Pielęgniarstwo Chirurgiczne i Angiologiczne 2/2020
Czy nawracające owrzodzenia żylne kończyn dolnych mają wpływ na ograniczenie poszczególnych form aktywności fizycznej?
Do recurrent venous leg ulcers affect the reduction of certain forms of physical activity?
Paulina Mościcka1, Justyna Cwajda-Białasik1, Arkadiusz Jawień2, Maciej Sopata3, Maria Teresa Szewczyk1 Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego i Leczenia Ran Przewlekłych, Katedra Pielęgniarstwa Zabiegowego, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu 2 Katedra Chirurgii Naczyniowej i Angiologii, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu 3 Katedra i Klinika Medycyny Paliatywnej, Hospicjum Palium, Uniwersytet Medyczny w Poznaniu 1
Pielęgniarstwo Chirurgiczne i Angiologiczne 2020; 2: 84–91 Praca wpłynęła: 11.02.2020, przyjęto do druku: 18.03.2020 Adres do korespondencji: dr Paulina Mościcka, Zakład Pielęgniarstwa Chirurgicznego i Leczenia Ran Przewlekłych, Katedra Pielęgniarstwa Zabiegowego, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, ul. Łukasiewicza 1, 85-821 Bydgoszcz, e-mail: moscicka76@op.pl
Streszczenie
Summary
Cel pracy: Celem badania była identyfikacja czynników determinujących poziom aktywności fizycznej pacjentów podczas zachowawczego leczenia nawracających owrzodzeń żylnych kończyn dolnych. Materiał i metody: Retrospektywne badanie obejmowało dokumentację medyczną 337 pacjentów z owrzodzeniami żylnym kończyn dolnych, którzy byli leczeni w naszej klinice w latach 2001–2011, w tym 45 osób, u których wystąpiło co najmniej jedno nawracające owrzodzenie podczas pięcioletniego okresu obserwacji oraz 292 bez nawrotu. Stopień ograniczenia oceniano w ośmiu formach aktywności fizycznej (chodzenie, bieganie, zginanie, podnoszenie, siedzenie, schodzenie, odpoczynek i praca). Oceniano częstotliwość stosowania środków przeciwbólowych, subiektywny ból. Powierzchnię owrzodzenia określano co dwa tygodnie przez 10 tygodni po rozpoznaniu pierwotnego owrzodzenia żylnego. Wyniki: Pacjenci, u których wystąpiły nawracające owrzodzenia, zadeklarowali mniejsze ograniczenia w chodzeniu, schodzeniu, siedzeniu w pracy w pierwszym tygodniu niż osoby, u których owrzodzenia nie wystąpiły ponownie. Trzy niezależne predyktory ograniczeń w pracy w pierwszym tygodniu: starszy wiek, większy subiektywny ból i znaczna powierzchnia owrzodzenia, zostały zidentyfikowane na podstawie analizy wariancji. Wnioski: Nawracające owrzodzenia żylne są związane z niższym poziomem ograniczeń aktywności fizycznej pod względem jego specyficznych postaci w bezpośrednim okresie po zdiagnozowaniu owrzodzeń. Pacjenci z nowo zdiagnozowanymi owrzodzeniami powinni podejmować aktywność fizyczną stopniowo i w kontrolowany sposób.
Aim of the study: The aim of this study was to identify the factors determining physical activity levels of patients during conservative treatment of recurrent venous leg ulcers. Material and methods: The retrospective study included medical records of 337 patients with venous leg ulcers, who were treated at our clinic between 2001 and 2011, comprising 45 persons who presented with at least one recurrent ulceration during a five-year follow-up period and 292 who did not. The degree of limitations in eight forms of physical activity (walking, running, flexing, lifting, sitting, climbing down, resting, and working), frequency of pain killer use, subjective pain and ulceration surface area were determined on a weekly basis for 10 weeks after the diagnosis of primary venous ulcer. Results: Patients who developed recurrent ulcers declared fewer limitations in walking, climbing down, sitting, and working at week 1 than individuals whose ulcers did not recur. There were three independent predictors of limitations in working at week 1: older age, greater subjective pain, and larger surface area of the ulceration were identified on co-variance analysis. Conclusions: Recurrent venous ulcers are related to a lower level of physical activity limitations in terms of its specific forms in a direct period after the diagnosis of ulcers. Patients with newly diagnosed ulcers should undertake physical activity gradually and in a controlled manner.
Słowa kluczowe: owrzodzenie żylne, ćwiczenia, ból.
84
Key words: venous ulceration, exercise, pain.