Interview Elien Peterse

Mijn doel is om het medicijngebruik verder te optimaliseren

‘Wij zijn van diagnose tot inname betrokken’

Apotheek Hoogland bestaat 40 jaar. Reden voor een (coronaproof) Feest! Apotheker Elien Peterse (43), eigenaar en sinds 2005 werkzaam in de apotheek, blikt terug op het verleden, vertelt iets over het heden en neemt een kijkje in de toekomst.

Apotheek Hoogland is in 1980 opgericht door apotheker Philip Vreugdenhil als kleine dorpsapotheek. In 2007 neemt Elien de apotheek, na een traject van ruim een jaar, over. “Na mijn studie farmacie wilde ik graag een eigen apotheek waar ik zélf kon bepalen hoe ik de zorg kan invullen.” De geneesmiddelenvoorziening was in de jaren 80 heel anders dan nu. Apothekers maakten zelf heel veel medicijnen nog op maat. “Waar we nu werken met voornamelijk kant-en-klare medicijnen waren het bereiden van pillen, poeders, drankjes en infusen destijds de belangrijkste werkzaamheden van een apotheker. Ter duiding: slechts 1% wordt tegenwoordig speciaal bereid.” De omslag in medicijngebruik begon in diezelfde tijd. “Preventieve medicatie werd steeds gewoner, zoals bloeddruk- en cholesterolverlagers. Steeds meer artsen gingen geneesmiddelen voorschrijven om aandoeningen te voorkomen in plaats van alleen te verhelpen. Met als gevolg dat mensen steeds meer medicijnen gingen gebruiken.”

KOPLOPERS

Deze veranderingen rondom medicatie zorgden ervoor dat ook de rol van de apotheker anders werd: “Van bereider werden we medebehandelaar. Alle geneesmiddelen komen bij ons samen.” Om hier overzicht in te houden, dit te structureren en te bewaken zijn alle patiëntgegevens al vroeg geautomatiseerd. “Apothekers zijn koplopers op het gebied van automatisering.” Dankzij deze ‘voorsprong’ benutten apothekers ook vandaag de dag alle mogelijkheden die computers hun bieden. “Zo ‘bewaakt’ de computer bijvoorbeeld medicijncombinaties die niet goed samengaan, waarna de apotheker beslist wat te doen met deze melding.” Nederlanders gingen niet alleen meer medicijnen gebruiken, er kwamen ook steeds meer geneesmiddelen op de markt en apothekers kregen meer klanten. “De digitalisering heeft ons hier enorm in ondersteund en voor verdere schaalvergroting en professionalisering gezorgd.”

BIJSCHOLING

In al deze veranderingen is het team van de apotheek uiteraard ook meegenomen. “Van achter de schermen geneesmiddelen bereiden naar voor de schermen in gesprek én contact met de klant vereist andere kennis en vaardigheden. Alle apothekersassistenten hebben zich die eigen gemaakt.” Door middel van bijscholing, maar ook al tijdens de vierjarige mbo 4-opleiding voor apothekersassistent. “Ook de apothekersopleiding ziet er tegenwoordig anders uit dan toen: in de zesjarige universitaire opleiding heeft tegenwoordig ook de communicatie over geneesmiddelen een grote rol gekregen.”

MEDEBEHANDELAAR

Eliens focus is farmaceutische patiëntenzorg. “Mijn toekomstvisie is om de begeleiding van medicatiegebruik verder te optimaliseren. Wat is het optimale geneesmiddel voor een bepaalde patiënt op dat moment? Wat kun je samen slikken en wat niet? Wat is het beste moment van inname? Als apotheker weet ik vanuit de theorie wat het beste is voor een patiënt, maar is dat ook het beste voor die specifieke mijnheer/mevrouw? Door met iemand in gesprek te gaan, kun je maatwerk leveren.” Het belangrijkste aan haar vak? “Iemand gaat naar een arts omdat hij zich niet lekker voelt. Vervolgens wordt er een diagnose gesteld en is een geneesmiddel vaak de remedie voor de kwaal. Alleen bij correct gebruik van dit geneesmiddel helpt het 

Door écht te begrijpen wat er bij een klant speelt, sluit ons advies daar beter op aan

de kwaal te verminderen of zelfs te laten verdwijnen. Dat is precies het vak van de apotheker: zorgen dat dat laatste stuk lukt. Anders is het hele proces daarvoor gedeeltelijk voor niets geweest. De ene keer doe je hiervoor een voorstel voor een ander geneesmiddel richting de arts, de andere keer bepaal je met de patiënt dat een dagritme anders ingedeeld moet worden.” Het leukste aan haar vak? “Dat je meedenkt van begin tot eind: aan de voorkant, voordat het geneesmiddel meegaat met de gebruiker, denk je mee met de voorschrijver en aan de achterkant denk je mee met de patiënt hoe het thuis het beste gebruikt kan worden.” In 5 tot 10% van de gevallen – altijd in overleg met de arts – wijzigt Elien iets in een recept. Met gemiddeld 600 recepten per dag komt dat neer op 60 aanpassingen. Daarnaast wordt zij regelmatig in consult geroepen door de huisarts voor overleg rondom medicatie.

BEGRIP IS DE SLEUTEL

De sleutel tot juist medicijngebruik is begrip. Want als de klant begrijpt hoe een medicijn werkt, is de motivatie om het goed in te nemen hoger. “Alleen als wij begrijpen wat er bij de klant speelt, sluit ons advies daar naadloos op aan. Wij kijken altijd verder dan één behandeling voor één aandoening en één lichaamsdeel. Onze service sluit altijd aan bij wat bij de klant past. Dit vraagt om een proactieve houding van de klant: stel al uw vragen, zodat de apotheker daarover kan meedenken.” De logistiek rondom medicijnen en vragen over geneesmiddelen praktisch regelen, daar is nog een wereld te winnen volgens Elien. De wijze waarop dat wordt gefaciliteerd zal voor iedereen anders zijn, al zal het in alle gevallen laagdrempelig zijn. “In de apotheek kan men binnen vijf minuten een

‘WE HEBBEN VEEL VOOR ELKAAR OVER’

Marian (57) is in 1982 als stagiair bij de apotheek gestart en werkt er inmiddels dus bijna 40 (!) jaar. “Eerlijk waar, de tijd is voorbijgevlogen! De eerste jaren, toen ik nog fulltime werkte, hadden we een klein team en deed je dus veel zelf. Toen de kinderen kwamen, ben ik minder en onder schooltijd gaan werken. Ideaal! Momenteel werk ik drie dagen. Omdat ik in Hoogland woon, ken ik veel van onze klanten persoonlijk of in ieder geval van gezicht. Natuurlijk is er veel veranderd de afgelopen jaren. Zo was de apotheek, zoals alles in de jaren 70, donkerbruin. Dat kun je je nu toch niet meer voorstellen? Ook is er veel geautomatiseerd, waardoor bepaalde controles door de computer worden gedaan. Wel zo veilig! Wat gebleven is, is het fijne team. We hebben veel voor elkaar over en als je eens een dag wilt ruilen, lukt dat altijd wel. Of ik mij met 40 werkjaren op de teller oud voel? Welnee! Het scheelt dat we allemaal niet piepjong meer zijn; de meesten van ons werken al heel lang in de apotheek!”

universitair geschoolde apotheker te spreken krijgen, dat is uniek in de zorg. Of mensen nu de voorkeur geven aan bellen, langskomen, mailen, chatten of beeldbellen: het kan allemaal! Dit is een groot goed, waar klanten nog veel meer gebruik van zouden kunnen maken. Als apotheker zijn we in het hele proces – van diagnose tot inname – betrokken en denken we mee met zowel de voorschrijver als de patiënt. Door onze controle en advies zorgen wij ervoor dat de therapie werkt zoals de dokter het bedacht heeft.” •

‘ALLE VERANDERINGEN HOUDEN MIJ JONG’

Gera (63) werkt 45 jaar als apothekersassistent waarvan 37 jaar bij Apotheek Hoogland. “Er is in die tijd heel veel veranderd. 40 jaar geleden maakten we alle zalfjes, dranken, capsules en zetpillen zelf, waarna je met de typemachine een etiket maakte en alle recepten in kaartenbakken op moest bergen. Je kunt het je nu niet indenken, maar we haalden destijds alle bijsluiters uit de doosjes en gaven de medicijnen zonder bijsluiter mee. Dat zou alleen maar vragen oproepen. Hoewel ik het bereiden van medicijnen soms mis, vind ik het contact met mensen aan de balie ook erg waardevol. Zeker met wat oudere mensen, die hier vaak al jaren komen, bouw je een band op. Ik hoop hier nog een aantal jaar met net zoveel plezier als de afgelopen 37 jaar te kunnen blijven werken. Soms vind ik alle veranderingen, zoals beeldbellen, wel spannend, maar aan de andere kant houdt dat mij jong!”