Hartslag 1, Personeelsblad Woningstichting de Alliantie

Page 1

Hartslag

01

Totale ontspanning tijdens het werk [pag 07] ZAV-beleid in de eindfase [pag 12]

We zijn geen beschermde diersoort meer [pag 08]

juni 2003

Tijdschrift voor de medewerkers van de Alliantie


juni 2003

01 03 Tobias De afgelopen maanden is per proces gekeken waar de overeenkomsten zitten tussen de werkmaatschappijen. Het verhuurproces is klaar voor de volgende fase. Hoe ziet het proces eruit en waar zitten de verschillen? Hartslag volgde de eerste testbijeenkomst voor het mutatieproces.

07 Totale ontspanning tijdens het werk Tijdens je werk even een kwartiertje wegdoezelen bij een ontspannende mas足 sage en daarna weer fit aan de slag. Lijkt je dat niet heerlijk? Bij de Dageraad zijn ze een proef gestart met stoelmassages. De medewerkers zijn enthousiast. Ook bij de concernstaf in Huizen voelen ze er wel voor. De Alliantie profiteert ervan, want fittere werknemers zijn ook veel productiever!

08 "We zijn geen beschermde diersoort meer" Sinds de verzelfstandiging is de relatie tussen woningcorporaties en overheden danig veranderd. Volgens Jim Schuyt, voorzitter van het bestuur en Koos Koolstra, directeur van SCW moeten de overheden wennen aan de vrijheden die ze corporaties hebben gegeven. "We zijn geen beschermde diersoort meer", zegt Jim Schuyt. Journalist Ago Salverda praat met beiden over de relatie van de Alliantie met de overheid.

12 ZAV-beleid in eindfase Na lang ploeteren komt voor de werkgroep ZAV-beleid de eindstreep in zicht. Na twee Alliantie Academiedagen, waar de deelnemers nog de nodige kritische input leverden, zijn de richtlijnen inmiddels ook besproken met de managers van de werkmaatschappijen. De werkgroep schaaft nog een aantal zaken bij. Lees hoe het er nu voor staat. Foto cover: bijzondere cateringmedewerkers tijdens de Alliantie Academie ZAV

van de redactie Als Alliantie zeggen we dat we hart voor wonen hebben. Maar het kloppend hart van de organisatie zijn natuurlijk de medewerkers. Jullie inzet, enthousiasme en betrokkenheid geeft invulling aan ons hart voor wonen. Dit blad is voor jullie en daarom heet het Hartslag. Hartslag moet een platform worden waar medewerkers elkaar kunnen leren kennen en ervaringen kunnen uitwisselen. Daarnaast willen we het beleid van de Alliantie inzichte-

lijk maken en de consequenties van het beleid voor jou als medewerker. In Hartslag laten we daarom niet alleen de directie aan het woord, maar vooral ook de medewerkers. In de bestaande nieuwsbrief Up to date konden we deze ambities niet waar maken. In dit nieuwe blad hopelijk wel. We zijn erg benieuwd wat jullie ervan vinden. Mail je reactie daarom naar lreimerink@de-alliantie.com of loop even langs bij het redactielid uit jouw werkmaatschappij.

< vlnr Miranda Smolders, Jos Seijkens, Martijntje van Deventer en Letty Reimerink. Brechtje Dekkers en Martine Sneep ontbreken op de foto.


03

juni 2003

Hartslag

Tobias

Het mutatieproces in Tobias: in de test­ bijeenkomst komen de verschillen tus­ sen de werkmaatschappijen naar boven. Niet vrijblijvend

Maandagochtend 9 uur. De procesverantwoordelijken van het verhuurproces verzamelen zich in de opleidingsruimte in Huizen voor de eerste testbijeenkomst. Sommigen laten zich bijstaan door secondanten, die speciale kennis hebben van het mutatieproces. Willie van Eijs, adviseur van Ordina, geeft aan het begin aan wat ook alweer het doel is van de dag: "Aan het eind van deze fase komt er een beslisdocument. Wat we hier dus met elkaar afspreken, is niet meer vrijblijvend. Wij moeten kijken of de processen, zoals die hier de revue passeren, passen in onze manier van werken. Op basis daarvan gaat SG van de zomer het systeem bouwen."

Gedurende de ochtend loopt Ger Buis, docent van SG, samen met de aanwezigen stap voor stap door het mutatieproces. Hij begint bij de opzegging. Bij de volgende stap, de vooropname, blijkt dat er grote verschillen zijn tussen werkmaatschappij­ en. Zo noemt SCW in de brief aan de huur­der bijvoorbeeld niet de naam van de opzichter die de vooropname gaat uitvoe­ ren. Bij de Dageraad schrijven ze weer één brief waarin ze niet alleen een afspraak maken voor de vooropname, maar ook meteen de eindopnamen mee­ nemen. "Waarom zou je twee keer een brief schrijven, als je met één kunt vol­ staan", aldus een praktisch ingestelde Jos Bruil van de Dageraad. Bij Atrium gaat het weer anders. "Wij laten de bewoners met ons contact opnemen om een afspraak te plannen", zo meldt Victoria Vringer van Atrium.

Adoptievaders Om te voorkomen dat de trekkers van het project te ver af komt te staan van wat er in de werkgroepen wordt besproken, heb­ ben zij ieder een proces geadopteerd. Hans Verzijl, adjunct-directeur van Atrium en nauw betrokken bij Tobias, is adoptie­ vader voor het verhuurproces en voor informatievoorziening. Naar aanleiding van de verschillen die in de discussie naar boven komen, merkt hij op dat bij de inrichting van Tobias altijd als uitgangs­ punt is genomen dat de eigenheid van de werkmaatschappij overeind kan blijven, mits… Verzijl: "Je kunt voor elke werk­ maatschappij en voor elk proces een apart stroomschema bouwen. Dat kost echter enorm veel tijd. Daarmee komt de dead­ line natuurlijk weer in gevaar. Ik zou toch willen kijken of we een aantal zaken kun­ nen uniformeren en wat meer naar prag­ matische oplossingen kunnen zoeken." Ondertussen dient de volgende stap in het mutatieproces zich alweer aan: het wijzi­ gen van de woningwaardering. Op de vraag van de cursusleider wat er allemaal bij een mutatie in de woningwaardering kan veranderen, krijgt hij wel tien antwoor­ den uit de zaal. De antwoorden variëren van een nieuw toilet tot het plaatsen van een CV. De werkmaatschappijen blijken echter op sommige punten anders om te gaan met woningwaardering. Afgesproken


Hartslag

04

wordt dat dit onderwerp, samen met nog een aantal andere onderwerpen waarover verschillen bestaan, terugkomt in een zogenaamde ‘special’. Dit zijn aparte bijeen­komsten waarover nog eens goed wordt doorgepraat over een deelonder­ werp uit het proces. Relatie met aanbodsysteem Een interessante discussie ontvouwt zich verderop in het proces. Het gaat om de link tussen Tobias en het woningverdeel­ systeem Woningnet of Woonkompas. Grofweg zijn er twee opties. Alles, van het opzetten van de advertentie tot en met de acceptatie wordt gedaan binnen het woningverdeelsysteem. Degenen die uit­ eindelijk de woning heeft geaccepteerd komt terug in Tobias. De tweede optie is om de hele lijst met gegadigden voor een woning in Tobias te verwerken en de acceptatie via Tobias te laten lopen. Aan beide opties zitten nogal wat haken en ogen. Zo kun je in de eerste optie binnen Tobias niet bijhouden hoeveel weigeringen er zijn op een woning. In de tweede optie zit je met het gevaar dat bestanden enorm

mensen met een urgentie. Niet alles loopt immers via Woningnet. Hij maakt zich bovendien zorgen over de tijd die rest om tot afstemming te komen: "Ik heb het gevoel dat nog niet alle corporaties ervan doordrongen zijn dat we op korte termijn tot afstemming moeten komen met Woningnet en Woonkompas. Het systeem moet wel draaien op 1 januari. Zo eenvou­ dig is dat niet, want per gemeente kunnen de afspraken die met Woningnet gemaakt zijn enorm verschillen." Afgesproken wordt om ook over dit onderwerp nog een ‘spe­ cial’ te organiseren. Aan het einde van de ochtend is het hele standaard mutatieproces tot en met het huurcontract voor de nieuwe huurder doorlopen. Voor de middag stonden de uit­ zonderingsgevallen op het programma. Het is duidelijk dat veel zaken nog apart uitgezocht moeten worden, maar er is toch weer een stap in de goede richting gezet. vervuild raken. John van der Horst van Groene Stad Almere merkt op dat het hoe dan ook mogelijk moet zijn om via Tobias woningen aan te bieden, bijvoorbeeld aan

Letty Reimerink

Ki j k o p d e A l l i antie

Oud en nieuw

Ik ken de Alliantie in vele vor­ men. De Alliantie verenigt instellingen voor beschermd wonen in de psychiatrie, de Alliantie is een theatergroep, de Alliantie is een groep ver­ zekeraars. Het is een aange­ name naam, die precies de los-vaste betrokkenheid aan­ geeft van organisaties die hun krachten willen bundelen op een onderzoekende wijze. De Alliantie in Huizen, de Alliantie van vier woningcor­ poraties, vormt daarop geen uitzondering. De Alliantie ver­ enigt mensen met een voor­ uitziende blik. Ik kan nog altijd heel tevreden zijn met de wetenschap dat de bestuurders van de vier betrokken corporaties zelf de

handschoen hebben opge­ pakt. Zij zijn de politieke onvrede over ‘corporaties die op hun geld zitten’ voor geweest door inhoud, kennis, vernieuwingsdrang en geld bijeen te brengen. Maar dan. Maatschappelijk verantwoord ondernemen is de opdracht. Een mooi begrip, dat op veel sympathie kan rekenen. Een mooi kan­ toor, goede pakken, oog voor vormgeving horen erbij. Heel anders dan de ‘oude’ woning­ bouwverenigingen, die door spaarzaamheid uit de handen van de armenzorg wisten te ontsnappen. Wonen voor iedereen, niet alleen voor de laagstbetaalden. Dat moet ook wel, anders is het niet te

betalen. Zwoegen, rekenen, ploeteren en netwerken. De markt kennen, die meer vraagt dan een lage huur. Partners in crime vinden. En intussen nooit vergeten waar je vandaan komt. De harde wereld van het beton ver­ mengd met het besef dat er altijd meer nodig is: ik zie het altijd terug bij de medewer­ kers van de Alliantie. Met val­ len en opstaan wordt een krachtige alliantie gebouwd, haar naam waardig. Ik wil vooral zeggen: val uzelf niet te hard. Dat doen anderen wel. Andrée van Es voorzitter Forum Wonen


05

juni 2003

Hartslag

Brechtje Dekkers

Rubriek

m e d e w e r k e r c o m m u n i c a t i e L AT E I projectontwikkeling

Martijntje van Deventer medewerker communicatie Groene Stad Almere

De Ontmoeting

In deze rubriek wisselen twee medewerkers met dezelfde functie ervaringen uit.

Brechtje over Martijntje: "Bij binnenkomst kijk ik, door mijn werk ook natuurlijk, met­ een naar de uitingen van Groene Stad Almere. Het ziet er goed uit. Overal liggen fol­ ders en ze worden mooi gepresenteerd. Op naar de zesde verdieping waar Martijntje haar kamer heeft. Deze deelt ze met Arjan Driehuis die Strategie en Innovatie doet. Martijntje werkt sinds 1996 bij Groene Stad Almere. Ze werkt vier dagen per week en heeft een be­hoorlijk takenpakket. Naast de communicatie, dat zij nu een jaar doet, houdt ze zich ook nog voor een deel bezig met het KWH label. Dit wordt 2x per jaar getoetst en de resultaten hiervan neemt zij samen met Arjan door met de betrokkenen. Naast Hartslag is Martijntje met nog twee bladen bezig. Het bewonersblad komt 3x per jaar en het personeelsblad 4x per jaar uit. Naast de alge­ mene communicatietaken als sponsoring, advertentiebeleid, persberichten en natuurlijk de huisstijl is ze ook verantwoor­ delijk voor de organisatie van de festiviteiten die Groene Stad Almere organiseert. Dit kan zijn voor de oplevering van een project of iets speci­ aals als bijvoorbeeld de muur­ schilderingen. Maar ook het vernieuwen en onderhouden van de website en het intranet en het opstellen van een com­ municatiejaarplan behoren tot haar taken. Op dit moment

Brechtje(l) en Martijntje(r) zitten al geruime tijd samen in de werk­ groep Communicatie en ze maken nu ook beiden deel uit van de redactie van HARTSLAG, maar eigenlijk weten ze maar weinig van elkaars dagelijkse bezigheden. Daarom reisde Brechtje van Amersfoort naar Almere.

staat de interne communicatie hoog op het lijstje van Martijntje." Martijnje over Brechtje: "Brechtje werkt sinds drie jaar bij LATEI projectontwikkeling. Ze werkt nu 3,5 dag en ‘bestiert’ de pr- en communi­ catieafdeling met haar collega Marjolein de Vries. De dames

hebben een verdeling ge­maakt voor wat betreft alle projecten en de rest van de communicatieklussen. Brechtje heeft onder andere de projecten in Veenendaal gekregen. Hiervoor zit zij met iemand van de gemeente in een werkgroep communicatie. De taken lopen uiteen van het informeren van de pers en

geïnteresseerden tot het maken van een internetsite. Ook voor het project Spoorwegzone in Amersfoort zit zij met de gemeente en SCW in een communicatie­ werkgroep. Verder maakt zij voor deze en alle andere pro­ jecten brochures en organi­ seert zij festiviteiten. Bijvoorbeeld bij de start van de verkoop, de start van de bouw of de oplevering. De ene keer is dit een groter eve­ nement, de andere keer een kleiner, dit hangt van het soort project af. Als de bouw gestart is, houdt LATEI de toekomstige bewoners op de hoogte door middel van nieuwsbrieven. Daarnaast heeft Brechtje samen met haar collega Marjolein een huisstijlhandboek en een pro­ jectplan communicatie opge­ steld. Door de platte organisa­ tie en de korte lijnen bij LATEI, waar maar 18 mensen werken, loopt de interne com­ municatie soepel." "Voorafgaand aan dit gesprek hadden we allebei het idee dat de functie van de ander heel anders was. Natuurlijk zijn er accentverschillen, maar de overeenkomsten overheer­ sen. Het is grappig om te zien dat er zo veel raakvlakken zijn", aldus de dames. Martijntje kan niet wachten om ook een keer bij LATEI op bezoek te gaan, om te zien hoe Brechtje erbij zit.


Hartslag

06

D e We e k v a n …

Bram Peperzak medewerker Strategie, Innovatie & Marketing bij de Dageraad

In deze rubriek houdt een medewerker van de Alliantie een week lang een dagboek bij.

Maandag De week begint weer. Eerst even de mail checken, daarna koffie halen en de eerste af­spraak is in zicht: mijn functi­ oneringsgesprek. Gelukkig ik functioneer nog. Na de lunch overleg binnen de Dageraad over Tobias, het nieu­ we primaire systeem. Het hond­ je groeit wel maar écht soepel loopt het nog niet. Afspraken worden gemaakt over de inter­ ne informatie-uitwisseling en de manier waarop uiteindelijke keuzes tot stand gaan komen. Vervolgens nog een paar uur­ tjes besteden aan de uitwer­ king van het conceptvoorstel voor de herijking van het huur­ beleid. En dan valt de avond en is de maandag teneinde. Dinsdag De dag begint met een overleg met de personeelsvereniging. De komende activiteiten belo­ ven weer leuk te worden. Voor de verandering geen werkover­ leg, maar een gesprek over een zeer specifieke doelgroep: schi­ zofrene mensen. Een probleem­

groep die niet echt onderkend wordt maar zeer specifieke zorg behoeft. We denken na over de rol die een corporatie als de Dageraad kan spelen in het begeleiden van deze bijzondere groep mensen. ’s Middags lekker de mail door­ ploegen, vragen beantwoorden en reacties geven en doorwer­ ken aan verschillende projec­ ten. Aan het eind van de dag nog even mijn werkelijke leef­ tijd uitgezocht. Een uitgebreide test zorgt voor veel hilariteit. Mijn buitengewoon gezonde levenswijze zorgt ervoor dat ik maar liefst 7 jaar ouder ben dan ik werkelijk ben. Kortom ik ben de 30 al lang en breed gepasseerd. ’s Avonds naar school, een cursus bedrijfskun­ de op de HES, leerzaam en leuk tegelijk. Woensdag Geen afspraken vandaag dus geen pak en niet geschoren. Eerst een rondje lopen over de afdeling. Dat doe ik eigenlijk elke dag. Je hoort de verschil­ lende nieuwtjes, overlegt even

over lopende projecten zoals het nieuwe inter- en intranet. Relatiemanagement noemen sommige mensen het lopen van rondjes, en ik zal je zeggen, het werkt écht! Vervolgens begin­ nen aan het echte werk. Het directiebesluit om 10.000 vier­ kante meter zonnecellen op onze daken te plaatsen, maak ik gereed. Goed voor het milieu, het imago van de Dageraad en in de toekomst heeft het project zeker landelijke en mis­ schien wel Europese uitstraling. Groot denken op de lange ter­ mijn noem ik dat. Morgen overleg met Gert Weenink over een groot aantal strategische onderwerpen en dan is het weer vrijdag. Nog een dagje doorwerken en dan staat het weekend alweer voor de deur.


07

juni 2003

Hartslag

Stoelmassage

Stoelmassage is helemaal in. Het kost weinig tijd, klachten verdwijnen, het concentratievermogen neemt toe en dat is goed voor de arbeidsproductivi­ teit! Bij de Dageraad doen ze een proef om dit nieuwe fenomeen te testen. De reacties bij de Dageraad zijn enthousiast. De medewerkers die deelnemen aan de één jaar duren­ de proef zeggen dat ze goede informatie krijgen van de masseur. De tips zijn direct toepasbaar en hebben bijvoorbeeld betrekking op het verbeteren van de houding. Een van de deelnemers meldt: " De massages zijn heerlijk ontspan­ nend. Je voelt je daarna weer fit. Ik merk dat ik veel geconcentreerder weer aan de slag ga. Dat komt de arbeidsproductiviteit alleen maar ten goede." Wat is stoelmassage eigenlijk? Stoelmassage is de meest veelzijdige vorm van lichaamsmassage die momen­ teel beschikbaar is. Aangezien de stoel­ massage zittend wordt ondergaan in een speciaal daarvoor ontworpen stoel, kan het overal toegepast worden. De mas­ seurs nemen hun eigen stoel mee naar bedrijven om daar op de werkplek mensen te behandelen.

‘Door de stoelmassage worden de blokkades in het lichaam opgeheven, waardoor de energie weer vrijelijk kan stromen’. Een behandeling duurt 15 minuten. Hoofd, nek, schouders, armen, handen, rug en heupen worden onder handen genomen met acupressuurtechnieken. In totaal heeft de mens in dit gebied ongeveer 140 acu­ pressuurpunten. Door stress of een ver­ keerde werkhouding kunnen er blokkades in de energiestromen ontstaan die leiden tot lichamelijke klachten zoals nekstijfheid, concentratiestoornissen, slapeloosheid, hoofdpijn, schouderklachten en RSI. Het behandelen van de drukpunten bevordert de circulatie van het bloed en stelt de lichaamsvloeistoffen in staat om voedings­ stoffen daar te brengen waar nodig en afvalstoffen af te voeren. Ook wordt het zelfgenezend vermogen van het lichaam bevorderd. Yin en yang Het principe van de stoelmassage is ge­baseerd op traditionele Chinese geneeskunde die erop gericht is yin en yang met elkaar in evenwicht te brengen. Door de stoelmassage worden de blokka­

des in het lichaam opgeheven, waardoor de energie weer vrijelijk kan stromen. Uit recent onderzoek is gebleken dat veer­ tig procent van de behandelden minder klachten heeft, drieëntwintig procent voelt geen verandering. Zeventien procent ziet andere voordelen, zoals een betere bewustwording van het lichaam. Binnenkort ook bij jou? Ook op het Alliantiekantoor in Huizen is belangstelling voor de stoelmassage. Ineke Dries van de concernstaf heeft con­ tact gelegd met een bedrijfje uit de regio. Binnenkort komt er een masseur langs om een demonstratie te geven. De vrijwilligers staan al in de rij. Wie weet slaat het idee zo aan dat binnenkort alle Alliantiemedewerkers van de gouden han­ den van een masseur kunnen genieten. Miranda Smolders


Hartslag

08

Interview

Schuyt en Koolstra over de relatie met de overheid

"Wij waren een door de overheid beschermde diersoort en dat zijn we nu niet meer", vindt Jim Schuyt, voorzitter van de directie. Tegenwoordig is de corporatie een van de meedingende partijen als het gaat om nieuwbouw.

Wanneer Jim Schuyt en Koos Koolstra, directeur van SCW, over de relatie van de Alliantie met de verschillende overheden praten, dan valt vooral op dat de overheden moeten wennen aan de vrijheid die zij de corporaties hebben gegund. Politici vinden het maar moeilijk dat zij minder invloed hebben op het woonbeleid. Voortdurend moeten vertegenwoordigers van de Alliantie de boer op om uit te leggen dat het huisvesten van de "doelgroep" de kerntaak is en blijft. Dat geldt bijvoorbeeld wanneer de Alliantie ervoor pleit om de huren meer kostendekkend te maken. Schuyt: "Het grote probleem is dat de woningmarkt niet functioneert. Dat komt omdat de huur die wij voor veel van onze woningen vragen veel te laag is. Vroeger was iemand

een dief van zijn eigen portemonnee als hij bleef huren. Nu de koopwoningen zo duur geworden zijn, is iemand een dief van zijn portemonnee als hij niet huurt."

Scheef wonen Koolstra: "Ongeveer eenderde van onze huurders wonen, gezien hun inkomen, te goedkoop. In het jargon: ze wonen scheef. Het systeem van toewijzing in veel gemeenten, maar ook de inmiddels ontstane verhouding tussen lage en hoge inkomens, leiden ertoe dat dertig procent van onze goedkopere woningen terecht komt bij mensen met een voor die woning te hoog inkomen. Daar schrokken we zelf ook van en we vinden dat we daar iets aan moeten doen."

Jim Schuyt

"Om dat op te lossen, zijn er twee mogelijkheden", vult Schuyt aan. "Je kunt net als onze Rotterdamse collega Woonbron/ Maasoevers een woning met twee prijzen aanbieden: een lage prijs voor mensen met een laag inkomen en de marktprijs voor mensen met hogere inkomens. Dat is geen mooie oplossing; in de krant moet je dan steeds twee huurprijzen noemen. Wij willen liever de woning tegen de marktprijs aanbieden en daarop voor de mensen met bescheiden inkomens een afslag toepassen. Zo bereik je dat in principe iedereen overal kan gaan wonen, terwijl de betaalbaarheid gegarandeerd blijft." De Alliantie is niet met dit voorstel gekomen om meer geld binnen te halen. Schuyt: "Natuurlijk hebben wij veel geld nodig, onder andere voor nieuwbouw en de herstructurering van oudere wijken, maar dat is niet de drijfveer achter ons voorstel. Wij zijn bereid om een deel van de extra inkomsten in te zetten voor de huurafslag voor huurders met een be­schei­den inkomen." Om het voorstel erdoor te krijgen, moet de Alliantie de politiek van het nut overtuigen. Dat is niet makkelijk. Koolstra: "Als gemeentebestuurder kun je aan je achterban moeilijk een flinke huurverhoging verkopen. Dat scoort niet. Maar toch merk je, als je doorpraat, dat de lokale politici het redelijke van ons voorstel inzien. Vooral het feit dat nogal wat mensen te goedkoop wonen en dat die scheefheid met ons voorstel kan worden bestreden, spreekt aan. Een dergelijk beleid zorgt ervoor dat huishoudens met een hoger en lager inkomen samen in één complex of buurt komen te wonen en bovenal wordt zo de doorstroming bevorderd! Maar ja, inkomenspolitiek mag alleen door het Rijk worden bedreven. Toch zouden we, als de gemeenten willen


juni 2003

Hartslag

09

meewerken, morgen al kunnen beginnen. Die dertig procent, die gezien hun inkomen een te goedkoop huis krijgt, zouden we nu bij het aangaan van de huurovereenkomst al de hogere huurprijs in rekening kunnen brengen."

Matchen van taken en middelen Er zijn rijke en arme corporaties. Bij de politiek leeft het gevoel dat de herstructurering van veel wijken niet opschiet omdat de arme corporaties het geld er niet voor hebben en de rijke corporaties op hun geld blijven zitten. Om dat probleem op te lossen, is geopperd om de rijke corporaties een heffing op te leggen en dat geld beschikbaar te stellen aan arme corporaties die fors moeten investeren. Een onzalig plan volgens Schuyt en Koolstra: "Het ophalen van het geld bij de rijke corporaties is niet zo moeilijk, maar het herverdelen wel!" Schuyt: "We waren eindelijk af van het ingewikkelde gedoe met subsidies en nu wordt er weer een nieuw subsidiesysteem bedacht. Je krijgt daardoor weer subsidieafhankelijk gedrag, er moeten criteria worden bedacht, er moet weer een organisatie worden opgetuigd. Kortom, moeilijk en duur. Het is veel beter om het garantiesysteem te gebruiken dat de Vernieuwde Stad (een platform van corporaties met grootstedelijke opgaven), het Waarborgfonds Sociale Woningbouw en Aedes hebben voorgesteld. Arme corporaties kunnen dan goedkoop geld lenen waarvoor de rijke corporaties garant staan. Zo wordt er niet gesubsidieerd, maar wel gestimuleerd om te investeren." Overigens waarschuwt Koolstra ervoor dat het probleem van de achterstand in de herstructurering niet is opgelost op

het moment waarop de arme corporaties over meer geld kunnen beschikken. "In de praktijk lopen we tegen een heleboel problemen aan, vooral in de procedurele sfeer. In Amersfoort hebben we daar bijvoorbeeld mee te maken in de Willem Barendsstraat. We willen daar een naoorlogs flatgebouw slopen en er nieuwbouw voor in de plaats zetten. Dat project is al jaren in voorbereiding, maar tot op het laatste moment gaat er van alles mis, bijvoorbeeld bij ontruimen van te slopen woningen. Daardoor lopen we gigantische vertragingen op."

Woonruimteverdeling Keuzevrijheid voor de woonconsument is hét politieke credo van de laatste jaren. Maar er bestaat een groot verschil tussen woorden en daden. Koolstra: "De woonruimteverdelingsystemen leiden ertoe dat heel betuttelend tegen mensen wordt gezegd in welke woning ze moeten gaan wonen en toch wordt nog dertig procent van de woningen ‘scheef’ toegewezen. Een experiment in het KAN-gebied

(Knooppunt Arnhem-Nijmegen) heeft aangetoond dat je de keuze voor een woning best vrij kunt laten. Mensen bepalen dan zelf hoeveel ze aan wonen willen besteden en hoe groot de woning moet zijn. Het experiment leert dat mensen hele verstandige en vaak verrassende keuzes maken. Wij zijn nu met de ge­meenten in ons werkgebied de discussie aangegaan om diezelfde keuzevrijheid te bieden. In combinatie met het voorgestelde huurbeleid (huren tegen marktprijs met afslag voor de lagere inkomens) krijg je zo een prachtig instrument om geva­ rieerde woonmilieus in wijken te bevorderen. Ago Salverda freelance journalist

Koos Koolstra


Hartslag

10 Ve r s t e e n d e S c hoonheid

Lange Beekstraat in Amersfoort Hans Ruyssenaars kreeg in 1983 van SCW opdracht om sociale woningbouw te ontwikkelen op de plaats waar een schoolgebouw uit 1880 had gestaan. De locatie bevond zich in een wijk die rond 1990 was gebouwd. De architect heeft kans gezien om een fraai woon­ gebouw te ontwerpen dat duidelijk zijn moderne signatuur draagt, maar goed past binnen de 19de-eeuwse omgeving. Opvallend is dat het oorspronkelijke smalle straatprofiel plaatselijk is ver­ breed. De drie monumentale linden, die op het speelterrein van de school ston­ den, zijn opgenomen in het nieuw ont­ worpen binnenpleintje dat deel uitmaakt van een voetgangersroute. Hoewel het gebouw is opgetrokken uit eigentijdse materialen, zoals betonsteen en glas, sluit het geheel mooi aan op de oude omgeving. Vooral de toegang naar de bovenwoningen is heel aardig opgelost.

Per twee bovenwoningen loopt een be­tontrap naar boven. De spleet tussen de woningen die daardoor ontstaat is afgedekt door een glaskap, zodat er geen sprake is van een donker gat. De architect heeft veel aandacht be­steed aan details, zoals verdiepte voegen. Het is verrassend om te zien hoeveel ontwerpkwaliteit je kunt mee­ geven aan eenvoudige zaken als het positioneren van een brievenbus in een gevel of het beëindigen van een donker gemetselde plint. Vooral de schaal van de gevelelementen en de aandacht voor de details passen heel goed in de 19e-eeuwse omgeving. Kortom een project van grote klasse en prettig om te beheren. Wat mij betreft een monu­ ment van de toekomst! Wouter Dekker senior-projectleider SCW

De E s t a f e t t e

Hartsl a g Sommigen krijgen een snelle hartslag bij de gedachte dat ze leiding geven aan een echte onderneming. Dit kan ook bij leiders van corporaties worden vastgesteld. Sommigen vinden ziekenhuizen, corporaties en dergelijke surrogaatondernemingen. Deze worden in het moderne jargon als ‘maatschappelijke ondernemingen’ getypeerd. In de ondernemerssessies die het Forum Wonen organi­ seerde, zorgde John Simons, in een vorig leven voorzitter

van de Raad van Bestuur van Bouwfonds, een echte onder­ nemer dus, voor een hartstil­ stand. Corporaties, onderne­ mingen? Onzin. Corporaties zijn organisaties met een maatschappelijke opgave, die zich hooguit bedienen van instrumenten die ook door ondernemingen worden gebruikt. Sommigen willen dat corporaties geprivatiseerd worden. Een on­zinnige gedachte. We zitten in Nederland niet te springen om 600 nieuwe particuliere verhuurders. Privatisering wordt in één adem genoemd met het afromen van geld. De nieuwe private onderne­ mingen moeten dan de huren flink verhogen, zonder dat

hierdoor meer ruimte voor investeringen ontstaat. Sommigen vinden dat de rijksoverheid weer aan de knoppen bij de corporaties moet zitten. Deze mensen denken dat de overheid de treinen op tijd kan laten rij­ den en de nieuwe woning­ nood kan oplossen. Een onzinnige gedachte. We kan ons nog goed herinneren dat door de overheid gestuurde organisaties niet bepaald uit­ blonken in effectiviteit en efficiency. Alsof er maar één keuze is: óf publiek, óf privaat. Ik blijf me inzetten voor corporaties die welis­ waar zelfstandig zijn, zich inzetten voor maatschappelij­ ke doelen en publiek worden

afgerekend. Voor een derge­ lijke corporatie houd ik een snelle hartslag. Jim Schuyt

<Ik geef de pen door aan Ans de Vries, directiesecreta­ resse Groene Stad Almere.>


11

juni 2003

Hartslag

Beoordelen

Met behulp van foto’s, plaatjes, stellingen en toneel leggen Alliantie­ medewerkers de basis voor een gezamenlijk beoordelingssysteem. Op 13 mei organiseerde het P&O platform een themadag over beoor­ delen. Ruim dertig medewerkers uit allerlei geledingen van de Alliantie dachten actief mee over een beoor­ delingssysteem voor de Alliantie. Dat zo’n gezamenlijk systeem er zou moeten komen, staat nauwe­ lijks ter discussie. Zoals Jim Schuyt het in de aftrap van de dag zei: "We moeten voorkomen dat mensen op basis van verschillende criteria wor­ den beoordeeld en we moeten de mogelijkheid creëren om een loop­ baan op te bouwen dwars door de hele Alliantie." Vuur in discussie Adviesbureau Yonder was ingehuurd om de dag in te vullen. En dat deden ze op

een zeer creatieve manier. Het begon ermee dat we plaatjes van huizen moesten beoordelen. Dan blijkt al meteen dat iedereen dat op zijn eigen manier doet, variërend van sfeer tot technische staat. Het is maar net met welke bril je kijkt. De les: wil je een beoordeling serieus aanpakken, dan moet je duidelijke criteria hebben waarop je beoordeelt. Volgens Bart Goudoever van Yonder Advies kun je de criteria voor beoordeling van medewerkers onderverdelen in drie hoofdthema’s: competenties, resultaat en taakuitvoering ofwel de manier waarop iemand zijn werk doet. Tot zover was de ochtend rustig verlopen. De adrenaline begon pas goed te stromen tijdens de Lagerhuisdiscussies rond een viertal stellingen. Groepjes van vier moesten vol overgave een stelling verdedigen, dan wel aanvallen. Dat leidde tot verhitte discussies. Het publiek mocht zijn mening laten blijken door zich letterlijk in het ene dan wel het andere kamp te scharen. De stelling waar vrijwel niemand het mee eens was, luidde: Iedere manager kan beoordelen. Veel meer discussie was er rond een stelling als: Zonder het vaststellen van harde resultaten is beoordelen een zachtgekookt eitje. Hoge score op creativiteit Na de lunch gingen subgroepen aan de slag om te brainstormen over de doelen, de systematiek, het proces en de implementatie van een beoordelingssysteem. De discussie over doelen leidde al snel

tot het inzicht dat je een heldere visie nodig hebt. Waar staat de Alliantie voor en welke visie heeft de directie op het personeelsbeleid? Het antwoord op deze vragen is nodig om invulling te geven aan je beoordelingssysteem. De medewerkers zijn immers het menselijk kapitaal van de organisatie dat wordt gebruikt om de organisatiedoelen mee te verwezenlijken. Pas als je de doelen kent, kun je zeggen hoe je het personeel wilt inzetten en wat er van ze verwacht wordt. Dan weet je pas waarop je ze wilt beoordelen. Als uitsmijter van de dag moesten alle groepjes hun bevindingen op creatieve wijze presenteren. Hoewel er aanvankelijk veel gemopper klonk, passeerden doelen, systematiek, proces en procedure in mime, toneel en gedichten de revue. De medewerkers hebben hard gewerkt. De bal ligt nu bij Yonder. Annemieke Nauta, adviseur P&O van Atrium gaf na afloop aan hoe het vervolg eruit ziet: "Yonder stelt op basis van de input van de dag een advies op. Met dit advies gaat het platform P&O weer aan de slag om het voorstel voor een beoordelingssysteem verder uit te werken. Uiteindelijk moet de concerndirectie een oordeel vellen." Letty Reimerink


Hartslag

12

ZAV-beleid

De ontwikkeling van het ZAV-beleid be­vindt zich in de eindfase na veel dis­ cussies over inbouwkeukens, parketvloe­ ren, vergoedingen, cultuur en Nico’s.

Wie biedt mee voor de accessoires uit de decors?

Al sinds de fusie wordt er gewerkt aan een gemeenschappelijk beleid voor Zelf Aangebracht Voorzie­ ningen (ZAV) vanuit de gedachte dat de huurder meer vrijheid moet krijgen in zijn woning. De concern­ directie gaf begin dit jaar haar goedkeuring aan het beleid zoals de werkgroep ZAV dat had gefor­ muleerd. De echte toets moest toen echter nog komen. Wat zou­ den de opzichters, de woonconsu­ lenten, de managers en de huur­ dersvereniging ervan vinden? Discussie in de keuken In Amsterdam kwamen op 9 en 10 april in totaal zo’n honderd opzichters en woon­ consulenten bij elkaar voor de Alliantie Academie over ZAV-beleid. De bijeenkom­ sten waren bedoeld om het beleid in de praktijk te toetsen. In de decors, waarin onder meer een keuken, een badkamer en een tuin met schuur waren nagebouwd, discussieerden groepjes aan de hand van

de nieuwe richtlijnen over het wel of niet accepteren van voorzieningen. Het waren ook spannende dagen voor de leden van de werkgroep ZAV. Zou hun beleid de toets doorstaan? De invoering was gepland voor 1 juni, dus veel tijd was er niet meer. Uitgangspunt van het beleid is dat de huur­der voor wat betreft de binnenkant van zijn woning zijn gang kan gaan. Hij hoeft geen toestemming te vragen aan de corporatie, maar hij wordt aangemoedigd advies te vragen. Als hij dat doet, kan hij ook zekerheid krijgen of hij de voorziening kan laten zitten als hij vertrekt. Van een corporatie die huurders de wet voorschrijft verandert de rol van de corporatie. De medewerkers worden meer adviseur. Die omslag signaleerden ook de deelnemers. Velen zagen daarin ook een uitdaging. "We moeten allemaal ‘Nico’s’ worden", rie­ pen sommige opzichters zelfs. Ook Marco Overeem, opzichter bij GSA, ziet een nieu­ we uitdaging: "Het werk wordt absoluut leuker. Techniek is nog maar één aspect.

Nu moet je ook onderhandelen met bewo­ ners. Ik vind dat hartstikke leuk." Tegelijkertijd signaleert Marco- en velen met hem – ook de keerzijde van het beleid. "Wat accepteer je nu wel en wat niet?", aldus Marco. "Zaken die we vroeger nooit accepteerden, kunnen we nu moge­ lijk wel accepteren. Wat zijn de conse­ quenties daarvan? Alles wat we overne­ men moeten we ook onderhouden. Ik ben benieuwd wat dat allemaal gaat kosten. Hebben we wel een appeltje voor de dorst?" De meest heftige discussies werden gevoerd in de keuken. De deelnemers konden het niet over hun hart verkrijgen om een luxe, goede keuken te slopen. Dat werd als pure kapitaalvernietiging gezien. Dit punt heeft de werkgroep ook bespro­ ken met de managers. Menno Westveld, rayonmanager bij SCW zei daarover: "Waarom doen we zo krampachtig over een dure keuken? Het zijn incidenten. Zo vaak zien we dat niet dat een huurder een hele dure keuken plaatst. Laten we dan maar een beetje coulant zijn en de zaak naar ieders tevredenheid oplossen." Marco Overeem van GSA maakt zich ech­ ter meer zorgen om de middenmoot: "Mooie, goede voorzieningen kom je niet zo vaak tegen. De meeste voorzieningen scoren geen 8 maar een 5,5. Dan wordt de afweging een stuk lastiger." Is vrijheid blijheid? Veel van de deelnemers aan de Alliantie Academie hadden moeite met die nieuwe vrijheid. Bernard Wouters, voorzitter van de


juni 2003

Hartslag

13

projectgroep: "De lijstjes met duidelijke overzichten van wat wel en niet kan zijn voor een groot deel verdwenen. Dat is inherent aan het uitgangspunt van meer vrijheid. Aan de hand van kaders, zoals kosten voor onderhoud, kwaliteit van de uitvoering en verhuurbaarheid van de wo­ning moeten de opzichters nu een afweging maken. Dat is een stuk lastiger. Het is niet meer zwart-wit, het wordt nu grijs."

Een van de eisen van de deelnemers aan de bijeenkomst was daarom dat er in ieder geval steun zou zijn vanuit het manage­ ment. Er moet kortom ruimte zijn om fou­ ten te maken. De managers waren het daar helemaal mee eens. Jaap Roos, manager woondiensten bij GSA zei: "Blijkbaar is er een gevoel bij opzichters dat ze worden afgerekend op fouten. Daar moeten we dus wat aan doen." Ook het voorstel uit de groep om per werkmaatschappij interne werkgroepen te starten, waarin medewerkers ervaringen kunnen uitwisselen werd met enthousias­ me door de managers omarmd. Jacqueline

de Jong, rayonmanager van SCW: "Soms moet je als opzichter tijd vragen om even overleg te voeren met collega’s. Je hoeft niet alles ter plekke te beslissen. Bij ons is dat al heel normaal, maar misschien dat er bij andere werkmaatschappijen een cul­ tuuromslag voor nodig is. " AAHA Een delegatie van de werkgroep ZAV heeft het conceptbeleid ook met de huur­

dersvereniging AAHA besproken. "Opmerkelijk genoeg was men daar in eerste instantie bezorgd dat de nieuwe vrijheid grote risico’s voor de huurder zou meebrengen", aldus Bernard Wouters. "Eigenlijk wilden zij het liefste dat bewo­

ners in alle gevallen vooraf toestemming aan de corporatie zouden moeten vragen. Dit om te voorkomen dat huurders aan het eind van de huurperiode voor verrassingen zouden komen te staan. Wij willen natuur­ lijk dat de huurders vooraf advies bij ons inwinnen. Dat stimuleren we ook. Daarmee hebben we de leden van de huurdersver­ eniging wel kunnen overtuigen. Ook zij begrijpen dat bij meer vrijheid ook een zekere verantwoordelijkheid hoort." Het eindspel De werkgroep heeft tijdens de bijeenkom­ sten van de Alliantie Academie heel wat input gekregen. Over een aantal zaken, zoals de vraag hoe je omgaat met woning­ ruil en ZAV’s, winnen de leden van de pro­ jectgroep nog nader juridisch advies in. Na de bijeenkomst met de managers is in ieder geval de steun voor de mensen in de frontlinie veiliggesteld: fouten maken mag. Daarnaast moeten interne werkgroepjes de medewerkers steun geven. Bernard Wouters: "Naar aanleiding van de Alliantie Academie en het overleg met managers gaan we nog een aantal zaken nader uitzoeken en aanpassen. De wijzi­ gingen koppelen we deze zomer nog terug naar de betrokkenen in de organisatie. De invoeringstermijn hebben we opgeschoven naar 1 september. Het uitgangspunt van het beleid blijft echter ongewijzigd. In de praktijk moet blijken hoe het werkt. Er is in ieder geval ruime steun vanuit het management en na een jaar gaan we eens goed evalueren. " Letty Reimerink


Hartslag

14 Berichten

Atrium introduceert ‘Koopzekerwoning’ in Huizen

Atrium introduceert een nieuw Alliantie­product bij het bouwplan voor de Bun in Huizen.

Het Woonhuys op weg naar een ondernemingsplan

Het gaat om een nieuw type koopwoning: de Koopzekerwoning. Dit nieuwe product is een coproductie van de Alliantie en enkele andere corporaties waaronder Woonbron/Maasoevers uit Rotterdam, Woondrecht uit Dordrecht en Saenwo­ znen uit Zaandam.

Het Woonhuys is een virtueel winkelconcept waarmee de Alliantie het voor haar klanten aantrekkelijk maakt om zelf in de woning te investeren. Het Woonhuys brengt als intermediair leveranciers en klanten bij elkaar.

Door een aantrekkelijke korting bij aankoop, die kan oplopen tot vijfentwintig à dertig procent, is deze woning bereikbaar voor groepen die anders wellicht geen woning zouden kunnen kopen. Bovendien kunnen deze sociale koopwoningen nu ook op de langere termijn voor de sociale koopsector behouden blijven. Als de eigenaar de woning weer wil verkopen, moet hij deze namelijk eerst aan Atrium aanbieden. Atrium geeft een terugkoopgarantie. Als de woning in waarde is gestegen, krijgt de koper minimaal vijftig procent van de waardetoename. De zesentwintig Koopzekerwoningen worden, in eerste instantie, aangeboden aan jonge starters uit Huizen.

Dergelijke formuleringen duiken al een jaar of twee met de nodige regelmaat op. Maar hoe vordert het? Sinds de zomer heeft Dick van Kooten voor de Alliantie gesleuteld aan het concept. Dick bracht de wereld van leveranciers en ‘woongerelateerde producten’ in beeld en schetste hoe Het Woonhuys daarin een plek zou kunnen krijgen. Op een manier die voor de Alliantie niet met grote kosten en risico’s gepaard gaat en voor de klanten interessant is, niet alleen vanwege de hoge kortingen, maar ook vanwege de laagdrempeligheid en service.

Agenda 13 juni 2003 Wie durft er op vrijdag de 13de onder een ladder door te lopen? Durf je eigenlijk wel over straat? Hopelijk wel, want op 13 juni organiseert de Alliantie in het kantoor in Huizen en spetterend personeelsfeest met een speciaal optreden van de Atrium-band. Verder zijn er natuurlijk drankjes, hapjes, een swingende disco en tal van verrassingen. Thema? Je raadt het al: vrijdag de 13de… juni De Alliantie Academie organiseert twee bijeenkomsten over de nieuwe huurwet met Tanja de Groot van Van Breevoort

en Ter Meulen Advocaten. Info: lclaassen@de-alliantie.com. 1 september 2003 Op 1 september treedt het nieuwe ZAVbeleid van de Alliantie in werking. Bewoners krijgen een brochure en worden via de bewonersbladen op de hoogte gesteld. (Zie ook het artikel over ZAVbeleid in dit nummer.) 30 oktober 2003 Op 30 oktober organiseert het Forum Wonen van de Alliantie de tweede Enneüs Heermalezing. De lezingencyclus heeft als centrale thema de positie van

private ondernemingen met publieke taken. Dit keer gaat de lezing vooral over de maatschappelijke verantwoording van deze organisaties. Hoe kunnen organisaties als woningcorporatie het vertrouwen van burger en politiek terugwinnen in tijden van bouwfraude en andere boekhoudschandalen? Hoe zouden wij als organisatie verantwoording af moeten leggen aan de maatschappij? Het Forum Wonen heeft al een spreker op het oog. In de volgende Hartslag meer hierover. De lezing vindt opnieuw plaats in de Burgerzaal van het Raadhuis in Hilversum.


juni 2003

Hartslag

15 Berichten Colofon Tijd om een volgende stap te zetten. Anneke Bangma, van Bangma en Huskens Bedrijfsadvies, gaat ons bijstaan om de plannen om te werken naar een ondernemingsplan. Hierbij komt er een interne klankbordgroep, met daarin uiteen­lopende vakgebieden. Hierin zitten: Ben de Veth, Bert Nauta, Julia Groenewold, Bram Peperzak, Margriet Kempers en Bernard Wouters.

Volkshuisvestingverslag 2002 gereed

Hoofd- en eindredactie Letty Reimerink Redactie Brechtje Dekkers, Martijntje van Deventer, Jos Seijkens, Miranda Smolders, Martine Sneep Aan dit nummer werkten verder mee: Andrée van Es, Wouter Dekkers, Bram Peperzak, Ago Salverda, Jim Schuyt De Dappermarkt in Amsterdam

Vorige week is, als het goed is, het volkshuisvestingsverslag van de Alliantie over 2002 van de persen gerold. Was het volkshuisvestingsverslag van 2001 nog een optelsom van de verslagen van de vier werkmaatschappijen, dit jaar lijkt het al veel meer op een echt gezamenlijk verslag. Een groepje met vertegenwoordigers uit alle werkmaatschappijen is vanaf oktober vorig jaar bezig geweest met het samenstellen van het verslag. Dit groepje bestond uit Hans Huijsmans (de Dage­raad), Antoine Pekel en Marieke Heilbron (SCW), Hans Verzijl (Atrium), Jan Wachtmeester (GSA) en Bernard Wouters en Arnold Pureveen vanuit de concerstaf. Dat was een hele klus, maar het resultaat mag er zijn. Fotograaf Pepijn Leupen heeft het straatleven in onze werkgebieden vastgelegd; een kleurrijk en veelzijdig beeld. De marathonloop in Almere

Fotografie Pepijn Leupen, Marco Overeem, Creative Facilities en diverse medewerkers van de Alliantie Vormgeving Studio Van Pelt, Amsterdam Drukwerk Drukkerij Peereboom Koggeschip, Amsterdam Oplage 650 juni 2003 Hartslag is een uitgave van de Alliantie en verschijnt zes keer per jaar.


Hartslag

16

Trompstaete, Maarn

Bouw in Beeld

In deze rubriek volgen we de vorderingen van een aantal projecten op de voet.

Bosrand, Amersfoort

Borneodriehoek, Amsterdam

Trompstaete, Maarn

Trompstaete, Maarn

Wie: LATEI projectontwikkeling in opdracht van SCW (huurwoningen) Wat: Woonzorgcomplex met 10 huurwoningen en 42 koopwoningen Prijzen: koopsommen: van € 155.420,- tot € 521.847,Architect: AG Nova Architecten Start bouw: april 2002 Geplande oplevering: eerste oplevering in september 2003 Bijzonderheden: Voor bewoners kan een individueel zorgplan gemaakt worden. Uitgangspunt is zorg op maat met behoud van zelfstandigheid.

Bosrand, Amersfoort

Bosrand, Amersfoort

Wie: de Alliantie Projectontwikkeling in opdracht van SCW Wat: 15 koop- en 23 huurwoningen voor senioren Prijzen: koopwoningen: van € 292.000 tot € 309.000,-, inclusief een vaste parkeerplaats huurwoningen: gemiddeld € 423,Architect: IAA Architecten Start bouw: maart 2002 Geplande oplevering: mei/juni 2004 Bijzonderheden: Het project ligt naast een verzorgingscentrum dat op maat zorg en aanvullende diensten kan leveren. Bewoners kunnen voor € 70 per maand een Zorg-Plus-Overeenkomst afsluiten.

Borneodriehoek, Amsterdam

Borneodriehoek, Amsterdam

Wie: de Alliantie Projectontwikkeling in opdracht van de Dageraad Wat: 96 koopwoningen en 32 huurwoningen Prijzen: Huurwoningen in de sociale sector en de koop woningen vanaf ca. € 180.000,-. Architect: Zeinstra Van der Pol Start bouw: fase 1: eind 2001 fase 2: begin mei 2003 gestart met bodemsanering Geplande oplevering: fase 1 (40 koopwoningen en 4 huurwoningen) opgeleverd in 2002 fase 2: najaar 2004 Bijzonderheden: Het betreft een sloop/nieuwbouwproject in de oude Indische Buurt, waarbij verouderde portiekwoningen zijn gesloopt en vervangen door - grotendeels door galerijen ontsloten – maisonettes.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.