TUMBLEWEED — DEHORS EST BLANC
Deze tekst werd samengesteld op basis van het interview op maculture.fr (23/06/23, Marika Rizzi).
De ‘blanc dehors’ of ‘white-out’ is een atmosferisch optisch fenomeen dat vaak wordt waargenomen in poolgebieden of bergen. Wanneer het optreedt, verandert de omgeving in een volledig witte ruimte, zonder contrast of visuele herkenningspunten, dat zorgt voor een verlies van dieptegevoel en oriëntatie. Geïnspireerd door dit optisch fenomeen en het verdwijnen van referentiesystemen, hebben Angela Rabaglio en Micaël Florentz een choreografie bedacht voor drie (via kabels en contragewichten) hangende lichamen, op zoek naar een nieuwe relatie met ruimte en zwaartekracht. In dit interview vertellen Angela Rabaglio en Micaël Florentz over het creatieve proces achter Dehors est blanc.
Jullie onderzoek is vaak gebaseerd op kennis van dans en beweging. Voor Dehors est blanc lag een atmosferisch optisch fenomeen aan de basis. In feite zijn we zeer geïnteresseerd in de relatie van dans met andere disciplines, andere denkgebieden: hoe dans daarin werkt en vice versa, en hoe het kan bijdragen aan de circulatie van ideeën in plaats van hun verankering. Onze samenwerking onder de naam Tumbleweed zit op het raakpunt tussen onze twee verschillende artistieke paden nl. muziek en dans. Het DNA van onze relatie is daarom gebaseerd op de noodzaak om praktijken te laten samenkomen, en dit is wat we nastreven in ons werk. Met Dehors est blanc wilden we een heel andere relatie met het lichaam en de dans verkennen en een praktijk bedenken die nieuw was voor ons beiden. Onze verschillende wetenschapslezingen leidden ons naar ‘white outside’, een zeldzaam atmosferisch optisch fenomeen dat meestal voorkomt in hooggebergten, waar contrasten nihil zijn en alles lijkt te zijn gehuld in een uniforme witte gloed; de waarnemer kan dan noch schaduwen noch de horizon onderscheiden, waardoor het gevoel van diepte en oriëntatie verloren gaat. We waren onmiddellijk geïnteresseerd in dit fenomeen, in de eerste plaats omdat het overeenkwam met een fysieke toestand waarmee we niet vertrouwd waren, maar ook omdat het ons eraan herinnerde dat onze perceptie van de werkelijkheid fragiel blijft en een direct gevolg is van onze interactie ermee. Het deed ons ook denken aan de overlevingsomstandigheden van mensen die bedolven zijn onder een lawine, die niet langer
‘boven’ van ‘beneden’ kunnen onderscheiden. Dat inspireerde ons om te werken met het verlies van oriëntatiepunten waardoor een lichaam op drift lijkt.
Hoe beïnvloedde dit fenomeen de creatie en leidde het tot de hangende lichamen? We begonnen na te denken over de mogelijkheden die we konden ontwikkelen om onze eigen perceptuele referentiepunten in de ruimte te verwarren en hoe we dat zichtbaar konden maken voor een waarnemer. Deze overpeinzingen leidden ertoe dat we een ophangsysteem met contragewicht ontwikkelden. Het idee was niet alleen om onze lichamen van de grond te laten komen en om zo een beeld op te roepen, maar vooral om onze eigen perceptie van ondersteuning en referentie naar ‘buiten’ te verstoren. Dit bracht ons tot een origineel systeem waarin ons lichaam in de lucht in evenwicht wordt gehouden door een set van tien tegengewichten met dezelfde massa als het lichaam, een systeem van actieve samenwerking met de zwaartekracht dat ons in de lucht houdt. De beslissing om de bevestigingen die over het lichaam zijn verdeeld door tien te delen, betekent dat onze steunpunten niet langer solide, maar flexibel en mobiel zijn, wat een effect heeft op al onze bewegingen. Het is alsof we op onszelf leunen om te bewegen, waarbij ons gewicht voortdurend in de bevestigingspunten vloeit, als een vloeistof. In deze omstandigheden van onstabiliteit blijft de danser(es) toch autonoom en kan hij/zij in alle richtingen van de ruimtevlakken bewegen (sagittaal, frontaal, lateraal, enz.) en haar bewegingen in detail articuleren, waardoor de ketens van spieractivatie zichtbaar worden. Het systeem maakt het ook mogelijk om allerlei houdingen te doorlopen, horizontaal bijvoorbeeld, en om ze gemakkelijk te veranderen, wat vrij zeldzaam is bij systemen van ophanging. Het systeem maakt elke poging tot onbeweeglijkheid futiel; de verstrengeling van krachten die door het apparaat zichtbaar wordt, benadrukt deze eeuwigdurende transitie.
Kunt u het onderzoeksproces en het resultaat van dit project beschrijven?
We begonnen onze experimenten volledig autodidactisch, zonder enige technische knowhow en uitsluitend geleid door onze intuïtie. Nadat we spontaan steun kregen van een gevelwerkbedrijf, dat het idee intrigerend vond, kregen we basisapparatuur (touwen en katrollen) en konden we met
DANS / PERFORMANCE
WO 15 MEI - 20:30 STUK SOETEZAAL 60’
HET IS VERBODEN FOTO’S OF VIDEO’S TE MAKEN | TAKING PICTURES OR RECORDING VIDEO IS PROHIBITED
CONCEPT & CHOREOGRAPHY
ANGELA RABAGLIO AND MICAËL FLORENTZ
WRITING ANGELA RABAGLIO, MICAËL FLORENTZ, SERGI PARÉS INTERPRETATION ANGELA RABAGLIO, MICAËL FLORENTZ, FLORENCIA DEMESTRI / THOMAS VANTUYCOM
LIGHT AND STAGE DESIGN ARNAUD GERNIERS MUSIC ANNE LEPÈRE COSTUMES CATHERINE SOMERS
INTERNSHIP IN DRAMATURGY MARTHA DEWIT
OUTSIDE EYES ARETI CHOURDAKI (STAGE), MELISSA RONDEAU TECHNICAL DIRECTION YORRICK DETROY TECHNICAL ASSISTANCE & CONSTRUCTION DECOR THOMAS SCHELLENBERGER DESIGN OF THE RIGGING STRUCTURE NOÉ ROBERT RIGGING ON TOUR BLACK HAND CREW – RAPHAËL ALTENHOVEN
ADMINISTRATION CAMILLE COLLARD
DISTRIBUTION & COMMUNICATION QUENTIN
LEGRAND (RUE BRANLY) PRODUCTION TUMBLEWEED
ons onderzoek beginnen. De eerste tests waren rudimentair, maar veelbelovend genoeg om het project verder te zetten. Vervolgens vroegen we advies aan professionals op het gebied van ophanging, die ons begeleidden bij het professionaliseren en verfijnen van onze uitrusting, terwijl we onze aanvankelijke koers behielden. We moesten ook onze eigen hulpstukken (elleboog, knie, hand en voet), kostuums (gemaakt door Catherine Somers) en tegengewichttassen maken. Dankzij dit onschatbare advies en onze verschillende experimenten konden we de parameters definiëren die nodig waren om het apparaat succesvol te maken. De apparatuur die we nu gebruiken is zeer gevoelig en stelt ons in staat om de krachtverhouding tussen het lichaam en de tegengewichten zeer nauwkeurig te meten, tot op honderd gram nauwkeurig. We wegen onszelf voor elke ophanging om het gewicht aan te passen ... een gegeten boterham staat gelijk aan een extra boterham in de contragewichten! We hadden het geluk om een professionele takelaar te ontmoeten, Noé Robert, die met ons samenwerkte om alle technische aspecten van dit project te ontwikkelen. Daarnaast wilden we ook experimenteren met verschillende ideeën rond disbalans, zoals het gebruik van tegengewichten van ijs die langzaam smelten en de balans laten veranderen tot de val, of de tegengewichten zwaarder maken zodat het lichaam naar het plafond stijgt zonder dat je het merkt. Deze verschillende experimenten leverden ons enkele eerste dramaturgische ideeën op en leidden ertoe dat we een derde performer bij het project haalden. Deze rol wordt nu afwisselend gedeeld door Sergi Parés en Florencia Demestri.* Naast onze experimenten deden we ook uitgebreid onderzoek naar documentatie en ontdekten we het fascinerende werk van Kitsou Dubois, Julie Nioche, de kunst van shibari (bondage) en katroltherapie.
Welke toestand creëert of beoogt het effect van gewichtloosheid voor jullie en de kijker? Als we het over de leegte hebben, refereren we meestal aan de ruimte die ons van de grond scheidt, terwijl die ruimte boven ons hoofd oneindig veel groter en hoger is. In Dehors est blanc worden we in beide richtingen tegelijk getrokken en soms voelen we ons zelfs duizelig als we naar het plafond kijken - het is verbazingwekkend, de symmetrie lijkt onbestaand. We bevinden ons in het hart van de samenwerking tussen de zwaartekracht en het ophangsysteem en dat bezorgt ons dat zwevende gevoel. (...)
De ophanging geeft de illusie van grote rust, terwijl het behouden van het evenwicht in die configuratie veel kracht vereist. Kunnen jullie meer vertellen over de fysieke uitdaging, het lichaamswerk en de gebaren?
Dehors est blanc vraagt een grote fysieke
inspanning, die constant concentratie, geduld en een nauwgezette articulatie van de lichaamsbewegingen vereist. Het draait allemaal om het vermogen om je aan te passen aan nieuwe fysieke configuraties, en het vinden van de juiste balans tussen jezelf vastleggen en loslaten. In deze omstandigheden gaan we door zeer verschillende toestanden tijdens eenzelfde ophanging, die volledig afhangen van de relatie die we aangaan met onstabiliteit. Er zijn momenten van grote rust, van actieve overgave, die we proberen te verdiepen, en momenten van weerstand, van vermoeidheid, die wrijving en vastklampen genereren. Om de pijn te vermijden die op deze momenten kan ontstaan, moeten we in een staat van overgang blijven, nooit proberen ergens te komen, maar altijd voortgaan langs de paden van beweging die zich in het lichaam openen en sluiten; ons blijven aanpassen, wat grote concentratie vereist. Rust is ook voorbijgaand, alleen toegankelijk voor bepaalde delen van het lichaam die elkaar opvolgen. Om het te bereiken, moeten andere spieren worden geactiveerd en ondersteuning bieden. Deze verschillende interne ritmes onthullen samen de complexiteit van onze meervoudige lichamen en de onderlinge relaties waarvan ze afhankelijk zijn. De ervaring die we tijdens ons onderzoeksproces hebben opgedaan, heeft ons in staat gesteld te achterhalen wat we nodig hebben om het lang vol te houden
Beperking is een centraal element in Dehors est blanc en een constante in jullie choreografisch onderzoek. Wat betekent het in jullie werk? Het klopt dat beperking vaak de basis is van ons onderzoek. We gebruiken het vooral om de beweging aan het begin van onze projecten te beperken en zo onze creativiteit te prikkelen. We zijn ook gepassioneerd door wat er dankzij die beperking kan ontstaan. Met die beperking blijft alles mogelijk en het legt vaak de diepere relaties tussen bepaalde dingen bloot, die voor ons meestal onzichtbaar blijven. In Dehors est blanc is de beperking onverbiddelijk en radicaal; het dwingt ons om in de details te graven, om subtiele delen van onszelf te ontdekken, om intenties naar voren te brengen die vervolgens door de toeschouwer worden begrepen. (...)
EXECUTIVE PRODUCTION LAGESTE
CO-PRODUCTION MARS – MONS ARTS DE LA SCÈNE (BE), STUK (BE), C-TAKT / DOMMELHOF (BE), LES SUBS – LYON (FR), LES BRIGITTINES (BE), CHARLEROI DANSE – CENTRE CHORÉGRAPHIQUE DE LA FÉDÉRATION WALLONIE-BRUXELLES (BE), LAGESTE (BE), LES HALLES DE SCHAERBEEK (BE), LES RENCONTRES CHORÉGRAPHIQUES INTERNATIONALES DE SEINE-SAINT-DENIS (FR) RESIDENCY PARTNERS WORKSPACEBRUSSELS (BE), LES BRIGITTINES (BE), ESPACE CATASTROPHE –CENTRE INTERNATIONAL DE CRÉATION DES ARTS DU CIRQUE (BE), MARS – MONS ARTS DE LA SCÈNE (BE), THÉÂTRE DES DOMS (FR), STUK KUNSTENCENTRUM (BE), C-TAKT/ DOMMELHOF (BE), DE WARANDE (BE), LAGESTE (BE), LES SUBS LYON (FR) WITH THE SUPPORT OF FÉDÉRATION WALLONIEBRUXELLES SERVICE GÉNÉRALE DE LA CRÉATION ARTISTIQUE, WALLONIE-BRUXELLES INTERNATIONAL, LES AUTORITÉS FLAMANDES (DE VLAAMSE OVERHEID), LA CHAUFFERIE-ACTE1, GRAND STUDIO ET LE RÉSEAU GRAND LUXE 21/22 THANKS TO HILDEGARD DE VUYST, LOUISE HANQUET, DANIEL PEREZ HAJDU, FRED OP DE BEECK, BENJAMIN VAN THIEL, DR. VERTICAL ASBL, YVON VAN LANCKER, MARCHÉ DE LA GLACIÈRE, LIEVE DIERCKX, MONA FELAH ET JEANNE COLIN DEHORS EST BLANC WAS CREATED WITH THE SUPPORT OF FLANDERS TAX SHELTER BVBA AND TAXSHELTER BY THE BELGIAN GOVERNMENT
*Ondertussen wordt de rol gedeeld tussen Florencia Demestri en Thomas Vantuycom.