠይቅ (Job Interview) በብዛት ከሚቀርቡ ጥያቄዎች መካከል የካናዳ የሥራ ልምድ(Canadian Experience) አለሽ የሚለው ቀርቶ አያውቅም። ቀጣሪዎችም ይህንን የሚጠይቁበት ምክንያት አላቸው። የሥራ ባህል ከቦታ ቦታና ከሃገር ሃገር ይለያያል። እንዲሁም የሥራ ቦታ መግባቢያ ቅዋንቅዋም እንደዚሁ። እነዚህን ጉዳዮች ጠንቅቆ አለማወቅ የሥራው ውጤታማነት ላይ ከፍተኛ ተፅእኖ ይኖርዋል። ይህንንም ችግር ለመቅረፍ ከሙያችን ጋር ተቀራራቢ በሆኑ ጉዳዮች ላይ በሚሠሩ ድርጅቶች ውስጥ በበጎ ፈቃደኝነት ገብቶ ማገልገል ወይም ዝቅ ብሎ የሥራ መደቦችላይ ተቀጥሮ መግባትን ሊጠይቅ ይችላል። ሌላው በጣም አስፈላጊ ነገር ያሉንን የትምህርት መስፈሪያዎች በተለይዩ ተቅዋማት ለምሳሌም ወርልድ አድሚሽን ሰርቪስ (World Admission Service) ማስመዘንና ተቀራራቢውን መረጃ በመያዝ ሥራ ለማግኘት በጣም ይረዳል። እዚህም ላይ በመንግሥትና በተለያዩ መህበራዊ ተቅዋማት ለተቀጣሪዎች የተለያዩአገልግሎቶች ይስጣሉ። ለመጥቀስም እንዴት የሥራ ደብዳቤ ማመልከቻዎች (Resume) መሥራት እንዳለብን፣ የሥራ ቃለ መጠይቅን እንዴት ማዘጋጀት እንዳለብን፣ ሥራ የመፈለጊያ መንገዶችን መጠቆም፣ ከአሥሩ ድርጅቶች ጋር ማስተዋወቅ የመሳሰሉ አገልግሎቶች ይሰጣሉ። በሰለጠኑበት ሙያ ሥራ ያለማግኘት ችግር በጣም ከባድና አንዳንዴ በራስ መተማመንንና

3ኛ/ ባይታወርነት (Isolation) ከተወለድንበት ካደግንበት ቀየና ሀገር ተነቅለን ወደ ባዕድ ሀገር ስንመጣ ቦታውን ብቻ አይደለም ለቀን የምናጣው ይልቁንም ቤተሰቦቻችንን፣ ባህላችንን፣ እድራችንን፣ ማህበራችንን፣ ሰንበቴውን ምኑ ቅጡ በአጠቃላይ የነበረንን ማህበራዊ ትሥሥር ጭምር ነው ጥለነው የምንመጣው። ይህ ማህበራዊ ትሥሥርና የመረዳዳት ደግሞ ህይወታችንን ቀላልና ምቹ ከሚያደርጉ ነገሮች ዋናዎች ናቸው። በተቃራኒው ወደ ባእድ ሀገር ስንመጣ ምናልባት ለሰውና ለባህሉ ፈጽሞ ባይታወር እንሆን ይሆናል። ደስ ሲለን ደስታችንን የምናበስረው ሲከፋን ደግሞ ሄደን የምናማክረው ዘመድ ግዋደኛ ጎረቤት አይኖረን ይሆናል። ይህም ፍጹም ብቸኛ ስሜት እንዲሰማን ያደርገናል። የሃዘን ስሜት ይፈጥራል። የሀገር ስሜትና ናፍቆትን ያባብሳል። ሲከፋንም የስነ ልቦና ችግሮችን ያመጣል። አንድ ወዳጄ ስትነግረኝ “በጣም ብቸኝነት ከመሰማትዋ የተነሳ ኢትዮጵያውያንን ፍለጋ አንገትዋ ላይና ጭንቅላት ላይ ኢትዮጵያን ባንዲራ አስራ ትዞር” እንደነበር ነግራኛለች። ይህን ችግር በተወሰነ መጠን ለመቅረፍ በተቻለ መጠን ራሳችንን በተለያዩ የእምነት ተቅዋሞችና የማህበርሰባትን የተለያዩ ፕሮግራሞች ላይ መገኘት ከሰዎች ጋር ለመተዋወቅ ክፍት መሆን ወዘተ ሊረድን ይችላሉ። 4ኛ/ ባህላዊ ግጭቶች (Cultural Shocks) ወደ ካናዳ ስንመጣ በተነፃፀረ ከአክራሪ (Conservative) እና ባህላዊ (Traditional Society )ወደ (liberal) እና ዘመናዊ (Modern) ማህበረሰብ የመጣነው ባህሉንና አስተሳሰቡ በእጅጉ ይራራቃል። ካናዳ የብዙ ዘር ቅዋንቅዋ እምነት ያላቸው ማህበርሰቦችን የያዘች ሀገር ናት። በዚህም የተነሳ እንደ አዲስ መጤ ይህንን ሁሉ ለመገንዘብ እንቸገራለን። የግራ መጋባትና ምቾት የማጣታችንም ስሜት ሊፈጥርብን ይችላል። በህዋላ ግን እየቆየን ነገሮችን የመቀበልና የማስተናገድ ስሜት ውስጥ እንገባለን። ካናዳ የህግ የበላይነት የሰፈነባት፣ የሰው ልጆች እኩልነት የሚታይበትና ሃሳብን በነፃነት መግለጽ የሚታይበት በዲሞክራሲ ያበለፀገች ሀገር ናት። በኛ ሀገር ባህል፣ ሕግና እምነት ተቀባይነት የሌላቸው የተለያዩ ጉዳዮችን ለምሳሌ የተመሳሳይ ፆታ ግንኙነት፣ ፆታቸውን የቀየሩ ሰዎች በአጠቃላይ በንግሊዘኛው ምህፀረ ቃል (LCB TQ) እየተባሉ የሚጠሩ ግለሰቦች መብታቸው ተከብሮ የሚኖሩበት ሀገር ሲሆን ከኢትዮጵያ ገና ለሚመጣው ግን እጅግ ግር ሊያሰኝ ይችላል። ሆኖም ቀረም ያን ያህል የባህል ልዩነት አብረን የመኖር ግዴታ አለብን። ሌላው እንደማሳያ ልጆችን መቅጣት ብሎም መቆንጠጥ በኛ ባህል ተቀባይ ቢሆንም በካናዳ ህግ ግን ልጆች እንዳይበደሉ ለምሳሌ፦ 4.1 Child Abuse ሊቆጠርና የሕግ ቅጣት ወይም እስከነ አካቴው ልጆችን የመነጠቅ አደጋ ሊያመጣ ይችላል። እነዚህን መሠል የባህል ልዩነቶች ለመረዳት ሰዎች እንዴት እንደሚኖሩና ለምን በዚያ መንገድ እንደሚኖሩ መረዳት ይጠቅማል። ባህሉን የበለጠ ለመረዳት በስፖርትና በተለያዩ መሃበረሰባዊ ቡድኖች መቀላቀል ይጠቅማል፣ አይምሮንም ሰፋ አድርጎ አዳዲስ ነገሮችን መረዳት ይጠበቅብናል። 4.2 ልጆችን ማሳደግ፡ ህፃናትን ከአዋቂዎች በተሻለ አዳዲስ ነገሮችን ለማላመድና ለመቀበል ፈጣኖች ናቸው። በመጡ ዓመት ባልሞላ ጊዜ ውስጥ ቅዋንቅዋውን አቀላጥፈው ይናገራሉ ከባህልና ደንቡ ጋር ቶሎ ይውሃዳሉ። እንዲያውም ወላጆች ካልበረቱ ልጆቻቸው የመጡበትን የመጀመሪያ ቅዋንቅዋ እስከናአካቴው ይረሳሉ። ይህም በተለይ የቅዋንቅዋ ችግር ካለባቸው ቤተሰቦች ዘንድ ልጆቻቸው በቤት ውስጥ እንግዳ እስኪመስሉ ድረስ ግራ ይጋባሉ። በወላጆችና ልጆች ግንኙነት መኖርንም ርቀትን ይፈጥራል። በዚህም የቅዋንቅዋ ችግር ጋር ተያይዞ ወላጆች ልጆቻቸውን ይዘው የመጡትን የቤት ሥራ አለማገዝ፣ መፀሀፎችን

ማስነበብን አለመቻል፣ ልጆች የሚመለክታቸውን ፊልሞች ይዘት አለመረዳት በውላጅ ልጆች ግንኙነት ላይ ከፍተኛ ችግር ይፈጥራል። እንደወላጁ ልጆች ከትምህርት ቤት ግዋደኞቻቸው ይዘዋቸው የሚመጡትን አለአስፈላጊ አመሎች ተከታትሎ በጽናት ማስተካከል ይገባል። መግባባት በሌለበት ሁኔታ ግን ልጆች በቀላሉ ወደ አልተፈለጉ መንገዶች ይመራሉ። ሥራቸውም ለወላጆቻቸው ችግር ይፈጥራሉ። የበሰሉ ልጆች ደግሞ የሚወጡት ካደጉበት ቤተሰብ ነው። ብዙ ወላጆች በቤትና በውጭ ስራዎች እጅግ ከመጠራጠራቸው የተነሳ ለልጆቻቸው ጊዜ የላቸውም። ከልጆቻቸው ቁጭ ብለው አይወያዩም። ልጆችም የሚያደርጉትን በሁለት ሃቆች መካከል በመሆኑ ግራ ይጋባሉ። ከቤት ውጭ በካናዳ ባህል ውስጥ ደግሞ ለኢትዮጵያን ባህል ይህም በልጆች ዘንድ የማንነት ጥያቄን ይፈጥራል። ይህንን ሁሉ እንግዲህ ለመቅረፍ በተቻለ የልጆችን ስሜት መረዳት፣ ጊዜን መስጠት፣ መወያየት የሚውሉበትንና ግዋደኞቻቸውን ማወቅ ከብዙ በትንሹ ንገሮችን ሊያቃልሉ ይወዳሉ። 5ኛ/ ከባድ የአየር ንብረት (Harsh Climate) እንደሚታወቀው ካናዳ ቀዝቃዛ የአየር ንብረት ካልዋቸው ሀገሮች ብትመደብም በበጋ እስከ 35 ዲግሪ ሴልሲየስ በክረምት ደግሞ እስከ -28 ዲግሪ ሴልሲየስ የአየር ንብረትን ታስተናግዳለች። እንድ ኢትዮጵያና ሞቃት የአየር ንብረት ካላቸው ሀገራት ለሚመጡ ሰዎች ይህ ትልቅ ችግርን ይፈጥራል። ይህ ችግር ሲከፋም እስከ መደበትና ማሳል የሥን አይምሮ ችግሮች ይፈጥራል። የስሜት መለዋወጥን በመፍጠር ሕይወትንፈታኝ ያደርገዋል። ፀሐይና ሙቀት የደስታ ስሜትን ሲፈጥር ጨለማና ቅዝቃዜ ደግሞ የሃዘንን ይፈጥራል። ጥናቶች እንደሚያመለክቱት 16 የሚሆኑ አዲስ መጪዎች አየሩን ለመለማመድ በጣም ይቸገራሉ። በተለይ በረዶ በሚወርድበት ጊዜ አመቺ መጫማዎች ካላደረግን የመውደቅ፣ የመሰበር ችግር ሁሉ ያጋጥመናል። ለዚህም በአግባቡ ልብሶችን መልበስና ሁልጊዜም ቤታችንን ከመልቀቃችን በፊት የአየሩን ሁኔታ ማጣራት ተገቢ ነው። 6ኛ/ ዘረኝነት አድልዎ (Racism & Descrimination) ምንም እንክዋን ካናዳ ዘረኝንትና አድልዎን የሚያወግዙ ጠንከር ያለ ሕግና ደንብ ካላቸው ሃግሮች ቀዳሚ ብትሆንም አሁንም ዘረኝነትና አድልዎ በተለያዩ ሁኔታዎች ሲንጸባረቁ እናያለን። በአብዛኛውን ጥቁር መሆን ወንጀለኛ፣ አደገኛና ተቃዋሚ አድርጎ ይወሰዳል። የኛም ጥቁር ሕዝቦች የእኛን ማህበርሰብ ጨምሮ ራስን ዝቅ ማድረግ ጠቃሚ አይደለሁም የሚል ስሜትንን በመፍጠር ውጤታማነትን ይቀንሳል። ይህ ደግሞ ከኛ ይልቅ በልጆቻችን ላይ የአይምሮ ጠባሳን ይጥላል። ለዚህ ማሳያ ለመጥቀስ ላለፈው ዓመት ወንዱ ልጄ ከግዋደኛዬ ጋር በመሆን የሃሎዊን (Halloween) በአልን ለማክበር በካባቢያችን ባሉ ቤቶች ጣፋጭ ለመጠየቅ ቢሄዱ ጊዜ አንድዋ ሴት ልጅ አንተ ጥቁር ስለሆንክ ይህ አይመልክትህም ብላ ከረሜላ እንደከለከለቻቸው እነርሱም አንቺ ክፉና ዘረኛ ሴት ነሽ (You are mean & racist.) ብለዋታል። እንግዲህ ትንሹ አጋጣሚ ከዚህ በላይ በቤት፣ ትምህርት ቤትና በምንሰራበት ቦታ የተለያዩ ማህበራዊ ግልጋሎትን በምናገኝበት ቦታዎች ሊያጋጩን ይችላሉ። በመጨርሻም ምንም እንክዋን እንደ ሰደተኛ ወይም አዲስ መጪ በተለያየ ፈተናዎች ብናልፍም ከመላምተኛ አስተሳሰብ ውስጥ ወጥተን የሚገጥሙንን እድሎች በመጠቀምና ራሳችንን በተለየያየ መልኩ በማብቃት ግባችንን ማሳካት እንችላለን። የዛ ሰው ይበለን። ክማህሌት ተስፉ/ ቶሮን/ካናዳ Mahider Tesfu Yeshaw, MA Sociology, MA Linguistics.

TZTA PAGE 10 December 2017: Info@tzta.ca/ tztafirst@gmail.com/ www.tzta.ca/Mobile PhoneFollow Facebook& Twitter

እነ ለማና የኢህአዴግ ስብሰባ (መሳይ መኮንን)

መሳይ መኮንን

ለማ መገርሳ የኦሮሚያ ክልል ፕሬዝዳንት

Lemma Megersa ለማ መገርሳ የኦሮሚያ ክልል ፕሬዝዳንት ‘የትግራይ የበላይነት’ በኢህአዴግ አባል ፓርቲዎች የሰሞኑ ስብሰባ የፍጥጫ አጀንዳ ሆኗል። ኦህዴዶች ”የበላይነቱ” እስከመቼ ሲሉ ወጠረው ይዘዋል። ብአዴኖች አጉረምርመዋል። ህወሀት ይህ ጥያቄ እንዴት ይነሳል ሲል እየፎከረ ነው። በቅርቡ አቶ ሃይለማርያም ደሳለኝ ‘የትግራይ የበላይነት የለም ብለን ከስምምነት ደርሰናል’ ያሉት መግለጫ ውሃ ብልቶታል። በተቃዋሚው መንደር ለዘመናት ሲነገር የነበረው፡ የነጻነትና የዲሞክራሲ ሃይሎች ሲወተውቱ የከረሙት፡ የኢትዮጵያ ህዝብ አደጋ እንደሆነ በብዙዎች ዘንድ በስጋት ሲገለጽ የዘለቀው፡ ‘የበላይነት’ ዛሬ በኢህአዴግ ሰፈር ፈንድቶ ወጥቷል። ጊዜ ደግ ነው። ገና ብዙ ያሳየናል። ሰሞኑን እየተካሄደ ያለው የኢህአዴግ ስራ አስፈጻሚ ኮሚቴ ስብሰባ ከፍተኛ ፍጥጫ የታየበት እንደሆነ ይነገራል። ህወሀት ‘ውስጤን አጽድቼአለሁ። ተራው የእናንተ ነው’ ብሎ የኦህዴድንና የብአዴንን ጉሮሮ አንቆ ይዟል። ሁለቱ ድርጅቶች አፍንጫህን ላስ ዓይነት ምላሽ እየሰጡት ናቸው። ህወሀት የለማንናን የገዱን ቡድኖች ጠራርጎ ለማስወገድ እንቅልፍ አጥቶ አድሯል። በሁለቱ ክልሎች ለተባባሰው ቀውስ ተጠያቂ አድርጎ እየጠዘጠዛቸው ሲሆን እነሱም የሚበገሩ አልሆኑም። በጸጥታና ደህንነት መስሪያ ቤቱ ውክልናችን አንሷል የሚል ጥያቄ በድፍረት ማንሳታቸው ይነገራል። ህወሀት ለሩብ ክፍለዘመን የዘለቀበት የጌታና ሎሌ ጨዋታ እያበቃ መሆኑ አስደንግጦታል። እንዳሻው የሚፈነጭበት፡ እንደፈለገ የሚፈነጥዝበት ዘመን ማክተሙን የሚያሳዩ ፍንጮችን ማየቱ ብርክ አሲዞታል። የኢህአዴግ ሰሞንኛው ስብሰባ የህወሀትን ቀጣይ ህልውና የሚወስን ይመስላል። ከወዲሁ ስብስቡን ለማፍረስ የደህንነት(ሰቆቃ) ሚኒስትሩ ጌታቸው አሰፋ የኢህአዴግ ስራ አስፈጻሚ ኮሚቴ ሀገሪቱን መምራት ስላልቻለ እንዲበተን ሀሳብ ማቅረቡ ተሰምቷል። በስብሰባው ኦህዴዶች ከአባይ ጸሀዬ ጋር ዱላ ቀረሽ የቃላት ልውውጥ ውስጥ ገብተው እንደነበርም ታውቋል። የጨለንቆው ጭፍጨፋ ለኦህዴዶች ጥሩ የማጥቂያ ዱላ ሆኗቸዋል። በመከላከያ ሰራዊት የተፈጸመው ዘግናኝ ግድያ ያስቆጣቸው ኦህዴዶች እሳት ለብሰው እሳት ጎርሰው ሰብሰባውን እያካሂዱት ነው። ህወሀትም ከዚህ ማምለጫ ሴራ መጎንጎን ጀምሯል። እነለማን ለማስደንበር በኦህዴድ ስም በሶማሌ ክልል ተወላጆች ላይ ተመሳሳይ ጭፍጨፋ ማካሄዱ እየተነገረ ነው። መረጃዎች እንደሚያመለክቱት በርካታ የሶማሌ ክልል ተወላጆች ከትላንት በስቲያ ተገድለዋል። የኦህዴድ ታጣቂዎች ፈጽመውታል የሚል ወሬ በህወሀት በኩል እየተራገበ ነው። እነለማን አፍ ለማሲያዝ ብሎም በወንጀል አሸማቆ ወደ እስር ቤት ለመወርወር የተጎነጎነች ጊዜ ያለፈባት ሴራ እንደሆነች መጠራጠር ሞኝነት ነው። ህወሀት እነኩማ ደመቅሳን ከአውሮፓ አስመጥቶ፡ ግርማ ብሩንና ወርቅነህ ገበየሁን ከፊት አሰልፎ የነለማን ቡድን ለመምታት ተዘጋጅቷል። በአማራ ህዝብ ዘንድ ታሪካዊ ጠላት ሆኖ ከአሳፋሪ ተግባሩ ጋር በጥቁር መዝገብ ላይ የሰፈረው አለምነው መኮንን ገዱንና በገዱ ዙሪያ ያሉትን ለመመንጠር ከህወሀት

ትዕዛዝ ተሰጥቶታል። የለማና ገዱ ሰመራ ላይ የታየው ፍቅር በህወሀት መንደር አጥንት ድረስ የዘለቀ ስጋት ፈጥሯል። ይህ ስብሰባ ይህን ፍቅር ለመበጣጠስ የታቀደ ነው። የኦሮሞና የአማራ ህዝብን አንድነት ማፈራረስ ግቡ ያደረገ ነው። በኦህዴድና ብአዴን መሀል የሚታየውን የትብብር መንፈስ ለማጥፋት ያለመ ነው። ህወሀት እንዳበደ ውሻ ተቅበዝብዟል። ያሳደጋቸው ባሪያዎቹ ፈንግለውታል። በረቱን ሰብረው ወጥተዋል። ለዘመናት እጃቸው ላይ የታሰረውን ሰንሰለት በጥሰዋል። ኦህዴዶችና ብአዴኖች ከዚህ በኋላ ካፈገፈጉ አደጋው ከባድ ነው። ህዝብ ከዳር እሰከዳር በተነሳበት፡ የህወሀትን ዕድሜ የሚያሳጥር ትግል በተፋፋመበት በዚህን ወቅት የህወሀትን ዱላ ፈርተው እጅ ይሰጣሉ የሚል እምነት የለኝም። ከዚህ የኢህአዴግ ስብሰባ የሚጠብቁት ውጤት እንደሌለ ማወቅ አለባቸው። ይህኛው ስብሰባ የህወሀትን የበላይነት ለማጽናት፡ ዳግም ለማረጋገጥ የተዘጋጀ ነው። በመቀሌ የተቀመመውን መርዝ የሚረጭበት መድረክ እንደሆነ ለአፍታም መጠራጠር አይገባም። እነዚህ ሃይሎች በትንሹ ማድረግ የሚገባቸው ነገር ቢኖር የሰሞኑን ስብሰባ ረግጠው መውጣት ነው። የእነለማ ልብ ከህዝብ ጋር ሆኖ መዝለቁ ይጠቅመዋል። ተስፋ ከሰጡት ወገናቸው ጋር እስከመጨረሻው መቆም አለባቸው። ለህውሀት ጀርባቸውን ሰጥተው ህዝባቸውን ማዳመጣቸው የህልውና ጉዳይ መሆኑ አይጠፋቸውም። ከህውሀት ጋር ሆነው ለሰሩት ሃጢያት ህዝብ ከውስጡ ይቅር እንዲላቸው በጀመሩት ጎዳና መቀጠል ምርጫ የሌለው አማራጭ ነው። ደግሞም ብቻቸውን አይደሉም። የህወሀት ጌቶች የሆኑት ምዕራባውያንም ስለለውጥ አብዝተው እየመከሩ ነው። ከህወሀት ውጭ እያሰቡ ነው። ለእነ ለማ ይህ ጥሩ ዜና ነው። አዎን! አውሮፓውያኑ ተቃዋሚዎችን እያነጋገሩ ነው። የህወሀት አገዛዝ የቀውስ እንጂ የመፍትሄ አካል እንዳልሆነ ተገልጦላቸዋል። በተለይ መሳሪያ ያነሱትንም ጭምር ጠርተው ፍኖተ ካርታችሁን አሳዩን ማለታቸው በአገዛዙ ተስፋ መቁረጣቸውን የሚያመላክት ነው። አሜሪካውያኑም ውስጥ ውስጡን እየመከሩበት እንደሆነ ይነገራል። ህወሀትንና ሻዕቢያን አዝለው ለቤተመንግስት ያበቁት የአሜሪካን ዲፕሎማቶች ሰሞኑን የሚናገሩት በቀላሉ የሚታይ አይደለም። በወቅቱ የአሜሪካ ከፍተኛ ዲፕሎማት የነበሩትና ኮ/ል መንግስቱ ሃይለማሪያምን በጓሮ በር አስወጥተው፡ ህወሀትን በፊት ለፊት ያስገቡት ሀርማን ኮህን ”ህግና ስርዓት ከመፋለሱ በፊት ሁሉንም ያሳተፈ ጉባዔ” እንዲካሄድ ጥሪ አድርገዋል። ሌላው ዲፕሎማት ዶናልድ ያማማቶም አዲስ አበባ ከርመዋል። አንዳች የሽግግር መንግስት የሚመስል ንግግር ሳይጀምሩ አይቀርም የሚል መረጃ ሾልኮ ወጥቷል። ኢትዮጵያ በጣም አደገኛ በሆነ መስመር ላይ ናት። በአንጻሩም ተስፋ በሚሰጥ ጎዳና ላይ ወጥታለች። የኢትዮጵያ ህዝብ ትግሉን በጋራ አድርጎ ከያለበት ተመሳሳይ ድምጽ ማሰማቱ ተስፋ የሚሰጥ ሲሆን የህወሀት አገዛዝ ከጠፋሁ ብቻዬን አልጠፋም በሚል እያካሄደ ያለው የዘርና ጎሳ ግጭት ደግሞ ስጋትን የሚፈጥር ነው። ተስፋውና ስጋቱ እኩል ቆመዋል። ሁለቱም ከኢትዮጵያ ህዝብ ፊት ተደቅነዋል። ተስፋውን የማለምለም፡ ስጋቱን የመቀነስና ብሎም የማጥፋት የወቅቱ አንገብጋቢ የቤት ስራ ነው።

ዘረኝነት ፈጣሪዋን ልታጠፋ ነው። ከአንተነህ መርዕድ ዲሴምበር 2017 አባቶች “ሥራ ለሠሪው እሾህ ለአጣሪው” እንዲሉ ኢትዮጵያውያንን ከፋፍሎ ለመግዛት ዘረኝነትን ፖሊሲው ያደረገው ህወሃት ለሃያሰባት ዓመት ኮትኩቶና ውሃ እያጠታ ያሳደገው ዘረኝነት ወይም የጎሰኝነት ገመድ አንገቱ ላይ ተጠምጥሞ መተንፈሻ እያሳጣው ነው። ሰው በሰውነቱ ከዚያም ዝቅ ሲል በዜግነቱ ወይም በኢትዮጵያዊነቱ መከበር ሲኖርበት፣ ህዝቡን በጎጥ አጥር ከትቶ እርስ በርሱ እንዲጋደል ወያኔ ሌት ተቀን ሠርቷል። ለዘመናት የቆየው ኢትዮጵያዊ ትስስርና ባህሉ ህዝቡን በአንድነት ቢያቆየውም ብዙ ዜጎች በማንነታቸው ተገድለዋል፣ ታስረዋል፣ ተዘርፈዋል፣ ተሰደዋል፣ ተንገላትተዋል። ጊዜ ይውሰድ እንጂ ኢትዮጵያውያን የወያኔ ተንኮል ከመረዳት አልፈው በቃህ በሚል ፍጻሜውን ለማቅረብ እየተንቀሳቀሱ ነው። ዓለምን ያስደነገጠው የሩዋንዳ እልቂት ተመሳሳይ ቋንቋ፣ ባህልና እምነት ያላቸውን ሩዋንዳውያን ቅኝ ግዥዎቹ በፊት ገጽታ፣ በፍንጫ ቅርፅ ልዩነት ብቻ ከፊሉን ቱትሲ ቀሪውን ሁቱ ብለው በመከፋፈል መታወቂያ ካወጡላቸው በሁዋላ አንድ እንዳይሆኑ ያስፋፉት የልዩነት ቅስቀሳ ነበር የሚሊዮኖችን እልቂት ያስከተለው። ጎረቤት ሶማልያ ህዝብዋ አንድ ቋንቋ፣ አንድ ሃይማኖት፣ አንድ ባህል እያለው ሰላሳ ዓመት የተጠጋ ብጥብጥ፣ መጋደል፣ መሰደድና እንደሃገር ያለመኖር ጦስ ውስጥ የገባው የጎሳ ልዩንትን እንደወያኔ ያሉ የስልጣን ጥመኞች ስለአጦዙት ነው። የዘር ፖለቲካ አጥፊ ለመሆኑ ብዙ የዓለም አገራትን ምሳሌ ማቅረብ የሚያስፈልገን አይደለም። ከየቀየው የተፈናቀሉ፣ ገደል የተጣሉና የተዘረፋ አማሮች፣ ኦሮሞዎች፣ ሲዳማዎች፣ በቅርቡ የተፈናቀሉ ግማሽ ሚሊዮን የሚሆኑ ኦሮሞዎች፣ ዛሬ በየዩኒቨርስቲው የሚገደሉ ኦሮሞ፣ አማራና ትግሬ ወጣቶች ምስክር ወይንም ትምህርት አይሆነንም ወይ? በዚህ ግድያ፣ በዚህ ስደት፣ በዚህ መፈናቀል ማን ነው የሚደሰትው? ዘረኝነትን ከሚያቀነቅነው ከይሲ ወያኔ በቀር! ወያኔዎች ኢትዮጵያውያንን በመታወቂያቸው ላይ እያስገደዱ ብሄራቸውን ሲያስሞሉ ህዝቡ እንደሩዋንዳ እየተነጣጠለ እንዲጫረስ ነበር። የኦሮምያ አስተዳደር መታወቂያ ላይ የሚሰፍረው ብሄር የሚለው እንዲቀር በማድረጉ ሊመሰገን ይገባል። የትምህርት ምኩራብ በሆኑ ዩኒቨርስቲዎች ለጋ ወጣቶች ከተለያዩ የአገራቸው ልጆች ጋር እንዳይገናኙ በዘር ሸንሽነው ያደራጁት ይህንን ልዩነት ይዘው እንዲያድጉና በጥላቻ ተለያይትው ለመገዛት እንዲመቹ ነበር። የወጣቶችን ትኩስ መንፈስና ስሜት ተጠቅመው የዘሩት ዘር ሙሉ በሙሉ ባያፈራም የሚያሳዝኑ ጉዳቶች ማድረሳቸው አልቀረም።በነዚህ ዩኒቨርስቲዎች የሽማግሌው የስብሃት ነጋና የዘመዶቹ ልጆች፣ የአባይ ፀሃዬ፣ የስዩም መስፍን፣ የአርከበ እቁባይ፣ የጌታቸው አሰፋና የሌሎችም ዘራፊ ወያኔ ልጆች የሉም። እነሱማ አባቶቻቸውን ተክተው ልጆቻችንን ሊገዙ በቻይናና በምዕራቡ ዓለም ትልልቅ ትምህርት ቤቶች በተዘረፈ የህዝብ ሃብት ይማራሉ። ከፊሎችም በሀሺሽ ናውዘዋል። በየዩኒቨርስቲና ልዩ ልዩ ተቋማት ያላችሁ ወጣት

ኢትዮጵያውያን ሆይ እንደ እናንተ ባሉ ምስኪን ኢትዮጵያውያን ላይ እጃችሁን አታንሱ! ጥላቻን የዘራው፣ ተስፋችሁን ያጨለመው የወያኔ ዘረኛ ስርዓት ነው። ይህ እንዲያበቃ የምታደርጉትን ትግል አቅጣጫው እንዲቀይር በተዘጋጀ ወጥምድ ውስጥ አትግቡ። ህወሃቶች ኢትዮጵያውያን በየጎጣቸውና ጠባብ መንደራቸው ግርግም እንደገባ ክብት በአካባቢያቸው ተወስነው፣ የየክልሉ የወያኔ አሽከሮች ተሹመውባቸው፣ እንዳይንቀሳቀሱ ሲያግዱ ወያኔዎችና ቤተሰቦቻቸው መላ ኢትዮጵያን የመዝረፍ መብት ተጎናፅፈዋል። ለኦሮሞው አጥንቱን ከስክሶ ያስጠበቃት ኦጋዴን እንዳይኖርባት ሲገደልና በግማሽ ሚሊዮን የሚቆጠረው ሲፈናቀልባት ለህወሃት መኳንንትና ከሲአድባሬ ተባብረው ለወጉን ባለስልጣናት የግላቸው ናት። አማራው ከጠላት እየተዋደቀ እስከ ኦሜድላ ላስጠበቀው አገሩ ለጉቫ፣ ለዳንጉር፣ ለፓዊ ባዕድ ሆኖ የባንዳ የሹምባሽ ልጅ መሬቱንና ማዕድኑን ከአድዋ መጥቶ ይዘርፋል፤ አሶሳ ለኦሮሞው ውጭ አገር ሆና ይፈናቀልባታል፤ ጋምቤላን አኝዋኩ ጠብቆ መቆየቱ ሃጢያት ሆኖበት በመቶዎች ተገድሎ የተረፈው ተባርሮ የህወሃት ባለስልታናትና ዘመዶቻቸው በብቸኝነት (እንዳጋጣኢ ሆኖ ብለዋል) ኢንቭስተር ሆነውበታል። የምክር ቤት አባልም ናቸው። ጉራጌ ሠርቶ ያሳደጋት አዲስ አበባ ባዕዱ ሆና ከመርካቶ ተባርሮ እነሃጎስ ሱቆቹን የነጠቁት መሆኑን መናገር ሀቅ አንጂ ዘረኝነት አይደለም። ለአንድ ኦሮሞ እንኳን ኦሮምያ ኢትዮጵያ ትጠብበዋለች። ልክ ለወያኔና ለቤትሰቦቻቸው እንደጠበበቻቸው። ለአማራው፣ ለጉራጌው፣ ለሲዳማው፣ ለወላይታው … ለሁሉም እንኳን አባቶቻቸው ተዋድቀው ያቆዩአት ኢትዮጵያ ይቅርና አፍሪካም፣ ዓለምም ይጠብባቸዋል። ቻይናና ወያኔ ከነዘመዶቹ የሚፏልልባት ኢትዮጵያ እንዴት ለዜጎቿ አትሆንም? ሁሉም በጠባብ የዘር አጥር ውስጥ ታስሮ ወያኔና አገልጋዮቹ መላ አገሩቱን ሲዘርፉ ለምን ይፈቀዳል? የኦሮሞ ቄሮዎች፣ የአማራ ፋኖዎች የጠየቁት “እናንተ ማን ናችሁና ነው ሌሎችን አስራችሁ አገር የምትዘርፉት?” እያሉ ነው። በዚህም ሳያበቃ ለሶስት ዓመት በተካሄደው ህዝባዊ ትግል የተደናገጡትና የጌቶቻቸው አልጠረቃ ባይነት ያሳሰባቸው፣ አገልጋይነታችውም የሰለቻቸው የኢህአዴግ አባላት የህዝባቸውን ሮሮ ከመስማት አልፈው ወያኔን እየተገዳደሩ ነው። ለህወሃት ወፍራም ድመቶች በኦሮምያ፣ በአማራ፣ በጋምቤላ ወዘተ እንደወትሮው መዝረፍ ይቅርና መንቀሳቀስም ይክብዳቸዋል። በዚህም አያበቃም፤ የወያኔን አገዛዝ ህዝቡ በቃህ ስለአለው ፍፃሜው ቅርብ ነው። አርባ ኪሎሜትር ድንበር አልፎ የገባን ሱዳን ተመለስ ማለት የፈራው ወያኔ እስክርቢቶ ብቻ የያዙትን የዩኒቨርስቲ ልጆች በመግደልና በመቀጥቀጥ የሰራዊቱን ሃያልነት ለማስመስከር ይታትራል። “በሸንጎ ቢረታ ሚስቱን ገብቶ መታ” እንዲሉ። ህወህት የዘራው የዘረኝነት መርዝ እንዲጋተው ይገደዳል። የኢትዮጵያ ህዝብ ለረጅም ጊዜ በቆየ የአብሮነት ባህሉ ዘረኝነትን አርክሶታልና። ወያኔ በሰፈረው ቁና ይሰፈርበታል።

የጐንዮሽ መናቆር ያዳክመናል

–

ሰማኽኝ ጋሹ አበበ (PhD)

ሰሞኑን በአውሮፓ ህብረት ፓርላማ በተደረገው የኢትዮጵያ የፓለቲካ ሁኔታ ዉይይት ወቅት የኢትዮጵያ የሽግግር ሂደትን በተመለከተ የሽግግር ሰነድ መቅረቡ ሌሎች የፓለቲካ ሃይሎችን አግላይ የሆነ የሽግግር ሂደት ሊፈጠር ይችላል በሚል አንዳንድ ወገኖች ስጋታቸውን እየገለጡ ነው። ህወሃት በ1983 ዓም አግላይ የሆነ የሽግግር ሂደት በመከተሉ ብዙዎች ተመሳሳይ ችግር እንዳይፈጠር መስጋታቸው ተገቢ ነዉ። ነገር ግን በቅድሚያ የአውሮፓ ህብረት ፓርላማ ያለዉን የአቅም ደረጃ መገንዘቡ ጥሩ ነዉ። ሚስ አና ጎሜዝና አንዳንድ የፓርላማዉ አባላት የኢትዮጵያ የፖለቲካ ሁኔታ የሚያሳስባቸዉ በመሆኑ እንዲህ አይነት ጉዳዮች ላይ የተለያዩ የፖለቲካ መሪዎችን በመጋበዝ በኢትዮጵያ መንግስት ላይ ተፅእኖ ለመፍጠር የሚሞክሩ ቢሆንም በኢትዮጵያ ጉዳይ ተፅእኖ ማምጣት የሚችል ዉሳኔ መስጠት የሚችለዉ የአዉሮፓ ህብረት አስፈፃሚ አካል የሆነው የህብረቱ ኮሚሽን ነዉ። ከዚህ አኳያ የአዉሮፓ ፓርላማ ኮምሽኑ እርምጃ እንዲወስድ ከመጠየቅ ያለፈ ብዙ ስልጣን የሌለዉ ነዉ። የበለጠ ስራ መሰራት ያለበት በአዉሮፓ ኮሚሽን ላይ ነዉ። ለህውሃት የሚሰጠዉን እርዳታ ሊቀንስ ወይም ሊያቋርጠዉ የሚችለው እሱ ነዉ። አሁን ካለዉ የአገሪቱ አሳሳቢ ሁኔታ ማንኛዉም ድርጅት የሽግግሩ ሂደት ምን መመሰል አለበት የሚል ሰነድ ማዘጋጀቱን በገንቢነት ልናየዉ የሚገባ ነገር

ነዉ። ንቅናቄዉ ይህን ሰነድ ሲያዝጋጅ የራሱን እይታ የሚመለከት እንጂ ሌሎች በዚህ ሰነድ መመራት አለባቸዉ ከሚል የሚነሳ አይመስለኝም። ሌሎች የፖለቲካ ሃይሎችም የሽግግሩ ሂደቱ ምን መምሰል እንዳለበት የራሳቸዉን ሰነድ ሊያዘጋጁ ይችላሉ። አንድ ድርጅት የሽግግር ሰነድ አዘጋጀ ማለት ግን የሽግግር ሂደቱ እሱ ባለዉ መሰረት እንዲሄድ ያስገድዳል ወይም ይሆናል ማለት አይደለም። አሁን ባለው የኢትዮጵያ የፖለቲካ ሁኔታ አንድ ድርጅት ብቻዉን እንደ ህወሃት ነሽና ፈቃጅ የሚሆንብት እድል አይኖርም። ለማድረግ ቢሞከርም የሚቻል አይሆንም። ለሽግግሩ ሂደት ለመድረስ ያብቃን እንጂ ሂደቱ የግድ ሁሉንም የፖለቲካ ሃይሎች ማሳተፍ ይኖርበታል። ከዚህ አኳያ አንድ ድርጅት ባዘጋጀዉ የሽግግር ሰነድ ሌሎች አለመካፈላቸዉ የሚያመጣዉ ችግር አይኖርም። አንድ ወይም ሁለት የአማራዉ ወይም የሌላዉን ማህበረሰብ የሚወከሉ ድርጅቶች በዚህ የሽግግር ሰነድ ዉስጥ ተካተቱ ማለትም ማህበረሰቦቹ ተወከሉ የሚያሰኝም አይደለም። ስለዚህ ሁሉም የፖለቲካ ሃይል ከተቻለ በህብረት ካልተቻለ ባለመጠላለፍ በሚያምንብት የፖለቲካ መስመርና አድረጃጀት ስርአቱን መታገሉን ይቀጥል፥ እራሱንም ያጠናክር። የሽግግሩ ሂደት ሲመጣ ሁሉንም የፖለቲካ ሃይሎች የሚያካትት የፖለቲካ ሽግግር መፍጠር ነዉ። እስከዛዉ ግን የተቃዋሚዉ ሃይል በየሰበቡ የሚናቆረዉ አካሄድ የስርአቱን እድሜ ስለሚያራዝመዉ ጥንቃቄ ያስፈልጋል።

TZTA PAGE 11: December 2017: Info@tzta.ca/ tztafirst@gmail.com www.tzta.ca/Mobile Phone: Follow Facebook& Twitter

ኒዎሊበራሉ የዓለም የገንዘብ ድርጅት ኢህአዴግን ይታደገዋል?

By ሳተናው

የሚታይባቸው ናቸው፡፡

IMF Head, Christian Lagarde and PM Hailemariam Desalegn

ዋዜማ ራዲዮ- በሀገሪቱ መንግስት የጀመራቸው ትልልቅ ፕሮጀክቶች በፈጠሩት ከልክ ያለፈ መለጠጥ ከሁሉ በላይ ደግሞ አሁን በሀገሪቱ እየታየ ያለው አለመረጋጋት ኢኮኖሚውን ለከፍተኛ ቀውስ ዳርጎታል። ፋብሪካዎች ማምረት አቁመዋል፣ የመሰረታዊ ሸቀጦች አቅርቦት የማያወላዳ ደረጃ ላይ ነው። ነዳጅና መድሀኒትን የመሳሰሉ መሰረታዊ ፍላጎቶችን ከውጪ ሀገር ለማስገባት በቂ ምንዛሪ በመንግስት ካዝና የለም። ይህ ሁሉ የሚሆነው አንዳንድ አለማቀፍ ተቋማት “አድጓል ተመንድጓል” በሚሉት የኢትዮጵያ ኢኮኖሚ ውስጥ ነው። የኢኮኖሚ ቀውሱ መፍትሄ ከማግኘት ይልቅ በተባባሰበት በዚህ ወቅት የአለማቀፉ የገንዘብ ድርጅት ሀላፊ ክርስቲያን ላጋርድ ወደ አዲስ አበባ አቅንተዋል። ላጋርድ ከኢትዮጵያ መንግስት ባለስልጣናት ጋር ባደረጉት ውይይት ሀገሪቱ አስቸኳይ የኢኮኖሚ ማሻሻያ እንድታደርግ ሀሳብ አቅርበዋል። ለረጅም አመታት ራሴን ከኒዎሊበራል ሀይሎች አላቅቄ በነፃነት አዲስ የልማታዊ

ዲሞክራሲያዊ የኢኮኖሚ ፍልስፍና እከተላለሁ ለሚለው ገዥው ፓርቲ ለአለማቀፉ ሀይላት ማጎብደድን ግድ ብሎታል። የአለማቀፉ የገንዘብ ድርጅት በፊናው የሀገሪቱን ኢኮኖሚ ለመታደግ የገንዘብ ድጋፍ በአፋጣኝ ለማቅረብ መልካም ፈቃዱን አሳይቷል። ባለፉት ሁለት ሳምንታት ምንጩ ያልታወቀና ከዚህ ቀደም ታይቶ የማይታወቅ ሁሉን አቀፍ የኢኮኖሚ መናወዝና የዋጋ ዝብርቅርቅ መከሰቱን በመርካቶ የተዘዋወሩ ዘጋቢዎቻችን ነግረውናል፡፡ ከ12 በላይ የሚስማር የቆርቆሮና የብረታ ብረት አምራች አገር በቀልና አገር ተከል ፋብሪካዎች ምርት በከፊልና ሙሉ በሙሉ ማቆማቸውንም አገር ቤት የሚገኙ ወሬ አቀባዮቻችን ለማረጋገጥ ችለዋል፡፡ ይህንንም ተከትሎ ይመስላል ከቅርብ ሳምንታት ወዲህ ባለፉት አስር ዓመታት ታይቶ ያልታወቀ የዋጋ ጭማሪ በመርካቶ ገበያ ላይ መከሰቱ እየተነገረ ያለው፡፡ በተለይ ጭማሪው የተስተዋለው በግንባታ እቃዎች ላይ መሆኑ ነገሩን እንግዳ አድርጎታል፡ ፡ በተለምዶ የግንባታ ግብአቶች አንጻራዊ መረጋጋት

ከ32 እስከ 28 ጌጅ የቆርቆሮ ዋጋ ከሦስት መቶ ብር በላይ ማሻቀቡም አዲስ ክስተት ሆኗል፡፡ ለአገር ውስጥ ገበያ ልሙጥና ባለ ሀዲድ የጣሪያ ቆርቆሮ ሲያቀርቡ የኖሩት የኻሊፋው ሐዲድ ቆርቆሮ (ሐዲድ ትሬዲንግ)፣ የአዳማ ብረት ፋብሪካ፣ ዲኤች ገዳ ቆርቆሮ፣ ሁለተኛውን ሸራተን እየገነባ የሚገኘው ዓለም ገነት ቆርቆሮ ፋብሪካ፣ ኢትዮጵያን ስቲል፣ ብሥራት ቆርቆሮ፣ ሰላም ቆርቆሮና አቃቂ ብረታ ብረት ምርቶቻቸውን በበቂ ማከፋፈል ካቆሙ ሁለት ሳምንታት ያለፋቸው ሲሆን ከፍተኛ የገበያ ድርሻ እንዳለው የሚነገርለትና ከወራት በፊት የአንድ ቢሊዮን ብር ማስፋፊያ ያደረገው የሕንዱ አርቲ ቆርቆሮና ብረት ፋብሪካ ምርት ሙሉ በሙሉ ማለት በሚቻል ደረጃ ማቆሙ ተሰምቷል፡፡ ከፍተኛ የገበያ ድርሻ እንዳለው የሚነገርለት ሌላው የአቶ ዮሐንስ ሲሳይ ‹‹የሱ ቆርቆሮ›› ፋብሪካም እንዲሁ ከትናንት በስቲያ ጀምሮ ምርት በከፊል ማቆሙ እየተነገረ ነው፡፡ በተመሳሳይ የውጭ ባለሐብቶች የተከሏቸውና አገር በቀል የብረት አምራቾች ምርታቸውን በቁጠባ እየሸጡ ሲሆን ብረት በከፍተኛ ዋጋ እንኳን ለማግኘት የሳምንታት ወረፋ መያዝ የግድ እየሆነ እንደመጣ ዘጋቢዎቻችን ታዝበዋል:፡አቢሲኒያ፣ ዋሊያ፣ ስቲሊ አርኤምአይ፣ ኢስት ስቲል፣ ሲኤንድ ኢ ወንድማማቾችና ሌሎች ከአስራ አንድ በላይ የብረት አምራቾች ከጠቅላይ ሚኒስትሩ ዋጋ እንዲያስተካክሉ ከተነገራቸው በኋላ ምርታቸውን በግማሽ መቀነሳቸው ተሰምቷል፡፡ የአምራቾቹ የዋጋ ቅሬታ ከውጭ ምንዛሬ እጦት ጋር ተያይዞ ከፍተኛ የዋጋ ዝብርቅርቅ እንደፈጠረ ታውቋል፡ ፡ ጠቅላይ ሚኒስትሩ ከወራት በፊት የተደረገውን የዶላር ዋጋ ማስተካከያ ተከትሎ ብረት ነጋዴዎች የ39 በመቶ ድንገተኛና ምክንያት የለሽ የዋጋ ጭማሪ ማድረጋቸውን ለፓርላማ አስረድተው በአስቸኳይ ዋጋ ካላስተካከሉ እርምጃ እንደሚወስዱ ዝተው ነበር፡፡ ይህንኑ ዛቻቸውን ተከትሎ ነው የምርት ድርቅ የተከሰተው፡፡ ከውጭ ምንዛሬ ጋር ተያይዞ ምናልባት አስመጪ ነጋዴዎች በባንክ ሲያካሄዱት የነበረው ከኢንቮይስ በታች (under invoice) ዘዴ በብሔራዊ ባንክ በኩል እንዲቆም መደረጉ የሌሎች የግንባታ ግብአቶችን ዋጋ

ንረት ሳይፈጥረው እንዳልቀረ ይነገራል፡፡ ቀደም ብሎ በነበረ የዘተለምዶ አሰራር አንድ አስመጪ የ5ሺ ዶላር ከኢትዮጵያ ባንክ በሕጋዊ መንገድ አስፈቅዶ ወደ አገር ዉስጥ የሚያስገባው ግን ከአምስት መቶ ሺህ ዶላር የሚልቅ ዕቃ ሊሆን ይችላል፡፡ ቀሪውን ገንዘብ ከውጭ በሀዋላ በኢመደበኛ መንገድ ተከፋይ በማድረግ ገቢ እቃዎች መንግስት ካወጣላቸው የሲዲ ዋጋ በተለየ እንደመጡ ተደርጎ ይሰላ ነበር፡፡ በቅርቡ ይህ አሰራር ወደ መደበኛ የሲዲ ዋጋ መዛወሩ በርካታ አስመጪዎችን ከጨወታ ውጭ ሳያደርጋቸው አልቀረም፡፡ ይህ አሰራር ከፍተኛ ባለሐብቶችና በመንግሥት ደጋፊነታቸው የሚታወቁ ነጋዴዎችን ብቻ ለመጥቀም የተመቸ አድርጎታል ይላሉ ለዘጋቢዎቻችን አስተያየታቸውን የሰጡ አስመጪዎች፡፡ ከቅርብ ጊዜ ወዲህ ሌላው አዲስ ክስተት የሆነው ባንኮች ለደንበኞቻቸው የሚከፍሉት ብር እያጡ መምጣታቸው ነው፡፡ ከአምስት መቶ ሺህ ብር በላይ በአንድ ጊዜ ወጪ ለማድረግ የግልም ባንኮችም ሆኑ ንግድ ባንክ ፍቃደኞች እንዳልሆኑ የተናገሩ በጆንያ ተራ የጅምላ ነጋዴ ‹‹የገዛ ብራችንን ታግቶብን የባንክ ማኔጀሮችን የምንለማመጥበት ጊዜ ላይ ደርሰናል›› ይላሉ፡፡ የባንክ ቅርንጫፍ ሥራ አስኪያጆች በበኩላቸው ከቅርብ ጊዜ ወዲህ የገንዘብ እጥረት እንደገጠማቸውና ደንበኞች በአንድ ጊዜ ከፍ ያለ ብር ሲጠይቁ ጥያቄያቸውን በፍጥነት ለማስተናገድ መቸገራቸውን ይናገራሉ፡ ፡ በመርካቶ የአዋሽ ባንክ ባንክ ኦፊሰር ‹‹ይህ ሁልጊዜ የሚገጥም ነገር አይደለም፤ በተቻለ መጠን ገንዘቡን አሰባስበን ከሦስት ቀናት ባልበለጠ ለደንበኞች እንከፍላለን›› ሲል አስተያየቱን ሰጥቷል፡፡ የችግሩን ምክንያት ተጠይቆ- አለመረጋጋት ሲከሰት ዜጎች ብሮቻቸውን ከባንክ ያወጣሉ፣ በርካታ ደንበኞቻችንን ንግድ ባንክ ወስዶብናል…ገንዘብ እጥረቱ ግን አሁንም ቢሆን ጊዝያዊ ችግር ነው›› ብሏል፡፡ ዶላር በጥቁር ገበያ በሁለት ሳምንት ውስጥ ብቻ የ80 ሳንቲም ጭማሪ እንዳሳየም ታውቋል፡፡ ብሔራዊ ቴአትር አካባቢ አንድ ዶላር በ31 ብር ከ80 ሳንቲም እየተገዛ ይገኛል፡፡

የጤፍ ያለህ፣ የጄሶ ዋጋ እየናረ ነው

(ክንፉ አሰፋ)

እና ለውጭ ሃገር ፍጆታ ያከፋፍሉታል።

ይህን ብለው አላበቁም። “ለሰውነት ግንባታ እጅግ ጠቃሚ ነው።” ብለዋል በሰውነታችን የጄሶ ግንብ እየሰሩ። ግን በውል አልሰማናቸው ይሆናል እንጂ “ብረት እና ብሮንዝ” ሳይሆን “ብረት እና መርዝ” ያሉ መሰለኝ። ይህ ነገር ቀልድ ይመስላል፣ ግን እውነት ነው። ለወራት ጄሶ የሚባል መርዝ ስናግበሰብስ ከርመናል። ለግዜው ጤነኞች ብንመስልም፣ ከሰውነታችን የተቀላቀለው ይህ አደገኛ ንጥረ-ነገር ነገ ምን ሊያስከትል እንደሚችል የሚያውቀው ፈጣሪ ብቻ ነው።

December 10, 2017 ኑሮ ጣርያ ነክቷል፣ ብር ገለባ ሆኗል፣ የምግብ እህሎች ዋጋ እንኳን ለመንግስት ሰራተኛው፣ ለነጋዴውም አይቀመስም። ይህ ችግር ታዲያ የፖለቲካ ደላሎች እና ባለስልጣናቱን አይመለከትም። የኢትዮጵያ ህዝብ በቀን ሶስቴ እንዲበላ አደርጋለሁ ያሉት “ታላቁ መሪ” ይህንን ጉድ ሳያዩ ቢሞቱም፣ የሳቸውን ራዕይ ለማስፈጸም የተቀመጡት ሃይለማርያም ደሳለኝ አሁንም፤ “መለስ የጀመረውን እጨርሰዋለሁ” እያሉ ይቀልዱብናል። የመለስ ራዕይማ ርሃብን ከገጠር ወደ ከተማ ማዳረስ መሆኑ፤ እነሆ አሁን እየገባን መጥቷል። የመለስ ራዕይ የሞራልና የስነምግባር እሴቶቻችን በሙሉ ገፍትሮ፤ አንዱ በሌላው ላይ የጭካኔ ስራ መስራት መሆኑንም አሳይቶናል። የጄሶው እንጀራ ታሪክ የሚነግረን ከዚህ የተለየ አይደለም። ስማቸው የተባለ ወጣት በጄሶው የገጠመውን ታሪክ አጫውቶናል። ወጣቶች አዘውትረው የሚመገቡበት በአዲስ አበባ አንድ ምግብ ቤት አለ። ወጣቶቹ እዚያ ቤት የሚያዘወትሩት ምግቡ

ጥሟቸው አይደለም። ይልቅ ምግቡ እስከ ምሽት ድረስ ሆድ ይይዛል ይላሉ። እዚያ ምግብ ቤት ምሳ ከበላን እራት አያሰኘንም። ሆዳችን ተወጥሮ ውሎ ተወጥሮ ያድራል። ይለናል ስማቸው። በቀን አንዴ ለሚመገብ ወጣት ይህ ጥሩ አማራጭ ነበር። እንደወትሮው በእለተ ሃሙስ ሰብሰብ ብለን ለምሳ ስንሄድ ምግብ ቤቱ ታሽጎ አገኘነውና ደነገጥን። እንኳን የሸመተ ያረሰም የማይችለው ሆዳችንን ይዘን ቤት ስንደርስ ፣ መርዶው ተከትሎን ገባ። ብሎናል። ሆዳቸውን ወጥሮ እህል ውሃ የማያሰኛቸው ነገር ለካስ ጄሶ ኖሯል። በቀፈት መወጠሩ ሳያንስ፣ በመጸዳጃ ቤት የ “ውጣ-አትውጣ” ግብግብም መከራ ነው። መልስ አጣን እንጂ፣ እንዴት ሆኖ ነው ሰው ጤፍ በልቶ ብሎኬት የሚያወጣው? ብለንም ጠይቀን ነበር። የምግብ ቤቱን ባለቤት ብንጠይቅ ጤፍ ውስጥ “ብረት እና ብሮንዝ” የሚባል ንጥረ-ነገር አለ። ሲሉ የቀለዱብን አይረሳኝም።

ወደ ሆድ የሚገባ በምግብነት ያልተመደበ ማንኛውም ነገር በሰው ልጅ ህይወት ላይ በመጥፎ የሚያሳድረው ተጽዕኖ አለው። ፈረንጆች ጊብስ የሚሉት ጄሶ እንኳን ለምግብነት እንዲሁም በሰው ላይ የሚያደርሰው የጤና ጉዳት የከፋ እንደሆነ ይነገራል። በውጩ አለምም ቢሆን እንደዚህ አይነት ስግብግብ ነጋዴዎች አሉ። የአሳማን ስጋ የበሬ ነው ብሎ ከመሸጥ ወይንም የጅግራ ስጋን የዶሮ ከማለት ያለፈ እንደዚህ በዜጎች ላይ የጤና ጠንቅ የሆነ ነገር ፈጽሞ አያደርጉም። ዛሬ በኢትዮጵያ ገበያ የጄሶ ዋጋ በእጅጉ እየናረ መጥቷል። በስብራት የሚታከም ሰው በዝቶ ሳይሆን፣ ጄሶ ተፈላጊነቱ ለምግብነትም በመሆኑ እንጂ። እድሜ ለጸሃዩ መንግስታችን፣ ጄሶ ለምግብነት መዋል ከጀመረ ሰነበትበት ብሏል። በተለይም በአዲስ አበባ ጄሶ በጤፍ ውስጥ እየተቀላቀለ የሚጋገር እንጀራ ለገበያ ማቅረብ በእጅጉ እየተስፋፋ መጥቷል። ሻጮቹም ባለ ግዜዎቹና ከነሱ ጋር ንክኪ ያላቸው ናቸው። መብራት እና ውሃ ለረጅም ግዜ ስለሚቋረጥ፣ ሰዎች እንጀራ ከውጭ ለመግዘት ይገደዳሉ። የእንጀራ ንግድ ዛሬ አዋጭ ስራ የሆነውም ይህንን ችግር ተከትሎ ነው። ግለሰቦቹ እንጀራውን ለሆቴሎች፣ ለግሮሰሪዎች፣ ለግለሰቦች፣ ለሱቆች

ነጋዴው (ሁሉም ባይሆን) ይህንን አጋጣሚ በመጠቀም ጄሶ እየቀላቀለ በዜጋው ላይ “ይህ ያማይባል” ወንጀል ይፈጽማል። አንድ ሰሞን ጀሶን በጤፍ እንጀራ እየቀላቀሉ ሲሸጡ እጅ ከፍንጅ የተያዙ ሰዎችን በመገናኛ ብዙሃን የተመለከተ የሃገሬ ህዝብ ጉድ ብሎ ነበር። የነሱ መገናኛ ብዙሃን “ታሰሩ”፣ ይበለን እንጂ ስለመታሰራቸው ማረጋገጫ የለም። ምን ይታወቃል እነዚህ ሰዎች ለሌላ ሸፍጥ ተወስደውም ይሆናል። ድርጊቱን የሚፈጽሙት በመላው አዲስ አበባ መሆኑን እማኞች ቢገልጹም፣ ፖሊስ መርጦ በቦሌ ክፍለከተማ ያሉትን ብቻ ነው ያዘ የተባለው። የሰጋቱራ እና ጄሶው በጤፍ ውስጥ መቀላቀል ጉዳይ ሲነሳ አንዱ የወያኔ ካድሬ ምንም ችግር እንደሌለው ተናግሯል። ያቀረበውም ምክንያት ይህ ሕዝብ ቆሻሻ በልቶ ምን ሆነ? የሚል ነው። በደርግ ግዜ በርበሬ የደበቁ ነጋዴዎች፤ አሻጥረኛ ነጋዴ በመባል እንደታሰሩ እና እንደተገደሉም ሰምተን ነበር። መገደላቸው አግባብ አልነበረም። ወገኑን በጄሶ መርዝ የሚገድል ነጋዴ በደርግ ግዜ ቢሆን ኖሮ ምን ሊገጥመው እንደሚችል መገመት አያዳግትም። ይህ መንግስት ይሉኝታ እና ስነ-ምግባርን ከምድሪቱ እንዲጠፉ አድርጓል። ስለ ሰው ልጅ ህይወት ቅንጣት ያህል ደንታ የላቸውም። ገንዘብ እስካስገኘ ድረስ ለሞራል ጥያቄ ቦታ የለውም። በቅድስትዋ ምድር የአህያ ቄራ ከመክፈት የባሰ የሞራል ውድቀት የለም። ማን ያውቃል ይህ የጄሶ ነገር የእድገት እና ትራንስፎርሜሽኑ ስውር እቅድ ይሆን ይሆናል።

TZTA PAGE 12: December 2017: Info@tzta.ca/ tztafirst@gmail.com www.tzta.ca/Mobile Phone: Follow Facebook& Twitter

TZTA PAGE 13 December 2017: Info@tzta.ca/ tztafirst@gmail.com/ www.tzta.ca/Mobile Phone: Follow Facebook& Twitter

ህወሀት ማለት!

ህወሀት ማለት የስልጣን ኃይል ነው፣ ያውም በስጋ ልጅነት፣ በአብሮ አደግነት፣ በአምቻ ጋብቻ የተሳሳረ ቡድን! ለአርባ ዓመታት ያህል ቦታ እየተቀያየሩ እየገዙ ያሉት ትግራይ እነርሱን ብቻ ወልዳ ስለመከነች አይደለም። ህወሀት ገና በጠዋቱ ሲመሰረት ጀምሮ የድርጅቱ “core nucleus” ከእነርሱ ውጪ ሌላ እንዳያስገባ ሆኖ ስለተሰራ ነው። ህወሀት “አውራጃዊት እያ!” (ህወሀት አውራጃዊት ነች) የተባለችው ገና ዛሬ አይደለም። ድሮ ጫካ እያለች የራሷ ታጋዮች ናቸው እንዲያ ያሏት። አንዳንዱ ወደፊት ለሚይዙት ስልጣን ይጠቅማል ተብሎ ከውጊያ እንዲርቅ ሲደረግ ሌላው ደግሞ ለውጊያ ተልኮ ያልሞተ እንደሆን እንደ መፅሐፍ ቅዱሱ ኦርዮን ሰብብ ተፈልጎለት እንዲሞት ይደረጋል። በዚህ ምክንያትም የተወሰኑ አንታገልም ብለው ወደ ውጭ የሄዱና ትግሉን የተዉ ነበሩ።

አባል ትውልድ ደግሞ በዚህ አጋጣሚ ሊያገኝ የሚችለውን ፍርፋሪ እያሰበ ያጨበጭባል፣ እነርሱም እኮ ትውልዱን የሚንቁት በዚህ በዚህ ምክንያት ነው። እርስ በእርስ እንኳ ምን ድርጅቱ ምን እየሆነ ነው ብለው ለመነጋገር አይደፍሩም፣ የአዜብ ነኝ፣ የስብሀት ነኝ እያሉ ስለአሽከርነታቸው ያወራሉ እንጂ!

በህወሀት ትግል ውስጥ 30% የሚሆኑት ሴቶች እንደነበሩ የሚታወቅ ነው። ከእነዚህ ውስጥ ቅዱሳን ነጋ፣ ትርፉ ኪዳነማርያም፣ አዜብ መስፍንና መንጀሪኖ ብቻ እየተቀያየሩ የሚሾሙበት ምንክያት ሌላ አይደለም ቤተሳባዊ ትስስር ብቻ ነው ምክንያቱ! ቅዱሳን ነጋ የአቶ ስብሀት ነጋ እህትና የአለቃ ፀጋይ ሚስት ነች፣ መንጀሪኖ የመለስና የአቦይ ስብሀት ዘመድ ነች፣ ትርፉ ኪዳነማርያምም እንደዚሁ የአባይ ወልዱ ሚስት ነች። አዜብ መስፍንም እንደዚሁ የአቶ መለስ ሚስት ስለሆነች ነው እዚህ የደረሰችው። እነርሱ እንዲህ በመንደርና በቤተሰብ እየተሿሿሙ ሌላው እውነቱን ሲናገር “መንደርተኛ” “አውራጃዊ” እያሉ ማሸማቀቅ ይፈልጋሉ። ምክንያቱ ግልፅ ነው፣ ማንም ጥቅመኛ እውነትን ይሰማ ዘንድ አይወድም።

ከህወሀቱ ክፍፍል በኋላ በአቶ መለስ የበላይነት ላይ ብቻ የቆመ አመራር ነው የነበረው፤ የአቶ አባይ ወልዱ አመራር ደግሞ እርስ በእርስ መናናቅ የነበረበት፣ የተከፋፈለ፤ የግብና የራዕይ ልዩነት ሁሉ የነበረው ነው ይባላል።

ለያዙት ስልጣን፣ ላገኙት ሹመት “ህይወታቸውን ሰጥተው ስለታገሉ ነው” የሚል ምክንያትም ከደጋፊዎቻቸው አከባቢ ሲቀርብ ይታያል። ስለታገሉ ቢሆንማ ኖሮ የአመራር ስብጥሩ አሁን እንደምናየው ባልሆነ ነበር። በታገለ ቢሆን ኖሮማ የሽሬ፣ የተምቤን፣ የአጋመ፣ የእንደርታ፣ የሳሃርቲ የሳምረ፣ የወልቃየት፣ የሁመራ፣ የራያ፣ የኩናማ፣ የኢሮብ ልጆች ሳይታገሉ ቀርተው አይደለም ከስልጣን ጨዋታ ውጭ የሆኑት። በትግሉ ሂደት የተሳተፉት የራሴን የቅርብ ቤተሰቦች እንኳ ልቁጠር ብል ከደርዘን በላይ ይሆናሉ። ሌላውስ ይቅር፣ ከ250,000 በላይ ታጋዮችና ከ700,000 ሺህ በላይ አባላት አለኝ የሚል ድርጅት እነዚህ ብቻ ሁሌ የሚመሩት እነርሱ የመሪነት ቅብዓ ቅዱስ ስለተቀቡ ነው?! አይደለም፣ በቤተሰብ፣ በመንደር ልጅነት፣ በአብሮ አድርግነት በጓደኝነት፣ በአብሮ ተማሪነት ወዘተ ተደራጅተው፣ ሌላው ወደ ላይ እንዳይወጣ፣ ወደ ስልጣን እንዳይጠጋ ተግተው ስለሚሰሩ ነው። ከእነርሱ ትውልድ በኋላ የመጣ የተማረ አዲስ የሚባለውማ ጠላታቸው ነው። ያልታገለ፣ የማያውቅ ጀግና ሊሆን የሚችል አይመስላቸውም። ንቀታቸውን የትየለሌ ነው። ደንቆሮዎችና ትዕቢተኞች ስለሆኑ (ይህም ያላቸው ጄኔራል አበበ ተክለሃይማኖት) ከተኩስ ከውግያ ሌላ የጀግንነት አውድ ያለው አይመስላቸውም። በምንም ዓይነት ሁኔታ የተሻለ ትውልድ መተካት የማይችሉ መካን ፍጥረቶች ናቸው። አንዳንድ በህወሀት የወጣቶች ቅንፍ ውስጥ ታቅፈው የቆዩ ጓደኞቻችን እንደሚናገሩት ከሆነ፣ የህወሀት ኮር አመራሮች ሲበዛ በጣም ራስ ወዳዶች እንደሆኑ ነው። ሌላው እነርሱን ለማገልገል ብቻ የተፈጠረ ይመስላቸዋል፤ እነርሱ ብቻ ባለጽኑ ዓላማ ሌላው ደግሞ ዓላማ የሌለው ይመስላቸዋል። በደም በክፋት በሴራ መንገድ መጥተው ስላሸነፉ ሁልጊዜ ይሄ ዜዳቸው የሚሰራ ይመስላቸዋል። ክፋት መፈልፈል ዘመናዊነት ይመስላቸዋል። ህወሀት ማለት ለእኔ ይህ ነው። እኔ የሚገርመኝ ነገር፣ አሁን በአንዳንድ ወገኖች እነአባይ ወልዱ ወርደው እነመንጀሪኖ ወደፊት በመምጣታቸው ጮቤ የሚረግጡበት ምክንያት ምንድነው!? የመቀሌ የውሀ ችግር፣ ከኤርትራ ጋር ያለው ችግር እንፈታለን ብሏል?! አላሉም። የትግራይ ወጣት ከስደት እና ከመከራ የሚያወጣ እቅድ ይዘው መጥቷል?! አልመጡም። በፊዴራል ደረጃ እየተነቃነቀ ያለው ገዥነታቸው ለማስጠበቅ ነው የተሿሿሙ ያሉት?! ተማረ የተባለው የህወሀት

አሁን እነ አባይ ወልዱ ምን አጥፍተው እንደወረዱ እነዚህኞቹ ደግሞ ምን ሰርተው እንደተሾሙ እንኳ ለአባሎቻቸውና ለደገፊዎቻቸው አልተናገሩም። የቤተሰብ ጉዳይ ስለሆነ እነዚህ በየፌስቡኩ በየቀበሌው ጥሩባ ይዘው የሚጮሁላቸው እንኳ አልነገሯቸውም። ህዝቡንማ ቀድሞውም ከቁም ነገር የሚቆጥረው የለም። አንድ ነገር ግን ስለአዲሱ አመራር መናገር ይቻላል፣ ህወሀት ከ1993ቱ ክፍፍል በኋላ እርስ በእርስ መናበብ የሚችል የስራ አስፈፃሚ ኮሚቴ ያገኘ ይመስለኛል።

ህወሀት ለመቃወም አንድ ሺህ አንድ ምክንያቶች እንዳሉ የሚታወቅ ነው፤ የአንድ ቤተሰብ ድርጅት መሆኑ ራሱ ለመቃውም በቂ ምክንያት ሊሆን ይችላል። እንዲህ ብለህ ብትናገር ያለው አበሳ ግን ተነግሮ የሚያልቅ አይደለም። ደመኛ ጠላታቸው የሚያደርጉህ ወገኖች አሉ። ለምሳሌ እኔ ባለፈው ሰሞን “ከአንድ ቤተሰብ፣ ከአንድ አከባቢ ናቸው ወደ አመራር እየመጡ ያሉት” ብዬ በመናገሬ ለሁለት ዓመታት ያህል ጋብ ብሎ የነበረውን እየተከታተሉና ስልክ እየደወሉ ማስፈራራት እንደ አዲስ ጀምሯል። ይህ በራሱ የስርዓቱ ነርብ የሚጦዘው ምኑ ሲነካ እንደሆነ በትክክል የሚያሳይ ነው። አንዳንዱ ሰው ከሌላው በበለጠ ሁኔታ ስለህወሀት ወይም ስለአመራሩ ምንነት ሲነግር ያዙኝ ልቀቁኝ እንደሚል ምክንያት ለማወቅ ብዙ መከራከር የሚያስፈልግ አይደለም። በተፈጠረው የኔትዎክ ሰንሰለት ውስጥ ተጠቃሚ ስለሆነ ነው። የህዝብ ጥቅም አሳስቦት አይደለም። ሆኖም እውነታው ያ ስለሆነ ከመናገር ወደኋላ ማለት አይቻልም። ህወሀት ማለት የአንድ ቤተሰብ ድርጅት ነው። ህዝቡ መቼም መውለድ አላቆመም፣ ባለፉት አርባ ዓመታት እንደወትሮው ሁሉ ልጆች ወልዶ አሳድጓል። የተማሩ፣ ብዙ ተአምር ሊሰሩ የሚችሉ፣ አገር መለወጥ የሚችሉ ብዙ ሀሳብ ያላቸው ልጆች ወልዷል። ነገር ግን በየት በኩል አልፈው የሚጠቅም ነገር ይስሩ?! በቤተሰብ የተሳሰረ ድርጅትና ስርዓት ባለበት አገር እንዴት በነፃነት ይንቀሳቀሱ?! ማን ነጻ ሆነው እንዲያስቡና እንዲደራጁ ይፈቅድላቸዋል?! ማንም። ተቃዋሚ ሆነው ቢመጡ ያሳድዷቸዋል፤ በኑሮ ይቀጧቸዋል። ህወሀት ማለት ይሄ ነው። ይሄ የቤተሰብ ስርዓት በቀለኛም ነው። ስየ አብርሃን ለማስረሳት አሞራ የሚባል ጀግና ከተቀበረበት ጉድጓድ አውጥቶ የሚተካ ነው። አሞራ ጀግና ነው፤ ምንም ጥርጥር የለውም፣ ነገር ግን በአሞራ ደረጃ ጀግንነት የሰሩ ብዙ ብዙ የህወሀት ታጋዮች አሉ። በቅጽል ስሟ ቀሺ ገብሩ የተባለችው ታጋይ እንኳ በሴትነቷ ከአሞራ እኩል ታሪክ ሰርታ የአሞራ ያህል አትነሳም። ምክንያቱ ግልፅ ነው፣ የተምቤን ህዝብ ስየን እንዲረሳ፣ ሌላ ጀግና አለህ በማለት ለማሞኘት ስለተፈለገ ነው። ንፁህ የሚጠጣ ውሀ፣ ሲታመም የሚታከምበት ጤና ጣቢያ፣ ለልጆቹ ትምህርት ቤት እንኳ በአቅራቢያው የሌለው ህዝብ በአሞራ ስም እስታዲዮም እንሰራልሃለን ይሉታል! ህወሀት ማለት በጣም ሚስጥረኛ የሆነ ድርጅት ነው። ከአንድ ወር በላይ ግምገማ ተቀምጠው ስለምን እንደተገማገሙ እንኳ ሳይነገር “እንትና

ወርዶ እንትና ተሽሟል” የሚል ድርጅት ነው። የወረደው ባለስልጣን ምን ጥፋት ሰርቶ እንደወረደ አይነገርህም፣ የተሾመው ሰውም እንደዚሁ። በዚህ ምክንያት ለተለያዩ ሀሜቶችና አሉባልታዎች በር የሚከፍት ሁኔታ ይፈጠራል። የወረደው ባለስልጣን “informal” በሆነ መንገድ ስሙ እንዲጠፋ ይደረጋል። ለምሳሌ ስለ ወ/ሮ አዜብ መስፍን ላይ የተወራ ያለው አያስቁኝም፣ አስገራሚም ነው። በወሬ አካፋፈዮቻቸው በኩል “እርጉዝ ነች” የሚል ወሬ እንዲናፈስ የተደረገው። እነዚህ ሰዎች የሴትዬዋን ስም ማጥፋት ነው እንጂ የታያቸው እድሜዋ ራሱ ለእርግዝና የሚሆን ነው ወይ? የሚለውን ነገር አልታያቸውም። ለነገሩ ማጨብጨብ እንጂ መጠየቅና መመራመር በቀረበት ዘመን ማንም ምን ቢል ልብ የሚለው የለም ብለው ገምተውም ሊሆን ይችላል። እንግዲህ እንደ መፅሐፍ ቅዱሷ እልሳቤጥ ወይም እንደአብርሃም ሚስት በእስተእርጅናቸው አርግዘው ቢሆን እንኳ ከእርሳቸው ስልጣን ጋር ምን ያገናኘዋል?! ይሄ ስልጣን የቫቲካን አይደለም፣ አቶ መለስ በህይወት የሉ፣ ከሞቱም ብዙ ዓመት ሆኖቸዋል፣ የፍቅር ጓደኛ ቢይዙ ወይም ትዳር ቢመሰርቱ ምንድነው ችግሩ?! አንዲት ታጋይ አስታወሰኝ ድሮ ጫካ እያሉ ግብረ ስጋ ግንኙነት ማድረግ ክልክል ነበርና አንዲት ታጋይ ለስራ ጉዳይ ከተማ ይልኳታል፣ እሷ ደግሞ አጋጣሚውን ተጠቅማ ከአንድ በፊት ከምታውቀው ልጅ ጋር አብራ ታድራለች። ይሄ ሌላ እሷን እንዲሰልል የተመደበ ሰው ይህን ነገር ሪፖርት አድርጎ ነበርና ስትመለስ “ሴክስ አድርገሻል” ብለው በግምገማ ወጥረው ይይዟታል። ምንም መፈናፈኛ ቢያሳጧት “ቆይ ግን እናንተ በራሴ እንትን (ስሙን ጠርታ) ምን አገባን ነው የምትሉት? ህወሀት እኔን ነው ወይስ እንትኔን ነው የምትፈልገው?! አለቻቸው ይባላል። እንዲህ ዓይነቱ የቤተሰብ ስርዓት በጣም አደገኛና አስፈሪ ነው። ለምሳሌ እኔ ሰዎቹ ያው ራሳቸው መሆናቸው ብረዳም አሁን ሙሉ ትኩረታቸው ሁሉ ወደ መሀል አገር በማድረጋቸው፣ እንደ አዲስ የሚደራጁበት እድል በመፈጠሩ፣ ደመኛ ጠላት አድርገው የሚያስቡትን ሰው ላይ እርምጃ ሊወስዱ ይችላሉ የሚል ሀሳብ አለኝ። ለምሳሌ “የህወሀት ፖለቲካ የአድዋ ፖለቲካ ማለት ነው” ብዬ በመናገርዬ አንዱ ሰፈሬ ድረስ መጥቶ “አንተ ለአድዋ ካለህ ጥላቻ የተነሳ እንዲህ የምትለው” ብሎ ሰድቦኛል፤ አስፈራርቶኛል። ይሄ ሰው በሌላ አካል ተልኮ ይሁን በራሱ ተነሳሽነት ያድርገው ለማወቅ አልቻልኩም። በአከባቢው ያገኘኋቸው ፖሊሶችም ሊይዙት አልደፈሩም። “እንደዚያ እንዳለህ በምን እናውቃለን?” “ምስክር አለህ ወይ?” “ደግሞስ አልደበደብህ? ንቀህ ብትተው

ምናምን” እያሉ ከእኔ ጋር ሲጨቃጨቁ ነው ያስመለጡት። በነገራችን ላይ አድዋ ለማን ርቆ ለማን ቀርቦ ነው እኔ የተለየ ጥላቻ የሚኖረኝ?! የተምቤን ልጅ ብሆንም ከአድዋ ጋር አንድ ወንዝ ነው የሚለየን። ከዚህ በላይ ደግሞ ያስተማርኩብት የኖርኩበት ከተማ ነው። እንደማነኛውም የትግራይ ህዝብ ደግ ህዝብ፣ ራሱን ችሎ፣ ራሱን ሆኖ የሚኖር ህዝብ ያለበት ቦታ ነው። እንደሌላው የትግራይ አከባቢ መሰረታዊ ልማት ያልተሟላለት፣ የመልካም አስተዳደር ችግር የሚታይበት አከባቢ ነው። ነገር ግን በአድዋ ልጅነት፣ በአብሮ አደግነት፣ም ቤተሰብነት፣ በስጋ ዝምድና፣ በአምቻ ጋብቻ ተደራጅተው ስልጣን የያዙ፣ ባለሀብት የሆኑ፣ ኢኮኖሚውን የተቆጣጠሩ፣ ሁሉም ነገር አልጋ ባልጋ የሆነላቸው፣ አድራጊ ፈጣሪ የሆነው የሚኖሩ ግለሰቦችና ቡድኖች የሉም ማለት አይደለም። በጣም ነው ያሉት። እነዚህ ናቸው ከሁሉም በላይ የሚያስፈሩት። እነዚህ ናቸው በትግራይ ህዝብ ስም እያተረፉ፣ ግፍ እየሰሩ ያሉት። በዚህ ምክንያትም ነው ከእነዚህ ግልጽና ህቡእ ቡድኖች ጋር ጸብ ውስጥ እየገባን ያለነው። ምክንያቱም በእነርሱ ጦስ የትግራይ ህዝብ በተለይ ደግሞ ንፁሀን ዜጎች ዋጋ እየከፈሉ ስለሆነ ነው። ከዚህ ውጪ ከእነዚህ ወገኖች ጋር የተለየ ጥላቻ ሊኖረን አይችልም። እንደምናየው በመለያየትና በመከፋፈል ላይ የቆመ ስርዓት ደግሞ አማራ፣ ኦሮሞ ትግሬ እያለ በመከፋፈል ብቻ አልቆመም፣ ይሄው በትግራይ ውስጥም አድዋ፣ ሽሬ፣ ተንቤን፣ እያለ እየከፋፈለን ነው የሚገኘው፤ ለዚህ ነው በዜግነት መብት ላይ ብቻ የተመሰረተ ግንኙነት ብቻ ነው ሊኖረን የሚገባው እየተባለ ያለው። በጥቅም በጓደኝነት በመንደር ልጅነት ከተሰባሰብክ በኋላ ግን ከሌላው ጋር የጋራ አጀንዳ ሊኖር አይችልም። በውሸት አንድ ነን ስላልክ ብቻ አንድነት አይመጣም። እንዲህ በመሆኑም ነው ስለህወሀት አንድ ነገር በተናገርክ ቁጥር “አድዋ ስለምትጠላ ነው” እየተባለ ያለው። እንግዲህ ምንም ማድረግ አይቻልም ህወሀት አውራጃዊ የሆነ የስልጣን ኃይል ነው። በክብ መዋቅር የተዋቀረ፣ እንደ ቀይ ሽንጉርት የተነባበረ ሽፋን (leve of layers) ያለው፣ የውስጠኛው ኮር ኒኩለስ የአቦይ ስብሀት ኔትዎርክ ነው፣ ቀጥሎ ያለው ሰርክል አብሮ አደግነት ነው፣ የአድዋ ልጅነት ነው፣ ቀጥሎ ያለው ሰርክል የትግራይ ልጅነት ነው፣ ቀጥሎ የሚመጣው ሰርክል ኢህአዴግነት ነው። ይሄ አደረጃጀቱና ልዩ ልዩ መልክ መያዙ ነው እጅግ በጣም አደገኛ የሚያደርግው። የማፊያ ስርዓት እንኳ በዚህ መልኩ በተወሳሰበ ሁኔታ የሚደራጅ አይመስለኝም። በአጠቃላይ ካየነው ህወሀት መፍረስ ያለበት እንጂ መታደስ የሚችል ስርዓት አይደለም። መታደስ አይችልም። ኢትዮሚድያ Ethiomedia.com December 10, 2017

Dr. Zahir Dandelhai

DENTIST

NEW PATINT AND EMERGENCY WELCOM Main Danforth the Dental Clinic 206-2558 Danforth Ave. Toronto ON Monday to Saturday: 10:00 AM - 8:00 PM

• • • • • • •

Te l : ( 4 1 6 )

690-2438

Consultation free Service we give: General Dentistory Work * Crown $ Bridge Ortho (Braces * Root Canals, Dentures etc.

Denture * Implant * TMJ Problem Long flexible hours days and evening schedules FINANCING All dental plans accepted

Smile Again...

Smile Again...

TZTA PAGE 14 December 2017: Info@tzta.ca/ tztafirst@gmail.com/ www.tzta.ca/Mobile Phone: Follow Facebook& Twitter

Political Uncertainty as Protests Spread in Ethiopia

By Satenaw

– before law and order collapse completely.

— Herman J. Cohen (@ CohenOnAfrica) December 12, 2017

https://t.co/bW7DRGh9aX — Mohammed Ademo (@OPride) December 12, 2017

In what appears to be reprisals, two Despite the fact that the Oromo and students from Tigray were reportedly Somali people who live along the killed at Welega University, located border of Oromia and the Ethiopian in the Oromia region. The number of Somali regions share close familial, incidents and casualties, as well as religious and cultural ties, tensions are the number of people involved and high along most of the disputed 1,000 the ethnic tone of the conflict over the km border. A brutal crackdown on the past few days, has raised the prospect Oromo community living in Ethiopia’s of even greater violence in Ethiopia, Somali region has triggered a massive according to analysts. The Ethiopian Students in Nekemte, a town in Western Ethiopian mourning for people humanitarian catastrophe in eastern government grudgingly characterizes Ethiopia. By now, roughly 50,000 the recent unrest as ethnic conflict, but killed in Chelenko, used by permission Oromos have fledinto Ethiopia’s also points the finger at diaspora-based Written by Endalk 15, 2017 historical town, Harar, since last activists and social media. However, Global Voice opposition groups argue that Tigrayan At least 15 people were killed on Some suggested that the statement is August. politicians instigated the violence as a December 11, 2017, when members of merely a symbolic initiative. Others Protests raged elsewhere in Ethiopia tool to maintain the status quo: the Ethiopian Defense Force fired on considered it as a signal of the power peaceful protesters. The demonstration struggle raging within the multi-ethnic as well. A clash between followers was prompted by the killing of an governing coalition, the EPRDF, which of two football clubs from Ethiopia’s Commenting on the recent clashes individual by members of security comprises four ethnic-based parties: northern states, Amhara and Tigray, inside univ. campuses he said they forces of Ethiopia’s Somali Region, the Tigrayan People Liberation Front led to the death of a football fan from were different from previous demands in the latest chapter of a longstanding (TPLF), the Oromo People Democratic Tigray, which in turn caused episodes of univ students that were attended to border dispute between Ethiopia’s two Organization (OPDO), the Amhara of violence in three universities located by the gov. The recent clashes have largest states — Oromia and Ethiopian National Democratic Movement in the Amhara, Oromia and Tigray taken a clear ethnic dynamics & have Somali in Eastern Ethiopia.

(ANDM) and the Southern Ethiopian regional states. Last week saw one resulted in the killings of students, Dr. People’s Democratic Movement particularly violent night at Adigrat Negeri further said. pic.twitter.com/ University (situated in the Tigray GCtAeQiNJs According to reports from local (SEPDM): region), where a student from the authorities, one person died after being transferred to the hospital following TPLF’s sham coalition EPRDF in Amhara region was killed. Gruesome — Addis Standard (@addisstandard) the attack, and more than 12 were disarray—OPDO walked out of the CC images of the victim subsequently December 15, 2017 injured in the violence which began meeting, ANDM also followed today. went viral on social media: On December 13, mobile internet in Chelenko, a district town in eastern This TPLF machination has certainly Political uncertainty in #Ethiopia services and social media services were Oromia: run out of steam. TPLF must go! as fresh #OromoProtests spread in cut off in most parts of the country in an The country needs orderly transition As journalists managed to get more before it’s too late. #OromoProtests response to state-sponsored killings attempt to avert the deepening crisis. of civilians in Oromia and student details, this news from the BBC Afaan #OromoRevolution#Ethiopia clashes in parts of the Amhara state. Written by Endalk Oromoo says five people of the same family were among the #Chelenko — Girma Gutema℠ (@Abbaacabsa) victims in east Hararghe of #Oromia December 12, 2017 region who were shot dead by members of the national defense forces on The power struggle involving the four Monday https://t.co/2kP7K7UdDL EPRDF parties has been simmering

By Satenaw pic.twitter.com/cvfhWSoKgM since last summer. The row between Herman Cohen, said that he believes the Oromo People’s Democratic the current crisis in Ethiopia was a — Addis Standard (@addisstandard) Organization (OPDO) and the Tigrayan result of domination by Tigrians over December 14, 2017 People’s Liberation Front (TPLF), was the economy and politics of the country exposed when Abdula, the speaker as well as putting in place a “fake” Reports on social media said of the Ethiopian Parliament and a federal political arrangement. that members of the Ethiopian prominent member of the OPDO,

Former U.S. official says Ethiopia needs all-party conference

Defense Force fired live bullets on peaceful demonstrators. The Ethiopian government has released a belated statement on the incident, but in an unusual move, the party governing Oromia — the Oromo People Democratic Organization (OPDO), a member of Ethiopia’s governing coalition, the Ethiopian People Revolutionary Democratic Front (EPRDF) — released a strong statement accusing members of the Ethiopian Defense Force of violating the Ethiopian Constitution and vowing to investigate the killing of peaceful protesters:

In a single presser, Oromia regional communication bureau slams PM Hailemariam and defense force for causing Chelenqo massacre.

The bureau has called the Oromia region’s security forces to prepare for any kind of sacrifice. #Ethiopia #OromoProtestspic.twitter.com/ KkkKgTmn3C — Atnaf Brhane (@AtnafB) December

resigned from his position in October:

The TPLF apartheid like regime propagandist redefines the English definition of a ‘minority’. To misquote the famous saying, “two things are infinite: the universe and TPLF’S stupidity; and I’m not sure about the universe.” pic.twitter.com/ fVSJNzZoo6

Former US Assistance S. S Mr. Herman Cohen

ESAT News (December 13, 2017) The former U.S. Assistant Secretary of State for African Affairs says the TPLF should consider a mediation by the U.S. government and organize an — Ethiopian Think Tank (@ all party conference before the country EthiopianThinkT) December 15, 2017 collapses.

“In 1991 a system of states was established based on ethnic groups. But this was a fake system because none of the states that had ethnic groups different from the Tigrians had any voice what their government should be and what they should have. So it is strictly a one party state, which most African governments had abandoned long time ago,” he noted in an exclusive interview with ESAT in October 2016.

Cohen’s tweet comes as the current Power is heavily concentrated among Herman Cohen advised the TPLF Acting Assistant Secretary of State for members of the TPLF. However, there regime to request the U.S. government’s African Affairs, Donald Yamamoto, is some fear that if the OPDO continues mediation and call for an all party concluded a visit to Ethiopia and its neighbors. down this road, it will be looking to conference. defend itself using weapons, which could plunge Ethiopia into a civil war “Ethiopia’s TPLF leadership should Cohen actively blogs about Africa and that will make the current conflict seem seriously consider requesting US he is currently President of the Cohen like just fisticuffs: Government mediation to organize a and Woods International, his consulting conference among all parties that will firm. He is also a registered lobbyist for #Ethiopia‘s TPLF leadership should produce new democratic dispensation the Coalition for a Democratic Congo. seriously consider requesting US – before law and order collapse Government mediation to organize a completely,” reads the tweet by Cohen Cohen played a key role in the 1991 power transition from the the Derg to conference among all parties that will on Tuesday. produce new democratic dispensation In an interview with ESAT last year, the TPLF regime.

TZTA PAGE 15 December 2017: Info@tzta.ca/ tztafirst@gmail.com/ www.tzta.ca/Mobile Phone: Follow Facebook& Twitter

Third time’s the charm? Intellectuals and Ethiopia’s Plight November 2017 Toronto Canada In his famous play called hahu weyim pepu, Laureate Tsegaye Gebremedhin metaphorically captured Ethiopia as a mother that consecutively miscarried pregnancies of democracy. In a period shy of half-century, we’ve witnessed two such ‘miscarriages’.

Yet again, Ethiopia is in a third ‘labor’; the TPLF regime has being facing mounting pressures over the last two years, and change is in the air. Third time’s a charm, or is it? What will transpire depends on a number of factors, not least of which is whether the Ethiopian intelligentsia plays an active, concerted role in not only seeing off the tyrant ruling clique but also ensuring a successful transition to a democratic system. Ethiopia is in a desperate need of ‘midwives’ to successfully ‘deliver’ democracy, and no one group is better positioned than the intelligentsia to discharge such a responsibility.

Ethiopian intellectuals have a great responsibility, perhaps now more so than ever. Articles by, for example, Prof. Alemayehu G Mariam and Prof. Messay Kebede have called for fellow intellectuals to shoulder their fair share of responsibilities. Prof.

Birhanu Nega publicly lamented the limited role of Ethiopian intellectuals on the critical issues of Ethiopia and made a plea for a more active engagement. Whereas it is important to plead with the intellectuals and remind them of their moral responsibility, a more fruitful approach can be devised by understanding the underlying reasons for their limited active role.

Theories in behavioural science suggest that individuals fail to act either because they do not want to (an incentive problem) or they do not know how to (a boundedrationality problem). These two factors can help explain the limited, if any, involvement of most Ethiopian intellectuals. The first problem is that of incentives.

Clearly, individuals respond to incentives. What kind of incentives are appropriate here? Well, these incentives can take a form of positive or negative reinforcements.

Whereas positive reinforcements constitute both financial and nonfinancial returns, the non-financial returns are more relevant here as we are considering intellectuals’ moral responsibility for which financial incentives are hardly required. So, what non-financial incentives can attract more intellectuals to come to the fore? One such incentive may take a form of identifying role models and celebrating those intellectuals who have contributed immensely to Ethiopia. By honoring such intellectuals of the past and the

By Teshome Bedada, Email: teshome2071@gmail.com present, we can inspire a generation courageous fight for freedom allocate the limited resource of intellectuals who would want to which lasted decades is exemplary available to the country under emulate their achievements. Here to the current generation. These consideration. Such power can take it’s important to face head-on a are but examples and one can a form of legitimate power, expert major problem we Ethiopians have identify a host of other intellectuals power, and charismatic power. related to honoring our heroes and with substantial contributions to Intellectuals do have the expert heroines; instead of emphasizing Ethiopia. I do not think that we’ve power. They can use such power the excellent achievements of accorded these intellectuals the due to undermine the (il)legitimate many, we spend too much time respect and honor they deserve. By power of a tyrant. Intellectuals can and energy in finding faults and failing to do so, we would not only ask the right questions, critically criticizing. Most of us harbor a take their achievements for granted examine the (false) claims of such scarcity mentality and a zero-sum but also deprive future generations tyrants as TPLF and debunk their game thinking in that someone of intellectual’s role models to look propaganda. Intellectuals can play a else's gain, we think, is our loss. The up to. As well, we need to move away major diplomatic role by exposing Amharic adage, weta weta yalech from considering intellectuals in the lies of the TPLF regime and mashila andim le wefe andim le aggregate and consider (and honor) showing the practical merits for wenchif, captures this sentiment. the remarkable achievements of foreign governments of doing away with the regime. Intellectuals can According to Platteau, such social many. norms discourage individual effort. Another challenge limiting the also play roles in weakening the of intellectuals fundamental economic, military, Therefore, if we really want to involvement encourage intellectuals to take in national matters is lack of information, and political pillars active roles, then we have to do awareness and/or requisite skill sets of TPLF. For example, an engineer away with such norms and start to scale up activities. A discussion specializing in communication honoring those who have given a I had with a friend on the issue technologies is in a better position surfaced one of the assumptions to understand, neutralize, and lot to Ethiopia.

There is no shortage of such underlying political involvement counter TPLF’s mischiefs and intellectuals in Ethiopia. For of intellectuals. There is a tendency attacks related to network and example, Tsehafi Taezaz Aklilu to relegate politics to an issue of communication. Whatever action Habte-Wold (1912 – 1974) is one concern only to those in political that can tip the power balance in of such intellectuals who have science and related areas. ‘I am an favour of Ethiopians is considered made considerable contributions to engineer and thus have nothing to a political action. Just because one Ethiopia. His role in improving the do with politics’, argued my friend. does not belong to the fields from diplomatic relationship of Ethiopia Well, I think my friend is by no which politicians has traditionally with the USA was impressive. His means alone in this. Many from both emerged, it doesn’t mean that s/he contribution to the formation of social science and natural science has no role to play in influencing the the Organization of African Union disciplines hold such a believe. The balance of power. Intellectuals need (OAU) and advancing Ethiopia’s argument is reasonable in that it to realize that the expert power they stature in the process was advances the notion that individual’s have at their disposal can make a remarkable. He was also a major involvement should be merit based; difference. player in the establishment of the that is, an intellectual in political Ethiopian Airlines, which has been science has a more relevant training In sum, realizing a free and a pride of Ethiopia for years. His in the area of politics and thus need democratic Ethiopia requires more diplomacy skills and unrelenting to be politically more active. In than merely chiding intellectuals. effort had also been instrumental fact, this is the kind of merit-based In fact, we need to look into the in bringing Eritrea into federation system we miss in the TPLF regime root causes of the status quo (i.e., with Ethiopia. These are but some and this is what we aspire to have. the very limited involvement of his hefty achievements. Another However, the argument is based on of intellectuals in the political intellectual with an impressive a narrow, misguided understanding affairs of Ethiopia). By identifying record is Kibour Yilma Deressa of politics. Politics is not something two potential sources of this (1907 – 1979), who assumed several we consignee to a select group of problem and forwarding potential government positions including a individuals. Rather, it is about recommendations, this article stint as a Ministry of Foreign Affairs. power (possession, division, and moves a step toward resolving the A son of Blatta Deressa Amante distribution) which can be used issue. If Ethiopia is to avoid a third (an influential thinker himself) and to get things done, formulate and ‘miscarriage’, then its intellectuals a contemporary of Aklilu, Yilma implement policies, and efficiently need to do more. had substantially contributed to the development of such financial institutions as the Ministry of Finance and the National Bank. As well, he was the driving force behind Dear Business Owner, Professional or Entrepreneur: the introduction of the Ethiopian Warm greetings from TZTA Digital Ethiopian currency, birr. He had also played a considerable role in the formation Newspaper Publisher! of OAU. These Ethiopians made We are launching a campaign to reach out to huge contributions to their country business owners and professionals and give them during their time. The current ruling party has been instigating conflicts enormous value in promoting and marketing their among the many ethnic groups who products and services. lived harmoniously for centuries For detail information: in its attempt to weaken the unity of the country.

Prof Berhanu Call us 416-898-1353 or Nega and Dr. Merera Gudina Email us tztafirst@gmail.com or nfo@tzta.ca have worked tirelessly to expose Visit our website: https://www.tzta.ca TPLF’S conspiracy in promoting hate, human rights violation Thank you and corruption. Their persistent,

Great Promotions

TZTA PAGE 16: December 2017: Info@tzta.ca/ tztafirst@gmail.com/ www.tzta.ca/MobilePhoe: Follow Facebook & Twitter

Conrad Black: As Trump boldly fires up American success, Canada stumbles along weakly

U.S. President Donald Trump points to Prime Minister Justin Trudeau as he welcomes him to the White House in Washington, D.C. on Wednesday, Oct. 11, 2017.AP Photo/Evan Vucci

Canadians should not be complacent about our tax rates and structure, nor about the state of our social services

by Conrad Black: departure to the U.S. of a regrettable The year ends with Canada in an oddly number of highly educated and satisfied state of mind, politically. prosperous Canadians. It is also The United States is about to pass possible that trade disagreements a tax cut and simplification bill that could somewhat mitigate the will excuse a majority of Americans overflow of American prosperity into from personal income tax altogether, this country. The level of corruption enable 80 per cent of income tax and highly publicized violence in the payers to file their returns on a post United States can be relied upon to card, reduce the top personal rate dissuade many Canadians who might to 37 per cent and the corporate otherwise contemplate moving, but rate to 21 per cent. No attention avarice should not be underestimated should be paid to Democratic claims as a motivation and life is very that it is a giveaway to the rich — agreeable and not overly taxed for at most middle class and lower class least 70 per cent of Americans. families would see significant tax relief under the plan. Predictions Trump will reinvigorate the ethos of deficit increases are also bunk. and esprit of capitalism The main source of pessimism, the Congressional Budget Office, has not predicted anything accurately since As has been predicted in this space the Eisenhower administration, and before, the allegations of Russian is basing its gloom on GDP growth collusion with the Trump campaign at half what the Federal reserve in the last election are fatuous — the predicts. If the Fed is right, the investigation was nonsense from the annual deficit will be eliminated in beginning, was petulantly instigated less than three years and the national by the now revealed liar James debt will start to shrink as a share of Comey when he was fired for cause as GDP. GDP growth should be four director of the FBI, has been riddled per cent, generating nearly a trillion with Trumpophobic militants, and dollars of additional production and is, despite all, going to exonerate the transactions with minimal inflation president from anything to do with next year. This will effectively end colluding with Russia in the election. the annual narrowing of the gap Whatever his other foibles, Trump’s between the United States and China strategy of full co-operation with as the world’s two largest economies. special counsel Robert Mueller will It will reinvigorate the ethos and be vindicated, as Mueller and his esprit of capitalism and bury the self- embattled team are not seeking any serving Obaman defeatist nonsense more interviews with White House that one per cent annual economic personnel. growth and an ever-rising percentage of the population on some form of This and other manifestations state benefit is the new normal. It of the post-Watergate tendency will be the past abnormal. to criminalize policy differences in the United States creates an Usually, this level of American extremely contentious ambiance in economic activity backs very U.S. politics. But it could hardly be favourably into Canada. To some otherwise, given that what is at stake extent this positive influence may is a struggle between two sharply be mitigated by comparatively different views of the American disadvantageous Canadian tax rates, future — the Obama-Clinton view which normally torques up the of a lumpenproletariat sustained by

the social safety network and halfsedated with Medicaid-provided tranquilizers, with little economic growth, high taxes, generous breaks for the rich Wall Street, Hollywood, and Silicon Valley champions of the regime, and a foreign policy of appeasement; and the Trump desire for popular capitalism, low taxes for less advantaged and middle income Americans, an end to pandering to special interest victim-groups, unitary Americanism, and a defined national interest that does not overreach but is strenuously maintained.

In such a contest, there is little room for the traditional centre of interchangeable candidates of the Bush-Romney-McCain-CarterMondale school. But nor is either option an extreme — Obama, Trump, and the Clintons are all well within the large ideological gulf between Bernie Sanders and Ted Cruz. Trump will defeat his present opponents but his successor, of whichever party, will be a less startling personality and in policy terms, somewhere between Trump and the Clintons, and opinion will shift back toward the centre.

Whatever anyone thinks of Donald Trump or his policies, he has drastically deregulated, facilitated increased energy production and reduced petroleum imports (down to a third of the country’s needs and falling steadily), and reinforced the incentive economy; and he is setting out a clear range of policies. The reduction of air and water pollution is retained, but the suppositions of mancreated warming or climate change is a matter of agnostic skepticism.

Non-unionized schools locally directed are being favoured over the state system that has degenerated halfway towards a virtual daycare standard of instruction. The tax bill sharply reduces the deductibility of state income taxes from federally taxable income, so states who elect incompetent governments like those of the Cuomos in New York and Jerry Brown in California (coincidentally Democrats), will pay for it in their taxes. And the pending bill will lightly tax income on the endowments of immense, flaccid American universities (that have often ceased to be centres of free thought and expression encouraging vigorous discussion of a wide variety of viewpoints).

Trump will defeat his present opponents, but his successor will be a less startling personality These events will have their consequences in this country beyond fluctuations of the transborder brain drain. This country’s

federal deficit is too high, and wildly beyond the government’s promises of comparative frugality.

The current version of the proposed small business tax is only marginally preferable to the insane original bill presented for quick passage in the summer. (The Senate of Canada has done itself proud and shown its value by proposing that the whole concept of monitoring the legitimacy of “income-sprinkling” within family businesses by federal tax inspectors, for the purpose of collecting less than $200 million dollars a year for a government running an annual deficit of almost $18 billion, be abandoned.

The Senate national finance committee was also right to call for a complete review and overhaul of the federal tax system as was conducted by the Carter Commission of 1966.)

Canadians should not be complacent about our tax rates and structure, nor about the state of social services. As the Wall Street Journal pointed out in a prominent editorial on Wednesday, our health-care system isn’t working.

Citing the Fraser Institute, it showed its readers that a single-payer system leads to impossible delays, and caused 63,500 Canadians to seek health care outside Canada last year, as more than a million Canadians are now awaiting doctor-recommended treatment, and that there is a 21-week average delay between referral by a general practitioner and specialist treatment. “The lesson,” the editorial noted, “is that Canada hasn’t repealed the basic law of economics that scarce resources must be rationed by price or time… Free treatment isn’t much good if it’s not available.”

The very complex American political system is struggling with health-care reform, and Americans know that their system is too expensive and is inadequate for probably a fifth of their population. The Republicans will likely repeal the coercive element of Obamacare in the current tax bill, but that is just a start. Canada should begin improving its system by creating the conditions that produce and retain more doctors. (Canada is 27th in the world in doctors per capita; if we were in the top five and made a few tweaks to the system, we would cut waiting periods by two thirds.)

A merry Christmas and happy 2018 to everyone, and let’s spend less of 2018 staring slack-jawed at our American neighbours, deluging money wastefully on poorly considered boondoggles for native people and climate change, and get serious about putting our own house in order.

National Post cbletters@gmail.com

TZTA PAGE 17: December 2017: Info@tzta.ca/ tztaffirst@gmail.com/ https://www.tzta.ca/Mobile Phone: Follow Facebook & Twitter

Province Making It More Convenient To Access Driver Examination Services

December 13, 2017 Ontario is opening new Drive-test locations and extending hours at highdemand centers, to reduce wait times and make it easier and more convenient for people to get the driver examination services they need.

The province is opening two new Drive Test Centers in Mississauga and Markham. The Mississauga center will serve an anticipated 300,000 customers and help reduce wait-times at seven nearby centers by summer 2018. The Markham Centre will serve an anticipated 100,000 customers and reduce customer wait-times at eight nearby Centre by 2019.

Starting next week, more staff and longer hours will also be available at 13 high-demand Drive Test Centres: · The Brampton, Etobicoke, Newmarket, Downsview, Hamilton,

Toronto Metro East, Ottawa Walkley, Kitchener and Port Union locations will be open from 7 a.m. to 7 p.m. on weekdays, starting the week of December 18, 2017 · The Oakville, Windsor, and Orangeville locations will be open from 7 a.m. to 7 p.m. on weekdays by the end of January 2018, and on Saturdays starting February 3, 2018. · The London location will be open from 7 a.m. to 7 p.m. on weekdays by the end of January 2018.

Other customer service improvements include: · Providing a no-wait dropbox service for some medical reporting transactions at 25 DriveTest Centres across the province, to avoid waiting in line for these services · Piloting an appointment booking service at the Downsview location for certain complex transactions – such

as out-of-province and out-of-country licence exchanges – allowing customers to choose a time that is convenient for them, beginning January 2018 · Launching the new Ontario Drive app to help prepare new drivers for their G1 written test · Ongoing analysis to determine options to reduce wait-times and better serve customers across Ontario.

Improving customer service at DriveTest Centres is part of Ontario's plan to create fairness and opportunity during this period of rapid economic change. The plan includes a higher minimum wage and better working conditions, free tuition for hundreds of thousands of students, easier access to affordable child care, and free prescription drugs for everyone under 25 through the biggest expansion of medicare in a generation.

Creating Fairness and Opportunity for People in Ontario

January 1, 2018 Marks Milestones in Plan to Help People Get Ahead in Changing Economy The Ontario government has made major strides this year, fighting for fairness to make sure everyone in our province has the opportunity to share in our growing economy. In 2017, the government took historic action to deliver on its plan to help more people get ahead while continuing to grow the economy.

In 2018, the plan will continue to deliver more opportunity and security for families, when a higher minimum wage and free prescription medications for children and youth

come into effect on January 1.

For the third straight year, Ontario is outperforming all G7 countries in real GDP growth, and the unemployment rate has dropped to a 17-year low. But not everyone is sharing equally in these gains. Many people are struggling to get ahead in a fast-changing economy where jobs are less secure and workplace benefits are not what they used to be.

raising the minimum wage to $15 an hour, and the biggest expansion of Medicare in a generation with OHIP+, making prescription drugs free for everyone under 25. This year the Ontario legislature also passed measures to make it more affordable to buy or rent a home, and rolled out the new OSAP, which provided free tuition to more than 210,000 Ontario students starting this fall.

Ontario's actions in 2017 to make The government's plan to address the province a place of fairness and these new realities has included opportunity include: landmark legislation, including

Fair Housing Plan Encouraging New Rental Development

Ontario Boosting Rental Supply for Individuals and Families November 29, 2017

Ontario is making it easier for individuals and families to find a home by rebating development charges on new, purposebuilt rental housing, to encourage more construction and bring more fairness to the rental market.

Peter Milczyn, Minister of Housing, was in Toronto today to announce that the province will rebate up to $125 million in development charges over five years for priority purpose-built rental developments in municipalities with low

vacancy rates or high tenant populations, where affordable rentals are hard to find.

This will also encourage and help to build complete communities that are accessible, livable, walkable, and close to transit and other services.

In the coming days, the province will be inviting municipalities to participate in the program.

Providing rebates for development charges for new purpose-built rental housing is one of 16 comprehensive measures under Ontario's Fair Housing Plan to bring stability to the real estate

market, protect renters and homeowners' investments, increase housing supply, and help more people find a home that fits their budget.

Ensuring people have access to rental housing is part of Ontario's plan to create fairness and opportunity during this period of rapid economic change.

The plan includes a higher minimum wage and better working conditions, free tuition for hundreds of thousands of students, easier access to affordable child care, and free prescription drugs for everyone under 25 through the biggest expansion of Medicare in a generation.

TZTA INC TZTA INTERNATIONAL ETHIOPIAN BILINGUAL NEWSPAPER

TZTA is independent newspaper published once a month online in Toronto, Canada. The opinion expressed in this newspaper are not necessarily those of the editor or publisher. We welcome comments or different point of view from our readers submitted articles may be edited for clarity.

Address

Send your article, letters, poems and other information with your full name, address and phone number to:-

TZTA INC.

Po Box 1063 Station B Mississagua, ON L4Y 3W4 E-mail your information to:-

tztafirst@gmail.com / info@tzta.ca

Website:-https://www.tzta.ca GST REG. # R306528806-00001

PAYMENT

Make your cheque payable to TZTA INC.

For residence of Canada cheque and money order are acceptable.

Pay by Visa or Master Card/Paypal/ From outside Canada Visa and Master Card are acceptable. Ask us!

Go to our website and send us your email address. You will get the newspaper every time

For Advertising

Call: (416) 898-1353 (416) 653-3839 Fax: (416) 653-3413 E-mail: tztafirst@gmail.com or info@tzta.ca Website: https://www.tzta.ca

Publisher & Editor Teshome Woldeamanuel Marketing; Tigist Teshome Format and Typing Zenashe Tsegaselassie

Contributor

Mr. Tadese Gebremariam Mr. Yonas J. Haile Mr. Alem Mr. Yehun Belay Mrs. Genet Woldemariam Mr. Desta etc...

...............................................

Members of National Ethnic Press and Media Council of Canada NEPMCC

* LIFE-HEALTH -TRAVEL INSURANCE *VISITOR /SUPERVISA INSURANCE * BUSINESS INSURPress and Media Council of Canada

We acknowledge the financial support of the Government of Canada through the Canada Periodical Fund of the Department of Canadian Heritage.

TZTA PAGE 18: December 2017: Info@tzta.ca/ tztafirst@gmail.com/ www.tzta.ca/Mobile Phone: Follow Facebook& Twitter

Who Is TPLF’s new chairman Debretsion Gebremichael? “with great respect.” He rarely addresses his Ethiopian subjects by name but when he does, he usually writes “selam X” and signs off simply as “Debre.” By contrast, his Tigrayan associates usually refer to him as “Debre or Debretsi.”

In 2012, shortly after his elevation as Deputy Prime Minister, according to one document seen by OPride, Debretsion casually told a UN official, “I already had big responsibilities but after Meles, we felt we need to restructure the cabinet so that there will be a team to take full charge of the nation.”

Debretsion Gebremichael: New chairman and no hopes for the better

By Opride December 4, 2017 (OPride) — The Tigrayan People’s Liberation Front (TPLF) on Thursday, Nov. 29, elected Debretsion Gebremichael after 35 days of marathon meetings and selfappraisals known as gimgema.

Part I of our analysis argued that by elevating Debretsion, a hardliner, TPLF dashed hopes of reform and that the former deputy spy chief’s election is a victory for the intelligence faction.

Part II looks at Debretsion’s rise from a low level rebel radio communications technician to the top of the dominant TPLF hierarchy.

Since former Ethiopian prime minister Meles Zenawi’s death in 2012, Debretsion has emerged as the most powerful member of TPLF at the federal level. Publicly he has carefully cultivated an image of a hard-working and “techsavvy technocrat with doctoral studies in technology.” However, a recently leaked cache of internal documents reviewed by OPride paints a portrait of a calculating Machiavellian feared by subordinates but one who is largely idle and who often appears distant, offering only terse and uninspired feedback on detailed technical reports. His online interactions with Ethiopian colleagues is usually cordial but brief. He appears more engaged and personable when conversing with foreigners. Still, dozens of emails viewed by OPride show a lacking ability to engage in nuanced conversations in English and a preference for informal face-to-face meetings.

A testament to his commanding and fearsome persona, nearly all subordinates, particularly those of nonTigrayan ethnicity, often greet him as “your excellency” and sign off with

It is not clear who the “team” included and why the newly installed prime minister, Hailemariam Desalegn, could not “take full charge of the nation” as did his predecessor.

While the plan was for former rebels to be gradually phased out, he vowed not to step back from the added responsibilities. “As you know I’m one of those fighters who gave their everything to the good of our people and nation, so I can’t step back. In any case, I’ll try my best to serve more.”

Moreover, it was clear that he had his sights set higher. Although he was tasked with overseeing the economic sector as Deputy Prime Minister, internal documents viewed by OPride reveal that he was receiving periodic briefs and progress reports from across the government and his footprints are all over the place. His newly appointed deputy, Fetlework Gebregziabher, formerly head of the Financial Intelligence Center and previously an enforcer in the Addis Ababa municipal party office, has the same reputation of inflexibility and dogmatic adherence to party ideology and little concern for the wellbeing of the public.

It is this vehemently hardline leadership that Tigrayan spin masters are trying to present as reformers. The party’s propaganda machine is suggesting that the contest has always been between the reform-minded new leadership and those who were intent on “maintaining the status quo and doing business as usual.” To bolster their argument about a dynamic new team at the helm of TPLF, they are touting the academic credentials of the new leadership: Fetlework GebreEgziabher (educated at the London School of Economics), Debretsion (Capella University), Abraham Tekeste (Switzerland),

Paul Vander Vennen Law Office

Certified by the Law Society of Upper Canada as Specialist in Citizenship and Immigration Protection: Immigration and Refugee Law: 45 St. Nicolas Street, Toronto, ON M4Y 1W6 Tel:- (416) 963-8405 ext.

Fax: (416) 925-8122

235

www.paulvanlaw.ca * paul@paulvanlaw.ca

Getachew Alabama).

Reda

(University

of

It is to be remembered that Ethiopia’s current lame-duck prime minister did the same last year when unveiling his PhD-heavy cabinet, which have come to witness the lowest point in the ruling party’s quarter of a century hold on power — unable to manage minor crises, for example, restraining the outlaw behavior of the Somali Regional President, whose military adventures have since spiraled out of control of the federal government.

A foreign degree is never a measure of a leader’s acumen. For instance, Debretsion, who was reportedly rejected from various Ph.D. programs before settling on the Minnesota-based Capella University, was at best a mediocre student. He allegedly relied on the support of a team of hired researchers and writing coaches for his thesis.

According to a source familiar with the party’s grueling appraisal process, he’s in fact censured for lack of imagination and inability to produce anything of substance. Rather known as the bullet points guy, Debretsion is rated low for his inability to connect with audiences but also to produce serious policy papers.

Not only does the new leadership lack any reformist credentials, Debretsion is too close to the country’s powerful military-industrial complex, which has been accused widely of exacerbating an already volatile situation. Several high ranking army generals are accused of being involved in contraband and illicit trade and being outside of the normal chain of command. Although his stubbornness is legendary and his reputation for inflexibility is long established, not to mention his impatience and quick temper, it is not clear whether Debretsion can and is willing to reign in the military given his cozy relationship with Ethiopia’s military-industrial complex. In fact, Debretsion directly controls the country’s largest military contractor, the Metals and Engineering Corporation (METC), which is awarded huge government contracts without undergoing the usual bidding process.

METC has lately eclipsed the influence of the plethora of companies housed under EFFORT–also overseen by the organization Debretsion leads. By sidelining the mercurial widow of the former Prime Minister Meles Zenawi, Debretsion has consolidated key levers

of power in his sole hands. METC and EFFORT together control the commanding heights of the country’s economy.

Consequently, it is no wonder that the new TPLF chairman is widely seen as the power behind Hailemariam, who is dismissed as a figurehead and a placeholder exercising nominal control over key security and power ministries.

Hailemariam once publicly lamented not receiving intelligence briefs and being reduced to making decisions on hearsay. Debretsion appears to be the person who in fact supplies the prime minister with his talking points, including on the recent security directive, which opponents call a new state of emergency, announced through the National Security Council, a body that lacks the legal and constitutional basis to do so.

Despite the bleak prognosis, Debretsion and the new TPLF leaders face a unique opportunity to embrace reform and save the country from a catastrophic civil war and even state collapse. OPDO has already set in motion an ambitious plan to realize the promises of the country’s constitution. Unfortunately, so far, all indications are that Debretsion’s TPLF is likely to seek a combination of purges and subversion to undermine OPDO’s efforts. That would be a historic mistake which will set the country back for decades to come.

Debretsion’s abridged resume: Minister, Information and Technology, 2010-present Deputy Prime Minister, 2013-2015 Director of the Information Comm Technology Dev Agency from 20052010.

Trade and industry bureau head of the Tigray region and a zonal administrator from 2001-2005 Deputy of Head of Intelligence, directly under the late Kinfe Gebremedhin, from the early 1990s until the 2001 TPLF split.

In addition to his senior party position as a member of the Executive Committee of TPLF, and now its chairman, Debretsion holds key board positions: Board Chairman, Ethiopian Electric Power Board Chairman, the Grand Ethiopian Renaissance Dam.

TZTA PAGE 19: December 2017: Info@tzta.ca/ tztafirst@gmail.com/ www.tzta.ca/Mobile Phone: Follow Facebook& Twitter

Will ethnic federalism lead to Ethiopia’s disintegration?

Satenaw

(OPride)—Five years ago, shortly after Mele Zenawi died, Laalo Guduru wrote a brief commentary titled “The Next Prime Minister should be an Oromo.” He concluded his piece with the following words: … for the country to continue existing as one entity, it’s a high time that the center of political gravity shift from north to south …

The choosing of an Oromo prime minister and the making of Oromia the center of political power will create not only an opportunity to keep the country intact but most importantly will play a crucial role in establishing an inclusive, democratic and stable multicultural federal country.

In the words of French author and Nobel Laureate, André Gide, “Everything that needs to be said has already been said. But since no one was listening, everything must be said again.”

Five years have come and gone since Zenawi’s demise, and a lot of water has gone under the bridge; indeed the last five years was an eventful period that brought major changes. Notwithstanding these changes, however, power still did not shift and the need to overhaul the political arrangement in Ethiopia has remained intact. The recommendation in that article that seemed farfetched at that time to some, today has presented itself in such a clear fashion. Restructuring Ethiopia again, to save her from herself, is an issue that cannot be ignored any longer.

EPRDF that looked very strong, or even invincible to others five years ago, proving once again that a monolith strength cannot last forever, is today on a life support. The fragility of EPRDF is no more questionable; in fact, the question is not if EPRDF will collapse, but when. But the most important question is not even that. The question of our time is, “what would or should follow EPRDF’s inevitable implosion?”

Why Multinational Federation?

With the possibility of the demise of the TPLF regime writ large, the question of what should follow has become a burning question of our time. And the question is dividing the elites of the country all around.

The division, like most things in Ethiopia, again is mostly based on an ethnic line.

For the group that prefers to be called Ethiopian nationalists or pan Ethiopianists, that constitute mainly Amhara elites, ethnic federalism or federalism should be discarded altogether and a unitary form of government should be instituted. A section of this group is though less dramatic, and propose retaining federalism somehow, but suggest discarding its ethnic base. They offer that if at all federalism is needed in Ethiopia, rather than being based on ethnic territory, it should be based on regional territory (multi-regional federalism), or on the previous provincial territories.

The ostensive justification given by this groups as a reason to get rid of ethnic federalism (I will use ethnic and multinational federalism interchangeably in this article) is that it has so far been the source of all instability in Ethiopia, and

would eventually lead to the disintegration of the country. For most of the people in this group, any change that comes after TPLF, if it’s worth to be called a change, should discard ethnic federalism.

Because of their strong stance on this, they are wary of the Oromo protest, by and large, unsympathetic to the ongoing Oromo struggle and unappreciative of the challenge the OPDO is posing to the TPLF. One point that should be emphasized is that this group is mainly diaspora based and people who have been away from the country for many years.

unity through linguistic unification. They wanted to create the Ethiopian man, which was a euphemism for Amharanization.

On the other side of this debate, we find a group that mainly constitute elites from Oromo and other non-Amhara ethnic groups. Though this group is very critical of the ethnic federalism as it is implemented by the TPLF regime, nevertheless it is adamant that federalism based on an ethnic territory is the only solution to keep the country intact. In fact, many in this group argue that the option in front of the country is not a choice between ethnic federalism and unitary state (including regional federalism), but between ethnic federalism and independence. Members of this group can envision their continuous presence in Ethiopia only through the structure of multinational federation.

The Ethiopian Empire’s territory tripled under Menelik and Haile Selassie, and its population size more than doubled. It’s very normal, in fact, natural, for such kind of an expansionist empire to be extremely worried of how to keep its newly acquired territory and worry how to fit in its newly incorporated population. It’s no wonder that it will be concerned about the huge ethnic and religious diversity in the country, lest it be a source of political turmoil. To that end, it’s unquestionable that it will devise different mechanisms to eliminate or minimize the possible danger that can come out of a diverse population. It is the existence of such objective condition, i.e., the fear of the potential uprising of the conquered peoples has driven all the major political actions of the successive Ethiopian governments from Menelik to present day TPLF rulers.

Why multinational federation?

Why such a stark contrast between the two groups? What does multinational federalism mean to Oromos and other ethnic groups? And why are they unyielding on this issue?

We can’t get the answer to these questions unless we do historical analysis and see how the country was formed, and the effect this had on the people in the occupied territories. Obviously, we can’t get into the detail of history in this short essay. But suffice to mention how the Oromo and all the other southern nationalities became part of the modern state of Ethiopia after King Menelik around the end of the 19th century conquered and put their territories under the Ethiopian empire.

From that time onwards they were forced to live under occupation. Their land was taken away and given to the northerners, dubbed neftenyas. Their traditional leaders and administrators were mostly replaced

by Amharas or those who were drafted and served them. A new bureaucracy mostly manned by northerners was instituted over them. All government services including court services were conducted in Amharic only. Until Haile Selassie was deposed, Amharic was the only official medium of communication both in print, radio, and television.

Students were forced to learn the Amharic language at school, and at times even penalized when seen speaking their native language. No other language was allowed to be taught at school. Even at some Protestant churches, missionaries were discouraged from using native languages for church services. In order to be a successful bureaucrat, one has to be fluent in Amharic and adopt the Abyssinian way of life. Amharanization or assimilation was the preeminent state policy used to homogenize the country for keeping the country intact. Orthodox Christianity was the official religion of the country, and Ethiopia was considered a Christian island.

The assimilation project continued systematically in earnest during the Haile Selassie era. Western-educated Ethiopian elites looked at France as a model and wanted to replicate in Ethiopia what happened during the Frenchization era in France. The goal was to create political

Before the introduction of mandatory mass education, France was a multilingual country. However, after this project, France became, by and large, a monolingual country. The Ethiopia elites also dreamt of turning Ethiopia to a monolingual country speaking only Amharic through time. They realized early on that linguistic diversity is the natural obstacle to assimilation or Ethiopinization they dreamt of.

On the other end, it’s natural and universal for national communities that are conquered, to try to resist through different means the occupation imposed on them.

Such communities’ resistance sometimes succeeds and leads to total independence, or sometimes they fail and are assimilated and lose their distinct existence. In the worst case scenarios, some communities are physically eliminated through genocide.

And so continues always the struggle between the force of homogenization or uniformization and the resistance force for liberation to keep its distinct existence and flourish on its own term. This is a struggle between conquest or domination and liberation.

And so the struggle of the Oromo against Haile Selassie, the Dergue and now against the TPLF is a struggle for liberation for self-rule. It is a struggle for selfactualization and self-realization. And no national community, let alone a community like Oromo that has been conquered and lived under direct occupation, can attain self-realization without self-rule, i.e., without having a state institution of its own. A political self-rule is an essential and indispensable instrument against assimilation and domination.

After undergoing such historical experience as the Oromos underwent, self-rule or having one’s own state is the only instrument that could lead to full selfrealization and even self-respect.

A state machinery is not an item of luxury that a nation can relinquish and expect to be a nation for long. Any nation or ethnic group that does not want to be dependent needs this machinery for its liberty. Without having a state, the very existence of Oromo will be under question in the long run. It is only this institution that can cure and mend the deep entrenched structural inequality and inequity built in the formation of the country. The Oromo needs a state to continue to exist as a nation. Taking away this inherent right to self-government from Oromo means, taking away its insulation from assimilation. And in the final analysis, it also means taking away its being as a nation. We want our own state singularly

to manage our own affairs, and there is no other machinery other than having our own state that can assure us this. “Free people are self-governing people.” If you are not self-governing, it means you are not free.

It is for this reason that the elimination of ethnic federation will not be an item for negotiation under any circumstances.

Once we have established that having a state is crucial for the Oromo, then there are only two options available to carry out this. Either set up an independent Oromia state or have Oromia state within federated Ethiopia. The first leads to the dissolution of Ethiopia as we know it, while the second will maintain the country’s unity and preserve its diversity. Thus, it’s advantageous to all that Ethiopia be structured as an ethnic or multi-state federation. When Oromos accept multinational or ethnic federalism within Ethiopia, it means they have already come halfway from the first position of independent Oromia. Asking Oromos to go further and concede and drop ethnic federation as a solution, means nothing but asking them to surrender their inherent right to self-governance. This concession that the Oromos are giving from the get-go should be clear to the Ethiopian nationalist groups.

Moreover, unless they believed in a fictitious image that Ethiopia is a totally homogeneous society, the Ethiopian nationalists do not have a reasonable ground on which to prove the total elimination of ethnic federalism from the Ethiopian political landscape.

Above, I tried to present the principle and theoretical basis of why ethnic federalism is crucial to the Oromo. In addition to that, there is also a practical aspect of why ethnic federalism should be retained.

Ethnic federalism had been in practice in Ethiopia for the last 25 years. During these years many institution and structures are built around it. The bulk of the current generation, about two third of it, was born since ethnic federalism is instituted.

Getting rid of such a mammoth institution with a huge support will not be an easy matter.

Most of the Ethiopia people, including the Oromos, have started to consider ethnic federalism for granted as part of their political life. Any effort to take away this from them will be taken as an affront on their right to self-government. Ethnic federalism has produced a huge institution around itself to sustain it, and millions of supporters to defend it. Thus, it will not be an exaggeration to say eliminating ethnic federalism will be a sure invitation to a civil war. Compared to when it was just an idea and not instituted, the Oromos are now more ready to defend ethnic federalism, even in its corrupted form, because they have it. This could be explained by the endowment effect theory. People give more value to things they have just because they have them. People fight harder to keep what they already have rather than fighting for something new. Therefore, pragmatism demands that the Ethiopian nationalist reconsider their stand and accept ethnic federalism as irreversible and a foregone conclusion. Undoing it will be more costly than its existence with some changes.

Why Was TPLF Not Able To Resolve The National Question?

Ethnic federalism in Ethiopia, even though associated with the EPRDF’s rule, was a historical imperative, that came as a negation to the previously existing system of domination. EPRDF is just an opportunistic force that happened to be a strong force at the time and came riding the Continued on page 20

TZTA PAGE 20: December 2017: Info@tzta.ca/ tztafirst@gmail.com/ www.tzta.ca/Mobile Phone: Follow Facebook& Twitter Continued from page 19 even in its corrupted form, because they have it. This could be explained by the endowment effect theory. People give more value to things they have just because they have them. People fight harder to keep what they already have rather than fighting for something new. Therefore, pragmatism demands that the Ethiopian nationalist reconsider their stand and accept ethnic federalism as irreversible and a foregone conclusion. Undoing it will be more costly than its existence with some changes.

Why Was TPLF Not Able To Resolve The National Question?

Ethnic federalism in Ethiopia, even though associated with the EPRDF’s rule, was a historical imperative, that came as a negation to the previously existing system of domination. EPRDF is just an opportunistic force that happened to be a strong force at the time and came riding the prevailing wave of discontent against the much hated and maligned military rule.

TPLF arrived promising decentralization, federalism, and democracy. However, it has failed on all accounts and discredited. But to ascribe its failure to its introduction of ethnic federalism is a colossal mistake. Contrary to what some assume, EPRDF/TPLF should also not be faulted for introducing the ethnic problem to Ethiopia. There was an acute ethnic problem in Ethiopia that needed to be resolved long before TPLF came into existence.

The failure of TPLF lies somewhere else.

It is failing because it was not up to par to transform the system that it came to replace in the first place. TPLF failed because its nature and stature did not allow it to fulfill what it promised it would do. To put it differently, TPLF was not the right change agent to effectuate the radical transformation the country needed to survive as a country.

It came to replace those at the helm but not to transform the system. What TPLF/ EPRDF was able to do was at most bring about a cosmetic change. To bring about an authentic and transformational change of a magnitude needed to transform the country, it would have required a much more centered agent of democracy that have everything to gain from such a change.

As an organization that comes from a minority population group comprising only 6 percent of the population, TPLF cannot be an agent that can institutionalize genuine multinational federal democracy in the country.

This is so simply because if authentic ethnic federalism is implemented it will eject the TPLF from occupying the dominant position in the power play dynamics. The result of the TPLF’s ethnic federalism project, if genuinely implemented, by necessity leads to the allocation of power equitably based on ethnic population size. Thus, short of passing the baton to others, TPLF was not in a position to bring about a multinational democratic federation. The TPLF that “wanted” to resolve an ethnic problem through ethnic federalism, always wanted to have its cake and eat it too, but that cannot happen.

WHITHER MULTINATIONAL FEDERATION? There are many academic writings related to the issue of whether federation is a suitable form of government to unite different states or nations or to save a state from dissolution or whether it is just a prelude for the dissolution of a state. I am not going to go into the academic discussion, but suffice to say here that this idea that “ethnic federation is just a prelude to dissolution” got currency after the crumbling of the former federal states like the Soviet Union, Yugoslavia, and Czechoslovakia.

However, if you look at these failed ethnic federations, you see that all of them are

former communist countries. This common trait says a lot about the reason for their failure. Communist federalism as conceived and applied in all countries tried to implement federalism under the leadership of a centralized and non-federated unitary party. Federalism that presupposes division of sovereignty between the federal unit and the national government, cannot be implemented under such centralized command condition. Therefore, in all these former communist countries there was no federation in the real sense. Thus, citing these countries as examples of failed multinational federal is misplaced. On the contrary, one can cite cases like Canada and Belgium, as examples of where the unity of the state has been saved by federalization.

In Ethiopia, if a genuine multinational federation is implemented, because of its population size, the Oromo will be playing a major role not only in its self-administration but also in the shared national government.

If the Oromo is given its due position, which means playing a leading role, this will create a huge incentive for it to stay within Ethiopia. I can’t cite any example in the history of the world where an ethnic group that plays a major role in the political life of a country opts to go its own way to establish its own state. Secessions and movements for independence occur when a nation or ethnic group could not self-realize itself in the union. Therefore, it goes against all logical reasoning and conclusion to say that ethnic federalism leads to the disintegration of Ethiopia.

It’s true that ethnic federation has its share of problems. It’s true that at times it could even exacerbate ethnic conflicts. But research has shown that even when it has exacerbated ethnic strife, ethnic federalism has reduced ethnic rebellion to secede from a federal arrangement. And in a truly democratic condition, even those ethnic frictions could be resolved through different mechanisms.

CONCLUSION The asymmetric power distribution that existed in Ethiopia is unnatural, and thus, it was just a matter of time before it is unraveled. The Dergue regime that deposed the Haile Selassie regime, tried to modify the power relationship by reforming the land tenure system and ending the landlordism of the Neftegna over the Oromo and other southern tenants. That brought some change, however still did not transfer power, and did not level the playing field. As a result, it had to give way to another force that should try something else.

The TPLF/EPRDF came to power and brought ethnic federalism and cultural rights, etc., to the Oromo and other Southern people.

However, this northern force again retained the real power in its own hands and did not resolve the asymmetric power distribution problem. And hence the people are revolting against it, to snatch power from its grips.

This struggle will continue, and Ethiopia will not have peace until the dynamic system of power, privilege, and oppression is finally resolved and the center of power is shifted and it is evenly and equitably distributed.

It’s high time that we resolve this power dynamics once and for all in Ethiopia. That could be done only if ethnic groups have a genuine self-rule and the central power is equitably disturbed between ethnic groups based on their numerical strength.

Admittedly, putting this into practice is easier said done. It needs a lot of national dialogue, and give and take. However, eliminating of the multinational or ethnic federation is an impracticable, nonstarter scheme. Ethiopia can be saved and be made stable not by eliminating multinational federation, but by perfecting it and making it truly democratic. *The writer, Olaana Abbaaxiiqii, can be reached at olaanaabbaaxiiqi@yahoo.com.

Ethiopia is using Israeli spy technology to target its dissidents abroad By Abdi Latif Dahir, Quartz

December 15, 2017 Ethiopia’s government has been doubling down on its efforts to surveil its critics, bringing the long arm of the state into the foreground and its resolve to sabotage opposition figures and media outlets.

A new report published by the Citizen Lab at the University of Toronto’s Munk School of Global Affairs notes that dissident journalists and academics based in 20 countries received emails containing commercial spyware asking them to click on links to an Eritrean video website or download Adobe Flash updates or PDF plugins. If users clicked on the email, the spyware operators in Ethiopia would be able to monitor and extract virtually any information on the device including emails, audio, and video files.

The malware attacks, carried from 2016 to the present, was enabled through surveillance tools from Israeli cybersecurity company Cyberbit, a subsidiary of defense contractor Elbit Systems.

The spyware system, known as PC Surveillance System (PSS), targeted opposition figures in Canada, US, and Germany, along with Eritrean companies and government agencies besides a researcher from Citizen Lab itself.

Through their analysis, the lab said it was able to monitor “apparent demonstrations of the spyware in several other countries where leaders have exhibited authoritarian tendencies, and/or where there are political corruption and accountability challenges, such as Nigeria, Philippines, Rwanda, Uzbekistan, and Zambia.”

Telecom and internet surveillance are not new in Ethiopia with the government manning large surveillance mechanisms for years, especially in the digital

media context. This is especially augmented by the government’s monopoly over all mobile and Internet services through the state-owned Ethio Telecom. The current surveillance efforts are also increased by the climate of fear and worry that has pervaded the country following protests by the Oromo community in 2015 and 2016.

During the protests, the government killed over 1,000 protesters and arrested tens of thousands of people in a wide purge criticized by human rights organizations. And despite having low internet and mobile connectivity, it also shut down the internet and banned posting updates about anti-government protests on Facebook.

During the protests, diaspora media outlets like OPride, Ethiopian Satellite Television, and Oromia Media Network (OMN) continued to shed light on the crisis and advocate for social justice.

Ethiopian officials responded by banning the networks, and labeling them as “belonging to terrorist organizations.” Citizen Lab said the first attack they identified was aimed at OMN executive director Jawar Mohammed.

The new evidence also revives the discussion about the export of commercial spyware abroad, and how nation-states are using them to undermine entities they deem as political threats. Ethiopia, which has been accused of human rights violations, previously acquired surveillance systems from Germany-based Gamma International’s FinFisher and Italybased Hacking Team’s Remote Control System. In a recent response to the allegations, Cyberbit said that as a vendor, its customers “are the sole operators of the products at their sole responsibility and they are obliged to do so according to all applicable laws and regulations.”

TZTA PAGE 21: December 2017: Info@tzta.ca/ tztafirst@gmail.com/ www.tzta.ca/Mobile Phone: Follow Facebook& Twitter

Hundreds of thousands of displaced Ethiopians are caught between ethnic violence and shadowy politics

GlobalPost

By James Jeffrey December 15, 2017 · 5:00 PM EST

At a camp for displaced Ethiopians outside Dire Dawa, it’s claimed that this Somali boy lost the sight in his left eye after Oromo police threw a rock that hit him in the face. Ethiopia is experiencing one of its worst population displacements due to violence in decades, as conflict between ethnic Somali and Oromo has led to clashes and forced evictions. Credit: James Jeffrey/PRI

Turning sideward, a displaced Ethiopian woman lifts the hem of her dress to reveal scars running up her leg — shrapnel wounds from the grenade she says local police tossed at her and three other women.

“We’d always lived with the Oromo peacefully until the [Oromia] regional special police turned up and started burning the houses of Somali,” says the woman, an ethnic Somali, one of Ethiopia’s five main ethnolinguistic groups. “I ran to the local police station with three other women, but the police told us: This is not the day when Somali are protected.”

As the women turned to flee the grenade was thrown, she says. She was wounded in her leg and managed to stagger on after the explosion and escape, but she doesn’t know what happened to the other women. She says she thinks they were caught.

You’ll hear many stories like hers, as well as reports of rape and pregnant women miscarrying while being evicted in overcrowded trucks, at a camp in the lee of the Kolenchi hills in eastern Ethiopia’s Somali region. There, thousands of Somali displaced by recent ethnic violence in the neighboring Oromia region are now sheltering.

had working in the Somali region. “So where the regional border runs is very contentious — you’ll find different maps giving a different border in each of the regions.”

Other women at the camp have lost children and husbands. One woman lies on the ground beneath a blanket in the middle of the day. People try to comfort her, but she is immovable with grief — she knows nothing of the condition or whereabouts of her four children.

As a result, there is no love lost between the federal government and the Oromo. Meanwhile, the This woman at a camp for displaced Oromo outside federal government relies on the Harar, Ethiopia, says she suffered burns on her Somali regional government to arms and neck during her eviction from the Somali region. secure the country’s vulnerable Credit: James Jeffrey/PRI eastern border against infiltration by al-Shabab from Somalia, which But the other side of events is far it has managed effectively so far. more opaque. Some claim that the reported killings of the Oromo Such tensions and dependencies officials were a fabrication to generate suspicions and accusations foment unrest. Others question how about the government’s real such a bloody riot could occur in a intentions, amid equally unclear previously peaceful city known for motivations and ambitions of its vibrant trade and far removed regional governments — as well from the border, where ethnic as influences beyond Ethiopia’s tensions usually occur. borders.

Estimates of the total number of Oromo and Somali displaced range from 200,000, according to local media, to 400,000, according to some humanitarian workers on the ground, making this the largest displacement of Ethiopians by violence since the 1991 revolution and

At a camp for displaced Oromo outside Harar, Ethiopia, this Oromo woman is catatonic with grief. She lost four children during the evictions from the Somali region, and has no idea of their whereabouts or condition.

Credit: James Jeffrey/PRI

What led to such strife in the two regions, and in previously tightly knit communities, some of which had integrated peacefully for centuries and in which intermarriage was the norm?

There are at least two sides to the story.

One explanation points to tension erupting after Somali police reportedly arrested two Oromo officials near the contested regional border. When the officials were then alleged to have turned up dead — some details of when and why are hazy — it helped spark Oromo protests that turned into rioting on Sept. 12 in the city of Aweday, leaving at least 18 dead. Most of those killed were Somali traders.

Those Somali had relatives back in the Somali region, resulting in the Somali regional government evicting Oromo.

Somali officials say the evictions were necessary to protect Oromo from reprisal attacks. This then led to evictions of Somali from Oromia.

The camps for displaced Somali in the lee of the Kolenchi hills in the Ethiopia’s Somali region.

Tit-for-tat evictions and violence have also displaced Oromo. An estimated 50,000 Oromo have been forced to leave the Somali region. Many of them are stuck in camps, too. Like the Somali, they tell stories of police violence (in their case by Somali regional police), reveal physical wounds and describe communities coming apart at the seams.

These ethnic clashes follow more than a year of protests by the Oromo against the federal government over corruption allegations, land appropriation and civil liberties, leading the government to declare a state of emergency that only ended in August.

“The mother was a Somali married to an Oromo,” says Fatima, holding a child that was dumped at her house before she was evicted with other Oromo from Jijiga, the capital of the Somali region. Along with her own three children, she is at a camp for displaced Oromo outside the eastern city of Harar, near the fractious regional border.

Meanwhile, displaced Oromo and Somali claim the respective regional police forces are responsible for much of the violence. And they say the violence is being directed from the top.

Both sides accuse politicians at the regional and federal levels of leveraging unrest to strengthen support for their parties, settle vendettas and divide and rule — all of which have long track records in Ethiopian politics.

The Ethiopian government has deployed federal forces to try to secure order and pledged that everyone can return to their homes, as is their right under the federal constitution. But achieving that anytime soon looks unlikely, needing the cooperation of two regions in conflict.

“This is still a rising curve and not a descending curve,” says a member of an international organization in Ethiopia monitoring displacement who spoke on condition of anonymity out of concern that commenting publicly could hurt his group’s ability to operate in the region.

“The real Oromo administration is not in this country — it is outside,” says an old man at the Kolenchi camp who fled Ethiopia’s Bale zone in the south after attacks and looting by Oromo militia. “They are the troublemakers.”

All the while, and as throughout the country’s history, it is ordinary Ethiopians, regardless of ethnicity, who are bearing the fallout from what appears a combination of longstanding grievances erupting and shadowy political machinations, as different interest groups jostle for power in Ethiopia, seemingly without regard for the human cost.

Ethiopia is certainly not unique in that respect — though observers note the colossal amounts of financial aid from the likes of the US and UK might be leveraged to push for solutions and answers sooner rather than later.

“The dead are gone, nothing can be done for them,” says another Somali man at the Kolenchi camp. “But there are children left behind and people still being held in Oromia jails.”

Then there is the ongoing drought — particularly hitting eastern Ethiopia — which puts further pressure on pastureland and resources, thereby adding to tensions.

“As you move west of the regional border the land becomes higher with more water and pasture, a factor the drought exacerbates,” says the head of a humanitarian organization in Ethiopia who spoke on condition of anonymity due to problems his organization has

Displaced Somali and their regional government officials are particularly critical of external influence from Ethiopia’s large US-based diaspora, accusing Oromo social media activists of stoking trouble.

This Somali woman, seated in a wheelchair, at a camp outside Dire Dawa says she escaped violence at her village in the Oromia region by being carried out on a stretcher while pretending to be dead.

Credit: James Jeffrey/PRI

James Jeffrey reported Kolenchi, Ethiopia.

from

Visit: https://www.tzta.ca

TZTA PAGE 22: December 2017: Info@tzta.ca/ tztafirst@gmail.com/ www.tzta.ca/Mobile Phone: Follow Facebook& Twitter

CLASSEFIED DIRECTORY TZTA INC.

TZTA International Ethiopian Newspaper P O BOX 1063 Station B Mississauga ON L4Y 1W4 Tel:- 416-653-3839 416-898-1353 Email: info@tzta.ca or tztafirst@jmail.com Website: www.tzta.ca Mobile website: www.tzta.ca

ACCESSORIES & ALTERATIONS SERVICES የልብስ ስፌትና ፋሽን

COMMUNITY CLASSE-

የኢትዮ-ልብስ ስፌት

Ethio-Sewing

2009 Danforth Ave. Toronto ON (Near Woodbine Subway) (የኢትዮጵያ ማህበር ጽ/ቤት አጠገብ) የዘመኑ ፋሽን የተከተሉ የሃበሻ ባህልና ድንቅ ልብሶች እናዘጋጃለን፡ የሚዜ ልብሶቸ እንሰፋለን፣ የተዘጋጁ የሃበሻ ልብሶች እንሸጣለን፣ በአዲስ የሚሰፉ ልብሶች እናስተካክላለን። Tel.: 416-816-1126 Email: ela1523@yahoo.ca

Vedio Services

የቪዲዮ አገልግሎት

HEATING PLUS Heating & Air Conditoning Service and Instalation

61 Markbroke Lane Etobicoke

*Furnaces *Gas Firplace *Hot Water Tanks *Gas BBQs *Pool Heaters *AC Units *Clean Air System *Humidifications *Stove Lines *Refrigerator Lines *Gas Piping *Duct Cleaning.

Call Yoseph Gebremariam

Tel:-647-404-6755 www.heatingplus.ca

DRIVER INSTRUCTORS የመኪና መንዳት አስተማሪዎች

Driving Instructor Early Booking for G1 & G2 Road Test

መኪና ያስተማርኳቸሁ ሁሉ ተሳክቶላቸዋል።

Mohamed Adem

Cell: 416-554-1939 Tel: 416-537-4063

Lawyer / ጠበቃ

DANIEL H. DAGAGO Barrister, Solicitor & Notary Public ደንበኛ የምንቀበለው በቀጠሮ ነው።

አቶ ዳንኤል ደጋጎ P.O. BOX 65113 RPO Chester Toronto, ON M4K 3Z2

ጠበቃና የሕግ አማካሪ

TZTA INC.

TZTA International Ethiopian Newspaper P O BOX 1063 Station B Mississauga ON L4Y 1W4

416-898-1353

Tel:Email: info@tzta.ca or tztafirst@jmail.com

ROMAN’S ”N CARE DUDLEY’S Beauty Centre 1722 Eglinton Ave. W. Toronto ON ፀጉር በስታይል እንሠራለን፣ ደድሊይ ፕሮዳክታችንን እናስተዋውቃለን፣ Our Services include:- Waves, Perms, Coloring, Relaxer, Style Cut, Wigs, Waxing, Facial, Make-Up, Professional Services, Professional and so much more... For detail information call Roman at

416-781-8870

TZTA INC.

TZTA International Ethiopian Newspaper P O BOX 1063 Station B Mississauga ON L4Y 1W4 Tel:- 416-653-3839 Email: info@tzta.ca or tztafirst@jmail.com Website: www.tzta.ca Mobile website: www.tzta.ca

እናት ገበያ Enat Market ቅመማ ቅመም፣ ሽሮ፣ በርበሬ፣ ቡና እንጀራ፣ ኮሊንግ ካርድ፣ ሲዲ፣ ዲቪዲ እንዲሁም ልዩ ልዩ የግሮሰሪ ሸቀጥችን እንሸጣለን።ገ ንዘብ ወደ አገር ቤት እንልካለን!

Tel 647-340-4072

Website: www.tzta.ca

1347 Danforth Avenue Toronto ONM4J 1R8

ፒያሳ የኢትዮጵያ ቅመማ ቅመምና PIASSA የባህል ምግብ ቤት

ፍሬታ እንጀራ

TZTA INC.

Authentic Spices & Foods We specialized in Ethiopianvegeterian Dishes ገንዘብ ወደ አገር ቤት እንልክስለን። ሽሮና በርበሬ የተለያዩ ቅመማ ቅመም፣ የእንጀራ

ጥራት ያለው እንጀራ እናቀርባለን። ለተለያዩ ዝግጅቶች እንጀራ ስትፈልጉ ስልክ ደውሉልን። ምር\ቻዎ የፍሬታ እንጀራ ይሁን። በትእዛዝ እንጀራ እናቀርባለን። በተጨማሪ ሽሮ፣ በርበሬ፣ ቅመማ ቅመም፣ የግሮሰሪ እቃዎች አሉን ኑና ጎብኙን።

ዱቄት፣ቴፕ፣ ካሴትና ሲዲ፣ መፅሄትና ጋዜጣ እንሸጣለን።

Tel:-647-342-5355

Tel: 416-245-9019

By Appointment Fax: 416-248-1072

260 Dundas St. E. Toronto

Tel:

416-929-9116

መኪና የመንዳት ትምህርት

8የመኪና እንሹራንስ እንዲቀንስ ሠርቲፍኬት እንስጣለ! ፈተና በአጭር ግዜ ውስጥ እናስቀጥራለን! አስተምረን መንጃ ፈቃድ እናስጣለን! ከማስተማር ሌላ ጥሩ መክናዎች እናጋዛለን!

Yohannes Lamorie Experienced in-Car & in-Class Driving Instructor Tel:-

416-854-4409

Freta Ingera Services 831 Bloor Street West, Toronto

fretakibrom@yahoo.com

TZTA INC.

TZTA International Ethiopian Newspaper P O BOX 1063 Station B Mississauga ON L4Y 1W4 Tel:- 416-653-3839 Email: info@tzta.ca or tztafirst@jmail.com

YORDA INCOME TAX SERVICES Tax Professionals TAX E-FILE

የግለሰብ፣ የቢዝነስ፣ ለኪራይ ገቢ በአስቸክዋይና በአስተማማኝ የታክስ ተመላሽ እንሰራለን። ዮርዳ ብላችሁ ደውሉልኝ ውይም በአድራሻዬ ብቅ ይበሉ። በስራችን ትተማመናላችሁ፣ በስራችን ትርካላችሁ። ስልካችን፡

1217 St. Clair Ave W. Suite #109BLL Toronto, ON M6E 1B5 Email: yordakinfe@yahoo.ca

HORIZONS TRAVEL INC. ለማንኛውም የጉዞ አገልግሎት ፍላጎትዎ አሊ ሁሴንን ያነጋግሩ። Ali Salih, Manager

Tel: 647-347-0444 Fax: 647-347-1623 505 Danforth Avenue, Suite #202 E-mail: horizonstravel@rogers.com

TZTA INC.

TZTA International Ethiopian Newspaper P O BOX 1063 Station B Mississauga ON L4Y 1W4 Tel:- 416-653-3839 Email: info@tzta.ca or tztafirst@jmail.com Website: www.tzta.ca

DM AUTO SERVICES We repair Imported & Domestic Cars

መኪና እንሸጣለን! መኪና እንጠግናለን! ለመኪናዎ ጤንነት Daniel 416-890-3887

TZTA International Ethiopian Newspaper P O BOX 1063 Station B Mississauga ON L4Y 1W4

416-898-1353

Tel:Email: info@tzta.ca or tztafirst@jmail.com

1526 Keele Street, Toronto ON Intesection keele & Rogers D.menghis@yahoo.com

Website: www.tzta.ca

WARE GROCERY

440 DUNDAS STREET EAST, TRONTO

ቅመማ ቅመም፣ ሽሮና በርበሬ፣ ኮሊንግ ካርድ፣ ሲዲና ዲቪዲ፣ እንጀራ፣ የተለያዩ ለእንጀራ የሚሆኑ ዱቄቶች፣ ቆሎና ዳቦ እንዲሁም ልዩ ልዩ የግሮሰሪ እቃዎችን እንሸጣለን።ስልክ ደውሉልን፣ ኑና ጎብኙን!!

Tel:647-352-8537 Cell: 416-732-4619

647-700-7407

ደስታ ሥጋ ቤት

አመርቂ ምርጥ ምርጥ የስጋ ብልቶች ንጹሕ ቅመም፣ በባለሙያ የተዘጋጀ በርበሬ፣ እቃዎች እንሸጣለን። ገንዘብ እንልካለን። ለተለያዩ ግብዣዎች ምግብ እናቀርባለን። ደስታ ምግብ ቤት በየቀኑ በአመት በዓል ጭምር ክፍት ነው። Tel:-

416-850-4854

843 Danforth Avenue