Plemię żurawia Gniazda buduje bardzo charakterystycznie – na podmokłym terenie (leśny staw, bagno itp.) buduje wyniesione nieco ponad poziom wody gniazdo z szuwarów i błota. To utrudnia drapieżnikom dotarcie do jaj i lęgu. Średnica takiego gniazda może wynosić nawet 80 cm. Zazwyczaj w kwietniu składa przeważnie 2 jaja, dochodzące do 10 cm długości. Rodzice wysiadują je na przemian przez ok. miesiąc, po czym wychowują wspólnie młode przez następne 2,5 miesiąca. Do niedawna dość pospolity, obecnie coraz rzadszy ze względu na osuszanie podmokłych lasów i niszczenie terenów lęgowych. W Polsce żyje zaledwie około 5-6 tysięcy par tych ptaków. Żuraw jest też ptakiem bardzo silnie obecnym w kulturze i mitologii różnych narodów. Słowiańskie legendy zazwyczaj traktują żurawie jako przewodników wędrujących stad innych ptaków – znają one doskonale drogi powietrzne. Dzięki tej doskonałej znajomości wszelakich dróg, ich piór miały czepiać się dusze udające się na Wyraj. Kojarzone są też z mądrością, wiernością i długowiecznością, a pierwsze wiosenne krzyki tych ptaków uznawano za sygnał do rozpoczęcia siewów. Tropy i ślady Czasem w podmokłej ziemi na skraju leśnego jeziorka czy na brzegu rzeki znaleźć można charakterystyczny, trójpalczasty ślad. Widziałeś zapewne kurzą nogę – ten ślad jest podobny, tylko mniej więcej dwukrotnie większy6. Śladów tych szukaj przede wszystkim w miejscach, gdzie żuraw żyje i żeruje – to znaczy nad niewielkimi leśnymi zbiornikami wodnymi, torfowiskami, na polach na skraju lasu. Gwiazdozbiór Gwiazdozbiór Żurawia jest niestety słabo widoczny na polskim niebie. Jest niezwykle prosty do odnalezienia, ale trudny w obserwacji. Gołym okiem z trudem można czasem dostrzec trzecią co do jasności gwiazdę gwiazdozbioru: γ-Grus. Zobaczyć ją można praktycznie jedynie latem. Sprawdź najpierw, o której godzinie gwiazda ta może być widoczna nad horyzontem (np. w programie Stellarium). Następnie wyznacz jak najdokładniej kierunek południowy – tam, tuż nad horyzontem odnajdziesz dość jasną gwiazdę z konPomocnicze mapy nieba do obserwacji stelacji Ryby Południowej: Fomalhaut astronomicznych znajdziesz na stronie (nota bene bardzo ciekawy obiekt lesneplemiona.zhp.pl – poszukaj jego zdjęć w internecie, 6. Podobny, lecz nieco mniejszy ślad ma również czapla. Zwróć zatem uwagę na rozmiar. Ślad żurawia będzie miał ok. 5-7 cm długości środkowego palca.
34