‘Studeren is excelleren’ TBR Notitie maart 2015 Door fractie TBR ’14-’15: Kor van Dijk Annalies Outhuijse Caitlin Bones Steven Kroesbergen Marion Hof Thijs van Wonderen
1. Inleiding De faculteit heeft het laatste jaar een hoeveelheid aan maatregelen genomen, zoals het schrappen van kleine vakken en het moeilijker maken van het volgen van bacheloronderwijs in de master. Normaliter worden in de faculteitsraad de maatregelen enkel afzonderlijk besproken en enkel de effecten van een afzonderlijke maatregel bekeken. Het verdient echter aanbeveling om de cumulatie van de maatregelen niet uit het oog te verliezen. Ons inziens zijn de voornaamste effecten van de maatregelen dat de student minder mogelijkheden krijgt om zich te onderscheiden van andere rechtenstudenten en minder mogelijkheden krijgt om het beste uit zichzelf te halen. Deze notitie zet de cumulatieve effecten van deze genomen maatregelen uiteen. 2. Onderscheid je als student Uit de faculteitsraadsvergaderingen blijkt dat de faculteit drie primaire doelen nastreeft op onderwijsgebied: het aantrekken en behoud van studenten en het opleiden van goede juristen. Daarnaast moet de student zich door de opleiding kunnen onderscheiden van andere rechtenstudenten om zo een gunstige positie op de arbeidsmarkt te verwerven. Met betrekking tot het punt dat studenten zich moeten kunnen onderscheiden van andere studenten is het onbegrijpelijk dat steeds meer kleine vakken worden geschrapt. Aan de hand van keuzevakken kan de Groningse rechtenstudent zich namelijk onderscheiden op de arbeidsmarkt van andere rechtenstudenten. Het volgende voorbeeld biedt een mooie illustratie: een alumnus van onze faculteit is op dit moment werkzaam bij het ministerie van Binnenlandse Zaken. Hij heeft de baan onder meer gekregen omdat hij het vak Koninkrijksrecht had gevolgd en de andere sollicitanten niet. Wij kennen meer van dergelijke voorbeelden en hieruit blijkt de kracht van de kleine keuzevakken. Het onderscheidende vermogen dat wordt behaald met het volgen van kleine vakken moet dus niet worden onderschat, bij beschreven voorbeeld was het zelfs van doorslaggevend belang. De bovenstaande maatregel betreffende het schrappen van kleine vakken is slechts één van de maatregelen waarmee het studenten moeilijker wordt gemaakt om zich te onderscheiden en het beste uit zichzelf te halen. Een andere maatregel is dat per 1 september 2015 masterstudenten enkel bacheloronderwijs kunnen volgen via het contractsonderwijs. Deze maatregel is vanuit financieel oogpunt begrijpelijk. De effecten van de maatregel moeten echter niet worden onderschat. Zo kan tijdens de master niet alsnog civiel effect worden behaald, hetgeen bij richtingen zoals fiscaal recht en juridische bestuurskunde veelal wordt gedaan. Bij deze maatregel speelt de vraag of niet het tegengestelde van het beoogde effect zal worden bereikt. Zullen studenten niet overstappen naar andere universiteiten waar civiel effect nog wel gedurende de master zonder extra kosten kan worden behaald? Zullen studenten niet langer over hun bachelor gaan doen om toch civiel effect te behalen in plaats door te stromen naar de master en beide te combineren? Indien de gestelde vragen bevestigend worden beantwoord, zal de maatregel juist tot studievertraging en financiele achteruitgang in plaats van vooruitgang leiden. Los van het financiele aspect moet niet uit oog worden verloren dat het behalen van bijvoorbeeld civiel effect een belangrijke meerwaarde voor de student en faculteit oplevert. Vanuit de taak van de universiteit is het een kwalijke gedachte dat geïnteresseerde masterstudenten extra zouden moeten betalen voor hun interesse. Het plan zoals dat er lag om meerdere masterspecialisaties alleen in contractsonderwijsvorm mogelijk te maken zou dit effect ook hebben en wij werden dan ook verblijd met het bericht dat deze plannen op de lange baan zijn geschoven. Voor een rechtenstudent is ‘het beste uit jezelf halen en uitblinken’ niet beperkt tot het onderwijs. Extracurriculaire activiteiten gericht op de persoonlijke ontwikkeling (zoals een stage, werkzaam zijn bij de rechtswinkel of als student-assistent) zijn van groot belang voor zowel de student als de faculteit. Allereerst is een (onderzoeks)stage bij bijvoorbeeld een advocatenkantoor, gemeente of rechtbank belangrijk voor een persoonlijke ontwikkeling van de student. Daarnaast kunnen stages tot betere studieprestaties leiden. De reden hiervoor is allereerst de motivatie. Na een stage heeft de student beter inzicht waarvoor hij of zij studeert. Voorts krijgt de student de kans om het recht in praktijk te bekijken en in aanraking te komen met concrete problemen waarop vaak abstracte rechtsregels van toepassing zijn. Hierdoor zullen studenten nieuwe inzichten en een groter begrip van het recht ontwikkelen. Bovendien zijn er ook studenten die een beter begrip van de stof ontwikkelen door de verkregen inzichten tijdens de stage. Om deze redenen zou het aangemoedigd moeten worden dat een student al in 2
de bachelor kan beginnen met stagelopen en niet hoeft te wachten tot de masterfase. Het voorgaande staat nog los van het argument dat werkgevers om verscheidene redenen van studenten eisen dat zij stage hebben gelopen. Voor andere extracurriculaire activiteiten, zoals volgen Honours College, werken bij rechtswinkel of werken als student-assistent geldt hetzelfde. De faculteit zou ons inziens deze extracurriculaire activiteiten dan ook moeten bevorderen en stimuleren. Met name door de invoering het blokkenstelsel en het verhoogd aantal contacturen wordt het reeds moeilijker om extracurriculaire activiteiten te ondernemen zonder studievertraging op te lopen. 3. Videocolleges EĂŠn van de maatregelen die genomen zou kunnen worden om extracurriculaire activiteiten te stimuleren is het openstellen van videocolleges voor alle studenten die een stage willen lopen en dit niet te beperken tot masterstudenten. Een gehoord argument tegen het openstellen van videocolleges voor stages van bachelorstudenten is het voorkomen van studievertraging. Het openstellen van de videocolleges bevordert echter juist dat de student een stage kan lopen en tegelijkertijd de vakken kan volgen. Veel studenten combineren een stage met het kijken van de videocolleges in de avonduren of in het weekend. Zo wordt er geen vak gemist en toch een stage gelopen. Gezien het feit dat stagelopen een prĂŠ is voor het krijgen van een baan, zal de weigering van toegang tot de videocolleges juist eerder tot uitstel van de studie leiden dan tot afstel van de stage. Dit terwijl de faculteit juist studievertraging probeert te voorkomen met de maatregel om videocolleges niet beschikbaar te stellen voor bachelorstudenten. Ditzelfde geldt ons inziens voor studeren in het buitenland. Daarnaast voert de faculteit dit ontmoedigingsbeleid van videocolleges niet alleen ten aanzien van stages en studeren in het buitenland. Ook indien studenten keuzevakken volgen bestaat er geen mogelijkheid om videocolleges te volgen van verplichte vakken waarvan de colleges gelijktijdig plaatsvinden.1 Dit is ons inziens zeer spijtig omdat gemotiveerde studenten die meerdere vakken tegelijk willen volgen juist gestimuleerd zouden moeten worden. Zeker gezien het feit dit de kans op een baan kan vergroten. Daarom zouden wij graag zien dat de videocolleges voor alle studenten die extra vakken willen volgen, een stage willen lopen of willen studeren in het buitenland open worden gesteld. Los van de voorgestelde feiten zouden wij het negatieve beeld omtrent videocolleges enigszins willen nuanceren. Wij begrijpen wat de algemene visie van docenten op de videocolleges is, maar wij zijn overtuigd van het feit dat het beschikbaarstellen van videocolleges de studieprestaties juist kan bevorderen. Daarnaast wordt het argument van financiĂŤn vaak aangedragen tegen een vermeerdering van de hoeveelheid videocolleges. Dit argument is begrijpelijk. Gezien de kosten van het opnemen en beschikbaarstellen van videocolleges stellen wij voor audio-opnames om beschikbaar te stellen. Het gebruik van zulke opnames is niet ongehoord op onze faculteit en leidt er toe dat er geen grote investeringen hoeven te worden gedaan. Wij stellen tevens voor om colleges verplicht op te nemen (video of audio) wanneer het college onverhoopt wordt verzet. Dit zorgt ervoor dat de studenten die wegens overmacht niet bij het verplaatste college aanwezig kunnen zijn alsnog over de lesstof kunnen beschikken en niet de dupe worden van de verplaatsing van het college door de docent. Een dergelijke verplichting draagt bij aan een optimaal gebruik van de technische mogelijkheden ter kennisverspreiding.
1
Bijlage I
3
4. Conclusie met aanbevelingen De trend die wij hierboven met concrete voorbeelden hebben beschreven is ons inziens zorgelijk. De cumulatieve effecten van deze maatregelen zorgen ervoor dat studenten zich minder goed kunnen onderscheiden, dat zij minder goed kunnen uitblinken en dat het moeilijker wordt om het beste uit jezelf te halen als student zijnde. In feite worden de meest excellente studenten door dergelijke maatregelen benadeeld. Hoewel de maatregelen gevolgen hebben voor de individuele student, hebben de maatregelen ook gevolgen voor de faculteit. Naar onze mening brengen deze maatregelen de Groningse rechtenfaculteit in een slechtere concurrentiepositie ten opzichte van de andere rechtenfaculteiten. De maatregelen kunnen een negatieve impact hebben op het aantrekken van nieuwe studenten en het behoud van eigen studenten. Wij hopen dat de ontmoedigende maatregelen een halt wordt toegeroepen en onze aanbevelingen worden geïmplementeerd, zodat de student zich in de toekomst optimaal kan ontplooien. Hiermee geeft u de student de mogelijkheid om zich zo goed mogelijk te onderscheiden, om zo veel mogelijk uit te blinken en het beste uit zichzelf te halen. Algemene aanbevelingen In gedachte houden samenloop afzonderlijke maatregelen Streven naar behoud van kleine en keuzevakken Stimuleren extracurriculaire activiteiten Concrete aanbevelingen Het openstellen van videocolleges voor: o Bachelor studenten op stage o Studenten die een periode in het buitenland studeren o Studenten waarbij het college van een verplicht vak samenvalt met het college van een keuzevak
Bij ontbreken van de mogelijkheid tot video-recording, het alternatief van audio-recording aanbieden en in kennis stellen docenten van de mogelijkheid daartoe.
Het verplicht stellen om een college op te nemen (video of audio) wanneer het onverhoopt wordt verzet.
4
Bijlage I
5