Taλk 76 by talcmag

13.03.2019

Αφιέρωμα στo βρέφος

13.03.2019

Είναι πολλά τα μωρά… ΤΗΣ ΜΑΡΚΕΛΛΑΣ ΔΗΜΟΥ

εύχος αφιερωμένο στα βρέφη λοιπόν, στα βρέφη για τα οποία εμείς στο Τaλκ μιλάμε όλο και λιγότερο γιατί τα δικά μας μεγάλωσαν και φοράνε τα παπούτσια μας και τις κολόνιες μας. Στα βρέφη που μας παίρνουν τα μυαλά με τη μυρωδιά τους, το γέλιο και το κλάμα τους. Στα δικά μου βρέφη που μονοπωλούσαν την ζωή μου ανά τριετίες σχεδόν και τώρα με ρωτούν πώς ήταν και τι έκαναν όταν ήταν μωρά και εγώ σχεδόν δεν θυμάμαι να τους πω. Και καθόλου δε με νοιάζει γιατί τα προτιμώ μεγάλα, το έχω ξαναπεί. Όμως στις προσπάθειές μου να θυμηθώ την πρώτη στιγμή που τα αντίκρισα, τις πρώτες τους λέξεις, τα πρώτα τους βήματα σκέφτομαι τί θα έκανα διαφορετικά αν ξαφνικά, σε κάποιο σενάριο ταινίας επιστημονικής φαντασίας, ξαναβρισκόμουν με φουσκωμένη κοιλιά και με μωρό στην αγκαλιά: Θα έκανα λοιπόν όλες, μα όλες τις εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου. Όλες. Παρά τα καθησυχαστικά λόγια του γυναικολόγου μου, παρά το σχετικά νεαρό της ηλικίας μου, παρά τα τέλεια ποσοστά της αυχενικής διαφάνειας και πάει λέγοντας. Όλες. Δεν θα βιαζόμουν καθόλου «να φέρω επιτέλους το μωράκι μου στον κόσμο». Μα καθόλου. Δεν θα περπατούσα/έτρεχα/ κολυμπούσα μπας και γεννήσω μια ώρα

αρχύτερα. Θα βιδωνόμουν στον αναπαυτικό καναπέ μου με το τηλεκοντρόλ στο ένα χέρι και ένα λίτρο παγωτό φιστίκι στο άλλο, μέχρι να πάω 48 εβδομάδων. Προς τι η βιασύνη κορίτσια; Ποτέ δεν κατάλαβα… Θα γεννούσα στο νοσοκομείο, δεν θα το άλλαζα αυτό. Ούτε σε πισίνες, ούτε στο σπίτι, ούτε κρεμασμένη σε κάποιο δέντρο. Όμως θα περνούσα τις ημέρες εκεί μόνη μου. Εγώ και ο μπαμπάς του και το μωράκι μου συνέχεια στην αγκαλιά μου. Ούτε κομμωτήριο πριν, ούτε θείοι, φίλοι και γνωστοί, ούτε ντύσου, γδύσου, φέρε το μωρό, πάρτο-ήρθε κόσμος. Ούτε σε ποιον μοιάζει (σε κανέναν δεν μοιάζει, μοιάζει στον εαυτό του), ούτε κράτα το έτσι, βάλτο να ρευτεί, ξύπνα το, κοίμισέ το. Θα είχα ζητήσει τη βοήθεια μιας βοηθού μητρότητας τις πρώτες μέρες. Όχι της μαμάς, της γιαγιάς, της θείας. Που, καλοδεχούμενη η βοήθεια, αλλά με τις ορμόνες στο κόκκινο και τα (δικά μου τουλάχιστον) μωρά να συναγωνίζονται στο ποιο μπορεί να κλαίει περισσότερο, το σπίτι μου θύμιζε πεδίο μάχης. Α, και εστιατόριο. Θα θήλαζα κάθε ένα δευτερόλεπτο, χωρίς ρολόι. Και παντού. Χωρίς να ακούω το «πάλι θα φάει;». Ναι ρε φίλε. Πάλι θα φάει. Ή τέλος πάντων πάλι θα πιπιλήσει, μπας και σταματήσει να κλαίει. Αφού δεν ενοχλεί εμένα, εσένα τι σε κόφτει; Αν κάτι μου έμαθαν τα χιλιόμετρά μου ως λεχώνας είναι ότι το γάλα δεν αποθηκεύεται, παράγεται όταν θηλάζεις. Άρα, απλά μαθηματικά: Όσο πιο

πολύ θηλάζεις, τόσο πιο πολύ γάλα έχεις. Θα κοιμόμουν με το μωρό μου στο κρεβάτι μας, χωρίς ενοχές. Μαγική συμβουλή. Ακούστε την, όχι για να πάρετε την... πιστοποίηση του attachment parenting, ούτε για να γίνετε καλύτερες μητέρες. ΓΙΑ ΝΑ ΚΟΙΜΗΘΕΙΤΕ. Δεν θα ξεχάσω τα άκρως σαδομαζοχιστικά πηγαινέλα στο κρεβάτι του Γιωργάκη μετά το νυχτερινό τάισμα, γιατί έπρεπε να «μάθει να κοιμάται στο κρεβάτι του» και εμένα να έρπω στο παρκέ για να αποχωρήσω απαρατήρητη, ώσπου το πρώτο «τσικ» του πατώματος να εκκινήσει ουρλιαχτά και να με ξαναστείλει στην κούνια του μονάκριβου. Και αυτό να συμβαίνει όλο το βράδυ. Ευτυχώς το πάθημα έγινε μάθημα και στο τρίτο μου παιδί δεν συναρμολόγησα καν κρεβάτι. Θα αγχωνόμουν λιγότερο, αλλά αυτό μια κουβέντα είναι. Θέλω να πω, μας πιάνει εμάς τις νέες μαμάδες μια αγωνία να τα κάνουμε όλα σωστά, να παίξουμε τέλεια τον ρόλο της μητρότητας, μιας μητρότητας που είναι πλέον εντελώς ακαδημαϊκή και καθόλου ενστικτώδης, γαμώτο. Όλοι έχουν κάτι να πουν για το πώς γέννησες, πόσο θήλασες, τι το τάισες, τι του διάβασες, τι του φόρεσες, πώς το βάφτισες. Παντού κουτάκια στα οποία πρέπει να κάνεις «τικ» για να μην πας αδιάβαστη. Όμως, μαμάδες, το απολυτήριο από το σχολείο της μητρότητας δεν θα μας το δώσουν οι άλλες μαμάδες, ούτε οι θείες, ούτε οι γιαγιάδες. Θα μας το δώσουν τα παιδιά μας και τι στοίχημα ότι θα μας το δώσουν με άριστα!

13.03.2019

ΠΕΡΙ ΕΧΟΜΕΝΑ

No 76 13.03.2019 Πελιώ Παπαδιά (ppapadia@talcmag.gr)

@talcmag

ΤΑΛΚ ΕΚΔΟΤΙΚΗ - ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε NΙΚ.ΜΑΝΤΖΑΡΟΥ 1-3, 154 51, Ν. ΨΥΧΙΚΟ ΤΗΛ.: 210 6753180, ΦΑΞ: 210 6753189 Ε-ΜAIL: info@talcmag.gr

/talcmag

ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr)

DESIGN: Nικόλας Κουκουράκης

www.facebook.com/talcmag

ΥΠΟΔΟΧΗ ΥΛΗΣ & ΔIAΦΗΜΙΣΗΣ: Μαρκέλλα Δήμου (mdimou@talcmag.gr)

ΦΩΤΟ ΘΕΜΑΤΩΝ: Shutterstock TΜΗΜΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ: Γεωργία Γιώτη (ggioti@talcmag.gr) ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ:

ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΙΑΝΟΜΗ: FREE SUNDAY

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ: Ελεάννα Γεωργίου, Ανθή Δοξιάδη, Γιώτα Αργυροπούλου, Κάρι Μπράτσο, Πελιώ Παπαδιά, Ιορδάνης Παπαδόπουλος, Σουζάνα Παπαφάγου, Ελένη Ψαθά

Η διεύθυνση του περιοδικού Τaλκ δεν φέρει καμία ευθύνη και δεν υιοθετεί απαραίτητα τις απόψεις των επιστημόνων και άλλων ειδικών συνεργατών που ενυπόγραφα αρθρογραφούν στην έκδοση. Προτού χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε προϊόν διαφημίζεται, άμεσα ή έμμεσα, στην εφημερίδα, ή ακολουθήσετε τις συμβουλές των ειδικών, ρωτήστε τον γιατρό ή τον φαρμακοποιό. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή και απόδοση του περιεχομένου του εντύπου με οποιονδήποτε τρόπο μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, χωρίς την προηγούμενη άδεια του εκδότη.

NΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: Γιάννης Καλλές

ΡΊΖΕΣ ΚΑΙ ΦΤΕΡΆ

Η Αυτού Μεγαλειότης το βρέφος ΤΗΣ ΑΝΘΗΣ ΔΟΞΙΑΔΗ

έρει κανείς μας να μας πει κάτι πιο γλυκό, πιο ζουμερό, πιο ξελογιαστικό από ένα βρεφάκι που πρωτοχαμογελάει ή που συνεχίζει να χαμογελάει; Άσε όταν ξαφνικά ξεκαρδίζεται στα γέλια. Που είναι σαν κάποιος να σου γαργαλάει την καρδιά… Εγώ πάντως δεν μπορώ να βρω κάτι πιο γλυκό. Εξίσου, ναι: Μια κουταλιά σπιτικό βύσσινο με ένα ποτήρι κρύο νερό ένα καλοκαιριάτικο ζεστό απόγευμα. Λοιπόν ας σοβαρευτούμε. Πέραν του ότι είναι ό,τι πιο γλυκό υπάρχει στη γη, ένα βρέφος είναι ένα καταπληκτικό, πολυσύνθετο, φρέσκο ανθρωπάκι, απόλυτα εξαρτώμενο. Έρχεται με ένα σακίδιο άδειο από εφόδια, πέραν της απίθανης γλύκας του. Δε μιλάει, δε λαλάει, έχει όμως αρχίσει από την πρώτη μέρα της ζωής του να επικοινω-

νεί αποτελεσματικά με τον έξω κόσμο. Και να φτάνει στα πρώτα του μεγάλα και αποφασιστικά συμπεράσματα για τον εαυτό του και για τους άλλους. Γιατί βέβαια δεν πιστεύω να έχετε μείνει στις παλιομοδίτικες θεωρίες ότι τα βρέφη μόλις γεννηθούν δε βλέπουν και δεν ακούνε. Λάθος και τα δυο. Σε ένα μόλις τριάντα έξι ωρών βρέφος δείχνουμε μπλε, κόκκινο και κίτρινο. Και προς ποιο χρώμα γυρίζει το κεφάλι του και συγκεντρώνεται; Όποίος μάντεψε κόκκινο το βρήκε. Έχουν γίνει και άλλα πειράματα που δείχνουν ότι τα βρέφη κινούνται στον ρυθμό της ομιλίας της μαμάς τους και γνωρίζουν τη φωνή της από νεογέννητα. Άρα δεν είναι καθόλου τυφλά ή κουφά όπως νόμιζαν παλιότερα. Και τώρα τα μεγάλα (κολοσσιαία) συμπεράσματα στα οποία καταλήγει από τις πρώτες μέρες της ζωής του το πανέξυπνο βρέφος: Παρατηρεί ότι όταν κλαίει επειδή αισθάνεται άσχημα (πεινάει, διψάει, βαριέται η κρυώνει) το πλησιάζουν δυο κυκλάκια και κάτι

13.03.2019

κάνουν και ξαφνικά αισθάνεται καλά. Άρα, λέει (ή αισθάνεται) το βρέφος μέσα του “αυτός ο έξω κόσμος”, που εκπροσωπείται από τα δύο κυκλάκια (τα μάτια της μάνας του) “πρέπει να είναι ένα πολύ καλό μέρος που ικανοποιεί όλες σου τις ανάγκες”. Και σαν αποτέλεσμα, συνεχίζει, “και εγώ πρέπει να είμαι ένα εξαιρετικό, σπουδαίο μωρό, που μόλις κλάψω κάποιος τρέχει και με παρηγορεί”. Και σαν αποτέλεσμα, συνεχίζει, “και εγώ πρέπει να είμαι ένα εξαιρετικό, σπουδαίο βρέφος που μόλις κλάψω κάποιος τρέχει, με παρηγορεί και αισθάνομαι τέλεια”. Έτσι αρχίζει να δημιουργεί το βρεφάκι μία εικόνα για τον εαυτό του. Να τι κάνει η τρυφερή, συνεχής, άμεση φροντίδα που προσφέρει στο βρεφάκι της κάθε απλή, καλή μητέρα. Η φήμη ότι το κακομαθαίνεις το βρέφος όταν το παίρνεις αγκαλιά και το ταΐζεις ή το νανουρίζεις κάθε φορά που κλαίει δεν ισχύει με καμία κυβέρνηση. Με καμία θεωρία. Τουλάχιστον δεν ισχύει για τα πολύ μικρά βρέφη. Μετά την ηλικία του ενός έτους μπορούμε να μιλάμε σιγά σιγά για “κακομαθησιά”. Δηλαδή όταν το παιδάκι έχει αποκτήσει κάποια αίσθηση χρόνου και μπορεί να περιμένει, είναι δυνατόν να του πες “περίμενε λίγο και θα σου φέρω το μπουκάλι σου μόλις τελειώσω αυτό που κάνω”. Λοιπόν, ας θυμηθούμε ότι η αυτού μεγαλειότητα, το καταπληκτικό βρέφος, από τη μέρα που γεννιέται, με τη φροντίδα μας, δημιουργεί την περίφημη εικόνα για τον εαυτό του που το ακολουθεί, καθοριστικά, για την υπόλοιπή του ζωή. Ο φίλος αντιρρησίας μουρμουρίζει “σαν λίγο τρελά μού φαίνονται όλα αυτά, αλλά μπορεί και να ξέρεις καλύτερα... εγώ έτρεχα μόλις κλαίγανε τα μωρά μου, γιατί δεν φανταζόμουνα ότι κλαίγαν από ευχαρίστηση και δεν άντεχα να τα βλέπω στεναχωρημένα”. Έτσι μπράβο, καλέ μου άνθρωπε, με κοινή λογική! ΥΓ. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Στα νεογέννητα βρέφη που κάποιος μιλάει πάρα πολύ, αναπτύσσεται πιο καλά και γρήγορα ο εγκέφαλός τους.

Το παιχνίδι ξεκίνησε! Νέα χρονιά µε νέα συναρπαστικά αθλητικά προγράµµατα για α π ιδιά

1-8

ετών

ΚΑΛΕΣΤΕ

ΤΩΡΑ ΓΙΑ ΕΝΑ

∆ΩΡΕΑΝ

∆ΟΚΙΜΑΣΤΙΚΟ

Λ. Αναπαύσεως 18 | Βριλήσσια 152 35 | Τ 210 8 100 508 | www.playgym.gr

ΓΥΡΩ - ΓΥΡΩ

13.03.2019

Αγαπητό μου ημερολόγιο... ΤΗΣ KAΡΙ ΜΠΡΑΤΣΟ

γαπητό μου ημερολόγιο, λίγες μέρες πριν συνάντησα στον δρόμο μια από τις πιο παλιές και αγαπημένες μου φίλες. Είχαμε πολλά χρόνια να βρεθούμε από κοντά, γιατί τα φοιτητικά χρόνια την "ανάγκασαν" να μετακομίσει σε πιο βόρειες περιοχές, οπότε είπαμε αμέσως να βρεθούμε το συντομότερο για να αναπληρώσουμε τον χαμένο χρόνο. Δύο μέρες μετά, και αφού μάζεψα και τις υπόλοιπες της παρέας, βρεθήκαμε στο παλιό μας στέκι περιμένοντας τη Μυρτώ. Λίγη ώρα αργότερα, την είδαμε να έρχεται προς το μέρος μας, αλλά όχι μόνη. Η Μυρτώ που αντέγραφε πάντα στα τεστ της Ιστορίας, που μας "τηγάνιζε" τα μυαλά με τα ερωτικά της, που ήταν η καλύτερη στις συμβουλές -ειδικά για το πώς να πιεις περισσότερες βότκες χωρίς να υποφέρεις από hangover την επόμενη- είχε γίνει μαμά! Την είδαμε να έρχεται καμαρωτή προς το μέρος μας, φορώντας ένα μάρσιπο που μέσα του είχε τον μεγαλύτερό της έρωτα. Και τον λόγο που έκοψε τις βότκες

προφανώς. Όταν έφτασε στο κλασικό μας τραπέζι, σηκωθήκαμε όλες πάνω φωνάζοντας και γελώντας, "φορέσαμε" τις μωρο-φωνές μας, δώσαμε από ένα πεταχτό φιλί στη Μυρτώ και αρχίσαμε να κάνουμε γύρους το μωρό για να πάρουμε όλες από μια -τουλάχιστον- μωρομυρωδιά! - Έλα τέλειωνε, τον κρατάς 4 ολόκληρα λεπτά! - Τι ψεύτρα που είσαι! Άκου εκεί 4 λεπτά. Τώρα τον πήρα. Αφού τον κρατούσε η Ειρήνη τόση ώρα! Άκου τι λέει! - Ρε κορίτσια, μη μαλώνετε! Θα κάτσουμε ώρα εδώ. - Άντε καλά. Έχε χάρη που μίλησε η μαμά του. Μετά δώσ' τον πάλι όμως! - Μετά είναι η σειρά της Μαρίας. Γιατί κλέβεις;; - Εγώ κλέβω;; Για δύο ώρες το μωρό πήγαινε από τη μια αγκαλιά στην άλλη και η καθεμιά του "έταζε" και κάτι διαφορετικό. Σαν τις νεράιδες-νονές, κάποιες με ταγέρ και κάποιες με σκισμένα τζιν, αλλά όλες εξίσου παλαβιάρες. Το μωρό είχε γουρλώσει τα ματάκια του και προσπαθούσε να "διαβάσει" το πρόσωπο της εκάστοτε μουρλής που τον κρατούσε και που του έκανε γκριμάτσες θαυμασμού, γέλιου, απορίας και ό,τι άλλο μας έβγαινε εκείνη τη στιγμή. Τον ρωτούσαμε (!) αν πεινάει, αν μπορούμε να τον ζουλήξουμε, να του γαργαλήσουμε τα

πατουσάκια και αυτό μη μπορώντας να μας ρωτήσει αν όντως είμαστε περιπτώσεις του γιατρού, μας κοίταγε υπομονετικά κάνοντας υπέροχους μπεμπεδο-ήχους. Η μοναδική στιγμή που επικράτησε ησυχία στο τραπέζι ήταν όταν η μαμά του μας είπε πως ήταν η ώρα για να φάει και τον πήρε στην αγκαλιά της. Ο τύπος που είχε κάνει 3 σαραντάρες να λυσσάνε μαζί του τις τελευταίες ώρες, δεν μας έδινε πλέον καμιά σημασία. Ψιθυριστά, αρχίσαμε τα "Αχ, μωρέ κοίτα, τρώει!!" και να σκουντάμε η μια την άλλη μην τυχόν και χάσουμε δευτερόλεπτο ή λες και το μωρό έκανε κάτι εντελώς πρωτοποριακό σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας. Όταν δε τελείωσε το γεύμα του, έσκασε ένα χαμόγελο στη μαμά του και αποκοιμήθηκε γαλήνια. Τον κοιτούσαμε χαμογελώντας πλατιά, όταν η Μαρία είπε "Αυτό ήταν. Θα κάνω κι άλλο! Ο Γιώργος να κανονίσει την πορεία του!" Η Μυρτώ άρχισε να γελάει πνιχτά και την ακολουθήσαμε και οι υπόλοιπες. Ο μικρός γόης είχε γίνει, χωρίς να το ξέρει, ο λόγος που η παρέα θα μεγάλωνε ακόμα περισσότερο! Και ο λόγος που ο Γιώργος θα έπρεπε να ζητήσει αύξηση, μετά τη κουβέντα που θα έκανε το ίδιο βράδυ...

Εσένα #posobaby είναι το απορρυπαντικό σου; Ήξερες ότι... ...τα κοινά απορρυπαντικά μπορεί να αφήνουν κατάλοιπα στα ρουχαλάκια και στα σκεύη φαγητού του μωρού σου; Τα βιολογικά απορρυπαντικά bio-bebe® ξεβγάζονται εύκολα χωρίς να αφήνουν κατάλοιπα, καθώς διασπώνται μέχρι και 98% μέσα σε λίγες ώρες.

...τα κοινά απορρυπαντικά περιέχουν πρόσθετες χημικές ουσίες για να δημιουργούν αφρό; Τα προϊόντα bio-bebe® είναι αποτελεσματικά κάνοντας λίγο αφρό, κάτι που σημαίνει λιγότερα κατάλοιπα και εξοικονόμηση νερού κατά τη διάρκεια του ξεβγάλματος.

...το απορρυπαντικό ρούχων του μωρού σου πρέπει να είναι φιλικό προς το δερματάκι του; Τα βιολογικά απορρυπαντικά bio-bebe® είναι κατάλληλα για βρέφη και παιδιά, επειδή δεν περιέχουν τοξικά χημικά συστατικά.

Βιολογικά υγρά απορρυπαντικά πιάτων & ρούχων Χωρίς parabens Xωρίς αλλεργιογόνα Δερματολογικά ελεγμένο Χωρίς χημικές επιφανειοδραστικές ουσίες Χωρίς ένζυμα και πετροχημικά

#posobaby

24 ΏΡΕΣ ΜΑΜΑ αφηγήτρια παραμυθιών Βασιλεία Βαξεβάνη μιλάει στο Τaλκ για τη ζωή της με τον 5 μηνών Γιάννο!

Κάποτε κάποιος αποφάσισε να πάει στην άκρη του κόσμου, να βρει τον Θεό και να τον ρωτήσει γιατί δεν έχει καθόλου τύχη. Στο δρόμο του συνάντησε μια όμορφη κοπέλα που ζούσε σε ένα όμορφο σπίτι με έναν όμορφο κήπο. Όμως έπληττε αφόρητα. «Ρώτησε το Θεό και για εμένα. Γιατί με έκανε όμορφη και να ζω σε ένα τόσο όμορφο σπίτι αν είναι να πεθάνω από πλήξη;» Το παλικάρι πήγε στην άκρη του κόσμου, ρώτησε τον Θεό γιατί δεν έχει τύχη – είναι μια άλλη ιστορία αυτή – ρώτησε και για την κοπέλα. Στην επιστροφή τη συνάντησε ξανά και της είπε τι έπρεπε να κάνει. Να παντρευτεί και να κάνει παιδιά και τότε δε θα έχει καθόλου χρόνο να βαριέται. Και αυτό οι άνθρωποι το λένε ζωή. Πριν από 5 μήνες, ούτε που υποψιαζόμουν πόση αλήθεια κρύβει αυτό το παραμύθι. Ήξερα ότι τα παραμύθια λένε πάντα την αλήθεια, αλλά με αυτό είχα τσινήσει λίγο. Δηλαδή τι; Εγώ που έτρεχα από εργαστήρια σε αφηγήσεις, από βιβλιοθήκες σε σχολεία ήμουν αργόσχολη και δε ζούσα; Όταν, όμως, ήρθε στη ζωή μου ο Γιάννος, κατάλαβα γιατί στάλθηκε αυτό το μήνυμα στην όμορφη κοπέλα με το όμορφο σπίτι και τον όμορφο κήπο. Όχι απλά έπαψα να πλήττω, έστω και λίγο, δεν έχω καν χρόνο να σκεφτώ ότι πλήττω. Και με έναν μαγικό τρόπο, νιώθω πιο ζωντανή από ποτέ! Η μέρα μου – τι μέρα, ξημερώματα, ο βάρβαρος! – ξεκινάει γύρω στις 6.00 όποτε και θα μου κάνει ξεκάθαρο ότι δεν πα να τον χαϊδεύω απαλά και να τον κουνάω, δεν πα να τον πάρω στο κρεβάτι μας, εκείνος έχει ξυπνήσει. Και έχει όρεξη για κουβεντούλες (γιος παραμυθούς βλέπετε). Αφού μου αφηγηθεί όσα όνειρα είδε το βράδυ με τη δική του γλώσσα, θα κάτσει στην αγκαλιά μου να θηλάσει και αυτό είναι το καλύτερο ξύπνημα που έχω κάνει και ας μην έχει βγει ο ήλιος ακόμα· μέχρι την πρώτη αλλαγή πάνας της ημέρας οπότε και προσγειώνομαι στην ωμή πραγματικότητα επιθεωρώντας με σοβαρότητα χρώμα, υφή και σύσταση. Μετά είναι η σειρά μου να φάω το πρωινό μου και πια το σέβεται και με αφήνει αρκεί να του τραγουδάω όσο κάθεται στο ριλάξ του. Πάει ο πρώτος καιρός που ο σύντροφός μου ο Νίκος με τάιζε γιατί ο Γιάννος δε σταματούσε να θηλάζει… Κάποιες μέρες, βέβαια, είμαι πολύ κουρασμένη οπότε τον παραδίδω στο μπαμπά του, γυρίζω την πλάτη και ξεκλέβω καμιά ωρίτσα ύπνο. Καμιά φορά περισσό-

Το 24ωρο της Βασιλείας Βαξεβάνη τερο αλλά και καμιά φορά λιγότερο. Περνάνε, βλέπετε, καλά οι δυο τους και σηκώνομαι να τους χαζέψω. Δεν έχω επιστρέψει δυναμικά στη δουλειά μου ακόμα και έτσι τις περισσότερες μέρες τις περνάω μαζί με το πλασούδι μου. Εκτός από δύο Κυριακές τον μήνα, οπότε και θα φορτώσουμε τον Γιάννο, το αγαπημένο του παιχνίδι και όλα τα συμπράγκαλα και θα κατηφορίσουμε στο Μέγαρο Μουσικής και στη Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» για τη Μουσική Χρονομηχανή. Εκεί θα πω παραμύθια όσο η Δήμητρα Αδαμοπούλου τα κάνει μια σελίδα comic και ο Γιάννος θα με χαζεύει. Μετά που τα παιδιά φτιάχνουν τα δικά τους comics βαριέται και πάει βόλτα με τον μπαμπά του και εγώ συνειδητοποιώ ότι ποτέ ξανά δε θα είμαι 100% συγκεντρωμένη στη δουλειά μου γιατί τον έχω έννοια, που έλεγε και η γιαγιά μου. Όταν είμαστε στο σπίτι, θα κυλιστούμε στα πατώματα, θα ανακαλύψουμε τα παιχνίδια του, θα ακούσουμε τραγούδια, θα χορέψουμε (τον έχω ταράξει στο Another Day of Sun από το La La Land) και θα βγούμε μια βόλτα μέχρι το πάρκο ή το άλσος Χολαργού. Όλα αυτά διακόπτονται για να φάει και για αλλαγή πάνας. Κι από τις επισκέψεις του μπαμπά του που, από το γραφείο του μέσα στο σπίτι, πετάγεται για να παίξει μαζί του, ώστε να πάω και εγώ για την υπερπολυτέλεια ενός ντους. Ευτυχώς, υπάρχουν και τα υπνάκια οπότε και θα πρέπει να κάνω καμιά δουλειά όπως να βάλω ή/και να μαζέψω πλυντήριο ή/και να σιδερώσω. Θα εξομολογηθώ εδώ κάτι. Πριν γεννήσω, δεν είχα βάλει ποτέ πλυντήριο στη ζωή μου. Κάπου, κάποιος μικρός θεός απο-

φάσισε να με εκδικηθεί και τους τελευταίους μήνες έχω αναπληρώσει αυτό το κενό και με το παραπάνω. Ευτυχώς, 20 χρόνια τώρα που είμαστε μαζί, ο σύντροφός μου αναλαμβάνει το φαγητό και τον ευγνωμονώ. Τρώμε όλοι μαζί και αυτό είναι μια από τις ευλογίες στη ζωή μας. Ακόμα και τώρα που ο Γιάννος είναι μικρός για στερεές, τον βάζουμε στο καρεκλάκι, κοντά στο τραπέζι και μας χαζεύει που τρώμε, μας ακούει που μιλάμε για τη μέρα μας, για όσα έχουμε να κάνουμε, για το πρόγραμμα της επόμενης μέρας και για το τι γίνεται στον κόσμο. Αυτό το τελευταίο είναι απαραίτητο, γιατί ανάμεσα σε πάνες, κρέμες και σουτιέν θηλασμού ξεχνάω τον υπόλοιπο κόσμο. Το απόγευμα έρχεται και δεν το έχω πάρει χαμπάρι. Εγώ. Το χέρι, ο ώμος και η μέση μου ξέρουν ακριβώς τι ώρα είναι και ανυπομονούν να έρθει η ώρα του βραδινού ύπνου, όπως και ο Γιάννος ανυπομονεί για το μπανάκι του. Ρίχνουμε ρυθμούς και είναι η ώρα του βιβλίου και του παραμυθιού. Ανάλογα τις ορέξεις. Μπορεί να τον βάλω να κάτσει απέναντί μου και να του αφηγηθώ ένα παραμύθι κοιτώντας τον στα μάτια. Το αγαπημένο του είναι ο Issun-bοshi, μια γιαπωνέζικη ιστορία για ένα τόσο δα μικρό αλλά θαρραλέο αγόρι. Μπορεί να του δείξω ένα από τα Kamishibai (ιαπωνική τεχνική αφήγησης που σημαίνει Θέατρο από Χαρτί) στο μικρό ξύλινο θεατράκι μου. Μπορεί να διαβάσουμε ένα βιβλίο. Και εδώ έχει αγαπημένο, το Where The Wild Things Are του Maurice Sendak. Και ύστερα είναι η ώρα για το μπάνιο. Όσο πλατσουρίζει αναπολούμε τη μέρα μας, από την πεταλούδα που έκατσε

13.03.2019 12.10.2016

στο καρότσι στη βόλτα μας μέχρι την – 100η - φορά που κατούρησε, ρούχα, σελτέ, πάτωμα και παντόφλες μαμάς. Παράδοση είναι πια και να διαβάζουμε και τον Αστερία για τον οποίο, επειδή έχει μόνο εικόνες, αναγκάζομαι να πλάθω μια καινούρια ιστορία κάθε φορά. Από western μέχρι Gray’s Anatomy έχω φτάσει. Αν έχετε ιδέες για διαφορετικά genre, πείτε μου! Και ύστερα έρχεται η ώρα του ύπνου, το Άγιο Δισκοπότηρο κάθε νέας μαμάς που ξέρω. Μεταξύ μας ανταλλάζουμε ώρες ύπνου, νυχτερινών αφυπνίσεων και ξυπνήματος με την ίδια μανία που ανταλλάσσαμε χαρτιά αλληλογραφίας στο σχολείο. Έχω πάψει πια να αγχώνομαι και να μετράω. Και για να περάσει η ώρα μεταξύ θηλασμού και ρεψίματος, ακούω audiobooks οπότε περνάμε και οι δύο καλά. Τις ώρες που κοιμάται ο Γιάννος, και όλα τα ρούχα ανεμίζουν κάτω από τον ήλιο ή είναι διπλωμένα στη σιδερώστρα, μπορεί και να προλάβω να στείλω κανένα mail για τις δουλειές που έρχονται. Και το πιο σημαντικό, να συντονιστώ με τις άλλες δύο Παραμυθοκόρες για να προετοιμαστούμε για τις παραστάσεις σε σχολεία, σε δήμους και βιβλιοθήκες, φεστιβάλ και μουσεία, να κάνουμε πρόβες και να κουτσομπολέψουμε και λίγο. Και αν δεν είμαι με τις Παραμυθοκόρες, θα πρέπει να ετοιμαστώ για την επιστροφή μου στην άλλη μεγάλη μου αγάπη, τα comics. Στην Athens Comics Library, την πρώτη δανειστική βιβλιοθήκη με comics στην Ελλάδα με εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολεία και εργαστήρια για παιδιά και στο Comicdom Con Athens. Αναρωτιέμαι, άραγε και εκείνη η όμορφη κοπέλα στο όμορφο σπίτι με τον όμορφο κήπο νιώθει τόσο εξαντλημένη, τόσο άυπνη, με το ζόρι λουσμένη και αγχωμένη όσο εγώ; Ή είναι τόσο λιωμένη από τη γλύκα, τόσο συγκινημένη από ένα γελάκι, τόσο γεμάτη όσο εγώ; Πάντως ένα είναι σίγουρο. Ζήσανε αυτοί καλά και εμείς καλύτερα.

Η Βασιλεία Βαξεβάνη σπούδασε κλασική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στην Αρχαία Ελληνική Ποίηση. Στη συνέχεια, σπούδασε στη Σχολή Αφηγηματικής Τέχνης του Κέντρου Μελέτης και Διάδοσης Μύθων και Παραμυθιών. Ασχολείται με την αφήγηση επαγγελματικά, από το 2006, συμμετέχοντας στην ομάδα Παραμυθοκόρες. Αφηγείται σε φεστιβάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό, σε σχολεία, βιβλιοθήκες, Μουσεία, ενώ έχει συνεργαστεί με πολιτιστικούς και εκπαιδευτικούς οργανισμούς, σε όλο τον κόσμο.

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

Όχι πια μωρομάνα ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

ιλικρινά, δεν έχω καταλάβει πώς πέρασε ο καιρός. Πώς από κει που κυκλοφορούσα με μάρσιπους και καρότσια, που τα ρούχα μου ήταν γεμάτα γουλίτσες, που έπλενα μπιμπερό με καυτό νερό, που άλεθα τις τροφές στο μούλτι, που έβαζα πλυντήρια στους 90°, που έψαχνα για προσφορές σε πάνες, που μάθαινα λέξεις όπως «προσαρμογή», «play date» ή «εκπαίδευση τουαλέτας» και που έκανα τον σταυρό μου καθώς πλησίαζε η νύχτα, ψιθυρίζοντας μάντρα τύπου «θα κοιμηθεί αμέσως, θα κοιμηθεί αμέσως, θα κοιμηθεί αμέσως», έχω φτάσει –και μάλιστα εδώ και αρκετό καιρό− να ζω σαν κανονικός άνθρωπος. Τα παιδιά μου, στο δημοτικό πλέον, περπατούν μόνα τους, δεν λερώνουν τα ρούχα μου (λερώνουν τα δικά τους, αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία) πηγαίνουν σχολείο μόνα τους, τρώνε μόνα τους το φαγητό που υπάρχει για όλη την οικογένεια, πλένουν τα πιάτα τους μόνα τους, πάνε τουαλέτα μόνα τους, κάνουν μπάνιο μόνα τους, διαβάζουν μόνα τους, κοιμούνται μόνα τους, βάζουν ως και πλυντήριο μόνα τους. Απλά καμιά φορά διατηρούμε τους 90°, όχι για αποστείρωση, αλλά γιατί η βρομιά των ρούχων τους είναι τόση που θέλει να βράσει το νερό μπας και φύγει. Τα παιδιά μου είναι δυο αυτόνομα παιδιά.

11 χρόνια κλείνουν σύντομα από την πρώτη φορά που κράτησα το πρώτο μου μωρό στην αγκαλιά μου και 8μιση από την πρώτη φορά που κράτησα το δεύτερό μου μωρό στην αγκαλιά μου. Δεν το συζητώ, ζούμε πολύ καλύτερα τώρα. Ως οικογένεια έχουμε σταθερούς ρυθμούς, μπορούμε να συνεννοηθούμε χωρίς παρεξηγήσεις, τα (μισητά) κλάματα είναι ελάχιστα, οι καβγάδες γίνονται πλέον για λογικά και όχι για παράλογα θέματα (π.χ. «θέλω να δω λίγη παραπάνω τηλεόραση» και όχι «δεν μου αρέσει το σχήμα που έχει αυτός εδώ ο κόκκος ρύζι»), οι ιώσεις έχουν μειωθεί αισθητά, ταξιδεύουμε χωρίς παρατράγουδα, ξεκουραζόμαστε στις διακοπές και κυρίως ΚΟΙΜΟΜΑΣΤΕ όσο χρειαζόμαστε ή −τέλος πάντων− για το ότι δεν κοιμόμαστε όσο χρειαζόμαστε φταίει πως το σχολικό κουδούνι χτυπάει στις 8:15 και πως είμαστε εργαζόμενοι. Δεν φταίνε οι κολικοί, η μεταμεσονύχτια πείνα, η οδοντοφυΐα, ο μπαμπούλας, τα terrible twos, τα horrible threes ή τα fucking fours. Από την άλλη, τα παιδιά δεν έχουν πάψει να μας ζητάνε ένα μωρό. O ένας λέει πως δεν θυμάται πώς είναι να έχεις μωρό στο σπίτι, γιατί ήταν πολύ μικρός, η άλλη λέει πως δεν ξέρει πώς είναι να έχεις μωρό στο σπίτι, γιατί δεν έζησε ποτέ με μωρό στο σπίτι. Στο επιχείρημα μας «Δεν έχουμε λεφτά», το αντεπιχείρημά τους είναι πως το 'χουνε δει το όνειρο «Θα κερδίσουμε το τζόκερ. Αν κερδίσουμε το τζόκερ, μαμά, θα κάνετε άλλο ένα μωρό;» Στο επιχείρη-

13.03.2019

μά μας «Δεν έχουμε άλλες αντοχές», το αντεπιχείρημά τους είναι «Μα, θα βοηθάμε εμείς, εσείς τίποτα δεν θα κάνετε». Όμως, η απάντηση είναι ρητά όχι. Στα σχεδόν 40 μου, οι μαμαδοδυνάμεις μου είναι ελάχιστες και έχω χαλαρώσει πλέον από την τσίτα στην οποία βρίσκεται, θέλει δεν θέλει, μια μωρομάνα. Όμως, οφείλω να εξομολογηθώ πως καμιά φορά νοσταλγώ… …το κεφαλάκι τους μου πάνω στο στήθος μου (τώρα με κουτουλάνε με φόρα και βάζω αρνίκα στο βυζί μην μπλαβιάσει), …το κούρνιασμά τους στην αγκαλιά μου και το γουργούρισμα μετά το φαγητό (τώρα κάνουν διαγωνισμό ρεψίματος), …τη μυρωδιά τους, τη γνωστή τοις πάσι μωρουδίλα (τώρα έχει εξελιχθεί σε μυρωδιά μαθητή δημοτικού–δεν θέλετε να ξέρετε), …το νανούρισμα με τραγουδάκια και μαμαδίστικο λίκνισμα (τώρα ακούνε κάτι άθλιους γιουτιούμπερς για να αποκοιμηθούν, που το λίκνισμά τους θα μπορούσες να το πεις και πρόστυχο), …τα αυθόρμητα παιχνίδια στην μπανιέρα, το πλατσούρισμα με τις σαπουνάδες και τα παπάκια (τώρα αφήνουν το μπάνιο σαν την Καλλιρόης κατά τη διάρκεια καταιγίδας και γράφουν βρισιές στον καθρέφτη για να τις δούμε όταν ξαναθολώσει, την ώρα που κάνουμε εμείς μπάνιο, και να μας πουν ότι δεν τις έγραψαν αυτά) …τα πατουσάκια για φίλημα (πριν εξελιχθούν σε μονίμως μαύρες βρομοπατουσάρες, που μεγαλώνουν ανά 2 μήνες και δεν χωράνε στα –μονίμως σκισμένα− παπούτσια τους), … τον ενθουσιασμό των πρώτων βημάτων και των πρώτων λέξεων και γενικά των πρώτων επιτευγμάτων τους (τώρα είμαστε εν αναμονή άλλου τύπου πρώτων φορών για τις οποίες δεν νομίζω ότι θα ενθουσιαστούμε και τόσο), …τα ξεκαρδιστά και αυθόρμητα γέλια με ό,τι (αστείο ή μη) έβρισκαν αστείο (τώρα γελάνε με απίστευτες κρυάδες και −σας προειδοποιώ− πρέπει να γελάτε κι εσείς με αυτές για να μην έχετε παρεξηγήσεις), …την πηγαία έκπληξη όταν δοκίμαζαν ή όταν έβλεπαν κάτι για πρώτη φορά (τώρα θα ακούτε συχνότατα «Μπιλαξ» και «Ίιιιιουυυυ», … (καμιά φορά, όχι πάντα, γιατί είχε πλάκα) το «Έεεεεκαναααα», (τώρα φωνάζεις εσύ «Έκανες; Γιατί θέλω το μπάνιο, επιτέλους, 10 ώρες μέσα είσαι). Μωρομάνες, αν και δεν μου αρέσει να δίνω συμβουλές, σας συμβουλεύω να χαρείτε την κάθε στιγμή με τα μωρά σας γιατί είναι ανεπανάληπτη. Και η επόμενή μου φράση κλισέ θα είναι, αλλά ισχύει. Τα μωρά μεγαλώνουν πολύ γρήγορα. Και ναι μεν η κάθε ηλικία έχει τις χάρες της, αλλά η μωρουδιακή είναι μάλλον η πιο χαριτωμένη. Εδώ είναι το σημείο όπου με παίρνουν τα ζουμιά. Οπότε επιστρέφω στην πραγματικότητά μου, υπενθυμίζοντάς μου ότι η μωρουδιακή, εκτός από χαριτωμένη, είναι ταυτόχρονα και η πιο κουραστική ηλικία. Ή μήπως όχι; Ζήτω η προεφηβεία!

KTX_ERGASTHRI_27X17_2018.pdf

14/11/18

10:29

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

13.03.2019

σε πείσμα όλων εκείνων που δεν λένε να σηκωθούν από τις καρέκλες και να αφήσουν τη λεχώνα και το μωράκι στην ησυχία τους. Φροντίστε να τηρείτε το ωράριο κατά γράμμα, ώστε να μη φέρνετε το νοσηλευτικό προσωπικό σε άσχημη θέση. 15 λεπτά είναι υπεραρκετά για να συγχαρείτε το ζευγάρι για το νέο μέλος.

Και τι να φορέσει; Όσο περίεργο και αν ακούγεται, καλό είναι να προτιμήσετε κάτι απλό και όχι αποκαλυπτικό, όχι για λόγους σεμνοτυφίας φυσικά. Κυρίως γιατί η λεχώνα διακατέχεται από ανασφάλεια για το σώμα της και αγωνία για το πόσο γρήγορα αυτό θα επανέλθει στην κατάσταση που βρισκόταν πριν. Το δικό σας ντύσιμο μπορεί άθελά σας να εντείνει την αγωνία της. (Φυσικά μαζί με τα σχόλια για το μέγεθος της κοιλιάς της...)

Οι μάγοι με τα δώρα Αν και οι εγκάρδιες ευχές και η σκέψη σας να επισκεφτείτε τη λεχώνα έχουν πραγματική αξία, η επίσκεψή σας καλό είναι να συνοδεύεται από κάποιο δώρο. Φυσικά αυτό δεν χρειάζεται να είναι μεγάλης αξίας.Καλό είναι να ρωτήσετε τη μαμά αν χρειάζεται κάτι. Αν θέλετε να αυτοσχεδιάσετε, αποφύγετε τα… πολυφορεμένα λουλούδια. Δεν θα ξεχάσω ως μαμά ένα μεγάλο κουτί που μέσα είχε όλες τις εφημερίδες που κυκλοφόρησαν την ημέρα που γεννήθηκε ο γιός μου.

Αυτές οι συμβουλές…

Το savoir vivre του μαιευτηρίου ΤHΣ ΜΑΡΚΕΛΛΑΣ ΔΗΜΟΥ

ι ιστορίες του μαιευτηρίου που μοιράζονται οι μανούλες μεταξύ τους έχουν πολλά κοινά με εκείνες που μονοπωλούν τις συζητήσεις των ανδρών για τον στρατό. Όλες έχουμε να διηγηθούμε ευτράπελα που συνέβησαν στα στενάχωρα δωμάτια της κλινικής, ανάμεσα σε μωρουδιακά κλάματα, δάκρυα συγκίνησης αλλά και εξάντλησης και ορμονικό παραλογισμό. Μια θεία που δεν λέει να φύγει, ένας φίλος (του συζύγου) που ρωτά κοιτώντας την φουσκωμένη κοιλίτσα «μήπως ξεχάσαν τίποτα μέσα;», μία φίλη που πριν έρθει φρόντισε να λουστεί το Chanel άρωμά της, 8567 ανθοδέσμες και πάει λέγοντας. Αυτά και άλλα πολλά ανεκδιήγητα έζησα και εγώ πριν από 13 χρόνια, με την παραμονή μου στο μαιευτήριο να μοιάζει με σχολικό reunion, το μπαλκόνι του ΜΗΤΕΡΑ με εξώστη club και τις έντρομες μαίες να προσπαθούν να φυγαδεύσουν με κάθε τρόπο το… θείο βρέφος. Το

πάθημα έγινε μάθημα και οι επόμενοι τοκετοί συνέβησαν σχεδόν incognito. Για όλες τις υποψήφιες μανούλες, λοιπόν, και για όλους όσοι θέλουν να επισκεφθούν τη μαμά και το μωράκι της, να μερικοί άγραφοι κανόνες που καλό είναι να συνδυάζονται με τις επισκέψεις στα μαιευτήρια:

Να πάει κανείς ή να μην πάει; Ας ξεκινήσουμε, λοιπόν, από τα βασικά. Πριν από την επίσκεψή σας σε ένα νεογέννητο απαντήστε με ειλικρίνεια στην εξής ερώτηση: Πόσο καλά γνωρίζω το ζευγάρι (έστω ένα από τα δύο μέλη); Αν δεν είστε πολύ κοντινοί συγγενείς ή πολύ στενοί φίλοι, μπορείτε να καθυστερήσετε την επίσκεψή σας και να την πραγματοποιήσετε στο σπίτι του ζευγαριού και μάλιστα μετά τις 40 μέρες. Ένα τηλέφωνο ή ένα μήνυμα, πιστέψτε με, αρκεί για να μεταφέρει τις εγκάρδιες ευχές σας.

Και πόσο να καθίσει; Η πολιτική τού κάθε μαιευτηρίου για τις ώρες του επισκεπτηρίου είναι εντελώς ξεκάθαρη,

Κράτα το έτσι, μην το παίρνεις αγκαλιά θα κακομάθει, πιες μπύρα για να κατεβάσεις γάλα, δώσε του χαμομήλι, μην απλώνεις τα ρούχα στο μπαλκόνι τη νύχτα και, και, και... Η λίστα με τις (καλοπροαίρετες σίγουρα) συμβουλές δεν έχει τελειωμό. Αν σκοπεύετε να επισκεφτείτε μια νέα μανούλα, φροντίστε να μοιραστείτε μαζί της όσο λιγότερες συμβουλές μπορείτε. Και αν είστε λεχώνα περιορίστε τις… πηγές σας. Σας μιλάει μια μαμά που δεν το έκανε και βρέθηκε να εναλλάσσει στο συμφορημένο στήθος παγωμένα κουτάκια μπύρας, ζεστές κομπρέσες, εφημερίδες, ακόμα και… λάχανο!

Συνθήκες υγιεινής Όπως ξέρετε, το νεογέννητο δεν έχει κάνει εμβόλια και είναι εντελώς εκτεθειμένο σε μικρόβια και ιούς. Αν είστε άρρωστοι ή αν συναναστρέφεστε με αρρώστους αποφύγετε εντελώς την επίσκεψη. Ακόμα όμως και αν είστε απόλυτα υγιείς, μην ζητήσετε να πάρετε αγκαλιά το βρέφος, μην φιλάτε τη μαμά και, κυρίως, μην χρησιμοποιείτε την τουαλέτα της λεχώνας (ειδικά σε περίπτωση που τη μοιράζεται). Επίσης, όπως σίγουρα φαντάζεστε, το κάπνισμα απαγορεύεται δια ροπάλου.

Καλύτερα να μασάς... Αποφύγετε τις αδιάκριτες ερωτήσεις. Το αν θηλάζει η μαμά, το πώς θα ονομάσει το ζευγάρι το μωράκι, το πόσα κιλά πήρε ή έχασε, αυτές είναι οι ερωτήσεις που ΔΕΝ πρέπει να κάνετε. Το ίδιο άκομψα είναι και τα σχόλια του τύπου «όσο κοιμηθήκατε, κοιμηθήκατε», «κάτσε να πάτε σπίτι και θα δείτε τη γλύκα» κλπ.

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

Εισαγωγή Στέρεων Τροφών Οδηγός επιβίωσης

13.03.2019

ΟΙ ΠΑΙΔΊΑΤΡΟΙ ΣΥΣΤΉΝΟΥΝ ΤΩΝ ΚΑΝΌΝΑ ΤΩΝ 3, ΔΗΛΑΔΉ ΕΙΣΑΓΩΓΉ ΜΙΑ ΚΑΙΝΟΎΡΓΙΑΣ ΤΡΟΦΉΣ ΑΦΟΎ ΤΟ ΠΑΙΔΊ ΈΧΕΙ ΕΚΤΕΘΕΊ ΣΕ ΜΙΑ ΆΛΛΗ ΕΠΊ ΤΡΕΙΣ ΗΜΈΡΕΣ

πρώτους 6 μήνες και μετά να εισάγουν άλλα τρόφιμα αλλά και νερό. Σύμφωνα με τις συστάσεις, η εισαγωγή στερεών τροφών πρέπει να γίνεται στο δεύτερο εξάμηνο της ζωής και σε καμία περίπτωση πριν από τη συμπλήρωση των τεσσάρων μηνών ζωής. Η σύσταση αυτή ισχύει και για τα βρέφη που δεν θηλάζουν αλλά πίνουν γάλα σε σκόνη.

Ξεκινώντας

ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ ΣΚΟΥΛΑΡΙΚΗ

K Η Χαρά Σκουλαρίκη είναι Κλινική Διαιτολόγος- Διατροφολόγος, Msc. www.nutrinews.gr

οιτάξτε τη φωτογραφία του άρθρου. Πόσο μοιάζει η ευτυχία στο πρόσωπο του παιδιού με την πραγματική αντίδραση του δικού σας παιδιού; Η δική μου κουζίνα, πάντως, την ώρα που ταϊζω τον γιο μου μοιάζει με πεδίο μάχης γεμάτο εκτοξευμένες τροφές σε αφάνταστα μέρη ενώ εγώ τραγουδάω παιδικά τραγούδια, μπας και φάει κάτι. Της τρελής. Γι' αυτό, γράφοντας για εισαγωγή των στερεών τροφών κατά τη βρεφική ηλικία, ίσως να παρασυρθώ και να κάνω και λίγο κατάθεση ψυχής. Ως πηγή θα χρησιμοποιηθούν οι υπερ-πρόσφατες συστάσεις για την εισαγωγή στερεών τροφών στον 1ο χρόνο της ζωής που δημοσιεύτηκαν από το Υπουργείο Υγείας το 2018, οι οποίες είναι είναι διαθέσιμες στον ιστότοπο

του Υπουργείου Υγείας www.moh.gov.gr, άξονας «Υγεία», ενότητα «Δημόσια Υγεία», υποενότητα «Μεταδοτικά και Μη Μεταδοτικά Νοσήματα». Μέχρι τον 6ο μήνα ζωής, σύμφωνα με την Παγκόσμια Στρατηγική για τη Διατροφή του Βρέφους και του Μικρού Παιδιού (2003) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (Π.Ο.Υ) που ισχύει μέχρι τώρα: «Τα βρέφη πρέπει να θηλάζουν αποκλειστικά για τους πρώτους 6 μήνες της ζωής τους, για να έχουν την ιδανική αύξηση, ανάπτυξη και υγεία. Μετά την περίοδο αυτή, και προκειμένου να καλυφθούν οι αυξανόμενες διατροφικές τους ανάγκες, τα βρέφη θα πρέπει να λαμβάνουν ασφαλή και επαρκή συμπληρωματική τροφή, ενώ παράλληλα να συνεχίζουν τον μητρικό θηλασμό έως τα δύο χρόνια της ζωής ή και περισσότερο». Δηλαδή, οι μαμάδες ενθαρρύνονται μόνο να θηλάζουν (όχι νερό, όχι χαμομήλι) τους

Αρχικά εισάγουμε μικρή ποσότητα από μία τροφή, αυξάνοντας σταδιακά την ποικιλία. Σιγά σιγά αυξάνουμε την ποσότητα και τη συχνότητα κατανάλωσης των τροφών, ακολουθώντας τα σημάδια πείνας και κορεσμού του βρέφους. Έτσι, λοιπόν, ένα γεύμα με τροφές σταδιακά αντικαθιστά και ένα γεύμα θηλασμού. Οι τροφές θα πρέπει να έχουν ποικιλία, καθώς η εισαγωγή ποικιλίας τροφίμων με διαφορετικές γεύσεις και αρώματα εξασφαλίζει αφενός την πρόσληψη όλων των απαραίτητων θρεπτικών συστατικών και αφετέρου την ευκολότερη αποδοχή τροφίμων σε μεγαλύτερη ηλικία. Δεν υπάρχει επίσημη θέση για τη σειρά στην εισαγωγή τροφών, ωστόσο συστήνεται κατά είδος αρχικά η εισαγωγή φρούτων, έπειτα λαχανικών και κρέατος (μοσχάρι και κοτόπουλο) και στη συνέχεια δημητριακών και οσπριων. Μετά μπαίνουν αυγό, γιαούρτι και τυρί. Το ψάρι δίνεται τελευταίο (μετά τον 10ο μήνα). Οι παιδίατροι συστήνουν των κανόνα των 3, δηλαδή εισαγωγή μιας καινούργιας τροφής αφού το παιδί έχει εκτεθεί σε μια άλλη επί τρεις ημέρες. Αρχικά οι τροφές θα πρέπει να δίνονται αλεσμένες και σταδιακά να χορηγούνται σε κομμάτια, ανάλογα με την ηλικία του βρέφους, αλλά όχι ως χυμοί (φρέσκοι ή τυποποιημένοι), οι οποίοι πρέπει να αποφεύγονται κατά το 1ο έτος της ζωής. Είναι προτιμότερο τα γεύματα που δίνονται να προετοιμάζονται στο σπίτι με φρέσκα υλικά, πάντα σύμφωνα με τους κανόνες υγιεινής. Τα λαχανικά και τα φρούτα συστήνεται να είναι εποχιακά και τοπικά παραγόμενα. Η χρήση των βρεφικών τροφών εμπορίου γίνεται αποκλειστικά μετά τον 6ο μήνα και πρέπει να είναι περιστασιακή (π.χ. σε ταξίδια), στην περίπτωση που δεν μπορεί να εξασφαλιστεί επαρκές και ποιοτικό φαγητό στο σπίτι, προετοιμασμένο με ασφαλή τρόπο.

Εύκολα; Όχι Η παρασκευή σπιτικών βρεφικών γευμάτων καθημερινά δεν είναι εύκολη υπόθεση, απαι-

13.03.2019

τεί οργάνωση και χρόνο. Επίσης, όσο θρεπτικό και αν είναι το γεύμα που έχει παρασκευαστεί, αυτό δε σημαίνει πως το βρέφος θα το καταναλώσει κιόλας, συχνά μάλιστα συμβαίνει το αντίθετο. Εμείς (μαμά-γιος) θηλάσαμε 9 μήνες και κάτι, είχαμε εισαγάγει δηλαδή σχεδόν όλες τις ομάδες τροφών μέχρι να αποθηλάσουμε. Η ώρα του γεύματος θέλει μεγάλη υπομονή γιατί το βρέφος δεν είναι πάντα πρόθυμο να στερηθεί τον θηλασμό, όχι μόνο το μητρικό γάλα αλλά και την επαφή με το στήθος.

Το νερό Παράλληλα με την εισαγωγή των στερεών τροφών θα πρέπει να ξεκινήσει η προσφορά νερού, το οποίο δεν χρειάζεται να βράζεται εφόσον προέρχεται από

ασφαλές δίκτυο ύδρευσης. Από την ηλικία των 6 μηνών οι γονείς ενθαρρύνονται να δίνουν το νερό με ποτηράκι.

Επιμονή Τα βρέφη έχουν έμφυτες προτιμήσεις για τις γλυκές και τις αλμυρές γεύσεις και απέχθεια για τις πικρές γεύσεις. Οι προτιμήσεις για υγιεινές τροφές ωστόσο, μπορούν να καλλιεργηθούν. Ένα βρέφος μπορεί να χρειαστεί να λάβει μια νέα γεύση τουλάχιστον 8 έως 10 φορές πριν από την τελική αποδοχή της, γι’ αυτό και πρέπει οι γονείς να επιμένουν στην προσφορά μιας νέας τροφής, συμπεριλαμβανομένων και των λαχανικών με πιο πικρή γεύση, καθώς τα τρόφιμα που αρχικά απορρίπτονται συχνά γίνονται στη συνέχεια αποδεκτά.

Κρατήστε μερικά tips τόσο για την ώρα του φαγητού του βρέφους, όσο και για όλη την οικογένεια: • Η ώρα του φαγητού θα πρέπει να είναι ευχάριστη και να διαθέτετε χρόνο, να μην είναι στριμωγμένη στο πρόγραμμα • Nα επιτρέπετε στο βρέφος να πειραματίζεται με τις νέες τροφές, μη βολεύεστε με εκείνες που του αρέσουν • Να επιτρέπετε στο βρέφος να παίζει με τις τροφές του, να τις πιάνει, και ας γίνεται χάλια • Nα τρώει το βρέφος μόνο του ανάλογα με τις αναπτυξιακές του δυνατότητες, μην εισάγετε κομμάτια αν δεν έχει δόντια ή αν δεν είναι έτοιμο να καταπιεί, αλλά κα το αντίθετο, μην δίνετε χυμούς και γεύματα που πίνονται • Η προσοχή του βρέφους δεν θα πρέπει να αποσπάται από άλλα ερεθίσματα (π.χ. τηλεόραση) • Να τρώτε όλοι μαζί, δηλαδή η ώρα του φαγητου του βρέφους να συμπίπτει με την ώρα που τρώει η υπόλοιπη οικογένεια

Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας οι Τροφές που θα πρέπει να αποφεύγονται τον πρώτο χρόνο της ζωής είναι οι παρακάτω: • Φρέσκο, μη τροποποιημένο γάλα εμπορίου • Αλάτι και τρόφιμα που το περιέχουν • Ζάχαρη και τρόφιμα που την περιέχουν. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην ενημέρωση των γονέων- φροντιστών για τη μεγάλη συχνότητα τυποποιημένων/ βιομηχανοποιημένων τροφίμων στην αγορά που προωθούνται ως κατάλληλα για κατανάλωση από τα βρέφη, ενώ περιέχουν ζάχαρη, αλάτι ή trans λιπαρά οξέα (όπως ενδεικτικά, επιδόρπια γιαουρτιού, κρέμες, μπισκότα, γλυκίσματα κ.ά.). Η εκπαίδευση για την ανάγνωση της διατροφικής σήμανσης των τυποποιημένων τροφίμων είναι σημαντική • Μέλι (μπορεί να περιέχει σπόρους του βακτηρίου Clostridium Botulinum, που αποτελεί αιτιολογικό παράγοντα της αλλαντίασης) • Χυμοί φρούτων (τυποποιημένοι ή φρέσκοι), φρουτοποτά και αναψυκτικά, λόγω της αυξημένης περιεκτικότητας τους σε πρόσθετα σάκχαρα • Τσάι και άλλα αφεψήματα • Ολόκληροι ξηροί καρποί ή ολόκληρα στρογγυλά φρούτα λόγω του κινδύνου πνιγμονής

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ

13.03.2019

Γνωρίστε το Βιβλιάριο Υγείας Παιδιού ΤΗΣ EΛΕΑΝΝΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

ο Βιβλιάριο Υγείας Παιδιού έχει στόχο την καταγραφή σημαντικών πληροφοριών που αφορούν την υγεία και την ανάπτυξη του παιδιού από τη γέννηση έως τα18 του χρόνια. Καταγράφει, επίσης, τους εμβολιασμούς αλλά και τις ασθένειες ή τα προβλήματα υγείας που πιθανόν θα αντιμετωπίσει το παιδί μέχρι να ενηλικιωθεί. Το Βιβλιάριο Υγείας Παιδιού βοηθάει τους γονείς να παρακολουθούν την πορεία ανάπτυξης του παιδιού τους και να συζητούν με τον γιατρό τους θέματα που τους απασχολούν σε κάθε ηλικία του παιδιού. Ο γονιός οφείλει να το έχει πάντοτε μαζί του όταν πηγαίνει με το παιδί στον γιατρό ή σε οποιαδήποτε άλλη υπηρεσία υγείας, αλλά και όταν η οικογένεια ταξιδεύει. Η συμπλήρωση του βιβλιαρίου από τον γιατρό σε κάθε επίσκεψη είναι σημαντική για την παρακολούθηση του παιδιού, όπως σημαντική είναι και η καταγραφή τυχόν νοσήσεων, νοσηλειών και άλλων προβλημάτων υγείας του παιδιού. Όπως ορθά τονίζει το Υπουργείο Υγείας, η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας των παιδιών είναι σημαντική όχι μόνο για την ιατρική διάγνωση και τη θεραπεία κοινών προβλημάτων υγείας και την έγκαιρη υποψία σοβαρών διαταραχών, αλλά και για τις πολύτιμες ευκαιρίες πρόληψης και προαγωγής της υγείας που παρέχει. Επομένως, η συστηματική παρακολούθηση της υγείας και της ανάπτυξης των παιδιών, καθώς και η υποστήριξη των γονέων στο μεγάλωμά τους αποτελούν ουσιαστικό στοιχείο της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας των ανηλίκων και βασικό άξονα του τελευταίου, ανανεωμένου, βιβλιαρίου, που δίνεται πλέον στους γονείς την τελευταία διετία και διαφέρει σημαντικά από τα προηγούμενα.

Το νέο βιβλιάριο

Περισσότερες πληροφορίες στο www.ygeiapaidiou-ich.gr

Στόχος του νέου ΒΥΠ είναι να αποτελέσει εργαλείο για την οργάνωση και την εφαρμογή της συστηματικής παρακολούθησης της υγείας και της ανάπτυξης των παιδιών και της υποστήριξης των γονέων στο μεγάλωμά τους. Η επιστημονική ομά-

δα που το συνέταξε έλαβε υπόψη της πως κάθε ηλικία έχει ειδικά χαρακτηριστικά τόσο σε σχέση με τις βιολογικές όσο και με τις συναισθηματικές, ψυχολογικές και κοινωνικές ανάγκες του παιδιού και της οικογένειας. Σε αυτό το βιβλιάριο, λοιπόν, επιλέχθηκαν συγκεκριμένες ηλικίες που θεωρούνται κατάλληλες για την εκτίμηση της υγείας, της ανάπτυξης και των αναγκών φροντίδας του παιδιού και της οικογένειας και στις σελίδες του δίνονται αδρές κατευθύνσεις για το περιεχόμενο της εξέτασης σε καθεμιά από αυτές, με στόχο τη δυνατότητα σφαιρικής και στοχευμένης προσέγγισης του παιδιού και των γονιών του. Στις αρχικές σελίδες, μετά τη συμπλήρωση των προσωπικών στοιχείων του παιδιού και της οικογένειας, ζητείται η συμπλήρωση των προβλημάτων υγείας του παιδιού. Σημειώνεται, με τη σύμφωνη γνώμη των γονέων, όποιο θέμα υγείας από τα αναγραφόμενα τυχόν υπάρχει κάθε φορά που εξετάζεται το παιδί. Με άλλα λόγια, η σελίδα αυτή επικαιροποιείται όποτε χρειαστεί με στόχο την καταγραφή νοσημάτων που μπορεί να προκαλέσουν

επείγουσες καταστάσεις που χρειάζονται άμεση και κατάλληλη αντιμετώπιση ή πρόληψη και που πρέπει να γίνονται αντιληπτές άμεσα σε κάθε δραστηριότητα του παιδιού. Εκεί σημειώνονται και τα τηλέφωνα ανάγκης. Στο ιστορικό της οικογένειας, που έχει μεγάλη σημασία για την ανίχνευση γενετικής προδιάθεσης και παραγόντων κινδύνου, σημειώνεται όποια πάθηση ή κατάσταση από τις αναγραφόμενες τυχόν υπάρχει ή όποια άλλη θεωρηθεί σημαντική, πάντα με τη σύμφωνη γνώμη των γονέων. Είναι σημαντικό να επικαιροποιείται στη διάρκεια της διαχρονικής παρακολούθησης του παιδιού. Οι 16 ηλικίες-κλειδιά { νεογνική, βρεφική (1-2 εβδομάδων, 2 μηνών, 4 μηνών, 6 μηνών, 9 μηνών, 12-15 μηνών), νηπιακή (18 μηνών, 2-2.5 χρόνων, 4 χρόνων, 5-6 χρόνων), σχολική (7-8 χρόνων, 9 χρόνων), εφηβική (11-12 χρόνων, 14-15 χρόνων, 1718 χρόνων) } αποφασίστηκαν με κριτήριο τις περιόδους στις οποίες συνιστάται να γίνεται ο εμβολιασμός των παιδιών στην Ελλάδα, η εκτίμηση αναπτυξιακών ή σχολικών δεξιοτήτων, η εφαρμογή καθολικών ή επιλεκτικών ανιχνευτικών ελέγχων

13.03.2019

(screening) και οι ηλικίες συμπλήρωσης του Ατομικού Δελτίου Υγείας Μαθητή. Προτείνεται, λοιπόν, σε αυτές τις ηλικίες η συμπλήρωση ειδικών φύλλων παρακολούθησης τα οποία περιλαμβάνονται στο ΒΥΠ. Το περιεχόμενό τους αναφέρεται στο ιστορικό και στη φυσική εξέταση, στα κατά ηλικία αναπτυξιακά ορόσημα, καθώς και σε θέματα συμπεριφοράς και αγωγής υγείας, ώστε η προσέγγιση να είναι ολιστική και στοχευμένη. Σε όλα τα προαναφερθέντα φύλλα παρακολούθησης περιλαμβάνεται πεδίο συμπλήρωσης σωματομετρικών στοιχείων. Το αποτέλεσμα της μέτρησης καταγράφεται στο φύλλο παρακολούθησης και σημειώνεται στα διαγράμματα αύξησης ώστε να αποτυπώνεται διαχρονικά η πορεία σωματικής αύξησης του παιδιού. Στο πεδίο που αφορά τη διατροφή και τη σίτιση, καταγράφονται οι ανάλογες πληροφορίες και αποτυπώνονται οι επιλογές, τα προβλήματα και οι ιδιαιτερότητες που το πώς τρώει το παιδί διαχρονικά. Αξίζει εδώ να σημειωθεί πως το βιβλιάριο δίνει έμφαση στο μητρικό θηλασμό αλλά και σημαντικές πληροφορίες σχετικές με αυτόν. Η καταγραφή της φυσικής εξέτασης περιλαμβάνει τη φυσική εξέταση κατά συστήματα με επικέντρωση σε ειδικά κλινικά σημεία. Σε όλες τις ηλικίες αξιολογείται και η οπτική και ακουστική συμπεριφορά του παιδιού, με πληροφορίες από το ιστορικό, τις ανησυχίες των γονέων και

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ την κλινική εκτίμηση. Η εκτίμηση της αναπτυξιακής εξέλιξης λαμβάνει πάντα υπόψη τις παρατηρήσεις και τις ανησυχίες των γονέων που προκύπτουν με ανοιχτές ερωτήσεις και δίνουν την ευκαιρία για αναφορά σε αναπτυξιακά θέματα που τους απασχολούν. Στην αναπτυξιακή παρακολούθηση προτείνεται να συνεκτιμώνται παράγοντες όπως το ιατρικό ιστορικό του παιδιού, τα σημαντικά γεγονότα της ζωής του παιδιού και της οικογένειάς του, το μορφωτικό επίπεδο των γονέων και διάφοροι συναισθηματικοί παράγοντες. Σε κάθε ηλικία καταγράφονται τα σημαντικά αναπτυξιακά ορόσημα, τα οποία δεν έχουν θέση ανιχνευτικής αναπτυξιακής δοκιμασίας αλλά συστηματικής παρακολούθησης. Δίπλα σε κάθε ορόσημο υπάρχει κενός χώρος όπου μπορεί να σημειωθούν: • η κατάκτηση του κάθε ορόσημου • τα σημεία που χρειάζονται παρακολούθηση ή και παραπομπή • γενικές οδηγίες για υποστήριξη της ανάπτυξης Σημαντική είναι η συζήτηση με τους γονείς και η ανάλογη υποστήριξη σε θέματα ή προβλήματα συμπεριφοράς ανάλογα πάντοτε με την ηλικία του παιδιού. Η παρατήρηση του παιδιού και της σχέσης παιδιού/γονέων στον χώρο του ιατρείου είναι πολύ σημαντικά. Τα θέματα αγωγής υγείας έχουν στόχο να ενεργοποιήσουν τους γονείς και να αποτελέσουν αφορμή για συζήτηση με τον γιατρό ή και τον επαγγελματία υγείας. Σκοπός της αγωγής υγείας είναι η προαγωγή υγιών στάσεων και συμπεριφορών, η υποστήριξη των γονέων στο μεγάλωμα του παιδιού τους και η αγωγή υγείας του ίδιου του παιδιού/εφήβου, ανάλογα με την ηλικία και τις ανάγκες του. Προφανώς, δεν προτείνεται όλα τα θέματα να συζητηθούν σε μία συνάντηση. Ο γιατρός και/ή ο επαγγελματίας υγείας, με βάση τις ανάγκες υποστήριξης και τις ιδιαιτερότητες της κάθε οικογένειας ή/και του κάθε παιδιού/εφήβου, εκτιμά τον τρόπο, τον χρόνο και τα θέματα που θα συζητηθούν. Στο βιβλιάριο προβλέπεται ακόμα χώρος για παρατηρήσεις όπου υπάρχει η δυνατότητα σημείωσης από τον γιατρό πρόσθετων πληροφοριών από το ιστορικό ή/και την εξέταση του παιδιού. Επιπρόσθετα, εκεί μπορούν να σημειωθούν τα συμπεράσματα από τη συνολική εκτίμηση του παιδιού και άλλες οδηγίες, Στο βιβλιάριο υπάρχουν σελίδες για προγραμματισμένες επισκέψεις και σημειώσεις. Επιπλέον, ασθένειες, νοσήματα, εξετάσεις από ειδικούς, νοσηλείες και εργαστηριακές εξετάσεις αναγράφονται στις ειδικές σελίδες, ώστε οι πληροφορίες να υπάρχουν ομαδοποιημένες και να διευκολύνεται η διαχρονική παρακολούθηση του παιδιού. Φυσικά, υπάρχουν σελίδες αφιερωμένες στην οδοντοφυΐα και στη στοματική υγιεινή, ενώ στο ΒΥΠ περιέχονται και μια σειρά από κείμενα με χρήσιμες πληροφορίες ανά ηλικιακή ομάδα που απευθύνονται στους γονείς. Στο νέο ΒΥΠ χρησιμοποιήθηκαν τα πρότυπα διαγράμματα σωματικής αύξησης υγειών βρεφών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας τα οποία αντανακλούν την επιθυμητή σωματική αύξηση και προτείνονται για παγκόσμια χρήση σε αντιδιαστολή με τις εθνικές καμπύλες των χωρών που υποεκτιμούν το υπερβάλλον βάρος και την παχυσαρκία. Η άδεια και η έγκριση για τη δημιουργία

19 ΚΆΘΕ ΠΑΙΔΊ ΈΧΕΙ ΤΟΝ ΔΙΚΌ ΤΟΥ ΡΥΘΜΌ ΑΝΆΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΕΞΈΛΙΞΗΣ ΤΗΣ ΔΙΆΠΛΑΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΆΣ. ΑΠΟΦΕΎΓΕΤΕ ΤΙΣ ΣΥΓΚΡΊΣΕΙΣ ΑΝΆΜΕΣΑ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ.

της ελληνικής μορφής δόθηκε στο Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού από τον ΠΟΥ. Όσο για τον Δείκτη Μάζας Σώματος, εφαρμόζονται τα διαγράμματα του Ιnternational Obesity Task Force, η χρήση των οποίων προτείνεται για καλύτερη εκτίμηση του υπερβάλλοντος βάρους και της παχυσαρκίας καθώς και του ελλιπούς βάρους. Φυσικά, οι εμβολιασμοί καταγράφονται από τη γέννηση των παιδιών μέχρι την ηλικία των 18 χρόνων, με τρόπο συμβατό προς το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών του 2016, ενώ υπάρχει πρόβλεψη για τυχόν μεταβολή του στο μέλλον με αρκετό χώρο για «άλλα εμβόλια» και «σημειώσεις». Στις «σημειώσεις» μπορεί επίσης να αναγράφονται πληροφορίες σχετικά με τις σπάνιες περιπτώσεις εκδηλώσεων συμπτωμάτων που σχετίζονται χρονικά με τον εμβολιασμό.

Γνωρίζατε ότι; Οι πληροφορίες που αναγράφονται, σημειώνονται με τη σύμφωνη γνώμη των γονέων, καθώς το ΒΥΠ προορίζεται να είναι προσβάσιμο όχι μόνο στους γονείς, αλλά και στο ίδιο το παιδί όταν θα είναι σε κατάλληλη ηλικία, και σε επαγγελματίες υγείας. Το ΒΥΠ περιέχει προσωπικά δεδομένα και η επίδειξή του εναπόκειται στην αποκλειστική απόφαση των γονέων στη διάρκεια της παιδικής ηλικίας και των ίδιων των παιδιών μετά την ενηλικίωσή τους.

Γνωρίζατε ότι; Το ΒΥΠ. είναι έκδοση του Υπουργείου Υγείας, διατίθεται δωρεάν, δεν αποτελεί αντικείµενο οικονοµικής συναλλαγής, χορηγείται από τις ∆ιευθύνσεις ∆ηµόσιας Υγείας των Περιφερειακών Ενοτήτων στις δηµόσιες και ιδιωτικές µαιευτικές κλινικές και η πώληση ή η παραποίησή του, όπως και η κάλυψη του εξωφύλλου και της έσω πλευράς του µε πρόσθετο φάκελο που φέρει την επωνυμία επιχειρήσεων ή διαφήμιση εμπορίας προϊόντων, σε οποιοδήποτε χώρο (δημόσιο ή ιδιωτικό), απαγορεύεται και θεωρείται έκνομη πράξη.

ΣΥZHΤΩΝΤΑΣ

13.03.2019

Εγκυμονούμε μυστικά και ψέματα. Ας σπάσουμε την αλυσίδα ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ ΜΠΑΛΟΥΤΣΟΥ

ΣΤΗ ΜΝΉΜΗ ΤΗΣ ΧΑΡΆΣ

ρόσφατα έζησα ένα από τα πιο συγκλονιστικά γεγονότα της ζωής μου. Έχασα μια φίλη μου. Για την ακρίβεια, μια από τις πιο παλιές και πιο καλές μου φίλες. Δεν άντεξε. Επέλεξε η ίδια να αφαιρέσει τη ζωή της. Ήταν σύζυγος, μάνα και εγκυμονούσα στο δεύτερο παιδί. Το πιο σοκαριστικό πράγμα δεν είναι η απώλεια. Αυτό που με στοιχειώνει και θα με στοιχειώνει για πάντα είναι πως δεν το είδα να έρχεται. Τελικά, αυτός ο άνθρωπος με τον οποίο μοιράζεσαι τις πιο μύχιες σκέψεις σου, τα πιο βαθιά σου προβλήματα, δεν είναι αυτός που νομίζεις ότι είναι. Τελικά, δεν τον ξέρεις καθόλου. Και δεν την κατηγορώ γι’ αυτό, μόνο προσπαθώ να καταλάβω. Και κατάλαβα. Γεννιόμαστε, μεγαλώνουμε και κυοφορούμε όχι παιδιά, αλλά μυστικά και ψέματα ενός κόσμου, που στιγματοποιεί την οποιαδήποτε αδυναμία. Απαγορεύεται να είσαι άρρωστος, απαγορεύεται να έχεις αδυναμίες, απαγορεύεται το παιδί σου να μην είναι τέλειο, απαγορεύεται να ζητήσεις βοήθεια, απαγορεύεται να είσαι ο εαυτός σου. Και όλα ξεκινάνε από εμάς, τις μαμάδες, που φοβόμαστε τις δικές μας μαμάδες και τις μαμάδες των συζύγων μας (και τις φίλες μας μαμάδες) και δεν σπάμε αυτόν τον εκβιαστικό κύκλο. Από την πρώτη στιγμή της εγκυμοσύνης, αρχίζουν τα μυστικά. Κράτα κρυφό ότι είσαι έγκυος μέχρι να κάνεις την αυχενική. Απαγορεύεται να μοιραστείς τη χαρά σου, είτε γιατί θα σε γλωσσοφάνε (μα είναι δυνατόν;) είτε γιατί μπορεί κάτι να πάει στραβά και άντε μετά να εξηγείς σε όλο τον κόσμο ότι έχασες το παιδί. Απαγορεύεται λοιπόν, να μοιραστείς και τη θλίψη σου. Άσε που το πιο πιθανό είναι να σε γεμίσουν με τύψεις, γιατί μάλλον εσύ κάτι θα έχεις κάνει λάθος. Και μετά γεννάς. Και σε ρωτάνει πόσο θηλάζεις. Και αν δεν θηλάζεις αποκλειστικά και για δύο χρόνια σε κατηγορούν ότι είσαι κακή μάνα που κοιτάς μόνο τον εαυτό σου. Οπότε αρχίζεις τα ψέματα. Εννοείται ότι θηλάζεις, εννοείται ότι ακολουθείς όλες τις τελευταίες μεθόδους διαπαιδαγώγησης, εννοείται ότι δεν ακούς ποτέ τον παιδίατρο, εννοείται ότι έχεις τέλειο το σπίτι, εννοείται

ότι είσαι ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος του κόσμου, εννοείται ότι με τον άντρα σου είστε σεξουαλικά ενεργοί όσο κανένα άλλο ζευγάρι, εννοείται ότι έχεις καταφέρει να κρατάς όλες τις ισσοροπίες σαν μάνα, κόρη, νύφη, σύζυγος και εργαζόμενη. Και έρχεται το βράδυ, που είσαι κατάκοπη, είσαι απογοητευμένη και θυμωμένη με τον κόσμο που δεν σε καταλαβαίνει, μισείς τη ζωή σου, αλλά δεν μπορείς να πεις τίποτα σε κανέναν, γιατί τα μυστικά και τα ψέματα είναι τόσα πολλά και τόσο μεγάλα, που δεν μαζεύονται με τίποτα. Και ξεκινάει η κατάθλιψη. Ξεκινάει η κακοποίηση του εαυτού σου. Ξεκινάνε οι ψυχώσεις. Υπέροχα κληροδοτήματα για τα παιδιά σου. Γιατί και αυτά μεγαλώνουν μέσα στο περιβάλλον της αποσιώπισης. Να μην δείξουν θυμό, να μην δείξουν πόνο, να μην δείξουν τι αισθάνονται στον κόσμο. Ας τα κρατήσουμε όλα μέσα στο στενό κύκλο της οικογένειας. Ακόμα και όταν βλέπουμε ότι το παιδί μας χρειάζεται το ίδιο βοήθεια από ειδικούς, το κρατάμε κρυφό μέχρι και από τον ίδιο μας τον εαυτό. Η λέξη αυτισμός, η λέξη ΔΕΠΥ, η λέξη διαταραχή, είναι χειρότερες ακόμα και από τη λέξη καρκίνος. Καλύτερα να νοσεί από καρκίνο, παρά από αναπτυξιακή ή ψυχική διαταραχή (το φοβερό είναι ότι με την κατάλληλη θεραπεία όλες αυτές οι διαταραχές θεραπεύονται πιο εύκολα από τον καρκίνο). Και τα παιδιά γίνονται έφηβοι. Καταπιεσμένοι, φοβισμένοι, διαταραγμένοι έφηβοι που είτε δέχονται καρτερικά τη βία, είτε τη χρησιμοποιούν για να επιβληθούν του φοβισμένου, διαταραγμένου εαυτού τους. Και οι έφηβοι γίνονται ενήλικες. Μυστικοπαθείς ενήλικες. Κάνουν σχέσεις, κρατούν κρυφό τον εαυτό τους, γιατί φοβούνται ότι ο σύντροφός τους θα τους παρατήσει ή θα τους κατακρίνει. Και κάνουν παιδιά. Και ο κύκλος

ΔΕΝ ΦΤΑΊΜΕ ΕΜΕΊΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΈΣ ΜΑΣ, ΚΑΝΕΊΣ ΔΕΝ ΦΤΑΊΕΙ. ΊΣΩΣ ΝΑ ΦΤΑΊΕΙ Η ΟΙΚΟΓΈΝΕΙΆ ΜΑΣ, Ο ΤΡΌΠΟΣ ΠΟΥ ΜΕΓΑΛΏΝΟΥΜΕ, ΑΛΛΆ ΕΊΝΑΙ ΣΤΟ ΧΈΡΙ ΜΑΣ ΤΑ ΔΙΚΆ ΜΑΣ ΤΑ ΠΑΙΔΙΆ ΝΑ ΜΕΓΑΛΏΣΟΥΝ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΆ.

συνεχίζεται. Συνεχίζουν να διαιωνίζουν ανθρώπους, οι οποίοι ζούνε μεσα σε μια δυστυχία που μόνο μοιραία μπορεί να αποδειχτεί για τη ζωή τους Τι φοβόμαστε άραγε; Τι μας μάθαν να φοβόμαστε; Ότι ο κόσμος αποδέχεται μόνο τους τέλειους ανθρώπους και άρα όχι εμάς. Γιατί δεν είμαστε τέλειοι, άρα καλύτερα να μην το δείξουμε. Κι αυτό όμως, ψέμα είναι. Γιατί ο κόσμος τους αποδέχεται όλους. Μόνοι μας στιγματοποιούμε τον εαυτό μας. Μόνοι μας κρίνουμε τον εαυτό μας. Εγώ δεν μπορώ να αποδεχτώ ότι είμαι αδύναμη, ότι δεν είμαι ευτυχισμένη, ότι δυσκολεύομαι να τα βγάλω πέρα στην καθημερινότητά μου, ότι έχω κατάθλιψη, ότι χρειάζομαι ψυχιατρική παρακολούθηση. Όσο περίεργο και να φαίνεται, ζούμε σε μια ευαισθητοποιημένη κοινωνία. Υπάρχουν παντού οργανώσεις και ομάδες υποστήριξης, στις οποίες μπορείς να απευθυνθείς, πολλές δε από αυτές είναι και δωρεάν. Το θέμα είναι να κάνεις την υπέρβαση και να τις προσεγγίσεις. Να κάνεις την υπέρβαση και να μιλήσεις. Στον σύντροφό σου, στον φίλο σου, στον ειδικό. Γιατί αυτοί θα σε αποδεχτούν όπως και να είσαι, ό,τι και αν σου συμβαίνει. Και πρέπει να καταλάβεις ότι δεν συμβαίνει μόνο σε εσένα. Συμβαίνει σε όλους. Δεν φταίμε εμείς για τις διαταραχές μας, κανείς δεν φταίει. Ίσως να φταίει η οικογένειά μας, ο τρόπος που μεγαλώνουμε, αλλά είναι στο χέρι μας τα δικά μας τα παιδιά να μεγαλώσουν διαφορετικά. Δεν θα ξεπεράσω ποτέ τον χαμό της Χαράς. Αν είχε μιλήσει, έστω και μία φορά, τότε θα ήταν ακόμα εδώ. Αν ο σύντροφός της ήξερε τι συνέβαινε στον ψυχισμό της, θα ήταν ακόμα εδώ. Αν δεν έκρυβε τα πράγματα κάτω από το χαλάκι, για να μην τα δουν οι άλλοι, θα ήταν ακόμα εδώ. Δεν θα ζούσε μια βασανισμένη ζωή, δεν θα βίωνε τόσο πόνο, ώστε να φτάσει να δώσει τέλος στη ζωή της. Είμαστε όλοι βασανισμένοι και κακοποιημένοι, άλλος λιγότερο, άλλος περισσότερο, σε διαφορετικά επίπεδα. Όμως αυτή η αλυσίδα μπορεί να σπάσει πιο εύκολα από ό,τι νομίζουμε. Το οφείλουμε στον εαυτό μας και στα παιδιά που φέρνουμε στον κόσμο. Υ.Γ. Δεν θα έγραφα αυτό το κείμενο αν δεν μου έστελνε ένα e-mail με τις ίδιες σκέψεις η φίλη μου η Ζωή. Την ευχαριστώ πολύ γι’αυτό.

13.03.2019

ΑΚΌΜΑ ΚΑΙ ΌΤΑΝ ΒΛΈΠΟΥΜΕ ΌΤΙ ΤΟ ΠΑΙΔΊ ΜΑΣ ΧΡΕΙΆΖΕΤΑΙ ΤΟ ΊΔΙΟ ΒΟΉΘΕΙΑ ΑΠΌ ΕΙΔΙΚΟΎΣ, ΤΟ ΚΡΑΤΆΜΕ ΚΡΥΦΌ ΜΈΧΡΙ ΚΑΙ ΑΠΌ ΤΟΝ ΊΔΙΟ ΜΑΣ ΤΟΝ ΕΑΥΤΌ. Η ΛΈΞΗ ΑΥΤΙΣΜΌΣ, Η ΛΈΞΗ ΔΕΠΥ, Η ΛΈΞΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΉ, ΕΊΝΑΙ ΧΕΙΡΌΤΕΡΕΣ ΑΚΌΜΑ ΚΑΙ ΑΠΌ ΤΗ ΛΈΞΗ ΚΑΡΚΊΝΟΣ. ΚΑΛΎΤΕΡΑ ΝΑ ΝΟΣΕΊ ΑΠΌ ΚΑΡΚΊΝΟ, ΠΑΡΆ ΑΠΌ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΉ Ή ΨΥΧΙΚΉ ΔΙΑΤΑΡΑΧΉ

Οι ακόλουθες είναι μόνο μερικές από τις οργανώσεις που μπορούν να βοηθήσουν. Με μια μικρή αναζήτηση στο διαδίκτυο, μπορούμε να βρούμε λύσεις για όλα μας τα προβλήματα.

Το Εργαστήριο Συναισθημάτων παρουσιάζει τη σειρά

OI atPOMHtOI

Γραμμή υποστήριξης της ψυχικής υγείας της εγκύου και της νέας μητέρας της ΜΚΟ Φαιναρέτης: 210 9319054 24ωρη γραμμή παρέμβασης για την αυτοκτονία από τη ΜΚΟ Κλίμακα: 1018 Μονάδα Επείγουσας Τηλεφωνικής Βοήθειας SOS Αιγινήτειο Νοσοκομείο, Πανεπιστημιακή Ψυχιατρική Κλινική: 210 72 22 333 – Τηλεφωνική βοήθεια για ψυχολογικά προβλήματα. Ώρες λειτουργίας γραμμής: Καθημερινά, 3:00 μ.μ. έως 11:00 μ.μ.

Καταπολέμω τον φοβο βέλτιωνω την αυτοέΚτιμηΣη

Σύλλογος Προστασίας Αγέννητου Παιδιού «Η Αγκαλιά» Σκοποί: Η προστασία του παιδιού από την κύησή του και μετά τον τοκετό, όπως και την παράλληλη προστασία της μητέρας του, έγγαμης ή άγαμης, κακοποιημένης ή μη, στηρίζοντας ταυτόχρονα την καλλιέργεια πνεύματος φιλοτεκνίας και αποφυγής των εκτρώσεων. Λ. Αθηνών 84, Αθήνα 10441 Τηλ: 210-8828788 Web:http://agalia.org.gr Email: info@agalia.org.gr Πανελλήνιος Σύνδεσμος Άγαμων Μητέρων Δίνονται πληροφορίες για τα δικαιώματα των ανύπαντρων μητέρων, νομικές συμβουλές και θέματα λήψης αποφάσεων. Ανθέων 19, 13562 – Αγ. Ανάργυροι, τηλ. 2102315142 «Ίδρυμα: Η Παιδική Στέγη» Σκοποί: «Η Παιδική Στέγη» υποστηρίζει ενεργά την εργαζόμενη μητέρα εδώ και 81 χρόνια. Κάθε χρόνο φιλοξενεί στις πρότυπες στέγες της γύρω στα 500 περίπου παιδιά. Οποιαδήποτε μητέρα μπορεί να ζητήσει τη φύλαξη των παιδιών της, αρκεί να είναι εργαζόμενη. Φωτομάρα 48, 117 43, Αθήνα Τηλ: 210 92 38 131 Web: http://www.paidikesteges.gr

ΕΊΜΑΣΤΕ ΌΛΟΙ ΒΑΣΑΝΙΣΜΈΝΟΙ ΚΑΙ ΚΑΚΟΠΟΙΗΜΈΝΟΙ, ΆΛΛΟΣ ΛΙΓΌΤΕΡΟ, ΆΛΛΟΣ ΠΕΡΙΣΣΌΤΕΡΟ, ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΆ ΕΠΊΠΕΔΑ. ΌΜΩΣ ΑΥΤΉ Η ΑΛΥΣΊΔΑ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΣΠΆΣΕΙ ΠΙΟ ΕΎΚΟΛΑ ΑΠΌ Ό,ΤΙ ΝΟΜΊΖΟΥΜΕ. ΤΟ ΟΦΕΊΛΟΥΜΕ ΣΤΟΝ ΕΑΥΤΌ ΜΑΣ ΚΑΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΆ ΠΟΥ ΦΈΡΝΟΥΜΕ ΣΤΟΝ ΚΌΣΜΟ.

Συνυπαρχω μέ τουΣ αλλουΣ αντιμέτωπιζω τον θυμο Με το Εργαστήριο Συναισθημάτων όλη η οικογένεια μπορεί να βρει συμβουλές και τρόπους για τη βελτίωση της συναισθηματικής της ζωής.

www.pediobooks.gr

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

13.03.2019

Όχι στην οθόνη από κούνια ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

πλειονότητα των γονιών και των εκπαιδευτικών διαμαρτύρεται για την εικόνα των μικρών και μεγάλων μαθητών, που επιδιώκουν να είναι όσο το δυνατόν περισσότερες ώρες την ημέρα μπροστά σε μια οθόνη, είτε κινητού, είτε τάμπλετ, είτε λάπτοπ, είτε υπολογιστή. Πράγματι, το φαινόμενο αυτό είναι αποκαρδιωτικό. Ακόμα πιο αποκαρδιωτικό, όμως, είναι το γεγονός ότι τα παιδιά που γεννιούνται σήμερα έρχονται από τη βρεφική κιόλας ηλικία σε επαφή με την κινούμενη εικόνα, μέσω της οθόνης, καθώς πολύ συχνά οι γονείς τούς δίνουν πρόσβαση σε κινητά, τάμπλετ και τηλεόραση για να τα ησυχάσουν (ή μάλλον για να ησυχάσουν οι ίδιοι) και –κατά τα λεγόμενά τους− να τα διασκεδάσουν. Οι γονείς αυτοί όμως, μάλλον δεν καταλαβαίνουν σε πόσο μεγάλο κίνδυνο θέτουν με τη στάση τους αυτή την υγεία και την ορθή ψυχοκοινωνική ανάπτυξη των παιδιών τους. Το Τaλκ συζητά με την κ. Κατερίνα Ψαρουδάκη, υπεύθυνη επικοινωνίας στο Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου.

Ποτέ ως τα 2 Όπως εξηγεί η κ. Ψαρουδάκη, τα σημερινά παιδιά γεννιούνται «αγκαλιά» με την τεχνολογία και ήδη από πολύ μικρή ηλικία γνωρίζουν πολλά περισσότερα από εμάς τους

ενήλικες. Και ως γεγονός αυτό δεν είναι κάτι αρνητικό, καθώς τα πλεονεκτήματα της τεχνολογίας είναι πολλά περισσότερα από τα μειονεκτήματα. Παρόλα αυτά οι συστάσεις των παιδιάτρων και συγκεκριμένα της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής είναι ξεκάθαρες: Καμία οθόνη για τα παιδάκια έως 2 ετών, ενώ όχι πάνω από μια ώρα οθόνη για τα νήπια δύο έως πέντε ετών. Γιατί, όμως, η απαγόρευση αυτή; Διότι, προσθέτει η κ. Ψαρουδάκη, η χρήση οθονών, σύμφωνα με μελέτες, μπορεί −σε συνδυασμό με άλλους προδιαθεσικούς παράγοντες− να ευνοήσει την εξέλιξη διαταραχών επικοινωνίας, κυρίως στην περίοδο της πρώτης βρεφικής ηλικίας. Αυτό μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις στην ικανότητα του παιδιού να συγκεντρώνεται και να επικοινωνεί, καθώς ατονούν σημαντικές αναπτυξιακές ικανότητες από την έλλειψη ερεθισμάτων αλληλεπίδρασης με άλλους ανθρώπους. Επίσης, η αφή είναι το βασικό μέσο επικοινωνίας και μάθησης στην πρώιμη παιδική ηλικία. Τα μωρά ακουμπώντας, μασουλώντας

και ζουλώντας ένα αντικείμενο, το επεξεργάζονται και με αυτόν τον τρόπο κατανοούν τις βασικές του ιδιότητες. Αν αντικαταστήσουμε αυτή τη διαδικασία με μια οθόνη αφής, τότε σίγουρα θα υπάρχουν μακροπρόθεσμες συνέπειες στην ικανότητα αλληλεπίδρασης, μάθησης και επικοινωνίας του παιδιού. Όμως, τα μωρά αγαπούν τις οθόνες, όπως τις αγαπάμε και εμείς, οι ενήλικες… Τι είναι αυτό που τα γοητεύει; Οι γρήγορες εναλλαγές εικόνων, τα πολλά χρώματα, οι ωραίοι ήχοι και η διαδραστικότητα που μπορεί να τους προσφέρει.

Άγνωστες οι μακροχρόνιες συνέπειες Η σημερινή γενιά παιδιών είναι η πρώτη που γεννιέται σε έναν online κόσμο στον οποίον ένα αρκουδάκι έχει τη δυνατότητα να διαβάζει ιστορίες, στον οποίον μπορούν να συνδεθούν με οικογενειακά ή φιλικά πρόσωπα που βρίσκονται στην άλλη πλευρά του κόσμου και στον οποίον τους προσφέρονται ευκαιρίες να ταξιδέψουν και να εξερευνήσουν διαφορετικές χώρες από τη συσκευή στην τσέπη τους. Η κυρία Ψαρουδάκη τονίζει πως οι συνέπειες στη γνωστική, συμπεριφορική και κοινωνική ανάπτυξη των παιδιών από αυτή τη νέα κατάσταση δεν έχουν ακόμα διερευνηθεί. Για τον λόγο αυτό θα πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί και να προσπαθούμε το παιδί μας −ιδιαίτερα μέχρι την ηλικία των 2 ετών− να εκτίθεται το λιγότερο δυνατό σε οθόνες, όσο και αν αυτό μας φαίνεται δύσκολο στην εφαρμογή και είναι πολλές φορές κουραστικό για εμάς.

ΝΕΑ ΜΙΚΡΑ ΠΑΙΔΙΑ με ΜΕΓΑΛΑ ΟΝΕΙΡΑ ΣΕΙΡΑ!

13.03.2019

Όσο για τη σύνδεση της χρήσης οθόνης με τις ολοένα και αυξανόμενες μαθησιακές δυσκολίες, η κ. Ψαρουδάκη τονίζει πως –προς το παρόν− θα ήταν παρακινδυνευμένο να την ενοχοποιήσουμε ως αιτία τους. Παρόλα αυτά, προσθέτει, υπάρχουν επιστημονικές μελέτες που ξεκάθαρα συνδέουν την πολύωρη χρήση οθονών από τη βρεφική ηλικία με την καθυστέρηση της ομιλίας.

Παιδικά προγράμματα και apps Η κ. Ψαρουδάκη είναι κατηγορηματική. Μέχρι την ηλικία των 2 ετών η τηλεόραση ή το tablet ή το κινητό δεν προσφέρουν τίποτα ουσιαστικό στο παιδί, παρά μόνο το μπερδεύουν, ενώ μπορεί να προκαλέσουν και καθυστέρηση στην ικανότητα ομιλίας και αλληλεπίδρασης με το περιβάλλον. Μετά την ηλικία των 2 ετών το παιδί μπορεί να παρακολουθεί για πολύ λίγη ώρα κάποιες παιδικές εκπομπές με προσεκτική επιλογή του περιεχομένου τους. Μη θεωρείτε, προειδοποιεί η κυρία Ψαρουδάκη, ότι όλα τα παιδικά προγράμματα είναι κατάλληλα. Πολλά μπορεί να περιέχουν σκηνές βίας ή σκηνές που στα μάτια των μικρών παιδιών προκαλούν φόβο. Το ίδιο ισχύει και για τα apps, πολλά από τα οποία μπορεί να χαρακτηρίζονται εκπαιδευτικά, αλλά θα πρέπει να χρησιμοποιούνται για ελάχιστη ώρα και μόνο από παιδιά άνω των 2 ετών.

Μετά τα 3 έτη; Η κ. Ψαρουδάκη θεωρεί πως ο κανόνας 3-6-9-12 του Γάλλου Ψυχαναλυτή και Ψυχιάτρου Serge Tisseron είναι προς τη σωστή κατεύθυνση οριοθέτησης των οθονών στη ζωή ενός παιδιού. Θυμίζουμε πως ο κανόνας σημαίνει «όχι τηλεόραση πριν από τα τρία χρόνια, όχι παιχνίδια σε κονσόλα πριν από τα έξι, καθόλου internet πριν από τα εννέα χρόνια, και καθόλου κοινωνικά μέσα πριν από τα 12». Καταλαβαίνει, βέβαια, ότι ο κανόνας αυτός είναι δύσκολος στην εφαρμογή του καθώς η τεχνολογία βρίσκεται πλέον παντού γύρω μας και η εφαρμογή του προϋποθέτει να αλλάξουμε και τις δικές μας συνήθειες σε σχέση με τη χρήση της οθόνης στην καθημερινότητά μας. Πάντως, στο Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου αυτό που συμβουλεύουν τους γονείς είναι να υπάρχει ισορροπία στις online και offline δραστηριότητες του παιδιού. Να ενθαρρύνουμε, δηλαδή, το παιδί να ασχολείται με αθλήματα, χόμπι και οτιδήποτε άλλο το ευχαριστεί εκτός της χρήσης οθονών. Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος προστασίας του.

Τι συμβαίνει στην Ελλάδα Αμερικανικές έρευνες που καταδεικνύουν ότι μωρά από 4 μηνών ως 4 ετών κάνουν ευρεία χρήση οθόνης υπάρ-

χουν αρκετές. Το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου έχει στη διάθεσή του στοιχεία που αφορούν μεγαλύτερες ηλικίες παιδιών και η αλήθεια είναι ότι είναι ανησυχητικά. Αυτά έχουν προκύψει από μια μεγάλη έρευνα − τη μεγαλύτερη που έχει πραγματοποιηθεί ως αυτή τη στιγμή στη χώρα μας− με δείγμα 14.000 παιδιά από 10-17 ετών σε όλη την Ελλάδα. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε πρόσφατα, τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο του 2018, σε 400 σχολεία σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ηράκλειο, Πάτρα και Λάρισα, υπό την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας. Από αυτήν προέκυψε ότι η πλειονότητα των παιδιών (41%) μπαίνει στο διαδίκτυο από την ηλικία των 7-8 ετών, ενώ ένα πολύ μεγάλο ποσοστό (20%) δήλωσε ότι ξεκίνησε να μπαίνει στο διαδίκτυο στην ηλικία των 4-6 ετών. Καταλαβαίνει, λοιπόν, κανείς εύκολα από αυτά τα στοιχεία ότι οι Έλληνες γονείς είναι πολύ ελαστικοί στη χρήση οθονών από τα παιδιά τους σε μικρές ηλικίες. Αυτό, άλλωστε, προκύπτει και από την απάντηση των παιδιών στην ερώτηση «Οι γονείς σας σας βάζουν όρια στη χρήση του διαδικτύου;». Το 43% απαντά όχι… Συμπερασματικά, η αλόγιστη χρήση οθονών μπορεί να ευνοήσει την εξέλιξη διαταραχών επικοινωνίας, κυρίως στην περίοδο της βρεφικής ηλικίας. Αυτό προφανώς θα προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις στη μελλοντική ζωή του παιδιού, ιδίως όσον αφορά την ικανότητά του να αυτοελέγχεται και να επικοινωνεί. Συστήνεται, λοιπόν, ο περιορισμός από εμάς τους ενήλικες της χρήσης των οθονών, ενώ η τηλεόραση στο σαλόνι δεν πρέπει να είναι διαρκώς αναμμένη (καλύτερα δε να μην ανάβει και ποτέ με εκείνο παρόν) καθώς το μωρό μιμείται τις δικές μας συμπεριφορές. Επιπλέον, όταν οι γονείς εμπιστεύονται το βρέφος σε άλλους φροντιστές, όπως παππούδες-γιαγιάδες ή νταντάδες, πρέπει να είναι απολύτως σίγουροι ότι εκείνοι δεν το «παρκάρουν» μπροστά στην τηλεόραση ή στο YouTube ή δεν του δίνουν στα χέρια του «έξυπνες» συσκευές, προκειμένου να έχουν την ησυχία τους. Έτσι θα είναι σίγουροι ότι το παιδί θα έχει ερεθίσματα αλληλεπίδρασης και οι επικοινωνιακές ικανότητές του θα εδραιωθούν όπως πρέπει, ανάλογα με την ηλικία του, και θα του εξασφαλίσουν την κοινωνική, ψυχολογική και σωματική ωρίμανσή του. Το «κόλπο» με τις οθόνες ας επιτρέπεται μόνο σε εξαιρετικά δύσκολες περιπτώσεις, όπως σε αεροπλάνα ή σε επισκέψεις σε γιατρούς, χωρίς και πάλι να είναι αναγκαίο. Δοκιμάστε καλύτερα να τους τραβήξετε την προσοχή με ένα βιβλίο ή ένα παιχνίδι. Θα επιβιώσουν κι αυτά κι εσείς, όπως επιβίωσαν τόσα παιδιά και τόσοι γονείς στην προ-οθονών εποχή!

Γνωρίστε τον ζωγράφο και εφευρέτη Λεονάρντο ντα Βίντσι και μάθετε για ποιον λόγο ο Αϊνστάιν έγινε ο κορυφαίος φυσικός όλων των εποχών!

Μικρά παιδιά με μεγάλα όνειρα σας προσκαλούν σε ένα ταξίδι στον χρόνο για να ανακαλύψετε τα σπουδαία επιτεύγματά τους. Στο τέλος κάθε βιβλίου θα βρείτε χρονολόγιο και ερωτήσεις κατανόησης. ΣΕ ΌΛΑ ΤΑ ΒΙΒΛΙΌΠΩΛΕΙΑ! www.dioptra.gr

Bρείτε μας!

ΒΟΛΤΑ

13.03.2019

Ζωή... καρότσι

ώρα να υποδεχτείτε το μωράκι σας πλησιάζει, η προσμονή και η χαρά μεγαλώνουν, και μαζί με αυτές μεγαλώνει και ο προβληματισμός γύρω από το καρότσι που θα συνοδεύει το νέο μέλος στις κοντινές και μακρινές του βόλτες. Για πολλούς γονείς η αγορά ενός καροτσιού είναι τόσο σημαντική όσο η αγορά… αυτοκινήτου. Αυτό είναι κατά κάποιο τρόπο δικαιολογημένο, καθώς πλέον τα καρότσια προσφέρουν πολλά περισσότερα από έναν περίπατο, ενώ συχνά η χρήση τους δεν εξαντλείται στο ένα μέλος της οικογένειας. Να λοιπόν όλα όσα πρέπει να ξέρετε πριν φτάσετε στο ταμείο με το... καρότσι των ονείρων σας.

Βασικές κατηγορίες Βάσει των χαρακτηριστικών τους, του τρόπου χρήσης και της λειτουργικότητάς τους, τα καρότσια χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: το κλασικό καρότσι περιπάτου, το ελαφρύ καρότσι και το πολυκαρότσι, ένα εύχρηστο σύστημα μεταφοράς το οποίο καλύπτει περισσότερες ανάγκες από την απλή μετακίνηση με τα πόδια!

Κλασικό καρότσι περιπάτου Το κλασικό καρότσι αποτελεί τον βασικό τύπο καροτσιού και πρέπει να είναι στιβαρό και εύκολο στην οδήγησή του. Από την κατασκευή του είναι πιο βαρύ σε σχέση με το «μπαστούνι», το οποίο θεωρείται ο πιο ελαφρύς και ευέλικτος τύπος. Επειδή, όμως το βάρος του καροτσιού παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, επιλέξτε καρότσι που δεν ξεπερνάει τα 10 κιλά. Τα κλασικά καρότσια μπορεί να είναι πτυσσόμενα ή να κλείνουν σαν βιβλίο για να μας διευκολύνουν στη μεταφορά, ενώ κάποια είναι ακόμη πιο εύχρηστα καθώς κλείνουν με το ένα χέρι! Πολλά από τα καρότσια έχουν υφάσματα που αφαιρούνται και πλένονται. Φροντίστε λοιπόν αυτό που θα επιλέξετε να σας δίνει αυτή τη δυνατότητα. Το κλασικό καρότσι διαθέτει κουκούλα και αποθηκευτικό χώρο και επίσης, αρκετά συχνά διαθέτει ποδόσακο, ποτηροθήκη και αδιάβροχο κάλυμμα

Πολυκαρότσι-Σύστημα μεταφοράς Τα πολυκαρότσια αποτελούν συνδυασμό προϊόντων, με κύριο στέλεχος το κλασικό καρότσι και δευτερεύοντα το κάθισμα αυτοκινήτου,

το port-bebe και άλλα αξεσουάρ. Πάνω στον σκελετό του καροτσιού μπορούμε να εφαρμόσουμε το κάθισμα αυτοκινήτου, το οποίο μπορεί να καλύψει τις ανάγκες ενός μωρού συνήθως μέχρι τα 13 κιλά, το port-bebe που είναι για τους πρώτους 6 μήνες και το κάθισμα του καροτσιού. Τα πολυκαρότσια διακρίνονται σε 2 κατηγορίες βάσει των προϊόντων που περιλαμβάνουν:

Καρότσι 2-σε-1 Το καρότσι 2-σε-1 περιλαμβάνει το κλασικό καρότσι και port bebe ή κάθισμα αυτοκινήτου. Στην περίπτωση του port bebe, το καρότσι μπορεί να είναι μετατρεπόμενο ή να διαθέτει ξεχωριστά το port bebe σαν δεύτερο προϊόν. Τα υπόλοιπα αξεσουάρ, όπως ο ποδόσακος ή η τσάντα-αλλαξιέρα, μπορεί να περιλαμβάνονται αναλόγως με την εταιρεία κατασκευής.

Καρότσι 3-σε-1 ή 4-σε-1 Το καρότσι αυτό περιλαμβάνει το κλασικό καρότσι, το port-bebe και το κάθισμα του αυτοκινήτου ή ακόμα και αξεσουάρ για χρήση του port-bebe στο σπίτι. Αποτελεί ένα πλήρες σύστημα μεταφοράς σίγουρα για τον πρώτο χρόνο του μωρού, όμως, ανάλογα και με την εταιρεία και με τις προδιαγραφές του μπορεί να μας καλύψει και για διάστημα μέχρι περίπου 4 έτη. Το port bebe κουμπώνει πάνω στο σκελετό του καροτσιού για τις πρώτες μεταφορές του μωρού, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και σαν κρεβατάκι στο σπίτι, βοηθώντας μας να μην ξυπνάμε το μωρό μας μετά το τέλος της βόλτας για να το τοποθετήσουμε στην κούνια του.

Ελαφρύ καρότσι Το ελαφρύ καρότσι αποτελεί τον πιο ευέλικτο τρόπο μεταφοράς και ανοίγει και κλείνει σαν βιβλίο ή σαν μπαστούνι. Λόγω του κλεισίματος και του μικρού του βάρους, μεταφέρεται πολύ εύκολα. Ωστόσο, η κατασκευή του δεν είναι κατάλληλη για νεογέννητα, καθώς δε συγκρατεί όπως πρέπει το κεφάλι και τον κορμό του μωρού. Συνήθως, μπορεί να χρησιμοποιηθεί από 6 μηνών και άνω, μέχρι το παιδί να φτάσει σε νηπιακή ηλικία (3-4 χρονών), όμως αυτό εξαρτάται από τον κατασκευαστή. Σε σύγκριση με άλλα είδη, είναι ένα πολύ πιο οικονομικό καρότσι, για το οποίο προσφέρονται ξεχωριστά τα αξεσουάρ του, όπως π.χ. ομπρέλα, αδιάβροχο, ποτηροθήκη, δίχτυ για ψώνια κ.ά.

13.03.2019

ΒΟΛΤΑ

Δίδυμοι…μπελάδες Στην περίπτωση των διδύμων και των τριδύμων τα καρότσια προσφέρουν παραπάνω θέσεις ανάλογα με τις ανάγκες της οικογένειας. Αυτό φυσικά σημαίνει ότι αυξάνεται και ο συνολικός όγκος και το βάρος τους. Ως προς τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά, μπορεί να είναι κλασικά ή μπαστούνι, ανάλογα με το κλείσιμο, τη χειρολαβή και το βάρος.

Η ώρα της κρίσης Αφού λοιπόν μάθετε τα πάντα για τα καρότσια, έρχεται η στιγμή της απόφασης. Το ερώτημα “Ποιο καρότσι μου ταιριάζει;”, είναι σχεδόν… υπαρξιακό και η απάντηση σε αυτό καθορίζεται από πολλούς παράγοντες. Να μερικοί:

Χώρος Το ερωτευτήκατε με την πρώτη ματιά, έχει τις καλύτερες “συστατικές επιστολές” από τις φίλες σας, τα φόρουμ το εκθειάζουν; Πριν πάτε στο ταμείο βεβαιωθείτε ότι χωράει στο πορτ παγκάζ του αυτοκινήτου σας (γιατί σίγουρα δεν συμφέρει να αλλάξετε αυτοκίνητο για ένα καρότσι) και στο ασανσέρ του σπιτιού σας. Εκεί μάλιστα πρέπει να χωράει ανοιχτό, ή να ανοιγοκλείνει εξαιρετικά εύκολα με το ένα χέρι, καθώς με το άλλο θα κρατάτε το μωράκι σας.

Καρότσι περιπάτου Zippy Light, Inglesina. Κλείνει με το ένα χέρι.

Kαρότσι περιπάτου Aptica, Inglesina. Κατάλληλο για μεταφορά του μωρού μέχρι τα 22 κιλά.

Ηλικία Αν θέλουμε να βάλουμε το νεογέννητο μωράκι μας στο καρότσι του, πρέπει να βεβαιωθούμε ότι η πλάτη του είναι αναπαυτική και ασφαλής και ότι μπορεί να οριζοντιωθεί εντελώς. Ιδανικά, το στρωματάκι του καροτσιού πρέπει να είναι ανατομικό και να μπορεί να υποστηρίξει τη βρεφική πλατούλα. Μια μεγάλη διαφοροποίηση ανάμεσα στα καρότσια είναι και ο προσανατολισμός του καθίσματος. Στις πρώτες βόλτες που το μωρό είναι πολύ μικρό, το κάθισμα του καροτσιού συνιστάται να κοιτάει προς τον γονιό. Μετά τους 6 μήνες που το μωρό έχει αρχίσει να εξερευνά το περιβάλλον γύρω του ο προσανατολισμός θα πρέπει να είναι προς τον δρόμο, για να μπορεί το μωρό να παρακολουθεί τη διαδρομή και να εξερευνά τον κόσμο τριγύρω. Γιά αυτό προτιμήστε ένα καρότσι που δίνει τη δυνατότητα της εναλλαγής του προσανατολισμού του καθίσματος. Βάση Standup με πορτ-μπεμπέ από το σύστημα μεταφοράς Aptica, Inglesina. Iδανικό για τον ύπνο του μωρού τους 6 πρώτους μήνες.

Φύλο Χρυσός κανόνας: Μην υποκύπτετε σε χρωματιστούς πειρασμούς. Όσο και να σας αρέσει ένα ροζ καρότσι αντισταθείτε, ειδικά αν έχετε σκοπό να μεγαλώσετε ακόμη περισσότερο την οικογένειά σας. Επιλέξτε καρότσι με ουδέτερα υφάσματα, που δεν λερώνουν εύκολα, και εξασφαλίστε ότι αυτά αφαιρούνται και πλένονται με ευκολία. Θα μπορείτε έτσι να το χρησιμοποιήσετε και για τα επόμενα μέλη της οικογένειας, χωρίς να σας περιορίζει το χρώμα.

Ελαφρύ καρότσι Quid, Inglesna. Κατάλληλο από τη γέννηση.

Τρόπος και τόπος ζωής Μένετε σε πυκνοκατοικημένη περιοχή; Σε πολυκατοικία ή σε ισόγειο; Χρησιμοποιείτε τα Μέσα Μεταφοράς; Κάνετε εκδρομές; Καλύπτετε μεγάλες αποστάσεις με το καρότσι; Να ξέρετε ότι τα καρότσια με μονές ρόδες είναι συνήθως πιο ευκίνητα και εύκολα στην οδήγηση. Αν είστε άνθρωπος του περίπατου, λοιπόν, θα πρέπει να διαλέξετε ένα καρότσι στιβαρό, εύκολο στην κίνηση, ευέλικτο, με ρόδες που περιστρέφονται αλλά παραμένουν και σταθερές και με ρυθμιζόμενο ύψος του τιμονιού. Αν αγαπάτε τις εξορμήσεις στην εξοχή τότε προτιμήστε ένα καρότσι που οι πίσω ρόδες του είναι μεγάλες και μπορείτε να κάνετε βόλτα χωρίς να σας εμποδίζουν οι λακκούβες, το κακό οδόστρωμα ή ο χωματόδρομος. Ένα τετράτροχο με ενισχυμένες ρόδες και αναρτήσεις είναι το ιδανικό. Αν έχετε πολλά σκαλιά στην είσοδο του σπιτιού σας, προτιμήστε ένα καρότσι ελαφρύ που να έχει χειρολαβή στο πλάι. Η έρευνα αγοράς, τέλος, θα πρέπει να περιλαμβάνει τον έλεγχο του κατασκευαστή, τις εγγυήσεις που προσφέρει και τη χώρα προέλευσης του καροτσιού, καθώς από αυτά τα στοιχεία κρίνεται εάν το παιδικό καρότσι πληροί τις προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις πιστοποιήσεις ποιότητας. Ακόμα, σημαντική είναι η ύπαρξη υπηρεσίας service και η δυνατότητα επιδιόρθωσης σε περίπτωση βλάβης, οπότε θα πρέπει να συμβουλευτούμε την πολιτική εγγύησης και επισκευής του κατασκευαστή.

Καρότσι με πορτ-μπεμπέ από το σύστημα μεταφοράς Trilogy, Inglesina.

Κλασικό καρότσι περιπάτου Quad, Inglesina. Ιδανικό για τους περιπετειώδεις γονείς.

ΣΥZHTΩΝΤΑΣ

Βρέφη γένους θηλυκού

13.03.2019

σθηματική υποστήριξη και άνευ όρων αγάπη. Και είδα πως οι προβληματικές σχέσεις των πελατισσών μου με τις μητέρες τους, όπως και η σχέση που έχω εγώ με τη δική μου, συνδέονταν ξεκάθαρα με το θέμα του μητρικού ναρκισσισμού».

Τα συμπτώματα

Θύματα μητρικού ναρκισσισμού

ΤΗΣ ΣΟΥΖΑΝΑΣ ΠΑΠΑΦΑΓΟΥ

ρατώ μια φωτογραφία, είμαστε εγώ και εκείνη, είχα μόλις βγει από το σώμα της, είχα το στόμα μου κολλημένο στο στήθος της και έπαιρνα το γάλα που αργότερα, κατά τη διάρκεια της θεραπείας, κατάλαβα πως ήταν δικό μου, πως χάρη στη γέννησή μου το παρήγαγε το σώμα της! Η μάνα δανείζει, για να μην πω προσφέρει, το σώμα της στο έμβρυο, έπειτα η ψυχή της εμπεριέχει το βρέφος για να μπορέσει αργότερα να πατήσει στη γη. Αυτά έμαθα εδώ και έτσι το σώμα μου κατάφερε να γίνει ένας χώρος φιλόξενος και για το δικό μου παιδί, τη δική μου κόρη! Όταν ξεκίνησα εδώ το μόνο που γνώριζα ήταν πως είμαι μια κόρη αχάριστη… Η μάνα μου στηθοκοπιόταν πως μου τα έδωσε όλα και εγώ το τέρας ζητούσα και τα ρέστα!» Ι., κόρη, 34 χρόνων, μητέρα μιας κόρης 2 ετών…

Η Σουζάνα Παπαφάγου είναι κλινική ψυχολόγος, ομαδική- οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια.

Στο νεογνό, σώμα και ψυχή δεν βιώνονται ακόμη ως ξεχωριστές οντότητες. Το μικρό πλάσμα που μόλις ξεκίνησε να αναπνέει δεν μπορεί να ξεχωρίσει καν το σώμα και τον ψυχισμό του από το σώμα και τον ψυχισμό της μητέρας του. Τους πρώτους μήνες της ζωής η μητέρα δεν είναι μια «άλλη» από το ίδιο και την ίδια στιγμή είναι όλος του ο κόσμος! Είναι φυσικό και ακόμα περισσότερο αναμενόμενο να παρατηρείται στις μητέρες η αυταπάτη της πλήρους συγχώνευσης με το μωρό τους στη διάρκεια των πρώτων εβδομάδων μετά την γέννηση του. Πρόκειται για μια αδιαμφισβήτητη ανάγκη του βρέφους ώστε να καταφέρει να επιβιώσει. Τι συμβαίνει όμως όταν η μητέρα, εξαιτίας μιας ανησυχίας και μιας εσωτερικής ανεπάρκειας, τείνει να αναχαιτίσει μια ακόμα ανάγκη του βρέφους, όπως εκείνη της παρόρμησης να αποχωριστεί από

εκείνη ώστε να καταφέρει να σχηματοποιηθεί σαν ψυχή και σώμα ξεχωριστό και μοναδικό; Τι συμβαίνει όταν η παρουσία της εμποδίζει την εξατομίκευση του παιδιού; Τι συμβαίνει όταν μια μητέρα θα ήθελε να οικειοποιηθεί ολοκληρωτικά το παιδί της, διεκδικώντας ένα απόλυτα δικαίωμα ιδιοκτησίας επάνω του; Τι συμβαίνει αν δεν υπάρχει πουθενά ο πατέρας (ακόμα και σε συμβολικό επίπεδο) να λειτουργήσει σαν κυματοθραύστης στα συγχωνευτικά τσουνάμι της μητέρας; Και τι γίνεται όταν αυτό το βρέφος είναι γένους θηλυκού;

Μητρικός ναρκισσισμός Η Karyl McBride στο βιβλίο της «Υπάρχει χώρος για μένα» (Εκδόσεις Πορφύρα) αναφέρει ότι καθώς υπήρξε θεραπεύτρια για πολλές γυναίκες, παρατήρησε ότι με πολλές από αυτές μοιραζόταν τα ίδια συμπτώματα: υπερευαισθησία, αναποφασιστικότητα, υπερβολική ευσυνειδησία, έλλειψη πίστης στον εαυτό τους, αποτυχίες στις στενές σχέσεις, έλλειμμα αυτοπεποίθησης ανεξάρτητα από τα επιτεύγματά τους, καθώς και ένα γενικευμένο αίσθημα ανασφάλειας. Η ίδια γράφει: «Όπως κι εγώ, οι πελάτισσές μου ένιωθαν από πάντα πως από τη ζωή τους έλειπε κάτι κεφαλαιώδες, κάτι που έμοιαζε να σχετίζεται με τη διαστρεβλωμένη εικόνα που είχαν για τον εαυτό τους και την ανασφάλεια που στοίχειωναν την ενήλικη ζωή τους. Όπως κι εγώ, ποτέ δεν ένιωθαν επαρκείς» και συνεχίζει: «Έπειτα από χρόνια έρευνας και κλινικής εργασίας, άρχισα να διακρίνω πως τα εξουθενωτικά συμπτώματα, που μοιραζόμουν με τόσες γυναίκες πελάτισσές μου, είχαν τη ρίζα τους σε ένα ψυχολογικό πρόβλημα που ονομάζεται ναρκισσισμός −και ειδικότερα, στον ναρκισσισμό των μητέρων μας… Κατάλαβα πως υπάρχουν μητέρες που έχουν τόσο μεγάλες συναισθηματικές ανάγκες και είναι τόσο απορροφημένες από τον εαυτό τους, που αδυνατούν να δώσουν στις κόρες τους συναι-

Για να διαγνωσθεί κάποιος με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας πρέπει να έχει τουλάχιστον πέντε από τα ακόλουθα συμπτώματα: • Έχει έντονο αίσθημα υπεροψίας και μεγάλη ιδέα για τον εαυτό του/της. • Έχει φαντασιώσεις απεριόριστης επιτυχίας, δύναμης, ομορφιάς κτλ. • Θεωρεί τον εαυτό του/της ξεχωριστό και μοναδικό και πιστεύει πως οι μόνοι οι οποίοι μπορούν να τον/την καταλάβουν είναι άτομα που είναι επίσης ξεχωριστά. • Απαιτεί τον θαυμασμό των άλλων. • Αναμένει ξεχωριστή εξυπηρέτηση από τρίτους και απαιτεί όλοι να συμφωνούν αυτόματα με τις προσδοκίες του/της. • Είναι άτομο ιδιαίτερα χειριστικό το οποίο εκμεταλλεύεται τους άλλους με κάθε μέσο ώστε να επιτύχει το σκοπό του. • Δεν έχει ενσυναίσθηση απέναντι στα συναισθήματα των άλλων και γι’ αυτό αδυνατεί να τα κατανοήσει. • Είναι πολύ ζηλόφθονος με τους άλλους ή πιστεύει πως οι άλλοι είναι πολύ ζηλόφθονες απέναντί του/της. • Είναι αλαζόνας και έχει υπεροπτική στάση απέναντι στους άλλους.

Ποιος θα με προστατέψει από τη μητέρα ή αλλιώς πού είναι ο πατέρας; «Ήμουν έτοιμη να βάλω το νυφικό, εκείνη ήταν αγχωμένη και μπαινόβγαινε στο δωμάτιο προσπαθώντας να αποφασίσει τι θα βάλει! Δεν είχε αποφασίσει, έλεγε, παρόλο που είχε ράψει ένα μπεζ φόρεμα, το οποίο και έβαλε. Δεν ήρθε στο δωμάτιο παρά μόνο για να ρωτήσει αν τα σκουλαρίκια που φορούσε ταίριαζαν. Όταν εμφανίστηκα στο σαλόνι εκείνη μου είπε πως τα μαλλιά μου θα ήταν καλύτερα ίσια. Ο πατέρας μου ήταν δακρυσμένος σε μια γωνιά του καναπέ, τον είδα να σκουπίζει τα μάτια του και όταν σηκώθηκε, δίχως να μου πει κάτι άλλο, με συνόδεψε στην εκκλησία. Όταν χώρισα, η μητέρα μου είπε πως έκανα πολύ καλά και κάποιες μέρες αργότερα μου είπε πως είμαι τόσο άχρηστη που δεν μπόρεσα να κάνω ένα παιδί πριν χωρίσω. “Εγώ πότε θα έχω ένα εγγόνι;” με ρώτησε και μετά κούνησε το κεφάλι στον πατέρα μου, λέγοντάς του πως εκείνος με έκανε έτσι» Γ., 40 ετών, θήλυ Διαβάζουμε για μια μητέρα που δεν μπορεί να συναισθανθεί και να κάνει χώρο για την κόρη της, αλλά και για έναν πατέρα που δεν υπάρχει παρά μόνον στην γωνία ενός καναπέ με επίσης μεγάλη δυσκολία να δώσει συναίσθημα και χώρο. «Είχα αγκαλιά την νεογέννητη κόρη μου και η μητέρα μου ούρλιαζε πάνω από το κεφάλι μου πως δεν αντέχει άλλο να φροντίζει

13.03.2019

για όλα, ο πατέρας μου ήταν στο σαλόνι και έβλεπε τηλεόραση, ο άντρας μου άκουσε το χαμό και μπήκε μέσα, της είπε να φύγει. Έκλαψα, εκείνος μας πήρε αγκαλιά και είπε πως δεν έχουμε να φοβηθούμε για τίποτα. Ίσως αν δεν είχα δουλέψει με τον εαυτό μου μέσα στην ομάδα να μην τον είχα επιλέξει για σύντροφο μου, είναι τόσο διαφορετικός από τον πατέρα μου, εμείς είμαστε τόσο διαφορετικοί από εκείνους». Ν., 39 ετών, θήλυ Αναμφίβολα, για να καταφέρει το παιδί να αποδεχτεί τον εαυτό του ως άτομο, η καλύτερη εγγύηση είναι οι γονείς που αγαπιούνται και επιθυμεί ο ένας τον άλλο, εμποδίζοντας έτσι το παιδί να γίνει ναρκισσιστική προέκταση της μητέρας του ή του πατέρα του.

Μια περίπλοκη διαδρομή για το θηλυκό βρέφος. Η γυναίκα ως κόρη και ως βρέφος έχει σαν ύπαρξη να διαγράψει μια ιδιαίτερα περίπλοκη διαδρομή ώσπου να φτάσει στο κατώφλι της εφηβείας. Ενώ όταν το αγόρι γεννιέται και ο πρώτος έρωτας της ζωής του είναι η μητέρα του και ώσπου να βρει μια δική του γυναίκα έχει απλά να αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό με τον πατέρα του που θα ξεπεράσει ταυτιζόμενος μαζί του (αν το ζευγάρι είναι καλό τότε η διαδρομή θα είναι βατή και σύντομη), όταν γεννιέται το κορίτσι ο πρώτος έρωτας της ζωής του για τους πρώτους μήνες είναι επίσης… η μητέρα του!

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ Καθώς το νευρικό σύστημα αναπτύσσεται και οι γενετήσιες ορμές δίνουν τις εντολές της φύσης, το κορίτσι έρχεται στη δύσκολη θέση να απαρνηθεί τη μητέρα μια και δεν έχει να της δώσει κάτι σε επίπεδο αναπαραγωγικό και καλείται να στραφεί προς τον πατέρα, ούσα πια ανταγωνίστρια με την μητέρα που άλλοτε λάτρευε. Το μίσος της μικρής κόρης προς την μάνα που κατέχει τον άντρα έρχεται σε σύγκρουση με την μεγάλη αγάπη που έχει απέναντι της. Στη συνέχεια, και αν όλα είναι καλά στο γονικό ζευγάρι, η κόρη θα αφήσει και τον πατέρα από το ερωτικό οπτικό της πεδίο και θα ταυτιστεί με την μητέρα της αναζητώντας τον δικό της άντρα. Πρόκειται και στις δυο περιπτώσεις για διαδρομές υποκινούμενες από ασυνείδητες εντολές εγγεγραμμένες, αν θα μπορούσαμε να πούμε, οντογενετικά. Σκεφτείτε λοιπόν σε αυτή την περίπλοκη και γεμάτη συγκρούσεις διαδρομή μιας μικρής ύπαρξης να προστεθεί και η συμπεριφορά μιας διαταραγμένης ναρκισσικά μητέρας! Μιας μητέρας που για να βοηθήσει το παιδί της να βρει τον χώρο του στον κόσμο των ενηλίκων θα πρέπει να έχει την ικανότητα να κάνει χώρο και να δεχτεί πως το πλάσμα αυτό που έχει μπροστά της θα ζήσει την δική του ζωή και θα δώσει με τη σειρά του ζωή! Και τα παιδιά των παιδιών της θα ζουν ακόμα και όταν εκείνη πια δεν θα ζει. Αν μια μητέρα δεν αντέξει αυτή την πορεία της ζωής, αν δεν έχει δημιουργηθεί χώρος μέσα της από τη δική της μητέρα ώστε να αντέξει και η ίδια την διαδρομή

27 προς την ενηλικίωση και αν έχει επιλέξει έναν σύζυγο απόντα και αποσυρμένο, πιθανόν εξαιτίας μιας κακής σχέσης με ναρκισσικούς γονείς, τότε τα παιδιά κινδυνεύουν να μείνουν ακινητοποιημένα από ένα μαγικό ξόρκι που θα λυθεί μόνο μέσα από ένα μαγικό φιλί αγάπης. Και μια και σε τούτο το άρθρο αναφερόμαστε σε μωρά γένους θηλυκού που καταλήγουν σαν την Ωραία Κοιμωμένη, ένα έχω να πω: Τα μάγια λύνονται μονάχα αν επανορθωθεί μέσα στον ψυχικό χώρο του κοριτσιού το γονικό ζεύγος, σε συμβολικό επίπεδο. Αν η μικρή κοιμωμένη ξυπνήσει και διεκδικήσει τη ζωή της κάνοντας ό,τι μπορεί ώστε να φροντίσει τον εαυτό της, όπως θεραπεία, ώστε να δυναμώσει ψυχικά, τότε θα μπορέσει να διαχωριστεί από μια άρρωστη μητέρα. Με προσπάθεια και επιμονή η βασανισμένη από τα γεννοφάσκια της κόρη θα καταφέρει να αποκτήσει την δυνατότητα να γίνει η ίδια κάποια στιγμή συμβολικά μητέρα του εαυτού της, και αν το επιθυμήσει και μητέρα των δικών της παιδιών, με έναν σύζυγο όμως αυτή τη φορά που θα είναι εκεί για να προστατεύει εκείνη από την μητέρα που έχει εσωτερικεύσει αλλά και τα ίδια παιδιά της από τις δικές της συγχωνευτικές τάσεις (που είπαμε πως τις πρώτες εβδομάδες είναι απαραίτητες για την επιβίωση του βρέφους)!

Διαβάστε: Karyl McBride, «Υπάρχει χώρος για μένα» (Εκδόσεις Πορφύρα)

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ

H αναγκαιότητα του προ-αθλητικού ελέγχου ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΠΕΘΑΝΗ

O Ο Δημήτριος Μπεθάνης είναι Ειδικός Καρδιολόγος, υπεύθυνος Καρδιολογικού Τμήματος στην Κοσμοϊατρική Σεπολίων.

ι εποχές της «αλάνας» πέρασαν, δυστυχώς, ανεπιστρεπτί… Σήμερα παιδιά και έφηβοι, τόσο για να γυμνάσουν το σώμα τους, όσο και για να ψυχαγωγηθούν, συμμετέχουν μαζικά σε οργανωμένες αθλητικές διεργασίες. Το ίδιο ισχύει, φυσικά, και για τους ενήλικες. Δυστυχώς, στις μέρες μας, λόγω και της συνεχούς ροής της πληροφορίας από τα νέα μέσα, γινόμαστε συχνά μάρτυρες επεισοδίων αιφνίδιου θανάτου νέων ανθρώπων. Για παράδειγμα, μόνο στην Αττική καταγράφονται πέντε επεισόδια αιφνίδιου θανάτου ετησίως. Ναι, δυστυχώς κάθε χρόνο χάνονται πολλές ανθρώπινες ζωές ξαφνικά. Η σύγχρονη ιατρική -και πιο συγκεκριμένα η καρδιολογία- έχει καταφέρει να ενσωματώσει στους κόλπους της τη στατιστική, την ολοκληρωμένη μελέτη πληθυσμιακών

ομάδων και βεβαίως την τεχνολογία. Έτσι έχει κατορθώσει να ανακαλύψει νοσήματα που στο παρελθόν ήταν αδύνατο να διαγνωσθούν. Για τον λόγο αυτό, μέσω των Αθλητικών Συλλόγων, πρέπει να γίνει κατανοητό στους γονείς και στα παιδιά, καθώς και σε όσους ενήλικες αθλούνται, ότι πρέπει να εξετάζονται από ιατρούς ειδικοτήτων Παθολογίας, Ορθοπαιδικής και σίγουρα Καρδιολογίας πριν αθληθούν. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουν να αποκλείσουν πληθώρα ορμονικών και λειτουργικών νοσημάτων που μπορεί ν’ απειλήσουν τη ζωή τους. (Χωρίς βέβαια να μπορούν να μελετηθούν όλα τα πιθανά σύνδρομα, αφού ακόμα και στις μέρες μας πολλά από αυτά έχουν κρυφή κλινική και παρακλινική πορεία). Είναι απαραίτητο, λοιπόν, για κάθε αθλητή να εξετασθεί τουλάχιστον από έναν καρδιολόγο σε συνθήκες που θα εξασφαλίσουν τη λήψη σωστού κληρονομικού και ατομικού αναμνηστικού, την εμπεριστατωμένη κλινική εξέταση και την λήψη τουλάχιστον ηλεκτροκαρδιογραφήματος:

13.03.2019

Από το κληρονομικό ιστορικό αντλούνται πληροφορίες που αφορούν εκφράσεις γονιδιακών-κληρονομούμενων νοσημάτων, συγγενών καρδιοπαθειών καθώς και πληροφορίες που μπορούν να καταδείξουν το περιβάλλον μέσα στο οποίο διαβιώνει ο αθλητής, φέρνοντας στην επιφάνεια συνήθειες βλαβερές για την υγεία του. Από το ατομικό αναμνηστικό θα γνωρίσει ο ιατρός το παρελθόν και το παρόν του εξεταζόμενου, ώστε με γνώμονα τις γνώσεις και την εμπειρία του, να μπορεί αρχικά να υποπτευθεί και δευτερευόντως να διερευνήσει συνθήκες επικίνδυνες για την ακεραιότητα του. Η κλινική εξέταση θα ανακαλύψει ή όχι κάθε παθολογική σημειολογία που είτε θα τεκμηριώσει διάγνωση είτε θα θέτει την υποψία για περαιτέρω διερεύνηση και αξιολόγηση, με τη διενέργεια των απαιτούμενων εργαστηριακών εξετάσεων. Η διενέργεια του ηλεκτροκαρδιογραφήματος παραμένει η θεμελιώδης αρχή και αξία κάθε καρδιολογικής εξέτασης και μας δίνει πληροφορίες τόσο για οργανικά όσο και λειτουργικά σύνδρομα. Συμπερασματικά, το τρίπτυχο «Ιστορικό-κλινική εξέταση-ηλεκτροκαρδιογράφημα» αποτελεί το θεμέλιο της σωστής προ-αθλητικής αξιολόγησης της υγείας του εξεταζόμενου. Στα παραπάνω μπορούν να προστεθούν και άλλες, πιο εξειδικευμένες εργαστηριακές εξετάσεις, όπως o υπέρηχος triplex καρδιάς, το test κοπώσεως, η διενέργεια σπινθηρογραφικών μεθόδων, η διενέργεια stress echo και η διενέργεια CT στεφανιογραφίας ή μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς. Όμως, για να γίνουν όλα τα προαναφερθέντα, απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί η ενημέρωση των αθλητών και των γονέων τους για το πόσο σημαντικό είναι να εξετασθούν. Είναι απαραίτητο να σταματήσει άμεσα η παλαιότερη κακή συνήθεια να αναζητούν οι γονείς απλά την υπογραφή του ιατρού, αντιμετωπίζοντας τις εξετάσεις σαν έναν ακόμα «γραφειοκρατικό γολγοθά», τον οποίο πρέπει να ξεπεράσουν. Έτσι, οι γονείς των αθλητών και οι ενήλικοι αθλητές οφείλουν να απευθύνονται στις δημόσιες δομές επενδύοντας λίγο χρόνο ή στις ιδιωτικές επενδύοντας λίγα χρήματα για να διασφαλίσουν όμως με τον τρόπο αυτό το μεγαλύτερο αγαθό… Την ίδια τους τη ζωή!

Πατησίων 237, Πλ. Κολιάτσου, Αθήνα Τηλ.: 2108640918, 210 8640988 fax: 210 86 65155 Αμφιαράου 165, Σεπόλια Τηλ.: 2105157982, 2105124046

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

13.03.2019

Τα παιδιά μιλούν με ζωγραφιές ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

ο ιχνογράφηµα και η ζωγραφική, παγκόσμιες γλώσσες επικοινωνίας, αναγνωρίζονται ως δυο από τους πιο σημαντικούς τρόπους έκφρασης των παιδιών και έχουν συνδεθεί µε την αποτύπωση της προσωπικότητας και των συναισθηµάτων τους. Οι παιδικές ζωγραφιές αντανακλούν τον εσωτερικό κόσµο των μικρών ανθρώπων και απεικονίζουν στοιχεία που αφορούν την ψυχολογική τους κατάσταση και το προσωπικό τους ύφος. Με λίγα λόγια, μέσα από τα σχέδια των παιδιών, μπορούμε να κατανοήσουμε το ποιοι είναι και το τι αισθάνονται και να ερμηνεύσουμε όσα όσα δυσκολεύονται να μας εκφράσουν με λόγια, είτε γιατί δεν θέλουν είτε γιατί δεν μπορούν. Τα σχέδια μάς μιλούν Πότε αρχίζει ένα παιδί να επικοινωνεί με σχέδια; Από τη στιγμή που θα πιάσει στα χέρια του, πριν καν χρονίσει, έναν μαρκαδόρο και θα επιχειρήσει να μουντζουρώσει ή να τραβήξει με αυτόν γραμμές στο χαρτί (ή στον τοίχο ή στο πάτωμα, αλλά αυτό δεν είναι της παρούσης). Τα σημάδια που θα μαρκάρει το παιδί, αν και με μια πρώτη θέαση μοιάζουν ανόητα, είναι ουσιαστικά «λέξεις», λογικές και γλαφυρές, που απευθύνονται στους φροντιστές του, συνήθως δηλαδή στη μαμά και στον μπαμπά του. Είναι η πρώτη απόπειρα του παιδιού να δείξει πως είναι ικανό να αφήσει το αποτύπωμά του στον κόσμο. Όταν, λοιπόν, το μωρό μας ή το μικρό παιδί μας μας προσφέρει

μια ζωγραφιά ως δώρο, αυτό είναι μια τεράστια πράξη αγάπης, αλλά ταυτόχρονα ένας τρόπος να μας ανοίξει μια πόρτα στον κόσμο του. Αν εμείς οι γονείς καταφέρουμε να αποκρυπτογραφήσουμε τα σκαριφήματα του μικρού μας και να ερμηνεύσουμε αυτή τη μη-λεκτική επικοινωνία, θα μπορέσουμε να μάθουμε σημαντικές πληροφορίες για τον τρόπο με τον οποίο το παιδί αντιλαμβάνεται τον κόσμο γύρω του. Ακόμα και σε μεγαλύτερες ηλικίες, μια παιδική ζωγραφιά μπορεί να ανασύρει συναισθήματα, εμπειρίες, αλλά και να λύσει προβλήματα, καθώς αποτελεί την απόπειρα δημιουργίας ενός συμβολικού κόσμου στον οποίο το παιδί μπορεί να ασκεί τον έλεγχο που του λείπει από την καθημερινότητα του.

Ο παιδικός εαυτός και ο παιδικός κόσμος Το παιδί αντλεί τα πρώτα του θέματα από το οικογενειακό περιβάλλον και την καθημερινότητα στην οποία ζει. Μέσα από τη ζωγραφιά αναπτύσσει την ικανότητα να εξωτερικεύει τον εσωτερικό του κόσμο, τα συναισθήματα, τις φοβίες και όλα όσα το απασχολούν. Όπως χαρακτηριστικά γράφει η ψυχοπαιδαγωγός και γραφολόγος Evi Crotti στο βιβλίο της «Ζωγραφιές», τις περισσότερες φορές τα παιδιά δείχνουν στους γονείς τους τα σχέδιά τους μόλις τα τελειώσουν και παρατηρούν προσεκτικά τα πρόσωπά τους περιμένοντας με αγωνία την εκτίμησή τους. Ο λόγος που συμβαίνει αυτό είναι απλός: στο ελεύθερο σχέδιο το παιδί μάς μιλά για τον εαυτό του και για τον κόσμο του. Οι ζωγραφιές δεν είναι μόνο ένα ωραίο παιχνίδι, είναι ένα προνομιακό μέσο που του επιτρέπει να γνωστικοποιήσει την ύπαρξή του, να δώσει διέξοδο στη φαντασία του και να πραγματοποιήσει τα όνειρά του. Επομένως, συνεχίζει η Crotti, είναι σημαντικό να δίνουμε προσοχή σε αυτά τα σημάδια, διότι το παιδί δεν γνωρίζει άλλους τρόπους για να εκφράσει τη χαρά, τη δυσφορία ή την αγωνία που το βαραίνει και που αδίκως μπορεί να φαντάζει υπερβολική στα μάτια των μεγάλων. Ναι μεν έχει περιορισμένο λεξιλόγιο, διαθέτει, όμως, μεγάλο εκφραστικό και επικοινωνιακό πλούτο που μεταφέρεται εύκολα στο σχέδιο. Το σχέδιο είναι αυτό που συμπληρώνει τη λεκτική επικοινωνία και που επιτρέπει στο παιδί να εκφραστεί με σαφή τρόπο. Έντονες καταστάσεις, συνειδητές και ασυνείδητες συγκρούσεις, αλλά και ιδιαίτερες συμπεριφορές αποκαλύπτονται μέσω των εικόνων, με τις οποίες το παιδί εκφράζει την ενόχλησή του και αποφορτίζεται από την ένταση.

13.03.2019

Τι πρέπει να παρατηρήσουν οι γονείς Σύμφωνα με την Crotti, όταν ένα παιδί μουντζουρώνει ή σχεδιάζει στέλνει ένα πλήθος μηνυμάτων τα οποία ο γονιός πρέπει να μπορεί να ερμηνεύσει σωστά. Ειδικότερα, οι γονείς θα πρέπει να παρατηρούν: • τον τρόπο με τον οποίο το παιδί κρατά το μολύβι • το σημείο εκκίνησης του σχεδίου • την έκταση της επιφάνειας του χαρτιού που καλύπτει • τη μολυβιά που άφησε πάνω στο χαρτί • την κίνηση και την ταχύτητα της μολυβιάς • την πίεση που ασκεί πάνω στο χαρτί • το σχήμα που φτιάχνει Επίσης σημαντικές πληροφορίες μπορούν να δώσουν και τα υλικά που χρησιμοποιεί το παιδί. Αν, δηλαδή, του παράσχουμε –εκτός από τις «κλασικές» ξυλομπογιές και τους μαρκαδόρους− υλικά όπως τέμπερες, νερομπογιές, χρωματιστές κιμωλίες ή κηρομπογιές, η εξερεύνησή τους θα διασκεδάσει το παιδί, ενώ ταυτόχρονα θα δώσει στους φροντιστές πολύτιμες πληροφορίες για την προσωπικότητά του, δηλαδή για τον χαρακτήρα και την ιδιοσυγκρασία του, και για τα συναισθήματά του.

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ Η σημασία των χρωμάτων και των συμβόλων Η ελεύθερη επιλογή του χρώματος από το παιδί βοηθάει τους γονείς να κατανοήσουν πολλές πτυχές του χαρακτήρα του, ιδίως αν προτιμά πάντοτε το ίδιο ή τα ίδια χρώματα. Κι αυτό, διότι το χρώμα είναι η εξωτερική προβολή των συναισθημάτων του. Για παράδειγμα, ένα παιδί που δεν έχει ιδιαίτερη προτίμηση για ένα χρώμα, αλλά τα χρησιμοποιεί όλα με κέφι, είναι σε θέση να προσαρμόζεται εύκολα στην πραγματικότητα. Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον ότι τα σύμβολα ή τα αρχέτυπα που τα παιδιά αυθόρμητα απεικονίζουν στα σχέδια και στις ζωγραφιές τους είναι κοινά σε όλη την ανθρωπότητα. Αυτά που εντοπίζονται πιο συχνά είναι ο ήλιος, το φεγγάρι, ο ουρανός, το νερό, η γη, τα βουνά, το ουράνιο τόξο, τα ζώα, τα τέρατα και τα σμήνη πουλιών. Οι ειδικοί λένε πως αυτά αποτελούν κομμάτι ενός ασυνειδήτου υπόβαθρου που το βρίσκουμε στη βάση των ονείρων, των μύθων, των αναπαραστάσεων και των θρησκειών των λαών όλου του κόσμου. Για τον λόγο αυτό, τα προαναφερθέντα σύμβολα δεν συνδέονται καθόλου με την ηλικία, το πολιτισμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο μεγαλώνει το παιδί, με την κοινωνική του προέλευση ή με την εθνικότητά του και είναι πανανθρώπινα. Με άλλα λόγια, ο συμβολικός κόσμος που είναι συνυφασμένος με την πνευματική και συναισθηματική σφαίρα του ανθρώπου είναι κοινός σε κάθε πολιτισμό και σταθερά αμετάβλητος. Η τάση για αγάπη, αλληλεγγύη, φιλία και αφοσίωση παραμένει αναλλοίωτη, όπως αναλλοίωτο παραμένει και το σύνολο των συγκινήσεων και των συναισθημάτων που συνοδεύουν τα πρόσωπα του πατέρα και της μητέρας και που στο σχέδιο θεωρείται πως αντιστοιχούν στα αρχέτυπα του ήλιου και της σελήνης. Τα τέσσερα τεστ Η Crotti προτείνει τέσσερα τεστ, η ανάλυση των οποίων δίνει στον ενήλικα πολλές πληροφορίες για το παιδί, τη συμπεριφορά του και τον κόσμο του. • Το τεστ της ανθρώπινης μορφής Με αυτό, το παιδί απεικονίζει ασυνείδητα τον εαυτό του, τον τρόπο που αντιλαμβάνεται το σώμα του και τις επιθυμίες του. Όταν η μορφή είναι καλά τοποθετημένη στον χώρο και συμμετρική, υποθέτουμε πως το παιδί έχει αρμονική ανάπτυξη και προσαρμόζεται στην πραγματικότητα. Αν, από την άλλη, το σχέδιο έχει άτονες ή τρεμάμενες γραμμές ή/και το ανθρωπάκι βρίσκεται σε μια γωνιά του χαρτιού, τότε το παιδί υποτιμά τον εαυτό του. Τυχόν απουσία οργάνων, σβησίματα, διακεκομμένες μολυβιές ή λανθασμένη τοποθέτηση των άκρων στο σώμα αποτελούν ενδείξεις ανασφάλειας και έλλειψης αυτοεκτίμησης.

31 • Το τεστ του δέντρου Η δοκιμασία αυτή μας επιτρέπει να καταλάβουμε βαθιές, κρυμμένες και αυθεντικές πλευρές της προσωπικότητας του παιδιού, μια και σύμφωνα με την ψυχαναλυτική θεωρία το δέντρο συμβολίζει τον εαυτό ή αλλιώς την ενέργεια που περιβάλλει ολόκληρο το άτομο και αποκαλύπτει την ουσία του. Έτσι, το να σχεδιάζει κανείς ένα δέντρο, μπορεί να παρομοιαστεί με το να φτιάχνει την αυτοπροσωπογραφία του. Το δέντρο αναπαριστά τον χαρακτήρα, τα συναισθήματα και την ανεπανάληπτη προσωπικότητα του παιδιού και κάθε λεπτομέρειά του έχει μια συγκεκριμένη σημασία. • Το τεστ του σπιτιού Το σχέδιο του σπιτιού είναι ενδεικτικό του τρόπου με τον οποίο το παιδί βιώνει την επαφή του με τα μέλη της οικογένειάς του και τους συγγενείς του, καθώς και της ικανότητάς του να σχετίζεται με τον κόσμο. Αφορά, επομένως, το θυμικό του σε δυο βασικές διαστάσεις: στο πώς βιώνει την οικογένειά του και στο πώς τοποθετεί τον εαυτό του στο εσωτερικό της. • Το τεστ της οικογένειας Με το σχέδιο της οικογένειάς του, το παιδί εκφράζει έστω και σε ασυνείδητο επίπεδο το πιο ενδόμυχο και ευαίσθητο κομμάτι του: τα συναισθήματά του, πάνω στα οποία βασίζει την ασφάλεια, την εμπιστοσύνη και την αυτοεκτίμησή του, όπως και όσα βιώνει στο οικογενειακό πλαίσιο. Αξίζει να σημειωθεί πως όταν ένα παιδί σχεδιάζει μια οικογένεια, είναι βέβαιο ότι αναπαριστά τη δική του, ακόμα κι αν δεν του έχει ζητηθεί κάτι τέτοιο. Γονείς, αφήστε το παιδί σας να ζωγραφίσει ελεύθερο, με ηρεμία. Εμπνεύστε του σιγουρά, αποφύγετε τις υποδείξεις –δεν υπάρχουν σωστά και λάθος σχέδια και χρώματα− και να θυμάστε πάντοτε πως η ζωγραφική είναι η ανάγκη του παιδιού για επικοινωνία, ιδιαίτερα με τους γονείς του. Μάθετε, λοιπόν, να «διαβάζετε» το εικαστικό του λεξιλόγιο και να εντοπίζετε τις δυσκολίες του, τις ανάγκες του, τις χαρές, τις ευαισθησίες και τις αδυναμίες του.

Για περισσότερες πληροφορίες, παραδείγματα και αναλυτικές ερμηνείες των παιδικών σχεδίων, αναζητήστε το βιβλίο της Evi Crotti «Ζωγραφιές. Κατανοήστε τον χαρακτήρα και τα συναισθήματα των παιδιών μέσα από τα σχέδιά τους», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πεδίο.

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ

13.03.2019

Σύνδρομο αιφνιδίου βρεφικού θανάτου: Πως μπορούμε να προστατεύσουμε το μωρό μας ΤΗΣ ΜΑΡΙΑΣ Θ. ΑΥΓΕΡΗ

ο σύνδρομο αιφνίδιου βρεφικού θανάτου (Sudden Infant Death Syndrome-SIDS) αναφέρεται στον ξαφνικό, μη αναμενόμενο θάνατο παιδιού ηλικίας κάτω του έτους, κατά τη διάρκεια του ύπνου, για τον οποίο δεν βρίσκεται η αιτία με βάση το ιατρικό ιστορικό και την ιατροδικαστική εξέταση. Ορισμός του SIDS έγινε αρχικά το 1969. Το ακριβές αίτιό του, όμως, παραμένει άγνωστο. Πιθανολογείται ότι συμβαίνει με αλληλεπίδραση τριών παραγόντων: βρέφος με υποκείμενη διαταραχή, που βρίσκεται σε κρίσιμη φάση της ανάπτυξής του και εκτίθεται σε επικίνδυνες συνθήκες ύπνου. Τα βρέφη που καταλήγουν λόγω SIDS ίσως έχουν διαταραχή του ελέγχου της καρδιακής και αναπνευστικής λειτουργίας από τον εγκέφαλο. Θεωρείται πως αυτή η διαταραχή σε συνδυασμό με περιβαλλοντικό stress, όπως είναι η λάθος θέση ύπνου, η υψηλή θερμοκρασία, ο καπνός του τσιγάρου, οδηγούν σε υποξία, βραδυκαρδία, άπνοια και θάνατο. Το SIDS συμβαίνει ιδίως σε βρέφη ηλικίας μεταξύ 2 και 4 μηνών, ενώ είναι η συχνότερη αιτία θανάτου σε βρέφη ηλικίας μεταξύ 1 μηνός και 1 έτους. Θάνατοι που δεν συμβαίνουν στον ύπνο είναι απίθανο να οφείλονται στο SIDS. Λόγω της ισχυρής συσχέτισης του ύπνου των βρεφών σε πρηνή θέση (μπρούμυτα) με το SIDS, η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής από το 1992 συνιστά τα βρέφη να κοιμούνται σε ύπτια θέση (ανάσκελα). Το αποτέλεσμα ήταν μείωση των θανάτων από SIDS κατά 53% μέσα σε μια δεκαετία στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι κύριοι παράγοντες κινδύνου για το SIDS αφορούν το περιβάλλον ύπνου του μωρού, με σημαντικότερη τη θέση ύπνου. Πιο ασφαλής θεωρείται η ύπτια θέση. Το να κοιμάται το μωρό στο ίδιο κρεββάτι με τους γονείς αυξάνει επίσης πολύ την πιθανότητα SIDS και είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για βρέφη κάτω των 3 μηνών. Η χρήση βρεφικών καθισμάτων αυτοκινήτου στον ύπνο επίσης αυξάνει τον κίνδυνο SIDS, όπως και η χρήση μαλακών υλικών κάλυψης της βρεφικής κούνιας. Άλλος σημαντικός παράγοντας κινδύνου είναι η έκθεση του μωρού σε τσιγάρο πριν από και μετά τη γέννηση. Οι πιο πρόσφατες διεθνείς οδηγίες πρόληψης του SIDS εστιάζουν στα παρακάτω σημεία προσοχής:

ΣΤΟΝ ΓΙΑΤΡΟ

13.03.2019

Ύπτια θέση ύπνου, σε κάθε ύπνο Για να μειωθεί ο κίνδυνος SIDS, τα βρέφη πρέπει να τοποθετούνται για ύπνο πάντα σε ύπτια θέση, από όλα τα άτομα που τα φροντίζουν, μέχρι την ηλικία του 1 έτους. Όταν πλέον το μωρό μεγαλώσει και μπορεί να γυρίσει από την ύπτια θέση στην πρηνή και αντίστροφα, το αφήνουμε να κοιμηθεί σε οποιαδήποτε θέση.

Χρήση άκαμπτης επιφάνειας ύπνου Τα βρέφη πρέπει να κοιμούνται σε άκαμπτη επιφάνεια ύπνου, όπως είναι τα ειδικά στρωματάκια για κούνιες, οι οποίες πρέπει να πληρούν τους κανόνες ασφαλείας. Το στρωματάκι πρέπει να καλύπτεται από σεντόνι με λάστιχο, που να εφαρμόζει απόλυτα, χωρίς άλλα καλύμματα ή μαλακά αντικείμενα, όπως μαξιλάρια, ώστε να μειώνεται ο κίνδυνος ασφυξίας. Δεν πρέπει να υπάρχουν κενά μεταξύ στρώματος και τοιχωμάτων της κούνιας. Σημαντικό είναι να επιβεβαιώνουμε ότι η κούνια που έχουμε προμηθευτεί δεν έχει αποσυρθεί από τον κατασκευαστή λόγω ελαττώματος.

Μητρικός θηλασμός Ο μητρικός θηλασμός σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο SIDS, ειδικά αν είναι αποκλειστικός.

Συστήνεται τα βρέφη να κοιμούνται στο δωμάτιο των γονιών, ποτέ όμως στο κρεβάτι τους Έχει βρεθεί ότι το να κοιμούνται τα βρέφη στο δωμάτιο των γονιών, στην κούνια τους, μειώνει τον κίνδυνο SIDS κατά 50%. Επιπλέον, αυτή η πρακτική αποτρέπει το ενδεχόμενο ασφυξίας, στραγγαλισμού και παγίδευσης, που μπορεί να συμβούν αν το βρέφος κοιμάται στο ίδιο κρεβάτι με τους γονείς. Η τοποθέτηση της κούνιας δίπλα στο κρεβάτι των γονιών διευκολύνει το τάισμα και την επίβλεψη του μωρού. Σημειώνεται ότι οι πολυθρόνες και οι καναπέδες είναι ιδιαίτερα επικίνδυνοι για τα βρέφη. Επίσης, σε περίπτωση διδύμων, το καθένα πρέπει να κοιμάται στη δική του κούνια.

Δεν τοποθετούμε ποτέ μαλακά αντικείμενα και χαλαρά σκεπάσματα στην κούνια του μωρού Μαλακά αντικείμενα, όπως μαξιλάρια, λούτρινα παιχνίδια, πάντες για την κούνια, κουβέρτες και χαλαρά σεντόνια μπορεί να φράξουν το στόμα και τη μύτη του βρέφους, με συνακόλουθο ασφυξία. Είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούμε ειδικό βρεφικό υπνόσακο, που κρατάει το μωρό ζεστό χωρίς να καλύπτει το κεφάλι του.

Συστήνεται η χρήση πιπίλας στον ύπνο Φαίνεται πως η πιπίλα μειώνει τον κίνδυνο SIDS και πρέπει να χρησιμοποιείται όταν βάζουμε το μωρό για ύπνο. Δεν χρειάζεται να την ξαναβάλουμε αφού κοιμηθεί. Αν το μωρό ωστόσο δεν δέχεται πιπίλα, δεν επιμένουμε. Προς αποφυγή στραγγαλισμού, δεν πρέπει να κρεμάμε την πιπίλα στο λαιμό του ούτε να την στερεώνουμε στα ρούχα του. Στα βρέφη που θηλάζουν καθυστερούμε τη χρήση πιπίλας μέχρι να εγκατασταθεί πλήρως ο θηλασμός, περίπου για έναν μήνα.

Αποφυγή έκθεσης του μωρού σε τσιγάρο κατά την εγκυμοσύνη και μετά τη γέννηση Τόσο το κάπνισμα της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη όσο και η ύπαρξη καπνού στο περιβάλλον του νεογνού αποτελούν ισχυρούς παράγοντες κινδύνου για SIDS. Οι μητέρες δεν πρέπει να καπνίζουν κατά την εγκυμοσύνη ούτε μετά τη γέννηση του μωρού. Επίσης, το παθητικό κάπνισμα πρέπει αυστηρά να αποφεύγεται τόσο για τις εγκύους όσο και για τα μωρά. Ο κίνδυνος SIDS είναι ιδιαίτερα υψηλός όταν το μωρό κοιμάται στο ίδιο κρεβάτι με καπνιστές γονείς, ακόμα και αν δεν καπνίζουν στο δωμάτιο. Όλα τα παραπάνω ισχύουν και για τη χρήση αλκοόλ και τοξικών ουσιών από τους γονείς.

Αποφυγή υπερθερμίας και κάλυψης του κεφαλιού του μωρού Τα βρέφη πρέπει να ντύνονται κατάλληλα για τον χώρο που βρίσκονται, δηλαδή το πολύ με ένα παραπάνω ένδυμα από αυτό που φορούν οι ενήλικες για να αισθάνονται άνετα στον ίδιο χώρο. Είναι απαραίτητο να προσέχουμε για σημάδια υπερθερμίας του μωρού, όπως το ερυθρό και πολύ ζεστό δέρμα. Η κάλυψη του προσώπου και του κεφαλιού πρέπει να αποφεύγεται.

Οι έγκυες γυναίκες πρέπει να έχουν τακτική προγεννητική φροντίδα Υπάρχουν σαφείς ενδείξεις πως ο κίνδυνος SIDS μειώνεται σημαντικά για βρέφη που οι μητέρες τους λαμβάνουν τακτική μαιευτική φροντίδα προγεννητικά.

Απαραίτητη η συμβολή των επαγγελματιών υγείας στην ενημέρωση των γονέων για την πρόληψη του SIDS Είναι σημαντικό να μαθαίνουν οι νέοι γονείς τις οδηγίες πρόληψης του SIDS ήδη από το μαιευτήριο. Επίσης, ο παιδίατρος σε κάθε τακτική επίσκεψη στο βρέφος κατά το πρώτο έτος ζωής, πρέπει να αφιερώνει χρόνο και στη διασφάλιση των σωστών συνθηκών ύπνου του μωρού.

Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και οι κατασκευαστές βρεφικών επίπλων πρέπει να ακολουθούν τις οδηγίες ασφαλούς ύπνου στα μηνύματα και τις διαφημίσεις τους. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, οι διαφημίσεις και οι βιτρίνες των καταστημάτων επηρεάζουν την ατομική συμπεριφορά. Διαφημιστικά μηνύματα αντίθετα προς τις οδηγίες ασφαλούς ύπνου των βρεφών, πιθανό να δημιουργήσουν λανθασμένες αντιλήψεις στους γονείς.

Συμπερασματικά, το SIDS μπορεί να προληφθεί εστιάζοντας στις συνθήκες ύπνου των βρεφών και αυτό αφορά τόσο τους γονείς, ακόμα και πριν από τη γέννηση, όσο και τους επαγγελματίες υγείας, σε συνδυασμό με την ευαισθητοποίηση των μέσων μαζικής ενημέρωσης και των κατασκευαστών βρεφικών επίπλων.

Η Μαρία Θ. Αυγέρη είναι παιδίατρος. Μπορείτε να τη βρείτε στο maria.aygeri@gmail.com και στο 6945792250.

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

«Κόκκινη μεταξωτή κορδέλα» κατά του ναζισμού ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

χεδόν 80 χρόνια μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και το Ολοκαύτωμα, μοιάζουμε να έχουμε λησμονήσει πως ο ρατσισμός, ο φασισμός και η ξενοφοβία είναι μορφές βίας ξένες προς τη δημοκρατία και τον ανθρωπισμό και επιτρέπουμε να συνεχίζουν να υπάρχουν στις κοινωνίες μας. Ένας τρόπος προστασίας των παιδιών μας από να γίνουν είτε θύτες είτε θύματα, ένας τρόπος για να μην έχουμε σύντομα μια τραγική επανάληψη της Ιστορίας, είναι η γνώση του παρελθόντος μέσα από την τέχνη. Με αφορμή την κυκλοφορία στα ελληνικά του βιβλίου «Κόκκινη μεταξωτή κορδέλα» της Lucy Adlington (εκδόσεις Διόπτρα), μιλήσαμε με τη μεταφράστριά του Αργυρώ Πιπίνη. Αργυρώ, πώς ένιωσες μεταφράζοντας αυτό το βιβλίο; Ένιωσα θυμό, ένιωσα λύπη, αγανάκτηση αλλά, πάνω απ’ όλα, ένιωσα ντροπή. Διάβασα βιβλία για το Άουσβιτς-Μπιρκενάου, μπήκα σε ιστορικά αρχεία, διάβασα προσωπικές ιστορίες. Αυτό που με συγκλόνισε ήταν οι μαρτυρίες για τους κρατούμενους με προνόμια, που αποτελούσαν και τη μειοψηφία στα στρατόπεδα (νυχτοφύλακες, καθαριστές, αγγελιαφόροι, διερμηνείς, ράφτρες), τους κρατούμενους που βρίσκονταν στην ίδια μοίρα και υφίσταντο τις ίδιες ταλαιπωρίες με τους υπόλοιπους κρατούμενους, αλλά εκτελούσαν κάποια τριτεύοντα καθήκοντα για να κερδίσουν λίγο χρόνο, λίγη σούπα παραπάνω ή ένα κομμάτι ψωμί, όπως η Μάρτα στο βιβλίο. Και δεν κρίνω ούτε καταδικάζω τη στάση τους, μόνο όποιος βρίσκεται σε παρόμοιες περιστάσεις θα μπορούσε να καταλάβει τι σημαίνει να ενεργείς σε συνθήκες εξαναγκασμού – η απόλυτη ευθύνη βαραίνει αποκλειστικά τους εξουσιαστές, που, χρησιμοποιώντας μοχθηρά και με σχέδιο κρατούμενους σ’ αυτές τις θέσεις, ήθελαν να τους δέσουν με ισχυρούς δεσμούς συνενοχής αλλά και να τσακίσουν το ηθικό των υπόλοιπων κρατουμένων. Θέλεις να μας πεις λίγα λόγια για την πραγματική ιστορία που κρύβεται πίσω από την Κόκκινη μεταξωτή κορδέλα; Για το ατελιέ υψηλής ραπτικής που βρισκόταν μέσα στο Άουσβιτς; Στην Κόκκινη μεταξωτή κορδέλα διαβάζουμε την ιστορία τεσσάρων κοριτσιών που δουλεύ-

ουν στο εργαστήριο ραπτικής, στο ατελιέ όπως το έλεγαν, που έστησε η Χέντβιχ Ες, η σύζυγος του διοικητή του στρατοπέδου, μέσα στο στρατόπεδο. Εκεί 23 μοδίστρες συνολικά έραβαν, μεταποιούσαν τουαλέτες, ώστε να μπορούν οι γυναίκες των αξιωματικών, οι γυναίκες φρουροί αλλά κυρίως η ίδια η κυρία Ες, να φοράνε όμορφα ρούχα. Πολλά από τα υφάσματα και τα ακριβά ρούχα τα είχαν κατασχέσει από τις στρατιές των απελπισμένων που έφταναν στο στρατόπεδο με τα σφραγισμένα τρένα του θανάτου. Την ιστορία διηγείται η πιο νεαρή απ’ αυτές τις μοδίστρες, η Έλλα. Με ποια από τις ηρωίδες ταυτίστηκες περισσότερο; Μπήκες στη διαδικασία να σκεφτείς τις δικές σου ηθικές επιλογές αν είχες βρεθεί στη θέση τους; Κανείς δεν ξέρει ποιες αποφάσεις, ποιες επιλογές θα έκανε αν βρισκόταν κυκλωμένος από τον θάνατο. Είναι εύκολο να πω εγώ σήμερα ότι θα μοιραζόμουνα το λίγο ψωμί μου ή δεν θα βοηθούσα τον πιο αδύναμο με κίνδυνο της ζωής μου, αλλά μόνο όσοι έζησαν σε τέτοιες συνθήκες μπορούν να μιλήσουν για ηθικές επιλογές. Μου άρεσε που οι ηρωίδες είχαν καλές και κακές πλευρές -έτσι δεν είναι οι άνθρωποι; Η στάση της Ρόουζ ήταν πιο κοντά σ’ εμένα. Οι ιστορίες που σκαρφιζόταν για να μη χάσει τις ελπίδες της και να συνεχίσει να ζει. Αλλά όσο μετέφραζα, σκεφτόμουν κυρίως όσους επέζησαν χάρη σ’ έναν συνδυασμό τύχης και δύναμης, και κατέγραψαν όσα είδαν, όσα υπέφεραν, ώστε να έρθει στο φως αυτό το μέγιστο έγκλημα και να μην ειπωθεί η ιστορία μόνο από την «άλλη» πλευρά. Γιατί θα έλεγες σε ένα παιδί να το αγοράσει ή σε έναν γονιό να το αγοράσει στο παιδί του; Διότι όλοι πρέπει να μάθουμε τι έγινε, τι έκαναν κάποιοι άνθρωποι σε άλλους ανθρώπους, γιατί η Ιστορία δεν πρέπει να επαναληφθεί. Η άγνοια και ο τρόμος δεν πρέπει να μας οδηγήσουν στη σιωπή, και οι ακραίες ωμότητες που έγιναν στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης δεν πρέπει να ξεχαστούν. Η μνήμη δεν πρέπει να σβήσει. Κι όσοι θεωρούμε ότι δεν αφορά εμάς η αυξητική τάση του νέο-ναζισμού, ας κοιτάξουμε γύρω μας προσεκτικά κι ας το ξανασκεφτούμε. Όλοι πρέπει να ξέρουμε τι έγινε ώστε η νέα αυτή απειλή να ματαιωθεί. Μπορούμε, άραγε, έστω και με τη βοήθεια της λογοτεχνίας να εξηγήσουμε το

13.03.2019

Ολοκαύτωμα στα παιδιά; Ακόμα και στα μεγαλύτερα, στα οποία απευθύνεται το βιβλίο αυτό; Στο εξωτερικό, παιδιά από διάφορες χώρες, παιδιά από 15 ετών και πάνω επισκέπτονται με το σχολείο τους το Άουσβιτς, το Νταχάου και τα άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Διάβασα μια μαρτυρία ενός συνοδού που είπε ότι ήταν η πρώτη φορά που η σιωπή ανάμεσα στα παιδιά ήταν απόλυτη. Κυκλοφορούν σπουδαία βιβλία για παιδιά και νέους που προσπαθούν να επεξεργαστούν το αδιανόητο. Πιστεύω ότι η βοήθεια της λογοτεχνίας δεν συνίσταται στην εξήγηση του Ολοκαυτώματος (πώς να εξηγήσεις τη φρίκη;) αλλά στην κατάφαση του αισθήματος δικαίου και σεβασμού απέναντι στα θύματα, σ’ αυτούς που θυσιάστηκαν και σ’ αυτούς που γλίτωσαν τον θάνατο αλλά έμειναν τραυματισμένοι ψυχικά για πάντα. Τα εγκλήματα μίσους, δυστυχώς, δεν είναι κάτι που ανήκει στο παρελθόν και χρησιμοποιούνται ακόμα ως πολιτική θέση και για καθοδήγηση. Γιατί, άραγε, οι άνθρωποι συνεχίζουμε να είμαστε ρατσιστές; Γιατί μιλάμε εδώ και χρόνια για νέο-ναζισμό, που μάλιστα παρουσιάζει αυξητικές τάσεις; Πώς μπορούμε να προστατέψουμε τα παιδιά μας; Γιατί οι άνθρωποι γίνονται ρατσιστές; Δεν ξέρω. Πώς μπορούμε να προστατέψουμε τα παιδιά; Δεν ξέρω. Διαβάζω συνεχώς για εγκλήματα μίσους που χρησιμοποιούνται ως μοχλός πίεσης απέναντι στους αντίπαλους ενός καθεστώτος, απέναντι στους ευάλωτους. Για βία εναντίον γυναικών σε εμπόλεμες καταστάσεις. Για παιδιά που χρησιμοποιούνται ως ανθρώπινες ασπίδες. Πιστεύω όμως, ακράδαντα, πως η γνώση της ιστορίας, οι θαρραλέες κουβέντες στο σπίτι, η εκπαίδευση μπορούν να βοηθήσουν ώστε να μειωθούν αυτά τα περιστατικά.

Το βιβλίο «Κόκκινη μεταξωτή κορδέλα» της Lucy Adlington κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα σε μετάφραση της Αργυρώς Πιπίνη.

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

13.03.2019

Ρατσισμός: Η απάντηση βρίσκεται στην Παιδεία Όταν ήρθαν να πάρουν τους τσιγγάνους δεν αντέδρασα. Δεν ήμουν τσιγγάνος. Όταν ήρθαν να πάρουν τους κομμουνιστές δεν αντέδρασα. Δεν ήμουν κομμουνιστής. Όταν ήρθαν να πάρουν τους Εβραίους δεν αντέδρασα. Δεν ήμουν Εβραίος. Όταν ήρθαν να πάρουν εμένα, Δεν είχε απομείνει κανείς για να αντιδράσει… Martin Niemöller (Γερμανός πάστορας που φυλακίστηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης)

ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

εν νομίζω πως χρειάζεται να αναρωτηθούμε αν σήμερα υπάρχει ρατσισμός στα σχολεία. Η απάντηση −σαφώς και δυστυχώς− είναι θετική. Το παραπάνω καταδεικνύεται τόσο από τις εμπειρίες και τις μαρτυρίες γονέων και μαθητών, όσο και από έρευνες, όπως αυτή του Συνηγόρου του Παιδιού. Υπάρχει ρατσισμός σε βάρος μαθητών με ειδικά χαρακτηριστικά εμφάνισης, σε βάρος παιδιών από άλλες χώρες, από διαφορετικές φυλές ή με διαφορετικό θρήσκευμα, υπάρχει ρατσισμός σε βάρος μαθητών με διαφορετικό σεξουαλικό προσανατολισμό και σε βάρος μαθητών με αναπηρίες ή μειονεξίες, ρατσισμός σε βάρος καλών ή κακών μαθητών ή σε βάρος μαθητών από φτωχότερες, μονογονεϊκές ή πολύτεκνες οικογένειες. Υπάρχει ρατσισμός… Ο Δρ. Γιώργος Η. Ποταμιάς, δάσκαλος, που εδώ και χρόνια ασχολείται με θέματα ρατσισμού, μας εξηγεί πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε το επικίνδυνο αυτό φαινόμενο.

Ο Δρ. Γιώργος Η. Ποταμιάς είναι δάσκαλος Lauder ιδιωτικού δημοτικού σχολείου Ισραηλιτικής Κοινότητας Αθηνών, διδάκτωρ Παιδαγωγικής ΕΚΠΑ, διδάσκων στο ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Κρήτης και στο ΕΑΠ, παιδαγωγικός συνεργάτης στην ΑΣΠΑΙΤΕ, διδάσκων στο ΙΔΕΚΕ του ΕΚΠΑ, μέλος της Παιδαγωγικής Εταιρείας Ελλάδος, της BELMAS (Βρετανικής Εταιρίας Οργάνωσης και Διοίκησης της Εκπαίδευσης) και συνεργάτης του κέντρου μελέτης και μνήμης του Ολοκαυτώματος Yad Vashem και του Εβραϊκού Μουσείου Ελλάδος

Λογοτεχνία και άλλα εργαλεία Χρησιμοποιώντας τη λογοτεχνία για να διδάξεις Ιστορία, ιδιαίτερα στα μικρά παιδιά, εξηγεί ο κ. Ποταμιάς, πρέπει να προσέξεις ώστε να μην δημιουργηθούν ιστορικές ανακρίβειες, πρέπει να προσέξεις ακόμα να μην τρομάξεις τα παιδιά με ωμές και σκληρές αφηγήσεις και να ισορροπήσεις ανάμεσα στον σεβασμό προς το παρελθόν και στη μυθοπλασία. Τα σκληρά θέματα, που ενέχουν μέσα τους μίσος, όπως το Ολοκαύτωμα, η καταστροφή της Σμύρνης, η Γενοκτονία των Ποντίων, πρέπει να τα αγγίζουμε μετά την τετάρτη δημοτικού και πάλι με ιδιαίτερη προσοχή. Είναι πολύ βασικό να μιλάμε καταρχάς με τη λογική για τα ανθρώπινα δικαιώματα και δευτερευόντως να χρησιμοποιούμε το συναίσθημα. Ιδιαίτερα χρήσιμες στην κατανόηση της ιστορικής αλήθειας

μπορεί να αποδειχθούν οι μαρτυρίες. Χρειάζονται ακόμα ταξίδια στο εξωτερικό, επαφή με άλλους πολιτισμούς… Τα πολύ μικρά παιδιά έχουν έναν κοινό παγκόσμιο κώδικα για να επικοινωνήσουν, είναι πιο ειλικρινή από τους ενήλικες, δεν κοιτάζουν φύλο, φυλή, χρώμα. Το μίσος ξεκινάει αργότερα από την ίδια την κοινωνία και συχνά από τους ίδιους τους γονείς. Όσο μεγαλώνει το παιδί και δέχεται ερεθίσματα μίσους, αρχίζει και αυτό να μιμείται τις συμπεριφορές που βλέπει καθημερινά. Η απάντηση βρίσκεται στην Παιδεία Μία είναι η απάντηση στο πώς μπορεί κάποιος να αντιμετωπίσει τη μισαλλοδοξία, τον ρατσισμό, τον φασισμό, τον νεοναζισμό, λέει ο Γιώργος Ποταμιάς. Η Παιδεία. Όσο λιγότερη εκπαίδευση ή μάλλον όσο περισσότερη κατευθυνόμενη «εκπαίδευση» έχει ένας νέος άνθρωπος, τόσο περισσότερο κινδυνεύει να ρέπει προς τα φαινόμενα αυτά. Όλες οι αρνήσεις ιστορικών γεγονότων, όπως του Ολοκαυτώματος, μαρτυρούν άγνοια, αδιαφορία, έλλειψη παιδείας. Ο ίδιος, όμως, είναι αισιόδοξος, γιατί βλέπει μια κινητικότητα και ένα κοινωνικό πρόσωπο στη σύγχρονη εκπαίδευση. Αν και τα σχολικά εγχειρίδια χρειάζονται ανανέωση, στα σχολεία σήμερα υπάρχουν νέοι δάσκαλοι ανοιχτόμυαλοι, με όρεξη, ευαισθητοποιημένοι, που εκπαιδεύονται, που κάνουν σοβαρή δουλειά. Και το βασικότερο, στα σχολεία πραγματοποιούνται πια επίσημα προγράμματα υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας π.χ. με το Εβραϊκό Μουσείο. Έτσι, δεν υπάρχει ο κίνδυνος ο εκπαιδευτικός και οι προθέσεις του να «παρεξηγηθούν» και να πολεμηθεί από γονείς και συναδέλφους. Σε περίπτωση, πάντως, που δεχτεί κατηγορίες, ο διδάσκων οφείλει να εξηγήσει, χωρίς εντάσεις, με επιχειρήματα και επιδεικνύοντας το αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών, γιατί διδάσκει όσα διδάσκει. Και χωρίς φόβο, χωρίς να επηρεαστεί αρνητικά, πρέπει να συνεχίσει το έργο του. Αυτή τη στιγμή στο επίκεντρο του ρατσισμού στα σχολεία βρίσκονται οι πρόσφυγες, οι Μου-

35 σουλμάνοι εν γένει, οι Ρομά, οι Αλβανοί, οι Πακιστανοί. Το παράδοξο είναι ότι εμφανίζεται ρατσισμός και μεταξύ των μειονοτήτων π.χ. στα διαπολιτισμικά σχολεία. Η ένταξη των προσφύγων δημιουργεί εντάσεις. Το πολιτισμικό τους υπόβαθρο διαφέρει κατά πολύ από το δικό μας και ακόμα και οι Έλληνες Μουσουλμάνοι τούς αντιμετωπίσουν περίεργα. Αλλά και οι παλιές γενιές μεταναστών αντιμετωπίζουν τις νέες γενιές ως απειλή… Ο ρόλος της οικογένειας Όταν τα παιδιά δεν γνωρίζουν, δεν έχουν μάθει να αποδέχονται το διαφορετικό, αμέσως το στοχοποιούν. Είναι πολύ σκληρά. Δεν είναι μόνο το σχολείο που έχει ευθύνη να εκπαιδεύσει τους νέους ανθρώπους. Πρέπει και ο γονιός ο ίδιος να ασχοληθεί, να ψάξει, να ανακαλύψει. Πρέπει να νιώσει την ευθύνη που τον βαραίνει. «Αμαρτίες γονέων και ουχί δασκάλων παιδεύουσι τέκνα», λέει χαρακτηριστικά ο Γιώργος Ποταμιάς. Δεν φταίει μόνο το σχολείο, δεν φταίει μόνο το σύστημα. Τα πρώτα ερεθίσματα, τις πρώτες λέξεις, τις πρώτες εικόνες το παιδί τα παίρνει από το σπίτι. Αν εισπράττει έστω και λανθάνουσες τάσεις ρατσισμού, αν η συμπεριφορά του γονέα προς μια διαφορετική ομάδα είναι ιδιαίτερη, το παιδί επηρεάζεται και αργά ή γρήγορα θα τον μιμηθεί. Είναι γνωστό από έρευνες πως το μεγαλύτερο μέρος του υποσυνείδητου διαμορφώνεται μέχρι τα πέντε μας χρόνια. Αν το μικρό παιδί εισπράττει βία στο σπίτι, με λόγια, με παιχνίδια, με εικόνες, με ένταση, με νεύρα, θα έχει περισσότερες βίαιες τάσεις μεγαλώνοντας. Και τότε, όσο και να παλέψει ο εκπαιδευτικός, αυτό δεν θα είναι εύκολο να αλλάξει. Έτσι λοιπόν, οι «ανήσυχοι» γονείς θα πρέπει να κάνουν σωστά βήματα π.χ. ως προς την επιλογή σχολείου ή ως προς την αναζήτηση εκπαιδευτικών εξωσχολικών δραστηριοτήτων που θα ευαισθητοποιήσουν τα παιδιά. Να δουν μαζί ταινίες, να διαβάσουν βιβλία, πάντοτε με προσοχή, χωρίς να τα τρομάξουν και χωρίς να στοχοποιήσουν ολόκληρες ομάδες ατόμων (π.χ. όλοι οι Γερμανοί είναι Ναζί). Η διαδικασία εκπαίδευσης ενός ανοιχτόμυαλου παιδιού, που δεν θα απορρίψει και δεν θα φοβηθεί το διαφορετικό, αλλά ούτε και θα κινδυνεύσει από την προπαγάνδα ακραίων οργανώσεων είναι δύσκολη, λέει ο κ. Ποταμιάς. Δυστυχώς, ο γονιός σήμερα δεν έχει πάντοτε ούτε την όρεξη ούτε τις γνώσεις, αλλά οφείλει να αξιοποιεί έστω και λίγα λεπτά καθημερινά και -μέσω του παιχνιδιού και των πολιτιστικών προϊόντων- να μιλήσει στο παιδί του για τη διαφορετικότητα ως κάτι φυσιολογικό. Το Ολοκαύτωμα ήταν ορόσημο στην ανθρώπινη ιστορία και δεν πρέπει να επιτρέψουμε να ξανασυμβεί κάτι τέτοιο. Στον ναζισμό δεν υπάρχει λογική, υπάρχει μόνο παραλογισμός. Παραλογισμός που οδήγησε στην καταστροφή των πάντων και φυσικά στην καταστροφή των ίδιων των Ναζί. Πώς είναι δυνατόν να επιτρέψουμε στο αφήγημά τους να ξαναζωντανέψει; Ας τρεφόμαστε, λοιπόν, με αισιοδοξία, αλλά ας παραμένουμε ανήσυχοι… Επισκεφτείτε: Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδος, Νίκης 39, Αθήνα, 210 32 25 582 www.jewishmuseum.gr

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ

13.03.2019

Άγγελος Πατσιάς: Χρειαζόμαστε σχολεία με όραμα για το μέλλον

ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

ι εκπαιδευτικοί σπάνια είναι… διάσημοι. Ρωτήστε γύρω σας αν κάποιος (που προφανώς δεν είναι του χώρου) γνωρίζει σύγχρονους (όχι τον Ι.Μ. Παναγιωτόπουλο, δηλαδή) Έλληνες εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας ή/ και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Σχεδόν το 100% των απαντήσεων θα είναι αρνητικές. Αν υπάρχει πάντως σήμερα ένας

δάσκαλος γνωστός όχι (ακόμα) τοις πάσι, αλλά τουλάχιστον σε ένα αξιοπρεπές ποσοστό, αυτός είναι ο Άγγελος Πατσιάς. Και το φοβερό είναι πως αυτό το έχει καταφέρει αποκλειστικά και μόνο από τη δουλειά του, που είναι συνεχής, πρωτοποριακή και εξελισσόμενη. Και είναι μόλις 34 ετών. Το Τaλκ τον συνάντησε και μίλησε μαζί του για τα μελλοντικά του σχέδια και την εκπαίδευση στην Ελλάδα του 2019. -Καλησπέρα, Άγγελε. Καταρχάς, συστήσου στους αναγνώστες μας.

-Πολλές πολλές καλημέρες ή καλησπέρες σε όλους τους αναγνώστες σας! Ονομάζομαι Άγγελος Πατσιάς και προσπαθώ να είμαι μπαμπάς και δάσκαλος! Πολλές φορές τα πάω καλά, άλλες όχι και τόσο! Το σίγουρο είναι ότι προσπαθώ πολύ. Αυτή τη στιγμή ζω στη Θεσσαλονίκη με την οικογένεια μου, τη γυναίκα μου Μαρία, τα δύο μας κορίτσια Ελισάβετ και Ευαγγελία και τον μικρό μας, τον Βασίλη. Βρίσκομαι εδώ, γιατί τα όνειρα και οι άνθρωποι με οδήγησαν εδώ. Σε ένα μοναδικό βρεφονηπιακό σταθμό, το «Σχολειό της Φύσης», στο οποίο

13.03.2019

διδάσκω φέτος και στο υπερμέγιστο όνειρο που πλέον πραγματοποιείται, το δημοτικό μας σχολείο! Το «Big Bang School»! - Έγινες γνωστός από τον Φουρφουρά. Τι προσπάθησες να κάνεις εκεί και γιατί τελικά παραιτήθηκες από τη δημόσια εκπαίδευση; -Στον Φουρφουρά πάντα προσπαθούσαμε να κάνουμε κάτι. Πραγματικά πάντα! Δεν ήμουν μόνος! Είχαμε μια υπέροχη ομάδα που ο ένας τραβούσε τον άλλον. Όλοι διαφορετικοί, αλλά με μεγάλη αγάπη για όσα κάναμε. Ο Φουρφουράς ήταν εκπαιδευτικός σταθμός για εμένα προσωπικά. Κάθε χρονιά διεύρυνε τα όρια μου στο τι μπορεί να γίνει σε ένα σχολείο, το οποίο σέβεται τη διαφορετικότητα του κάθε μαθητή και την ανάγκη του να είναι καλά όταν είναι εκεί! Για όσα δημιουργήσαμε εκεί θα μπορούσα να γράφω ώρες και πολλά από αυτά υπάρχουν στο διαδίκτυο. Έφυγα γιατί ο κύκλος έκλεισε και γιατί όφειλα στον εαυτό μου να ακολουθήσω το όνειρό μου! -Μετά τον Φουρφουρά ήρθε, αν δεν κάνω λάθος, το «Σχολειό της Φύσης», στη Θεσσαλονίκη. Τι ακριβώς ήταν αυτό το εγχείρημα; -Το «Σχολειό της Φύσης» υπάρχει εδώ και 11 χρόνια στη Θεσσαλονίκη και είναι ένας πολύ αναγνωρισμένος ιδιωτικός βρεφονηπιακός σταθμός. Το γνώρισα μέσα από την Ελισάβετ Γεωργιάδου, νηπιαγωγό του δημοσίου και αυτή, που έφυγε για να κάνει το δικό της όνειρο. Και ονομάσαμε τα όνειρά μας το ίδιο. Το «Σχολείο της Φύσης και των Χρωμάτων» εμείς, το «Σχολειό της Φύσης» εκείνη! Τα ονόματα μάς ένωσαν και εγώ στη Βέτα βρήκα έναν πραγματικό μέντορα. Το «Σχολειό της Φύσης» και η Βέτα με οδήγησαν σε ένα διαφορετικό κομμάτι. Αυτό της αυτογνωσίας και της προσωπικής αυτοβελτίωσης. Γιατί λέει το εξής απλό: Δεν μπορείς να διδάξεις ένα παιδί αν μέσα σου κουβαλάς τα δικά σου. Γιατί αυτά βγαίνουν. Διδάσκεις αυτό που είσαι και όχι αυτά που ξέρεις. -Και τώρα το «Big Bang School», το όνειρο ζωής σου. Τι είναι αυτό το σχολείο, δημόσιο ή ιδιωτικό, πώς θα λειτουργήσει, πώς νομίζεις ότι θα εξελιχθεί. Ποιες είναι οι πρώτες αντιδράσεις των γονέων; Μπορεί να μας έρθει κάτι τέτοιο και στην Αθήνα; -Αυτή είναι μια πραγματικά μεγάλη ερώτηση. Το «Big Bang School» είναι ένα ιδιωτικό δημοτικό σχολείο, με πολύ έντονα δημόσιο χαρακτήρα, όπως ακριβώς είναι και το «Σχολειό της Φύσης». Αν για κάτι είμαστε σίγουροι είναι ότι δεν έχουμε ιδέα πώς θα εξελιχθεί και πώς θα απλώσει όλο αυτό. Ο λόγος που γεννήθηκε είναι για να προετοιμάσει τους ανθρώπους για το άγνωστο. Για ένα μέλλον το οποίο δε γνωρίζουμε. Όλοι λίγο πολύ αντιλαμβανόμαστε ότι οι σταθερές αλλάζουν και αυτό γιατί η εκθετική ανάπτυξη της τεχνολογίας επηρεάζει τα πάντα, με ταχύτατους ρυθμούς. Χρειαζόμαστε λοιπόν μια εκπαίδευση που θα εκπαιδεύει τα παιδιά όχι απλώς για να υπάρχουν σε αυτό το μέλλον, καταναλώνοντάς το παθητικά, αλλά ως ενεργούς δημιουργούς του. Όλα τα προγράμματα που αναπτύσσουμε είναι σχεδιασμένα για να κάνουν αυτό, βάζοντας όμως πάντοτε το φίλτρο της ηθικής και της ανθρώπινης διάστασης. Για εμάς είναι πολύ σημαντικό ένα παιδί να γνωρίζει τον εαυτό του και να κατανοεί όχι μόνο τα συναισθήματα των άλλων, αλλά και την οπτική που τα γεννά. Αν υπήρχε

ΜΑΘΑΙΝΟΝΤΑΣ και στη σημερινή κοινωνία αυτή η δεξιότητα, θα γλιτώναμε πολύτιμο χρόνο στις σχέσεις μας. Για να επανέλθω, λοιπόν, θα προσπαθήσω να σας δώσω πολύ σύντομα κάποια χαρακτηριστικά του σχολείου. Μαθαίνουμε στα παιδιά να ρωτούν και τα προτρέπουμε να μάθουν για όλα αυτά που δεν ξέρουμε! Η διερεύνηση και η διεπιστημονικότητα παίζουν σημαντικό ρόλο στα προγράμματά μας. Όλοι οι στόχοι του Υπουργείου και ακόμη περισσότεροι, καλύπτονται, χωρίς όμως να ξοδεύουμε όλο τον χρόνο μας σε εργαλειακή εκπαίδευση του τύπου «μάθε παιδί μου πρόσθεση». Μέσα από βιώματα και δράσεις προσπαθούμε να δείξουμε πού και γιατί εφαρμόζεται αυτό που μαθαίνουν. Όμως δε μένουμε εκεί. Ο αναστοχασμός πάνω σε όλα αυτά που ζουν τα παιδιά είναι αυτός που ξεκαθαρίζει το μονοπάτι της μάθησης. Βασιζόμαστε πολύ στην αίσθηση της αυτάρκειας! Σκεφτείτε πόσο δυνατό θα νιώθει ένα παιδί το οποίο ξέρει να καλλιεργεί, να μαγειρεύει, να ράβει ένα κουμπί, να φτιάχνει τα παιχνίδια του και εργαλεία από πηλό και ξύλο ή να προγραμματίζει τη δική του εφαρμογή. Την ίδια στιγμή έχουμε ορίσει κάποιες βασικές δεξιότητες ζωής οι οποίες διαπερνούν και δουλεύονται σε όλα τα προγράμματα. Η συναισθηματική νοημοσύνη, η συνεργασία, η δημιουργικότητα, η κριτική σκέψη, η ευελιξία, η προσαρμοστικότητα και η επικοινωνία! Αυτήν την περίοδο αναπτύσσουμε δύο εφαρμογές. Η μία επαναπροσδιορίζει αυτό που έχουμε στο μυαλό μας ως βαθμολογία και η άλλη είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα περιεχομένου, αξιολόγησης και εξατομίκευσης, το οποίο θα είναι και η πρώτη μας προσφορά στη δημόσια εκπαίδευση. Ήδη έχουμε ξεκινήσει παρουσιάσεις του σχολείου στη Θεσσαλονίκη και η απήχηση είναι πραγματικά συγκινητική, όχι μόνο από την πρώτη ή τη δευτέρα, αλλά από όλες τις τάξεις! Θεωρώ ότι αν γίνει το ένα σχολείο, μετά εύκολα μπορούν να γίνουν και τα άλλα. Αρκεί φυσικά να βρεθούν οι άνθρωποι που μπορούν να καταλάβουν την όλη φιλοσοφία. -Έχοντας δει την πρωτοβάθμια εκπαίδευση στην Ελλάδα εκ των έσω και ως δάσκαλος με ανησυχίες, ποιες είναι, κατά τη γνώμη σου, οι μεγαλύτερες παθογένειές της; -Χμ… Το πρώτο πράγμα που μου έρχεται στο μυαλό είναι ότι είναι εξαιρετικά δυσκίνητη. Δεν είναι εύκολο να συντονίσεις χιλιάδες εκπαιδευτικούς και σχολεία, ειδικά όταν δεν υπάρχει κάποιο κεντρικό όραμα. Κάθε κυβέρνηση που έρχεται κάνει τα δικά της. Δεν είναι έτσι όμως. Στην εκπαίδευση κρίνεται το μέλλον της χώρας. Δε χωράν κομματισμοί. Πρέπει ο εκπαιδευτικός να εμπνευστεί, να ξαναβρεί τη διάθεσή του για μάθημα, να αποκτήσει όραμα για το πού θέλει να πάει! Επίσης, πάντα οι κουβέντες για αλλαγή μένουν σε επίπεδο μεθοδολογίας και περιεχομένου. Ποτέ μα ποτέ δε μιλάμε για τον άνθρωπο. Ο εκπαιδευτικός είναι φίλτρο και χρυσό εκπαιδευτικό χάπι δεν υπάρχει. Ό,τι πληροφορία και να του δώσεις για το πώς πρέπει να κάνει το μάθημα, θα την περάσει από τα προσωπικά του φίλτρα και θα την δώσει διαφορετικά. Η προσωπική ανάπτυξη του εκπαιδευτικού πρέπει να μπει σε προτεραιότητα. -Δυστυχώς δεν είναι όλοι οι δάσκαλοι λειτουργοί και συχνά πέφτει μεγάλο βάρος της (σχολικής) εκπαίδευσης του παιδιού στον γονέα; Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας

37 ώστε να κατακτήσουν ουσιαστικά τη γνώση όταν το σχολείο δεν επαρκεί; -Πολλές φορές το άγχος των γονιών να δώσουν ό,τι καλύτερο μπορούν στο παιδί τους οδηγεί σε λάθος νοοτροπίες. Δεν ξέρω, για παράδειγμα, ποιος ήταν αυτός ο πρώτος που είπε «εγώ θα πάω το παιδί μου αγγλικά από την πρώτη δημοτικού». Δεν έχει μάθει καλά καλά τη δομή της μητρικής του γλώσσας το παιδί και θεωρούμε ότι αν πει δυο λέξεις στα αγγλικά και την αλφαβήτα έχει μπει πρώτο στην κούρσα της εύρεσης εργασίας! Μετά δραστηριότητες. Ένας σωρός δραστηριότητες που το παιδί δεν έχει χρόνο ούτε να βαρεθεί. Και το πόσο χρήσιμο είναι να βαριέται είναι μια άλλη μεγάλη κουβέντα. Νομίζω ότι για κάποιο λόγο έχουμε μπει σε μια απίστευτη λούπα και δεν μπορούμε να ξεφύγουμε. Αν θέλουμε εμείς οι γονείς να βοηθήσουμε τα παιδιά μας, το πρώτο πράγμα που έχουμε να κάνουμε είναι να βοηθήσουμε τους εαυτούς μας. Να δούμε τους εαυτούς μας έξω από τους ρόλους τους οποίους μας έδωσε η ζωή, όπως λέει και η Βέτα. Μόνο έτσι μπορούμε να μας ξανα-ανακαλύψουμε. Όσο γίνεται αυτό, τα παιδιά βλέπουν! Βλέπουν την μαμά και τον μπαμπά να αλλάζουν ή να προσπαθούν να αλλάξουν! Να σέβονται την προσωπικότητά τους! Και αυτό νομίζω είναι από τα καλύτερα μαθήματα που μπορούμε να τους δώσουμε. Ξέρω, δεν απάντησα ακριβώς στην ερώτηση, αλλά για εμένα αυτό είναι με μεγάλη διαφορά αυτό που οι γονείς πρέπει να δώσουν στα παιδιά. -Δημόσιο ή ιδιωτικό σχολείο και γιατί; -Δεν ξέρω αν μπορώ να απαντήσω σε αυτό. Υπάρχουν πολύ καλά και πολύ κακά και από τα δύο. Έχει να κάνει με τους ανθρώπους που τα στελεχώνουν! Το καλό με τα ιδιωτικά είναι ότι μπορεί να έχει γίνει επιλογή στους ανθρώπους που εργάζονται σε αυτό, τις περισσότερες φορές έχει καλύτερες εγκαταστάσεις και μια γκάμα έξτρα δραστηριοτήτων, που βέβαια από μόνες τους δε λένε κάτι. Το δημόσιο σχολείο δεν έχει μεγάλο έλεγχο στο ποιος δουλεύει σε αυτό. Έτσι μπορεί να έχεις ομάδα πύραυλο, μπορεί και όχι. Τα οικονομικά των σχολείων έχουν πάντα τα θέματά τους. Αλλά τι γίνεται. Ακριβώς επειδή υπάρχουν ζητήματα προς επίλυση, αυτό φέρνει και τους ανθρώπους πιο κοντά. Αν δηλαδή ένα σχολείο μπορεί να συντονίσει και να δέσει τους ανθρώπους του, γονείς-δασκάλους-μαθητές, όλα τα υπόλοιπα είναι εύκολα. Αλλά τελικά πάλι επιστρέφουμε στους ανθρώπους. Το παιδί σας δεν θα γίνει καλύτερος άνθρωπος ή θα αγαπήσει τα μαθηματικά γιατί πήγαινε σε κάποιο σχολείο, αλλά γιατί είχε κάποιον εκπαιδευτικό που του τα πέρασε με τον τρόπο που υπήρχε κοντά του. -Είσαι αισιόδοξος για το μέλλον της εκπαίδευσης στην Ελλάδα; Μπορεί να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις του 21ου αιώνα ή είναι κολλημένη 30-40 χρόνια πριν; -Είμαι πάντα αισιόδοξος. Δε ξέρω τι θα κάνει το σύστημα, αλλά εγώ θα κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου για να κοιμάμαι ήσυχος τα βράδια… Πάντως, κάθε σχολείο αντανακλά διαφορετικά σε κάθε οικογένεια! Όσα θεωρούσαμε δεδομένα δεν είναι πλέον δεδομένα και αυτό είναι κάτι που πρέπει όλοι να γνωρίζουν. Αυτό που χρειαζόμαστε αυτή τη στιγμή είναι σχολεία με όραμα για το μέλλον των ανθρώπων αυτής της χώρας και αυτού του κόσμου γενικότερα.

ΜΑΜΆ

13.03.2019

Αναζητώντας τον ελεύθερο χρόνο ΤΗΣ ΓΙΩΤΑΣ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ Για να μην αρχίσει η ζωή μας να μοιάζει με τηλεοπτική σειρά που δεν θα θέλαμε ούτε εμείς οι ίδιοι να παρακολουθήσουμε, βρείτε χρόνο για τον εαυτό σας και βγείτε έξω από το σπίτι. Πολλές δραστηριότητες σας περιμένουν να συνδεθείτε με τον εαυτό σας, να περάσετε καλά, να αναπτύξετε κάποιο ενδιαφέρον σας, ενώ άλλες προμηνύουν την άνοιξη και τον καλό καιρό που έρχεται. No More Shall We Part: έκθεση αφιερωμένη στον Nick Cave Σίγουρα, ο καλός ζωγράφος Στέφανος Ρόκος δεν είναι ο μόνος που έχει γοητευτεί από τον σκοτεινό τροβαδούρο, αλλά η έκθεση αυτή έρχεται την κατάλληλη στιγμή, μετά από τα καταπληκτικά live που ζήσαμε πέρυσι με τον Nick Cave στην Αθήνα. Ο Στέφανος Ρόκος αφιερώνει τη νέα του έκθεση στον Nick Cave, στη μουσική και στη νοερή σχέση που έχει αναπτύξει ο ζωγράφος με τον μουσικό. Μέσα από μία απόλυτα προσωπική και εικαστική προσέγγιση του άλμπουμ «No More Shall We Part», ο Ρόκος δημιουργεί δεκατέσσερα ζωγραφικά έργα, εμπνευσμένα από τα ισάριθμα κομμάτια του δίσκου σε μια διαλεκτική σχέση ζωγραφικής και μουσικής. Info. 04/04 - 19/05 Stefanos Rokos: Nick Cave & The Bad Seeds' No More Shall We Part 14 paintings 17 years later. Πειραιώς 138, Μπενάκη. € 6, €3

Έκθεση: Ανατομία πολιτικής μελαγχολίας στο Ωδείο Αθηνών Η έκθεση αυτή φιλοδοξεί και μας ενθαρρύνει να απορρίψουμε την πολιτική απάθεια, να πιστέψουμε στην ατομική αφύπνιση και να δουλέψουμε συλλογικά, έστω και στη μικροκλίμακα μας. Ξεκάθαρα πολιτική και απενοχοποιημένα ριζοσπαστική, η έκθεση και οι 21 καλλιτέχνες της, εξετάζουν τη σημερινή πολιτική απογοήτευση στην Ευρώπη, το αίσθημα αδιεξόδου που έχει δημιουργήσει και πως εκδηλώνεται στην καθημερινή ζωή και στο δημόσιο χώρο. Η έκθεση «Ανατομία Πολιτικής Μελαγχολίας» πραγματοποιείται σε επιμέλεια της δραστήριας Κατερίνας Γρέγου από το Ίδρυμα Schwarz που έρχεται για πρώτη φορά με έκθεση στην Αθήνα. Συμμετέχουν οι: Marc Bauer, Μαριάννα Χριστοφίδου, Μαρίνα Γιώτη, Sara Sejin Chang [Sara Van der Heide], Sven Johne, Georges Salameh, Nestori Syrjälä, Bram Van Meervelde, κ.ά. Info. Έως 13/4, είσοδος ελεύθερη. Ωδείο Αθηνών

Ακόμη και αν δεν είστε θεατρόφιλοι, ακόμη και αν δεν είστε φαν του Οικονομίδη, αυτή είναι μια παράσταση που πρέπει να δείτε. Μετά από 2 πολύ πετυχημένες θεατρικές περιόδους στο Εθνικό Θέατρο, η παράσταση Στέλλα κοιμήσου, που έγινε το talk of the town και κέρδισε κοινό και κριτικούς, προστίθεται στο καλλιτεχνικό πρόγραμμα του Θεάτρου του Νέου Κόσμου και θα παρουσιάζεται ως τις 23 Απριλίου 2019 στο Θέατρο Τζένη Καρέζη. Η σύγκρουση ανάμεσα στα μέλη μιας σύγχρονης οικογένειας, οι σχέσεις ανάμεσα στα αδέρφια, ο ρόλος του πατέρα, η θέση της γυναίκας, όλα θίγονται σε αυτή την παράσταση με τρόπο σαρωτικό, καθώς η αίσθηση του θεατή είναι ότι δεν βρίσκεται στο θέατρο αλλά σε ένα σπίτι ως αυτόπτης μάρτυρας ενός οικογενειακού καβγά. Ενός καβγά που σε γρονθοκοπά στο στομάχι. Μην τη χάσετε.

Κάνοντας γιόγκα στο Θησείο Ευκαιρία να ασκηθείς στη γιόγκα σε ένα ασυνήθιστο μέρος και χωρίς τη δέσμευση να ανανεώνεις το ραντεβού σου κάθε εβδομάδα. Στον πεζόδρομο του Θησείου, στο Κτίριο Ελλήνων Αρχαιολόγων, για δύο μέρες θα πραγματοποιούνται μαθήματα Κουνταλίνι Γιόγκα, διαλογισμός με γκονγκ, ομαδικός διαλογισμός και ατομικές συνεδρίες Sat Nam Rasayan (είδος αυτο-θεραπευτικού διαλογισμού) ενώ θα συμμετέχει και ο διάσημος εκπαιδευτής Satya Singh για να προσφέρει ένα 3ωρο σεμινάριο «Όραμα Ζωής». Μετά από τόση χαλάρωση και ευεξία, θα σε περιμένει και η έκθεση με υγιεινά προϊόντα και χορτοφαγικές λιχουδιές από το Planet Kingdom και το Royal Curry House. Info. Στις 16-17/3 (12 μ.- 7μ.μ.) στο Κτίριο Ελλήνων Αρχαιολόγων στο Θησείο, Ερμού 134 | 4ο Φεστιβάλ Κουνταλίνι Γιόγκα | Συμμετοχή: Δωρεά € 10 και για τις 2 ημέρες.

13.03.2019

ΜΠΑΜΠΑΣ

Ελισάβετ, χορεύοντας για τη βασίλισσα Το ενδιαφέρον για τη «βασίλισσα των βασιλισσών» έχει ανέβει τα τελευταία χρόνια, γεννώντας μεταξύ αλήθειας και μυθοπλασίας, ταινίες, τηλεοπτικές σειρές και παραστάσεις. Η δραστήρια χορογράφος Ιωάννα Πορτόλου και η ομάδα της Griffοn εμπνέονται από το πρόσωπο-σύμβολο της βασίλισσας Ελισάβετ της Αγγλίας και μέσα από αυτήν μελετούν τους μηχανισμούς δημιουργίας νοήματος και την ανατομία της ανθρώπινης ψυχής. «Είμαστε ποτέ ελεύθεροι νοήματος; Ή εκπέμπουμε συνεχώς από τη στιγμή που ερχόμαστε σ’ αυτό τον κόσμο;». Η παράσταση σύγχρονου χορού «Elizabeth» πραγματοποιείται στο Μέγαρο Μουσικής στις 4,5,6 Απριλίου. Χορεύουν οι: Σεσίλ Μικρούτσικου, Γιάννης Νικολαΐδης, κ.ά. Info. 4,5,6 Απριλίου, 21:00 Μέγαρο Μουσικής Αθηνών € 7 - € 15

Τα διάσημα γκραφίτι του Banksy Τα πιο πολιτικοποιημένα και αστεία γκραφίτι του κόσμου έρχονται κοντά μας για λίγες μέρες στην Τεχνόπολη. Ο Banksy, που επινοεί διαρκώς νέους τρόπους για να θυμίζει στον κόσμο της τέχνης και των πολιτικών πόσο συντηρητικοί και ψεύτικοι μπορούν να γίνουν, παραμένει μία από τις πιο αινιγματικές φιγούρες της τέχνης, κρατώντας μέχρι σήμερα την ταυτότητα του κρυφή (οι υποψίες βέβαια βαραίνουν όλο και περισσότερο μέλος του συγκροτήματος των Massive Attack). Τα έργα του φιλοξενούνται στην έκθεση «The world of Banksy - Live the experience» και οι τοίχοι της Τεχνόπολης γεμίζουν με τα στένσιλ του Banksy, τα διάσημα γκραφίτι του και τα χαρακτηριστικά μηνύματα που αφήνει πίσω του ο αινιγματικός ακτιβιστής για να στοιχειώνουν το μυαλό μας.

Μουσικές βραδιές στην καρδιά της πόλης Το όμορφο καφέ του Νομισματικού Μουσείου οργανώνει μουσικές βραδιές ζωντανής μουσικής με διαφορετικές ατμόσφαιρες και ηχοχρώματα: κοσμοπολίτικες και κινηματογραφικές μουσικές, διασκευές αγαπημένων ελληνικών τραγουδιών, ethnic ρυθμούς, αυτοσχεδιαστική διάθεση, vocal jazz, blues, swing και επιρροές από την Billie Holliday, τον Tom Waits, την Nina Simone και τον Nat King Cole.

Info. Τεχνόπολη Δήμου Αθηναίων | 27/2-26/3 | Δευτ.-Παρ.: 1.30-11 μ.μ., Σάβ.-Κυρ.: 10 π.μ.-11 μ.μ. | Γενική είσοδος: € 15, μειωμένο εισιτ.: € 12.

- Mottet: Σωτήρης Καστάνης (κιθάρα) και Δημήτρης Κουζής (βιολί). Την Πέμπτη 14 Μαρτίου, στις 9 μ.μ. - Melous: η τραγουδίστρια Μάρα Βλαχάκη και ο κιθαρίστας Κωνσταντίνος Μαργαρίτης. το 2018 στο Βερολίνο. Την Πέμπτη 21 Μαρτίου, στις 9 μ.μ. - Scarlet Nights: η Δώρα Τσίγκα, ο Οδυσσέας Κωνσταντόπουλος και ο Σωτήρης Πέπελας. Την Πέμπτη 28 Μαρτίου 2019, στις 9 μ.μ. Info. Café του Νομισματικού Μουσείου, Πανεπιστημίου 12.

Ένας αθεράπευτα ειλικρινής «Μισάνθρωπος» Με βίντεο, γαλλικούς στίχους και ατμοσφαιρική μουσική, ο Γιάννης Χουβαρδάς μάς εισάγει στη δική του εκδοχή της σκοτεινής κωμωδίας του Μολιέρου. Ο βασικός ήρωας του «Μισάνθρωπου», παρόλο που ανήκει στην καλή κοινωνία, απεχθάνεται την υποκρισία και μισεί όλους τους άλλους που επιδίδονται ανελέητα στην κολακεία, στον σχολιασμό, στις ίντριγκες, στην υποκρισία και στο ψέμα. Όταν ο ρομαντικός κόσμος του καταρρέει, εκείνος επιλέγει την αναχώρηση και τη μοναξιά. Στον κεντρικό ρόλο του Αλσέστ βλέπουμε τον επίσης σκηνοθέτη Μιχαήλ Μαρμαρινό, σε μία από τις λίγες εμφανίσεις του ως ηθοποιoύ. Δίπλα του, ο Χρήστος Λούλης, η Άλκηστις Πουλοπούλου, η Έμιλυ Κολιανδρή, ο Γιάννης Βογιατζής, κ.ά. Info. Από 10/3 «Μισάνθρωπος», Εθνικό Θέατρο, Κεντρική Σκηνή

13.03.2019

πι τσί λες

1 Γλυκό ξύπνημα (εκδόσεις Μεταίχμιο, σειρά: Διαβάζω και διασκεδάζω). Μια διασκεδαστική ιστορία σε στιχάκια για τα κουνελάκια που ξυπνούν. Με κινούμενες εικόνες για ατελείωτο παιχνίδι.

Τα τρία γουρουνάκια (εκδόσεις Πατάκη, σειρά: Εξέχουσες ιστορίες). Η ιδανική πρώτη γνωριμία με τα κλασικά παραμύθια. Με ανάγλυφα μέρη που δίνουν στο παιδί τη δυνατότητα να αναπτύξει τη λεπτή κινητικότητα.

Η Κου Τάβη ψάχνει για την τέλεια αγκαλιά! (εκδόσεις Ίκαρος, σειρά: Ψάξε να βρεις!). Ένα βιβλιαράκι σχεδιασμένο για μικρά παιδικά χεράκια από ανθεκτικό χαρτόνι, με κινούμενα μέρη, γεμάτα εκπλήξεις.

4 6 7 5 Κβαντική φυσική για μικρά παιδιά (εκδόσεις Παπαδόπουλος, σειρά: Πανεπιστήμιο για μικρά παιδιά). Δεν είναι ποτέ νωρίς για να γνωρίσουν τα παιδιά τον υπέροχο κόσμο της Φυσικής! Σε αυτό το βιβλίο θα βρείτε σύνθετες έννοιες δοσμένες με απλά λόγια για τη μικρή σας ιδιοφυΐα!

Βρες τον λύκο (εκδόσεις Παπαδόπουλος, σειρά: Βρες τι κρύβεται). Ένα πρωτότυπο, πολύχρωμο βιβλίο με κοπτικά που προσφέρει στο παιδί τη χαρά του παιχνιδιού και της ανακάλυψης και το βοηθά να παρατηρεί τη φύση και το ζωικό βασίλειο.

Καληνύχτα (εκδόσεις Ψυχογιός, σειρά: Πρώτες εικόνες). Το μωρό σας θα λατρέψει αυτό το βιβλίο, στο οποίο οι ασπρόμαυρες εικόνες, συνδεδεμένες με τη ώρα του ύπνου, τονίζονται μόνο από ένα χρώμα, βοηθώντας το να τις διακρίνει ευκολότερα.

Ροκ εν ρολ, μωρό μου! (εκδόσεις Πατάκη, σειρά: Γνωρίζω τους ήχους του κόσμου). 6 μουσικά κομμάτια, 6 εικόνες... Το μωρό πατάει κάθε φορά το κουμπί και ανακαλύπτει τα ωραιότερα τραγούδια του ροκ εν ρολ! Τι μαγικοί ήχοι!

9 8

10 Εμπορικό κέντρο (εκδόσεις Διόπτρα, σειρά: Πρώτη φορά). Τα παιδιά επισκέπτονται το εμπορικό κέντρο! Ένα βιβλίο με πολύχρωμες εικόνες, παραθυράκια και χαρτονένιες σελίδες!

Οι πρώτες λέξεις (εκδόσεις Ψυχογιός, σειρά Βρες με). Τα παιδιά ψάχνουν να βρουν τα αντικείμενα και τα ζωάκια µε τις λεξούλες τους που κρύβονται πίσω από κάθε σελίδα.

Ένα βιβλίο για τον Μάνγκο τον αρκούδο (εκδόσεις Μεταίχμιο). Μέσα από παραθυράκια, υλικά διαφορετικής υφής αλλά και καθρέφτη, το παιδί αναπτύσσει τις αισθήσεις και το λεξιλόγιό του, κάνοντας μια βόλτα στην εξοχή με τον Μάνγκο.

13.03.2019

πι τσί λες

2 Γυμναστήριο δραστηριοτήτων με κρεμαστά παιχνίδια- μαλακά ζωάκια, τα οποία μπορούν να μπουν και στο καρότσι ή στην κούνια του μωρού. Μπορεί να μετατραπεί και σε μαλακό χαλί παιχνιδιού Από την Vitamina G www.globotoys.gr

Φορμάκι BABY BANANA της Indikidual από 100% οργανικό βαμβάκι, για μωρά από 0 έως 24 μηνών www.macawkid.com

Καλτσοτέρατα sockool. Μαλακά χειροποίητα πλάσματα και ζωάκια φτιαγμένα με αγάπη και μεράκι από πολύχρωμες κάλτσες, από φυσικά υλικά όπως βαμβάκι και μπαμπού. Με υποαλλεργικό, πλενόμενο γέμισμα που παραμένει αφράτο. www.sockool.com

Υπνόσακος Pills της Baby Bites σε σχήμα καρχαρία για βρέφη έως 18 μηνών. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στο καρότσι για την καθημερινή βόλτα. www.macawkid.com

Βρεφικές μουσελίνες από μπαμπού Silky Soft της aden+anais, must για τα μωράκια του καλοκαιριού, καθώς τα δροσίζουν κατά 2°C και έχουν φυσικό αντιηλιακό φίλτρο. Τέλεια για τον ύπνο, τη βόλτα, την παραλία, το αυτοκίνητο. Διατίθενται σε πακέτο των 3 ή μεμονωμένα. www.babymou.gr

Polar Bear Play and Go. Μαλακή επιφάνεια παιχνιδιού και τσάντα αποθήκευσης www.macawkid.com

Μασητικό μπρελόκ ψυγείου. Τα κλειδιά είναι ιδανικά για την μείωση του στοματικού πόνου, ενώ ταυτόχρονα το παιδί μπορεί να παίξει με αυτά. www.nuby.gr

Μάρσιπος Caboo, τύπου σλινγκ της Close από 100% οργανικό βαμβάκι. Εύκολος και απλός στη χρήση, είναι κατάλληλος τόσο για νεογέννητα όσο και για νήπια. www.babymou.gr

13.03.2019

ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΆ ΌΝΕΙΡΑ Το απόλυτο δώρο για το νεογέννητο (αλλά και για τη μαμά του) είναι τα φωτιστικά της Goodnight Light σε σχήμα ανανά. Εμπνευσμένα και σχεδιασμένα με αγάπη για τα τροπικά κλίματα και τις μακρινές αποδράσεις, τα φωτιστικά κυκλοφορούν σε υπέροχα χρώματα για να διαλέξετε αυτό που ταιριάζει στο δωμάτιό του. Φτιαγμένα από βινύλιο και χωρίς γυάλινη λάμπα, είναι εντελώς άθραυστα, ενώ χάρη στην τεχνολογία LED εκπέμπουν μηδενική θερμότητα. Είναι φιλικά προς το περιβάλλον, λόγω της ενεργειακής κατανάλωσής τους και πανεύκολα στη χρήση. Η λάμπα τους έχει τουλάχιστον 50.000 ώρες ζωής. Το καλύτερο; Διαθέτουν σύνδεση USB, έτσι ώστε να φορτίζονται και να χρησιμοποιούνται χωρίς καλώδιο. Θα τα βρείτε στο cosykids.gr. /cosykids.gr

/cozykids.gr

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

13.03.2019

Πού: Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος», Πειραιώς 254 Ταύρος Εισιτήρια και ώρες προβολής: www.hellenic-cosmos.gr & www.tholos254.gr

Θόλος

Ωκεανοί: Ο γαλάζιος πλανήτης μας

Οι δεινόσαυροι ζωντανεύουν ξανά στον Ελληνικό Κόσμο

όσα γνωρίζουμε για τους ωκεανούς που περιβάλλουν και καλύπτουν τα τρία τέταρτα του πλανήτη μας; Τι είδους και τι μορφές ζωής φιλοξενούν οι άβυσσοι, εκεί όπου το ηλιακό φως δεν φτάνει; Απαντήσεις σε αυτά και σε πολλά άλλα ερωτήματα που συνδέονται με το υγρό στοιχείο και με τις μορφές ζωής που φιλοξενεί έρχεται να δώσει η νέα παραγωγή του BBC Earth και της Ocean X Media Ωκεανοί: Ο γαλάζιος πλανήτης μας, που φιλοξενείται στο Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο του Ιδρύματος Ευγενίδου. Πρόκειται για μια μοναδική ταινία που μας παρασύρει σε ένα συναρπαστικό ταξίδι στους ωκεανούς και στις αβύσσους, εκεί όπου μέχρι πρόσφατα ήταν αδύνατον να φτάσει ο άνθρωπος. Κάθε σκηνή χρειάστηκε ατελείωτες ώρες γυρισμάτων και υπομονής τόσο στην επιφάνεια της θάλασσας, όσο και κάτω από αυτήν, μια και στόχος των δημιουργών ήταν να δώσουν την εικόνα του θαυμαστού και άγνωστου κόσμου που κρύβεται στα βάθη των ωκεανών. Χάρη στις τελευταίες εξελίξεις της Ωκεανογραφίας και της τεχνολογίας, μπορούμε πλέον να καταδυθούμε ακόμη βαθύτερα και να φτάσουμε σε σημεία των ωκεανών που δεν μπορούσαμε να φανταστούμε πριν από λίγα χρόνια. Την ίδια ώρα οι σύγχρονες ψηφιακές τεχνολογίες μάς παρέχουν πλέον την δυνατότητα ενός ιδιαίτερα εντυπωσιακού αποτελέσματος, τόσο σε επίπεδο περιεχομένου, όσο και σε επίπεδο εικόνας.

Πλανητάριο

Αφήγηση: Κατερίνα Λέχου Πού: Νέο Ψηφιακό Πλανητάριο - Ίδρυμα Ευγενίδου, Λ. Συγγρού 387, 175 64 Π.Φάληρο Πληροφορίες/ Κρατήσεις: www.eef. edu.gr/el/programme/ okeanoi/

νέα εντυπωσιακή τρισδιάστατη ταινία «Ταξίδι στον Κόσμο των Δεινοσαύρων», που προβάλλεται στη Θόλο Εικονικής Πραγματικότητας του «Ελληνικού Κόσμου», είναι ένα υπερθέαμα για τα εντυπωσιακότερα πλάσματα που κατοίκησαν ποτέ τον πλανήτη πριν από εκατομμύρια χρόνια. Η ταινία, κατάλληλη για όλη την οικογένεια, ακολουθεί το φαντασμαγορικό ταξίδι ανακάλυψης ενός πατέρα και της έφηβης κόρης του Λούσι, οι οποίοι εξερευνούν τον πλανήτη από εποχή, σε εποχή και από ήπειρο σε ήπειρο, αναζητώντας στοιχεία για την προέλευση των πουλιών από τους δεινοσαύρους! Οι πρωταγωνιστές ταξιδεύουν σε διαφορετικές χρονικές περιόδους παρέα με επιβλητικά σμήνη από Πτερόσαυρους, Μικροράπτορες, Ραμφόρρυγχους, Αρχαιοπτέρυγες και εξερευνούν εκτάσεις γεμάτες με κολοσσιαίους γίγαντες όπως ο Τρικεράτωψ, ο Ιγκουανόδοντας, ο Γιγανοτόσαυρος, ο Δεινόνυχος και ο Αργεντινόσαυρος. Στη διάρκεια του ταξιδιού τους θα περάσουν από τροπικά δάση, θα σκαρφαλώσουν σε παγωμένες οροσειρές, θα διασχίσουν προϊστορικές θάλασσες, θα πηδήξουν σε τεράστιες στοές. Στο τέλος, θα γίνουν μάρτυρες της κατακλυσμιαίας τελευταίας μέρας των δεινοσαύρων πάνω στη γη: όταν ο τεράστιος αστεροειδής, που προσέκρουσε πάνω στον πλανήτη, προκάλεσε το ντόμινο της εξαφάνισης αυτών των τρομερών πλασμάτων.

Ro-μπόμπιρες στο MusiX Lab

Μ Πότε: Τις Κυριακές 17 Μαρτίου και 4 και 14 Απριλίου Πού: MUSIX Lab, Μουσική Βιβλιοθήκη, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών Πληροφορίες: 210 72 82 778

Εκπαιδευτικά Προγράμματα

ία νέα, πρωτότυπη εκπαιδευτική δράση για παιδιά νηπιαγωγείου προτείνουν η Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος «Λίλιαν Βουδούρη» και ο οργανισμός STEM Education. Πρόκειται για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Ro-μπόμπιρες για παιδιά νηπιαγωγείου που κάνουν τα πρώτα τους βήματα στον προγραμματισμό (first coding) και τη ρομποτική, μέσα από ήχους και μουσική. Το πρόγραμμα στεγάζεται σε έναν νέο, μοντέρνο χώρο, που συνδυάζει τη μουσική με τις νέες τεχνολογίες, στο MusiX Lab, όπου το κοινό κάθε ηλικίας θα μαθαίνει, θα πειραματίζεται και θα δημιουργεί μουσική μέσα από διαδραστικά, καινοτόμα εκπαιδευτικά προγράμματα. O Οργανισμός Εκπαιδευτικής Ρομποτικής, Επιστήμης, Τεχνολογίας & Μαθηματικών STEM Education έχει δημιουργήσει ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για παιδιά νηπιαγωγείου χρησιμοποιώντας ως εκπαιδευτικό υλικό το κιτ Kids First Coding & Robotics. Με την παρακολούθηση του προγράμματος, τα παιδιά ήδη από την προσχολική ηλικία θα κατανοήσουν τη βασική λογική του προγραμματισμού. Το πρόγραμμα θέτει γερές βάσεις από πολύ μικρή ηλικία στην κατανόηση εννοιών προγραμματισμού μέσα από βιωματικές δραστηριότητες που θα δώσουν στα παιδιά κίνητρα για να θέλουν να μάθουν όλο και περισσότερα γύρω από τις επιστήμες και τις τέχνες. Τα παιδιά λύνουν ένα πρόβλημα μέσα από το προγραμματισμό του ρομπότ. Η κάθε ομάδα δημιουργεί τη δική της μοναδική ιστορία, την οποία στη συνέχεια εικονοποιεί με τη μορφή πίστας. Μέσα από την εμπλοκή τους σε αυτό το σενάριο, οι μικροί μαθητές ξεκινούν να αναπτύσσουν δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων, λογική σκέψη, βασικές γνώσεις προγραμματισμού, καινοτόμο τρόπο σκέψης, συνεργατικό πνεύμα και εσωτερικά κίνητρα μάθησης.

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

13.03.2019

Πάσχα στο Περιβόλι

Μάρτιος μπήκε αποφασιστικά και μαζί του έφερε έναν λαμπερό ήλιο και την προσμονή για το Πάσχα. Φίλοι και γνωστοί ετοιμάζονται να αποδράσουν σε μακρινά και κοντινά χωριά και τα παιδιά μου όπως κάθε χρόνο παραπονιούνται για τον... αστικό εορτασμό μιας γιορτής στην οποία-πώς να το κάνουμε-ταιριάζει περισσότερο η εξοχή. Φέτος λοιπόν στο «εμείς γιατί δεν έχουμε χωριό;» απαντάω πως «έχουμε και παραέχουμε». Έχουμε το πιο όμορφο χωριό, μερικά μόνο χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι μας. Το χωριό μας το λένε Περιβόλι, είναι στη Βάρη και φέτος θα χαρίσει στα παιδιά μας την ανεμελιά των διακοπών του Πάσχα στο χωριό που δεν έχουμε! Σε τέσσερα κατάφυτα στρέμματα τα παιδιά μας θα παίξουν στο χώμα, θα εξερευνήσουν και θα κυνηγήσουν πασχαλινά αυγά. Θα κάνουν ακριβώς ότι θα έκαναν με την γιαγιά και τον παππού στο χωριό. Θα μαζέψουν τα αυγά τους, θα ζυμώνουν ψωμί θα πλάσουν κουλουράκια και θα βάψουν αυγά με φυσικά υλικά. Ακόμα θα παίξουν τα παιχνίδια της αυλής, τα παιχνίδια δηλαδή που παίζαμε εμείς στις γειτονιές όταν όλα ήταν απλότερα. 28 Μαρτίου στους κινηματογράφους από την Feelgood.

Δημιουργική Απασχόληση Σινεμά

Ντάμπο

Ντάμπο, τo πιο διάσημο ελεφαντάκι του σινεμά, επιστρέφει στις αίθουσες 78 χρόνια μετά την προβολή της ομώνυμης θρυλικής ταινίας κινουμένων σχεδίων της Disney τo 1941, σε μια νέα live action υπερπαραγωγή, τη σκηνοθεσία της οποίας υπογράφει ο γνωστός σκοτεινός παραμυθάς Tim Burton. Ο ιδιοκτήτης τσίρκου Max Medici επιστρατεύει τον Holt Farrier, πρώην αστέρι του τσίρκου, και τα παιδιά του Milly και Joe για να φροντίσουν ένα νεογέννητο ελέφαντα με υπερμεγέθη αυτιά, τα οποία τον κάνουν περίγελο ενός τσίρκου που πνέει τα λοίσθια. Όταν, όμως, τα παιδιά ανακαλύπτουν όμως ότι ο Ντάμπο μπορεί να πετάξει, το τσίρκο ξαναζεί τις παλιές του δόξες, προσελκύοντας τον επιχειρηματία V.A. Vandever, που θέλει το ασυνήθιστο παχύδερμο για την Dreamland, το εντυπωσιακό του σόου. Ο Ντάμπο φτάνει σε νέα ύψη στο πλευρό της γοητευτικής και ταλαντούχας ακροβάτριας Colette Marchant, μέχρι που ο Holt ανακαλύπτει ότι πίσω από την εκτυφλωτική γυαλάδα της Dreamland, κρύβονται σκοτεινά μυστικά. Τους πρωταγωνιστικούς ρόλους ερμηνεύουν οι Κόλιν Φάρελ, Εύα Γκριν, Μάικλ Κίτον και Ντάνι Ντε Βίτο.

Το Περιβόλι στη Βάρη Κυργίων 15 (δίπλα στη Σχολή Ευελπίδων), 16672 Βάρη Τ: 210 8963 000 Email: info@perivolivari.gr www.perivolivari.gr

Τη δεύτερη περίοδο του camp τα παιδιά θα πάρουν... πτυχίο μελισσοκομίας, αφού θα μάθουν τα πάντα για τους ακούραστους εργάτες της άνοιξης, τις μέλισσες και τον τρόπο που μπορούμε να τις προστατεύσουμε. Και όχι μόνο αυτό, αλλά θα απολαύσουν τον πιο νόστιμο μελισσοθησαυρό μέσα σε μπάρες που θα φτιάξουν μόνοι τους. Α, και το πιο σημαντικό, θα επιστρέφουν σπίτι χορτάτα όχι μόνο από παιχνίδι αλλά και από καλό φαγητό, αφού θα απολαμβάνουν σούπερ νόστιμο δεκατιανό και μεσημεριανό με υλικά από τα βιολογικά πιστοποιημένα παρτέρια του Περιβολιού. Α’ Περίοδος: Δευτέρα 22 έως Πέμπτη 25 Απριλίου 2019 Β’ Περίοδος: Πέμπτη 2 και Παρασκευή 3 Μαΐου 2019 Ωράριο: 8.00 – 15.00 (δυνατότητα επέκτασης έως τις 17.00) Κόστος 22/5-25/5: €80 έως τις 15.00 + €16 έως τις 17.00 Κόστος 2/5-3/5: €50 έως τις 15.00 + €16 έως τις 17.00 Έκπτωση 10% στα αδελφάκια Οι τιμές ΔΕΝ περιλαμβάνουν ΦΠΑ 24%

Το Easter Camp στο Περιβόλι περιλαμβάνει δεκατιανό και μεσημεριανό γεύμα με υλικά από τα βιολογικά πιστοποιημένα παρτέρια του και από συνεργασίες με μικρούς ντόπιους παραγωγούς.

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

13.03.2019

Ζωγραφίζουμε On the Canvas

ο On the Canvas είναι ένας εικαστικός χώρος έκφρασης της τέχνης, ένα εργαστήρι στο οποίο μπορούν όλοι, μικροί και μεγάλοι, να απολαύσουν πρωτότυπα εικαστικά προϊόντα, ανάλογα με την ηλικία και τα προσωπικά τους ενδιαφέροντα. Εκεί, η αισθητική αγωγή χρησιμοποιείται ως μέσο για την ανάπτυξη και βελτίωση της προσωπικότητας και της ψυχοπνευματικής ωρίμανσης. Η τέχνη είναι βασικό συστατικό της ανθρώπινης εμπειρίας και στόχος των ανθρώπων στο On the Canvas είναι να εμπνεύσουν και να καλλιεργήσουν την ελεύθερη σκέψη στους μαθητές τους, πιστεύοντας πως το δικαίωμα να είσαι δημιουργός, ισοδυναμεί με το δικαίωμα να είσαι ελεύθερος άνθρωπος. Στον εικαστικό κόσμο του Canvas μπορείτε να διαλέξετε ανάμεσα σε μαθήματα ζωγραφικής, κεραμικής, χαρακτικής και δημιουργικής γραφής. Ακόμα μπορείτε να παρακολοθήσετε: Family courses: Διαλέξτε το αγαπημένο σας θέμα και ελάτε να ζωγραφίσετε μαζί με τον μπαμπά, τη μαμά, τα αδέρφια και ρωτήστε μήπως θέλει να έρθει και η γιαγιά με τον παππού. Έτσι, θα περάσετε χρόνο με τα αγαπημένα σας πρόσωπα, δημιουργικά και καλλιτεχνικά. Private classes: Αν σας αρέσει να ζωγραφίζετε μόνοι σας, σε ένα ήρεμο, δημιουργικό περιβάλλον διαλέγοντας τη μουσική που σας αρέσει, ελάτε να δημιουργήσετε στο χώρο του Canvas, όπου παραδίδονται ιδιαίτερα μαθήματα. Friend courses: Πάρτε την παρέα σας και ελάτε να φτιάξετε το δικό σας γκρουπάκι ζωγραφικής. Στο χώρο του Canvas θα περάσετε ευχάριστα με τους φίλους σας, γνωρίζοντας καλύτερα τις δημιουργικές σας δεξιότητες. Πάρτι On the Canvas: Η ομάδα του Canvas αναλαμβάνει να διασκεδάσει τους εκλεκτούς καλεσμένους στο πάρτι του παιδιού σας και να δημιουργήσει μαζί τους ξεχωριστές γιορτινές φιγούρες μέσα από ένα απολαυστικό εικαστικό ταξίδι χρωμάτων κ φαντασίας! Τέλος μια σούπερ ιδέα! Gift cards: Έχει γενέθλια ή γιορτή η καλύτερή σας φίλη ο σύντροφός σας, κάποιο αγαπημένο σας παιδάκι και δεν ξέρετε τι δώρο να του προσφέρετε; Η ομάδα του Canvas θα σας βοηθήσει να του φτιάξετε προσωποποιημένη κάρτα δώρου για να απολαύσει μαθήματα ζωγραφικής. Ένα δώρο που του θα μείνει πραγματικά αξέχαστο!

Μούζικα! ή Η μάχη των ήχων

ε μια μουσική πόλη, ένας μαέστρος και μια ορχήστρα ετοιμάζονται για μια μεγάλη συναυλία. Η μουσική πόλη όμως είναι χωρισμένη στα δύο. Από τη μια η κλασική, με τους αυστηρούς κανόνες, και από την άλλη η τζαζ, με την ελευθερία των αυτοσχεδιασμών. Θα μπορέσουν ποτέ αυτά τα δύο άκρα να βρουν κοινούς τόπους και μελωδίες; Θα μπορέσουν ποτέ να ενωθούν; Ο μαέστρος τι ρόλο θα παίξει; Τα όργανα της ορχήστρας μετατρέπονται σε ανθρώπινους χαρακτήρες και φτιάχνουν μια σύγχρονη κοινωνία. Οι μουσικές περιπέτειες της ατίθασης Βιόλας που επαναστατεί και το σκάει από την ορχήστρα για τον άγνωστο και ελεύθερο κόσμο της τζαζ ζωντανεύουν στο έργο Μούζικα! ή Η μάχη των ήχων του διακεκριμένου συνθέτη Θοδωρή Οικονόμου. Το πρωτότυπο μιούζικαλ σε θεατρικό κείμενο και στίχους της Μαριβίτας Γραμματικάκη έρχεται να συναρπάσει μικρούς και μεγάλους στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος για τέσσερις μόνο παραστάσεις στις 28 και 29 Μαρτίου. Τη μουσική διεύθυνση έχει αναλάβει η Κάτια Μολφέση, ενώ τη σκηνοθεσία υπογράφει η Ιώ Βουλγαράκη, μια από τις πιο χαρισματικές σκηνοθέτριες της νέας γενιάς.

Επισκεφτείτε το On the Canvas και ζήστε ξεχωριστές εικαστικές εμπειρίες!

On the Canvas www.onthecanvas.gr Άρεως 28 & Κρόνου 1 15122 Μαρούσι 2108027311 6972076317 info@onthecanvas.gr

Δημιουργική Απασχόληση

Μούζικα! ή Η μάχη των ήχων Μιούζικαλ για παιδιά Πρώτη παρουσίαση 28, 29 Μαρτίου 2019 Πρωινές παραστάσεις Ώρα έναρξης: 11.00 Βραδινές παραστάσεις Ώρα έναρξης: 20.30 Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής, Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος www.nationalopera.gr

Όπερα

12.10.2016

VR Games στα Volta fun town

άχες με δεινόσαυρους, κυνήγι καρχαριών και οι πιο συναρπαστικοί αγώνες ταχύτητας είναι… μία Volta μακριά. Η εικονική πραγματικότητα και τα VR Games, η νέα τάση που έχει ξετρελάνει μικρούς και μεγάλους, έφτασαν στα Volta fun town. Σε αυτά θα βρείς ειδικά διαμορφωμένα virtual reality corners για όλες τις ηλικίες και όλα τα γούστα. VRide: Υψηλές ταχύτητες, δονήσεις, σλάλομ και εφέ που κάνουν τις διαδρομές, συναρπαστικές. Η διαδικασία; Είναι απλή! Επιλέγεις την πίστα που θέλεις, φοράς τη μάσκα και εντάσσεσαι ολοκληρωτικά σε έναν ψηφιακό κόσμο. Περνάς σε άλλη διάσταση. Δάση τροπικά, δεινόσαυροι από μια άλλη εποχή, αερογέφυρες, πίστες αγώνων ταχύτητας και σιδηροδρομικές γραμμές που κόβονται ξαφνικά, είναι μερικές από τις «εκπλήξεις»

που βιώνει ο παίκτης του VRide. Magic Interactive: Για όσους θέλουν να «πάρουν την κατάσταση στα χέρια τους» και να συμμετέχουν δραστικά σε αυτή την εμπειρία. Αντιμετώπισε πλάσματα ενός άλλου κόσμου, παίξε το αγαπημένο σου άθλημα και βγες νικητής. VR Racing: Είσαι λάτρης της ταχύτητας; Πιάσε το τιμόνι, πάτα το γκάζι και έφυγες... Θέλει λεπτούς χειρισμούς για να αποφύγεις τα εμπόδια αλλά και να περάσεις πρώτος την καρώ σημαία του τερματισμού. VR Mission: Το 6θέσιο VR Mission διαθέτει μοναδικά εφέ αέρα, δόνησης καθώς και άλλα ειδικά εφέ που κάνουν την εμπειρία του παιχνιδιού ακόμα πιο ρεαλιστική. Κυνήγι καρχαριών, μάχες με δεινόσαυρους, πτήσεις με πολεμικά αεροπλάνα, μυστηριώδη κάστρα και βόλτες σε τροπικά δάση, είναι μόνο κάποιες από τις πίστες του νέου παχνιδιού.

Μπορείς να ζήσεις και εσύ μία VR εμπειρία σε 2 πάρκα Volta Fun town! Volta Cloud στο Athens Metro Mall (Άγιος Δημήτριος) - τηλ. 210 9733068 VRide, Magic Interactive, VR Racing Volta fun town στο Athens Heart Mall (Ταύρος) - 210 3412019 VRide, VR Mission

ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ

Γιατί κλαις;

ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

ιατί κλαις; με ρώτησαν τα παιδιά μου όταν τελειώσαμε την ανάγνωση του ομότιτλου βιβλίου του Βασίλη Αλεξάκη, που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Βλέπετε, χωρίς καν να το ξεφυλλίσω, το πήρα και μπαμ, τους το διάβασα. Στο οπισθόφυλλο έγραφε πως πρόκειται για ένα βιβλίο για ώριμα παιδιά και ανώριμους γονείς. Εδώ είμαστε, σκέφτηκα, η περίπτωσή μας. Κι έφαγα τα μούτρα μου.

Πράγματι, το βιβλίο είναι ακριβώς αυτό. Απευθύνεται καταρχάς σε όλους τους γονείς. Γιατί ποιος γονιός δεν είναι ανώριμος; Δεν απευθύνεται, όμως, σε όλα τα παιδιά. Αφορά μόνο τα 6+, μόνο τα ώριμα και μόνο την συν-ανάγνωσή του με τον ανώριμο γονέα τους, καθώς δεν είναι εύκολο, όπως λέει και ο ίδιος ο συγγραφέας, να αντιληφθούν τον σατιρικό χαρακτήρα του. Στο βιβλίο αυτό του Βασίλη Αλεξάκη πρωταγωνίστρια είναι μια μάνα σαν εμένα και σαν εσάς. Στη σκιά της ένα παιδί σαν το δικό μου και σαν το δικό σας. Ένα παιδί που στο τέλος της ιστορίας βάζει τα κλάματα. Και μαζί με αυτό –όπως προείπαμε− βάζει τα κλάματα και ο ενήλικας που διαβάζει την ιστορία. Γιατί, όση ενσυναίσθηση και νομίζουμε ότι έχουμε, όση υπομονή κι αν λέμε πως κάνουμε, όση θεωρία ατάτσμεντ πάρεντινγκ κι αν έχουμε διαβάσει, πάω στοίχημα πως τουλάχιστον μια, αλλά μάλλον περισσότερες φορές, όλοι έχουμε υπάρξει αυτή η τεράστια, η μεγεθυσμένη, η φοβερή μάνα, η απεικονισμένη τρομακτικά άριστα από τον Νικόλα Ανδρικόπουλο. Και πάω στοίχημα πως τουλάχιστον μια, αλλά μάλλον περισσότερες φορές, τα παιδιά μας έχουν υπάρξει αυτό το μικροσκοπικό, σμικρυσμένο, φοβισμένο παιδί, το επίσης απεικονισμένο τρομακτικά άριστα, που το μόνο που θέλει είναι να πάει μια βόλτα και να παίξει. Κάτι που εμείς, οι μαμάδες και οι μπαμπάδες, μοιάζει να μην αντέχουμε, υπό το βάρος μιας δυσβάσταχτης καθημερινότητας και υπεραντιδράμε. Το Τaλκ μίλησε με τον Βασίλη Αλεξάκη με αφορμή το κείμενο αυτό, που γράφτηκε σχεδόν 40 χρόνια πριν, στα γαλλικά, με αφορμή την εμπειρία του συγγραφέα ως νέου μπαμπά, μονίμως αφόρητου, ενοχλημένου και εκνευρισμένου με τα παιδιά του. Το “Pourquoi tu pleures?” πρωτοδημοσιεύτηκε ως χρονογράφημα στην Monde, είχε μεγάλη ανταπόκριση, παίχτηκε εκατοντάδες φορές σε γαλλικά ραδιόφωνα, καθώς οι γονείς αναγνώριζαν, προφανώς, τον εαυτό τους στην πρωταγωνίστριά του, και έπειτα εκδόθηκε, ως εικονογραφημένο βιβλίο για γονείς και όχι ως παιδικό, στην Ελβετία και στην…Κορέα. Η μαμά είναι η καρικατούρα του Αλεξάκη. Επέλεξε, όμως, η πρωταγωνίστρια που μονολογεί να είναι γυναίκα, γιατί ένας άντρας δύσκολα θα έλεγε στο παιδί του τόσα λόγια. Το πολύ πολύ θα του έλεγε «Πήγαινε να βρεις τη μάνα σου»… Ο Αλεξάκης ευτύχισε η εικονογράφηση της ελληνικής εκδοχής της ιστορίας του, από την οποία –όπως μας λέει− δεν άλλαξε ούτε λέξη, να γίνει από τον Νικόλα Ανδρικόπουλο, ο οποίος καταφέρνει να διεισδύσει στο κείμενο και να εκμαιεύει τις λεπτομέρειές του. Η διπλή συναισθηματική χρήση του κόκκινου χρώματος, ως επιθετικού στην απεικόνιση της μαμάς και ως κατευθυντήριου στόχου στην απεικόνιση του παιδιού, τραβάει το βλέμμα και αιχμαλωτίζει τον αναγνώστη από το εξώφυλλο μέχρι το οπισθόφυλλο, που κοσμείται από ένα τεράστιο ερωτηματικό. Σύμφωνα με τον συγγραφέα, το βιβλίο έχει μια σαφώς πολιτική διάσταση, καθώς μιλάει

13.03.2019

για τον ευνουχισμό των παιδιών από τους γονείς τους. Μιλάει για εξαρτημένα παιδιά που απειλούνται, που δεν μεγαλώνουν ελεύθερα, καταπιεσμένα «για το καλό τους» από τραυματισμένους γονείς που επίσης δεν είναι ελεύθεροι. Το κλάμα είναι μια ενοχλητική κατάσταση για τους ενήλικες. Τους αναγκάζει να ξεβολευτούν. Γι’ αυτό θυμώνουν. Και φωνάζουν. Και τα παιδιά ακούν μόνο τη φωνή τους. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο, που μέσα στο αφήγημα δεν ακούγεται καθόλου η φωνή του παιδιού, αλλά μόνο φαίνεται η εικόνα του. Το «Γιατί κλαις;» παρουσιάζει ουσιαστικά τις λέξεις του ενήλικα απέναντι στη ματιά του ανήλικου. Το «Γιατί κλαις;» είναι ένα βιβλίο που θα ανοίξει τα μάτια στους γονείς της εποχής της κρίσης, που έχουν σχεδόν πάντα καλές προθέσεις και σχεδόν πάντα αρνητικά αποτελέσματα και θα τους ταρακουνήσει κάμποσο, ώστε να κάνουν διορθωτικές κινήσεις. Και να κατανοήσουν επιτέλους γιατί κλαίει το παιδί τους. Παράλληλα, είναι ένα βιβλίο που −αν μπορεί αυτό να είναι παρηγορητικό− θα εξηγήσει στα παιδιά ότι καμιά φορά, προφανώς αδικαιολόγητα και μάλλον ασυνείδητα, οι γονείς είναι χαμένοι κάπου στον άσχημο κόσμο των ενηλίκων και έχουν ξεχάσει τι σημαίνει να είσαι παιδί. Το «Γιατί κλαις;» είναι ένα σπαρακτικό βιβλίο που δεν πρέπει να λείπει από καμιά οικογενειακή βιβλιοθήκη. Είναι ένα συγκλονιστικό βιβλίο, στο τέλος του οποίου, λογικά, το παιδί είναι αυτό που θα ρωτήσει τον γονιό γιατί κλαίει. Ή μπορεί και να μην τον ρωτήσει. Γιατί θα έχει καταλάβει...

Οι εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, με αφορμή το βιβλίο του Βασίλη Αλεξάκη, διοργανώνουν βιωματικό εργαστήριο συναισθημάτων με τίτλο «Νιώθει το παιδί μου την αγάπη μου;» το Σάββατο, 30 Μαρτίου 2019, στις 12:30 το μεσημέρι, στον ΠΟΛΥΧΩΡΟ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ (Ιπποκράτους 118, Αθήνα), με εισηγήτρια την ψυχολόγο-ψυχοθεραπεύτρια Κατερίνα Καλλιακούδη. Στόχος του εργαστηρίου είναι να βοηθήσει τους γονείς να ενδυναμώσουν τη σχέση με το παιδί τους, να τους εκπαιδεύσει πώς να ακούσουν τα θέλω του και να έρθουν σε επαφή με τις βαθύτερες ανάγκες και τα συναισθήματά του. Ταυτόχρονα, να βοηθήσει τα παιδιά να καταλάβουν ότι πίσω από τις συμβουλές, τα πρέπει και τα μη κρύβεται η αληθινή αγάπη των γονιών τους γι’ αυτά.

ΦΤΟΥ ΚΑΙ ΒΓΑΙΝΩ

13.03.2019

Δυο φορές και έναν καιρό… παραμύθι θα σου πω

ώς μπορούμε να αφηγηθούμε δημιουργικά ένα παραμύθι; Έχουν τα παιδιά μας ανάγκη από έναν διαφορετικό τρόπο αφήγησης; Με ποιον τρόπο μπορούμε να τους τον προσφέρουμε; Αυτά και άλλα πολλά θα μάθουν όσοι αποφασίσουν να παρακολουθήσουν ένα μοναδικό εργαστήρι δημιουργικής αφήγησης παραμυθιού στο Playgym. To εργαστήρι απευθύνεται σε παιδαγωγούς, θεραπευτές και γονείς. Στόχος του είναι να αναλύσει θεωρητικά και βιωματικά τι σημαίνει «δημιουργική αφήγηση παραμυθιού» και να μας διδάξει πόσο ανάγκη έχουν τα παιδιά από έναν διαφορετικό τρόπο αφήγησης, σε αντίθεση με τον συμβατικό τρόπο απλής ανάγνωσης παραμυθιού. Συγχρόνως, μέσα από βιωματικές ασκήσεις και πρακτικές, οι συμμετέχοντες θα χαλαρώσουν, θα μεταμορφωθούν, θα… τσαλακωθούν, θα χρησιμοποιήσουν τη φωνή και το σώμα τους για να αναπτύξουν το κομμάτι της αυτοπεποίθησής τους.

Θεματικές ενότητες του Εργαστηρίου Χαρακτηριστικά παιδιών ηλικίας 3-10 ετών Ανάλυση του συναισθηματικού, κοινωνικού και γνωστικού επιπέδου. Εγω, Υπερεγώ, Εκείνο Είδη παραμυθιών και εικονογράφησης Ανάπτυξη δυναμικής ομάδας Παιχνίδια ανάπτυξης της φαντασίας Τεχνικές δημιουργικής αφήγησης Παιχνίδια αυτοεκτίμησης Πότε: Σάββατο 13 Απριλίου 2019, 10:00 π.μ. Πού: Στο Playgym, Αναπαύσεως 18, Βριλλήσια Διάρκεια: 3 ώρες Κόστος: 30€ Το εργαστήρι συντονίζει ο παιδαγωγός και συγγραφέας παιδικών παραμυθιών Κυριάκος Μούρτζης. Για την παρακολούθηση του εργαστηρίου απαιτείται κράτηση θέσης στο τηλ. 210 8 100 508 και πληρωμή του συνολικού ποσού.

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

κη..., 13.03.2019

Είστε χαριστική βιβλιοθήκη!

Χαριστική Βιβλιοθήκη. Aπό το παιχνίδι των αυτοσχεδιασμών στην εμπειρία «βιβλίο» 12059_xaristiki_vivliothiki_layout.indd 37

M Η «Χαριστική βιβλιοθήκη» κυκλοφορεί απο τις εκδόσεις Πατάκη

ε αφορμή την κυκλοφορία της Χαριστικής Βιβλιοθήκης (εκδόσεις Πατάκη), το Τaλκ ζήτησε από τον Δικαίο Χατζηπλή, τον έναν από τους δυο συγγραφείς του, που είχε μάλιστα την πρωτότυπη ιδέα, να μας μιλήσει για τη διαδικασία δημιουργίας αυτού του πανέξυπνου παιδικού βιβλίου. Ας δούμε τι μας είπε. Η Χαριστική Βιβλιοθήκη ως ιδέα γεννήθηκε μέσα από ένα παιχνίδι αυτοσχεδιασμών, κατά τη διάρκεια μιας βιβλιοπαρουσίασης σε μεγάλη βιβλιοθήκη της πόλης. Ο στόχος μου ήταν χρησιμοποιώντας τη σωκρατική μέθοδο να βοηθήσω τα παιδιά να αντιληφθούν όλα όσα κερδίζουν διαβάζοντας ένα βιβλίο. Αφού αρχικά μιλήσαμε για το τι είναι δανειστική βιβλιοθήκη, κάθε πότε την επισκεπτόμαστε και αν υπάρχει στο σχολείο μας ή στη γειτονιά μας, στη συνέχεια κλήθηκαν να απαντήσουν στο αν έχουν επισκεφθεί ποτέ μια… χαριστική βιβλιοθήκη. Ο νους τους, φυσικά, πήγε στο ότι εκεί σου χαρίζουν τα βιβλία. Και η κουβέντα συνεχίστηκε ως εξής: Παιδιά: Ναι, αλλά κάποτε δεν θα τελειώσουν; Δικαίος: Χμ, σωστά… Ας το πάρουμε από την αρχή. Την Παρασκευή είναι η μέρα φιλαναγνωσίας στο σχολείο και τρέχω στη δανειστική βιβλιοθήκη να πάρω ένα βιβλίο για

8/2/19 10:29 πμ

να διαβάσω μέσα στο Σαββατοκύριακο. Έχω αποφασίσει να μη δω τηλεόραση, να μην παίξω με τον υπολογιστή, ούτε με κάποια παιχνιδομηχανή, θα περάσω όλο μου το χρόνο διαβάζοντας το λαχταριστό αυτό βιβλίο. Παιδιά, το έχει κάνει κανείς αυτό ποτέ; Παιδιά: (γελάνε και γιουχάρουν). Δικαίος: Πάω λοιπόν σπίτι και αρχίζω να διαβάζω. Τι λέτε ότι κέρδισα διαβάζοντας το βιβλίο; Τα παιδιά αρχίζουν να φωνάζουν δυνατά τις έννοιες και όλα όσα κερδίζουμε. (Ομαδοσυνεργατικά ο ένας συμπληρώνει τον άλλο.) Παιδιά: Γνώσεις, φαντασία, βαρεμάρα, γέλιο, διασκέδαση, θαυμάζουμε τις εικόνες, μαθαίνουμε ανάγνωση, γνωρίζουμε νέους ήρωες! Με αυτόν τον τρόπο συναντήθηκαν όλοι με όλα όσα κερδίζουμε διαβάζοντας ένα βιβλίο. Ο ενθουσιασμός της συμμετοχής τους στο παιχνίδι τα έκανε να σκεφτούν και να δώσουν βροντερές απαντήσεις, καταφέρνοντας έτσι να υποστηρίξουν την αξία ενός βιβλίου. Με τον ίδιο ζήλο υπερασπίστηκαν το βιβλίο όταν τους ζήτησα να κόψω και να κρατήσω τις αγαπημένες μου σελίδες. Έπρεπε να το επιστρέψω ολόκληρο. Δικαίος: Πάω, λοιπόν, στη βιβλιοθήκη τη Δευτέρα και λέω στη δασκάλα: «Κυρία, σας έφερα πίσω το βιβλίο που διάβασα και μου άρεσε πάρα πολύ. Αλλά, μισό λεπτό, γιατί σας έχω φέρει και στην τσάντα μου τις γνώσεις, τη φαντασία, τους φίλους…».

Τα παιδιά επαναστατούν και προσπαθούν να εξηγήσουν ότι όλα αυτά μένουν σε εμένα, στο μυαλό μου. Είναι δικά μου. Δικαίος: Δηλαδή μου τα χαρίζουν… Παιδιά: Ναιιιιι!!! Δικαίος: Άρα…; Και ξαφνικά κάθε Δανειστική βιβλιοθήκη γίνεται Χαριστική. Και κάθε βιβλίο έχει να σου δώσει τόσα πολλά! Και αυτά που φαίνονται και αυτά που μένουν για πάντα χωρίς να το καταλάβεις. Το 2010 ο Αντώνης Παπαθεοδούλου άκουσε την ιστορία και έκτοτε δεν σταμάτησε να με παροτρύνει να την κάνω βιβλίο. Τα χρόνια πέρασαν και η ιδέα ενός βιβλίου ωρίμασε. Έτσι, μαζί με τον Αντώνη, και με την καταλυτική συμβολή της Έλενας Πατάκη, προχωρήσαμε στη συγγραφή της Χαριστικής Βιβλιοθήκης. Την εικονογράφηση ανέλαβε η υπέροχη Μυρτώ Δεληβοριά. Μέχρι τώρα από τη θέση του υπευθύνου εκδηλώσεων στις Εκδόσεις Πατάκη χαιρόμουν για την έκδοση των βιβλίων μαζί με τους συγγραφείς τους. Περιμέναμε πώς και πώς κάθε νέο τίτλο. Τη χαρά αυτή όμως, το γαργαλητό και την ανυπομονησία δεν τα είχα αντιληφθεί τόσο βαθιά όπως τώρα. Και αυτό που συνειδητοποίησα είναι ότι ο ερχομός του βιβλίου είναι μια εμπειρία πολλών συναισθημάτων που τη συνθέτουν πολλά πρόσωπα και παράγοντες. Κατ’ αρχάς, η συνεργασία με έναν καταξιωμένο συγγραφέα και η διαδικασία συγγραφής ενός εικονογραφημένου βιβλίου. Τι θα γράψουμε, τι όχι και τι θα αποδοθεί από την εικονογράφηση. Το πράσινο φως για την έκδοση από την εκδότρια. Η επιλογή της εικονογράφου που ήδη θαυμάζεις. Η αναμονή και η στιγμή που τα σχέδια είναι έτοιμα και ξαφνικά βλέπεις όλα όσα έχεις φανταστεί να οπτικοποιούνται και να δημιουργούν έναν κόσμο πολύ πιο εντυπωσιακό από ό,τι είχες στο μυαλό σου. Η παραγωγή ξεκινά και ακόμη περισσότεροι άνθρωποι γίνονται κομμάτι του βιβλίου, βάζοντας τη δική τους προσπάθεια, αγάπη και μεράκι. Η υπεύθυνη έκδοσης που το συνοδεύει με προσοχή σε όλα του τα στάδια, οι γραφίστες, οι διορθωτές, ο τυπογράφος. Αλλά και οι συνάδελφοι που ρωτάνε με ενδιαφέρον και εμφανή χαρά «πότε με το καλό;». Και τελικά το παίρνεις στα χέρια σου και τότε συνειδητοποιείς ότι το βιβλίο από μόνο του ως αντικείμενο είναι μια εμπειρία. Το μέγεθος, το χαρτί που έχει επιλεχθεί, η υφή του, η εξαιρετική ποιότητα της εκτύπωσης, το στήσιμο, οι εικόνες που παίρνουν τελείως άλλη διάσταση από την οθόνη του υπολογιστή. Και όλα συνεχίζονται με την τοποθέτησή του στα βιβλιοπωλεία, τις διαφημίσεις, τα πρώτα σχόλια και το «καλοτάξιδο» που οι εύχονται αναγνώστες. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ για τη φιλοξενία. Επισκεφτείτε κι εσείς τη Χαριστική Βιβλιοθήκη, ένα βιβλίο που προάγει τη φιλαναγνωσία με μοναδικό τρόπο, παρουσιάζει τα οφέλη της ανάγνωσης με πρωτοτυπία, αναδεικνύοντας το μαγικό συστατικό των βιβλίων –τη φαντασία– και ενισχύει το έργο των δανειστικών βιβλιοθηκών!

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

βιβλίο «Δεν υπάρχουν ίσως ημέρες της παιδικής μας ηλικίας που να τις ζήσαμε τόσο απόλυτα, όσο εκείνες που πιστέψαμε ότι τις αφήσαμε να φύγουν χωρίς να τις ζήσουμε, εκείνες που τις περάσαμε με ένα βιβλίο αγαπημένο»

- Marcel Proust

ΤΗΣ ΠΕΛΙΩΣ ΠΑΠΑΔΙΑ

Από τις εκδόσεις Ίκαρος κυκλοφορεί το παραμύθι της Marie Voigt «Ένα φως για τη νύχτα», σε μετάφραση του Αντώνη Παπαθεοδούλου. Μια μαγική ιστορία που μας γεμίζει θάρρος να αντιμετωπίσουμε το σκοτάδι και ό,τι μας φοβίζει. Οι σκιές δεν κρύβουν απαραίτητα κάτι τρομακτικό, και στην ομορφιά τους μπορούμε να βρούμε τη δύναμη που κρύβουμε μέσα μας. Η Μπέτυ λατρεύει τη νύχτα, γιατί φέρνει μαζί της τις πιο όμορφες ιστορίες. Αλλά ο Κόσμο, ο Αρκούδος από το βιβλίο της, φοβάται το σκοτάδι… Μπέτυ και Αρκούδος, αν και από διαφορετικούς κόσμους, συναντιούνται σαν σε... παραμύθι. Τα παιδιά τούς ακολουθούν στη βόλτα τους και ανακαλύπτουν παρέα πως το σκοτάδι το χρειαζόμαστε για να βλέπουμε το όμορφο φως, και πως το φως που κρύβουμε μέσα μας τελικά μας δίνει θάρρος για να ξεπεράσουμε όλους μας τους φόβους. Ο Πάπιος θέλει να κάνει παρέα με τον Αρκούδο. Όμως ο Αρκούδος έχει πάει εκδρομή για ψάρεμα για μια ολόκληρη εβδομάδα. Τι θα κάνει ο Πάπιος μόνος του όσο λείπει ο Αρκούδος; Πώς θα ζήσει χωρίς τον καλύτερό του φίλο; Οι δυο ήρωες του John Jory, εικονογραφημένοι από τον Benji Davies, το ακαταμάχητο δίδυμο των πρωταγωνιστών που μαζί δεν κάνουνε και χώρια δεν μπορούνε, γνωστοί από το υπέροχο «Καληνύχτα, λέμε», επιστρέφουν στις εκδόσεις Παπαδόπουλος με το βιβλίο «Γύρνα σπίτι, λέμε», μια ζωντανή ιστορία με πολύ χιούμορ που προβάλλει την αξία της φιλίας. Οι εκδόσεις Διόπτρα μάς συστήνουν ένα χαρούμενο γουρουνάκι, τον Ναπολέοντα, που μαθαίνει στα μικρά παιδιά τον κύκλο των εποχών μέσα από τρυφερές και διασκεδαστικές περιπέτειες! Στο βιβλίο «Ο Ναπολέων παίζει στο χιόνι!», το γουρουνάκι με τη φίλη του την κουνελίνα βάζουν τα σκουφάκια, τα κασκόλ και τα γάντια τους για να φτιάξουν έναν χιονάνθρωπο. Γιατί, όμως, ο Ναπολέων να φτιάξει έναν χιονάνθρωπο και να μη φτιάξει ένα... χιονογούρουνο; Στο βιβλίο «Ο Ναπολέων αρπάζει... κρύο!», ο ήρωάς μας φτερνίζεται τόσο δυνατά που όλα τα πράγματα στο σαλόνι πετάγονται στον αέρα! Καθώς ακούει τη μαμά του να λέει ότι “άρπαξε κρύο”, το παίρνει μάλλον κυριολεκτικά και νομίζει πως είναι σούπερ ήρωας! Δυσκολεύεται το παιδί σας να κοιμηθεί; Ακολουθήστε παρέα τη Λένα την Ελεφαντίτσα καθώς πάει να κοιμηθεί στο μαγικό δάσος, όπου συναντάει διάφορες φανταστικές φιγούρες, χαλαρώνει και ηρεμεί. «Η Ελεφαντίτσα που ήθελε να κοιμηθεί», του Carl-Johan Forssén Ehrlin (εκδόσεις Κλειδάριθμος) είναι η πολυαναμενόμενη συνέχεια του πρωτοποριακού παραμυθιού «Το κουνελάκι που ήθελε να κοιμηθεί», best seller σε πολλές χώρες, με πωλήσεις εκατομμυρίων αντιτύπων. Γραμμένο με βάση

13.03.2019

τις ίδιες ψυχολογικές τεχνικές που έχουν στόχο να αποκοιμηθεί το παιδί, το νέο παραμύθι έχει ήδη λάβει θερμά εγκωμιαστικά σχόλια από γονείς που το έχουν διαβάσει στα παιδιά τους. Το παιδί σας θα βυθιστεί στον κόσμο του παραμυθιού και θα το πάρει ο ύπνος πανεύκολα. Εφαρμόστε αυτή τη νέα βραδινή ρουτίνα, όπως τόσοι άλλοι γονείς σε ολόκληρο τον κόσμο, και η μέρα του παιδιού σας θα κλείσει ήρεμα και γλυκά! Πώς ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε το 1962 μπορεί να θεωρείται μοντέρνο μέχρι σήμερα; Αν το σχεδίασε ο μεγαλύτερος Αμερικανός γραφίστας του 20ου αιώνα είναι αναμενόμενο. Οι εκδόσεις Μικρή Σελήνη φέρνουν για πρώτη φορά στην Ελλάδα «Το Μικρό 1», που έχει τη σχεδιαστική σφραγίδα του Paul Rand, ενός από τους σύγχρονους γκουρού της γραφιστικής, που μαζί με την σύντροφό του Ann Rand δημιούργησαν μια σειρά από μοναδικά παιδικά βιβλία. Το Μικρό 1 αισθάνεται πολύ μόνο κι έτσι αναζητά φίλους μέσα από την περιπλάνησή του στον κόσμο των αριθμών. Συναντά όλα τα νούμερα μέχρι το 10, συνομιλεί μαζί τους και ταυτόχρονα αφηγείται μια τρυφερή ιστορία για την μοναξιά, τη συντροφικότητα και τη φιλία. Οι λέξεις της Ann Rand είναι το ίδιο δυνατές με τις εικονογραφήσεις κι έτσι το αποτέλεσμα είναι ένα μοναδικό εικονοβιβλίο που αφήνει χώρο στοχασμού, ενώ παράλληλα ανοίγει νέους ορίζοντες στην αισθητική αγωγή του αναγνώστη. Μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μίνωας το παραμύθι της Μάρως Θεοδωράκη «Το μικρό μου κουβαράκι» (εικονογράφηση Χρύσα Σπυρίδωνος), μια τρυφερή ιστορία για την πιο αγνή αγάπη, την αδελφική! Η ζωή του μικρού Λεωνίδα αλλάζει όταν εμφανίζεται ένα πολύτιμο δώρο για εκείνον: μέσα σε ένα ασπρόμαυρο χαρτάκι αποκαλύπτεται ένα μικροσκοπικό κουβαράκι-αδερφάκι. Ο ρόλος του μεγάλου αδερφού τον βάζει σε διλήμματα. Θα είναι αγόρι ή κορίτσι; Θα πρέπει να μοιράζεται το δωμάτιό του; Και η αγάπη της μαμάς και του μπαμπά; Θα μεγαλώσει ή θα μικρύνει; Ιδανικό ανάγνωσμα για όλα τα παιδιά που περιμένουν αδελφάκι. «Ψέματα»! Ένας νέος τίτλος έρχεται να εμπλουτίσει τα ανατρεπτικά παραμύθια της σειράς βιβλίων του ξεχωριστού Γάλλου συγγραφέα και εικονογράφου Geoffroy de Pennart (εκδόσεις Παπαδόπουλος). Ο μικρός λύκος, ο Λουκάς, και το μικρό γουρούνι, ο Μελέτης, είναι αγαπημένοι φίλοι και ήρθε η ώρα να γνωριστούν και οι μπαμπάδες τους. Η συνάντηση όμως κρύβει μια δυσάρεστη έκπληξη για τους μεγάλους, μια και είναι παλιοί γνώριμοι. Η αντιπάθεια είναι ακαριαία και αρχίζουν αμέσως να λένε τους λόγους για τους οποίους δε συμπαθούν ο ένας τον άλλον. Από ψέμα σε ψέμα όμως χάνεται η αλήθεια και έτσι κανείς δεν ξέρει τι πραγματικά συνέβη. Τι σημασία έχουν άραγε όλα αυτά; Τα μικρά παιδιά είναι φίλοι κι αυτό είναι αφορμή για να γιορτάσουν! Γιατί τα παιδιά μπορούν και πολλές φορές βλέπουν την ουσία των πραγμάτων πιο καθαρά απ’ τους μεγάλους. Νέα περιπέτεια και για τον πολυαγαπημένο, γλυκό, τρυφερό και ανατρεπτικό Λύκο Ζαχαρία, τον ήρωα της Orianne Lallemand, που γνώρισαν στο ελληνικό κοινό οι εκδόσεις Παπαδόπουλος! Στο βιβλίο «Ο λύκος Ζαχαρίας ονειρεύεται τον ωκεανό», ο Ζαχαρίας βρίσκει έναν χάρτη θησαυρού και καθώς τον αναζητά ενθουσιασμένος, καταλήγει να εξερευνά τον ωκεανό, όχι μόνο πάνω αλλά και κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Και ο υποβρύχιος κόσμος φιλοξενεί φανταστικά πλάσματα και θαυμαστά μέρη! Άραγε θα είναι ο θησαυρός που ψάχνει ο λύκος Ζαχαρίας αυτός που περιμένει; “Τι να είναι καλύτερο από ένα κεκάκι; Ένας φίλος για να το μοιραστείς μαζί του!” Η μεγάλη πόλη είναι γεμάτη εμπόδια και καινούργιες εμπειρίες για τον Έλιοτ, τον μικρό ελέφαντα με τις βούλες, που συνήθως περνάει απαρατήρητος. Στο βιβλίο του Μάικ Κουράτο «Μικρός Έλιοτ- Μεγάλη πόλη» (εκδόσεις Κλειδάριθμος), ο Έλιοτ θα βρεθεί αντιμέτωπος με γλυκές εκπλήξεις –ακόμα και στην πιο μικρή συσκευασία– και θα αποκτήσει έναν πολύτιμο φίλο. Πιο μικρό από αυτόν! Η σειρά με πρωταγωνιστή τον Έλιοτ έχει βραβευτεί και μεταφραστεί σε ολόκληρο τον κόσμο. Μπορείτε μάλιστα να

54 κατεβάσετε και εκπαιδευτικές δραστηριότητες επισκεπτόμενοι την ιστοσελίδα mikecurato.com. Η εξερεύνηση του κόσμου και η εκμάθηση των ζώων δεν ήταν ποτέ τόσο διασκεδαστικές όσο με δυο νέα βιβλία δραστηριοτήτων των εκδόσεων Ψυχογιός, που περιλαμβάνουν συναρπαστικές πληροφορίες, γρίφους, κουίζ και πολλά αυτοκόλλητα. «Ο Άτλαντας του Κόσμου» παρακινεί τα παιδιά εξερευνήσουν τον κόσμο, ταιριάζοντας σηµαίες, ζωγραφίζοντας βήµα βήµα, δραπετεύοντας µέσα από λαβυρίνθους και κολλώντας πάνω από 250 σηµαίες, ζώα, αξιοθέατα και άλλα πολλά! Στον «Άτλαντα των ζώων» τα παιδιά εξερευνούν το ζωικό βασίλειο, ταιριάζουν τις πατηµασιές των ζώων, ζωγραφίζουν, δραπετεύουν και πάλι µέσα από λαβυρίνθους και κολλούν πάνω από 250 ζωάκια, φυτά και αστεράκια! “Ο αδελφός μου… σαν πιγκουίνος περπατάει και πηδά, όποτε θέλει να με κάνει να γελάσω, μα σαν γορίλας φωνάζει δυνατά αν κάποιο απ’ τα παιχνίδια του χαλάσω!”. «Τα αδέλφια μου», το νέο βιβλίο της Ράνιας Μπουμπουρή (εκδόσεις Ψυχογιός, εικονογράφηση Χρύσα Σπυρίδωνος) αντικατοπτρίζει άριστα τις παιδικές αδελφικές σχέσεις αγάπης και ζήλιας, λατρείας και μίσους και υπενθυμίζει με τρυφερότητα στα μικρά μας πως μαζί φτιάχνουν μια υπέροχη ομάδα, πως μπορούν να μοιράζονται τα πάντα και πως έχουν άπλετο χώρο στην καρδιά των γονιών τους. Το βιβλίο της Μαρίζας Ντεκάστρο «Πού κρύβονται τα δικαιώματα;» (εκδόσεις Μεταίχμιο, εικονογράφηση Άνα Μάτεγιτς) είναι μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα απόπειρα εικονογραφημένης πολιτικής αγωγής για το νηπιαγωγείο και τις μικρές τάξεις του δημοτικού. Με αφορμή μια βόλτα στην πλατεία Συντάγματος, το σύμβολο της σύγχρονης ελληνικής δημοκρατίας, οι μικροί ήρωες συζητούν και μαθαίνουν τι είναι οι νόμοι, πώς φτιάχνονται, ποια είναι τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις των πολιτών και πώς προστατεύονται από το Σύνταγμα. Όταν πεθαίνει ένα αγαπημένο πρόσωπο, είναι δύσκολο να βρει κανείς τις κατάλληλες λέξεις για να το εξηγήσει σε ένα παιδί. Γραμμένο με ευαισθησία και εικονογραφημένο με τρυφερότητα, το βιβλίο της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας «Πού πήγε η γιαγιά; Μια ιστορία για την απώλεια» (Dr Bonnie Zucker, εκδόσεις Κλειδάριθμος) εξηγεί με λέξεις κατανοητές την έννοια της απώλειας, καθησυχάζει το παιδί και του μαθαίνει ότι η αγάπη δεν πεθαίνει ποτέ. Περιλαμβάνει σημείωμα για γονείς με περισσότερες οδηγίες για το πώς να μιλήσουν στο παιδί για τον θάνατο και πώς να απαντήσουν στις ερωτήσεις του. Ο Αντώνης Παπαθεοδούλου και η Ίρις Σαμαρτζή ετοίμασαν καινούργιο τίτλο στη σειρά «Μικρά ταξίδια με τη φαντασία του Ιουλίου Βερν» (Εκδόσεις Παπαδόπουλος), που γνωρίζει στα μικρά παιδιά το έργο του συγγραφέα. «Η σχολή των Ροβινσώνων ή Πώς να τα έχεις όλα» παρουσιάζει την ιστορία του νεαρού Γκόντφρεϊ, μεγαλωμένου μέσα σε αμύθητα πλούτη, μαθημένου να τα έχει όλα, που βρίσκεται ξαφνικά χωρίς στέγη, χωρίς τροφή, χωρίς ούτε τα στοιχειώδη για την επιβίωσή του, ναυαγός σε ένα έρημο νησί... Το νησί θα μεταμορφωθεί σε σχολή κι εκείνος σε μαθητή! Και στη σχολή αυτή, μαζί με τον δάσκαλό του Οράτιο Μελέτα –που όλοι τον φωνάζουν Ομελέτα–, ο Γκόντφρεϊ θα πάρει τα πιο χρήσιμα και τα πιο σπουδαία μαθήματα του κόσμου. Από τα πρωινά γεύµατα µέχρι τα γενέθλια, από τα γλυκά µέχρι τα ρούχα, από τον λόξιγκα µέχρι τα αντίο, υπάρχουν πολλοί τρόποι για να πεις και να κάνεις πράγµατα στις διάφορες χώρες του κόσµου. «Τα παιδιά του κόσμου» (εκδόσεις Ψυχογιός) είναι ένα πολυσυλλεκτικό βιβλίο για τη ζωή των παιδιών όλου του κόσμου με ξεναγούς τα ίδια τα παιδιά, με πληροφορίες για διαφορετικά ήθη, έθιμα και παραδόσεις, καθώς και με βασικές εκφράσεις σε διάφορες γλώσσες, που ενισχύει τη διαπολιτισμικότητα και καλλιεργεί τον σεβασμό στη διαφορετικότητα. Όλοι πιστεύουν ότι οι δεινόσαυροι έχουν εξαφανιστεί. Είμαι

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

13.03.2019

σίγουρη ότι το ίδιο πιστεύετε κι εσείς και ότι το έχετε πει και στα παιδιά σας. Είναι όμως αλήθεια; Μήπως κάποιοι βρίσκονται ακόμη στη Γη και ζουν ανάμεσά μας; Ένα αυθεντικό άλμπουμ με φωτογραφίες από πολύ πολύ παλιά, που έρχεται στο φως για πρώτη φορά, θα δώσει την απάντηση...Το διασκεδαστικό βιβλίο του Guido Van Genechten (εκδόσεις Διόπτρα) «Δεινόσαυροι: έχουν εξαφανιστεί... ή υπάρχουν ανάμεσά μας;» ταξιδεύει τα παιδιά από 5 ετών στον θαυμαστό κόσμο των δεινόσαυρων και τα κάνει να τους δουν με άλλο μάτι! Ο Σοφοκλής και ο μπαμπάς του επισκέπτονται τη δανειστική βιβλιοθήκη, όπου ο Σοφοκλής διαλέγει ένα βιβλίο. Όταν επιστρέφουν στο σπίτι, κλείνεται στο δωμάτιό του και το διαβάζει. Και διαβάζοντάς το συναντάει τους ήρωες του βιβλίου, γελάει με τις αστείες λέξεις, κρατάει τις πιο δύσκολες για να εντυπωσιάσει και ενεργοποιεί τη δική του φαντασία. Όταν έρχεται η ώρα να το επιστρέψει, είναι λυπημένος. Η βιβλιοθηκάριος όμως ζητάει μόνο το βιβλίο. Τα υπόλοιπα –σπαθιά και τραμπάλες, χαρά και περιπέτεια, λέξεις και φίλους, γνώσεις και ταξίδια– του τα χαρίζει. Ο Δικαίος Χατζηπλής εμπνεύστηκε τη «Χαριστική βιβλιοθήκη» του μέσα από ένα αυτοσχέδιο βιβλιοφιλικό παιχνίδι με παιδιά και έκτοτε δε σταμάτησε να προσκαλεί όλο και περισσότερους φίλους του να την επισκεφθούν. Μαζί με τον Αντώνη Παπαθεοδούλου και τη Μυρτώ Δεληβοριά βάλθηκαν να χτίσουν στ’ αλήθεια μια χαριστική βιβλιοθήκη! Και για να είναι σίγουροι ότι όλοι μας θα μπορούμε να την επισκεφτούμε, διάλεξαν να τη χτίσουν από χαρτί, στις εκδόσεις Πατάκη. Δημιούργησαν, έτσι, ένα βιβλίο που προάγει τη φιλαναγνωσία με μοναδικό τρόπο, ενισχύει το έργο των δανειστικών βιβλιοθηκών και παρουσιάζει τα οφέλη της ανάγνωσης με πρωτοτυπία, αναδεικνύοντας το μαγικό συστατικό των βιβλίων –τη φαντασία! «Οι μεγάλοι καλλιτέχνες», που μας συστήνουν οι εκδόσεις Παρισιάνου, είναι μια υπέροχη βιογραφική σειρά για ορισμένους από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες όλων των εποχών. Τα σύντομα και εύληπτα κείμενα που εξιστορούν τις προσωπικές περιπέτειες και τις αισθητικές αναζητήσεις των διάσημων δημιουργών και η πλούσια εικονογράφηση εισάγουν τα παιδιά στον συναρπαστικό κόσμο των καλών τεχνών. Γνωρίστε τους τα σημαντικότερα έργα του Λεονάρντο ντα Βίντσι και του Μιχαήλ Αγγέλου, του Βαν Γκογκ και του Πικάσο μέσα από τη μικρή αυτή καλλιτεχνική εγκυκλοπαίδεια των τεχνών, ιδανική για παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας. Το παγκόσμιο best seller του Carl-Johan Forssén Ehrlin «Μια βδομάδα άνω κάτω−Ο θαρραλέος Θωμάς» (εκδόσεις Κλειδάριθμος) βοηθά τα παιδιά να αντιμετωπίσουν τα δύσκολα συναισθήματα με σχεδόν μαγικό τρόπο! Ο Θωμάς είναι ένα συνηθισμένο αγοράκι. Του αρέσει να σκαρφαλώνει στα δέντρα, να κάνει ποδήλατο και να παίζει με τους φίλους του. Όμως, μόλις μετακόμισε με την οικογένειά του σε άλλη πόλη και βιώνει πρωτόγνωρα συναισθήματα: νοσταλγία, φόβο, πόνο. Αυτή η πρώτη βδομάδα είναι εντελώς άνω κάτω! Ακολουθήστε τον Θωμά στο σπίτι, στον παιδικό σταθμό, στο πάρκο –και δείξτε στο παιδί σας πώς να χειρίζεται παρόμοιες καταστάσεις. Βοηθήστε το να αντιμετωπίζει τον πόνο, μετατρέψτε τον φόβο του σε γέλιο και τη νοσταλγία του σε όμορφα, θετικά συναισθήματα, με αυτό το αλλιώτικο παραμύθι με το οποίο τα παιδιά μαθαίνουν να χειρίζονται τις δυσκολίες, αλλάζοντας απλώς τον τρόπο σκέψης τους. Τα δυο νέα βιβλία των εκδόσεων Διόπτρα «Λεονάρντο Ντα Βίντσι» και «Άλμπερτ Αϊνστάιν» είναι από αυτά που τα παιδιά θα ρουφήξουν λαίμαργα και θα διαβάσουν ξανά και ξανά. Πρόκειται για τους πρώτους τίτλους της σειράς «Μικρά παιδιά με μεγάλα όνειρα». Οι πρωταγωνιστές της, που άφησαν το αποτύπωμά τους στην ιστορία, προσκαλούν τους μικρούς αναγνώστες σε ένα ταξίδι στον χρόνο για να ανακαλύψουν τα σπουδαία επιτεύγματά τους. Η ζωντανή εικονογράφηση της Isabel Munoz, η πρωτοπρόσωπη αφήγηση της Jane Kent, το χρονολόγιο και το κουίζ στο τέλος εγγυώνται ότι οι μικροί, συνδυάζοντας το τερπνόν μετά του ωφελίμου, θα διασκεδάσουν και θα μάθουν.

13.03.2019

Όλα τα ζώα του δάσους συζητούσαν μόνο ένα πράγμα τελευταία: ότι το Λιοντάρι είχε εκτρέψει όλο το νερό από το ποτάμι για να φτιάξει μια πισίνα μπροστά από τη φωλιά του. Σε έξαλλη κατάσταση, άρχισαν να αναρωτιούνται μήπως το Λιοντάρι δεν έπρεπε να είναι πια ο βασιλιάς του δάσους… «Οι εκλογές των ζώων» των Πάουλα Ντεσγκάλδο και Πέδρο Μαρκούν (εκδόσεις Ψυχογιός) είναι ένα βιβλίο γραμμένο από παιδιά για παιδιά, που μιλά με διασκεδαστικό τρόπο για τη δημοκρατία, τη δικαιοσύνη και το κοινό καλό. Είναι ένα από τα λίγα παιδικά βιβλία περί πολιτικής, γραμμένο με χιούμορ, στο οποίο αναδεικνύονται οι αξίες της δημοκρατίας, της δικαιοσύνης, της πολυφωνίας και του κοινού καλού. Εκτός από τη διασκεδαστική ιστορία, στο τέλος του βιβλίου υπάρχει γλωσσάρι με τους βασικούς όρους που χρησιμοποιούνται στο πλαίσιο των εκλογών. Σε μια κασετίνα μπορούν να στριμωχτούν πολλά. Η κασετίνα της Αμέλιας, όπως όλων, έχει μολύβι, μαρκαδόρο, γόμα και διορθωτικό, αλλά επίσης κρύβει καλά κάποια μυστικά και μαζί τους παρεξηγήσεις και καβγάδες. Πώς και γιατί συμβαίνουν όλα αυτά; Είναι κάποιος ή κάποιοι υπεύθυνοι; Κι αν ναι, έχει σημασία να αναγνωρίσουν τα λάθη τους και να προσπαθήσουν να επανορθώσουν; Α, κι αυτές τις μουτζούρες στον τοίχο του δωματίου της Αμέλιας; Τις έκανε κάποιος ή μόνες τους έγιναν; Μην κοιτάτε τον συγγραφέα Πάνο Χριστοδούλου. Αυτός δηλώνει: «Δεν το έκανα εγώ! (Ή μήπως το έκανα;)» Σε κάθε περίπτωση, σύμμαχοί του στη δημιουργία αυτού του ευφάνταστου βιβλίου για τα λάθη και τη σημασία της συγγνώμης είναι οι εκδόσεις Μεταίχμιο και η εικονογράφος Μυρτώ Δεληβοριά.

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

56 Η «Χαρτοφοβία» της σπουδαίας Σουζάνα Ταμάρο (εκδόσεις Πατάκη, μετάφραση Σώτη Τριανταφύλλου) είναι η ιστορία του µικρού Λεοπόλδου που δεν αντέχει με τίποτα τα βιβλία. Όταν τα ανοίγει, τα γράµµατα χορεύουν µπροστά στα µάτια του, ζαλίζεται και τον πιάνει απελπισία. Κανείς δεν τον καταλαβαίνει, και οι γονείς του –αν και είναι πολύ καλοί– τον πιέζουν να διαβάζει, να διαβάζει, να διαβάζει! Και του χαρίζουν βιβλία γιατί φοβούνται πως ο Λεοπόλδος θα µείνει ξύλο απελέκητο. Έτσι, έρχεται µια µέρα που δεν αντέχει πια και το σκάει απ’ το σχολείο κι απ’ το σπίτι. Όµως, µέσα σ’ αυτή την παράξενη µέρα, τη γεµάτη φόβο και τολµηρές αποφάσεις, ο Λεοπόλδος ανακαλύπτει την αιτία που δεν του αρέσουν τα βιβλία. Η φιλία και η κατανόηση ενός αγνώστου τού ανοίγουν τα µάτια. Κι ο Λεοπόλδος βρίσκει την ησυχία του και µαζί την αγάπη για το διάβασµα. Ποιος είναι ο Μάγιο; Μάγος σίγουρα δεν είναι, μα μαγικά κάνει! Περνάει τη μαγική του πύλη και φτάνει στον πλανήτη του Γουτεμβέργιου! Ποιος θέλει να κλέψει το μελάνι για να μην τυπώνονται πια βιβλία; Πού πέφτει ο Βόρειος Απελέκητος Ωκεανός; Θα καταφέρει ο Μάγιο να βρει τον μυστικό κώδικα που οδηγεί στο εργαστήριο του Γουτεμβέργιου και να σώσει τους κατοίκους του πλανήτη από τα ύπουλα σχέδια του Ξύλου Απελέκητου; Τελικά, ποια είναι τα «Mαγικά ταξίδια του Μάγιο»; Η απάντηση στο νέο βιβλίο της Μαριλίτας Χατζημποντόζη που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Ο Σιγανός είναι το σκιάχτρο που ζει στο περιβόλι του κυρΓιάννη. Σπάνια μιλάει… Μόνη του παρέα ο Ανέστης, ο σπουργίτης κι ένα βιβλίο ποίησης που διαβάζει συνεχώς. Μια νύχτα αποφασίζει να φύγει μακριά. Θέλει να γνωρίσει τον κόσμο, μα πιο πολύ τη θάλασσα. Το περιβόλι αναστατώνεται στα ξαφνικά. Τα λαχανικά, τα φρούτα, οι καρποί κινδυνεύουν πια απ’ τον καθένα κι αρχίζουν να καταλαβαίνουν πόσο πολύτιμη ήταν η δουλειά του Σιγανού… Όλοι θα μπλεχτούν σε περιπέτειες και θα δουν τη ζωή τους να αλλάζει! Άραγε ο Σιγανός θα καταφέρει να φτάσει στον προορισμό του; Πώς σκέφτηκαν να δράσουν τα λαχανικά, τα φρούτα, οι καρποί; «Ο Σιγανός. Ένα σκιάχτρο με ψυχή», της Ελένης Μπετεινάκη (εκδόσεις Ελληνοεκδοτική, εικονογράφηση Αιμιλία Κονταίου) είναι ένα σύγχρονο παραμύθι για όσα σπάνια λέγονται, για τις «συγγνώμες» και τα «ευχαριστώ», για τη μοναξιά, τα όνειρα και τις μεγάλες αξίες της ζωής: τη φιλία, τη συντροφικότητα και την αλληλεγγύη. Η μάγισσα Λουίζα έμενε μόνη. Μοναδική της συντροφιά ο γάτος της, ο Φλοκάτος. Κάθε βράδυ ξεμύτιζε από το σπίτι της την ώρα που έπεφτε ο ήλιος. Κανείς δεν την πλησίαζε, καθώς όλοι τη φοβούνταν. Μια μέρα όμως, ο νέος κάτοικος της πόλης, ο Τίμος, έχασε τη γάτα του. Έψαξε σχεδόν παντού, μέχρι που έφτασε και στο σπίτι της Λουίζας. «Μην πλησιάσεις! Θέλεις να σε μεταμορφώσει σε βάτραχο;» φώναξαν τα άλλα παιδιά. Αλλά ο Τίμος δε σταμάτησε,

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

13.03.2019

προχώρησε με θάρρος, και τότε… Το τι συνέβη θα το μάθετε, διαβάζοντας το νέο βιβλίο της Τζένης Κουτσοδημητροπούλου «Η μάγισσα Λουίζα και οι 32 γάτες», που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, σε εικονογράφηση της Πετρούλας Κρίγκου. «Ο Γκάρης», ο νέος ήρωας της Τασούλας Επτακοίλη (εκδόσεις Πατάκη, εικονογράφηση Στέλλα Στεργίου) ήταν ένας γάιδαρος όπως όλοι οι άλλοι. Δούλευε σκληρά, κουβαλούσε φορτία, είχε υπομονή, άντεχε στην πείνα και στη δίψα. Μέχρι που μια μέρα ο Γκάρης άλλαξε και δεν ήταν πια ένας γάιδαρος όπως όλοι οι άλλοι. Απέκτησε δυνάμεις που κανένας από τη γενιά του δεν είχε ποτέ, ούτε είχε καν ονειρευτεί, για να βοηθάει όλα τα ζώα που έχουν ανάγκη. Γι’ αυτό μιλούν γι’ αυτόν με θαυμασμό πρόβατα και γουρούνια, κότες και λαγοί, αετοί και μοσχάρια. Ακόμα και άλογα. Ή μάλλον, κυρίως τα άλογα. Και δεν τον θαυμάζουν μόνο. Τον ζηλεύουν. Γιατί ξέρουν καλά πως ούτε με μια τρίχα από την ουρά του δεν μπορούν να συγκριθούν. Μια συναρπαστική ιστορία για το πιο παρεξηγημένο από τα οικόσιτα ζώα. Και μια απόδειξη ότι όποιος αποφασίσει να πολεμήσει την αδικία θα ανακαλύψει πως είναι πολύ πιο δυνατός από όσο νομίζει… Επιστρέφουμε στο δημοτικό σχολείο της Φτερνιζούπολης και στην πιο θεότρελη τάξη όλων των εποχών, το Β2, καθώς κυκλοφόρησαν δυο νέα «Συμμαθητάκια» από τις εκδόσεις Διόπτρα. Στο βιβλίο «Ηρακλής Ζοριλής−Το πιο κρυφό μυστικό», γνωρίζουμε τον νταή της τάξης που δεν χάνει ευκαιρία να κάνει χίλια δυο κομμάτια το κολατσιό των παιδιών ή να τους ρίχνει αγκωνιές. Ο Ηρακλής, λοιπόν, με τα μικρά και μοχθηρά μάτια, συμπεριφέρεται περίεργα σε όλους… εκτός από τον Λουκά Κλάψα. Τι συμβαίνει άραγε; Τα παιδιά έχουν πάρει απόφαση να λύσουν αυτό το απίστευτο μυστήριο. Στο (ιδιαίτερα επίκαιρο) «Άσπα Σπάτουλα−διαγωνισμός μαγειρικής Μonster Chef», το σχολείο θα φιλοξενήσει τον διάσημο τηλεοπτικό διαγωνισμό μαγειρικής. Τα συμμαθητάκια του Β2 ενθουσιάζονται με την ιδέα και εκλέγουν για αρχηγό της ομάδας τους την Άσπα Σπάτουλα, άσο στη μαγειρική. Τα αποτελέσματα θα είναι, όπως πάντα, καταστροφικά. Και οι τρεις αυστηροί κριτές της εκπομπής δεν ξέρουν τι τους περιμένει… Σε ένα νησί του Αιγαίου κατοικούν σε αντίθετα μέρη δύο οικογένειες γλάρων: οι Ασημόγλαροι και οι Αιγαιόγλαροι, που δεν έχουν μάθει να μοιράζονται τίποτα. Δυο γλαρόπουλα, όμως, η Αριάδνη και ο Μάρκος, αποφασίζουν να γίνουν φίλοι, κι ας μην το επιτρέπουν οι δικοί τους. Όταν έρχονται τα κρύα, οι οικογένειες πετούν για τη μεγάλη πολιτεία. Εκεί τους περιμένει μια δυσάρεστη έκπληξη κι ένα μεγάλο πρόβλημα! Με τη βοήθεια των μαθηματικών θα βρεθεί η λύση και έτσι γλάροι και παιδιά θα καταλάβουν πόσο σημαντικό είναι το μοίρασμα και πόση χαρά νιώθουν όλοι από αυτό. Το βιβλίο της Γλυκερίας Γκρέκου «Όταν ήρθαν οι γλάροι» (εκδόσεις Ψυχογιός, εικονογράφηση Έφη Κοκκινάκη) είναι μια ιστορία για τη χαρά

13.03.2019

που νιώθει κάποιος όταν μαθαίνει να μοιράζεται και να προσφέρει στους άλλους, από τα πρώτα κιόλας χρόνια της ζωής του. Κάπου µακριά από εδώ, σε µία µεγάλη πόλη, ζει ένας µεγάλος κύριος που το όνοµά του ξεκινά από Μ. Κανείς δεν ξέρει πώς πραγµατικά τον λένε, µόνο πως του αρέσει να κάνει ένα σωρό µεγαλίστικα πράγµατα. Στον ίδιο δρόµο µένει και ένα κοριτσάκι, η Νεφέλη, µε τη γάτα της τη Σεµέλη. Τι γίνεται όταν αυτοί οι δύο διαβάζουν στην εφηµερίδα ότι ένας λαµπρός επιστήµονας εφηύρε το Ροµποφρίξ 181, το ολοκαίνουριο ροµπότ-δάσκαλο; Γιατί ο κύριος Μ θέλει να το καταστρέψει; Τι θα συμβεί όταν τα σχολεία θα γεμίσουν με Ρομποφρίξ; Πού θα οδηγήσει αυτή η θεότρελη περιπέτεια; Με µπόλικη φαντασία και αγάπη, λίγη βοήθεια από τη συµµορία «Νύχια και πέταλα» και με την επιστηµονική γνώση του γκρινιάρη κυρίου Μ, η περιπέτεια… αρχίζει. Η Ειρήνη Γιαβάση γράφει το βιβλίο «Η Νεφέλη, ο κύριος Μ και τα Ρομποφρίξ 181» (εκδόσεις Πατάκη, εικονογράφηση Κατερίνα Σισκοπούλου), μια ιστορία για μικρούς και μεγάλους, που θυμίζει πως όλα λύνονται με όπλο την παιδική φαντασία. Ο Όμηρος, ο ήρωας της Μαριέττας Κόντου, είναι 10 χρονών και βιάζεται να μεγαλώσει για να πει όλα όσα σκέφτεται. Τι γίνεται, όμως, όταν η μια απορία φέρνει την άλλη και αυτή μια άλλη και μια άλλη, και τότε όλες οι απορίες μαζί κάνουν κατάληψη στο μυαλό του Ομήρου; Τότε εκείνος σηκώνει δειλά το χέρι και ρωτά: «Συγγνώμη, μπορώ να πω κάτι;» (Εκδόσεις Μεταίχμιο, εικονογράφηση Ρένια Μεταλληνού). Και ίσως τελικά ρωτώντας μάθει τι είναι αγάπη και πού θα τη βρει, πώς θα κρύβει την κοιλιά κάτω από τη φαρδιά μπλούζα, πώς μπορεί να ανταλλάσσει όνειρα με το

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

13.03.2019

μικρότερο αδελφό του που είναι ατρόμητος, ποια είναι η καλύτερη δουλειά του κόσμου, ποιοι είναι οι ωραιότεροι φίλοι και ποιοι οι πιο γενναίοι αποχαιρετισμοί. Έτσι απλά, ρωτώντας… O Σπύρος Γιαννακόπουλος επιστρέφει με το «Αγόρι που πετάει» (εκδόσεις Πατάκη) και οι εξωφρενικές περιπέτειες του Άγη και του θείου του, του Χάρη, συνεχίζονται. Ο διάσημος σκηνοθέτης Κάρολος Χριστοφόρου ανεβάζει στο Κρατικό Θέατρο τη «Ναταλία» του Τρέχoφ. Αναμένεται να είναι μια φαντασμαγορική παράσταση, για τις ανάγκες της οποίας η ντίβα Λίνα Ζαφειροπούλου, η ηθοποιός που θα υποδυθεί τη Ναταλία, θα φορέσει την περίφημη τιάρα της Μαρίας Μπάλλας, ένα ανεκτίμητης αξίας κειμήλιο. Οι αστυνόμοι Μανίκας και Καραμπανίκας αναλαμβάνουν τη φύλαξή της, όμως δύο ληστές με τα ψευδώνυμα Τίγρης και Λιοντάρης την έχουν βάλει στο μάτι και παρεισφρέουν στον θίασο ως κομπάρσοι. Η κομπίνα θα γίνει στην πρεμιέρα. Στην πρεμιέρα, όμως, θα βρεθούν στο θέατρο και ο Άγης με τον Χάρη… Ανακαλύψτε το πορτρέτο 40 γυναικών που αγωνίστηκαν για να ακουστούν, για να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους και για να κατακτήσουν την ισότητα. Το βιβλίο των εκδόσεων Μίνωας «Γυναίκες. 40 αγωνίστριες για την ισότητα και τα δικαιώματα των γυναικών» μας συστήνει γυναίκες που αγωνίστηκαν κατά της βίας και της στέρησης της ελευθερίας και βοήθησαν ώστε να ακουστεί η φωνή των γυναικών σε ολόκληρο τον κόσμο. Γυναίκες που έκαναν τόσο πολλά για όλους, γυναίκες και άνδρες, ενώ οι πράξεις τους είχαν πάντα την ίδια κατεύθυνση, προς την εξέλιξη της ανθρωπότητας. Ποια θα επιλέξετε ως δικό σας πρότυπο; Γιατί αξίζει να παλεύουμε για τα όνειρά μας! Η «Υπόγεια Εκδρομή» της Χριστίνας Φραγκεσκάκη (εκδόσεις Καλειδοσκόπιο, εικονογράφηση Ευαγγελίας Γουτιάνου) είναι ένα βιβλίο που ξεναγεί τα παιδιά στην υπόγεια γκαλερί της Αθήνας, στα έργα σημαντικών σύγχρονων δημιουργών. Η Νεφέλη ακολουθώντας μια λέξη–πρόσκληση επισκέπτεται και γνωρίζει τρεις σταθμούς του μετρό (Δουκίσσης Πλακεντίας, Εθνική Άμυνα, Μέγαρο Μουσικής). Βλέπει από κοντά τα έργα τέχνης που φιλοξενούν, αναρωτιέται, στοχάζεται, συνομιλεί μ’ αυτά, και πάνω απ’ όλα παίζει μαζί τους. Τα πλησιάζει, τα αγγίζει, τα «ακούει», τα φέρνει στα μέτρα της, τα κάνει δικά της. Την ιστορία συμπληρώνει μια πρόσκληση σε 19 «στάσεις για δράση»: Η Νεφέλη, ο Στέργιος και μια μικρή μέλισσα μοιράζονται μαζί μας γνώσεις, κέφι, απορίες και υλικά, για να δημιουργήσουμε τον δικό μας υπόγειο κόσμο της τέχνης και να ανακαλύψουμε μια «κρυμμένη» πόλη κάτω από την πόλη… Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο έρχεται η δεύτερη περιπέτεια στην Ακαδημία της Οδού Μπέικερ. Στο βιβλίο του Σαμ Χερν «Ο Σέρλοκ Χολμς και η κατάρα της Οδού Μπέικερ», ο Σέρλοκ, ο Τζον και η Μάρθα επιστρέφουν μετά τις διακοπές στην Ακαδηµία, αλλά προς µεγάλη τους έκπληξη διαπιστώνουν ότι στο σχολείο τους συμβαίνουν αλλόκοτα πράγµατα. Θα καταφέρει ο Σέρλοκ να διαλευκάνει το µυστήριο γύρω από το Φάντασµα της Οδού Μπέικερ; Ή µήπως είναι όλοι τους… καταραµένοι; Ποιοι φοβούνται περισσότερο; Οι άνθρωποι τα φαντάσματα… ή τα φαντάσματα τους ανθρώπους; Τι αξεδιάλυτα μέσα στον χρόνο μυστικά μπορεί να κρύβει ένα μισοχαλασμένο, ταπεινό πατίνι; Πόσο κρύο μπορεί να είναι ένα παλιό κέρμα, παρμένο από τον θησαυρό ενός αληθινού φαντάσματος; Υπάρχουν άραγε φαντάσματα που μπορούν να μας βοηθήσουν να λύσουμε μεγάλα αστυνομικά μυστήρια; Ποιοι σπουδαίοι, και ποιοι ανώνυμοι, κατοικούν στον βυθό – και τι ρόλο παίζουν οι ατέλειωτες ναυμαχίες τους; Πόσο μπορεί να σε ανατριχιάσει ένα πηγάδι, ακόμα και όταν το δέρμα σου δεν γίνεται να ανατριχιάσει; Τι διαφορές έχουν τα σημερινά φαντάσματα από τα αρχαία – και ειδικά από τα πολύ-πολύ μορφωμένα; Και, τέλος, πώς μπορεί ένα παιδί να μάθει και να αποδείξει ότι, όχι, δεν είναι φάντασμα; Όλες οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα στο βιβλίο «Οι καλύτερες ιστορίες με φαντάσματα» (εκδόσεις Παπαδόπουλος) που περιλαμβάνει ατμοσφαιρικά διηγήματα για

13.03.2019

παιδιά με την υπογραφή δημοφιλών και αγαπημένων συγγραφέων, όπως των Κυριάκου Αθανασιάδη, Χάρη Βλαβιανού, Λώρης Κέζα, Μιχάλη Μακρόπουλου, Δημήτρη Μαμαλούκα, Βασίλη Παπαθεοδώρου, Αγγελικής Ράδου και Σώτης Τριαναταφύλλου. Θέλετε να κάνετε ένα γρήγορο ταξίδι στον χρόνο; Το βιβλίο των Ruth Brocklehurst και Henry Brook «Η ιστορία του κόσμου με μια ματιά» (εκδόσεις Πατάκη) είναι ό,τι ακριβώς χρειάζεστε! Στις σελίδες του ζωντανεύει ολόκληρη η ιστορία της ανθρωπότητας, από τους κυνηγούς της Εποχής των Παγετώνων μέχρι τους πρωτοπόρους της τεχνολογίας της σύγχρονης εποχής. Μέσα από τις κυριότερες ημερομηνίες και τα σπουδαιότερα γεγονότα που σημάδεψαν τον ανθρώπινο πολιτισμό, αλλά και από ολοζώντανες εικόνες, χρονοδιαγράμματα, χάρτες και συνδέσμους που οδηγούν σε ειδικά επιλεγμένους ιστότοπους, το βιβλίο αυτό είναι η τέλεια εισαγωγή για παιδιά και ενήλικες που ενδιαφέρονται να μάθουν περισσότερα για την ιστορία του κόσμου. Αθήνα, άνοιξη του 421 π.Χ. Ο Καλλίµαχος, ένας Αθηναίος βουλευτής, συναντά τυχαία τον Χυτρίωνα, τον γέρο δούλο που εργάζεται στο µαγειρείο της Θόλου. Αρχίζουν να συζητούν και τότε ο βουλευτής διαπιστώνει ότι, εκτός από νόστιµα φαγητά, ο Χυτρίων σερβίρει και ωραίες ιστορίες. Οι αφηγήσεις του τον διασκεδάζουν, µέχρι που καταλαβαίνει ότι ο Χυτρίων δεν είναι αυτό που φαίνεται, ένας αγαθός γέρος δούλος, αλλά ένας άνθρωπος που κρύβει κάποιο µεγάλο µυστικό. Ποιο είναι αυτό; Γιατί ο γέρος δούλος αρνείται να µιλήσει γι’ αυτές τις «παλιές ιστορίες»; Ποιους προσπαθεί να προστατέψει; Τι είχε συµβεί στην Αγορά της Αθήνας σαράντα χρόνια πριν; Ο Καλλίµαχος δεν µπορεί να ησυχάσει αν δε βρει τη λύση του µυστηρίου… Τα παιδιά θα τη βρουν μαζί του, διαβάζοντας το βιβλίο της Εύης Πίνη «Το μυστικό του δούλου- Συνωμοσία στην αγορά της αρχαίας Αθήνας», που μόλις κυκλοφόρησε στη σειρά Περιστέρια των εκδόσεων Πατάκη. Είστε χρονοταξιδιώτης; Έχουμε το κατάλληλο βιβλίο για εσάς. Οι εκδόσεις Ψυχογιός εξέδωσαν δυο ανατρεπτικούς, πρωτότυπους ταξιδιωτικούς οδηγούς για την αρχαία Ελλάδα και την αρχαία Ρώμη, σε κείμενο του Τζόναθαν Στόουκς, όπου το χιούμορ και η μυθοπλασία συναντούν το βιβλίο γνώσεων. «Ο έξυπνος οδηγός για την Αρχαία Ελλάδα» είναι ο μόνος στον οποίο μπορείτε να βρείτε πληροφορίες σε συνηθισμένες τουριστικές ερωτήσεις, όπως: "Πού μπορώ να βρω έναν αξιοπρεπή χιτώνα χωρίς να ξοδέψω μια περιουσία;", "Πού μπορώ να αγοράσω φτηνά εισιτήρια θεάτρου στην αρχαία Αθήνα;", "Τι κάνω αν μου επιτεθεί στρατός πέντε εκατομμυρίων Περσών;" Αυτός ίσως είναι ο μόνος οδηγός στον κόσμο που μπορεί να σας συστήσει τους Έλληνες θεούς, να σας μάθει πώς να εκπαιδεύεστε δίπλα σε Σπαρτιάτες πολεμιστές και να σας πει πού θα βρείτε χαμένους αρχαίους θησαυρούς! "Πού μπορώ να βρω ένα αξιοπρεπές δωμάτιο ξενοδοχείου στην αρχαία Ρώμη για λιγότερο από πέντε σηστέρσια την ημέρα; Περιλαμβάνεται το πάρκινγκ του αλόγου;", " Τι κάνω αν μου επιτεθούν βάρβαροι;", " Ποιες νομικές επιλογές έχω αν με ρίξουν στα λιοντάρια στο Κολοσσαίο;". «Ο έξυπνος οδηγός για την Αρχαία Ρώμη» απαντά στις παραπάνω ερωτήσεις, καθώς και σε πολλές άλλες. Υπάρχουν πρακτικές συμβουλές για να βρείτε τα καλύτερα σημεία για πικ νικ ώστε να παρακολουθήσετε τη δολοφονία του Ιούλιου Καίσαρα στη Ρωμαϊκή Αγορά το 44 π.Χ., καθώς και χρήσιμες κτηματομεσιτικές οδηγίες ώστε να επωφεληθείτε από τη μεγάλη πυρκαγιά στη Ρώμη το 64 μ.Χ. Θα βρείτε επίσης προτάσεις σχετικά με το ποιες διάσημες προσωπικότητες να συναντήσετε για φαγητό, καθώς και έξυπνες συμβουλές για να αποφύγετε να πέσετε θύμα δηλητηρίασης, αποκεφαλισμού ή λιντσαρίσματος από τον εξαγριωμένο όχλο. Για να απολαύσετε τις διακοπές σας στο παρελθόν, βεβαιωθείτε ότι θα πάρετε μαζί σας έναν Οδηγό από το μέλλον! Στο πανέξυπνο βιβλίο του Γιώργου Γρηγοράκη «Το τρανζιστοράκι» (εκδόσεις Πατάκη) πρωταγωνιστούν ο Άλκης, ο Θάνος, ο Νεκτάριος και η Χαρά, γυμνασιόπαιδα, που ζουν σε ένα

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

60 απομονωμένο, ορεινό χωριό, με τις τρέλες, τις παρεξηγήσεις, τους έρωτές τους. Όλα κυλούν φυσιολογικά, ώσπου μια μέρα ο Άλκης βρίσκει τυχαία ένα ασημί τρανζιστοράκι. Όποτε αυτό εκπέμπει το χαρακτηριστικό του ήχο, συμβαίνουν πράματα παράξενα, ανεξήγητα, μικρά θαύματα που αλλάζουν την καθημερινότητα των παιδιών. Μα η σκληρή πραγματικότητα παραμονεύει με πρόσωπο αυταρχικό, στολή παραλλαγής και τη φωνάζουν «στρατηγό». Σύντομα εκείνος θα εξαπολύσει ανθρωποκυνηγητό προκειμένου να συλλάβει έναν «επικίνδυνο» καταζητούμενο που κρύβεται στην περιοχή. Η σύλληψή του θα αναστατώσει το χωριό και προπαντός τον Άλκη που θα πάρει μια παράτολμη απόφαση. Και το «μαγικό» τρανζιστοράκι; Πολλοί θα το επιθυμήσουν, λίγοι θα το κρατήσουν στα χέρια τους, μα ελάχιστοι θα νιώσουν τη μελωδία του. Υπέροχο ανάγνωσμα για παιδιά από 9 ως 13 ετών. Τι φέρνει τελικά την εφηβεία; Γιατί το σώμα μου μεταμορφώνεται; Τι πρέπει να ξέρω για τον έρωτα, τις σχέσεις και το σεξ; Πόσο σημαντική είναι η αντισύλληψη; Τι να προσέχω στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στο διαδίκτυο; Πότε πρέπει να λέω ΟΧΙ; Αυτές είναι μόνο μερικές από τις ερωτήσεις που απασχολούν τους εφήβους σε μια περίοδο που όλα αλλάζουν και τίποτα δεν μοιάζει με πριν. Ερωτήσεις γεμάτες απορίες, δύσκολες να απαντηθούν με λίγες λέξεις, που φέρνουν σε αμηχανία τους γονείς και σε δύσκολη θέση τους παιδαγωγούς. Η Λίζι Κοξ γράφει τον «Οδηγό εφηβείας για αγόρια» και τον «Οδηγό εφηβείας για κορίτσια» (εκδόσεις Μεταίχμιο), που βοηθούν τα μεγάλα πια παιδιά μας να χαλαρώσουν και να απολαύσουν την εφηβεία τους. Μήπως είστε γονείς ενός παιδιού που δυσκολεύεστε να κατανοήσετε τη συμπεριφορά του; Που βρίσκεστε συχνά σε διαμάχη μαζί του; Που η ανατροφή του σας κάνει να νιώθετε ανεπαρκείς ή ένοχοι; Που η συμπεριφορά του επηρεάζει τον γάμο ή την οικογενειακή σας ζωή; Μήπως είστε εκπαιδευτικοί που έχετε στην τάξη σας ένα παιδί το οποίο αναστατώνει συνεχώς το μάθημα; Που εκνευρίζει τους συμμαθητές του ή γίνεται ο κλόουν της τάξης; Που είναι αγενές και απαξιωτικό; Που δεν ανέχεται την ήττα/αποτυχία ή θέλει να είναι πάντα ο αρχηγός; Το βιβλίο «Το δύσκολο παιδί στο σπίτι και στο σχολείο» σε επιστημονική επιμέλεια της Μαρίας Ζαφειροπούλου (εκδόσεις Πεδίο) είναι πρωτότυπο και διαφορετικό. Σε αυτό εκπαιδευτικοί με γνώσεις και εμπειρία εξηγούν με απλά λόγια ποιο είναι το «δύσκολο» παιδί, πώς συμπεριφέρεται, τι κρύβεται πίσω από τις ανεπιθύμητες συμπεριφορές του αλλά και τι μπορεί να γίνει για τη βελτίωση της συμπεριφοράς του και γενικότερα της ζωής του στο σχολείο και στο σπίτι. Εμπλουτισμένο με κατανοητές θεωρητικές αρχές, εξατομικευμένες παρεμβάσεις, δοκιμασμένες τεχνικές, αναλυτικούς στόχους και δεκάδες διαφορετικές δραστηριότητες, το βιβλίο θα σας δείξει, είτε είστε γονιός, είτε είστε εκπαιδευτικός, πώς μπορείτε να βοηθήσετε ένα «δύσκολο» παιδί, έτσι ώστε να το δείτε σταδιακά να μεταμορφώνεται σε έναν ενδιαφέροντα, πνευματώδη, ευγενικό και συμπονετικό νεαρό ενήλικα! Το διαδίκτυο είναι το πιο συναρπαστικό και διαδραστικό μέσο στην ιστορία της ανθρωπότητας, με απίστευτες δυνατότητες ενημέρωσης, εκπαίδευσης, ψυχαγωγίας και επικοινωνίας. Είναι ένας κόσμος ελευθερίας, συγχρόνως όμως είναι και ένας κόσμος πιθανών αδιεξόδων. Στη σύγχρονη ελληνική κοινωνία, τα νέα ψηφιακά μέσα και το διαδίκτυο αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της καθηµερινότητας των παιδιών και των εφήβων. Με το διαδίκτυο η νέα «ψηφιακή» γενιά είναι σε θέση να καλύψει σημαντικές ψυχοκοινωνικές και ακαδημαϊκές της ανάγκες, αποκομίζοντας θετικές εμπειρίες κοινωνικοποίησης και ενημέρωσης. Το βιβλίο «Ψηφιακή γενιά» (εκδόσεις Πεδίο), σε επιστημονική επιμέλεια της Άρτεμης Τσίτσικα και του Αλέξανδρου Καπανιάρη, «φωτίζει» τις πτυχές της ενασχόλησης των παιδιών και των εφήβων με το καταπληκτικό αυτό εργαλείο, περιγράφοντας τη λειτουργική αλλά και τη δυσλειτουργική του χρήση. Με απλό και εμπεριστατωμένο λόγο, το βιβλίο βοηθά γονείς, εκπαιδευτικούς αλλά και ειδικούς ψυχικής υγείας να κατανοήσουν τη σχέση των νέων ανθρώπων με το διαδίκτυο, έτσι ώστε να συμβάλουν στην ενδυνάμωσή τους και να τους μάθουν να αποφεύγουν τις «παγίδες», μικρές ή μεγάλες, που πάντα παραμονεύουν.

ΔΙΑΒΑΖΟΝΤΑΣ

13.03.2019

ΔΕΛΤΙΑ ΤΥΠΟΥ ΣΕΙΡΆ ΠΑΙΔΙΚΉΣ ΠΕΡΙΠΟΊΗΣΗΣ SENSITIVE KIDS ΑΠΌ ΤΗ FREZYDERM

Η Sensitive Kids της FREZYDERM είναι μια εξειδικευμένη σειρά προϊόντων περιποίησης της φυσιολογικής καθώς και της ευαίσθητης, μη ανεκτικής παιδικής επιδερμίδας. Η σύνθεση τους είναι εμπλουτισμένη με πρωτεΐνες από βαμβάκι, πολύτιμα φυτικά εκχυλίσματα και πρεβιοτικά. Είναι υποαλλεργικά, καθώς είναι απαλλαγμένα από συνθετικά συστατικά που δυνητικά προκαλούν αλλεργίες στην ευαίσθητη παιδική επιδερμίδα. Είναι επίσης δερματολογικά και οφθαλμολογικά ελεγμένα. Δεν περιέχουν parabens, χρώμα, αλλεργιογόνα αρώματα, γλουτένη, SLES, PEG, σιλικόνες, σαπωνόμαζα, θειούχα και αλκοόλες. Η σειρά αποτελείται από τα σαμπουάν Sensitive Kids Shampoo Boy και Sensitive Kids Shampoo Girl, το gel μαλλιών Sensitive Kids Hair Styling Gel για αγόρια, την αρωματική λοσιόν Sensitive Kids Magic Spray για ευκολοχτένιστα μαλλάκια, το ενυδατικό αφρόλουτρο Sensitive Kids Shower Bath και το ενυδατικό γαλάκτωμα Sensitive Kids Face & Body Milk για όλη την οικογένεια, καθώς και το Sensitive Kids Intim Girl Foam, αφρό καθαρισμού της ευαίσθητης περιοχής των κοριτσιών.

WET HANKIES ANTIBACTERIAL – Η ΣΊΓΟΥΡΗ ΠΡΟΣΤΑΣΊΑ ΚΑΤΆ ΤΩΝ ΜΙΚΡΟΒΊΩΝ

Καθημερινά, τα χέρια μας έρχονται σε επαφή με δεκάδες επιφάνειες γεμάτες μικρόβια. Τα υγρά αντιβακτηριδιακά μαντήλια Wet Hankies είναι ο απαραίτητος σύμμαχός μας, αφού συμπληρώνουν αποτελεσματικά την υγιεινή των χεριών, χωρίς να τα ξηραίνουν. Χάρη στην ενισχυμένη αντιβακτηριδιακή σύνθεσή τους, με οινόπνευμα και επιπλέον αντιβακτηριδιακούς παράγοντες, τα υγρά αντιβακτηριδιακά μαντήλια Wet Hankies Antibacterial και Wet Hankies Lemon προσφέρουν πιστοποιημένη απολυμαντική δράση βάσει των Ευρωπαϊκών προτύπων (ΕΝ 1650, ΕΝ1276, ΕΝ1040, ΕΝ14476, ΕΝ1499), ενώ δρουν αποδεδειγμένα κατά του ιού της γρίπης Η1Ν1. Wet Hankies… Η Νο1 μάρκα στα υγρά αντιβακτηριδιακά μαντήλια. Παράγονται από την 100% ελληνική εταιρεία ΜΕΓΑ Α.Ε.

ΣΥΜΒΟΥΛΈΣ ΓΙΑ ΥΠΟΨΉΦΙΕΣ ΜΑΝΟΎΛΕΣ ΚΑΙ ΕΓΚΎΟΥΣ ΑΠΌ ΤΟ IOFOLEN

Η διατροφή της μέλλουσας μητέρας είναι καίριας σημασίας τόσο για την έναρξη, όσο και την επιτυχή έκβαση της εγκυμοσύνης, καθώς επηρεάζει άμεσα τη γονιμότητα και την συνολική αναπαραγωγική υγεία της γυναίκας. Η ανεπάρκεια συγκεκριμένων θρεπτικών συστατικών μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ωορρηξία, τον έμμηνο κύκλο και να δυσχεράνει την επίτευξη εγκυμοσύνης. Για τον λόγο αυτό ενδείκνυται η λήψη ειδικών πολυβιταμινούχων σκευασμάτων τα οποία διαθέτουν κατάλληλη σύνθεση, ιδανική για την κάλυψη των συγκεκριμένων αναγκών. Το Iofolen Preconception είναι το νέο μέλος της οικογένειας ειδικών διατροφικών συμπληρωμάτων Iofolen, σχεδιασμένο για την πλήρη κάλυψη των διατροφικών αναγκών των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας που επιθυμούν εγκυμοσύνη, εξασφαλίζοντας την καλή αναπαραγωγική τους υγεία και την επιτυχή έναρξη της εγκυμοσύνης. Η σύνθεση του είναι πλήρως εναρμονισμένη με τις πρόσφατες διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες, περιέχει δε φυλλικό οξύ και βιταμίνη Β12, που συντελούν στη μείωση του κινδύνου εμφάνισης συγγενών ανωμαλιών στο έμβρυο και στη μείωση της πιθανότητας γέννησης ελλιποβαρών νεογνών. Περιέχει ακόμα ιώδιο, απαραίτητο για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και του κεντρικού νευρικού συστήματος του εμβρύου, βιταμίνη D, που προστατεύει την έγκυο από διαταραχές όπως προεκλαμψία, διαβήτη κύησης, κ.ά. και ψευδάργυρο για την ενίσχυση της γονιμότητας και της αναπαραγωγικής υγείας.

ΣΎΣΤΗΜΑ ΠΑΙΔΙΚΉΣ ΔΙΑΤΡΟΦΉΣ ΔΕΛΤΑ ADVANCE

Η βρεφική και η παιδική ηλικία αποτελούν ορόσημο για τη ζωή και την ανάπτυξη ενός παιδιού, καθώς κατά τη διάρκειά τους διαμορφώνεται σταδιακά ο οργανισμός του αλλά και ο χαρακτήρας του. Η ΔΕΛΤΑ, διαχρονικά πρωτοπόρος και ηγέτης στην αγορά παιδικού γάλακτος ψυγείου, προσφέρει καινοτόμα προϊόντα, από 100% ελληνικό γάλα, υψηλής διατροφικής αξίας για την σωστή σωματική και πνευματική ανάπτυξη των παιδιών. Δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ποιότητα και στην ασφάλεια, η ΔΕΛΤΑ δημιούργησε το «Σύστημα Παιδικής Διατροφής» ΔΕΛΤΑ Advance, μια σειρά από ειδικά μελετημένα και κατάλληλα εμπλουτισμένα γαλακτοκομικά προϊόντα που καλύπτουν τις ανάγκες των παιδιών από 6+ μηνών (Γιαούρτι Advance) και από 12+ μηνών (Παιδικά εμπλουτισμένα γάλατα). Η ΔΕΛΤΑ είναι η πρώτη εταιρεία που εισήγαγε στην παιδική διατροφή ειδικά μελετημένα και κατάλληλα εμπλουτισμένα γαλακτοκομικά προϊόντα. Η σειρά Advance απευθύνεται σε παιδιά από 6 μέχρι 36 μηνών και έχει κερδίσει την αγάπη και την προτίμηση των γονιών.

1o ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΌ ΣΥΝΈΔΡΙΟ «ΠΑΙΔΊ ΚΑΙ ΓΙΌΓΚΑ»

Με βάση τη διεθνή εμπειρία, έχει αποδειχθεί ότι η σύνδεση των παιδιών με τις πρακτικές της γιόγκα τα βοηθά να διατηρούν ένα υγιές σώμα ενισχύοντας ταυτόχρονα τη δημιουργικότητά τους και βοηθώντας εν γένει στη μαθησιακή διαδικασία τόσο τα παιδιά, όσο και τους εκπαιδευτικούς. Σύγχρονες έρευνες αποδεικνύουν ότι οι μαθησιακές ικανότητες των παιδιών, όπως η μνήμη και η προσοχή, με απλές πρακτικές της γιόγκα μπορούν να καλλιεργηθούν, να βελτιωθούν και να αναπτυχθούν σε υψηλό βαθμό. Στην προσπάθεια να προσεγγίσουμε τον μαγικό κόσμο του παιδιού μέσα από την επιστήμη της Γιόγκα, σημαντικοί ομιλητές από τον χώρο της εκπαίδευσης και της επιστήμης θα παρουσιάσουν την εμπειρία και την γνώση τους σχετικά με την ευεργετική επίδραση που έχουν οι πρακτικές της Σατυανάντα Γιόγκα στα παιδιά. 11 Μαΐου 2019, 9:00-17:00 ΚΠΙΣΝ Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, Αίθουσα Πύργος Βιβλίων Κρατήσεις θέσεων: 210 6644189 - 695 6481231 - 693 7229422

ΠΡΟΛΆΒΕΤΕ ΤΙΣ ΑΛΛΕΡΓΊΕΣ ΣΤΗΝ ΚΟΣΜΟΙΑΤΡΙΚΉ

Με τον όρο αλλεργία εννοείται η παθολογική κατάσταση κατά την οποία ο οργανισμός αντιδρά σε αβλαβείς περιβαλλοντικές ουσίες, που ονομάζονται αλλεργιογόνα. Πιο ειδικά, η αλλεργία είναι αντίδραση υπερευαισθησίας τύπου Ι στην οποία κύριοι πρωταγωνιστές είναι ειδικά κύτταρα του αίματος και ένας ειδικός τύπος αντισώματος, η ανοσοσφαιρίνη Ε (IgE ). Ως αλλεργιογόνα μπορούν να δράσουν τροφές όπως αυγά, ψάρια, θαλασσινά, ντομάτα, φιστίκια, φουντούκια, φράουλες, φάρμακα όπως πενικιλίνη, αντιοροί (π.χ. αντιτετανικός ορός) ή ορισμένα σκιαγραφικά σκευάσματα που χρησιμοποιούνται στην ακτινολογία, καλλυντικά, χρώματα, επαγγελματικές ουσίες, γύρη, φτερά, τρίχες, κόπρανα ζώων, σκόνη, τσίμπημα εντόμων κ.ά. Τα αλλεργιογόνα φτάνουν στον οργανισμό μέσω της αναπνοής, με επαφή στο δέρμα, με την τροφή ή και με ένεση. Η Κοσμοιατρική προτείνει έλεγχο υπερευαισθησίας με γενική αίματος + ΙgE + έλεγχο αλλεργίας σε μια από τις παρακάτω ομάδες κοινών αλλεργιογόνων: Οικιακά, Εισπνεόμενα, Τροφικά, στην προνομιακή τιμή των 30 ευρώ από 24 Μαρτίου έως 27 Απριλίου 2019. Προλάβετε την εμφάνιση αλλεργικής αντίδρασης, την οποία μπορεί να υποψιάζεστε, στα εργαστήρια της Κοσμοιατρικής, κάθε μέρα από τις 6.30 έως τις 22.00 και το Σάββατο από τις 7.00 έως τις 14.00. Κοσμοιατρική: Πατησίων 237, Πλατεία Κολιάτσου, τηλ: 210 8640918 και Αμφιαράου 165, Σεπόλια, τηλ. 211 1062300, www.kosmoiatriki.com

13.03.2019

ΣΗΜΕΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗΣ

ΒΑLLOONS: ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΛΑΣΤΗΡΑ 129, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 396, ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 49, Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟY ΜΑΡΙΝΟΥ ΑΝΤΥΠΑ 60 – 64, ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΥΨΗΛΑΝΤΟΥ 1, ΧΑΛΑΝΔΡΙ ΒΑΣ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ 16 & ΓΡΙΒA, ΒΟΥΛΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 6, BALLOONS– CAROUSEL ΑΓ.ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 199, BALLOONS – CAROUSEL ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 16, ΚΑΛΑΜΑΚΙ ΚΑΛΑΜΑΚΙΟΥ 87 ΩΔΕΙΟ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΝΑΚΑΣ: ΑΘΗΝΑ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 41, ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΛΕΩΦ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 422, ΑΙΓΑΛΕΩ ΙΕΡΑ ΟΔΟΣ 240, ΚΗΦΙΣΙΑ ΚΗΦΙΣΙΑΣ 281 & ΣΟΛΩΜΟΥ, ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΟΜΗΡΟΥ 68, ΠΕΙΡΑΙΑΣ ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 7 – 9, ΓΛΥΦΑΔΑΣ Σ. ΛΑΖΑΡΙΔΗ 1 & Ν.ΖΕΡΒΑ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ: ΚΟΛΩΝΑΚΙ ΚΟΥΜΠΑΡΗ 1 T.G.I FRIDAYS: KOΛΩΝΑΚΙ ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΒΑΜΒΑ 2, ΓΛΥΦΑΔΑΣ ΛΑΖΑΡΑΚΗ 43 ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ: ΙΑΤΡΕΙΟ ΤΣΕΝΙΚΛΙΔΗ ΕΡΜΙΟΝΗ (ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΟΣ), ΚΡΥΣΤΑΛΛΗ ΚΩΣΤΑ & ΚΥΠΡΟΥ 2 ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΚΟΝΙΚΟΣ ΑΓ.ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 170, ΩΡΑ ΤΕΧΝΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΘΕΟΜΗΤΟΡΟΣ 46 & ΠΩΓΩΝΙΟΥ 2, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΑΡΑΒΑΝΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΚΑΤΣΙΜΠΑ 37, VOLTA FUN TOWN Λ. ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ 276 ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: DYSLEXIA CENTER ΛΕΩΦ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 421Β, ΜΑΡΙΟΣ ΚΟΡΜΑΣ (ΓΙΑΤΡΟΣ) ΑΓ. ΙΩΑΝΝΟΥ 53, BALLOONS ΜΠΟΥΡΜΠΟΥΛΗΘΡΕΣ ΤΣΙΜΙΣΚΗ 13, MONTESSORY WAY OF LIFE ΚΩΝ. ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ 9, STEM EDUCATION ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ ΜΑΡΟΥΛΗ 7, ΑΙΓΑΛΕΩ: ICE N’ SCATE ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΠΑΠΠΑ 7 AΛΙΜΟΣ: ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΕΠΤΑΝΗΣΟΥ 4, ΜΠΟΡΤΣΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΧΑΡΙΛΑΟΥ ΤΡΙΚΟΥΠΗ 11 ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ: ΑΠΟ ΤΟ Α ΕΩΣ ΤΟ Ω ΜΠΟΥΣΙΟΥ 34, ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ «ΕΝ ΓΝΩΣΕΙ» ΒΟΛΑΝΑΚΗ 17 & ΚΟΡΓΙΑΛΕΝΙΟΥ, ΣΧΟΛΕΣ ΓΟΝΕΩΝ (ΓΡΑΦΕΙΟ) ΛΑΚΩΝΙΑΣ 16, ΘΕΑΤΡΟ ΠΟΡΤΑ ΛΕΩΦ. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 59, ΚΑΠΑΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ (ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ) ΧΑΤΖΗΚΩΣΤΑ 5 & ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗ: ΠΑΙΞΕ ΓΕΛΑΣΕ ΚΥΠΡΙΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ 14 ΒΑΡΗ-ΒΑΡΚΙΖΑ: ΦΟΥΡΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 98 & ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ, PAPERCLUB ΒΑΣ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ 1, ΤΟ ΠΕΡΙΒΟΛΙ ΤΗΣ ΒΑΡΗΣ ΚΥΡΓΙΩΝ 15, ΒΟΥΛΑ: ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΦΡΑΓΚΟΛΙΝΟ

ΘΑΣΟΥ 1 ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ: ΜΠΟΤΣΟΥ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ (ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ) Λ. ΠΕΝΤΕΛΗΣ 39Α , ΑΓΡΙΟΚΥΚΝΟΙ ΓΡΑΜΜΟΥ 14, PLAYGYM, ΑΝΑΠΑΥΣΕΩΣ 18 ΒΥΡΩΝΑΣ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΜΠΟΥΡΑ ΧΡΥΣΑΝΘΗ Ν. ΕΛΒΕΤΙΑΣ 31, ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΣΓΟΥΡΩΣ ΦΟΡΜΙΩΝΟΣ 137, ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΧΟΡΟΥ ΝΤΑΝΚΑΝ ΧΡΥΣΑΦΗΣ 34 ΓΑΛΑΤΣΙ: ΣΤΑΣΙΝΑΚΗ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) ΓΑΛΑΤΣΙΟΥ 139 & ΒΕΪΚΟΥ 1 ΓΕΡΑΚΑΣ: ΜΕΛΛΙΣΑΝΘΗ ΛΕΩΦ.ΜΑΡΑΘΩΝΟΣ 176 ΓΛΥΦΑΔΑ: FLEXASHOP ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ 2, MY PLAYCE ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 32, ΡΟΖΥ ΚΥΘΝΟΥ 22 & ΛΕΩΝΙΔΙΟΥ 6, ART & HOBBY ΛΑΖΑΡΑΚΗ 10, BABY BEAUTY ΑΓΓΕΛΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 24-26, FRIDAYS ΛΑΖΑΡΑΚΗ 43, ΦΡΑΓΚΟΛΙΝΟ (ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ) ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 55, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΣΚΡΕΚΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ 94, BALUX CAFE (ΑΣΤΕΡΑΣ ΓΛΥΦΑΔΑΣ) ΑΣΤΕΡΙΑ ΓΛΥΦΑΔΑΣ, LAPIN MAGIC LAND ΛΕΩΦ.ΒΟΥΛΙΑΓΜΕΝΗΣ 97, OLIVER FAMILY HOUSE (ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ PLAZA) Λ.ΔΗΜ.ΑΓΓΕΛΟΥ ΜΕΤΑΞΑ 37 ΔΑΦΝΗ: 3ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΔΑΦΝΗΣ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ 74, ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΔΗΜΟΥ ΔΑΦΝΗΣ ΕΘΝΑΡΧΟΥ ΜΑΚΑΡΙΟΥ 146 ΕΛΛΗΝΙΚΟ: SPORTY'S INTERNATIONAL SCHOOL ΒΡΕΦΟΝΗΠΙΑΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ Λ. ΠΟΣΕΙΔΩΝΟΣ 16 ΖΩΓΡΑΦΟΥ: KENTΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ LINGUALAND ΓΑΛΗΝΗΣ 34 ΙΛΙΟΝ: Β. & Π. ΚΩΤΟΥΛΑ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ 43 ΙΛΙΣΙΑ: ΚΕΝΤΡΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΠΑΠΑΒΑΛΣΑΜΗ ΚΡΑΤΕΡΟΥ 36, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΟΠΟΥΛΟΥ -ΚΡΕΚΑ Η. ΠΟΤΑΜΙΟΥ 2, ΔΑΜΑΛΑ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ (ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ) ΛΕΩΦ. ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΣΟΦΙΑΣ 86 ΚΑΤΩ ΠΕΤΡΑΛΩΝΑ: "ΕΛΑ ΝΑ ΠΑΙΞΟΥΜΕ", ΚΥΡΙΑΔΩΝ 7 ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ: ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΩΝ ΣΙΒΡΙΣΣΑΡΙΟΥ 6, ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΕΘΝ. ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΣ 144, ΩΡΑ ΓΙΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΕΘΝ. ΜΑΚΑΡΙΟΥ 1, 1ος ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ, 2ος ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ, ΚΑΛΛΙΘΕΑ: ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΜΑΡΙΑ ΓΙΑΟΥΝΤΖΗ ΔΟΪΡΑΝΗΣ 8-10, ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ (ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ) ΠΕΙΣΙΣΤΡΑΤΟΥΣ & ΣΑΧΤΟΥΡΗ, SERPE COFFEE ΔΟΪΡΑΝΗΣ 190 ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΑ: EVEREST ΠΕΙΡΑΙΩΣ 141, ΑΝΑΨΥΚΤΗΡΙΟ ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΑΜΑΛΕΙΑΣ 2-4, ΚΑΦΕΝΕΙΟ ΦΩΚΙΑΝΟΥ ΒΑΣ.ΟΛΓΑΣ 1, ΙΑΝΟΣ ΣΤΑΔΙΟΥ 24, ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΟΔΡΟΥ 9, ΚΙΝΗΤΗΡΑΣ

ΣΤΟΥΝΤΙΟ ΕΡΕΧΘΕΙΟΥ 22, ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΚΑΡΑΤΖΑ 7 & ΤΣΑΜΗ ΚΑΡΑΤΑΣΣΟΥ, ΜΟΥΣΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΔΩΝ ΗΡΑΚΛΕΙΔΩΝ 16, ΑΤΤΕΝΙUM ΩΔΕΙΟ ΑΔΡΙΑΝΟΥ 3, ΣΧΟΛΕΙΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ ΗΒΗΣ 23, ΣΟΚΟΛΑΤΑ 56 ΕΡΜΟΥ 56, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΟΣ ΜΙΧΑΛΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 94, ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΛΙΒΑΝΗ ΣΟΛΩΝΟΣ 98, ΕΘΝΙΚΗ ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ 59-61, ΘΕΑΤΡΟ 104 ΕΥΜΟΛΠΙΔΩΝ 41, ΤΕΧΝΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 100, ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΟ ΜΟaΥΣΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ 12, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ 65, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 118, ΚΑΦΕ ΚΟΡΝΑΡΟΥ ΚΟΡΝΑΡΟΥ & ΕΡΜΟΥ, ΘΗΣΕΙΟ ΕΝΑ ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ ΤΟΥΡΝΑΒΙΤΟΥ 7, ART & HOBBY ΠΡΑΞΙΤΕΛΟΥΣ 31, BIOS ΠΕΙΡΑΙΩΣ 84, ΑΓΚΥΡΑ (ΠΟΛΥΧΩΡΟΣ) ΣΟΛΩΝΟΣ 124, ΘΕΑΤΡΟ ΑΒΑΤΟΝ ΕΥΠΑΤΡΙΔΩΝ 3, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΥΝΗΣ (ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΣΟΛΩΝΟΣ 52, ΡΟΙΝΙΩΤΗ ΣΤΑΜΑΤΙΑ (ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΣΟΦΙΑΣ 96, ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΓΙΑΝΤΖΟΓΛΟΥ (ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ – ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ) ΠΑΣΤΕΡ 11, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΧΡΙΣΤΑΚΗΣ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 10-12, ΘΕΑΤΡΟ ΚΙΒΩΤΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 115, ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΠΠΑ ΚΥΨΕΛΗΣ 2, ΤΣΙΡΑΚΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) ΚΥΨΕΛΗΣ 80, FOKA NEGRA Cafe-Bistrot ΦΩΚΙΩΝΟΣ ΝΕΓΡΗ 32, ΚΟΥΚΛΟΣΠΙΤΟ ΠΡΑΣΣΕΙΝ ΑΛΟΓΑ ΒΟΥΛΓΑΡΟΚΤΟΝΟΥ 60 ΚΟΛΩΝΑΚΙ: EΡΓΑΣΤΗΡΙ ΘΕΑΤΡΟΥ ΠΟΡΤΑ – ΞΕΝΙΑ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕΛΙΝΑΣ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 54, ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΩΤΗΣ (ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΥΨΗΛΑΝΤΟΥ 5, ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΥΚΛΑΔΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΔΟΥΚΑ 4, ΜΑΡΙΑ ΔΑΜΟΛΗ(ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΟΣ) ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ 25, IFA ΣΙΝΑ 31, CAKE ΗΡΟΔΟΤΟΥ 15, ΜΕΓΑΛΗ ΜΟΥΣΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ – ΛΙΛΙΑΝ ΒΟΥΔΟΥΡΗ ΒΑΣ. ΣΟΦΙΑΣ & ΚΟΚΚΑΛΗ, YOLENISΣΟΛΩΝΟΣ 9, ΔΗΜΗΤΡΑ ΔΑΜΤΣΑ (ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ) ΔΕΙΝΟΚΡΑΤΟΥΣ 11, JACK IN THE BOX, ΚΩΛΕΤΤΗ 4 ΚΟΥΚΑΚΙ: ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΓΓΕΛΗ, (ΠΑΙΔΟΨΥΧΙΑΤΡΟΣ) ΔΡΑΚΟΥ 3-5, ΒΑΣΩ ΠΑΠΑΊΩΑΝΝΟΥ (ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣ) ΔΡΑΚΟΥ 3, ΜΙΚΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ 70, ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ: ΠΑΛΑΤΑΚΙ ΣΥΡΟΥ 48, ΠΛΑΣΤΕΛΙΝΗ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΜΑΡΚΟΥ ΜΠΟΤΣΑΡΗ 3 ΚΕΡΑΤΣΙΝΙ: ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΚΟΥΓΙΟΥΜΤΖΗΣ ΜΥΣΤΡΑ 51 ΚΗΦΙΣΙΑ: PLAYMOBIL FUN PARK ΑΜΑΛΙΑΔΟΣ 4 & ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ, LITTLES ΕΛΑΙΩΝ 23, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΕΥΑ ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΚΥΡΙΑΖΗ 6-8, ΜΟΥΣΕΙΟ ΟΤΕ ΠΡΩΤΕΟΣ 25, LAPIN MAGIC LAND 17Ο ΧΛΜ ΕΘΝ. ΟΔΟΥ

ΑΘΗΝΩΝ-ΛΑΜΙΑΣ MAΡΟΥΣΙ: PASTIS EMΠΟΡΙΚΟ «GOLDEN HALL», EVITA ΑΓ. ΦΙΛΟΘΕΗΣ 1 & ΠΑΡΝΗΘΟΣ, ΜΙΚΥ ΔΩΡΙΕΩΝ 17 (ΕΝΑΝΤΙ ΟΛΥΜΠ. ΣΤΑΔΙΟΥ), ΙΑΝΟΣ GOLDEN HALL ΜΑΡΟΥΣΙ, MAIK ARTISTIC TEAM(KOMMΩΤΗΡΙΟ) ΚΗΦΙΣΙΑΣ 41-47, VOLTA FUN TOWN Λ.ΚΗΦΙΣΙΑΣ 41-45, ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ ΔΟΥΚΑΣ ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 151, ΜΕΛΙΣΣΙΑ: BABY BEAUTY, Λ. ΠΕΝΤΕΛΗΣ 3, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΓΚΟΛΤΣΙΟΥ(ΠΑΙΔΙΑΤΡΟΣΑΝΑΠΤΥΞΙΟΛΟΓΟΣ), Λ.ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 71 ΜΟΣΧΑΤΟ: JUNIORS ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 84 Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟ: ΜΑGENTA ARTY WORKSHOP ΑΓ.ΤΡΙΑΔΟΣ 8 Ν. ΚΟΣΜΟΣ: KENTΡO ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΖΙΑΝΙΚΑ ΑΓΛΑΟΝΙΚΗΣ 9, LINA DANCE STUDIO ΣΧΟΛΗ ΧΟΡΟΥ ΤΙΜΟΞΕΝΟΥΣ 17, Ν. ΣΜΥΡΝΗ: ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΕΥΡΩΓΝΩΣΗ, ΠΛ.ΗΡΩΩΝ ΚΥΠΡΟΥ & ΜΑΔΥΤΟΥ 32, MARK & ALICE ΚΟΡΑΗ 31, ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ 2ας ΜΑΙΟΥ 3, ΚΕNTΡΑ ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ SO EASY ΚΑΛΛΙΠΟΛΕΩΣ 1, ΓΥΑΛΙΝΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΛΕΩΦ. ΣΥΓΓΡΟΥ 143, CAKE 22 2(ΟΣ) ΜΑΪΟΥ, ΙΔΕΕΣ-ΦΡΟΥ ΦΡΟΥ-ΧΡΩΜΑΤΑ ΚΩΝ/ΝΟΥ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ 26, ΧΗΝΟΠΟΥΛΟΥ ΕΛΕΝΗ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ 86 Ν. ΕΡΥΘΡΑΙΑ: GYMBOREE PLAY & SING (ΔΗΜ.ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ) ΤΑΤΟΙΟΥ 102, DANCING SCISSORS (ΚΟΜΜΩΤΗΡΙΟ) ΤΑΤΟΙΟΥ 102 ΝΙΚΑΙΑ: ΡΙΖΑΚΗ ΣΟΦΙΑ (ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ) Κ. ΓΙΕΜΕΛΟΥ 323, ΣΤΑΥΡΟΣ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ 7Ης ΜΑΡΤΙΟΥ 57, "ΕΛΑ ΝΑ ΠΑΙΞΟΥΜΕ", ΠΕΤΡΟΥ ΡΑΛΛΗ 232 ΠΑΓΚΡΑΤΙ: ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ "ΓΑΤΟΣ ΜΑΟΥΡΙΤΣΙΟ" ΕΥΦΡΟΝΙΟΥ 10-12, ΦΡΟΥΤΟΠΛΑΝΗΤΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟ «ATHENSMILLENIUM» YMHTTOY 110, BABY HAIR ART GK. ΣΠΥΡΟΥ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 25, STEP BY STEP ΠΛΩΤΙΝΟΥ 5, FACE STRANE ΛΕΩΦ. ΒΑΣ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 5-7, ΘΕΑΤΡΟ SCROW ΑΡΧΕΛΑΟΥ 5, ΛΕΞΙΚΟΠΩΛΕΙΟ ΣΤΑΣΙΝΟΥ 13, ΠΛΕΙΑΔΕΣΣΠΥΡΟΥ ΜΕΡΚΟΥΡΗ 62 ΠΑΛΑΙΟ ΦΑΛΗΡΟ: ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΙΔΡΥΜΑ ΣΤΑΥΡΟΣ ΝΙΑΡΧΟΣ, ΛΥΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ, ΑΟΠΦ ΦΑΛΗΡΟΥ (ΚΟΛΥΜΒΗΤΗΡΙΟ Π.ΦΑΛΗΡΟΥ) Δ.Α.Κ ΠΑΛΑΙΟΥ ΦΑΛΗΡΟΥ, VOLTA FUN TOWN ΜΑΡΙΝΑ ΦΛΟΙΣΒΟΥ, BOOKTAILS ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ 47 & ΑΓΙΟΥΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 58 ΠΑΠΑΓΟΥ: VERDE ΑΛΣΟΣ ΠΑΠΑΓΟΥ, ΣΤΡ. ΑΛ. ΠΑΠΑΓΟΥ & ΠΕΝΤΕΛΗΣ ΠΕΙΡΑΙΑΣ: ΛΙΛΗ ΜΕΛΑ (ΠΑΙΔΟΔΟΝΤΙΑΤΡΟΣ) ΗΡΩΩΝ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ 5, ΜΑΓΕΜΕΝΗ ΠΥΞΙΔΑ ΚΑΡΑÏΣΚΟΥ 108, ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΤΕΧΝΗ ΑΛΚΙΒΙΑΔΟΥ 57 & ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΑΣ,

ΝΕΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΚΑΡΑΟΛΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 43 & ΚΑΡΑÏΣΚΟΥ, ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΡΩΜΑ ΧΑΡ. ΤΡΙΚΟΥΠΗ 46-48, MINI SPORT SCLUB ΣΩΤΗΡΟΣ 39 & ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΥ 159, ΗΑPPY HIPPIE MEΣΟΛΟΓΓΙΟΥ 16 ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ: MIND THE GAP ΑΙΜΙΛΙΟΥ ΒΕΑΚΗ 29, ΑRT & HOBBY ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ 65 ΠΕΥΚΗ: WONDERLAND ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 3 ΣΕΠΟΛΙΑ: ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΒΡΕΦΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΡΟΔΟΥ 181, KΟΣΜΟΪΑΤΡΙΚΗ ΑΜΦΙΑΡΟΥ 165 ΣΠΑΤΑ: EMΠΟΡΙΚΟ ΠΑΡΚΟ «SMARTPARK» ΕΜΠΟΡ. ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΥΛΑΚΗ, SMART PLAYLAND ΕΜΠΟΡ. ΚΕΝΤΡΟ ΠΟΥΛΑΚΗ ΤΑΥΡΟΣ: ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗKAKOYIANNIS FOUNDATION ΠΕΙΡΑΙΩΣ 206, EMΠΟΡΙΚΟ «ΑΤΗΕΝSHEART» ΠΕΙΡΑΙΩΣ 180, VOLTA FUN TOWN ΠΕΙΡΑΙΩΣ 180, ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 254, ΦΙΛΟΘΕΗ: ΠΑΛΙΑ ΑΓΟΡΑ ΚΕΧΑΓΙΑ 26, ΝΗΠΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΟΥ 1 & ΒΑΣ. ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΗΣ XAÏΔΑΡΙ: PROSKALO ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟΥ 31, BALLOONS-COCO LIGO ΧΙΟΥ 16 ΧΑΛΑΝΔΡΙ: ΜΙΚΡΟΣ ΚΟΡΑΗΣ KATΣΟΥΛΙΕΡΗ 4, Ι LOVEDYSLEXIA ΑΓ.ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ 107 & ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΛΑΣΤΗΡΑ, ΚΑΦΕ ΜΠΑΡ «ΤΟ ΣΠΙΤΙ» ΑΝΔΡ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 9, ΧΡΩΜΑΤΙΣΤΕΣ ΜΕΡΕΣ (DANCEVACUUM), ΔΙΟΓΕΝΟΥΣ 42, ΤΡΙΚΥΚΛΟ ΛΕΩΦ.ΠΕΝΤΕΛΗΣ 104, ΦΑΡΜΑΚΕΙΟ ΚΑΛΠΟΓΙΑΝΝΗ-ΜΑΥΡΟΜΜΑΤΗ ΔΑΝΑΙΔΩΝ 2- ΠΛ.ΦΛΥΑΣ, ΚΕΝΤΡΟ ΝΟΗΣΗ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ 54, ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΟΥΜΕ ΟΛΥΜΠΟΥ 25,OPTOMETRIA ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΥ 44 & ΔΑΙΔΑΛΟΥ ΧΟΛΑΡΓΟΣ: ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΤΗΣ ΧΑΡΑΣ ΑΕΤΙΔΕΩΝ 15, 1ος ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΧΟΛΑΡΓΟΥ, 2οςΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΧΟΛΑΡΓΟΥ ΨΥΧΙΚΟ: FROG AND THE CROWN OΜΗΡΟΥ 14, ΧΑΡΤΟΠΟΛΙΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 1 & ΛΕΩΦ.ΚΗΦΙΣΙΑΣ, GYMBOREE PLAY & MUSIC ΛΕΩΦ. ΚΗΦΙΣΙΑΣ 198(1ος ΟΡΟΦΟΣ), SAFE BEBE ΔΗΜ.ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ 13Α, ART & HOBBY ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ 4, MY PLACE ΑΔΡΙΑΝΕΙΟΥ 44

Γίνετε συνδρομητές στο Taλκ. Πληροφορίες στο www.talcmag.gr