GC TEN NOEY
TUSSEN MENSEN, GEMEENSCHAPPEN EN CULTUREN
# ALLEMAAL MENSEN ONDERWEG NAAR BETER
© Valentina Summa
Nederlandstalig tweemaandelijks tijdschrift voor Sint-Joost-ten-Node, de Leopoldswijk en de Noordoostwijk
5
NOVEMBER DECEMBER 2017
decem ber COVER © VALENTINA SUMMA; FRAGMENT UIT FOTOTENTOONSTELLING “EEN REIS DOOR SINT-JOOST”, NOG TE BEZOEKEN IN TEN NOEY TOT EN MET ZATERDAG 18 NOVEMBER.
3
Edito
Willy Pieters
4-5 BINNENSHUIS
6
BINNENSHUIS
Fototentoonstelling Stadswandeling Het vier seizoenenatelier
7
DE BIB BELICHT
Taha Adnan
8 2
2017
11.11.11. Club Al-Hakawati
OVER DE VLOER
Maaike Beuten
9
MENSEN VAN SINT-JOOST
Philippe Tasquin
november
10-11 UIT DE TIJD
De Pacificatie van Gent
12-13 AL WAT GROEIT
Winterwarmte
14
EROP UIT
15
op de stoep
16
KALENDER COLOFON
Davidsfonds Willemsfonds Okra Femma Sint-Joost/Brussel N.O. Doodah Countrydans Femma Royale
MET DE STEUN VAN
EDITO
Tekst: Hans Bauters Handgemaakt geschilderd portret: © Ziggy Vendemmia
IN MEMORIAM: WILLY PIETERS Op vrijdag 29 september nam Ten Noey afscheid van Willy Pieters. Hij was decennialang één van de pijlers waarop het huis gegrondvest was, als vrijwilliger in het keldercafé, als bestuurder-ondervoorzitter en voor het team als vriend, babbelaar, luisterend oor en leverancier van zoetigheid. We missen hem, maar vergeten hem niet. We kunnen hem op geen betere manier eren dan door hier te publiceren wat tijdens zijn uitvaartplechtigheid werd voorgedragen door zijn compagnon Hans Bauters:
3
HIPPOLYTE ‘de laatste act’ Ik leerde Willy in 2003 kennen. Het was in GC Ten Noey (Ik organiseerde er Babbelut conversatietafels waar mensen Nederlands komen oefenen. Hij stond achter de toog en bij hem konden de mensen Brussels oefenen). Enkele jaren later zei Willy me dat hij een stukske in het Brussels had geschreven en dat hij iemand zocht om het met hem te spelen in het keldercafé van Ten Noey. In het keldercafé zochten ze onder impuls van Kaat Bauters naar artistiek ontbolsterende talenten. Dat is ‘spek veu mijnen bek’ zei hij. Jaja, de roemrijke carrière van PROSPER & HIPPOLYTE met oranje geruite kostumsvest en bolhoed was geboren en gelanceerd. (ik als Prosper en Willy als Hippolyte) Mennekes, Gonzeskes, Maskes en Kadeikes, Kameroête! Meer dan 20 verschillende sketches “in het Brussels” voerden we op. Niet alleen in ‘De kelder of the hall of fame’ (zoals hij het keldercafé noemde) , maar ook in de revue Brusselwaaiz in het Goublommeke in Papier tijdens “De weik van het Brussels”. Jaja, de sketches: De Sjoenkelpuut en den totteleir, De stuutkêr, Treiske, De poule d’escorte, Den ettefretter en de loerik, Den boekhouver en de poleteeker, Rucola & Worschester, … ze schreven Brusselse geschiedenis en staan in ons geheugen gegrift. Ik wil als vriend en als PROSPER graag afronden met nog een laatste stukske dat HIPPOLYTE voor jullie schreef.
Den Hippolyte van Ten Noey zeit aile salût en de kost. Meinen teid es gekomme veu te goen, woe den tram 11 ma ni kan brienge Woe da’k goen, doe wacht mein vraake leef op mâ. Ik zeg aile merci veu den amitié, veu den amour en veu de support. Den akt es gedoen, le rideau peut se fermer. Ik zeg aile gienen adieu mo tot de noste ki… en doe bouve zal ek aile allemoe een schûûn plochke reserveire © Tram 66
Hippolyte 2017
BINNENSHUIS
11.11.11.
in Europa: Fattah zwoegt in Istanbul en hoopt om zo
VEGAN-DOCU-LUNCH
hij geen papieren meer heeft. Doorheen hun verhalen
zijn reis naar Griekenland en daarna Italië te kunnen betalen, Saleh leeft nu drie jaar in Europa maar smacht naar zijn ouders, en Mamadou probeert zijn opleiding en job vol te houden ondanks het feit dat wordt het volledige proces van migratie blootgelegd:
4 2017
Femma Royale en 11.11.11 organiseren een vegan-docu-
onrealistische verwachtingen over Europa, het leven
lunch in het kader van de 11.11.11 campagne ‘Allemaal
in een zorgcentrum en de onophoudelijke strijd om
mensen’, onderweg naar beter. Hierin staat het
uitzetting te vermijden.
thema Migratie en vluchtelingen centraal. Wereldwijd
Als kijker word je snel meegezogen in het ontroerende
ontvluchten miljoenen mensen oorlog, vervolging,
verhaal van Saleh, Mamadou en Fatah. The Art of
armoede, ongelijkheid, klimaatverandering...
Becoming is een erg filmische documentaire. De
oorzaken waar iedereen elke dag aan werkt. 11.11.11.
beelden spreken voor zich, er zijn niet veel woorden
vraagt daarom een rechtvaardig migratiebeleid dat de
nodig om te begrijpen waar het om gaat.
grondoorzaken van migratie aanpakt, maar ook veilige
Na afloop van de documentaire gaat de bar open en is
en legale migratieroutes aanbiedt. Een beleid dat niet
er een veganistisch hapjesbuffet. Er is kinderanimatie
vervalt in een wij-zij-verhaal, een beleid dat verbindt.
voorzien. En, nog een goede reden om er te zijn:
november december
The Art of Becoming
er wordt een hammam-avond verloot onder de aanwezigen.
Hanne Phlypo en Catherine Vuylsteke, België, 2013 Toegang, inclusief veganistische hapjes: € 5.
The Art of Becoming is een poëtische documentaire
De opbrengst gaat naar 11.11.11.
over drie minderjarigen uit Afghanistan, Syrië en
Zondag 5 november – 14u > 17u
Guinee. Alle drie hopen ze op een stabiele toekomst
GUERNICA RELOADED FEAR AND THE CITY CLUB AL-HAKAWATI Club Al-Hakawati is een door gevluchte Foto: © Veronica Schiavo
jongeren
opgericht
theatercollectief uit Berlijn. In het kader van een internationale jongerenuitwisseling gesteund door Youth in Action (Erasmus +) brengt de groep de voorstelling
5
Guernica reloaded - Fear and the City eenmalig op Belgische bodem. Als groep staan ze voor solidariteit en gelijkberechtiging. Via theater vertalen ze hun ervaringen en komen ze op tegen alle vormen van racisme, haat en onrechtvaardigheid. Guernica reloaded – Fear and the City toont het gezicht van eender welke stad die door Belangrijk: de voorsteling wordt gespeeld in het Duits en het Arabisch, zonder boventiteling. Donderderdag 16 november om 20u Toegang gratis – reservatie noodzakelijk.
Stadswandeling
19DE -EEUWSE BANNELINGEN TE SINT-JOOST-TEN-NODE In het maart/april nummer van De Schakel schreef
Afspraak zaterdag 18 november om 13u45, aan het
Jos Laporte al over de roerige 19de eeuw waarin uit
Gemeentehuis van Sint-Joost-ten-Node,
alle hoeken van Europa vluchtelingen naar Brussel
Sterrenkundelaan 13.
kwamen. Dit onderwerp bespreekt hij nu in deze wandeling, die het thema van de 11.11.11 campagne in
Deelnameprijs: € 11.
een historisch perspectief plaatst. Na de wandeling komen we terecht in Bib Joske waar
Inschrijven: nderiemaeker@yahoo.com of
we ons kunnen warmen aan een kom soep en waar
shilemeza.Prins@11.be
levende jukebox Mark Deknudt live en op verzoek muziek speelt.
tekst en foto © Anel Dusesnova
oorlog werd/wordt getroffen: van Picasso’s Guernica tot Aleppo naar Berlijn en nu ook Brussel.
BINNENSHUIS
EEN REIS DOOR SINT-JOOST Fotografe Valentina Summa en 11.11.11-medewerkster Shilemeza Prins nemen je mee op een fascinerende reis langs de Koerdische, Aramese en Armeense gemeenschappen van Sint-Joost-ten-Node, drie volkeren die hetzelfde grondgebied delen, zowel hier als in hun geboortegebied, Koerdistan. Deze intieme
6 2017
portretten tonen hun dagdagelijkse gewoonten, hun beroepen, hun culturen, enzoverder.
MIXED MEDIAATELIER
november december
Open tijdens de openingsuren van Ten Noey, nog tot 18 nov.
Herfst winter lente YES zomer In dit atelier ga je op avontuur tussen de 4 seizoenen. 2018 is pas gestart en dromen over het komende jaar staat centraal. Samen met Ilse maak je verhalen, decors, geluiden, kostuums, filmpjes, schaduwenspelen en alles wat je maar kan bedenken over de seizoenen. Elk seizoen krijgt zijn verhaal, zijn poëzie en zijn eigen beeld. Het enige wat je hier nodig hebt is veel fantasie en natuurlijk veel goesting in 2018 Praktisch: waar: GC Ten noey
11.11.11 IN DE REGIO NOORD
Wanneer 2,3, 4 en 5 januari 2018 kostprijs: € 40, € 35 (prijs 2de kind) of € 10 met Paspartoe leeftijd: 6-9 jaar docente: Ilse Cox
Niet alleen in Ten Noey vinden er tal van
inschrijven via tenoey@vgc.be of 02 217 08 82
activiteiten plaats in het kader van 11.11.11.,
is een creatief kerstatelier met toegankelijk niveau
ook in De Kriekelaar, De Linde en Everna zijn
Nederlands.
er films, workshops, ontmoetingen en acties. Voor een volledig programma-overzicht:
Het mixed media-atelier is onderdeel van
www.tennoey.be/nieuws/111111-regio-noord
Taalspeler, een project gerealiseerd met de steun van het Mecenaatsfonds ING in België, beheerd door de Koning Boudewijnstichting.
Handgemaakt kunstwerkje © Marcel Setari
‘foto expo’: © Valentina Summa
Fototentoonstelling
DE BIB BELICHT
TAHA ADNAN Op 15 oktober stelden we een nieuwe collectie voor: literatuur, poëzie, kookboeken, taalcursussen ... in Tekst + foto ‘Valise’: © Simon Vandersmissen Foto ‘Taha Adnan’: © Juan Angel de Corral
het Arabisch. Voor jong en oud! Eén van de sprekers was Taha Adnan, schrijver en samensteller van twee verhalenbundels: in Bruxelles, la Marocaine (Le Fennec 2015) verzamelde hij teksten van Marokkaanse auteurs over Brussel, en in Ceci n’est pas une valise (La Croisée des chemins 2017) vertellen Arabischtalige schrijvers over hun België. Taha Adnan, enkele auteurs in Bruxelles,
spreken over de vierde taal in Brussel, een lingua franca,
la Marocaine, fantaseerden in hun jeugd
van publiek nut. Mensen moeten zich kunnen emancipe-
over Brussel, de stad van Brel, van de
ren in hun eigen taal. Dan kunnen ze ook de talen van hun
nacht, van allerlei beloftes. Is onze stad
gastland omarmen. Maar door negatieve connotaties
een referentie in Marokko?
durft men het Arabisch niet meer opeisen als schrijftaal.
Voor 1964, begin van de immigratie, kende men België
Terwijl talen uitdrukking geven aan noties van vrijheid, sa-
nauwelijks. Brussel is vandaag wel gekend als beslis-
menleven, democratie, vrij onderzoek, ... Jongeren (die uit
singscentrum. Maar dat beeld verbergt het menselijke
onwetendheid ten prooi kunnen vallen aan extremisme),
gelaat van de stad.
zouden de keuze moeten krijgen de taal te leren op school.
Ikzelf ben in 1996 aangekomen. Ik had al Arabische teksten over Parijs en Londen gelezen, maar Brussel was een onbeschreven blad. Dus vroeg ik auteurs om teksten. Schrijven is een manier om zich de stad toe te eigenen, de stad de liefde te verklaren, te stellen: dit is ook mijn stad. Sommigen kennen Brussel ook beter dan de Arabische wereld, die niet altijd makkelijk te bereizen is. Brussel is hun lief! Toch is hun positie vaak dubbel: ze zijn burger én buitenstaander. Dat maakt van hen wel fijne observeerders. Die positie zorgt voor een kritische afstand. Ook mij schenken sommige schrijvers, zoals Larbi Khetouta, een frisse blik. Ik heb het straatbeeld van de Stalingradlaan altijd evident gevonden. Hij schreef in 1964 al over de bestaande cafés en hotels, en vroeg zich af: heb ik Marokko nu verlaten of niet? Hij dacht zelfs terecht te komen in een Halqa, zoals je die ziet in Marrakech, op het Jemâa el Fnaplein – een samenkomst rond de verhalen van een verteller. De Arabische literatuur kent ook een orale traditie.
Het Arabisch laat me toe om, via de literatuur, de complexiteit van de wereld te vatten. Deze schrijvers vinden wel steeds een vaderland in de Arabische taal, zoals je schrijft in het voorwoord van Ceci n’est pas une valise. Ik ben aangekomen met een schrijftaal op zak, en heb
Programma najaar: • Woe 8/11, 15u: Live-tekenverhaal • Za 18/11, 10u-13u: Voorleescarrousel in vele talen (Met jou? Neem contact op via svandersmissen@ sjtn.brussels als je zelf wil voorlezen) • Vrij 24/11, 18u: Nocturne • Za 9/12: Joske Feest!
er nooit aan gedacht ze te verwisselen. Literatuur vergt meer dan je dagelijkse taal. Het Arabisch laat me toe om,
Facebook.com/bibJoske
via de literatuur, de complexiteit van de wereld te vatten.
Schrijf je in voor onze nieuwsbrief via www.sint-joost-
Jullie idee van een Arabische collectie is revolutionair. We
ten-node.bibliotheek.be
7
OVER DE VLOER Beuten naam Maaike voornaam V geslacht 31 leeftijd 40,5 schoenmaat Schaarbeek gemeente
8
november december
tekst en fotobewerking © Ziggy Vendemmia
2017
België (Brugge) land van oorsprong Nederlands taal van het interview
met jongeren van de organisatie Minor Ndako, was er een jonge Afghaan die zijn persoonlijke link wilde toevoegen, door een vorm te maken die verwijst naar de door de Taliban vernielde Boeddha’s van Bamyan. Ongelofelijk, tóch? Hoe dan ook: tachtig nieuwe stukken werden toegevoegd waarmee ik dan aan de slag ben gegaan. Waar draait het uiteindelijk allemaal om tijdens je ateliers? Het is vaak gewoon boeiend te zien waar kinderen of mensen in het algemeen mee afkomen, van het moment dat je ze papier en een schaar geeft. Wat zo ’n kind spontaan verzint en op papier zet: dat kan je dan twintig keer drukken als je wil. Al die verrassende ontmoetingen! Zo vind ik het dus véél interessanter, juister, correcter…om mijn atelier in zo ’n centrum te hebben, dan in m’n eentje achter een scherm te zitten in een nietszeggend gebouw. Hoe ben je dan plots in ons ón-waar-schijn-lijk veelzeggend gebouw terecht gekomen? Eerlijk gezegd dacht ik eerst aan De Kriekelaar want ik
4 oktober 2017 datum
woon in die buurt, maar Elvira die daar toen nog werkte zei me dat daar geen plaats voor was. En toen kwam ik jouw collega Larissa tegen, die dólenthousiast reageerde en het
Doe je nu met je grafische ateliers waar je als
meteen zag zitten om dit project in de kelder van Ten Noey
kind van gedroomd hebt, Maaike?
te organiseren. De bedoeling achter dit alles is natuurlijk
Dat is zeker zo! Ik ben grafisch ontwerper van opleiding,
tot een eindproduct te komen, in samenwerking met alle
maar dat is toch vooral een eenzame job achter een
bezoekers aan dit atelier. Door de meertaligheid van het
computerscherm, terwijl ik mijn grootste motivatie net
publiek zal dit project hoogstwaarschijnlijk iets typogra-
vind door onder de mensen te komen. Kijk, daar heb je
fisch worden, waarin letters een beeld vormen. Binnenkort
dan meteen mijn twee grote passies: ontwerpen in het
is het overigens aan jullie om mee te doen, het personeel!
algemeen en met mensen werken. Eigenlijk is dit vorig
Heb je trouwens al kennis gemaakt met ons
jaar ontstaan in CC Westrand, het cultureel centrum van
favoriete museumstuk Roland Denaeyer?
Dilbeek. Daar vroegen
Die is inderdaad met héél gelijkaardige dingen bezig, da ’s
ze me of ik illustraties
waar! Hij is hier op bezoek geweest en ik ben eens bij hem
wilde maken voor hun
thuis komen te zitten staren hier een paar huizen verderop;
seizoenscampagne van
inderdaad een ónwaarschijnlijk verrassend museum in on-
2016-2017. Ik heb toen een set eenvoudige vormen ge-
der anderen grafische vormen, maar uiteindelijk toch voor-
maakt in hout, blokjes met vormen gebaseerd op wat ik
namelijk oude geschriften: héél interessante ontmoeting
in hun gebouw zag terugkomen. Eigenlijk werd dat soort
was dat.
Het is boeiend te zien waar kinderen mee afkomen
blokjes vroeger al gemaakt, als voorgangers van de letters gemaakt in lood voor de klassieke letterbak. Met
Zijn de producten die je gebruikt eigenlijk gevaarlijk?
die blokjes ben ik dan composities gaan maken. Nadien
Neen, absoluut niet! Alles in de grafische wereld is tegen-
wilde ik hiermee aan de slag met een zo breed mogelijk
woordig non-toxic en op waterbasis. Dat is nu zo ’n vijf
publiek: kleuters, anderstaligen, eeuwelingen, noem maar
jaar dat de regels in die sector verstrengd zijn.
op. Aan iedereen vroeg ik vormen te verzinnen opdat we
Als de mensen benieuwd zijn Maaike, mogen
die nadien konden toevoegen aan mijn composities. Ze
die dan langskomen?
moesten een vorm creëren waar ze een band mee heb-
Ja, natuurlijk! Iedere vrijdag vinden jullie mij hier in de kel-
ben, in dit geval Dilbeek. In een eerdere samenwerking
der en is iedereen welkom. Voor meer info: zie facebook.com/vormsalon.
MENSEN VAN SINT JOOST
GESPREK MET PHILIPPE TASQUIN Philippe Tasquin is 52. Hij woonde eind de jaren ‘90 al een tijd in Sint-Joost in de Oogststraat, verliet enkele jaren de gemeente en woont er nu, sinds twee jaar, terug, in de Van Bemmelstraat. Hij is professioneel muzikant. Hij schreef al muziek voor film, theater,… Hij noemt zichzelf een beetje a-typisch. Hij haalt graag herinneringen op aan de revues die hij maakte met Charly Degotte en Claude Semal. En met vele andere artiesten. De manier van werken was eenvoudig: iemand had een idee voor een thema, hij of zij belde enkele andere artiesten, die op hun beurt weer anderen belden. Er werd één keer vergaderd, één keer gerepeteerd en hup: voorstelling, een prettig ineen geknutseld programma met korte stukjes na elkaar. Twintig jaar geleden was Sint-Joost aangenamer
sein de l’espace public.” De groep heeft er reeds twee
om te wonen, vindt Philippe. Je had toen ook al
consultatievergaderingen opzitten waar bleek dat veel
een grote multiculturaliteit, maar er was meer
inwoners zich storen aan inciviel gedrag in de openbare
verbondenheid tussen de mensen van de verschillende
ruimte: zomaar rommel op straat gooien, autoraces
gemeenschappen. Er waren nog oude, Belgische cafés
door de straat, lastigvallen van vrouwen en meisjes,…
en restaurants en cafés en restaurants van mensen uit
En meestal wordt hier nauwelijks tegen opgetreden.
verschillende cultuurgemeenschappen. Au Brabanconne
De burgerwachters doen wel goed werk en zijn zo goed
was zo’n oud restaurant waarvan het interieur sinds
ze kunnen aanwezig in de straat, maar ze hebben geen
mensenheugnis niet veranderde en waar de bazin de
politionele bevoegdheid. De politie zelf is veel te weinig
zaak openhield tot ze in de 80 was. Men kwam er van
te zien in de straat en heeft nauwelijks impact op het
heinde en ver paardenvlees
gedrag van burgers. Philippe
eten en allerlei gerechten
vraagt zich af hoeveel
die je nu nergens nog vindt.
mensen nog weten wie hun
Hij vindt het veelkleurige
wijkagent is. Veel bezorgde
Sint-Joost nog steeds
inwoners hebben de indruk
bijzonder aangenaam om
dat ze nauwelijks gehoord
wonen, anders zou hij er
worden door het beleid of
niet terug gekomen zijn,
dat er niks gebeurt met hun
maar hij heeft het gevoel
opmerkingen. Daarom is het
dat iedereen zich nu meer
belangrijk van onderling met
terugplooit binnen de eigen
de burgers te overleggen,
gemeenschap.
elkaar te horen en samen
Zijn vrouw is nauw betrokken bij BeesCoop, de coöperatieve supermarkt die onlangs openging in
We hebben een positief project voor ogen en zijn er niet alleen op uit om te klagen
Schaarbeek. Daar doen
vragen te stellen aan het beleid, aldus Philippe, tot er iets verandert. We moeten bovendien duidelijk maken dat we een positief project
ze er alles aan om voor iedereen toegankelijk te zijn
voor ogen hebben en er niet allen op uit zijn om te klagen.
en niet alleen voor een publiek dat nogal makkelijk
Dat doen we ook zelf door allemaal te werken aan meer
wordt afgedaan als de bobo’s. Zo is er veel aandacht
burgerzin in de straat.
besteed aan de inkleding en de decoratie van de winkel
Saint-Josse Citoyen staat open voor iedereen die zijn
die moeten zorgen voor een bredere herkenbaarheid.
verantwoordelijkheid voor een beter leefklimaat in de
Voedsel en voedseldistributie is enerzijds een dankbaar,
openbare ruimte wil opnemen en zijn stem wil laten
maar anderzijds een moeilijk thema om mensen met
horen. Dat dit initiatief nu net genomen wordt staat niet
verschillende culturele achtergrond rond te verzamelen.
los van het feit dat 2018 een verkiezingsjaar is natuurlijk,
Niet iedereen ligt wakker van seizoensgebonden en
maar brengt vooral aan het licht dat heel veel burgers
biologisch geproduceerd voedsel.
zich om de lokale samenleving bekommeren. En dat ze
Philippe is een van de trekkers van Saint-Josse citoyen,
geloven dat het beter kan, aldus Philippe.
“un mouvement citoyen spontané qui a pour vocation d’améliorer le quotidien des habitants de St-Josse au
Info: www.facebook.com/saintjossecitoyen/
9
UIT DE TIJD
DE PACIFICATIE VAN GENT In het kader van de herdenkingen rond de 50ste verjaardag van de “Pacific” willen wij terugblikken op het verleden van de “Pacific” en haar omgeving.
DE PACIFICATIE VAN GENT 10
8 NOVEMBER 1576 PACIFICATIESTRAAT
2017 november december Tekst + foto: © Jos Laporte
Het Noordoostelijk deel van de Leopoldswijk, beter
van Brussel zocht haar inspiratie voor de naamgeving
gekend als de Noord-Oostwijk, werd geürbaniseerd
van de straatnamen in het verleden van de jonge
naar de plannen van 1875 van architect Gédéon
Belgische staat, en vooral de 16de eeuw. De eeuw die
Bordiau. De Pacificatiestraat met de nummers vanaf
gekenmerkt wordt met de strijd tussen katholieken en
38 en 45 behoren tot Brussel. De lagere nummers
protestanten.
behoren tot Sint-Joost-ten-Node. De straat bevindt zich op twee gemeenten.
TACHTIGJARIGE OORLOG 1568 wordt beschouwd als het begin van een oorlog
STRAATNAAMGEVING
die “tachtig jaar” zal duren. Een strijd tussen het
De Etterbeeksesteenweg begon oorspronkelijk aan de
Calvinistische Nederland, met Willem van Oranje als
Leuvensesteenweg (Sint-Joostkerk), richting Etterbeek
leider, tegenover het Katholieke Spanje van koning
langs de oude “Vijver van Sint-Joost” (huidige Maria-
Filips II. Een belangrijk succes gebeurde op 1 april 1572
Louizasquare). De stad Brussel besloot op 14 april en
door de inname van Den Briel door de “Watergeuzen”,
15 mei 1877 dit deel van de Etterbeeksesteenweg te
onder leiding van Lumay-van Marcke. Naar aanleiding
benoemen tot de Pacificatiestraat. Driehonderd jaar
van dit gebeuren komt het volksgezegde: “op 1 april
na de Pacificatie van Gent. De gemeente Sint-Joost-
verloor Alva zijn bril”. Nadien werden Vlissingen, Veere
ten-Node nam de benaming over voor het deel op haar
en tal van andere Nederlandse steden veroverd.
grondgebied. Het liberale (anti-klerikale)stadsbestuur
In maart 1576 overleed plotseling landvoogd Requ-
eses, terwijl Spanje in ern-
De godsdienstkwestie
stige financiële toestand
(wat te doen met de
verkeerde. De onrust
tegenstellingen ka-
nam toe in 1576, toen
tholieken en protes-
in alle 17 gewesten de
tanten) werd niet
Spaanse soldaten,
opgelost, maar
die hun soldij niet
doorgeschoven
ontvingen aan het
naar de eerste
muiten sloegen. Op
vergadering van
4 november 1576
de Staten-Ge-
werd Antwerpen ge-
neraal. De reden
plunderd. Deze storm
hiervoor was de
van geweld noemde
interne verdeeld-
men de Spaanse Furie.
heid. Wel werd afge-
Gent werd door de aanhangers van Oranje overgenomen en de Staten van Brabant riepen eigenhandig de
Willem De Zwijger 1533 – 1584
Staten-Generaal bijeen.
sproken dat de beide geloven naast elkaar zouden moeten bestaan. Het vredesverdrag werd bekrachtigd te Brussel op 7 januari 1577 door de StatenGeneraal van de Nederlanden. Deze
PACIFICATIE VAN GENT, 8 NOVEMBER 1576.
Eerste Unie van Brussel hield in dat Zeeland
De Pacificatie van Gent is een op 8 november 1576
en Holland, Buren en Bommel alleen het calvinisme
gesloten overeenkomst, in het Stadhuis van Gent,
werd toegestaan en in de andere gewesten ook de
tussen de Staten van Brabant, Vlaanderen, Artesië
katholieke godsdienst, maar de besturen mochten de
en Henegouwen met de Staten van Holland en
calvinisten niet vervolgen. De prins van Oranje werd
Zeeland om zich aaneen te sluiten in een zogeheten
erkend als stadhouder van Holland en Zeeland.
“Generale Unie”. Zij kozen de Prins van Oranje als
De Pacificatie van Gent was het grote ideaal van Willem
hun stadhouder. De zaal waar deze overeenkomst
van Oranje, met name de eenheid van de 17 gewesten
werd ondertekend heet nu de “Pacificatiezaal”. Na de
van de Lage Landen op basis van godsdienstvrijheid. Al
ondertekening kondigde Oranje de “Pacificatie” af van
snel bleek dit ideaal niet haalbaar. Drie jaar later vielen
op het hoekbalkon van het Gentse stadhuis.
de zuidelijke en de noordelijke Nederlanden uiteen,
In de “Pacificatie van Gent” werden de volgde
in respectievelijk de Unie van Atrecht en de Unie van
afspraken gemaakt: De Spaanse troepen dienden
Utrecht.
de Nederlanden te verlaten; De Staten-Generaal
In Gent is er een Pacificatielaan en in Antwerpen een
zouden op eigen initiatief bij elkaar mogen komen en
Pacificatiestraat. Tenslotte is er in de Leopoldswijk
niet alleen op initiatief van de koning; Er moest een
(Noord-Oostwijk) een Willem de Zwijgerstraat (Willem
amnestieregeling komen voor de opstandelingen;
van Oranje).
De oude privileges van de wereldlijke en kerkelijke instanties moesten worden hersteld (de erkenning van de Spaanse koning stond niet ter discussie); Nederlandse edelen zouden moeten instaan voor het bestuur van de Nederlanden in plaats van Spanjaarden; Willem van Oranje zou als regeringsleider in de Nederlanden fungeren naast de landvoogd.
Jos LAPORTE GERAADPLEEGDE WERKEN - Prof. Dr. P. J. RIETBERGEN, Geschiedenis van Nederland in vogelvlucht. Bekking & Blitz b.v., Amersfoort. VOLGENDE KEER: In ‘t Stamenei “De Volle Pot”, bij “Wannes en Nette”. Pacificatiestraat 39.
11
AL WAT Tekst + foto’s: © Kaatje Van Hemelrijck & Eva Van Velzen
12 2017 november december
WINTERWARMTE
Bij het vervangen van een gebouw zijn de materialen
In de loop van de komende maanden zal er misschien
vaak niet meer bruikbaar. Dit is gelukkig aan het veran-
wel een yurt prijken in het Liedekerkepark.
deren. Allereerst moeten nieuwbouwwoningen vanaf
Een yurt is een verplaatsbare tent die bedekt is met
2021 zo goed als energieneutraal gebouwd worden.
vilt en canvasdoeken. Van oudsher gebruiken noma-
Verder zie je dat steeds meer nieuwe gebouwen mo-
den in Centraal-Azië yurts als woning.
dulair gebouwd gaan worden. Dit houdt in dat er met
De vilten bedekking maakt dat het lekker warm blijft
bepaalde afmetingen gebouwd wordt (16 of 28m2),
in de yurt, zelfs bij -20. Vilt isoleert heel goed. Door-
zodat er later uitgebreid kan worden als dat nodig is.
dat er geen ramen in de yurt zitten gaat er weinig
Daarbij gebeurt modulair bouwen voornamelijk met
warmte verloren. Je zou misschien soms liever in een yurt zitten ‘s winters, rond de kachel dan
De ronde vorm van de yurt met de kachel in het midden zorgt voor de uitgelezen setting om met elkaar te babbelen met een warme tas thee
duurzame materialen. Er wordt dus zo weinig mogelijk afval gemaakt en alle materialen moeten
in een oud huis met ramen en slechte isolatie.
later weer terug hergebruikt kunnen worden. Door de
Waar ze in Centraal Azië al eeuwen yurts gebruiken die
lagere bouwkosten blijft er meer ruimte en geld over
verplaatsbaar zijn, zijn de huizen in steden gebouwd
voor technische, duurzame en kostenbesparende op-
om te blijven staan voor langere tijd.
lossingen.
Helaas is er in het verleden in de meeste steden niet al-
Terug dus naar hoe er eeuwen geleden gebouwd werd,
tijd gebouwd met zicht op de toekomst. De materialen
door de nomaden in Centraal-Azië. Toen werd zeker al
die gebruikt zijn vergaan of zorgen voor gebreken.
duurzaam en praktisch gedacht. En sociaal. Want de
GROEIT ronde vorm van de yurt met de kachel in het midden zorgt voor de uitgelezen
© ziggy vendemmia
13
setting om met elkaar te babbelen met een warme tas thee.
WINTERTHEE Aan thee voor de wintermaanden is er zeer zeker geen gebrek. Hier volgen een aantal suggesties, u vindt vast iets naar uw zin. Er zijn kruiden die de weerstand verhogen zoals de grote engelwortel, bernagie, de rode zonnehoed, Siberische ginseng. Om de immuniteit op te bouwen is het eten van ui, knoflook en daslook raadzaam. Vergeet u ook en vooral niet om alle soorten kool te eten. Broccoli, rode kool, witte – en groene kool , bloemkool , Chinese -, savooi – en boerenkool helpen u gezwind de winter door. Heeft u toch een stevige verkoudheid opgelopen, denk dan aan een kopje thee van ogentroost, kaneel, eucalyptus, pepermunt, den of salie. Ook tijm, heemst, kaasjeskruid, zoethout, sleutelbloem, hysop, anijs, IJslands mos en smalle weegbree kunnen verlichting brengen. Ik zou er nog een heleboel meer kunnen aanbevelen maar ik denk dat u met deze opsomming al wel de winter doorkomt.
Hier volgt nog een recept van een van mijn favoriete theetjes en ideaal tegen de winterblues: Verhit 1 L water en voeg daar schijfjes gember aan toe (rasp de gember als je graag een pittige thee drinkt), laat 10 minuten trekken. Voeg daar wat honing bij en een blaadje verse salie of wat tijm, een kaneelstokje en een flinke schijf citroen. Je kan de hele handel zeven indien je dat wenst. ggy vendemmia
Op uw gezondheid!
FEMMA SINT-JOOST – BRUSSEL N.O. Alle activiteiten vinden plaats in het lokaal, Grevelingenstraat 20
Kerstreceptie en Kerstconcert Tekst + foto: © Luc Faems
Davidsfonds Sint-Joost-ten-Node/Brussel-Leopoldswijk nodigt u uit op de Kerstreceptie met poëzievoordracht door Shilemeza Prins en muzikale begeleiding door Mark Deknudt in Galerij Richard Laporte, Gutenbergsquare
Of maak je liever een Vintage planthanger in macramé? Dat kan op 1 en 8 juni om 20u in Ten Noey. Info: FemmaRoyale@gmail.com > 0478 942 819.
OPEN DEUR
14, 1000 Brussel en dat op vrijdag 8 december vanaf 19u.
Voor wie zin heeft in een gezellige babbel en een kopje koffie, of voor
Op dinsdag 26 december om 16u neemt Davidsfonds deel aan Brussel zingt
wie meer wil weten over onze activiteiten van de komende maanden, is
Kerst tijdens het Kerstconcert “U zijt wellekome” in de Basiliek van het Hei-
er onze maandelijkse “Open Deur” op dinsdag 7 november en dinsdag 5
lig Hart in Koekelberg.
december om 14u Info: Josee Schwind-Kneepkens: 02 734 08 68.
14 2017
Willemsfonds Brussel stelt voor Ruis op het Landschap
Workshop KRUIDEN VAN OVERAL Ooit aten we in de eerste plaats omdat het goed voor ons was. Tegen-
november december
Ruis op het landschap is een dichtbundel, uitgegeven door het Brusselse
woordig eten we vooral omdat we het lekker vinden. Dat sommige kruiden
Willemsfonds, met poëzie van 18 Nederlandstalige dichters uit Brussel (en
en groenten naast heerlijk ook heel heilzaam zijn, daarvan zijn we ons niet
omstreken). Het is de derde bundel uit de reeks “Vers uit Brussel”. Samen-
altijd meer bewust. Met deze activiteit willen we daarin verandering bren-
stellers zijn Kurt Deswert en Herman Mennekens. “Net als de vorige keren
gen. Mede door te leren van andere culturen.
hebben we daarbij een evenwicht gezocht tussen occasionele dichters en
Tijdens de activiteit geeft de lesgeefster een stukje theorie en een stukje
dichters die er quasi dagelijks mee bezig zijn,” zegt Deswert. “Daardoor
kookles. Van tien verschillende culturen wordt steeds een groente of kruid
hebben we een mooie bundel gekregen die iedereen die van het Nederlands
behandeld waarmee meer gedaan kan worden dan de meesten denken.
en van poëzie houdt, zeker zal kunnen bekoren.” Mennekens beklemtoont
Broodbeleg maken van rode biet, bijvoorbeeld, of een huidcrème van een
dat de dichtbundel van het Willemsfonds een echt sociocultureel project is;
olie die je in elke Turkse supermarkt kan vinden. We leren welke groenten
“Poëzie slaagt er op een bijzondere manier in om mensen uit alle lagen van
en kruiden elders door hun heilzame werking zeer vaak gebruikt worden.
de bevolking samen te brengen.”
Het leuke is dat het steeds producten zijn die hier vrij gemakkelijk verkrijg-
Jazz Station
baar zijn. Je leert iets van andere culturen en je krijgt een vernieuwende kijk
Zaterdag 2 December om 19u
op ‘oude’ producten.
Info: Laura.Beck@willemsfonds.be of 02 213 71 50
Woensdag 15 november om 14u Deelnameprijs: € 2,50 (leden)/€ 5 (niet-leden). Info: Anny Nys, 0478 911 788 of andrea.nys@outlook.be We ontwikkelden deze activiteit met de steun van CM.
BLOEMSCHIKKEN OKRA – trefpunt Sint-Joost-ten-Node
Met de eindejaarsfeesten in het verschiet gaan we samen aan de slag voor
GREVELINGENSTRAAT 20, 1000 BRUSSEL
een mooi zelfgemaakt bloemstuk.
OKRA – trefpunt Sint-Joost-ten-Node komt éénmaal in de maand samen
Woensdag 13 december om 14u
om een lekker driegangenmenu klaar te maken en samen te eten. En af te
Info over materiaal en inschrijving: Mia Peters-Van Bastelaere,
wassen! Het gaat er steeds gezellig aan toe, je ontmoet fijne mensen en
02 230 76 43 of m.vanbastelaere@gmail.com
leert er nog iets van. Je bent welkom vanaf 10u en dat op 14 november en op 12 december. (In december wordt er niet zelf gekookt maar wordt er een Kerstmenu geserveerd door een traiteur.) Wil je er graag bij zijn, schrijf je in bij Malou Moureau-Vanderstappen, 02 736 33 93.
COUNTRY DANCE +55
Brussel Helpt 2017
Dansen is een goede manier om lichaam en geest gezond te houden. Wat houdt je dus tegen? Neem eens een proefles bij Doodah Countrydans. Er zijn veel goede redenen om
Brussel Helpt is de jaarlijkse solidariteitsactie van BRUZZ.
te dansen:
Ook dit jaar werkt BRUZZ samen met verschillende part-
Gezond verouderen: Dansen is goed voor je geheugen en kan zo het ontwikkelen
ners rond een Brussels project. Dit jaar is dat Les Gazelles
van dementie op latere leeftijd voorkomen.
de Bruxelles. Vanaf 6 november vind je alle info op www.
Betere flexibiliteit: Al snel zou dit moeten helpen bij gewrichtspijn en stramme
brusselhelpt.be. Via die site kun je acties registeren of
spieren.
rechtstreeks storten om zo het goede doel te steunen.
Ontspannen: Dansen in groep is een anti-stressmiddel bij uitstek.
Les Gazelles de Bruxelles toont de kracht aan van sport
Antidepressivum: Heb je last van een winterdipje? Nood aan gezelschap? Dansen
door volwassenen uit kansengroepen te versterken met
kan je een mentale boost geven. Patiënten die deelnamen aan een intensieve en vrolijke
hun loopactiviteiten. Dat zijn zowel mensen in armoede,
dansles vertoonden minder symptomen en voelden zich vitaler.
zonder papieren als nieuwkomers. Verschillende armoede-
Goed voor je hart: Dansen is een goede bezigheid voor wie risico loopt op cardio-
organisaties lanceerden de vzw in 2013 en vonden met lo-
vasculaire ziekten.
pen een toegankelijke manier om hen sport aan te bieden.
Evenwichtiger door het leven: Regelmatig dansen stimuleert om stabiel te
“Wekelijks wordt er getraind, en we nemen regelmatig
staan en meer controle over je lichaam te krijgen.
deel aan loopwedstrijden,” vertelt projectcoördinator
Elke woensdagochtend tussen 10 en 12u in Ten Noey.
Wim Poelmans (31). “We zijn een joggingclub, maar dan
Info: Claude Debeys, 02 673 43 75 of claude.debeys@skynet.be
ook weer niet door alles wat we er rond doen. We onder-
Deelnameprijs: € 8 per jaar + € 1 per les.
steunen mensen die het moeilijk hebben en verwijzen hen
15
ook door naar sociale organisaties.” Centraal in de Brussel Helpt-campagne staan de Park Miles. Dat zijn niet-competitieve loopwedstrijden van 3 mijl (= 4,8 km). Het doel hiervan is: samen lopen, mensen aan
Vrijwilligers gezocht
het lopen krijgen en uiteraard een cent in het bakje krij-
Sport-Voor-Allen Sint-Joost bestaat reeds 31 jaar en is dringend op zoek naar nieuw bloed
gen. Er wordt op 4 momenten in 4 Brusselse parken gelo-
om haar werking te versterken en voort te zetten in de volgende jaren.
pen: 25/11: Park van Woluwe - 2/12: Elisabethpark - 9/12:
Heb je een boontje voor een bepaalde sport, wil je actief zijn in een sportvereniging maar
Dudenpark - 16/12: Koning Boudewijnpark
heb je zelf meer organisatorische kwaliteiten,
Info: www.brusselhelpt.be
Ben je iemand die af en toe een handje wil toesteken, ben je gewoon nieuwsgierig naar de werking van Sport-Voor-Allen Sint-Joost. Tekst + cartoon: © Rodrigo Burgos Zautzik
Neem dan contact op met Relinda Vanderstraeten - 02/733 37 13 na 18 u.
اندحوت نأ تاظحل امئاد كانه نوكيس - Sorry, wat zeg je?
- Ik zei dat er altijd momentjes zullen zijn die ons verenigen.
OP DE STOEP
november Maandag 30 oktober > vrijdag 3 november
Houtatelier voor kinderen Zondag 5 november
Vegan-docu-lunch 11.11.11.
MA
DO
Theateratelier voor
Nederlandse les
kinderen = VOLZET!
Conversatietafel Yoga
DI Nederlandse les
ZA
Vrijdag 10 november
Naaiatelier voor kinderen
Muziekatelier voor
Babbel & Co = Babbel en boks
en hun ouders = VOLZET!
kinderen
Donderdag 16 november
Theatervoorstelling “Guernica reloaded Fear and the City” – door Club Al-Hakawati
16
VASTE ACTIVITEITEN IN TEN NOEY
Gitaar WO Nederlanse les
Vrijdag 17 november
Country dans 55+
Babbel & Co = Babbel en foto
Oriëntaalse dans
Zaterdag 18 november
Capoeira voor kinderen
Laatste bezoekdag fototentoonstelling “Een reis
Grafiekatelier voor
door Sint-Joost”
kinderen = VOLZET!
Stadswandeling 11.11.11. 2017 november december
Zondag 19 november
Solidariteitsmaaltijd gemeente Sint-Joost-tenNode Zaterdag 25 november
Hongaars feest Zondag 26 november
Famili’Art workshop Afrikaanse cultuur
DECEMBER Woensdag 1 december
Babbel & Co = Babbel en stap Vrijdag 15 december
Kerstfeest Lhiving vzw Zondag 17 december
Famili’Art workshop Afrikaanse cultuur Dinsdag 19 december
Eerste hulp bij make up – Femma Royale
MEER INFO! Bezorg ons je mailadres via tennoey@vgc.be en ontvang informatie over onze activiteiten via mail of vind Ten Noey leuk op Facebook!
COLOFON ONTHAALBALIE Aan het onthaal van Ten Noey kan je terecht voor allerlei informatie over cursussen, cultuur, wonen en werken in Brussel. Openingsuren: Maandag tot donderdag van 9u tot 20u Vrijdag van 9u tot 18u ADRESSEN FEMMA/OKRA Grevelingenstraat 20 1000 Brussel Jeugdcentrum AXIMAX J.W. Wilsonstraat 19 1000 Brussel Tel. 02 280 45 56 Bib Joske Grensstraat 2 1210 Sint-Joost-ten-Node Joost-e-Fien Braemtstraat 47 1210 Sint-Joost-ten-Node Gemeenschapscentrum TEN NOEY Gemeentestraat 25 1210 Sint-Joost-ten-Node Tel. 02 217 08 82 | Fax 02 217 19 22 tennoey@vgc.be www.tennoey.be IBAN BE75 7340 1652 3351
PRIVACY Ten Noey respecteert je privacy. Je adres gebruiken we uitsluitend om je “De Schakel” toe te zenden en je op de hoogte te houden van eigen activiteiten van Gemeenschapscentrum Ten Noey en aanverwante organisaties in de Vlaamse gemeenschap te Brussel. Je kan je gegevens in ons bestand steeds inkijken of aanpassen zoals voorzien in de wet van 8 december 1992 ter bescherming van de privacy. WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER Jos Laporte, Karel Van den Akker, Simon Vandersmissen, Kaatje Van Hemelrijck, Eva Van Velzen, Ziggy Vendemmia, Pol Vervaeke, Luc Faems, Rodrigo Burgos Zautzik, Karin Laporte, Maaike Beuten, Larissa Viaene, Philippe Tasquin, Taha Adnan, Valentina Summa. ZETWERK www.madebydesign.be V.U. Maarten Franssens, Gemeentestraat 25 1210 Sint-Joost-ten-Node
Inzendingen voor het volgende nummer worden verwacht uiterlijk op 5 december 2017. Inzendingen die ons na deze datum bereiken, kunnen wij niet meer publiceren. Dank voor je begrip.