Taλκ 99 by talcmag

Αφιέρωμα στην υγεία

15.11.2021

ANORIS T i - SIZE

ΜΕ ΕΝΣΩΜΑΤΩΜΕΝΟ

ΑΕΡΟΣΑΚΟ

MEΓΙΣΤΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΧΩΡΙΣ ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΥΣ Aνακαλύψτε το νέο Anoris T i-Size. Το ασφαλέστερο και πιο καινοτόμο κάθισμα αυτοκινήτου της CYBEX, με ενσωματωμένη τεχνολογία αερόσακου και την άνεση ενός καθίσματος με φορά προς τα εμπρός. / Τεχνολογία Αερόσακου από τη CYBEX: έως και 50% υψηλότερα επίπεδα ασφάλειας* /Ά νεση: απεριόριστος χώρος για τα πόδια του παιδιού και άμεση οπτική επαφή μαζί του / Mεγάλη διάρκεια χρήσης: από >15 μηνών έως περίπου 6 ετών

cybex-online.com

ANORIS T i- SIZE

76-115 ΕΚ. | > 15 M HNΩΝ – ΠΕΡΙΠΟΥ 6 Χ ΡΟΝΩΝ | ΜΕΓΙΣ ΤΟ ΒΑ ΡΟΣ 21 Κ Ι Λ Α

* σε σύγκριση με ένα παιδικό κάθισμα με ζώνες και φορά προς τα εμπρός σε μετωπική σύγκρουση. Αποτελέσματα εσωτερικού ελέγχου με χρήση των 2021 ADAC κριτηρίων για μετωπικές συγκρούσεις

A new way forward

ΣΠΟΤ

15.11.2021

Καθετί που ανασαίνει… ΤΟΥ ΙΟΡΔΆΝΗ ΠΑΠΑΔΌΠΟΥΛΟΥ

ροσπαθώντας να κατανοήσεις τι σημαίνει υγεία και πώς θα μπορούσε να οριστεί, αντιλαμβάνεσαι ότι πρόκειται περισσότερο για μια ανέφικτη κατάσταση, η οποία καλώς έχει παραμείνει ως ευχή στο τσούγκρισμα των ποτηριών. Στην πραγ-

ματικότητα, ένα καθημερινό τσούγκρισμα επάνω στον τοίχο της φθοράς. Ήταν τέλη Μαΐου όταν η μικρή μου κόρη έσπασε το χέρι της. Υπήρξε μια αγωνία τότε και η ακύρωση ενός τετραημέρου στην Κρήτη. Ωστόσο, το κάταγμα εξελίχθηκε καλύτερα από όσο φοβόμασταν και εν τέλει φάνταζε ως παρωνυχίδα μπροστά στα επόμενα. Διότι δέκα μέρες μετά διαπίστωσα ένα φύσημα στην καρδιά μου έντονο

αρκετά, από εκείνα που σε στέλνουν κατευθείαν στον καρδιολόγο, που σου ανακοινώνει ότι πρέπει να προγραμματίσεις χειρουργείο, γιατί η βαλβίδα σου κρέμεται χάμω και ουσιαστικά σέρνεται σαν μεθυσμένη άδικη κατάρα επάνω στην μπάρα ενός ποτάδικου… Ο κόσμος της αρρώστιας Και ενώ σου λένε ότι η επέμβαση είναι «ρουτίνα», «πάρ’ το απόφαση να τελειώ-

04 νεις, μην έχεις αργότερα σοβαρά προβλήματα» και ότι «είσαι τυχερός μες στην ατυχία σου» που το ανακάλυψες, εσύ νιώθεις όλο και πιο μόνος μέσα σε έναν νέο κόσμο, αυτόν της αρρώστιας. Και ναι, είναι νέος κόσμος, γιατί αν δεν μπεις μέσα σε αυτόν, δεν μπορείς να ισχυριστείς ότι τον ξέρεις, ακόμα κι αν είσαι γιατρός, ακόμα και αν εξασκείς την ευαίσθητη ειδικότητα της παιδιατρικής, ακόμα κι αν είσαι από κατασκευής ευαίσθητος άνθρωπος. Έχει μεγάλη διαφορά η όρθια θέση από εκείνη της κατάκλισης στο φορείο ή στο κρεβάτι. Είχα συνηθίσει να είμαι εγώ πάντα ο όρθιος και να κοιτώ τους άλλους από ψηλά και έχω να πω πλέον ότι τα κρεβάτια θα έπρεπε να ψηλώνουν, ώστε ασθενής και ιατρός να είναι στην ίδια θέση. Τώρα πια γνωρίζω πώς νιώθουν οι «ξαπλωμένοι». Και ναι, είσαι τραγικά μόνος σε αυτόν τον νέο κόσμο, γιατί κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι σε νιώθει. Αφού η δική σου βαλβίδα κρεμάται επί ξύλου, η δική σου, όχι του άλλου, του οποίου τρέχει ακούραστη πάνω στην ανηφόρα του δικού σου Γολγοθά. Αν σας πει κάποιος «σε καταλαβαίνω» ή «αν ήμουν στη θέση σου», σας λέει ψέματα. Εκείνος μπορεί να μην το καταλαβαίνει ότι ψεύδεται, εσείς όμως οφείλετε να το καταλάβετε. Απλώς πατήστε το mute και αφήστε τον να μιλά μόνος. Ο δρόμος προς την υγεία… Εσύ κι ο εαυτός σου Το πιο δύσκολο κομμάτι της διαδρομής προς ένα χειρουργείο ή γενικά προς μια ιατρική παρέμβαση είναι η εύρεση του «ταιριαστού» ιατρού. Ο κάθε ασθενής έχει τον ιατρό που του αξίζει και ο κάθε ιατρός τον ασθενή που του ταιριάζει. Επειδή όμως δεν υπάρχει πάντα χρόνος αρκετός για ψυχανάλυση, το κριτήριο επιλογής ιατρού είναι διαφορετικό για κάθε ασθενή. Για τον έναν είναι ο τρόπος που του μίλησε, για κάποιον άλλον είναι τα λεφτά που του ζήτησε, για έναν τρίτο ο τρόπος με τον οποίο του τα ζήτησε και για έναν τέταρτο είναι ο χρόνος αναμονής ή ο διαθέσιμος χρόνος που του παρέχει το νόσημα. Φυσικά, για τους πολλούς είναι και η φήμη και οι συστάσεις που έχει ο γιατρός είτε από ανθρώπους του ιατρικού χώρου είτε από την ομάδα των ασθενών του. Στο σημείο αυτό, βέβαια, θα διαπιστώσετε ότι ένας γιατρός έχει συχνά αντικρουόμενες συστάσεις. Αυτό το κομμάτι της πορείας προς τη θεραπεία, δηλαδή μέχρι να επιλέξεις τον θεράποντά σου, περιλαμβάνει το περισσότερο άγχος και ένα συνεχές δίλημμα, που καμιά φορά φαντάζει σαν εκείνα στα οποία έφτανε ο Μακ Γκάιβερ (αλήθεια, τον θυμάστε;) εμπρός σε μια ωρολογιακή βόμβα, όταν έπρεπε να επιλέξει ανάμεσα στο μπλε ή στο κόκκινο καλωδιάκι, με το ποσοστό επιτυχίας να είναι ακριβώς… στο 50%. Η ψυχολογία είναι ο άξονας γύρω από τον οποίον περιστρέφεται η διαχείριση της αρρώστιας, η εξασφάλιση της υγείας, η αντιμετώπιση των στρεσογόνων συνθηκών, από το επίπεδο της αναζήτησης ιατρού ως την επάνοδο στην καθημερινότητα μετά την περιπέτεια. Και σε αυτήν τη διαχείριση είσαι μόνος πάλι, μόνος παρέα με τα βιώματά σου από την παι-

ΣΠΟΤ δική σου ηλικία, με τα παραδείγματα ζωής από τους γονείς σου, με την ειλικρίνεια –ή όχι– με την οποία σου σύστησαν τον κόσμο. Σαφώς υπάρχει και κάποιο ή κάποια σημαντικά πρόσωπα στα οποία θα στηριχθείς είτε για να σηκωθείς από το κρεβάτι είτε για να κλάψεις στην αγκαλιά τους κι αυτή είναι η διαφορά μας από τα υπόλοιπα ζωικά είδη. Όμως όταν όλοι κοιμούνται και ο ήλιος δεν λέει να ανατείλει, είσαι μόνο εσύ, οι ουσίες ανάμεσα στις νευρικές σου συνάψεις και οι χτύποι της καρδιάς σου.

ΚΑΘΕΤΊ ΠΟΥ ΑΝΑΣΑΊΝΕΙ ΖΗΤΆΕΙ ΝΑ ΔΟΘΕΊ, ΜΑΤΏΝΕΙ ΤΑ ΝΎΧΙΑ ΤΟΥ, ΠΑΛΕΎΕΙ ΜΕ ΚΤΉΝΗ. ΕΊΝΑΙ ΣΠΌΡΟΣ ΠΟΥ ΠΈΦΤΕΙ ΣΕ ΆΓΟΝΗ ΓΗ ΚΙ ΌΜΩΣ ΒΓΆΖΕΙ ΦΎΛΛΑ, ΑΝΘΊΖΕΙ, ΔΙΨΆΕΙ ΝΑ ΟΜΟΡΦΎΝΕΙ. -ΠΑΝΤΕΛΉΣ ΡΟΔΟΣΤΌΓΛΟΥ, «ΚΑΘΕΤΊ ΠΟΥ ΑΝΑΣΑΊΝΕΙ»

Η υγεία είναι τύχη Το καλοκαίρι δυστυχώς δεν ήταν ξένοιαστο κι όχι μόνο εξαιτίας του δικού μου προβλήματος υγείας. Ως παιδίατρος είχα τη μεγάλη ατυχία μόλις σε έναν μήνα να έρθω μπροστά σε άσχημες διαγνώσεις: Σακχαρώδης διαβήτης, οξεία λευχαιμία, εγκεφαλική αιμορραγία, εγκεφαλικό απόστημα από Covid-19. Ο ορισμός της «γκαντεμιάς» για έναν γιατρό, όμως αυτή είναι η δουλειά μας. Άλλωστε, καθημερινά, στα μεγάλα νοσοκομεία των πόλεων δεν εκτυλίσσονται δράματα; Άνθρωποι μέχρι μια μέρα πριν υγιείς να μαθαίνουν ξαφνικά ότι τα πονάκια στην πλάτη εδώ κι έναν μήνα ήταν τελικά κάτι μεταστάσεις στον θώρακα ενός αδιάγνωστου καρκίνου. Η υγεία είναι ορισμένες φορές ένα ναρκοπέδιο κι αν περνάς κάθε μέρα από κει μέσα αλώβητος, καλύτερα να λέγεσαι τυχερός κι όχι απαραίτητα υγιής. Ναι, είναι τύχη που κάποιοι είμαστε όρθιοι επάνω σε δυο πόδια και περπατάμε. Ωστόσο, ο καθένας μας τραβάει έναν κλήρο κάποια στιγμή. Θα περάσει από μπροστά μας η γυάλινη κανάτα με τους λαχνούς και θα τραβήξουμε. Σε άλλον θα περάσει όταν είναι 2 ημερών, σε άλλον όταν θα είναι 4 ετών και σε άλλον 64 ετών. Για κάποιον, ο κλήρος θα είναι ένα τροχαίο, για κάποιον άλλον το φάσμα του αυτισμού και για κάποιον τρίτο μια επίμονη αλλεργική ρινίτιδα, που θα τον κάνει να χάνει καθημερινά τον ύπνο του.

15.11.2021

Η υγεία είναι μάχη Δεν υπάρχει υγεία, όπως και δεν υπάρχει ευτυχία γενικά. Υπάρχουν στιγμές ευτυχίας και αντίστοιχα στιγμές υγείας για έναν οργανισμό που βρίσκεται σε μια διαρκώς δυναμική κατάσταση. Από τη στιγμή που γεννιόμαστε ξεκινά η φθορά και όλη η ζωή είναι μια κατάσταση μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, μια πάλη των κυττάρων έναντι σε κάθε μια από τις εκατομμύρια μεταλλάξεις του DNA κάθε μέρα, από τη μάχη του σάλιου να καταπολεμήσει την τερηδόνα στο παιδικό δόντι μέχρι τον αγώνα του μυαλού να μείνει ανεπηρέαστο σε στρεσογόνα γεγονότα. Αυτήν τη μάχη ο άνθρωπος έως τώρα την κέρδιζε ανά τις γενεές. Ωστόσο, το μέλλον δεν διαγράφεται το ίδιο νικηφόρο. Ο Π.Ο.Υ έχει ανακοινώσει ότι πιθανώς η γενιά των παιδιών μας θα είναι η πρώτη στην ανθρωπότητα με μικρότερο προσδόκιμο επιβίωσης από τους προγόνους της. Και αυτό θα οφείλεται σε νοσήματα του δυτικού κόσμου, όπως η παχυσαρκία και το μεταβολικό σύνδρομο, διάφοροι τύποι καρκίνου (ιδιαίτερα οι τροφικής αιτιολογίας), η κατάθλιψη, αλλά και σε ακραία φυσικά φαινόμενα από τη συνεχώς εξελισσόμενη κλιματική αλλαγή. Η υγεία βγαίνει από την ψυχή Κι επειδή η ψυχή δεν μένει ανεπηρέαστη, πρέπει το σύστημα υγείας να εντάξει την ψυχολογική στήριξη ως κάτι αντίστοιχο με την ακτινογραφία θώρακος ή τη συνταγογράφηση αντιβίωσης. Αφότου εξήλθα από το νοσοκομείο, γύρω στις 10 μέρες μετά, εμφάνισα ένα επεισόδιο αμνησίας. Ο έλεγχος ήταν αρνητικός για οτιδήποτε οργανικό και οι γιατροί κατέληξαν στη διάγνωση της μετατραυματικής παροδικής σφαιρικής αμνησίας, λόγω έντονου στρες. Σκέφτηκα τότε ότι κάτι σοβαρό τούς είχε ξεφύγει στην προσέγγιση του ασθενούς, η οποία ήταν σαφώς λιγότερο σφαιρική από την αμνησία μου. Σκέφτομαι πλέον και σε πόσες μανάδες έχω δώσει εξιτήριο να πάνε με τα παιδιά τους σπίτι, έπειτα από δεκαπενθήμερη παραμονή στο νοσοκομείο και τρέμω στην ιδέα ότι μπορεί να είχαν ανάγκη να μιλήσουν σε κάποιον ειδικό και εγώ (και το υπόλοιπο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό) να μην το αντιληφθήκαμε. Είναι απαράδεκτο το 2021 να θεωρούμε «υπερβολικούς» ορισμένους γονείς και να μην αναρωτιόμαστε αν έχει γίνει κάποτε κάτι που τους έκανε εύθραυστους. Γιατί όντως ένα πρόβλημα υγείας μπορεί, όταν το ξεπεράσεις, να σου αφήσει ένα αίσθημα δύναμης και αυτοπεποίθησης, μπορεί όμως και να σε κάνει πιο φοβισμένο. Και δεν είμαστε όλοι το ίδιο σκληροί, ανθεκτικοί, δυνατοί. Η υγεία, λοιπόν, είναι πολλά παραπάνω από το τσούγκρισμα των ποτηριών. Είναι διαδρομή, είναι σφιγμένη γροθιά, είναι δάκρυα κάτω από το λευκό σεντόνι, είναι η αγωνία στις λέξεις που θα ξεστομίσει ο γιατρός, είναι η ψυχή βαθιά που πρέπει να δείξεις αν θέλεις να ζήσεις. Το πιστεύω. Όποιος έχει όνειρα και στόχους, θα πάει καλά, θα τον πιάσει η αγωγή, θα πάει καλά το χειρουργείο του. Να θες να ζήσεις, λοιπόν! Για να θες, όμως, να ζήσεις πρέπει να έχεις και κίνητρο και ψυχικό απόθεμα… Σε αυτά τα δυο πρέπει να βοηθάμε τους άλλους, στο κίνητρο και στο κουράγιο.

15.11.2021

A New Way Forward

Η CYBEX λανσάρει το πρώτο κάθισμα αυτοκινήτου με αερόσακο που καλύπτει όλο το σώμα του παιδιού!

Με λίγα λόγια, ασφάλεια χωρίς συμβιβασμούς. Και αυτό γιατί στο Anoris T i-Size ο αερόσακος που είναι ενσωματωμένος στην ασπίδα πρόσκρουσης του καθίσματος καλύπτει όλο το σώμα του παιδιού, προστατεύοντας τόσο το ευαίσθητο κεφάλι του όσο και τον αυχένα του. Ενεργοποιείται σε χιλιοστά του δευτερολέπτου και απλώνεται σε σχήμα C μπροστά του παρέχoντας περίπου 50%* περισσότερη προστασία σε περίπτωση μετωπικής σύγκρουσης από τα συμβατικά παιδικά καθίσματα με ζώνες ασφαλείας και φορά προς τα εμπρός. Το Αnoris T i-Size τοποθετείται με φορά προς τα εμπρός και έτσι το παιδί απολαμβάνει καλύτερα την επικοινωνία και την αλληλεπίδραση μαζί σας, ενώ εσείς μπορείτε εύκολα και με ασφάλεια να το ελέγξετε από τον καθρέφτη του οδηγού. Είναι ιδιαίτερα απλό στην τοποθέτηση και παρέχει περισσότερη άνεση, εύκολη είσοδο στο κάθισμα και μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων. Σχεδιασμένο σύμφωνα με το πρότυπο UN R129/03, είναι κατάλληλο για παιδιά με ύψος >76 εκ. έως 115 εκ. και μέγιστο βάρος 21 κιλά (από 15 μηνών μέχρι περίπου 6 ετών).

επόμενη γενιά παιδικών καθισμάτων ξεκινά τώρα! Το Αnoris T i-Size είναι το πρώτο κάθισμα με ενσωματωμένο full-bod y αερόσακο και φορά προς τα εμπρός. Και δεν θα μπορούσε να έχει άλλη υπογραφή από αυτή της CYBEX. Η CYBEX, κατασκευάστρια εταιρεία πρωτοποριακών καθισμάτων αυτοκινήτου και καροτσιών και ηγέτιδα στην ασφαλή μετακίνηση των παιδιών στο αυτοκίνητο, καινοτομεί για μια ακόμη φορά, λανσάρον τας το κάθισμα αυτοκινήτου Anoris T i-Size. Ένα κάθισμα που θέτει νέα πρότυπα ασφαλείας. Οι δημιουργοί του συνδύασαν τον αερόσακο, βασικό μέσο για την προστασία των ενηλίκων στα οχήματα, σε ένα παιδικό κάθισμα με φορά προς τα εμπρός. Το αποτέλεσμα: περισσότερη προστασία από τα συμβατικά καθίσματα με φορά προς τα εμπρός και καλύτερη συνολική απόδοση, όσον αφορά την ενεργητική και παθητική προστασία συγκριτικά με ένα κάθισμα με φορά προς τα πίσω.

Anoris T i-Size και φύγαμε, λοιπόν!

Το Anoris T i-Size θα είναι διαθέσιμο σε επιλεγμένα καταστήματα από τα τέλη Νοεμβρίου 2021.

/cybex-online.com

/cybexGR

/cybex_global

* Το ποσοστό προέρχεται από τα αποτελέσματα εσωτερικών δοκιμών και ελέγχων, λαμβάνοντας υπόψη τα κριτήρια για μετωπικές συγκρούσεις ADAC (2021).

15.11.2021

ΠΕΡΙ ΕΧΟΜΕΝΑ

Δείτε τα...covid σημεία διανομής μας εδώ www.talcmag.gr/simeia-dianomis

No 99 15.11.2021

@talcmag

ΤΑΛΚ ΕΚΔΟΤΙΚΗ - ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε Ροΐδη 8, 154 52, Ψυχικό ΤΗΛ.: 210 6753180, ΦΑΞ: 210 6753189 Ε-ΜAIL: info@talcmag.gr

/talcmag

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr)

www.facebook.com/talcmag

TΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Γεωργία Γιώτη (ggioti@talcmag.gr) ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: Πελιώ Παπαδιά (ppapadia@talcmag.gr)

ΥΠΟΔΟΧΗ ΥΛΗΣ & ΔIAΦΗΜΙΣΗΣ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr)

COMIC: Τόμεκ Γιοβάνης ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΙΑΝΟΜΗ: FREE SUNDAY

DESIGN: Nικόλας Κουκουράκης

ΦΩΤΟ ΘΕΜΑΤΩΝ: Shutterstock

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: Μαρία Αυγέρη, Μαρία Κοκκινιώτη, Μένια Κουκουγιάννη, Χρήστος Κώσταλος, Πελιώ Παπαδιά, Ιορδάνης Παπαδόπουλος, Σουζάνα Παπαφάγου, Παραμυθοκόρες, Άννα Παρδάλη, Στέλλα Ροΐδη

Η διεύθυνση του περιοδικούΤaλκ δεν φέρει καμία ευθύνη και δεν υιοθετεί απαραίτητα τις απόψεις των επιστημόνων και άλλων ειδικών συνεργατών που ενυπόγραφα αρθρογραφούν στην έκδοση. Προτού χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε προϊόν που διαφημίζεται, άμεσα ή έμμεσα, στην εφημερίδα, ή ακολουθήσετε τις συμβουλές των ειδικών, ρωτήστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή και απόδοση του περιεχομένου του εντύπου με οποιονδήποτε τρόπο μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, χωρίς την προηγούμενη άδεια του εκδότη.

NΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Γιάννης Καλλές

24 ΩΡΕΣ ΜAMA

15.11.2021

Μαρία Παπαγεωργίου, σκηνοθέτης, κουκλοποιός και perfomer, συνιδρύτρια του θεάτρου κούκλας «Παραμυθοχώρα» και συγγραφέας του βραβευμένου παιδικού βιβλίου Ταξίδι με τον Σεβάχ, μιλάει στο Τaλκ για το εικοσιτετράωρό της ως εργαζόμενης μαμάς!

Αυτά τα Χριστούγεννα, ένα γενναίο αγόρι και το παιχνίδι του πρόκειται να αλλάξουν τα πάντα... ΕΙΚΟΝΟΓΡΆΦΗΣΗ: ΤΖΊΜ ΦΊΛΝΤ Text and Illustrations © J.K. Rowling 2021. THE CHRISTMAS PIG and logo are trade marks of J.K. Rowling.

Είμαι μαμά δύο παιδιών. Του Πάνου, 4 ετών, και της Σαβίνας, 14 ετών. Ένα νήπιο κι ένα παιδί στην εφηβεία. Ακούγεται δύσκολο. Στην πραγματικότητα, η μεγάλη διαφορά ηλικίας δεν έχει φέρει κανένα εμπόδιο στη σχέση των παιδιών. Η όποια δυσκολία έγκειται μόνο στις δικές μας αντοχές! 24 ώρες μαμά. Γιατί να μην έχει περισσότερες ώρες η μέρα; Πολλές φορές νιώθω τον χρόνο να με κυνηγά. Έρχονται στιγμές που δεν προλαβαίνω. Που κάτι πρέπει να αφήσω για αύριο. Αλλά τι; Να πλύνω τα πιάτα ή να παίξω με τον μικρό και να διαβάσουμε παραμύθια; Να σιδερώσω ή να κουβεντιάσω με τη μεγάλη και να δούμε καμιά σειρά παρέα πριν κοιμηθεί; Να συγυρίσω το σπίτι ή να αρχίσω επιτέλους να διαβάζω ένα από τα βιβλία που περιμένουν στοίβα στο κομοδίνο; Κάθε μέρα τα ίδια μικρά διλήμματα. Προσπαθώ να ισορροπήσω σύμφωνα με τη δική μου προσωπική ζυγαριά. Οι απαιτήσεις της καθημερινότητας επιβάλλουν γρήγορους ρυθμούς. Πιάνω τον εαυτό μου να κάνει πράγματα βιαστικά, ακόμα κι όταν δεν υπάρχει πίεση χρόνου. Απλώς από συνήθεια. Όταν ετοιμάζουμε καινούργια παράσταση για την «Παραμυθοχώρα» αναγκάζομαι να λείπω πολλές ώρες από το σπίτι και να βλέπω ελάχιστα τα παιδιά. Τότε όλο το βάρος πέφτει στον μπαμπά τους. Όταν όμως η παράσταση ξεκινήσει –όπως τώρα– ξαναβρίσκουμε τους ρυθμούς μας. Το ξυπνητήρι χτυπά στις εφτά, αν δεν έχει προλάβει να μας ξυπνήσει ο μικρός νωρίτερα. Η μεγάλη είναι αυτόνομη πια. Ετοιμάζεται μόνη της, φτιάχνει πρωινό και φεύγει. Ετοιμάζω τον μικρό. Ο χρόνος το πρωί τρέχει ακόμα πιο γρήγορα. Γάλα, γεύμα για το σχολείο, ντύσιμο και φύγαμε! Τον αφήνω στο σχολείο και μπαίνω στο αυτοκίνητο. Είναι η ώρα που όλοι πάμε για δουλειά. Ο δρόμος έχει πάντα κίνηση. Πώς να συμφιλιωθείς με αυτό; Μια διαδρομή μισής ώρας το πρωί γίνεται τουλάχιστον μία ώρα. Βάζω μουσική και προσπαθώ να ξεχαστώ. Στη διαδρομή, συναντάω το έτερον ήμισυ της «Παραμυθοχώρας», τη Σπυριδούλα, και συνεχίζουμε παρέα. Έπειτα από μια δύσκολη χρονιά με τον κορονοϊό έχουμε

To εικοσιτετράωρο της Μαρίας Παπαγεωργίου την τύχη να παίζουμε και πάλι καθημερινά παράσταση για παιδιά! Απίστευτη χαρά. Η επιστροφή ευτυχώς έχει πάντα λιγότερη κίνηση. Όποιος φτάσει πρώτος στο σπίτι αναλαμβάνει το μαγείρεμα. Κι είναι πολύ ανακουφιστικό να βρω έτοιμο φαγητό! Συνήθως, όμως, επιστρέφω εγώ πρώτη. Μπαίνοντας στο σπίτι συχνά αντικρίζω σκορπισμένα παιχνίδια, βιβλία και ρούχα. Από πού να ξεκινήσεις; Μαγείρεμα ή συγύρισμα; Προσπαθώ να μη συγχυστώ! Δεν τα καταφέρνω πάντα. Αν τύχει και γυρίσω σπίτι νωρίς, πριν σχολάσουν τα παιδιά, βάζω το πικάπ να παίζει. Παλιά βινύλια. Yves Μontand, Cohen, Αρλέτα, Χατζιδάκι. Ηρεμία. Ανοίγω τα παράθυρα να μπει καθαρός αέρας. Ό,τι φαγητό κι αν μαγειρέψω θέλω να το κάνω λίγο διαφορετικό από τις προηγούμενες φορές. Βαριέμαι κάθε βδομάδα τα ίδια. Έστω να προσθέσω κάποιο διαφορετικό μπαχαρικό ή ένα μυρωδικό απ’ το μπαλκόνι. Φρέσκια ρίγανη, δυόσμο, βασιλικό, δεντρολίβανο. Βάζω το φαγητό να γίνει κι αρχίζω μάζεμα, πλυντήριο, άπλωμα, σκούπισμα. Ό,τι προλάβω! Καμιά φορά η μουσική σταματά και δεν ξέρω τι μου φταίει. Πάλι βιάζομαι. Αλλάζω τον δίσκο πλευρά. Η μουσική είναι βάλσαμο. Συνήθως γυρίζει πρώτη από το σχολείο η μεγάλη. Λέμε τα νέα μας, τρώει βιαστικά κι αρχίζει το διάβασμα. Μετά παίρνω τον μικρό. Δυστυχώς, δεν τρώμε όλοι μαζί. Συχνά περιμένω τον άντρα μου, να φάμε τουλάχιστον εμείς παρέα.

07 Αργά το μεσημέρι, προσπαθώ για λίγο να συγκεντρωθώ, να απαντήσω σε μέιλ, να γράψω… Κι ο μικρός φωνάζει κάθε λίγο. «Μαμά κοίτα!» επιμένει. « Έχω δουλειά αγάπη μου, μισό λεπτό…» Αλλά γι’ αυτόν καθετί είναι μια νέα ανακάλυψη, ένα καινούργιο επίτευγμα που θέλει να το μοιραστεί. Ένα παζλ που έφτιαξε, ένας πύργος από τουβλάκια, ένα αυτοκινητάκι μέσα σ’ ένα ποτήρι με νερό, μια ζωγραφιά στον τοίχο! Κι είναι δύσκολο να αφήσω τη δουλειά στη μέση και να τρέξω, μα όταν τον βλέπω να χαμογελά τα ξεχνάω όλα. Κι ύστερα αρχίζει το τρέξιμο με τις δραστηριότητες, τα φροντιστήρια, τα αγγλικά. Αγώνας ταχύτητας και πάλι. Μοιραζόμαστε το πηγαινέλα. Πότε η μαμά, πότε ο μπαμπάς. Όποιος προλαβαίνει, όποιος έχει μεγαλύτερες αντοχές. Τα βράδια με τον μικρό διαβάζουμε παραμύθια. Είναι η πιο αγαπημένη του στιγμή. Δεν χορταίνει να του διαβάζω. «Φτάνει», του λέω. «Νύσταξα!» Αλλά αυτός, αντί να νυστάξει, χοροπηδάει στο κρεβάτι και θέλει κι άλλο παραμύθι! Μετά γυρίζουμε τον προβολέα στον τοίχο και κάνουμε θέατρο σκιών με τα χέρια μας. Κάθε χέρι κι ένα παπάκι. Τραγουδάμε μαζί, χορεύουμε με τις μουσικές από τα βιβλία του Ρένου και τους λέει όλα τα νέα της ημέρας. Όπως καταλαβαίνετε, έπειτα από όλα αυτά θέλω να πέσω ξερή! Ευτυχώς, τον πάω στο κρεβάτι του και κοιμάται αμέσως. Τώρα είναι η ώρα που μπορώ να δω με λίγη ησυχία τη μεγάλη. Να κουβεντιάσουμε και να χαζέψουμε λίγο παρέα. Το καλύτερό μου, όταν τα παιδιά πέσουν για ύπνο, είναι να βρω ησυχία για διάβασμα, γράψιμο ή να δούμε μια καλή ταινία. Όταν γίνεσαι μαμά βάζεις σε πρώτο πλάνο τα παιδιά. Δεν ξέρω αν το επιλέγεις ή αν απλώς έτσι συμβαίνει. Είναι ίσως η ανάγκη να τους προσφέρεις όσα περισσότερα μπορείς. Σε δεύτερο πλάνο, όμως, υπάρχουν κι όλα όσα αγαπούσες πριν γίνεις μαμά. Και θέλω τόσο πολύ να χωρέσω μέσα στη μέρα ή στην εβδομάδα ένα σεμινάριο, μια παράσταση στο θέατρο, ένα σινεμά, μια βόλτα στο κέντρο, έναν καφέ με φίλες. Καμιά φορά νιώθω τύψεις που θέλω να αποδράσω, αλλά πραγματικά γεμίζουν τόσο πολύ οι μπαταρίες μου έπειτα από κάθε απόδραση που έχω διπλάσιες αντοχές και δύναμη να τους προσφέρω. Ένα είναι σίγουρο. Δεν υπάρχουν κανόνες. Όλα είναι αυτοσχέδιες συνταγές.

Μπορείτε να δείτε τις παραστάσεις της «Παραμυθοχώρας» στο www.paramithohora.gr Το βιβλίο της Μαρίας Παπαγεωργίου Ταξίδι με τον Σεβάχ, για παιδιά από 6 ετών, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κόκκινη Κλωστή Δεμένη.

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

15.11.2021

Πού πάνε όλα τα παιχνίδια όταν χάνονται; Η απάντηση στo Τaλκ Δεκεμβρίου

ΕΙΚΟΝΟΓΡΆΦΗΣΗ: ΤΖΊΜ ΦΊΛΝΤ Text and Illustrations © J.K. Rowling 2021. THE CHRISTMAS PIG and logo are trade marks of J.K. Rowling.

Τα όνειρα των παιδιών προσχολικής ηλικίας ΤΗΣ ΣΟΥΖΆΝΑΣ ΠΑΠΑΦΆΓΟΥ

υμάμαι την κόρη μου την πρώτη φορά που εμφανίστηκε μπροστά μας κουκουλωμένη με το σεντόνι, σαν μικρό φαντασματάκι μέσα στην καρδιά της νύχτας, αναζητώντας απάγκιο στην αγκαλιά μας. Ζητούσε να τη βοηθήσουμε να κοιμηθεί, γιατί ένα κακό όνειρο τρύπωσε κάτω από την κουβέρτα

της. Ήταν τεσσάρων. Όταν το παιδί κοιμάται στο κρεβάτι του και ξυπνά, ξυπνούν μέσα του συναισθήματα αποχωρισμού από τους γονείς του και για να κοιμηθεί ξανά, χρειάζεται βοήθεια. Κάθε παιδί και κάθε γονέας ενεργοποιούν διαφορετική φόρμουλα για να το πετύχουν. Σε αυτό το άρθρο δεν θα ασχοληθούμε με το εάν, πότε, πώς και κυρίως πού θα πρέπει να κοιμάται ένα παιδί, αλλά με το τι γίνεται στο μυαλό του όταν κοιμάται.

Τι είναι τα όνειρα; Τα όνειρα είναι το πιο μυστήριο και ενδιαφέρον στοιχείο του ύπνου και απασχολούν τον άνθρωπο εδώ και αιώνες. Πρόκειται για μια διαδοχή εικόνων, ιδεών, συναισθημάτων και αισθήσεων που συμβαίνει χωρίς τη θέληση του μυαλού κατά τη διάρκεια ορισμένων σταδίων του ύπνου. Ερευνητές έχουν υπολογίσει πως οι περισσότεροι άνθρωποι ξοδεύουν ονειρευόμενοι 6 χρόνια περίπου ως τα 70 χρόνια της ζωής τους.

15.11.2021

Στο παρελθόν, τα όνειρα θεωρούντο ευνοϊκή ή εχθρική φανέρωση ανώτερων δαιμονικών ή θεϊκών δυνάμεων. Η ψυχολογική ερμηνεία τους έχει την απαρχή της στη σκέψη του Αριστοτέλη, για τον οποίον αποτελούσαν απλώς τη δραστηριότητα του πνεύματος κατά τη διάρκεια του ύπνου, και δεν σήμαιναν καμιά επικοινωνία με τον θεό. Ο Φρόιντ ήταν ο πρώτος επιστήμονας που ασχολήθηκε με την ερμηνεία των ονείρων, το 1900, και πίστευε ότι τα παιδικά όνειρα έχουν ένα κοινό σημείο: Τις επιθυμίες τους και το πώς θα τις εκπληρώσουν. Θεωρούσε, επίσης, ότι εκτός από τα όνειρα ως εκπλήρωση επιθυμιών υπάρχουν και τα τραυματικά όνειρα, τα οποία οφείλονται σε δύσκολες συνθήκες που έχουν βιώσει οι άνθρωποι σε μικρή ηλικία. Η βασική θεωρία που αποδέχονται σήμερα οι νευροβιολόγοι είναι ότι η λειτουργία των ονείρων συνδέεται άμεσα με την επεξεργασία των πληροφοριών που έχουν συλλεχθεί κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τα όνειρα ενδυναμώνουν τη μνήμη και τη γνώση και πλέον τα αναγνωρίζουμε ως ένα από τα σημαντικότερα γρανάζια του ψυχικού μας κόσμου. Είναι ένας σοφός μηχανισμός μέσα στον οποίον μεταβολίζονται εμπειρίες, συναισθήματα και γεγονότα, που επιστρέφουν υπό άλλη μορφή, ώστε να μας βοηθήσουν να επιβιώσουμε. Εν αρχή ην η φαντασία Η φαντασία του παιδιού προσχολικής ηλικίας είναι τόσο έντονη, που μπορεί να το οδηγήσει να επιμένει πως υπάρχουν τέρατα ή πλάσματα των παραμυθιών κάτω από το κρεβάτι του, μέσα στην ντουλάπα του, στο συρτάρι του γραφείου του ή πίσω από την πόρτα. Τα παιδιά σε τόσο μικρή ηλικία βρίσκονται κάθε μέρα αντιμέτωπα με ολοένα και περισσότερα καινούργια ερεθίσματα και συχνά δεν έχουν κατακτήσει ακόμα την ικανότητα να εκφράσουν με λόγια όσα αισθάνονται. Αυτή τους τη δυσκολία έχουν την έμφυτη ικανότητα να την «επεξεργαστούν» τόσο μέσα από το παιχνίδι όσο και μέσα από τα όνειρα! Τα όνειρά τους, όπως τα παιχνίδια ή οι κατασκευές τους, είναι ένα παραθυράκι στον εσωτερικό τους κόσμο! Αν παρακολουθήσουμε τι παίζουν, αν δούμε τι φτιάχνουν, αν ακούσουμε τι ονειρεύονται, μπορούμε να καταλάβουμε και τι τα απασχολεί.. Κοιμάμαι κι ονειρεύομαι… Αν και ο παιδικός κόσμος των ονείρων είναι προσβάσιμος από τους μεγάλους και από τα ίδια τα παιδιά μόνο από την ηλικία των 3 χρονών και μετά, όταν δηλαδή μπορούν πια να διηγηθούν τα όνειρά τους, ακόμα και ένα βρέφος έχει πολύ δραστήρια ονειρική ζωή. Το διαπιστώνουμε παρακολουθώντας το, ενώ κοιμάται, να πιπιλίζει πιο έντονα την πιπίλα του κάποιες στιγμές, να χαμογελά, να βγάζει φωνούλες. Αν είναι λίγο μεγαλύτερο, λέει και λεξούλες. Αξίζει εδώ να σημειώσουμε ότι το περιεχόμενο και η μορφή των ονείρων που βλέπει ένα άτομο αντανακλά το διανοητικό του επίπεδο. Η ανάπτυξη του ονείρου, δηλαδή, συμβαδίζει με τη γνωστική του ανάπτυξη και την αντίληψη που έχει για τον εαυτό του και τους άλλους. Αυτό συμβαίνει και με τα παιδιά. Παρατηρώντας τα καθώς κοιμούνται, διαπιστώνουμε πως –παρόλο που δεν είναι σε θέση να εκφράσουν τις επιθυμίες, τους φόβους και τις αγωνίες τους–, έχουν όνειρα

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ ζωντανά, αν και απλοϊκά, και τα βιώνουν αλλάζοντας τις εκφράσεις του προσώπου τους· πολλές φορές χαμογελούν στον ύπνο τους, άλλες κλαίνε. Συνήθως ονειρεύονται πράγματα που αγαπούν, όπως τα παιχνίδια τους, τους φίλους και την οικογένειά τους, ζωάκια και ήρωες κινουμένων σχεδίων. Οι σκηνές είναι φανταστικές και σπάνια συμμετέχουν τα ίδια σε πρώτο πρόσωπο (αυτό θα γίνει όταν μεγαλώσουν, προς την εφηβεία), ενώ δεν παρουσιάζονται ακόμα διαφορές ανάλογα με το φύλο τους. Οι εικόνες είναι σχεδόν στατικές και απλές, ενώ οι πράξεις που περιγράφουν περισσότερο τα παιδιά είναι ο ύπνος και το φαγητό, σαν να είναι το σκηνικό στημένο γύρω από τις βασικές, απλές, αλλά απόλυτα σημαντικές ανάγκες τους.

ΤΟ ΕΊΔΟΣ ΤΩΝ ΟΝΕΊΡΩΝ ΠΟΥ ΒΛΈΠΕΙ ΚΆΘΕ ΠΑΙΔΊ ΈΧΕΙ ΆΜΕΣΗ ΣΧΈΣΗ ΜΕ ΤΑ ΤΡΈΧΟΝΤΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΆ ΤΟΥ ΕΝΔΙΑΦΈΡΟΝΤΑ ΚΑΙ ΕΠΗΡΕΆΖΕΤΑΙ ΆΜΕΣΑ ΑΠΌ ΤΙΣ ΣΥΝΘΉΚΕΣ ΖΩΉΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΒΆΛΛΟΝ ΤΟΥ. ΕΠΊΣΗΣ, ΈΧΕΙ ΠΑΡΑΤΗΡΗΘΕΊ ΠΩΣ Η ΦΎΣΗ ΤΟΥ ΟΝΕΊΡΟΥ ΕΠΗΡΕΆΖΕΤΑΙ ΑΠΌ ΤΟΝ ΤΎΠΟ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΌΤΗΤΆΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΎ Με άλλα λόγια, τα όνειρα των μικρών παιδιών είναι υποτυπώδη και στατικά (όπως αυτά των ενηλίκων με βλάβες του οπτικού-συνειρμικού φλοιού), παρά την ύπαρξη του ύπνου των ονείρων, γνωστού ως REM – όταν τα μάτια κινούνται. Η πλήρης ανάπτυξη των ονείρων ξεκινάει μετά τα εφτά χρόνια, καθώς τότε περίπου ωριμάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα και η ικανότητα του παιδιού να αντιληφθεί τον χώρο στο σύνολό του, ικανότητα που συσχετίζεται με τη συχνότητα ανάκλησης των ονείρων. Από τα όνειρα στους εφιάλτες Το είδος των ονείρων που βλέπει κάθε παιδί έχει άμεση σχέση με τα τρέχοντα προσωπικά του ενδιαφέροντα και επηρεάζεται άμεσα από τις συνθήκες ζωής και το περιβάλλον του. Επίσης, έχει παρατηρηθεί πως η φύση του ονείρου επηρεάζεται από τον τύπο της προσωπικότητάς του παιδιού. Για παράδειγμα, τα παιδιά με πιο επιθετικές συμπεριφορές δείχνουν μεγαλύτερη επιθετικότητα στα όνειρά τους από ό,τι άλλα παιδιά. Τα παιδιά που βιώνουν με μεγαλύτερο άγχος τις καταστάσεις βλέπουν, κατά κανόνα, όνειρα με αρνητικά θέματα, τα οποία διαταράσσουν τον ύπνο τους. Δυσάρεστα όνειρα βλέπουν επίσης τα παιδιά όταν είναι άρρωστα. Τι γίνεται, λοιπόν, όταν το όνειρο καταλήγει σε εφιάλτη; Το 1969, ο Ελβετός φιλόσοφος, φυσικός επιστήμονας και ψυχολόγος Ζαν Πιαζέ, γνωστός για τις μελέτες του σχετικά με τα παιδιά, ρωτά τον εξάχρονο Ζεγκ: «Από που έρχονται τα όνειρα;» «Έρχονται από τη νύχτα». «Τι εννοείς “έρχονται από τη νύχτα”;» «Εννοώ ότι τα φτιάχνει η νύχτα». «Έρχεται μόνο του το όνειρο;»

09 «Όχι». «Τι είναι εκείνο που το κάνει;» «Η νύχτα». «Πού βρίσκεται το όνειρο;» «Κατασκευάζεται στο δωμάτιο». «Από πού έρχεται το όνειρο;» «Από τον ουρανό». «Το όνειρο φτιάχνεται στον ουρανό;» «Όχι». «Πού κατασκευάζεται;» «Στο δωμάτιο». Οι έρευνες του Πιαζέ κατέδειξαν πως τα παιδιά προσχολικής ηλικίας νομίζουν ότι τα όνειρα κατασκευάζονται έξω από το σώμα τους και αποτελούνται από πράγματα αληθινά. Επίσης, πιστεύουν ότι δημιουργούνται κάπου μέσα στο δωμάτιό τους ή ακόμα και ακριβώς δίπλα τους και ότι κατασκευάζονται από πλάσματα ή άλλες δυνάμεις. Χάρη στον Πιαζέ και στα ευρήματά του καταλαβαίνουμε πως είναι απόλυτα λογικό τα μικρά μας να ταράζονται κάθε φορά που κάποιο όνειρο δεν είναι ευχάριστο. Εκτός από υπομονή, κάνουμε τα εξής: Αν το παιδί μας ξυπνήσει με κλάματα μέσα στη νύχτα επειδή είδε ένα κακό όνειρο, είναι σημαντικό να το κρατήσουμε στην αγκαλιά μας και να του μιλήσουμε με απαλή φωνή, καθησυχαστικά, χωρίς πολλές κουβέντες, εξηγώντας του ότι δεν ήταν αληθινό. Όσο πιο μικρό είναι, τόσο πιο σημαντικό είναι να μείνουμε κοντά του μέχρι να ηρεμήσει και να διαβεβαιωθεί πως είναι ασφαλές, ακόμα και αν εμείς μεταφερθούμε στο διπλανό δωμάτιο. Αν το παιδί θέλει να μοιραστεί μαζί μας αυτό που είδε το επόμενο πρωί, είναι σημαντικό να το ακούσουμε, δίχως να υποτιμήσουμε τον φόβο του. Προσοχή! Δεν ανοίγουμε εμείς κουβέντα, παρά μόνο αν το ζητήσει το ίδιο. Αν η ανησυχία του παραμένει και ο εφιάλτης επανέρχεται, ίδιος ή παρόμοιος, τότε του ζητάμε να ζωγραφίσει ή να συζητήσει αυτό που είδε. Αυτό θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε εάν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο που το αγχώνει. Τονίζω πως οφείλουμε να προστατεύουμε τα μικρά μας από πράγματα που τους προκαλούν ανησυχία, όπως τηλεοπτικά προγράμματα ή διαδικτυακά παιχνίδια. Όσο πιο μικρά είναι, τόσο πιο δύσκολα ξεχωρίζουν το πραγματικό από το φανταστικό. Να το θυμόμαστε πάντα αυτό! Καθώς ο ανθρώπινος εγκέφαλος ωριμάζει χρειάζεται και τα τρομαχτικά όνειρα, προκειμένου να επεξεργαστεί σημαντικές πληροφορίες. Όσο τα παιδιά έρχονται σε επαφή όλο και πιο πολύ με την πραγματικότητα, θα μπορούν να ηρεμούν τον εαυτό τους δίχως τη βοήθειά μας. Ή τέλος πάντων θα μας χρειάζονται όλο και λιγότερο. Αυτό δεν είναι άλλωστε το ζητούμενο; Κάτι ακόμα… Αν αναλογιστούμε τα δικά μας όνειρα και τους δικούς μας εφιάλτες, ίσως καταλάβουμε αρκετά και για την παραγωγή ονείρων των παιδιών μας. Όσο είμαστε εμείς σε επαφή με την ψυχική σκευή μας, άλλο τόσο θα βοηθήσουμε και τα μικρά μας να έρθουν σε επαφή με τον κόσμο μέσα τους και να τον διαχωρίσουν από εκείνον έξω τους. Όνειρα γλυκά! Η Σουζάνα Παπαφάγου είναι κλινική ψυχολόγος-οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

15.11.2021

Το θαύμα του Θοδωρή: Αντιμετωπίζοντας τη Νόσο Batten ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

Θοδωρής Ντούμας, είκοσι επτά ετών σήμερα, γεννήθηκε φαινομενικά υγιής και τα πρώτα χρόνια της ζωής του κύλησαν μέσα σε ευτυχία και πρόοδο. Όμως, καθώς φοιτούσε στο νηπιαγωγείο άρχισαν τα πρώτα συμπτώματα μιας σπάνιας νόσου, της Batten. Από τότε, ο Θοδωρής δίνει έναν τιτάνιο αγώνα για να επιβιώσει, για να ζήσει όσο περισσότερο μπορεί με ποιότητα και για να φτάσει να κατακτήσει το μέχρι σήμερα άπιαστο, να νικήσει, δηλαδή, την ασθένειά του. Η μητέρα του, η Χριστίνα, βράχος –μαζί με τον σύζυγό της Χρήστο και τον μεγαλύτερο γιο τους Βασίλη– όλα αυτά τα χρόνια δίπλα στον Θοδωρή, μιλάει στο Τaλκ για τη ζωή τους ως σήμερα και για το θαύμα που βιώνουν καθημερινά.

Πότε και πώς; Η μητέρα παρατήρησε τα πρώτα ανησυχητικά σημάδια όταν ο Θοδωρής ήταν περίπου 5μιση ετών. Για παράδειγμα, πλησίαζε υπερβολικά κοντά την τηλεόραση ή αγκάλιαζε τον πατέρα του πιστεύοντας ότι αγκαλιάζει εκείνη. Όταν εξέφραζε την ανησυχία της, τη χαρακτήριζαν υπερβολική και υπερπροστατευτική. «Μια ημέρα, ο Θοδωρής πήγε με το νηπιαγωγείο σε μια αίθουσα εκδηλώσεων, όπου θα έκαναν χριστουγεννιάτικη εορτή, χωρίς τη συνοδεία γονέων. Εμένα με έτρωγε ότι κάτι μπορεί να συμβεί. Αυτό είναι που ονομάζουμε μητρικό ένστικτο, πιστεύω. Πήγα κρυφά και κάθισα έξω από την αίθουσα, μήπως χρειαζόταν κάτι. Όταν τα παιδιά βγήκαν και κατευθύνθηκαν προς το πούλμαν, δεν είδα τον Θοδωρή και σε λίγο πετάχτηκε η δασκάλα έντρομη φωνάζοντας ότι της λείπει ένα παιδί. Τα πόδια μου έβγαλαν φτερά, την προσπέρασα και μπήκα

σαν σίφουνας στην αίθουσα. Με ανακούφιση είδα τον μικρό μου, ευτυχώς ασφαλή, να κάθεται σε ένα σκαλοπατάκι δίπλα στο πιάνο και να κλαίει με αναφιλητά: “Έχασα την κυρία από τα μάτια μου”, είπε», θυμάται η Χριστίνα. Από τότε ξεκίνησε το αγωνιώδες ταξίδι της οικογένειας Ντούμα προς την διάγνωση. «Πήγαμε σε πολλούς οφθαλμιάτρους, από τους οποίους λαμβάναμε ασαφείς και αντιφατικές απαντήσεις. Από το ότι το παιδί δεν έχει τίποτα το ανησυχητικό έως το ότι είναι ουσιαστικά τυφλό. Κανείς, όμως, δεν μπορούσε να εξηγήσει γιατί του συνέβαινε αυτό. Από το ομιχλώδες τοπίο θα μας έβγαζε η κίνηση μιας φωτισμένης οφθαλμιάτρου, που πρότεινε να επισκεφτούμε το φημισμένο παιδιατρικό νοσοκομείο «Great Ormond Street Hospital» στο Λονδίνο, καθώς ορθώς πίστευε ότι η εμπειρία των εκεί γιατρών στα σπάνια νοσήματα θα μας έδινε απαντήσεις. Μετά τη

15.11.2021

σειρά των εξετάσεων που κάναμε, επιστρέψαμε στην Ελλάδα περιμένοντας τη διάγνωση, που ήρθε λίγο καιρό μετά: Batten Disease», κομπιάζει. Τι είναι η νόσος Batten; Πρόκειται για μια σπάνια κληρονομική, νευροεκφυλιστική νόσο που πλήττει παιδιά. Μεταδίδεται γενετικά από τους γονείς, που μεταφέρουν ο καθένας από ένα παθολογικό γονίδιο στο παιδί. Οδηγεί κάθε ασθενή σε ταχύ και βασανιστικό τέλος. Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Το πάσχον παιδί χάνει σταδιακά, αλλά γρήγορα, τη δυνατότητα να βλέπει, να μιλάει, να περπατάει, να σκέφτεται, να καταπίνει και να αναπνέει. Παθαίνει συχνά επιληπτικές κρίσεις και καταλήγει, μετά το αναπηρικό καροτσάκι, καθηλωμένο στο κρεβάτι με τις ζωτικές του λειτουργίες να υποστηρίζονται μηχανικά. Σε όλη αυτή την πορεία, εμφανίζει σοβαρά ψυχιατρικά συμπτώματα, όπως εφιάλτες, παραισθήσεις και επιθετικότητα. Το προσδόκιμο ζωής σπάνια ξεπερνά τα είκοσι χρόνια και αν αυτό συμβεί, το παιδί είναι σε πολύ άσχημη κατάσταση. Τα πρώτα χρόνια Μετά τη διάγνωση, ξεκίνησε μια σειρά ταξιδιών στο εξωτερικό, στην Γερμανία, στη Βρετανία, στη Φινλανδία, στα πιο εξειδικευμένα κέντρα για τη νόσο. Παντού και πάντα η ίδια συντριπτική διαπίστωση: «Ο Θοδωρής δεν έχει μέλλον και ο λίγος χρόνος που του απομένει είναι ατραπός γεμάτη μαρτύρια». Τα πρώτα χρόνια δεν υπήρχαν καν θεραπευτικές επιλογές για καθυστέρηση της εξάπλωσης της νόσου. Από την πρώτη στιγμή, πάντως, η οικογένεια Ντούμα ξεκίνησε να συλλέγει κάθε πληροφορία για την Batten, αλλά και για τις ιατρικές καταστάσεις τις οποίες θα αντιμετώπιζε μελλοντικά το παιδί. «Συναντήσαμε ιατρούς πολλών ειδικοτήτων και εντάξαμε κάθε ιατρική παρέμβαση με όσο το δυνατόν καλύτερο τρόπο στην καθημερινότητα του Θοδωρή, ώστε αυτή να μη μετατραπεί σε μία ατέλειωτη νοσηλεία. Όλες οι θεραπευτικές παρεμβάσεις γίνονταν και συνεχίζουν γίνονται με πρόγραμμα και μέσα σε παιχνίδια, ευχάριστη ατμόσφαιρα και πάντα με την ενεργή, ελεύθερη συμμετοχή του». Φυσικά, η μαθητική ζωή του δεν έμοιαζε με αυτή των άλλων παιδιών. Τελείωσε το δημοτικό στο Κέντρο Αποκατάστασης Τυφλών και μετά συνέχισε με κατ’ οίκον διδασκαλία. Η Χριστίνα θυμάται πόσο δύσκολο ήταν να εξηγήσει στο παιδί τι του συνέβαινε. «Δεν μπορούσα να του περιγράψω τη σκοτεινή μοίρα που τον περίμενε. Του είπα ότι έχουμε ένα πρόβλημα με τα ματάκια μας και ότι θα κάνουμε ό,τι μπορούμε, ώστε να το φτιάξουμε». Από τότε μέχρι και σήμερα, η Χριστίνα συνεχίζει να λύνει κάθε απορία του Θοδωρή με τον πιο αισιόδοξο τρόπο. Ποτέ δεν μιλούν για θάνατο, κανείς άλλωστε δεν γνωρίζει τη στιγμή του θανάτου του. «Γιατί θα έπρεπε να τιμωρήσω το παιδί μου με αυτήν την ασεβή γνώση;» αναρωτιέται. «Τελικά, όπως πολύ γενναία απέδειξε ο ίδιος, είναι ασέβεια να προδικάζεις το μέλλον». Η αγάπη, η πίστη και η ελπίδα των δικών του ανθρώπων είναι ο άσβεστος πυρήνας που έχει σώσει τον Θοδωρή. «Έσφιξα τα δόντια και αποφάσισα αμετάκλητα: Ή ταν ή επί τας! Όταν μάλιστα γιατροί και άνθρωποι από το περιβάλλον μου με προέτρεψαν να απο-επενδύσω από το μικρότερο παιδί μου για να σωθεί από τη λαίλαπα το μεγαλύτερο, τότε θύμωσα με τον εαυτό μου που επέτρεψα να μου το πουν», παραδέχεται η Χριστίνα.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Το θαύμα του Θοδωρή Η επιμονή της τη δικαίωσε. Ο Θοδωρής έχει ξεπεράσει κάθε προσδοκία και έχει διαψεύσει όλες τις ιατρικές προγνώσεις. Όχι μόνο έχει φτάσει είκοσι επτά ετών αλλά –αναπάντεχα– είναι σε πολύ καλή κατάσταση, τηρουμένων των αναλογιών. Δεν έχει όραση από τα έξι του και παθαίνει επιληπτικές κρίσεις, όμως διατηρεί την κινητικότητα του, αυτοεξυπηρετείται σε ικανοποιητικό βαθμό, επικοινωνεί πολύ καλά λεκτικά και σωματικά και έχει ενδιαφέροντα που γεμίζουν την καθημερινότητά του. Ακολουθεί μια πολύπλοκη αγωγή με αντιεπιληπτικά, βιταμίνες και αντιοξειδωτικά σε μεγάλες δόσεις, που συμπληρώνεται και με άλλα φάρμακα. Επίσης, λαμβάνει κινησιοθεραπείες, φυσικοθεραπείες και άλλες εξειδικευμένες θεραπείες, για να αντιμετωπιστούν τα συμπτώματα της νόσου και ακολουθεί αυστηρό πρόγραμμα διατροφής και άσκησης. «Μέχρι πρόσφατα δεν υπήρχε θεραπεία για την Batten. Ούτε καν η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων δεν είχε ικανοποιητικά αποτελέσματα», τονίζει η Χριστίνα. «Όμως, χάρη στις ακούραστες προσπάθειες ορισμένων επιστημόνων, οι μελέτες προχωρούν με γοργούς ρυθμούς και αναμένουμε κάλεσμα από ιατρούς, με τους οποίους είμαστε σε επαφή, για να ταξιδέψουμε στις ΗΠΑ. Εκεί, ο Θοδωρής θα πάρει μέρος στην έρευνα και θα λάβει τη σωτήρια γονιδιακή θεραπεία. Τι ήταν αυτό που τον βοήθησε να τα καταφέρνει τόσο καλά και σήμερα να είναι ζωντανός και να ελπίζει ρεαλιστικά να επωφεληθεί από τη θεραπεία δεν το γνωρίζουν ούτε οι πλέον ειδικοί. Ένας σπουδαίος ιατρός στη Γερμανία είπε: “Δεν μπορώ να σας πω τι είναι αυτό που κάνει τον Θοδωρή να είναι τόσο καλά, αλλά συνεχίστε ό,τι κάνετε”», θυμάται η Χριστίνα· και έτσι συνεχίζουν, άοκνα, πάντα σε συνεννόηση και με την καθοδήγηση των γιατρών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Το αντέχουν όλο αυτό; Η Χριστίνα χαμογελά. «Δεν είναι καθόλου δυστυχισμένη η ζωή μας. Είναι δύσκολη, αλλά καθόλου δυστυχισμένη. Αντιθέτως. Είναι ευλογία να ζεις με ανθρώπους όπως ο Θοδωρής. Είναι ακριβώς αυτό που λέει το όνομά του: Θεού Δώρον». Τι γίνεται με τα χρήματα; Η Χριστίνα υπογραμμίζει αυτό που όλοι ξέρουμε: «Οι πόροι όχι μόνο της ελληνικής, μα κάθε μέσης οικογένειας παντού στον κόσμο δεν επαρκούν για την αντιμετώπιση σπάνιων ιατρικών καταστάσεων, που απαιτούν ειδικευμένους θεραπευτές και εργαλεία, ακριβά φάρμακα, συνεχείς και ακριβές εξετάσεις και ταξίδια. Δεν υπάρχει επαρκής κρατική στήριξη, οικονομική, υλική και ανθρωπίνου δυναμικού. Παρότι πριν από την εμφάνιση της νόσου δεν αντιμετωπίζαμε οικονομικά προβλήματα, στην πορεία καταναλώσαμε όλα μας τα χρήματα και αναγκαστήκαμε να χρεωθούμε. Ο αγώνας που δίνουμε κρατά είκοσι δύο χρόνια και δεν θα τα παρατήσουμε με τίποτα», λέει αποφασιστικά. Έτσι, η οικογένεια, προκειμένου να ενισχυθεί οικονομικά ο αγώνας της, έχει στραφεί πλέον προς τον κόσμο. Η Χριστίνα, χάρη στη θεόσταλτη, όπως τη χαρακτηρίζει, γνωριμία της με τον εκδότη Διονύση Βαλεριάνο, συνεργάζεται με την Ελληνοεκδοτική, έχοντας γράψει και εκδώσει ήδη τέσσερα παραμύθια στη σειρά «Τα Όνειρα του Θοδωρή»: Η Αλεπού Μοδίστρα, Ο Χνούδης, Ο Φουσκας και η Μελιάννα, όλα σε εικονογράφηση της Γιώτας Κοκκόση. Άλλωστε, από μικρή αγαπούσε τα παραμύθια, χωρίς βέβαια να φαντάζεται ποτέ πως θα γινόταν συγγραφέας. «Μου άρεσε να ακούω, να διαβάζω και να γράφω. Εκεί,

11 ΔΕΝ ΕΊΝΑΙ ΚΑΘΌΛΟΥ ΔΥΣΤΥΧΙΣΜΈΝΗ Η ΖΩΉ ΜΑΣ. ΕΊΝΑΙ ΔΎΣΚΟΛΗ, ΑΛΛΆ ΚΑΘΌΛΟΥ ΔΥΣΤΥΧΙΣΜΈΝΗ. ΑΝΤΙΘΈΤΩΣ. ΕΊΝΑΙ ΕΥΛΟΓΊΑ ΝΑ ΖΕΙΣ ΜΕ ΑΝΘΡΏΠΟΥΣ ΌΠΩΣ Ο ΘΟΔΩΡΉΣ. ΕΊΝΑΙ ΑΚΡΙΒΏΣ ΑΥΤΌ ΠΟΥ ΛΈΕΙ ΤΟ ΌΝΟΜΆ ΤΟΥ: ΘΕΟΎ ΔΏΡΟΝ βλέπετε, συναντάμε έναν φανταστικό και συνάμα αληθινό κόσμο. Έναν κόσμο ιδεών. Εκεί μπορούμε να ανακαλύψουμε τον κόσμο όπως θα έπρεπε να είναι και να πειραματιστούμε με ασφάλεια πάνω στους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να πετύχουμε τη βελτίωση της καθημερινότητάς μας. Διάβαζα και στα παιδιά παραμύθια και τους έπαιζα πολύ κουκλοθέατρο. Ακόμα διαβάζω στον Θοδωρή παραμύθια που γράφω. Μου προσφέρουν πολλές ποιοτικές στιγμές μαζί του», χαμογελά. Στη σειρά θα προστεθούν και άλλοι τίτλοι, ιδιαίτερα σημαντικοί για την οικογένεια, καθώς τη στηρίζουν τόσο οικονομικά όσο και ηθικά. Η αγάπη που έχει δείξει το αναγνωστικό κοινό προς τα παραμύθια της Χριστίνας και η συγκέντρωση χρημάτων σε πλατφόρμες crowdfunding ή με την αγορά βραχιολιών είναι και αυτά θαύματα. «Ο κόσμος μάς στήριξε και μας στηρίζει. Έχουμε βιώσει αγάπη, συμπόνια, ανθρωπιά με τον πιο υπέροχο τρόπο και συνεχίζουμε να τα ζούμε. Νιώθω ευγνωμοσύνη για τον καθένα ξεχωριστά, που ανάλογα με τις δυνατότητές του μας στηρίζει με πολλαπλούς τρόπους. Όπως κάνετε και εσείς τώρα. Σας ευχαριστώ αληθινά μέσα από την καρδιά μου!»

Μπορείτε κι εσείς να στηρίξετε τον Θοδωρή και την οικογένειά του. Δείτε όλους τους τρόπους στην ιστοσελίδα www.theodoresmiracle.org και στη σελίδα www.facebook.com/theodoresmiracle στο Facebook.

Θα βρείτε τα βιβλία της σειράς «Το θαύμα του Θοδωρή» στο ellinoekdotiki.gr

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ

15.11.2021

Μπορούμε να περιορίσουμε τις λοιμώξεις ΤΗΣ ΜΈΝΙΑΣ ΚΟΥΚΟΥΓΙΆΝΝΗ

αγκόσμιος «πρωταθλητής» στη μικροβιακή αντοχή και στις νοσοκομειακές λοιμώξεις είναι η Ελλάδα, ως αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, της αλόγιστης χρήσης αντιβιοτικών, με συνέπεια ασθενείς να πεθαίνουν από πολυανθεκτικά μικρόβια χωρίς να μπορούμε να κάνουμε τίποτε για την αντιμετώπισή τους. Νοσοκομειακές λοιμώξεις Οι νοσοκομειακές λοιμώξεις (ΝΛ) ή αλλιώς οι λοιμώξεις που αποκτούν οι ασθενείς κατά τη διάρκεια της νοσηλείας τους αποτελούν μείζον πρόβλημα για τη δημόσια υγεία, παγκοσμίως. Με βάση στοιχεία του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου Λοιμώξεων (ECDC), περίπου το 6% των νοσηλευόμενων ασθενών στην Ευρώπη απέκτησαν

ΝΛ, με τον συνολικό αριθμό των ασθενών με ΝΛ να ανέρχεται στα 3,3 εκατομμύρια. Αν και όλοι οι ασθενείς που νοσηλεύονται στο νοσοκομείο δυνητικά κινδυνεύουν από ΝΛ, ο κίνδυνος είναι υψηλότερος στις μονάδες εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ), αφού στην Ευρώπη φαίνεται ότι περίπου 1 στους 5 νοσηλευόμενους σε ΜΕΘ αποκτά ΝΛ. Ειδικά για την Ελλάδα, τα δεδομένα του ECDC δείχνουν ότι είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης ΝΛ στην Ευρώπη, με 1 στους 10 νοσηλευόμενους ασθενείς (10%) να αποκτούν ΝΛ. Το ποσοστό εμφάνισης των ΝΛ είναι δραματικά υψηλότερο στις ΜΕΘ ενηλίκων, παίδων και νεογνών, αγγίζοντας πολλές φορές και το 50%! Οι λοιμώξεις που σχετίζονται με «κεντρική γραμμή» (CLABSI) είναι από τις πιο συχνές ΝΛ για τους ασθενείς που νοσηλεύονται σε ΜΕΘ (νεογνών, παίδων ή ενηλίκων), εξαιτίας της αναγκαιότητας τοποθέτησης «γραμμής» χορήγησης θεραπείας σε κεντρική αρτηρία.

Οι ΝΛ έχουν σοβαρές επιπτώσεις τόσο στους ασθενείς όσο και στο σύστημα υγείας, καθώς παρατείνουν την παραμονή των ασθενών στο νοσοκομείο, ενώ αυξάνουν εντυπωσιακά το κόστος νοσηλείας και τα ποσοστά θνητότητας. Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, περισσότερες από το 50% των ΝΛ που σχετίζονται με τη χρήση παρεμβατικών συσκευών, όπως είναι οι κεντρικές γραμμές, μπορούν να αποφευχθούν με την εφαρμογή απλών και χαμηλού κόστους παρεμβάσεων, που αποσκοπούν στην αύξηση της συμμόρφωσης του ιατρό-νοσηλευτικού προσωπικού σε πρακτικές υγιεινής χεριών ή πρακτικές για την εισαγωγή και φροντίδα παρεμβατικών συσκευών. Τα αντιβιοτικά Οι λοιμώξεις προκαλούνται στον άνθρωπο είτε από ιούς είτε από μικρόβια. Τα αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία μικροβιακών λοιμώξεων και είναι αποδε-

15.11.2021

δειγμένο ότι δεν ασκούν καμία απολύτως επίδραση στις ιογενείς λοιμώξεις, όπως το κοινό κρυολόγημα. Η αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών οδηγεί σε μικροβιακή αντοχή, δηλαδή στη δημιουργία πολυανθεκτικών μικροβίων που αντιστέκονται στη δράση ενός αντιβιοτικού, και θέτει σε κίνδυνο τη χρησιμότητα των φαρμάκων που είναι πραγματικά απαραίτητα και αναντικατάστατα. Τα ποσοστά πολυανθεκτικών μικροβίων έχουν αυξηθεί σε τέτοια επίπεδα σε παγκόσμια κλίμακα, ώστε ήδη να υπάρχουν μικρόβια για τα οποία δεν έχουμε κανένα διαθέσιμο φάρμακο να τα καταπολεμήσουμε.

ΤΟ ΑΠΛΌ ΠΛΎΣΙΜΟ ΤΩΝ ΧΕΡΙΏΝ ΜΕ ΣΑΠΟΎΝΙ ΘΑ ΜΠΟΡΟΎΣΕ ΝΑ ΑΠΟΤΡΈΨΕΙ ΠΕΡΊΠΟΥ 3 ΣΤΑ 10 ΕΠΕΙΣΌΔΙΑ ΔΙΑΡΡΟΪΚΉΣ ΛΟΊΜΩΞΗΣ ΚΑΙ ΣΧΕΔΌΝ 1 ΣΤΑ 5 ΕΠΕΙΣΌΔΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΉΣ ΛΟΊΜΩΞΗΣ, ΌΠΩΣ Η ΠΝΕΥΜΟΝΊΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ, ΟΙ ΟΠΟΊΕΣ ΑΠΟΤΕΛΟΎΝ ΤΙΣ ΔΎΟ ΚΎΡΙΕΣ ΑΙΤΊΕΣ ΘΑΝΆΤΩΝ ΠΑΙΔΙΏΝ ΠΑΓΚΟΣΜΊΩΣ Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις ευρωπαϊκές χώρες με τα υψηλότερα επίπεδα χρήσης αντιβιοτικών και, ως εκ τούτου, με τα υψηλότερα επίπεδα μικροβιακής αντοχής. Ενδεικτικά, η αντοχή στην πενικιλίνη του S.pneumoniae –του συχνότερου αιτίου μικροβιακών λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος στην κοινότητα– έχει ξεπεράσει το 40%, καθιστώντας έτσι αναποτελεσματική τη χρήση αυτού του φαρμάκου ως μονοθεραπεία. Αντίστοιχα, αυξάνεται η αντοχή και άλλων σημαντικών παθογόνων μικροβίων σε αντιβιοτικά που μέχρι πρότινος ήταν αποτελεσματικά, περιορίζοντας σημαντικά τις θεραπευτικές επιλογές. Δεδομένα του Κέντρου Κλινικής Επιδημιολογίας και Έκβασης Νοσημάτων (CLEO) επιβεβαιώνουν την αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών στην Ελλάδα, τόσο σε μονάδες παροχής υπηρεσιών υγείας όσο και στην κοινότητα. Ενδεικτικά, δεδομένα που αφορούν στη χρήση περιεγχειρητικής αντιμικροβιακής προφύλαξης σε επιλεγμένα νοσοκομεία ενηλίκων δείχνουν πως ενώ στο 88,5% των χειρουργημένων ασθενών χορηγήθηκε το κατάλληλο αντιβιοτικό σχήμα, εντούτοις, μόνο στο 34,6% των περιπτώσεων δόθηκε για τη σωστή χρονική διάρκεια. Επιπρόσθετα, δεδομένα συνταγογράφησης αντιβιοτικών σε ενήλικους έδειξαν ότι σχεδόν το 1/3 των αντιβιοτικών που συνταγογραφήθηκαν ήταν για λόγους που δεν ενδείκνυται ή που ενδείκνυται σπάνια η χρήση αντιβιοτικών. Επίσης, το 90% των αντιβιοτικών που συνταγογραφήθηκαν ήταν αντιβιοτικά ευρέως φάσματος, ποσοστό σημαντικά μεγαλύτερο από αυτά που αναφέρονται σε αντίστοιχες μελέτες στη διεθνή βιβλιογραφία. Παρόμοια αποτελέσματα βρέθηκαν και στη συνταγογράφηση αντιβιοτικών σε παιδιατρικό πληθυσμό στην κοινότητα. Εάν δεν ληφθούν μέτρα ώστε να περιοριστεί η αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών, ο αριθμός των θανάτων από λοιμώξεις σχετιζόμενες με πολυανθεκτικά μικρόβια αναμένεται να είναι 10 εκατομμύρια σε παγκόσμιο επίπεδο το 2050 και το κόστος για την αντιμετώπισή τους να φθάσει το αστρονομικό ποσό

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ των 100 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Διαθέσιμα στοιχεία δείχνουν ότι στην Ελλάδα περίπου 1.000 άνθρωποι χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους λόγω ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων από πολυανθεκτικά μικρόβια. Με την αλλαγή της νομοθεσίας και την υποχρεωτική συνταγογράφηση των αντιβιοτικών έχει γίνει ένα σημαντικό βήμα για τον περιορισμό της αλόγιστης χρήσης τους. Η επιλογή του κατάλληλου αντιβιοτικού για την κατάλληλη διάρκεια συμβάλλει στη βέλτιστη έκβαση της λοίμωξης, στη μείωση του κόστους και, κυρίως, στον περιορισμό της αντοχής των μικροβίων. Τα αντιβιοτικά είναι ένας πολύτιμος πόρος και θα πρέπει να χρησιμοποιούνται στοχευμένα και να συνταγογραφούνται από πιστοποιημένο επαγγελματία υγείας. Η μείωση της αλόγιστης χρήσης τους είναι ο καλύτερος τρόπος για την αντιμετώπιση της ανθεκτικότητας σε αυτά. Είναι ευθύνη όλων μας να διαφυλάξουμε τα αντιβιοτικά, βάζοντας τέλος στην άσκοπη κατανάλωσή τους. Τι μπορούμε να κάνουμε για να περιορίσουμε τις λοιμώξεις; Το απλό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι θα μπορούσε να αποτρέψει περίπου 3 στα 10 επεισόδια διαρροϊκής λοίμωξης και σχεδόν 1 στα 5 επεισόδια αναπνευστικής λοίμωξης, όπως η πνευμονία στα παιδιά, οι οποίες αποτελούν τις δύο κύριες αιτίες θανάτων παιδιών παγκοσμίως, σύμφωνα με στοιχεία του Αμερικανικού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (Centers for Disease Control and Prevention – CDC). Τα ίδια στοιχεία δείχνουν ότι με το σωστό πλύσιμο των χεριών μπορούν να προληφθούν οι περισσότερες νοσοκομειακές λοιμώξεις, οι οποίες οδηγούν σε παρατεταμένες νοσηλείες και μερικές φορές στον θάνατο. Η εμπειρία της πανδημίας Covid-19 έμαθε σε όλους ότι η υγιεινή των χεριών είναι το πιο δυνατό μέτρο ατομικής προστασίας έναντι των λοιμώξεων. Κι όμως, ακόμα και σήμερα πολλοί άνθρωποι δεν πλένουν τα χέρια τους όταν πρέπει, όπως για παράδειγμα πριν πιάσουν το φαγητό, μετά τη χρήση τουαλέτας, όταν αλλάξουν την πάνα ενός μωρού, όταν φταρνιστούν, βήξουν ή πιάσουν τα χέρια άλλων ανθρώπων. Όταν τα χέρια μας είναι μολυσμένα με παθογόνους μικροοργανισμούς, αυτοί μπορούν να μεταδοθούν από άτομο σε άτομο. Είναι προφανές, λοιπόν, ότι η ανεύρεση τρόπων για την προώθηση του πλυσίματος των χεριών μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη μείωση της εμφάνισης δυνητικά θανατηφόρων ασθενειών. Τα παιδιά με καρκίνο Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των παιδιών με καρκίνο, τα οποία περνούν μεγάλο διάστημα της ασθένειάς τους μέσα σε κάποιον θάλαμο νοσοκομείου, γεγονός που παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη νοσοκομειακών λοιμώξεων. Η υποκείμενη νόσος τους καθώς και τα θεραπευτικά σχήματα που λαμβάνουν κατά τη διάρκεια της νοσηλείας τους είναι μερικοί από τους λόγους που τα καθιστούν πιο ευάλωτα στις λοιμώξεις. Ανάμεσα στις πιο συχνές νοσοκομειακές λοιμώξεις που αφορούν τα παιδιά και τους εφήβους με καρκίνο είναι οι μικροβιαιμίες, που στις περισσότερες περιπτώσεις σχετίζονται με την παρουσία κεντρικών φλεβικών καθετήρων. Οι κεντρικοί φλεβικοί καθετήρες είναι απαραίτητοι για τη χορήγηση των μακροχρόνιων θεραπευτικών σχημάτων καθ’ όλη

13 τη διάρκεια της νοσηλείας των μικρών και νεαρών ασθενών. Ωστόσο, έως και το 70% των μικροβιαιμιών που σχετίζονται με τους κεντρικούς φλεβικούς καθετήρες μπορούν να προληφθούν. Ένα από τα μέτρα πρόληψης, όπως έχει ήδη αναφερθεί, είναι η εκπαίδευση του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού και η ευαισθητοποίηση των οικογενειών των νοσηλευόμενων παιδιών όσον αφορά την υγιεινή των χεριών.

ΤΑ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΆ ΕΊΝΑΙ ΈΝΑΣ ΠΟΛΎΤΙΜΟΣ ΠΌΡΟΣ ΚΑΙ ΘΑ ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΎΝΤΑΙ ΣΤΟΧΕΥΜΈΝΑ ΚΑΙ ΝΑ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΟΎΝΤΑΙ ΑΠΌ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΈΝΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΊΑ ΥΓΕΊΑΣ. Η ΜΕΊΩΣΗ ΤΗΣ ΑΛΌΓΙΣΤΗΣ ΧΡΉΣΗΣ ΤΟΥΣ ΕΊΝΑΙ Ο ΚΑΛΎΤΕΡΟΣ ΤΡΌΠΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΏΠΙΣΗ ΤΗΣ ΑΝΘΕΚΤΙΚΌΤΗΤΑΣ ΣΕ ΑΥΤΆ. ΕΊΝΑΙ ΕΥΘΎΝΗ ΌΛΩΝ ΜΑΣ ΝΑ ΔΙΑΦΥΛΆΞΟΥΜΕ ΤΑ ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΆ, ΒΆΖΟΝΤΑΣ ΤΈΛΟΣ ΣΤΗΝ ΆΣΚΟΠΗ ΚΑΤΑΝΆΛΩΣΉ ΤΟΥΣ Είστε σίγουροι ότι πλένετε σωστά τα χέρια σας; Όλοι, λίγο πολύ, πιστεύουμε ότι το κάνουμε σωστά ή τουλάχιστον όσο χρειάζεται για να είναι τα χέρια μας καθαρά. Ποιος είναι, όμως, ο σωστός τρόπος πλυσίματος των χεριών; Βρέχουμε τα χέρια μας και προσθέτουμε σαπούνι. Τρίβουμε με δύναμη όλα τα δάχτυλα, χωρίς να ξεχνάμε τον αντίχειρα. Επίσης, καθαρίζουμε τα μεσοδακτύλια διαστήματα και τις άκρες των δακτύλων με τα νύχια. Καλύπτουμε όλες τις επιφάνειες της παλάμης τρίβοντας ώστε να απομακρυνθούν τα μικρόβια. Ξεπλένουμε με άφθονο νερό και στεγνώνουμε καλά με χαρτί. ΠΡΟΣΟΧΗ! Δεν κλείνουμε τη βρύση με το χέρι μας, αλλά με το χαρτί που σκουπίσαμε τα χέρια μας. Η διαδικασία είναι απλή και συνήθως διαρκεί 40 δευτερόλεπτα. Απλό; Σημαντικό όμως! Όχι μόνο αποφεύγουμε την ταλαιπωρία τού να είμαστε άρρωστοι από συχνές ιώσεις, αλλά σώζουμε και ζωές! Είναι στο χέρι μας λοιπόν! Η Μένια Κουκουγιάννη είναι συνιδρύτρια και γενική διευθύντρια της Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας ΚΑΡΚΙΝΑΚΙ, Ενημέρωση για τον Καρκίνο στην Παιδική και Εφηβική Ηλικία. Το ΚΑΡΚΙΝΑΚΙ με την συνεργασία του Κέντρου Κλινικής Επιδημιολογίας και Έκβασης Νοσημάτων CLEO έχουν σχεδιάσει και υλοποιούν από το 2015 την καμπάνια ενημέρωσης «Μικρόβια Μακριά με Χέρια Καθαρά» με στόχο την εξάλειψη των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων. Δείτε το YouTube video εδώ: www.youtube.com/watch?v=aBYUSVMcHa0

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ

15.11.2021

των εμβολίων. Ορισμένα εμβόλια, για παράδειγμα αυτό κατά του τετάνου, μπορούν να γίνουν άφοβα. Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται εφησυχασμός και ορισμένοι θεωρούν ότι τα λοιμώδη νοσήματα έχουν εξαφανιστεί από τη χώρα μας, με συνέπεια να αποφεύγουν τον εμβολιασμό. Αυτή η άποψη είναι ιδιαίτερα επικίνδυνη, αφού λοιμώδη νοσήματα υπάρχουν ακόμη σε πολλές χώρες της Ασίας και της Αφρικής και είναι πολύ εύκολο να εισαχθούν στη χώρα μας μέσω των προσφυγικών ρευμάτων. Πρόσφατο παράδειγμα, η παρατήρηση αύξησης εμφάνισης κρουσμάτων ανεμευλογιάς και ιλαράς.

Η σημασία των εμβολιασμών ΤΟΥ ΧΡΉΣΤΟΥ ΚΏΣΤΑΛΟΥ

ταν ο Άγγλος ιατρός Edward Jenner εφάρμοσε το 1770 για πρώτη φορά το εμβόλιο κατά της ευλογιάς, δηλαδή τον γνωστό δαμαλισμό (έτσι ονομαζόταν αρχικά ο εμβολιασμός), κανείς δεν μπορούσε να αναλογιστεί ότι μόλις είχε ανατείλει μια νέα εποχή για την αντιμετώπιση των λοιμωδών νοσημάτων. Μέχρι τότε η ευλογιά θέριζε και εκατομμύρια άνθρωποι πέθαιναν από αυτή τη φοβερή νόσο. Από την εποχή εκείνη μέχρι σήμερα έχουν εφευρεθεί πολλά εμβόλια που συνέβαλαν δραστικά στη μείωση των θανάτων από μεταδοτικές ασθένειες. Η ευλογιά έχει πλέον εξαφανιστεί σε παγκόσμια βάση, ενώ η πολιομυελίτιδα έχει περιοριστεί σε δυο τρεις χώρες.

Ο Χρήστος Κώσταλος είναι ΠαιδίατροςΝεογνολόγος, Άμισθος Επίκουρος Καθηγητής Παιδιατρικής, Εθελοντής Γιατροί του Κόσμου

Τι είναι, όμως, το εμβόλιο; Εμβόλιο είναι η χορήγηση μέρους ή και ολόκληρου μικροοργανισμού στον άνθρωπο, με στόχο την πρόληψη ενός λοιμώδους νοσήματος. Υπάρχουν εμβόλια, για παράδειγμα αυτά της ιλαράς, της παρωτίτιδας, της ερυθράς, της ανεμευλογιάς, της πολιομυελίτιδας ή της φυματίωσης, που περιέχουν ζωντανούς εξασθενημένους μικροοργανισμούς. Άλλα εμβόλια, πάλι, περιέχουν νεκρούς οργανισμούς, για παράδειγμα αυτά του κοκκύτη, της διφθερίτιδας, της ηπατίτιδας Α και Β, της μηνιγγίτιδας ή του πνευμονόκοκκου. Τέλος, υπάρχουν εμβόλια που περιέχουν την αδρανοποιημένη τοξίνη του μικροβίου, όπως αυτό του τετάνου. Τα εμβόλια δρουν αφενός μεν διεγείροντας την παραγωγή αντισωμάτων κατά του μικροοργανι-

σμού αφετέρου δε ευαισθητοποιώντας κύτταρα μνήμης, δηλαδή Τ λυμφοκύτταρα, τα οποία αναγνωρίζουν τον μικροοργανισμό ακόμα και αρκετά χρόνια αργότερα και υψώνουν ένα τείχος ανοσίας εναντίον του. Πόσο έχουν συμβάλει τα εμβόλια στην πρόληψη θανάτων από μικροοργανισμούς σε σχέση με την περίοδο προ εμβολίων; Υπολογίζεται ότι η μείωση θανάτων κυμαίνεται από 96% έως 100%. Εκτός, όμως, από την πρόληψη σοβαρών λοιμωδών νοσημάτων, ο εμβολιασμός προστατεύει και από ορισμένες μορφές καρκίνου, όπως ο καρκίνος του ήπατος και ο καρκίνος της μήτρας. Πόσο ασφαλή είναι τα εμβόλια; Σε σχέση με την προστασία που παρέχουν είναι πολύ ασφαλή. Εκτός από πυρετό και ελαφρύ πόνο στο σημείο της ένεσης, οι υπόλοιπες παρενέργειες είναι σπανιότατες. Σήμερα στα παιδιά γίνονται 16 εμβόλια σύμφωνα με το Πρόγραμμα Εθνικού Εμβολιασμού, ενώ ο εμβολιασμός ξεκινάει από τον 3ο μήνα ζωής. Η κατασκευή πολυεμβολίων επιτρέπει την ταυτόχρονη χορήγηση πολλών εμβολίων. Το εμβόλιο κατά των ανθρώπινων θηλωμάτων χορηγείται στα 11-12 έτη. Συνήθως απαιτούνται 2-3 δόσεις του εμβολίου, αλλά και αναμνηστικές δόσεις για πλήρη κάλυψη. Υπάρχουν αντενδείξεις στον εμβολιασμό; Η πιο συνήθης είναι η αλλεργική αντίδραση. Η ελαφρά ίωση με ρινική καταρροή δεν συνιστά αιτία αναβολής του εμβολίου. Ακόμα και σε πρόωρα μωρά, εφόσον έχουν βάρος πάνω από 2 κιλά, μπορούν να γίνουν εμβόλια. Η εγκυμοσύνη δεν αποτελεί αιτία αποφυγής

Οι Γιατροί του Κόσμου Οι Γιατροί του Κόσμου, κατανοώντας τη σπουδαία σημασία της ανοσοποίησης μέσω του εμβολιασμού, έχουν θέσει από ετών ως βασική προτεραιότητα τη συστηματική εκστρατεία εμβολιασμού προσφύγων και μεταναστών, αλλά και άλλων ευπαθών ομάδων στη χώρα μας, όπως οι κοινότητες των Ρομά, προσπαθώντας να αναπτύξουν εμβολιαστική κουλτούρα, σε συνεργασία με τα ίδια τα μέλη των κοινοτήτων που εξυπηρετούν. Μέσα από τις δομές των Ανοικτών Πολυϊατρείων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη αλλά και τις Κινητές Μονάδες Υγείας, οι Γιατροί του Κόσμου προσφέρουν άμεση και ελεύθερη πρόσβαση σε παιδιά και νέους που προέρχονται από φτωχά νοικοκυριά και αντιμετωπίζουν εμπόδια προσβασιμότητας στο Εθνικό Σύστημα Υγείας. Σεβόμενοι πάντα την αρχή της συμπληρωματικότητας, εθελοντές υγείας και μέλη της κοινότητας δημιουργούν ένα πλέγμα αλληλεγγύης για την υποστήριξη των πιο ευπαθών αλλά και για τη διασφάλιση του καθολικού δικαιώματος στην υγεία, αμβλύνοντας έτσι τις κοινωνικές ανισότητες, κυρίως για τα παιδιά που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη για μία καλή και αξιοπρεπή ζωή.

MΕ ΚΑΘΕ ΚΛΗΣΗ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΜΕ ΑΚΟΜΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ! Κάλεσε από σταθερό ή κινητό

Χρέωση ανά κλήση: από σταθερό 2,60€ με ΦΠΑ και τέλος σταθερής τηλεφωνίας, από κινητό 2,48€ με ΦΠΑ, πλέον τέλους συνδρομητών κινητής 12%, 15%, 18% ή 20% βάσει λογαριασμού. Οι χρεώσεις είναι επιπλέον του μηνιαίου παγίου ή πακέτων χρόνου ομιλίας.

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ

15.11.2021

15 αναρρώσουν πλήρως και να νιώσουν καλά και η πρόωρη επιστροφή στον παιδικό σταθμό ή στο σχολείο είναι συνήθως καθοριστική για τη μετέπειτα κατάσταση της υγείας τους και για ακόλουθες προσβολές από άλλες λοιμώξεις, από τις οποίες ενδεχομένως να νοσήσουν βαρύτερα. Σε μερικά παιδιά, η επαναφορά του ανοσοποιητικού στην αρχική καλή κατάσταση μπορεί να απαιτεί διάστημα μεγαλύτερο των δυο εβδομάδων! Φυσικά, εκτός από τις σοβαρές επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν, η γρίπη καθηλώνει και απομακρύνει τα παιδιάκαι τις οικογένειές τους από τις καθημερινές τους δραστηριότητες (απώλεια σχολικών ωρών, απουσία από την εργασία κ.λπ.) Οι συστάσεις για εμβολιασμό Σχετικά με τις συστάσεις και την αναγκαιότητα εμβολιασμού κατά της γρίπης ακολουθούνται διαφορετικές οδηγίες σε κάθε χώρα. Στις ΗΠΑ, συστήνεται καθολικός εμβολιασμός του γενικού πληθυσμού με την Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρεία να επιμένει ιδιαίτερα στη σύσταση για εμβολιασμό των παιδιών όλων των ηλικιών! Η ίδια οδηγία για καθολικό εμβολιασμό κάθε ηλικίας στον γενικό πληθυσμό, και όχι μόνο στις ομάδες υψηλού κίνδυνου, ισχύει σε έξι ευρωπαϊκές χώρες, όπως στο Ηνωμένο Βασίλειο και στην Αυστρία. Όλοι, όμως, οι Φορείς και τα Κέντρα Πρόληψης Λοιμωδών Νοσημάτων σε ΗΠΑ και Ευρώπη, όπως και στην Ελλάδα, που κάθε χρόνο συστήνει τον εμβολιασμό στην έναρξη της χειμερινής περιόδου, συμφωνούν στο εξής σχετικά με τον εμβολιασμό των παιδιών: Ο αντιγριπικός εμβολιασμός, αν και δεν ανήκει στους «υποχρεωτικούς», θα πρέπει να διενεργείται, τουλάχιστον στις ομάδες υψηλού κινδύνου.

Η γρίπη και το παράλληλο σύμπαν της ΤΗΣ ΆΝΝΑΣ ΠΑΡΔΆΛΗ

ιανύουμε μια δύσκολη επιδημιολογικά περίοδο, κρίσιμη ως προς την πορεία της πανδημίας, καθώς ο χειμώνας θα ευνοήσει την εξάπλωση του κορονοϊού, ενώ παράλληλα παρατηρείται έκρηξη της νοσηρότητας που αφορά κοινές ιώσεις του αναπνευστικού και όχι μόνο. Η χειμερινή ίωση που αναμένεται να μας προβληματίσει περισσότερο είναι η γρίπη! Ας μην ξεχνάμε πως πριν από 100 περίπου χρόνια, το 1918, εμφανίστηκε η πρώτη μεγάλη πανδημία του 20ου αιώνα και ήταν τόσο φονική, που εξόντωσε πάνω από είκοσι εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Η ισπανική γρίπη... Η γρίπη εμφανίζεται στα τέλη του Νοεμβρίου και διαρκεί τουλάχιστον 4 μήνες, έως τον Απρίλιο, με κορύφωση τους μήνες Ιανουάριο, Φεβρουάριο και Μάρτιο. Υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο, πεθαίνουν παγκοσμίως από γρίπη 250.000 έως 500.000 άνθρωποι κάθε ηλικίας, κυρίως άνω των 65 ετών, ενώ από γρίπη προσβάλλεται ετησίως το 20-40% του παιδικού πληθυσμού. Στην Ευρώπη, κατατάσσεται στην πρώτη θέση μεταξύ 31 λοιμωδών νοσημάτων για τις επιπτώσεις της στην υγεία του γενικού πληθυσμού. Με τις εργαστηριακές δυνατότητες ανίχνευσης και ταυτοποίησης του ιού τα τελευταία χρόνια, έχουμε σαφέστερη εικόνα των ποσοστών της εξάπλωσής της και της επιδημιολογικής της εικόνας. Τα γνωστά και συνήθη συμπτώματα είναι: υψηλός πυρετός, κακουχία, βήχας, καταρροή, πονόλαιμος, κοιλιακό άλγος, διάρροιες. Μπορεί, όμως, να προκαλέσει και σοβαρή λοίμωξη του αναπνευστικού (πνευμονία), μα και επιπλοκές στο νευρικό σύστημα (σπασμούς),

καρδιολογικές επιπλοκές (μυοκαρδίτιδα, περικαρδίτιδα), μυοσιτίδα (μυϊκή επιπλοκή με πόνο και αδυναμία στη βάδιση), αιματολογικές επιπλοκές κ.ά. Γενικά, η γρίπη ταλαιπωρεί τους ασθενείς, ιδιαίτερα τα μικρά παιδιά και τους ηλικιωμένους, αλλά διαδράμει κατά κανόνα στους υγιείς και χωρίς βεβαρημένο ιστορικό ασθενείς χωρίς να θέσει την υγεία τους σε κίνδυνο. Είναι όμως πάντα έτσι; Μια από τις χαρακτηριστικές ιδιότητες της γρίπης είναι ότι πλήττει το ανοσοποιητικό σύστημα. Χαρακτηριστικά, «καταναλώνει» τα λευκά αιμοσφαίρια στο αίμα, από τα οποία παράγονται αντισώματα και αντιμικροβιακοί παράγοντες. Ο χρόνος που απαιτείται για να επαναφέρει ο οργανισμός τα λευκά του αιμοσφαίρια και αυτά να είναι ώριμα και λειτουργικά μπορεί να ξεπεράσει τη μια εβδομάδα, ενώ η περίοδος που το ανοσοποιητικό είναι ευάλωτο μπορεί να διαρκέσει περισσότερο. Μια χαρακτηριστική τέτοια εξέλιξη είναι η μικροβιακή λοίμωξη του κατωτέρου αναπνευστικού, όπως η πνευμονία, που μπορεί να εμφανιστεί αρκετές μέρες μετά τη λοίμωξη με γρίπη. Στον παιδικό πληθυσμό, εξαιτίας της συσσωρευμένης εξασθένησης που προκαλεί η γρίπη, τους μήνες Φεβρουάριο και Μάρτιο αναπτύσσονται μεγάλα επιδημικά κύματα με άλλες λοιμώξεις, όπως ο στρεπτόκοκκος, οι εντεροιοί, ο ιός Κοξακι, γαστρεντερίτιδες και άλλες ομάδες ιών, που σε άλλες περιόδους δεν συμπεριφέρονται τόσο «επιθετικά», όπως την εποχή της παράλληλης επέλασης της γρίπης! Φυσικά, δεν χρειάζεται να αναφέρουμε ποια εξέλιξη θα μπορούσε να έχει η νόσηση πριν ή έπειτα από μόλυνση με κορονοϊό ή –ακόμη χειρότερα– η συννόσηση. Σε ό,τι αφορά τα μικρά παιδιά, η μη παραμονή στο σπίτι μέχρι να

Οι απόλυτες ενδείξεις εμβολιασμού για τα παιδιά και οι ομάδες υψηλού κινδύνου Η παιδιατρική ιατρική κοινότητα, θεωρώντας ότι ο εμβολιασμός της γρίπης είναι απλός και ασφαλής, επιμένει ιδιαίτερα στην ανάγκη εμβολιασμού: - Σε όλα τα παιδιά ανεξαρτήτως ηλικίας που έχουν ευπάθεια στις λοιμώξεις ή χρόνια νοσήματα του αναπνευστικού. - Σε όλα τα παιδιά έως 5 ετών ανεξαρτήτως κατάστασης ιστορικού υγείας, ιδιαίτερα σε αυτά που φοιτούν σε βρεφονηπιακούς σταθμούς για πρώτη χρονιά. - Στα παιδιά που πάσχουν από χρόνια νοσήματα, νεφροπάθειες, αυτοάνοσα νοσήματα, αιματολογικά νοσήματα, καρδιοπάθειες κ.λπ. - Στα παχύσαρκα παιδιά, καθώς θεωρούνται ιδιαίτερα υψηλού κίνδυνου για να νοσήσουν βαριά και να υποστούν επιπλοκές. - Σε όλους τους ενήλικους που φροντίζουν βρέφη κάτω των 6 μηνών, συμπεριλαμβανομένων των εγκύων και του προσωπικού των βρεφονηπιακών σταθμών. - Στο προσωπικό όλων των υγειονομικών σταθμών που παρέχουν υγειονομική φροντίδα σε παιδιά. Ο εμβολιασμός διενεργείται από την ηλικία των 6 μηνών και ξεκινά στις αρχές Οκτωβρίου. Για τα παιδιά που θα εμβολιαστούν για πρώτη φορά και είναι έως 9 ετών χρειάζεται επαναληπτικός εμβολιασμός με μεσοδιάστημα ενός ή δυο μηνών το πολύ! Από όλα τα παραπάνω καταλήγει κάνεις στα έξης συμπεράσματα: Η πρόληψη για την αποφυγή της νόσησης από μια σοβαρή και ενίοτε επικίνδυνη ίωση, όπως η γρίπη, είναι ο εμβολιασμός. Ο εμβολιασμός είναι επιβεβλημένος στις ευπαθείς ομάδες και επιθυμητός στον γενικό πληθυσμό. Η πρόληψη σε κάθε ηλικία περιλαμβάνει μέτρα μη διασποράς της νόσου, δηλαδή μέτρα υγιεινής και περιορισμό του ασθενούς στο σπίτι μέχρι να αναρρώσει πλήρως. Έτσι, προστατεύει τόσο τον εαυτό του όσο και τους γύρω του και ιδιαίτερα τις ευπαθείς και ευάλωτες ομάδες.

Η Άννα Παρδάλη είναι παιδίατρος. www.annapardali.gr

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ

Αντιμετώπιση αυξημένου σωματικού βάρους σε παιδιά και εφήβους: Η δύναμη των μικρών αλλαγών ΤΗΣ ΜΑΡΊΑΣ ΑΥΓΈΡΗ

Πώς ένα αγόρι και το παιχνίδι του πρόκειται να αλλάξουν τα πάντα; Αναζητήστε την απάντηση στα βιβλιοπωλεία και στο www.psichogios.gr

ΕΙΚΟΝΟΓΡΆΦΗΣΗ: ΤΖΊΜ ΦΊΛΝΤ Text and Illustrations © J.K. Rowling 2021. THE CHRISTMAS PIG and logo are trade marks of J.K. Rowling.

α περισσότερα προγράμματα απώλειας βάρους απαιτούν ριζική αλλαγή των διατροφικών μας συνηθειών μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Όμως, οι περισσότεροι άνθρωποι αδυνατούν να διατηρήσουν αυτές τις δραματικές αλλαγές στη διατροφή τους μακροπρόθεσμα. Οι διατροφικές συνήθειες εγκαθίστανται κατά τη διάρκεια πολλών ετών και δύσκολα αλλάζουν. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, όσον αφορά τα παιδιά, χρειάζεται να τα βοηθήσουμε να κάνουν σταδιακές, μικρές αλλαγές στη διατροφή τους, χωρίς βιασύνη, με ρυθμό μιας ή δύο αλλαγών την εβδομάδα, με τελικό στόχο να μάθουν να επιλέγουν τα ίδια τις τροφές που τους κάνουν καλό. Μετάβαση με αργά και σταθερά βήματα Ακολουθούν μερικές ιδέες ώστε να πραγματοποιήσουμε αυτή τη μετάβαση: Περιορίζουμε το «έτοιμο» φαγητό, για παράδειγμα σε δύο φορές την εβδομάδα αντί για τέσσερις ή πέντε φορές ή/και παραγγέλνουμε μικρότερες ποσότητες για τα παιδιά. Εισάγουμε καινούργια, πιο υγιεινά φαγητά σε βάθος χρόνου. Κάποια παιδιά αρνούνται να δοκιμάσουν οποιοδήποτε νέο

τρόφιμο και μπορεί να χρειαστούν αρκετές απόπειρες προτού αρχίσει να τους αρέσει μια διαφορετική γεύση. Αξιολογούμε τι είδους σνακ καταναλώνει η οικογένειά μας και προσπαθούμε να τα αντικαταστήσουμε με υγιεινότερες επιλογές, για παράδειγμα κουλούρι Θεσσαλονίκης αντί για πατατάκια, σπιτικό ποπ κορν αντί για μπισκότα, παγωμένες μπάρες από φρέσκα φρούτα, χωρίς επιπλέον ζάχαρη, αντί για παγωτό. Σερβίρουμε σαλάτες όσο πιο συχνά γίνεται και προτιμούμε ελαιόλαδο αντί για σος. Μπορούμε να πούμε στα παιδιά ποια είναι η κατάλληλη ποσότητα σος και ότι μπορούν να τη ζητούν σε χωριστό πιάτο στα εστιατόρια. Φτιάχνουμε σάντουιτς με ψωμί ολικής άλεσης, τυρί χαμηλών λιπαρών και γαλοπούλα, αποφεύγοντας λιπαρά αλλαντικά, μαγιονέζα, βούτυρο και αλείμματα. Εάν χρησιμοποιούμε αλείμματα, βάζουμε ελάχιστη ποσότητα και δείχνουμε στα παιδιά να κάνουν το ίδιο. Δοκιμάζουμε να προσθέσουμε στα μακαρόνια κομματάκια λαχανικών αντί για αλλαντικά, σε συνδυασμό με τυριά χαμηλών λιπαρών. Αποφεύγουμε αναψυκτικά και χυμούς του εμπορίου, αντικαθιστώντας τα με νερό, γάλα χαμηλών λιπαρών και φρέσκους χυμούς φρούτων.

15.11.2021

Όλοι στην οικογένεια! Είναι αναμενόμενο ότι τα παιδιά δεν θα αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες αν οι υπόλοιποι στο σπίτι δεν δείχνουν αυτοσυγκράτηση και επιλέγουν γεύματα πλούσια σε λιπαρά και ζάχαρη. Εφόσον χρειάζεται να βοηθήσουμε ένα παιδί να ομαλοποιήσει το βάρος του, είναι αναγκαία η συμμετοχή όλων των μελών της οικογένειας. Αυτό σημαίνει ότι θα διαμορφώσουμε τις υγιεινές διατροφικές συνήθειες που χρειάζεται να υιοθετήσουν τα παιδιά μας τώρα, αλλά και στη μετέπειτα ζωή τους. Σημαίνει ακόμη ότι θα επιστρατεύσουμε και τους παππούδες και (κυρίως) τις γιαγιάδες ως ενεργά μέλη της οικογένειας, που θα δίνουν το καλό παράδειγμα καθημερινά. Το ίδιο διατροφικό πλάνο πρέπει να ισχύει για όλους μας, αλλιώς διακινδυνεύουμε να αισθανθούν τα παιδιά που πρέπει να χάσουν βάρος απομονωμένα και να αυξηθούν οι πιθανότητες αποτυχίας του διατροφικού μας εγχειρήματος. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην περίπτωση που ένα παιδί είναι υπέρβαρό, ενώ τα αδέλφια του όχι, οπότε καλούμαστε να τους ανακοινώσουμε ότι η οικογένεια αλλάζει τον τρόπο που τρώει, ακόμα και αν τα ίδια δεν χρειάζεται να χάσουν βάρος. Μπορούμε τότε να τους εξηγήσουμε πως όλη η οικογένεια θα προσπαθήσει να τρέφεται υγιεινά και ότι οι αυτές οι διατροφικές αλλαγές γίνονται για το καλό όλων των μελών της. Η αξία του οικογενειακού γεύματος Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μετατρέπουμε την ώρα του μεσημεριανού ή του βραδινού γεύματος σε ώρα συνάντησης της οικογένειας, όποτε αυτό είναι εφικτό. Τα παιδιά μαθαίνουν περισσότερα για τις σωστές επιλογές φαγητού και την υγιεινή διατροφή όταν τα μέλη της οικογένειας κάθονται μαζί στο τραπέζι για πρωινό, μεσημεριανό και βραδινό γεύμα. Σε αυτή την περίπτωση, είναι πιθανότερο να φάνε περισσότερα λαχανικά και φρούτα και να καταναλώσουν λιγότερα τηγανητά φαγητά και αναψυκτικά. Κάτι για το τέλος Αλλάζοντας σταδιακά τον τρόπο διατροφής των παιδιών, θα διαπιστώσουν και τα ίδια ότι με τον καιρό προσαρμόζονται ευκολότερα. Δεν χρειάζεται να μετράμε θερμίδες και δεν χρειάζεται να ταραχτούμε αν το παιδί μας έχει μια άσχημη μέρα ή εβδομάδα από άποψη διατροφής. Μια μικρή παλινδρόμηση δεν πρόκειται να εκτροχιάσει ένα σωστό διατροφικό πρόγραμμα, ιδιαίτερα εάν το υποστηρίζει όλη η οικογένεια.

Η Μαρία Θ. Αυγέρη είναι παιδίατρος και ασχολείται εξειδικευμένα με την αντιμετώπιση αυξημένου σωματικού βάρους σε παιδιά και εφήβους. Μπορείτε να τη βρείτε στο maria.aygeri@gmail.com και στο 6945792250.

15.11.2021

Πετάει το Ελαιοπουλάκι; Πετάει! Ή μάλλον πετούν όσοι γεύονται το μοναδικό ελληνικό κοτόπουλο που τρέφεται αποκλειστικά με φυτικές τροφές, βασισμένες στο καλαμπόκι και το ελαιόλαδο. Αυτές είναι που του δίνουν τόσο υψηλή θρεπτική αξία και μας γεμίζουν δύναμη και ενέργεια και υγεία. Οι βιταμίνες Β3 και Β6, που περιέχονται στις τροφές του, συμβάλλουν στη μείωση της αίσθησης κόπωσης και στη φυσιολογική λειτουργεία του μεταβολισμού, ενώ το αντιοξειδωτικό σελήνιο θωρακίζει το ανοσοποιητικό μας σύστημα και συμβάλλει στην υγεία νυχιών και μαλλιών. Ένα πεντανόστιμο και χρυσαφένιο κοτόπουλο με εθνικές και διεθνείς διακρίσεις συνδυάζεται τέλεια με ολόφρεσκα λαχανικά και βάζει στο οικογενειακό τραπέζι μια θρεπτική και μυρωδάτη κοτόσουπα, ό,τι πρέπει για να υποδεχτούμε τα πρώτα κρύα. Καλή όρεξη!

Κοτόσουπα με μπούτι κοτόπουλο, λαχανικά και ρύζι Chicken soup, εκτός από κοτόσουπα, στα αγγλικά σημαίνει μεταφορικά και βάλσαμο, δηλαδή καθετί που ανακουφίζει. Δεν πήρε άδικα αυτή την έννοια. Η σούπα από κοτόπουλο είναι άκρως θεραπευτική για κάθε ίωση/γρίπη/κρυολόγημα. Ποια είναι η βασική συμβουλή γιατρού σε κάθε ασθενή; Φάε κοτόσουπα! Και γιατί όχι; Εκτός από βάλσαμο για σώμα και ψυχή (από τα πρώτα φαγητά στη λίστα των comfort foods), είναι και πεντανόστιμη! Ιδού μια υπέροχη συνταγή! Χρόνος προετοιμασίας: 25 λεπτά Χρόνος μαγειρέματος: 35-40 λεπτά Για 4 άτομα

Υλικά

8 φιλέτα μπούτι κοτόπουλο Ελαιοπουλάκι Αγγελάκης 2 κουταλιές ελαιόλαδο 2 κουταλιές βούτυρο 100 γραμμάρια ρύζι καρολίνα 1 κρεμμύδι 1 καρότο 1 κολοκυθάκι 1 πιπεριά Φλωρίνης 6 baby πατάτες 2,5 λίτρα ζωμός κοτόπουλου Χυμός από 1 λεμόνι 4 κουταλιές μαϊντανός ψιλοκομμένος Αλάτι Φρεσκοτριμμένο πιπέρι

Εκτέλεση

Σε ένα ξύλο κοπής, με ένα κοφτερό μαχαίρι, κόβετε το καρότο και το κολοκυθάκι στη μέση κατά μήκος και μετά σε φέτες, την πιπεριά Φλωρίνης σε μικρά μπαστουνάκια, τις baby πατάτες σε τέταρτα και ψιλοκόβετε το κρεμμύδι. Στο ίδιο ξύλο κοπής, με ένα κοφτερό μαχαίρι, κόβετε τα φιλέτα μπούτι κοτόπουλο στα 4 και τα τοποθετείτε σε ένα μπολ. Τοποθετείτε μια μεγάλη κατσαρόλα σε δυνατή φωτιά να ζεσταθεί καλά και προσθέτετε το ελαιόλαδο μαζί με το βούτυρο. Σοτάρετε τις μπουκιές μπούτι κοτόπουλο για 3-4 λεπτά, πασπαλίζοντας με αλάτι και φρεσκοτριμμένο πιπέρι. Προσθέτετε τα λαχανικά, το κρεμμύδι, το καρότο, το κολοκυθάκι, την πιπεριά Φλωρίνης και τις baby πατάτες και συνεχίζετε το σοτάρισμα για άλλα 2-3 λεπτά, ανακατεύοντας διαρκώς για να μην πάρουν χρώμα. Προσθέτετε τον ζωμό του κοτόπουλου και μόλις πάρει μία βράση, χαμηλώνετε τη φωτιά και αφήνετε τη σούπα να σιγοβράσει για 35-40 λεπτά. Προσθέτετε το ρύζι 18-20 λεπτά πριν από το τέλος του μαγειρέματος. Όταν το κοτόπουλο είναι έτοιμο, αποσύρετε την κατσαρόλα από τη φωτιά, προσθέτετε τον χυμό λεμονιού μαζί με τον ψιλοκομμένο μαϊντανό, ανακατεύετε και σερβίρετε σε μικρά ατομικά μπολ. H συνταγή είναι του Αλέξανδρου Παπανδρέου.

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

15.11.2021

Περιμένοντας παιδί. Μύθοι και πραγματικότητα ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

ολλά έχουν αλλάξει στην ενημέρωση των μελλόντων γονέων από τότε που έμεινα για πρώτη φορά έγκυος, πάνω από 14 χρόνια πριν, ενώ ελάχιστα είχαν αλλάξει μεταξύ πρώτης και δεύτερης εγκυμοσύνης μου, που είχαν διαφορά 2,5 χρόνια. Αν έμενα έγκυος ξανά σήμερα, θα έκανα πολλά πράγματα διαφορετικά και το δίχως άλλο θα ταλαιπωριόμουν σωματικά, ψυχικά, οικονομικά πολύ λιγότερο. Τι μας έλειπε το 2007; Η ενημέρωση. Τι συνέβαινε τότε στην Ελλάδα, ως συνήθως; Η εγκυμοσύνη, ο τοκετός και η λοχεία είχαν σχηματοποιηθεί έτσι ώστε να εξυπηρετούν την κερδοφορία ενός βαθιά διαπλεκόμενου συστήματος.

Λίγο πριν, αλλά δυστυχώς και μετά, τη μεγάλη οικονομική κρίση του 2008, οι εγκυμονούσες πηγαίναμε χωρίς καμιά επιλογή ως πρόβατα επί σφαγήν, υπακούοντας πειθήνια σε μια βιομηχανία τοκετών με αχαρακτήριστα (και πανάκριβα) μαιευτήρια, ενώ παρασυρόμασταν από καταναλωτικές μανίες που μας παρουσίαζαν ως μονόδρομο χαμογελαστές εκπαιδευμένες πωλήτριες, «μανούλες» και οι ίδιες, σε πολυκαταστήματα βρεφικών ειδών, χωρισμένα σε γαλάζιες και ροζ πτέρυγες. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν στα σπάργανα, ενώ βιβλία γονεϊκότητας κυκλοφορούσαν ελάχιστα και μάλλον παρωχημένα. Και πολλοί γονείς την πατήσαμε… Σήμερα, η διαδικτυακή ενημέρωση δίνει ένα σωρό εναλλακτικές, συχνά αλληλοσυγκρουόμενες και αμφιλεγόμενες (όμως τις μαθαίνεις, μπορείς να το ψάξεις καλύτερα

και να επιλέξεις), οι μαιευτήρες, οι μαίες, και τα μαιευτήρια έχουν αναγκαστεί, υπό την κατακραυγή και χάρη στην ενημέρωση των γυναικών, να γίνουν πιο φιλικοί προς τις εγκυμονούσες και τις επιτόκους, ενώ τα βιβλία που απευθύνονται σε μέλλοντες γονείς και σε νέους γονείς ανοίγουν δρόμους για σκέψη που κάποτε ούτε που τους φανταζόμασταν. Ακόμα, η προστασία της ψυχικής υγείας της εγκύου, της λεχώνας και της νέας μητέρας (και του συντρόφου της) παύει σταδιακά να αποτελεί θέμα ταμπού, με αποτέλεσμα κάμποσοι γονείς να δέχονται, αν χρειαστούν, ψυχολογική στήριξη και να αντεπεξέρχονται καλύτερα στα απαιτητικά και ψυχοφθόρα πρώτα χρόνια της γονεϊκότητας. Θα μπορούσα να γράφω ώρες (και έχω ξαναγράψει) για το θέμα της αντιμετώπισης (από ειδικούς και μη) της εγκυμοσύνης,

15.11.2021

του τοκετού, της λοχείας, των πρώτων χρόνων με το μωρό, των νέων μαμάδων και των νέων μπαμπάδων, στο πλαίσιο της ελληνικής κοινωνίας. Όμως, μια και εμπνεύστηκα από έναν εξαιρετικό σουηδικό οδηγό γονεϊκότητας, που μάλιστα δανείζει και τον τίτλο του στο παρόν άρθρο, θα προτιμούσα να παρουσιάσω δέκα (από τους εκατοντάδες) μύθους που συνάντησα στο βιβλίο, που αναγνώρισα μέσα από τη δική μου εμπειρία ή τις εμπειρίες των φιλενάδων μου και που πρέπει να καταρριφθούν και να βγουν από τις ζωές μας, ώστε αυτές να βελτιωθούν. Αναφορικά, τώρα, με τις πραγματικότητές μας; Ας τις φτιάξουμε ο καθένας και η καθεμιά για τη δική του/της οικογένεια, με τον καλύτερο και πιο ταιριαστό τρόπο για όλα τα μέλη της. Το θέμα είναι να καταφέρουμε να απαλλαγούμε από αγκυλώσεις και στερεότυπα που σημάδεψαν γενιές γονέων και βέβαια παιδιών. 1. Η εγκυμοσύνη είναι η ομορφότερη περίοδος της ζωής μιας γυναίκαςΗ εγκυμοσύνη είναι μια δύσκολη, πολύ αγχωτική διαδικασία, είναι επίπονη, κουραστική, επικίνδυνη και φυσικά δεν μπορεί να μοιραστεί. Μη φοβάστε να πείτε ότι ζορίζεστε, να εκφράσετε τις αγωνίες σας και να ζητήσετε βοήθεια όποτε τη χρειάζεστε. Μακάρι να είστε διαρκώς με ειλικρινές (και όχι κοινωνικά επιβεβλημένο) χαμόγελο στα χείλη, αλλά είναι κομματάκι δύσκολο. 2. Η καισαρική είναι πιο εύκολη και άρα προτιμότερη από τον φυσιολογικό τοκετό Η καισαρική τομή είναι σωτήρια για τη ζωή της μητέρας και του μωρού όταν υπάρχει λόγος να γίνει, αλλά δεν παύει να είναι ένα σοβαρό χειρουργείο στην κοιλιακή χώρα, με πολύ πόνο και δυσκολία κίνησης μετά, και να ενέχει περισσότερους κινδύνους από έναν φυσιολογικό τοκετό, τόσο για τη μητέρα όσο και για το μωρό. Επομένως, συζητήστε διεξοδικά με τον γιατρό σας για τη στάση του απέναντι στις καισαρικές –γνωρίζετε, πιστεύω, για τα ποσοστά τους στη χώρα μας, που είναι εντελώς αφύσικα–, αλλάξτε γιατρό αν διαφωνείτε ή διαβλέψετε κάτι παράξενο και μην επιλέξετε την καισαρική λόγω φόβου ή «ευκολίας». Ο φόβος μπορεί να αντιμετωπιστεί, η ευκολία εξελίσσεται σε δυσκολία, ιδιαίτερα τον πρώτο καιρό στο σπίτι. 3. Μετά τον τοκετό, η μητέρα πλημμυρίζει από ευτυχία Δεν είναι λάθος ή παράξενο μετά τον τοκετό η λεχώνα να νιώσει κούραση, στενοχώρια, θυμό, φόβο ή έναν συνδυασμό των παραπάνω, να κλαίει, να είναι μπερδεμένη και θλιμμένη και να μη θέλει να δει άνθρωπό. Και τα δωμάτια στα μαιευτήρια, εκτός από γελοία μπαλόνια βασισμένα στο φύλο του μωρού, γιγάντια, άχρηστα αρκούδια και πανάκριβα λουλούδια, που ακόμα συντηρούν τη βιομηχανία που προανέφερα, αντί να απαγορευτούν διά ροπάλου, φιλοξενούν πονεμένες και ταλαιπωρημένες και απορημένες γυναίκες που το μόνο που θέλουν είναι ηρεμία και χρόνο να γνωριστούν με το μωρό τους. Ούτε δώρα, ούτε επισκέψεις, ούτε υποδείξεις για το πώς θα έπρεπε να αισθάνονται. 4. Η μητέρα, επειδή «κουβαλάει το φορτίο», επειδή κυοφορεί, πρέπει να συνεχίσει να φέρει το μεγαλύτερο βάρος της φροντίδας του μωρού και μετά τη γέννησή του Η ισόποση κατανομή ευνοεί όχι μόνο τους γονείς, αλλά κυρίως το ίδιο το μωρό. Οι εποχές που οι άντρες δεν ασχολούνταν με το παιδί τους, γιατί δεν είχαν την κατάρτιση ή την υποχρέωση ή τις γνώσεις και φυσικά γιατί όλο

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ Η ΚΟΎΡΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΏΤΩΝ ΜΗΝΏΝ, ΤΑ ΆΓΧΗ, ΟΙ ΚΑΤΑΘΛΊΨΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙ ΤΡΙΒΈΣ ΤΟΥ ΖΕΥΓΑΡΙΟΎ ΟΦΕΊΛΟΝΤΑΙ ΩΣ ΕΠΊ ΤΟ ΠΛΕΊΣΤΟΝ ΣΤΗΝ ΈΛΛΕΙΨΗ ΎΠΝΟΥ ΚΑΙ ΣΤΑ ΔΙΑΡΚΉ ΚΛΆΜΑΤΑ –ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΆ ΓΙΑ ΕΚΕΊΝΟ, ΌΧΙ ΌΜΩΣ ΓΙΑ ΕΜΆΣ– ΤΟΥ ΜΩΡΟΎ. ΑΝ ΔΕΝ ΑΝΤΈΧΕΤΕ, ΖΗΤΉΣΤΕ ΒΟΉΘΕΙΑ αυτό ήταν μια υπόθεση «γυναικεία» έχουν παρέλθει. Οι μπαμπάδες μπορούν και πρέπει να είναι ενεργοί από την πρώτη στιγμή στο μαιευτήριο και να βοηθήσουν εξ αρχής τη σύντροφό τους να μην καταρρεύσει από το βάρος της νέας κατάστασης. 5. Οι άντρες δεν μπορούν έχουν «μητρική συμπεριφορά» Φυσικά και μπορούν, όπως έχει αποδειχτεί και μέσα από έρευνες και μέσα από την πράξη, όπως άλλωστε έχει και κάθε θηλαστικό. Γι’ αυτό καλύτερα πλέον να χρησιμοποιούμε τον όρο γονεϊκή συμπεριφορά. 6. Ο θηλασμός είναι απαραίτητος για να είναι υγιή τα βρέφη Στις δυτικές αναπτυγμένες χώρες, οι διαφορές στη σωματική και πνευματική υγεία των παιδιών που δεν θήλασαν και των παιδιών που θήλασαν δεν είναι διακριτές. Δεν θηλάζουν όλες οι γυναίκες εύκολα. Δεν επιθυμούν όλες οι γυναίκες να θηλάσουν. Ο θηλασμός συστήνεται από τον Π.Ο.Υ, είναι σίγουρα οικονομικότερος και, αν πάει καλά, πρακτικότερος, αλλά η μεικτή διατροφή ή το ξένο γάλα δεν θα κάνουν κακό στο μωρό σας. Ζητήστε, αν θέλετε, συμβουλές και βοήθεια και διαλέξτε τη μέθοδο ταΐσματος που ταιριάζει σε εσάς, στην οικογένειά σας και στο παιδί σας. Το άγχος και οι τύψεις του μη ικανοποιητικού θηλασμού ή του μη θηλασμού μόνο κακό κάνουν στο βρέφος και στους γονείς του. 7. Υπάρχουν συγκεκριμένες επιτυχείς μέθοδοι κοιμίσματος του μωρού Πράγματι, θα βρείτε βιβλία και ιστοσελίδες που υπόσχονται τον ουρανό με τ’ άστρα. Θα σας πω κι εγώ, αν θέλετε, τι έκανα, και στο ένα μου παιδί πήγε κατά διαόλου ενώ στο άλλο λειτούργησε σχεδόν τέλεια. Η αλήθεια είναι πως το κάθε μωρό έχει τον δικό του ρυθμό και ανταποκρίνεται διαφορετικά σε κάθε μέθοδο ύπνου. Δοκιμάζετε και βλέπετε ή αφήνετε το ένστικτό σας και τις δυνάμεις σας να σας καθοδηγήσουν. Ένα, όμως, να θυμάστε: Ότι τα βρέφη δεν είναι φτιαγμένα για να κοιμούνται διαρκώς και δεν ξεχωρίζουν τη μέρα από τη νύχτα. Εμείς, όμως, οι ενήλικοι χρειαζόμαστε συνεχόμενο ύπνο για να παραμείνουμε υγιείς. Γι’ αυτό πρέπει –ιδανικά–οι δυο γονείς να μοιράζονται τις νύχτες και να ξεκουράζονται εξίσου. Αν η μητέρα θηλάζει αποκλειστικά, τότε ο πατέρας πρέπει να αναλάβει όλες τις άλλες νυχτερινές υποχρεώσεις ή να ταΐζει κάποιες φορές με μπουκάλι γάλα αντλημένο από θήλαστρο, ώστε η μητέρα να κοιμάται. Η κούραση των πρώτων μηνών, τα άγχη, οι καταθλίψεις και οι τριβές του ζευγαριού οφείλονται ως επί το πλείστον στην έλλειψη ύπνου και στα διαρκή κλάματα –φυσιολογικά για εκείνο, όχι όμως για εμάς– του μωρού. Αν δεν αντέχετε, ζητήστε βοήθεια. 8. Κάποιος γονιός, στην Ελλάδα στην συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων η μητέρα, πρέπει να σταματήσει τη δουλειά του για να μεγαλώσει το παιδί Μετά την –ιδανικά– ισόποση

19 κατανομή της γονεϊκής άδειας, κανένας γονιός δεν πρέπει να χάσει την επαφή του με τη δουλειά του και οφείλει να συνεχίσει να εξελίσσεται, με τον/τη σύντροφό της/του στο πλευρό της/του. Η γονεϊκότητα δεν πρέπει να σταματήσει την επαγγελματική ζωή κανενός γονέα. Αν γίνει αυτό, σύντομα θα προκαλέσει, εκτός από οικονομικά προβλήματα, και ζήλιες και άλλες προστριβές και ανισορροπία. 9. Τα μωρά χρειάζονται πάμπολλα και ακριβά πράγματα Προμηθευτείτε (αγοράστε ή ιδανικά δανειστείτε) λίγα ρούχα, πολλές πάνες, υποκατάστατα γάλακτος ή μπιμπερό (αν δεν θέλετε ή δεν μπορείτε να θηλάσετε), ένα θερμόμετρο, έναν νυχοκόπτη, ένα καλό καρεκλάκι αυτοκινήτου, ένα κρεβάτι με καλό στρώμα και ένα ανατομικό καρότσι για αρχή. Στην πορεία θα δείτε αν υπάρχουν και άλλες πραγματικές ανάγκες να καλύψετε. Φυσικά, έχετε κάθε δικαίωμα να ψωνίσετε ό,τι θέλετε (μπορώ να σας κάνω μια τεράστια λίστα με παντελώς άχρηστες αγορές). Όμως, να ξέρετε πως έτσι εξυπηρετείτε δικές σας ψυχικές ανάγκες και όχι τις ουσιαστικές ανάγκες του μωρού σας. Και να θυμάστε πως η ανατροφή του παιδιού μέχρι τουλάχιστον τα 18 του χρόνια είναι κοστοβόρα. Οπότε, καλύτερα να αποταμιεύετε παρά να ξοδεύετε. 10. Αν οι γονείς τα κάνουν όλα καλά, τότε το παιδί θα μεγαλώσει και θα είναι όλα καλά. Και το αντίστροφο Τη σήμερον ημέρα, για τα πάντα, από τον αυτισμό και τις διατροφικές διαταραχές, μέχρι τις κακές σχολικές επιδόσεις, τις καταχρήσεις και την ανικανότητα σύναψης υγιών ενήλικων σχέσεων, η ευθύνη επιρρίπτεται στους γονείς του ατόμου. Θα βρείτε παντού σχετική αρθρογραφία από ειδικούς (και μη) και σίγουρα θα συναντήσετε την κλασική συζήτηση: αν γινόμαστε ό,τι γινόμαστε εξαιτίας της κληρονομικότητας, του περιβάλλοντος ή ενός συνδυασμού αυτών. Σίγουρα η ανατροφή έχει κανόνες, σίγουρα η γονεϊκότητα είναι ευκολότερη όταν δεν υπάρχουν καβγάδες και υπάρχουν όρια, όμως ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΤΕΛΕΙΟΣ ΓΟΝΙΟΣ, και καλό είναι να το καταλάβουμε έγκαιρα, πριν αφήσουμε τις τύψεις να μας ροκανίσουν και τους επικριτές μας να μας νικήσουν. Ναι, θα θυμώσουμε με τα παιδιά μας, ναι, κάποια στιγμή δεν θα έχουμε καμία όρεξη να παίξουμε μαζί τους, ναι, θα προτιμήσουμε ένα βράδυ να βγούμε με μια παρέα, αντί να διαβάσουμε παραμυθάκια, ναι, θα είμαστε συχνά άδικοι, ασυνάρτητοι, απότομοι, με άλλα λόγια ανθρώπινοι και μια χαρά θα μεγαλώσουν. Η σύγχρονη αντίληψη ότι οι γονείς πρέπει να προσπαθούν για να δημιουργήσουν ένα τέλειο περιβάλλον για το παιδί τους είναι παράξενη και προβληματική. Φυσικά, υπάρχουν κάκιστα οικογενειακά περιβάλλοντα, που βλάπτουν πραγματικά τα παιδιά, σπιτικά με βία, με κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών, με γονείς ασθενείς που αδυνατούν να μεγαλώσουν τα παιδιά τους. Μη δημιουργήσετε ένα τέτοιο. Κι αν δείτε πως τείνει να δημιουργηθεί, ζητήστε έγκαιρα βοήθεια. Όμως, με κάποιες εξαιρέσεις, να θυμάστε πως ό,τι κάνετε ως γονείς δεν παίζει και τόσο σημαντικό ρόλο όσο του έχει αποδοθεί στο τι θα γίνει το παιδί σας μεγαλώνοντας.

Διαβάστε (ακόμα κι αν έχετε ήδη παιδιά, θα έχει πολλά να σας δώσει): Περιμένοντας παιδί. Μύθοι και πραγματικότητα, των Cecilia Chrapkowska και Agnes Wold, Εκδόσεις Πατάκη

9 ΜΗΝΕΣ

15.11.2021

-Συνήθως η λεχώνα μπορεί να οδηγήσει μέσα σε λίγες μέρες και πιο εύκολα. Η φροντίδα του μωρού είναι ευκολότερη έπειτα από έναν φυσιολογικό τοκετό. Υπάρχει λιγότερος κοιλιακός πόνος. Αποφεύγονται τυχόν επιπλοκές της χειρουργικής επέμβασης. Αυξάνεται η πιθανότητα ενός φυσιολογικού τοκετού για τυχόν επόμενη φορά. Μειώνεται ο κίνδυνος σχηματισμού θρόμβων στο αίμα στα πόδια. Υπάρχει χαμηλότερη πιθανότητα το μωρό να χρειαστεί είσοδο στη νεογνική μονάδα.

VBAC αντί καισαρικής ΤΗΣ ΣΤΈΛΛΑΣ ΡΟΐΔΗ

αλαιότερα οι γυναίκες πίστευαν πως «μια φορά καισαρική σημαίνει πάντα καισαρική». Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια η αντίληψη αυτή έχει αλλάξει. VBAC ή αλλιώς Vaginal Birth After Caesarian Section σημαίνει φυσιολογικός τοκετός έπειτα από καισαρική τομή και δίνει στις εγκυμονούσες και αυτή την επιλογή, εφόσον το επιθυμούν. Ας δούμε, όμως, ποιες είναι οι προϋποθέσεις για VBAC και τι οφείλει να αναμένει μια γυναίκα.

Πότε δεν είναι σκόπιμο το VBAC; Υπάρχουν ορισμένες καταστάσεις στις οποίες το VBAC δεν είναι σκόπιμο και ο τοκετός με καισαρική τομή αποτελεί την ασφαλέστερη επιλογή. Αυτές περιλαμβάνουν: Τρεις ή περισσότερες προηγούμενες καισαρικές τομές. Την περίπτωση όπου η μήτρα έχει σπάσει κατά τη διάρκεια προηγούμενου τοκετού. Την περίπτωση όπου υπάρχει μεγάλη τομή μήτρας (κλασική καισαρική τομή). Άλλες επιπλοκές στην εγκυμοσύνη που απαιτούν ούτως ή άλλως τοκετό με καισαρική τομή (για παράδειγμα προεκλαμψία). Τι συμβαίνει σε ένα VBAC; Ο τοκετός έπειτα από μια καισαρική είναι όπως κάθε άλλος τοκετός. Η φροντίδα

πριν και μετά θα είναι ακριβώς η ίδια. Πόσες πιθανότητες υπάρχουν να είναι το VBAC επιτυχές; Δύο στις τρεις γυναίκες (60-70%) που προσπάθησαν γέννησαν κολπικά επιτυχώς, ανεξάρτητα από τον λόγο της προηγούμενης καισαρικής τομής τους. Για εκείνες με χαμηλού ρίσκου εγκυμοσύνη, η επιτυχία αυξάνεται σε τρεις στις τέσσερις γυναίκες (75%). Για τις γυναίκες που είχαν τουλάχιστον άλλον έναν φυσιολογικό τοκετό, είτε πριν είτε μετά την καισαρική τομή, η επιτυχία είναι ιδιαίτερα υψηλή. Εννέα στις δέκα (90%) θα καταφέρουν να έχουν άλλον έναν φυσιολογικό τοκετό. Τι άλλο θα επηρεάσει τις πιθανότητές μου για επιτυχές VBAC; Υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που μπορούν να μειώσουν την πιθανότητα για ένα επιτυχημένο VBAC. Αυτοί είναι: Εάν πρέπει, για οποιονδήποτε λόγο, να γίνει πρόκληση τοκετού. Εάν η γυναίκα είναι παχύσαρκη, δηλαδή αν έχει ΔΜΣ (δείκτη μάζας σώματος) πάνω από 30 κατά τη σύλληψη. Εάν ο τοκετός έχει αργή πρόοδο, με άλλα λόγια εάν δεν προχωράει. Ποια είναι τα πλεονεκτήματα του VBAC Η προσωπική ικανοποίηση της γυναίκας. Η ταχύτερη ανάρρωση μετά τον τοκετό: -Συνήθως η λεχώνα επιστρέφει στο σπίτι μέσα σε 2 βράδια

Ποια είναι τα μειονεκτήματα του VBAC Η πιθανότητα να χρειαστεί επείγουσα καισαρική τομή: -Μια στις τέσσερις γυναίκες (25%) θα χρειαστεί επείγουσα καισαρική τομή κατά τη διάρκεια του τοκετού VBAC. Αυτό συμβαίνει συνήθως επειδή ο τοκετός δεν προχωράει κανονικά ή υπάρχουν ανησυχίες για το μωρό. -Δεν είναι δυνατόν να ειπωθεί εκ των προτέρων αν ο τοκετός θα απαιτήσει μια μη προγραμματισμένη καισαρική. Αδυναμία ή ρήξη ουλής: -Υπάρχει μια πιθανότητα η ουλή στη μήτρα από την προηγούμενη καισαρική της γυναίκας να εξασθενίσει και να ανοίξει (ρήξη). Αυτό είναι σπάνιο αλλά αυξάνεται ελαφρώς στο VBAC. Ο κίνδυνος είναι περίπου 0,5% (50 ανά 10.000 κολπικές γεννήσεις). -Η ιατρική παρακολούθηση από τους/τις μαιευτήρες στον τοκετό έχει στόχο να εντοπίσει αυτό το πρόβλημα και σε τέτοια περίπτωση να προβεί σε επείγουσα καισαρική τομή. -Η ρήξη της ουλής είναι σπάνια, αλλά μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να γίνει απειλητική ακόμα και για τη ζωή της γυναίκας εξαιτίας της αιμορραγίας και η απομάκρυνση της μήτρας (υστερεκτομή) να κριθεί απαραίτητη για να σταματήσει η αιμορραγία. Αυτό εμφανίζεται μόλις σε 3 στις 10.000 γυναίκες που κάνουν προσπάθεια για VBAC, δηλαδή στο 0,03%. Πλεονεκτήματα της επιλογής της καισαρικής Πρόκειται για μια προγραμματισμένη διαδικασία με καθορισμένη ημερομηνία. Είναι σχεδόν μηδενικός ο κίνδυνος ρήξης της μήτρας. Σε κάθε περίπτωση, ο/η γυναικολόγος που σας παρακολουθεί θα σας συμβουλεύσει για τις επιλογές ανάλογα με την περίπτωσή σας και θα σας καθοδηγήσει σε όλη τη διαδικασία, με πρωταρχικό στόχο την υγεία τη δική σας και του μωρού σας.

Η Στέλλα Ροΐδη είναι μαιευτήρας-γυναικολόγος, www.roidi.gr

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

15.11.2021

21 Παρά το γεγονός ότι, εξαιτίας της πολυμορφίας τους, δεν εντοπίζονται σε ομοιογενείς ομάδες παιδιών, οι μαθησιακές δυσκολίες περιλαμβάνουν ορισμένα στοιχεία κοινά στις περισσότερες από αυτές τις διαφορετικές ομάδες. Τα σημάδια τους εντοπίζονται στο πεδίο των νοητικών συλλογισμών, των επαρκών αισθητηριακών ικανοτήτων, της σχολικής επίδοσης – κατώτερη απ’αυτή που δικαιολογεί το αναπτυξιακό στους στάδιο–, της ασυμφωνίας στην εξέλιξη των επιμέρους ικανοτήτων τους και στη φωνολογική τους ανεπάρκεια. Σύμφωνα με τον ορισμό της British Dyslexia Association (2005), επιπλέον δυσκολίες μπορεί να υπάρχουν και στον ρυθμό επεξεργασίας των πληροφοριών, στη μνήμη, στην ακουστική και στην οπτική αντίληψη και στον γραφοκινητικό συντονισμό. Αν και οι μαθησιακές δυσκολίες δεν ταυτίζονται με αισθητηριακές βλάβες, νοητική ανεπάρκεια ή συναισθηματικές διαταραχές, τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες έχουν μεγάλες πιθανότητες να εμφανίσουν ψυχοσυναισθηματικά προβλήματα, λόγω των συχνών «αποτυχιών» τους, σε σχολικό, οικογενειακό και κοινωνικό πλαίσιο. Γι’αυτό και η διεθνής έρευνα τονίζει την αναγκαιότητα μιας ολιστικής προσέγγισης για την υποστήριξή τους και την αποκατάσταση των δυσκολιών που παρουσιάζουν.

Πού πάνε τα παιχνίδια όταν χάνονται; Ακολουθήστε τον Τζακ και το καινούργιο του γουρουνάκι σε ένα μαγικό, χριστουγεννιάτικο ταξίδι στη Χώρα των Χαμένων ΕΙΚΟΝΟΓΡΆΦΗΣΗ: ΤΖΊΜ ΦΊΛΝΤ Text and Illustrations © J.K. Rowling 2021. THE CHRISTMAS PIG and logo are trade marks of J.K. Rowling.

Μαθησιακές Δυσκολίες ΤΗΣ ΜΑΡΊΑΣ ΚΟΚΚΙΝΙΏΤΗ

H Η Μαρία Κοκκινιώτη είναι εκπαιδευτικός – ειδική παιδαγωγός. Θα τη βρείτε στο Mindset: Fulfill the Potential. Υποστήριξη Μαθητών και Γονέων, www.mindset.edu.gr

διάγνωση μιας μαθησιακής δυσκολίας σε ένα παιδί είναι σοκ για ολόκληρη την οικογένεια. Σοκ, ακόμα κι όταν η γνωμάτευση σημαίνει απλώς πως το παιδί μαθαίνει με διαφορετικό από τον συνηθισμένο τρόπο. Όμως, η αλήθεια είναι πως οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες μπορούν να ολοκληρώσουν τη σχολική και ακαδημαϊκή εκπαίδευσή τους εξίσου καλά –ή ακόμα και καλύτερα– από αρκετούς συμμαθητές τους. Επομένως, οι γονείς, στο άκουσμα του όρου «μαθησιακές δυσκολίες», χρειάζεται ουσιαστικά να εστιάσουν στο πώς θα υποστηρίξουν το παιδί στην αναπτυξιακή του πορεία, λαμβάνοντας υπόψη τα ξεχωριστά χαρακτηριστικά του. Συχνά, στη διεθνή βιβλιογραφία, οι όροι «μαθησιακή διαφορετικότητα» (learning differences) και «μαθησιακές δυσκολίες» (learning difficulties) χρησιμοποιούνται αδιαφοροποίητα, αν και είναι διαφορετικοί. Αξίζει εδώ να σημειωθεί πως η ερμηνεία και ο προσδιορισμός τους, όπως και των όρων «δυσλεξία», «δυσαναγνωσία», «δυσορθογραφία», «δυσαριθμισία» κ.λπ., διαφέρει, τόσο στη χώρα μας όσο και διεθνώς, ανάλογα με τις επιστημονικές σχολές και τους αρμόδιους φορείς. Ουσιαστικά, η ακριβής σημασία τους είναι ένας γρίφος τον οποίον εδώ θα προσπαθήσουμε να αποσαφηνίσουμε.

Τι εννοούμε με τον όρο «μαθησιακή διαφορετικότητα»; Η μαθησιακή διαφορετικότητα αναφέρεται στην ποικιλία των τρόπων με τους οποίους μαθαίνει ένα παιδί καθώς και στον ρυθμό με τον οποίο μαθαίνει. Εξετάζοντας τη μαθησιακή διαφορετικότητα, λαμβάνουμε υπόψη το ατομικό μαθησιακό προφίλ του μαθητή, καθώς και τα κίνητρα, τις φιλοδοξίες, τα ενδιαφέροντα, το πολιτισμικό και κοινωνικό υπόβαθρο και τις εμπειρίες του – που αναμφίβολα υποστηρίζουν τις μαθησιακή διαδικασία. Για παράδειγμα, αν ένας μαθητής εκφράζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για ένα συγκεκριμένο θέμα ή μάθημα, το στοιχείο αυτό μπορεί να αξιοποιηθεί στη διδακτική πράξη ώστε να τον παρακινήσει να καταπιαστεί περισσότερο με τομείς με τους οποίους δεν ασχολείται και φαίνεται να παραμελεί. Σημειώνουμε ότι αν ο μαθητής σταματήσει για μεγάλο χρονικό διάστημα να ασχολείται με έναν ή περισσότερους τομείς των σχολικών του υποχρεώσεων, πιθανόν θα διαμορφωθεί, λόγω των συσσωρευμένων ελλειμμάτων, μία εικόνα μαθησιακών δυσκολιών. Τι εννοούμε με τον όρο «μαθησιακές δυσκολίες»; Οι μαθησιακές δυσκολίες αναφέρονται σε παράγοντες που δεν εμπίπτουν στην κατηγορία των μαθησιακών διαφορετικοτήτων και επηρεάζουν την ικανότητα του παιδιού να ανταποκριθεί στις σχολικές εργασίες της ηλικίας του. Επομένως, ένα παιδί που αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες συχνά υπολείπεται σε σχέση με τους συμμαθητές του.

Πώς μπορώ να βοηθήσω ένα παιδί με μαθησιακές δυσκολίες; Αρχικά, χρειάζεται να κατανοήσουμε πως για την υποστήριξη ενός παιδιού με μαθησιακές δυσκολίες, τα εργαλεία και οι τεχνικές έχουν διπλή διάσταση: εκπαιδευτική και ψυχολογική. Μια πλήρης μαθησιακή αξιολόγηση από ειδικό παιδαγωγό μπορεί να «αποκρυπτογραφήσει» τον γρίφο των δυσκολιών, να αναδείξει λύσεις και στρατηγικές και να αποτελέσει τη βάση για να οργανωθεί ένα πλήρες και μεθοδολογικά σωστό πρόγραμμα παρέμβασης, υποστήριξης και αποκατάστασης. Οι κατάλληλες μέθοδοι και το ανάλογο υλικό θα εκπαιδεύσουν τον μαθητή στους τρόπους που πρέπει να ακολουθεί για να τα καταφέρνει. Επίσης, η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να πολλαπλασιάσει τα θετικά αποτελέσματα της αποκατάστασης των μαθησιακών δυσκολιών. Εκτός από τις εκπαιδευτικές στρατηγικές, η «σχολική επιτυχία» των παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες διαμορφώνεται και από τη στάση των γονέων και των εκπαιδευτικών τους. Η ενίσχυση, η υποστήριξη και η έμπρακτη κατανόηση έχουν ιδιαίτερα ευεργετική επίδραση. Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες συχνά έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, ως συνέπεια του αργού ρυθμού μάθησης και των αναμνήσεων από τις δυσκολίες του παρελθόντος. Η συνεχής και ξεκάθαρη επιβράβευση, μέσα από την καρδιά μας, ακόμα και για τα μικρά τους επιτεύγματα, βελτιώνει την πορεία τους περισσότερο από όσο φανταζόμαστε. Χρειάζεται να κρατήσουμε στο μυαλό μας πως προσπαθούν πολύ, για μεγάλο διάστημα, και πως η δημιουργία μιας θετικής αυτο-εικόνας χρειάζεται μακροχρόνια υποστήριξη. Επίσης, τα παιδιά αυτά, δεδομένης της επιπλέον προσπάθειας που καταβάλλουν, κουράζονται ευκολότερα και χρειάζονται συχνότερες και μεγαλύτερες παύσεις. Χρειάζεται, λοιπόν, από κοινού οργάνωση ενός καθημερινού πλάνου μελέτης και μιας συμφωνίας για τα διαλείμματα και τη διάρκειά τους. Συνεργασία γονέων, εκπαιδευτικών και ειδικών παιδαγωγών Εκπαιδευτικοί και γονείς οφείλουν να συνεργάζονται αποτελεσματικά, προκειμένου να διαμορφώνουν από κοινού ένα θετικό και υποστηρικτικό περιβάλλον για τον μαθητή. Χρειάζεται να συναντιούνται συχνά και να ανταλλάσσουν δεδομένα και εμπειρίες που σχετίζονται με την πρόοδό του και να αξιολογούν μαζί την πορεία του και την κάθε νέα τεχνική ή στρατηγική που έχουν εισαγάγει στο πρόγραμμα, ώστε να διασφαλίσουν πως το παιδί μας εξελίσσεται και αναπτύσσεται ολόπλευρα. Επιπλέον, χρειάζεται να κρατάμε πάντα στο μυαλό μας πως ένας ειδικός παιδαγωγός και ένας σχολικός ψυχολόγος, όταν κρίνεται σκόπιμο, λειτουργούν καταλυτικά στη μαθησιακή, ψυχοσυναισθηματική και κοινωνική πρόοδο και εξέλιξη του παιδιού. Κλείνοντας, υπογραμμίζω πως όσοι υποστηρίζουμε παιδιά που δυσκολεύονται σε κάποιος τομείς –είτε είμαστε γονείς είτε εκπαιδευτικοί– πέφτουμε στην παγίδα να εστιάζουμε ασυναίσθητα στις δυσκολίες τους. Αν τους προσφέρουμε, όμως, ευκαιρίες και χρόνο να καταπιαστούν και με τομείς όπου τα καταφέρνουν –είτε αυτοί σχετίζονται με το σχολείο είτε όχι– τους δίνουμε έμπρακτα την ευκαιρία να δραστηριοποιούνται και να μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον όπου αισθάνονται πλήρη και αποδεκτά.

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

15.11.2021

Αποδομώντας έμφυλα στερεότυπα με τη Χριστίνα Σαμπανίκου ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ -Γιατί βγαίνουν τόσα ανέκδοτα για τις ξανθιές και ούτε ένα για τους ξανθούς; -Χαρίζουμε Barbie στα αγόρια ή θεωρούνται επικίνδυνες; -Το make-up ομορφαίνει ή κρύβει σημάδια; -Μια μαμά μπορεί να κάνει καριέρα ή πρέπει να βοηθήσει τον μπαμπά να κάνει τη δική του; -Γιατί ένας άντρας καμαρώνει για το σώμα της γυναίκας που συνοδεύει; Αυτός το συναρμολόγησε; Σε αυτά και πολλά ακόμη ερωτήματα καλείται να απαντήσει η «Life After Death Theatre Company», που καταπιάνεται για άλλη μια φορά με μια θεματική που επηρεάζει και καθορίζει την ποιότητα της ύπαρξης κάθε ατόμου. Αυτή τη φορά οι Βίκυ Αδάμου και Χριστίνα Σαμπανίκου, ανταποκρινόμενες στην πρόσκληση της «G-All, Gender Alliance, Η Συμμαχία των Φύλων» και του «Heinrich Böll Stiftung Greece», δημιούργησαν τέσσερα βίντεο που αποτελούν μέρος της ενημερωτικής καμπάνιας, «Απο-

δομώντας Έμφυλα Στερεότυπα», μιλώντας για την τοξική αρρενωπότητα, τους στερεοτυπικούς ρόλους των φύλων, την έμφυλη βία και τον σεξισμό. Η Χριστίνα Σαμπανίκου μιλάει στο Τaλκ για τη σημασία τού να εκπαιδευτούμε οι γονείς και να εκπαιδεύσουμε τα παιδιά μας, ώστε να αλλάξουμε την κοινωνία προς το καλύτερο. Χριστίνα, τι σε ώθησε να ασχοληθείς με το θέμα των στερεοτύπων και της βίας; Ήταν μόνο η κοινωνικοπολιτική σου συνείδηση ή και βιώματα δικά σου και κοντινών σου ανθρώπων; Ως γυναίκα, δεν θα μπορούσα να έχω μείνει αλώβητη από τα στερεοτυπικά μοντέλα συμπεριφοράς, από αυτή την πυραμίδα της έμφυλης βίας που μπορεί να είναι από ψυχολογική έως σεξουαλική. Όλες μας, ακόμα και αν δεν έχουμε βιώσει οι ίδιες κακοποιητικές συμπεριφορές, έχουμε παραδείγματα στο περιβάλλον μας. Η συμμετοχή μου στο κίνημα #ΜeToo, όταν κατήγγειλα δημόσια γνωστό ηθοποιό-σκηνοθέτη, ήταν ένα ακόμη βήμα προς αυτή την κατεύθυνση της αντίδρασης και της προσπάθειας να δοθεί φωνή στις γυναίκες, χωρίς φόβο και δισταγμό.

Πρώτο βίντεο. «Στερεότυπα από κούνια». Υπάρχουν και διαιωνίζονται. Είσαι πιο αισιόδοξη για τις μελλοντικές γενιές; Τι θα συμβούλευες έναν πατέρα και μια μητέρα που σε διαβάζουν, ενώ περιμένουν μωρό ή έχουν μωρό; Δυστυχώς, θα χρειαστεί σοβαρή δουλειά, τόσο θεσμικά, από το σχολείο και την πολιτεία, όσο και ατομικά, μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον, για να μπορέσουμε να αναγνωρίζουμε πώς αυτά τα στερεότυπα μας διαμορφώνουν από τη βρεφική και νηπιακή ακόμα ηλικία. Μεγαλώνουμε ανθρώπους που οφείλουν να ακολουθούν συγκεκριμένα μοτίβα συμπεριφοράς, ώστε να θεωρούνται «φυσιολογικοί» και αποδεκτοί. Σκεφτείτε τα παιδικά παραμύθια, τις εξωσχολικές δραστηριότητες, τα παιχνίδια, τα χρώματα ή τα ρούχα που διαλέγουμε για λογαριασμό των παιδιών μας. Σκεφτείτε τις φράσεις «οι άντρες δεν κλαίνε» και «μα δεν σου έμαθε η μάνα σου να μαγειρεύεις;» ή τον επαγγελματικό προσανατολισμό και τον τρόπο απεύθυνσης στο παιδί. Φυσικά, έχουν γίνει θετικά βήματα και έχει ανοίξει η συζήτηση επαναπροσδιορισμού του τρόπου ανατροφής και των παραδειγμάτων που δίνουμε ως γονείς μέσα από τη σχέση μας

15.11.2021

με το άλλο φύλο και τις καθημερινές μας επιλογές. Πρέπει πάντα να θυμόμαστε πως ένα παιδί θα αντιγράψει τις δικές μας συμπεριφορές, οπότε πρέπει οι γονείς να αλλάξουμε και να φιλτράρουμε όσα του λέμε, όσα μας ακούει να λέμε μεταξύ μας και όσα μας βλέπει να κάνουμε ή να αποδεχόμαστε. Δεύτερο βίντεο. «Ε, δεν τη σκότωσε κιόλας». Γιατί η κοινωνία συνεχίζει να αιτιολογεί τη βία κατά των γυναικών. Γιατί, παρά τα τόσα περιστατικά έμφυλης βίας, που οδηγούν συχνά και σε θάνατο γυναικών-μανάδων, μα και σε κακοποίηση παιδιών, υπάρχουν άνθρωποι που δεν αποδέχονται τον κοινωνιολογικό προς το παρόν (αλλά και νομικό σύντομα) όρο «γυναικοκτονία» και κοινωνίες ολόκληρες σιωπούν μπροστά στα προφανή; Άλλο τόσο προφανές είναι πως έχουμε γαλουχηθεί με οπισθοδρομικές και καταστροφικές αντιλήψεις... Πάντα έτσι ήταν: Η γυναίκα αποτελούσε το «κτήμα», το «τρόπαιο» του άντρα, που είχε πάνω της πλήρη εξουσία είτε ήταν η γυναίκα του είτε η κόρη του είτε η αδερφή του. Ο άντρας αισθάνεται κυρίαρχος και η γυναίκα αναγκασμένη να υπακούσει, να λουφάξει και να μετασχηματίσει την προσωπικότητα της ώστε να είναι αρεστή στις επιθυμίες και απαιτήσεις του αφέντη. Να δικαιολογήσει, να δώσει τόπο στην οργή, να σκύψει το κεφάλι. Κάθε μέρα σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΟΗΕ έχουμε 134 δολοφονίες γυναικών. Στην Ελλάδα μέσα στο 2021 θρηνούμε τον χαμό 13 γυναικών από τον σύντροφο ή σύζυγό τους. Κάθε μέρα έρχονται στο φως υποθέσεις βιασμών και σεξουαλικής κακοποίησης. Φυσικά, μέσα στις συνθήκες εγκλεισμού αυξήθηκαν κατακόρυφα τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας. Και πλέον, στην εποχή της πληροφορίας, αποκαλύπτονται πολλά (αν και όχι όλα). Πάντοτε συνέβαιναν· μόνο που παλαιότερα γίνονταν πίσω από τις κλειστές πόρτες και θεωρούνταν «αναπόφευκτα». Ο όρος «γυναικοκτονία» σταδιακά εδραιώνεται, καταδεικνύοντας πως το θύμα έχει δολοφονηθεί ακριβώς επειδή είναι γυναίκα, επειδή κάποιος θεωρεί πως είναι δικιά του και έχει τον αποκλειστικό έλεγχό της. Φυσικά, μέρος του ανδρικού πληθυσμού αντιστέκεται σθεναρά στην αποδοχή του όρου και στη θέσπιση ενός νέου νομικού πλαισίου, γιατί κάτι τέτοιο θα σήμαινε την αποδοχή της συλλογικής ενοχής των ανδρών και το γκρέμισμα του ρόλου του αρσενικού ως αρχηγού, με συνέπεια την περαιτέρω διεύρυνση των μικρών ρωγμών που ήδη συντελούνται στην πατριαρχία. Τρίτο βίντεο. «Πες μου το φύλο σου να σου πω τι θα γίνεις». Πώς θα αλλάξουμε τους στερεοτυπικούς ρόλους που μας αποδίδονται από τη γέννησή μας κιόλας; Πρέπει σαφώς να ξεφύγουμε από την αντίληψη πως ο προορισμός της γυναίκας είναι αποκλειστικά η μητρότητα και πως ο ρόλος που πρέπει να βιώσει μεγαλώνοντας είναι αυτός της μάνας-νοικοκυράς. Κάθε γυναίκα έχει προσωπικές ανάγκες και επιδιώξεις που δεν περιλαμβάνουν μόνο το μεγάλωμα των παιδιών. Η γλυκιά μανούλα, πάντα παρούσα, και ο αυστηρός μπαμπάς, που θα δει τα παιδιά όταν επιλέξει θεωρώντας πως η υποχρέωσή του σταματάει στην οικονομική προσφορά, είναι στερεοτυπικοί ρόλοι που πρέπει να εκλείψουν. Ο δυτικός κόσμος έχει κάνει άλματα. Πλέον βλέπουμε άντρες-νταντάδες ή οικογένειες όπου ο πατέρας είναι στο σπίτι

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΑ ΈΜΦΥΛΑ ΣΤΕΡΕΌΤΥΠΑ ΠΡΈΠΕΙ ΠΡΏΤΑ ΝΑ ΤΑ ΒΓΆΛΟΥΜΕ ΕΜΕΊΣ ΑΠΌ ΜΈΣΑ ΜΑΣ ΓΙΑ ΝΑ ΜΠΟΡΈΣΟΥΜΕ ΝΑ ΒΟΗΘΉΣΟΥΜΕ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΙΔΙΆ ΜΑΣ ΝΑ ΤΑ ΑΠΟΒΆΛΟΥΝ και η μητέρα δουλεύει. Υπάρχουν γυναίκες σε υψηλά αξιώματα και σταδιακά αποδεχόμαστε πως μια γυναίκα μπορεί να μην επιθυμεί να γίνει μητέρα, χωρίς αυτό να θεωρείται ανωμαλία. Η πλειονότητα των ανδρών, όμως, έχει βολευτεί με το πλαίσιο που επικρατεί και αντιστέκεται στην όποια αλλαγή, καθώς δεν θέλει να χάσει τα κεκτημένα. Όμως, δεν είναι θέμα φύλου, αλλά προσωπικότητας. Πρέπει να ξαναγράψουμε το παραμύθι της ζωής, ξεκινώντας από μια λευκή σελίδα. Τέταρτο βίντεο: Η τέλεια γυναίκα. Το γυναικείο πρόσωπο σώμα ως σεξουαλικό αντικείμενο υπό το άγρυπνο ανδρικό βλέμμα. Αλλά και, σε μικρότερο βαθμό, ο τέλειος άντρας. Ένα κοινωνικό κατασκεύασμα από δεκάδες αντικρουόμενες, μα βαριές προκαταλήψεις. Με τα ΜΜΕ, και πλέον με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, να δημιουργούν από την παιδική κιόλας ηλικία στερεότυπα που καταστρέφουν κυρίως κορίτσια, αλλά και αγόρια. Η τέλεια γυναίκα και ο τέλειος άντρας είναι αυτοί που μας κάνουν να χαμογελάμε και μας αφήνουν χώρο να νιώθουμε πως αυτό που είμαστε είναι αρκετό και πολύτιμο. Σωματικά και εμφανισιακά δεν υπάρχει τελειότητα. Φυσικά ο καθένας και η καθεμία πρέπει να είναι ελεύθερος/η να κάνει ό,τι νιώθει πως έχει ανάγκη για να αισθάνεται όμορφα με τον εαυτό του/της. Πόσα, όμως, από αυτά είναι ανάγκες που πραγματικά πηγάζουν από μέσα μας και δεν είναι επίκτητες, ως όροι αποδοχής μας; Γιατί ένας γκριζομάλλης άντρας θεωρείται γοητευτικός ενώ μια γυναίκα απεριποίητη; Γιατί ένας πενηντάχρονος κυκλοφορεί με μια εικοσιπεντάχρονη και είναι «μάγκας», ενώ για μια γυναίκα αυτό είναι ανεπίτρεπτο; Γιατί οι ρυτίδες, οι ραγάδες, η κυτταρίτιδα πρέπει να εξαφανιστούν από ένα γυναικείο σώμα, ενώ η κοιλιά σε έναν άντρα θεωρείται «αρχοντιά»; Βέβαια και ο άντρας μπορεί να περνά ώρες σε γυμναστήρια, προσπαθώντας να διατηρήσει το σώμα που είχε νέος για να αρέσει. Η γυναίκα, όμως, ιδιαίτερα μέσα από την παρακμιακή κουλτούρα περιοδικών και εξωφύλλων, διαφημίσεων και τηλεοπτικών ή ινσταγκραμικών περσόνων, βομβαρδίζεται καθημερινά από την πίεση της τελειότητας σε βαθμό αφύσικο –ακόμα και ντροπιαστικό– για να έχει μια εικόνα αρεστή στο είδος του άντρα που εστιάζει εκεί. Βλέπεις στα πρωινάδικα πλαστικές παρουσιάστριες και ταυτόχρονα παρουσιαστές με κοιλιές που ασκούν κριτική. Το κυνήγι της τελειότητας δημιουργεί δυστυχισμένους ανθρώπους. Η Ελλάδα είναι τελευταία στο σύνολο των χωρών τής Ε.Ε. ως προς τον δείκτη ισότητας των φύλων, σύμφωνα με την Έκθεση του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για το 2020. Προφανώς, αυτό είναι το έδαφος στο οποίο αναπτύσσεται η έμφυλη βία, μέσα στην οποία, βέβαια, εντάσσεται και το κομμάτι των ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων, που είναι ένα τεράστιο θέμα από μόνο του. Τι θα άλλαζες αμέ-

23 σως αν γινόσουν, ως διά μαγείας, Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, αρμόδια για θέματα Δημογραφικής και Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων; Καταρχάς, θα θεσμοθετούσα μισθολογική εξίσωση και ίσες ευκαιρίες πρόσληψης και ανέλιξης στην εργασία. Θα έβαζα στα σχολεία από το νηπιαγωγείο μάθημα σεξουαλικής αγωγής, θα έδινα τη δυνατότητα στους γονείς να παρακολουθήσουν σεμινάρια όπως αυτό της «G-ALL, H Συμμαχία των Φύλων», που παρακολούθησα και εγώ και άλλαξε τον τρόπο σκέψης μου. Θα έδινα χώρο στον αυτοπροσδιορισμό χωρίς προκαταλήψεις και όρια. Θα έδινα έμφαση στην αποδοχή της διαφορετικότητας, θα προέτρεπα τις γυναίκες να είναι οικονομικά ανεξάρτητες, να μη φοβούνται. Θα δημιουργούσα περισσότερες δομές με ουσιαστική στήριξη για κακοποιημένες γυναίκες, θα διευκόλυνα την απόκτηση παιδιού από ομόφυλα ζευγάρια, αφού το παιδί χρειάζεται κυρίως αγάπη και παρουσία. Θα υπήρχε σε κάθε γειτονιά ψυχολόγος που θα μπορούσαν να επισκέπτονται δωρεάν όσοι είχαν προβλήματα στο σπίτι τους. Θα υπήρχε ψυχολόγος και σε κάθε σχολείο. Δεν ξέρω αν θα μπορούσα να τα κάνω όλα αυτά από τη συγκεκριμένη θέση, μα γενικά αυτά και άλλα τόσα θα ήθελα να συμβούν. Από εδώ που βρίσκομαι τώρα, προσπαθώ μέσα από την τέχνη και το μεγάλωμα του γιου μου να περάσω όσα θεωρώ σημαντικά. Ο γιος σου είναι στην εφηβεία. Είμαι σίγουρη ότι προσπαθείς να τον μεγαλώνεις χωρίς στερεότυπα και προκαταλήψεις. Τι εμπόδια συναντάς; Πώς θα γίνει κατανοητό ότι δεν θα είναι μόνο οι γυναίκες πιο ευτυχισμένες, αλλά και οι άντρες και πάνω απ’ όλα τα παιδιά, μέσα σε μια κοινωνία ισότητας και σεβασμού των φύλων; Τα έμφυλα στερεότυπα πρέπει πρώτα να τα βγάλουμε εμείς από μέσα μας για να μπορέσουμε να βοηθήσουμε και τα παιδιά μας να τα αποβάλουν. Στον γιο μου προσπαθώ να μάθω την ισοτιμία των ρόλων. Πως κάποια στιγμή θα πρέπει να βάλει ηλεκτρική σκούπα όχι για να με βοηθήσει, αλλά γιατί ζούμε στο ίδιο σπίτι και γιατί αργότερα θα ζει με τη σύντροφο του. Μια γυναίκα δεν πρέπει να ζητάει βοήθεια στις δουλειές του σπιτιού, πρέπει να μοιράζεται τις δουλειές του σπιτιού. Θα σχολιάσω το σεξιστικό ανέκδοτο που έχει ακούσει στο TicToc, θα τον διδάξω πως τα κορίτσια είναι το ίδιο μαχητικά και δυναμικά και απαιτούν τον σεβασμό του στην προσπάθεια τους να υπάρξουν μέσα σε μια ανδροκρατούμενη οικογένεια. Πως αγαπητό θα τον κάνουν οι τρόποι και η ευγένεια και όχι η αρσενική ασυδοσία. Όλα αυτά με τεράστιο ποσοστό πιθανής αποτυχίας. Το να μεγαλώνεις έναν έφηβο είναι μια τεράστια πρόκληση και ευθύνη. Κανείς δεν γεννιέται σωστός γονιός. Η αγάπη και το ένστικτο, η ενημέρωση και η γνώση μάς οδηγούν. Για μια κοινωνία ισότητας και σεβασμού πρέπει πρώτα εμείς να δείξουμε στα παιδιά πως σεβόμαστε τον εαυτό μας. Ναι, αλληλεγγύη και σεβασμός είναι τα δύο κλειδιά για έναν κόσμο αναγεννημένο και απαλλαγμένο από απαρχαιωμένες προκαταλήψεις και μίσος.

Μπορείτε να παρακολουθήσετε τα τέσσερα βίντεο που δημιούργησε η «Life After Death Theatre Company» στη σελίδα της «Gender Alliance Initiative» στο YouTube.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Με την παροχέτευση πάνω της και πάθος για τη ζωή

Η Μαρία που δεν τα παράτησε ποτέ ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

Μαρία Πολύζου είναι το γυναικείο πρόσωπο του μαραθωνίου δρόμου στην Ελλάδα, η κάτοχος του πανελληνίου ρεκόρ και η πρώτη Ελληνίδα μαραθωνοδρόμος που συμμετείχε σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Διατέλεσε διευθύντρια του Μουσείου του Μαραθωνίου, ολοκλήρωσε τον Φειδιππίδειο Άθλο, ενώ σήμερα είναι προπονήτρια δρομέων αντοχής. Όλα αυτά είναι, πάνω κάτω, γνωστά. Όμως, η ιστορία της Μαρίας κρύβει πίσω της πολλά και δύσκολα. Πρόσφατα αποφάσισε να τα μοιραστεί δημόσια για να ενδυναμώσει ανθρώπους που βρίσκονται σε αδιέξοδο. Η αυτοβιογραφία της Μην τα παρατάς! με οδήγησε να την αναζητήσω, να τη ρωτήσω και να την ακούσω.

Διαγνώστηκα με καρκίνο στα 51α μου γενέθλια. Ως τότε πίστευα ότι δεν με αφορούσε. Είχα μάθει να ζω στα στάδια, όχι στα νοσοκομεία. Αρχικά ήταν σοκ. Γρήγορα, όμως, το ξεπέρασα και επέστρεψα στη δράση. Έτσι είναι ο χαρακτήρας μου. Δεν τα παρατάω ποτέ. Δεν έμεινα στο κρεβάτι. Συνέχισα να τρέχω, ακόμα και την επομένη από τη χημειοθεραπεία μου, να γυμνάζομαι, να προπονώ τους δρομείς μου, να κάνω διαλέξεις, να κολυμπάω… Ακόμα και με την παροχέτευση, πήγαινα στο στάδιο ή στη θάλασσα. Είπα ότι αυτόν τον μαραθώνιο θα τον ζήσω με τον καλύτερο τρόπο και τις λιγότερες σωματικές απώλειες. Όσο κι αν ακούγεται παράξενο, πέρασα καλά αυτούς τους μήνες. Με χάρηκα, θαύμασα τη δύναμη που κρύβει η ψυχή και το πάθος μου για τη ζωή. Η κόρη μου, η Αγάπη, που όταν διαγνώστηκα μόλις είχε περάσει στην ΑΣΟΕΕ, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο πώς αντιμετώπισα τον καρκίνο. Δεν ήθελα να δω το πρόσωπό της φοβισμένο ή κλαμένο. Με έβαλε να της υποσχεθώ ότι δεν θα πεθάνω κι εγώ πάλεψα κάθε λεπτό για να είμαστε όπως και πριν. Η μεγάλη αλλαγή ήρθε μετά. Τώρα έχει γίνει η μαμά μου.

15.11.2021

Με παίρνει τηλέφωνο και με ρωτάει αν έφαγα, αν κουράστηκα. Είμαστε πολύ δεμένες, κάτι περισσότερο από φίλες, τη θαυμάζω και με θαυμάζει! Συνεχίζω να κάνω κάθε τρεις μήνες εξετάσεις, συνεχίζω θεραπείες και θα συνεχίσω για τα επόμενα δέκα χρόνια. Στις γυναίκες που νοσούν λέω να μην τα παρατάνε και να αρχίσουν άσκηση, που θα λειτουργήσει ως παυσίπονο. Να είναι αισιόδοξες, να βλέπουν μόνο τη νίκη στον τερματισμό του δικού τους μαραθώνιου. Και στις υγιείς γυναίκες ένα μόνο: πρόληψη! Ο πατέρας μου με βίαζε από μικρή. Μίλησα ανοιχτά γιατί πιστεύω ότι είναι ώρα να σπάσουμε τα ταμπού και κυρίως για να κατανοήσουν τα ίδια τα παιδιά ότι δεν φταίνε και δεν πρέπει να ντρέπονται να μιλήσουν για ό,τι τους συνέβη. Το τραύμα που αφήνει η σεξουαλική κακοποίηση στην παιδική ψυχή τις περισσότερες φορές δεν ξεπερνιέται. Διαλύεται η ζωή πριν καλά καλά αρχίσει: τάσεις αυτοκτονίας, αλκοολισμός, ναρκωτικά, κατάθλιψη, πορνεία, εξαθλίωση. Η εφηβεία μου ήταν δύσκολη. Ουσιαστικά δεν την έζησα. Είναι ένα κομμάτι που μου λείπει. Ήμουν αποκομμένη εσωτερικά από όλα, παγωμένη και με ένα ερωτηματικό: «Γιατί να ζω; Θέλω να πεθάνω…» Έκανα δύο απόπειρες αυτοκτονίας. Κατάφερα να ανασάνω όταν μπήκα –εντελώς τυχαία– στον αθλητισμό. Τότε κατάλαβα ότι αυτός είναι ο δρόμος και η σωτηρία μου.Άρχισα να ονειρεύομαι ξανά, να βάζω στόχους. Οι εφιάλτες άργησαν να φύγουν, όμως κρατήθηκα από το μεγάλο μου όνειρο: Να γίνω σπουδαία και να τρέξω στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Τον μαραθώνιο τον αγάπησα από την πρώτη φορά που άκουσα αυτή τη λέξη. Είπα πως αυτό θέλω, τα 42.195 μέτρα της εσωτερικής μου χαράς και ευτυχίας. Κατάφερα να κάνω 14 πανελλήνια ρεκόρ που κρατούν μέχρι σήμερα. Έχω τρέξει 48 μαραθώνιους, πήγα σε Παγκόσμια Πρωταθλήματα, Πανευρωπαϊκούς Αγώνες, Ολυμπιακούς Αγώνες, κέρδισα χρυσό στους Βαλκανικούς και σήκωσα την ελληνική σημαία στην Κωνσταντινούπολη. Έχω τρέξει παραπάνω από 280.000 χιλιόμετρα στη ζωή μου και συνεχίζω! Μετά τη γέννηση της Αγάπης, επανήλθα γρήγορα στην αγωνιστική δράση. Μητρότητα και πρωταθλητισμός συνδυάζονται, μα παίζει καθοριστικό ρόλο η υποστήριξη από το οικογενειακό περιβάλλον και τον σύντροφο. Στην περίπτωσή μου, είναι έτσι και ο χαρακτήρας μου. Δεν βάζω όρια, δεν σταματάω. Κάθε πρόκληση με βοηθάει να βελτιώνομαι. Το γεγονός ότι πέρασα δύσκολη παιδική ηλικία με κάνει πιο ανθεκτική. Αλύγιστη. Δεν βλέπω προβλήματα μπροστά μου, μόνο λύσεις. Όταν έγινα μητέρα, ήμουν απίστευτα προσεκτική, παρακολουθώντας διακριτικά κάθε τι που έλεγε ή έκανε το παιδί μου. Πρόσεχα τις ζωγραφιές της, πώς έπαιζε, αν χαμογελούσε. Ήμουν δίπλα της κάθε στιγμή. Τα παιδιά που κακοποιούνται δεν μιλούν, αλλά στέλνουν μηνύματα με πολλούς τρόπους. Φτάνει οι μεγάλοι να θέλουν να τα ακούσουν και να τα βοηθήσουν. Στην Αγάπη μίλησα για την παιδική μου ηλικία πρόσφατα, λίγο πριν κυκλοφορήσει το βιβλίο. Η πρώτη της αντίδραση ήταν: «Βρε μαμά, τι λες τώρα; Και πώς κατάφερες να πετύχεις όλα αυτά και να είσαι αυτή που είσαι;» Με αγκάλιασε και δεν ήθελε να το πιστέψει. Τώρα με θαυμάζει και με καταλαβαίνει ακόμα περισσότερο. Με τον ΦειδιππίδειοΆθλο, την απόσταση των 524 χιλιομέτρων, Αθήνα-Σπάρτη-Μαραθώνας, που έτρεξα, πάτησα σε άλλες κορυφές μέσα μου. Πήγα ψηλά και κατάλαβα ότι όλοι είμαστε δέσμιοι γήινων πραγμάτων που μας κρατούν χαμηλά. Όσο ο άνθρωπος μεγαλώνει εσωτερικά και απλώνει αγάπη και ευγνωμοσύνη σε όλον τον κόσμο, η ψυχική ίαση έρχεται γρηγορότερα. Με βοήθησε και η προσφορά ανιδιοτελούς υπηρεσίας. Μαλάκωσε την ψυχή μου και έφτασα να συγχωρέσω ακόμα κι αυτόν που με πόνεσε όσο κανείς, τον πατέρα μου. Το να καταφέρει το κακοποιημένο παιδί, κι αργότερα ο ενήλικος, να μιλάει ανοιχτά χωρίς να πονάει χρειάζεται πολλή εσωτερική δουλειά. Αγώνας μεγάλος για να βγεις από τη μαυρίλα και να καταφέρεις να βάλεις τον εαυτό σου στην κορυφή που εσύ ορίζεις. Προσωπικά, ήξερα ότι ανήκα αλλού. Το πάλεψα και τώρα πια τολμώ να πω ότι, έχοντας κατακτήσει όλους τους προσωπικούς μου στόχους, είμαι ένας ευτυχισμένος άνθρωπος. Σκοπός μου είναι να βοηθήσω κάθε ψυχή που υποφέρει να βγει από το τούνελ όπου την έβαλε κάποιος άλλος. Να δώσω ελπίδα και αισιοδοξία. Να αγκαλιάσω και να πω στον καθένα και στην καθεμιά ότι μπορεί, φτάνει να μην τα παρατάει. Να πω σε κάθε παιδί που υποφέρει: «Μίλα, μίλα, ψυχούλα μου. Είμαστε εδώ για σένα. Μίλα, παιδί μου». Διαβάστε: Μαρία Πολύζου, Μην τα παρατάς!, Key Books

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

15.11.2021

25 Οι πολίτες αυτοί δεν είναι περισσότερο αλληλέγγυοι ή φιλάνθρωποι από τους Έλληνες ούτε γνωρίζουν τα πάντα γύρω από τις μεταμοσχεύσεις. Απλώς, το σύστημα υγείας εκεί υποστηρίζει και διευκολύνει τις ιδιαίτερα απαιτητικές διαδικασίες της δωρεάς. Η πανδημία αποκάλυψε τις διαφορές στον αριθμό των κλινών ΜΕΘ (απ’ όπου προκύπτουν οι δότες οργάνων) ανά πολίτη, ανάμεσα στην Ελλάδα και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Στην προ-Covid εποχή συχνά ετίθετο το δίλημμα: “Ποιον να βάλουμε στη μια κλίνη που άδειασε στη ΜΕΘ; Τον ασθενή με τις ελπίδες επιβίωσης ή τον εγκεφαλικά νεκρό, δυνητικό δότη οργάνων;” Η απάντηση ήταν αυτονόητη», παραδέχεται η κ. Μενουδάκου.

Οργανούληδες: Συστήνοντας στα παιδιά τα όργανα του σώματος και τη δωρεά οργάνων ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

ι «Οργανούληδες» είναι ένα καινοτόμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ) και του Ιδρύματος Ωνάση, που σκοπό έχει να συστήσει στα παιδιά από 7 έως 11 ετών τα όργανα του σώματός τους, τη λειτουργία τους, τη σημασία τους και τον τρόπο να τα διατηρούμε χαρούμενα και υγιή. Το Τaλκ συνάντησε τη Γιούλη Μενουδάκου, προϊσταμένη του Τμήματος Συντονισμού Μεταμοσχεύσεων στον ΕΟΜ, που μας μίλησε για την πρωτοβουλία αυτή.

Photo credit: Θοδωρής Μανωλόπουλος

Με τον κατάλληλο τρόπο «Η διδασκαλία γίνεται με τρόπο που τραβά το ενδιαφέρον των παιδιών και διευκολύνει την εκμάθηση πληροφοριών, μέσα από “fun facts” γύρω από τις θαυμαστές λειτουργίες των οργάνων. Αφού τα παιδιά τις αφομοιώσουν, ενημερώνονται με απλά λόγια και για τη δυνατότητα που μας δίνει η ιατρική αυτά να ξαναλειτουργούν μέσα σε άλλους ανθρώπους, εφόσον χρειαστεί, και ως εκ τούτου να σώζουν ζωές, μέσα από το θαύμα της μεταμόσχευσης. Οι “Οργανούληδες” διδάσκονται εδώ και χρόνια στα σχολεία της Αγγλίας, απ’ όπου προέρχονται, πρόσφατα τους αγκάλιασαν η Σκοτία και ο Καναδάς, ενώ μας συστήθηκαν στα ελληνικά χάρη στην υποστήριξη του Ιδρύματος Ωνάση, που εξασφάλισε τα αποκλειστικά δικαιώματα για την Ελλάδα», εξηγεί η κ. Μενουδάκου. Αναρωτιέμαι αν οι «Οργανούληδες» προκάλεσαν αντιδράσεις, για παράδειγμα ότι τα παιδιά είναι μικρά και ίσως τρομάξουν ή ότι δεν μπορούν να κατανοήσουν πλήρως τη σημασία των εννοιών. «Αντιδράσεις, όχι, δεν έχουμε συναντήσει», απαντάει κατηγορη-

ματικά η Γιούλη Μενουδάκου. «Κάποιοι γονείς είναι σκεπτικοί, ναι, αυτό συμβαίνει, αφού είναι η πρώτη φορά που η δωρεά οργάνων γίνεται μέρος της δημόσιας εκπαίδευσης. Όμως, η πληροφορία για τη μεταμόσχευση δίνεται με τρόπο απλό, προσαρμοσμένο και σταθμισμένο στις αντιληπτικές ικανότητες των παιδιών αυτής της ηλικίας». Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι το πρόγραμμα έχει εγκριθεί από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής και αποτελεί μέρος των θεματικών Αγωγής Υγείας που προσφέρονται από το Υπουργείο Υγείας. Ως γονέας και ψυχολόγος, η κυρία Μενουδάκου επισημαίνει ότι «τα παιδιά αυτής της ηλικιακής ομάδας έχουν πλέον πολλά ερεθίσματα και είναι περισσότερο εξοικειωμένα με τις έννοιες της ασθένειας, της απώλειας και της σημασίας της υγείας μας, καθώς της υπευθυνότητας μας γύρω από αυτές». Μας προτείνει, για παράδειγμα, να σκεφτούμε κινούμενα σχέδια όπου ο ήρωας χάνει τη ζωή του ή ακόμα και ένα μέλος του σώματός του ή που με κάποια «μαγική» παρέμβαση ξαναγεννιέται, με τρόπο μάλιστα που συχνά εμείς οι γονείς δεν εγκρίνουμε… Αντίθετα, οι έννοιες στους «Οργανούληδες» προσφέρονται με τρόπο που δεν δημιουργούν ταύτιση στα παιδιά (ότι δηλαδή μπορεί να συμβεί κάτι κακό σε εκείνα), πληροφορούν, συμβάλλουν στην ευαισθητοποίηση γύρω από θέματα υγείας και αυτοφροντίδας και κυρίως επιχειρούν μια «ξενάγηση» στο σώμα μας. Τι πρέπει να αλλάξει; Στην πράξη, η έλλειψη μοσχευμάτων και ο διαρκώς αυξανόμενος αριθμός ασθενών που χρήζουν μεταμόσχευσης δυστυχώς διευρύνεται, και μάλιστα σε παγκόσμιο επίπεδο. Υπάρχει στην Ελλάδα η κουλτούρα της δωρεάς οργάνων σε σχέση με τις υπόλοιπες δυτικές κοινωνίες και τι χρήζει βελτίωσης; «Από τις πρώτες χώρες παγκοσμίως στη δωρεά οργάνων είναι η Ισπανία και η Πορτογαλία.

Σιγά μη συμβεί σε μένα… Συχνά νομίζουμε ότι η μεταμόσχευση αφορά τους άλλους, όμως δεν είναι απίθανο να χρειαστούμε και εμείς κάποτε δωρεά. Μάλιστα, είναι πιο πιθανό από το να γίνουμε τελικά εμείς δότες. «Η αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης σε συνδυασμό με τους αυξανόμενους καθημερινούς επιβαρυντικούς παράγοντες της υγείας μας (κακή διατροφή, στρες, μόλυνση περιβάλλοντος κ.ά) αυξάνουν τις πιθανότητες να χρειαστούμε μεταμόσχευση οργάνου κάποια στιγμή στη ζωή μας, παρά να καταλήξουμε σε συνθήκες (εγκεφαλικού θανάτου διασωληνωμένοι σε ΜΕΘ) ώστε να μπορέσουμε να γίνουμε δότες», υπογραμμίζει η κ. Μενουδάκου. «Δυστυχώς ζούμε καθημερινά την αγωνία ασθενών και συγγενών, μόλις συνειδητοποιούν ότι η μοναδική θεραπευτική τους λύση είναι η μεταμόσχευση. Αυτή τη στιγμή περισσότεροι από 1200 ασθενείς είναι εγγεγραμμένοι στο μητρώο αναμονής για μεταμόσχευση νεφρού και μόνο οι 100 από αυτούς μεταμοσχεύονται ετησίως από αποβιώσαντες δότες. Αντιστοίχως, υπάρχουν 30 για καρδιά, 100 για ήπαρ και 10 για πνεύμονες. Οι περιπτώσεις των παιδιών είναι περί τις 15-20 ετησίως για όλα τα όργανα. Απλώς οι λόγοι που δημιουργούν την ανάγκη μεταμόσχευσης οργάνων σε παιδιά είναι συνήθως πιο επιτακτικοί». Και λίγα πρακτικά Δωρητής οργάνων, κάτοχος δηλαδή της «Κάρτας Δωρητή», μπορεί να γίνει οποιοδήποτε ενήλικος πολίτης, ανεξαρτήτως της κατάστασης της υγείας του, δηλώνοντάς το στο www.eom.gr. Ένας ενήλικος μπορεί να δώσει μόσχευμα σε παιδί και έτσι γίνονται οι περισσότερες μεταμοσχεύσεις ήπατος των μικρών ασθενών. Μάλιστα είναι ένα από τα σημεία μεγάλου ενδιαφέροντος των παιδιών, όταν γνωρίζουν τον Οργανούλη του Ήπατος και τη «μαγική» του ιδιότητα να ξαναμεγαλώνει! Η προτεραιότητα στη μεταμόσχευση διαφοροποιείται ανάλογα το όργανο, τη βαρύτητα και τον χρόνο των ασθενών στο μητρώο αναμονής και την ιστοσυμβατότητά τους με τον δότη. Τον τρόπο κατανομής τον καθορίζει ειδικό αδιάβλητο πληροφοριακό σύστημα στον ΕΟΜ. Η ελληνική νομοθεσία, απόλυτα εναρμονισμένη με την ευρωπαϊκή, θέτει το πλαίσιο ποιότητας και ασφάλειας των μεταμοσχεύσεων και διασφαλίζει ότι οποιαδήποτε δωρεά οργάνων γίνεται στη βάση του εθελοντισμού και της ρητής συναίνεσης του δότη ή των συγγενών του. Ο ΕΟΜ και το Ίδρυμα Ωνάση συνδιοργανώνουν webinars για γονείς, εκπαιδευτικούς και επαγγελματίες Υγείας, προκειμένου να ενημερωθούν για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα και για τον τρόπο που μπορούμε να το μεταλαμπαδεύσουμε στα παιδιά. Οι δάσκαλοι που επιθυμούν να οργανώσουν στο σχολείο τους το πρόγραμμα των «Οργανούληδων» μπορούν να στέλνουν τα αιτήματά τους στο education@onassis.org

Δείτε όλο το εκπαιδευτικό υλικό στους παρακάτω συνδέσμους: www.onassis.org/el/health/orgamites-a-neweducational-program-promoting-healthy-living-andorgan-donation www.eom.gr/ekpaideytiko-yliko-gia-mathites

15.11.2021

ΠΑΓΚΡΕΑΣ

ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ

ΣΥΚΩΤΙ (ΗΠΑΡ)

ΝΕΦΡΟΣ

ΜΥΕΛΟΣ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ

ΚΑΡΔΙΑ

ΜΑΤΙ (ΟΦΘΑΛΜΟΣ)

ΛΕΠΤΟ ΕΝΤΕΡΟ

Ένα όργανο πάντα πολυάσχολο, με περισσότερες από 200 διαφορετικές λειτουργίες! Το πιο σημαντικό είναι πως καθαρίζει ή φιλτράρει το αίμα.

Ένα όργανο λεπτό, αλλά μακρύ, που από άκρη σ’ άκρη έχει μήκος περίπου έξι μέτρα! Σκέφτεται πάντα το φαγητό και απορροφά τα θρεπτικά συστατικά απ’ ό,τι τρώμε και πίνουμε.

Ένα όργανο λίγο πιο ήσυχο από τα υπόλοιπα, που παράγει δύο σημαντικές ουσίες – ένζυμα που διασπούν το φαγητό και ορμόνες που ρυθμίζουν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα μας.

Οι περισσότεροι άνθρωποι συνήθως γεννιούνται με δύο από αυτά τα όργανα που μοιάζουν με φασόλια. Είναι αφοσιωμένα στο να καθαρίζουν τον οργανισμό μας φιλτράροντας το αίμα από τα βλαβερά στοιχεία.

Ένα όργανο-παρατηρητής με σφαιρικό σχήμα, το οποίο αφήνει το φως να μπει και στέλνει στον εγκέφαλό μας μηνύματα που μας επιτρέπουν να βλέπουμε.

Αυτά τα όργανα μένουν πάντα ενωμένα. Μεταφέρουν το οξυγόνο, από τον αέρα που αναπνέουμε, στη ροή του αίματος, για να συγκεντρώσουν και να αποβάλουν τα βλαβερά αέρια με την εκπνοή.

Αυτό το όργανο κάνει τα πάντα με σταθερό ρυθμό σαν ρολόι ακριβείας. Λειτουργεί σαν μια δυνατή αντλία που ωθεί το αίμα σε όλο το σώμα.

Αυτός ο ήρωας στηρίζει όλη την ομάδα. Παράγει τα ερυθρά και τα λευκά αιμοσφαίρια, αλλά δεν είναι όργανο.

Ένα πρόγραμμα από τον ΕΟΜ και το Υπουργείο Υγείας με την υποστήριξη του Ιδρύματος Ωνάση

Υπουργείο Υγείας

ΟΛΑ ΟΣΑ ΘΕΛΕΤΕ ΝΑ ΜΑΘΕΤΕ ΓΙΑ ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΡΤΕΣ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΣΗΣ

15.11.2021

ΟΛΑ ΟΣΑ ΘΕΛΕΤΕ ΝΑ ΜΑΘΕΤΕ ΓΙΑ ΤΑ ΟΡΓΑΝΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΝΕΦΡΟΣ

Αυτός ο ήρωας στηρίζει όλη την ομάδα. Παράγει τα ερυθρά και τα λευκά αιμοσφαίρια, αλλά δεν είναι όργανο.

ΛΕΠΤΟ ΕΝΤΕΡΟ

ΜΥΕΛΟΣ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ

ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ

Αυτά τα όργανα μένουν πάντα ενωμένα. Μεταφέρουν το οξυγόνο, από τον αέρα που αναπνέουμε, στη ροή του αίματος, για να συγκεντρώσουν και να αποβάλουνν τα βλαβερά αέρια με την εκπνοή.

ΜΑΤΙ (ΟΦΘΑΛΜΟΣ) Ένα όργανο πάντα πολυάσχολο, με περισσότερες από 200 διαφορετικές λειτουργίες! Το πιο σημαντικό είναι πως καθαρίζει ή φιλτράρει το αίμα.

ΚΑΡΔΙΑ Ένα πρόγραμμα από τον ΕΟΜ και το Υπουργείο Υγείας με την υποστήριξη του Ιδρύματος Ωνάση

Υπουργείο Υγείας

ΣΥΚΩΤΙ (ΗΠΑΡ)

ΠΑΓΚΡΕΑΣ

0+ μηνών

12 μελωδίες

Λειτουργεί με μπαταρία

Αποσπώμενα και πλενόμενα μέρη απο σιλικόνη

MEBBY NOSE CLEAN ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΘΆΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΜΥΤΟΎΛΑΣ ΓΊΝΕΤΑΙ ΠΑΙΧΝΊΔΙ! Ο χειμώνας μπαίνει για τα καλά και οι πρώτες ιώσεις έχουν ήδη κάνει την εμφάνισή τους. Μυξούλες, φτέρνισμα και βήχας ακούγονται όλο και πιο συχνά από το βρεφικό δωμάτιο. Γονείς, μην αχγώνεστε. Ποτέ ως τώρα η διαδικασία του καθαρίσματος της βρεφικής μυτούλας δεν ήταν τόσο διασκεδαστική. Με τον ρινικό αποφρακτήρα Mebby Nose Clean η βλέννη απομακρύνεται από τη μυτούλα του μωρού απαλά και αποτελεσματικά. Το Mebby Nose Clean διαθέτει εύκαμπτο ρύγχος από σιλικόνη, το οποίο αποστειρώνεται για μέγιστη υγιεινή και ασφάλεια. Είναι πανεύκολο στη χρήση, με εσωτερικό φίλτρο για αυξημένη ασφάλεια και αξιοπιστία. Λειτουργεί με μπαταρίες, διαθέτει αθόρυβο συμπιεστή και προσφέρει τη δυνατότητα επιλογής και αναπαραγωγής έως και... 12 μελωδιών (!) για να διασκεδάζει το μωρό κατά τον καθαρισμό. Στη συσκευασία θα βρείτε και ένα πλήρως πλενόμενο δοχείο για τη συλλογή βλέννας καθώς και πρόσθετο προστατευτικό εσωτερικό φίλτρο για προστασία από εξωτερικούς παράγοντες. Το βρίσκετε στα φαρμακεία | Με εγγύηση 3 ετών Επισκεφτείτε το www.talcmag.gr/diagonismoi, πάρτε μέρος στον διαγωνισμό μας και κερδίστε έναν ρινικό αποφρακτήρα Mebby NOSE CLEAN.

Με μαλακό ρύγχος απο σιλικόνη

15.11.2021

2021

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

15.11.2021

μονογονεϊκές οικογένειες, αλλά ότι –ενδεχομένως– μια μονογονεϊκή οικογένεια να μπορέσει να εντοπίσει ένα επιπρόσθετο σημείο ταύτισης και στοχασμού. Αν και όταν επεξεργαζόμουν για πρώτη φορά το κείμενο με την ομάδα δεν ήμουν μητέρα, πλέον ούσα σε αυτή τη συνθήκη και μάλιστα σε μονογονεϊκή οικογένεια, ομολογώ ότι και η ίδια εκπλήσσομαι από το πόσο επίκαιρα και καίρια είναι τα ζητήματα που θίγονται.

«Μια εύθραυστη οικογένεια» στο Ίδρυμα B.&M. Θεοχαράκη ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

Αικατερίνη Παπαγεωργίου εργάζεται ως σκηνοθέτης στην Αθήνα τα τελευταία δύο χρόνια, απ’ όταν επέστρεψε από το Λονδίνο. Έχει σπουδάσει στο Royal Central School of Speech and Drama και έχει μεταπτυχιακό Σκηνοθεσίας Θεάτρου από το Royal Holloway University of London, υπό την καθοδήγηση της Katie Mitchell. Το 2017, φοιτήτρια ακόμη, ίδρυσε την ομάδα The Young Quill. Η ομάδα έχει δραστηριοποιηθεί θεατρικά τόσο στη Μ. Βρετανία όσο και στην Ελλάδα και φέτος παρουσιάζει την παράσταση «Μια εύθραυστη οικογένεια», έχοντας στρέψει το ενδιαφέρον της και την απεύθυνσή της στο πολύ ιδιαίτερο κοινό που βρίσκεται στο μεταίχμιο μεταξύ παιδικής και ενήλικης ζωής. Ας δούμε τι έχει να μας πει η δημιουργός. Ανεβάζετε την παράσταση «Μια εύθραυστη οικογένεια», εμπνευσμένη από τον περίφημο «Γυάλινο κόσμο» του Τενεσί Ουίλιαμς. Τι κρατήσατε ως βάση από το κλασικό έργο και τι αλλάξατε; «Ο γυάλινος κόσμος», και κάθε έργο του Ουίλιαμς, διατηρεί μια εκπληκτική ισορροπία μεταξύ πραγματικότητας και φαντασιακού, γεγονός από το οποίο έχουμε αντλήσει πολλά, καθώς είναι στοιχείο που χαρακτηρίζει τα παιδιά. Στον πυρήνα και των δύο έργων τοποθετείται μια μονογονεϊκή οικογένεια με τη μητέρα και τα δύο νεαρά παιδιά της. Οι συναισθηματικές πορείες των χαρακτήρων, οι ανησυχίες, οι αναζητήσεις και οι φόβοι τους τοποθετούνται σε μια κοινή βάση, που αντλεί από τη δυναμική των οικογενειακών σχέσεων, τις αντιπαραθέσεις που προκύπτουν μεταξύ γονιών και παιδιών, την αποδοχή της διαφορετικότητας και τα όνειρα για ένα καλύτερο αύριο. Το δικό μας έργο τοποθετείται στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’50, σκιαγραφώντας το κοινωνικό πλαίσιο μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και τον απόηχο του εμφυλίου. Βυθιζόμαστε στο εσωτερικό μιας διχασμένης κοινωνίας, όπου συντελούνται αλλαγές μεγάλης κλίμακας. Οι νεαροί πρωταγωνιστές βρίσκονται στην περίοδο της εφηβείας, γεγονός το οποίο καθορίζει τη σκηνική τους δράση και τις ανησυχίες τους.

Ποια είναι, με λίγα λόγια, η ιστορία που αφηγείστε; Αφηγούμαστε την ιστορία μιας μονογονεϊκής οικογένειας, εξετάζοντας τόσο την υποκειμενική, αυτή της της μητέρας, όσο και των παιδιών. Η πορεία τους προς την ενηλικίωση βάλλεται από τα κοινωνικά στερεότυπα της εποχής, από την οικονομική κατάσταση της χώρας και από την έκρυθμη κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στο σπίτι, λόγω της απώλειας του πατέρα και του αυταρχισμού της μητέρας. Η διεργασία αυτή κλιμακώνεται και τελικά κορυφώνεται με την έλευση ενός απρόσκλητου επισκέπτη, ο οποίος, μολονότι ματαιώνει κάποιες από τις ελπίδες των παιδιών, τους δείχνει τον δρόμο προς έναν νέο τρόπο προσέγγισης όσων τα απασχολούν. Παρατηρούμε εκ των έσω τη δυναμική της οικογένειας και πώς το κοινωνικό πλαίσιο καθορίζει την εξέλιξη σχέσεων και χαρακτήρων. Από ποια ηλικία και πάνω προτείνετε την παράσταση και τι θέλετε να επικοινωνήσετε στους μικρούς θεατές; Το έργο ενδείκνυται για παιδιά από 12 ετών, ώστε να μπορέσουν να το εισπράξουν εξ ολοκλήρου και να αναγνωρίσουν προσωπικά τους στοιχεία στους χαρακτήρες, με τους οποίους θα μπορέσουν να ταυτιστούν. Κατά μία έννοια, τα δύο παιδιά εμφανίζονται ως το «αρχέτυπο» του εφήβου που αμφισβητεί, απορρίπτει, απομυθοποιεί, αναζητά, προσπαθεί να προσδιορίσει την ταυτότητα του, αρχίζει να τοποθετείται κοινωνικά και πολιτικά, ονειρεύεται, θυμώνει και συνεχώς αλλάζει. Όλο αυτό το ταξίδι της εφηβείας θέλουμε να προαναγγείλουμε και να επικοινωνήσουμε, με ένα έργο βαθιά συναισθηματικό, ανθρώπινο και ειλικρινές ως προς τις δυσκολίες των καταστάσεων, τις οποίες δεν προτίθεται να ωραιοποιήσει. Η ελπίδα ως απάντηση στις δυστοκίες απορρέει από προσωπικές επιλογές. Θα λέγατε ότι είναι μια παράσταση που απευθύνεται περισσότερο σε μονογονεϊκές οικογένειες; Η μονογονεϊκότητα είναι μια επιπλέον συνθήκη που έχουν να διαχειριστούν η μητέρα και τα παιδιά του έργου, ένα ακόμη σημείο προβληματισμού. Ωστόσο, ο πυρήνας της διαπαιδαγώγησης, της ανησυχίας και των προσπαθειών που κάνουν να προσεγγίσουν τα παιδιά τους στην περίοδο της εφηβείας είναι κοινός για όλους τους γονείς, σε όποια συνθήκη κι αν βρίσκονται. Δεν θα έλεγα ότι είναι ένα έργο που απευθύνεται στις

Το έργο έχει και ιστορική αξία, καθώς παρουσιάζει την Ελλάδα στη δεκαετία του ’50. Θεωρείς ότι έχουν αλλάξει πολλά από τότε ή εντοπίζεις κοινωνικές ομοιότητες παρά τα 70 χρόνια που χωρίζουν το χτες της «εύθραυστης οικογένειας» με το σήμερα του θεατή της; Aν και η τεχνολογία έχει αλλάξει εκ βάθρων την καθημερινότητά μας, οι ανθρώπινες σχέσεις, στον πυρήνα τους, κινούνται στα ίδια μοτίβα. Ίδια τα ερωτήματα και οι φόβοι, ίδια η πάλη με τα συναισθήματά μας και τους άλλους. Φτώχεια τότε, μετά το πέρας δύο παγκοσμίων πολέμων και εμφυλίου, φτώχεια και τώρα, στο πλαίσιο της οικονομικής ύφεσης και της πανδημίας. Στραπατσαρισμένα όνειρα και τότε και τώρα. Ο αριθμός των μονογονεϊκών οικογενειών έχει αυξηθεί γεωμετρικά και πλέον δεν αποτελούν «αξιοπερίεργο προς παρατήρηση και κοινωνικό σχόλιο», δεν είναι η εξαίρεση στον κανόνα, ωστόσο παρακολουθώντας την Αριστέα και τα παιδιά της, συνειδητοποιεί κανείς ότι οι δυσκολίες επικοινωνίας μέσα στην οικογένεια και οι αγκυλώσεις που μας ταλαιπωρούν, ταξιδεύουν στον χρόνο και επαναλαμβάνονται. Οι ευαίσθητοι πάντα θα κινούνται στο λυκόφως, ανάμεσα στο όνειρο και στην πραγματικότητα, οι «ρεαλιστές» πάντα θα προσπαθούν να δημιουργήσουν μία sur mesure πραγματικότητα, που θα εμπεριέχει τα θέλω και τις ανικανοποίητες επιθυμίες τους. Τα ευαίσθητα παιδιά και οι χειριστικοί γονείς αποτελούν, φοβάμαι, ψηφίδα κάθε εποχής.

Μια εύθραυστη οικογένεια Συντελεστές: Κείμενο: Ομάδα The Young Quill Σκηνοθεσία: Αικατερίνη Παπαγεωργίου Παίζουν (αλφαβητικά): Φιλία Κανελλοπούλου, Χρήστος Καραβέβας, Χριστίνα Κωστέα, Φάνης Μιλλεούνης Info: Από 7 Νοεμβρίου και κάθε Κυριακή στις 18:00 για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων στο Αμφιθέατρο Ιδρύματος Β. & Μ. Θεοχαράκη, Βασ. Σοφίας 9 & Μέρλιν 1, Αθήνα Προπώληση εισιτηρίων: www.viva.gr/tickets/theater/mia-efthrasti-iikogeneia

15.11.2021

Ταξίδι στη χώρα των χαμένων παιχνιδιών

Γου είναι το λατρεμένο λούτρινο γουρουνάκι του Τζακ. Βρίσκεται πάντα δίπλα του, συμπαραστάτης στα καλά και στα κακά. Μια Παραμονή Χριστουγέννων, όμως, κάτι τρομερό συμβαίνει: ο Γου χάνεται. Έτσι ο Τζακ παρέα με το Χριστουγεννιάτικο Γουρουνάκι, τον αχώνευτο αντικαταστάτη του Γου, θα ταξιδέψουν στη μαγική Χώρα των Χαμένων όπου θα ζήσουν απίθανες περιπέτειες…

Μάθετε περισσότερα στο www.psichogios.gr/ to-xristougenniatikogourounaki-j-k-rowling

Μαγικο Ταξίδι

Σακίδια για οικογένειες

Η μεγάλη εξερεύνηση στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) ξεκινά! ΕΙΚΟΝΟΓΡΆΦΗΣΗ: ΤΖΊΜ ΦΊΛΝΤ Text and Illustrations © J.K. Rowling 2021. THE CHRISTMAS PIG and logo are trade marks of J.K. Rowling.

Πώς μπορώ να μετρήσω το ύψος ενός δέντρου κοιτώντας κάτω από τα πόδια μου; Πώς είναι να είσαι ένας εξωγήινος που προσγειώνεται για πρώτη φορά στη Γη, μέσα στο ΚΠΙΣΝ; Αν ζούσες σε έναν Μεσογειακό Κήπο, ποιο θα ήταν το όνομά σου; Χάρη σε μια εξαιρετική δράση για όλη την οικογένεια, μικροί και μεγάλοι ανακαλύπτουμε παρέα το ΚΠΙΣΝ και το Πάρκο Σταύρος Νιάρχος, μέσα από δύο θεματικά σακίδια, αυτό των Περιηγητών και αυτό των Ερευνητών, γεμάτα δημιουργικές δραστηριότητες και παιχνίδια. Αναρωτιέστε πώς; Με τον πιο ευχάριστο και κυρίως πρωτότυπο τρόπο! Η εξερεύνηση ξεκινά από τις Υποδοχές του ΚΠΙΣΝ, εκεί όπου η οικογένεια μπορεί να αγοράσει το σακίδιο της προτίμησης της. Με οδηγό το Βιβλίο Εξερεύνησης που θα βρουν μέσα στα σακίδια, γονείς και παιδιά περνούν από διάφορα σημεία του ΚΠΙΣΝ με στόχο να ολοκληρώσουν 10 ευφάνταστες αποστολές. Φυσικά, τον πρώτο λόγο έχουν τα παιδιά, που παρατηρούν τις υφές των φυτών του Πάρκου, εξοικειώνονται με έννοιες όπως η βιωσιμότητα και η αρχιτεκτονική, σχεδιάζουν, μετρούν αποστάσεις και καλλιεργούν τη φαντασία τους μέσα από γρίφους και παιγνιώδεις δράσεις. Κρατάτε μυστικό από τα παιδιά; Μετά την ολοκλήρωση των αποστολών, ένα παράσημο για την ολοκλήρωση της αποστολής τους θα τα περιμένει στις Υποδοχές του ΚΠΙΣΝ. Και βέβαια, η εξερεύνηση συνεχίζεται και στο σπίτι, με επιπλέον αποστολές, ένα παιχνίδι μνήμης και ένα φυτολόγιο υπερατού. Κάθε σακίδιο περιλαμβάνει:

Το Σακίδιο των Περιηγητών: Το Βιβλίο Εξερεύνησης του ΚΠΙΣΝ Photo props Καρτ ποστάλ Φουσκωτή μπάλα Χρωματιστά μολύβια

Το Σακίδιο των Ερευνητών: Το Βιβλίο Εξερεύνησης του ΚΠΙΣΝ Photo props Καρτ ποστάλ Φουσκωτή μπάλα Χρωματιστά μολύβια Φυτολόγιο Υπερατού Παιχνίδι Μνήμης

«Ο Ραφτάκος των λέξεων» στο θέατρο Άνεσις

η φετινή θεατρική σεζόν, η ομάδα Μικρός Νότος ζωντανεύει στο φιλόξενο θέατρο Άνεσις το βιβλίο του Αντώνη Παπαθεοδούλου «Ο Ραφτάκος των λέξεων», σε θεατρική διασκευή της Τίνας Γιωτοπούλου, σκηνοθεσία του Γιώργου Τζαβάρα, πρωτότυπη μουσική του Νίκου Πλατύραχου και καλλιτεχνική επιμέλεια της Χρύσας Διαμαντοπούλου. Με αγνά υλικά – ζωντανή μουσική, κίνηση, διάδραση, παντομίμα – η ομάδα δημιουργεί μία χειροποίητη παράσταση τόσο ζεστή και τόσο πολύχρωμη, όσο και η κουβέρτα του Ραφτάκου που τύλιξε και ζέστανε τελικά όλους τους κατοίκους της πόλης του. Πρωταγωνιστούν: Νίκος Αξιώτης, Δημήτρης Γιαννής, Έλσα Λουμπαρδιά Η παράσταση κυκλοφορεί και σε audiobook! Αναζητήστε το στο www.mikrosnotos.gr To ομώνυμο βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο.

Θέατρο

Πού: Θέατρο Άνεσις, Λεωφόρος Κηφισίας 14, Αμπελόκηποι Πότε: Κάθε Κυριακή στις 11.30 π.μ.

Τι περιμένετε, λοιπόν; Ετοιμαστείτε για περιπέτειες και εξερευνήσεις και ραντεβού στο Πάρκο Σταύρος Νιάρχος. Αν μάλιστα είστε από τους προνοητικούς και προγραμματίζετε από τώρα τις χριστουγεννιάτικες αγορές σας, σκεφτείτε πόσο υπερτέλειο δώρο είναι αυτά τα σακίδια για τις γιορτές! Τα Σακίδια για Οικογένειες υλοποιήθηκαν με αποκλειστική δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ).

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

15.11.2021

Mουσικό Παραμύθι

Πού: «ΘΕΑΤΡΟΝ»: Πειραιώς 254, Ταύρος, Τ. 212 254 0300, www.theatron254.gr Πότε: Κάθε Κυριακή, 11:30 & 16:30

«Ο Πέτρος και ο λύκος» στον Ελληνικό Κόσμο Το διασημότερο μουσικό παραμύθι όλων των εποχών, «Ο Πέτρος και ο λύκος» του Σεργκέι Προκόφιεφ, με τον Χρήστο Τριπόδη, πέντε μουσικούς, δυο χορεύτριες και επτά μουσικά όργανα, ζωντανά επί σκηνής, παρουσιάζεται στην αίθουσα «Ιφιγένεια», στο «ΘΕΑΤΡΟΝ» του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος». Το έργο παίζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε μεταγραφή για πιάνο, βιολί, φλάουτο, βιολοντσέλο σαξόφωνο και κρουστά, με την παράσταση να «σπάει» την κλασική φόρμα της εκτέλεσης από ορχήστρα με συνοδεία αφήγησης, όπως έχουμε συνηθίσει στις διαφορετικές εκδοχές του, ανά τον κόσμο. Πρόκειται για μια θεατρική προσέγγιση που περιλαμβάνει στοιχεία χοροκίνησης τραγούδια βασισμένα στις πρωτότυπες μελωδίες, διαδραστικό παιχνίδι με τους μικρούς θεατές και θέατρο σκιών. Με τον τρόπο αυτό, τα παιδιά αντιλαμβάνονται ευκολότερα τις έννοιες της μουσικής και των μουσικών οργάνων. Θεατρική διασκευή/Σκηνοθεσία: Χρήστος Τριπόδης Πρωταγωνιστούν: Χρήστος Τριπόδης, Μάριος Ιβάν Παπούλιας (Ενορχήστρωση – Βιολί), Θοδωρής Πιστόλας (Τενόρο σαξόφωνο), Δέσποινα Σπανού / Φωτεινή Νικολοπούλου (Βιολοντσέλο), Δήμητρα Χανιαλάκη / Κωνσταντίνα Βεντούρη Ρούσσου (Φλάουτο), Γιώργος Αιμιλιανός Σταυρινός (Πιάνο-Πλήκτρα-Κρουστά) Χορεύουν: Χριστίνα Μπίτου, Αριάννα Ζαρμακούπη

Πλανητάριο

Πότε: Για τις μέρες και ώρες προβολής επισκεφτείτε το www.eef.edu.gr Πού: Ίδρυμα Ευγενίδου, Λ. Συγγρού 387 (Είσοδος από Πεντέλης 11), Π. Φάληρο

«Η ιστορία της Γης» στο Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο

ο Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο προσκαλεί μικρούς, από 10 ετών, και μεγάλους σε ένα συναρπαστικό ταξίδι στον χρόνο για να ανακαλύψουμε την Ιστορία της Γης, μέσα από μια συναρπαστική παράσταση Θόλου. Πώς γεννήθηκε και πώς εξελίχθηκε η Γη στο πέρασμα του χρόνου; Πώς σχηματίστηκαν οι οροσειρές στην επιφάνειά της, αλλά και οι βαθιές τάφροι στον ωκεάνιο πυθμένα; Πώς προκαλούνται οι σεισμοί και οι ηφαιστειακές εκρήξεις; Και γιατί σήμερα η Αφροδίτη και ο Άρης είναι τόσο εχθρικοί στην ζωή, σε αντίθεση με τον πλανήτη μας; Παρόλο που γνωρίζουμε ήδη πολλά, η προσπάθειά μας να διευρύνουμε τις γνώσεις μας για την γένεση και την εξέλιξη του Ηλιακού συστήματος συνεχίζεται.

Σινεμά

«Πίτερ Ράμπιτ. Ο λαγός το ’σκασε» στους κινηματογράφους

παιχνιδιάρης, σκανταλιάρης και ακαταμάχητος λαγός επιστρέφει δριμύτερος με νέες περιπέτειες, αυτή τη φορά στη μεγάλη πόλη. Στη διασκεδαστική νέα ταινία του πιο άτακτου λαγού στην ιστορία της ανθρωπότητας, με τίτλο «Πίτερ Ράμπιτ. Ο λαγός το ’σκασε», ο Φάνης Μουρατίδης δανείζει τη φωνή του στον Πίτερ, ενώ η Στεφανία Λυμπερακάκη στην αξιαγάπητη Αμέλια, που θέλει να κάνει τον Πίτερ δικό της. Η Μπι, ο Τόμας, ο Πίτερ και οι αδελφές του έχουν φτιάξει μια μικρή οικογένεια, αλλά ο Πίτερ δεν μπορεί να αποποιηθεί την άτακτη φύση του. Μακριά από τον κήπο, παρασύρεται σε έναν κόσμο όπου οι σκανταλιές χαίρουν εκτίμησης, αλλά όταν η οικογένειά του ρισκάρει τα πάντα για να τον βρει, πρέπει να επιλέξει τι είδους λαγός θέλει να είναι. Σκηνοθεσία: Will Gluck Παίζουν: Rose Byrne, Domhnall Gleeson Με τις φωνές των: James Corden, Margot Robbie, Elizabeth Debicki Στην ελληνική μεταγλώττιση ακούγονται οι ηθοποιοί: Φάνης Μουρατίδης, Tζίνη Παπαδοπούλου, Δημήτρης Σάρλος, Χρήστος Θάνος, Μελίνα Κατσακούλη, Χρήστος Συριώτης, Στεφανία Λυμπερακάκη, Μαριάνθη Σοντάκη, Άντρια Ράπτη, Τάνια Παλαιολόγου, Αργύρης Κανδύλης, Πέτρος Δαμουλής, Φοίβος Ριμένας, Θανάσης Κουρλαμπάς, Τηλέμαχος Κρεβάικας, Θάνος Συριώτης, Κατερίνα Μάντζιου, Κώστας Τερζάκης, Χρύσα Διαμαν τοπούλου

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

15.11.2021

33 αλλά δεν εξαφανίζονται. Λουφάζουν και καραδοκούν αναζητώντας ρωγμές για να υπεισέλθουν δριμύτεροι. Και εδώ έρχεται ο ρόλος των δασκάλων να θωρακίζουν τα παιδιά με κριτικό πνεύμα και να τους εμφυσούν την ανάγκη για συνεχή εγρήγορση. Να ομολογήσω εδώ ότι έχουν φτάσει στα αυτιά μου επαναστατικές πληροφορίες, πως τη νύχτα μεταξύ 4 και 5 Δεκεμβρίου κάτι μαγικό θα συμβεί επί (Λυρικής) σκηνής και φυσικά θα περιλαμβάνει και μαξιλάρια. Θέλετε να αποκαλύψετε κάποιες πληροφορίες για όσα θαυμαστά θα λάβουν χώρα εκείνη τη νύχτα στην όπερα; Ή είναι άκρως απόρρητο; Αναμφίβολα είναι άκρως απόρρητο, αλλά βασίζομαι στην εχεμύθειά σας. Δέκα παιδιά θα αφιχθούν ένα απόγευμα στην Εθνική Λυρική Σκηνή, όπου θα φιλοξενηθούν και θα περάσουν εκεί ένα αξέχαστο βράδυ. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει ξενάγηση στα άδυτα των παρασκηνίων, παρακολούθηση πρόβας όπερας, παραμυθένιο δείπνο, αφήγηση παραμυθιού από τον δίδυμο αδελφό μου που θα έρθει ειδικά για αυτόν τον σκοπό από το Νησί των Πυροτεχνημάτων, νανούρισμα από χορωδία, ύπνο σε αντιεφιαλτικά μαξιλάρια, εγερτήριο το επόμενο πρωί με ενθουσιώδη εμβατήρια από θορυβώδες σύνολο πνευστών, παραμυθένιο πρόγευμα, φωτογράφιση με βασιλικούς μανδύες, πανοπλίες, κρινολίνα και άλλα κοστούμια από το βεστιάριο της Λυρικής Σκηνής και βέβαια αναμνηστικά δώρα.

«Τα Μαγικά Μαξιλάρια». Ο Ευγένιος Τριβιζάς μάς προσκαλεί στην όπερα

Εθνική Λυρική Σκηνή παρουσιάζει μια νέα φιλόδοξη παραγωγή για όλη την οικογένεια. Το πολυβραβευμένο βιβλίο του Ευγένιου Τριβιζά Τα μαγικά μαξιλάρια έγινε όπερα σε μουσική Γιώργου Δούση και λιμπρέτο Ευγένιου Τριβιζά, και παρουσιάζεται στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο ΚΠΙΣΝ, σε μουσική διεύθυνση Νίκου Βασιλείου και σκηνοθεσία Νατάσας Τριανταφύλλη. Ενταγμένη στο αφιέρωμα για τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, η παράσταση έρχεται για να εξυμνήσει τη φωτεινή δύναμη της αντίστασης σε κάθε απολυταρχία και σκοταδιστική τυραννία. Λίγο πριν από την πρεμιέρα, τρυπώσαμε στα παρασκήνια της όπερας και ξετρυπώσαμε τον αγαπημένο συγγραφέα. Στην αρχή παίξαμε μαγικομαξιλαροπόλεμο και αφού του δώσαμε και κατάλαβε, γείραμε το κεφάλι μας –πού αλλού;– πάνω σε πουπουλένια μαγικά μαξιλάρια, συζητήσαμε και κάναμε και μια πρόβα ενόψει του επαναστατικού «opera sleepover», που έρχεται το πρώτο Σαββατοκύριακο του Δεκεμβρίου.

Κύριε Τριβιζά, μεγάλη μας τιμή να ξαπλώνουμε δίπλα δίπλα, πάνω σε «Μαγικά́ Μαξιλάρια». Ποιος είχε την, ομολογουμένως, πρωτότυπη ιδέα, να γίνει το αγαπημένο αυτό παραμύθι όπερα για όλη την οικογένεια και μάλιστα να ενταχθεί στον εορτασμό́ των 200 χρονών από́ την Ελληνική́ Επανάσταση; Η πρόταση μού έγινε από τον Γιώργο Κουμεντάκη, καλλιτεχνικό διευθυντή της ΕΛΣ, ο οποίος είχε όχι μόνο την ιδέα αλλά και την αποφασιστικότητα να δεχτεί τη δική μου πρόταση: Μαζί με τους έμπειρους και καταξιωμένους ενήλικους να πρωταγωνιστούν και ταλαντούχα παιδιά· κάτι που όχι μόνο δεν συνηθίζεται, αλλά συνεπάγεται χίλια δυο προβλέψιμα και απρόβλεπτα προβλήματα

οργάνωσης και συντονισμού. Το αποτέλεσμα είναι, πιστεύω, εντυπωσιακό... Είκοσι οκτώ παιδιά συμμετέχουν στην παράσταση με τέτοιον ενθουσιασμό και αυθορμητισμό και γνήσια συγκίνηση που συγκλονίζει τον θεατή. Πώς ήταν για σας τόσο η διαδικασία συγγραφής ενός λιμπρέτο, βασισμένου σε ένα από τα πιο αγαπημένα σας παραμύθια; Ήταν μια κοπιώδης, αλλά απολαυστική διαδικασία αναδημιουργίας. Και αυτό επειδή το λιμπρέτο μιας όπερας χαρακτηρίζεται από διαφορετικούς κώδικες, τρόπους έκφρασης, περιορισμούς αλλά και δυνατότητες και ανάγκες σε σύγκριση με ένα θεατρικό έργο ή με ένα βιβλίο. Κάποιες σκηνές χρειάστηκε να αναπτυχθούν, άλλες να παραλειφθούν, να γραφτούν άριες, ντουέτα και χορευτικό και να προστεθούν δύο νέοι χαρακτήρες στην πανίδα των ανακτόρων: ο Πέρσιβαλ ο ιπποπόταμος και ο Αλιγκόρο ντ' Όρο, ο κροκόδειλος του βασιλιά. 200 χρόνια μετά την πρώτη Ελληνική Επανάσταση, πιστεύετε ότι έχει φτάσει ο καιρός και για μια ακόμα, που θα την κάνουν οι αναγνώστες σας; Εκείνα τα παιδιά που μεγάλωσαν με κείμενα ρηξικέλευθα, μαγικά, φανταστικά, γεμάτα αισιοδοξία, κέφι και ανατροπές; Μπορούν, άραγε, να αλλάξουν έναν κόσμο γεμάτο Αρπατίλαους και Τρόικες και να δημιουργήσουν Ουρανουπόλεις, όπου κανένα όνειρο δεν θα αποδεικνύεται εφιάλτης; Και ποιος ο ρόλος των δάσκαλων σε μια τέτοια εν δυνάμει επανάσταση; Όχι μόνο οι αναγνώστες μου, αλλά όλα τα παιδιά του κόσμου ανέκαθεν επαναστατούσαν κάποια στιγμή και θα συνεχίσουν να επαναστατούν. Αλίμονο αν επικρατούσε ο εφησυχασμός και η παραίτηση! Οι επαναστάσεις, όμως, δεν οδηγούν απαραίτητα σε παράδεισους, ενώ οι όποιοι παράδεισοι, ακόμα κι αν προκύψουν, μεταλλάσσονται πολλές φορές σε εφιαλτικότερες δυστοπίες. Οι εφιάλτες υποχωρούν,

Μήπως θα μπορούσατε να μας αποκαλύψετε τι θα περιλαμβάνει το μενού του παραμυθένιου δείπνου και το παραμυθένιου προγεύματος ή μήπως είναι και αυτά απόρρητα; Αυτά είναι για να 'ναι απόρρητα. Βασιζόμενος, όμως, και πάλι στην εχεμύθειά σας, θα αποκαλύψω ότι το παραμυθένιο δείπνο θα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, αστροσάντουιτς, σούπα από λάμψεις πυγολαμπίδων, χρυσανθεμοσαλάτα και τηγανητά χειροτεχνήματα, ενώ το παραμυθένιο πρωινό κρουασάν από τον Κρόνο, γεμιστό με κρέμα από χρυσά βερίκοκα, φαγώσιμο χαρτοπόλεμο, καραμελωμένες αποκριάτικες κορδέλες και γαλακτομπούρεκο από γάλα του γαλαξία. Σας παρακαλώ, κρατήστε μου μόνο λίγη χρυσανθεμοσαλάτα, γιατί είμαι σε δίαιτα. Άντε, και δυο κουταλιές χαρτοπόλεμο. Αλήθεια, για ποιον λόγο αποφασίσατε να συμβούν όλα αυτά; Αν προτείνεις σε ένα παιδί να πάει στο τσίρκο ή στο λούνα παρκ θα πετάξει από τη χαρά του. Δεν θα δείξει, όμως, τον ίδιο ενθουσιασμό αν του προτείνεις να πάει στην όπερα. Το «οpera sleepover», όπως είναι διεθνώς γνωστό, αποτελεί μέρος της προσπάθειας να καταλάβουν μικροί και μεγάλοι ότι η όπερα δεν είναι κάτι αυστηρό και δυσπρόσιτο, αλλά κάτι απολαυστικό και μαγευτικό, και να κερδίσει τους μελλοντικούς της θεατές. Στόχος της ΕΛΣ είναι η αναγέννηση. Κάθε προσπάθεια αναγέννησης, όμως, που δεν αγκαλιάζει τα παιδιά είναι θνησιγενής.

Τα μαγικά μαξιλάρια Κυριακάτικες παραστάσεις: 14, 21, 28 Νοεμβρίου & 5, 12, 19 Δεκεμβρίου στις 11.00 Σαββατιάτικες παραστάσεις: 4, 18 Δεκεμβρίου στις 18.30 Σχολικές παραστάσεις: 23 Νοεμβρίου & 2 Δεκεμβρίου στις 11.00 Μουσική: Γιώργος Δούσης Λιμπρέτο: Ευγένιος Τριβιζάς Μουσική διεύθυνση: Νίκος Βασιλείου Σκηνοθεσία: Νατάσα Τριανταφύλλη Δείτε περισσότερα στο www.nationalopera.gr Το ομώνυμο βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη. Η παραγωγή υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) για τη δημιουργία του επετειακού προγράμματος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

Από το αγόρι στο θεωρείο στα θεωρεία της φαντασίας ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

Το αγόρι στο θεωρείο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο. Μπορείτε να κλείσετε εισιτήρια για την ομώνυμη παράσταση που θα παίζεται στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού στο κτήριο Τσίλερ από τις 4 Δεκεμβρίου εδώ www.n-t.gr/el/events/ to_agori_sto_theoreio Δείτε περισσότερα για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Στα Θεωρεία της Φαντασίας» www.n-t.gr/el/youngstage/ actions/fantasy

έσσερα χρόνια πριν, τον Νοέμβριο του 2017, ξεκίνησε το ταξίδι του Το αγόρι στο θεωρείο, της Αγγελικής Δαρλάση, μια ιστορία για την απώλεια, τον πόνο, την προσφυγιά, αλλά και την παρηγορητική δύναμη της φαντασίας, της συµπόνιας και της ανθρωπιάς, εμπνευσμένη από το πραγματικό συμβάν της της εγκατάστασης το 1922 Μικρασιατών προσφύγων στο Δημοτικό Θέατρο Αθηνών, ένα κτίριο του Τσίλερ, που χαρακτηρίστηκε καταραμένο και κατεδαφίστηκε το 1940. Το βιβλίο αγαπήθηκε, βραβεύτηκε κι άρχισε μόλις μια νέα πορεία. Πριν από λίγες ημέρες κυκλοφόρησε μια νέα επετειακή-συλλεκτική έκδοσή του με διπλή αφορμή: Τη θεατρική του μεταφορά στο Μικρό Εθνικό, τη δραστήρια παιδική κι εφηβική σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, και τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη μικρασιατική καταστροφή. Σ’ αυτό το μικρό αφιέρωμα σε ένα σπουδαίο έργο μάς μιλούν η συγγραφέας Αγγελική Δαρλάση, η σκηνοθέτιδα και ηθοποιός της παράστασης Σοφία Μαραθάκη και η υπεύθυνη της παιδικής και εφηβικής σκηνής του Εθνικού Θεάτρου Σοφία Βγενοπούλου. Σοφία Βγενοπούλου: Το αγόρι στο θεωρείο είναι μια πολυαγαπημένη ιστορία που απο-

φασίσαμε να γίνει διασκευή για το θέατρο τη σεζόν 2021-22, γιατί μέσα από τα παιδικά μάτια μιλάει για ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα της ελληνικής ιστορίας, ένα «εθνικό» τραύμα που έχει διαμορφώσει σε μεγάλο βαθμό τόσο την εθνική μας ταυτότητα όσο και τη συσχέτισή μας με τον ξεριζωμό, την προσφυγιά και την επανεκκίνηση μιας ολόκληρης κοινωνίας. Για τα παιδιά, η άμεση συσχέτιση με το κύμα των προσφύγων και τον πόνο που οι άνθρωποι αυτοί κουβαλούν, αποτελεί μια εμπειρία διαμορφωτική. Κάθε νέος άνθρωπος καλείται να εντάξει τις εικόνες και τις καταστάσεις αυτές στη θεώρησή του για τον κόσμο. Είναι πεποίθησή μου και οδηγός στις επιλογές που κάνουμε ότι η τέχνη μπορεί πάντα να προσφέρει παρηγοριά και να βοηθήσει τα παιδιά να κατανοήσουν τα μεγάλα αινίγματα του κόσμου. Στη συγκεκριμένη εποχή και συγκυρία που ζήσαμε και ακόμα δυστυχώς ζούμε, αυτή η παράσταση αποκτά ακόμα μεγαλύτερη συσχέτιση με τη ζωή των παιδιών, γιατί αναδεικνύει την προσπάθεια να ξαναχτίσει κανείς τη ζωή του από την αρχή, ανταποκρινόμενος στις ανάγκες μιας νέας πραγματικότητας. Ένας παραλληλισμός με το σήμερα, που την κάνει ακόμα πιο επίκαιρη και σημαντική θεατρική εμπειρία. Σοφία Μαραθάκη: Το Αγόρι στο Θεωρείο είναι το πιο τρυφερό κι ευάλωτο, το πιο ανθεκτικό και δυνατό κομμάτι μας. Το κομμάτι

15.11.2021

που φέρουμε όλοι μέσα μας ακέραιο από την παιδική μας ηλικία. Είναι η προσωπικότητα που αμύνεται κι αντιστέκεται μπροστά σε όλες τις κακοτοπιές της ζωής και της ιστορίας, που υπερβαίνει την κακιά στιγμή, που πλάθεται από τα ιστορικά γεγονότα, αλλά μένει ατόφια και αθώα. Για μένα είναι ένα κείμενο και μια παράσταση για την αγάπη, την αλληλεγγύη, την κοινότητα, την κατάφαση στη ζωή. Υπάρχει ένας χαρακτήρας που συνεχώς λέει «Σιγά σιγά, όλα θα φτιάξουν». Αυτή η φράση η τόσο μητρική, προστατευτική, ενθαρρυντική, εμψυχωτική και καθησυχαστική, αποτυπώνει με απόλυτο και πυκνό τρόπο το νόημα του έργου. Οι ήρωες, μικροί και μεγάλοι, από τη μια στιγμή στην άλλη μετατρέπονται από πολίτες σε πρόσφυγες. Αρρωσταίνουν, ταξιδεύουν, γελάνε, κλαίνε, τραγουδάνε, χορεύουν, παίζουν, διαβάζουν, πονάνε, πεθαίνουν και ξαναγεννιούνται από την αρχή. Κι αυτή η κρίσιμη για την υπόλοιπή τους ζωή στιγμή λαμβάνει χώρα μέσα σε ένα εγκαταλελειμμένο θέατρο, μέσα σε έναν μαγικό χώρο, όπου όλα μπορούν να συμβούν, να θεραπευτούν τα τραύματα, να επουλωθούν οι πληγές, να αγαπήσουν και να αγαπηθούν ξανά οι άνθρωποι. Η μικρασιατική καταστροφή, κατά τη διάρκεια της οποίας οι ήρωες μας ζουν την προσφυγιά, τον αποχωρισμό, τον εκτοπισμό, την κοινωνική έκπτωση και κατακραυγή, διαμόρφωσε την κουλτούρα της σύγχρονης Ελλάδας και ανέδειξε για πρώτη φορά σε τόσο μεγάλη κλίμακα τη δυνατότητα –ή μη– της ελληνικής κοινωνίας να εντάξει στους κόλπους της το νέο, το διαφορετικό, το ξένο, το «παστρικό». Αγγελική Δαρλάση: Λέω συχνά ότι τα βιβλία μας είναι σαν τα παιδιά μας. Κι όπως με τα παιδιά έτσι και με τα βιβλία έρχεται εκείνη η στιγμή να βγουν στον κόσμο. Με την ελπίδα πως τα έχεις «προετοιμάσει» σωστά και πως θα βρουν τον δρόμο τους, μακριά από σένα, στα χέρια, στην καρδιά και στο μυαλό των άλλων. Οπότε πώς να μην είναι τεράστια η χαρά μου, όταν μετά τη μεγάλη αγάπη που του δείχνει όλα αυτά τα χρόνια το αναγνωστικό κοινό και τη βράβευσή του, έφτασε η στιγμή που Το Αγόρι στο θεωρείο γίνεται και θεατρική παράσταση και μάλιστα από το Μικρό Εθνικό, που μόνο αξιόλογες δουλειές έχει να επιδείξει. Κι είναι μεγάλο το ευχαριστώ μου προς όσες και όσους στο Εθνικό Θέατρο το αγάπησαν και το οραματίστηκαν ως θεατρικό. Όση αγωνία κι αν έχω, ξέρω ότι βρίσκεται στα καλύτερα χέρια και πλέον ανυπομονώ να το δω με τα μάτια… των άλλων: όλων των εξαιρετικών συντελεστών της παράστασης. Στο μεταξύ, συνεργάζομαι με τη Σοφία Βγενοπούλου σε μια ιδιαίτερη διαδικτυακή δράση με τίτλο «Στα Θεωρεία της Φαντασίας». Έγραψα, λοιπόν, τρεις ιστορίες σε συνέχειες, εμπνευσμένη εκ νέου από το βιβλίο, από την παράσταση κι από τον κόσμο και την ιστορία του Θεάτρου. Ίσως να είναι που –σκέφτομαι και θέλω να ελπίζω– εκεί όπου υπάρχει φαντασία, πάθος για δημιουργία, αλήθεια και όραμα πάντα βρίσκεται, τελικά, και το ανάλογο φιλόξενο «θεωρείο»…

15.11.2021

ΠΡΟΔΗΜΟΣΊΕΥΣΗ

Το καπλάνι της βιτρίνας - Graphic Novel Eίμαστε η γενιά των γονέων που μεγάλωσε με Το καπλάνι της βιτρίνας. Πιθανόν ήδη να το έχουμε διαβάσει στα παιδιά μας ή να το έχουν διαβάσει μόνα τους, πιθανόν να έχουμε δει παρέα την (παλιά) τηλεοπτική σειρά ή την (πιο φρέσκια) θεατρική παράσταση, που βασίστηκαν στο βιβλίο. Ένα

είναι σίγουρο: πως το καπλάνι είναι ένα από τα κορυφαία έργα της παγκόσμιας παιδικής λογοτεχνίας και πως πάντοτε, όποια μορφή κι αν παίρνει, θα γοητεύει ανθρώπους κάθε ηλικίας. Ήρθε η ώρα να σας αποκαλύψουμε πως το αγαπημένο μυθιστόρημα της Άλκης Ζέη επιστρέφει από τις Εκδόσεις

Μεταίχμιο στις 6 Δεκεμβρίου, αυτή τη φορά διασκευασμένο ως graphic novel από τις κομίστριες Στέλλα Στεργίου και Γεωργία Ζάχαρη. Πάρτε μια πρώτη γεύση από μια νέα και ανατρεπτική ανάγνωση ενός κλασικού κειμένου, για να σας ανοίξουμε την όρεξη... Είναι υπέροχο!

Ο ΤΑΝ Ο ΝΙ Κ Ο Σ ΕΙ ΝΑΙ ΣΤΟ Λ ΑΜ ΑΓΑΡ Ι , Δ Ε Β Α Ρ Ι Ο ΜΑΣΤΕ Π Ο ΤΕ. Π ΑΝΤΑ Κ ΑΤΙ ΣΚ ΑΡ Φ Ι Ζ ΕΤΑΙ .

ΟΙ ΑΓΑΠΗΜΕ ΝΕ Σ ΜΟΥ ΟΜΩΣ Ε ΙΝΑΙ ΟΙ ΒΡΑΔΙΝΕ Σ ΙΣΤ ΟΡΙΕ Σ Τ ΟΥ ΚΑΠΛΑΝΙΟY .

ΚΑΙ ΣΤ ΗΝ ΑΚΡΗ Τ ΗΣ Ο ΠΟΛΙΚΟΣ ΑΣΤ Ε ΡΑΣ!

ΑΥΤΗ ΕΚ ΕΙ , ΕΙ ΝΑΙ Η Ζ Ω ΝΗ ΤΟ Υ Ω ΡΙ Ω ΝΑ. Κ Ι ΑΥΤΗ , Η Μ Ι Κ ΡΗ ΑΡ Κ ΤΟ Σ.

Ε ΙΝΑΙ ΚΑΙ Τ Ο ΚΑΠΛΑΝΙ ΣΤ ΟΝ ΟΥΡΑΝΟ;;

Το καπλάνι της βιτρίνας Graphic Novel Συγγραφέας:Άλκη Ζέη Διασκευή/Εικονογράφηση: Στέλλα Στεργίου, Γεωργία Ζάχαρη Για παιδιά από 10 ετών

Κ Ι ΕΚ ΕΙ ΝΗ Η Μ ΕΓΑΛ Η ΣΚ Ι Α...ΕΙ ΝΑΙ ΤΟ Κ ΑΠ Λ ΑΝΙ !

Κυκλοφορεί στις 6 Δεκεμβρίου από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο

ΠΑΡΑΜΥΘΙ

Οι Παραμυθοκόρες αφηγούνται: «Ο Δαχτυλάκης» Πριν από την αφήγηση Για την αφήγηση του παραμυθιού, δημιουργήστε τις συνθήκες που ενεργοποιούν όλες τις αισθήσεις. Φτιάξτε μαζί τη δική σας γωνιά παραμυθιού. Ορίστε τον χώρο με ένα μικρό χαλάκι ή μία κουβερτούλα, βάλτε πάνω αντικείμενα ή κουκλάκια που αγαπάει το παιδί. Φροντίστε ο φωτισμός να είναι ζεστός και απαλός. Αν θέλετε μπορείτε να ανάψετε κεράκια. Ή να κατεβάσετε τα χριστουγεννιάτικα φωτάκια! Ψεκάστε λίγο από ένα αγαπημένο άρωμα, «το άρωμα του παραμυθιού». Επιτρέψτε στο παιδί να καθίσει όπως θέλει, ξαπλωμένο ή αγκαλιά, και να κρατάει ό,τι θέλει, μαξιλαράκι, παιχνιδάκι, το «νάνι» του. Βάλτε απαλή μουσική ή πειραματιστείτε με τους ήχους και τις φωνές του παραμυθιού!

Τι σχέση έχει ο Χάρι Πότερ με τον Γου, ένα λούτρινο παιδικό παιχνίδι; H απάντηση στα βιβλιοπωλεία και στο www.psichogios.gr αυτά τα μαγικά Χριστούγεννα. ΕΙΚΟΝΟΓΡΆΦΗΣΗ: ΤΖΊΜ ΦΊΛΝΤ Text and Illustrations © J.K. Rowling 2021. THE CHRISTMAS PIG and logo are trade marks of J.K. Rowling.

Αρχή του παραμυθιού… Μια φορά κι έναν καιρό ζούσαν ένας γέρος και μια γριά. Ζούσαν καλά, ευτυχισμένοι και αγαπημένοι. Ένα μόνο παράπονο είχαν: δεν είχαν ένα παιδάκι. Μια μέρα, ο γέρος έλειπε στο χωράφι και η γριά ετοίμαζε το φαγητό. Παίρνει να κόψει το ψωμί και δεν πρόσεξε. Έκοψε το δάχτυλό της! Τύλιξε το κομματάκι σε ένα μαντιλάκι και έτρεξε να περιποιηθεί το χέρι της. Μα τότε άκουσε μια φωνή. «Καλέ! Βγάλε με από δω μέσα, θα σκάσω!» Η φωνή ακουγόταν μέσα από το μαντίλι που είχε τυλίξει το κομματάκι από το δάχτυλό της. Η γριά νόμισε πως δεν άκουσε καλά. Πλησίασε πιο κοντά και τότε... «Θα με βγάλεις επιτέλους από δω μέσα; Θα σκάσω, σου λέω!»

Η γριά ξετύλιξε με προσοχή το μαντίλι∙ και τι να δει; Εκεί, επάνω στο τραπέζι, στεκόταν ένα τόσο δα μικρό παιδάκι! Ένα αγοράκι! «Καλέ, ποιος είσαι συ;» «Εγώ είμαι, μάνα, ο γιος σου! Γεννήθηκα τώρα δα από το δάχτυλό σου!» Η γριά τον πήρε στην παλάμη της, τόσο μικρούλης ήταν. «Είσαι χαριτωμένος! Θα σε κρατήσω, γιατί πολύ ήθελα ένα παιδάκι!» Του έδωσε και ένα φιλάκι. «Θα σε ονομάσω Δαχτυλάκη». Τον έδειξε στον γέρο όταν ήρθε από το χωράφι κι εκείνος χάρηκε χαρά μεγάλη. Κι έτσι ο Δαχτυλάκης ζούσε ευτυχισμένος μαζί με τον γέρο και τη γριά. Και ο καιρός περνούσε. Κι ο Δαχτυλάκης μεγάλωνε. Όχι στο μπόι. Στο μπόι παρέμενε τόσος δα μικρούλης. Μεγάλωνε όμως στο μυαλό. Στο μυαλό είχε γίνει ίσα με δέκα μεγάλους! Όμως, είχε ένα παράπονο. Ήθελε να γνωρίσει τον κόσμο μα η γριά κι ο γέρος του έλεγαν πως είναι μικρός ακόμα. Μια μέρα το αποφάσισε. «Μάνα, θα βγω έξω. Θα πάω να βοηθήσω τον πατέρα στο χωράφι!» «Είσαι πολύ μικρούλης ακόμα, Δαχτυλάκη μου». «Θα τα καταφέρω, μάνα. Έχε μου εμπιστοσύνη!» Και η γριά τού έδειξε εμπιστοσύνη. Του ετοίμασε ένα τόσο δα μικρό κολατσιό, του το έβαλε σε ένα τόσο δα σακουλάκι και ο Δαχτυλάκης το φορτώθηκε στην πλάτη, έβαλε το ένα ποδαράκι μπροστά στο άλλο και ξεκίνησε. Ο κόσμος τού φαινόταν τεράστιος, οι πέτρες ήταν σωστά βουνά, τα χορτάρια πυκνά δάση,

15.11.2021

αλλά εκείνος δεν το έβαζε κάτω· μόνο τραγουδούσε το τραγούδι του για να παίρνει κουράγιο. Είμαι εγώ ο Δαχτυλάκης Σαν ένα δάχτυλο μικρός. Μα τι κι αν είμαι μικρός στο μπόι; Είμαι γενναίος και δυνατός. Κάποτε έφτασε στο χωράφι και τράβηξε το παντελόνι του γέρου. «Βρε καλώς τον Δαχτυλάκη! Πώς από δω;» είπε ο γέρος ξαφνιασμένος. «Πατέρα, ήρθα να σε βοηθήσω! Κάτσε εσύ να ξεκουραστείς κι εγώ θα οργώσω το χωράφι». «Μα, παιδάκι μου, πως θα κουμαντάρεις ολόκληρο άλογο;» «Πατέρα, έχε μου εμπιστοσύνη!» Ο γέρος τού έδειξε εμπιστοσύνη. Άφησε τον Δαχτυλάκη με το άλογο και κάθισε κάτω από ένα δέντρο να ξεκουραστεί. Ο Δαχτυλάκης τώρα πήγε πίσω από το άλογο, εκεί που κουνιόταν η μακριά ουρά του. Με ένα σάλτο την έπιασε και μετά χέρι πόδι, χέρι πόδι, σκαρφάλωσε μέχρι τα καπούλια του. Έτρεξε επάνω στην πλάτη του και πιάστηκε από τη χαίτη του. Χέρι πόδι, χέρι πόδι, σκαρφάλωσε πάνω στο κεφάλι του αλόγου κι από κει έδωσε μια και χώθηκε στο αυτί του. Εκεί, μέσα στο αυτί, μιλούσε στο άλογο. «Πήγαινε από δω, πήγαινε από κει!» Το άλογο τον καταλάβαινε και όργωνε μια χαρά το χωράφι! Ένα πρόβλημα είχε μονάχα το άλογο: γαργαλιόταν! Σκεφτείτε να έχετε ένα τόσο δα μικρό πλασματάκι μέσα στο αυτί σας να σας ψιθυρίζει και να μην μπορείτε να ξυστείτε! Το άλογο δεν άντεξε και τίναξε με δύναμη το κεφάλι του. Ο Δαχτυλάκης πετάχτηκε ψηλαααά στον αέρα και προσγειώθηκε πολύ μακριά, ευτυχώς πάνω στο μαλακό χορτάρι. Σηκώθηκε, ξεσκονίστηκε κι έβαλε το ένα ποδαράκι μπροστά στο άλλο για να γυρίσει στο σπίτι του. Τραγουδούσε και το τραγούδι του να παίρνει κουράγιο. Είμαι εγώ ο Δαχτυλάκης Σαν ένα δάχτυλο μικρός. Μα τι κι αν είμαι μικρός στο μπόι; Είμαι γενναίος και δυνατός. Όμως, με τα μικρά του ποδαράκια, δεν μπορούσε να πάει πολύ γρήγορα. Όλη μέρα περπατούσε κι ήταν ακόμα πολύ μακριά. Και έπεσε η νύχτα. «Δεν πειράζει. Θα κοιμηθώ κάπου και αύριο συνεχίζω το δρόμο μου», σκέφτηκε. Βρήκε το άδειο σπιτάκι ενός σαλιγκαριού, ξάπλωσε, έβαλε για σκέπασμα ένα φυλλαράκι και αποκοιμήθηκε. Κι έτσι όπως ήταν κουρασμένος, κοιμήθηκε βαθιά και δεν άκουσε τα βήματα που πλησίαζαν. Δεν άκουσε τη βαριά ανάσα ενός μεγάλου, πεινασμένου, γκρίζου λύκου. Ο λύκος, όμως, το μυρίστηκε το παιδάκι. Πλησίασε και έφτασε τόσο κοντά που η ζεστή του ανάσα ζέστανε τον Δαχτυλάκη και εκείνος κουλουριάστηκε κάτω από το φυλλαράκι του. Τότε ο λύκος άνοιξε τη στοματάρα του και… χαψ! Έκανε τον Δαχτυλάκη μια χαψιά! Ευτυχώς δεν τον μάσησε κι έτσι ο Δαχτυλάκης γλίστρησε στον λαιμό και έπεσε μέσα στην κοιλιά του λύκου. Χόρτασε τώρα κοτζάμ λύκος με ένα τόσο δα μι-

15.11.2021

κρό παιδάκι; Όχι βέβαια! Αυτό ήταν μόνο το ορεκτικό! Έτσι κίνησε να πάει να βρει κάτι ακόμα να φάει. «Εδώ πιο κάτω έχει ένα αγρόκτημα με τρία γουρουνάκια», σκέφτηκε ο λύκος και κίνησε. Σαν έφτασε κοντά στα γουρουνάκια εκείνα τρόμαξαν και έβαλαν τις φωνές. «Όινκ! Όινκ!» Τα ακούει ο Δαχτυλάκης μέσα από την κοιλιά του λύκου και κατάλαβε. «Γουρουνάκια μού θες, κυρ λύκε; Τώρα θα δεις!» Σηκώθηκε όρθιος και φώναξε δυνατά. «Εεε, χωριανοί! Εσείς κοιμάστε κι ο λύκος τρώει τα ζώωωωα σααααας!!!» Ξυπνούν οι χωριανοί από δω, ξυπνούν από κει και βγαίνουν άλλος με κουτάλα, άλλος με φτυάρι, άλλος με σκούπα. Τον αρχίσανε τον λύκο πού σε πονεί και πού σε σφάζει! Ίσα που πρόλαβε να γλιτώσει. «Δεν πειράζει», σκέφτηκε ο λύκος, «θα πάω εδώ πιο πάνω που είναι ένα κτήμα με εφτά κατσικάκια». Σαν πλησίασε, έβαλαν τα κατσικάκια τις φωνές. «Μπεεε! Μπεεε! Μπεεε!» Τ’ άκουσε ο Δαχτυλάκης και κατάλαβε. Σηκώνεται και βάζει τις φωνές. «Εεε, χωριανοί! Εσείς κοιμάστε κι ο λύκος τρώει τα

ΠΑΡΑΜΥΘΙ ζώωωωα σααααας!!!» Ξυπνούν οι χωριανοί από δω, ξυπνούν από κει και βγαίνουν άλλος με ξύλο, άλλος με πέτρες, άλλος με παπούτσια. Τον αρχίσανε τον λύκο να και τούτη να κι εκείνη! Το ’βαλε κείνος στα πόδια. Όλο το βράδυ έτσι γινόταν. Μπουκιά δεν είχε βάλει στο στόμα του ο λύκος. Πεινούσε πολύ. Δεν άντεχε άλλο. «Ψιτ, παιδάκι, εμπρός βγες από κει μέσα γιατί δε μ’ αφήνεις να φάω», λέει στον Δαχτυλάκη. «Πριτς!» αποκρίθηκε ο Δαχτυλάκης. «Δεν βγαίνω εδώ στην ερημιά! Να με πας στο σπίτι της μάνας μου και του πατέρα μου και θα βγω!» Τι να κάνει ο λύκος; Τον πήγε έξω απ’ το σπίτι του γέρου και της γριάς, άνοιξε τη στοματάρα του, έβγαλε έξω τη γλωσσάρα του κι ο Δαχτυλάκης έκανε τσουλήθρα και προσγειώθηκε στην αυλή του! Έβαλε τότε τις φωνές. «Μάναααα, Πατέεερααα, λύκος στην αυλή μας!» Βγήκαν ο γέρος κι η γριά, βγήκαν και οι χωριανοί, κυνήγησαν τον λύκο κι εκείνος έφυγε τρέχοντας και δεν ξαναπάτησε ποτέ πια το πόδι του σ’ εκείνο το χωριό. Γιατί σ’ εκείνο το χωριό ζούσε ένας ήρωας! Ο σπουδαίος και τρανός Δαχτυλάκης!

του Τόμεκ Γι οβάνη

37 Και ο Δαχτυλάκης μαζί με τον γέρο και τη γριά έζησαν καλά κι εμείς καλύτερα! Μετά την αφήγηση Ο δικός σας Δαχτυλάκης τι ταλέντα έχει; Βρείτε μαζί τα ταλέντα και τις δεξιότητες του παιδιού και τις δικές σας και πανηγυρίστε για αυτές! Φτιάξτε μαζί το δικό σας τραγουδάκι, όπως αυτό του Δαχτυλάκη. Καλή απόλαυση!

Οι Παραμυθοκόρες (Βασιλεία Βαξεβάνη, Αντωνία Βέλλιου, Ιφιγένεια Κακριδώνη) σας καλούν στις «Παραμυθένιες Κυριακές» τους με παραμύθια, βιβλία, μουσική και παιχνίδια στην Athens Comics Library (Καραϊσκάκη 28, Ψυρρή). Τον Δαχτυλάκη σχεδίασε ο εικονογράφος Δημήτρης Κάσδαγλης. Μαζί με τις Παραμυθοκόρες κάνουν παραστάσεις με αφήγηση και comics. Facebook: Paramythokores e-mail: info@paramythokores.gr

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

15.11.2021

Μισό παιδί: Ένα σκοτεινό παραμύθι για την ανελέητη εφηβεία ΤΗΣ ΠΕΛΙΏΣ ΠΑΠΑΔΙΆ

δεκαεφτάχρονος Αντώνης Ράπτης αιματοκύλισε το Χρυσοδέντρι: μπήκε στην τάξη του μονοθέσιου σχολείου μ’ ένα κλεμμένο πολυβόλο, σκότωσε τον δάσκαλο κι όλους σχεδόν τους φίλους του, κι έπειτα αυτοπυρπολήθηκε. Το μακελειό συντάραξε το ακριτικό χωριουδάκι, αλλά η αστυνομία έκλεισε τον φάκελο εν τάχει. Το τι συνέβη ήταν φως φανάρι: άλλο ένα πειραγμένο

σκατόπαιδο που, με αφορμή μια ερωτική απογοήτευση, έκανε τη ζήλια του φονικό όπλο. Όμως ο άνεμος της ενοχής τραντάζει ακόμα τα δέντρα του χωριού. Η μάνα του δράστη ξέρει ότι ο δολοφόνος κι ο γιος της δεν ήταν το ίδιο πρόσωπο. Το μόνο θύμα που έχει ακόμα τις αισθήσεις του πασχίζει να αρθρώσει την αλήθεια. Κι οι ψυχές των νεκρών μαθητών φωνάζουν, σκυλοτρώγονται, κρατούν καλά το μυστικό τους. Ο Φίλιππος Σέξτος, συλλέκτης μαρτυριών κι επίδοξος γραφιάς, ταξιδεύει στο χαροκαμένο χωριό. Κάτι στην όλη υπόθεση δεν τον αφήνει σε ησυχία:

πρέπει να μιλήσει με τους γονείς, με τα αδέρφια των νεκρών, με τη Μάρω, την πλέον τραγική απ’ τις μητέρες, και να ανακαλύψει την αλήθεια… Διαβάστηκε εν μια νυκτί το Μισό παιδί και διαβάστηκε με σφίξιμο στην καρδιά. Είναι ένα βιβλίο που σε κάθε σελίδα του έχει τόσα πολλά να πει για τα παιδιά, για τους γονείς, για την οικογένεια, για τις παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας, για τις ταυτότητες, για τις σχέσεις, για την εφηβεία, για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για τη νοσηρή ελληνική επαρχία, για το bullying, για τη λεπτή

15.11.2021

κλωστή που χωρίζει θύτες και θύματα, για την ψυχική υγεία... Είναι ένα βιβλίο που κρύβει μέσα του τόσες σκληρές αλήθειες, ώστε κανείς δεν θα το ξεχάσει, αφού το ολοκληρώσει. Είναι ένα σκοτεινό παραμύθι που πρέπει να διαβάσουν όλοι οι γονείς πολύ πριν φτάσουν τα παιδιά τους στην εφηβεία. Ώστε να είναι προετοιμασμένοι ακόμα και για τα πιο απίθανα σενάρια, προκειμένου να τα προλάβουν και να τα αποφύγουν. Το Μισό παιδί στάθηκε εξαιρετική αφορμή για μια ουσιαστική συζήτηση με τον συγγραφέα του, τον Πέτρο Χατζόπουλο, γνωστό σας ίσως ως Αύγουστο Κορτώ. Σημειώνω εδώ ότι εν τέλει η ουσία του κειμένου βρίσκεται στις τελευταίες σελίδες του, στη λύση του μυστηρίου. Δεν θα ασχοληθούμε με αυτή, που αποτελεί ένα τεράστιο και σχεδόν ανέγγιχτο στην Ελλάδα θέμα, γιατί προφανώς δεν θέλουμε να αποκαλύψουμε την τελική ανατροπή και το τι συνέβη στ’ αλήθεια στο Χρυσοδέντρι. Ίσως μελλοντικά, όταν το βιβλίο πάρει πια τον δρόμο του και διαβαστεί από όσους είναι να διαβαστεί, να κάνουμε μια συμπληρωματική συζήτηση, αποκαλύπτοντας και αναλύοντας την αφορμή που ώθησε τον Αντώνη στον φόνο… Ως τότε, μιλάμε για όλα τ’ άλλα. Καλησπέρα, Πέτρο, και σε ευχαριστώ για τη συζήτηση. Τι μπορείς να μας πεις για τον Αντώνη; Ο Αντώνης μετατρέπεται σε μακελάρη από ένα πλήθος ατυχείς, τραγικές συγκυρίες: τη βία του παρελθόντος, που τον καθορίζει, τη βία της κλειστής κοινωνίας, που ενεργεί ασφυκτικά στον εφηβικό ψυχισμό και τη βία που ασκούν οι έφηβοι αναμεταξύ τους – ιδίως με τα σύγχρονα μέσα. Δεν είναι επ’ ουδενί αθώος. Μα ούτε είναι κι ο μόνος ένοχος. Η εφηβεία είναι απρόβλεπτη και δύσκολη, τόσο για τους μικρούς, που ακροβατούν μεταξύ παιδικής ηλικίας και ενηλικίωσης, όσο και για τους μεγάλους, που χάνουν τα μωρά τους και δεν ξέρουν πώς να το διαχειριστούν. Βλέπεις διαφορές ανάμεσα στις δικές μας εφηβείες, 20-25-30 χρόνια πριν, και στις οριζόμενες από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εφηβείες των σημερινών παιδιών; Η εφηβεία ήταν, είναι και θα είναι ανελέητη. Στα χρόνια μας η σκληρότητα είχε άλλη μορφή: ο εκφοβισμός, η περιθωριοποίηση, ήταν νόμος. Σήμερα, η αγριότητα παραμονεύει σε μια φωτογραφία γεννητικών οργάνων που αλλάζει χέρια με την κοινοποίησή της. Η ουσία, όμως, δεν αλλάζει: οι έφηβοι είναι μεταβατικοί άνθρωποι, κι ως τέτοιοι, είναι επιρρεπείς σε εξάρσεις του θυμικού και βάναυσα σκαμπανεβάσματα του ψυχισμού. Επέλεξες να δώσεις λόγο στα φαντάσματα των μαθητών. Ακόμα και πεθαμένοι τρώγονται, ως χορός σε αρχαία τραγωδία, και δεν αναλαμβάνουν την ευθύνη που τους αναλογεί. Προφανώς, κανένα φονικό δεν είναι δικαιολογημένο, όμως δεν μπορούμε να παραβλέψουμε ότι ο θύτης ήταν αρχικά θύμα. Το bullying, λοιπόν, μπορεί να οδηγήσει σε ακραίες καταστάσεις θύτες, θύματα και παρατηρητές. Ποια είναι, κατά τη γνώμη σου, η πρώτη αδικία, η ρίζα του κακού; Όχι απαραίτητα στην ιστορία που αφη-

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ γήθηκες αυτή τη φορά, αλλά σε κάθε σκληρή ιστορία… Αν σκάψεις, πολλές φορές ελάχιστα, το ψυχικό έδαφος ενός βασανισμένου εφήβου, θα βρεις τις συνθήκες – οικογενειακές, κατά κανόνα – που τον βασάνισαν. Ο εκφοβισμός, επιπλέον, είναι ύπουλη υπόθεση – δεν λαμβάνει πάντα χώρα με τρόπο αντιληπτό ή κραυγαλέο. Όσο για τους σκοτωμένους μαθητές, τους δανείστηκα απ’ τους αρχαίους τραγικούς, τοποθετώντας τους σε κάτι σαν Καθαρτήριο, όπου δεν βρίσκουν ησυχία αν δεν μαρτυρήσουν τι συνέβη – κι ωστόσο, αυτό είναι το τελευταίο που επιθυμούν. Τοποθετείς τη δράση στην ελληνική επαρχία. Θέλησες να αναδείξεις παθογένειες των μικρών κοινωνιών; Η φρίκη παραμονεύει τόσο στις πόλεις, όσο και στην επαρχία. Απλώς στον μικρό τόπο δεν έχει πού να κρυφτεί. Χρησιμοποίησα ένα φανταστικό ακριτικό χωριό, διότι εξυπηρετούσε καλύτερα τις αφηγηματικές ανάγκες, την κλειστοφοβική διάσταση που απαιτείται σε μια ιστορία μυστηρίου.

ΈΧΟΥΜΕ ΑΚΌΜΑ ΔΡΌΜΟ ΜΈΧΡΙ ΤΗΝ ΑΠΟΔΟΧΉ ΤΗΣ ΨΥΧΙΚΉΣ ΝΌΣΟΥ ΩΣ ΙΣΌΤΙΜΗΣ ΑΡΡΏΣΤΙΑΣ ΜΕ ΤΙΣ ΣΩΜΑΤΙΚΈΣ, ΚΑΙ ΤΟ ΣΤΊΓΜΑ – ΙΔΊΩΣ ΣΤΗΝ ΕΠΑΡΧΊΑ – ΠΑΡΑΜΈΝΕΙ ΚΡΑΤΑΙΌ. ΤΟΥΛΆΧΙΣΤΟΝ, ΌΜΩΣ, ΜΙΛΆΜΕ ΠΙΟ ΣΥΧΝΆ, ΠΙΟ ΑΝΟΙΧΤΆ, ΠΙΟ ΕΛΕΎΘΕΡΑ ΚΙ ΑΠΕΝΟΧΟΠΟΙΗΜΈΝΑ Η οικογένεια. Πηγή αγάπης και πηγή πόνου. Τι σημαίνει για σένα, που την έχεις παρουσιάσει ποικιλοτρόπως στα βιβλία σου, αυτοβιογραφικά και μη; Προέρχομαι από μια τυραννισμένη οικογένεια – δεν εννοώ ότι υπέφερα αδιάκοπα, επ’ ουδενί, το μεγαλύτερο μέρος των παιδικών μου χρόνων ήμουν καθόλα ευτυχής και ασφαλής, όμως υπήρχαν ακραίες συμπεριφορές, αρρώστια, εθισμός, αυτοκαταστροφή και βαναυσότητα, συχνά στην ημερήσια διάταξη. Επομένως, αντιμετωπίζω την οικογένεια επιφυλακτικά – και στα βιβλία μου τη μεταχειρίζομαι στις πλέον ακραίες μορφές της, ως πηγή πόνου και τραυμάτων. Δεν είμαι βέβαιος για τον λόγο – γιατί με ελκύει τόσο αυτή η νοσηρότητα. Πιθανότατα επειδή την περιέχω. Και σε αυτό το βιβλίο, η μάνα έχει ρόλο κεντρικό. Η μάνα που, παιδί κι η ίδια, κάνει τα πάντα για το παιδί της, μα τελικά δεν καταφέρνει να το σώσει. Αρκεί η μητρική αγάπη, Πέτρο, για να σωθεί το Παιδί; Η μητρική αγάπη είναι ο Παράδεισος απ’ τον οποίο, αργά ή γρήγορα, εξοριζόμαστε. Χωρίς αυτήν, ο άνθρωπος είναι σακατεμένος από μικρός. Αλλά οι μανάδες πρωτοστατούν στα βιβλία μου λόγω της Κατερίνας – ήταν μια τόσο πληθωρική,

39 άπιαστη μητέρα, που ακόμα και μετά το βιβλίο που της αφιέρωσα, η μορφή της με ακολουθεί και ποτίζει τις χάρτινες μητέρες που πλάθω. Την έχασα μικρός, άλλωστε, κι ήταν κι εκείνη νέα – σε έξι χρόνια θα ‘μαστε συνομήλικοι. Τελικά, πού καταλήγεις; Ένα παιδί που σκοτώνει παιδιά εξακολουθεί να είναι παιδί; Ή είναι ένα πλάσμα που αναγκάστηκε για ένα σωρό λόγους να χάσει την αθωότητά του νωρίς; Υπάρχουν παιδιά a priori καταδικασμένα να παραμείνουν μισά; Ο φόνος αφαιρεί ένα τεράστιο κομμάτι της ανθρώπινης ιδιότητας – εκμηδενίζει τον εκμηδενιστή. Τώρα, ο φόνος από χέρι ανθρώπου αδιαμόρφωτου, ρευστού – από χέρι παιδικό – είναι ακόμα πιο σύνθετος μες στην απανθρωπιά και την κτηνωδία του. Δεν ξέρεις από πού να τον πιάσεις, ποιον να καταραστείς. Όλα αυτά θέλησα να ψηλαφήσω στο Μισό παιδί. Σε κάθε μακελειό, πολλώ δε μάλλον, όταν οι εμπλεκόμενοι είναι ανήλικοι, μπαίνει το θέμα της ψυχικής υγείας του θύτη, που είναι «τρελός», «σχιζοφρενής», «θεόμουρλος». Τι θα ήθελες να αλλάξει όσον αφορά την ενημέρωση για τις ψυχικές νόσους και την αποστιγματοποίηση των ασθενών, στην οποία έχεις συμβάλει και εσύ με τα κείμενά σου; Έχουμε ακόμα δρόμο μέχρι την αποδοχή της ψυχικής νόσου ως ισότιμης αρρώστιας με τις σωματικές, και το στίγμα – ιδίως στην επαρχία – παραμένει κραταιό. Τουλάχιστον, όμως, μιλάμε (οι πάσχοντες και μη) πιο συχνά, πιο ανοιχτά, πιο ελεύθερα κι απενοχοποιημένα. Τουλάχιστον, σήμερα φτάνουν στον ψυχίατρο πολύ περισσότεροι ασθενείς απ’ ό,τι στο παρελθόν. Ακόμα κι η ψυχοφαρμακευτική αγωγή τείνει να γίνει, αν όχι τελείως αποδεκτή, κάτι το σύνηθες – μπορείς να πεις «Παίρνω φάρμακα» χωρίς να σε κοιτάνε όλοι με τρόμο. Τέλος, μελέτες δείχνουν ότι τα σημερινά παιδιά, ήδη πολύ πριν από την εφηβεία, παρουσιάζουν αυξημένες ψυχικές διαταραχές σε σχέση με το παρελθόν. Δεν αναζητάμε τις αιτίες αυτή τη στιγμή. Θέλω, όμως, να παρακινήσουμε τους γονείς να μην τα αφήσουν αβοήθητα, εξαιτίας του φόβου απέναντι σε έναν παιδοψυχολόγο ή σε έναν παιδοψυχίατρο. Τι θα τους έλεγες, ως πάσχων που έχει μιλήσει συχνά δημόσια για την υγεία του; Καταρχάς, θέλω να ελπίζω ότι η αύξηση των κρουσμάτων σχετίζεται και με την αύξηση των περιπτώσεων που φτάνουν σε γιατρό – όπως και στην κατάθλιψη: ναι, έχουμε περισσότερους καταθλιπτικούς, αλλά τα νούμερα ανεβαίνουν και χάρη στην έγκαιρη διάγνωση, που παλιά ήταν απίθανο να τεθεί. Θα τους έλεγα ό,τι και σε κάθε πάσχοντα που διστάζει να ζητήσει βοήθεια: «Δεν φαντάζεσαι τη λύτρωση, την ελευθερία της ψυχοθεραπείας. Μπορεί να σου αλλάξει τη ζωή, να σε βοηθήσει να ξαναβρείς την ευτυχία που έχεις χάσει».

Διαβάστε: Μισό παιδί, του Αύγουστου Κορτώ, Εκδόσεις Πατάκη

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

βιβλίο

Βρείτε όλα τα βιβλία που προτείνουμε στο παιδικό βιβλιοπωλείο "Ο Γάτος Μαουρίτσιο", www.mauriciobookstore.gr

ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ Μια νέα σειρά με γνωστούς μύθους του Αισώπου σε σύγχρονη απόδοση για παιδιά από 2 ετών μάς συστήνουν οι Εκδόσεις Μεταίχμιο και η Ιωάννα Μπαμπέτα. Στην «Πολιτεία του Αισώπου», που είχε δάση και λιβάδια, ποτάµια και λίµνες, βουνά και θάλασσες, ζούσε και ο Αίσωπος. Από το παράθυρο του σπιτιού του παρακολουθούσε ζώα µικρά και µεγάλα να συζητούν, να µαλώνουν, να γλεντούν, να χαίρονται και να θυµώνουν. Έπειτα έπαιρνε το φτερό του, το βουτούσε στο µελάνι και κάθε φορά µια νέα ιστορία γέµιζε το χαρτί. Στο πρώτο βιβλίο, «Η αλεπού και ο πελαργός» δείπνησαν µαζί δύο φορές. Το φαγητό ήταν πολύ νόστιµο. Γιατί όµως ένας απ’ τους δυο έµενε κάθε φορά νηστικός; Στο δεύτερο βιβλίο, «Ο Λαγός και η Χελώνα» αποφάσισαν να διαγωνιστούν στο τρέξιμο. Ήταν ένας αγώνας µε μεγάλη αγωνία και ανατροπές. Ποιος νίκησε άραγε; Η εικονογράφηση είναι του Γιώργου Πετρίδη. Η λίμνη Λουγκαρίμα, στην οποία αναφέρεται το βιβλίο του Paddy Donnelly «Η λίμνη που εξαφανίζεται» (Εκδόσεις Ίκαρος, μετάφραση Αντώνης Παπαθεοδούλου), βρίσκεται στη Βόρεια Ιρλανδία, κοντά στη γενέτειρά του. Για τους επιστήμονες, το φαινόμενο θεωρείται ως ένα από τα πιο αινιγματικά γεωλογικά αξιοθέατα: η λίμνη μπορεί να είναι άδεια από νερό μια μέρα και να είναι τελείως γεμάτη την επόμενη. Τι συμβαίνει άραγε; Υπάρχουν φυσικά επιστημονικές εξηγήσεις, αλλά η μικρή Μάιρα προτιμάει τις εκδοχές του παππού της. Μήπως ρούφηξε το νερό της το μαλλί των προβάτων; Μήπως κάνουν κάθε τόσο κατακόρυφο τα ναρβάλ με το σουβλερό κέρατο; Μήπως σκανταλιάρες γοργόνες βγάζουν πού και πού την τάπα; Ή μήπως ξεδιψούν εκεί κρυφά ορισμένοι απρόσμενοι επισκέπτες; Ο δημιουργός συνδυάζει με υπέροχο τρόπο τη μυθοπλασία με τη μαγεία της φύσης και φτιάχνει μια τρυφερή ιστορία για παιδιά από 3 ετών, μιλώντας τους για την αποφασιστικότητα ενός μικρού κοριτσιού, τη σοφία του παππού της και τα θαύματα του φυσικού κόσμου. Όλα τα παιδιά είναι καλλιτέχνες! Οι εκδόσεις Πατάκη παρουσιάζουν το βιβλίο «Σκίζω, Κόβω, Κολλάω – Αισθητηριακή, σταδιακή μέθοδος εμπνευσμένη από τη μέθοδο της Μαρίας Μοντεσσόρι», ένα τετράδιο που βοηθάει το παιδί να αναπτύξει σταδιακά δεξιότητες λεπτής κινητικότητας, να διασκεδάσει και να δημιουργεί ήδη από 3 ετών! Σκίζοντας, εξερευνά διαφορετικές υφές χαρτιού, τις σκίζει και στη συνέχεια τις ταξινομεί. Κόβοντας, μαθαίνει να ελέγχει το ψαλίδι και να κόβει όλο και πιο περίπλοκα σχήματα. Παρατηρώντας το έργο ενός μεγάλου καλλιτέχνη, αντλεί έμπνευση. Δημιουργώντας, συνθέτει και κολλάει τα κομμένα κομμάτια χαρτιού. Καλή διασκέδαση! Η μαμά μου είναι πειρατίνα. Το καράβι της λέγεται ΟΙ ΑΤΡΟΜΗΤΟΙ. Με το πλήρωμά της αρμενίζει στις θάλασσες εδώ και μήνες αναζητώντας ένα νησί με θησαυρούς. Όμως επιστρέφει πολύ κουρασμένη από τα ταξίδια της... Το ξεχωριστό βιβλίο «Η μαμά μου είναι Πειρατίνα», των Karine Surugue (κείμενο) και Rémi Saillard (εικονογράφηση), κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κλειδάριθμος σε μετάφραση της Ηλιάνας Αγγελή και μιλάει για τον καρκίνο και για τον τρόπο που μπορεί να τον αντιληφθεί το μικρό παιδί, από 3 ετών, όταν τον βιώνει ένας δικός του άνθρωπος. Είναι μια ιστορία γεμάτη περιπέτεια που χρησιμοποιεί συμβολικές εικόνες (ο κάβουρας στη θέση του καρκίνου, η μαμά ως πειρατίνα, το καράβι ως το ιατρικό προσωπικό) και στόχο έχει να ενδυναμώσει τόσο τους πάσχοντες όσο και τα παιδιά τους. Μέρος των κερδών από το βιβλίο θα διατεθεί στον πανελλήνιο σύλλογο γυναικών με καρκίνο του Μαστού ΑΛΜΑ ΖΩΗΣ.

15.11.2021

Ακολούθησε τον τολμηρό ποντικό στα πιο περιπετειώδη και μαγευτικά ταξίδια! ΝΕΟ

ÇΗ φαντασία είναι πιο σημαντική από τη γνώση, διότι η γνώση έχει όριαÈ. Άλμπερτ Αϊνστάιν

42 Είναι τυχερά όσα παιδιά έχουν γιαγιάδες. Αλλά είναι ακόμη πιο τυχερά όσα έχουν μια γιαγιά σαν εκείνη της πρωταγωνίστριας του νέου βιβλίου του Μάκη Τσίτα «Η πιο καλή απ' όλες της γιαγιάδες», μια τρυφερή Μπανάνα (ΦΡΟΥΤΟΠΑΡΕΑ, Εκδόσεις Ψυχογιός) για παιδιά 2-4 ετών, εικονογραφημένη από την Κιάρα Καραπελέσε. Γιαγιά και εγγονή περνούν υπέροχα μαζί: Πάνε κούνιες, μαγειρεύουν, ψωνίζουν, παίζουν επιτραπέζια, διαβάζουμε βιβλία (η γιαγιά δεν έχει τάμπλετ), βλέπουν παλιές φωτογραφίες σε… άλμπουμ ή όταν πίνουν καφέ (καλά, η μικρή κακάο) με τις φίλες της γιαγιάς. Ο αγαπημένος συγγραφέας δημιουργεί ακόμα ένα τρυφερό βιβλίο, αφιερωμένο σε όλες τις γιαγιάδες που λατρεύουν τα εγγόνια τους. Ο Σπίθας και η Σίσυ, η γάτα συγκάτοικός του, πάνε στο βουνό με τη Βίκυ και τον παππού. Παίζουν στο χιόνι και τρώνε βάφλες στην κορυφή του λόφου. Ένα απόγευμα, καθώς παίζουν με μια κάλτσα, κάτι αναπάντεχο συμβαίνει, και ο Σπίθας μεταφέρεται επειγόντως στον γιατρό. Ευτυχώς όμως όλα πάνε καλά… «Ο Σπίθας πάει βουνό» είναι το δεύτερο βιβλίο της σειράς των Kajsa Gordan και Mia Maria Güettler με πρωταγωνιστή αυτόν τον αγαπημένο σκύλο, μετά το «Ο Σπίθας πάει σχολείο». Μια σειρά που έχει αγαπηθεί από χιλιάδες παιδιά παγκοσμίως, τώρα κυκλοφορεί και στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Μάρτης και περιμένει τους μικρούς αναγνώστες από 3 ετών να την ανακαλύψουν. «Την αγαπώ αυτή την ιστορία», είπε η Ρούμπι. «Εσένα σου άρεσε;» «Το Ρομπότ είναι μόνο μια μηχανή. Το Ρομπότ δεν νιώθει αγάπη». Το Ρομπότ έκανε μια παύση και είπε: «Πώς είναι η αγάπη;» Το βιβλίο της Τζο Ρουκς «Ένα κουτί με πεταλούδες» (Εκδόσεις Κλειδάριθμος, μετάφραση Ηλιάνα Αγγελή) είναι μια ιστορία για τα συναισθήματα, ένα ταξίδι αυτογνωσίας, με πολύχρωμες μεταφορές και ζωηρή εικονογράφηση, Οι μικροί αναγνώστες μαθαίνουν να διακρίνουν τα συναισθήματα –την αγάπη αλλά και τη ζήλια, τον θυμό, την ανησυχία... Ένα βιβλίο της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας, που διακρίθηκε με το Teacher’s Choice Award Winner for Children's Books και περιλαμβάνει σημείωμα για γονείς και εκπαιδευτικούς από τη δρ. Ελίζαμπεθ Μακάλουμ, που αναλύει πόσο σημαντικό είναι να γνωρίζουμε τα συναισθήματά μας. Ένας πολύ ενοχλητικός και κακότροπος λαγούδος εισβάλλει στη ζωή ενός μικρού αγοριού και την κάνει άνω κάτω. Φωνάζει, τσιρίζει, τα θέλει όλα δικά του, είναι ακατάστατος, ενοχλητικός και ψεύτης. «Εμείς οι δύο μοιάζουμε», λέει στο αγόρι. Μα πώς είναι κάτι τέτοιο δυνατόν; Αφού ο λαγός είναι απαράδεκτος! Τότε το αγόρι αναγκάζεται να σκεφτεί και σιγά σιγά συνειδητοποιεί ότι δεν θέλει να είναι όπως αυτός ο απρόσκλητος επισκέπτης. Αλλάζει και μαζί του αλλάζει και η ζωή του. Και ο λαγός φεύγει, να βρει ένα άλλο παιδί σαν κι αυτόν! Το «Λοιπόν, ξέρεις κάτι; Φτάνει!», το νέο βιβλίο του Βασίλη Παπαθεοδώρου, εικονογραφημένο από τον Πέτρο Χριστούλια (Εκδόσεις Καστανιώτη), εξηγεί στα μικρά παιδιά από 4 ετών γιατί είναι καλό να υπάρχουν όρια και τάξη στην καθημερινότητά τους. Ήταν κάποτε μια αρκούδα τόσο γεμάτη αγάπη και χαρά για τη ζωή που όποτε συναντούσε κάποιο άλλο ζωντανό πλάσμα ενώ έκανε τη βόλτα της στο δάσος, το αγκάλιαζε... Η αρκούδα περνούσε τις μέρες της εξερευνώντας, ξαφνιάζοντας με τις μεγάλες της αγκαλιές. Μέχρι που μια μέρα ο δρόμος την έφερε μπροστά σ' έναν κυνηγό που βαστούσε ένα τσεκούρι. Και ξαφνικά, η αρκούδα έχασε την όρεξή της για αγκαλιές... Ο Nicholas Oldland, μέσα από τον σύγχρονο μύθο «Η αρκούδα που αγαπούσε τα δέντρα» (Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο), με την αξιολάτρευτη πρωταγωνίστρια, παρουσιάζει τη θαυμαστή δύναμη της αγκαλιάς. Το βιβλίο κυκλοφορεί σε συνεργασία με την περιβαλλοντική οργάνωση ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ, που πέτυχε να μην

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

15.11.2021

υπάρχουν στη χώρα μας αρκούδες χορεύτριες, αιχμάλωτες αλλά και τσίρκα με άγρια ζώα. Ακόμη, καταγράφει όλες οι αρκούδες που ζουν ελεύθερες στη φύση, βοηθάει τις αρκούδες και ενημερώνει τους ανθρώπους στις ορεινές περιοχές να ζουν αρμονικά με την άγρια ζωή. Το βιβλίο «Παιχνίδια στη Χώρα των Δράκων», το δεύτερο στη σειρά των Εκδόσεων Διόπτρα «Το Μεγάλο Βιβλίο», θα ταξιδέψει τα παιδιά από 4 ετών στη Χώρα των Δράκων με τους θεόρατους πύργους και τις φυλακισμένες πριγκίπισσες, τους γενναίους ιππότες και τους πανούργους δράκους! Θα δουν τρομερές μονομαχίες στο ποτάμι της λάβας και θα ζήσουν απίστευτες περιπέτειες. Οκτώ επιτραπέζια παιχνίδια με εκπληκτική εικονογράφηση, πρωτότυπα πιόνια και ένα ζάρι, που θα βρείτε στο τέλος του βιβλίου, θα χαρίσουν σε όλη την οικογένεια ώρες διασκέδασης στο πιο μαγικό μέρος του κόσμου! «Μια φορά ήταν... η Κωλοτούμπα, που έτρωγε ό,τι έβρισκε στο πάτωμα». Και μαζί της, ό,τι να 'ναι έτρωγαν και ο Ηλίας και ο Διονύσης και η Φωτεινή και ο Γιώργος και η Λουκία και η Νεφέλη και ο Γιάννης Αριστουργίνος Πατατίνος Αϊνστάιν Τσβαϊνστάιν Ντραϊστάιν και ο Έκτορας και ο Στρατής και η Ελίνα και ο Ευγένιος και φυσικά τα δικά μας παιδιά, όπως κι αν λέγονται. Η Κωλοτούμπα, η αγαπημένη ηρωίδα της Σοφίας Μαντουβάλου, επιστρέφει για παρασύρει παιδιά προσχολικής ηλικίας, γονείς και εκπαιδευτικούς στις απολαυστικές περιπέτειες που τη βοήθησαν να αποκτήσει σωστές συνήθειες διατροφής, ώστε γερή και δυνατή να κερδίζει στους αγώνες του δάσους. Αρωγοί της ο Παρλαπίπας και ο Πανωκάτω, που τις έδωσαν τις κατάλληλες συμβουλές. Αν θέλετε να τις μάθετε κι εσείς, αναζητήστε τη στις Εκδόσεις Πατάκη, εικονογραφημένη από την Κατερίνα Στούρνα. Η Ιζαμπέλ Φιλιοζά επιστρέφει στις Εκδόσεις Παπαδόπουλος με δυο εικονογραφημένα βιβλία για μικρά παιδιά, που κινούνται στη φιλοσοφία της συγγραφέα και ψυχοθεραπεύτριας σχετικά με τη θετική γονεϊκότητα. Τα «Πιστεύω στον εαυτό μου» και «Ο θυμός μου κι εγώ», μεταφρασμένα από την Κέλλυ Δημοπούλου και εικονογραφημένα από τον Ερίκ Βεγιέ, περιλαμβάνουν το καθένα από τρεις ιστορίες με ζωντανή και διασκεδαστική εικονογράφηση και περιγράφουν καταστάσεις από την καθημερινότητα των μικρών αναγνωστών, που καλούνται να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και να αντιμετωπίσουν τον θυμό τους με τη βοήθεια των ηρώων των βιβλίων! Συμπεριλαμβάνονται συμβουλές για τους γονείς. Οι νεράιδες δώρισαν κάποτε σε µια βασιλοπούλα τις χάρες όλες: εξυπνάδα, γνώσεις, οµορφιά. Μα η Μοίρα τής έκλεψε την καρδιά! Να όµως που η νεράιδα Ζωή πρόλαβε και της έδωσε ένα κλειδάκι και της είπε: «Αν έχεις θέληση, ετούτο το κλειδί και οι άνθρωποι που στο διάβα σου θα συναντήσεις θα σε οδηγήσουν στη χαµένη σου καρδιά…» Άραγε, θα καταφέρει η βασιλοπούλα να ξεκλειδώσει την καρδιά της; Τι ρόλο θα παίξουν το άρρωστο παιδί, η φτωχή µάνα, η ανήµπορη γριούλα… «Η πρώτη μου Πηνελόπη Δέλτα: Η καρδιά της βασιλοπούλας» (διασκευή: Τζέμη Τασάκου, εικονογράφηση: Δέσποινα Μανώλαρου), που ανήκει στη σειρά των Εκδόσεων Μεταίχμιο «Η πρώτη μου λογοτεχνία», αφηγείται στα παιδιά από 4 ετών την ιστορία μιας βασιλοπούλας που δεν γνώριζε ούτε την αγάπη ούτε τον πόνο, μέχρι που της δόθηκε η ευκαιρία να ξαναβρεί την καρδιά της. Ο Παναγιώτης ήθελε να πάει σε σχολείο μάγων, αλλά οι γονείς του τον πήγαν σε ένα κανονικό. Σύντομα καταλαβαίνει ότι πρέπει να ξεφορτωθεί το όνομά του, γιατί του δημιουργεί μπελάδες: τα γράμματα μεταμορφώνονται και κάνουν ζαβολιές πάνω στο χαρτί, που όμως δεν τις βλέπουν οι γονείς του, η δασκάλα

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

15.11.2021

του και η διευθύντρια. Τι θα κάνει το αγόρι; Η απάντηση στο νέο βιβλίο της Δέσποινας Ηρακλέους «Τα γράμματα φταίνε», που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Καλειδοσκόπιο σε εικονογράφηση της Φωτεινής Τίκκου.

απαιτήσεις, που θα διαβάσει την εξαιρετική «Αργοναυτική Εκστρατεία», σε διασκευή της Ελένης Σβορώνου και εικονογράφηση του Βασίλη Κουτσογιάννη (Εκδόσεις Μεταίχμιο). Πώς είναι το δικό μου σχολείο; Αν ήθελα να είναι διαφορετικό; Μπορώ να το αλλάξω; Η Άλκηστη Χαλικιά και η Ίρις Σαμαρτζή δημιουργούν ένα πολύ διαφορετικό σχολείο, «Ένα σχολείο ταρακουνημένο» (Εκδόσεις Ίκαρος). Το σχολείο αυτό είναι αλλιώτικο απ’ όσα ξέρουμε, όνειρο για κάθε παιδί, και δίνει στους αναγνώστες (μικρούς, από 5 ετών, και μεγάλους) μια άλλη οπτική για τη σύγχρονη εκπαίδευση και για τη σχέση παιδιού-δασκάλου και γονέα στο πλαίσιό της. Προτείνοντας μια διαφορετική προσέγγιση για το πώς θα έπρεπε να λειτουργεί το σύγχρονο σχολείο, συγγραφέας και εικονογράφος προσφέρουν τα απαραίτητα κλειδιά που θα απελευθερώσουν την αστείρευτη παιδική φαντασία και δημιουργικότητα. Συστατικά που θα μετατρέψουν το σχολείο σ’ έναν ζωντανό πυρήνα της καθημερινότητας κάθε μέλους του, σε μια γιορτή γνώσης και ελευθερίας για όλους.

Ζαχαροπλάστισσα γλυκιά, γλυκιά σαν τα γλυκά της, φτιάχνει καινούριες συνταγές μ’ όλα τα υλικά της. Μες στην κουζίνα… αλαλούμ!/ Στο τέλος ακούγεται ένα μεγάλο… ΜΠΟΥΟΥΟΥΜ! «Η μικρή ζαχαροπλάστισσα», της Χέιλι Μπάρετ (Εκδόσεις Κόκκινη Κλωστή Δεμένη), είναι ένα γλυκό, πρωτότυπο βιβλίο, με γοργό ρυθμό και ομοιοκατάληκτο κείμενο, με πρωταγωνίστρια μια μικροσκοπική ζαχαροπλάστισσα και τους εντομοφίλους της, που είναι δίπλα της όταν τους χρειάζεται. Προειδοποιώ πως χάρη στην ολοζώντανη εικονογράφηση, θα έχετε τρελή λαχτάρα για γλυκά μετά την ανάγνωση. Στα χρόνια τα παλιά, τότε που βουνά, θάλασσες και δάση έκρυβαν στοιχειά και δαίμονες, που υπήρχαν χώρες αφιλόξενες και βασίλεια-ζωντανές παγίδες για τους ανυποψίαστους, που το ταξίδι σε αυτούς τους πέρα κόσμους ήταν αδιανόητο, γεννήθηκε ένα αγόρι. Ένα πριγκιπόπουλο που του έκλεψαν το βασίλειο μέσα απ’ τα χέρια. Ο μόνος τρόπος για να κερδίσει πάλι τον θρόνο του ήταν να ταξιδέψει στις χώρες των αγρίων και να φέρει πίσω τον θησαυρό του κόσμου. Ο Ιάσονας και οι σύντροφοί του σαλπάρουνε με την Αργώ. Θα καταφέρει το όμορφο παλικάρι να αξιωθεί τον θησαυρό και το βασίλειό του; Ποιος είναι ικανός να γίνει βασιλιάς, στ’ αλήθεια; Σε ποιον ανήκει ο θησαυρός; Μια θέση στην Αργώ υπάρχει και για κάθε μικρό παιδί με... μεγάλες

Μια νέα σειρά, εξαιρετική τόσο κειμενικά όσο και εικαστικά, προτείνουν οι Εκδόσεις Πατάκη. Οι «Αρχαίες Τραγωδίες για παιδιά» ρίχνουν μια σύγχρονη ματιά στους τραγικούς ήρωες, με σεβασμό στους μικρούς μαθητές από 5 ετών που διαβάζουν για πρώτη φορά την ιστορία τους. Έχοντας την πεποίθηση ότι οι νεαροί αναγνώστες μπορούν να ακούσουν οποιαδήποτε ιστορία, αρκεί να τους σέβεται, ο Φίλιππος Μανδηλαράς αποκωδικοποιεί τους μύθους πάνω στους οποίους βασίζονται

για το παιδί σου που έχει όνειρα 8+ Η μαγική ιστορία που θα μείνει στις καρδιές μας και θα διαβάζεται για καιρό από τις επόμενες γενιές κυκλοφορεί τώρα σε νέα, συλλεκτική έκδοση!

Γιώργος Κ. Παναγιωτάκης

CMY

ΚΡΑΤΙΚΟ

ΒΡΑΒΕΙΟ

ΒΡΑΒΕΙΟ Ελληνικού Τμήματος της ΙΒΒΥ Χρυσές Λίστες ELNIPLEX

«Στις λέξεις, Ισιντόρ. Εκεί κρύβεται η μαγεία!»

Το καλό παιδικό βιβλίο από τις Εκδόσεις Πατάκη

Μια συγκινητική ιστορία για μικρούς και μεγάλους. με τάφρασ η

15.11.2021

Αργυρώ Πι πίν η οι αρχαίες τραγωδίες και τα σύμβολα που τις διατρέχουν, και παραδίδει ιστορίες προσιτές σε κάθε παιδί. Με τα ζωντανά της χρώματα, τις παιδικές φιγούρες και τα ονειρικά τοπία στις λέξεις, η Ναταλία Καπατσούλια αναδεικνύει το παραμυθιακό στοιχείο, έτσι όπως έχει αποδείξει ότι μπορεί να κάνει άριστα. Ο «Οιδίποδας, ο βασιλιάς λύκος», παρουσιάζει την ιστορία του παιδιού που οι βασιλιάδες γονείς του προτίμησαν να εγκαταλείψουν στο βουνό, ώστε να μην εκπληρώσει ποτέ την τρομερή προφητεία που είχε λάβει ο πατέρας του. Όμως η μοίρα είχε αλλιώς γραμμένη τη ζωή του… Η «Ελένη, το τίμημα της ομορφιάς» αφηγείται την ιστορία της ωραίας Ελένης, η οποία διάλεξε τον ήπιο Μενέλαο για σύζυγό της, αλλά ένα παιχνίδι της μοίρας την έκανε πρώτα έπαθλο σ’ έναν αχρείαστο διαγωνισμό ομορφιάς και, στη συνέχεια, το πιο μισητό πρόσωπο ανάμεσα στους Αχαιούς και στους Τρώες επειδή, τάχα, πολεμούσαν για τα ωραία της μάτια. Εκείνη όμως, βρισκόταν πολύ μακριά… Η «Μήδεια, η μάγισσα από την Ανατολή» μας συστήνει την ατίθαση βασιλοπούλα από την Κολχίδα που ήταν προορισμένη να γίνει ιέρεια της θεάς Εκάτης στη σκοτεινή πατρίδα της, αλλά μια παραξενιά της μοίρας την έκανε να ερωτευτεί τον Ιάσονα και να εγκαταλείψει οικογένεια και πατρίδα. Όταν όμως εκείνος την προδώσει, όλα θα αλλάξουν… Τέλος, η «Αντιγόνη, το κορίτσι που αγαπούσε τους λύκους» παρουσιάζει την ιστορία της βασιλοπούλας που επέμενε να τιμήσει τη λυκίσια καταγωγή της, βάζοντας την πάνω από την εξουσία και τους νόμους του βασιλιά Κρέοντα. Έτσι, προτίμησε να ακολουθήσει τον πατέρα της στο σκοτεινό δάσος όπου ζούσε, γιατί μόνο έτσι πίστευε ότι θα παραμείνει ελεύθερη!

ναντούσες συ θα ι ότ έ οτ π υν σο ζό Φαν τα παιδικό βιβλίο; το όνομα Κάφκα σε ένα ν αινιγματικούς Πώς ένας από τους πλέο παρηγόρησε συγγραφείς παγκοσμίως ιγε; ένα κοριτσάκι που έκλα πράξη καλοσύνης Είναι δυνατόν μια μικρή ανθρώπου; ός εν ή ζω τη ι ξε λά αλ να Ένα βιβλίο που μας συμβουλεύει να ζούμε τη ζωή μας σ το έπακρο!

ΒΡΕΊΤΕ ΤΟ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΒΊΒΛΊΟΠΩΛΕΊΑ www.dioptra.gr

Δυο νέοι τόμοι προστίθενται στη σειρά των Duane Armitage και Maureen McQuerry «Μεγάλες Ιδέες για Μικρούς Φιλόσοφους», που σύστησαν στα παιδιά από 5 ετών οι Εκδόσεις Διόπτρα (μετάφραση Τατιάνα Γαλάτουλα), με σκοπό να τα βοηθήσουν να ανακαλύψουν με απλά λόγια τις βασικές αρχές της φιλοσοφίας. «Η αγάπη – Πλάτων» τα φέρνει σε επαφή με τον αρχαίο Έλληνα φιλόσοφο που πίστευε ότι είναι σημαντικό να αγαπάμε τους ανθρώπους για τον εσωτερικό κόσμο τους και όχι για την εξωτερική εμφάνισή τους ή για τα πράγματα που έχουν. «Η καλοσύνη – Κομφούκιος» τους διδάσκει πως, σύμφωνα με τον Κινέζο φιλόσοφο, καλοσύνη σημαίνει να δείχνουμε στους άλλους ότι είναι σημαντικοί. Ο Φούφι δεν ήθελε να πάει σχολείο. Τα άλλα αρκουδάκια δεν ήταν φτιαγμένα από κουμπιά όπως αυτός. Έτσι, έκανε παρέα με τον φόβο, τον θυμό, την ανησυχία, το παράπονο, τη στενοχώρια του, ώσπου τρύπωσε μέσα του η χαρά, η περηφάνια κι ο ενθουσιασμός, γιατί χάρισε μερικά από τα κουμπιά του στη Ζιλίντα, την αρκουδίτσα με την πανέμορφη χνουδωτή ροζ γούνα, κι έγινε ο ήρωάς της! Η Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη και η μικρή βοηθός της, η Κάτια, εμπλουτίζουν με την παιχνιδιάρικη ματιά τους τη ΦΡΟΥΤΟΠΑΡΕΑ των Εκδόσεων Ψυχογιός με «Το αρκουμπάκι», μια Φραουλίτσα για τα συναισθήματα και τη διαφορετικότητα για παιδιά 5-6 ετών. Αγνοείται το νερό! Οι υδάτινοι πόροι εξαντλούνται. Σε πόσα μέρη της Γης άνθρωποι, ζώα και φυτά αποζητούν νεράκι, για να ζήσουν; Η ιστορία «Νερό! Νερόοοο...» της Κυριακής Φράγκου (Ελληνοεκδοτική, εικονογράφηση Ζωή Χωριατέλλη) μας ταξιδεύει στην Τανζανία, εκεί όπου η ζωή στέκεται απελπισμένη κάτω από τον καυτό ήλιο. Γράφτηκε, για να στείλει παντού το μήνυμα της ανάγκης, ώστε να μην ξεχνάμε όσους διψούν και πεινούν. Ας μη θεωρούμε δεδομένα όσα εκείνοι δεν έχουν. Η ελπίδα τους είμαστε όλοι εμείς! Ένα Κοριτσάκι κι ο σοφός Παππούς του ζούσαν σε μια χώρα όπου οι άνθρωποι ήταν ευτυχισμένοι, μ’ όλα τους τα καλά: σπί-

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

15.11.2021

τια πέτρινα, βρύσες με γάργαρα νερά, ρούχα κεντημένα, αγάλματα, περιβόλια και καράβια με πανιά. Κι όλα τα μετρούσαν. Για να ξέρουν πόσα είχαν. Το Κοριτσάκι έμαθε κι αυτό να μετράει και να μετράει, όσο μεγάλωνε. Έτσι όπως πήγαινε, θα μετρούσε ακόμα και «Τα Αμέτρητα». «Υπάρχουν πράγματα Αμέτρητα, Παππού;» ρώτησε τον άφταστο στο μέτρημα γέρο, που ως και τις τρίχες της κεφαλής του είχε μετρήσει, κι αφού εκείνος της απάντησε καταφατικά, τότε εκείνη κίνησε να τα βρει. Κι όλο και τα έβρισκε κι όλο και τα μετρούσε κι αναζητούσε κι άλλα. Όταν ήρθε η ώρα να παντρευτεί, θέλησε ένα βασιλόπουλο που να τα καταφέρνει κι αυτό στο μέτρημα για να τη βοηθήσει να συνεχίσουν να μετρούν μαζί τ’ αμέτρητα. Οι υποψήφιοι πολλοί. Ποιος, όμως, τα κατάφερε τελικά να κερδίσει την καρδιά του Κοριτσιού; «Τα αμέτρητα», της Μαρίας Αγγελίδου (Εκδόσεις Ίκατρος) είναι μια ιστορία για παιδιά από 5 ετών, αφηγημένη σαν παλιό παραμύθι, με στοιχεία, όμως, που κλείνουν το μάτι στο σήμερα μέσα από τη διαχρονικότητά τους. Ο Βασίλης Σελιμάς την εικονογράφησε με πολύ δυνατό τρόπο και την απογείωσε! Γιατί χρειαζόμαστε τα χρήματα; Πού τα βρίσκουμε; Ποιοι τα επινόησαν; Και πριν τα χρήματα, πώς ζούσαν οι άνθρωποι; Ωραία δεν θα ήταν να φύτρωναν παντού λεφτόδεντρα; Τότε δεν θα είχαμε καμιά απορία. Όμως τα λεφτόδεντρα μόνο στη φαντασία μας υπάρχουν! Το βιβλίο της Μαρίζας Ντεκάστρο «Τα χρήματα- Τι είναι;» (Εκδόσεις Μεταίχμιο, εικονογράφηση Φίλιππος Φωτιάδης) θα δώσει στα παιδιά από 5 ετών όλες τις απαντήσεις που χρειάζονται για να καταλάβουν τον ρόλο

των χρημάτων στη ζωή μας. Πρόκειται για το τρίτο βιβλίο της εξαιρετικής σειράς πολιτικής και κοινωνικής αγωγής για μικρά παιδιά από την εκπαιδευτικό και συγγραφέα, που αυτή τη φορά καταπιάνεται, για άλλη μια φορά ιδιαίτερα επιτυχώς, με την οικονομία και θέτει τις βάσεις για τη δημιουργία μελλοντικών ενεργών και ικανών πολιτών. Μερικές φορές οι άνθρωποι είναι πολλά παραπάνω από όσα εμείς νομίζουμε και κρύβουν πτυχές που δεν έχουμε δει. Το παραμύθι της Larissa Theule «Ο Κάφκα και η κούκλα» (Εκδόσεις Διόπτρα, εικονογράφηση Rebecca Green, μετάφραση Αργυρώ Πιπίνη) είναι μια συγκινητική ιστορία για μικρούς, από 5 ετών, και μεγάλους. Το φθινόπωρο του 1923, την ώρα που έκανε περίπατο, ο Φραντς Κάφκα συνάντησε στο πάρκο ένα ταραγμένο, απαρηγόρητο κοριτσάκι, που είχε χάσει την κούκλα του. Ο Κάφκα είπε ότι η κούκλα δεν είχε χαθεί, αλλά ταξίδευε στον κόσμο και ζούσε θαυμάσιες περιπέτειες! Και για να το καθησυχάσει περισσότερο, άρχισε να παραδίδει γράμματα στο κοριτσάκι από την κούκλα για μερικές εβδομάδες. Το βιβλίο βασίζεται σε μια αληθινή ιστορία και αφηγείται μια απίστευτη πράξη καλοσύνης ενός από τους πλέον αινιγματικούς και βέβαια εμβληματικούς συγγραφείς παγκοσμίως. Τούτη η ιστορία του Κάφκα έχει αιχμαλωτίσει τη φαντασία των ανθρώπων εδώ και δεκαετίες, καθώς αποκαλύπτει την παιχνιδιάρικη και συμπονετική πλευρά ενός ανθρώπου γνωστού για τις σκοτεινές και ζοφερές ιστορίες του, ενώ αποτελεί μια μαρτυρία για τη δύναμη που έχουν οι ιστορίες και οι μικρές πράξεις να αλλάζουν ζωές και μας συμβουλεύει να ζούμε τη ζωή μας στο έπακρο.

για το παιδί σου που θέλει να εξερευνήσει 5+

CMY

Από την εικονογράφο και συγγραφέα Σοφία Ζαραμπούκα

Mια ευρηματική βόλτα που θα μας οδηγήσει στα σημαντικότερα εκθέματα του μουσείου μας.

Το καλό παιδικό βιβλίο από τις Εκδόσεις Πατάκη

46 Ποιος είπε ότι στο μουσείο δεν συμβαίνει τίποτα, γιατί έχουν τον νου τους οι φύλακες και όλα τα ελέγχουν, μέχρι να έρθει η ώρα που κλείνουνε; Χτυπάει το κουδούνι, φεύγει ο τελευταίος επισκέπτης, σβήνουν τα φώτα και κλειδώνουνε· πάλι δεν ξέρουμε τι γίνεται όλη νύχτα με τα εκθέματα, αν ζωντανεύουν τα αγάλματα και κάνουν καμιά βόλτα να ξεμουδιάσουν. Στο νέο βιβλίο, όμως, της Σοφίας Ζαραμπούκα με τίτλο «Περιπέτειες στο μουσείο της Ακρόπολης» (Εκδόσεις Πατάκη) συμβαίνουν πράγματα περίεργα μέρα μεσημέρι, κάτω από τη μύτη τους, και δεν παίρνει κανείς χαμπάρι, γιατί όλοι είναι σαν μαγεμένοι, ξεμυαλισμένοι από την ομορφιά που είναι μαζεμένη μέσα στις αίθουσές του! Το τι ακριβώς γίνεται, αφηγείται στα παιδιά από 5 ετών ο Περικλής, ένα αγόρι που ζει στο Κουκάκι, στη σκιά της Ακρόπολης και μεγαλώνει σε μια οικογένεια όπου όλοι έχουν αρχαία ονόματα… Λογική και ταχύτητα υπολογισμών, στρατηγική και υπομονή είναι μόνο μερικές από τις δεξιότητες που καλλιεργούνται χάρη στα 8 επιτραπέζια παιχνίδια που περιέχονται στο απίθανα εικονογραφημένο βιβλίο των Εκδόσεων Μίνωας «Παιχνίδια για μεγάλα μυαλά», της Μπεατρίτσε Τιναρέλι, για παιδιά από 6 ετών. Συναρμολογήστε εύκολα τα πιόνια και το ζάρι που περιλαμβάνονται στη συσκευασία και αρχίστε να παίζετε προσκαλώντας φίλους και συγγενείς σε έναν αγώνα μετ’ εμποδίων στο διάστημα ή σε μια παρτίδα γεωλογικό τάβλι. Ο κόσμος της επιστήμης ποτέ δεν ήταν τόσο διασκεδαστικός! H Σιλβί ξυπνάει ξαφνικά ένα βράδυ και βλέπει το δωμάτιό της λουσμένο σε ένα ασημένιο φως, τα έπιπλά της σκεπασμένα από πάγο, και έναν παράξενο επισκέπτη δίπλα στο κρεβάτι της. Είναι δυνατόν να συνέβη κάτι μαγικό; Άραγε αυτός είναι ο άγγελος που είχε φτιάξει στο χιόνι πέρυσι τον χειμώνα; Ο άγγελος του χιονιού, με τα πελώρια βελούδινα φτερά του και τον παγωμένο γαλαζωπό χιτώνα του, επέστρεψε κοντά της. Η Σιλβί, όμως, δεν ξέρει ότι βρίσκεται σε κίνδυνο και ότι ο άγγελός της έχει έρθει στη Γη με μια σημαντική αποστολή: να σώσει τη ζωή της. H Σιλβί, παραδόξως, δεν θα τον ξεχάσει, όπως συμβαίνει με τα άλλα παιδιά. Θα τον προκαλέσει, θα τον προσκαλέσει και τελικά θα καταλάβει πως αυτός είναι πάντοτε δίπλα της, ακόμα κι όταν δεν τον βλέπει. Γιατί όταν φτιάξεις έναν άγγελο του χιονιού, θα είναι δικός σου για πάντα. Στο πρώτο παιδικό βιβλίο της, «Όταν οι άγγελοι του χιονιού πετούν» (Εκδόσεις Διόπτρα) η Maggie O’Farrell αποτυπώνει τη δύναμη και την ευθραυστότητα της ζωής, αλλά και το αξιοθαύμαστο θάρρος ενός κοριτσιού να πλημμυρίσει με μαγεία (και χιόνι) το σπίτι (και την πόλη) του… Κι αν οι μάγισσες του παραμυθιού ήταν καλές; Στο Μούνβιλ συμβαίνουν πάντα παράξενα πράγματα, αλλά είναι η πρώτη φορά που βρέχει σβουνιές με πορφυρίνη! Φταίχτης φαίνεται να είναι ένα μικρό ιπτάμενο μωρό, μισό γουρούνι και μισό ρινόκερος. Η Άννα Κατάμπρα και οι φίλοι της από τη Λέσχη του Φεγγαριού θα χρειαστεί να το σώσουν προτού το ανακαλύψουν οι εχθροί του… οι φοβεροί και τρομεροί κυνηγοί μαγισσών! Όλα αυτά στο δεύτερο βιβλίο της σειράς του Πέδρο Μάνιας «Άννα Κατάμπρα», με τίτλο «Ένα πρόβλημα με φτερά», που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη σε μετάφραση της Αγαθής Δημητρούκα και απευθύνεται σε παιδιά από 6 ετών. «Ο Καλτσοκλέφτης», ο νέος ήρωας του Γιώργου Λεμπέση, είναι ένα αστείο, χνουδωτό πλάσμα που ζει στους υπονόμους, τρυπώνει κρυφά στα σπίτια των ανθρώπων και κλέβει τις κάλτσες των παιδιών που τρέχουν πάντα ξυπόλυτα. Για εκείνον οι παιδικές κάλτσες είναι πολύτιμες, αφού με αυτές γεμίζει το μαγικό μαξιλάρι που τον προστατεύει από τους εφικάλτσες, που δεν τον αφήνουν να κοιμηθεί. Ώσπου, μια μέρα, γνωρίζει τη Σκουπάτη, τον Πέτσα, τη Φωφού, τον Κύρκο και άλλους χαρακτήρες, που

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

15.11.2021

θα τον κάνουν να ανακαλύψει μια νέα πτυχή του εαυτού του. Θα βρείτε αυτή τη διασκεδαστική και διαδραστική ιστορία, που αναδεικνύει την αξία προσφοράς βοήθειας στους γύρω μας, στη ΦΡΟΥΤΟΠΑΡΕΑ των εκδόσεων Ψυχογιός, σε εικονογράφηση Ιφιγένειας Σιδέρη. Είναι Βατόμουρο και απευθύνεται σε παιδιά 7-8 ετών! Παλιά οι άνθρωποι θεωρούσαν πως όλα τα ξωτικά είναι κατεργάρικα και τα ’βλεπαν πάντα με καχυποψία, με φόβο και τα κατηγορούσαν για πολλά και διάφορα – από τ’ ότι ξίνισε το γάλα μέχρι και για απαγωγές παιδιών! Προσπαθούσαν δε να προφυλαχθούν με διάφορα τεχνάσματα. Άλλοτε χτυπούσαν τις καμπάνες των εκκλησιών κι άλλοτε έβαζαν στις τσέπες τους τετράφυλλα τριφύλλια. Η αλήθεια είναι ότι τα ξωτικά δεν είναι πιο κατεργάρικα ή πιο αναξιόπιστα από άλλα πλάσματα που ζουν στη Γη. Χρειάζεται όμως ν’ αφιερώσουμε λίγο χρόνο για να τα γνωρίσουμε καλύτερα. Εδώ και αιώνες θρύλοι υφαίνουν τη ζωή τους. Πώς μοιάζουν; Τι τρώνε; Πού τα συναντάμε; Ας φτερουγίσουμε μαζί στον συναρπαστικό τους κόσμο και θα ανακαλύψουμε πολλά για αυτά τα υπέροχα πλάσματα. «Ο κόσμος των ξωτικών» (Εκδόσεις Κόκκινη Κλωστή Δεμένη) είναι μια μικρή εικονογραφημένη εγκυκλοπαίδεια που θα μας λύσει όλες τις απορίες. Η γραφή της Izzy Quinn συναρπάζει, χάρη στις επεξηγηματικές, «σχεδόν αληθινές» λεπτομέρειες της ζωής των ξωτικών. Η εικονογράφηση της Helene Magisson, με τα υπέροχα χρώματα, μας ταξιδεύει όλο και πιο βαθιά στον νεραϊδόκοσμο, εκμηδενίζοντας σχεδόν κάθε αμφιβολία για την ύπαρξή του. O Τόρμπεν Κούλμαν, ο συγγραφέας και εικονογράφος της σειράς των απίθανων μπεστ σέλερ που συνδυάζουν τη μυθοπλασία και την περιπέτεια με τη γνώση και τη βιογραφία, επανέρχεται με το «Αϊνσταϊν, Το Περιπετειώδες Ταξίδι ενος Ποντικού στον Χώρο και τον Χρόνο». Μήπως η διάσημη θεωρία του Αϊνστάιν χρωστάει τη γέννησή της στη συνάντηση του σπουδαίου φυσικού μ’ ένα ποντίκι; Μήπως έτσι εξηγείται το ότι ένας υπάλληλος του Γραφείου Ευρεσιτεχνιών της Βέρνης έφερε τα πάνω κάτω στον κόσμο της φυσικής και στη γνώση μας για τον χώρο και τον χρόνο; Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ψυχογιός σε μετάφραση της Μαρίας Αγγελίδου και θα γοητεύσει κάθε αναγνώστη από 7 ετών! Είσαι έτοιμος να αντιμετωπίσεις γρίφους και προβλήματα λογικής; Έχεις τη φαντασία ενός συγγραφέα; Την τετράγωνη λογική ενός μαθηματικού; Τη δημιουργικότητα ενός καλλιτέχνη; Πόσο γρήγορα και σωστά μπορείς να πάρεις αποφάσεις; Πόσο σίγουρος είσαι για τις δυνατότητές σου; Το βιβλίο του Αλέξανδρου Παπανδρέου «Χαρισμάθεια-Out of the Box Challenge 4» εξάπτει τη φαντασία των παιδιών και τα καλεί να επιστρατεύσουν την επιμονή, τη συγκέντρωση, την κρίση και τη φαντασία τους και να ξεκινήσουν ένα συναρπαστικό ταξίδι! Στις σελίδες του θα βρείτε τα θέματα του Out of the Box Challenge 4, του τέταρτου μαθητικού διαγωνισμού δημιουργικότητας και κριτικής ικανότητας για παιδιά Γ΄ και Δ΄ Δημοτικού και Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού, χωρισμένα ανά ηλικιακή κατηγορία. Ο Dr. Francis Durkin γράφει και η Grace Cooke εικονογραφεί το κόμικ «Ιστοριοναύτες: Περιπέτεια στην αρχαία Ελλάδα», που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση της Σοφίας Γρηγορίου. Τρεις φίλοι και ο αγαπημένος τους γάτος ταξιδεύουν πίσω στον χρόνο, στην Αρχαία Ελλάδα και χρειάζονται τη βοήθεια των αναγνωστών για να ανακαλύψουν τα μυστικά του παρελθόντος. Τα παιδιά από 7 ετών τους ακολουθούν καθώς επισκέπτονται την Ακρόπολη, συμμετέχουν σε αθλητικούς αγώνες ή βάφουν μάσκες για μια τραγωδία που θα παιχτεί στο θέατρο. Έτσι, βλέπουν την Ιστορία να ζωντανεύει, μαθαίνουν ένα σωρό πράγματα για την αρχαία Ελλάδα και διασκεδάζουν με δραστηριότητες και παιχνίδια.

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

15.11.2021

Στην εμβληματική σειρά των Εκδόσεων Μίνωας «Γαλάζια βιβλιοθήκη», που ξεκίνησε το 1966 και μυεί τους νεαρούς αναγνώστες στα αριστουργήματα της ελληνικής και της παγκόσμιας λογοτεχνίας, προστίθεται το έργο του Ιουλίου Βερν «Μιχαήλ Στρογκόφ». Μία επανάσταση απειλεί να αποσπάσει τις σιβηρικές επαρχίες από την επιρροή της Ρωσίας. Κάθε μορφή επικοινωνίας ανάμεσα στη Μόσχα και τις εξεγερμένες περιοχές έχει διακοπεί. Ο αδελφός του τσάρου, που βρίσκεται στο Ιρκούτσκ, πεντέμισι χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, κινδυνεύει άμεσα από τον προδότη Ιβάν Ογκάρεφ και πρέπει να ειδοποιηθεί επειγόντως. Τότε ο ικανός και ευφυής λοχαγός Μιχαήλ Στρογκόφ αναλαμβάνει μια σπουδαία αποστολή: να μεταφέρει το γράμμα του τσάρου προς τον αδελφό του. Τα δραματικά περιστατικά που σημαδεύουν την πορεία του τσαρικού ταχυδρόμου διαδέχονται το ένα το άλλο, και κοντά στις φοβερές περιπέτειες και στους θανάσιμους κινδύνους, μια μεγάλη αγάπη γεννιέται. Στην ίδια σειρά επανεκδίδεται, με ανανεωμένο εξώφυλλο, το κλασικό έργο του Ρότζερ Λάνσελιν Γκριν «Ο Ρομπέν των Δασών», που σημάδεψε την παγκόσμια λογοτεχνία. Ο ατίθασος επαναστάτης Ρομπέν και οι πιστοί σύντροφοί του καταφεύγουν στο Δάσος του Σέργουντ, θύματα του σκληρού και αδίστακτου πρίγκιπα Ιωάννη, αδελφού του βασιλιά της Αγγλίας Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου. Ο Ιωάννης, με την υποστήριξη άπληστων βαρόνων, οδηγεί τον λαό σε φτώχια και εξαθλίωση και ο Ρομπέν μάχεται για τη σωτηρία των φτωχών και αδυνάτων. Για πρώτη φορά, ο θρύλος εμφανίζεται τον 15ο αιώνα σε λαϊκά άσματα της Αγγλίας, ενώ τα κατορθώματά του τραγουδούσαν τον Μεσαίωνα οι πλανόδιοι τροβαδούροι. Αργότερα καταγράφηκαν και τυπώθηκαν, και οι συναρπαστικές περιπέτειές του μας ταξιδεύουν έως σήμερα σε μια εποχή ιπποτική και ηρωική, θυμίζοντας τη σημασία της αλληλοϋποστήριξης, της γενναιοδωρίας και της αλληλεγγύης.

Χριστουγέννων, όμως, συμβαίνει κάτι τρομερό: ο Γου χάνεται. Έτσι ο Τζακ παρέα με το Χριστουγεννιάτικο Γουρουνάκι, τον αχώνευτο αντικαταστάτη του Γου, θα ταξιδέψουν στη μαγική Χώρα των Χαμένων όπου θα ζήσουν απίθανες περιπέτειες… Η εικονογράφηση είναι του βραβευμένου Τζιμ Φιλντ, η μετάφραση της Σοφίας Γρηγορίου και δεν θα υπάρξει παιδί από 8 ετών που δεν θα λατρέψει αυτή την τρυφερή, συναρπαστική περιπέτεια, με θέμα την αγάπη ενός αγοριού για το πιο πολύτιμο παιχνίδι του και για το τι είναι ικανό να κάνει προκειμένου να το ξαναβρεί. Το πρώτο βιβλίο της νέας σειράς μυστηρίου της Ruth Quayle και των Εκδόσεων Διόπτρα «Τα Μυστήρια του Μάντλμουρ» έχει τίτλο «Η εξαφάνιση της μυστικής συνταγής» (μετάφραση Ιλάειρα Διονυσοπούλου) και μεταφέρει τους αναγνώστες σε μια μικρή πόλη, όπου πάντα συμβαίνουν παράξενα πράγματα. Στις καλοκαιρινές διακοπές, ο Τζο Ρόμπινσον και τα ξαδέλφια του μένουν στο σπίτι της γιαγιάς τους. Όταν εξαφανίζεται η μυστική συνταγή της, λίγο πριν από τον Μεγάλο Διαγωνισμό Ζαχαροπλαστικής, ο Τζο, ο Τομ και η Πιπ σημειώνουν κρυφά τα σχέδια δράσης για να ανακαλύψουν τον ένοχο. Υποψιάζονται ότι κάποιος από τους γείτονες συνεργάζεται με τον ρομποτικό γατοκατάσκοπο, αλλά το θέμα είναι ποιος... Θα βρεθεί τελικά ο ένοχος; Ένα πολύτιμο πετράδι χάνεται – το διάσημο σ’ όλο τον κόσμο Γαλάζιο Ρουμπίνι. Η εξαφάνισή του τραβά την προσοχή του Σέρλοκ Χολμς, που ενδιαφέρεται για όλες τις παράξενες υποθέσεις. Μαζί με τον βοηθό του, τον δόκτορα Γουότσον, ακολουθεί μυστηριώδη ίχνη, που τον οδηγούν από ένα υπερπολυτελές ξενοδοχείο στα σκοτεινά δρομάκια του Λονδίνου. Ο Όλιβερ Πάουτς διασκευάζει και αφηγείται στα παιδιά από 7 ετών «Το μυστήριο του γαλάζιου ρουμπινιού», μια ιστορία του σερ Άρθρουρ Κόναν Ντόιλ, με πρωταγωνιστή τον πιο διάσημο ντετέκτιβ της λογοτεχνίας. Οι εικόνες είναι του Ντόμινικ Ρουπ. Πρόκειται για το πρώτο βιβλίο στη σειρά «Σέρλοκ Χολμς, ο μεγάλος ντετέκτιβ», με διασκευές γνωστών ιστοριών του Ντόιλ, που έφεραν στην Ελλάδα οι Εκδόσεις Μεταίχμιο, σε μετάφραση της Μαρίας Αγγελίδου και του Άγγελου Αγγελίδη.

Για τους φαν του Χάρι Πότερ η επόμενη πρόταση. Έφτασε από τις Εκδόσεις Ψυχογιός η πολυαναμενόμενη, εντυπωσιακή έκδοση του βιβλίου της Τζ. Κ. Ρόουλινγκ «Ο Χάρι Πότερ και η φιλοσοφική λίθος», σχεδιασμένη από το βραβευμένο στούντιο MinaLima. Εμπλουτισμένη με εκπληκτικές, ολοσέλιδες εικόνες, περίτεχνα κοπτικά και διαδραστικά, κινούμενα μέρη, θα γοητεύσει τους αναγνώστες κάθε ηλικίας και θα αποτελέσει πολύτιμη προσθήκη στη βιβλιοθήκη σας.

Στη συναρπαστική σειρά των εκδόσεων Μίνωας «Άγκαθα Μίστερι», του Σερ Στιβ Στίβενσον, έρχεται να προστεθεί το τέταρτο βιβλίο, «Ο θησαυρός των Βερμούδων». Μια σφοδρή καταιγίδα ξεσπάει στον Ατλαντικό Ωκεανό. Ένα ημερολόγιο των Μάγια από ατόφυο χρυσάφι, ανεκτίμητης αξίας, χάνεται ξαφνικά σε ένα από τα πιο μυστηριώδη μέρη του κόσμου, το Τρίγωνο των Βερμούδων! Τα δύο ξαδέλφια, Άγκαθα και Λάρι Μίστερι, αυτή τη φορά θα έρθουν αντιμέτωπα όχι μόνο με έναν άπληστο και επικίνδυνο εγκληματία αλλά και με αρχαίες θεότητες της

Από τις ίδιες εκδόσεις και την ίδια συγγραφέα βρίσκεται ήδη στα βιβλιοπωλεία «Το Χριστουγεννιάτικο Γουρουνάκι», το πρώτο παιδικό βιβλίο που έγραψε η Ρόουλινγκ μετά την ολοκλήρωση της σειράς του Χάρι Πότερ. Ο Γου είναι το λατρεμένο λούτρινο γουρουνάκι του Τζακ. Βρίσκεται πάντα δίπλα του, συμπαραστάτης στα καλά και στα κακά. Μια Παραμονή

Τα Αμέτρητα

Ένα σχολείο ταρακουνημένο

Μαρία Αγγελίδου & Βασίλης Σελιμάς

Άλκηστη Χαλικιά & Ίρις Σαμαρτζή

Πόσα είναι τα πράγματα που μπορούμε να

Μπορούμε να «ταρακουνήσουμε» το σχολείο

μετρήσουμε; Και πόσα τα Αμέτρητα;

αν θέλουμε να γίνει καλύτερο;

Η Μαρία Αγγελίδου έγραψε μια ιστορία σαν

Η Άλκηστη Χαλικιά και η Ίρις Σαμαρτζή

παλιό παραμύθι, με στοιχεία που κλείνουν το

παρουσιάζουν μια διαφορετική προσέγγιση

μάτι στο σήμερα μέσα από τη διαχρονικότητά

για τον πραγματικό ρόλο του σχολείου, και

τους, και ο Βασίλης Σελιμάς την ζωγράφισε

ανοίγουν έναν δημιουργικό διάλογο μεταξύ

με τον καλύτερο τρόπο.

γονέων, παιδιών και εκπαιδευτικών.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΙΚΑΡΟΣ / Βουλής 4, Σύνταγμα / T 210 3225152 / www.ikarosbooks.gr

48 θάλασσας. Η σειρά με πρωταγωνίστρια την επίδοξη ντετέκτιβ, που ταξιδεύει τα παιδιά στα πιο παράξενα μέρη του πλανήτη, έχει αγαπηθεί από τους μικρούς αναγνώστες σε ολόκληρη την Ευρώπη και θεωρείται πλέον κλασική. Πάμε τώρα σε ένα graphic novel των Εκδόσεων Ψυχογιός. Ο Ράουλι, ο κολλητός του Σπασίκλα, ξαναχτυπά με τις «Απίστευτα Καλές Ιστορίες Τρόμου του Ράουλι Τζέφερσον» και υπόσχεται να μας κάνει να φοβηθούμε αλλά και να πέσουμε κάτω από τα γέλια. Στο τρίτο βιβλίο της σειράς του Τζεφ Κίνι παρελαύνουν ζόμπι, βρικόλακες, φαντάσματα και πολλοί ακόμη τρομακτικοί, αλλά και αστείοι χαρακτήρες. Αν είστε πάνω από 8 ετών, πάρτε έναν φακό, τρυπώστε κάτω από τα σκεπάσματα και μπείτε σε έναν ανατρεπτικό και απρόσμενα ξεκαρδιστικό κόσμο φαντασίας. Προσοχή, ίσως τελικά θελήσετε να κοιμηθείτε με το φως ανοιχτό. Για καλό και για κακό! Η Μιμή η Νευρική, η ηρωίδα της Μέγκαν ΜακΝτόναλντ, εικονογραφημένη από τον Πίτερ Ρέινολντς, είναι ένα κορίτσι με προσωπικότητα, φιλοδοξίες, όνειρα… και νεύρα. Αγωνίζεται για να σώσει τα παρθένα δάση. Ονειρεύεται να γίνει γιατρός, για να βοηθάει τα άρρωστα παιδάκια. Αποφασιστική, τολμηρή, ανυποχώρητη, η Μιμή δεν έχει συναντήσει ως τώρα εμπόδιο αξεπέραστο. Όλα τα ξεπερνάει με την επιμονή, την εξυπνάδα και το χιούμορ της. Στο 14ο βιβλίο της σειράς «Η Μιμή η Νευρική και ο διαγωνισμός ανάγνωσης» (Εκδόσεις Μεταίχμιο) η Μιμή και η παρέα της πρόκειται να λάβουν μέρος σε έναν μαθητικό διαγωνισμό για βιβλιοφάγους. Στην ομάδα που θα διαγωνιστεί εκπροσωπώντας το σχολείο συμμετέχει και ο αδερφός της. Οι διαγωνιζόμενοι πρέπει να διαβάσουν όσο το δυνατόν περισσότερα βιβλία και να απαντήσουν σε ερωτήσεις γι’ αυτά. Με χιούμορ, κέφι και τον γνωστό μεταξύ τους ανταγωνισμό, τα δύο αδέρφια πέφτουν με τα μούτρα στην ανάγνωση, καθώς αυτή τη φορά έχουν να αντιμετωπίσουν μια φοβερή ομάδα από άλλο σχολείο! Ο Τζέιμι ονειρευόταν πάντοτε να γίνει δημοσιογράφος. Έτσι, δεν πιστεύει στην τύχη του όταν του δίνεται η ευκαιρία να επισκεφτεί τα γραφεία της εφημερίδας Η Πρωινή της Νέας Υόρκης. Η επίσκεψη, όμως, κρύβει αναπάντεχες συναντήσεις, και το δημοσιογραφικό του δαιμόνιο θα τον μπλέξει σε έναν κόσμο με διαβόητους εγκληματίες και παραπλανητικά στοιχεία. Θα καταφέρει μαζί με τις δύο του φίλες, την Ιβ και τη Ρόουζ, να λύσουν τα μυστήρια που συμβαίνουν στη Νέα Υόρκη; Και τι τίμημα πρέπει να πληρώσει για να δει το ρεπορτάζ του στο πρωτοσέλιδο της εφημερίδας; Η απάντηση στο βιβλίο της Σίλβια Μπίσοπ «Μυστήρια στη Νέα Υόρκη» (Εκδόσεις Παπαδόπουλος, μετάφραση Πετρούλα Γαβριηλίδου), ένα μυθιστόρημα με γρήγορη πλοκή, γενναία δόση μυστηρίου, μπόλικο χιούμορ και υπέροχους χαρακτήρες. Μια ιδανική εισαγωγή στην αστυνομική λογοτεχνία, που ταυτόχρονα παρουσιάζει στα παιδιά από 8 ετών με γλαφυρό τρόπο τη Νέα Υόρκη της δεκαετίας του ’60. Από την Ελληνοεκδοτική μόλις κυκλοφόρησε το πρώτο βιβλίο της σειράς Dr STEM, με τίτλο «Tο έξυπνο θερμοκήπιο στο Εργαστήριο Δεξιοτήτων», των Κωνσταντίνου Καλοβρέκτη και Σαράντου Ψυχάρη. Η εκπαιδευτική αυτή σειρά έχει στόχο να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς και τους/τις μαθητές/μαθήτριες από 8 χρόνων να εμπλακούν στις δεξιότητες STE(A)M, όπως απαιτούν η οικονομία του 21ου αιώνα και η Τέταρτη Βιομηχανική Επανάσταση, και να αναπτύξουν τις δεξιότητες του νου, με έμφαση στην υπολογιστική σκέψη. Οι προτεινόμενες εκπαιδευτικές δραστηριότητες υλοποιούνται μέσω της ολιστικής προσέγγισης STE(A)M, ώστε τα παιδιά να κατακτήσουν θεμελιώδεις γνώσεις για τους φυτικούς οργανισμούς, να χρησιμοποιήσουν αισθητήρες και ενεργοποιητές στην κατασκευή ενός έξυπνου θερμοκηπίου, να χρησιμοποιήσουν την υπολογιστική πλατφόρμα micro:bit, να

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

15.11.2021

αναπτύξουν κώδικα και να εξοικειωθούν με διαδικασίες μελέτης, σχεδίασης, ανάπτυξης και αξιολόγησης. Το ανθρώπινο σώμα είναι εκπληκτικό, συναρπαστικό και… λίγο περίεργο. Και το δικό μου είναι περίεργο. Και το δικό σας είναι περίεργο. Και όλων των γύρω μας είναι περίεργο. «Η δική μου ανατομία. Ο απόλυτος (και αηδιαστικότατος) οδηγός για το ανθρώπινο σώμα» είναι το ξεκαρδιστικό πρώτο βιβλίο για παιδιά από τον best selling συγγραφέα Άνταμ Κέι (Εκδόσεις Κλειδάριθμος, μετάφραση Πετρούλα Γαβριηλίδου) και δίνει απαντήσεις σε σημαντικές ερωτήσεις, όπως: Είναι ασφαλές να τρώμε τα κακαδάκια της μύτης μας; Πόσο χρόνο από τη ζωή μας περνάμε στη λεκάνη της τουαλέτας; Γιατί ζουν φρικτά πλάσματα στις βλεφαρίδες μας; (Ναι, αηδία, αλλά ισχύει.) Είναι γραμμένο με χιούμορ εκεί όπου χρειάζεται, αλλά και γεμάτο ουσιαστικές πληροφορίες, καθώς εξετάζει αναλυτικά κάθε όργανο του σώματος, από το δέρμα ως τον εγκέφαλο, ενώ μιλάει επίσης για την αναπαραγωγή, τον θάνατο και για κάτι εξαιρετικά επίκαιρο, τα μικρόβια. Οπότε, αν είστε από 8 ετών, καλώς ήρθατε στα Μαθήματα Ανατομίας. Καθίστε, χαλαρώστε, φορέστε γάντια και ελάτε για μια πρωτότυπη ξενάγηση στον εσωτερικό σας κόσμο. Είναι η τελευταία μέρα των διακοπών αλλά ο Ωρίωνας βρίσκεται τρεις μήνες κλεισμένος στο σπίτι. Δεν έχει βγει καθόλου έξω. Δεν τον ενδιαφέρει τίποτα. Του λείπει ο μπαμπάς του. Όμως, όταν χρειαστεί να σώσει τον καλύτερό του φίλο, τον σκύλο του τον Γουφ, που τον έχουν απαγάγει εξωγήινοι, θα ταξιδέψει ακόμα και στο ηλιακό σύστημα του Σείριου και θα τα βάλει με έναν ολόκληρο διαπλανητικό στρατό. Όλα αυτά, χρησιμοποιώντας τη διαβιβλιακή τεχνολογία του Mark 51, ίσως του πιο αδέξιου ρομπότ στον γαλαξία. Εξαιτίας ενός λάθους του, ταξιδεύουν μέσα σε γνωστά βιβλία, έρχονται αντιμέτωποι με τέρατα, συμμαχούν με ήρωες του παρελθόντος και προσπαθούν να σώσουν όχι μόνο τον Γουφ, αλλά έναν ολόκληρο πλανήτη που δέχεται επίθεση. Ο Θοδωρής Τσεκούρας, γνωστός για την αστείρευτη φαντασία και το χιούμορ του, έρχεται στις Εκδόσεις Παπαδόπουλος με το πρωτότυπο μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, το πρώτο νεανικό του, με τίτλο «Οι Βιβλιοναύτες 1. Πώς να ταξιδέψεις στο διάστημα χωρίς να βγεις από το σπίτι σου». Ένα αστείο βιβλίο για παιδιά από 8 ετών, γεμάτο δράση, που ξεχειλίζει από αγάπη για τα βιβλία, τα ζώα και το διάστημα. Η εικονογράφηση είναι της Λέλας Στρούτση. «Ο γύρος του κόσμου σε 80 ημέρες» είναι ένα από πιο αγαπηµένα µυθιστορήµατα του Ιούλιου Βερν. Αφηγείται τις συναρπαστικές περιπέτειες που ζουν ο Άγγλος ευγενής Φιλέας Φογκ και ο Γάλλος υπηρέτης του, ο Πασπαρτού, µε αφορµή το στοίχηµα που βάζει ο εκκεντρικός τζέντλεµαν ότι θα γυρίσει όλο τον κόσµο µέσα σε 80 ηµέρες. Κατά τη διάρκεια του δύσκολου εγχειρήµατος, οι δυο τους θα γνωρίσουν καινούρια πρόσωπα και µέρη. Θα καταφέρουν, άραγε, να πετύχουν τον στόχο τους ή τα εµπόδια που θα συναντήσουν θα αποδειχθούν ανυπέρβλητα; Οι εκδόσεις Susaeta προτείνουν στα παιδιά από 8 ετών μια νέα έκδοση του κλασικού κειμένου, με πολύχρωμη εικονογράφηση και μετάφραση της Δήμητρας Παπαβασιλείου. Από τις Εκδόσεις Ψυχογιός, έφτασε το έκτο βιβλίο της αγαπημένης σειράς μαγείας και περιπέτειας της Κάθρλιν Λίτλγουντ «Το μαγικό ζαχαροπλαστείο», με τίτλο «Μαγεία στο λεπτό», για παιδιά από 8 ετών. Όταν η Ρόουζ Μπλις μαθαίνει ότι πρέπει να περάσει μια δοκιμασία για να της δοθεί ο τίτλος της Εξέχουσας Ζαχαροπλάστισσας, δεν μπορεί να φανταστεί τις περιπέτειες που την περιμένουν. Η άφιξή της στην πόλη Μποντέμπς είναι γεμάτη εκπλήξεις. Εδώ ο χρόνος κυλάει αντίστροφα, ενώ δεν υπάρχουν ενήλικοι και όλες οι δουλειές γίνονται από μωρά και παιδιά. Φαίνεται πως η Μαρτσέσα, η δήμαρχος της πόλης, έχει

Γιατί αξίζει σε κάθε Παιδί!

www.ellinoekdotiki.gr

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

καταραστεί όλους τους κατοίκους προκειμένου να πετύχει έναν σκοτεινό σκοπό. Θα καταφέρει η Ρόουζ να σπάσει τα μάγια και να τους σώσει;

15.11.2021

ξανανιώνουν, μεταμορφώνονται και γοητεύουν... Όλα αυτά στο νέο βιβλίο της αρχαιολόγου Κατερίνας Σέρβη «Αρχαίο ΘέατροΉρωες και ηρωίδες που έγιναν ποίηση». Μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Διόπτρα, σε εικονογράφηση της Σάντρας Ελευθερίου, και θα γοητέψει μικρούς, από 9 ετών, και μεγάλους.

Στο πρωτότυπο escape book «Ημερολόγιο εξερεύνησης: Ο ξεχασμένος κόσμος!» των Μπγερν Μπέρεντς και Κρίστοφ Ντίτερτ (Εκδόσεις Μεταίχμιο), τα παιδιά από 9 ετών συνεχίζουν να λύνουν γρίφους και να ακολουθούν τον Λίας, αυτή τη φορά στον ξεχασµένο κόσµο. Τα στοιχεία που άφησε πίσω του ο πατέρας του, που εξαφανίστηκε σε µία εξερευνητική αποστολή αναζητώντας τη µυστηριώδη φυλή των Τζάιν, οδηγούν τους αναγνώστες στην εξωτική ζούγκλα. Ξαφνικά εµφανίζεται µπροστά τους το κουφάρι ενός αεροπλάνου. Πώς βρέθηκε εκεί; Μπορούν να βοηθήσουν τον Λίας να αποκωδικοποιήσει τα διαθέσιµα στοιχεία; Οι γρίφοι στο ηµερολόγιο εξερεύνησης τους φέρνουν όλο και πιο κοντά στο µεγάλο µυστικό. Στη ζούγκλα, όµως, παραµονεύει ένα φριχτό τέρας, που τους έχει βάλει στο µάτι…

Η Κατερίνα Σέρβη εξέδωσε άλλο ένα βιβλίο, αυτή τη φορά σε συνεργασία με τον εικαστικό Γιώργο Τζαβάρα και την Εκδοτική Αθηνών. «Ο Πέτρος και η Επανάσταση του 1821» εξαίρει τις αξίες του θάρρους και της επιδίωξης της ελευθερίας, με μια πλούσια εικονογράφηση με την τεχνική του κόμικ, η οποία υποστηρίζει την αφήγηση, ενώ παράλληλα ζωντανεύει την ατμόσφαιρα της εποχής. Η ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης παρουσιάζεται σαν παραμύθι, που διηγείται ο παππούς, αυτόπτης μάρτυρας των γεγονότων, στον εγγονό του. Μέσα από τις συζητήσεις τους ξετυλίγονται όλα τα γεγονότα, στρατιωτικά και διπλωματικά, από την Άλωση της Τριπολιτσάς μέχρι τη δολοφονία του Καποδίστρια με τρόπο απλό, κατανοητό και συνάμα συναρπαστικό.

Ο Προμηθέας, ο ευεργέτης των ανθρώπων, η Άλκηστη, που βάζει την αγάπη πάνω από τον εαυτό της, η Αντιγόνη, η αλύγιστη κόρη του Οιδίποδα, ο Ίωνας, η Λυσιστράτη, ο Τρυγαίος, η Μήδεια, η Ελένη. Δεκαπέντε ήρωες και ηρωίδες του αρχαίου θεάτρου πιάνουν το νήμα, ο ένας μετά τον άλλον, και αφηγούνται ιστορίες συγκλονιστικές, άλλες αστείες άλλες δραματικές, που μιλούν για τη μοίρα, για την τιμή, για τον έρωτα, για την εξουσία, για την ειρήνη, για την αλαζονεία. Ιστορίες πανάρχαιες, σαν ασπρομάλλες παραμυθούδες, που διασχίζοντας τους αιώνες

ψη

άπο με

Για

μικ

ρού

ανα

γνώ

στε

Με την ικανότητά του να ελέγχει τα ζόµπι να γίνεται όλο και ισχυρότερη, στο έβδομο βιβλίο του Max Brailler «Τα τελευταία παιδιά στη Γη: Η κούρσα της Αποκάλυψης», ο Τζακ Σάλιβαν και τα φιλαράκια του (γνωστοί των παιδιών από 9 ετών και από την ομώνυμη σειρά στο Netflix) ταξιδεύουν προς τον µυστηριώδη Πύργο για την τελική αναµέτρησή τους µε τον Θραλ. Το ταξίδι τους όµως αλλάζει πορεία όταν παρασέρνονται από το Μολάκιο, ένα κολοσσιαίο τέρας-σαρανταποδαρούσα που κουβαλάει στην

Μάρνη 8, 104 33 Αθήνα, Τηλ.: 210 3300104 • shop@klidarithmos.gr • www.klidarithmos.gr Βρείτε μας και στα

ΜΟΝΤΕΣΣΟΡΙ ΣΤΟ Σ Π Ι Τ Ι ΜΕ ΤΟ ΜΩΡΟ

Ήρθε η ώρα να αλλάξουμε τον τρόπο που βλέπουμε τα βρέφη. Ένας πρακτικός οδηγός για να μεγαλώσετε το μωρό σας με αγάπη, σεβασμό και κατανόηση.

MΆΘΕΤΕ ΠΏΣ: Να προετοιμαστείτε για τον γονεϊκό ρόλο. Να καταλαβαίνετε τι σας «λέει» το μωρό σας. Να διαμορφώσετε κατάλληλα το σπίτι σας. Να οργανώσετε μοντεσσοριανές δραστηριότητες. Να κάνετε το μωρό να νιώθει ασφάλεια και αυτοπεποίθηση.

ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ

ΣΤΙΣ 25/11

ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ ΕΠΙΣΉΣ

ΜΠΕΣΤ ΣΕΛΕΡ ΚΑΙ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ 23.000 ΑΝΤΙΤΥΠΑ

ΜΕ ΕΚΑΤΟΝΤΑΔΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ, ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΧΡΉΣΙΜΟΥΣ ΠΙΝΑΚΕΣ

15.11.2021

πλάτη του το µεγαλύτερο εµπορικό κέντρο του κόσµου. Εκεί, τα παιδιά ανακαλύπτουν µια ολόκληρη κοινότητα τεράτων και συναντούν παλιούς συµµάχους, αλλά και εχθρούς που κυβερνούν την πόλη µε σκληρή πειθαρχία. Να νικήσουν αυτούς τους τύπους σε µάχη δεν υπάρχει περίπτωση, σε εκλογές όµως υπάρχει… Έτσι ο Τζακ βάζει υποψηφιότητα για δήµαρχος! Στην αρχή, για να αποδείξει την αξία του, χρειάζεται απλώς να σφίξει µερικά τερατοχέρια, να φιλήσει µερικά τερατοµωρά και να υποσχεθεί ότι θα γεµίσει τα σιντριβάνια µε µιλκ σέικ φράουλα. Όταν όµως το Μολάκιο δέχεται επίθεση, ο Τζακ πρέπει να µάθει πώς θα γίνει πραγµατικός ηγέτης – πριν να είναι πολύ αργά. 18ος αιώνας. Ο νεαρός Τζιμ Χόκινς παίρνει στα χέρια του έναν χάρτη που φανερώνει την ύπαρξη ενός θησαυρού σ’ ένα μακρινό νησί. Γίνεται μέλος μιας αποστολής με στόχο την εύρεση του θησαυρού, επιβιβάζεται σ’ ένα μεγαλόπρεπο πλοίο, την Ισπανιόλα, γίνεται μάρτυρας μιας συνωμοσίας πειρατών και, ριψοκινδυνεύοντας, αποφασίζει να λύσει το μυστήριο του νησιού. Από τις Εκδόσεις Κόκκινη Κλωστή Δεμένη κυκλοφορεί το μυθιστόρημα του Ρόμπερτ Λούις Στίβενσον «Το νησί του θησαυρού», μια συναρπαστική περιπέτεια με πειρατές, χάρτες, πλοία, ναυτικά τραγούδια, ανταρσίες, μυστήρια, εκπλήξεις και συμπλοκές. Μια νέα ανάγνωση-πρόκληση στη φαντασία ενός από τα πιο πολυμεταφρασμένα και διασκευασμένα βιβλία όλων των εποχών, που απογειώνεται χάρη στην τολμηρή εικονογραφική προσέγγιση του Ετιέν Φρις, που μεταμορφώνει τους πρωταγωνιστές σε ζώα, ανάλογα με τα στοιχεία της προσωπικότητάς τους. Είναι το 5ο βιβλίο της πολυτελούς σειράς «Κλασικά Έργα» με την επιμέλεια του Μπενζαμέν Λακόμπ, σε μετάφραση της Εύης Γεροκώστα. Για παιδιά από 9 ετών. Η ιστορία του Δον Κιχώτη, ενός από τα κορυφαία και διαχρονικά έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, εμπνέει τον βραβευμένο εικαστικό Αλέξη Κυριτσόπουλο, που μέσα από το βιβλίο-λεύκωμα «Δον Κιχώτη, είσαι εδώ;» (Εκδόσεις Ίκαρος) ακολουθεί τον ήρωα του Μιγκέλ ντε Θερβάντες στο υπέροχο ταξίδι του και αναδεικνύει τις σκηνές που συνθέτουν το δικό του ταξίδι στην ανάγνωση του κλασικού βιβλίου. Στιγμές από την ιστορία του ονειρεμένου Ιππότη, της Δουλτσινέας αλλά και των ανεμόμυλων, του Πανδοχέα και άλλων ηρώων ζωντανεύουν με τα χρώματα του Κυριτσόπουλου σε μια διηλικιακή έκδοση-έργο τέχνης, που θα γίνει κλασική. Σε μια χώρα μακρινή, πέρα από τα όρια του κόσμου που ξέρουμε, ζουν οι φύλακες-προστάτες των ονείρων μας. Εκεί θα γεννηθεί η Έρση, που κάποιοι θα θεωρήσουν κατώτερη εξαιτίας της διαφορετικότητάς της και που θα γίνει θρύλος όταν για χάρη της θα παραβιαστεί ο αρχαιότερος νόμος της χώρας που δεν επιτρέπει στους Ονειροφύλακες να ονειρευτούν τα δικά τους όνειρα. Όταν μια μαύρη σκοτεινιά θα σκεπάσει τη χώρα, η Ονειροπαγίδα, το δίχτυ προστασίας της, αρχίζει να σφίγγει κι οι Ονειροφύλακες να μετρούν αποτυχημένες πτήσεις. Η παλιά προκατάληψη που χωρίζει τη χώρα σε «Ικανούς» και «Κατώτερους» παίρνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις και οι ήρωες μοιάζει να μην έχουν άλλη επιλογή από το να αγωνιστούν ενάντια όχι μόνο στους Εφιάλτες, αλλά και στον Φόβο και σε ό,τι άλλο σκοτώνει τα όνειρα. Οι «Ονειροφύλακες», η συναρπαστική αλληγορία της Αγγελικής Δαρλάση για το δικαίωμα στη διαφορετικότητα και στο όνειρο, κυκλοφορεί ξανά από τις Εκδόσεις Πατάκη, σε μια νέα, επίτομη έκδοση των δύο βιβλίων, για να τη γνωρίσει και η νεότερη γενιά παιδιών, από 10 ετών. Τι σόι εγκληματίας θα μπορούσε να είναι ένας «μουσικάντης»; Τι μπορεί να σημαίνει η λέξη «Ναφασκαβαλιάς»; Ποιες ψυχές χαίρονται με τίποτα; Μπορεί να πνίξει τον Νίκο τον Ψαροκασέλα ένα γροιβάδι; Ως αύριο έχει ο Θεός; Όταν η μαγεία της

Τα βιβλία της ζωής μας

15.11.2021

φύσης, η ξενοιασιά της παιδικής ηλικίας και η ομορφιά του έρωτα συναντούν τη σκληρότητα, τη βαναυσότητα και τη φρίκη του αυταρχικού καθεστώτος, ο εντεκάχρονος Αλέξανδρος πρέπει να κάνει επιλογές, να πάρει αποφάσεις και να δράσει. Σύμμαχοι του η νύχτα, τα ζώα, οι φίλοι, ο πρώτος παιδικός του έρωτας και τα άγρια όνειρα της πρώτης εφηβείας… Άραγε πόσο ψηλά μπορούν να πετάξουν οι αγριόπαπιες; «Η απόδραση (Όνειρο πρώτο, Σειρά: Αγριόπαπιες)», του Γιώργου Χατζόπουλου, είναι ένα φρέσκο μυθιστόρημα και ταυτόχρονα μια πειστική αναπαράσταση του τελευταίου καλοκαιριού της χούντας μέσα από τα μάτια ενός αγοριού που μπαίνει στην εφηβεία και του ασκούν έλξη από τη μία τα κορίτσια κι από την άλλη η αλλόκοτη καλλιτεχνική φύση ενός εξόριστου μουσικού. Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη. Ένα βιβλίο για το οποίο τσακώθηκαν τα έφηβα παιδιά μου, σχετικά με το ποιος θα το πρωτοδιαβάσει και θα το κρατήσει στη βιβλιοθήκη του: «Σου τη σπάνε οι γονείς σου και μάθε τι μπορείς να κάνεις για αυτό», που μόλις κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ψυχογιός σε μετάφραση της Τατιάνας Γαλάτουλα. Υπάρχουν εκατοντάδες βιβλία για γονείς που μας λένε πώς να φερθούμε και πώς να διαχειριστούμε τα παιδιά. Για πρώτη φορά, όμως, ο Ντιν Μπερνέτ γράφει έναν αντίστοιχο οδηγό για παιδιά, για να μπορέσουν και εκείνα να καταλάβουν τι ακριβώς συμβαίνει με τους γονείς τους, περίπου από το τέλος του δημοτικού και έπειτα. Ο οδηγός καλύπτει όλες τις «υστερίες των γονιών», το κόλλημα που έχουν με το συμμάζεμα, την καθαριότητα και το κινητό, εξηγεί γιατί δεν αφήνουν τα παιδιά να κοιμηθούν λίγο παραπάνω και γιατί δείχνουν να μην καταλαβαίνουν τίποτα σχετικά με το πώς νιώθουν οι προέφηβοι και οι έφηβοι. Ο συγγραφέας δίνει tips στα παιδιά προκειμένου να αλλάξουν τη σχέση τους μαζί μας, εξηγώντας με χιούμορ πόσα πράγματα θα μπορέσουν να κάνουν αν σταματήσουν να χάνουν τόσο χρόνο και ενέργεια μαλώνοντας μαζί μας για «ασήμαντους» λόγους… Σημειώνω ότι το βιβλίο είναι χρήσιμο και για τους γονείς. Θα μας βάλει λιγάκι στα παπούτσια των εφήβων μας και θα μας χαλαρώσει. Γραμμένες στα τέλη του 19ου αιώνα ως ανάγνωσμα για παιδιά, χαρακτηρισμένες ως ύμνος της παιδικότητας όλων των εποχών, «Οι περιπέτειες του Πινόκιο», του Κάρλο Κολόντι, αποτελούν ένα από τα πιο δημοφιλή και σημαντικά έργα της ιταλικής λογοτεχνίας. Έχοντας μεταφραστεί σε πάνω από 200 γλώσσες και έχοντας μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη με την κλασική πια ταινία του Disney, η ιστορία της ξύλινης μαριονέτας που μιλάει και μπλέκεται σε διάφορες σκανταλιές και περιπέτειες, ώσπου τελικά να καταφέρει να γίνει «καλό παιδί», εξακολουθεί να μαγεύει μικρούς και μεγάλους. Στην παρούσα πλήρη μετάφραση από την Εύη Γεροκώστα του αυθεντικού ιταλικού κειμένου, η οποία συνοδεύεται από μια κατατοπιστική εισαγωγή και πλήθος διευκρινιστικών σημειώσεων, γίνεται προσπάθεια να διαφωτιστούν τα κρυμμένα νοήματα και υπαινιγμοί της ιστορίας και να αναδειχθούν τα καυστικά σχόλια του συγγραφέα για την κοινωνία της εποχής του, τα οποία εξακολουθούν να παραμένουν εξίσου επίκαιρα σήμερα. Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Kaktos και απευθύνεται σε μεγάλα παιδιά που θέλουν πλέον να προσεγγίσουν ολοκληρωμένα την ιστορία που αγάπησαν ως μικρά και φυσικά σε κάθε λάτρη της καλής λογοτεχνίας. Το βιβλίο «Τη νύχτα που το σκυλί μας μεταμορφώθηκε σε λύκο», της Μαρούλας Κλιάφα, είναι η ιστορία της Αντριάνας, που έζησε τα προεφηβικά της χρόνια στη δίνη του Εμφυλίου. Η εξιστόρησή της για όσα θυμάται και όσα νομίζει πως θυμάται άλλοτε είναι οδυνηρή σαν εφιάλτης και άλλοτε τρυφερή σαν νανούρισμα. Με φρέσκια ματιά, χωρίς κομματικές εξαρτήσεις και προκαταλήψεις, η συγγραφέας παρουσιάζει ένα (μυθ)ιστόρημα για τον Εμφύλιο στη Θεσσαλία. Ένα αφήγημα όπου δεν υπάρχουν

Ε Μ Υ Ο Ζ Ι ΝΩ Ρ Τ ΟΝ

ΚΟΣ ΜΟ

Μ Ε Σ Α Α ΠΟ ΤΑ

Β Ι ΒΛ Ι Α

Κάνε ένα ταξίδι στον κόσμο και γνώρισε 20 παιδιά με πολύ διαφορετικό τρόπο ζωής. Ένα βιβλίο που καλλιεργεί το ενδιαφέρον για τον ευρύτερο κόσμο και τα ταξίδια, για την ποικιλομορφία και τη διαφορετικότητα, για την προστασία του περιβάλλοντος. ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ 6+

Kυκλοφορεί στις 25/11

Ένα εκπληκτικά εικονογραφημένο βιβλίο με εξαιρετικούς χάρτες πόλεων, που αφηγείται την ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού στο πέρασμα των αιώνων. Ανακάλυψε τι μπορούν οι πόλεις να μας πουν για το παρελθόν μας, εμπνέοντάς μας ταυτόχρονα να χτίσουμε ένα καλύτερο μέλλον. ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ 7+

metaixmio.gr

Τα βιβλία που θέλεις

54 καλοί και κακοί, πατριώτες και προδότες, νικητές και ηττημένοι, παρά μόνο θύματα και από τις δυο αντιμαχόμενες πλευρές, τα οποία ήταν ταυτόχρονα και θύτες. Κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πατάκη και απευθύνεται σε παιδιά από 12 ετών. Η Ειρήνη δεν ζήλεψε ποτέ τ’ άστρα ούτε μπήκε στον πειρασμό να τα μετρήσει. Της αρκεί η Γη, μια Γη στην οποία ο Αποστόλης φοβάται να πει όσα σκέφτεται κι εκείνη ψάχνει ένα κλειδί για το καινούριο της δωμάτιο. Σ’ αυτήν τη Γη, το Περιστέρι κι η Δράμα είναι γειτονιές της ίδιας πόλης και το σχολείο τελειώνει εκεί όπου σταματά το γέλιο του Σίμου. Τη μέρα που οι πορτοκαλάδες γλυκαίνουν, δυο παιδιά, στη στάση του λεωφορείου, αναρωτιούνται άμα θα βρέξει. Τα όνειρα είναι παράξενα, αλλά όχι πιο παράξενα από αυτούς που τα κάνουν. Η «Ξινή πορτοκαλάδα», της Αλεξίας Κατσικογιάννη (Εκδόσεις Καστανιώτη), είναι ένα νεανικό μυθιστόρημα για όσους σκέφτονται να ξεριζώσουν τον ήλιο… Σε μια πανικόβλητη πόλη, που ζει και κινείται υπό την απειλή τρομοκρατικών χτυπημάτων, όπου όλοι και όλες παρακολουθούνται με κάμερες και όπου η πραγματικότητα αρκετά συχνά δεν είναι αυτή που δείχνει, ο δεκαεννιάχρονος φοιτητής Άλεκ βιντεοσκοπεί άθελά του τη δολοφονία ενός συμφοιτητή του από τις Αρχές. Η Σιμόν, η αινιγματική συμφοιτήτριά του που βρίσκεται μαζί του εκείνη τη στιγμή, εξαφανίζεται χωρίς να αφήσει ίχνη. Το βίντεο του Άλεκ εκθέτει τις Αρχές, οι οποίες αναζητούν αυτόν που το τράβηξε. Ο πατέρας του, που εργάζεται στην εταιρεία τηλεπικοινωνιών της πόλης, ανακαλύπτει συμπτωματικά τι συμβαίνει και για πρώτη φορά στη ζωή του αναρωτιέται τι πρέπει να κάνει. Ποια είναι η αλήθεια; Ποιος είναι ο «εχθρός»; Ποιος βρίσκεται πίσω από όλες τις ενέργειες που σκορπούν τρόμο; Μήπως η στάση της Ρόζας, της μικρής αδερφής του Άλεκ, είναι η μόνη που γεννά ελπίδα; Το βραβευμένο νεανικό μυθιστόρημα του Βασίλη Παπαθεοδώρου «Χνότα στο τζάμι», επανεκδίδεται από τις Εκδόσεις Καστανιώτη, επίκαιρο όσο ποτέ. Μέσα από σασπένς και συνεχείς ανατροπές, ο αναγνώστης προσπαθεί μαζί με τον ήρωα να αναζητήσει την αλήθεια. Και παρόλο που νιώθει να παρακολουθείται, βιώνοντας διαρκώς μια ατμόσφαιρα φόβου, ίσως τελικά να τη βρει. Όπως κάθε γενιά πριν από εμάς, θέλουμε τα παιδιά μας να ζήσουν ζωές καλύτερες από τις δικές μας – πιο ασφαλείς και με καλύτερες προοπτικές. Θέλουμε οι κόρες μας να είναι φιλομαθείς και ανεξάρτητες και φιλόδοξες. Περισσότερο από όλα, θέλουμε να έχουν το κουράγιο να είναι αυθεντικές, να κατανοήσουν ποιες είναι και να αγαπούν πραγματικά τον εαυτό τους. Αν θα έπρεπε να συνοψίσουμε τον ρόλο που έχουμε ως γονείς, θα ήταν ο εξής: θέλουμε να μεγαλώσουμε κορίτσια που να αγαπούν τον εαυτό τους τόσο πολύ όσο τα αγαπάμε κι εμείς. Άνευ όρων. Ένα κορίτσι που αγαπάει τον εαυτό του έχει φιλοδοξίες και στόχους, γιατί πιστεύει στις δυνάμεις του. Φροντίζει την ψυχική και τη σωματική του υγεία, γιατί είναι φυσικό να προσέχεις αυτόν που αγαπάς. Αποζητά υγιείς σχέσεις, γιατί πιστεύει ότι αυτό ακριβώς αξίζει. Είναι χαρούμενο και νιώθει ασφάλεια, γιατί ξέρει πως ο πιο σταθερός φίλος και ικανός σύμμαχος είναι ο εαυτός του. Το βιβλίο «Μεγαλώνοντας κορίτσια που αγαπούν τον εαυτό τους», των Kasey Edwards και Dr. Christopher Scanlon (Εκδόσεις Διόπτρα, μετάφραση Χριστίνα Παναγιώτου), είναι βασισμένο σε επιστημονική έρευνα, αλλά και στην προσωπική εμπειρία που έχουν ως γονείς οι συγγραφείς του και παρουσιάζει με απλότητα και σαφήνεια εφτά βασικά σημεία που θα μας βοηθήσουν να μεγαλώσουμε ευτυχισμένα κορίτσια σ’ έναν κόσμο όπου μερικές φορές είναι πολύ δύσκολο να είσαι κορίτσι.

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

15.11.2021

Σήμερα πολλοί γονείς έχουν απορρίψει την καταπίεση που απεχθάνονταν στα παιδικά τους χρόνια. Μήπως, όμως το παράκαναν και προσπάθησαν να γίνουν υπερβολικά αρεστοί στα παιδιά τους; Μήπως τα επαινούν συνέχεια και, ουσιαστικά, τα αφήνουν να διοικούν εκείνα την οικογένεια. Το θέμα είναι ότι αποτυγχάνουν στην αυτοεκτίμηση που θέλουν να τους διδάξουν. Η ψυχίατρος Ρόμπιν Μπέρμαν, χρησιμοποιώντας την κλινική της εμπειρία, δείχνει μέσα από το βιβλίο της «Μπορείς να είσαι γονιός. Πώς να μεγαλώσεις το παιδί σου με αγάπη και όρια» (Εκδόσεις Καστανιώτη) πώς μπορούν οι γονείς να πάρουν τα ηνία, δημιουργώντας παράλληλα ισχυρούς, ανθεκτικούς δεσμούς. Ο τρόπος με τον οποίο τα παιδιά μαθαίνουν την αγάπη και τον σεβασμό στο σπίτι γίνεται και ο οδηγός για τη μετέπειτα δική τους ζωή. Οι αγώνες κάθε γονιού αντικατοπτρίζονται, ενίοτε χιουμοριστικά, το ίδιο και οι θρίαμβοι που ζεσταίνουν την καρδιά. Γονείς, δάσκαλοι, αλλά και παιδιά περιγράφουν σημεία καμπής από τα οποία κατάλαβαν πόσο σπουδαία και μαγική είναι η γονεϊκότητα. Ένα βιβλίο ευχάριστο και φιλικό με ορίζοντα την κοινή λογική, ένας ωφέλιμος συνδυασμός ιατρικών ερευνών και περιστατικών που αποτελεί το κλειδί για να γίνουμε ο γονιός που επιθυμούμε και που χρειάζονται τα παιδιά σας. Είναι γεγονός ότι τα παιδιά μαθαίνουν, συνεργάζονται και τα πάνε καλύτερα με τους γύρω τους όταν νιώθουν ηρεμία και ασφάλεια. Πώς μπορούμε, όμως, να παρέμβουμε όταν αυτές οι συνθήκες απουσιάζουν; Τι κάνουμε όταν, στην προσπάθειά μας να τους περάσουμε μηνύματα υπευθυνότητας, σωστού και λάθους, ενσυναίσθησης, αυτά αντιδρούν ή επιμένουν σε μια αμυντική θέση; Τι γίνεται όταν οι προσπάθειές μας να τα εμψυχώσουμε ή να τα παρακινήσουμε δεν φέρνουν αποτέλεσμα; Τι κάνουμε όταν απέναντί μας έχουμε ένα παιδί ή έναν έφηβο που επαναλαμβάνει μια προβληματική συμπεριφορά; Πώς κρατάμε την ψυχραιμία μας όταν νιώθουμε την υπομονή μας να εξαντλείται; Το νέο βιβλίο της Χριστίνας Ρασιδάκη «Μέθοδος 3Step: Αποτελεσματική επικοινωνία στο σπίτι και στο σχολείο. Για εκπαιδευτικούς και γονείς» (Εκδόσεις Πατάκη) ανταποκρίνεται στην επιθυμία μας να είμαστε υποστηρικτικοί, να πλαισιώνουμε και να οριοθετούμε σωστά, χωρίς να γινόμαστε αυταρχικοί, υποχωρητικοί και πιεστικοί. Παρουσιάζει μία προσέγγιση που παρακάμπτει πολλές δυσκολίες: βοηθά τους ενηλίκους να καλλιεργήσουν την κρίση των παιδιών, ενώ τους δείχνει πώς να τα καθοδηγήσουν ώστε να χτίσουν τον χαρακτήρα τους. Παράλληλα, τα παιδιά αποκτούν ψυχική ανθεκτικότητα και καλή σχέση με τον εαυτό τους και τους άλλους. Με εκκίνηση τα ξεπερασμένα στερεότυπα, αλλά και τις απαιτήσεις του σύγχρονου τρόπου ζωής, η Αναστασία Χουντουμάδη προτείνει στο βιβλίο της «Γιαγιά, πες μας ποια είσαι. Στοιχεία και μαρτυρίες» (Εκδόσεις Παπαδόπουλος) μια νέα θεώρηση της θέσης της γιαγιάς στη δομή της σύγχρονης οικογένειας. Μέσα από συνεντεύξεις, η συγγραφέας αναδεικνύει τις πολλαπλές διαστάσεις ενός ρόλου τόσο παραδοσιακού ώστε να θεωρείται (χωρίς όμως στη σύγχρονη πραγματικότητα να είναι) αυτονόητος. Λαμβάνοντας υπόψη τις παγκόσμιες δημογραφικές τάσεις περί παράτασης της τρίτης ηλικίας και τις συνάδουσες προσαρμογές στους κοινωνικούς και εργασιακούς κανόνες, η λέξη γιαγιά αποκτά πλέον νέα πολιτιστική ετυμολογία. Η γνώση σε κάθε σελίδα του βιβλίου είναι απόσταγμα από το βίωμα και τον στοχασμό όχι μόνο της συγγραφέως, αλλά και των άλλων γυναικών/γιαγιάδων στις οποίες δίνει φωνή. Από την ανάγνωση του βιβλίου αναδύεται το πόσο η αλληλεγγύη ανάμεσα στις γενεές, ανάμεσα στις μητέρες και τις κόρες –όταν καταφέρνει να υπάρξει–, λειτουργεί ενδυναμωτικά, ανοίγοντας τον ορίζοντα σε ένα, πλήρες νοήματος, αληθινό δώρο ζωής.

ΤΑ ΚΟΡΊΤΣΊΑ ΣΉΜΕΡΑ ΜΕΓΑΛΏΝΟΥΝ ΣΕ ΕΝΑΝ ΚΟΣΜΟ ΓΕΜΑΤΟ ΕΥΚΑΊΡΊΕΣ, ΑΛΛΑ ΣΥΧΝΑ ΝΊΏΘΟΥΝ ΑΝΑΣΦΑΛΕΊΑ. Ένα βιβλίο για την αυθεντικότητα κόντρα στα κοινωνικά στερεότυπα και στις προκαταλήψεις.

Για τους γονείς που θέλουν οι κόρες τους να αγαπούν τον εαυτό τους τόσο πολύ όσο τις αγαπούν εκείνοι.

www.dioptra.gr

ΒΡΕΊΤΕ ΤΟ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΒΊΒΛΊΟΠΩΛΕΊΑ