Ikasleak-Alumnos
Haiek dira gure izarrak, txikiak baina azkarrak. Gizarte honen sugarrak gure geroko indarrak, berdin digu hemengo umeak edo ume kanpotarrak. Haiek dira arazorik gabe bizi behar diren bakarrak. Umeak dira gure gizarte honen kolorezko marrak. Eskubideak defendatu eta baztertu tratu txarrak. Min denak kentzen dituelako ume baten irribarreak Doinua: Munduko ilunabarra Egilea: Nuria Cortada ( DBH4) Ikastetxea: Burdinibarra (Trapagaran)
A u r k i b i d e a
Aurkezpena...................................................................................................................
4
Presentación................................................................................................................
5
Kontakizun eta proiektuaren azalpena..................................
6
Presentación de los relatos y el proyecto.............................
7
l St. George's English School - Adrián Ferreiro. ...................................
8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 20 21 22 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38
l Itxaropena ikastola - Ohiane del Rio......................................................... l Burdinibarra - Katherine. ................................................................................. l Burdinibarra - Celia Somavilla...................................................................... l Burdinibarra - Anónimo..................................................................................... l Burdinibarra - Ohier Villegas..........................................................................
l Burdinibarra - Miriam......................................................................................... l Colegio Vizcaya - Jon Asier Bárcena......................................................... l Arrigorriagako institutua - Nere Peña.....................................................
l Dolores Ibarruri institutua - Endika Santamaria............................ l Colegio Amor Misericordioso - Glendaly Carballo...........................
l Ander deuna ikastola - Endika Moreno. ................................................. l Ballonti BHI - Edith Aparicio. ......................................................................... l Dolores Ibarruri - Alba......................................................................................... l Arrigorriaga - Maria Crespo............................................................................ l IPI Abatxolo - Sergio Fernandez................................................................... l Dolores Ibarruri - Iker Fonseca..................................................................... l Amor Miserikordioso - Gabriela Cajilima. ............................................. l Dolores Ibarruri - Verónica Ledeima Lovega...................................... l Arrigorriaga - Mikel Ortiz de Zarate......................................................... l Arrigorriaga - Jakelin.......................................................................................... l Arrigorriaga - Udane Garcia............................................................................ l Dolores Ibarruri - Erika Sanchez................................................................. l Arrigorriaga - Markel Garmendia...............................................................
l Arrigorriaga - Iosu.................................................................................................. l Ander Deuna - Endika Moreno...................................................................... l Arrigorriaga - Andoni........................................................................................... l Arrigorriaga - Peio Barrenetxea. ................................................................. l Arrigorriaga - Leire Saez Rangil.................................................................. l Arrigorriaga - Julieta Urcelay........................................................................ l Ballonti - Ainhoa Merina Osoro.....................................................................
3
Ikasleak-Alumnos
Au r k e z p e n a Identitatea Gizakien Lurra - Tierra de Hombres irabazasmorik gabeko eta berezko nortasuna duen fundazioa da. Terre des hommes nazioarteko mugimenduaren parte da. Mugimendu hau Lausannen (Suitza) sortu zen 1960.urtean eta espainiara 1994. urtean heldu zen.
H e lb u r u a k Nazioarteko Elkarteen 1989ko haurren eskubideen aldeko hitzarmenean adierazten diren oinarriak jarraituz Gizakien Lurraren helburua ekintza dela medio haurren garapena sustatzea eta haien eskubideak defendatzea da. Politika, arraza eta sexua alde batera utziz. Denbora pasa ahala, Gizakien Lurra hiru esparrutan espezializatu egin da: osasuna, gizartea eta haurren eskubideak. Historikoki, Gizakien Lurrak dei bikoitza jarraitu du: alde batetik, munduko haurrei laguntza zuzena emateko proiektuak, Gizakien Lurreko egituren bidez edota tokiko elkarteen bidez. Beste aldetik, haurren eskubideen munduko enbaxadorea izatea izan da. Horretarako, haurren
4
eskubideak sustatzeko kanpainak egiten dira eta eskubide hauek urratzen direnean salaketa egiten da.
Nola finantzatzen da gizakien lur ra? Gizakien Lurra instituzio, enpresa edo bazkide laguntzaile, berezko ekintza eta kanpaina bereziekin finantzatzen da.
Garapenerako hezkuntza Gaur egun, bizi dugun egoera kontuan izanda ezinbestekoa iruditzen zaigu gizartea informatzea, sentikor bihurtzea eta batez ere haurrak eta gazteak giza eta haurren eskubideetan heztea.
Gizakien Lurra
Presentación Identidad Tierra de hombres – Gizakien Lurra es una Fundación con identidad propia y sin ánimo de lucro, que forma parte del Movimiento Internacional Terre des hommes, creado en Lausanne (Suiza) en 1960. Es fundada en 1994 con ámbito nacional.
Objetivos Siguiendo los principios expresados en la Convención sobre los Derechos del Niño y la niña de las Naciones Unidas de 1989 y la Carta Fundacional, Tierra de hombres - España tiene como objetivo, y mediante la acción, promover el desarrollo de la infancia defendiendo sus derechos, sin discriminación de orden político, racial, confesional y de sexo. Con el paso del tiempo, Tierra de hombres se especializó en tres ámbitos: la salud, el social y los derechos del niño y la niña.
estructuras y/o por medio de asociaciones con organizaciones locales; por otra parte, ser embajador de los derechos del niño y la niña en el mundo, llevando campañas de promoción de los derechos fundamentales de los niños/as o de denuncia de las violaciones de estos.
¿Cómo se financia? TDH se financia de: Instituciones – Empresas y Socios colaboradores – Eventos TDH – Campañas puntuales.
Educación para el desar rollo En este momento en que vivimos mundialmente, consideramos muy importante: informar y sensibilizar a la sociedad, y formar a los niños, niñas y jóvenes en el respeto a los Derechos Humanos, y sobre todo en los Derechos de la Infancia.
Históricamente, Tierra de hombres siempre ha seguido una doble vocación: por una parte, realizar proyectos de ayuda directa a la infancia en el mundo, administrados por sus propias
5
Ikasleak-Alumnos
Kontakizun eta proiektuaren azalpena Jarraian aurkeztuko ditugun kontakizunak “Adin txikikoen tratuari Stop. Adin txikikoen eskubideen inguruko sentsibilizazioa eta heziketa.“ proiektuaren barruan daude. Kontakizun hauek proiektuan parte hartu duten ikasleek egin dituzte. Proiektu hau, 2010ko otsailaren 15ean hasi zen eta 2010eko abenduaren 31an bukatu zen. Helburu nagusia, adin txikikoen tratuaz sentsibilizatzea da. Hau da, trata adin txikikoen eskubideak urratzeko erarik larriena dela eta garapenerako milurteko helburuak lortzeko oztopo handia dela jakinarazi nahi dugu. Helburu hau lortzeko Bizkaiko ikastetxeetan lan egin dugu: Leioako St. George's English School-en, Trapagaraneko IES Burbinibarra BHI, Trapagaraneko Itxaropena ikastola, Santurtziko Bihotz Gaztea ikastolan, Arrigorriagako institutuan, Gallartako Dolores Ibarruri IES BHI, Bilboko Amor Misericordioso eskolan, Portugaleteko Ballonti IES BHI, Portugaleteko Abatxolo IPE, Sopelanako Ander Deuna ikastolan eta Zamudioko Bizkaia eskolan.
6
Ikastetxe hauetan DBHko maila desberdinekin lan egin genuen, irakasleekin eta gurasoen elkarteekin baita ere. Ikasleekin, haur eta nerabeen eskubideak landu genituen zuzenean, gai honek eragiten dietelako eta askotan ez dituztelako hauek ezagutzen. Eskubideak landu eta gero, adin txikikoen tratan arreta ipini genuen. Maila guztiekin bi saio egin ziren, saio bakoitza ordu batekoa izan zelarik gutxi gora behera. Saioen artean ikasleei landutako gaiari buruzko kontakizun bat idaztea eskatu genien. Kontakizunen artean aukeraketa egin ondoren, irabazitako kontakizunak hauek dira.
Gizakien Lurra
Presentación de los relatos y el proyecto Los relatos que presentamos a continuación están elaborados por alumnos y alumnas de los centros participantes en el proyecto: “Stop trata infantil. Sensibilización y educación en derechos de la infancia.” Este proyecto que comenzó el 15 de Febrero del 2010 y termino el 31 de Diciembre del 2010 tenía como objetivo general, Sensibilizar a la sociedad en general sobre la existencia de la trata de menores como una de las violaciones más graves de los Derechos Humanos, y de los derechos de la infancia en particular, así como del irrespeto de los derechos de los menores en determinados contextos, situaciones que impiden el cumplimiento de los Objetivos de Desarrollo del Milenio. Para lograr este objetivo nos hemos centrado en el trabajo con centros escolares de Bizkaia, concretamente con: St. George´s English school de Leioa, IES Burbinibarra BHI de Trapagaran, Itxaropena ikastola de Trapagaran, Bihotz Gaztea ikastola de Santurtzi, instituto de Arrigorriaga, Dolores Ibarruri IES BHI de Gallarta, Amor Misericordioso de Bilbao , Ballonti IES BHI de Portugalete, Abatxolo IPE de Portugalete, Ander Deuna ikastola de Sopelana y Colegio Vizcaya de Zamudio.
En estos centros se trabajo con distintos cursos de ESO/ DBH y con el profesorado y la asociación de madres y padres de los y las alumnos y alumnas. Con los alumnos y las alumnas hemos trabajado los derechos de la infancia y adolescencia ya que es un tema que les afecta directamente y que en muchas ocasiones no es conocida por los y las menores. Después de trabajar los derechos, nos centramos en la trata infantil. En todos los cursos se trabajó en dos sesiones de una hora cada una aproximadamente. Entre sesión y sesión se le pidió a los alumnos y las alumnas que escribieran un relato relacionado con el tema tratado. Después de hacer una selección de los relatos, los relatos ganadores han sido los siguientes.
7
RELATOS
Ikastetxea / C e n t r o : St. George's English School Irabazlea / G a n a d o r / Ganadora: Adrián Ferreiro Ma ila / Cur s o : 4º ESO
Kontakizuna / Relato: Turquía es un país muy conocido por sus alfombras. Un niño de seis años ha tenido que dejar de ir al colegio porque su padre le ha obligado a trabajar en una fábrica de alfombras que está a más de 100 km-s de su casa. En su antiguo colegio ha tenido que decir que se iba a estudiar a otra zona del país para que no sospecharan que iba a trabajar de forma ilegal. Su padre le ha acompañado en tren hasta el lugar donde está la fábrica. Allí, le han dicho a su padre que el niño trabajará durante medio día, y estudiará durante el resto del día. Ni siquiera, él se cree esto, pero no tiene más remedio que dejar allí a su hijo, porque él se ha quedado sin trabajo. A pesar de que la fábrica sea pequeña, el niño se da cuenta de que no lo llevan al mismo lugar que otros trabajadores. Bajan a un oculto y muy oscuro sótano, en el que hay más de diez niños de su edad o menores haciendo los nudos que forman las alfombras. Le dicen que deje sus cosas en una habitación aún más pequeña, que está llena de literas. Empieza a trabajar inmediatamente, aún siendo
8
sábado. Entonces, recibe las burlas de algunos compañeros porque no sabe hacer los nudos con tanta práctica como ellos, y porque le salen más feos. Otros niños por el contrario, tratan de ayudarle para que los jefes no se enfaden con él desde el primer día. Tras muchas horas de trabajo, les sirven la cena que está compuesta de una sopa fría y unos cachos de pan. Y si quieren beber agua tienen que ir a una fuente y esperar la cola. Tras esto, deben ir todos a dormir a la pequeña habitación llena de literas. En está habitación duermen todos los niños que ha visto antes. Él, trabaja horas y horas, y ni siquiera recibe un sueldo, tan solo le dan de comer y un sitio para dormir. Solo puede salir del sótano durante dos horas los fines de semana, y siempre lo pueden hacer bajo el cuidado de uno de los “jefes”. El lugar en el que viven no es muy bueno. Su único contacto con el mundo exterior, son los trabajadores que trabajan en las plantas superiores de forma legal. Estos, hablan con ellos pero a su vez, no se atreven a denunciar la situación. Este niño trabajó así hasta los trece años, hasta cuando sus manos ya no le valían para tejer alfombras. Para cuando salió de esta fábrica, ya había perdido la oportunidad de estudiar y poder evitar así que sus hijos el día de mañana pasen por la misma situación.
KONTAKIZUNAK
I k a s t e t xe a / C e n t r o : Itxaropena ikastola
Kontakizuna / Relato: Afrikako herri txiro eta txiki batean, Shasa deituriko neska bat bizi zen bere familiarekin. Shasa oso neska polita eta alaia zen, hiru anai-arreba zituen eta beraiekin denbora asko pasatzen zuen. Shasak bere amari biziki laguntzen zion eta asko maite zuen bere ama. Bere bizimodua oso ona ez izan arren, berak oso gustokoa zuen. Goizetan herriko eskolara joaten zen Macu eta bere lagunekin. Macu, Shasaren txakurra zen, eta leku guztietara eramaten zuen, berarentzat bere lagun mina zen. Egun batean, gizon dirudun bat heldu zen herrira, eta Shasa ikusi orduko, asko gustatu zitzaion eta berarekin eraman nahi izan zuen. Honela, gizonak, Shasaren etxea aurkitu, eta bertara sartu zen. Shasaren gurasoekin hitz egin zuen orduan, eta honek proposamen bat egin zien. Shasa berarekin eramango balu, Shasak hirian nahiko zuena ikasi ahal izango zuela esan zien gizonak Sasharen gurasoei. Nahiz eta, Shasari gehien gustatzen zitzaiona bere familiarekin egotea zela jakin, gurasoek proposamena ondo hartu, eta Shasa gizonarekin bidali zuten azkenean.
Irabazlea / Ganador/ G a n a d o r a : Ohiane del Rio M a i l a / C u r s o : DBH 1 Autoan sartu ondoren Shasak, aita, ama, anaiak agurtu, Macu lastandu eta bere herri maiteari agur esan zion. Bidean aurrera eginez zihoazela, bat batean gizonak kotxea gelditu zuen. Shasari ahoan zapi bat ipini, eta berak nahi zuena egin beharko zuela esan zion, bestela bere familiak arazo larriak edukiko zituela. Hiriburura heldu bezain laster, Shasa autotik jetsi zuen bortizki, etxera sartu zuen. Behin gizonaren etxe barruan, gizona soinekoa kentzen hasi zitzaion Shasari. Une hortatik aurrera, Shasa gaixoak han jakin zuen bere bizitza berria, orduan hasi berria zela.
9
RELATOS
Ikastetxea / C e n t r o : Burdinibarra Irabazlea / G a n a d o r / Ganadora: Katherine Ma ila / Cur s o : DBH 1Âş D
Sara, Marta e t a D av i d Kaixo, hau nire istorioa da, eta 6 urte besterik ez nituela gertatu zitzaidan. Egun batean, kalean jolasten nengoela, gizon ezezagun bat hurbildu zitzaidan, eta txakur bat nahi al nuen galdetu zidan. Nik baietz esan nion, txakurrak asko gustatzen zaizkidalako. Orduan gizonak berarekin joateko esan zidan, txakurra kotxean zeukala eta. Bidean, bat batean kloroformoa jarri zidan, eta kotxean sartu ninduen. Portura eraman ninduen eta itsasontzi batean sartu ninduen. Itsasontzi hartan, beste ume batzuk zeuden, 6-8 urte bitarteoak ziren guztiak. Ni guztiz galduta nengoen, ez nekien non nengoen, ezta nora gindoazen ere itsasontzi horretan barna. Oso triste jarri nintzen, itsasontzi horretatik irten ezinik nengoela eta gurasoak ez zeudela pentsatuz. Orduan, ume hauetako bi hurbildu zitzaizkidan eta beraien laguna egin nintzen. Beraiek, David eta Sara ziren, eta itsasoan barrena igarotako egun hoietan, niretzako nire neba eta ahizpa izan ziren.
10
Bidai luzearen ostean, egun batean, Indonesiara heldu ginen. Iritsi bezain laster, bertako gizon batek Indonesian betiko geratuko ginela esan zigun. Jarraian, aurrez inoiz ikusi gabe genituen arropa arraro batzuk eman zizkiguten janzteko eta tailer batera eraman gintuzten. Behin, tailer horretako gela batean lanean bakarrik nengoela, gizon bat sartu zen bat batean, eta niregana hurbildu zen. Nire gainera bota eta ni bortxatzen saiatzen hasi zen. Orduan, ikaratuta, oihuka hasi nintzen: “David, David!!!� Baina Davidek ez zuen ezer entzuten, ondoko gelan zapatilak egiten ari baitzen eta zuen zaratarekin ez zen ezertaz ohartzen ari. Baina halako batean, Sara etorri zen gelara, eta ni bortxatu nahiean zegoen gizonari koska egin zion. Jarraian, David etorri zen eta gizon horren eskuetatik ihes egiten lagundu ninduten. Hirurok korrika alde egin genuen gela hartatik. Baina zoritxarrez, David eta Sara bidean arrapatu zituzten, nik berriz, ihes egin ahal izan nuen zorigaitzeko tailer hartatik.
KONTAKIZUNAK
Kontakizuna / Relato: Sara, Marokoko neska bat zen, 18 urte zituen eta bere gurasoekin bizi zen etxe txiki batean. Ez zuten diru askorik, eta hori dela eta Sarak ezin zuen ikasi, dirua eta lanik ere ez zuen. Egun batean, azokara janari pixkat erostera zihoala, kotxe batek aurreratu eta bere aurrean gelditu zen bat batean. Kotxearen barruan gizon bat zegoen, eta hitz egiten hasi zitzaion. Gizonak ea berarekin joan nahi zuen esan zion, berarekin joan ezkero, etxe batean neskame lanetan arituko zela, ondo biziko zela eta gainera ikasteko denbora ere izango zuela esan zion. Sarak orduan, bere gurasoekin hitz egin behar zuela esan zion, eta gizonak bere telefonoa eman zion, berarekin joateko erabakia hartzen bazuen. Etxera heltzerakoan, Sarak gurasoei gertatutakoa kontatu zien eta bizimodu berri bat izateko aukera baten aurrean egon litekeela ere esan zien. Hala ere, gertatutakoa kasualitate handiegia zelakoan eta gizonak konfiantza gutxi ematen ziela bitarteko, gurasoek ez zioten gizon harekin joaten utzi. Baina Sarak, esku artean zuen aukera hori galdu nahi ezean, telefonoa hartu eta gizonari deitu zion. Sarak dena azaldu zion gizonari, eta asko aserretu zen. Telefonoz eginiko elkarrizketa hortan geratu zen hala ere. Hurrengo astean Sara merkatura itzuli zen berriro, bere betiko erosketak egitera. Bertan, gizona
I k a s t e t xe a / C e n t r o : Burdinibarra Irabazlea / Ganador/ G a n a d o r a : Celia Somavilla M a i l a / C u r s o : DBH 2ยบ D ikusi zuen berriz ere. Orduan, gizona hurbildu egin zitzaion, Sara hartu eta berarekin eraman zuen. Sara bahitu zuen. Sara oso beldurtuta zegoen, lehengo gizon atsegina guztiz aldatu baitzen. Gizonak logela batean sartu zuen eta bortxatu egin zuen. Gizonak, etxea garbitzeko erabiltzen zuen Sara, eta ez hori bakarrik, protituzio lanetan aritzera behartzen zuen baita ere. Eta irabazitako dirua, gizonari eman behar izaten zion. Sararen bizimodua guztiz aldatu zen. Baina egun batean, etxean bakarrik geratu zela, Sarak etxe hartatik ihes egin zuen eta kalera irten zen laguntza eske. Poliziarenera joan zen, eta bizitako zorigaizto eta bortizkeri guztiak kontatu zizkien. Ondorioz, poliziek gizona kartzelan sartu zuten, eta Sara bere etxera eraman zuten bere gurasoengana. Aste batzuk pasa ondoren, Sara haurdun zegoela konturatu zen, eta 7 hilabete pasa eta gero mutil bat izan zuen Sarak. Bere familiarekin zegoen berriz ere, eta pozik zegoen, bizitako zorigaiztoa amaitu baizen eta maite zutenekin bizi baitzen berriz lasai.
11
RELATOS
Ikastetxea / C e n t r o : Burdinibarra Irabazlea / G a n a d o r / Ganadora: izenik gabe / anónimo Ma ila / Cur s o : DBH 2º E
Minutu batez pentsatzen geratu zen, kotxe batean zegoela ohartu zen, autoaren motorra entzun baitzuen. Zehatz-mehatz azokaren amaieran zegoen, bertan Buyumburako ogirik onena egiten zuten eta. Bat-batean kotxea gelditu zen, eta bere osabaren ahotsa entzun zuen, beste gizon batekin zegoen hizketan. – Kaixo, Rahmir.
Afrikako eguneko istorioak
– Kaixo, Omar.
Duele gutxi, Afrikakako herri batean, Buyumbura izeneko Burundiko hiriburuan, hau gertatu zen:
– Ongi, nirekin zenituen zorrak kendu dituzu orain.
Yumma deituriko neskatila, bere familiarekin bizi zen Buyumbura izeneko hirian. Tamalez, 13 urte besterik ez zituela Yummak bere gurasoak galdu zituen. Orduan bere osaba Rahmirekin bizitzera joan zen. Rahmire, Yummaren osabak, enpresa handi baten jabe zen eta diru asko zeukan. Bere lantegia, Burundi osotik zehar zegoen zabaldurik. Horregatik, Yummak, hezkuntza ona eta gauza asko izango zituela uste zuen. Baina, Yumma bere osabarekin bizitzen hilabete zeramala, honek arazo ekonomiko larriak izaten hasi zen. Rahmireren lantegiak beste enpresa bati 50.000 franco zor zizkiola jakin zuen Yummak, eta osaba oso kezkatuta zegoen, zer egin jakin ezinik. Azkenean, Rahmirek tratu bat egin zuen beste enpresa buruarekin, itzuli beharrekoa itzuli ahal izateko. Ondorioz, hurrengo egunean, Yumma, begiak zapi batekin estalita zituela esnatu zen. Ikusi ezinik zegoela, bertan usai ezezagun bat zegoela ohartu zen, bere betiko gelan ez zegoela jakin izan zuen horrela. Zehazki, ogi usaina zen zetorkiona.
12
-Neska ekarri al duzu? – Bai, hori zen tratua ez?
– Hori da, kotxe barruan dago, zurea da. – Eskerrik asko, gustukoa dut zurekin negozioak egitea Rahir. – Berdin Omar. Yumma, ahoan zinta bat lotuta zuela, oihukatzen hasi zen, baina kotxea itxita zegoen. Hortik aurrera ez zuen ezer gehiago entzun, kotxearen motorra izan ezik. Oihukatzeari utzi zion, kotxeko atea itxita zegoen bitartean ezin baitzion inork entzun. Bapatean kotxea gelditu egin zen eta omar kotxetik irten zela nabaritu zuen. Orain kotxean bakarrik zegoela, ideia bat izan zuen, atzeko atetik aterako zela pentsatu zuen. Orduan, atzeko atea poliki poliki zabaldu eta kotxetik irtetea lortu zuen. Eta bere ondotik pasatzen ari zen emakume ilehori batengana abiatu zen laguntza eske. Yummak gertatutako guztia kontatu zion eta emakume honek lagunduko ziola esan zion. Omar autora itzuli zenean, Yumma ez zegoela konturatu zen, baina jada berandu zen, Yummak ihes egin ahal izan baitzuen.
KONTAKIZUNAK
I k a s t e t xe a / C e n t r o : Burdinibarra
Kontakizuna / Relato: Sharon 8 urteko neska txiroa zen. Bera eta bere familia, Asunci贸n deituriko herrian bizi ziren. Oso txiroak zirenez, ez zeukaten jatekorik eta kartoiez eginiko etxe batean bizi ziren. Egun batean, goseak amorratzen eta nahiko etsita zeudela, jatetxe baten zaborrontzitik lortutako janaria eskuratu eta jan egin zuten. Ondorioz, Sharonen gurasoak, hotz ikaragarria egiten zuen gau ilun hortan, oso gaixo eta larri jarri ziren. Zoritxarrez, gau hari ezin izan zioten aurre egin eta bertan hil egin ziren Sharonen gurasoak. Hurrango egunean, Sharon guztiz lur jota, eta triste Asuncioneko kaleetatik galduta eta noraezean zihoala, zerbitzu sozialek topatu zuten.
Irabazlea / Ganador/ G a n a d o r a : Ohier Villegas M a i l a / C u r s o : DBH 3 Orain arte bizitakoarekin alderatuz, bizimodu hobeago bat izango zuela uste izan zuen Sharonek hasieran, baina gauzak ez ziren horrela izan. Izan ere, Mikek, Sharon nahi zuen aldiro bortxatzeaz gain, eta lan arriskutsuak egitera behartzen zuen; eta egun osoan zehar iraintzen egoten zitzaion Mike. Azkenean, bizitza osoan zehar jasandako zorigaizto, irain, eta zapalkuntza guztiek bultzatuta, 12 urte bete zituenean, Sharonek bere buruaz beste egin zuen.
Behin Zerbitsu sozialean zegoela, ondo zainduko zuen norbaitek adoptatuko zuelakoan zegoen Sharon. Onduan, Mike deituriko gizon bat azaldu zen zerbitsu sozialean, ume baten bila zetorren, eta Sharon eraman zuen bere etxera.
13
RELATOS
Ikastetxea / C e n t r o : Burdinibarra Ira bazlea / G a n a d o r / Ganadora: Miriam Maila / Cur s o : DBH 4
Kontakizuna / Relato: Badaude hainbat mundu desberdin, gure munduaren barruan. Aintzinean, pribilegiatuen eta pribilegiorik ez zutenen artean banatuta zegoen mundua. Esklabuak, eskaleak,… etab. zeuden, eskubiderik ez zutenak alegia. Eta honen aurretik oraindik, Erromako errepublikaren garaian, bazeuden hiritartasuna eskuratzeko eskubiderik ez zutenak. Eta, gaur egun? Denok eskubide berdinak ditugu, baina, denak modu berdinean bizi al gara? Ez. Alde baterik, Lehenengo mundua deiturikoa dago, herrialde garatuez osatutakoa; eta bestetik, Hirugarren mundua deiturikoa dago, herrialde azpigaratuez osatua dagoena. Zoritzarrez, 3. munduko pertsonak dira, ugarienak mundu osoan, eta nahiz eta munduko populazioaren gehiengoak izan, hauek ez daukate, ez medikurik, ez jatekorik, ezta urik ere. Baina, zer gertatuko litzateke Lehenengo munduko pertsona bat, Hirugarren mundura sartzen bada eta han dagoen bizimodua ezagutzen badu? Denetarik daukala konturatuko litzateke eta tontakeriaz kexatzen egon dela konturatuko litzateke, gainerakoek ezer ez daukatenean. Bazen behin, Ana deituriko neska bat. Madrilen bizi zen, Ana. Bere bizitza osoan zehar, denetarik izan zuen: etxe handia, familia ona, ez zuen arazo ekonomikorik izan, eta nahi zuena zeukan (kapritxoak). Hazten zihoala, geroz eta aberatsagoa egiten ari zen, baina era berean, ez zen pozik bizi, ez zen zoriontsua zuen guztiarekin.
14
Heldua zenean, bere kabuz bizitzen hasi zen, eta etxe on bat erosi zuen bere senargaiarekin. Baina elkarrekin urte bete bizi eta gero, utzi egin zuten eta banatu egin ziren. Orduan, abokatuarekin jarri ziren kontaktuan zituzten gauzak banatzeko. Ondorioz, besteak beste, etxea bere senargaiarentzat geratu zen. Anak, bizimodu aldaketahonen ostean, eta mundua jausi zitzaiolaren sentipenarekin, asteburuetarako zuen etxera joan zen bizitzera. Bertan bizitzeko, etxe egokia zen hau, baina Ana beti kexaka ibiltzen zen, bai etxea txikia zelako, bai dendetatik oso urrun bizi zelako, bai eltxoak zeudelako…etab. Hilabete bat igaro zuen horrela. Egun batean, atzerritar bat ezagutu zuen, arabiar bat, Abdul izenekoa. Bakarrik bizi zen etxe txiki batean. Hasieran, Anari piskat ezatsegina iruditzen zitzaion arren, hitz egiten hasi ziren egun batean. Eta poliki poliki, konfidantza hartzen joan ziren bata bestearengan, eta ezagutzen joan ziren. Egun batean, elkar maite zutela konturatu ziren. Abdul-ek bere bizitza trajikoa eta zorigaiztoa kontatu zion Anari. Anak alde batetik ulertu zuen Abdul. Bikote moduan bizi ziren luzaroan, nahiz eta etxea bi pertsonentzako txikiagoa gelditu, Anari oraingoan ez zitzaion horrenbeste axola. Egun batean Abdul-ek esan zion Anari: – Nire lurraldera itzuli behar dut denbora batez, nire familiari dirua eraman behar diot eta. – Zurekin joango naiz- esan zuen Anak. – Hori ez da hau bezain atsegina- esan zuen Abdulek, bania Anak ez zuen iritziz aldatu. Bidaia luzea izan zen, baina azkenean basarmortuz betetako lurraldera heldu ziren. Herria oso txikia zen, eta emakume guztiak estalita joaten ziren burutik behera. Adbulen etxea ez zen oso polita; oso txikia zen, eta pertsona askorekin elkarbanatzen zuten. Oso baldintza txarretan bizi ziren, Ana ez zegoen eroso leku horretan. Kalean, ez zuen bere aurpegia bistan ibiltzeko eskubiderik, ezta gauza askotarako eskubiderik ere ez. Lehen, bere bizitza zoragarria zen, dudarik gabe. Hori izan zen Anak ikasitako lekzioa, apetatsua izateagatik. Batzuetan,gauza bat ez dugu jakiten zer den, bizitzen dugun eta aurrezaurre ezagutzeko aukera izaten dugun arte.
KONTAKIZUNAK
Poesia del explotado Como cada vulgar mañana el Sol Salió y me adentré en las maquilas. Justo cuando estaba haciendo un buen bol Rompieron mi humero maquilas lilas. Sin ninguna seguridad social No pude reposar para sanarlo; Sino lo realmente demencial: Sin anestesia había que amputarlo. No hay pobreza que te salve De esta dura condena, No habrá una nueva aurora… Sólo un concluyente ocaso. En aquel momento me despidieron Y me expulsaron de los barracones: Puesto que otros mi cama quisieron Y así de ilusión fueron ladrones. Desde aquel día mi esposa me odió Mas conmigo no aguantó mucho tiempo: Al de un par de semanas se marchó Sin que hubiese ningún contratiempo. No hay pobreza que te salve De esta dura condena, No habrá una nueva aurora… Aumentaron el hambre y la sed Haciéndome añorar aquel pan seco Y entonces ni la mínima merced Ni siquiera de palabras de eco.
I k a s t e t xe a / C e n t r o : Colegio Vizcaya Irabazlea / Ganador/ G a n a d o r a : Jon Asier Bárcena M a i l a / C u r s o : 4º ESO
De tres zagales fui progenitor, Sin embargo, jamás pobre ser padre Ni tan siquiera su humilde tutor Y ni mencionar ser un buen compadre. El mayor está picando en la mina, A mi hija la secuestraron antaño Y el menor yace al pie de una encina Desde hace más de un eterno año. No hay pobreza que te salve De esta dura condena, No habrá una nueva aurora… En breve me visitará la parca Ocurrirá mañana, si no es hoy Me da igual, pues naci con una marca Que me impide preguntarme quién soy. En que no se lleve el grandioso viento Estos versos residen mis deseos Para reconocerse lo que siento Y se evadan todos los ninguneos.
Ojalá antes hubiese luchado Para tener ahora mis derechos Y no estaría en la calle tirado Como si por ellos nada hubiese hecho. No hay pobreza que te salve De esta dura condena, No habrá una nueva aurora…
15
RELATOS
Ikastetxea / C e n t r o : Arrigorriagako institutua Irabazlea / G a n a d o r / Ganadora: Nere Pe単a Ma ila / Cur s o : DBH 2
Laila Bazen behin, Kolonbiako hirian, familia aberats bat. 16 urteko alaba bat zuten, Laila izenekoa. Begi urdinak zituen eta ile marroixka zuen. Egun batean institututik zetorrela, errepide zahar batetik, kotxe gorri bat gelditu zitzaion eta bi gizon atera zitzaizkion. Laila hartu zuten eta kotxearen barruan sartu zuten, eta ahoa estali zioten ondoren. Gutxi gora behera bi orduz egon ziren kotxean ibiltzen, etxe zahar batera heldu ziren arte. Bertan, beste neska asko zeuden, negar batean eta zauriz beteta. Lailak orduan, ia zer egingo zioten galdetu zien, eta gizon bateri salduko ziotela esan zioten.
16
Jarraian, etxe horretako gela batean sartu zuten. Bertan gizon zahar eta potoloa zegoen. Laila hartu eta bortxatu egin zuen. Bi hilabetez, polizia Laila bilatzen aritu zen, aurkitu zuten arte. Gizon zaharraren etxean topatu zuten, zauri asko zituen eta drogatuta zegoen. Bere familiarekin itzuli ahal izan zen, baina bi hilabetez etxe zahar honetan bizitako ametsgaiztoa, bere bizitza osoan zehar eramango zuen.
KONTAKIZUNAK
Guatakiren historia Bazen behin, oso pobrea zen familia bat. Familia hau Keniako herri batean bizi zen . Familiaren etxea oso txikia zen, eta oso sinplea. Herrixka horrek eskola txiki bat zuen eta Keniako biztanleen umeak horra joaten ziren ikastera. Aita, Roberto deitzen zen; ama, Luisa; eta umea, Guatakia. Guatakia neska ona zen, altua, alaia, ile beltza eta bere azala ere beltzarana zen. Robertok, aitak, lagun aberatsa zuen . Lagunaren izena Alejandro zen. Alejandrok bazekien bere lagunaren familia pobrea zela. Arratsalde batean Alejandro, Roberto eta Luisaren etxera joan zen eta esan zien: – Kaixo lagunok, proposamen bat egitera etorri naiz. – Ongi, esan zure proposamena- esan zuen Robertok. – Hor doa, nola-eta pobreak zarete, zuen alaba nire etxera eramatea pentsatu dut, nirekin bizitza ona edukiko du eta etorkizunean lana bilatuko diot. – Ideia hori oso ona da, zin egiten badidazu, Guatakiari esango diot maletak egiteko- esan zuen Luisak. – Zindagizut. – Orduan Guatakiari esango diot maletak egiteko Amak alabari plana esaten dio eta maletak egiten ditu. – Faltan botako zaituztet- Esaten die Guatakiak gurasoei. – Baita guk ere, alaba.
I k a s t e t xe a / C e n t r o : Dolores Ibarruri institutua Irabazlea / Ganador/ G a n a d o r a : Endika Santamaria M a i l a / C u r s o : DBH 2B Alejandrok Guatakia bere etxera eramaten du. Hasieran ondo eramaten ziren, baina egun batean, Alejandrok Guatakiari esaten dio etxea garbitzeko eta berak garbitu egiten du, baina txarto egiten duenez, orduan jo egiten du. Ostikoak, zaplastekoak… sorbalda gorri-gorria bihurtu arte jarraitzen du. Orduan Guatakia oso haserretuta korrika kalera joaten da. Korrika dagoela polizia batekin topatu egiten da eta poliziak sorbalda gorrigorria ikusten dio. -Baina neskato, zer gertatu zaizu? Jo zaituzte? Nork? Esan niri, nik lagundu ahal dizut. -Ongi, Alejandrok jo egin nau. Mesedez, lagundu-esaten dio oso beldurturik. Nik lagunduko zaitut, tipo hori hartuko dut, kartzelara sartuko dut eta zure gurasoekin bidaliko zaitut . Polizia Alejandroren etxera joaten da, hartu eta gartzelatzen du. Eta Guatakia bere etxera eramaten du. Eta bere gurasoei dena azaltzen dio. -Ez kezkatu alaba, orain ondo zaude, gurekin, eta gainera gertatu denarekin gauza bat ikasi egin dut.
17
RELATOS
Ikastetxea / C e n t r o : Colegio Amor Misericordioso Irabazlea / G a n a d o r / Ganadora: Glendaly Carballo Ma ila / Cur s o : 2º ESO
La africanita del mar Hubo una vez, a orillas de Grecia, una niña llamada Selena, la cual tenía un padre llamado Dastian, una madre llamada Marta y un hermano de 4 años llamado Adan. Selena y su familia se iban de crucero en el barco Zeus por el mar Mediterráneo, hasta Italia. Cuando Selena perseguía a su hermano pequeño Adan por haberle quitado su diario secreto, se encontró, derrepente, en la bodega del barco. Vio un bote y pensó que su hermano se habÍa escondido allí. Fue a buscar a su padre y a su madre para que confirmaran ellos mismos que no se lo estaba inventando y castigaran a su hermano pequeño. Efectivamente, Adán se encontraba dormido y Marta, Dastian y Selena se subieron al bote para sacar a Adan sin despertarle. El peso se sobrepasó, las cuerdas que sostenían el bote no resistieron y el bote callo al mar junto a toda la familia. Mientras tanto, a orillas de África, se encontraba una niña llamada Melodi, la cual sufría mucho por sus padres de acogida, que le obligaban a trabajar. Le mentían respecto a su descendencia. Ellos le hacían creer que sus padres murieron ahogados en el mar por ella, ya que se suicidaron por tener unas supuestas deudas creadas por su hija Melodi, a la cual le hacían sentirse culpable. Los supuestos
18
padres adoptivos, Maria y Esteban, no la habían adoptado legalmente. Raptaron a Melodi cuando sus padres salieron a la plaza para comprar leche para su hija. Se descuidaron y robaron el carrito de la niña. A la niña la raptaron con al menos 3 añitos y la empezaron a obligar a trabajar a los 5. Limpiaba, lavaba, fregaba… Mientras la familia de Selena se encontraba en medio del mar Mediterráneo, una tormenta de verano se acercaba sigilosamente. Marta sostenía a Adán y Dastián sostenía a Selena. La tormenta atrajo una enorme ola la cual rompió en el bote y el bote volcó y Selena soltó a Dastián. Su familia se encontraba en un lado y Selena en el otro, lentamente, la corriente alejo a Selena de su familia. Selena, desesperada, empezó a nadar hacia donde se encontraban los restos del bote pero la corriente era demasiado fuerte,pero aún así ella seguía nadando hasta que agotadas por completo sus fuerzas se dejó arrastrar por las olas del mar, su cabeza chocó contra una roca integrada en otra roca y perdió el conocimiento. Melodi iba a la orilla del mar, curiosamente ella recordaba una pequeña historia que le habían contado. Pero no sabía de donde procedía. Decía que, un día una niña inocente y trabajadora encontraría una sirena de cola verde , desmallada en la orilla del mar. Esa sirena, realizaría 2 deseos a quien la encontrara y el alma de la sirena le correspondería a la persona que la encuentre. Casualmente, Melodi encontró a Selena. Desgraciadamente sus piernas se encontraban recubiertas de algas verdes, como contaba la historia, y en la camiseta que llevaba se le habían pegado dos conchas en la parte de los pechos. Melodi intentó que Selena reaccionase echándole agua en la cara.
La africanita del mar Melodi se asustó al despertarse Selena , y Melodi dijo: — ¡Te he encontrado, te he encontrado! Tienes que concederme 2 deseos. — ¿Qué? — Lo dice la historia, si encuentras a una sirena , su alma me corresponde y tú al ser una sirena me tienes que conceder 2 deseos. — Pero yo no soy una sirena. — Y ¡Por qué tienes cola verde y no puedes andar? — No lo sé, pero no soy una sirena, te lo aseguro. — Pues demuéstramelo. — No sabría como hacerlo. Mira, me llamo Selena e iba en un crucero con mi familia y una ola rompió un bote me alejo de mi familia y necesito encontrarla. Cuando, de repente, María encontró a Melodi hablando, y no trabajando, se puso furiosa, agarró a Melodi de la oreja y se la llevo sin dar explicaciones. Selena siguió el camino que proseguían Melodi y su supuesta madre de acogida. Vio que encerraba a Melodi en una habitación con un hombre viejo que Selena suponía que Melodi no conocía. Cuando salieron, Melodi y el señor, vio que el seños entregaba dinero a María. Más tarde, Selena le preguntó a Melodi que había ocurrido dentro de esa habitación , pero Melodi no supo qué responder. Selena le preguntó qué dos deseos le pediría si fuese ella una sirena, y ella dijo: — Me gustaría dejar de hacer estas cosas que me obligan a hacer. Y saber si mis padres en verdad murieron por mi culpa y si no han muerto encontrarlos. Selena fue a un lugar donde se encontraban unos vigilantes de la seguridad del estado. Les contó su problema con el barco y el problema de
Melodi, ya que se había convertido en su mejor amiga. Los guardas fueron a la vivienda donde prostituían a la pobre Melodi, la guardia le preguntó a Esteban y a María donde se encontraba la niña y ellos dijeron que se encontraba en casa de una amiga , y Selena dijo: -¿En casa de qué amiga? Si no tiene tiempo para hacer amistades. La guardiana les comentó, que eso era un delito respecto a los derechos de los niño/ as. Selena abrió la cortina que separaba la habitación del salón y encontraron a Melodi llorando en las manos de un hombre que la pegaba y violaba con permiso de sus supuestos padres. La guardia los llevó detenidos y a Melodi y a Selena les llevaron a la capital de África. Melodi, asustada, agarró la mano de Selena y ambas juntas fueron a una casa de acogida. Hasta que un día, la familia de Selena vio un anuncio sobre una niña que se parecía a su hija. Fueron a confirmar si era ella y Selena al verles se olvidó por un momento de Melodi y fue a abrazar a su familia. Luego cuando miró para atrás presentó a su familia y les explicó, a estos, el problema de Melodi. Adoptaron ilegalmente a Melodi y todos se entregaron para encontrar a los padres biológicos de Melodi. Al cabo de 2 años encontraron a Wendy y Duvan, y estos, agradeciéron a Marta y Dastián todo lo que hicieron por su hija. Melodi les contó todo lo ocurrido y fueron a la abogacía todos juntos y también al médico. Se despidieron de una manera como si fuesen hermanas de toda la vida, aunque una fuera negra y la otra un tanto blanquita, una más gorda y otra más delgada, más alta y más baja… Se dieron cuenta de que por muy distintas que pareciesen por fuera, eran idénticas por dentro…
19
RELATOS
Ikastetxea / C e n t r o : Ander deuna ikastola Irabazlea / G a n a d o r / Ganadora: Endika Moreno Ma ila / Cur s o : DBH 2A
Irribarre gabeko mutila Indo izeneko mutila bere familiarekin bizi zen txabola pobre batean, Indian. Familia oso zabala zen, sei anai-arreba baitzituen. Pobreak zirenez zaborontzietatik begiratzen zuten janari bila. Hala ere, Indo pozik bizi zen bere familiarekin. Egun batean, Indo bere anai-arrebekin jolasten zegoela, gizon zahar bat hurbildu zen bere aitarekin hitzegiteko asmoz. Indorako bizi onagoa eskaini zion. Indo hartu eta kotxe batean sartu zuen Indiako beste puntara eramateko. Kotxetik jaisterakoan Indo fabrika bat ikusi zuen eta sartu egin ziren. Barruan, hainbat ume zeuden gogor lan egiten. Orduan konturatu zen ez zuela berriro bere familia ikusiko. Orduan bere irribarrea desagertu zen, eta oso nekatuta bukatzen zituen eguna lan egiteagatik.
20
KONTAKIZUNAK
Kontakizuna / Relato: No… grité, pero fue en vano, ella no contestó, siguió golpeándome con aquél palo de madera. Las lágrimas brotaban por mis mejilla y los sollozos parecían que me iban a desgarrar el pecho. El dolor continúo y un chorretón de sangre brotó por mi espalda. Me despertó un bache en la autovía, por lo que supuse que aun quedaría mucho para llegar. No lo podía creer ¿Cómo mi madre podía hacerme esto? Le convencieron para que me fuera a la capital de Brasil a trabajar. Pero por una parte me alegraba, por que me habían prometido que iría al instituto y que tendría un buen y mejor futuro que ahora, en la situación en la que estaba. El acompañante que tenía enfrente no me caía nada bien. Era alto, pelo oscuro y su piel era la más morena que había visto nunca. De repente me miró y me dio miedo la profundidad de sus ojos negros. – ¿Eh, tú!– aparta esos sucios pies de mi asiento! – bramó. Rápidamente los retire. ¿Qué pasaba aquí? Con mi madre había sido un cielo de hombre, aunque a mi me daba mala espina. ¿Por qué me hablaba así? No le di importancia , me volví y me dormí. Cuando el coche frenó en seco, salí disparada hacia delante comiéndome el asiento de enfrente, noté una presión en el brazo derecho y cómo me sacaban del coche. – ¿Aquí viene otra!-grito el hombre. Su mano aún me apretaba el brazo, por lo que intenté sacudírmelo y retroceder, el hombre al ver mi resistencia y mi mala conducta me cruzó la cara de una bofetada. Mi cuerpo se estampo contra el coche que estaba a mi izquierda. En ese momento fue cuando tenía miedo de verdad, cuando quería salir corriendo a la protección a los brazos de mi madre.
I k a s t e t xe a / C e n t r o : Ballonti BHI Irabazlea / Ganador/ G a n a d o r a : Edith Aparicio M a i l a / C u r s o : DBH 2D
– ¿Pero qué hace? –le pregunte articulando para que me leyera los labios, pues el miedo no me dejaba hablar, pero no respondió aunque me miro con muy mala cara. Avanzamos hacia la casa, era enorme, de una escandaloso amarillo chillón y un gran jardín. Cuando crucé la puerta me horroricé. Había muchos chavales trabajando en condiciones espantosas. Limpiando suelos, sirviendo… y no se las veía nada felices. No me di cuenta cuando entro una señora de aspecto rígido y piel blanca. Me subío a un cuarto y me obligó a que me cambiara de ropa. – Servirás la cena, más te vale no equivocarte, – espetó. Yo estaba temblando de los pies a la cabeza. Bajé y todas me estaban mirando, tomé la bandeja en las manos pero estaba tan nerviosa que se me cayó, la recogí y dije un simple perdón. Aquella señora me sacó y me llevo a una habitación a oscuras. No pude ver nada, hasta después de unos segundos sacó un palo y me empezó a golpear. – Te dije que lo hicieras bien, por tu culpa no volverán. No – grité, pero fue en vano, ella no contestó y siguió golpeándome con aquel palo de madera. Las lagrimas brotaban por mis mejillas y los sollozos parecían que me iban a desgarrar el pecho. El dolor continuó y un chorretón de sangre broto por mi espalda y en ese momento supe que sería una vida dolorosa, y lo más importante, que nunca más volvería a ver a mi madre.
21
RELATOS
Ikastetxea / C e n t r o : Dolores Ibarruri Irabazlea / G a n a d o r / Ganadora: Alba Ma ila / Cur s o : DBH 2E
Tratu txarrik ez! Bazen behin familia aberats bat. Familia hori guraso eta ume bakar batez osatuta zegoen. Egun batean bere luxuzko igerilekuan zeudela aita oso haserre eta oso triste etxera heldu zen. Ama oso kezkatuta zegoen, ez zekielako zer gertatzen zen. Aitak amarengana hurbildu zen eta fabrikak dirurik gabe geratu zela eta zenbaki gorrietan zeudela esan zion
Ikastetxea / C e n t r o : Arrigorriaga Irabazlea / G a n a d o r / Ganadora: Maria Crespo Ma ila / Cur s o : DBH 1B
eta gainera,etxea kenduko zietela. Amak ez zekien norekin edo zerekin ordaindu bere haserrea, orduan umea hartu eta zaplaztekoak ematen hasi zen eta dena bere errua izan zela esaten zion oihuka. Umea negar bizian zegoen eta ama oso triste, nahigabe izan zela esan zion eta ez zela berriro gertatuko. Baina hurrengo egunean berriro ohetik haserre altxatu zen denbora osoan pentsatzen zuelako umearen errua izan zela eta berriro umearekin ordaindu zuen. Umea odoletan zegoen alde guztietatik, zorionez, aita ailegatu zen. Aitak poliziari deitu zuen eta zorionez ama gartzelan sartu zuten eta umea aitaren karguan geratu zen. Egun hortatik aurrera, oso pozik bizi izan ziren biak batera eta aitak lan berri bat topatu egin zuen.
Eskubideak Antzin-antzinean umeek ez zeukaten orain dituzten eskubideak zeren ume txikiak lan gogorrak egin behar zituzten: garbitzea, ura biltzea , ‌ eta gutxi balitz gudetan ere umeak erabiltzen zituzten lehenago joateko eta haiek hiltzeko, batez ere Afrikan. Orain berriz, umeek eskubide gehiago dauzkate eta hobeto bizi dira eskubide gehiagorekin. Beno, egia esan, gizakiak ez zeukaten eskubiderik.
22
KONTAKIZUNAK
I k a s t e t xe a / C e n t r o : IPI Abatxolo Irabazlea / Ganador/ G a n a d o r a : Sergio Fernandez M a i l a / C u r s o : DBH2 1D
Explotación infantil Cuando un niño es explotado En mi corazón hay algo pesado Cuando un niño aprende Mi corazón late fuerte
A un niño se le deja vivir la vida Y cuando está enfermo se le cuida Si va a la escuela aprende Y si está en casa no entiende
Los niños no se lo mereces Ojala no vuelva a pasar Y a los traficantes a la cárcel llevar ¿No a la explotación infantil!
23
RELATOS
Ikastetxea / C e n t r o : Dolores Ibarruri Irabazlea / G a n a d o r / Ganadora: Iker Fonseca Ma ila / Cur s o : DBH 2D
Samuel eta Malamba Bazen behin, Hegoafrikako Pretoria hirian bizi zen ume bat. Samuel deitzen zen eta familia oso pobre batean bizi zen. Malanba izeneko lagun bat zuen. Neskato hori ere pobrea zen. Ez ziren eskolara joaten eta horregatik, ez zekiten irakurtzen ezta idazten ere. Samuel oso futbolari ona zen eta beti zegoen lagunekin jolasten. Egun batean, gizon batek futbolean jolasten ikusi zuen eta oso ona zela konturatu zen. Orduan, Samuelengana joan zen eta esan zion berarekin joateko, futbol talde famatu batean froga egingo ziotela. Gizonak, kontratu antzeko bat erakutsi zion, baina ez zen benetako kontratua. Baina Samuelek ez zekienez irakurtzen, ez zen konturatu eta sinatu egin zuen. Egun batzuk geroago, Malanba hasi zen pentsatzen Samueli zerbait txarra gertatzen zitzaiola eta bera bila joan zen. Malanbak, Samuel hiriburura eraman zutela zekien eta hara joan zen. Egunak eta egunak egon zen bilatzen eta azkenean etxe handi batera heldu zen. Hiriburuko futbol taldeetan begiratu zuen, baina han ez
24
zuten inoiz Samuel ikusi. Orduan, etxe horretan, Samuel ikusi zuen leiho batetik laguntza eskatzen. Malamba sartu zen eta Samuel ikusi zuen gelara hurbildu zen. Samuel morroi bezala zegoen , kolpez beteta eta ia ez zioten janaririk ematen. Ateratzen zeudela, bat-batean, gizona agertu zen. Bi umeak hartu zituen eta gelara sartu zituen. Bi egun pasa zuten hor eta gizona konturatu zen umeek ez zutela ezertarako balio, oso ahul zeudelako. Orduan, soka bat lotu zuen gelaren goikaldean, sartu zituen samuel eta Malamba, eta ito zituen. Samuel eta Malambaren gurasoak ez zekiten ezer eta ez zuten ezer egin. Gizonak beste haur batzuk hartzen zituen eta balio ez zutenak jarraitzen zituen itotzen.
KONTAKIZUNAK
Kontakizuna / Relato: – María, levántate ya, o llegarás tarde a trabajar – escuché decir a mi madre. Así es, tenía 10 años y ya trabajaba. Pasaba desde las 6:00 de la mañana hasta las 20:00 de la noche en el mercado, en el puesto de frutas y verduras. Pero, entonces, me giré todavía acostada, y sin darme cuenta, me aplasté el hombro derecho, donde tenía aquel golpe que me había hecho el jefe por haber llegado tarde la última vez. Así que me levante rápido y me prepare para salir. Cuando llegué al mercadillo vi a dos policías delante del puesto, así que retrocedí unos pocos metros y me oculté para que no me vieran. Entonces ví algo que me sorprendió mucho, los policías se estaban llevando a mi jefe. Me acerqué y escuché mientras le metían en el auto, lo que un policía dijo: – Marco Montella, esta detenido por tráfico de drogas… – No entendía muy bien lo que significaba eso, sólo sabía que si no tenía trabajo seguramente mi madre me echaría de casa. Volví un poco triste y le expliqué a mi madre lo que sucedió y ella casi no reaccionó a mi mala noticia. Sólo dijo que no importaba, que ella ya me tenía un trabajo que yo podría hacer. Al día siguiente mi madre me dijo donde tenía que ir. Cuando llegué , me abrió la puerta un seños muy alto. – Hola niña ¿Qué quiéres? – Hola, me llamo María. Me han mandado aquí para hacer un trabajo. ¿Usted sabe algo?– ¿Oh, Maria! La hija de Teresa ¿no? – Pregunto él. Yo asentí con la cabeza.
I k a s t e t xe a / C e n t r o : Amor Miserikordioso Irabazlea / Ganador/ G a n a d o r a : Gabriela Cajilima M a i l a / C u r s o : DBH 2B – Bueno, pues tu madre te ha mandado para que limpies mi casa, así que ya puedes empezar. Cuando estaba apunto de acabar, me dirigí al salón y sin darme cuenta choque con un jarrón que estaba en la mesilla. Esperé en silencio, suplicando que aquel señor no hubiera escuchado nada, pero no fue así, él bajo las escaleras y cuándo me alcanzó, me sujetó de la camiseta, me dio una fuerte bofetada y me dijo: – Niña estúpida, lárgate de aquí y no vuelvas. Salí corriendo de aquél lugar. Sabía que no podía volver a casa, pero la verdad es que no tenía otro lugar donde ir. Una señora que andaba por la calle vio los moratones que tenía en la cara y me dijo – Pero pequeña, ¿Qué te ha pasado?, por favor dímelo –. Entonces, inconscientemente, empecé a llorar y le expliqué a la señora todo lo que había sucedido. Ella me prometió que nunca más me volvería a pasar eso. La mujer me llevó a la policía y ahí fue donde me explicó que lo que a mi me pasaba era maltrato y explotación al menor y que a las personas que me habían hecho eso era muy probable que las encerrasen. Y así fue como me salve de vivir maltatrada toda mi vida.
25
RELATOS
Ikastetxea / C e n t r o : Dolores Ibarruri Irabazlea / G a n a d o r / Ganadora: Verónica Ledeima Lovega Ma ila / Cur s o : 2ºA ESO
Kontakizuna / Relato: Sajin, un niño de siete años Sudafricano, huérfano de padre y madre, vive en una aldea, al otro lado del mundo sin saber lo que es una caricia ni un beso, ni tan siquiera lo que es ver mundo. Un día se fue a la aventura con un grupo de gente que había pagado unos míseros dineros para viajar en patera, hacia lo que creía que iba a ser un mundo mejor. Así que Sajin se metió en aquella patera sin rumbo, largo y duro viaje. Le esperaba frio, lluvia, hambre, pero esto no era para el ningún inconveniente. Estaba convencido de que llegaría a ese mundo diferente a su aldea. Esperaba encontrarse gente distinta que le diera una simple sonrisa. Pero cuando llegó a ese mundo, no era lo que él pensaba, había un señor que se lo llevo sin saber por qué. Llegó a una casa abandonada en un bosque y le dejo en el cobertizo. Sajin, asustado, no le gustaba ese lugar, tan solo quería encontrar unos padres para que le diesen una simple caricia. Al día siguiente, le llevaron a una casa y le entregaron un paquete como si sería harina para que se lo
26
pasase a otro hombre, pero lo que Sajin no sabía era que esa sustancia que iba a vender ere cocaína. Cuando fue a la ciudad, antes de que vendiera esa sustancia, la policía había desmantelado esa red de traficantes de drogas. A Sajin le llevaron con unos nuevos padres, que le daban cariño y amor, y eso era lo único que pedía, unos míseros dineros para viajar en patera, hacia lo que creía que iba a ser un mundo mejor. Así que Sajin se metió en aquella patera, sin rumbo, largo y duro viaje. Le esperaba, frio, lluvia, hambre, pero esto no era para el ningún inconveniente. Estaba convencido de llegar a ese mundo diferente de su aldea. Esperaba encontrarse una gente distinta que le diera una simple sonrisa. Pero cuando llego a ese mundo, no era lo que el pensaba, había un señor que se lo llevo sin saber porque. Cuando llego a una casa abandonada en un bosque le dejo en el cobertizo. Sajin asustado no le gustaba este lugar tan solo quería encontrar unos padres para que le diesen una simple caricia. Al día siguiente le llevaron a una casa y le entregaron un paquete como si sería harina para que se lo pasase a otro hombre, pero lo que Sajin no sabía que esa sustancia que iba a vender era cocaína. Cuando fue a la ciudad antes de que vendiera esa sustancia la policía desmanteló esa red de traficantes de drogas. A Sajin le llevaron con unos nuevos padres, que le daban cariño y amor, eso era lo único que pedía.
KONTAKIZUNAK
Kaliaren bahiketa Kalia hamabi urteko neskato ederra zen. Ile luzea zeukan, beltza eta oso polita. Bere begiak berdeak ziren, handiak eta oso ederrak. Kalia Munbainen bizi zen, Indian, bere amarekin, hiru neba txikiekin eta Sharicqua bere txakurrarekin. Egun batean, Likeri, Kaliaren ama, merkatura joan zen, eta Kalia utzi zuen bere hiru nebak zaintzen. Kalia eta bere nebak, haien etxetxoaren aurreko patio txikian zeuden, globo batekin jolasten. Bat-batean, Sharicqua, txakurra, etxe barruan zegoela oihukatzen hasi zen. Neskatoa bere etxera sartu zen, momentu batean, zer gertatzen zen ikusteko. Txakur txikia, pelota batekin zebilen jolasten. – Hau bai txakur ergela!- Esan zuen barrez, Kalia. Patiora berriz atera zen gaztetxoa. Han ez zeuden bere bi neba nagusiak, Kabet eta Anik. Bakarrik zegoen Hashi, bi urteko neba. Kalia negar egiten hasi zen. Neska ausarta zen baina ez zekien zer egin. Kabiaren ama heldu zen. Neskak dena kontatu zion, negarrez, eta bere ama jo egin zuen . Kobet eta Amik bikiak desagertu ziren, betiko. Ez ziren bueltatuko inoiz. Kalia etxetik joan zen. Gau osoa pasatu zuen Mumbaitik zehar ibiltzen, ume guztien aurpegietan bere nebak ikusten zituen. Goizaldeko seirak aldera, Kalia etxe handi eta polit batera heldu zen. Atea jo zuen, eta gizon elegante eta dirudun bat atera zitzaion. – Ni Ramizh Yappo naiz. Zer nahi duzu? – Eh,oh,eh… Kalia naiz. – Hotza daukazula dirudi. Sartu, sartu. Neskatza sartu egin zen eta inoiz egon zen lekurik handiena ikusi zuen. Egongelan, emakume eder eta elegante bat ikusi zuen. – Kalia, hau da Thell, nire emaztea. – Kaixo, txiki. Ramizhek dena kontatu dit. Hemen geratu nahi duzu? – Oh, bai. Leku zoragarri bat da. Geratuko naiz. – Baina, hau ez da dohainik izango. Gurekin gelditu ahal zara janaria egiten badiguzu.
I k a s t e t xe a / C e n t r o : Arrigorriaga Irabazlea / Ganador/ G a n a d o r a : Mikel Ortiz de Zarate M a i l a / C u r s o : DBH 2C Horrela, Kalia, Yappo familiarekin geratu zen bizitzera. Hasieran, bikain tratatu zuten eta ez zitzaion ezer falta: janaria, edaria, arropa, jostailuak… zituen. Baina gero, Ramizh eta Thella maltzurragoak bihurtu ziren. Ez zioten janari asko ematen, jotzen zuten, zigortzen zuten edozergatik. Gainera, gauero, Ramizh , Kaliaren ohean sartzen zen eta berataz abusatu egiten zuen. Lau urte oso txarrak pasatu ziren Kaliarentzat. 16 urte bete zituen egunean, haurdun zegoela konturatu zen. Bere jabeek, laster konturatu ziren eta beraien etxetik bota zuten. Hotz handia egiten zuen eta neska gaixorik zebilen. Horregatik, bere indar guztiaz baliatuz bere amaren etxera joan zen. Etxera deitu zuen. Emakume argal bat zabaldu zuen atea. Ilea zuria zeukan eta betazpi asko , baina Kaila bere ama ezagutu zuen. Hiru mutiko zeuden bere ondoan: 2 ume 8 urtekoak eta bat 6 urtekoa. Kalia esan zuen: – Ama, Kalia naiz. Itzuli naiz. – Alabatxo! Nire alabatxo galdua. Etorri zara! Biak musu asko eman zituzten elkarri. Etxera sartzean Kalia bere amari guztia kontatu zion. Bere amak kontatu zion Amik eta Kobut arratsalde horretan agertu zirela. Gizon bat, oso zaharra zena, Kobut eta Amik bere ilobak zirela pentsatu zuen eta bere etxera eraman zituen. Baina bere emaztea konturatu zen eta Kaliaren etxera eraman zituen. Kalia logure zen eta bere ohera joan zen. Hurrengo egunean komisariara joan ziren Yappo familia salatzera. Ramizh eta Thella harrapatu zituzten eta kartzelara eraman . Kaliaren bizitza berriro hasi zen. Orain pozik zegoen, familiaz inguratuta.
– Oh, bai, ondo. Asko gustatzen zait. Nagusitan jatetxe bat eduki nahi dut. – Ze ondo! Beno, Kalia, etorri zerbait jatera, eta gero dutxara eramango zaitut.
27
RELATOS
Ikastetxea / C e n t r o : Arrigorriaga Irabazlea / G a n a d o r / Ganadora: Jakelin Ma ila / Cur s o : DBH 2E
Trata Normalean, trata hitza entzuterakoan hirugarren munduan pentsatzen dugu. Solamia, Nigeria, Kenia edo Kongon adibidez. Badira burura etortzen zaizkigun herrialdeak. Baina hori ez da guztiz zuzena. Europan umeekin kontrabandoan dabiltzan talde kriminal asko harrapatu dituzte, eta ez Europan bakarrik. Horrelako kriminal taldeak, mundu osoan aurki ditzakegu. Umeengandiko salerosketa ,adibidez, umeak txikitatik bahitzea eta familia aberatsei saltzean datza. Edota emakumeak bahitzen dituzte gero prostibulo ilegalak sortzeko. Horrela diru asko irabazten dute, baina, jende errugabeen kosta. Mundu osoko herrialde askotan trata oso tema garrantzitsua da eta ez dugu beste alde batera begiratu behar. Salba dezagun trata sufritzen duten pertsonak. Haiek gu bezala, pertsonak dira eta.
28
KONTAKIZUNAK
I k a s t e t xe a / C e n t r o : Arrigorriaga Irabazlea / Ganador/ G a n a d o r a : Udane Garcia M a i l a / C u r s o : DBH 2D
Lairauaren bahitzailea Bazen behin neskato bat Afrikan bizi zena, oso neska alaia eta azkarra zen, Lairaua izenekoa. Egun batean ikastolatik atera eta gero etxera bueltatu eta oso gauza arraroa gertatu zen. Etxera sartu eta esan zuen: – Ama, kaixo, kaixo… Baina ez zuen inor erantzun. – Ama, etxean al zaude? Ama, ama… Etxean ez zegoen inor, neskatoa, bere logelara sartu eta bat-batean, atea bakarrik itxi zen. Lairaua oso beldurtuta zegoen. Bat-batean, ohe azpitik gizon bat atera zen eta Lairaua oihukatzen hasi zen, baina ez zegoen inor bere etxean, bere gurasoak bahituta zeuden eta Haitira eraman zituzten, baina neskatoa, Indiara eraman zuten. Etxe batean bahituta zegoen Lairaua etxeko lanak egiten. Eta zer edo zer txarto egiten zuenean jotzen zuten.
bat pasa ondoren, etxetik atera ziren, etxeko andrea konturatu gabe. Gurasoek polizia deitu zuten eta esan zioten; beraien etxera eramateko eta beraien alaba bilatzeko. Lairaua ere, zegoen lekutik hies egin zuen, eta poliziaren bulegoa iruditu zitzaion eraikin batera sartu zen. Baina, bat-batean, emakume kaxkar bat eskutik hartu eta bere bulegora eraman zuen. Lairaua emakumearengan konfiantza zuen, baina bat-batean emakumeak neskatoa pistola batekin apuntatu eta esan zion: – Hau putetxe bat da, eta zarenean lan egiteko da, ezin zara atera. Eta neskatoa prostituta bezala lan egiten izan zuten. Baina, gau horretan, bertan, leihotik hies egin zuen eta bat-batean bere gurasoekin topo egin zuen, dena konpondu zen, alde batetik, familiarekin zegoelako. Orduan poliziak, beraien etxera eraman zituen, etxean dena prestatu, gertatutakoa ahaztu, eta beraien bizitza normala jarraitu zuten.
Laraua zauriz beteta zegoen, eta behin bahino gehiagotan hies egiten sailatu zen. Bere gurasoak hilabete
29
RELATOS
Ikastetxea / C e n t r o : Dolores Ibarruri Irabazlea / G a n a d o r / Ganadora: Erika Sanchez Ma ila / Cur s o : DBH 2F
Hassanen historioa Hassan, Iraken jaiotako mutil bat zen. Bere aita hil zen bera 5 urte zituenean. Egun batean, gizon batzuk joan ziren, bere amarekin hitz egitera. Tratu bat egin zuten: beraiek dirua ematea, eta emakumea, ordainez, umea. Esan zioten bere bizitza oso ona izango zela eta berak nahi zuen guztia izango zuela. Hassan, kotxe batean sartu zuten, negarrez, eta kotxea joan zen. Hassan logela batean sartu zuten. Hurrengo egunean, amari armak eman zizkioten eta gerra txiki batera eraman zuten. Bera oso beldurtuta zegoen eta ez zekien zer egin arma horiekin. Pentsatzen zuen hilko zutela. Egun batzuk pasa ahala, 7 urteko mutil bat hondakinetan botata zegoen. Txarrena zen hilda zegoela. Beste mutilak pentsatzen hasi ziren beraiek ere hilko zirela. Hassan, urte batzuk, soldadu bezala egon zen lanean. GKE bati ezker, orain hau guztia konta dezake. Familia batekin oso pozik bizi da. Ikastetxera doanean denek berarengana hurbiltzen dira istorioa kontatzeko. Bere desira handiena da: munduko ume guztiak eskubideak edukitzea eta errezpetuz tratatzea.
30
KONTAKIZUNAK
I k a s t e t xe a / C e n t r o : Arrigorriaga Irabazlea / Ganador/ G a n a d o r a : Markel Garmendia M a i l a / C u r s o : DBH 1D
Gaur eta bihar degu, afrikan beltzaranak. Eta askotan haiei da txarra tratua. Ikusi ondo hau, sinetsi egia, ez dakit nola esan hau da mundua. Gure mundu hau dago, dena hankaz gora. Nola esango nuke gertatzen dena jendea txarto tratatu gu hasi gine ja horrela segitzeko nahiago hiltzea.
31
RELATOS
Ikastetxea / C e n t r o : Arrigorriaga Irabazlea / G a n a d o r / Ganadora: Iosu Ma ila / Cur s o : DBH 1C
Gurasiak gezurtu oparien truke, umeak atxilotu inori esan gabe. Denok ikusten dugu zelan egiten dute; txarto tratatu eta jo egiten dituzte.
32
KONTAKIZUNAK
I k a s t e t xe a / C e n t r o : Ander Deuna Irabazlea / Ganador/ G a n a d o r a : Endika Moreno M a i l a / C u r s o : DBH 2A Indo izeneko mutila bere familiarekin bizi zen txabola pobre batean, Indian. Sei anai-arrebetatik txikiena zen. Pobreak zirenez zabor-ontzietatik begiratzen zeuden janariaren bila. Hala ere pozik zegoen bere familiarekin. Egun batean, Indo bere anai-arrebekin jolasten zegoen bitartean, gizon zahar bat, hurbildu zen, bere aitarekin hitzegiteko asmoz. Indorako bizi hobeagoa eskaini zion. Indo hartu eta kotxe batean sartu zuten, Indiako, beste puntara eramateko. Kotxetik jaistean, Indo fabrika bat ikusi zuen eta ,bertan, sartu zen. Barruan hainbat ume zeuden gogor lan egiten. Orduan, konturatu zen, ez zuela berriro bere familia ikusiko eta bere irribarrea desagertu egin zen. Egunero, goiz altxatu behar zen, eta nekez bukatzen zuen eguna lan egiteagatik.
33
RELATOS
Ikastetxea / C e n t r o : Arrigorriaga Irabazlea / G a n a d o r / Ganadora: Andoni Ma ila / Cur s o : DBH 2B
Kontakizuna / Relato: Ana deituriko neska bat, 11 urte ditu. Bere aitak, jo egiten du eta bere amak ezin du ezer egin. Ana, 13 urterekin, etxetik doa lan bila. Gizon batek bere etxean lan egiteko esaten dio. Berak baietz esaten dio eta gizonak jotzen du eta urte bat geroago etxetik joaten da berriro. Bi urte geroago, gizon batek lanpostu bat ematen dio, Frantzian eta ondo ordainduko duela esaten dio. Prostituzioan sartzen da, gizonari esaten dio lan horretik joango dela, baina gizonak hil egingo duela erantzuten du. Egun batean, kalean zegoela, emakume batek aterpe batera darama bere bizitza hobetzeko.
34
KONTAKIZUNAK
I k a s t e t xe a / C e n t r o : Ander Deuna Irabazlea / Ganador/ G a n a d o r a : Peio Barrenetxea M a i l a / C u r s o : DBH 2B
Mikel eta Andoniren istorioa Ingalaterrako herrixka batean, Andoni eta Mikel izeneko, bi gazte bizi ziren. Biek 13 urte zituzten eta beti elkarrekin zeuden, bai eskolan bai jolasean. Egun batean, beraien familiek dirua behar zutela ikustean, lanean jartzea erabaki zuten. Horretarako beste herri batera joan ziren. Han zeudela, gizon bat denbora osoan beraien ondoan zebilela konturatu ziren. Batbatean, esku bat beraien sorbaldan sumatu zuten eta gizon hura zela ohartu ziren. Gizonak, beraietatik
tira egin eta leku ilun batera sartu zituen. Kaiolak, bata bestearen ondoan zeuden. Leku hartan zeudela, Andoniren kaiolaren ondoan, zerra bat ikusi zuten. Orduan Andonik zerra hartu eta bere kaiolatik irtetzea lortu zuen. Kanpoan zegoela, Mikelen kaiola zabaltzen hasi zen. Horretan zebilela bahitzailea agertu eta burdin batekin Andoni buruan jo eta polizia agertu zen. Gizona lurrera bota eta atxilotzea lortu zuten. Medikuek Andoni bere onera bueltatu zuten. Horren ondorioz, Mikel eta Andonik bere familiarekin bueltatu ziren. Urte batzuk geroago lanpostu onak zituzten eta irabazitako dirua herrian inbertitzea erabaki zuten.
35
RELATOS
Ikastetxea / C e n t r o : Arrigorriaga Irabazlea / G a n a d o r / Ganadora: Leire Saez Rangil Ma ila / Cur s o : DBH 2F
Izugarrizko eskola Orain dela urte batzuk, Afrikan, bizi zen Lily izeneko 10 urteko neska bat, ez zuena diru askorik. Herrixka batean bizi zen bere familiarekin. Hango eskola ez zen oso ona, baina ez zuten beste leku batera eramateko nahiko dirurik. Egun batean, gizon bat joan zen Lilyren etxera, gurasoekin hitz egiteko. Gizonak Lily eraman nahi zuen bere eskolara, dohainik joango zela eta primerako irakasleak zituela esan zuen. Gurasoek denboraldi batean pentsatu eta baietz esan zioten gizonari. Lily poz-pozik joan zen gizonarekin eskolara, baina eskola nolakoa zen ikustean bere familiarekin joan nahi zuen, baina ezinezkoa zen. Hori ez zen eskola bat, ume asko zeuden, baina josten. Gizonak Lilyri; josi behar zuela, gero saltzeko , esan zion.
36
Egunak pasa ahala, Lily ezin zuen gehiago eta bere etxera bueltatzeko, zerbait egin behar zuela, pentsatu zuen. Leku horretan ez zioten janaririk ematen , ez zuen ia lo egiteko denbora eta zerbait txarto egiten bazuen, jotzen zuten. Egun batean, jaka batean zulo bat egitea eta hor paper bat sartzea pentsatu zuen, non zegoen, zer egiten zuen eta dena azaltzen. Eta hori da egin zuena. Egun batzuk pasa eta gero gizon batek jaka erosi zuen eta zulo bat zuela ikustean papera ikusi zuen. Poliziarengana joan zen eta hango ume guztiak askatu zituzten. Une hartatik aurrera Lyli poz-pozik bizi zen bere familiarekin.
KONTAKIZUNAK
I k a s t e t xe a / C e n t r o : Arrigorriaga Irabazlea / Ganador/ G a n a d o r a : Julieta Urcelay M a i l a / C u r s o : DBH 2A
Haurren eskubideak
Gau batean, neskatxo honek
Orain dela bost urte,Ginhasa izeneko
Ginhasak, hau dena kontatu zion,
neska txinatar bat umezurtza zen. Umezurtegi batean bizi zen. Hamar urte bete zituen adoptatu zutenean, EEBBetara joan zen bere guraso berriekin. Han, dena zen luxua, nahi zuena zuen. Baina hori bakarrik hamabost urte betearte. Ginhasari, neska ederra bazen, bere gurasoak lizunkerietan eraman ziotenean. Ginhasak egin behar zuen nahi ta ez, ez bazuen nahi, bere gurasoek kalera bota ahal zuten. Ginhasa,
umezurtegi batean lan egiten zuen bat zen; Ginhasa babesteko joan zen. eta bera, Gazte zentro batera joan zen; ezin zuen joan umezurttegi batera hamasei urte zituelako. Bere gurasoak kartzelara zigortu zituzten ia hamabost urterako. Istorio hau, erreala da. Ginhasa, ezkonduta dago, bi ume ditu eta haurren eskubideak babesteko erakunde batean dago. Bere gurasoak kartzelan daude, baina ama hil zen orain dela urte bat.
prostituitzen irabazten zuen dirua bere gurasoentzat zen. Beti lizundu egiten zen gizonekin. Batzuetan, dohainik egiten zuen bere gurasoen lagunak zirelako‌ Baina Ginhasak, gau batzuetan bere etxetik ihez egiten zuen eta bere aitak hartu eta jotzen zuen.
37
RELATOS
Ikastetxea / C e n t r o : Ballonti Irabazlea / G a n a d o r / Ganadora: Ainhoa Merina Osoro Ma ila / Cur s o : DBH 2 A
Kontakizuna / Relato: Batean behin familia txiro bat. Saharako basamortuan bizi ziren. Handik ezin ziren atera, ez zietelako usten. Familia horretan 4 pertsona zeuden: Ama (Aminatu), aita (MustafĂĄ), Yamba eta MojamĂŠ. Egun batean patera batean sartu ziren Saharatik ateratzeko. Laurak beldurtuta zeuden. Patera hartan jende asko joaten zen, 80 pertsona gutxi gora behera. Patera oso txikia zen, beraiek pateraren erdialdean zeuden. Egun batzuk igaro zituzten han barruan sartuta. Han zeuden gau bateab, bat-batean itsasuntzia handiago bat agertu zitzaien ondoan. Itsasontzia gelditu eta pateran zeuden guztiak beste itsasontzira igotzeko esan zieten. Beraiek kasu egin zieten eta igo ziren. Pertsona helduak gela txiki batera sartu zituzten eta umeak beste gela batean sartu zituzten. Umeei orratzak eta oihalak ematen zizkieten baloiak josteko, eta helduek arropak josi egin behar zituzten, bestela itsasuntzia bordatik botako zituztela esan zieten. Norbait deskantsatzen edo ezer egin gabe ikusten bazuten kate batekin jo egiten zuten. Haiek kasu egin zieten.
38
Eskuetan mina egiten bazuten edota orratzarekin zizta eta odoletan hasten baziren, pegamendua botatzen zieten eskuetan. Bi hilabete egon ziren itsasontzi horretan jo eta ke lanean, eta egun batean irla batean gelditu ziren. Bahitutako guztiak askatu eta hor utzi zituzten urik eta janaririk gabe. Lehenengo egunean zuhaitzetako fruituak jaten zituzten eta bigarren egunean konturatu ziren irla horretan jende gehiago zegoela, ez zeudela haiek bakarrik. Hiru neska eta bost mutil ziren. Ikerketa batzuk egiten zeuden irla horretan. MohamĂŠ, Yamba, Amanatu eta MustafĂĄ oso pozik jarri ziren esan zietenean handik atera eta beste leku batera eramango zituztela, horrela izan zen. Beraien itsasontzian sartu ziren guztiak eta Euskal herrira eraman zituzten. Oso zorte ona eduki zuten, zeren eta etxe bat eman zieten bizitzeko, eta gurasoak denborarekin lanpostua aurkitu zuten. Eta Euskal herrian bizi izan zuten bizitza osoa. Umeak eskolara joan ziren eta 18 urte zituztela lanpostua aurkitu zuten. Ezkondu ziren, eta ez ziren Saharara berriro bueltatu, hango bizimodua oso txarra delako.