Sullorsuaq - siunissami periarfissaq? Siullersaalluni suliniuteqarnertut allatuulli maani aamma paasineqarsimavoq aaqqiissut siulleq immaqa pitsanerpaajunngitsoq. Paasinarsisimavoq Nuummi aaqqiineq pinngortitarsuup nukinginut sorsuttuarluni ingerlanneqartariaqartoq, imaatigullu kabelip pitsaanerpaamik illersorneqarnissaa suli massakkorpiaq nalilersorneqartuarpoq, immaqalu kabeli immap naqqanut matoorullugu inissinneqartariaqalerumaarluni. Imaappoq immap naqqatigut sullorsualiorluni kabelilu ilulissanit ikkarlittunit ajoquserneqarsinnaajunnaarlugu immap naqqani itinerusukkoortilerlugu. Aalisariutit imaatigut kabelip sumiiffigisaani aalisartaqqunagit kisarsimasaqqunagillu isumaqatigiissuteqarfigineqarsinnaapput, ilulissalli isumaqatigiissuteqarfigineqarsinnaan ngillat.
Radiukkut sakkortusaavik aamma imaatigut kabeli Greenland Connect – Kalaallit Nunaata avammut attaveqarneranut pingaarluinnartut. Radiukkut sakkortusaavik 1.500 km-it missiliorlugit takissuseqarpoq, atassuteqaatillu mikinerusut iluaqutigalugit nunaqarfinnik radioaqartitsisuulluni, taamaalillutillu innuttaasut 80%-iisa missingi telefonimik, data-nik, internet-imik aammalu radiomik tv-millu toqqaannartumik pilersorneqarput. Nalunaarasuaatit atorlugit nunanut allanut attaveqarneq imaatigut kabeli nutaaliaalluinnartoq, Nuummiit Qaqortumiillu silarsuup sinneranut atassusiisoq atorlugu ingerlanneqarpoq. Nuummiit Qaqortumiillu illoqarfiit nunaqarfiillu radiukkut sakkortusaaviit aqqutigalugit toqqaannartumik attaveqarput. Imaatigut kabeli nutaaliaasoq marts 2008-mi atorneqalerpoq. Imaatigut kabeli Canadami Newfoundland imiit Nuummut attaveqarpoq. Tassanngaanniillu Qaqortumut ingerlaqqissinnarluni aamma Islandimut ingerlaqqippoq. Taamalu teknologi pitsaalluinnartoq atorlugu 4.598 km-iik takissusilimmik attaviliisoqarpoq. Atttaveqarnissamut 23 millisekuuntit kisimik atorneqartarmata taanna Imarpik ikaarlugu attaveqaatit sukkanerpaartaraat.
TELE-POST-ip sulisut pujortartarunnaarsinniarpai TELE-POST-ip sinerissami sulisut video atorlugu pujortartarunnaarnissamut pikkorissarnissamik neqeroorfigisinnaalerpai. TELE-POST-ip ukiuni kingullerni sisamani sulisut tamaasa pikkorissarneq aqqutigalugu pujortartarunnaarnissamut ikornissaannik neqeroorfigisarsimavai. Manna tikillugu pingaartumik Nuummi allaffissuarmi sulisunik pikkorissartitsisoqartarsimavoq. Ukiormannamiilli aamma sinerissami sulisut videokonference atorlugu pujortartarunnaarnissamut pikkorissaqataasarsinnaalerput. TELE-POST-ip pujortartarunnaarnissamut pikkorissaasartut marluk, tamarmik ulluinnarni suliffeqarfimmi sulisuusut, pikkorissaasorisarpai. Pikko ris sarnerit kalaallisut qallunaartulluunniit ingerlanneqartarput. Soqutiginninneq ukiumiit ukiumut allanngorartarsimavoq, TELE-POST-ili 2007-imi pujortartarnermik inerteqquteqaleqqaarmat soqutiginnittoqarnerusimalluni. Pujortarta runnaarnissamut pikkorissaasarnerit
„Puju sussa – tupa tassa” oqaasinnaaralugit ingerlanneqartarput. Pujortartannginneq pillugu paasisitsiniaasarnerit aamma pikkorissarumassutsimut sunniuteqartarput. „Sundhedsstyrelsip TV-kut annilaarsaarutinik aallakaatitsisarnera aamma iluaqutaasarpoq. Taakku kingorna pikkorissartut amerlanerusarmata annilaarsaarinerit pujortartartunik pujortararunnaarusulersitsissan nguatsiarput, pujortartarunnaarsitsiniarlutik” pikkorissaasartut Nickie Levisen aamma John Frederiksen oqarput. 2007-imiilli sulisut 50-it missaanniittut pujortartarunnaarniarluni pikkorissartarner nut peqataasimapput. Taakkulu affaasa missaat ullumikkut pujortartarunnaarsimapput. Taakku ilagaat Hans Peter Kleemann, 56-ernisaq, 24. februar 2011 nal. 19.56 pujortassaarnerminiit ukiunnguisoq. Ukiorpassuarni pujortartareersimalluni pujortarunnaarnissaminut ikiorneqarsimanini qujamasuutigaa. Upperisimanngikkaluarpara. Uangali sapinngikkuma aamma allat sapissanngillat, Hans-Peter Kleemann, inuunermi sinnerani pujortaqqinngisaannarumasoq oqarpoq.
Online nr. 1 · 2011
11