Suiker_sept_2011

DE CULTUURKRANT VAN DE KEMPEN

Sara Serpa

Luc Stevens

Bob van Laerhoven

Oké, ze trekken in Amerika de doos met superlatieven nogal rap open, maar als ze je in de wereldhoofdstad van de jazz een snelweg naar de top beloven en je ‘the magical voice’ noemen, is je broodje als jazzzangeres wel gebakken.

De Portugese Sara Serpa woont nog maar een paar jaar in New York en de Big Apple ligt aan haar voeten. De rest volgt, want zoals de grote wijsgeer Sinatra ietwat voorbarig zei: “If I can make it there, I’ll make it anywhere”.

Wist hij veel. Hij is nooit tot in Rijkevorsel geraakt. Sara Serpa wel.

Op vrijdag 6 september concerteert ze in zaal De Singer. Suiker had een gesprek met haar.

GEEL - Als een Middeleeuwse troubadour trekt Gelenaar Luc Stevens van het ene Kempens dorp naar het andere om op marktpleinen volkse spelen te regisseren.

De ex-schepen van cultuur maakte voor het eerst furore in zijn eigen stad met GheelaMania. Deze maanden ensceneert hij het massaspektakel Mol-in Scène en volgende jaar trekt hij naar Westerlo voor een heuse tour de force rond de adellijke familie de Merode.

Stevens is een en al bruistablet en gulle lach. Kwaliteiten die onontbeerlijk zijn om burgers en boerenlui te regisseren.

Bob van Laerhoven heeft met ‘Zwart Water’ zijn drieëndertigste (33!) boek op de planken staan. Deze woesteling uit Ravels die de voorbije jaren vooral tussen de kogelregels in oorlogsgebieden vertoefde, moet vandaag noodgedwongen een rustiger bestaan leiden. “Mijn avontuurlijke leven heeft een tol geëist,” zegt hij, terwijl hij met een morfinederivaat de pijn verbijt. In ‘Zwart Water’ maakt Van Laerhoven tijd om terug te blikken op zijn Kempense jeugdjaren. “Met het ouder worden, word je ook nostalgischer”.

Ar-Tur Wist u dat Turnhout vandaag een modelstad is die bestudeerd wordt door stedenbouwkundigen over de hele wereld? (Vertel het niet verder of de binken gaan zich nog gedragen als Parisiens of Romeinen). Het Kempens architectuurcentrum Ar-Tur maakt er een erezaak van onze architecten en bouwheren er attent op te maken dat architectuur wel degelijk een maatschappelijke verantwoordelijkheid heeft. Tenslotte moeten niet zij maar wij in hun constructies wonen of er dagelijks naar kijken.

Eric Vlaminck “Als ik aan een boek werk, zijn er weken dat ik mij verstop en letterlijk met niemand praat.

Behalve bij de bakker. Er is geen betere verstopplaats dan hier. Ik woon hier nu bijna 20 jaar, en ik gebruik bewust het woord wonen want ik ben hier veel vaker dan op mijn adres in Antwerpen”.

Kijk, zo hoor je eens van een ander hoe rustgevend de Kempen zijn. Auteur Eric Vlaminck is geboren in Kapellen en woont in Borgerhout, maar schrijven doet hij in zijn huisje met tuin en vijver in Westmeerbeek. Allemaal goed en wel, maar we zochten hem daar niet op om een lofzang op de heimat te horen, maar om over zijn nieuwe boek Brandlucht te praten.

Ambassadeur van Suiker Suiker breidt uit en we willen dat jij ons daarbij helpt. Woon je in het verspreidingsgebied van Suiker (arrondissement Turnhout), weet je wat er reilt en zeilt in jouw gemeente, wil je in jouw gemeente het aanspreekpunt worden van onze cultuurkrant? Dan zijn wij naar jou op zoek!

Het volstaat om 1 dag per maand vrij te maken voor ons.

We zoeken hulp bij de verdeling én bij het vinden van juiste verdeelpunten voor onze cultuurkrant. Daarnaast kan je Suiker ook redactionele tips geven over het culturele leven in jouw gemeente. In ruil krijg je van ons vrijkaarten en filmtickets voor Open Doek. Mail voor alle informatie naar leen@suiker­ krant.be.

Roel Sels

En hoe was jouw vakantie? Heb je fijn gezomerd? De buiigheden hebben je toch niet verhinderd om af en toe een beetje te sportelen? Of ben je binnenhuizerig gebleven en heb je deelgenomen aan de jongste populaire hype: nieuwe woorden verzinnen?

Een vraagje. Wat hebben Turnhout, Izegem, Geel, Loenhout, Sint-Job, Hoeselt, Sint-Niklaas, Gavere, Heist, Tielt, Beveren, Loenhout, Torhout, Sint-Katelijne-Waver, Hamme, Marke, Oostkamp, Harelbeke, Overpelt, Lede, Wingene, Zaventem en Bredene gemeen? Ze zomeren allemaal!

En daarmee zondigen ze dus ook allemaal tegen de Nederlandse taal, en nog geen klein beetje. Want een gemeente kan niet zomeren, net zomin als jij en ik kunnen zomeren. Alleen ‘het’ kan zomeren. En dan nog. Als ‘het’ zomert in Turnhout, betekent dat dat het warm is. Niet dat er een Bekende Vlaming op de Grote Markt komt zingen. Waar halen al die gemeentes het dan vandaan om plots allemaal te gaan ‘zomeren’? Vanwaar de hype? Het is mij een raadsel. Wellicht denken ze dat het op een zekere vorm van taalvaardigheid wijst als je nieuwe, zelfverzonnen woorden en uitdrukkingen gebruikt. Fout! De Nederlandse taal is enkele honderdduizenden woorden rijk. Als je daar niet mee toekomt, wijst dat veeleer op een gebrekkige dan wel op een grondige kennis van je moedertaal.

Weerman Frank Deboosere heeft er ook een handje van weg om zonder enige aanleiding onbestaande woorden te introduceren. Zo hoorde ik hem laatst verkondigen dat we buiigheden mochten verwachten.

Geen buien, geen storm, geen regen, geen motregen, geen fijne regen, geen miezerige regen, geen hagel, geen sneeuwregen, geen stortbuien, geen zomerse buien, geen onweer…, maar buiigheden. Ik word

2 —september 2011

daar niet goed van. Elk jaar komt Deboosere wel met iets nieuws op de proppen. Ik had het ochtendgrijs nog niet verteerd en daar zijn de buiigheden al.

Maar ik ga pas helemaal over de rooie wanneer ik elke zomer opnieuw het verschrikkelijke non-woord ‘sportelen’ zie en hoor opduiken in dure reclamespots die door de overheid -door jou en mij dus- zijn betaald. Sportelen werd in 2009 uitgevonden door toenmalig cultuurminister Bert Anciaux (of wat had u gedacht?). Dat we dat nog moeten meemaken: een cultuurminister die bewust zijn moedertaal geweld aandoet. Nu ja, Anciaux was de eerste niet en hij zal ook niet de laatste zijn.

Maar dat maakt het niet minder erg.

Sportelen, dus. Het is de combinatie van sporten en gezellig samen zijn. Zo probeert men het ons toch aan te praten.

Het is sporten voor de 50-plusser. Sportelen is sporten in ‘t klein. Het is sporten voor wie wil maar niet kan. Het is fietsen, maar dan met een barbecue eraan gekoppeld. Of wandelen van terras naar terras.

Of voetballen met de tapkraan naast het veld. Wat een flauwekul! Als je sport, dan sport je. En als je dat op je eigen tempo doet, dan sport je ook. Of je nadien een pint gaat drinken of niet, heeft daar niks mee te maken.

Je sportelt niet wanneer je op je eigen bescheiden niveau sport. Of zeggen we van iemand die zijn eerste zangles volgt ook dat hij nog niet zingt maar zingelt? Of van kinderen die leren zwemmen dat ze zwemmelen? Of van Tom Boonen dat hij tegenwoordig meer fietselt dan fietst?

Nieuwe, niet-bestaande en compleet overbodige woorden die ons door weermannen, overheden en ministers in de maag worden gesplitst: een mens kan het daar zo van op zijn heupen krijgen dat hij er zowaar een column over zou schrijvelen.

Verrassing op de radio deze zomer: spotjes voor streekproducten. Tien jaar geleden was zoiets totaal onmogelijk. Toen kon het allemaal niet exotisch genoeg zijn. Ondertussen is de slinger omgeslagen. “Het platteland is weer hip,” zegt Wim Poelmans, coördinator van vzw RURANT, het platform voor plattelandsontwikkeling in de provincie Antwerpen. “Mensen ontdekken hun eigen achtertuin opnieuw. Ze gaan op zoek naar producten uit eigen streek. Ze kiezen daarbij resoluut voor kwaliteit en willen ook weten waar en hoe alles gemaakt wordt.”

Slimme land- en tuinbouwers profiteren van die nieuwe dynamiek. Ze stellen hun bedrijf open voor scholen en andere groepen, verkopen huisbereide producten in hun eigen hoevewinkel of starten een bed&breakfast.

Die evolutie is duidelijk merkbaar op PROMinANT, met 10.000 bezoekers veruit het grootste plattelandsevenement van de

provincie Antwerpen. Dit jaar vindt PROMinANT plaats op zondag 4 september op een nieuw terrein naast de Hooibeekhoeve in Geel Ten Aard. Er zijn tal van demonstraties en je kunt er volop proeven van allerlei heerlijke streekproducten. “Opvallend is dat daar dit jaar heel wat gerstenat bij is,” promoot Greet Aernouts, die bij RURANT verantwoordelijk is voor de streekproducten. “Een unieke kans om eens wat onbekende bieren te ontdekken. Hoe smaakt Zeunt, Kastel of Witte Madam?”

PROMinANT is een erg kind- en gezinsvriendelijk evenement. Het is bovendien dé gelegenheid om een aantal Pure Kempenondernemers tegen het lijf te lopen. Ook de cultuurliefhebber komt aan zijn trekken. Zo is er o.a. een optreden van de Kempense folkgroep Westelfolk. De inkom is gratis. Alle info vind je op www.prominant.be.

Sara Serpa in Rijkevorsel: om je een idee te geven hoe bijzonder dat is, volstaat het haar toerschema te bekijken. De dag voor haar concert in de Kempen speelt ze in Lissabon, de dag erna in Amsterdam. Verder op de concertlijst staan nog Den Haag, Bilbao, Barcelona en Berlijn. En als die klusjes geklaard zijn, stapt ze op een vliegtuig om vanaf oktober aan het Amerikaanse luik van haar wereldtournee te beginnen. Aan de vooravond van haar Europese concertreeks mocht Suiker madame Serpa enkele vragen stellen.

– Je hebt de Portugese nationaliteit. Je woont nog maar enkele jaren in Amerika.

Wij kennen Portugal vooral van de fado, maar jij gaat als jazzzangeres met je muziek een compleet andere richting uit. Het lijkt wel een statement.

Dat is het niet. Maar ik heb nooit fado gezongen. Als kind heb ik het zelfs nooit gehoord.

Je moet weten dat fado vaak gelinkt werd aan het dictatoriale regime waaronder Portugal tot in 1974 gebukt ging. De dictatuur claimde de fado. Je kent het wel: “Ons volk, onze cultuur, onze muziek, …”

Mijn ouders waren actieve revolutionairen.

Ze namen deel aan de -vreedzame- Anjerrevolutie die de dictatuur op de knieën heeft gekregen. Je kan je dus wel voorstellen dat bij ons thuis nooit fadomuziek werd gespeeld. Ik ben er niet door beïnvloed.

RIJKEVORSEL – ‘A Jazz Experience’ heeft een zoveelste krachttoer uitgehaald. Op vrijdag 9 september haalt het groepje jazzliefhebbers Sara Serpa naar De Singer, in de Bavelstraat 35 in Rijkevorsel. Amerikaanse jazzcritici zijn het roerend met mekaar eens: Sara Serpa (32) is de nieuwste sensatie en zij gaat geheid ‘all the way to the top’. In afwachting daarvan wordt ze alvast ‘the magical voice’ genoemd.

Neen. Ik doe sowieso nooit mee met welke hype dan ook. Ik doe mijn eigen ding. Ik ben verknocht aan de jazz.

– Je studeerde psychologie aan de hogeschool, specialisatie ‘maatschappelijk werk’. Maar je hebt ook van kindsbeen af muziek gestudeerd. Hoe combineerde je de twee?

Muziek heeft altijd deel uitgemaakt van mijn leven. Ik begon pianolessen te volgen op mijn achtste. Nadien kwamen er zanglessen bij.

Maar ik heb nooit gedacht dat ik van muziek zou kunnen leven. Op radio en tv hoorde ik popmuziek, en ik was klassiek geschoold. Ik kon partituren lezen en spelen. Maar tegelijk was ik zot van jazz en wilde ik creëren en improviseren. Maar ik wist niet hoe ik daaraan moest beginnen. In die tijd kon je nog geen jazz studeren in Portugal; enkele jaren later gelukkig wel. Ik dacht dus dat ik gewoon niet in het plaatje paste. Dom natuurlijk, want er zijn veel manieren om je kost te verdienen in de muziek, maar ik dacht er gewoon niet verder over na. Muziek was iets leuks om te doen en daarnaast had je een job nodig: dat was het uitgangspunt. En dus ging ik behalve muziek ook nog iets anders studeren.

– Hoe bekijk je fado nu, nu je er vanop afstand naar kan kijken?

– De appel valt niet ver van de boom. Met revolutionairen als ouders was je niet in de wieg gelegd voor een 9 to 5-kantoorjob.

Ik vind het mooie muziek. Ik merk ook dat radiostations er veel aandacht aan besteden.

Fado is ‘in’ en daar heb ik helemaal geen problemen mee, integendeel. Ik vind het goed dat de muziek van mijn land overal aandacht krijgt.

Niet dat daar iets mis mee is, maar ik wilde iets anders, ja. Ik heb mijn maatschappelijk diploma hoger onderwijs gehaald en dat ook gebruikt: ik heb met vluchtelingen gewerkt, met wezen en met mentaal gehandicapten.

Heerlijk!

– Je zei het al: fado is razend populair.

Nooit in de verleiding gekomen om het ijzer te smeden terwijl het heet is en even mee op de fadotrein te springen?

– Hoe ben je dan toch nog in de muziekwereld aan de bak gekomen?

Jazz is nooit veraf geweest. Ik zat midden in het Portugese jazzmilieu toen ik al werk had

gevonden als maatschappelijk assistent. Het onvermijdelijke gebeurde. Het moest er vroeg of laat van komen: ik gaf mijn vaste baan op om me helemaal aan de muziek te gaan wijden.

– Je studeerde jazz in Lissabon, en nadien vervolmaakte je je studies nog in Boston en New York. Kunnen we dat beschouwen als telkens een trapje hoger?

Eigenlijk wel, ja. In die zin dat New York toch echt wel de jazzhoofdstad van de wereld is. Je ondergaat hier zoveel invloeden en stromingen dat je er soms je evenwicht bij verliest.

New York is enorm inspirerend!

– Schrijf je je muziek in New York of ‘on the road’?

Schrijven gaat niet vanzelf bij mij. Dat zou je misschien niet denken omdat ik veel improviseer, maar juist dat overbrengen van emoties naar muziek vergt discipline en focus. Ik kan dus alleen schrijven waar ik rust vind en waar ik volledig op mijn gemak ben. Dat is thuis. De vraag is alleen: wat is thuis als je voortdurend onderweg bent?

– Je muziek wordt wel eens moeilijk en ontoegankelijk genoemd. Stoort dat jou?

Wel een beetje. Ik ben het er niet mee eens.

Ik begrijp die kritiek ook niet. ‘Moeilijk en makkelijk’ of ‘toegankelijk en ontoegankelijk’ zijn begrippen die in de muziekwereld niet bestaan. Dat zijn etiketten die buitenstaanders erop kleven. Ik bedoel maar: als ik muziek schrijf, denk ik niet: “Nu ga ik eens iets ontoegankelijks maken.” Geen enkele muzikant denkt in die termen. Muziek is ook zo persoonlijk. Wat voor de ene moeilijk is, is het daarom nog niet voor de andere. De luisteraar die op dezelfde golflengte zit als ik, zal mijn muziek volledig begrijpen, een andere niet. Maar dat geldt voor alle muziekgenres, niet alleen voor de jazz.

– Je speelt nu met de beste muzikanten in de meest gerenommeerde jazzclubs. Is het een aanpassing voor je om in klein zaaltje in Rijkevorsel te spelen?

Vergis je niet: veel van die gerenommeerde jazzclubs zijn qua oppervlakte ook erg klein.

Ik heb trouwens veel goeds gehoord over De Singer. Ik kijk er naar uit om daar op te treden.

– Wat mogen we verwachten?

Ik zal er met een geweldige band staan. Gitarist André Matos is een genie uit Portugal, Eva Novoa is een pianowonder uit Spanje, Masa Kamaguchi is samen met drummer Tommy Crane de ervaren rot in de band.

Masa is een Japanner die al met heel New York het podium gedeeld heeft. Tommy is een al even ervaren drummer uit New York.

We zullen muziek brengen van het album ‘MOBILE’, dat reizen als centrale thema heeft en dat de bezoekers meeneemt op een muzikale reis langs verschillende stijlen en genres.

– Ter informatie: er wordt niet gerookt in De Singer. Mis je de sfeer van rokerige en naar sigaretten ruikende jazzclubs niet?

Ik heb die clubs bijna niet meer gekend. Behalve van films en foto’s, natuurlijk. En de Hot Clube de Lisboa. Daar heb ik nog ooit opgetreden terwijl er volop gerookt werd. Dat was een nachtmerrie voor mij. Ik vraag me af hoe die artiesten vroeger hebben kunnen zingen in zo’n waas van rook. Ik had de hele tijd de indruk dat mijn mond, mijn keel en mijn longen vol sigarettendamp zaten. En als ik naar huis ging, rook ik naar een asbak. Roken in een jazzclub? Nee, dank u!

Sara Serpa Quintet Vrijdag 9 september, 16 euro, Zaal De Singer Bavelstraat 35 in Rijkevorsel

Tekst: Roel Sels

Suiker — 3

MOL, GEEL - Luc Stevens is een middeleeuwse troubadour die van stad tot stad trekt om met burgers en buitenlui volkse massaspektakels op te voeren. Hij startte zes jaar geleden in Geel met ‘GheelaMania’ dat de legende van patroonheilige Sint-Dimpna uitbeeldde. Vandaag zit hij volop in de voorbereiding van ‘Mol-in-Scène’ waarin meer dan 200 Mollenaars de geschiedenis van hun gemeente evoceren aan de hand van verhalen over de heilige Doorn en de figuren van Jakob Smits en Graaf de Broqueville. Volgend jaar slaat Stevens zijn kamp op in Westerlo voor een openluchtspektakel rond de kastelen van de adellijke familie de Merode. Kom dat zien! Kom dat zien!

Herinneringen hebben we zeker aan Luc Stevens (49), een geboren Mollenaar en later getogen Gelenaar. Altijd goedgezind, altijd met een opvallend gulle lach. Op de dorpspodia werd Luc steevast getypecast als de vrolijke frans of de goedgelovige champetter tijdens bonte avonden van de KSA of het studenten -en amateurtheater. Daarnaast was hij een begenadigd voetballertje met een speelse dribbel aan de voet. Vandaag is Luc Stevens al een half leven lang -met een onderbreking voor een schepenambt- onderwijzer aan de basisschool van Sint-Dimpna in Geel. Daar begon zijn ‘regisseursloopbaan in bijberoep’ met de organisatie van een musical voor zijn kinderen in een achterzaaltje. Vandaag treffen we hem aan in Zaal Rex in Mol, volop in voorbereiding van het massaspektakel Mol-in-Scène, dat eind september met maar liefst 12 voorstellingen het cultuurseizoen van het cultuurcentrum ’t Getouw in gang moet schieten.

“De Mollenaars beseffen nog niet wat hier staat te gebeuren”, beweert Stevens. “En ze zullen er zeker van opkijken. Iets dergelijks zullen ze nog niet vaak gezien hebben. Ik herinner me nog mijn eerste ‘GheelaMania’, zes jaar geleden. De Gelenaars dachten dat we een stoet in elkaar gingen steken. Ik kreeg het maar niet verkocht dat het om theater ging.

In het begin geraakten we de tickets niet aan de straatstenen kwijt. Ik kreeg bakken kritiek omdat ik 15 euro per inkomkaart vroeg. ‘Die Stevens is gek geworden’. De eerste voorstellingen speelden we voor een halfvolle tribune.

Nadien waren alle voorstellingen volledig uitverkocht.”

– Als we je agenda overlopen, stellen we vast dat je een onwaarschijnlijk bezig baasje bent: naast de volkspektakels regisseer je ook nog eens musicals, werk je mee aan educatieve films, trek je op met een muziekgroep en ondertussen geef je nog les als onderwijzer!

Ik kan dat lesgeven niet opgeven omdat ik het doodgraag doe. Ik ben een tijdje voltijds sche-

4 —september 2011

pen geweest in Geel. Toen heb ik dat lesgeven aan kinderen echt gemist. Ik doe eigenlijk veel te veel dingen erg graag. Dat is al heel mijn leven mijn grootste probleem. Ik wil veel te veel. Dat gaat ook ten koste van mijn lichaam. Ik ben er net even tussenuit geweest en werd zo ziek als een hond.

Naast die massaspektakels doe ik ook veel kleinschalige theaterproducties waarvan ik met het ouder worden meer en meer geniet.

Alles wat ik gedaan heb, heb ik ook nog eens altijd zelf geschreven. Ik keek naar de kinderen in mijn klas en probeerde een stuk te schrijven dat op hun lijf geschreven was. De deugnietenrol was voor de kleine wittekop.

Nooit stonden de dialogen vooraf op papier.

Ik noteerde de zinnen die goed in hun mond lagen. Alles kwam uit de kinderen zelf. Daar stond ik op.

– Allicht kan je die geïmproviseerde manier van werken niet gebruiken voor massaspektakels als Mol-in-Scène? Als je met meer dan 200 amateurs moet werken, zal alles wel tot in de puntjes voorbereid moeten zijn.

Absoluut niet. Neem inderdaad Mol-in-Scène: begin januari had ik omzeggens nog geen regel op papier staan. Vandaag is het script 100 bladzijden lang. Het grootste deel van dat scenario is tot stand gekomen tijdens het repetitieproces. Ik kijk naar ‘het volk’ waarmee ik moet werken. Na verloop van tijd leer ik die mensen beter kennen, zie ik wat ze in hun mars hebben en schrijf dan het scenario verder uit. In het begin vinden de meesten dat niet altijd zo leuk. Een aantal van de acteurs komen uit het amateurtheater en zijn een vaste toneeltekst gewoon. Die houvast vinden ze bij mij niet. De mensen van Geel waarmee ik al meerdere keren heb gewerkt, maken zich niet meer ongerust. ‘Het is weer een grote chaos, het komt wel in orde!’, zeggen ze. (lacht). Alles bij mij wordt uit chaos geboren maar op het einde komt er steeds een mooi stuk uit voort. Als je die chaos niet aandurft, blijf je bij het cleane en voorgekauwde theater.

– Je hebt al overal in de streek mensen geregisseerd. Vaak zijn het amateurs die hun eerste stappen op het podium zetten. Merk je verschillen tussen de dorpen in de Kempen?

Nee, de mensen zijn overal hetzelfde. Diegene die zich aanbieden, willen er echt voor gaan.

Als ze het volhouden worden ze na verloop van het proces ook erg enthousiast. In het begin werd ik gewaarschuwd: in Mol krijg je zo’n spektakel nooit voor elkaar. ‘Mollenaars zijn droge mensen.’ Dat is je reinste flauwekul. Ze zijn even gezellig als in Geel. Alleen bestaat in Mol nog niet die cultuur van massaspektakels en daar moet ik wat tegen opboksen.

– Is de timide Kempenaar wel een toneelspeler?

Niet meer of minder dan anderen zeker? Maar er zit in de Kempenaar wel enige introversie.

Voor ‘Mol-in-Scène’ was het bijvoorbeeld moeilijk om mannen te vinden. Ik had er nog liefst veertig meer gehad. Er staan nu 180 vrouwen op het podium waardoor de verhouding tussen mannen en vrouwen echt wel zoek is. Mannen hebben zoiets van: ‘Ik ga me hier niet belachelijk maken’. Terwijl ik zeker weet dat er veel staan te springen om eens op toneel te staan.

– Je houdt een open auditie vooraleer je aan een dergelijk massaspektakel begint.

Je moet het doen met wie zich komt aanbieden.

Ja, en soms moet ik mensen teleurstellen en ze een andere rol geven dan die ze voor ogen hadden. Dat zorgt soms wel voor enige spanningen. Maar ik probeer altijd zoveel mogelijk mensen aan bod te laten komen. Om die reden zitten er ook zoveel liederen en massascènes in.

Ik krijg van de organisator ook altijd naar mijn voeten omdat ik zoveel loopmicro’s vraag. Voor Mol-in-Scène zijn dat er maar liefst zeventig.

Dat kost ontzettend veel geld, je koopt daarmee een luxueuze auto! Soms denk ik wel eens: het zou dubbel zo mooi zijn met minder volk op het podium, maar dan gaat er een lampje aan: ‘neen Luk, je moet ze allemaal laten meedoen.’ Zeker de helft van de deelnemers komt niet uit het amateurtheater. Soms zitten daar

echte talenten bij. Ook die ontdekkingen maken de charme van een dergelijke productie.

Ik zou het me ook makkelijk kunnen maken en de medewerkers alleen uit de verschillende amateursezelschappen kunnen rekruteren.

Maar het is juist de bedoeling dat mensen individueel inschrijven. Ik wil dat ze met andere mensen van andere parochies of verenigingen in contact komen en dat bv. een muzikant uit een harmonie een danser tegenkomt of iemand van een paardenclub. Je zit samen in een project. Je vriendenkring breidt zich uit. Dat is ook het hoofddoel van een dergelijk project: gemeenschapsvorming. Het maken van een mooi spektakel komt op de tweede plaats. Maar het

een dergelijk programma samen te stellen. Ik vind dat het hun taak is om plaatselijk talent een kans te geven. Ook al zit er dan maar vijftig man in de zaal. Alles mag toch niet rond cijfers draaien. Mensen moeten kansen krijgen om op een podium hun talent te tonen.

– Mogen we het nog even hebben over je politieke carrière. Je bent in Geel een tijdlang schepen van cultuur geweest. Naar verluidt geen onverdeeld succes Dat was een zotte slag. Ik was voordien niet met politiek bezig maar ze zochten mensen die in het sociale leven actief waren. Ik werd onmiddellijk verkozen en ben erin gerold. Ik wilde als schepen van cultuur echt wel din-

‘‘Alles begint bij chaos!’’

een kan wel niet zonder het ander. Als het product niet goed is, ontstaan er ook spanningen in de groep. Het is vaak wikken en wegen. Het afwegen tussen het sociale en het artistieke is de grote uitdaging.

– Je hebt anders in de Kempen al flink wat talenten ontdekt die later als beroepsauteur zijn doorgebroken. Ik denk alleen al maar aan Billy uit FC De Kampioenen.

Rob Teuwen, bedoel je. Hij heeft meegespeeld in een van mijn kindermusicals en ik heb hem later begeleid bij het voorbereiden van audities voor onder meer de musical Pinokio.

Zonder op mijn borst te slaan, mag ik zeggen dat het er ondertussen al heel wat meer zijn: Nore Primus, Flore en Rik Geuns, en ook mijn eigen dochter Lotte zit in de musicalschool in Tilburg. Ze hebben allemaal meegedaan met grote producties in de Stadsschouwburg: Oliver, Peter Pan en noem maar op. Bij alle grote producties van de laatste tien jaar zaten er altijd kinderen van Geel bij. In Annie heeft Nore Primus de hoofdrol gespeeld. Ze doet ook mee in Mol-in-Scène. Een heel groot talent. Ik wil niet gezegd hebben dat ze er niet zouden geraakt zijn zonder mij. Maar ze hebben wel de smaak te pakken gekregen. Ook een An van den Broeck, vandaag de grote musicalster in Vlaanderen, is begonnen bij onze productie ‘De 3 Muskeviers’, net als Roy Aernouts, vandaag een groot stand-uptalent in Nederland.

Het is mijn grote droom om met verschillende talenten uit de streek, die ik heb leren kennen tijdens de verschillende producties, een groep te vormen. Dat gaat in totaal om een man of dertig. Daarmee zou ik een eigen productie willen doen, los van opdrachten die ik van gemeenten krijg. Ik werk momenteel al met een dergelijke groep, ‘NightinGeel’ (Night in Geel, nvdr), die volledig bestaat uit mensen die nog studeren aan het Lemmensinstituut, Herman Teirlinck of de musicalschool in Tilburg. We brengen muziekproducties in de trant van ‘De Nieuwe Snaar’. Mijn frustratie is dat we er met deze echt goede groep heel moeilijk in slagen om in de cultuurcentra binnen te komen. Ook niet in de Kempense cc’s.

– Toch zouden uitgerekend die plaatselijke cc’s kansen moeten geven aan streektalent.

Als ik hun programma’s bekijk, dan zie ik overal dezelfde namen terugkomen: De Nieuwe Snaar, De Frivole Framboos of een Philippe Geubels. Eigenlijk zijn het peanuts om

gen organiseren. Meer leven in de brouwerij brengen. Meer mensen bij elkaar brengen. Ik heb ook niet stilgezeten, hoor. Ik heb de ‘Eurofeesten’ opgestart met 500 buitenlanders die in Geelse gastgezinnen verbleven; ik ben begonnen met kerstmarkten en kerstspektakels, ik heb ‘Klara in Geel’ gereorganiseerd. Maar daarnaast kwam dan die ‘echte’ politiek kijken! En dat was absoluut mijn ding niet. Ik kwam in een wereldje terecht waarin ik me

Mol-in-Scène: Meer dan 200 Mollenaars doen mee.

De gemeente Mol en het cultuurcentrum ’t Getouw hebben samen serieus geïnvesteerd in Mol-in-Scène, een prestigieus project waarbij de geschiedenis en toekomst van Mol via een groots totaalspektakel worden geëvoceerd. Meer dan tweehonderd acteurs en zangers uit de gemeente nemen eraan deel, naast tientallen vrijwilligers achter de schermen. Het verhaal zelf speelt zich af op drie hoofdlocaties: in de Sint-Pieter en Pauwelkerk wordt het verhaal van de heilige Doorn verteld. Daarna gaat het via de oevers van de Nete, met tal van tableaux vivants uit de middeleeuwen, naar ’t Getouw waar er een voorstelling is rond de figuren van schilder Jakob Smits en oorlogsminister Graaf de Broqueville. Via het Rozenberginstituut, waar de bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog en de bevrijding wordt uitgebeeld, gaat het ten slotte naar Schouwburg Rex voor een veelkleurig massaspektakel. Er zijn maar liefst 12 voorstellingen gepland tussen 30 september en 23 oktober. Voor meer info over data en tickets: www.getouw.be of www.mol-in –scene.be Suiker geeft op www.suikerkrant.be 2x 5 vrijkaarten weg voor de openingsvoorstelling op 30 september. Winnaars worden persoonlijk op de hoogte gebracht en moeten hun kaarten voor 28 september ophalen aan de balie van zaal Rex.

echt niet goed voelde. Het interesseerde me ook niet. Ik geef toe dat ik tijdens de gemeenteraden theaterstukken heb zitten schrijven terwijl ze naast me druk aan het discuteren waren over het aanleggen van rioleringen. Ik verveelde me er steendood. Het was een totaal foute keuze om mij binnen te halen als politicus. Ik heb ook tonnen kritiek over me heen gekregen omdat ik volgens sommigen te veel uitgaf aan de evenementen als GeelaMania.

In de kranten werd ik afgeschilderd als de ‘verspilzuchtige schepen’. Dat heeft me serieus pijn gedaan. Maar ik heb er dag en nacht voor gewerkt, zelfs mijn school ervoor opgegeven. Welke politicus gaat fulltime als schepen van cultuur aan de slag?

– En dan hebben we het niet gehad over je voetbalcarrière! Je was destijds een echt talent, toch?

Tot mijn dertigste was voetbal voor mij zeker zo belangrijk als theater. Ik heb altijd bij ‘Mol Sport’ gevoetbald. Ik kon wel dribbelen, was rap in de korte meters maar mijn benen waren te kort om snel te kunnen lopen. De speler die ik voorbij was gedribbeld, kwam ik vijf meter later terug tegen en moest ik opnieuw voorbij. (lacht) Ik heb ook lange tijd bij Geel de nationale miniemen getraind en ik ben toch zes of zeven keer nationaal kampioen geweest. We wonnen tegen Anderlecht en Brugge met 5-0.

– Je bent allicht een uitstekende motivator? Iets wat zowel een voetbaltrainer als een toneelregisseur gemeen hebben.

Dat denk ik wel. Ik ben niet de beste organisator maar het enthousiasmeren is mijn grootste kracht. We gaan ervoor! Zelf wil ik al jaren niet meer als acteur op een podium staan.

Ik werk liever achter de schermen. Ik geniet ervan als ook de toeschouwers en de spelers ervan genieten. Dat is mijn grootste applaus.

Ik moet op het einde van het stuk echt niet op het podium geroepen worden. Ik haat dat! Ik ben ook niet het prototype van een tafelspringer. In wezen heb ik iets verlegen over mij. Ik voer zelden het grote woord. Maar ik ben wel een podiumbeest. (lacht)

– Krijg je wel voldoende waardering voor je werk. Er wordt in het theaterwereldje vaak met enige minachting neergekeken op musicals of massaspektakels.

Ik vind dat je waardering moet hebben voor elke vorm van theater of muziek. Als een Eddy Wally een mens gelukkig kan maken, wat is daar dan fout aan? Ik krijg zelden te horen: ‘je bent máár met dát bezig’. Pas op: ik ga niet even graag naar elke toneelvoorstelling kijken. Als schepen heb ik verplicht heel wat amateurtheater voor de kiezen gekregen.

Maar genieten is iets anders dan er waardering voor hebben. Het is heel pretentieus van iemand om te beweren: ‘Wij zijn met dé podiumkunsten bezig en jullie niet’. Dat is de echte ‘jan-van-mijn- botten’-mentaliteit. Er zijn natuurlijk kwaliteitsverschillen maar elk theater heeft zijn waarde. Ook een KWB-groep die ‘Kus van een Rus’ speelt.

– Heb je er geen spijt dat je niet voluit hebt gekozen voor theater?

Ach, spijt... Ik heb een aantal producties gedaan met Leo Bormans (hoofdredacteur van het onderwijsblad Klasse en schrijver van onder meer 100% positivo. Het geheim van optimisme, nvdr.) Leo begon altijd met een glas dat halfvol of halfleeg was. Je kunt altijd de lat hoger leggen. Ik kan blijven opkijken naar een Frank Van Laken, dé regisseur van musicals in Vlaanderen. Maar als je begint te vergelijken, zullen er altijd mensen zijn die het beter hebben en word je zelf een ongelukkige mens.

Dat mag je niet doen. Je moet met je eigen talenten en enthousiasme iets maken waar je voor staat. Maar het klopt dat je na een tijd wel kieskeuriger wordt in het aannemen van opdrachten. Zo wil ik geen theater meer maken in een parochiezaal. Niet omdat ik erop neerkijk maar omdat ik er zelf geen voldoening meer uit haal. Maar op wat ik hier in Mol realiseer met Mol-in-Scène ben ik heus wel fier.

– Veel succes nog.

Tekst: Stijn Janssen Foto’s: Bart Van der Moeren

Suiker — 5

TIELEN, TURNHOUT - Trompettist Jo Hermans is dit seizoen ‘artist in recidence’ in de Warande in Turnhout. De jongeman uit Tielen treedt daarmee in de voetsporen van zijn streekgenoten Robin Verheyen en Jef Neve. Jo houdt van veel muziekjes, was lid van Savana Station en werkte in de studio samen met onder meer Daan, Stijn Meuris, Raymond van het Groenewoud en Zap Mama. Suiker sprak met ‘de man achter het blaasinstrument’, een muzikale veelvraat die duidelijk maakt dat niet enkel zangers en gitaristen het verschil kunnen maken.

of krijg je afgelijnde instructies?

Dat hang natuurlijk van persoon tot persoon af. Raymond van het Groenenwoud weet bijvoorbeeld tijdens een studiosessie perfect wat hij wil horen. Hij is een muzikant met een ongelofelijk inzicht. Artiesten zien hun nummer vaak in een context die ze vooraf bepaald hebben. Het is dan een kwestie om hen daarin te volgen.

– Met welke muzikanten zat je het liefst in één ruimte?

Ik heb een erg toffe periode gekend bij El Tattoo del Tigre en bij Raymond. Maar ook Daan is iemand die me altijd zal bijblijven; een heel integere kerel die zorg draagt voor zijn muzikanten. De man heeft echt een visie en draait al erg lang op een hoog niveau mee. Als persoon lijkt hij niet te vatten, maar in feite is Daan een eerlijke vent die steengoede muziek maakt. Ik kwam in zijn band na The Player en heb meteen de bijhorende tour gedaan. Maar mijn eerste studiobijdrage voor Daan was Manhay.

– Volgens goed ingelichte bronnen begon je al op je 6de levensjaar te spelen. Vanwaar je keuze voor de trompet? Chicks dig it?

Daar is een eenvoudige verklaring voor. In Tielen, het dorp waar ik opgroeide, heerste een sterke fanfarecultuur. Blaasinstrumenten waren bijgevolg vaak aanwezig in het straatbeeld. Trompet spelen was geen vergezochte keuze.

– Blijf je als trompettist tijdens een optreden bescheiden op de achtergrond of eis je Clarence Clemons -gewijs je plek in de spotlight op?

– Drie ventielen en een mondstuk: zo moeilijk kan dat trompetteren helemaal niet zijn...

Ik vind dat als je op een podium gaat staan, je daar ook iets mee moet doen. Gewoon: boem patat, knal en ‘gaan’. Dat hoort erbij.

(lacht) Toch wel. Geen enkel instrument is gemakkelijk wanneer je het op een zeker niveau wil bespelen. Je moet een goed gevoel voor ritme en toonhoogte hebben. Ook een scherp muzikaal gehoor is onontbeerlijk.

– Je verzorgt live ook de backingvocals. Ben je een begenadigd zanger en komt je instrumentale achtergrond dan van pas?

Zeker. Een trompettist moet net als een zanger een beroep doen op zijn gehoor. Ik beweer niet dat ik een geweldige zanger ben maar voor wat het moet dienen, zing ik goed genoeg. Ik blijf in de eerste plaats trompetspeler, maar als je je stem wat mee hebt, zie ik geen reden om ze niet te gebruiken.

– Kom je zoals vele bekende performers en virtuozen uit een artistieke familie?

Volgens mij heb ik de microbe meekregen van mijn grootvader die uit een muzikantengeslacht voortkwam. Mijn over-over-overgrootvader was zelfs componist ten tijde van Mozart.

– Je bent kind aan huis in de Warande.

Tijdens het nieuwe cultuurseizoen ben je er zelfs artist in residence. Dan kan je een paar thuiswedstrijden spelen. Heeft dat voor jou een speciale betekenis?

– Wanneer werd jouw buitengewone aanleg voor muziek duidelijk?

Goh, ik denk niet dat ik me zozeer bewust was van een ‘uitzonderlijk talent’. Muziek is er al mijn levenlang gewoon geweest. Dat was iets heel natuurlijks.

– Een roeping?

Ja, eigenlijk wel. Ik heb mijn eerste audiocassette opgenomen toen ik amper tien jaar was en ik probeerde die ook aan de man te brengen. Ik was in het begin vooral met piano bezig. Toen ik in het derde middelbaar eindelijk de overstap naar de kunsthumaniora kon maken, had ik al lang voor mezelf bepaald dat de trompet mijn instrument zou worden.

– Na je studies kunsthumaniora volgde je een masteropleiding Jazz aan het conservatorium in Amsterdam. Is zo’n doorgedreven scholing niet gevaarlijk voor de muzikale intuïtie van een artiest?

Dat denk ik niet. Ik heb eerst een klassieke opleiding gevolgd in Antwerpen omdat ik mijn muzikale horizon wilde verbreden. Ik wilde gewoon alle ontwikkelingen op het gebied van trompetmuziek leren kennen. Het conservatorium daarentegen was veel minder een echte ‘school’. Er hing daar een artistiek sfeertje.

Het was een ontmoetingsplaats van veel gelijkgezinde mensen. Daarnaast zorgt die opleiding toch ook voor contacten met de rest van de wereld. Ik kwam er te weten wat er op muzikaal vlak pakweg in Los Angeles, New York of Japan gebeurde. Die culturele openbaring zorgt ervoor dat je een goede muzikant wordt.

Je kan dat allemaal zelf gaan opzoeken, maar dankzij het conservatorium heb ik echt een rijk pallet meegekregen. Daarnaast heb ik altijd zelf geschreven, onder andere voor mijn vroegere band Savana Station. Maar ik was even goed bezig met andere projecten, zoals een klassiek trio. Het belangrijkste voor mij

6 —september 2011

‘‘

Dat doet er eigenlijk weinig toe. Als je met de juiste personen zoals Bert Joris, Bart van Caenegem of het Vlaams Radio Koor -allemaal toppers- op het podium staat, is het overal plezierig om te spelen.

Mijn over-overovergrootvader was componist ten tijde van Mozart.

is het samenbrengen van mensen van wie de neus in dezelfde richting staat. Net zoals een goed geoliede voetbalploeg niet altijd uit de absolute topspelers bestaat, zo is een hecht team ook bij een muzikaal collectief minstens even belangrijk dan individueel talent.

– Hoeveel van je tijd kruipt er in muziek?

Al mijn tijd! Ik ben voortdurend omringd door mensen uit de muziekwereld. Bovendien is mijn vriendin ook nog eens een muzikante …

En uiteraard oefen ik zelf ook vaak. Bij mij thuis staat er vrijwel altijd muziek op. Een gewone dag begint en eindigt er mee.

’’

– Je werkte onder andere samen met Daan, Delavega, Stijn Meuris en Raymond van het Groenewoud. Hoe werd je geïntroduceerd bij zo’n eminent gezelschap?

Ik heb er gewoon zelf hard voor gewerkt. Dat ik kaas gegeten heb van de meest diverse stijlen als klassiek, jazz, rock, salsa en reggae komt daarbij goed van pas. Wanneer iemand als Stijn Meuris bijvoorbeeld een ‘vuil’ geluid wil, kan ik daar voor zorgen. Het is als studiomuzikant belangrijk om je stiel te kennen en te kunnen meegaan in de ideeën van anderen.

– Laten die grote kleppers jou je gang gaan

– Bijna tot slot: wie is volgens jou ‘de grootste trompettist ooit’? Laten we dit de klassieke Chet Baker-vraag noemen.

Chet is er zeker bij. Hij kon -zowel met zijn stem als zijn trompet- als de beste ‘verhalen’

brengen. Maar ook voor Nicholas Payton, die al een Grammy Award won, heb ik veel bewondering (Jo speelt op 2 november in de Warande in het voorprogramma van Payton, nvdr). Hij heeft bijna in zijn eentje de New Orleansstijl terug ontdekt. Ook Bert Joris is een van mijn grote voorbeelden.

Het zijn stuk voor stuk muzikanten die onophoudelijk op zoek zijn en nieuwe mogelijkheden aftasten. Maar ik wil me niet beperken tot trompetmuziek. Ik geniet even goed van piano, sax en strijkers. Als ik zelf een droomtournee zou mogen kiezen, zou dat er ongetwijfeld eentje zijn met het Lincoln Center Jazz Orchestra.

– Welke interessante zaken staan er in de nabije toekomst nog op je programma?

Ik werk nog mee aan projecten met Jef Neve en Pieter Embrechts & The New Radio Kings.

– Succes en hartelijk bedankt voor de babbel.

Jo Hermans opent op zondag 11 september met The Ballroom Orchestra het nieuwe seizoen van de Warande

Tekst: Roel Horemans Foto’s: Bart Van der Moeren

n e p r e w t n A in cie v o r P › › › s t n e s e r P y l d Prou ook in geslaagd om de allergrootste Balkanartiest op de affiche te krijgen: Goran Bregovic (foto). Hij concerteert op 14 en 16 december in Arenberg in Antwerpen en de Warande in Turnhout

Film In het zuidoosten van Europa zijn er de jongste een berg prachtige films gemaakt.

Denk alleen nog maar aan het bloedstollend mooie en hartverscheurende ‘Na Putu’, de openingsfilm van Open Doek vorig jaar.

In samenwerking met Open Doek toont het Balkanfestival ‘The best of Sarajevo Filmfestival’. Utopolis Turnhout en Mechelen en Cinema Zuid in Antwerpen vertonen de films (tijdens de laatste week van oktober), maar leuk is dat de verttoningen niet beperkt blijven tot cinemazalen. Het minifilmfestival trekt ook langs bibliotheken in Retie, Niel, Westerlo, Oud-Turnhout en Balen, om er maar enkele te noemen.

Expo Stript Turnhout organiseert de rondreizende striptentoonstelling ‘Sarajevo Tango’ over de totstandkoming van de auteurstrip ‘Sarajevo-Tango’ van Hermann. Ook de situatie van stripuitgeverijen in de Balkanlanden worden onder de loep genomen. In de Boerentoren in Antwerpen loopt een expositie met werken uit de collectie van Hugo Voeten. Deelnemende kunstenaars zijn Svetlin Roussev, Genko Genkov, Dechko Ouzounov, Krum Damianov, en vele anderen …

De Balkan is een boeiende regio. Tal van culturen komen er samen. In het gebied dat zich uitstrekt van Kroatië tot Turkije ontmoeten West en Oost mekaar, katholiek en orthodox, christendom en islam. Het Balkanfestival, een initiatief van de provincie Antwerpen in samenwerking met Lada Nation en Prospekata, toont vier maanden lang de grote culturele verscheidenheid van maar ook de eenheid tussen de Balkanlanden.

De Balkan staat helaas niet meteen gekend omwille van zijn rijke cultuur. Wie aan

de Balkan denkt, denkt in de eerste plaats nog altijd aan die regio als het kruitvat van Europa. De gebeurtenissen van nauwelijks enkele jaren geleden vormen inderdaad een zwarte bladzijde, zeg maar een zwart hoofdstuk, in de geschiedenis van de Balkan. Maar de landen en nieuw opgerichte staten hebben de grootste conflicten achter zich gelaten en staan te trappelen om de aansluiting met het westen van Europa te maken. De hoogste tijd dus om onze nieuwe buren eens te leren kennen.

Dankzij het Balkanfestival kan dat op

Festival van Vlaanderen Mechelen / Kempen Het provinciebestuur van Antwerpen neemt tal van initiatieven om klassieke muziek en muzikanten te ondersteunen.

Het grootste initiatief op dat vlak is de concertreeks die in het najaar in de regio Mechelen/Kempen georganiseerd wordt.

In de abdijen van Bornem, Averbode, Tongerlo en de begijnhoven van Lier, Turn-

hout en Mechelen kan u in september en oktober luisteren naar artiesten zoals Hervé Niquet of Marie & Veronica Kuijken, die in normale omstandigheden alleen op de grote concertpodia te vinden zijn zoals het Concertgebouw Amsterdam, La Cité de la Musique in Parijs en Wigmore Hall in Londen.

verschillende manieren. Het festival strekt zich uit over het volledige najaar van 2011 en bevat vier luiken: film, muziek, expo en verhalen. Het volledige programma vind je terug op www.balkanfestival.be, maar om je warm te maken lichten we enkele hoogtepunten uit het programma.

Muziek Tal van brassbands zullen optreden in de provincie: Fanfare Ciocarlia, Karandilla Brassband, Sarah Chebaro & Yella Gypsy Queens, … Maar de organisatoren zijn er

Verhalen Onder de noemer ‘Verhalen’ heeft de organisatie een aantal pakkende getuigenissen, lezigen, voordrachten, … gebundeld van Balkanspecialisten zoals vrt-journalist Stefan Blommaert, maar natuurlijk ook van mensen uit de Balkan zelf.

Vanzelfsprekend is er nog veel meer. Verrassend lekkere ontdekkingstochten langs culinaire hapjes en drankjes bijvoorbeeld, of een heus kinderfeest.

Alle info: www.balkanfestival.be.

De concerten in september • 14 september: Johannette Zomer en Fred Jacobs in de Oratoriumzaal van het Ursulinenklooster in O.L.V.-Waver • 15 september: Le Concert Spirituel o.l.v.

Hervé Niquet in de Sint-Pieter & Pauwelkerk in Mol • 16 september: He Vlaams Radiokoor & Solisten van Brussels Philharmonic o.l.v.

Hervé Niquet in de Sint-Waldetrudiskerk in Herentals • 22 september: Marie & Veronica Kuijken in de Raphaëlzaal van de abdij van Postel • 23 september: Il Gardellino, Caroline Weynants en Lieven Termont in de SintAmandskerk in Geel.

De toegangsprijs bedraagt standaard 15 euro en de concerten beginnen om 20u.

Gedetailleerde info over het programma per avond: www.festivalmechelen.be.

Suiker — 7

bonjour expo GEEL – Nog tot 30 september kan je op twintig locaties in het centrum van Geel het kunstenproject “… en schetst een plan in de lucht” bekijken. Meer dan 50 kunstwerken en gedichten worden getoond. De curatoren zijn kunstpaus Jan Hoet en de voormalige initiatiefnemer van de ‘Kunstzomers’ in Watou: Gwy Mandelinck. Onder hun auspiciën biedt het project een verruimende blik op geestelijke gezondheidszorg.

De titel van het kunstproject komt van Eva Gerlach. In haar vers “… en schetst een plan in de lucht” verwijst ze naar de hand van een arts, die zoekt naar de enige en correcte diagnose.

Een internationaal gezelschap van kunstenaars, zowel gevestigde waarden als jong,

aanstormend talent, werkte mee aan de totstandkoming van het project, dat gerust ambitieus genoemd mag worden. “We willen niet mediageniek zijn en we hebben het project bewust ook niet gepromoot als een toeristisch evenement,” zegt Kris Cuypers van cultuur-

centrum de Werft, die de coördinatie in handen nam. “Het is wel degelijk de bedoeling met een open geest te reflecteren over het delicate onderwerp dat psychiatrie nog altijd is.

750 jaar gezinsverpleging heeft in Geel sporen nagelaten. Het heeft Geel verrijkt. Daar mogen we gerust eens even bij blijven stilstaan.”

Jan Hoet en Gwy Mandelinck hebben ervoor gezorgd dat de kunstenaars een maximale vorm van vrijheid kregen. De beeldende kunst en de poëzie sluiten naadloos bij elkaar aan, en dat was ook helemaal de bedoeling.

Bezoekers die de site betreden, krijgen door suppoosten -met witte handschoenen- gedich-

ten aangeboden die ze in een gestileerde box kunnen opbergen. De overhandiging lijkt op een ritueel. De gedichten associëren zich met het tentoongestelde beeldende werk of zorgen voor een vervreemdende confrontatie. Om tot een evenwicht te komen tussen de vaak imponerende beeldende kunst en de poëzie worden de gedichten soms gevisualiseerd. “Geel wil op die manier een experimenteel platform zijn voor boeiende cross-overs binnen de kunsten”, zegt Kris Cuypers.

Meer info over “… en schetst een plan in de lucht” vind je bij cc de Werft in Geel (Werft 32 in Geel, www.dewerft.be, 014 56 66 60).

GEEL / SAINT-REMY - De wereld is klein, wordt wel eens gezegd. Een huizenhoog cliché, maar het blijkt vaak waar te zijn. Groot was mijn verbazing toen ik zo’n 1.200 kilometer van huis -zelfs een Suikerjournalist moet er af en toe even tussenuit - oog in oog stond met het werk van enkele Geelse kunstenaars. De artiesten waren verbonden aan Yellow Art, het kunstenaarsatelier van het OPZ in Geel.

Tijdens de zomermaanden hingen hun tekeningen en schilderijen -twaalf stuks in totaal- op een unieke expoplek: de kloostertuin van Saint-Paul-de-Mausole in Saint-Rémy-de-Provence. De naam alleen al! Behalve een psychiatrisch ziekenhuis is Saint-Paul-de-Mausole ook een trekpleister voor kunstliefhebbers, meer bepaald voor fans van Van Gogh. De Nederlandse schilder die leed aan manischdepressieve buien, verbleef een jaar lang in de instelling en maakte er ook verschillende van zijn belangrijkste schilderijen.

En hoewel waanzin en genialiteit soms

OUD-TURNHOUT – In Kunst- en Erfgoedcentrum ’t Hofke van Chantraine, Kerkstraat 46 in Oud-Turnhout, kan je van 3 tot en met 11 september terecht voor de expo ‘KUN-ST-OF’.

KUN-ST-OF is een vereniging van negen kunstenaars die afwijken van de platgetreden paden en die de textielkunst in een ander daglicht plaatsen. Het gezelschap is creatief en innoverend. Elke maand komen ze bijeen om nieuwe technieken uit te proberen en te verfijnen. Ze organiseren gastateliers om hun eigen inzichten aan te scherpen en hun horizon te verbreden.

Ze ontwerpen hedendaagse kunstvormen in textiel. Hun werk wordt vaak gekenmerkt

8 —september 2011

door een explosie van kleuren en materialen.

Zo gebruiken ze bijvoorbeeld met de hand geverfde stoffen, wol en zijde in combinatie met papier en leder of zelfs metaal.

De negen kunstenaars van KUN-ST-OF zijn Josee Braeckmans, Rita Cuylaerts, Irene De Peuter, Martine Devel, Danny Dierckx, Karin Machielsen, Maryse Pillu, Anny Rombouts en Gerd van de Ven. De tentoonstelling is te bezoeken op woensdag en vrijdag van 13 tot 17u, op donderdag van 16 tot 21u en op zaterdag en zondag van 11 tot 17u. Alle info bij ’t Hofke van Chantraine (014 47 94 94, info@hofkevanchantraine. be, www.hofkevanchantraine.be).

dicht bij elkaar liggen, mogen de werken van kunstenaars met een psychische stoornis toch niet therapeutisch bekeken worden. Dat is de visie van Yellow Art. Het kunstenaarscollectief heeft zijn vaste stek in de oude dokterswoning van het OPZ, het huis waar kunstpaus Jan Hoet zijn jeugd doorbracht. Patiënten met psychiatrische problemen kunnen er aan hun oeuvre werken. Dat doen ze vaak in samenwerking met andere kunstenaars. De artistieke verwantschap primeert, en dus niet het psychische probleem. Yellow Art treedt ook dikwijls naar buiten met zijn kunst. Zo maakte de tentoonstelling in het zuiden van Frankrijk deel uit van de Tour de France-tournee van Te Gek!. Om het stigma aan te kaarten dat nog steeds op de psychiatrie rust, trok een karavaan bekende Vlamingen met de fiets van Diest naar Frankrijk. Het einddoel was de instelling in Saint-Rémy-de-Provence.

In het najaar stelt Yellow Art dichter bij huis tentoon, in de Halle in Geel.

ARt

Kemp

TURNHOUT - KempARt, de kunstroute die elk jaar in en rond Turnhout wordt gehouden, vindt dit jaar plaats op zondagen 18 en 25 september en 2 oktober. Deze biënnale is ondertussen aan zijn vierde editie toe.

Aan dit locatieproject werken in totaal 44 beeldend kunstenaars mee. Op 31 plaatsen zijn hun werken te zien. Meestal zijn het ateliers en kan je de kunstenaars aan het werk zien. Zowat alle denkbare kunstdisciplines komen aan bod: schilderen, tekenen, beeldhouwen, boetseren, keramiek, fotografie, kalligrafie, textielkunst, juweelontwerp, conceptuele kunst, collages, assemblages, ….

Kalligrafie MOL – De werkgroep kalligrafie van de Vlaamse actieve senioren bestaat 20 jaar.

Dat wordt gevierd met een tentoonstelling. In september kan je in het Parochiecentrum van

In het Theobaldus Kunsthuis kan je terecht voor een overzichtstentoonstelling. Die is toegankelijk vanaf 11 september, op zaterdag en zondag van 10 tot 18u en op woensdag, donderdag en vrijdag van 14 tot 18u. De toegang is gratis.

Voor alle info: www.kempart.be. Folders over het evenement zijn te verkrijgen bij de plaatselijke VVV-kantoren.

Ginderbuiten de kunstwerkjes van de cursisten bekijken en van oktober tot november zal lesgeefster Ria Keustermans exposeren. Daarnaast worden ook enkele aquarellen getoond.

De expo is te bezoeken op zondag van 10 tot 12u en op maandag van 19 tot 20u. Groepen van meer dan vijf personen kunnen een afspraak maken op het nummer 014 31 46 97 of 014 31 88 29.

Joris Taeymans

HERENTALS – In de Lakenhal aan de Grote Markt in Herentals stelt van zaterdag 10 september tot en met zondag 2 oktober Joris Taeymans tentoon. ‘Taeymans in de wolken’ is een luchtige expo die zowel jong als oud in hogere sferen wil brengen. De toegang is gratis.

De 51-jarige Joris Taeymans woont in Mol en volgde een klassieke kunstopleiding.

Hij probeert met zijn kleurrijke werken een

droomwereld te creëren. In 1997 exposeerde hij al eens in de Lakenhal.

De werken uit de collectie ‘Taeymans in de wolken’ beschikken over een kleurrijk en symbolisch evenwicht. Net dankzij het feit dat Taeymans met zijn hoofd in de wolken loopt, is hij meester in het maken van weldoordachte en betoverende composities.

Je kan de expo bezichtigen van woensdag tot en met zondag van 14 tot 17u.

A Paper Trail GEEL – Voor de eerste tentoonstelling van het nieuwe cultuurseizoen gaat cultuurhuis de Warande, dat het wegens verbouwingswerken nog altijd zonder exporuimte moet stellen, een samenwerking aan met cc de Werft in Geel. Dat heeft geleid tot de expo ‘A paper trail’ in de Halle op de Markt 1 in Geel. De toegang is gratis en de expo loopt van 10 september tot 16 oktober. Je kan er naartoe van vrijdag tot en met zondag van 10 tot 17u.

Voor de expo selecteerde de Warande een aantal tekeningen van binnen- en buitenlandse kunstenaars. Alle kunstenaars hebben een gemene deler: ze houden ervan om niet van een wit blad te starten voor hun tekeningen. Ze werken op een krantenpagina, op een blad uit een gebruikt schrift, op een kaft van een boek…

De geselecteerde kunstenaars variëren tussen een eerder ruwe ‘street’-stijl en een zeer afgewerkte, geraffineerde tekenstijl.

Allemaal kiezen ze nadrukkelijk voor de tekening als volwaardig artistiek uitdrukkingsmiddel. Aan het bestaande verhaal van het papier, voegen ze hun eigen verhaal, hun eigen laag toe. Vak leunt het resultaat aan bij graffitikunst.

Volgende kunstenaars verleenden hun medewerking aan de tentoonstelling: Fred Bervoets, Joseph Beuys, Michaël Borremans, Sofia Boubolis, Marcel Broodthaers, Troels Carlsen, Martha Colburn, Gianluca Constantini, Marcel Dzama, Jan Fabre, Kim Gordon, Céline Guichard, Keith Haring, Kati Heck, Herman Kamphuis, Gideon Kiefer, Johan Kleinjan, Jacques Lizène, Capitaine Lonchamps, Jonathan Meese, Benjamin Monti, Adam Nidzgorski, Panamarenko, Dieter Roth, Kurt Ryslavy, Nedko Solakov, Solichin, Toon Tersas, Dennis Tyfus, Anne-Mie Van Kerckhoven en Philippe Vandenberg.

‘A paper trail’ is de vierde in een reeks van tentoonstellingen die de Warande organiseert op locatie onder de noemer ‘Warande EXPOrt’.

Brigitte Van Breendam HERSELT – In VTC de Mixx (Asbroek 1 in Herselt) worden van 1 tot en met 30 september werken tentoongesteld van Brigitte Van Breendam. De toegang is gratis. Je kan er terecht van maandag en met zaterdag van 9 tot 21u. Info bij de cultuurdienst van Herselt (014 53 90 57).

Verantwoordelijk uitgever: Procart GCV (Promotie van cultuur in het arrondissement Turnhout)

Redactieadres: Roel Sels Oranjemolenstraat 35, 2300 Turnhout roel@suikerkrant.be

Adres Procart: Otterstraat 8 bus 3, 2300 Turnhout

Oplage: 20.000 exemplaren

Verspreidingsgebied: Arrondissement Turnhout (Arendonk, Baarle-Hertog, Balen, Beerse, Dessel, Geel, Grobbendonk, Herentals, Herenthout, Herselt, Hoogstraten, Hulshout, Kasterlee, Laakdal, Lille, Meerhout, Merksplas, Mol, Olen, OudTurnhout, Ravels, Retie, Rijkevorsel, Turnhout, Vorselaar, Vosselaar, Westerlo).

Verdeelpunten: zie website

Redactie: Roel Sels Stijn Janssen

Redactiemedewerkers: Caroline Haverans Roel Horemans Toon Horsten Ivo Verheyen Katrien Lodewyckx

Foto's: Bart Van der Moeren WESTERLO – Heemkring Ansfried heeft een tentoonstelling samengesteld die een boeiend overzicht toont van de geschiedenis van Kasteel de Merode. Vier thema’s komen aan bod: gravin Jeanne de Merode, architect Langerock en aannemer Hesbain, plannen en info over de bouw van het kasteel, en oude voorwerpen uit het vroegere kasteel.

Iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis van het gemeentehuis, is van harte welkom voor de opening van de tentoonstelling (en tevens de voorstelling van het mooie boek) op vrijdag 2 september om 20u in het gemeentehuis.

Verder kan je de tentoonstelling bezoeken tijdens de kantooruren en in het weekend op 3, 4 en 10 september tussen 14 en 17u. Op 3, 4 en 10 september zijn er ook gratis gidsbeurten om 14, 15 en 16u met een rondleiding in het kasteel en een toelichting bij de tentoonstelling.

Ook op Open Monumentendag, op zondag 11 september, kan je een bezoek brengen aan de tentoonstelling tussen 10 en 18u, met gratis rondleidingen.

Info: Cultuurdienst Westerlo (014 53 92 03).

Bert Mans en Clara Janssens KASTERLEE, HERENTHOUT – Bert Mans en Clara Janssens van Kunstkring Toreke in Herenthout stellen nog tot 30 september hun werken tentoon in ‘de Ark van Noë’ in de Arkstraat 6 in Kasterlee.

Alle dagen open van 11 tot 20u. Alle info: 0478 97 38 37.

Vormgeving: Dimitri Paeleman

Advertenties: Leen Verwaest (0495 53 54 80) leen@suikerkrant.be

Drukkerij: DKZet (Hapert, NL)

Website: www.suikerkrant.be

Suiker — 9

BALEGEM, BEERSE - Schrijver, journalist, avonturier, salsadanser, vader, partner, wereldburger, ingeweken Oost-Vlaming én Kempenaar. Op Bob Van Laerhoven plakken vele etiketjes en zo heeft hij het het liefst.

Niet voor één gat te vangen, zeggen ze dan.

Dat blijkt ook uit zijn laatste roman Zwart Water, een amalgaam van verhalen en schrijfstijlen waarin de schrijver reflecteert over de wereld, zijn geboortegrond en over zichzelf.

Bijna veertig jaar na zijn debuut schrijft Bob Van Laerhoven zijn drieëndertigste boek. Een van de hoofdstukken in dat nieuwe boek verschijnt bovendien in de Verenigde Staten als een apart kortverhaal in de internationale anthologie ‘A long and winding road’. Hoog tijd voor een gesuikerd gesprek, vonden we. We hebben afgesproken op de markt van Beerse city. Beerse, of all places. “Daar woont mijn kroost”, mailde Bob me ter verklaring. Van Laerhoven verhuisde een kleine tien jaar geleden naar Balegem in Oost-Vlaanderen, de liefde achterna, maar voor zijn twee oudste kinderen zakt hij bijna elke week af naar de warmste plek van Vlaanderen. Ik krijg een stevige handdruk maar wanneer we naar het dichtstbijzijnde cafeetje wandelen, merk ik zijn moeizame tred op. Tornado Bob is geveld door enkele piepkleine beestjes zo blijkt.

“Ik betaal nu toch een beetje de rekening van mijn avontuurlijk leven. Ik heb een atypische reuma en die is het gevolg van mijn reizen naar Afrika. Ik heb er echt veel last van.

Om de pijn wat te temperen krijg ik van die morfinederivaatdruppels. Da’s allemaal heel leuk maar je kan er ook verslaafd aan geraken. Voorlopig kunnen ze het niet genezen maar het kan wel onderdrukt worden als ze het juiste medicijn kunnen vinden. Het is zo’n 8 maanden geleden opgekomen, heel plots, ik kon ’s morgens bijna niet de trap niet meer af. Om ervoor te zorgen dat mijn spieren niet wegsmelten -wasting heet dat- moet ik nu elke dag trainen. Dat doe ik plichtsbewust. Ik heb nu geleerd dat je leven van het ene moment op het andere kan veranderen. De prognoses zijn onzeker, maar ik hou er de moed in!”

– Je bent geboren in Arendonk en opgegroeid in Ravels. Nadien heb je heel wat ge-

10 —september 2011

reisd, alle uithoeken van de wereld gezien.

Hoe sterk zijn je roots, wat betekent de heimat voor jou?

Als je jong en woest bent, zoals ik was, dan denk je dat dat niks betekent, sterker zelfs, dan wil je ze kwijt. Je wil zover mogelijk gaan om te leren wat de wereld en het leven eigenlijk is. Als je zoals ik een 60-tal landen hebt bezocht -waaronder heel wat probleemlandenen je bent wat rijper geworden, dan begin je te beseffen dat wortels wel degelijk bestaan. Je begint je af te vragen: waar kom ik vandaan, hoe komt het dat mijn leven zo gelopen is, wie heeft er voor gezorgd dat ik die drang had om uit te breken? Niemand in mijn familie had dat. Bovendien word je met het ouder worden

ook nostalgischer. Je gaat nadenken over de vrienden die je in je geboortedorp had en aan gebeurtenissen die achteraf bekeken een grote invloed op je hebben uitgeoefend.

– Wat was dan bijvoorbeeld iets wat jouw leven voor een stuk heeft bepaald?

Toen ik een jaar of dertien was, was er in Ravels een jonge kerel van achttien jaar. Zijn naam ken ik niet meer maar hij had van dat lange krulhaar waar ik heel jaloers op was.

Die jongen was zeeman op de lange vaart geworden en in de frituur waar wij dikwijls samenklitten, vertelde hij verhalen over zijn verre reizen. Ik weet nog heel goed dat ik er niet genoeg van kon krijgen, ik was zeer geïntimideerd door die gast. Hij was vijf jaar ouder

maar ik wist: dat wil ik later ook doen. Terwijl ik eigenlijk uit een heel braaf gezin kwam met heel lieve ouders die nooit uit België zijn geweest. Mijn avonturendrang is zeker aangewakkerd door de verhalen van die man.

– Je bent inderdaad gekend als een avontuurlijk, extravert type. Hoe was dat dan opgroeien in een dorp van noeste werkers, pilaarbijters en koppige duivels?

Je bent dan nog een categorie vergeten, die van de woestelingen. Ravels, Poppel dat is een grensstreek en daar wonen vaak speciale figuren, grensgevallen zeg maar. Dat heb ik later in mijn leven ook nog gezien in andere woeste grensstreken.(lacht) Het gekke is: ik heb me er nooit thuisgevoeld, nergens eigenlijk. Ik

voelde mij een buitenbeentje. Er zullen zeker mensen zijn die nu zeggen: ja maar hij was dat graag, hij deed het er om. Ik denk niet dat dat zo is, want ik wilde er wel bij horen. Ook in de Vlaamse letteren heb ik me altijd een raar boontje gevonden. Ik weet nog goed dat bij mijn debuut ‘Nachtspel’ Jos Borré schreef: een heel onvlaams boek. Dat is nu 25 jaar geleden. Dus zelfs in wat ik het liefste doe, heb ik me hier nooit thuisgevoeld.

– Het wordt niet met zoveel woorden gezegd, maar een goed verstaander begrijpt dat je nieuwe boek ‘Zwart water’ zich ook afspeelt rond het ven dat op de grens ligt tussen Turnhout en Ravels. Het boek begint met een auto-ongeluk. Schrijver Carl Visser rijdt tegen een vangrail. Hij was een misdaadauteur en een globetrotter, dat is niet toevallig?

Dat ven is inderdaad beschreven zoals ik het mij herinner uit mijn jeugd. ‘Zwart Water’ is een literaire roman met een spanningjasje; hij bevat iets meer autobiografische elementen dan ik zelf wil toegeven. De schrijver is zeker voor een stuk een alter ego. Ook als hij later in het boek over zijn jeugd schrijft, zitten daar veel verhalen van mijn eigen jeugd in. Ik heb aan dit boek heel langzaam gewerkt. Het was echt een moeilijke bevalling. Dat kwam ook door de structuur die, zoals een labyrint, werkt met allerlei teksten die in elkaar vloeien. Op het eerste gezicht hebben ze weinig met elkaar te maken maar uiteindelijk volgt er wel een conclusie. Ik wilde de wereld zoals ik ze gezien heb en mijn geboortestreek in één boek samenbrengen. Ik besef heel goed dat het een inspanning vraagt van de lezer. Hij zal worden meegesleurd in een maalstroom van verhalen die vaak ook nog eens een eigen stijl hebben. Ik heb trouwens wel vaker over mijn eigen leven geschreven, onder meer in ‘De vrouw die van Dante hield’ en nu dus ook in ‘Zwart Water’. Dat autobiografische zit als een onontwarbaar kluwen in mij. Ik kan er soms zelf niet goed aan uit. Ik vraag me dan af, is dat nu echt gebeurd of heb ik dat gefantaseerd? Het geheugen is een heel onbetrouwbaar maar ook heel kneedbaar ding, en zeker het geheugen van een schrijver. Je moet echt oppassen dat je je fantasie niet voor werkelijkheid neemt en de werkelijkheid niet voor fantasie. Inbeelding is een veel belangrijker element in het leven van de mensen dan ze vaak beseffen. Werkelijkheid en verbeelding sluiten vaak een pact. Wat een schrijver doet, is daar iets moois van maken.

– Aan het ziekbed van je ‘alter ego’ die in coma ligt, passeert een bonte stoet personages die elk hun eigen levensverhaal vertellen. Allemaal zijn ze kwaad op de schrijver omdat die hun levens heeft gestolen voor zijn boeken. Is dat iets wat jij ook doet?

Ik pleit schuldig, elke schrijver doet dat. Wat wij doen, is fragmenten van de levensverhalen van mensen -met wie we een relatie hebben- gebruiken. Op dat punt kent de schrijver geen genade. Maar in mijn geval gebeurt dat bijna onbewust en automatisch. Ik heb zo een aantal boeken geschreven waarvan mensen nadien met een beschuldigende vinger naar mij toe kwamen: jij hebt mij gebruikt voor dat personage! Ik was mij dan echt van geen kwaad bewust, maar zag wel dat ze gelijk hadden. Het is heel raar hoe dat gebeurd hoor. Je wordt naar een personage getrokken, een schrijver maakt geen personage -da’s zever-, personages trekken de schrijver aan. Die personages hebben een eigen wil; je volgt die zonder er echt over na te denken. Het is pas achteraf dat je tot de conclusie komt dat je de figuur hebt vormgegeven met delen van mensen van vlees en bloed.”

niet veel over kwijt, maar laat ons zeggen dat dat deel echt autobiografisch is.

– Op je website schrijf je ‘Ik schaam me niet meer voor het schrijven, maar achteraf was ik wel mijn handen’. Voel jij je zo’n zondaar?

Wel, ik denk dat dit te maken heeft met het feit dat een aantal mensen zich herkenden in mijn personages. Dat was altijd heel confronterend. Vandaar deze knipoog naar hen, ik was mijn handen in onschuld. (lacht hartelijk) Wat dat schamen over mijn schrijverschap betreft, ik had dat -zeker in het begin- heel erg.

Ik ben een ouderwets kereltje en kom uit een braaf, heel tof gezin, maar literatuur en boeken behoorden niet tot de belevingssfeer. Ik heb het zelf moeten ontdekken. Ik dacht ook dat het me nooit ging lukken en vond de anderen altijd beter dan mezelf.

– Je bent een literair manusje van alles: romans, thrillers, reisverhalen, literaire misdaadromans… Van Laerhoven is niet in een vakje te stoppen. Dan dreig je soms uit de

‘‘

Een schrijver maakt geen personage.

Da’s zever.

Personages trekken de schrijver aan.

boot te vallen. De Vlaamse boekenwereld is wel een beetje een kastesysteem.

Ik ben heel blij dat je dat zegt, want ik heb daar een hekel aan. Wat is dat voor een onzin, toch? Wat is er nu interessanter dan zaken uitproberen, nieuwe facetten van jezelf laten zien? Ik heb vaak de indruk dat de literaire pers een beetje gemakzuchtig is. Ze willen niets liever dan je in een vakje steken. En ik

– De schrijver in het boek is beginnen te schrijven na een incident in zijn jeugd. Heb jij ook zo’n trigger gehad?

Ja, die is er zeker geweest. Ik heb over die gebeurtenis al drie boeken geschreven: ‘Zeven brieven aan mijn Callgirl’, ‘De vrouw die van Dante hield’ en nu ‘Zwart Water’. Dit is echt de laatste keer, het is genoeg nu. In die drie boeken beschrijf ik telkens opnieuw een gewelddadig jeugdtrauma, soms omfloerst, maar in ‘Zeven brieven aan mijn Callgirl’ is het heel direct. Het gaat om het misbruik van een jongetje van tien jaar. Eigenlijk wil ik er

heb in mijn leven al heel veel vakjes gehad! Ik kan daar zelf niks aan doen. Heel veel uitgevers hebben dat ook niet graag. Daarom ben ik echt tevreden bij Leo De Haes (uitgeverij Houtekiet, nvdr). Er zijn vandaag een heleboel uitgevers die evengoed appelen of citroenen op de markt zouden kunnen verkopen. Ze denken maar aan één ding: verkopen. Ik begrijp dat, maar vind dat er toch ook passie moet zijn. Wat literatuur betreft, spiegel ik me meer aan het buitenland. Ik vind dat we hier een aantal heel goede schrijvers hebben. Naar Tom Lanoye en Erwin Mortier kijk ik op. Voor de rest heb ik weinig banden met de Vlaamse schrijverswereld. Ook het genre dat ik schrijf, de cross-over zeg maar tussen misdaad en literatuur, bestaat hier niet. Het imago van het genre wordt beheerst door Pieter Aspe maar dat is lectuur, je moet het zeggen zoals het is.

Het is vakkundig gedaan, maar zo’n boek is telkens gewoon een aflevering van ‘Flikken’ op papier. In het buitenland heb je bijvoor-

Zwart Water is verschenen bij Houtekiet € 19,95 (foto: boekcover)

’’

beeld John Banville: de winnaar van de Booker Prize. Hij heeft met heel veel succes literaire misdaadromans geschreven, maar zoiets bestaat hier niet.

– Nog een kaste waartoe je behoort, is die van de reisverhalenschrijvers. Hoe besluit je om op een dag alle oorlogsgebieden af te reizen?

Toeval, zoals met zoveel dingen. Ik was achtendertig toen ik ermee begon en tweeënvijftig toen ik ermee ophield. Ik zat in een moeilijke familiale situatie en wist niet wat de toekomst ging brengen. Net toen belde de pr-dame van ‘Artsen Zonder Grenzen’ mij op. Zij had mijn boeken gelezen en vroeg of ik het zag zitten een pakkend verhaal te schrijven over hun missie naar Somalië. Dat was een cultuurschok van jewelste. Dit manneke van de Kempen dat nooit iets had meegemaakt, stond daar ineens in de steppe van Somalië te koekeloeren naar een hoop halve garen die high waren van de khat, een soort van gras waarop je moet kauwen. Doe je dat lang genoeg dan komen er stoffen vrij waar je zo maf als een ketel van wordt. Als woestelingen stonden ze op elkaar te schieten, niet normaal. Ik ben meer dan eens als groentje gered door de mensen van ‘Artsen Zonder Grenzen’. Ik was er ondersteboven van. Toen ik terugkwam heb ik een vlammend reisverhaal geschreven dat in Humo werd gepubliceerd. Twee maanden nadien belde die dame opnieuw. Of ik niet mee

wilde naar Sarajevo? Dat was toen de belegerde stad van Europa, het hoogtepunt van de Balkanoorlog. Het was een totaal andere situatie. Van een steppeoorlog naar een belegerde stad waar dag en nacht de granaten insloegen en de lichtkogels rond je oren suisden (doet het geluid van de kogels na). Toen werd ik nog zotter maar ook nog meer gebeten. Ik dacht: wat zijn dat hier voor kuren! En hoe komt dat allemaal? Zo ben ik alsmaar verder gereisd.

– Waarom ben je er dan toch mee opgehouden? Had je alles gezien?

Het werd steeds moeilijker. Ik was een freelancerke. Ik heb veel bewondering voor Rudi Vranckx, die heeft veel meer gedaan dan ik, maar heeft ook veel meer middelen ter beschikking. Tijdens die dertien jaar dat ik gereisd heb, werden de middelen die je voorhanden had alsmaar belangrijker. Je moest voldoende omkoopgeld hebben om locals te betalen voor hun diensten. Als freelancer moest ik dat eerst zelf investeren om pas daarna mijn verhaal te verkopen. Ik had ook nooit een satelliettelefoon, geen kogelvrij vest of eigen vervoer. Wij reisden met het konvooi van verschillende ngo’s mee. Het was eigenlijk liften door oorlogsgebied. Echt zottekesspel.

Op een of andere manier, net als een krab al schuifelend langs de gevels, lukte me dat wel.

Ik was altijd bang maar dat prikkelde me tegelijkertijd. De meeste schrik had ik om een been of arm te verliezen. Dat vond ik erger dan sterven. In Sudan heb ik zo veel jonge zwarte soldaten gezien die geamputeerd waren. Als je in die woestijnomgeving nog maar een vleeswond had, moest je binnen de twee uur aan sterke ontsmettingsmiddelen geraken. Door al dat zand kreeg je gangreen en zat er niks anders op dan amputeren. Toen ik tweeënvijftig werd, dacht ik: ik word een dagje ouder en mijn geluk geraakt op. Het hart werd ook softer. Wat je daar ziet, hakt echt op je in. Ik droom er soms nog van.

– Een vraagje uit nieuwsgierigheid: volg je nog altijd de testosterontherapie waar je zes jaar geleden een boek over schreef? Is de midlife crisis bestreden?

Ik gebruik het nog maar met mate. Ik krijg regelmatig de reactie: het zullen wel de steroïden zijn waarvan uw spieren oppompen. Maar dat is niet zo hé! Ik neem op doktersvoorschrift enkel een kleine hoeveelheid testosteron in. Op die manier mindert voor een stuk die midlife crisis, die wel degelijk bestaat. De media blazen dat allemaal op. Die denken dat je zo’n oude geilaard wordt die alle vrouwen achterna loopt. Da’s dus niet waar hé. Een beetje testosteron zorgt ervoor dat osteoporose minder wordt, je minder snel hartproblemen krijgt en dat inderdaad het libido standhoudt.

Maar je wordt niet ineens terug dertig hoor.

– Je hebt de wereld gezien, je hebt 33 boeken geschreven. Alles mag, niks moet. Wat zou je nog willen bereiken?

Ik wil nog de beste Van Laerhoven - het beste dat ik kan zijn als schrijver - er uithalen. Ik heb al een heel veelzijdig leven gehad en veel meegemaakt. Daar ben ik dankbaar voor. Er was ook een hoop gezever en gedonder in de glazen maar dat neem ik er graag bij. Ik heb heel toffe partners gehad, heel liefdevol. Tot voor ik acht maanden geleden dat micro-organisme in mij kreeg, ben ik nooit ziek geweest.

Ik ben vandaag wat gedwongen tot rust gekomen en wil nu het mooiste boek schrijven dat ik kan schrijven. Ik vind het plezant om nog een doel enkel voor mezelf te hebben, veel mensen van mijn leeftijd hebben dat niet. Ik ben niet meer een veelschrijver. Het duurt nu toch twee jaar voor een boek af is omdat er veel research bij komt kijken. Zo werk ik nu aan een boek over Berlijn in de jaren 20, waar Paul Van Ostaijen een grote rol in heeft.

– Keer je ooit nog terug naar je geboortestreek?

Ik denk het niet. Met Caroline, mijn partner, wil ik oud worden. Hoezeer ik ook van op afstand van de Kempen heb leren houden, vind ik het heel leuk in Oost-Vlaanderen. En Gent is voor mij een jongensdroom die uitkomt. Dat is raar. Toen ik jong was, dacht ik altijd: ik wil ooit in Gent wonen. Het is niet helemaal Gent geworden, maar het is er toch vlakbij.

Tekst: Katrien Lodewyckx Foto: Bart Van der Moeren

Suiker — 11

Cultuurkrant Suiker bestaat twee jaar.

Op die korte tijd zijn we een vaste waarde geworden in de Kempen. Maar we willen meer. Suiker wil zich met twee voeten verankeren in alle gemeenten waar het verspreid wordt (het volledige arrondissement Turnhout plus enkele randgemeenten). Daarvoor hebben we de hulp nodig van vrijwillige ambassadeurs.

Als het even kan in elke gemeente één.

Wie ben jij?

Kinderen van Kuifje Toon Horsten

Een vink zegt Sus / Vlinder Geert De Kockere

HOOGSTRATEN - Op 22 oktober trekken Kuifje en co. voor de allereerste keer op avontuur op het witte doek. Dan gaat in Brussel de Spielbergverfilming van ‘The Secret of the Unicorn’ in première. Maar de Kuifjefans hebben nu al iets om zich op te verlekkeren.

Stripjournalist en Suikerdiscipel Toon Horsten uit Hoogstraten tekende met het boek ‘De Kinderen van Kuifje’ het verhaal op van Hergés erfgenamen. Vlak voor diens dood had hij een exclusief gesprek met de oprichter van het blad Kuifje, Raymond Leblanc, en hij bezocht ook Hergés eerste assistent. Horsten sprak met medewerkers van het weekblad Kuifje, met tekenaars die vandaag nog steeds in de klare ‘Lijn van Hergé’ werken, en met zijn biograaf. Daarmee schetst Kinderen van Kuifje een fascinerend en veelzijdig beeld van bijna zeventig jaar strips. Een stripgeschiedenis, verteld door de mensen die die geschiedenis geschreven en vooral getekend hebben.

Verschenen bij Linkeroever Uitgevers - € 19,90

GIERLE - Gierlenaar Geert De Kockere is een echte veelschrijver. Begin september verschijnen dan ook twee boeken van zijn hand. In Een vink zegt Sus laat hij zijn liefde voor de natuur spreken. Het is een boek met speelse dierengedichten voor de jonge lezertjes. De tekeningen van Geert Vervaeke brengen de dieren ook écht tot leven. In Vlinder schrijft De Kockere voor een adolescentenpubliek. Hoofdpersonage Laurens Peeters wil het maken in het leven. Enkele afwijzingen in de liefde doen hem wankelen. Het is het begin van een zoektocht naar zijn ware aard en zelfs zijn geaardheid.

Een Vink zegt Sus is verschenen bij Lannoo - € 12,99 Vlinder verschijnt binnenkort bij Manteau - € 16,95

Engelenmoord Wendy Stroobant

Vampierenbruid

Je bent geïnteresseerd in cultuur Je kent je gemeente goed Je wil Suiker verdelen en/of de verdeling van Suiker mee coördineren in jouw gemeente Je kan de redactie tips geven over wat in jouw gemeente op cultureel vlak gebeurt Je hebt 1 dag per maand tijd voor Suiker

En wat schuift dat zoal?

Ons grenzeloze en eeuwigdurende respect Vrijkaarten Filmtickets voor Open Doek Evt. een vergoeding van onkosten

Interesse?

Mail als de bliksem naar leen@suikerkrant.be.

We zitten op jou te wachten.

12 —september 2011

TURNHOUT - In haar zesde historische roman portretteert de Turnhoutse jeugdauteur Wendy Stroobant het gevangenisleven aan het einde van de 19de eeuw. Louise, de dochter van de gevangenisdirecteur, droomt van een avontuurlijk leven als fotografe. Na een spannende seance trekt ze zich het lot aan van een mysterieuze gevangene, de psychopathische nr. 22. Engelenmoord is een detective vol intriges waarin niks is wat het lijkt.

Verschenen bij Davidsfonds - € 15, 95

Hilde E. Gerard TURNHOUT - Geheimzinnige verdwijningen, doodskisten en jonge mensen met bizarre eetgewoontes…dat klinkt als een vampierenroman. Na enkele boeken waarin de misdaden zich afspeelden in de kunstwereld gooit Hilde E. Gerard uit Turnhout het over een andere boeg met een nieuwe reeks in het zog van Dracula. Een smakelijke cocktail van romantiek en spanning voor de jeugd.

Verschijnt begin september bij Davidsfonds - € 16,50

Schouwburgen De Warande brandt!

TURNHOUT – Op zaterdag 10 en zondag 11 september wordt de Warande-omgeving in de fik gestoken. De leden van het Franse gezelschap Compagnie Carabosse zijn de pyromanen met dienst. Zij zorgen voor vuurinstallaties, vuurpotjes, vlammenwerpers en feeërieke livemuziek. Het spektakel zal drie uur duren, van 21.30 tot 0.30u. Diezelfde avond kan je om 20u in de vestiaire van de Kuub kennismaken met de poëzieautomaat van Tom Driesen, Wim Paeshuyse Wouter van Peer en Sus van de Leest. De toegang tot beide attracties is gratis. In de schouwburg brengt

Compagnie XY ondertussen een wonderlijke mix van acrobatie, muziek en dans.

In de Kuub kan je gaan luisteren naar Radio Modern, die de fifties doet herleven.

Zondag wemelt het van de activiteiten.

Op het Warandeplein speelt Ballroom Orchestra, Compagnie XY zorgt voor straatanimatie. Kermis en circus is er met een knotsgek ‘Lunapark’ en met het FransBelgische Collectif Malunés. Los Callejeros staat in voor het muzikale entertainment. Om 10.30u start in de Houten Zaal het literair programma ‘Overlezen’ en in de namiddag kan je in diezelfde zaal terecht voor een filmische documentaire over de geschiedenis van Antwerpen Centraal.

Cc ’t Schaliken opent de deuren HERENTALS – Cultuurcentrum ’t Schaliken begint op zondag 25 augustus aan het nieuwe theaterseizoen. Vanzelfsprekend gaat dat gepaard met feestelijkheden. Daarvoor zijn onder anderen verantwoordelijk: Balaxy Orchestra (Balkanmuziek), The Valerie Solanas (pop, jazz, blues, …), Jeron Dewulf en Michael Van Peel (humor), Pol & Freddy (circus), Theater Froe Froe (figurentheater), De wondere wereld van professor Pillemans (poppenspel) en François Blanc (straattheater). De toegang is gratis.

SCHOUWBURGKALENDER SEPTEMBER Gevolg Maria Vaart – €20

vr 2/09/11 – 20:00 – Zwaaikom kanaal – Beerse Het Gevolg Maria Vaart – €20

za 3/09/11 – 20:00 – Zwaaikom kanaal – Beerse Het Gevolg Maria Vaart – €20

di 6/09/11 – 20:00 – Zwaaikom kanaal – Beerse Het Gevolg Maria Vaart – €20

wo 7/09/11 – 20:00 – Zwaaikom kanaal – Beerse Het Gevolg Maria Vaart – €20

do 8/09/11 – 20:00 – Zwaaikom kanaal – Beerse Het Gevolg Maria Vaart – €20

vr 9/09/11 – 20:00 – Zwaaikom kanaal – Beerse Het Gevolg Maria Vaart – €20

za 10/09/11 – 20:00 – Zwaaikom kanaal – Beerse Het Gevolg Maria Vaart – €20

za 10/09/11 – 20:00 – De Djoelen – Oud-Turnhout Xander De Rycke €14

za 10/09/11 – 20:15 – de Warande, Kuub – Turnhout Radio Moderna ft. The Jove Aces Swingen als in de fifties – €14

za 10/09/11 – 20:15 – de Warande, schouwburg – Turnhout Compagnie XY Le Grand C – €18

zo 11/09/11 – 15:00 – Warandeplein – Turnhout The Ballroom Orchestra €0

di 13/09/11 – 20:00 – Zwaaikom kanaal – Beerse Het Gevolg Maria Vaart – €20

wo 14/09/11 – 20:00 – Zwaaikom kanaal – Beerse Het Gevolg Maria Vaart – €20

do 15/09/11 – 20:00 – Zwaaikom kanaal – Beerse Het Gevolg Maria Vaart – €20

vr 16/09/11 – 20:00 – Zwaaikom kanaal – Beerse Het Gevolg Maria Vaart – €20

vr 16/09/11 – 20:15 – De Djoelen – Oud-Turnhout Country Ladies (Tine Reymer, Nathalie Delcroix, Jackobond) A tribute – €20

za 17/09/11 – 20:00 – Zwaaikom kanaal – Beerse Het Gevolg Maria Vaart – €20

za 17/09/11 – 20:00 – De Wouwer – Ravels Theater Paljas Frankie en Johnny – €12,5

do 22/09/11 – 20:15 – de Warande, schouwburg – Turnhout Lazarus Oblomow – €17

vr 23/09/11 – 20:00 – St.-Amandskerk – Geel Il Gardellino €15

vr 23/09/11 – 20:15 – De Djoelen – Oud-Turnhout Pol Goossen Uitgewist – €10

za 24/09/11 – 20:15 – de Warande, Kuub – Turnhout Comedy Quatre-Quarts ft. €14 Lennaert Maes, Youssef El Mousaoui, …

zo 25/09/11 – 14:00 – cc ‘t Schaliken – Herentals Openingsfeest (met The Valerie Solanas, Balaxy Orchestra, Theater Froe Froe, …)

zo 25/09/11 – 14:30 – Tent Postel – Mol Compagnie Houtchatcha August – €6,5

di 27/09/11 – 20:00 – Utopolis – Turnhout Wim Wenders / Pina Bausch PINA (film) – €9,5

di 27/09/11 – 20:15 – de Werft – Geel Familie Flöz Infinita – €16

wo 28/09/11 – 20:00 – Utopolis – Turnhout Wim Wenders / Pina Bausch PINA (film) – €9,5

wo 28/09/11 – 20:15 – de Werft – Geel Pieter Ampe & Guilherme Garrido Still standing you – €10

do 29/09/11 – 20:00 – Utopolis – Turnhout Wim Wenders / Pina Bausch PINA (film) – €9,5

do 29/09/11 – 20:15 – de Warande, Kuub – Turnhout Barre Weldaad Vliegevleugelbommenwerper – €9

vr 30/09/11 – 19:00 – Centrum – Mol Mol-In-Scène €15

vr 30/09/11 – 20:15 – de Warande, Kuub – Turnhout Clement Peerens Explosition €19

vr 30/09/11 – 20:15 – de Werft – Geel Le Créamh-Bruxelles & L’ Espace Catastrophe Complicités – €14

vr 30/09/11 – 20:15 – t Heilaar – Beerse Lies Lefever Meisje van plezier – €12

vr 30/09/11 – 21:00 – Ootello – Mol World Trio €10

do 1/09/11 – 20:00 – Zwaaikom kanaal – Beerse Het

Adressen en contactgegevens: de Warande , Warandestraat 42, 2300 Turnhout, tel: 014 41 69 91, info@warande.be, www.warande.be PC De Blijde Boodschap , Lode Peetersplantsoen 2, 2300 Turnhout Het Gevolg , Otterstraat 31-33, 2300 Turnhout, 014 42 63 27, info@hetGevolg.be, www.hetGevolg.be De Werft , Werft 32, 2440 Geel, tel: 014 56 66 66, info@dewerft.geel, w ­ ww.dewerft.be De Halle , Markt 1, 2440 Geel, tel: 014 56 66 66; info@dewerft.geel, www.dewerft.be ‘t Getouw , Molenhoekstraat 2, 2400 Mol, tel: 014 33 09 00, cultuurbalie@gemeentemol.be, www.getouw.gemeentemol.be Rex , Smallestraat 2, 2400 Mol, tel: 014 33 08 88, cultuurbalie@gemeentemol.be, www.getouw.gemeentemol.be ‘t Schaliken , Grote markt 35, 2200 Herentals, tel: 014 28 51 30, cultuurcentrum@herentals.be, www.herentals. e ‘t Heilaar , Heilaarstraat 35, 2340 Beerse, tel: 014 60 07 70, cultuur@beerse.be, www.beerse.be De Djoelen , Steenweg op Mol 3 bus 2, Oud-Turnhout, tel: 014 46 22 32, jeugd.cultuurdienst@oud-turnhout.be, www.oud-turnhout.be De Wouwer , Kloosterstraat 4, 2380 Ravels, tel: 014 65 21 55, info@dewouwer.be, www.dewouwer.be Zaal Ootello , Ezaart 162, 2400 Mol, tel: 014 31 81 16, www.ootello.be Theobaldus Kunsthuis , Koningin Elisabethlei 2, 2300 Turnhout, www.theobalduskunsthuis.be De Onthaasting , Laar 14, 2400 Mol, tel: 014 32 20 15, www.deonthaasting.be De Kruierie , Bevrijdingsstraat 1, 2490 Balen, tel: 014 82 92 30, dekruierie@balen.be, www.balen.be

Suiker — 13

TURNHOUT - Ar-Tur is een Kempens architectuurcentrum dat zich bekommert om het uitzicht van de Kempen. Die bekommernis is echt wel nodig. In onze rebelse jaren namen we tijdens onze zwerftochten in deze contreien telkens een flink pak explosieven mee in onze binnenzak. Elke fermette, haciënda, betonnen bunker, neopastoriewoning, pergola met Griekse zuilen werd tot puin herleid. Achter ons tekende zich telkens een desolaat, smeulend landschap af. De Kempen mogen dan al niet meer stil zijn, lelijk zijn ze wel gebleven.

Ar-Tur wil een stoorzender zijn en architecten, bouwheren en opdrachtgevers wijzen op hun maatschappelijke verantwoordelijkheid.

Architecte Edith Wouters resideert zelfs een dag in de week in de Warande om het architectuurcentrum verder uit te bouwen. Suiker had met haar een geanimeerd gesprek waarbij ze zowaar enig licht liet schijnen aan de skyline van koterijen, appartementen in Grieks-Romeinse stijl, duiventillen, postcommunistische woonblokken.

– De bekende architect Renaat Braem beweerde ooit dat België het lelijkste land ter wereld is. Als je die redenering bijtreedt dan moet je durven stellen dat de Kempen de lelijkste streek op aarde is.

Edith Wouters: (lacht) Ik weet niet of de Kempen het monopolie op lelijkheid heeft. Braem doelde uiteraard op de koterijen die je hier overal aantreft en waarop de Kempen wel een patent heeft. Maar niet alleen de Kempen, overal in Vlaanderen tref je die aanbouwen en schopjes aan. We blijven wel achter op het vlak van hedendaagse architectuur. Daar willen we als Ar-Tur zeker iets aan doen. We willen niet alleen nadenken over architectuur maar ook effectief een impact hebben op de bouwcultuur. We willen een kenniscentrum zijn dat informatie verstrekt aan overheden en opdrachtgevers. Daarnaast willen we ook invloed uitoefenen op de bouwcultuur.

– Willen jullie als Ar-Tur ook een zegje hebben over de vormgeving? Om maar iets te noemen: vandaag zie je in mijn dorp overal dezelfde karakterloze appartementsgebouwen oprijzen.

Dan gaat het over het sturen van de stad en de projectontwikkelaars. Dat is vaak een ander paar mouwen. Stedenbouwkundige diensten stellen altijd dat stedenbouw niet tot op het niveau van architectuur gaat. Als Ar-Tur gaan we daar volstrekt niet mee akkoord. We vinden dat je stedenbouw juist wel tot een bepaald niveau van architectuur kunt brengen.

Dat kan perfect door aan de architecten de juiste voorschriften en richtlijnen te geven.

Als stad kun je toch sturen door andere trajecten uit te stippelen en te kiezen voor hedendaagse architectuur. In steden als Gent en Antwerpen wordt er door de stadsdiensten wel gestuurd: daar worden architectenpools aangelegd voor bepaalde wijken of projecten. Op die manier kun je vermijden dat je overal diezelfde appartementsblokken ziet verschijnen.

Ik zelf gruw van die grote projecten waarin alle gebouwen en huizen zijn opgetrokken in ‘historiserende pastoriestijl’. Ik word ziek als ik er rondloop. Het zijn van die gated community’s (gesloten woongemeenschappen, nvdr) waarvan alle in- en uitgangen afgesloten zijn zodat er controle is op wie de wijk in- en uitgaat. Als je er komt, word je er weggekeken.

Heel eng. Ze doen denken aan begijnhoven maar dan zonder de charme ervan.

– Je kunt mee het uitzicht van gemeente of dorp bepalen door welbepaalde goede architecten aan te stellen.

In zekere zin wel. Maar daar moet je voorzichtig in zijn want zo’n selectie wordt op de duur ook heel eng. Het idee van een Vlaamse Bouwmeester of van het Vlaams Architectuurinstituut (VAi) zijn goede ideeën maar je moet een aanbesteding wel open laten, want anders vallen er altijd mensen uit de boot.

Er bestaat een dubbel gevaar. Enerzijds zijn

14 —september 2011

er de aanbestedingen waarbij de randvoorwaarden niet goed zijn opgesteld. Anderzijds bestaat het risico op inteelt voor wat betreft het VAi en de Vlaamse Bouwmeester: Vlaanderen is immers klein. Daarom is het goed dat de Bouwmeester per definitie om de vijf jaar verandert.

Ik heb jaren in de redactie gezeten van het ‘Jaarboek Architectuur’ (een uitgave van VAi waarin jaarlijks een staalkaart wordt getoond van het betere werk van Vlaamse architecten, nvdr). Als je uit 300 projecten er 40 moet kie-

zen, ontdek je wel snel de betere architecten.

Door veel architectuur te zien, verwerf je ook wel enige kennis; net zoals iemand die veel boeken leest ook sneller merkt wat een goed boek is.

– Maar als een klant nu absoluut een villa in Spaanse stijl wil?

Dan is het misschien onze taak hem erop te wijzen dat die stijl hier in de Kempen niet past. Er is natuurlijk zoiets als ‘ik doe op mijn eigendom wat ik wens’. Maar een architect heeft wel degelijk zijn maatschappelijke ver-

antwoordelijkheid. Er bestaat niet voor niets een orde van architecten met een eigen deontologie. Vroeger kregen architecten veel meer de vrijheid om hun ding te doen. In de jaren vijftig en zestig werden er zelfs educatieve projecten opgezet die mensen ertoe moesten aanzetten om modern te gaan wonen. De toenmalige Boerinnenbond nodigde architecten van de ‘Turnhoutse school’ (in de jaren zestig maakten in het Turnhoutse een aantal architecten - onder meer Paul Neefs, Lou Jansen, Carli Vanhout en Paul Schellekens - furore

‘‘

met vernieuwende en moderne architectuur.

Zij werden gezamenlijk de Turnhoutse school genoemd, nvdr) uit voor lezingen. Er bestaan daar leuke filmpjes over. Eerst wordt een oud huis getoond waar een huisvrouw zich de ziel uit haar lijf moet werken. Nadien wordt een moderne woning getoond waar een serene kalmte heerst. Op die manier kwamen huisvrouwen die niets van hedendaagse architectuur wisten ook aan een architect. In die tijd stond men meer open voor modern wonen. Nu is die houding omgeslagen.

– Dat is toch een vreemde vaststelling?

De rol van de architect is overgenomen door allerlei boekjes rond ‘lifestyle’, Knack Weekend en dergelijke. Mensen gaan vandaag af op beelden, vaak voorgekauwd en in scène gezet.

Rond architectuurfotografie willen we met ArTur ook wel eens iets doen. Hoe zaken worden gemanipuleerd en voorgelogen. Designmeubels die men voor één foto naar een woning verhuist en ‘s avonds weer terugbrengt naar de winkel.

– Maar eerlijk: van die vroegere belangstelling voor moderne architectuur merk je toch niet veel als je vandaag door de Kempen loopt.

Ik moet toegeven: mensen die op de ‘Turnhoutse school’ een beroep konden doen, behoorden vaak wel tot de meer bemiddelde burgerij. Het gaat inderdaad vaak om dokterswoningen en huizen voor werknemers van bijvoorbeeld Janssen Pharmaceutica, hoewel de architecten toch ook sociaal bewogen architectuur realiseerden in de zin van goedkope en sociale woningen. Goede architecten hebben is één ding, je moet ook goede opdrachtgevers hebben. Mensen met een culturele bagage. Ze weten wat ze willen en hebben er vaak over nagedacht. Ik vermoed dat dit minder geldt voor mensen die een Spaanse villa wensen. Het verbaast me soms ook dat heel belangrijke schrijvers of zangers in fermettes wonen. Dat is heel spijtig

– Nog eens over naar Renaat Braem. Hij beweerde dat je aan de bouwstijl het karakter van de Kempenaar kon aflezen De noeste, in zichzelf gekeerde werker bouwde vaak huizen met kleine vensters met weinig lichtinval. Zijn huis was bedoeld als een bescherming tegen de buitenwereld.

Ik vraag me af of dit alleen te maken heeft met de Kempense aard. Het heeft zeker ook te maken met de ‘economie’. In de Kempen was vroeger niet veel industrie en welstand.

Je merkt dat ook aan de architectuur in Turnhout. Het is een provinciestadje. De herenwoningen zijn er altijd iets bescheidener dan de Antwerpse. Er was hier vroeger ook weinig bouwmateriaal. Dat resulteerde in kleine glaspartijen of in kleine overspanningen. Er werd ook veel zelf gebouwd. Dat is vandaag nog zo typisch aan de Kempen. De Kempenaar bouwt nog steeds heel veel zelf in de verkaveling. In Limburg gebeurt dat ook nog steeds. Ook om die reden hebben de Antwerpse en Limburgse Kempen op het vlak van architectuur een achterstand. Vandaag begint dat wel te wijzigen.

We geraken er wel. En daar willen we met ArTur aan meehelpen. We hebben nu zelfs een inzending gedaan voor de architectuurbiënnale in Venetië volgend jaar. Onze inzending gaat over ‘de regio van het grenslandschap’.

Als een stad vroeger niet in ‘het centrum’ lag, vormde dat alleen maar nadelen op het vlak van grootsheid, middelen en ruimtelijke ordening. Maar nu speelt ‘niet in het centrum’ juist in ons voordeel. ‘Een centrum moet niet altijd in het midden liggen’, zo beweert ook de Vlaamse bouwmeester Peter Swinnen op dit ogenblik.

Vroeger waren Hongkong en Sjanghai interessante steden.

Vandaag is Turnhout hot.

Kijk: de Kempen is het onderwerp van een randlandverhaal. Maar die achteruitstelling heeft ook zijn voordelen opgeleverd. Er zijn veel littekens in het landschap die nu uniek zijn: kolonies als Wortel, de militaire domeinen als de Hoge Rielen, Geel met zijn psychiatrische instelling, de zandwinning en het Studiecentrum voor Kernenergie in Mol, … Dat alles geeft ons wel een identiteit. Maar vooral

’’

het idee van de kleine centrumstad in een groene long is echt uniek. Dat voordeel moeten we gaan gebruiken en behouden.

– Succes ermee: die groene long wordt toch naarstig volgebouwd! Een Vlaming is toch met een baksteen in zijn maag geboren. We hoorden een Kempense burgemeester ooit beweren dat iedere generatie recht heeft op zijn deel bouwgrond.

Een periscoop in de Watertoren Op de Dag van de architectuur, zaterdag 9 oktober, presenteert Ar-Tur de periscoop van de hand van architect/kunstenaar Emilio Lopez-Menchero in de leegstaande Watertoren in het centrum van Turnhout.

Door bewust geen gebouwen open te stellen op de hoogdag van de recente architectuur formuleert Ar-Tur een statement. Liever zoeken we, in afwachting van een volgende Dag van de architectuur -die hopelijk focust op meer boeiende hedendaagse projecten- de marge op van de artistieke interventie als een soort ‘onbestelde architectuur’. Het project roept vragen op rond de herbestemming van de Watertoren en rond kwalitatieve architectuur in de regio, terwijl de toeschouwers via de periscoop de horizon van Turnhout kunnen afspeuren naar architectuur.

Het project sluit naadloos aan bij het hoofdthema ‘Randland-Hartland’ dat Turnhout in 2012 als cultuurstad van Vlaanderen zal uitdragen. De periscoop zal dan ook deel uitmaken van het feestprogramma in het kader van Turnhout 2012.

Meer info: www.ar-tur. be, www.vai.be.

– Dat moet je eens uitleggen!

Een stad als Turnhout ligt midden in een grote groene long. Dat is onze grote troef. Turnhout is de groene gezonde stad met veel mogelijkheden. Een kleine stad ook waar iedereen mekaar kent. Turnhout is vandaag echt hot in onderzoekskringen. Aan de KULeuven is Turnhout dit voorjaar zelfs een onderwerp geweest van een workshop aan de ‘Master of Human Settlements’. Studenten die vroeger vooral steden als Hongkong of Sjanghai bestudeerden, hebben toen Turnhout als topic gehad, juist omdat het in Vlaanderen op dit ogenblik een heel unieke stad is. Als universiteiten dit gaan bestuderen, zegt dat toch iets.

Suiker biedt Ar-Tur een forum

Vanaf volgende maand kan je in Suiker telkens een bijdrage lezen van de architectenvereniging Ar-Tur. Ar-Tur kiest in de Kempen een interessant architectuurproject uit en schrijft er een halve bladzijde interessante tekst over in Suiker. Het wordt geen spek voor de bek van diehard architecten, maar bijdragen die je moeten warm maken voor alles wat er in deze contreien wordt gebouwd, gerenoveerd of gesloopt. Dat kan gaan over een spraakmakend nieuw bouwproject, over een bijzondere woning die teloor dreigt te gaan of over een nieuwe vorm van sociale huisvesting. Keuze te over. We zijn alvast benieuwd en hopen van u hetzelfde.

Dat is niet meer waar, absoluut niet. Dat kan ook niet meer. Een architectenorganisatie uit Brussel heeft recent een onderzoek gedaan.

Daaruit blijkt dat we, als we zo verder doen, tegen het jaar 2030 zo’n 300.000 nieuwe woningen zullen bouwen in Vlaanderen. Dat is hallucinant. Op die manier wordt heel Vlaanderen woongebied. Dat is absoluut niet wat we willen. We moeten echt heel erg rond de bestaande woonkernen werken. De rest van Vlaanderen is volgebouwd, wij moeten dit behouden. We moeten effectief binnen in Turnhout – maar evengoed in anders Kempense steden - verdichten.

Wat hier in het Turnhoutse stadscentrum gebeurt met Turnova is echt ongelooflijk goed.

(In het centrum van Turnhout, op een boogscheut van de Grote Markt, wordt op de voormalige Brepolssite een nieuw stadsdeel - Turnova - gebouwd met oude en nieuwe gebouwen, met publieke straten en pleinen, met een mix van wonen, handel, recreatie en voorzieningen, nvdr) Maar trek het dan op in moderne architectuur. We moeten ons toespitsen op de huidige centra: Turnhout, Mol, Geel, Herentals …

Kijk eens hoeveel plaats er nog is om te wonen rond de stadskern van Geel. Met Ar-Tur willen we bijvoorbeeld met de huisvestingmaatschappijen rond de tafel gaan zitten om te praten over collectief wonen of om nieuwe typologieën te ontwikkelen voor sociale woningbouw. Er zijn tal van vormen van cohousing mogelijk.

– Ar-Tur werpt zich ook op als archivaris van het Kempense onroerende erfgoed. Zijn er in onze regio huizen die de moeite waard zijn om bewaard te blijven?

Er staan vandaag heel veel woningen van de Turnhoutse school onder druk. Drie of vier huizen zijn ze aan het verbouwen of staan te koop. De kans bestaat dat ze gemoderniseerd worden en dat de unieke architectuur verloren gaat. Waarom zouden de nieuwe eigenaars in die huizen niet proberen te leven zoals het destijds bedacht geweest is door de architect?

Je moet die huizen nemen met hun ‘nadelen’, want anders dreigen ze hun eigenheid te verliezen.Volgend jaar -naar aanleiding van Turnhout 2012- gaan we een publicatie uitgeven over de Turnhoutse School en daar wordt een tentoonstelling aan gekoppeld (Turnhout is in 2012 de Vlaamse cultuurhoofdstad, nvdr).

Wat ons vooral interesseert, is de vraag waarom er op dat moment hier zoveel interessante woningen ontstonden. Het was een periode van bloei waarin de moderniteit hoogtij vierde.

Er was toen onder meer een grote instroom van mensen buiten de Kempen. Er kwamen grote bedrijven als Janssen Pharmaceutica en het SCK die bovendien ook interessante bedrijfsarchitectuur maakten. Met de petroleumcrisis in 1973 is die pudding weer ingeengezakt. Tot op heden hebben we niet meer die productie van hedendaagse architectuur.

– Wat is daarvan de reden?

Mogelijk omdat er minder instroom is van anderen naar de Kempen. Het is vandaag ook niet meer de tijd van de grote projecten.

Bovendien worden steeds meer randvoorwaarden gesteld rond duurzaamheid, energieprestatie, akoestiek … En er is veel minder ruimte. Vandaag moeten veel oude projecten en sites een herbestemming krijgen, zoals Turnova. Het zijn complexe opdrachten waar architecten hun weg in moeten vinden. Je zet vandaag niet zomaar een nieuw gebouw neer. Toch staan er in heel de Kempen overal tal van projecten op stapel. In Turnhout is er naast Turnova ook de bouw van een nieuwe fuifzaal, de Warande wordt gerenoveerd en de Grote Markt heraangelegd. Geel bouwt ook een fuifzaal, in Kasterlee gebeuren er interessante zaken op de Hoge Rielen. Er staan ook vernieuwende projecten op stapel rond scholenbouw in Herentals en Mol. Vandaag kunnen we op de dag van de architectuur nog weinig tonen maar over twee jaar voorzien we een fantastische dag met heel veel fantastische gebouwen die dan gerealiseerd zullen zijn.

– We kijken er samen naar uit!

Tekst: Stijn Janssen Foto: Bart Van der Moeren

Suiker — 15

Deze maand in

Alle bussen rijden naar

Galerie E.S.

NIJLEN – In Galerie E.S., aan de Koningsbaan 68A in Nijlen, kan je werken zien van Herman Geluyckens, Koen Liekens, Kris Duys, Juane Xue, Nico De Guchtenaere, Wim Steins, Glasstudio Borowski, Xavier Rombouts, Jacobert, Nicolas Ghyssaert, Anne Van Roey en Goedele Peeters.

De galerie is te bezoeken na telefonisch afspraak (03 481 93 59). Info: www.galerie-es.be en info@galerie-es.be.

De Lijn 410

Turnhout • Beerse • Malle • Wijnegem • A’pen

De Lijn 416

Snelbus Turnhout • Wechelderzande • A’pen

De Lijn 417

Snelbus Turnhout • Zoersel • A’pen

De Lijn 418

Snelbus Herentals • Lille • Poederlee • A’pen

Alle bussen stoppen vlak voor de deur aan halte ‘DE ROMA’. Simpel toch?

Nieuwe start!

1/9:

Arifa

MOL - Het Internationaal Straatkunstenfestival - dat op 10 en 11 september op het Zilvermeer in Mol plaatsvindt - trekt voor haar 23ste editie resoluut de kaart van sfeer en gezelligheid. Nieuw is een boeiend kinderprogramma op en rond de befaamde speeltuin van het Zilvermeer De ingrediënten die al een kwarteeuw van dit festival een grote publiekstrekker maken, blijven onveranderd: het zijn de tientallen binnen- en buitenlandse artiesten die de meest onvoorstelbare strapatsen en krachtoeren uithalen. “Dit jaar leggen we vooral de klemtoon op het gezellige festivalgevoel”, zegt organisator Geert Mangelschots. “We zetten de podia dicht bij elkaar met het zandstrand van het Zilvermeer als centrale verzamelplaats. Daarnaast hebben we het festivalterrein uitgebreid met 3 extra podia. We willen de festivalbezoekers volledig onderdompelen in de feeërieke

Deze maand in de Poppenzaal sfeer van de straatkunsten.

Aan het al indrukwekkend aanbod wordt dit jaar nog eens extra een speciaal kinderluik toegevoegd op zondagnamiddag. Rond de grote speeltuin wordt een compleet kinderprogramma aangeboden met medewerking van circusscholen en jeugdbewegingen Info over tickets en programma: www. zart.be.

2/9: Orchestre du con-

servatoire de la Musique Andalouse de Tétouan

CC Leopoldsburg trapt nieuwe seizoen op gang

3/9: Axl Peleman: Falderaliere 9/9: Ne Vuilen Avond 10/9: folKlof - bal de lux

met speciale gasten Kadril 15/9: Raquel Tavares & Ana Sofia Varela 16/9: MixTuur 18/9: Willy Claes Quartet,

Jacques Raymond & Ingriani: Music Maestro please!

21/9: Kapitein Winokio’s Wereld Toernee (3+) 23/9: De Hunkering, een ode aan Serge Gainsbourg (première) 24/9: soirée dansante

Africaine met Klody Ndongala

ZOERLE-PARWIJS - In de kerk van Zoerle-Parwijs concerteert op 9 september Katarina Bassez en haar ensemble dat bestaat uit Katarina Bassez, Annelies Broeckhoven, Karine Martens, Barbara Peynsaert en Ann Engels. Ze brengen ‘Mortua dolce cano’: een ode aan de viool als instrument van de menselijke ziel, als stem van het hart.

28/9: deFilharmonie: Beethoven & Haydn 29/9: Guido

Belcanto: Een man als ik ontmoet je niet elke dag (première) 30/9: Hommage aan Alfredo Marcucci (première) TURNHOUTSEBAAN 286 2140 BORGERHOUT

INFO & TICKETS: WWW.DEROMA.BE 03 292 97 40

TURNHOUT – Propop speelt in zijn thuishaven ‘De Poppenzaal, aan de Steenweg op Oosthoven in Turnhout, de voorstellingen ‘Antark’ en ‘Rara’. ‘Antark’ is een nieuwe voostelling voor kinderen vanaf 8 jaar. Centraal staat pinguïn Sylvie die otsnapt is uit de dierentuin. ‘Antark’ wordt gespeeld op zondag 18 september om 10.30U en op woensdag 21 september om 14.30u.

‘Rara’ is een voorstelling voor 4- tot 8-jarigen, over Piep Konijn die een bloementaart wil bakken voor de prinses die op bezoek komt. ‘Rara’ is te zien op zondag 25 september om 10.30u en op woensdag 28 september om 14.30u.

KASTERLEE – Het John Snauwaert International Quartet speelt op mandag 5 september, om 21u, in jazzclub Houtum Street in Kasterlee. John Snauwaert speelt tenoren sopraansax, zijn begeleiders zijn Marcus Varela op bas, Chema Saiz op gitaar en Dirk Dergent op drums.

Kaarten voor het optreden kosten 10 euro. Reserveren kan op het nummer 014 85 10 88. Het is mogelijk om het jazzconcert te combineren met een etentje. Jazzclub Houtum Street is gelegen in Klaveren Drie, Houtum 58 in Kasterlee.

Katarina Bassez is niet de eerste de beste. Ze won het concours Charles de Bériot, studeerde bij grootmeesters als Henry Raudales. Als soliste werkte ze mee aan opnames van de Bayerischer Rundfunk, begeleid door het Müncher Rundfunkorchester.

Kaarten voor dit concert kosten 16 euro.

Voor info en reservaties: cultuurdienst Westerlo (014 53 92 00).

LEOPOLDSBURG – Het nieuwe theaterseizoen wordt in cc Leopoldsburg op gang getrapt door De Schlagershowband, een twaalkoppig muzikaal gezelschap dat op één avond de beste Nederlandstalige schlagers serveert, van ‘Dos cervezas’ tot ‘Comment ça va’ en ‘Eviva Espana’, want met een beetje goeie wil is dat allemaal Nederlands. De Schlagershowband treedt op op vrijdag 23 september. Vrees niet voor een overdosis muziek in je moedertaal. Een dag later brengt Eddy & Les Vedettes immers een verzameling Franse chansons en op zondag passeren de grootste Angelsaksische songschrijvers de revue: Bob Dylan, Don McLean, Simon & Garfunkel, James Taylor… Nog niet genoeg gehad van covers? Dan kan je op dinsdag 27 september nog gaan luisteren naar Stoned Again. Daar heb je geen ‘Brown sugar’ voor nodig.

Op 29 september is Willemsson te gast in cc Leopoldsburg. Willemsson heeft zijn naam niet gestolen. Hij is de zoon van Willem Vermandere, maar hij slaat muzikaal wel andere wegen in dan zijn vader. Willemson brengt catchy Engelstalige popsongs.

Texandrië tussen Willibrord en hertog TURNHOUT – In de Trouwzaal van het Stadhuis in Turnhout houdt prof. dr. Arnoud-Jan A. Bijsterveld van de Universiteit Tilburg op woensdag 28 september om 20u een lezing over ‘Texandrië tussen Willibrord en hertog’. Hij overloopt de geschiedeis van (Noord-)Brabant tot ongeveer 1200. De lezing wordt georganiseerd door de Kring Taxandria.

OVER DE SCHREEF

Agenda

The Apers – €8

zo – 04-09/11 – 12:00 – Effenaar Eindhoven Brandend Zand (met o.a.

Beukorkest, The Sore Losers, …) – €0

zo – 04-09/11 – 16:30 – Mezz Breda Madi – €0

zo – 04-09/11 – 20:30 – Mezz Breda Jon Allen – €16

wo – 07-09/11 – 20:30 – Zaal 013 Tilburg Comedytrain – €12,5

do – 08-09/11 – 20:00 – Zaal 013 Tilburg Yama, Good Morning Spider, Jacky Checker – €5

do – 08-09/11 – 21:00 – Mezz Breda De Dijk – €25

vr – 09-09/11 – 20:15 – Zaal 013 Tilburg The Black Angels – €15

vr – 09-09/11 – 20:15 – Effenaar Eindhoven Deaf Americans: Johnny Cash Memorial – €12,5

vr – 09-09/11 – 20:30 – Zaal 013 Tilburg VNV Nation – €23 enkele groep in Nederland is daar beter voor vr – 09-09/11 – 21:00 – Mezz Breda De Dijk – €25 geschikt dan Def Americans uit Eindhoven Def Americans is al jarenlang de meest ge vr – 09-09/11 – 21:00 – Zaal 013 Tilburg Cannabis Corpse, The vraagde en meest geboekte ‘Johnny Cash tri Outburst Grind Project – €8 bute band’ in Nederland. za – 10-09/11 – 20:00 – Effenaar Eindhoven Comedytrain: Daniël Arends – €10 Op vrijdag 9 september, vanaf 20.15u, con- certeren Def Americans in de Eindhovense

za – 10-09/11 – 20:30 – De NWE Vorst Tilburg Guido Belcanto – €15 poptempel. Kaarten kosten 12,50 euro.

zo – 11-09/11 – 16:30 – Mezz Breda Yesterday's Men – €0

zo – 11-09/11 – 19:00 – Effenaar Eindhoven Sabaton, Grave Digger, … – €24

ma – 12-09/11 – 20:00 – Zaal 013 Tilburg Omar Souleyman – €15

di – 13-09/11 – 20:00 – Zaal 013 Tilburg Health – €15

wo – 14-09/11 – 20:00 – Zaal 013 Tilburg Nosaj Thing, Han Bennink – €15

wo – 14-09/11 – 20:15 – Effenaar Eindhoven Kitty, Davy & Lewis – €17,5

do – 15-09/11 – 20:00 – Zaal 013 Tilburg Owl City – €19,5

do – 15-09/11 – 20:00 – Zaal 013 Tilburg Aura Noir – €15

do – 15-09/11 – 21:00 – Mezz Breda Daybroke – €0

vr – 16-09/11 – 20:00 – Zaal 013 Tilburg Daedalus, Miracle Fortress, … – €22,5

vr – 16-09/11 – 22:30 – Effenaar Eindhoven The Jezabels, Houses, … – €8,5

za – 17-09/11 – 15:00 – Mezz Breda Breda Barst – €0

za – 17-09/11 – 20:00 – Zaal 013 Tilburg Monachus, Light Bearer – €22,5

zo – 18-09/11 – 13:30 – Mezz Breda Breda Barst – €0

zo – 18-09/11 – 15:30 – Effenaar Eindhoven Jelle Amersfoort – €8,5

zo – 18-09/11 – 20:00 – Zaal 013 Tilburg The Fall, Lustmord, … – €22,5

do – 22-09/11 – 20:00 – Zaal 013 Tilburg Rockacademie Alumni Fest – €0

vr – 23-09/11 – 20:00 – Zaal 013 Tilburg Within Temptation – €25

vr – 23-09/11 – 20:00 – cc Zundert Zundert Hé - 't Jong – €8

vr – 23-09/11 – 21:00 – Mezz Breda Who Jumped In Limousines – €0

vr – 23-09/11 – 21:00 – Effenaar Eindhoven The Sugarettes, Klauw Womb, … – €5

vr – 23-09/11 – 21:15 – Zaal 013 Tilburg Mercy Seat: cd-presentatie – €5

za – 24-09/11 – 19:00 – Zaal 013 Tilburg Vlaamse Reuzen Hollandse Leeuwen (met o.a. Balthazar en The Sore Losers) – €20

za – 24-09/11 – 20:00 – cc Zundert Zundert Hé - 't Jong – €8

za – 24-09/11 – 21:00 – Mezz Breda Anton Walgrave – €0

zo – 25-09/11 – 14:00 – cc Zundert Zundert Hé - 't Jong – €8

zo – 25-09/11 – 20:00 – Jan Van Besouw Goirle Gemengd Koor Goirle - jubileumconcert

zo – 25-09/11 – 20:00 – Zaal 013 Tilburg Within Temptation – €25

wo – 28-09/11 – 20:15 – Zaal 013 Tilburg Ufomammut – €12 midden tussen rhythm & blues en indiepop, do – 29-09/11 – 21:00 – Mezz Breda Gorki – €15 klinken een beetje melancholisch en gaan al vr – 30-09/11 – 20:00 – Zaal 013 Tilburg Djerv – €8 tijd recht naar het hart.

Voor 16 euro kan je kennismaken met de vr – 30-09/11 – 20:30 – Jan Van Besouw Goirle Birgit Schuurmans diepste zielenroerselen van deze man met gi- Het grote verlangen – €18,5 taar. Hij staat op zondag 4 september op het

vr – 30-09/11 – 20:30 – Jan Van Besouw Goirle Kopstukken podium van Mezz in Breda. (met Jan Smeets e.a.) – €7,5

vr – 30-09/11 – 21:00 – Zaal 013 Tilburg Rowwen Hèze – €22,5

vr – 30-09/11 – 21:00 – Effenaar Eindhoven Vlammende Vlamingen: The Rott Childs, … – €8,5 BE N

HIER

T

U

BE N

vr – 02-09/11 – 20:30 – Zaal 013 Tilburg

T

U

HIER

MUZIEK EN THEATER over de grens

Johnny Cash Memorial Show EINDHOVEN – Op 12 september is het precies 8 jaar geleden dat Johnny Cash overleed. Wellicht heeft niemand een nog grotere invloed gehad op de countrymuziek dan hij.

Terwijl de ‘man in black’ ergens lol zit te trappen met Elvis Presley en Carl Perkins, wordt in Effenaar in Eindhoven een herdenkingsfeestje georganiseerd om hem te eren. Geen

Rowwen Hèze TILBURG – Ze worden ouder, papa, maar ze zijn nog lang niet moe. Rowwen Hèze vierde vorig jaar zijn zilveren jubileum, maar wie dacht dat ze nu bijna wel uitgefeest zouden zijn, heeft het mis. Rowwen Hèze gaat gewoon door. Of het nu een feesttent, een stadion, een festival of een concertzaal is: waar de Limburgers spelen is het feest. Dat zal op vrijdag 30 september in zaal 013 in Tilburg niet anders zijn. Tickets voor het concert kosten 22,50 euro.

Zoals de heren zelf zeggen: “’t Is een kwestie van geduld voor heel Holland Limburgs lult”. Nu wij nog.

John Allen BREDA – John Allen is een singer-songwriter die onlangs zijn tweede album ‘Sweet Defeat’ heeft uitgebracht. Allens liedjes houden het

Cc Zundert en cc Jan Van Besouw ZUNDERT, GOIRLE – Vanaf deze maand vind je in de kalender hiernaast ook het programma van de vlak bij de grens gelegen cultuurcentra van Zundert en Goirle (cc Jan Van Besouw). In

september kennen beide cc’s een rustige start van het nieuwe cultuurseizoen, maar vanaf oktober worden alle registers opengetrokken. U leest er volgende maand meer over.

Adressen en contactgegevens: – Zaal 013 , Veemarktstraat 44 Tilburg, 0031 13 460 95 00, www.013.nl – Effenaar , Dommelstraat 2 Eindhoven, 0031 40 239 36 66, www.effenaar.nl – Mezz , Keizerstraat 101 Breda, 0031 76 515 66 77, www.mezz.nl – cc Zundert , Molenstraat 5 Zundert, 0031 76 597 19 99, www.cczundert.nl – cc Jan Van Besouw , Thomas van Diessenstraat 1 Goirle, 0031 13 534 34 00, www.janvanbesouw.nl

Suiker — 17

Gunter Willekens,

organisator van Fiesta Mundial:

‘‘

’’

Ik wil ermee stoppen!

BALEN - Veertien jaar lang maakte Fiesta Mundial tijdens het laatste weekeinde van september het mooie weer in de Kempen.

Letterlijk! De weergoden waren dit festival zo genegen dat ze zonder uitzondering bij het begin van de herfst steeds voor een stralende indian summer zorgden. In soms tropische temperaturen kon dit meest Afrikaanse festival onder de Vlaamse festivals tot volle bloei komen. Tot vorig jaar die goden blijkbaar uit hun hum waren en een hoop ‘dras national’ richting Balense Keiheuvel stuurden. Een financiële catastrofe was het resultaat. Maar zie: het zijn een stel Afrikaanse plantrekkers daar in Balen. Vandaag staan ze er opnieuw met een sterker programma dan ooit …

“Vorig jaar heb ik de week voor ons festival nachtenlang wakker gelegen”, bekent organisator Gunter Willekens. “De voorspellingen waren voor het eerst in de geschiedenis van Fiesta Mundial slecht. Er werden bakken regen aangekondigd. Dat kwam ons bijzonder slecht uit. We hadden voor die editie zwaar gegokt. Meer dan de vorige edities hadden we geïnvesteerd in -voor onze normen- grote namen als Sergeant Garcia, Herbaliser en Tony Allen. Ook hadden we meer geld uitgegeven aan een promotiecampagne die verder ging dan de Kempen. En al was het buiig herfstweer, er kwam toch behoorlijk wat volk opdagen. Maar onvoldoende om uit onze investeringen te komen. Gegokt en verloren!”

– Mogen we even opwerpen dat jullie het lot tarten door een festival op het einde van september te organiseren. De kans op slecht weer is dan uiteraard groter dan bij het begin van de zomer.

We hebben inderdaad al regelmatig ernstig overwogen om het festival te verplaatsen naar de zomer. Maar er zijn praktische bezwaren.

Zo is onze locatie, het recreatiedomein De Keiheuvel, in de zomer niet beschikbaar. Ik maak me soms ook de bedenking dat we in Balen op

18 —september 2011

de verkeerde plaats zitten. Ik schat dat we als festival het verst van Brussel verwijderd zijn.

In de Kempen bestaat er ook zoiets als een trapeffect. Mensen van Balen zullen wel naar Mol gaan om te winkelen en Mollenaars zullen op hun beurt naar Turnhout gaan. Maar andersom gebeurt dat niet. Er moet al bijna een wonder gebeuren vooraleer mensen van Turnhout willen overwegen om naar een festival in Balen af te zakken.

– En dan zijn jullie nog zo goed om al jul-

lie winsten af te staan aan projecten uit de derde wereld. Daar bestaat een gezegde voor: ‘Heiliger willen zijn dan de paus’ of ‘goed zot’.

We hebben dat altijd zo gedaan. Onze opbrengsten worden afgeroomd ten voordele van projecten in het Zuiden. Dat maakt essentieel deel uit van de roots van Fiesta Mundial. We hebben er wel altijd voor gezorgd dat we een slechte editie als vorig jaar kunnen overleven. Maar dat maakt ook dat we niet het geld

Vijftien jaar Fiesta Mundial met

Zita Swoon

Ook de vijftiende editie van Fiesta Mundial loopt traditioneel over drie dagen -23, 24 en 25 september- en vindt wederom plaats op haar vaste stek aan het recreatiedomein Keiheuvel in Balen. Ondanks de financiële kater van vorig jaar pakt het festival voor deze jubileumeditie uit met een straffe affiche. Headliner zaterdag is Zita Swoon, die op de Fiesta haar enige festivaloptreden in ‘t land geeft.

Stef Kamil Carlens en Co brengen in Balen hun ‘Wait for Me’-programma, waaraan twee uitzonderlijke Afrikaanse artiesten hebben meegewerkt: balafonist Mamadou Diabaté Kibié en zangeres Awa Démé uit Burkina Faso, toevallig of niet het land waarvoor Fiesta Mundial in 1997 in het leven werd geroepen. Verder staat er met Fanfare Ciocarlia (peetvaders van de balkanmuziek), S.W.A.N. (het nieuw project van David Bovée, vroeger Think of One) Zorita (een van Nederlands grootste talenten) en Los Callejeros (een bandje waar Selah Sue wel eens mee optreedt) nog schoon volk op het podium.

Nieuw is het extra podium van Wereldsolidariteit met optredens van onder meer Mec Yek. Verder is er weer een hartverwarmend nevenprogramma op en rond de podia met workshops voor kinderen, fanfares à la Lokomotiv en de Fatback Brass Band en de Lala Lido, de strafste dj-stage van het land. Ook de exotische markt en eethoek bepalen de unieke couleur locale van Fiesta Mundial. De prijzen zijn op zijn minst democratisch. Voor drie dagen betaal je in voorverkoop slechts 20 euro. De zondag mogen Balenaars zelfs gratis binnen.

Meer info: www.fiestamundial.be

hebben om supergroepen à la Magic System, waarvan je trouwens nog niet zeker weet of ze in de Kempen wel een massa op de been kunnen brengen, te betalen. We zijn gedoemd om arm te blijven. Fiesta Mundial zal arm zijn of het zal Fiesta Mundial niet zijn! Maar dat kan me niet deren. Ik vind dat de essentie van een festival moet zijn dat het plezant is voor iedereen die er aan meewerkt en er naartoe komt.

En dat lukt wonderbaarlijk goed. We zijn absoluut een gezellig festival zonder al te veel pretentie. We spreken ook een nichepubliek aan. Het soort wereldverbeteraars met rasta’s en afgedragen broeken. Vaak zijn dat helaas ook gasten met weinig geld. Maar ze hebben wel een groot hart.

– Ondanks de financiële zorgen ziet jullie affiche dit jaar er erg beloftevol uit. Zita Zwoon is echt wel een grote naam.

We hebben nog nooit zoveel betaald voor een groep. Maar het is een buitenkans. Ze brengen een programma gemaakt met muzikanten uit Burkina Faso. Fiesta Mundial is vijftien jaar geleden begonnen na een reis naar dat land. Mijn vriendin en ik zijn midden jaren negentig met een hoop hulpgoederen naar een dorp in Burkina Faso getrokken. Na die reis zijn we hier, samen met enkele anderen, gestart met Fiesta Mundial om geld in te zamelen voor het dorp. Zita Swoon is dit jaar de perfecte groep voor ons. We hopen dat de mensen dit waarderen en erop afkomen zodat we uit de kosten komen. Fiesta Mundial laten groeien is niet mijn ambitie. Ik droom natuurlijk wel van Manu Chao in Balen. Maar ik wil vooral een festival organiseren waarvan de bezoekers achteraf zeggen dat het ‘het beste weekend van de zomer is geweest’.

– Fiesta Mundial is dus bijlange nog niet dood?

Ik wil wel stoppen hoor!

– Pardon?

Ik wil als organisator stoppen om er eindelijk zelf eens als toeschouwer naartoe te kunnen gaan. Ik hoor altijd maar zeggen dat het zo’n fantastisch festival is. Een hippiefestival waar iedereen zich drie dagen lang kameraad voelt van elkaar. En waar je bovendien met nog een aantal erg interessante bands kan kennismaken. Dat wil ik eindelijk ook eens zelf meemaken.

Stijn Janssen

Een doelwachter die zich buiten zijn terrein van ‘de zestien‘ waagt, is zoals een drummer die midden in een concert een drumsolo begint. Ze voeren beiden volstrekt overbodige acties uit waarvoor geen enkel hoger doel te bedenken valt.

Een drummer moet achteraan én achter een muur van trommels en cimbalen verscholen zitten. Hij is slechts de motor van de groep en de motor zit onzichtbaar onder de motorkap. Het zijn echter zeldzame exemplaren die zich kunnen neerleggen bij deze louter dienende rol. De meeste drummers hebben een bijna kinderlijke behoefte aan aandacht. Het trekken van die belangstelling gebeurt ook op een manier waarop kinderen dat doen: door te overdrijven. De drummer begint out of the blue te jongleren met zijn stokjes, laat ze tussen zijn tien vingers glijden, gooit ze in de lucht of tikt ermee op zijn hoofd. Totaal zinloos en teenkrullend.

Drummers zijn gebleven wat ze als kind al waren: diegenen die steeds op de banken achteraan in de klas plaatsnamen en de les verstoorden met puberale streken. Drummers voelen zich geroepen de sfeermakers van de groep te zijn, maar ze zijn enkel nuttig als vierde man voor het kaartspel tijdens de dode uren voor het concert.

Een drummer is in deze hoogtechnologische wereld nog een van de schaarse arbeiders. Een leverancier van zuivere lichaamskracht. Drummers zijn de bouwvakkers onder de muzikanten, dragen een

mouwloos T-shirt, hun onafscheidelijke pet achterstevoren en ze kauwen op kauwgom.

Zo de baas, zo de hond. Zo de drummer, zo zijn instrument. Het is niet voor niets dat ‘de drum’ -noem het ook maar een ‘tamtam’tot op de dag van vandaag dat primitieve voorwerp is gebleven. Op vier miljard jaren is de trommel in zijn evolutie niet verdergeraakt dan ‘een hol voorwerp, overspannen met de blaas van een dier’. Allicht bij toeval ontdekt door primaten op het moment dat ze instinctmatig met takken op een holle boom sloegen om de bijen van de wilde honing weg te jagen of de stam te verwittigen van komend onheil in de vorm van een leeuw of tijger. Een zo gesofisticeerd instrument als een harp lijkt ons daarvoor niet echt het geschikte materiaal.

Een drum leent zich van alle instrument het minst tot solopartijen. Of heeft er ooit al iemand gehoord van een Koningin Elisabethwedstrijd voor drums? Toch wordt deze stelling bij elk concert met de voeten getreden. Waarom vallen plots midden in een nummer alle andere instrumenten stil?

Waarom scharen de zanger, bassist en gitarist zich als joelende kinderen rond de drummer en zetten hem aan tot het geven van een solo? Wat levert een minuut roffelen op, gevolgd door een minuut ‘cimbalengemep’ afgewisseld met getik op de koebel en tot slot een eindeloos lang volledig loos gaan op de volledige batterij aan vellen en metalen? Niets. Niet meer dan oeverloze

verveling. Een drumsolo dient, zoals elke vorm van virtuositeit die niet onder controle wordt gehouden, enkel en alleen het ego van de blaaskaak.

Wekelijks zet FC Barcelona elf virtuozen op een voetbalveld. Toch er is geen enkele van de elf die zich aan virtuositeit waagt.

Integendeel, het zijn juist de totale zelfcontrole en de kadavergroepsdiscipline die van deze ploeg een geoliede machine maken met een virtuoos voelbal als resultaat. Een speler die uit het niets kunstjes uitvoert met de bal, hoort daarin niet thuis: hij is de spreekwoordelijke zandkorrel. Net als een drummer die aan een solo begint geen enkele bijdrage levert tot samenbrengen van geluiden die leiden naar een harmonieus samenspel. Solerende drummers en dribbelende voetballers zijn spectaculaire vuurpijlen die op klaarlichte dag wordt afgeschoten. Ze lopen met een sisser af.

De enige doelman waarvoor wij de handen op mekaar kregen, was de nationale keeper van Paraguay, José Luis Chilavert.

Hij was dan ook meer een spits die in zijn carrière 58 goals maakte en zelfs tijdens een wedstrijd een heuse hattrick scoorde, weliswaar met drie strafschoppen. De enige drumsolo’s waarvan wij ooit hebben genoten, waren die van Animal in The Muppetshow. De makers van dit programma hadden zeker ook een groot gevoel voor het geven van de perfecte namen aan hun poppen.

MOL - Greet Van Tiggelen en Rik Van Braband wonnen dit jaar de ‘Trends Cap Gemini Bedrijfsliteratuurprijs’ met hun boekje ‘Tussen droom en daad’.

Deze prijs van het bedrijfsblad Trends wil literair talent ontdekken in de bedrijfswereld. In dit geval gaat het om het onderwijs: Van Tiggelen is lerares gezondheidswetenschappen en Chinees (!) aan het Rozenberginstituut, Van Braband is leraar Nederlands en geschiedenis aan het Sint-Jan-Berchmanscollege. Met ‘Tussen droom en daad’ hebben beide Mollenaars meteen een nieuw genre uitgevonden: de e-mailnovelle! Schreven in vroegere tijden geliefden mekaar nog ellenlange brieven; dan wordt er in ‘Tussen droom en daad’ via e-mail allerlei schaamrood met mekaar uitgewisseld. Aan de ene kant van de pc zit Rob; een uitgebluste leraar en al even uitgeleefde echtgenoot, en aan de andere kan Marleen, een jonge lerares die op zoek is naar een geschikte maar liefst ook poëtische ‘zaaddonor’. De leerkrachten misbruiken een educatief project over het beroemde gedicht Het Huwelijk van Willem Elsschot (vandaar de titel) als alibi om ook mekaar tussen de lakens te vinden. Tijdens hun e-mailverkeer wordt er volop geroddeld over collega’s en komen de wederzijdse frustraties naar boven. De twee leerkrachten kunnen hun onderwijsroeping echter niet wegsteken door er tal van (interessante) literatuurverwijzingen naar het gedicht van Elsschot in te vermengen. Dat levert zeker 60 pagina’s goed doorwrochte, doordachte en zeker ook grappige proza op met tot slot een wat geforceerd dramatisch einde. Alvast in zijn rapport prijst de jury deze novelle als ‘fris en luchtig, maar niet vrijblijvend en oppervlakkig’.

‘Tussen droom en daad’ wordt uitgegeven bij Roularta Books en is verkrijgbaar in de boekhandel.

Suiker — 19

Nieuws van onze partners

Kunst Op Kot ‘Kunst In Huis’ maakt promotie voor jonge Vlaamse kunstenaars, en tracht actuele kunst onder te brengen bij een zo groot mogelijk publiek. Dat gebeurt onder andere door het verhuren van kunstwerken aan particulieren en bedrijven. Kunst is duur, dacht u? Nee hoor, voor slechts enkele euro per maand kan je een kunstwerk huren.

Studenten krijgen zelfs gunsttarieven.

Kunst met hoofdletter K Omdat Kunst In Huis ook jongeren de weg naar actuele kunst wil wijzen, werd in 1999 vanuit het Leuvense filiaal gestart met ‘Kunst op Kot’. Voortaan geen posters meer op akelig glanzend papier, maar échte kunst die sfeer brengt op je kot. De Kunst Op Kot collectie wordt samengesteld door een vakjury die kunstwerken selecteert op basis van kwaliteit, actualiteit en ontleenbaarheid. Je kan dus rekenen op Kunst met een grote K!

ast, Tinka Pittoors of Joke Leuridan. Je hoeft geen inschrijvingsgeld te betalen. Bovendien mag je je kunstwerk ruilen zo vaak je wil.

Ben je het beu? Kies een ander! Je hebt de keuze uit een collectie van 7.600 kunstwerken van meer dan 700 kunstenaars. Wie hierin zijn gading niet vindt, ontwikkelt best een eigen kunststroming.

Voor ‘Kunst Op Kot’ kan je terecht in alle filialen van Kunst In Huis: Antwerpen, Dilbeek, Gent, Hasselt, Knokke-Heist, Leuven, Roeselare, Turnhout, Waregem en Brussel.

Info: www.kunstinhuis.be.

Goedkoop en origineel Voor 9 euro per maand kan je jezelf tijdelijk eigenaar noemen van een werk van bijvoorbeeld Guido Vrolix, Nick Ervinck, Peter Lag-

TURNHOUT – Het was eigenlijk niet de bedoeling, maar de vzw Turnhout 2012 ziet zich genoodzaakt om veel vroeger dan gepland het programma van het feestjaar -of toch al een deel ervan- bekend te maken.

“Communicatiespecialisten hadden ons ingefluisterd dat we pas in december met het programma van het feestjaar naar buiten zouden mogen komen,” zegt Jef Van Eyck, coördinator van Turnhout 2012. “Maar de realiteit stelt andere eisen. We krijgen voortdurend vragen van mensen die in 2012 iets willen organiseren en die willen weten of er op ‘hun’ datum al een andere activiteit geprogrammeerd is. Heel logische en terechte vragen, natuurlijk.”

“Ook toeristische en culturele brochures voor 2011-2012 worden nu gedrukt. We hebben de keuze: ofwel laten we die redactionele aandacht schieten ofwel moeten we nu beginnen communiceren over het programma. We hebben dus voor dat laatste gekozen,” zegt Jef Van Eyck. “Maar we zoeken een tussenoplossing. We zullen het programma maar mondjesmaat bekendmaken. En in december geven we pas, zoals oorspronkelijk gepland, het volledige overzicht”.

De eerste lading activiteiten en evenementen wordt bij deze al gelost. Hou je vast aan de takken van de bomen, want het is al heel wat. De vzw Turnhout 2012 organiseert volgend jaar een Watertorenfestival (elke woensdag, donderdag en vrijdag), een Plekfestival dat onder andere ook een Spiegeltentenfestival zal bevatten, een Festival van de Creativiteit (in samenwerking met Flanders DC) en een ‘muziekzomer van Turnhout’ als opvolger van de bekende Vrij-Dagen. In samenwerking met TRAM 41 wordt de expo ‘Turnhout Terminus Turnhout Centraal’ op poten gezet.

Reeds bestaande organisaties passen hun programma, of een deel ervan, aan aan de thematiek van 2012: de Warande, Open Doek, de Slag van Turnhout, het Festival van de Stilte (Sideways), Het Gevolg, … Tot slot zullen in 2012 nog een aantal evenementen plaatsvinden die wel passen in het feestjaar, maar waar de coördinerende vzw Turnhout 2012 zelf buiten staat: de viering van 350 jaar Heilig Graf, Een evenementendag van Radio 2, een tijdrit in de Ronde van België tussen Turnhout en Arendonk.

In een streek waar bier wordt gebrouwen, kan men het maar beter gul schenken. Die gedachte bracht Jef en Amelie Vinck-Wens er anno 1923 ongetwijfeld toe om hun kruidenierswinkel gedeeltelijk om te bouwen tot een herberg. Het café, dat vlakbij een van de zeven abdijen ligt waar écht trappistenbier wordt gemaakt heeft de tand des tijds goed doorstaan. U kunt vast al raden: de horecazaak die we deze maand bezoeken, bevindt zich in Westmalle.

Café Trappisten kan putten uit een rijke geschiedenis. De oorspronkelijke uitbaters pachtten het pand van de paters van de Onze-Lieve-Vrouw van het Heilig Hart-abdij voor slechts een handvol centen, twee volle karren mest en een fles jenever. Generatie op generatie bleef het café in de familie. Het pension boven de afspanning is sinds het begin van de jaren 70 verdwenen. De huidige geranten zijn Lily Verhoeven en Charles van Riel, die de zaak samen met Johan Willekens en zijn vrouw Nancy Smet runnen. Recent nog werd de oude infrastructuur tot op de grond afgebroken en herrees Café Trappisten in de gedaante van een nieuwbouw op dezelfde locatie.

Naast de overbekende Westmalle Dubbel en Trippel kun je in de ruime gelagzaal ook genieten van tal van andere bieren en frisdranken, trappistenwijn en hartige snacks op basis van trappistenkaas. Wie zijn inwendige zelf wat wil versterken, heeft keuze uit een waaier van suggesties op de menukaart, waaronder pasta’s, smakelijke visgerechten, salades en desserts.

20 —september 2011

Voor groepen of bedrijven zijn er ruime, tot in de puntjes ingerichte, zalen voorzien die kunnen dienen voor vergaderingen, seminaries en feesten.

Het café biedt zijn bezoekers bovendien een prachtig openluchtterras, de ideale plek voor fietsers om even te verpozen bij een streekbiertje of een goedgevulde coupe à glace. Café Westmalle is zowel met de fiets als met de auto gemakkelijk bereikbaar.

Café Trappisten is alle dagen geopend van 10u tot 24u

Contactgegevens: Antwerpsesteenweg 487 2390 Westmalle Tel: 03 - 312 05 02 Email: info@trappisten.be

en ek th io bl bi se n pe em K e d it u s w u ie N

! a r e o h b i b b Bi KEMPEN - Het Provinciaal Bibliotheekcentrum Vrieselhof ondersteunt dit jaar wederom een aantal initiatieven die Kempense bibliotheken gezamenlijk nemen om het lezen en het bibliotheekbezoek bij kinderen te bevorderen.

Met ‘Bibwijzer’ en ‘Maak het leesbeest in je los’ worden dit jaar in de Kempen alleen al meer dan 10.000 jongeren naar de bib gelokt!

Klasrondleidingen Met ‘Bibwijzer 2011’ wil de Werkgroep Kempense Bibliotheken -een samenwerkingsverband van 29 bibliotheken- kinderen enthousiasmeren voor boeken en lezen. Dat gebeurt door hen op een speelse en interactieve manier te laten kennismaken met de bibliotheek. De bibs zullen hiervoor exclusieve materialen ontwikkelen waarmee hun medewerkers op een professionele en uniforme manier klasrondleidingen kunnen geven voor leerlingen van het vierde en het zesde leerjaar. Zo worden er speciale opdrachtboekjes aangemaakt waarmee de kinderen de weg leren vinden in de werking van een bib. Het project zal de volgende twee jaar telkens voor een andere doelgroep herhaald worden. Door de gezamenlijke aanpak kan dit project kwalitatief op een hoog niveau aangepakt worden. In het schooljaar 20112012 alleen al zullen op die manier zo’n 9.000 kinderen bereikt worden.

“Maak het leesbeest in je los” “Maak het leesbeest in je los: voorlezen en vertellen” is dan weer een samenwerkingsverband tussen de bibliotheken van Kasterlee, Lille, Vorselaar en Olen. Hun doelgroep zijn de leerlingen van het tweede, derde en vierde leerjaar en het bijzonder onderwijs, in totaal ongeveer 1850 leerlingen. De kinderen worden uitgenodigd op auteurslezingen rond het onderwerp dieren: een thema dat perfect aanleunt bij hun leefwereld.

Voor het tweede en derde leerjaar zal de professionele vertelster Kathleen Van der Velde uit boeken over dieren voorlezen.

Voor de kinderen van het vierde leerjaar wordt jeugdauteur Maarten Jagermeester uitgenodigd. Maarten is dierenarts en schrijft jeugdboeken over zijn ervaringen als veearts. Dergelijke auteurslezingen blijken vaak een uitstekend middel tot leesbevordering te zijn.

Europalia-Brazilië in de Kempense bibliotheken: Europalia is een toonaangevend internationaal kunst- en cultuurfestival dat om de twee jaar de aandacht vestigt op het culturele erfgoed van een bepaald land.

Dit jaar staat van 4 oktober 2011 tot 15 januari 2012 Brazilië in de kijker. Samen met de bibliotheken in de provincie Antwerpen wil het Provinciaal Bibliotheek-

centrum Vrieselhof iedereen ook dicht bij huis laten kennismaken met dit bijzondere cultuurevenement. Door Kempense bibliotheken worden de volgende maanden tal van activiteiten aangeboden. Boeiende lezingen en films over de verschillende aspecten van de Braziliaanse cultuur en samenleving maar ook actieve workshops rond capoeira, dans of de Braziliaanse keuken.

Europalia-Brazilië: activiteitenprogramma in de bibs van de provincie Antwerpen Di 4 okt – 20 u – De

Onderwerp Spreker-begeleider

Braziliaanse cultuur adh van film en beeld Estômago, a gastronomic story (reg. M. Jorge) Di 11 okt – 20 u – Workshop: Proeven van Brazilië Di 18 okt – 20 u – Workshop: Proeven van Brazilië

Ma 24 okt – 20 u – De Braziliaanse cultuur en het carnaval Di 25 okt – 20 u – Brazilië, de smaken en keukens van de wereld Do 27 okt – 20 u – Film: Cidade de Deus (reg. F. Meirelles) Za 29 okt – 14 u – Workshop Capoeira Di 8 nov – 20 u – De Braziliaanse cultuur adh van film en beeld Do 10 nov – 20 u – Film: Tropa de elite (reg. J. Padilha) Do 17 nov – 20 u – Workshop Capoeira Do 24 nov – 20 u – Film: Diarios de motocicleta (reg. W. Salles) Di 29 nov – 20 u – Brazilië, de smaken en keukens van de wereld Do 1 dec – 20 u – Film: Central do Brasil (reg. W. Salles) Di 6 dec – 20 u – Op reis door Brazilië Do 8 dec – 20 u – Op reis door Brazilië Do 8 dec – 20 u – Samba en afrobraziliaanse dans Za 10 dec – 20 u – Op reis door Brazilië Di 13 dec – 20 u – Straatkinderen in Brazilië, u liever dan ik Za 14 jan – 19 u – Film: Estômago, a gastronomic story (reg. M. Jorge) Do 6 okt – 20 u – Film:

Mico Louruz – Bibliotheek Olen – 014 21 61 24 Gert Hermans – Bibliotheek Lille – 014 88 19 20 Viviane Pilati Drago – Bibliotheek Lille – 014 88 19 20 Viviane Pilati Drago – Bibliotheek Olen – 014 21 61 24 Mico Louruz – Bibliotheek Herenthout – 014 50 10 40 Eddy Stols – Bibliotheek Herentals – 014 85 97 50 Gert Hermans – Bibliotheek Vorselaar – 014 51 22 99 Carte Blanche – Bibliotheek Herenthout – 014 50 10 40 Mico Louruz – Bibliotheek Kasterlee – 014 85 00 11 Gert Hermans – Bibliotheek Herentals – 014 85 97 50 Mico Louruz – Bibliotheek Vorselaar – 014 51 22 99 Gert Hermans – Bibliotheek Olen – 014 21 61 24 Eddy Stols – Bibliotheek Lille – 014 88 19 20 Gert Hermans – Bibliotheek Lichtaart – 014 85 00 11 Kristien van Sweevelt – Bibliotheek Herentals – 014 85 97 50 Kristien van Sweevelt – Bibliotheek Lille – 014 88 19 20 Carte Blanche – Bibliotheek Grobbendonk – 014 50 74 90 Kristien van Sweevelt – Bibliotheek Kasterlee – 014 85 00 11 Bert Van Helleputte – Bibliotheek Vorselaar – 014 51 22 99 Gert Hermans – Bibliotheek Herenthout – 014 50 10 40

Programma onder voorbehoud.

Suiker — 21

j iemand van ons. Hij is hi is ch to én ut ho er rg woont in Bo intig jaar als geboren in Kapellen en ck geldt al meer dan tw in m WESTMEERBEEK – Hij is Vla n’. pe m Ke de n monologen s bedoel ik ‘iejne va ied. Met z’n lezingen en eb Erik Vlaminck en met on alg ta se nd rla de Ne t Naar zijn aire talenten uit he ven komt hij naar ‘ons’. rij een van de grootste liter sch at ga j hi als r aa m tie opborrelen n en Nederland af, ’t Stad, komt de inspira n reist hij heel Vlaandere va eid igh ht jac de n n nieuwe roman rbeek. Daar, ver va antisch gesteld. Ook zij m ro schrijfhuisje in Westmee te s iet t ne t da is geschiedenissen papier, of misschien iliebanden, verzwegen m en vloeien de letters op fa de en ijd sn er ov l bedacht: een verhaa ‘Brandlucht’ werd daar op te gaan . nk- nooit in rook blijkt da en l wi n ge -te t da n en het verlede

22 —september 2011

Midden in de Westmeerbeekse bossen staat een klein wit boerderijtje met daarrond een grote lap grond én een gigantische vijver.

Daar moet wel veel werk aan zijn. “Nee hoor”, schokschoudert Erik Vlaminck, trotse eigenaar van deze Kempense haciënda. “Ik doe daar helemaal niets mee. Die tuin dat is een ander verhaal, maar dat doe ik graag, want dan kan ik even ontsnappen aan de schrijftafel.”

“Nog elke morgen als ik opsta, denk ik: ik ben rijk” Fier als een gieter zijn we, want zo’n schrijfhuisje is toch eigenlijk een beetje heilige grond. Alle invloeden van de buitenwereld worden angstvallig geweerd. Hier krijgt het geschreven woord de absolute voorrang. En toch mochten we gerust eens komen kijken.

Schrijvers die het eigen huis verlaten om aan hun oeuvre te werken: er zijn er nog. Leo Pleysier heeft een werkhuis in zijn tuin en ook van Leonard Nolens is bekend dat hij elke morgen de tram nam naar zijn schrijfplek om zich plichtsbewust te kwijten van zijn dagtaak van schrijven en schrappen. Het klinkt allemaal heel romantisch: de stille Kempen als zelfgekozen ballingsoord.

“Tja, het is wel iets bijzonders, want ik ontvang hier bijna nooit volk. Ik ben hier ontzettend graag, omdat het zo rustig is en zo mooi.

Ik woon er nu bijna 20 jaar, en ik gebruik bewust het woord wonen, want ik ben hier veel meer dan op mijn echt adres in Antwerpen.

Nog elke morgen als ik opsta, denk ik: ik ben rijk!”

“Ik heb de afzondering ook echt nodig. Eigenlijk moet ik iets bekennen: letterlijk schrijven doe ik hier niet veel. Grote stukken van Brandlucht heb ik net als bij Suikerspin op de trein geschreven. Dan neem ik in Aarschot de trein en rijd ik naar Virton. Verder kan je niet rijden. Daar kan ik er niet van weglopen, want ik schrijf niet graag. Ik vind alles plezant aan het schrijver-zijn: opzoekingswerk, nadenken over het verhaal, met mensen gaan praten en als het boek er is lezingen geven, maar schrijven is de ellende. Als ik aan een boek werk, zijn er echt weken dat ik mij verstop en letterlijk met niemand praat. Behalve bij de bakker. Er is geen betere verstopplaats dan hier.”

Vlaminck heeft dus een pied à terre in de Kempen. Voor ‘ene van ’t Stad’ is dat toch wel uitzonderlijk, want die trekken vaak al lachend de neus op voor ‘de boerkes van de Kempen’. “Och, laat ze maar zeggen”, lacht Vlaminck, “ik woon hier op het zuidelijke randje van de Kempen omdat ik van het andere randje ben. Ik kom van Kapellen en wat is dat Kapellen? Is dat de Kempen? Nee, niet echt. Het is ook niet de polder en het is zeker niet Antwerpen. Het is iets tussenin. Westmeerbeek is dat ook, op de grens tussen de Kempen en het Hageland. Het dorp waarin ik ben opgegroeid is helemaal verstedelijkt.

Daarin herken ik mezelf niet meer en hier wel. Ik ben een kind van de buiten en ik ben gelukkig als ik hier brandhout kan klieven en in ‘mijnen hof’ kan werken. Het is omgekeerd: Antwerpen is mijn buitenverblijf geworden.”

In Westmeerbeek is ook Brandlucht geboren. Vlamincks nieuwe roman speelt zich deels af in en rond Geel maar de belangrijkste setting ligt enkele duizenden kilometers van de Kempen verwijderd, in Canada. Tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog trokken duizenden Vlamingen en Nederlanders naar de provincie Ontario om er een toekomst op te bouwen in de Canadese tabaksteelt. Het is een stukje vaderlandse geschiedenis dat de meesten onder ons uit het oog zijn verloren. “Ik ben er eigenlijk ook maar per toeval op gekomen. Bijna 20 jaar geleden schreef ik de roman Wolven huilen en die speelt zich ook af in Canada. Voor mijn research heb ik toen een tijdje verbleven bij een Vlaamse die in Canada woonde. Zij had me aangeraden om ze-

ker eens langs te gaan in het stadje Delhi. Dat is volgens mij de enige plek ter wereld waar geëmigreerde Vlamingen zijn samengebleven.

Er zijn vroeger wel meer Vlamingen uit België vertrokken maar die zijn allemaal verspreid en alleen daar is er een merkwaardige concentratie.” Onbedoeld houdt Vlaminck met zijn roman onze maatschappij een spiegel voor, want de toenmalige Vlaamse emigranten verschillen in niets van de huidige gelukzoekers die vandaag bij ons neerstrijken en bij sommige landgenoten voor heel wat gesakker zorgen. Ook zij waren op zoek naar een beter leven en meer financiële zekerheid. “De grote hoop van die Vlamingen werkte hier al -o.a. in Geel- in de tabak maar dat was op den duur niet meer rendabel en ze zijn geëmigreerd omdat ze dachten dat het ginder wel ging lukken. Er is mij ook nog een andere parallel opgevallen in het boek. Ik woon in Borgerhout vlak bij de Marokkaanse gemeenschap en wat ik daar in Canada als parallel zie, is dat die Vlamingen die daarnaar in groep vertrokken zo halsstarrig, op een bijna ziekelijke manier, vasthouden aan hun gebruiken en gewoonten.

Ze houden er wielerwedstrijden en drinken het liefst hun eigen Belgische pintjes. Ik zie in Borgerhout hetzelfde gebeuren. De Marokkaanse gemeenschap is ook aan het verstarren. Daarmee zie je het nog eens: het heeft niks met Marokkanen of Turken te maken.

Verplaats gewoon tegelijk een grote groep mensen en die trekken naar elkaar.”

“De dingen die het zwaarst wegen, zijn de dingen die nooit uitgesproken worden.”

Het integratieprobleem is dus van alle tijden.

Het is een boodschap die we zijdelings uit Brandlucht halen, want daarom draait het niet. Brandlucht is een verhaal over doodgewone mensen die proberen om te gaan met de kleine en grote drama’s van het leven. Aan het woord zijn Linda, Elly en Tony: drie generaties van dezelfde ontwrichte familie die de lasten van het verleden steeds moeilijker kan dragen. Erik Vlaminck heeft blijkbaar iets met familiekronieken. Sinds 1992 publiceerde hij een zesdelige romancyclus waarin hij de verhalen en het onverwerkte verleden van zijn eigen familie tot fictie transformeerde. “Tja, al schrijvende kreeg ik het gevoel dat ik meer dan één generatie zou nodig hebben om te vertellen wat ik wilde vertellen. Ik had meer tijd nodig. Daarnaast blijft het me bezighouden in welke mate een mens eigenlijk vrij is. Ben je als mens van in het begin eigenlijk al niet bepaald door je genen, maar óók door het gezin, de familie waaruit je komt? Ik ben van mening dat zoiets je voor een stuk tekent, voor een stuk je vrijheid ontneemt. Voor mij is dat één van de hoofdthema’s van Brandlucht.”

Brandlucht werd uitgegeven door Wereldbibliotheek (€ 18,90) – Vlaminck stelt zijn roman voor aan zijn lezers in boekhandel De Groene Waterman in Antwerpen (donderdag 8 september, 20 u)

De personages in de roman zijn onderhevig aan dat vreemde fenomeen dat je bij veel families ziet. Ze doen elkaar de duvel aan, maar toch kunnen ze elkaar niet loslaten. Breken met het verleden en verdergaan, behoort meestal niet tot de mogelijkheden.“In de romancyclus die ik vroeger geschreven heb over mijn eigen familie, heb ik ontdekt dat hetgeen het zwaarst weegt in die familiegeschiedenissen de dingen zijn die nooit uitgesproken worden; die er wel zijn maar nooit worden gezegd.

Er rust een taboe op, men wil ze vergeten, maar net dan begint het zwaar te wegen. Ik hoor ook vaak als ik lezingen ga geven dat mensen dat herkennen.”

“Ik laat ook bewust de drie personages hun verhaal vertellen omdat ik niet in een zwartwitwaarheid geloof. Als je vijf mensen een verhaal laat doen, komt er telkens iets anders naar voor. In een familievete is dat ook zo. De ware toedracht is voor elk van hen anders.”

Je bent van waar en van wie je vandaan komt. Vlaminck gelooft dus niet in de maakbaarheid van de mens. Zijn boek begint hij met een vers van Bernlef: “De mens is eenzaam, maar als hij niet eet, gaat hij dood”.

Nuchterder kan haast niet. (lacht hartelijk) “Ach, ik vind zelf dat met dit citaat de somberheid een beetje doorbroken wordt. Je kan niet anders dan ermee lachen. De mens is eenzaam en dat is heel zwaar, maar als hij niet eet, gaat hij dood. Het tweede deel relativeert toch volledig het eerste. Ik hoor van lezers heel verschillende reacties op mijn boeken. Sommigen denken dat ik een heel sombere mens ben, anderen vallen vooral voor de humor die erin zit.

Dat is zoiets als een glas dat halfvol of halfleeg is. Ik zal die twee kanten wel in mij hebben.”

“De verhalen van de grote mannen hebben me nooit een fluit kunnen schelen.”

Vlaminck schrijft niet over koningen of andere mensen aan de top, maar graaft in de onderbuik van de samenleving. In zijn vorige roman Suikerspin stond het kermisvolk centraal en ook nu gaan de hoofdrollen naar een duivenmelker en zijn nazaten. “Die verhalen van die grote mannen hebben me nooit een fluit kunnen schelen. Ik heb, omdat ik schrijver wilde worden, een lerarenopleiding gevolgd. Nederlands en geschiedenis. Ik heb nooit lesgegeven maar ik dacht: die vakken komen mij wel goed van pas. Tijdens de geschiedenislessen had ik nooit enige interesse voor de groten der aarde die oorlogen ontketenden. Wat mij bezighield was wat dat deed met de gewone mens. Wat gebeurt er met die gewone man, in de oorlog die hij meemaakt of in dit geval met een verhuis van het ene continent naar het andere?”

De hang naar het gewone blijkt ook uit het taalgebruik dat Vlaminck hanteert in zijn werk. Grote uitgewerkte metaforen in een onnatuurlijk literair idioom kom je bij hem niet tegen. De personages in Brandlucht zitten naast jou op de bank en houden een persoonlijke apologie. “Ik laat mijn personages inderdaad rechtstreeks met de lezer praten. Als je het zou analyseren, zit daar geen schrijver meer tussen. Daarnaast weiger ik toe te geven aan het Standaardnederlands. Ik wil mijn personages wel een eigen taal geven, maar laat het dan een spreektaal zijn, geen literaire taal.

Ik betreur trouwens dat dit in de Nederlandse literatuur zo weinig gebeurt. Dat ligt volgens mij niet zozeer aan de schrijvers, maar eerder aan de uitgevers. Als Vlaamse auteurs, hoe je het ook draait of keert, blijf je afhankelijk van de gratie van de Amsterdamse uitgevers die in een heel rigide Amsterdams Hollands denken.

Ik geef daar niet aan toe.”

Het schrijven in afzondering staat bij Vlaminck in groot contrast met zijn maatschappelijk engagement. Hij is lid van Pen Vlaanderen en voorzitter van de VAV, de Vlaamse Auteursvereniging. Die ijvert voor een beter statuut voor de Vlaamse schrijvers.

Uit een recent onderzoek is gebleken dat het financiële plaatje er voor de meesten onder hen niet rooskleurig uitziet. Slecht 20% van de auteurs is in staat om van zijn pen te leven en Vlaminck is daar één van. In 1995 zegde hij zijn job in de zorgsector op om zich helemaal aan de literatuur te wijden: een gedurfde keuze. “Ik heb het zelf nooit als een groot avontuur ervaren. Het heeft bij mij ook van in het begin goed gemarcheerd. Ik combineer enkele dingen. Ik verdien het minste met mijn boeken, maar ik schrijf ook theater en dat brengt heel wat meer op. Daarnaast geef ik heel veel lezingen en dat genereert dan weer boekenverkoop.

Maar er is nog wel wat werk aan de winkel.

Toen ik voorzitter werd van de VAV, werd ik geconfronteerd met heel veel armoede bij vooral een aantal oudere schrijvers. En niet van de minsten. Dan denk ik wel: hoe is het godverdomme mogelijk dat mensen die voor deze samenleving heel wat betekend hebben, in de meest gore armoede moeten leven. Pas op: ik vind een schrijver niet anders dan een bakker en een beenhouwer. Ik zal tegen de jongere collega’s ook altijd zeggen dat ze moeten zorgen dat ze hun pensioen opbouwen. Daar bestaan tegenwoordig ook goede systemen voor. Voor die oudere collega’s is dat anders. Zij hebben gewerkt in een periode waar ze niet konden opbouwen. Dat bestond ook niet. Voor hen zou de overheid een soort ereloon moeten uitkeren.”

Vlaminck draait al lang mee in het schrijverswereldje en wordt gerespecteerd door de andere auteurs en de literaire critici. Zijn romans stonden ook meermaals op de lijstjes van de grote literatuurprijzen en toch weet de man in de straat niet wie hij is. In deze tijden van mediatisering, waarin auteurs grappig uit de hoek komen in tv-spelletjes en hun mening spuien over het politieke debat, houdt Vlaminck zich liever op de achtergrond. Een tafelspringer kan je hem bezwaarlijk noemen. “Ze hebben mij wel eens een paar keer gevraagd voor die televisieprogramma’s, maar dan zeg ik gewoon nee. Ik wil dat niet, ik werk liever in de luwte. Ik ben allesbehalve mensenschuw hoor. Ik geef heel graag lezingen.

Een groep van twintig mensen met wie ik in discussie kan gaan: dat vind ik heel leuk. Een bekende Vlaming zijn en overal herkend worden, zegt mij niks. Ik heb heel wat pagina’s van Brandlucht geschreven in Café Libro, een boekencafeetje in Westerlo. Ik kon daar heel rustig werken, want ik denk niet dat de uitbaatster mijn gezicht kende. Ik zie tegenwoordig ook heel veel collega-schrijvers die op tv of op de radio hun gedacht zeggen over de Ronde van Frankrijk. Eerlijk, ik denk dat ik daar meer van weet dan die collega’s, maar ik zal dat nooit op de tv of radio gaan verkondigen, want dat is cafépraat. Een schrijver moet het over schrijven hebben.”

Miranda van Frituur Miranda Vlaminck is geen veelschrijver, hij timmert gestaag aan zijn oeuvre. Zijn vorige roman Suikerspin verscheen in 2008. Plannen voor een nieuw groot boek zijn er nog niet maar er liggen wel andere projecten op de plank.

“Ik zou graag in de loop van volgend jaar een boekje publiceren met als titel Miranda van Frituur Miranda. Dat wordt een spin-off van Suikerspin. In dat boek stelt een van de mannelijke personages voortdurend dat vrouwen crapuleuze serpenten zijn. Hij heeft het dan vooral over Miranda van Frituur Miranda, maar dat menske zelf komt nooit aan het woord. Ik zou die eens heel graag laten terugpraten. Nu zie ik het voorlopig als een novelle waar ik dan ook een theatermonoloog van ga maken. Daarnaast ben ik ook bezig met een stuk voor Tutti Fratelli, het toneelgezelschap van Reinhilde Decleir. Er komt ook een theater­productie van Suikerspin. Laïka gaat dat brengen. Een nieuwe roman gaat toch weer drie of vier jaar duren. Ik kan het gewoon niet sneller, want dan trekt het op niks.”

Tekst: Katrien Lodewyckx Foto: Bart Van der Moeren

Suiker — 23

zaterdag 10 september

V U U r i n s ta L L at i e Cie Carabosse

radio modern c o m p a g n i e

x y

openingsfeest de warande brandt zondag 11 september

p i C K n i C K c i r c u s + m u z i e k straattheater + cultuurmarkt DE WARANDE TURNHOUT WWW.WARANDE.BE // 014416991

LEZINGEN ✱ WORKSHOPS ✱ CURSUSSEN ✱ UITSTAPPEN

SEPTEMBER elke dinsdag van 12.30 tot 15u - Herentals

deN Babbelhoek

In deN Babbelhoek kunt u als anderstalige Nederlands oefenen, uw spreekangst overwinnen en correcter leren spreken.

Huis van het Nederlands, Fraikinstraat, 38.

Info +32 14 22 17 81 of bieh28@hotmail.com of www.denbabbelhoek.be in samenwerking met Vormingplus Kempen

vanaf wo 14 sept, elke woensdag van 19 tot 21u - Hoogstraten

vanaf 20 september van 19.30 tot 22.30u - Geel

Praatpunt

Kleding voor starters

Spreek je al een beetje Nederlands en wil je verder oefenen? Kom dan naar het Praatpunt. Daar komen mensen uit verschillende culturen samen om te praten over alledaagse dingen zoals werk, hobby’s, kinderen, familie, ... (niet in schoolvakanties) Gemeentelijke basisschool Hoogstraten, Koningin Elisabethlaan, 21.

Info 03 314 37 86 of kreatief@skynet.be in samenwerking met Vormingplus Kempen

In onze openbare computerruimte kan je gewoon binnenlopen tijdens deze momenten en gratis gebruik maken van de computers, van een printers-scanner, van internet, ... en dit allemaal onder begeleiding.

Digidak St-Jozef Rijkevorsel, Kerkdreef, 61. Elke maandag van 10 tot 12u Digidak Meerle, Hazenweg, 4/2. Elke maandag van 13 tot 16.30u Digidak Hoogstraten, Mouterijstraat, 4/1. Elke dinsdag van 14 tot 17.30u Digidak Rijkevorsel, Molenstraat, 5. Elke donderdag van 9 tot 12u Digidak Hoogstraten bibliotheek, Lindendreef, 1b. Elke vrijdag van 9 tot 12u Info 014 71 11 03 of www.digidak.be

Communiceren kan je leren

Goede communicatie bevordert het contact en de samenwerking tussen mensen; dit is ook zo in het werk van vrijwilligers. In de dagelijkse praktijk doen zich echter wel eens storingen voor. Met veel tips om je persoonlijke gespreks- en luistervaardigheden te verbeteren.

Ecocentrum De Goren, Postelsesteenweg 71.

Info 014 33 16 16 of inne.dierckx@dsomol.be in samenwerking met Vormingplus Kempen

Projectmatig werken

Hoe moet ik er in mijn vereniging aan beginnen? Waaruit bestaat een goed project? Op welke elementen moet ik letten en hoe bouw ik een project op?

GC Den Dries, Kerkhofstraat, 37.

Info 014 38 92 39 of joke.driesen@retie.be in samenwerking met Vormingplus Kempen

Kan je het jezelf gunnen om twintig minuten per dag van de paardenmolen te stappen, uit de ratrace te blijven?

Kan je het jezelf gunnen om te leren hoe je meer kan genieten van het leven?

Abdij van Tongerlo, Abdijstraat, 40.

Info rolandvanderstukken@gmail.com of www.tessenderlospiegelogie.be vr 16 september van 19 tot 22u - Retie

Werven en selecteren van vrijwilligers vanaf di 6 september wekelijks van 19.15 tot 22.15u - Oevel

Cursus Kleding voor starters

Droom je van een unieke jurk? Of een betaalbare kinderkleding voor de kinderen? Of liever een pyama voor manlief? Maak het gewoon zelf!

Parochiaal Centrum De Biekorf, Sint Michielsstraat, 1.

Info 014 23 49 27 of reinhilde.hermans@gmail.com

Welke technieken en middelen kunnen we hierbij gebruiken? We geven een overzicht en bespreken de voor- en nadelen ervan.

GC Den Dries, Kerkhofstraat, 37.

Info 014 38 92 39 of joke.driesen@retie.be in samenwerking met Vormingplus Kempen

Cursus ‘Eerste Hulp’

Maya-Astrologie

ma 26 september wekelijks om 20u - Olen Over omgaan met ‘speciale’ kinderen. Anne Hermans, klinisch psychologe, schept duidelijkheid over diagnoses als ADHD, autisme, dyslexie, hoogbegaafdheid, dyspraxie...

CKO, Boerenkrijglaan, 51b.

Info 014 21 38 64 of marianne_heylen@hotmail.com vanaf do 29 september wekelijks van 13.30 tot 15.30u - Geel

Praatpunt

Spreek je al een beetje Nederlands en wil je verder oefenen? Kom dan naar het Praatpunt. Daar komen mensen uit verschillende culturen samen om te praten over alledaagse dingen zoals werk, hobby’s, kinderen, familie, ...

Huis van de Dialoog, Logen, 104.

Info 014 56 05 95 of kreatief.geel@skynet.be in samenwerking met Vormingplus Kempen do 29 september van 20 tot 22u - Herselt

Mindfulness vanaf za 17 september van 9 tot 12.15u - Hoogstraten

di 6 september van 10 tot 17u - Grobbendonk

Spreek je al een beetje Nederlands en wil je verder oefenen? Kom dan naar het Praatpunt. Daar komen mensen uit verschillende culturen samen om te praten over alledaagse dingen zoals werk, hobby’s, kinderen, familie, ... (niet in schoolvakanties) CVO Kempen-Mol, ingang Chrysantenlaan.

Info 014 31 69 18 of kreatief.mol@skynet.be in samenwerking met Vormingplus Kempen

Opgroeien met een etiketje vanaf do 15 september, wekelijks van 13 tot 15u - Tongerlo

Spiegelogie en Mindfulness di 6 september van 19 tot 22u - Retie

vanaf do 22 sept, elke donderdag van 19 tot 21u - Mol

Praatpunt do 15 september van 19 tot 22u - Mol

Digidak

Wie zelf kleren wil maken moet natuurlijk een aantal basistechnieken onder de knie krijgen. Onder begeleiding van een ervaren lesgever leer je een patroon overnemen, recht stikken, watteren, biaislint aanstikken of een zak opzetten.

Parochiecentrum ten Aard, Vaartstraat, 40.

Info 014 23 49 27 of reinhilde.hermans@gmail.com

De Maya-astrologie geeft je een beeld van je pad hier op aarde.

Welkomhoeve, Welkomhoeve, 4.

Info 014.51.98.20 of ingevandeneynde1@hotmail.com

Vanaf het jaar waarin je 16 wordt kan je bij het Rode Kruis eerste hulp leren. Hoe reanimeren, wat te doen bij bloedingen, brandwonden, beroerte,…

Rode-Kruislokaal Hoogstraten, Slommerhof, 18.

Info 03 295 39 05 of vorming@hoogstraten.rodekruis.be

vanaf di 6 september wekelijks van 18.30 tot 21.30u - Lille

vanaf ma 19 september wekelijks van 19 tot 21u - Turnhout

Expressie vanuit kleur

Praatpunt

Met mindfulness (of aandachtig zijn) kom je weer in contact met je eigen leven. Zo kan je bewuster relaties aangaan met jezelf, de anderen en de wereld.

VTC de Mixx, Asberg, 1.

Info 014 53 98 41 of diane.bergmans@herselt.be in samenwerking met Vormingplus Kempen do 29 september van 19 tot 20.30u - Retie

Een atelier voor iedereen die het schilderen wil leren kennen en daar iets van zichzelf wil inleggen. artObe, Rolleken, 10.

Info 014 88 33 43 of info@artobe.org vanaf di 6 september wekelijks van 19 tot 21.45u - Geel

De regels van het spel

Ben jij één van de mensen die hun Nederlands willen verbeteren? Spring dan eens binnen op maandagavond. Het is gratis, je hoeft je ook niet in te schrijven. (Niet tijdens schoolvakanties) De Warande, lokaal A, Warandestraat, 42.

Info 014 47 21 10, 014 47 21 64 of nic.vangrootel@warande.be Een Dinamo-activiteit in samenwerking met Vormingplus Kempen

De belangrijkste bepalingen uit het sociaal recht, fiscaal recht, aansprakelijkheidsrecht en verzekeringsrecht, over verenigingen en vrijwilligers, in goed verteerbare brokken.

GC Den Dries, Kerkhofstraat, 37.

Info 014 38 92 39 of joke.driesen@retie.be in samenwerking met Vormingplus Kempen

ma 19 september van 19 tot 22u - Retie

vanaf do 29 september wekelijks van 20 tot 22u - Westerlo

Lokale media benaderen

Cursus Ken Jezelf

Mindfulness 8 wekentraining

Dit programma is geschikt voor iedereen die beter wil omgaan met de uitdagingen van iedere dag.

Hoeve Middenin, Buitensteinde, 33.

Info 09 328 60 90 of a@aandacht.be do 8 september van 9.30 tot 12u - Grobbendonk

Natuurlijke gezichtsverjonging door Chinese massage.

Deze Chinese zelf-massage verlevendigt en verjongt het gezicht, en bevordert de gezondheid. Geen voorkennis vereist.

Welkomhoeve, Welkomhoeve, 4.

Info 014.51.98.20 of ingevandeneynde1@hotmail.com vanaf vr 9 september tot 28 oktober wekelijks van 19 tot 21.45u - Geel

Mindfulness 8 wekentraining

Dit programma is geschikt voor iedereen die beter wil omgaan met de uitdagingen van iedere dag.

Hoeve Middenin, Buitensteinde, 33.

Info 09 328 60 90 of a@aandacht.be wo 14 september van 20 tot 22.30 u - Turnhout

Goed begonnen: beetje bij beetje gewonnen

Misschien heeft uw kind met ADHD er al veel overwonnen of is het al een paar keer gestruikeld of gevallen.

Ontmoetingscentrum Janssen, Stationstraat, 60-62.

Info 03 830 30 25 of info@zitstil.be

Hoe benader je met succes de lokale media? Waar moet je aan denken? Hoe schrijf je een persbericht?

GC Den Dries, Kerkhofstraat, 37.

Info 014 38 92 39 of joke.driesen@retie.be in samenwerking met Vormingplus Kempen

Nieuwe seizoensbrochure Dinamo Keek jij er ook naar uit? De nieuwe seizoensbrochure van Dinamo biedt weer meer dan 200 activiteiten om van te watertanden.

- Projecten rond ecologisch erfgoed, Braziliaanse straatfanfare en fit & gezond.

- Cursussen over actualiteit, cultuur, dans, kleding, koken, kunst en creativiteit, multimedia, muziek, natuur, sport en beweging, talen, …

- Uitstappen naar tentoonstellingen in Belgische en buitenlandse steden of wandelingen en fietstochten gewoon hier vlak bij ons.

- Ontmoeten in onze gezellige ontmoetingsruimtes in de Warande of op het Kongoplein.

- Vrijwilligerswerk als lesgever, koffiedame/ heer, ambassadeur, …

Je activiteit in deze kalender?

Cursussen, lezingen en workshops voer je makkelijk en snel in op www. cultuurdatabank.be. Doe dat wel zo snel mogelijk. Als je ze aanvinkt als ‘educatieve activiteit’ komen ze niet alleen trecht op www. UitinVlaanderen.be, maar ook op allerlei agenda’s,

Over hoe je je op een pragmatische manier, in een proces van loutere aandachtigheid naar jezelf, tot een wijs en begripvol mens ontwikkelen kunt.

Cafe Libro, Boerenkrijglaan, 7.

Info 014 92 00 21 of jeannine@boekencafe.be

websites en redacties. En natuurlijk ook in Suiker! Meer details vind je op www.cultuurnet.be/uitdatabank.

De brochure met alle nieuwe activiteiten is gratis te verkrijgen (ook online www.warande. be/dinamo). Inschrijven kan vanaf maandag 22 augustus.

Info Lut Mertens Dinamo Warandestraat 42, Turnhout 014 47 21 64 dinamo@warande.be www.warande. be/dinamo

Zin om iets te organiseren?

Vormingplus Kempen betaalt voor een aantal activiteiten tot 75% terug van je kosten voor de begeleiding (met een maximum van 200 euro).

Ons aanbod en honderden cursussen, lezingen, workshops vind je op www. vormingpluskempen.be.

Suiker — 25

Open Doek Vzw Open Doek dankt zijn naambekendheid vooral aan het filmfestival dat het elk jaar -eind april- organiseert. Maar Open Doek is het hele jaar door actief. Wekelijks wordt in Utopolis een film geprogrammeerd.

Suiker houdt je op de hoogte van het programma. Tenzij anders vermeld, worden de films vertoond op dinsdagavond, 20u, in Utopolis (Graatakker in Turnhout).

Dinsdag 6 september LE GAMIN AU VELO Land: België Regisseur: Luc & Jean-Pierre Dardenne Duur: 87 minuten Jaar: 2011 De elfjarige Cyril is door zijn vader in een internaat geplaatst.

Als zijn vader zijn belofte hem daaruit te halen niet nakomt, ontsnapt Cyril uit het tehuis om hem op te zoeken. Wanneer hij toevallig Samantha aanklampt, een kapster uit de buurt, lijkt hij eindelijk de troostende schouder gevonden te hebben waarnaar hij zo driftig snakt.

Dit is weer een 100 procent Dardennefilm: de cités van Seraing vormen het decor, een fantastische amateuracteur speelt de hoofdrol, en alle narratieve ballast wordt overboord gekieperd. Toch is deze film anders: voor de eerste keer in hun carrière hebben de broers een vedette gecast (Cécile de France) en is de film een stuk toegankelijker. Het camerawerk is minder jachtig, de toon lichter en valt er letterlijk en figuurlijk meer licht binnen. Het resultaat blijft pure cinema vol ontroering! De zoveelste voltreffer in het oeuvre van de Waalse broers.

26 —september 2011

SEPTEMBER

Zondag 11 september om 15u, de Warande (Houten Zaal) ANTWERPEN CENTRAAL Land: België Regisseur: Peter Krüger Duur: 92 minuten Jaar: 2011 Wonderlijke documentaire over de geschiedenis van het vernieuwde Centraal Station. Via de herinneringen en dromen van een reiziger, gespeeld door Johan Leysen, passeren drie eeuwen Belgische treingeschiedenis de revue. Geholpen door de hypnotiserend mooie muziek van Walter Hus en de wonderbaarlijke fotografie van Rimvydas Leipus toont Peter Krüger het station als een mysterieuze tempel.

In puur Belgische traditie hangt er een magischrealistische sfeer over de documentaire en wordt er gebalanceerd tussen droom en werkelijkheid.

Onder de grote koepel ontmoeten we de spoken van ons koloniale verleden; in de catacomben voelen we de geesten van gedeporteerde Joden en op een bepaald moment zien we zelfs een verdwaalde leeuw in de imposante inkomhal.

Dinsdag 27 september Ook op wo 28 sept om 20u in Utopolis Ook op do 29 sept om 20u in Utopolis PINA

Dinsdag 13 september OMAR M’A TUER

Dinsdag 20 september BLUE VALENTINE

Land: Frankrijk Regisseur: Roschdy Zem Duur: 85 minuten Jaar: 2011 Belgische première

Land: Verenigde Staten Regisseur: Derek Cianfrance Duur: 120 minuten Jaar: 2010

Land: Duitsland Regisseur: Wim Wenders Duur: 103 minuten Jaar: 2011

Cindy en Dean waren ooit gepassioneerd verliefd op elkaar.

Maar de jaren zijn verstreken en hun vurige relatie is gedoofd als een nachtkaars. Toch proberen ze een laatste keer de brokstukken van hun huwelijk bijeen te rapen. Ze boeken een hotelkamer en kijken er terug op hun liefdesleven. Waar ging het mis? … Twee uur lang bevindt het koppel zich in een emotionele achtbaan, waarvan de kijker getuige mag zijn. Gefilmd op verschillende formaten om verschillende periodes in hun relatie aan te geven, met een sterk scenario als ruggengraat, dito dialogen, prachtige filmmuziek gecomponeerd door de New Yorkse folkband Grizzly Bear en indrukwekkend acteerwerk van zowel Ryan Gosling als Michelle Williams, is Blue Valentine een bijzonder intiem portret geworden dat steeds aangrijpender wordt, toewerkt naar een hartverscheurend slot en eindigt met wat nu al de mooiste aftiteling van het jaar is.

Cineast Wim Wenders was jaren bezig om het werk van de Duitse choreografe Pina Bausch in een bevredigende vorm te gieten. Toen hij aan het project wilde beginnen, overleed Bausch vrij onverwacht. Wenders’ eerste reactie was het project af te blazen maar na een paar maanden bedenktijd besloot hij alsnog te gaan draaien, in 3D, als een ode aan Pina Bausch. 3D is tot nu toe voornamelijk benut voor spektakel- en horrorfilms. Er moest op zijn minst af en toe iets richting camera worden gegooid, geschoten of ontploft, anders zat de bioscoopbezoeker voor joker met zo’n dure bril op.

Pina is de eerste arthousefilm in 3D. Wenders gebruikt 3D om de werken van Pina Bausch beter in beeld te brengen. De film bestaat uit delen uit de werken Café Müller, Le Sacre du printemps, Vollmond en Kontakthof. Daarnaast zie je ook fragmenten van Pina Bausch aan het werk. Voor de kenners van het baanbrekende werk van de revolutionaire choreografe Pina Bausch is het een feest der herkenning, voor alle anderen een mooie kennismaking.

Op zondag 23 juni 1991 wordt mevrouw Ghislaine Marchal vermoord aangetroffen in de kelder van haar villa in een welvarende buitenwijk van Mougins, aan de Franse Côte d’Azur. Twee dagen later wordt Omar Raddad, haar Marokkaanse tuinier, gearresteerd en opgesloten in de gevangenis van Grasse. Hij zegt weinig, verstaat amper Frans. Maar de in bloed geschreven woorden ‘Omar heeft me vermoord’, gevonden op de plaats van de moord, zijn voor de rechtbank voldoende om Omar te veroordelen voor moord. Drie jaar later begint Pierre-Emmanuel Vaugrenard, een schrijver die overtuigd is van Omars onschuld, zijn eigen onderzoek.

Sterke verfilming van een waar gebeurd verhaal. Acteur Sami Bouajila is overtuigend als de ongeschoolde, ongeletterde Marokkaan die stilaan eerherstel krijgt, zowel in zijn eigen ogen (hij leert lezen en schrijven) als in die van het publiek (president Jacques Chirac heeft zijn verontschuldigingen aangeboden).

V.I.P.-PARTNER

TRAM 41 (Turnhoute

Route Archief en Musea)

Turnhout 2012

Storm op komst

Kinderkunstenfestival Adressen: Stadsarchief (Stadhuis/Erf Vrijdag 19 - dinsdag 23 maart PROVINCIE ANTWERPEN goedhuis, Grote Markt 1, 2300

Adres: Warandestraat 42, Adres: Kon. Elisabethlei 22, Turnhout, 014 44 33 98) 2300 Turnhout 2018 Antwerpen Nationaal Museum van de

Mail: info@stormopkomst.be Tel: 03 240 50 11 Speelkaart (Druivenstraat 18,

Website: www.stormopkomst.be Fax: 03 240 54 75 2300 Turnhout,

Vrijetijdscentrum Mail: info@provant.be 014 41 56 21) KATHOLIEKE De Kruierie

Website: www.provant.be Taxandriamuseum HOGESCHOOL KEMPEN Adres: Bevrijdingsstraat 1 (Begijnenstraat 28, 2300 Turnhout, 014 43 63 35) met campussen in Geel, Lier, 2490 Balen Turnhout en Vorselaar Tel: 014 82 92 30 Begijnhofmuseum (Begijnhof Tel: 014 56 23 10 Fax: 014 81 79 59 56, 2300 Turnhout, RenoHuis Fax: 014 58 48 59 Mail: dekruierie@balen.be 014 42 12 48) Renovatie - Sleutel op de Deur Openingsuren: musea: di-za 14-17u, Mail: info@khk.be gemeente Westerlo

Tel: 0478 / 42 77 71 Website: www.khk.be zo 11-17u Adres: Boerenkrijglaan 61

Fax: 014 / 42 77 71 Stadsarchief: ma: alleen telefonisch of per mail, SECUNDAIR 2260 Westerlo ONDERWIJS ZENIT di-vr 9-12.30u / 13-16.30u Mail: sofie.claes@westerlo.be Adres: De Merodelei 220, 2300 Turn- Tel: 014 53 91 77 Mail: tram41@turnhout.be hout Website: www.tram41.be de Warande

Rockin’ Inschrijvingen: vanaf 16 aug Adres: Warandestraat 42, Cc ‘t Getouw (schouwburg elke werkdag: 10-16u Around Turnhout

Rex – zaal ‘t Getouw) ‘s Werelds grootste 2300 Turnhout do: 14 - 20u.

Adres balie : Smallestraat 2, 2400 Mol rock-’n-rollkroegentocht Ticketbalie: ma-vr 9-17u, za 9-14u Tel: 014 47 14 40 Openingsuren: di-vr : 9-12u / 13.30-16u, 22, 23, 24 en 25 april.

Tel: 014 41 9494 (algemeen) Fax: 014 47 14 44 za 13.30-16u / 1 uur voor 014 41 69 91 (ticketbalie) Mail: info@so-zenit.be DE poppenzaal elke podiumvoorstelling Website: www.warande.be Website: www.so-zenit.be

Adres: Steenweg op Oosthoven 114, Tel: 014 33 09 00 de kringwinkel Sabam Cultuur vzw 2300 Turnhout Fax: 014 33 08 90

Adressen: goedkoop en origineel

Tel: 014 42 33 22 Mail: cultuurbalie@gemeentemol.be Aarlenstraat 75 Website : www.getouw.be Mol (Sint-Appolonialaan, 014 1040 Brussel

Fax: 014 42 43 55 32 61 63), Turnhout (Steenweg

Tel: 02 286 83 82-84

Mail: info@propop.be op Tielen 70), Retie (Sint-Mar- Bibliotheek Turnhout Fax: 02 230 13 10

Website: www.propop.be Warandestraat 42, 2300 Turnhout Website: www.sabam.be tinusstraat 50), Hoogstraten Adres: ma 14-20u, di t.e.m. do 11-20u, Diogenes GOL (Meerseweg 135, 014 44 20 40), Openingsuren: De Roma een gemengde vrijmetselaarsvr 11-18u, za 10-17u Geel (Heidebloemstraat 93), Adres: Turnhoutsebaan 286 loge in de Kempen Tel: 014 47 22 41 Herentals (Lierseweg 136), 2140 Borgerhout Tel: 0475 64 96 48 Fax: 014 41 61 41 Kasterlee (Krokuslaan 10), Ticketbalie: Turnhoutsebaan 327 Mail: info@diogenesgol.be

bibliotheek@turnhout.be Balen (Steenweg op Leopolds- Mail: 2140 Borgerhout Website: www.diogenesgol.be www.turnhout.be/bib burg 71/2), Herselt (Blauberg- Website:

Openingsuren: ma-vr: 9u30-12u30 / 13u30-17u steenweg 113), Heist-op-den Effenaar

Tel: 03 292 97 40 (reserveringen) Hofke van Chantraine Berg (Noordstraat 25/1, 015

Adres: Dommelstraat 2, Eindhoven Adres: Kerkstraat 46 03 292 97 50 (algemeen) 23.73.93).

Tel: 0031 (0)40 239 36 66 2360 Oud-Turnhout Website: www.deroma.be Filmfestival

Mail: info@effenaar.nl Tel: 014 47 94 94

cc Zundert Open Doek

Website: www.effenaar.nl Fax: 014 65 25 18 Adres: Warandestraat 42, Adres: Molenstraat 5 Mail: info@hofkevanchantraine.be DINAMO 2300 Turnhout Zundert Adres: Warandestraat 42,

Productiehuis Tel: 014 41 94 94

Tel: 0031 76 597 19 99 Het Gevolg 2300 Turnhout Fax: 014 42 08 21

Website: www.cczundert.nl Adres: Otterstraat 31-33, 2300 Turn Openingsuren: educabalie ma-vr 9-12u en Mail: info@opendoek.be

cc Jan Van Besouw hout 13-16u, ma 18-20u Website: www.opendoek.be Adres: Thomas van Diessenstraat 1 Tel: 014/42.63.27 Tel: 014 47 21 64 (educabalie) Pure Kempen Goirle

Fax: 014/42.82.36

Mail: dinamo@warande.be RURANT vzw Tel: 0031 13 534 34 00 Mail: info@hetgevolg.be Website: www.warande.be (cursussen) Adres: Hooibeeksedijk 1

Website: www.janvanbesouw.nl Mezz 2440 Geel Stadsbestuur Geel

Adres: Keizerstraat 101, Vlaamse Opera Adres: Werft 20, 2440 Geel Tel: 014 / 85 27 07 Antwerpen 4811 HL Breda Tel: 014 56 60 00 Website: www.purekempen.be Adres: Frankrijklei 3, 2000 Antwer- Mail: info@geel.be

Tel: 0031 76 515 66 77 www.rurant.be pen

Fax: 0031 76 520 02 37 (Merk Kempen) Gemeentebestuur Meerhout

Website: www.vlaamseopera.be

Mail: info@mezz.nl Mail: johny.geerinckx Adres: Markt 1, 2450 Meerhout Mail: info@vlaamseopera.be

Website: www.mezz.nl @rurant.provant.be Tel: 014 24 99 20 Tel: 03 202 10 11 (receptie) Vormingplus Kempen IOK

Fax: 014 24 99 57

Adres: Graatakker 4 Intercommunale Mail: info@meerhout.be

2300 Turnhout Ontwikkelingsmaatschappij Gemeentebestuur Olen Tel: 014 41 15 65 voor de Kempen Adres: Dorp 1 - 2250 Olen

Mail: info@vormingpluskempen.be Adres: Antwerpseweg 1, 2440 Geel

Delta Motorcycle n.v. Tel: 014 26 31 11 Website: www.vormingpluskempen.be Tel: 014 58 09 91 Adres: Otterstraat 120,

Fax: 014 26 31 20

Fax: 014 58 97 22 2300 Turnhout Mail: info@olen.be

Mail: info@iok.be Tel: 014 42 08 08

Website: www.iok.be PFL

Fax: 014 42 74 78 RADIO NOORDERKEMPEN Mail: deltamotor@skynet.be Adres: Sound, Light, Projection,

Cc ‘t Schaliken 107.5FM Video & Meeting Support Website: www.deltamotor.be Adres: Grote Markt 35,

Adres: Steenweg op Sevendonk 82, Achterstenhoek 9 Café Wirwar 2200 Herentals 2360 Oud-Turnhout 2275 Lille

Een eigentijds café met een Openingsuren: ma 9-12u / 17-19.30u,

Tel: 014 45 01 45 Openingsuren: Ma-vr 10-18 u vleugje heimwee naar vroeger Za 10-14 u di, do, vr 9-12u / 13.30-16u,

Fax: 014 45 30 48 Adres: Otterstraat 8, 2300 Turnhout Tel: 014 / 44 08 70 wo 9-12u.

Mail: radio@radionoorder Ticketbalie ook op kempen.be Mail: Info@pfl.be wo 13.30-16u en za 10-14u.

Website: www.radionoorderkempen.be De Singer

Website: www.pfl.be

Adres: Bavelstraat 35, Tel: 014 28 51 30 Kunst In Huis Antilliaanse feesten 2310 Rijkevorsel Fax: 014 22 28 56 live muziek vanaf 20u tot 05u.

Website: www.desinger.be of Mail: cultuurcentrum@herentals.be Kunstuitleen vzw

Website : www.schaliken.be

Adres: Gallaitstraat 78, 1030 Brussel www.ajazzexperience.be 11 groepen per avond

Tel: 02 247 97 10

Adres: Blauwbossen Hoogstraten Cc de Werft JAKOB SMITSMUSEUM

Fax: 02 242 83 11 Deuren: 19.00 uur Adressen: Werft 32, Markt 1, 2440 Geel Adres: Sluis 155a, 2400 Mol Festival-camping opent op donMail: info@kunstinhuis.be (exporuimte de Halle) Openingsuren: wo-zo: 14-18u derdag 11 augustus om 16uur.

Website: www.kunstinhuis.be Centrumparking Nieuwstraat,

Tel en fax: 014 31 74 35 HoReCa Fiesta Mundial 2440 Geel (exporuimte de Mail: info@jakobsmits.be Adres: Keiheuvel Balen provincie Antwerpen Website: www.jakobsmits.be Schrijnwerkerij) Afdelingen Noorderkempen en

Mail: fiesta@fiestamundial.be Balie: ma 13.30-16.30u, THEATER STAP Middenkempen

Tickets: ticket@fiestamundial.be di-vr 9-12u / 13.30-16.30u, Brugstraat 55, 2300 Turnhout

Adres: Ieperstraat 4, 2300 Turnhout Adres: za 10-12u Galerie ES Tel: 014 42 85 90

Tel: 0495 53 54 80 Tel: 014 56 66 60 (administratie) Adres: Koningsbaan 68A Fax: 014 42 84 19 014 56 66 66 (reserveringen)

2560 Nijlen Mail: info@theaterstap.be Fax: 014 56 66 80

Website: www.galerie-es.be Website: www.theaterstap.be Mail: admin.dewerft@geel.be, Mail: info@galerie-es.be res.dewerft@geel.be

Tel: 03 481 93 59 Website: www.dewerft.be

Adres: Stadhuis, Grote Markt 1, 2300 Turnhout Openingsuren: ma-vr: 9-12.30u en 13.30-16.30u Tel: 014 40 96 74 Mail: info@turnhout2012.be Website: www.turnhout2012.be

ONZE PARTNERS

PARTNER XXL

PARTNERS XL

PARTNERS S

PARTNERS L

Suiker — 27